Skip to main content

Full text of "Lucae de Linda Descriptio orbis & omnium ejus rerumpublicarum. In qua praecipua omnium regnorum & rerumpublicarum. Ordine & methodice pertractantur quorum seriem versa ostendit pagina"

See other formats 


Early  European  Books,  Copyright©  2012  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze. 
CFMAGL.  2.6.152 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  201  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  201  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze. 
CFMAGL.  2.6.152 


Early  European  Books,  Copyrighl©  20)2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze. 
CFMAGL.  2.6.152 


LUC£  DE  LINDA 

VESCRIPTIO 

O  R  B  I  S 

&  omnium  ejus 

RERUMPUBLI- 

C  A  R  U  M. 
Praecipua  omnium  Regno- 

rum  &  Rerumpublicarum. 

Ordinc  &  methodice  pertraftantur  quorum 
feriem  verfa  oftendit  Pagina. 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


Exhibetur  in  hoc  Libro* 

Omnhim  Regnorum,  &  Rerumpublicarum ,  Diuo- 
numque  &c.  tam  OccidentaUum ,  quam 
Orientalium 

I  Geographica,  &  per  Tabellas  fuccinfta  deliriea- 
tio. 

I I.  Natura  &  qualitateslocdrum. 

III.  Mores  omnium  Gentium  &  populorum ,  Veteres 
quamNovi. 

IV.  Religio  &  Sacra. 

V.  Status  Politicus,  cum  ratione  Regiminum ,  &  rni«* 

niftrorum  publicorum  feorfira  defignatis  oflkiis 
&  quas  alia  fimilis  funt  argumenti. 

VI.  Divitiae,  Vires,  reditus  potentia,  cumfpecialiin 
multis  confignatocalculo. 

VII.  Series  Imperatorum,  Regum,  Principum ,  & 
Illuftrium  Familiarum. 

V I I I .  Praetenfiones  &  Controverfiae  Illuftres  illarum- 
que  fundamenta. 

IX.  Ratio  Status  cujuflibetRegni& Reipub. 

X.  Judicium  Politicum  paucis  ad  mentem  magnorum 

Virorum  adje&um. 

Ex  prohatiflimis ,  <$  recentiorihus  documentis  optimorum 
JtiiiRorum  ,  Latinorum ,  Italicorum  ,  Gallicorum , 
Hifpanicorum  ,  Germanicorum ,  Polonicorum, 
Belgicorum ,  ^Anglicorum , 

Adhibitis  adhuc^exftantium.Rerump.  libellis. 

In  publicum  rei  literaria?  ufum  ,&fubfidium  illorum  valdc 
neceffarium ,  qui  peregrinationes  inftituunt  »  Prajfer- 
tim  vero  in  illorum  gratiam ,  &  amorem ,  qui  feia 
politicis  ftudiisoccupant,  olimque  Regi- 
mini  &  negotiis  publicis  Remmpu- 
blicarumadmovendi  funt. 


Celfif. 


Cclfifc  &  llluftrtf:  Domini, 


Dommi  Cratiofiffimt  -y 


UOD  fiilliscjmVim^ 
ti  &  literis  nomina  de- 
derunt ,  &  pcr  illas  cla- 
rius  explendefcere  con- 
nituntur  >  ita  ellent  in 
certo  Mecaenates,  quam 
certae  Iaborum*  fcmper 
funt  occupationes,  nul- 
lum  fane  toret  dubium, 
magnam  publicis  rebus 
inde  acccdere  pojTefelicitatispartem,  fiexbonisdo- 
&i>  ex  do&is  utiles,  cx  utilibus  meritis  confpicui, 
publico  magnorumfavoreadjuti,  incommunecolla- 
borarent.  At  vero  illa  eft  feculf  noftri  conditio,  in 
quo  pcr  obnixas  rcrum  viciflitudines ,  &  cx  illis  ortas 
calamitates  trahimur  CelfiffScIlluftrilTDomini,  ut 
vix  rcperiantur  illi ,  qui  vcl  folo  Patronorum  Vero 
nomine ,  quo  Virtutcm,  &  bona:  mentis,  literarumqtte 
cultoresamplefti  debuerunt,  gaudere  poflint:  adeo  fa- 
ne  ut  multa  excellentia  ingeniaintratenebrasfpretac 
Virtutis,  veluti  contabefcerent,  nifi  illorum  arbiter 
Deus,  quardam  ex  occulto  produceret,  fcfingulari 
bonorum  fuccefluum  felicitate  bearet.  Quemadmo- 
dum  vero  in  omnibus  terris ,  non  eadem  eft  Virtutis 
&C  litcrarum  rcvercntia,  ita  necparcarumcultorum 
cxiftimatio.    Qiiidam  enim  fe  Virtutem  &  literas, 
quamvis  illarum  rudcs  profitenturamare,quiaidem 
facere  vel  potius  dicercaIiosobfervant,&fimuIatus 
ille  amor  fucique  plcnus  eft,"quidamleviteriUistin- 
•    !5  fti, 


EPISTOLA 

fti,  fpeciofo  potius  illarum  feftantur  notnina,quam 
ex  animo  illis  bene  cupicndi  defiderium,  &  talium 
novercalis  amor  eft ,  quidam ,  qui  penitus  dulcedincm 
tanti  boni  humanx  mortalitatis  deguftarunt ,  paterno 
&  conftantiflimo  illascoluntamore,  &  hicamorop-  - 
timus  eft,  tam  rarus,  quam  ipfa  rarior  Virtus.  Nunc 
mihi  iter  per  orbem  inftituendum  eflet  Celfiff  &  Illu- 
ftriC  Domini ,  qiuxfitum ,  quibus  in  terris  ille  paternus 
ViftutisBc  literarum  amor,  &  apud  quos  latitet ,  niit 
felicifiimamomnium  Virtutum  8c  literarum,  totque 
infignium  ingeniorum  Voloriwn  matrem  jam  dudum 
imimius  nofcerem,qua?  utriufque  Virtutis  togatac  pari- 
ter  ac  fagawr  non  filios  fo!um,  verum  etiam  patres,  ma- 
gnis  rerum  incrementis  Sc  nunc  etiam  nutantibus  pa- 
tria:  fulcris  obnixos  obices  deftinatos ,  felici  partu  pro- 
genuir.  Vos  illi  eftis  inter  paucos  alios  CelfilT".  &  Illu- 
"ftrifT  Domini ,  Patrjs  Patrix  eminentiiTimi ,  qui  in  fu- 
premo  patria:  Veftra:  honorum,  quia&  Virtutiscul- 
mine  collocati  eftis,  &  paterna  veftrabenivolentia, 
bonam  mentem  &  innocuas  literas,  illorumque  cul- 
tores  fovetis,  necimmerito,  cuminuniverfaSarma- 
tica  Nobilitate ,  (non  folum  olim  fecundis  feliciflima , 
quam  nunc  adverfis  fortifiima  &  mox.quod  faxit 
D.  O.M.  alternantis  fortunx  mitiore  vice  beata)  ut 
curis  publicis  &  meritis,  in  Sefeniflimam  Rempub, 
Polonam  patres,  ita  omnium  exterorum  &  indige- 
narum  concordi  confenfu  omnis  Virtutis  $c  eruditio- 
nis  Principes,  fitis.  Fali  funt  illi,  qui  cceca  forcunae 
forte  familias  magnorum  furgere  &  cadere  exifti- 
mant.  Non  magis  Regnorum  quam  famjliarum  dex- 
tra  vel  finiftra  fata  funt,  &  idemquibonorumcom-. 
penfator ,  etiam  malorum  ultor  eft  Deus ,  in  Virtutis , 
Vitiorum  malorumque  aichite&os  prpmeritisjuftus. 

Quod 


dedicatoria; 

Quod  fi  ulla  Regnorum  (quac  Europa  novit)  familia 
Celfiir  &Illuftriir.  Domini,  hocfeculointer  tothor- 
renda  cafuum  decurrente ,  felicibus  incrementis  caput 
extulit,  certe  illa  veftraeft ,  pervetufta  &  Uluft.  Lecz- 
czihgiorum  familia.  Hxc  quicquid  fummum  eft  in  Re- 
gali  gratia ,  quicquid  in  honoribus  patriis ,  quicquid  in 
fortuna  politica,  id  omne  vel  una  tenet ,  tenet  jure  me- 
ritoque  quia  &  in  Virtute  fummum  meritum  &  in  li- 
teris  fiimmum  decus.  Hxc  una  digna  ha&enus  vifa 
eft,  ut  in  fuagente  Archiepifcopos ,  Epilcopos  The- 
faurarios ,  &  aliarum  fupremarum  dignationem  Pro- 
ceres  enumeraret ,  illafqtie  dignitatcsillojureheredi- 
tario ,  quo  &  magnam  Virtutem  ad  pofteros  demitte- 
ret.  Qua:  omnia  cum  non  tam  peregrinis ,  quam  vero 
indigenis  mirari  &  fulbicere  fas  lit,  quid  obftabit, 
quod  minus  &  ego  Veftrac  iHuftriflimae  Domus  me 
cultorem  profitear,  cui  omnia  mea  ftudia  8c  obfequia 
quoad  vixero  fubmifle  devoveam.  A  qua  cum  etiam- 
num  me  trahi  fentiam,  non  peccabo  fpero,  fi  illiin 
prarfens  hunc  mediocris  ingenii  laborem  meum  veluti 
aeterni  cultus  obfidem  humilime  confacrem.  Favete 
quxfo  CelfilT  &  IlIuftrilT  Dominihisparvisconati- 
bus  illius,  qui,  pro  Vobis,patriaquedulcifIima,pa- 
cis  filutifque  publicae  aeternitate  tum  omni  rerum  fe- 
liciflimo  incremento  ea  quae  fonfta  boni  civis  funt 
Votaquotidiefacia 

Celfifs.  &  llluftrifs .  Vomini 
Vefter 

Devotiffimus  cliens 

L.   D  E   L  I  N  D  A. 

•  A  A  D 


AD  LECTOREM. 

UI  per  annum,  &quod  excedit  fubincudefuit 
ltbery  ntmc  demum  luccmpublkamappetitlcttot 
benevole,  nec  vero  magis  lucempubltcamyquam 
potius  publicam  rei  literaria  ,  cui  dejitnatus  eji 
utilitatem,  ex  fe  deftderat.  Menserat  quondamejus  autho- 
fiyin  fubjidium  memortx  brevem  aliquam  epitomem  omritum 
'Rerumpublicarum  fuis  privatis  jluditsparare  yccrto  quodam  > 
&  ab  altif  prafertim  Callis  antea  fervato  ordine ,  quem 
etiam  in  tracJattone  fequi  confultius  vifum  fuit.  Vbi  in 
fwc  argumento  jam  bonam  opera  partem  infumftjfem ,  ecce 
fuafores  amtcos ,  acrius  injlantes  ,  curatius  omrita  vejltga- 
remy&  privatas  meas  curas  in  publicum  conferrem  emolu- 
mentum.  Enimvero  quantocunque  dejiderio  omnibus prodejfe 
volendi  fiagrarem ,  quo  etiam  fecundum  honorem  Det  omnia 
Tnea  Jludia  unico  dejlinavi ,  vix  tamen  hoc  a  me  impetrare 
fotui ,  ut  partem  hanc  Jludti  meiy  amedtocrt  proveftamin- 
gento  ,  publtco  auderem  prafcntare.  Ntmirttm  non  deerant 
tnibi  in  hts  dudum  ambtguo  fatis  magn&  nolendt  rattones. 
Jiic  equidem  reverebar  magnorum  Vtrorum  gravtjfnna  judi- 
cia ,  quibus  ritbtl  non  limatum  >  ibt  fctolerum  quorundam  folt- 
cttam  aritmadvaftonem>  qutbus  nthil  bonum.  Tandem  ftcut 
illos  plurtnu  femper  ,  ita.hos  ritbtlifeci,  apud  me  conjiitui, 
fotms  omntbus  ,  quanquam  infra  expeclatwnem ,  prodeffe , 
quam  omritbus  placere  vcllc.  Igitur  favente  Divma  gratia , 
telam  qttam  orfus  cram  ,  porro  texere  duravi,  inveritque 
tnex  infperatos  fufcepti  laboris  fautores  ,  qm  tam  fponte 
ftucuramimprtmefuitltbri  in  f*  tdtro  fufctperent  yquamvero 
in  hoc  fatis  arduo  occttpatum  argttmento ,  optimorum  aticlo- 
rum  fubftdto  &  borits  conftliis  adjuvarent.  Hos  inter  norrit- 
riandt  mthi  effentqutdam  prtciput&clartfftmilllujbtsbujus 
Academu  Domtm  Profefires ,  quorum  ftngularem  his  in 
tnas  conattbus  expertus  fum  bencvotentiam  ,  &  Itbrorum 

Ofth 


AD  LECTO  REM. 
eptimorum  coptam ,  ut  me  vel  hocfolo  nomine  felictter  Lugdum 
altquamdtu  vtxtffe  merito  fatert  cogar.    Omrits  vero  hujtts 
qualifiunque  laboris  9  Leftor  bemvole ,  fcopus  hic  eft,ut 
tllts  qm  (ongmquas  exterorum  oras  vifumeunt.perlmncali- 
quod  compendmm  paratur  rerum  tllarum,  quaadpinpore*n 
Rerumpubltcarmn  cogmttonem,  re  intot  altastmpedtt&mul- 
tuudmts  votunnnx  dtffufim  ,  &  ideo  tttneri  mcommodam, 
maxtmevtdentw  effe  neceffart^  Ertt  igttur  htcltber  peregtt 
.  euntibus*  velut  comes  ttmerts>  cujus  attxilto  td/tcunque  loco- 
rum  fuerbn  qudibet  curatkts  inveftigare  ,  qux  mttatayvel 
prorfus  abolu* ,  corrtgere ,  augere ,  adeoque  m  hoc  ftudtt  gene- 
re  altqmd  accurati  cetttque  condtfcere  &  habere  non  nequeanu 
Heque  vero  ritto  tpfi  ve)tent,fi  mtnus  ubique  cultus^  fucctnclus 
invematur.moremcotrittumttmerts  fequt  dcbuit ,  qut  rudemtn 
ittnere  corports  amant  hatntum.  At  vtdeor  mtht  audire  voccm 
illorum,qtd  mim  objtctunt  quod  de  illts  fcrtpfertm,  qtumihi 
nunquamfunt  vtfa.  Veltm  vero  hts  plactde  refponfnm ,  quem- 
admodum  Mathamattct,  luna  mactdas  &  ahorum  fidetum 
conduionemexploraturt,  dum  pedtlms  in  Ulaconfcendcre  nc- 
queunf ,  tubt  opttci  adntmiculo  rei  Veruatem  explorant,  &  quod 
proprionequeunt ,  conduciitto  affeqtiuntur  vtfu ,  ita  miht  per  a- 
Itenos  fide  tamen  dtgnos  octtlos  in  remottffimas  vidtjfcoras, 
Regionumquelonge  lateque  diffitarum  defcripftomm  ab  alio- 
rumproprio  tefttmonio  mutuafie  >  ad  errorem  ut  fpero  adfcrtbt 
non poterit:quta  &  hocmagntfaclitarunt  vau  Ctterum  hoc  te3 
Leclorbenevolc,lateretto!tm,  quodm  deduclione  hujtts  argu- 
menti  fecutus fim^probattffirnorum  auclorum  tllorumque  recen- 
tium  i  doclts  recepta  fcrtpta ,  m  quacunqtte  occtdcntalt  Itngux 
conftgnata  ,  itatamen  ut  cujufltbet  Natioms  fcrtptori.tlhns  . 
ftatum  difcrtbenti ,  pr<tcipua  haberetttr  fides ,  tum  vero  alus,  qui 
longtnquts  .pcregtmxttottibus  ,  terrarum,  Regtones  fcrutatiy 
&  cmenftfunt,  nobtfque  accuratamtllarumdefirtptionemre- 
Itqucrunt*  Cum  vero  res  mmdam  conttnuo  vclut  vcrtantut 

*  5  orhc} 


ADLECTOREM. 

orbe,  qutanthtlfirmumfluxa  novit  mortaltusyideoqueipfo- 
rum  Regnorum&Rerumpubltcarum  ftatus ,  non  quidem  nunc 
per  certas  pertodos ,  fed  W  annum  n.utetur ,  UU  vero  mutatio- 
nes  &  barumcauf*  (quanuncprobdolwlmulttsRebuspubli- 
cts  tot  fcedocalamttatum  mtnarividentur)  accurate  omntbus 
pa  fpectu  efte  nequeant  h  Igitur ,  ftatum  omnmm  Rerumpub. 
talem  btc  prtferitm  reprafentare  confulto  duxtmus ,  qualem 
intra  quinquaginta  proxime  dapfos  annos  ex  documentis  au- 
ctomm  publtcis  obfervare  Itcutt  y  licet  &  multa  alta^quz  in 
tnultts  Rebufpub.  novtter  creverunt,  babertquepotuerunt  yhic 
partter  notatarepmantur.  Elaborabo  impoHerum cuptde yut 
illa  qu&bactcnus  brevtora  prodterunt  ob  compendu  fervatam 
ratwnem ,  poftea  fuftora ,  accuratwra  &  quoad  fiert  perfe- 
ctwra  B.  C.  D.  fecunda  vt&  vulgentur.  Viitmum  quod  te  val- 
de  rogem  Lector  benevole  boc  eft  ,  uti  mendis  typogr  aphtcis 
ignofcas qiu  fatis  mulu  (quod&grefateor)  inimncirrepfe- 
runt  librum  tam  ex  incuria  quam  lingu&ignorantia  illorumy 
qui  mthi  in  hoc  fuam  navabant  operam  Interim  bene  his  cona- 
itbus ,  bene  prodeffe  volendt  dejiderio  bene  Reypub.  literaria ,  be- 
nc  umverfo  orbt  CbrifttanoTtbique  bene  Lector  benevole  l 

Vale. 


Ad 


Ad  Virum  l^obiliff. 
LUCAM   DE  LINDA. 

A  Rcana  mundi ,  limites  regnantium , 
"  Urbes  &  altis  caftra  cinda  mcenibus 
Seriemcme  Regum  Lindius  dum  nobili 
Dcfcribi!  arte  demeretur  Principum 
Augufta  jura  nofque  cun&os  erudit. 

./   G  HORNlUS. 

In  Librum  Nobiliflimi  Viri 
D.  LUC^E  DE  LINDA. 

O  Iccme  quod  magms  alit  docuere  libellts 
^    lloc  docle  &  brevtter  dexterttate  doces 
L  i  n  d  a  n  e  ,  Optatam  valeas  ut  tangere  metam 
Conattts  foveat  Numtnis  aura  tuos. 

Amico  fuo  pratfulgido 

beni volcntia?  crgo  tranfmific 
MARTIN.  FREDERICH  SEYDEL 
Confilarius  p.  t.  Brandenburgicus  & 
Marchici  Confiftorii  A(Te(Tor. 


L 


AdCenerofum 
LUCAM    DE  LIND 

Cunt  Orbem  Rerumpubltcarum  edere  pararet. 

QUicquid  decorum  vota,quicquid  nobile 
rHumana  pofliint,  id  laboris  plurimi 
Mercede  conftat.  Intimo  terrae  finu 
Flavens  metalli  delitefcit  aurei 
Mafla ,  unde  magno  quasitur  moli  mine , 
Lucemque  difficulter  accipit  fuam. 
Intxaprofundum  claufus  Uniolatet> 


A, 


Et 


Etdecolorls  IafTat  Irrdi  non  parurt^ 

Solcrtiam ,  dum  tollitur  conchylii 

Sui  latebris.  Armat  HybLrum  rofe 

Florem  cruento  fpina  trux  aculeo. 

Sicomne  Pulchrum  fentibus  circumdatur. 

Nec  expedito  clara  Virtus  tramite 

In  editiobvio  vecalle  gloria: 

dcumen  altiorisalfequidatur. 

EtLaureata:  dulce  Pallados  decus 

Non  abfque  multo  comparatur  pulvere. 

Necvana  celfocollocatfaftigio 

Antiquitas  fcientiarum  pra:fides 

Mufis,  viamque  adculmenilludarduam 

Ingiorioque  finxitinviamotio. 

Tu  culte  L  i  n  d  i  a  n  je  gentis  furcule , 

Etliterati  fuave  Corculum  gregis , 

Generofe  L  u  c  a  ,  hanc  inftitifti  femitam 

Laboriofo  femper ,  at  faufto  pede. 

Nunquam  voluptas  avocavitdevia, 

Non  &  veternus  delidem  te  fopiit. 

Inftas  tibi  ufque  nil  moratus  txdii 

Moleftias ,  Nulltque  *  cedens  ardno.  ^JuSSm  r 

Lucerna  do&i  te  Cleanthis  excitat ,  \  u  c*!as 

Et  Rhetoris  lampas  celebris  Attici.  r  ™/ffr 

riinc  eruditis  perpes  mcubas  libns , 

Pe<Sufque  crebcr  ipfe  concutis  tuum  > 

Pulchros  ut  ignis  prodat  occulti  faces , 

Secloquecogirata  monftret  publico. 

Sic  univerfi  mente  jam  perambulas 

Diffufa  curiofus  Orbis  climata, 

Sedefque  gentium ,  Sc  fimul  potentiam. 

Edifleris ,  morefque  &  imperii  modum. 

Quod parturis, dilefte  Luca,  nobili 

Accenfus  impetu ,  fecundis  perrice 

Mufis ,  &;  addiccnte  profer  a:there ; 

Nil 


Nil  ambigens ,  arrcda  ftare  peftora , 
Pronofque  calculos  Tibi  faventium , 
Amuflitata?  prxdicent  ut  indolis 
Uberperenne&  elegwi^decus. 
Pulchramque  Centri  colligantprxftantiam , 
txquo  toteffluunt  venuftr  Linea , 
Magnumque  prodit  Orlns  Orbem  continens. 

JOACHIMUS  PASTORIUS, 
Med.  &  Hiftor.  Reg.  Honorarius 
Gedani  Profeflbr  Hiftoriar. 


IN  ORBEM 
Nobiltfiimi  Domini 
L.    D  E    L  I  N  D  A. 

SI  quod  babet  Regimen  fcitu  digmftmayrarJ 
Omnibus  ,  ecce ,  patent  hac  hrevttate  Lihri. 
Stf  no n  eft  nibili  ,  paucis  includere  multum , 

Et  tamen.ut fatiseft ,  tnaximaquaque lequi. 
N*«  bic  innumeras  (nammajorvinhusattfus) 

Enarrem  laudcsy  quas  Lahor  ifte  mcret. 
Quin  nimis  eft,  bederam  fapido  fufpcndere  Vino, 

Optima  fe  quavis  Utilitatc  prohant. 
Hoc  modd  y  quod  dicam ,  fupereft  ,  bunc  effl  Lahorem  9 

Qut  fuit  in  Votis.  Qui  cupis  ergo ,  cape. 
NulJi  deficient  blc  age&ura  palatum  , 

Htc  hene  conditis  quifque  juvandus  erit. 
Ctei  non  eft  animus  peregrinas  vifere  Terras  , 

Attamen  &  Muetdi  cognitione  Jrtiit 
Applicet  his  ftudium  Scrtptis ,  pelleftx  docehunt 
Singula  ,  qua  nefcit,  vel  quoque  dememinit. 
Quem  generofa  magisj  quam  fecttm  pojjeteneri, 

Quid  peregrinus  agat9  cernere  cura  moitt , 
Hunc  baheat  Comitemy  fuperahit  Gratht  Linguam  , 
Quam  henc  confulto  laude  reverfus  aget. 

BERNHARDUS  FRIDERICUS, 
*  CZETTRITZ. 

Amplum 


Kyfmplum  illud  mundi  diverforium 
In  quo  continua  peregrinatio  inftituitur, 

QUID  ALIUD  EST 
Quam  fedes ,  multis  quidem  perfpefta ,  a  paucis  tamen 


notata 


IN  QUO  SjEPIUS 
Peregrini  accolx ,  alium  colimus  agrum , 
Noftrum  defcrimus 

ET%  LICET 
Defiderium  videndi  oras  alienas  unicum  hoc  fit  ftu- 
dium  quo  homines  ducuntur 

TAME  N 

Non  omnium  eadem  vera ,  &  conftans  Intentio  eft. 
Valeant  hi  qui  plus  alibi  quam  alii  vivunt 
Ineft  aliis  corporis  vigor  y  animidefidia 
Nec  merentur  nomen ,  multis  regionibus  notj 
fibi  autem  ignoti 

QUI 

Corpus  quidem  motu  animum  veterno  abfumunt* 
IGITUR 

Ingenio  peregrinari ,  uti  maxime  fecurum 
Ita  maxime  utilc  decorumque  eft 

NAM 

Quo  prxftantior  ac  nobiliorillaanimiperegrinatio 

Non  vago  errore  inconftans 
Sed  ingentia  Regnorum  &  Rerumpublicarum 

volvens  incremcnta, 

H4NC 


HANC  TV 
Nobiliffime  Domine  Agnate 
Felici  ingenio  tuo  agrefliis  feliciflime  refpiciens  ex 
Longinquo  omnes  terrx  angulos  evolvens  animo , 
difFufa 

Orbis  climata  quod  multi  fruftra  tentarunt,per 
ignota 

Tot  librorum  itinera  Salvus ,  portum  appellis 
Orbem  &  nunc  Orbi  reprefentas 

Quicquid  in  illo  magnum  &  memorabile  nofcendum 

vifendumque  proponis 
Felix  qui  ita  in  ignotis  degit  terris 

Ut  illx  ipfi  patria  efle  non  recufent 
Fclix  que  ita  redux  revidet  patriam 

Ut  dignus  femper  ad  peregrinos  remittit  queat 

#  ERCO 
Gratulor  amicefort-unatooperi 
Precorque  animo  tibi  Germaniflimo 

V  t 

Is  quem  nunc  dixifti  orbem  univerfum 
Te  dicatiterum  univerfus  orbis. 

Ita  vovet 

Jam  jam  abituriens 

SIGISMUNDUS  DE  UNDA. 

mit* 


Multa  fme  Luce  <vident  Lucem  >  manentqut 
tenebr* :  Tu*  yero  egregtiinduftrU 
hic  felicifimus  partus. 

NOBILISSIME  DE  LINDA. 

Vldet  lucem  ,  non  fme  luce  fua  >  nequt 
etiam  Tu&  , 
'qubd  eo  lucem  luce  adhuc  reples  , 
dum 

Singulari  judicio  ,  inyentis  non  negleftafolum 
adjicis 

Sed  noyo  etiam  perpolis  cultupenefepulta, 
Majefiate  fui  honoris  renovans  Respu$licas 
omnes  > 

Earum  omnium  admodum  gnarus ,  no$r&  in 
fuper  fiudiojus. 
Opus  y  profeUo  >  ^Auguftum :  Et  quod  demorfos 
ungues  oleumque  fapit , 

Probis  probatum  omnibus. 
Certc 

Publica  9  ominor  ,  exinde  erit  Tua,  dum  Res 
fiant  P  u  b  l  i  c  A,fama , 
Modo  fac  fiant  publica  porro ,  priyata  Tibi. 

Deproperabat 

jamjamabituriens 

AVRIAT^US  STODERTUS. 

DESCRI- 


Fol;  u 

t>  E  S  C  R  I  P  T  I  O 


£  T 

divisio  geograPhica 

H  I  S  P  A  N  I  JE, 

]unctU  locorum  naturalibus. 

/EC  primum  difra  fuit  Iberis,  ab  Ibero  fluvioj 
poftea  Hefperim  ,  ab  Hefpero  ftella  lucida.  Tan- 
dem  ,  ab  Hifpmli  Urbe  ,  Hifpmlim.  Quidam  il- 
lama  twdrU  dcrivant.  proptcrafperitatem lo- 
corum  tterilem.  Hifpania  confideratur  ut  continens ,  & 
contentum.  Continens  eft  ipfa  Regio ,  cujusfitus,  quan- 
titas ,  qualitas ,  &  divifio  fpeclantur.  Situs  eft  refpe&u  ter- 
rae  &  aquae. 

Ratione  fitus ,  tcrmini  illius  funt  ab  Ortu  Pyrenaea  juga  t' 
quibus  a Gallia  feparatur  ,  ab  Occafu  Oceanus  Atfanticus , 
a  Septentrione  Cantabricus,a  Meridie  mare  Herculeum ,  & 
Fretum  Gaditanum.  Ejus  figura  refert  corium  bubulum 
humiprotenfum  ,  cujuspartesad  collura  pertinentes  in  ad- 
hserentem  eiGalliam  porriguntur.Terrahabetmontes,pro- 
montoria  ,  &  fylvas.  Montes  Prsecipui  funt.  I.  Fyrenmi. 
Eorum  longitudo  xv.  eft  milliar.  quae  diverfis  nominibua 
xnontes  dividit.  In  Gmpufcojm  croinct  mons  S.  Adrianij 
afcenfu  pcriculofus  ♦  nec  nifi  unum  admittit  mulum.  In 
antro  ejus  fonseft,  taberna  vinaria,  &  Sacellum.  Hinc noa 
procul  eft  Roada  vallts  (Roncevalles )  celcbris  ab  interitu 
Rolandi.  2.  Montesd'Occm ,  olimldubeda,  qui  ad  mare 
mediterraneum  Tortofam  verfus  defcendunt.  3.  Mons  Oro- 
fpedm.  quiorigineraaMoncajo  ducens  ,  deorfum  ad  Frc^ 
tum  Hcrculeum  fe  extendit.  Famam  habet  a  rnemorabili 
amoris  exemplo.  Incolis  dicitur  U  pennm  de  los  enamorados% 
amantium  rupes.  4. ' Mons  Calpe,  aci faucesFreti Gaditani, 
hodie  (Eftrechode  Gibraltar)  nobis  diciturCeuta ,  olim 
columna; Hcrculis.  5.  Monslvt,  penesBarcinonem,qua(i 

A  mor» 


%  DESCRIPTIO 
mons  Judcaeorum ;  quorum  ibi  fepulchra  fignisrelicliscon- 
fpiciuntur.Promontoria  diverfa  obtinent  notnina.InOcea- 
no  Cantabrico  olim  Promontor.Scythicum  hodie  eft:  i.Ca- 
bodtla*  pennas  de  Gu^an.  i.  CabodtOrtegal%  inOceanO  OCCl- 
dentaVi.  Cabodefr*  terr*,  olim  Nerium  promontorium.C*- 
bodeCafe*itpropc  Ulyfipponem.  Cabode  Vincente  in  Algar- 
bia,olim  facrum  promontorium,&c.  In  mari  raediterraneo, 
Cabo  deGaus,  olim  Claridenum  promontorium  Cabo  de  Pa- 
los%  olim  Scombraria  prom,  Cabo  Martm>  olim  Ferraria',  Qabo 
de  Crensy<\d  maie  Gallicum,  &c. 

Sylvsecaeduaemultae  funt,unde  materiaftruendisnavibus. 
Nemoraitem  pulchra.  Ad  aquam  refertur  Mare^inw^  Por- 
ttes,  Lacut,  Fontes^  Flumina^  Pontes.  Mareeft  Oceantu  Canta- 
bncus  occidentalis,  &  mare  mediterraneum  ,  quibus  Hifpa- 
nia  fere  omnis,  cxcepta  parte  ad  Pyrenxos  montes ,  cingi- 
tur.  Sinus  funt  4.  celebres,  Sucromenfis ,  non  longe  a  Valen- 
tia,  puerto  d^AUcante  ,  alias  llluitamt*  finus  diftus  ,  Vtrgttanue 
finus  non  longe  a  Cartagena  in  mari  mediterraneo,  &  B*ja 
de  CadttZ)  hoc  eft,  finus  Gaditanus.  Portus  famofiorcs  funt, 

C  S.  Sebafttan,  Bilba 0 ,  l&badeo,  Ferol^  (0 runna,  Ctndad 

\  dtptterto,  Lifabona ,  Setttbal ,  five  S.  Yves,  Por- 
j  to  S.  A4aria>  S  Ltftas  de  ISarameda,  CaLu  Ma- 
"\        lis  ,  Cjtbraltar ,  Malaga  ,  Cartagena ,  Alican- 

I        ta  y  Grajo penes  Valenttam  ,  larragona  ,  Bar- 

V.  celona* 

Lacusfunt  i.propeoppidum  Bejaram  admjrabilis,qui  futu- 
ram  pluviam  tuibinemque,  roagno  aer*i6  concitati  fonitu 
prsenunciat,  ut  ejus  murmur  quafi  tauri  mugitusfaepead 
xux.^  railliaria  pafluum  fuerit  auditum.  2.  In  Cacumine 
Montis  stelU  lacus  eft,in  quo  fragmenta  navium  farpe  rcpe- 
riuotUF;diftat  a  mari  plus  x  1 1 .  leucis,  quotics  mare  intume- 
fcir,  ibi  exneftuat.  3.  Lacus  CantabrU ,  in  quem  fulmen  deci- 
dit ,  &  repertae  funt  xi  1.  fecures ,  Suetonio  in  Galba  tcfte. 
Item  ftagnum  Aibufera  prope  Valencias. 

Ad  fontcsreferunturthermae&  falubres  aqua». 

Ad  oppidwm  Orenfe  m  Galhciaad  fluvium  Minium  fons  eft 
nomine  Burg*y  ejus  aqua?  interviunt  ovis  coqaendis.  Prope 
Civitatem  Burgos  fons  eft  profluvium  alviiiftens,  quod 
ctiara  fonsXcnit  prseftat. 

Penct 


HISPANIj&  f 
^  PenesAntequcram  alius  eft.calculum  infringens.Alij  funt 
ia  Gallia«  oppido  Lugo,  falubresraorbis  depeliendis.Bada- 
joz  oppidum  numerac  1 500.  fonres. 

HuminainHifpanianotanturCL.  Sed  omnia  nonfunt 
navigabiha.Majora  funt  fequentiaj/*<r«,(hodie  EbrC)c\  Idu- 
beda  montc  apud  Cantabros  erumpens,illincq«e  undas  tra- 
nensjabitur  in  Mare  raediterraneu,  penes Tortofam  Duntu 
(D*#r«)  maximus  Hifpan.  fluvius ,  fe  mifcet  Oceano,dicitur 
Siirrmde  C^*//*,  tupra  Numantiam  ortus,ad  Portugallixop- 
pidum  rapidus  defccndit.  T*gm  hodie  r-;Oaurifer  pifchitn 
oltrearumque  fcrax ,  Toleturo  petit,  mediam  fecans  Portu- 
galliam.uiira  Oly  fipponem  fe  in  occiduum  exonerat  Ocea- 
nuro,natusinOrofpedsejugis.  An*s  (hodie KioCm *dt*n *) 
cx  agro  Laminitano ,  hodic  campo  de  Montiel ,  originem 
trahens,  ad  Metailinum  oppidum  terrae  pcnetralibus  fepeli- 
tur(hoc  tamen  fecundum  vulgi  opinionem  )poft  aiiquot  leu- 
cas  crumpit  ad  oppidum  Wiilartam, diverfafque  urbes  pra3- 
ter£qcos,adoppidum  AyamonteOceanumingreditur.Adeo 
aquam  trahit  infalubrem.ut  nec  pifccs  ipfius  probcntur,pr?- 
teranguilias.  B4r«(hodieGuadaiquivir;  cxOrofpcda  mon- 
te ,  ubi  ipfi  nomcn  Sterr*  de  Alcaraz  ,  oriens ;  Cordubam  & 
Hifpaiin  praetcrlabitur,&S.Lucar  de  Barameda,non  procul 
a  Gadibus,  in  mare  Atlanticuminfluit.  Mtniu4(hod\c  Mino) 
in  Gallicia  prope  oppidumCaftel- verde  oritur.Oppida.Lu- 
go,Orenfe,praeterfluens,infra  Valentiam  in  occiduum  Oce- 
anum  feexonerat,ad  oppidumCamina.^#Fw(hodieSegre) 
fub  Pyrenrcis  montibus  nafcitur,  Ilerdam  oppidum  praetcr- 
labens  lbtr§  flummi  fe  jungit. 

Pontes  in  Hifpania  feptingcnti  &  plures  numerantur, 
pauci  lignei.plurimi  lapidei,  ftru&urse  elegantis.  Inter  illos 
eminet  AquAdutluA  SegovU ,  nobile  Romanum  opus ,  &  Pom 
Alc*t*r4Mz)ei\att  &  Antiquitatc  cclebris.A*4</ri//#,propter 
pifcium  inopiam,  licitumeft  carnibusdieSaturnivefci,  pe- 
culiari  Papae  difpenfatione ,  Teftantc Golnitzio ,  vivo olim 
rerum  tefte,  1. 1.  dc  Hifp.  Compend.Geogr.  p.  55. 
QjantitasHifpanieJn  exteriorem,&  interioremdividitur, 
Exterior  in  circuitu  continet  600»  leucas  &  amplius.  Ab 
Oricntehabet  montcs  Pyrenaeos.a  Segtentr.mareCantabri- 
cum,  abOccid,  Atlanticum,a  Meridic  Mediterraneum. 
iotcrior  confideratur  in  loagitudinc  ,  &  latitudine. 

A  2  Lon- 


4  DE$CRIPTlO 

Longitudo  maxima  eft ,  ioo.  millarium  Hifpanicorum  ,8 
pfus;inclufa  Portugallia.  Principium  a  facro  promontono, 
vulgo  Cabo  de  s.  Vmctntt,  &  finem  ad  fontem  ufque  SaliulaJ 
five  Salfas,in  finibus  Galliae  ad  mare  Gallicum  habens. 

Latitudo  ett  milliar.  C  L.  a  Nmo  promontorio,  fiye  CabO 
finisterra?,  ad  promontorium  Cabode  Palos.  Qualitas  ejus 
eommoda  &  incommodacontinet.  Incommoda  funt ,  quod 
verfus  Arclon  frigidior  &  afperior  fit , Oceano  ibi  obnoxia. 
Commoda  funt  &  a  cceli  temperie ,  &  foli  fertilitate  ,  qua? 
inanimantibus  foloqueipfo  fpe&atur.  Verfus  Auttrum  Hi- 
fpania  niaxime  fertilis  eft.  Andaln^t*  equos  producit  forma 
prastelkntes.  Fortioreshabet  Afturia.  Lufitania  vcloces,uC 
vento concepros crediderint  veteres.  Juftin.  I.  xli  v.c.  1 1 1. 
p.mihi  275.  &  Varro.  1.  2-  de  reruft.  c.  1.  Mulosoptimos 
Caftilia  dat;  Verveces ,  illis  Cerneros ,  Mardritum  pingucs 
vendit.  Carnes  bubulae  vitulinarque  raras  funt,  galli,  capi, 
volatilia,  magninumeri,majoristamen  pretii  funt.Frumen- 
tum  ex  Gallia  vehitur.  Locoavenae,  hordeum  equis  datur. 
Vini  Hifpania  abundans ,  fed  afperi ,  odorifque  ingrati :  vi- 
num  nondoliisfed  utribuspiceiHitisfervatur.  Vinatamen , 
admarc  Mediterraneum  crefcentia,  doliisfervantur.Vinum 
Petri  Simonis  plantatum  eft  a  Car.  V.  qui  vites  cx  agro  Rhe- 
nano  fumptas  in  Caftiliam  invexit ,  ibique  opera illius  Petri 
Simonis  implantavit.  Frngum  ubique  fcecundus  proventu^ 
mala  aurca,  punica,  citria,ficus,  cappares,  afparagi ,  in  ma- 
gna  funt  copia.  Olci  afHuens  eft  copia.  Herbae,  radices, 
laclucae ,  raphanus ,  opipara  nobiliorum  funt  opfonia-.  unde 
proverbiura  Hifpan. 

Vnas  a^eytunasj  una  falada  ,  y  ravanillos , 
Son  tomida  de  Cavalleras* 

Nobiles  jubentur  abftinereca?pis ,  &  porro,  exlerjeAh 
phonfia  A°.  1312.  Equitibus  della  banda,  vel  fafclae  ru- 
bra?,  data.  fub  pcena  ut  vkent  aulam  per  8.  dies,  nec  viclum 
cumequitehabeant.  Salinis  Hifpania  multis  gaudet.  Regi 
cx  fale  t  ftbflb  &  co&o  magnum  accrefcit  vecligal.Ferax  eft 
metalli ,  auri ,  argenti ,  seris,  ferri ,  ftaifni,  plumbi  auri  & 
argentitffuffio  legej^rohibetur ,  quod  Indisefuppeditant. 
Ferri  &  cupri  roagnus  eft  ufus.  lnde  multum  lamina:& 
arraa  Hifpaaica  aftimamtir,  Ex  cupro  moneta  conficitur, 

cx 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courlesy  of  ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


H  J    S    P   A    N   I  j£ 

cxquagrandiflimaefuramaecompucantur.  Inter  varia  ejus 
cncoraia,  hoc  tantum  apponemus.  Hifpania  cft  fcecunda 
frugibus.amcenatfudibus,  ddiciofa  pifcibus ,  fapida  Lcti- 
cinHs,  clamofa  uenationibus ,  gulofa  annencis  &  gregibus, 
fuperba  equis,  commodamulis,  privilegiatacaftris,  curiofa 
vino,  delespane,  dives  metaliis ,  gloriofa  fericis ,  dulcis 
melle,  copiofa  oleo,  heta  croco,  praecellens  ingenio,  audax 
in  prxlio,  agilis  exercitio,  fidelis  domino,facilis  ftudio,pol- 
lens  eloquio,  fertilis  in  omnibus ,  frequens  habitationibus , 
fcripfitde  ea  Archiepifc.  Toletanus,  Rodericus  Reru  Hifp. 
SequiturdivifioHifpaniceinfua  Regna.quae  numerotria, 

PORTUGALLfifi,  CasTILI|,  A  R.  R  A  G  O  N  I  A , 

quibus  adijcitur  Regnum  NavArra 

Romanorum  tempore  Hifpania  per  fluvium  Iberumdi- 
fcriminatafuit  inciteriorem,  &  ulteriorem  ;pofteainTar- 
raconenfem,Ba2ticam,Lufitania.Tandcm  in  12.  Regna,quae 
funt^GallapciajLegio^Arragonia.Navarra.TolcdOjCafiilia 
vctus&  nova,  Portugallia,  Algorfra ,  Granada,Corduba, 
Valencia  ,  Murcia.hsec  contracta  in  triacoicre.  Quodlibct 
Regnum  habet  fuas  Provincias  &  Infulas.  Rcgnum  Portu- 

f  PORTUGALLIAM, 

gall,  duas  habet  j  hodic  ab  Hifpano  deficientem  , 

(  ALaARIIAM.  f 

Olim  dicxa  fuk  Lvfitsnia  a  Lufo  Rege:  ?$ftmg*lU*  vero  quafi 
Galaecjae  portus.  Limitc*  hujus  Regni  funt  aScptentrionc 
Gallicia,  fluvws  Miniusjab  Occidente  &  McridieOccanus 
Occidentali«j  ab  Oriente  Caftjlia,  Andalufia  &  Eftrema  Du- 
ra.  Circuitus  879-  milliarium  j  longitudo  320.  latitu^lo  6q. 
cft:  ad  computationem  Botcri,part.  1  Jtlit  RtUt.VntverfA.  1. 
c.  18.  "Portustres  habetfamofos,  Olyfipponenfcm  ad  Ta- 
gum,  Porto  ad  Durium,  Secubal  ad  mare  Occidcntale. 

Portu&allIje  Ur-  f  i.L«^#»«,quse5  (  Belem. 
bcsprimariaefunt.      habet  Cattclla.  1  S  juliani. 

/  Cabeca  Secca. 
I  S.  Antonii. 
t  Cafcajis. 
1.  Bractr*  ,  ubi  fedcs  Archiepifcopa- 
.  lisdc  primatu  Hifpania?  cum  TeU- 
l  tana  difputanx 

A  3  J.  **** 


D  ESCRIFTIO 

3.  Fbora,  Romanorum  tetmporeLiberalitas  Julia  vocata, 
ubi  fedes  Archiepifc.  &  Academ.  .  ,  . 

4.  Conimbria  five  ,  Coimbra  ,  ubi  collemum  Conimbn- 
cenfe. 

5.  X«»^»«w,olimScalabis,adTagiripam.  Agcrolei, 
vini,&  tritici  ferax. 

6.  S.  Jago  de  Ca^em. 

7.  Stnu  ,  oppidum  maritimum. 

8.  Braganza,  cuj  us  opulentiflimus  Dux  Juan  anno  1^40. 
3.  Decemb.  Gregoriidie,titulum  Portugallix  Regis  & 
corona,infcio  Philipo  4.Hifpan.Regc,ufurpaie  ccepit  • 

9.  Temar,o\\m  Neobantia. 

10.  Bej*,  olim  Pax  Julia,  ubi  falubres  thermae. 

1 1.  SetuMy  Belgis  S.  Yuts, 
1 %\  Almada. 
il.Vifeo. 
14.  Porto. 
i^.  Lamego. 

11 6.  Portalegrt, 
17.  Lttra. 

I  18.  Etvas.  Scripiit  Vipcranus  &  Andreas  Refendius& 
V    Noniusde  Portegall.  qui  vid.       f  Tavilam. 
Regnuro five provincia AlgarbIa  I  Lagos. 
4.  habet  Civitates.  4  Sylves. 

f  Faro.  his  additur 
^4^i4Iongitudoeft27.Leucarum,  ^  Villanova. 
Jongitudo  tantum  8.  omnium  Hifpanise  Provinciarum  an- 
gultiljma&tcnuiflima. 

;Azores. 
Infula?  falconum ,  ab  accipitrum 
liam  perjinentes  funt."^  copia. 


Earum  numerantur 

9.  prima;  tres  a  Di- 
visnomen  habent. 


Flandricae ,  quiaa  Belgisinventse. 

fl.S.Mtchaelit. 
2.  5.  Uarta. 
3«  $  Georgti. 

4.  Ttrctra,  ubi  Urbs  Angra. 

5 .  Ptco%  a  monte  qui  globos  i^nitos 

6.  Fay */,  a  fagis.  ( vomit. 

7.  Laa  Flo*es,  a  florum  copia. 

i  $.  DelCuervo  <  a  cervoru  muhitudine. 
1, 9.  Gratiof*)  ab  Amcenitfte.  Secjui- 


Sequitur  Castilia. 
EjusProvinciarfunt, 


h  i   s   r  a    n   i  /r. 

f  AndMluQM. 
EftrtmMdMr*. 
GrMMMtM.  * 

MurctM. 
CMjltiiM  Xo-a. 
CmJIUim  Vettee. 
GmIUcU. 
Aflurim. 
Legie. 
Btfcaja. 

^CuipttfceM ,  cum  Provincia  AImvm. 
AndaluzIA  continct  diftridlum  Hifpalenfem,cujus 
metropolis 

r  I.  Hifpalis,  hodie  Sevilla.  Limites  habet  ab  Oriente  Gr*a- 
tiatam,  a  Septentr.  Caitiliam  novam ,  abOccafu  fluviO 
Guadiana ,  a Meridie  marc  Ibericum  •  &  Fretum  Het~ 
culeum.Terrafrugurn  feraciflima  eftidicitur  GraoariD 
&  equile  Hifpanias.  Hifpalis ,  ad  Bastira  five  Guadal  • 
quivir  fluvium  fita  ,  emporium<iives  eft ,  Acadenpia  & 
mcrcaturi  florens.Huc  inferuntur  occiduae  infulai  the> 
fauri.  Hinc  Regi  quotannis  fequimiliionem  aureoxum* 
vecYigalium  ergb  pendit.  De  Sevilla  Hifpanis eft  pro- 
verbium ,  Cui  Deus  favet ,  ei  dat  domum  Hiipali :  & 
quando  alicui  bene  volunt ,  dicunt ;  faxit  D  e  u  s  ,  ut 
Hifpali  victum  &  amictum  habeas.  Item  i  Q*t<n  nehm 
vtfle  Sevtlla,  no  ha  vtfto  maravtlU  ,  h.  eft.  Qui  non  vidit 
Sevillam,  non  vidit  rairaculum. 
z.Corduba  ad  Boetira  fita.urbs  arapla,fed  minus  pqpulofa, 
patria  Lucani ,  Senecae ,  Avicennae  ,&c.  lnvenitpri- 
I  mum  artem  praeparandi  corii  ,  Germanis des  Ce*duMpf> 
\  fchtn  Lederfch.  EcclefiaCathedralisij  MefjMttM,  Mauro- 
rum  opus,inter  praecipuas  Europae  ftrufturas  numera- 
tur,habet  14.  portas ,  j^.columnase  nigromarmore 
infignes. 

3.  Jaen  oppidum,vino,  oleo,  tritico,farina,  carnc  &  fru- 
aibasabundans,  fitum  fubcoliibus,  gaudet  amcenii 
fontibus. ' 

4.  BMezM>  olim  Vatie,  in  qua  Joannes  AvilaCollegiura 
f undavii,  quod  poftea  Acaderaiae  Baezenae  titulo  infi- 
gnitum  eft. 


«  DESCklPTlO 

5.  ^yaadfluviumXenilinvallefita  ,  pontc&lanificiQ 
infignis. 

6.  Lebrixay  olim  Nebrifla,  oppidum  cum  vetufta  arce,pa- 
tria  Antonii  .rtiliani ,  qui  resgeftasFerdinandiCatho- 
licifcripfit. 

7.  Ofana ,  aquis  dcftituitur ,  oleae  ferax,  Academiam  ha- 
bet,  quaefundata  eit  a  Comite  Urenna. 

8.  Xens  de  U  frontera.Ager  hic  vineis  arvifque  lsetiffimu?, 
olea  fegeteque  abundans ,  generofiflima  vina  ferens. 
Hinc  non  longe  Rodericus  ultimus  Gothorum  Rex  a, 
Maurisccefus  ,tranflatoadSaracenosimperio.  Nonio 
tefte. 

.9.  Ntella,  antiquum  oppidum,parens  Duci  deMedina  Si- 
donia. 

10.  Llputrtode S.  Maria,  ad  Guadalcte  flumen.  binfma- 
gna  falis  copia  candidi  ad  aiia  EuropaeRegna  evehitur. 

11.  S.  Lucas  de  Barrameda  ,  ad  seftuarium  maris,  clavis  eft 
Scvilla»,  nobilemexhibetnavibus  ftationem,  parec 
Duci  de  Medina  Sidonia. 

1 1.  Medtna  Stdontay  paret  eidem  Duci.  Arx  antiquitatem 
oftendit. 

13.  4rcos ,  infummarupe. 

14.  Carmonay  in  montefita,  unde  aquaedu&us.] 

15.  Faenay  fubje&a  eft  Duci  de  Sefli. 

1 6.  Alcala  real,  in  colle  optimi  Vini  ferace  fita. 

17.  Gtbra/tmr  ,  ad  radices  montis  Calpc, 

^18.  Cadtz,  hodieCalisMalis,  cum  iinu  Gaditano. 

Imperator  Carol.  V.  filio  fuo  PhilipooII.  tres  Hifpaniaj 
clavesbenecuftodire  juflic  ;  Gulettam  in  Africa  ,  Vliflin- 
gam  in  Zelandia ,  &  hoc  Cadiz  in  Hifpania.  Vcrum  omnes 
tresfereamifla;  funt ,  Gulettam  Turca  ,  Vliflingam  Belgse, 
AngliCadiz  expugnarunt  ,  quam  tamen  Rex  Hifpanije 
poftearecuperavit.  tefteCambd.  par  4.  Annal.  Angl.  Cse- 
tera  municipia  apud  chartas  &  au&ores  videri  poflunt. 

Estrema-dura  ,  pars Baeticas ,  Nonio  Bamiria  difta , 
provinciaextremaeficcitatisinxftate,  hyemevero  ab  iri- 
colis  in  habitata,la3ta  pafcuis &  frugibus:  confines  habec  ab 
Occafu  Lufitaniam  ,  ab  Occidenti  Caftiliam  novam ,  ab 
Qricntc  Granatam ,  a  Mcridic  Oceanum., 


MetrQ- 


H    I   S    P   A    M    I  iE.  #  f 

Metropolis  f  B  a  d  a  j  o  z  ,  olim  Pax  Augufta,  dives  frugi- 
ej us  eft         bus ,  malis  aureis,  oleis,  aliifque  rruftibus. 
habctCaftellum  eminens. 
MenJ* ,  olim  Emerita  Augufta ,  quam  mig. 
Caefardicitur  condidiffe,  cmeritofque  illuc 
:     mifilVe  roilices.  Sita  eft  ad  fluvium  Guadi- 
anam ,  opulenta  antiquitatibus  &  aquadu- 
ttibus. 

Medelhnumy  ubi  Anasfeabfcondit. 

Vtllarta  Trugtllo  ,  Caceres  ,  Quadalufe  ,  reliquas 

funt. 

Granata,  tertia  Castili*  Provincia,  nomen  habeta 
Granata  Metropoli.Confines  habet  ab  OrienteMurciam,  a 
SeptentrioncCaftiliamN.  ab  Occidente  Andaluziam,  a 
Mcridie  mare  Ibericum.  Longitudoejuscontinet  L  x.  lati- 
tudo  xxv.  ambitus  ccxxx.  leucas.pro  Infigni  malum  habet 
punicum.  Domos  denfiflimas  exhibet. 

1.  Retinet  nomen  Granatae ,  ubi 
maximum  tcmplum. 

2.  Alhambra  dicitur,  in  qua  vetus 
Regium  Palatium  &  novum^ 
a  Caftilitnis  Regibus  cxtru- 
dtum. 

3.  Alvefim  eft,in  qua  sedium  frc- 
quentia  &  ferici  textrina. 

4.  Anttquerula^  reliquis  fpiendo- 
re  habitationum  non  cedens. 

.  Praeter  Academiam ,  habec 
Parlamcntum  Regium :  gau- 
det  falubri  aeftivo  aere.Femtes 
decem  cro  inipfa  numcran- 
tur.  Vide  Nonium,  Marinum, 
Merulam,  Boter. 
Malaga  Armamentarium  totius 
eft  Hifpanise,  &  propugnacu- 
lum  cootra  Africam.  Vinife- 
rax,&oleioptimi.  Duo  ha- 
I     betcaftellaj  quae  fibi  invicera 
*  immincnt;fupcriusGiblalfar- 
L    ro,inferius  Alcavazza  dicitur. 
A  5  Vtlefium 


Pividitur  in  4-Regioncs 
feparatas 


10  DESCE-IPTIO 

VtlfiumMalag*,  Velez  Malaga.  ubertashic  magna  rru- 
gum. 

Mkama.  Undique rupibus munita. 
SJjafive  -rfr*»<i*,fitain  monte,  cin&a  fluminc. 
Z*h*ra,  rupi  incumbens,difficilis  aditu. 
1  Mmtrta,  fcrtiii  folo  fita. 
i  Anuquer^  ubi  Caftellum  edito  loco  fitum. 
J  c«r/*w«,Oppidum  &  Caftellum.  # 
]  Gu*dixt  afperis  montibuscinaa,frumenti,Tini  fructuum- 
I    qucdives.  • 
1  Bafay  in  valle  fita,  paret  Epifcopo  Gaudicenfi. 
L  Almugvecar  &  Salubregna,  duo  funt  munitiflima  Caltella. 
^  M  urcia  nomen  habet  a  Civitate  Murcia,  qua»  hortuS 

Iaudit Hifpaniae.  Limites  ejus  funt :  ab  Occidente  Gra- 
nata ,  a  SeptentrioneCaftilia  nova ,  a  Meridie  &  Ortu 
Mare  mediterraneum ,  ad  finum  Virgitanum  &  pro- 
V.    montoriumCabode  Palos. 

f  M  u  k  c  i  a  metropoiis  Regni ,  ad  fluvium  Se- 
Civitates  guram,  fita  in  planitie  amoeniflima  ,  malis  ci- 
ejusfunt  treis,oleis,&c.plena.  Hic  vifiturfepulchruni 
Alphonfi  Caftellas  Regis. 
C*rtagenf>  quafi  novaCarthago  s  ubioptimus 
portus,  200.  triremibus  tuta  eft  ftatio ,  bene 
munita  a  Philippo  i.  contra  Piratas. 
Almacarron.  Cafttllumcft  rileucisaCartagena, 

Iubi  aluminis  uber  proventus. 
,  Lorcat'm  fummitate  lka,ad  fluviu  Gaudalantinu. 
yCuardamar*  YortULi,  Vtra%  reliqua  funt. 

Castilia  Nova  et  Vetus. 
H«  invicem  feparantur  altifllmis  montibus ,  qui  a  finibus 
Navarra?  ufque  ad  mare  Mediterraneum  excurrunt. 

Cast  i  li  a  Nov a  confinem  habet  Caftiliam  Veterem  a 
Scptentrione,a  reliquisoris  Portugalliam.Eftremaduram. 
Andaluziam ,  Granadam ,  Valenciam.  Superat  falubritatc 
cceli  folique  Caftiliam  Veterem;  invidia  vero  apud  alios  la- 
borat ,  ob  afperius  in  alia  Regna  regimen.  Caftiiise  Novas 
f  Metropoln  eft  Toletu  M.Cingitur  Tago  fluvio,ma- 
Urbes  I    jori  ex  parte.  Hic  Alphonfus  Arragonise  Rex  ta- 
.     bijlas  confecit  Aftronomicas.  Aca"demia  hic  flo- 
■    rcns,&  aatiqua.Tria  vero  hic  praecipue  notantur. 

i.Tern« 


ir 


BlSVANfjBt 
I.  Templum  Cathedrale ,  rcliqua  longe  fuperans  Hif- 
pania?  templa.  2  Aqujedu&us,  quibus  aqua  ad  fumroa 
afcendunt  cacumina.  ; .  Palatium  Regium  a  Carolo  V. 
coeptum,  fcd  nondum  abioluturo.  LaminscToletan» 
quoque  in  prctio  magno  funt. 

himdntum  (olira  MantuaCarpctanorum)  fitum  in  clivo  ad 
Septentrionem.cuj us  radices  alluit amnis  Xarama.  Aer 
hic  maximc  falubris.  Hic  Academiajefuitis^oncefla. 
MonafteriumS.  Laurentii,  in  quod  Philipp.  II.  20.  mil- 
lionesauri  irifumpfit.  Non  procul  Mardrito  deliciofus 
eft  Regis  ho^usFardo. 

Cmtn^*,  afpcra  duo  inter  flumina  &  montes. 

Gmaaalajar*  >  ubi  Ducis  Iufantado  palacium  &  armamen- 
tarium. 

Cruttas  Re£*te*  Ciudad  real,  vini  ferax,  fcd  in  falabris. 
.  AUantara ,  adTagi  ripas,  ponteinfignis. 
bAe&ifi*  ca  (f ,  olim  Civitas,  nunc  caput  Ducatus. 
jtranjntz  locusamceniflimus,Tago,  &  Xarama  fluviisir- 
riguus. 

f  Cifuentes,  Hipcs,  Ocanna , 
Prsetcr  bsec  alia  j  Talavcra,dela  Regna, 
quoquc  funtop-  •  Pucnte  del  Arzo  bilpo , 

pida ,      «I  Temblcque,Confuegra,  Alcafla», 
•  Rucda,  Albacete,Cinoiglia,  VHlar, 
)  Clcmente,Vigli|na,Aln\agrum  p 
^Caflona,  Lebazuza. 


Castuia  Vetus.  Cujuslimites  a  Scptentrione 
Afturia  &  Bifcaja,  ab  Occidente  Lufitania,  a  Me- 
ridie  Caftilia  nova ,  ab  Oriente  Aragonia  &  Na- 
varra. 

f  Metropolis  cft  B  u  r  g  o  s  ,  fita  ad  rapidum  flu- 
men.  Hic  ccrnitur  Caftellum ,  &  palatium  > 
tcmplum  cathedrale,  artificiofi  operis. 
VaUdoUdum  fivc  Valladolid,  ad  flum.  Pifurgam. 
hic  Academia,  hortique  &  fontesamceni ,  & 
rerum  abundantia. 
Saltmanca  fivcSalamanticaadjacet  fluvio  Tor- 
mis.  Hic  Academia  florentifTima,  ab  Alphon- 
fo  v  1 1 1 .  Caftilice  Regc fundata ,  quse  50000. 
dacatorum  pro  pcnftonc  habct. 

SiiHtnza 


Civitatcs 
cius 


,t  DESCRITTI 


SiiHtnla,  five  Segantia,quam  Henares  alluit.  Muris,arGe, 

S,^„munita  ,  ob  lanincium ,&  pannos 

hicnotantur.  l.  Paiatium  Regnim.  i.  Pibn«  «no 
netxin  vaUeinfima,  qu*aquaticismolis  ag'"tw,m 
qua*o.  milliaDucatorumargenti,  uno  conficiuntur 
die.  2  Aquaeduftus  mirandi  ope  ns ,  habens  1 77  r?r- 
nif^.Ha-c  Urbslaboriofaeft.,  in  qua  nemo  conipi- 
citur  mendicus. 
Ofma%  ad  fluvium  Durium ,  ubi  Academia. 
Lerma  ,  ad  fluvium  Arianza,  edito  fita  loco  ,  frumcnto  vi- 

noque  plena  ,  hodic  caput  eft  Ducatus. 
M#/i**  ,  qu*  800.  cafas  numerat. 

ad  Durium  flumen.  Haec  ohm  fortes  genuit 
milites,  qua:  4.  millibus  Celtiberorum  40.  milhbus 
Romanorum  per  14.  annos  fola  refiftere  potuit. 
AviU%  in  planitie  fita,  cinfta  montibus  Vinirens.    ^  _ 

fwe  Alba,unde  Duces  Aibani  fuam  trahunt  origm*. 
c^editioripofitaloco,  fedesGentis  Alcalae,  dicitur 
Principum  malamanfio.  Hinc  nonlonge  abeft  arx,  in 
auaPhilippusAuriacusfrater  Mauritii,  aDuccAlba- 
nn  Lovanio  abdu^us,  inclufus,  detentufque  f uit 
mwnn:  Idiobriga  Veteribus,olim  ad  Navarram  hodic 
Ibero  fluvio  ab  illa  difcriminatur.Pertinet  adCaftiiiam 
Vete«em,celebre  oppidum.  Propter  fidem  a  Carolo  V. 
Privilegia  mefuit. 
GMfiiUtVttm  TcrraCamporumannumeratur  (terrade 

campos )  ' 
in  qua      (Medina,  Agutlar ,  Qarncny  &C. 
municipia  I  Birbrefca  (ubtfamtlta  de  VeUfcoarta) 

J  s.  DomingodeStloSi  MtrandayScrtayAlmazzan% 
j  B*rUnga>  Aranga  ,Pennafielt  Roa,  Olm$do% 
^  Martimugnoz*  Arenaloy  Sepulveda^ &c, 
Ad  mareCantabricum  oppida  fita  huc  referuntur :  S.  An- 
(    dcro  &  Laredum,  pifcatura  quoque  hic  divcs  eft.  ^ 

Sequitur  Gall  AC  1 4*  Hacc  habet  a  Septentrione 
gt  Occafu  Oceanum  Cantabricum  &  Occidcntalem  a 
Mcridie  Lufitaniam ,  ab  Ortu  Afturiam  &  Regnum  Le- 
gionis.  Hic  opes  Provincisc  invehuntur :  portus  habet  Co- 
cunriam,  &Ferol.  Terra  montofa  &  afperafatis.  Amncs 

hic 


t  S  P  A  N  I  yE-  tJ 
hic  4.  emincnt,  Sil,  Migno,  Ulla,  Tambra.  Pifdum , 
tam  recentium  quam  faltorum ,  copia  metalli  prarcipue 
ferri  &  seris  dives  cft. 


Quinque  praccipua  ha- 
bec  Oppida, 


f  i  .Compoflellam  ,  Vctcribus  Fla- 
vium  Brigantium, 
1.  Lugo  ,  ubi  antiqui  muri  &  falu- 

bres  thermae. 
3.  Ortnfe^  ad  Minii  ripas,  nobilifli- 
ma  vina  &  frudus  producens , 
Aquas  calidas  habet.  Suevl 
hunc  locum  dixerunt  Warm- 
fee,  unde  mutata  dialeftoO- 
renfce. 

4-7\y,  ad  flovium  Minium,  alias 
.Tyde  &  Tude;  hincoriundu» 
Lucas  Tudenfis ,  Eprfcopus  & 
Hiftoricus. 
5.  Mondogneto  ,  fiye  Mondonnedd, 
Reliqua  municipia  ad  mare  fita 
funt, 

Bajor»,  Vl^),  PonteVedra,  Pa- 
dron,  Muros,  Cca,  Finis  terrae, 
Mongia,Corunna  ,  Pontdeau- 
me,  Ferrol,  Sancla  Martha,  Vi- 
vero  ,  Ribadeo :  Flumina  tan- 
gunt,Sarria,Betancos.  Rivada- 
via,Monterei,Viana,  &  rclioua 
apud  Authores  extantia. 
Ordo  pofcit  Astur  i  Am,  quae  eft  Regio  afpcra ,  monti- 
bus  fy Ivifque  horrida  Confincs habet  ab  OccafuGallseciam, 
a  Meridie  Caftiliam  Vetetem ,  ab  Orientc  Bifcajam ,  a  Sepl 
tentrionemareCantabricurft.  » 

(  AflHT%amde  Oviedo ,  ubioppidumOviedum  , 
j     receptacuhim  Hifpan. 
Dividitor  in^  Aflurtam  de  s*nttlUna ,  ubi  Lancs  &  S.Ande- 
rooppida.  Dives  auro,  cquifquc  foccundar 
^  provirfcia. 
Legionis  Regnum  fequitur,  cui  a  Mcridie  &  Oriente 
funt  Caftiliae  Vctcris fincs ,  ab  Occidcntc  Galhecia ,  a  scp- 
tentrione  Afturia, 

Oppida 


1  4 

Oppida 
ejusiunr, 


DESCRIPTIO 

f  Legio  metropolis,  a  qua  Regio  poilidet  nomen. 
Hanc  Pelagius,  eGothorum  Regio  natuslan- 
guine  ,  primum  Mauris  eripuit  ,  caftellumque 
inUtruxitadvetffushoftium  incurliones,  dic- 
tufque  eft  primus  Comes  Caftilije.  Templum 
ibiinilgne;  fepukhrahabet 73-  Regum  ,  ac 
unius  lmperatoris. 
Z4mrrra,olimZentica,adripam  Durii  fluminis. 
siftorg*%  exiguum  fedmunitumoppidura  ,  hanc 

amnis  Torto  alluit. 
Palenciayad  fluvium  Carnkon,divite  Epifcopatu 

1&  Academia  celcbris. 
Ctudad  KodngO)  a  Ferrando  Legioniscondita,op- 
poiita  incurlionibus  Lufitanorum. 
|  Medma dti  Campo ,  dives  nundinis  &  mcrcatura  , 
^    immunis  a  tributis  &  vecligalibus. 

(  Vtlla  Franca%  ad  fluvium  Burviam  ,  folo 
Illis  Urbibus  po:  j     frugifero  eminens. 
pulofa&opulen  J  Betsnzos^zd  fluvium  Manden. 
ta  municipia  an-^  C*c*btlos>  ?onferraday  ad  fluvium  Avia. 
numerantur.        I  Wl*lpmdo>  benezenium. 

{  Soldagn**  TordefiUas. 

Cantabkia  fequiturrdmditur  in{  Guipuscoam. 
B  i  s  c  a  j  a  confineshabet  Navarram.Guipufcoam,  mare 
Cantabricum,&  Afturiam.  Parsilla,quaead  Bajonam  perti- 
net ,  &  Regi  Gallise  paret ,  extendit  fefe  ufque  ad  fluvium 
Iroft;hincalreraparsHifpano  fobje&a  i  r  habet  milliaria, 
in  longitud.  &  latit.Cantabrica  lingua  antiquaeft,muUum- 
quediffcrt  ab  Hifp^na.  Regiomontofa,afpcraqueeft. 

Bifcaj*  metropolis  eft  Bilbao  live  Eilvao. 

Mumcipiaibiquoquefuntmurataxxi.  e  quibus  X,*r*<k  , 
Vermeja,  &  Ordugna  eminent. 

Gu  ipuscoa.  Hujus  termini  funt ab Oriente fluvio 
Vidofo  (aliis  Vidorfo)  Alduida  ,  Huria,  Beavia  ,  five 
Beoyvia.  &  montes  Pyrenasi  ,  a  Meridie  Regnum  Na- 
rarra? ,  ab  Occidente  Bifcaja ,  a  Septentrionc  mare  Canta- 
bricum. 


Circui- 


Civitates 
ejus 


H    *   «   *   A  N   I   M.  u 
Circuitusejuseft      miiliar.  Regioferrichalybifqucdivcs 
cit  Metropohsejuseft  ToLOSA,ad  Araxin  &  Oriinf*a. 

f  Placenv* ,  ubi  fabrorum  fcrrariorum  eft  multi- 
tudo. 

Af  ontrit^  fivc  Montc  dc  Trico. 
F*int*rabt*  cxiguum  oppidum ,  fed  naturd  & 

artcmumtum. 
F*n*m  Divj  Sebaftiani,  hodie  Donafticn.  Por- 
tu  gaudet  ampliflimo,  natura,  non  artc 
t«^cto. 

P*P'P  porc»  babct  anguftum  ,  fed  profun- 
uum.  * 

Oppidarcliqua  funt,  I^m,  vill*  Fr*nc*y  Rw. 
t.n*  Den,a ,Eri*  fivc  Or,*,  &  alia,frumen- 
to  tructibufque  abundantia ,  montibus  paf 
Iim  circumdata ,  nec  nimio  calori  nec  frigol 
riobnoxia.  6 
Supcreft  A  l  a  v  A,ultimainCaftilia  Provincia.  Regiolon. 
gituainiseft28.  lcacarum  ,  Latitudinis  18.  fruclibus  vino- 
que  beata. 

Ejosmctro.  f  ritttori*.  ubi  Nobilesfamilix,  mercatorcs  & 
polis  eit.   j    ripiflces  funt.  vino,  lana  ,  fcrro ,  abundat 
Ovjtatcs     j  'Xm,™,&rr^^ 


cjus.       j  caputComixatus. 

InfuIaeCafti-  }  Porto  Santo,  Madera  , 


liae  funt. 


V  Tenertfa. 
\  P*lma. 

^  Canaria  feu  fortnnata  J.J  Gomera. 

I  Elhierro. 

PORTO  Santo,,  M  AdE  1A.  /  L*nzarrott*. 
Madera  Vitium  maxime  ferens-        (^Forta  Ventnra. 
Regi  Hifpanis  x.i.  millia  Vini dolia decimarum nominc 
folvit.  Ejus  Urbcsfunt,  FouchaU  Machtce. 

Ca  na  x\m  MAGN>Elougrtudocft.  12.mil  < 
liar.  Mctr opolis,  eft  Canaria,  reliqua?  funt    /  Guja. 

Fortunau  nominatae  funt  ab  afflucnti  rerum  copia ,  vini  im- 
primis& facchari puriflimi.  Teneriffa  tormara  ha. 
bet  triangularem  &  longitudinem  i7.1cucar.  Solumeft  col- 
lifcrum,  ubi  inejusmedioaltiflimusmons  Tereyra  i$.leucar. 
flammas  cru&ans.  Vina  fcrt,  ut  6t  frumcnta  optima. 

Urbes 


CTelde, 
lG*Uer% 


16 


D   E   C   R  I 


P   t   I  O 

llrbes  in  illa  funtJ         Cruz,  X  G*r*chico. 

Larotai>ay  4  . 

pALMA  orbicularem  habet  formam ,  continet  15  -  *eu' 
cas,  vini  faccharique  copiam  habet. 
Gomera  longitudiniseft 8  leucarum. 
ELHiERROiive  Ferro ,  fex  milliar.  habet  ambitum, 
mopiaaquaedulcislaborat.  , 
Lan  zerotta,  Longitudinisxi i.  leucarum  , exi- 
ouumhabet  proventu.niroirum  ex  carne  caorarum  ficc^ta. 

Fortaventura  Longitudinem  continet x l .  U- 
titudinetn  x.leucarum,  fcecunSaarmentis  &  frugibus. 
Expoiitafunt"duoHifpaniae  Regna  s  fequitur  rertium. 
A  r  R  a  g  o  n  1  a,  cujus  Provinciac  &  Infulae  videnda». 
Provinciaef  Akragonia, 
ejusfuntj  Catalaunia, 
IValentia, 
Arragonia  maxima  fui  parte  ficca ,  &  afpera  eft.  Termirri 
ejus  funt  a  Septentr.  &  Ortu,  Navarra,  montes  Pyrensi,  & 
Catalonia,  a  Meridie  Valentia,  ab  Occafu  Caftilia. 
Arragon.metro-      aracoza»  fiveSaragofla,ubi,  Aca- 
poliseft.        1     demia,  arx,  curia. 

Balbafiro,  ad  amnem^rum  ,divesagri, 

olci.  •  ^  « 

Hutfc*,oY\m  Ofca,  ubi  Academ.  antiqua. 
Jaea ,  fita  ad  fluv.  Arragon.  fub  montib. 
Pyrenaeis. 

Rcl'qua  muni-      ven*(cay  contermina  Galliae. 

cipiafunt,       Fr*g*,  ubi  crocimagnus  proventus.^  ^ 
Calatajud,  non  procul  ab  antiqua  Bilbili, 
dives  frumento,oleo,  vino,opifkibus, 
paret  Epifcopo  Tarrazonenfi. 
T*rr*z.on*y  velTunaflo,  non  procul  a 

monteCanno.  } 
Ttri  tl ,  clara  Epifcopatu  &  dives  merca- 

tura.  • 
Alb*razina>oY\m  dicta  Turia,in  colle  fita. 
Afow/o»i«#7i,ubiConventus  ProcerumAr- 
ragonias. 

{GurrtM,  Agr*d*%  Benav*ri>  Graus,  &c. 

CatA- 


• 


**    I   S    P    A   N    I    iC.  ,y 
C  A  T  A  t  A  U-      Barceiona,  Tarragona  ,  Tortofa  ,  Ci>*»4  , 
n  i  a.         -  olim  Gerunda ,  Ltrtd*  olim  Uerda ,  Car- 

Ej  US  praecipua     dona  ,Comttatm  Kufctnonenfis ,  Monftrrate, 

•     locaiunc,    j  ^^#/,  Vab,  s*//<w*,|ircliqua funt  muni- 
lcipia. 

Conflnes  habet ,  Aragoniam^  Montes  Pyrenseos,&  marc 

."Medlterran.  Habet  I.  Dufatum  Cardon*  ,  III.  Marchtonattu, 
xi.  Coroitatus,  raultas  Baronta*  ,  &  Dominia.  l  v  i. 
Civicates,  inhabitantium  DC.  miliia  dicuntur  efle :  qaos 
inrerfupra  100.  millia  Gallorum,  auc  Gallicae  originis; 
agriculturam ,  pecuariam,  artefquemechanicasexercen- 
tes.  Ejusigitur, 

fi.  Barcelloka  Metropolis  provinciae  eft ,  & 
Emporiumcelebre  ;habet  i.  arones,abOriente  Br- 
tuLUm,  hodic  Befontemtzb  OCCid.' Rubncatum  ,  fiVC 
Lobrogatum.  Academia ,  mercatur&,  hortorum  a- 
mcenicate,  ticuloque  Comicacusclara. 
Tirragon*)  Anciquorum  monumentorum  repofitoriurm 
agrumferacem,  oleuro,  frumentum,  vinum  ha- 
bct.  ^rchiepifcopatu  &  Academia  celebriseft. 
Tortof**  adlberurafita,  duo  in  monte  caftella  habet, 

&  Academjam. 
c$rona,  oWm  Gerunda  t  Aufletanorum  caput  fuit,  in 
colle  fita,  alluitur  Fluminibus,  Z)ndaf  Onttar,&Ter. 
Ltrtda  ,  olim  lUrUa  in  modico  fita  colle ,  Ctgnam  flu- 
viumhabet:  Vino&  frumentbdiveseft,  Epifco- 
pali  &  Academisegaudetdignitace. 
Cardonas  ubi  3.  noLanda :  mons,  cujus  terra  fimilis 
farina?,  fons,  vini  rubri  colorem  exbibens,  Sal, 
diveriifljrnorum  colorum. 
Monftrrate ,  (  Monttferrato  )  editiflima  rupes  :  hic  fe  I- 
•     gnatius  JLojola  dcvovit  Deo ,  Mariieque  Virgini  ; 
(     hinc  ad  Sociecatem  Jefu  fundandam  proceflit. 
Ccmttatus  Kufctonenjh  conciuditur  ioter  duo  Pyrenaci 
brachia.  HuncJoliann.II.Aragon.Rex  ,  jerarii  inopia  ad- 
du&us,  Ludovico  xi.  GaUisRegi300aureor.miUib.op- 
pignoravit-  quemCaroli  VIII.  A.  1494.  Fcrdinando  Regi 
refticuic.  vid.  Botcr.  part.  i.deUerelat.  Univ.  1. 1. 


B 


Xf  DESCRIPTIO 

( Ejus  caput  eft  Pirpmtanum ,  in  quo  aOOO. 
sedes  numerantur.  Vaide  lanificio  dives, 
amcenaqueurbseft. 

latinis  Ja//a/«>  fortalitium  Hiipan% 
celcbre.  . , 

Hilna  ,  olim  caftrum  Helcn*y  oppidum 

Epifcopale. 
Coltbtt ,  olim  llltlerts. 

K.0/4,  vulgb  Rof*Sy  Ampuriasy  Palamoi  , 
V.     BUnes>  &C. 
Valentia.  f  Hsec  Hmites fuos habet ,  ad Orientem  niare 
|     Mediterraneum,  ad  SeptcntrionvArrago- 
niam,  adOccidentem ,  utramqueCaftei- 
lam ,  ad  Merid.  RegnumMurciae. 
Lorigitudo  ejus  eft  lx  ,   latitudo  xvif. 
leucarura. 

Portus  habet  4.   f   Vineri ,  DtnU ,  XabUf 
\  Altcanu. 
CQuinque  fluvios  Principales   (  Migliar , 

*      \  Morutdre  , 
^  Guad*lVt*r9 


Metropolis 
ejus 


UrbsVALENTiA  ,  fruacu 

varietate  amceniflima. 
Hortus  Hiipaniac  dicitur 


|  Xticar* 
(Segnra. 
unde  dicitur 


Valentia  formofa.  llluftris  eft  Nobili- 
tate  ,  &  Aeademia.  Claros  qudque 
genuit  Viros  ;  Ludovicum  Vivem  , 
2.  I  ontirices ,  C^lixtum  1 1 1.  &  Alcx- 
andr.  VI. 

Morvtcdro,  olim  Sigunttie.    Nobllis  a  con- 

ftantia  &  fame. 
Candut ,  ubi  ceiebre  Jefuitarum  Collegium, 

a  Francifco  Borgia  inftitutum. 
Denia,  ubi  Arx  munitiflima. 
Mtcante ,  ad  mare  Mediterran.  generoli 

vini  fcraX  ,  caftellum  edito  fitum  loco 

habet. 

Xattva  ,  fontibus ,  fru&ibus ,  malis  punicis 

abundans. 

Gt**rdam*f  \  ad  mare ,  a  provcntu  falis  dir 

Ves.  Biar  . 


fllSPANIiE. 


Bt*r,  fert  meliis  copiam  candidifljmara 
OnhmU,   ht.  Orcelis  ,    s.  Mmttheo  ,  Pg 

Bifcolm, 
Reliqua 


CXerit**,       fTalets,  ViUsreal. 
I  Wunicipia  j  ZUhe%         >  Lac  Cuevas , 
V.  TrjstgHerr* ,  ^  SmlfmdelU.  &C. 


^     funt , 

Pofk  vifa  Arhagomia  Regna  Urbefque,  fequuntur 
Infulae;  quaeadeam  pertinent.  Hsefunt  i.  DusbBale- 
ares,  vulgbMAjoRicA,  &  Mi  noiuc  a  diclae. 

Majoricaioo.  milUapafluumin  longitud.  480.  milliain 
circuitu  habet :  cujusdefcriptionem  fulius  habet  Mariana. 

Abundat  fruclibus ,  &  animalibos. 

Urbsejusprscip.  {"mi§H?\  10'  Patf«sPor^. 

J    r       r    \  MmorBile*rtS)  vel  Mtnoritm. 

InfulaambitumcL.  milliurn  paffuumcontinet,  dnosha- 
bet  portUS ,  Maon  &  Formelie ,  &  Mtnortcam  Urbem  unicam. 

Supereft  Regnum  Navarr*  ,  quod  a  montibus  Py- 
renaeis  incipit ,  ad  flumenque  Iberum  defcendit.  Hoc  Re- 
gnumante  100.  &pluresannos  a  Ferdinando  Catholico 
propemodum  omncoccupatum  fuk,  cum  Johannes  Albre- 
tanusNavarraeRex,Ludovicoxu.  Regi  GalL  opem  fe- 
rens  ,  a  Papa  Juliol  I.  profcriptus  ,  cxcommunicatufque 
eflet.  Eldem  t  orma  adhuc  ab  Hifpano  tenetur ,  nifi  quod 
pauca  loca  Galliarum  Regi ,  legitimo  Regni  hzredi»  fu- 
perfint. 

Caput Regni eft  ^Pampelona, olim Pompejopolis 
ad  flumen  Argmmtnon  procul a  Pyre- 
naeismontibusfita:  firmo  muro.duo- 
bufque  caftellis  munita.  Hic  Ignatius 
Lojola  fclopeto ,  ad  poenitentiam  * 
&  vitam  monallicam  addu&us  cft. 
Ejus  oppida  $.Johannts*Pedisportu\S.Jumn  de piedeporto. 

reliquafunt;  Situm  in  altiflimis  jugis  rcontium» 

quorum  afcenfusxi  i.roilL  pafluum , 
fontes  habet  frcqucnte$,fcrrique  fo- 
dinas. 

RoncevalUt*  Kecida  ValUs ,  ubjRolandus 
CaroliMagni  agnatus  eft  interfe&us* 
locumque  fecit  celebrcm. 

B  1  Mi* 


2o  DESCIPTIO 

Alia  munici-  r  T*v*,T*f*Us,  Olite,  hrguedm  Tudela,  Stella, 

piafutVt     A     Stnguem**  A//*r#.&C. 

Hucufque  aaumdecontinenteHifpanias:  fequiturcon- 
tentum :  quod  eft  ipfa  Hifpania;  gens,de  qua  in  titul  de  mo- 
ribus  Hifp.  agitur. 


D  L    G  A  L  L  I  A. 

kllia  confideratur  ut  continens  ,  &  contentum. 
M  ContinensipfaRegioeft,  five  Regnumjcujus  fi- 
mmL  tum,  quantitatem,qualitatem,  &  divifionem  ex- 
^JjStfQ  pendemus. 

G»llt*  ab  Ortu  habet  Germaniam  fuperiorem,  cum  Alpi- 
bus,  &  partem  Italiae  i  a  Meridie  ,  partim  mare  Ligufticum, 
partimHifpaniam,  &  montes  Pyrenaeos  :  ab  Occidente, 
partim  oceanum  Aquitanicum,  &  Bi  itannicum,  partim  ma- 
gnamlBritanniam:  a  Septentrione,inferiorem  Germaniam, 
&partemAnglia?. 

s,tisi  tcrram  &  aquam  complechtur.  Ad  terram  fpectant 

inontes,  &  fylvas.  . 

f  Ct£*»»*,fiveMontaignesa'Auvergne. 
Montcs  praecipui  j  ^efue^  Mont  de  Faucilles  ,  ou  mont 
tres  numerantur,  I     Rouland.  Horuni  montium  parsTa- 

j    rara  dicitur. 

^  lura>% 

Sylvar  non  magis»  funt  fpatiofa? ,  quam  frequentes  i  maxi- 
maeft  Ar^«#*»a,tendensadGermaniam  &Bclgiura,<fcr  Lut» 

ttcber  Walt. 

Reliquaepar-  ,  La  foreft  d'Orleans , 
vaefunt,  J  La  foreftdeFontaine, 

v.  La  foreft  de  Compiegne.  vide  Atlantcm. 

,  Maref 

Aqua  comprehendkJ  Smus,  «f  ~^cus* 
■  *  \?ortus,XFlHmtn*' 

Mare  habet  Oceaxium  Britannic.  Aquitanic.  partemque 
marisMeflterranei ,  quodmarediciturGallicum.  Sinusad 
Ocean.Britan.funt  in  receffibus,  ubi  Diepa  ,  &  Caux  -.ad  O- 
cean.Aquitanic  ipfe  eft  finus  hquitanhus^  mare  Mediterr. 


G    A    L   L   I   eVA  xi 

duplex,  major,  ubi  Rhodanus  ingreditur  mareMediterr.mi- 
nor.adpromont.montisPyrenaji ,  ubi  Satfts  Portus ,  in  Pi- 
cardia,  CaUtanw,  Bolo^nienfis,  item  ad  fanum  S/Audomari, 
olim  diftus  luwi.  ln  Normandia,  CMtu>  Diept,HMire  de gra- 
ce>  Stru&ura  Francifci  oppofica  irruptionibtis  Angelorum. 
KeHtn^Honfieur^S.Snutfeur^i^HArenttn^CaHmontyAurunche.  1  n 
Br\t2nnU,S. MMlo>SetariNantes,S.P**LdtLyoniRofcouivcr.n\tm 
rid.  Brefi.  In  PT&onibus.  Luffon.  In  Santonibus,  L*  Rechelle, 
In  Aquitania .  Bourdtmux ,  Bmyonne.  In  Narbonenfi  Gallia  , 
Nmrbons.  In  PrOVinc\at  Atgues  mortes^  ArUs,  Marfeille>  Touhn, 
ubi ftatiotriremium.  Anti\ ta,ad  mareLigufticum.  Portuuro 
fatis  habet ,  modo  Galli  iis  rcctc  uti  poiTent  >  expedire  per 
omnia  maria  clafles  poflent. 

f  Lacus  Lemanut  ad  Cenevam. 
Lacus  s  Inter  I  In  Ar-vemia  in  montenonprocula  Beffo  op- 
quosprimus  j  pido.bicaudiunturfulmina,tonitrua. 

I  Creux  4' abyflusfinefundo. 

I  Lmcus  inter  Mafliliam  &  Arelatem. 

(  Lmcus  AbttMcmus  non  procul  a  Clarmontia. 
FluminaGal-  C MofaJ*  Meufe.  Sequana,  USeine. 
liae  Nobiliora  J  Ligens.Ulotrt. 

filtit:          )  Garumna  ,  U  Garonne  ,  Rodaniislc  Rhofnc 
Minoraflo-    ^    fecum  vehit^rnw. 
lEina  funt       C  AraruAaSaone. 

j  Druentis,  DurMtue. 

"\  Durantue,  five  D*  ordognt. 

\^El*veru*tlfariiy  Chjrente,  Dracuet  SCC. 
SequJtorQoantitas  Gallia?;quaecftexterior,&  intericr. 
Exterior,in  ambitu  comple&iturMXx.  milliaria.  Interior, 
in  longitudine  &  latitudine  fpec~tatur.  Longitudo  habet  ab 
Occafu ,  in Ortum.  mill.Gall.  pauio  plus  ccc  Latitudo  tfle 
dicitur  25  5. milliar.Cluver.computationemfecHfecundum 
milliaria  German.  1.  i.Geogr.c.  i^.longitudinemftatuens 

cxxxx.  latitud.  cxl.  mili. 

SequiturQualitas-,quaec6moda,  &incommodacomple- 

clitur.Incommodainde  c;ftimantur.quodGallia  ventis^cp- 
tentrionalibusexpofitafit.Inter  commoda  verb,Ca:li  mira 
temperies  nuraeratur,  qua  de  caufa,  optimis  Europa:  winu- 
meratur  Regionibus.  Ita  Claudiano  felici(Tima,Ca*fan  talu- 
berrima  a«dic  ReliquaejusElogiavideapudLani.  iriorat. 
pr.Gall.  B3  Tcrra 


**  DE^SCRIPTIO 

Terra  eft  fertiliflima  hominum  mater  ,  &  ideo  omnium 
Regionum,  ad  Occidentem  fitarum ,  feliciflima. 

Omniuni  rerum  abundat  proventu ,  adco  ut  bene  de  ipfa 
quidam  dixerit;  La  France  ,  eft  le pent  oetl,  &  U  perle  du  monde. 
Veteres  dixere  Galliam  habcre  4  magnetes ,  qui  foris  om- 
nem  ad  fe  trahunt  pecuniam  s  ut  funt ,  Frumcntum  ,  Viniim, 
Sal ,  Linum.  Nec  immerhb  creditricem  ditionum  omnium, 
aebitricemnullius,illamdixeritBoter.inRelat.  univ.  L  2. 
Ex  fola  Portugall.  jV.  milliones  pro frumentoin  Galliam 
feruntur.  Nonnulli  volunr ,  Galliam  reditus  ex  frumento 
quotannisperciperecL.  tonnas  auri.  Fama  elt  ,  Gallum 
Lisbonam  intrantem,  clamantemque,  traho  tritico,  ( fero tri  - 
ticum  , )  ab  omni  apprehenflonc  immunem  effe.  Ex  vini 
quoque  abundantia ,  Rex  reditus  percipit  xx.  tonn.  auri,& 
plures  Laudes  vini  Gallici  vid.  ap.  auBort  Htftow  des.  Eftats 
ln  Gallia  ,  Sahna?  quoque  magni  funt  apud  Gallos  pretii. 
HasRex  quotannis  elocare  folet,  pro  immenfa  pecimia; 
quomodoautemfalibipraeparetur,  vid.  Golnitz.  in  cora- 
pend.  Geogr.  1.  2.  p.  1 20.  Praeter  haec  bona ,  Gallia  quoque 
pecorum  ,  armentorum  ,  ovium  ,  equorum  ,  pifcium ,  fera- 
rum  ,  volatilium ,  fruftuum  ,  ferici ,  panni ,  immenfa  dives 
eit  copia.  Vereque  diftum,  Francenecedeen  ricbefie  au 

Feru  ,  ni  en  fertiltte  a  pays  ,  qui  foitfoubs  U  cb*Jfe  du  ctel. 

Divifto  Galli*  fit  in    {  p'°™"*<> 

-  f  V.  Infulm. 

miuJaeGallias,  funt  in  OcceanoBritannicomulta?,  veriim 
r  0  parvae. 
Mahy  inOceanoAquitanico. 
y/ft*,  Noirmonftier,  ubiAbbatia  Blanca. 
LlftedeDieu. 

^  ^Martin°npr0CUU  RUpdla  '  5°  qU*  °PPidun* 
VJftede  oieron  ,  vini  excellentis  ferax. 

CMagellona  ,  Toulon  five  Hieres  % 
InniariMediterraneo  funt^  De  Fres  (Hieres;  stoecb*deSf 

^YMarttgiz,  Camargue  , 

Provincto  Gall  apud  fkt^Tc'T\ 
C«-Alpina  autem  ditb  pars  lcali*.  ,u »  Ga^Alp 


es 
traif- 


G   A   L  L   I   &     ♦  M 

tranfgrcfli,  occuparant.  Eos  quoque ,  qui  in  Italiaconfede- 
rant,  proptertogas  >quibus  ad  Romanorum  utebantur  mo- 
remir^4r^,dicebant>&  GalUam  Togatam.  Propinquos  verb 
mari  Mediterraneo.  a  veftibusbrevioribus,variiquecolons» 
quaspatrionominebraccas  dicebant ,  Brau atot  Galtos,  & 
Braccatam  Galhcam  vocitabant.  Reliquos  Gailos  adOcea- 
numlongiusfitos.a  promiffis  capillis,  Comatos  dicebant. 
CrefcenteautempotentiaUrbis  Romaj,  cum  Fabiuscum 
AUobrogibusardua  gereretbella ,  tradusa  Genevaad  Py- 
renseos  montes,Provincia  eft  appellatus.Tempore  vcrojul. 
Csefaris, in  tres  diftinguebatur  parte^  Una  ab ^Aquitanus^ . 
a  BekuA-  z  C#/m,inhabitatafuit.  Auguftus  Caefar  rcrum  po- 
titus,  illamin  4.  partes  diftinxit.  Hinc  a  fubfcquenubus 
fcriptoribus  4.  Gallise  numerantur  partes , 

(  Aquitantca,  Belgica,Lugdunenfis>  Narbonenfis. 
Hodie,Geo<*raphisdi-  J  Natbonenfem,  Aquitanuam, 

I      ftillKUitlirin  \Cilticam,Be\gtcam. 

V  Narbnnin/isrfxzs  Bracc*ta>  ab  Occafu  habet  montesPyre  • 
n«os,ab  Ortu  Alpes,a  Scptentrione  partem  Celticae  &  Bel- 
eicae;  a  Mcridic.  mari  Gallico  includitur.  ' 

g  f  Satbonenfem  ,  propriC  dlftam  ,  flVC 

j  Languedoccam. 
RcgioneSCOntinet4.^  pr0Vt„ctawy  Delphmatum, 
i  fctSabaudtam. 

L.»Su,J«csM  L-^«'»adOccidentem  habet  Valco. 
niam  &  A rmeniacos ,  ad  Septemtnonem  Cadurcos  &  Ar- 
vernos,  ad Ortum ,  tam  Delphinat™  ,  quam  Pr°v.nc,am 
Rhodanoafe  difcretam,  adMer.d.em.ex  parte  mare  Galh- 
cum,exparte  Pyrenaosmontes. 

'tW*/«,  ad  Garumnam ,  ubi  Parlaracn- 
tum  &  Academia. 
Sahna.adfl  Atacem. 

Carcffi»*-  ,  . 

Mcn/p./r-lum.vbi  Addemia.  . 

w.«M-/-«,five  N.fmcs,clara  ab  amiqu. 

tat.  Rom. 
^/#/fe,adradicesPyren. 
BeftersM  fLwnmOrbamftzitjciu  Mg** 

I  ^%eii*m*^ 


Languedoci-» 
infigniores  Civi- 
tates  funt. 


24  I^ESCRIPTIO 

IL*vaury  Vtviersy  Nonnay,  PontS.  Efprit,  Aiguesmertes, 
Cazeresy  Rieux,  Foxumy\n  Comit.  Foxenfi*  Pamters  , 

ISaverdun  ,  Maizieres  ,  Mtrepotx  ,  S+  Vapoul ,  C^fielnaH 
DArri,Caftres,  Albu*,  Uande,  ^uefac,  Chtrac,  Le  puy, 
{Toumon  ,  le  Doux^  &c. 
'  Provincia,inter  Languedocam  ab  Occidente,  &  e  regione 
inter  Pedemontanam  Regionem  inclufa ,  a  Septentrione 
includit  Delphinatum  ,  vel  potius  attingit,  a  Meridie  verb» 
totaeft  maritima.  Ejusduplex  eft  refpectus,  parsque  al- 
tera  Regi  paret  Galliae,  altera  non.  Qua*  non  paret,  eft 
Comitatue  Venuftnua  %  ubi  Avignon  ad  Rhudanum,  Papam 
agnofcens  Romanum;  in  quo  Academia.  2.  Prtnctpatu*  A- 
taujionenfts .  ubi  U'bs  &  Caftrum  Orenge,  Academia  gaudens, 
hodie  ad  CeluiTimum  Princip.  Auriacum  fpe&ans,in  quo 
Gubernatoris  munere  fungitur  Illuftriffimus  Comes  de 
Donau.  Quje  verb  Regi  Gallias  paret ,  habet  Civitates, 
f  ^**,ubi  Parlamentum,^/«,A*w^/i<imaIiquot  ioo.annis 
<  anteChriftum  natum  facla ,  ubi  Acad.  Minora  funt  re- 
^liquamuncipia  f Digne%  Crajfey  GUndevesy  Senas  in  Alpi- 
•     bus  maritim. 

\  S.  Paul ,  de  Vences  ,  Apt.  P<j«*,  Teriuls  , 
^  CtJlerony  Anttbo  ad  mare  S".  Maximini. 
Delph  I  NATUS  j  Snperiory 
efl  vel  \Infertor. 
Contiguam  habet  ab  Ortu  partim  Sabaudtamy  partim  Pe- 
demontanam  Regionem,aSeptentr.  partim  Bretfanenfem, 
partim  Lugdunen.  Delphinatus  nomen  habet,  aCaftello 
Dolphm.  Quibus  antc  paruerit,  vid.  G6ln.l.2.  pag.  125 
Humbertus  verb  Princeps  illum,tanquam  feudum,A°i349. 
primogenito  Gallia:  Reg.  Filio ,  pro  quadragies  miile  co- 
ronatis  Galhcis  vendidit. 

Superioris  T^timskJ  .  ' 

metroDol  eft      1     Unce  ad  Rhodar>  ubi  Academ. 

c"  '         Dte  ,  Gap  ,  S:  Paul.  &  Bru 


anron. 


Jnferior  habet 


f  GratianepoIimMbi  Parlamentum,adlfaram 
I  Magnam  Cartbufam,  Montltmar, 
i  Vtennam  ,  ad  Kbodan.  Murmm  , 
\  Romans  ,ad  lfaramy  Creft , 


nots 


|  S.  ValterdfCofte,  S.  Anthotne  de  Viem 
l U  ^efiier ,  Cbjfteam  ,  Daulphm. 

S  A  B  A  U- 


G  *  I  I  !  t 

5  a  B  A  u  d  i> ,  ex  parte  Rcgem  Gallia  Dominum  agno- 
fcit,  ex  parte  ducem  Sabaudium ,  cx  parte  KberseReip. 
gaudet  t.tulo.  Inc  uditur  ab  Ortu  Alpibus  ,  a  Merlifc 
Pcdemont,o  &  Dclphinatu.  ab  OcddLe  /Delphina  u 
Brelanenfique  d.t.one,  a  Septcntrione ,  Burgundiorum 
HelvetK>rumque  finibus. 

RegiGalla  \?*itw%Sebuf„norum Provineia,  vubo  Brefle 

6  pro  Saluziarum  prmcipatu  poftmodum  immutata 
Metropohscjuscft  f  Bourc,  en  Bresse. 

t         i>x   A  \Se'f'l>D"»~>  Cka<fi<y  Arlepons, 

Trans  Rhodanum  <  CA«« ,  Pr<ficlura\cexe»/syaux 
lunt»  j      omnia  Gallo  Sabaudus  coa- 

.1      clus  eft  dare,  tefte  Thuan. 
I     L  115. 
f  Chmmfory,  ubi  Parlamentum. 
I  Tmrantafia  , 

QuaeSabaodofubjeaae  j  Af  omiwc/,** ,  acf  Haram 
funt,  funt  \r*rr«  C^»4ri4  * 

Jr***/*  morienne. 

LiberoiroperioOptimatumGeneva  regitur  ,  a  qu$  titu- 
lum  comitatus  Regio  habet  ,  multotiefque  ab  hoftium 
imminentc  poteftate  vindicata  eft. 

Quse  fequitur ,  fecunda  pars  Galli^  Aquitanica 
eft.  Harc  a  montibus  Pyrenafis  incipicns,  extenditur  ufquc 
ad  Ligenm.  Nomen  ab  aquis  accepit,  prdpter  magnam  ca- 
rumibicopiam,  tum  crebriorem  exundationem.  Eju*  fl- 
nesvergunt  ab  Occidcnte  ad  Ocean.  Aquitanicurr»,  aSe- 
ptentr.  &  Ortu  ad  Ligerim  ,  a  Meridie  habet  tum  Pyrenx- 
osmontes ,  tum  Narbonenf.  Galliam. 

Hujus  Regiones  aliaecollocaotor  ad  partem  finiftram, 
fea  cis  Garumnam  fluvium,  aliar  ad  dcxtram  ,  iive  ul- 
tra  Garumnam. 

fBcarn-*,  Bigornia^ 
CisGarumnam  )  Vafconta  ,  (Jutenna  ,        fComingia , 

funt  Provinciar, )  &  quatuor  Comitatus ,  S 

V  S  Foix, 

C  dlbrttanns. 

B  £  A  R. 


26  DESCRIPTIO 

Bearnia:  proappendice  Regni  Navarreieft  > 
Cujus  me-  ( P  a  u, natalis locus  Henrici IV.  Gall.  R. 
tropolis  eft  j     ubi  Parlamentum. 

<  0/<r*«,  Lutfcar.  Serrancts ,  Or/^i,  ubl  Academ. 
[^Morloi,  Pontac,  Codttch.  Navarrtnaarx. 
Ha>c,  ex  Regno  Navarrae ,  Regi  Gallize  reftant ;  reliqua 
Hifpanus  poflidet.Hic  homines  tam  bonae  dicontur  efle  va- 
letudinis,  ut  communiter  c  l.  annos  vivant. 

fTARBA  M. 
BigornUComitatus  habet  metro-  I  Bayonnam, 

polm  I  F+num  S.Joannu  dt  Lutr, 

<  Daqs, 

IArchtep.baigutres  opidumy 
Lourde,  Tne , 
bet  PrOviciaS  K  Condomtnftm.      ^  Malbourgtt. 

In  illa  funt  Agin,  ad  Garumnamy  Vtllt  mtufuty  Clairae,  Mar- 
mandayTontnsy  Cajlttmorony  Ltmaft,  Vtllt  Francht.  S.  Foy. 
Inhacfunt  Condomum  ad  f\\lV.Batfey  Valentta,  Latrac. 
GuttnnaXo-  ( Bourdtauxtub\  Parlamentum &  Academ. 
Ca  funt ,       i  Blayty  Ltburnumy  Bourg  fur  mtr%  Condu , 

J  S.  MacairtyLarmontyCarbonnttrtSyCarbon  blanc, 
I  Fronfacy  Bazas  S.BaZttllt,  la  Reolle,  Mtnftgur  , 
^  S.  Ftrmiy  Casltlmoru,  Geronde,  Sauveterre>  &C. 

Comitatut  ComingUy  dividiturin  fuperiorem,ubi  oppidura 
» —       ,     f  S.  Bertrand,  Confcrans.  S.  Btat.  S.  Preotou. 
Epifcopale.  \  MenregiaUy  Saliers. 

r  Lombts, 

Et  Inferiorem,  ubi  funt^  Vijlt  dt  Dodon  , 


SMatan,  Murtt%  Riumts. 


ArmtniacusComitatua  habet   «#,oppid.  Archiep.Letoure. 
Toix  habet  oppidum  Fotx  ejufdem  nominis. 
Albrttanu*  Comitatus  habet  Ntrae. 

SequiturjamG«//ia^«i/«»#^ultraGarumnam,qu2c  ix. 
continetur  Provincii*. 

f  PoiBitrsM  Clanu  fl. 
Primaeft  ( PiflwM.Urbesejusfunt,  j  ubiAcad. 

t  N<or/,adSuram. 
1  Fonttnay.  Lufignan , 
Mcnt. 


Adean- 
demPro- 
vinciam 
rerertur 


eft 


G    A   L  L   I  JEi 
f  Montmortlloa,  7 

ILa  Baf[t%marche%  Vorat, 
S.  M«i***/,Sivray. 
Princi-  rT*lmon% 
patus    V  Chaftelraud, 
Vicecg.  \  TovkrS%  TrtmoHlliorum  J 

I  Barona-  |  C/,,^  l*/,,,  cba/leniraye , 
V     tUS      v  J\  Af efm  tn,  S.  C7,//#J|  &c 
f  Augoltii  menfts.f  Angoulefm*t 

Urbisejus  Uar/p^ci,^.^ 

jBlatffe  Chabannes,  Confiuldt, 
^ufec  ,  Atgres,  Courville , 
)&ochef4ucaut,  Marevil  p 
f  Lanfac  ,  VUlebeisy  Mombrum, 
BouteviUe  familiaMommoracia 
^  : .  S antenia  cum  Alnefia. 

Xaincles  adfl.  Carentum,  S.  Jean  d  Ate- 

gely,  Lorgatn  , 
Archaut,Pont  Loubleze,Taillabourg,Jar- 

nac,  Coignae, 
B*rbefhux>  Jofac,  Lrouage,  RoyauyTons, 
l  SoubiZ*. 
f  LzRochelle, 

^  a  qua  prope  abeft  Vtfle  do  Re. 


P. 
Secund. 


Santonia»  Princi- 
pale  oppidum  eft 


^/««/7<,Aulnis,prae 
cipua  Urbs  eft 
I  3.  Provinciaefti  f  Perigormm, 

perigord. 


ejus  op- 
pida  funtj 


4.Provincia 


Quericum 
ubi  funt  1 


r  Pertgeux,  Bergetac,Liberac, 
Hontron  , 
S*r/*f ,  L,  meil  Btfon^Brant- 

homme , 
LaRoche ,Miraumont ,  I* 
J     Linde,  Limelmm , 
^  Ltburnum.  « 
f  Cahorsy  ad fluv.  l.ot, 
I  Montauban ,  ad  Tarnum, 
\     ubi  Accadem. 
C*/?#/  Sarafjn,Montech. 

Mo\ffac>  Lauferte  > 
Seiiillac  ad  Dordonam,Bu» 
relie%  Nazareth , 
[^Gourdon.  MarteU 

Limo- 


D   £  S 


5.  Provlncia 


CRIPTIO 

Limo-    |  Limoge  Metropol.  ad 
Vigenn.  fluv. 

La  Soubterraine  , 
LeBotJfon  ,  BaratyDo* 

rat,  Confoulant  , 
S.  Yrter>laPerche>S.Iu 


8  IN 
divifumin 
fuperio- 
rem,  qua» 
habet , 


Inferio- 
rem ,  cu 
jusop- 
pida 


Chalm. 
TttlUy  Vfarcha ,  ad  Ve- 

K.eram  flum. 
Bnvey  TretgnaCy  Danze- 

nac,  AUafac , 
Mei/r*cSUpet>beaum°t. 

AuveR- 

6.  Provincia  gne, 
cttf7?Duca- 
tu  Mont- 
penfier. 

S.  Flour,  Aurillae,  Ch*rUt%  Murat, 
Btllon. 


Illa  dividitur  in  fupe- 
riorem,  cujusoppi- 
da. 

Etinferiorem, 
qua*  dicitur  U  L  1- 

MAIKE,  habet 
7.Provincia 
}  BfiRRY cutn 
Comitati- 

bus,  Sancer- 
ra9S.Aignan> 
&  Baronia 
Uontfaucon , 

habet 
g.Provincia 

EftS  ALO- 

ni  A,ubiDu- 
catusSully.  I. 
9.  Provincia  Eorbo- 
%7'ta  dividiturin  fu- 
periorem  &  infe- 
rior.  Infer.  Urbes. 


nien  ,  S.  Leonardy  6c 


Clarimont,         Montferrant , 
Ypoire^adfluv.  Elaverum , 
L  Brioude%  Atgueperfe. 
' Baugyy  ScGron,  (Subhu-    fChapau  r$ux 
Bourgetyubl  Aca-  J  juspra?-    I  ndlndrumy 
dem.Iflouduny    fe&ura  ^  Argenton  *d 
Duleroy%Vtgrz,on,  l  fnnt       '      Creufam  , 

Mchun,  |  Chaftres  en 

AubigniiConcref-  I  Berry. 

fit^Angillon. 


"  Molins 
V 


BourbonTarchamhMUtt  Borbon 

Montmarant ,  L«*0*  ,  Chancell, 

j     Charroux , 

1  Verneul^Varennesfienat.  So- 


O   A   L  L 


SuperiOr  habet  J  c,»i, ubi  oppidum  MonultH.  ' 

K  Regionem       ^  5 

'  Lugdunenfis  ,  ubiUrbs  Iy„» ,  &  Principat. 
Domots* 


fParsGall 

CklTICA, 

Cujus  Pro- 
vinc 


Fortfl,  Btaujolois,  BuvgundiM%  NivernU,  Cam- 
pMntM  , 

FrMuctM  fpecialiterfic  di^a ,  Belfiu ,  BritMn- 


KormtnntM. 

Forcft  op-    Montbrt/on  ,  Fturs  ad  L^er,«  .     Fflitnne ,  5. 
pida  lUDt         Galmttr  , 

S.CermMin^LmvMl^.  /*  CbMflet,  Koanne^ 

*d  Ustr.s.Kamhtrt.  in  hac Provincia  No- 

Bemujolois  hdbctBtaujtu. 

BurgundiMvcl  fuperior  eft, diciturquc  Comitatuu , qui  pa- 
ret  Regi  Hiipan.  habens  DoUm  &  BefanKon. 
Vel  inrerior ,  diciturque  Ducatus ,  parens  Regi  Galliar, 
cuj  us  metropolis  eft  b  9 

D  y  o  N,ubi  parlam./  Chaloo  fur  Saone,  Bcaune, 

[  lAuxerre,Mafcon,adArarim. 
Nivernia  habet       r  Ntvtrs,  Dt^,  CUmtfy,  Drouzy, 

\MtUn,  Angtibtrth,  Corb<gnt. 

Campaki  A,eit  Superior,ckInferior. 
Adfuperiorem  f  Vttry  leFrmncou  ,Retms ,  Lmngres  ,Chalonf 
pertinenc,   \     Lmtgny>Comttmtu«lm  Br^in^uo  Chm- 
^     flemuThierry,  Mtmux,  Frovtns. 
Ad  Inferiori     f.  #r<>y#  ad  Sequan.  Cbaumont ,  Ucntigny , 
|      pertinent     C     Vtjfy^*  Dt/itrtJomvtUt,  StnsyJuigntt 
Sub  hrancia  r  LutetU,  ubi  Parlament.  &  Academ. 
fpecialiter  fics  ?.  Denys,  Fo/ftacum,  Semltsy  Melun,  Cotboil, 
*  Xli//y,  Montargit. 

f  Superiorem  f  A»jimad  fluv.  Meduan.  ubi 


dicla  funt 
Belsi  a  tres 
parces  habet 


cujusop- 
pida 


Mediam 
cujus  op- 
pida 


Academ. 

SMumurud  Liger. 
Montreneau, 

Baugty  U  Flefthe,  Segre  &C 
BlaUyTourt,  Cm/IoIIo, ad  fluv. 
Indre. 
I  Ar/iboife}Cba*monf9 

Cor- 


3o 


D   E   S   C  R 


i 


I    P   T   I  O 
Cormery,  Loches,  ad  *fl.  Indfd 
Paulmy,  Chtnen  ,    ad  Vigen- 
nam , 

Champigny,  Leudtn  ,  Chafteau- 
dun,  Ancyle  FranC. 

Inferiorem,  c  ubi  Academ. 

^quaehabet  <  E/lampe,  Kemor*nttn,  Gergeau  % 
^LaFerte,Ciery,S.Laurent. 
BRITAK.  (  SuperiorT  Nantes  ad  Ltgerim, 
Ni A  quoque  J  cujus   V  Condal,  Kennes,  ubi  Parlament. 
alia  eft      j  Urbes  \  Doul,  S.Brteu,  S.  Male,  Dinan  , 

^  Rteulx,  Chajleau,  Bri*nty  Lambal, 
J  Vitray,  Jugon,  S.  Aubm,  du  Cormter  # 
/  Montcontour.  Plorel,  Je\eltn,Uale[irotti 
Vannes,  \PonXtgny^  S.Julten.  Encenu. 
Hannebout , 
InferlorCU-  Qutmperle. 
jusUrbes  £{uimpercor*ntin, 

Breft,  s.M*f/fopromontorium  r  s.  r*ul. 
lnfuU  Oefiant  &  Sayn.  opptdaX  Trtgues. 

Normandia.  f  Superiorem  f  Rotien  ,  ubi  Parlamentum 
dividiturin        q^aehabet      Auranches  ad  raare 

Harcourt-Eureux*  VernonyT*n- 
c*rvtlle,  Malevrter,  \lortatnt 
Mjn/gommgpy  ,quibusad- 
ditur  Vexm  le  Sormand,\fl 
quO  Gifortium,  B%ronatws 
VAtgU^  P*(iey,  Jurey,  TutU 
lieres,Conches,Bretuetl% 
gle s , Bruin , Hormeinville  Be~ 
j*»x.  infignis  Epifcopatu, 
ad  quem  rtfgr/ur  Caen  ubi 
Acad.  Seez  Alencon. 
Inferior  Diop*m  ,  Harfleur  ,  Havre  dt 

habet  v  GraceyGonft*nces9Valotgnet 
Chertburgum ,  Regnumlve* 
tot,  FalatfgtGtbuum. 


.Qtfar- 


funt 


G   A   L  L   I  M. 

QnartaparsGall.BELGiCA  ,  five  Picardia 
qus  complcaitur  &  ConZt.tus.  * 

Ducmttoet    TterAche  ,  in  quo  Gm/a  &  t^, 

\  Laoif  >4continens  Comitatus  &  Urbe?. 
f  Comttmtus    f  Sofion  , 

<    W##/H«#  <    iW»,adSomOI)am,  C«hii% 

1  l  **</!*  >Ribim$tnf 

\  l  CoH(y  %  Chmuny. 

f  Ambtmrumfis ,  in  quo  Amnns  ad  Somonam. 
I      i.Pontbtg*,  fAbbevtlle. 
<       mquo     ,  ;  D.*r/W> 

i  <  cw/#x, 


Comita- 
tus  iunt 


Crequi , 
•  ^qutgnytRite,Mojtftrtteil9 

in  quo  )/^;#,>ad  marc  r 

2  &  ^quior  ,  /,  C»*/*Z/# ,  f>#„,  Neufcha/lel, 
v.        </#  £r,^w#  ,  /#  mont  S.  Efttenne. 


Comitatus 
Gu 

in  quo  for-  } 
talitia  L 


tatus  r  CmfnesyBUn*sfr  opptd.S.Ingleve.Harincourt 
ynes,  J  renpltngo,ConquelU,portUS  NtvelUt.Hmc  Co- 


tntftuitrn  annumeranturf  jtrdrtst 
Bn"»*>  >  <  ribrtn,, 

K  Ftennenfis. 
f  Ltfort  Rtfbmnk. 

y  ComitMt.)  D-0^,mqu0C^ubi^0/H^  ^ 

^  6.  Cemit.     L  ReteUis ,tobi  Rethei  Hic  terminatur  Gailia. 

Regni  divifioni  annumerantur  3.  fub  Henrid  II.  Gall. 
R.  acquifita  loca  ,  Mets  md  MofelUm  ,  Verdun  md  Mofnm. 
&  Toml.  Hucufque  de  Continente  GmllU ;  Contentum  c+ 
jus,  videlicet  Gcns  ipfa,  morefqueejus,  &  loci  natu- 
ralia ,  fuis  expofita  funt  locis. 


G  E  R- 


D    E   S    C   R    I    P   T    I  O 

G  E  K  M  ANI^ 

Defcriptio  Getferalis. 

De  Situ  &  Limitibus  Germ&n.  • 

E  r  m  a  n  i  a  olim  fic  fuit  dwifa ,  ad  Occidcn- 
tem  Rheno,  ad  Meridiem  Alpibus,  ad  Onen- 
tem  Viftula ,  ad  Septentrionem  mari  Balthico. 
Sed  hi  termini  poftea  dilati  ,  hodieque  mulco 
latius  extenditur ,  hunc  in  modum.  Ad  Occi- 
dentem  attingit  Mofam  in  Belgio,  ad  Meridiem  Alpes . 
ad  Orientem  Ungariam& Poloniam,  ad  Sepcencnonern 
Occanum  Germanicum.  Circumferentia  ejus  ferme  eft 
4^c.  Milliarium  Germanicorum  ,  quae  aliquis  expedicus 
intradies  92.pera2rare  poteft.  Germanorum  nomenVc- 
teribus  ienotum  fuit,  pro  quo  Teutones,  vel  Thuiico- 
ne<  habuerunt;  aliis  Cimbri ,  Suevi  vocan.  Difti  vero 
funtGermani,  non  multo  ante  Jul.  Csfarem.  Romani 
illos  fubiucnre  voluerunt  fed  nunquam  potuerunt.  A 
Thuifcone  Germani  dicTi  funt  Thuifcones.  Thuifcon 
Deum  notac  Terra  genitum ,  idemque  eft  qui  Aicenes, 
uatc»  annopoftDiluvium  1 30.  A  Noacho  collocatur  inter 
PcmtumEuxinum,  &  Rhenum.  Tcutones,  a  Rege r  ix. 
Germanorum  Dieth ,  diai  fuot.  Antiquitus  vero  Galli 
fimul  &  Germaoi  Ccltse  feu  Galut»  ruerunt  diQi.  At  ficut 
Gcrmanicoti  Viriles,  ita  Alemanni  Nobiies,  Sc  ingenui 
Vinnominati  funt.  Fuic  populus  mixtus  ex  Gentibus  ya- 
riis  Suevis,  Boiis,  Marcomannis.  Confederunt primum 
inter  Rhenum,  Danubium ,  &Mcenum.  Ejus 


fTridentinumy 
ClKCULUS  f  EplCO-  i  Brtxtenftm  , 
AUSTR 1 ACUS      pos  Ut  \  LtbaCtn/em  % 
continec    ^  \^tenne»ftm. 


2-  Archi- 


G   E   R    M   A   N   I   J£.  |t 
2.  Archi-  (Superior,    /  Lintz , 
Ducatum  J     ubi         V  * 
•4«fl'** ,  )  Inferionubi  (Vienna,  fcdes  Impcrat. 

A«tty?W/,&C. 
Supc-  Pr*r*„» 


3-Ducatus 
ut  funt 


.S/yri«,  f  rior  derhUre. 

i\Qx  vcl  J        (Gratz  Sedcs  Archi- 
1  Infe-  ^  Ducis, 


nor  ^Camft*. 

l  .C*rtnthi*)Ub\)  Clagenfurt  % 
fiv.  Kerrndten  \  S.  Vett , 

3.  Car»t*feu    ^**£*^,caput  Ducatus, 
CarnioUy  ubi  J  cr*inburg , 

His  adduntur  Cr*a/i« ,  &  Vinidorum  Mar- 
^chia,ubi  SeiiTenberg. 

-Otmponsy  rBotzen,Erixen. 
v  4  UnusComitatusj  infprutk,    J  His  annumerantur 
Tyrolen/is,  in  cjuOx  Archi-Du-^j  Com.  Sehenbergy 

(^CumSedes,  \*H*rdeckWecktnfiem. 
Trtdentumy 

C  M  01  lusBavaricus  continet 
f  I.  Archicpifcopum  Saltzbwgenfem. 

,  Katisbonenfem  , 
2  Epifcopos^  Pujftvtenftm^ 
v.  Frtfngenfem , 
3.  Ducem  /-  B*v*riam  fuperio-  T  Ingolfladium, 

cujus territorium  J     rem,ubi  \Mon*chtum. 
dividiturin  S 

Onferiorem,  ubi    J  straubinga, 
*  L*ndshutum. 


Annumeratur ei  Pala-j^  WuUtmuncbtn, 
tinatus  fuperior,ubi  J  N*o£»rg*»wadDanubium 


1 1' 


/  Landgrpfintus  Leahtenbergtus  , 
^Cujus  fcdes  Pfretmbt. 

C  Comi. 


34  DESCRIPTIO 

4.  Comites  ( '  Ortcnburgici  , 

&  ftarones      J  ZuStxufin* 

j  Hetr.felsL 
1  Drggenherg  y 
|  Wo/fihtn, 
Reliqui  funt    ^  Z«  Obern  Sultzherg. 
\  Palatini  Rheni,Landgrafius  J  RatisbONA, 
^  Leuchtenbergius:  Civitates^-  Fret/ladium. 
f  f~  WformattenfeWj 

Circulus  RiiENANUsfupenorJ  Spirtnftm, 

COntinetEpifeopos      "|  Argenttnenfem% 
V.  Ba/iltenfern. 

z.  ?rinc'ipatu$,qu'tfunt  5-  i.Landgrafiatus  Alfstigfuper.  ubi 
oppid*y&ct  2.  Ducatus  Lotbnringu.  3.  Duutus  Sabaudu, 
4.  Ducattu  eyP  alatin*tttoiZtponttnu4  cu  cohtree  PaUtinatu 
Sponheimenfi  CpVeldenz  ^.Landgrpfiatus  Ha(fu,cu  urbibuu. 
3.  Comite^qm  funt^DtetnderWitterArVyNaJfaxv,  Sarbrucken% 
und  \\fetsbaden,Solms>Ha.nan>yLtchte»beTgk>Muntzenberg9 
und  Ritfchrn  Ifcnburgk  zh  ^ndmgen^alle  Reingr*ftnyS ilm> 
MerfpurgLem  ngen,Falchn/letn,\J ttgenfiem^ '  aldeik>Ha- 
pclt zlarcken ,  Kntchngen,\Z<fort%R*polfleiniHoh$nreckbergi 
Itzfietn  Myrjftngeny  ftlanckenberg. 

r  Mulhufum>  in  Alfatia, 

Colmaria, 
Ketfersberga, 
Argenttna , 
Hagenoa  > 
1  Sptra, 

ormatta  , 
Francofurtum,  ad  MceHUtll  f~ 

WmfrawuTurckheimium , 

Wetzlarium,  &C 

I  Hucrerere-  Genffyftafilea9 
^bantur  Olim  f  LoJannat  Metu, 
J  Tuhl, 

u  I  Verdunum^  qu#  nnnc  mcm- 

v    bra  J.  R.  tfle  deficrunt. 
Ci  Rcurus  Saxonicus  Superior,  ubi  funt 
fEpifcopi  (Mtfnenfis, 

Ij  Martuburgenfis% 
\^HHmbHrgenfte%  . 


Civitates 
Circuli  funt 


! 


i    E    R    M    A    N    I   £.  Si 

w  H^velburgcxj.s  , 
{^Ltbufcnjts,  c  Caminenfs. 

Abbates  ,       \  f *ltzfcUcrft^Vatershaufen_\V*lckenriedt. 

ABMttll*,    \2  PrincipesSecul 

DuxSaxonia?  ,Eleclor.  Marchio  Brandenburgcnfis; 
Docci  i  omeninUe,  Principes  Anhaltini ;  Comite*.  Baro- 

nes.  Rcfpe&U  SaXOObK  fant  Wtttenberg  &  Tcrgjw.  Refpe- 

£hlThuriogiae£^trf ,  Mto m«r  Ducum  fedes  ,  lfenacurn , 
Ducum  fedcs97«*4  &  C#f&«.  AdrWiHgiarwreferturCo- 
miutos  Mansfcldicusj  in  cjuo  l/Uhmm ,  Aii/*i*cum  ftgf- 
UniiA,  Lttfa,  Drefda,  Saxonic  Elector.  fedes. 

.  .  -  Ittfcn*,  TorgA  ,  Fretbtrg*  y  Naun,burgu?n9Martii» 

ClVltatCSJ      burinm.  i'o\gtUrt<xn  opptda Junt ,  Votgilandta , 
ejuslunt  ^  l>Lva.CurtayGl[nuium. 
MarchiA  Erar.de-    rVeterem  , 
^fafg*  uiviJitur in \U§dUm% 

_  EtTJhrsm. 

' '  T*ngtrtnond  , 

r###r*  caputeft  u<»edeit 
Stinpm  iumj  ff*1"*» 
reliquafunc,         .^''"J > 


t 


J  Sehnh.uftn9 
1  4r«#»r/, 

ttfmarck. 
Ktlbe, 
Bofter 
\  Bnch. 

s-Rarenau>% 
♦  1  Sp*nd%n> . 

\  ^Wi*  6»  Ct/b,  fluvio 
f  Ifftlb  caput  cHBramd  e- J    Sucvo  feparata , 
b  u  k  g  j  relicjua  funt ,       Franikf*rty  ad  Oderam , 
/  Tren  en  Brteizen  , 
/  Bernaiv,  BeLtZi  BeUin  9 
^Munehbcrg,  FrtijenwMdt. 
C  2  A~#V4 


3*  D    E    S  C 

Nou<CapUteft  (  Cufirtn 
F  R  A  N  C  O-     |  Lan  ' 


F  O  R  T  U  M     }  Kontgsberg,  J  Tham+ 
rdiquafunt,     Berri»*lde  ,1  SoUtn  , 
I  Bernfletn,    |  Furflen- 
I  ^  feldt. 


I  P  T  i  O 
(  Berltncben  ,  „ 


Bramburg, 


\  Kartaa?, 
K  Lepen, 
I  Mcrin  , 
/  Schtffilbcin, 
KSihoxflitSi&C. 


\  Temphn,  ' 
Ukera    \  Strattborchy 
habet  Ltchem^ 
Oppida,  J  Yurflenbergk,  &C.\ 


f i.  Pm 

j  G  N  I  TZ 

I 


)ida,  J  Vurj 
/  His 


adduntut 
Provincise, 


i 


3.  Po-  f  Stetinum, 

MFRA-   \  Grytfwaldu, 
N  l&  CU-  \  W$lg*ft% 
j  QS  Dtl-  ^  Stralfund*  , 

fiere,  /  IVWfah 
qua  ^Tr^/a/p, 


ces 
defi 
in 


Havelberg, 
In  qua  \  R*pmy  Perleberg, 
J  Wuflock, 

Pri4iziv*lck% 
J  Daimtny&c. 

I  2.  STEFN-  fSternberg* 
^BERG,  ubi  J  ZtiptZ^gk, 
7  Drofl*„, 
l  KontgfwaUe. 
Hisadijciuntur 
Caffkr*  C 
bna,  S  La&erm 
Ubl  *  6«,^ 
l&fn-  (Rugta 
I  Mxz^fedom. 


Anclam, 
>  l  St*rgard, 

\  Ne&garten 
JGo\naiv% 

IC*min, 
Colberg , 
Ccflin, 
Stolpe&c. 


4.  Prindpes  Anhal-  /  Sedesfuorum  J  Deffjtvt  Bernbun, 
tini,  fub  quibus  funt  *  &ttvtuA*mu**    V  r.^u, 


Princip  um       Cothena,  $ctveflat 


quifunt  1  Stolberg, 

L  Hohnfletn. 


C  Schwartsjtterg^  (  Btuchlingen 

5.  Comite?, )  MansfeUt.      \  Rapptny 

J  Batby  <f>  Mulingen, 

.  Gletcheny 
»  Gletfneck, 
{WtUenfels. 
( Phwen , 

6,  SuntBarones,  i  Gcraw, 
quilunc        J  Gretz* 


t  Schonbttrgf 
{Taktcnbttrg, 


C  I  KCU* 


G   E    R    M    A   N    i  $7 

Ciicuius  Saxoni*  Infekioris 

1.  Ubifunt  2.Archiepifcopi[  Magdeburgen/is, 

Rremenfs, 

Hisadnumerantur4.  Epif-  f  Hiidt$k*im$nfa 

COpi  J  Lubecenfis, 

j  Suertnenfis% 
^  Rarztbur^enfis, 
fl.  RexDania»,  refpcc~hi  ditionum 
I     ad  imperiumpertinentium. 

2.  PrincipesSecu-  J  2.DucesSlef\vicenfes,  fslcrmartam 
lares ,  inter  quos^j   &  Holfatia:,qui  pra?-^  Duhmmtjiu 

\   terHolfatiamfubfe  I  \V*  m*m 
L  habent 

fW  AMBUKGUM» 

\  c,lHCkft*dtumy       Scblefwicum  ubi  arx. 

CivitateS  \Gottorptum,  fedeS    Hnderflebtumy  MeUotp 
funtprae--^     Ducum,        \  Segtb*>ga%      f  Hmfim 
cipua?,      I  Chilonium ,        J  It^ehoa*         '  Schw** 
/  Fiensburgum9       I  Cren.pa%  \  Phenc*, 

K^ensburgum,       ^ £tklenford%  Oyttrg,3iC 

f  La&enburg,  Ducum  fedcs. 
5.  Duces  Lawenburgici.ubi  (  Keuzenburgy 

{<&Atzenbttrg. 
f  B*unfwtcumy 

\\\'cfenbuttelt  Ducumfcdes, 
\  Hel»  Jl*dtumt  Acadcm. 
4.  Duces  Brunfwicenf.ubi^^^^'^^, 


I  Hanncver. 

5.  Duces  Luneburgici,r  Grubenhagenfe  lfthfeldt% 

cum  Principatu,      i  Dan^nburg,  r  Ctlu  , 

ComitatU^         ubi      J  Luncburg% 


l:w<*nz$ 


Gtfborn. 

JWtfmar, 
Heslothtum%  Acad, 
fuflrau, 


TGuflrau, 
uhwenn%  Ducum  fedes. 
C  j  "Accc 


38  DESCRIPTiO 
Accedunt  Circulo Comi tes in  Delmenhorft , 
TumUrbe*  ImperiaUs  f  L  u  b  e  c  a  , 

^  L\or:b.iuftrh 

Circulus  Franconu  habet 

r  Banbergenfis  , 
l  Herbtpolenfis  , 
I  EpifcOpOS,^  Etch/itUtenfis , 

quifunt     I  Cuiannumeratur  magifter  Ordinis  Teu- 
tonici. 

3.Principes  Im-  f  Marthiones  V>randtburgici  (  Onohbxcenfis. 
perii ,  i]ui  funt  \    lineae  Xculmbaienfis^ 
Habent  titulum  Burfrgrafiat.Noriberg. 

DucesStxontd  Coburgtnfes. 

3,  ComiteS&Ba-  hi  funt     f Barones  Ltmpurgici, 
rones,  illifunt  |      Con.ttes  Henr.ebsr- 

^»ff,quihodiefunC 
Duces  Saxoni^e, 
Scb)V Mi^enlurgici , 
Hohinloinfis  , 

IcrfMtbgmfSf 
\Vcrihctmenfis% 
|    Ketruccetifis  , 
fNORlMBERCA,  VCujLUenfts. 

4.  Ci vltates  )  Kottenbttrgay  ad Tubarim  , 
libera?     |  Wtmhtimtmm  , 

\Sjvtvf*rtum. 
ClRCULUS     S  U  E  V    I  JE. 
f  Hic     funt  r  Kugufianua  % 
|    EpiiC0pi,<  Conflanttenfis , 

|  *»Cttrt€>.fis,  Augsburg^  Coflnitz  &  Chur. 


1 


i.His 


G  E 

R    M    A  N 

x  JE- 

l.Hisapnumeran- 

'  Kemtten. 

turXXIX.  Ab- 

Reuhen*w  , 

Khetn  , 

bates 

,  VI  Ab- 

S.  Gallen , 
Salmmf- 

Pefftihau- 

batifla?.Abbates 

ftn> 

iunc 

tvetUry 

Creuts- 

Wcingarten, 

Itngen  , 

Wefcniu, 

EmjudcU 

5.  Bhji( , 

Pffirs, 

Abba- 

f  Ltnd*rv , 

S.  Peterm 

Buffen  , 

tiiTae 

Rtthmun- 

S.hwartz,- 

S.Johattnis 

funt 

sl<r, 

Waldt , 

tn  Thur- 

Bucham, 

Maulbrun, 

thxl^ 

Lutten^elU 

Schafhzu- 

Schti/fw- 

Brunde^ 
Hegebach. 

ftn, 

rieat , 

i 

1 

burg. 

(Ochfn- 
hauf  n  , 

BUBitgini 

ijj*c  : 

Mnmtb- 

reth  , 

Anfpitfjjt, 
Htrfa&% 
Gengtn- 
bnhy 
Sh/rtttn. 
His  addi- 
tur  der 
Probft 
InB. 

(  l  Iwangen. 

f  Ducatus  Wir-  f Studtgardt  ,  Ducum 
i.DuoPrin-  j  tenbergicus ,  •  fedes, 
cipatUS,    ✓  ubi        <  Tubtngen, 

]  •  Ha^enhetrr^j  Schertidoif 

r  Marchionatu^Pa.Y.» . 
\  Badenfis ,  ubi  3  Pfrizbtim. 

S  Duriach,  fedes 

Sedecim  (Htlfnftein ,  (-Marchionum. 
I  Comitatus,  Wuunberg^ 

Ottngtn  ,         f  Lowenfletn^ 
rLauffer?y  l  Tubtngtn% 

Men  tfort ,       J  Ktrchberg  , 

Pur/ienberg,  ^ Brandt/z  » 

Eberfletn,  )  Ztmmern  , 
Hohen^ollern'1  Ttngen* 

Jnhfr  \JSonnenberg. 


4.  No- 


DESCRIPTIO 

Ju/ltngen, 
4.  Novem  Baronatus  [  Gundelfingen  y 
Dteffen , 

Truchfeffen  von  Waldtpurg 
\  Staufen  , 
/  Flackenftein  , 
/  Konigfetk  , 
^Gerol/^ecli ,  Hofehotven. 
5 Civitates  fAucsBURc, 


liberae , 
num. 

xxxv. 


Kaufbeuren  % 

Utm^DomxnA^.  Comitatuum 


hlemtningeny  f  Pf«l/endorf, 


Kempten, 
Bibrach , 
Leuttkirchy 
Yjfuc, 
Wangen , 
luindavv  , 
Ravenfpurgk, 
Euchorn  , 
Tjberlmgen , 
Ceftniu, 


"  Ropfingen  , 
Gr»ge», 

Norltugen  9 
Donaxperd  % 
Buchautv  * 
Offcnburgk  , 
Elz.engenb*th  > 
Zf/#/»  H*mers~ 

bachy 
RottWtill. 


S.Gall. 

Schajfhaufen, 
Reutlingen, 
'Zpltngen  , 
Gemundt , 

Heilbrum  x 
Wtmpfin, 
HalinSchwa, 

ben^ 
Dinckel- 

c        c  ( 

Cuculus  Rheni  iive  A  l  s  A  t  I  «. 

Inhoci.funtXl.  \Sp>yer,       \  Lofanna, 
Epifcopi,         !  Strafaburgl  Metz  , 
<  Safel9  [^Thul, 
)  B«/*»'*»  Verdun. 
(Wallts* 

Ex  hi$  primi  tres  hodie  RomanoTmperio  fubj  acent,re 
liquiad  Heivetios  &  Gallos  tranflati  Auu, 
Annumeran   f  Fuldenfis  in  Buchovta, 
turfuperiori-  |  Htrfchfeldenfis9 
busv.  Ab-     I  Mwbacenfis , 

S  Uunfter  tn  S.  Gregorienthal, 
I     P/ri»rf/.  JWetffcnbur., 
duo  Pnepofiti  \  Edenhnm . 


bates, 


i.Prin- 


G    E    R    M    A   N    I  >E. 

i.  Prin-r 

cipatusJ  LandtgraviatusAlfatiaij 


■  '  .1:  y  - 

quifunt  | 
V 

Dividitur^  rem  ubi 
alias  Al 


fmtia 


flnfuperio-  fKubt*aua%  Rufach, 

\  Colmarim^ 
\Cafaremontum9 

j£  Schletjiadtum. 


l 


J  Argi 
ubi    \JW  iptnburgHm , 


ENTORATUM,  CT*btfna% 

Inferiorem  /  HagSnox%  J  B*mfkUtimt 

MoliheimiU. 
Fnburg% 


fFr 

J  Br*gfc9Vtay  uboppidaj  Bnfacht 


Cum  hoc  cohseret\  Sundovtajibi  oppida  ^  Akkmk\ 


Vfirt. 


f  1.  PrincipatuseftDucatus  f  Nancy,  Ducumfcdcs, 
Lotharingie.  feptentrioJ  s.Ntcolaf, 
nal.  &  meridional.  ubij  Bayon% 

^  Vaudemont&Q. 

3.  Principatus  eft  Ducatus  J 

Sabaudiae.  * 

4.  Princip.  Ducatus,  &  fZtveibmcken9 
PalatinatUs  BipontinuS,i  Meyfenheim, 

ubi  ( bergzabern. 

Cum  hoc  cohe/et  Palatinatus  Sponheimenfis  8c  VeMenf. 

5.  Principjl  eli  Landgraviatus  CC  a  s  s  e  L,SedesLand- 
Hafliae  taui  fuperioris,  quamJ  graviorum, 

infcrioris,  ubi  1  M*rpurgumy 

KCieJfa. 

Adhos  referanturComitatus  CatzntfobogextDietz^it- 
gtnhatn  ,  Ntdda.     f  Die  tn  dtr  Wttteran?, 
j.Sunt  Comites,  1  Najfawt 


qui  lunc 


Sarbruiken  Und  Wtifs  b*dtn% 
Selms, 
H*n*tp% 
Lichtgnbtrgtr, 
Muntztnbtrgi 
Bttfchen, 

Iftnburg  zu  Budingtnj 
kllt  Khetngrajf<n% 


Salm 


4-SuntCi- 
vitates 
Imperia. 
les 


Olim  hu 


DESCRIPTIO 

Salm,Merfzpurg,;Leiningen,Falc^ 
ftein,\Valdeck,Kricchnigcn.Befort,Rapolcitein,Honen 

rechbergjltzlteinjMynfingen,  Blanckenberg. 

"Mulhausen  in  Etfafs  ,  fWeifcnburg% 
Colmar,  Landajp , 

K>y[enbrg)  Speyer9 
Turckhetm%  Wormbs, 
f  MunJlerinS.Gregorien'thal,j  FranckfurtZVTi 
<  Eternthenhetm*  ;         *****  > 

"  Straf^burg%  I  Frtedherg  in  der 

Rofrhetm,  Wttteravr.' 
S.hlet/lade,  \  Gelnhau^n  , 

amiumera  |^  H*£e»  W  P  ^W«/*/>  r. 

bantur  Genjf>Lofanne>Bafel,  Metz,  Thul,  Verdun^  Katefmans 
Sarbrktk,Btfantz;kd  haecirculoexeraptse  funt. 
;  Circulus  Westphalu. 

f  Leodtenfis  , 
|  Paderbornenfis  % 
l  Monafterienfis  , 
Ubi funt  I .  EpifcopatUS\  Ofnabrugenftt , 
|  Verdenfis% 
[^Mindenfis. 

His  adijcilintur  kbbates^  j  Andemach% 
\  Corbey. 
jibbatijfa     S  Hervorden, 

V  Effem. 


i.  Principatus.  i.  ^  J  u  l  i  m  ubi  f  Gulich , 
\     oppida       >  Duren. 
\  CWefel 

ClIvIs,J  Emmericb, 
J  ubi        S  Reefzy 

I        .  LciVw. 

J.V^BEFG^, j  Dujfeldorp, 
llbi      \  Duitburg. 
fMarck^  FrtfiaOrtent*lu,ftve  Emdanue,  Lip- 
I  pienJisySchaumburgenfisyBentheimenfisyStetn^ 
?.  ComitatUs  J  /«rf  ,  Oldenburgenfis ,  Aiorj ,  Manderfchetdt , 
S  Sai»,  W*i<fe,  cum  Runckely  Ifenbergy  Brunck- 
|  horfi9  Ktdberg  ,         ,  Arnberg  ^Spiegel- 

Civitatcs 


G    E   R   II    A   N    I  SL 


41 


Divifuseft  in 
3.partes 


;  4.CivitateS  J  AquUgranHm%DHtsborch%DortnJHndyS-f},Htfm 
liberSB     \  f*d%  LemgojvyWartburg. 

Cl^CULUS  BURGUNDICUS. 

Olim  hic  habuit  Dueem  Burgundur  &  Comiccs  Naffaw 
in  BrtJj%  Egrront  Hor»,  rfeljietn,  Betg.  Hcdie  nihil  prseter  co- 
mitatumhabet 

(  i.  Superiorem,ubi  f  Cr^, 

Inferiorem  >  ubi  t  Arbou  , 
\  Smlkn, 

Dolonam,  ubi^  Dola. 
Huic  adjacetComitatus  Montbelgarden- 
dcnlis  &  urbs  Befanzon  ,  qux  tamen  cir- 
culoadempta. 
Extra  circulos  Imperii  funt  Rcgiones  Bohemia,& 

H  E  L  V   E  T   1  A. 

£r/;*»>.aCaroloIV.  inXII.  Rcgioncs  ^  Vuu* ^ 
divifa  fuit:  caput  ejus  eli  Praga  -s  Soia , 
Reliqua  oppidafunt  (  Ptlfen,  ^Parvm. 

Carljlem%  ubi  ornamenta  Regis  & 
corona. 

Kontegm  Grat~,  Kuttenberg,  0^of!*% 
Thibor %  Budw.tfs,  tgra  \  Leutu.eru*, 
j  Ltrrburg% 

{L*un%SchldyS*t*:>C»,%et3tvyCarlsbadt. 
JMORAVIA, 

Ejus  Fcederatse  Provincix  funt^  Suesia. 

LllSATl  A. 

V$TmviMj  tirulum  habet  Marchionatus , cujus  caput  eft 

B  R   I   N   N  A. 

(Olmutz  »  Znaim  %  ad  Taifam  ,  Cremfier% 
Iglaip,  Kroma  w,Ttrnajv,  Nulas  burg ,  Wsfchx 
AufterLtz,  Meferttfch. 
SiUfta  dividiturin  fuperiorera  &  inferiorcm.  Hsec  habet 
XVII.  Principatus,  i.Comitatum&  4.  Doininia. 

;B»iesla\v, 
Nt 


2.  ScHWE  1 DN 1 T  /  ,    |  Schrpeidnitz  } 
fub  quo  fuct  urbes  ^  Smgajr } 


eumarck  > 
"\  Namf.aw^ 

Rtuhcn* 


M 


DESCRIPTIO 

Reichenbach , 
Bohkenhayn » 
Landihutt , 
_  Freyberg, 
I  Xobten ,  " 
Friedberg , 
Fr/W/*»^, 

Gottsberg  y 
Luben, 
k  Jahansberg. 

3.  Jauf.  Hicprincjpatus&  Schweidnitz  funtdeftinata 
primogenito  Regis  Bohemia»  filio. 

Lemberg  ,  Buntzlaxv ,  5Vfo' 


Sub  hoc  funt 


Pr. 

4  GLOGOVI  E  N  S  IS, 

fubquofunt 


Pr. 

5.  S  AG  ANUS,  Ubi 

6.  Tkoppaviensis  , 
fub  quo 


7.  Opp  ELK) ubi 


g.RATI  bof,  ubi 


Greijfenbergi  Lahn  ,  Fne</- 
berg ,  Lubenthaly  Schmtedebe*gt 
Naumburgam  Queijf ,  Kupper» 
bergy  [Hirfchbergkf 
Grojf  Glogarv  ,  Freyftad ,  Cuhran?  , 
bprottarv  ,  Grunberg ,  Sihwtbuf- 
fen ,  Pelekwttz ,  Beuten  ,  Schla- 
tva ,  VVarttnberg,  Newftadt% 
FrimktXP.)  Koben. 
Sagen  ,  Prebus  ,  Naumburgk ,  Fr/y- 
tvaldt. 

Troppatv  >La/tay  Oder,  Kranowitz* 
Holfthtn ,  VVagftadty  Kunftberg, 
Wtgftadt  ,  Newktrchen  , 
denthaL 

Oppelny  Klein  Glogaw  ,  Kofely 
Beuten  ,  Gleibttz ,  T*y?  ,  |  A7*«- 
ftadt  y  stulit^^  Falckenbergk  , 
Rofenbergh,  Zulch*  Lubltnttz* 
$chirg,fi  ,  Krapitsh  ,  rTn/*- 
K'etfcham,  Lejfnit^ ,  Tarnowitz  > 
SchtgUu)  Stetnaw  ,  Friedland y 
Sofntcowttz  ,  Grofmuck. 

Zatibor ,  Oderberg ,  S*r*y  Ltbeneck, 
Pillewit^. 


5.  Te- 


G  E 

Tesch  EN,ubi 


R    M    A    N    I  S% 


10.  Neissa  &  Grotka, 
ubi  func 


Tefchen.  Freyfladt>BielitZy  Fredeckt 
Schkez*a>>Str*ment  Mtfchkaa, 
JMunka. 
XetfcGrotk*,  Otmachtrv,  Pat<hk*% 
j-*verntck  ,  Weid* ,  Ztgenhais9 
WAnfenfL^tkmantelyFreywaldef 


ii.L  l<;  n  iceksi 
ubi 

ii.  Bri  egensis, 
ubi 


I  Oyziefl,  Hozrplotz. 
S,  Ligntt^ 


IjMUNSTERBERG 

ubi 

I4  0ls?f.nsi«,  ubi 
ls.  BeRNSTADENsis>ubi 

16.  JaGEKNDOFFENSlS, 

ubi 


GoUbfgiHay» ,  Luben , 
F*rchn>itz,Grot?berg<  Nukffladu 
Wnlfladt. 

BrtegyOhlan>yWohlan>%StrebentStti- 
na,  Rauden>WintzigkyHern/!*dt% 
P'tfchin  ,  Creutzbergyhltmbtsh% 
Ruchfletn%StibeibeTgk. 

Munflerberg,  Francken/lein  >  VVar. 


t:. 


Oljf,Trtbnitz.,StrupenyFeflenberg. 
R*rnfladttKhtenfl*dt, 
Jagerdorf  Lubfchurz%Btuthtn,Tar- 

»wtz>Ode,birgZ*ndttz,  B>*#- 
ran>. 

Croffen,  Zollich,  E^btnierg^  Do^ 
^    minium  Sommerfeldc. 
His  1 7.  Principatibus adj icitur  Comitatus  Gl acens i s. 
Dominiafunc  (plfJf* 
}  V.  reliqua ,  J  U tk$U n>y 

i.Plessense,  ubi  *\Bw, 

fchlowttz. 

;2-  WarTENBERCENSE,  ubi  f  Wartenberg^  Brtflin. 
J.MlLlTXERfE  ,  Ubi(  Mtlttfih,Frtyhan>Zuiauf. 
4.  TRACHEnBeRG,        ubi  \jrachenbtrg%  &  Frauffnttz. 
L  Reflat  Lub  A  T  I  A.  -bautzen, 

Haeceft  /Superior quse 6.  habetCivitatcsj  Gorhtz> 
J  \  Sitta»% 

«\  f'  Soram  %  lCamirz  % 

(jnferior  habet  J  Cotbu*, 
Sprtrnbtrg. 


I7.Cr  OS  SE  NS  I  s,  ubi 


Lauben}Liebe. 


Scqni- 


46 


ESCRITTIO 


t*. 


SequkurHELVET  i  A,aliasflr«£-  . 
H*cdivifaeftin  XIII.   PagosCantons diclo ,  T™1 
adjiciunturduae  confines  Ptonticix^hoeti*  &  VaUtp*** 
illl  hodiefunt ,  r/    -  »  .^r 

Civitates  potentes  J  B$rn*>TigurHm>{ZHmh)V*P«*>*l»'ir 
Reformatae,    *    h*ufftm.  n%mtm. 
Pontificia:  f  Lucerna,  HnbHfgHm,  S*l*ihiefn9  %ui^"lJr  y 
funt,  \»MHUn%Sthmt*iGl*m&4pp9n*,iU  Utnuique 
I  funt  Religioni&:  hisadditur  Badena,ledes  con- 
I  ventuum. 

Rh  ce  t  i  a,  incoixGrifonesdicYi,  ^Antiquum, 
divifa  cft  in  3.  Fcedcra  ;  fcedus       \  D*mm  P#», 

Decem  \udtciorum* 
rCuKl  AiQiiXJ  %>M  tjenftld  %\Untz-  Co- 
Metropolis  eft       mitatus  ei  parcnt  CUvenn*>  &  V*Uh  Te- 
Unn:  inillafunt  Chiavenna,\v\  hacTtrano 
C>  M0r6tff£*;itenu]ue  B#rwii  Comitatus. 
V  a  l  e  s  1  a  fupcrior  &  inferior.    ( sedunum  fedes  Epifc. 
Super.7.  habet  Defenas,  five      j  , 
Dicecefes.ubi  |  ^yder, 

Inferiorrr.ha-  f  Cundtsy  L#uk% 
bet  Commu-  j  Atd**%  f  Intremont,  Karen, 
nitatesdidas     SaUten,\SM*urtu.  {VtfpyBrigsGombs. 
Baneria.     \  Marti- 
{^nachtf 


B    E    L    G    I  I 

Defcriptio  Geographica. 

Raecefllt  Germania  fuperior  •.  fcquens  Bclglum, 
"1^8  Gcrmania  inferior  dicitur.  Dividi 


litur  Belgiumin 

X  »7.  Provincias,nimirum  U14  Ducatus,  7-Comita- 
_  cus^.  DominVa,&  l.lmperiiMarchionatum.  Has 

Provincias  Rex  Hifpanire  titulo  Regni  jam  dudum  donare 
voluit,quoniam  potentia  cum  Regno  certare  poflunt:  at  ve- 
roquoniam  fingulasdiftincYisidiomatibus,  variis  privilegiis, 
&  immunitatibus ,  c]uas  quxlibet  fartas  te&afque  obfcrvat, 

item- 


H    I    C  A. 


v; 

£ 


G   E    O    G   R    A  V 

Kcmqueconfuetudinibus&moriburdifr™ilibuSpollcnt& 
Domm^p^ronUqucfeparatisgaudent,  pcr  connub Z  ub 
onum  tandcm  Dom.num  rcdad*  funt,  qui  uricuique  Pro- 
2SfLE ■ff"8  ^«g»™»  juramento  fefe  oblLre  co- 
aauseft,  Nam  fieri  non  poteft,  ut  Gngula  provincil  iildem 
adftrwgaptnrlegibus.de  quibus  Gukciard.  Strada  &  3 
Belgnfcnptores  ■ 


Ducatus 
func 


fBRAB  AMTI  A,r 

Limburgum.J  Comitatus 
'  . ,  y  iunc 


^G  ELDK  I  A. 


HaKnonta  > 
HolUndta  > 


J  ZetUndta% 
I  Namurcum  , 
^  Zutphania. 

j  Marchionatuslmperiieft 


J  Mtihl-.nU  , 
Dominia  funt,     UltrajcclumA  Antverpia 

I  Tr*nj,JuL*nA  V 
^  Gromtgiy 

rtcvnntum,  (Ticnen,  rHercntah^ 

\Er«XcIUy  \Lier^         l  QWUf 

fajores  U)^D«f«, 

rabantiX^  1  ^J^lum  adMofam^  ArfhotenJ  Crave, 
urbcs     J         ,   r  Minores ,  J  rtfeMfr,    ]  stitnberg,», 
fimti      /  «.  I  Vilvordctj,    yubtr.e  crc. 

2.  D  u  c  A  t  u  s  L  i  M  b  u  r  g  i  c  u  s,ubi  urbs  Ltmbmr^:  huk 
adjecli  Comitatus  t*UoburgUm  &  oalem9  cum  oppidis 
eorundem  nominum.  Prope  Limburgum  fum  Spadatl 
fontes. 

DucAtus  Lucekbufg  i  c  u  s,  nbl  u:  bs  tfttti  ftfph 
jh/wj  Minora  oppidafunt  r 


J  T heonvtlUy 
~  Kodemachera , 
I  GrAvemaihera  , 
KontngimAchnra. 


SNeemagum  , 
Kurimonda , 
Reliquafunt 
primarice  Urhc$  *\  Ty,  liommelen , 

7  Gf/r*,  VtnloyStralen^ 

/  Wachtendor.ik,  Hardtrivijck , 

^Wagenivgcn,  Hattum,  Elborth,  &C 

Sequitur 


*«  D  E  S   C   R  \   V   T   1  O 

Scquuntur  ra~i*vum>  ^Reliqus  m.noresium 
ComitatusA         ,        V  » 
quorura     \l><»,  l1*^» 
pratcipuus  <  Duacum ,     J  Aritnborg , 

ett  Flan-  J  r«.r.-r  •    1  N,et°"  t 

ejUb         \.    r  Xtajjf,  Biervlitt,rfl»dtjk,&C. 

A  R  *  a  s:  rehquas  func  l  «""""^ ' 

3.  C«MiMiM.eft  fMimfivBn^CCHr?*    )     {!  "  't. 
Hamkok.  |  M«^r.  J  J-f— '» 
hujusprima-   <C.*«ri**;       i  .    *)  J*"*» 
«iuie,       iReliquafunt  jjggA/J-Ji 

4.  Cfimitatus  eft  HotiAN-f  Septentrionalem  , 

d  i  a  divifa  in  \  Meridionalem. 

Septentrionalis  vulgo  Weft  Frieflandt  five  Noordt- 
Hollandtdividitur 
{  (%Entkhufa, 
f.  »  Horna> 

ln  Civitates,^  Akmari*^  I  Vutmerenda, 
qu«  funt        ;  Bdamum  ,  w  Mtdtnblukum. 

[^Monacbodamum, 
i.  Dominia  Btverurijtk.  quae  cum  Civitatibus iifdem  gau 
det  privilegiis. 

*  Texel% 

i  -  Infulas,qu£funt)  Vlteland, 

*  \\ieringen> 
Vrck  ,  £»i. 

"  Comitatum ,  qui  eft 
MERIDIOKALISHOLLANDIA,  Egmond, 

Z«ydt-Holla»dt ,  dividitur  in  •  Vianen , 

Cwitates , 

InfttlaS)  LibertAtttf 
pagos. 


x 


Civi« 


B  E 
r  Dordracum, 
CiVitatesV  Harlemum, 
funt,vcl  \  Delphi, 
priores  S  Lugdunum, 

-  ^elodxmumy 
Gouda. 


L  G  1  I. 
'Vel  pofte- 
riores ,  uti 


/^l.Ooflvotn^ 
1       ubi  Brieb, 
\  Geetvlnt, 
InfobB  J  B<yerUnt  ,  &C. 

Goree. 
ubj 


y  btyerlznt  ,  &C.  V 

/  ubi  Goree.  \  J 
>•  .,u:  -/ 


4* 

r ' ^oterodMmunfy  ' 
Gorcu  my 

Schie.Um%  Schoon* 

hoven* 
Wefopi  Xaerdcn% 
Muyden> 
Woerden9 
Oudenrater9 
Ifel/letn, 
Lecrdam% 
dfperen, 
Heuchlom, 
Worik<4m>Heufden 
Geerttudenbergy 
Sevenbergen. 


Semerdijck^ 
Oeitgtf- 

)puety 
Oude&  ^ 
NteurveTonge , 
DtrcxUndt,&Q. 

Libertatcs  in  Mcridionali  Hollandia  f 

~  ,  _  .  r  <  VUetdwgen* 
fncFteyhoten  ^^^^] 

Pagi  utrlufque  Hollandia?  numcrantur  CCCC-  quoslntef 
H^iraprcTcipua,  tarnctii  jusCivitatishabeat. 
Qiuncus  Comitacus  eft  Z«e/*»^«*,cujus    i.  WaUchriay 

7.InTulcE  l  2.  Schaldta /ive 
WaU-     Middelb'4rgum>    Rammefan*  \ 
chru  C Vliffingay        jcum  arce  JV*- J  3 
urbes/  Veera,  f  burg acarolo^ 

funt  I  Armuylen%       \  V.ltru&a ,  & 
Dombwgy  Suytborch 


Schou&en, 
Zuydbevetandia  » 
NorabeveUndia  ? 
DuveUndta  , 
Wolferfdifck, 
Jer  ToIcnt 


*•  rtaoec  BnujptrMh** 
■w  f  .   fcJ  Ter-Goes, 

i.  Habct<  Ktmtrf^ 


I** 


DESCRlPTi 


(> 


SextUS  ComitatUS  eft  Namurcum 


cujusoppida  lunt|^ 


Charlemont 


Ardenne  , 
Bevines. 

f  Xujphen% 

ILochum , 
Doesburg , 
cilZutphania  ubi  ^  Grolle^ 

|  Doeteeom , 
^  Bronckhorft. 
i.F  R  I  S  i  A,  f  Leorvardi*  »  -Sneeck* 
ubifunt      |  Dockum  ,     l  Harhngw, 
kumy  v  Hu 


Sequuntur 
Dominia, 

ubi 
agmen  du- 

cic 


< 


ndeloopen^ 


Fraenker*,  1  Sloot$n> 

^ll/i. 


|  Staveren, 
{Bolf&aert* 

2.  Mechi  i  n  i  a,  cui  Urbs  ejufdem  nomi- 
nis ,  ubi  fumma  Curia  ,  ad  (juam  ultima  pro- 
vocatio. 

rTrojfftum  , 
Amersfordiam , 

hodie  fub  fe  habens  ^  Bat*vodurum , 

V-  Kheneny  Montfort, 
1  4.  TRAWSISULANIA,  rDaventri*, 
j     ubi  Civirates  prin-  *j  Campodunum , 
£  cipales  LSn>oll*, 

(Steenxrijck ,     f  Meppel, 
1  Vollenhoven  ,  I  Ootmarf*ny 
Reliqua?  funt  7  H*JJelty  \  Olde^ee^, 

»  Coevorden  ,   '  Omme  , 
|  Getlmnyde»)  |  Block-Z  *t, 
(  H *ruenberg  ,  ^  Swsrte-  Sluys, 


Supcr- 


b  E  R  M  A  N  I  JE.  3I 
Siipereft  unusImperiiMarchionatus  Antverpia,  dequain 
Ulytle  Golnitius  egit.  Hujos  XVII.  Provincie  oiim  Do- 
muiBurgundi*  fuberant  •  hodie  divilx  funt  in  duasfor- 
mas ,  akera  Hifpano  parct ,  alccra  libertatc  gaudct. 

HlaparsBclgiijqureabuuitis  Provinciii  pollidctur,  fe- 
cundumparcesfuaihxcelt  f  Hm^mh/cb,  Mmefirtcki , 

.  *•    -        I  Berg*  udSoo mutri^ 

Ducatus    Brabanti*  I  /W^Princip.  Aracfion. 
qui  habct       partcm,ubi.  f  Stetnberga , 

funt^  Ottrtriuicnbtrg,  Princ.  Arauf. 
\ViU)tlmftAdt  ,Pfinc.  Arauf. 

Grave,  iivc  '  TLant  VMM  Cuyck  , 

Princ.  Ar. 
^  Cnvtcocur.  L-.l!o  ,  Gennep. 
Arnhcim 


2. 
G  E  L- 
D  K.  1  M 

partem, 
quae  d  i- 
viditur 
in 


rVELA 
Via.M,    l  W*gsningen , 
ubifunt-j  Hattemy 

I  Harderw.jck  , 
V  7  2?* r*»,  Pr. 

2.      f  Comira-    \  Arauf. 

tUa  dtJO  Culenburg» 
C  NoviomaguM  , 
f  Botnrnel , 
Loienftem, 

Tttly 

Schcncken- 
Sthtnt^j 
Voorn  ScbantZ. , 
S.  Jlndrtes 
SchtntZ) 
lltes,ErnmtricJc, 
Wefel)  Rhet»- 

^Orfoy,  Coch. 


Civita- 
tes& 
Oppida 


COMI- 


i.  co 


D  E 

r 


s  c 


R   I    P   T    i  O 
(  Cadfant,  Slufi** 


MiTATUSf  FlANDRI/e  j  Ardenburgfl^ndijckt 

j     pars,  ubi )  Lxefkmshoeckfioftburg  , 
!  S  Terneufe  , 

/  |  Biervliet^ 

,  \JbiUppine  c**»>>fortahtia. 

'Hol-  (Septenuonale,  rEnckbnfa> 
vulgo  Weft.  i  Horn*> 
Frieflandt,    I  Aicmar, 
a.Noord-     \  Edam, 
Hollandc,     \  Monachodamum  , 


L  A  N- 

ID  i  &  , 
qui  di- 
I  viditur 
l  in 


Purmerenda» 
MedenbUtkum, 

'  BeverwijcJi. 

\  Schagen. 


MeR^oio-  f  ComitatumEgmont^ 

NALEM, 

Zuyd-Ho) 
landr,qui 
divkiitur  in 


RjronatumVianen, 
Civitates  quae 
iterum  iunc 


Infulas 
qua* 
(unt 


(  Cujus 

\  tates 

^  Domi. 
/  nia 

llnfulac  fTexel, 

J  VUeland9 
\  Wieringen, 
\^Urck%  Enu 
(Dordracum> 
f  H*rlemum% 

Prio-  { 

res  i  Lugdunum, 
fcili-  I  AmfteUodamum. 
cet 

•C  Poite-  Kotterdam, 
I  riores  1  Gorcumy 
Schtedamjj 
Schoonhoven, 
Narden , 

Muyden> 
Woerden, 
Oudewater, 
Ifelftein* 
Lecrdam , 

UtrunKjue 

tfieu~ 


I  nimi- 
>«rum 
( Ooftvorne>  ubi 

&  Geervltet. 
Weft-Vorne,  ubi 

Gor*#.. 
Or'«r  F/<if^,ubi 
SomersdifckfOlkef 
pLiet)  Oude  & 


Prlnc.  Arauf. 
Afperen , 

Heuckeiorn  % 


5.  Comitat. 
Zeelan- 

DI  i,  CujUS 

7.1ni'ula?, 


B   E   L   G   I  T. 
I  Nteuxve  Tongt, 
^  Dttcxlandt. 
•Libertates  iive  Fnyhoyte» 
ubi 

Nteuport^Vlaetdtngcn^  Graze 
/a»<fc,  Princ.  Auri. 
%  Pagos  qui  funt  CCCC.  quos  fuperatomnes 

V      H  A  G  A. 

ri.\VALACHRlA,  MidJelbtitg* 

in  qua  C  viijff.g,  /  Princip.  Au- 
•  J  ^rra,    \  riaci  ufrccjue. 
I  Atmuyden^Dombur^Kam* 
^  mek;ns,Suyatbcab. 


iWorckum  , 
Heufdvn  , 
Si  ve?jbernen. 


S  Zmck- 


2.  ScALDiA^inqiiaV- ~"Lr 

1      c  Broujvers-  Haven. 

3.  Bevelandia  auftrina,ubi/ G 

4.  Bevel.  Si 


\  Rov  e- fipalc 
,.  r  Coltjn/plet, 

eptcntr.  ubi{  C4,l^(t. 

5.  DUVEL  ANDI  A, 

0.  WOLFERSDYCK, 

7.  T  o  L  e  k  ,  ubi  Tolen  &  S.  MartenfJijrt, 
cum  domin.  Scherpenejfe 
Princ.  Araufion. 

Trajeclum, 

1.  Epifcopatm       [  AinenfordtOy 
TRAjEcxANUS,  ^  BttavoUurum, 

inquol  Khenen, 
^  Montfort. 

C  Leev4rdenyDcckumyWorcurvt 
2-FrISIA,  J  Fr*ntktrz.Stavera,hol[w*trt , 
ubi  funt     ^  ^//?,  HtndeUopeny  Snceck 

3.  Tkani 

LANlA,inqua-{  minus  pi 
Civitat.  L 


■y-  >  —  '  ' 

Harltng**1*  Siooten. 
Si  SU- f  Principal.  f  Daventri^ 
1  aua-}  minus  pr.  j  Vut*uu,C*wpi, 


D  5  4.GK0- 


*4 


DESCRIPTIO 

( Grpning* , 
4.  G  RO  N  I  N- J  Dammt , 
GA.ubi      \  Delfztel, 

y^Bourtangne. 


Civitates  Transyfulaniae 
expofitse  fnpt  fuperius. 


DESCRIPTIO 

Geographtca  Italu. 

m  c,  variaolim  habcbat  nomina-.  Saturniadkeba- 
tur  a  Saturno,  qui  in  ca  latitans  Latium  dixit;  Au- 
fonia  ,  Oenotria  ,  &  Hefptria  magna.  ItalisB  autem 

nomen  quidam  ab  Italo  Rege ,  quidam  abobus 
Gra?cis iraAo  di&is derivant.  Qu& fitum, &  formam,fimi- 
liseftfluernofolio,manui,cruri,  &  tibia?  humanae.Habet  ab 
Occafu  Aip-.um  &  Franciae  partes,&  marc  Tyrrhenum  ;  a 
Mcridie  mare  Inferum  fivc  Tufcu m  \  abOrientc  mareSu- 
perum  five  Adnaticum;  A  Septrentr.  Alpium  juga.  Longitu- 
do  cjus  numeratnr  ab  Augufta  in  finibus  Alpium  adpro- 
montoi  ium  C»po  dcVe  arme  infra  Rhegtum  Jultum  Oppidum 
in  extremitate Calabrice  ccxxv.  Mill.  Ger.  Latitudo  maxi- 
nia  in  Confinio  Alpium  eft  cxl.  mcdia  ab  ^nconaad  Oflia  uf- 
que  ri£m**xxxiv.  MillGerm.  Scquiturdivifio.  Dividitur 
ltaliain  Veterem  ,  &  Novam.  Nova  dicebaturolim  Galli* 
Cn-Alpina>  cujus  Provinciae  aliaefitse  funtcis  Padum,  di 

oua 


I    T    A    L  I    £  5y 

*ua  iMP*,  aliaetrans  Padum  fluviunMi  la  dalPo.Cis  Tadum 
funt  i.  Flaminia^vulgb  Romanta  Q^Romaniola  diQa. 
IaRoMA-  (RononU  ,  inquaprima  Academia ,  Urbs  itdifi- 
ciis,  PaUtiis,  fplendens.  Lcgatus  Papali*  ibi 
habec  domiciliam. 
Rmvtnn*,  antiquitate  celebris. 
Ftrrmn*,  qua?  Pontifici  paret,  mortuo  Duce. 
Ariminum^  Kimino,  ad  mare  fitum.^ 
Fority  Forum  Livi  <>Urbs  agrofertilis. 
FortnpopohyQc  fena. 
Sarfina,  Plauti  patria. 

Yavtntta,  (Faen**)  famofa  ab  a\J>is  vafis  ficlili- 

bus.paret  Papae,  ut&Imola. 
Utrandula^  quae  titulo  gaudet  Comitatus. 

{Farma, 
Piactntta, 
Ftortnzuola  , 
l.Mutxmnfiy       (  Mod*n*> 
J  & 


/E.  m  i- 
li  A^alias 
Longo • 

BARD I A 

Cis-Al- 

PINA. 


f 


Hsectri- 
busclara  \ 
eftDuca-< 
tibus, 


ubi  funt 


^MOntisfer- 
ractnjt^ubi 


4.  PfiDE- 
MONTIUM 


Haec  ha 
betUrbes 


?|fMm  Lepidum 
(Reggio) 
C*/*7#,duplici  arce 

munita- 
Albat  Acqui, 
Gtnu*,qux  \  ^kxanaria,  A/li, 
gaudettitu.-s  K,c'a  Pal"* 

lo  DucatUS,  )  ^ocaho,S.Salv%dott 
UX    libera  /  B  jfmtanu.Valtmia. 


V 

c 


llo 
\qua 

V  Clt  ,  mvv 

)  agnofcit.  Superior.  Imper.  Gerin 


cnitAsCeva. 


(S* 


Sabaiulo 


/  Savonnm^ 

V  Albtngam,    j  parentem. 
VtnttmtgUd^  S0rt^z*mamivb\pr^ 
I  fidittm  habentGer- 
^  mani.  &C 
p<#wtf«/^quafiadpedem  montium,  cojttf  c<;tuic 
eft-<*"£*y?*  Taunnorum,  ubi  fedes  Ducib  5a- 
baud.Arcem  habet  geminam. 


Reliqua 


D   E   S  C 


R   I   P   T  I  O 
Rciiqua      t  VerceU'i,Cargnanoy  Kivtli,  Suf*>  Vtll*¥f*nca%  *t 
oppida     I  narolo,  AvtqUanay  Boroltngo,  Salu^Patfana. 
funt         ^  x 
Hae  funtProvincifEcisPadum  fite.Sequuntor  tranf-Padan?: 
Ubi  I.  (Xongobardia,  •  f    mediolanum,  cui 


caftellum  munitiiiifMUTj, 
nomine  Port^  Joviae. 
Ttcinum  five  Papia, 
"Sovara9  f  Martgnanoy 
Cremonayi  Son^tno* 
Lodtj  Pteighiton. 

Mantu*  y  ad  JWinzium 
fluv.  hodie  Ducatus  tiiulo 
poflident  Gonzaga:,  eique 
Pratfunt. 

brtxia  ,  Brtfcia%  muris  val- 
lifque  munita  validis ;  Spon- 
faVenetse  Urbis  dida.  Ber- 
g  a  m  u  m  ,  cujus  faceti  funt 
incolae, 

Hic  intra  Cremam  & 
'  Brefciara  duo  furu  cattella 
Venetorum    munkitlinia , 
Jotzi  Novi,  &  Jotzi  Vucbt. 
V  E  N  E  T  I  JE% 

Patavtum,  r  Montinianum, 
Padova,      \  CafJrum  Baldu, 
antiquifli-  \Athtfttn, 
ma  U  r bs  ^  Moniem  Silicii  , 
Ical.  fub  fe  ]  saccioppid»m  , 
continet     /  Campu  S.  Petr't% 
t  oppida,    V&  c*****Uam9 
•  Travtfium,  fubVenetorum 
L  poteftate. 
Veroma,  asquiparatur  tribus  Urbibus.Ve-  Venctijs, 
Ro  Rom*%  Ka  N*poli  :  hic  excellentes  na- 
jcunturMullci&Poec».  Ejus  Eiogium  hoc 

Vrb>buslt*li4pr*ftat  Veronafuperbu, 
Xwuttlngernfsflumini,  mont^Ucu. 

Victnzi) 


alias  Ducatus 
Mediolan.  ca- 
putejus  eft 
ReJiquaoppida 

funt 

2.  A  N  T  V  A 

D  u  c  a  x.ubi 
Urbs  elegans 

3.  Comitatus 
Venetoruid, 

ubi 

Crem\,  locus 
infcecundapla- 
nitie. 

4.  Marca  Tre 

VI  SANAubi, 


5-Forum 

JULU  , 

ubi  funt 


I   T    A  r  I   JE.  fy 

jMaroflica^ 
Brendulum% 
tinetoppida,  ^  Lenuum, 

[Cu(lcz~a. 

■Rtfi/i^>elegans  oppidum 
1)unHm(Udt»t)  fubjure  Venetoium. 
4*Mkp*jBk*  fedes  Patriarchar.Venetis  fubeft. 

/*  Concia,  oppidum  f  Sptlirr.bergumy 
\      Nobile.  V  Maranur», 

GoritiaMbl  \Crvtdad  dtFriuli*    \Mons  FaUonu\ 
CapUt        Tergefium  (Trtcfl)  J  Talma. 

)  Crmdifaa,  j    Ha?c  omnia 

/  Fortu*  Gruatiuiy  I  funt  fub  Juril- 
V„  Xj&St  Vencto- 

rum. 

£"  Juftinopolis,  nobllior ejusCivitas. 
Pola,  Partnzo,  &  reliqua. 
Haclenus  de  Italia  Nova;  fequitur  Italia  Vetus. 
Ejus  .i.Hetruria  iive 

Pro-J  Toscana,  Hrjjus  pars  t  itulum  Maeni  Ducatus 
vin-  -.aPioV.  Pontif.  adepta  eft,  inviioMaximilian.  II. 
(Irnperat.tituloque  Magni  Ducis  primum  donatus  ell 
Cofmusl.  Anno  1569. 


6.ISTR  I  A, 

ubi  eft 


iunt 


rAnttquum^  C  Flortntia% 
hoc  refemir '  primumaMediceisac. 


Doroinium  MagnL 

Ducis  dividitur  in  \  \  quifita. 

Kovum. 

Fuit  autem  Florentia a Carol.  M.  reftaurata,&  rlihilorol- 
nus  manlit  Imperii  membrum,  donoc,  dencgata  Iroperal.'fi- 
dc,  fibi  privilegia  peculiaria  a  Rodolpho  1.  Imperat.  liber- 1 
tatemque  nummis  acquillvit. 

Ad  antiquum  j  P/a"  p  ,  .      J  Cf  \ 

pertinent  \  *******  ^ntePulctano  X  Ilborgo  S.  StpoLho, 
*  I  Corton*>  VotcrrayFmfoU^  *•  &C. 

Ad  Novum  pertinent  S</74,qua?  ad  Jmpcrium  Rom.mum 

pertinuerunt,tum  Montealcino^cktuct^Gtcff&t^SovAt^yVt,:-*. 

Paret  quoque  M.  Duci  portus  marinus  Livotno,  &  infola  £/- 

h*t  ubi  Ccfmopolu,  &c. 


D5 


Agno- 


58  D    E   S    C  R 

Agnofcit  vero  C  Plombinum , 
Tufcia,  pra2- J  lelamon* 
ter  M.  Du-     1  Orbetellum, 
CC  %Hifpanum  ^£*P< 
cui  fubfunt 


I   P   T   I  O 

f  Hsecomniamaritima 
I  func  oppida  Hifpano- 
<  rum  praefidiis  firmata, 
Por/^Hercul.  I  quae  fibi  Hifpanus  re- 
C  fervavit. 


i.Pontificem  (Perufia% 

Rom.  Cui  J  Orvietum, 
parent  ^Oni 


JViterbum% 
CtVttas  Ve< 


dquapendes 


HaecomniaPa* 
.  (trimonium  Pe- 
^     tu*>      \  tri  appeliantur, 
,  K&raaUnu  I  legataque  funt 
Ecclef.  Rom. 


s.Rempub.  i  Haccfui JurisCivitas ,  valde  munita ,  liber- 
Lucam.  ^  tateque omnigena  fruitur ,  empta  12000. 
4.  Principes  r  Ducatis. , 
de  M*/a,ubi\  oppidumiisparens. 
2.  Prtfvi»  f  LATiUM,hodie 


<r/*Italiac 
Veteris 
eft 


5.  Provin- 
o«eft 


Provin 
cta  clt 


Campagna  di 
Roma,ejus  ca 
put 

Reliqua  oppida 
funt 


XWj  Rom  a  ,  fita  in  valle ,  in- 
falubrem  habens  aerem.  ^ 
0>tia,  ad  quam  Tyberis 

oftium  y 
Velttri)  Ti^r(Tivoli) 
\  Terracina  %Ardea%  Afluf, 

II  Alba ,  Preneftt  ( Pilaftrina  ) 
S.Gandotfo ,  Sermoneta  , 
Ptpernum  ,  Frefcata  ,  ubi  fecef- 
L    fas  Cardinalium. 
UMBRiA,hodie  T  Spoletum  9  (  Affifmm  (Sifi) 
DucatO  di  5/>*-  J  Nocera%      \  MonsFalco,  • 

1  Yultgnum  ,J  Interamnium% 
In  qua  Civitates  ^  BugHbmmy\  Vernaccia  , 

!  PonsCafiellanw, 
C  #  arnhOtricok&C, 
MARCA  AtfCO- Ancona,  (R.ecanat*% 

NITANA,olim  \  Vrbinum%  |  Macerata,  + 
Picenum,inqua  \  P'faurHmy  J  f*»*i», 
CPefaro)^  S<nogallia, 
\Leoy 

porum  Sempronij% 

I(Foifumbruno) 
L^retum^  ubi 
M4fi4  Laure- 
V  /4»*. 

i.Provinsia 


^  CPefaro)  .  S« 
1  ^trmium^  ^ 
/  (Firmo)  1  f< 
\Ofmo%Giefi%  \  ( I 


Regnum 
Neapo- 

LiTA- 
NUM,dl- 

vifum  in 
fnasPro 

vincque; 
funt  Qtac 
ad 


Mare  In- 
ferum 
ubi  funt 

& 
Supe- 
rum. 


r  l.Campania  felix ,  nunc  ter- 
ra  dt  Lavoro ,  clicitur  Pa- 
radifus  Italias.caput  ejus 
Neapoli^cft. 
i .  Luca  -  f  Poltcafiru  m  Pi- 
ho-  |  fciota^  Vlaflra, 
i  dic£*-  <  jicrofLolts  >Padu- 
\  filicata,    I  la>CapauayDta- 
ubi  funt  ^»0. 
Infe. 


J.  C4- 

labria, 

quje 

vel 


nor3 
ubi 


C  Confen- 
tta,  S. 
Euphe- 
miay 
Rhegium 
(Rhezo) 

Mantbta, 

Fredu4f 

B  !r.  K 

ttum9 

Tropta9 

Caflrum9 

riUm$ 

AltO, 

Monti, 

Turranit, 

R-ugianu* 

Martura- 

num,  JNTJ. 

ca/Irum, 


Briatt(u% 
v  l  Htppo&c. 

e~Tarentum  ( Tarento) 
Superior,)  Rofano^Belicaflre , 
in  qua    J  Crotoy  Matera  ,  Ca- 
v-    ri*//,  &c. 


Provin- 


io 

Provincie. 
Regni 
Neapoli- 
tan.  ad 
mare  fu . 


DESCRIPTIO 
(l.Aprutium.ho^  Abruzzot^OV\TiC.  CUjUSC*- 
putAquilaeft;reliquafunt  .  .. 

Guaftodt  Amone ,  L**z*no>  Sulmo ,  patnaUVia. 
Beneventum.Cbuth  Afculum  Ptcenum>Sora,  A* 
qutnum>Thomx  Aquinat.  patria. 

{i.ApuUa  C  M*nfredonia% 
2.  ApuliA,  Dauntay  J  TroftyLucerta, 
quxduplexl     ubi       )  Afculum  Apulum* 

V.  Salpe,&.  oppida  duo. 
.  i.  Apulia  ( Bari,  Urbs  prima- 
*  Peucecia ,  ria, 

hodie  ter-     Tranumy  Monopoluy 
ra  di  PoUgnano,  MoU, 

BARRI  ,  j  Giuvenaz%a,Malfet* 
ubi       ^  Xtfcglh  **rkta,  Oftu* 

Inum  | 
Ctlto,  Venupum ,  C*- 
I  nufum9 
L  Acherontia,Biletum. 
( Hydrunto  ,  Me- 
trop. 
Gallipolis, 
Leze ,  o/im 

Aletium, 
Brundufium, 

(Brtndifi) 
Caftro ,  Uxentum 
hod.  Ugento 
&c. 

Hucufque  vHa  eft  Italia  Vetus  &  Nova  fecundum  fitum 
Provinciarum  :  fecundum  Dominiaha&c  eft  divifio; 
ltaliaDo-  (  Ecclefiafticum  qui  paret  Pontifici  Romano  , 

*  f  A:,r  ^omanw  ,  patrimonium  Divi 
CuHubeft  j  pctri, 

!  Ducatm  Spoletanus, 
\  Marchia  Anconttana% 
I  Romaniola,  &  BeneventHm  ,in  Re- 

C  gnoNeapolit. 


tfy^«*;»aRegio,olim 
Salentinorum,hodie 
terra  O*r*»fo:oppida 
ejusfunt 


Secm 


Secolaris 
ftatus 
comple- 
'  ftitur  Do 
miniuot 


fl  Regis  (Regnum  Neapolitan. 
Hlipan.  •  Ducatu*  Medtolanenf 
M CW*&  In  LittoreTufcan.4.op- 
rcrerun- j    pida.cum  InfulisSici- 
tur        ^  liackSardinia. 
11«  £>«aow,ubiprimas 
tcnent  ArchiDuceg 
Aullriae,  refpechi, 
Comitatus  Tirolenf.  ; 

ubi  \  Tridentum. 

2.  Dux  Magn.  Hetrurta,  cujusdo- 
minium  iupra  oftenfum. 

3.  i^^^r/^/mLongobardiaCis 
Al  pi  na. 

4.  Dhx  Alantuan.ad  quem  Montu- 
frrutenf  Ducat. 

.5.  Dnx  Mutmenfis. 

6.  Dux  Sabauata,  ad  qacmP^. 
monttum. 

7.  Dux  Urbtnah  in  Marca  Anconi- 
tana. 

I  II I.  Rerum-    L  - 
I  publicarurn  ,  f  MaJ0'  f  ut  Ven€t* 
{i]UX  funt  vel  L     '      ^  Genuenfs. 
Comitatus  eit  Mi-  j  llt  i„r<t,  de 

randuia,  de  qua  in         J         <  qUa  in  He- 
^Romaniola.  \norcs  w^  truria. 

De  Illyrico,  Gracia,Traia,Dacia. 
Alteram  Meridionalem  Europas  KcgionemfacitGr*o4CUm 
lllyruot  quibus  adjicitur7&rvi<:i*  &  Ducta. 


lilyrictira 

4-com- 

plectitur 

Provin- 

cias, 


r i.Slavoni AM,inter Tra-  (r?fega> 
vum  &  Savum  fluvios  in  J  Qr*dt*ki*% 
terjacentem  :  oppida  cjusj  z»g*brtay 
fuuc  v  Copramtzy 
Huic  adhtfret  R  A  S  C  I  a,  r  Garra^Sirmtum  V* 

cujusoppidafunt  J  tw. 


Seml 


yn. 


2.  CROATI  AM.CUJUS   J  Stfaken>{SiJfeck>) 

oppida\  \\ibttfch. 

5B0S. 


61 


D   E    S   C   R   I  P 

2.Bosni  AM,inqua  fj*yt*>«9 

JArky% 

-\W*rbofin*>  Rcgni 
l  Mctropolis. 
(Fianona,  (Nona,      ( Sabion- 


4.D  AL  M  A 

t  1  a  M,ubi 
eft  Comita- 

tUS  Jadera 


TerfutZ) 
T.enga% 

|  LopUTy 


olim  Ltburnia  l  Starigrad, 
dictus  ,  hodie  l  Pifeh*, 
Z*ra  y  ubi  ^ 
praeterea  | 

i 


Zara- 
Vecchia  , 


cellOy 
Ragufi- 


Scardona,  |  Vecchi*% 
\  Rtfney 
\  Budoay 


Sebentco, 
Traw% 
Salona* 
Spalatum 
Narent*, 


Do:cignoy 
AUJfea% 
Scutari9 
Catarfi9 


SUCCEDIT    G  R  *  C  I  A 


HsecaSept.Serviamfive  Myfiam  fupenorern,  ab  Ortu 
mare  /fcg*um ,  Meridiemare  Mediterraneum,  ab  Occid. 
partim  mare  Jonicum  >  partim  Adriaticum ,  partim  Dalma- 

tiamconfines  habet. 

Regionescjuspartimfpectantur  m  Peloponnefo,  funt- 
que Meridionales,  partim extra  Peloponnefum ,  &  funt  Se- 
ptentrionales. 

TMacedonia, 
Extra Pelobonnefum fitae funt  tres i  Epyrus, 

l  ACHAJA. 

Macedonia  pofita  in  medio  duorum  marium,  Jonii  ab 
Occafu  ,  &  ^lgaei  ab  Ortu.  Latus  Septentrionale  partibus 
Dalraatiae ,  My  fias  fuperioris  ac  Thracias  terminatum  eft  t 
reliquum  Meridionale  Epyro  &  Achaja  clauditur. 
Macedonis  rThtff*lontc*>  (.alias  Salonichi; 
Civitates  nu-  J  PelU ,        r  Lariffa , 
merantur  ApolLonia  ,\z>jf*/4, 

[^Phthfpu  , 

Macedoniae  accenieri  folet  TbtffkJU ,  quse  undique  ferc 
montibus  circumdataeft  •.  ab  Ortu  Pelion  &  Ofiam  ,  a  Se- 
ptentr.  Olympum  ,  ab  Occident.  PyndumlhabetjAchaja», 
Jtpyroqueproximaadjacet  ,in  qua  fuerc  Tcrope,  Ther- 

m°PylK-  Hodi 


G    R    M    C    I    JE.  tf 

Hodie  Epyrus  Canina  dicitur.  Clauditur  a  Septentrion. 

Sfisrs       five  hodic 

.  Chym€r<  ,     T  Lodrin  t 
I  Buuotum^    J  Valonaf 
V  BdltgradtgmA  Ambracta  % 
.  I  ,  &C 

Achajx  regiunculaealia:funt  maritima?,  alia?  meditcrra- 
neae.Terminatur  Achaja  a  Septentr.Theflalia  five  Hellade 
Graecia  proprie  &  ftrifte  di£M,  ab  Oi  iente  Sinu  Euboico,  1 
Mend.  Sinu  Saronio ,  lfthmo  Pelcponnefi  &  finu  Cmmbtdf, 
ab  Occafu  partim  mari  Jonio ,  partim  Epyro. 

Marieimaedicuntur,qu6d  uno  vel  pluribus  ilnubusal- 
luuntur,utyE/o/iackI^r,,  ad  imurn Cmmkitfmm  fitx.  Ula 
tamcnproximioreftmari  Jonio,  haecabeodem  remotior. 
IteiuBceotica  ad  fimimEnbouum,  Mfgiris8c4tttca>  qua:  con- 
tinenteminter  finum  Euboicu:n&Sarronium  exporrctfam 
occupant. 

AlzoWx  primaria  Urbs  eft  Naupatlum  \  bodie  Lepanto. 
LocridisUrbs  eft  r  Amphtffa ,  rrM«,r  Afcra  \  Hefjodi, 

&\  Anttcyra  ,  J  Auits  ,  J  C/^ro»,*, 
Baeotiae  notiores  Civitates     "|  P/a/,*,^  Plutarchipatria. 

funt       V  Cuma. 

In  Mcgaride  eft  \iegar*  ,  Euclidis  patria. 

In  ^ffita  funt  Athen* ,  Compendium  olim  Graxia?. 

Mediterraneaefunt ,  qu^non  nifi  mediantibus  maritimis 
marcattingunt :  id  genus  funt  ,  i.  Acamanta  ,  qucc  iupra 
JEioltamcftt  ubi  Argos  ,  Amphtlothtum. 

%.  Vhocu ,  ubi  Delphi ,  Cyrrha ,  &  alia  ad  Parnaflum  fita. 
In  Peloponnefo,hodie  Moretfnx  funt  Vill.  regiuncula*; 

I  .        /  Coftntht44  ■  \Jibs  proxima 

|  i.CoriNthia,  inqua\  -11111010. 

r  Aficend,  Argoi  ,  Nauplia. 
A  K  G  I  A ,  in  qua  \  Epidauruti  hermtcney  Irdzen. 

'  SpARta  ,  live  Ltuatmon  ,hodie 


I  i.  A  *  G  I  A,  in  qua  \  £^/</«»r* 

I'  $.  Laconica  ,hujusf  Sparta, 
MetropolisJ  "Mtfnhra 
Uuclra  ,  A 


Malvafia ,  AmycU. 

+.  M  E  Si 


«4  D  TL    S   C   R   I   P   T   I  P 

(MeJfene,  hodjC  Mattagta, 
4.MESSENI  A,  inqua^  ModonCoron^Arcadta, 
.  Hrbsmantiuia. 

fE;'«,  Olympta^  Cyllene^ 
c  Elis,  in  qua  *  L«fn»«  >  Myrjtnu*. 

f  Cbtarenz.*,Olenus>Pat:as, 
6.  A  c  h  A  j  a,  10  qua  \  y^a.JEgyrayHeltce^BuraPelUn^ 


1  7.  S  1  c  y  o  n  1  a,  primariaUrbs  LttW». 

J  M^4/^ftf,patriaPolybii» 

h.AncADiA,  inquaS^y^-»^»  Li/«a, 

Manttne*,P[ophu. 

Haftcnus  Mcridionalcs  Europa>  Regiones  ;  fequunrur 

OrkmalcsTHK.  aci  a  &  DaciX. 

j  Cberfonefum  , 
Thraci  /  in  tres\  Tratium  Eyzantinum, 
Regiones  dividitur,in  Zagortam. 

Thracia  terminacur  abOrtuP^w  £uximo%Bofphoro  Thraci* 
co,  Pr*)»»ndei&  HW/^P»/o5aSeptentr.Hemo  montcfecun- 
clnmalios/^;abOccid.  partim  Macedoma ,  partim  Ri- 
penii  Daci^aMeridie  M*n  ^g«o;dicicurvulgo  Komanix. 

C  GmUipoltn  >         f  HexamtUum.qaO  Seftu 

CbcrfonefushaJ  D*rd*neil*s,    )     &Abydum  referun- 

becCwiiaCCS      \  Mjg*id*m,       |      tur,  Uamdrttk  Herud 

v  chtrodoca/lrumy  v-    amoribus nora. 
Traclus  Bytsmtimi  Metropolis  eft  Conftantinopolis,  olim 
By  nunc  :>*<a/w/>*/*i»dictaTurcis. 

Alise Ctvicates  parcioi  maritiaiaefunt,  partim  mcditer- 

rancse. 

flnfrifiyzantium,  J  Her*cU*9 
Exmarici  |  ut\  P ertntbMS , 

tnisalia  J  Achtr*. 

\  Supra  a  mcridie  .  j  C*lat*yUvePer* , 
•  verfus  Sepcencr.    \  in  Cornu  Byzancino, 
.  llt  Keocaftron. 
Medicerranca!      Dydimotarchum ,  C  AdrianopoHs , 
funt  \  Bnrchofimi  ,       J  TrajanopoUs^ 
J  Efchibaba  ,  J 
)  Cfj7*d ,  v  Zurartu 

^Phtitfpopolisy 

Zaco- 


C   I  £,  8cc. 


J  Mefembriam , 

Meu 


GalUacam  >  &C. 


Ci   R  £ 
Z  A  G  O  R  I  A  ,  fivef  Bellum  , 

Sagora ,  habet  loca  j  SsffopoUn , 

V>  Anchtalum , 
Sequitur  Dacia. 

f  Cis-  Danubiana,  attineitquc  Danubii  latus 
IliaeftveH  Merid. 

L  Trans-  Danubiana  , quaeSeptentrional. 
Vocatur  alias  Dacia  quicquid  eft  Regionuro  intra  Pon- 
tumEuxinum.Thraciam.Graeciam,  Dalmatiara,  Panno- 
nias ,  &  Sarmatias, 

Cis-Panubianavocatur  Moeftakw  Myf*.  Habet  aSe- 
ptentr.  Danubium ,  ab  occident.  Savum  &  Dalmatiam  , 
a  Meridie  Orbelum  ac  Hasmum  montes,  ab  Oriehte  mare 
Euxinum. 

Nominatur  aliasServM  five  Ra/iriif,  eontineturque  inter 
Savum ,  Danubium  ,  Gabrum ,  { Moravum  )  fluvios ,  & 
Orbelum  ac  Scardum  montes. 

f  Superiorem,  cujus  f  Alb*  Gucs ,  Germanis. 


Dividitur  in 


nitidiores  Civita- 
tes  funt 


Grtechtfch  ^  etffenburg , 

five  Belgradum  > 
K  ovogrUdum , 
Nejfus ,  juxtaMa^am/7. 
•  SfWwi/#«,Hungar.Z«0. 
i  , 

Inferbrem ,  hodie^  Bedo,Orach)Drin,Vidina9 
Bulgaria :  continet  $&m*ndrtayPrifdineifiLCt 
illara  terram  quas 
eft~ inter  Danu- 
bium  ,  Pontura 
f-Euxin.&fuper. 
•  Myiiam.Civitatet*  {  S*phi*y 
L  ejus,  {Sylt/lrn 

Traiis-  Danubiana  Dacu  ,continensTrac~fcum  man 
Euxino,  SarmatiaEuropaea  ,  Danubio  &  Tibifco  fluviis 
iclufam  ,  diftinguitur 


NicopoliS) 
,  Varna. 


10 


rT*ANSbY  L- 
V  A  N  I  A  M  , 

cujus  prima- 
riae  Urbes 
funtVIL 


f  Cibinium^  '(  Hermanftadt) 
Corona%  five Stephtnopolis  {(  Crof^adt) 
Rtflrtci*  ,  (  Serfmfiadt  ) 
Segefwatt*  ,  {(Schiesburg  ) 
I  M'£iu  >  (  Mjdwifh  ) 


6< 


EtWALA- 
C  H  I  A  m, 

qua?  alia 


DESCRlFTiO 

\  Z*befus,{Zaau)  > 
Clmudiopolis ,  five  CaUfwana  ,  (C/««- 
fenburgk.) 
i  Bethlemt  Cabork  Principis  quondam 

fedes. 

CAJajor,  quae  dicitur  f  Soc**va,  fedes  Vaivo. 
Motdavim>w  us  U  r-  J     dae , 


V 


J  Minor, 
/  dicitur 


>CUJ! 

bes  funt  1  Margofefl, 
V  Tanfla 
qua*  Wmlachia  ^ 


r,CUJUSCaput  ^  Targovifco,fiyeTorvis: 
TtbrotPi 
Ktlta> 


quafunt  ^  T>embroa^ttzmiBratU, 

{KtltM% 
Gtneflra, 
Chermen. 

DE  HUNGARIA,  POLONIA,  TARTA- 
RIA,  AfOSCOVIA. 

Hungaria  habetaSeptentr.  Sarraaiiam  Europseam,  ab 
ortu  TranfTylvaniamTibifco,  a  Meridie  Slavoniam  Dra- 
vodiremptam,  aboccafu  Auftriara. 
Divi-  f  Superio-  f  In      r  Fofonium,  (  Tresburg  ,cum  arce 
ditur 
in 


rem,quse 
veffus 
Polo- 
niam 
tendir, 
cujusUr- 
bes  vel 


|  Plano  | 


Plano  J  valida, 
FtUech, 

Jgrta,cum  arce  ErU& , 
Vardtnuw,  (Wardeyn)  ad  fluv. 
Keres% 

T*meftt>Mr9ad  ft\lV.  Temez, 
Chonad^ad  fluv.  Marons> 
Solnok,  ad  ft\lv.Ttbifcttm> 

InAfontanis  f  C*ffbvia>(K*shatv) 
funtCivita-  j  Epertest  Leutfch, 
^tesdnBarg-.  Rewfol,  AUfol%Kremniuy 
fladtt  \  Schemnit*  ,  Czebtn  ,  X«- 

femank, 
{NttrtaiTtrna,  &c. 


Infc- 


In  ferlo- 
rem^ejus 
Metro- 

polis 

eft 


Ha?c  confi 
deratur  vel 


ajor 
Polonia 
vicina  cft 
a  Septent. 
Boruffia»  , 
ac  Mofco- 

vie.  & 
Marcbiae , 
Occid. 
omeran. 
&  Cafubiae, 
eamque  • 
mediam 
fluv.Warta 
interfluit. 


Buda,  (Ofin) 


&c. 


€7 


Pe/rXm^ 
Strigontuw,  (Grmmn) 
ComofTMy  inlnfula 
Danubii. 


J**tinumy(Rab)  • 
Alba  Rtg*lu%  (Sthul 
Wetffenbmrgk) 
Sequitur  Polonu. 


fVefperinum  %(Vefprin. 
Q*tnque  Ecc/efta, 
(tiinf  Kirchen) 

Derm, 

Patottty  i 


Poloniam 

Majorem, 
haec  habet 
V.  Satra- 
pias, 


DE  POLftNiA, 

Infe,divi-  f  Posn  a- 
diturin  nien- 
se  m, hxc 
•  habet 

C  A  L  I  S- 
CHIEN- 

sem,  haec 
habet 

S  I  R  A- 
D  I  E  N- 

s  e  M,ha?c 

habet 
L  A  n  d  s- 
c  H  i- 

C  I  E  S  • 

SE  M  ,  h^C 

habet 
Raven- 

S  E  M.liu 

habet  • 
Quibus 
accefetur 

CU  j  A- 

viensis.  I 


Pofnoniam.tk  Me- 
ftrictum. 

Cm\ifch%  Gn*fnmm9 
Ptfdri,  Contnum, 
Sihlufzcam,Colo. 

Siradimm,  Vitlu- 
niam,  Petricovimm] 
ubiTribunal, 

Smdetk,Rofpt<Zam, 
Spicimvtam. 
L*nciciamy  Orlo- 
viamy  Conarcam^ 
Brefintam,  PU- 
»ffrtt8tC 
R*vamySochaczo- 

rvtmm.Goflynin, 
G*ben%  &C  • 


tfs 


vel  In 


Afino- 

reni: 

hsec 

tribus 

defini- 

ta  eft 

Satra- 

piis, 


Pro- 

vincias 
Polon. 
jun- 
clas. 


E  S 

|  CUJAA  IA 

five  Wla- 
diflavyia 
duas  conti 
net  Satra- 

i  Pias> 


C   R  I   p   T   I  O 


vi,  V. 


Kadfchowa, 
Crufiviciu 
Covalevia. 


Bres*  J"< 


DEI 
SEM, 

in  qua 

In  os-  Clnowlocz» 
L  A.  J  Btdgofci** 
dien.)  (Brambergk; 


fCRA- 
COVI- 
ENSI, 

ubi 

oppida 


sem,  l^Dobrsn. 
j  in  qua 

fCrMco-  f/nCra-  fofwecinienfi^ 


vta, 

BietZt 

W#-  • 

ninczy 

San- 

decz.) 

Lelowy 

XyaS% 

Profo. 


Sandomi 

K  IENSI, 


j  COvia    V  Satorienfii 

ISatra-   \  Severtenfi. 
pia  efty 
j  Silefia 
S  Polo. 
|  nica 

Icum 
tribus 
terrk. 

i 


n 


Sandomiriam, 


;Checiny,Korezin9 
Wifitctom,PtUn0, 
I  Opoczno^  Kadomiam^ 
Poloniec,2.anntchofly 
ZarnoWy  Malogofty  &C, 


ncc 


LuDLlNENSIy 

cjuae  habet 
oppida 


Lubitnumy 
Cafimiriam, 
LulotVy  Varcotv% 
V.  UrztndowfiLQ. 


Pro-  fi.Roxo-  ( 
vinciae  lania, 
Polo-     non  Mof- 
nise       covitica , 
jun£he  quae& 
fimt       z*/ft*,  fi<ce 

Rmthtnia, 
nigra  feu 
mkiordi- 
citur.  Di- 
viditurin 
5.  terras 


1.  PO  D  O- 
L  I  A  , 


JO   L    O   N   I   iG-  69 

1.  Halic  ienskm  ,  ubi  Halii7%  ad 

I>»i>/?,  fluv. 
1.  Leopoliensem  ,   ubi  Leopolu  , 

(Remfch  L(  r.t  t>{  ) 
J.  PREMISLIEN&EM,ubi  Prztmtj]t 

4.  Belsensem,  ubi£*/£, 

J.  CtfELMENSEN,  Jlbi  Chelm  y 
RuJ/taLtthuanicatquq  (Brefpenftm^  ubi 


iitaeftaSept.  in 
terPoiecenfem  & 
Bieifenfera,  ab 
Ortuinter5mo- 
lenskenfem  &Se- 
verienfem  Duca- 
tus,  &Circaflbs  J 
populos ;  a  meri- 
die  Podoliam 
Bugfluviodiitin- 
£tam,  ab  occalu 
partim  minorem 
Poloniam^partiai 
Maloviam  babet: 
comple&kurPa* 
latinatum 


Hxc  h3bet  a  5e- 
ptentr.partim  Voih> 
nmm  ,  partim  Ki** 
t/ifw/.terram^abortu 
campos  Tartaricos 
&Turcicos;  ame- 
ridie  jungitur  utri- 
que  VaUchix.  Reli- 
quum  latus  Hali- 
cienfis  &  Bielfertfis 
terra,  necnonpars 
Volhimsc  claudir. 


hrtjpay 
Volhmtam ,  ubi 

LufkC, 
\V lodtmterz* 
Palattnatum 
Kiovtenfem , 
ubi  Kyovta9 
Jtftecijtavten- 
ftm>\lb\  Mu- 
ctjlavtat 
Dambroun*) 

Bopycz  , 
Sklou^Mohilcu  % 
Bijihou  y 

VttetfftenfemXw 
quo  Vttihk  & 
OtJj*. 


Prar 


DESCRIP^ 


Prsecipuas 
ejus  Ci- 
vitates 
func 


K*miemec> 
Bar% 
Chmiel- 
nick  » 

BraczUw  > 


I  O 

Czud-  ^ 
noW% 
Orcza- 

1  quod 
/  Tartari 
v.  tenenc 


f  3.  Lith- 

V  A  N  I  A 

q.iscin  4. 
Paiatina- 
tusdivi- 
dltur 


Eft  ViU 
nenfis  ,  ubi 
V  I  L  N  A 

metropo- 
lis.  Hic 
tres  diftri- 
£his  con  • 
tinet. 
2 .  Trocenfis 
inquo  4. 
diftri&us. 


OfnamienCem^f^ 

ubi     \  Ofmtans 


.  Br*flavte»fem 
ubi 

.  Vilkomtrien 
fem ,  ubi 


Breflaw. 
Wtlkomirz. 


4'Samo-] 

G  I  T  I  A  1 

Hsec  con 
tigua  eft 
aboccafu 
Lithua- 
niac ,  Li- 


4.  Upicenfis, 
ubi 

3 .  Mycenfis 

ubi  Myf  C Recicienfem, 
*o;hicu-J  ubi 
num  di- ")  reliquaop- 
ftriclum  v.  pidafunc 
habec 


1.  Grodnenfis, 

ubi  -Grodno. 
i.  KawentnfisyX  Konno^  mulfo 

ubi     \  celebre 
l.  Lt.lncnfis ,ubi  l  Lida. 


Vptta. 


Rzecz 
ki 
Ra 

Lehot 


fco 

Bortf- 
,fou  , 


- 


Keida- 
non, 

S&i- 
flo:zf 
Bodrotf. 

kot 
Odraz.. 
ko. 


4.  Kovogr*.  f  1 .  sbnimenfemj  (Slonim. 

de»fis,\\\  ubj  J 

quo  Nov*.  1 1.  Wofgoptfcen.  )  Wi 
^groJeck,  ha-  i  ,  ubi  L 

'bccz.  9i.  J 

ftriftus    <    Termini  Lithuani*  filnt  a 
I  Septentr.  ortu ,  &  merid.  Ruf- 


o!kon?isk*,a(l 
vosfluv. 


vonibus 


vonibus 
&  Boruf. 
fis  inter- 
media 
ejusme-* 
tropol. 
cseterum 
nullas  ha- 
bct  fere 
urbes: 
gens  ad- 
buc  idolo- 
latriae  Eth- 
nicae  dedi- 
ta,  barba- 
raque  ell 
5.  Eft  Li- 

VONIA, 

Haec  iuter 
Narvam 
&  Du- 
nam  flu- 
vios  inclu- 
ditur ; 
per  illum 
a  Scpt.  & 
Ortua 
Mofcovia ; 
per  hujus 
partem  a 
Merid.  a 
Lithuania 
&  Samo- 
gitia,  ab 
Occafu  a 
Curlan- 
dia  fepa- 


p  o  L 


Rofinie,  ad 

Dmbfhm 

fluv. 


1.  'Efliam 
qua?di- 
verfos  ha- 
bet  diftri- 
aus. 


O   N   I  iE. 

fia  Lithuanica,  aboccafu  pars 
Mafovia; ,  Pruflia? ,  Samogitia?, 
Curlandis  &  Livonise  pars. 


( 1 .  Harria,         f  Revalia. 
(HamLndt)\lb\\ 
i.  Vtnay  t  \Jeifenburg, 

(WtrLndtttbK  Tohberg> 

^Berekholm, 
3.  Allantaki* ,J  Nerva, 
ubi  *• 


4,  Odenpoa ,  in 


Neunrshfojf. 
C  Derpt, 
)  \Jornebec, 
qua  urbes    \  Helmet, 
n  Rtngen. 
r  Weifenfiew, 
Jerviayubi)  La»t 

\  Qnerpolen  , 
L  Vellin. 
fHapfiel, 
\Vi**i«,ubi  J  Lealy 


1 


Lode, 
Parncw. 


7* 


ratur.  A- 
liasab.oc- 
cafu  per 
mare  Bal- 
thicum 
Daoiseac 
Suedia?,& 
a  Sept.per 
Sinuai 
Rhuteni- 
cum  tin- 
landia» 
obijcitur. . 
Habet  3. 
Provin- 
cias. 


DESCRIPTIO 

j^RlGAM, 
2.  L  E-     \  Kocktnhauftn  » 
Team,    J  Crett^burg , 

Ha?c  ur-  ^  Danebwg*  ad  Dunam  h\ 

bes  ha-     J  Wenden,  Wolmer , 


bet 


3  Cur- 

L  A  N- 
DIAM  & 
S  I  M  I. 
G  A  L- 
L  I  A  M 


^ad  Treideram  fl. 

•fGoldinf»  1 
In  curlandia  |  Wtndatr, 


s 
1 


funt 


Amboten^ 


VI.  ry? 

M  A6O- 

via,  di- 
iiribuitur 
in  2«Satra- 
pias, 
Hscc  ha- 
beta  Scpt. 
&  Orien- 
te  Lirhua- 
niam,a 
merid.# 
Sendomi- 
nienfem 
&  Ravcn- 
fem  Sa- 
trap.ab 
occ.  Do- 
br  I  um. 
VI  I.  tfi 

POD  A- 


(  Pilte* 

^    Hafitnpot.  W 
fMttovta,  aula 
In  hac       \    Ducum  Cur- 
L  \  landiae, 

Jselbufg  B*ufche~ 
J  burg% 

&c; 

f  Vlottnfem.S  pbtzkoaA  Viftulam. 
nhi  \ 


r\VARSAviA,ubi  Regisaula. 
J  Lumft. 


CirntnfemA  rultowski/,  ad  Narew  fl. 
ubi    KK*mttntecz}  adBuckfluv- 


Lass 


IA 


*   O   L  O   N  I 


ri 


X  ASS  1  A , 

inter  Ma- 
foviam  & 
Lithua-  1 
niam  Ota  , 
dividitur 
in  i.dittri- 
ftus, 

VlPt.  £/? 

B  o  r  u  s- 
s  r  a»  Ha?c 
a  Septen- 
trione  ter- 
minatur 
mari  Bal 
thico,  a\> 
ortu  Lith- 
vania  & 
Cuirlan- 
di£,  a  mc- 
rid..  Ma- 
fovia  8c 
Cujavia,* 
ab  ocqafu 
Pomeran. 
citeriore  : 
jolim  divi- 
idebatur  in 
[XII.  Du- 
(catusjho- 
diedu- 
plexeft, 


Bielcenfem,  f  Biehko% 
&     J  Auguft 


Brogicinen^\  Tykoczy*. 
fem,  ubi  v. 


B  O  R  u  s- 
S#l  A  Du- 
CAIIS, 

cui.a  Sept. 

termtnus 

cftmaie 


fr. 


R,&*b>  fDANTiSCUM,  fSchlo:hovien[emt 
1  totiusEuropa?  V  Tuchbvienfem% 


2.  Ducnlis. 


grananum 
continet7. 
Praefe&uras. 


\  Succenfemy 
J  Derfavienfem, 
]  Zuckovten[em% 
I  Pucenfem, 
I  Mirakovtenfem* 


T  HO  F  U- 

n  ium,  in 
Culmenfi  ter-  Brodnicienfi* 
ntono,  ubi    f  Grudentina9  . 
Culma  ,  olim\  Redinenfi, 
metropolis :  ei  \  Golubenfi, 
Michalovien-  <.Roggenh*ufenfh 
fe  territoriurm  I  Brattianenfi* 
accenfetur,     /  Covalienfi, 
cumPraefe6tu-  \^Cobrivanenfif 
risVlII.  &c. 
E  l  b  i  n  g  a  ,  fStmmen- 
in  Mariacbur-  (  fis>ub\  (  Stu- 
genfiSatrap.  \Meven-\m*t 
nitidaurbs,ha-J/5»  ubi  J  M*»« 
betMarwebur-  S  Gn'°-  UW 
gum,ubi4,  I 
Prafeclura?.  isw-  \st*r 

^denfis9  gard* 


In  V.trafhis  dividi  potcft. 


i.  Incos 
qui  Vicini 
iunt  Re- 
gi^Borof 


l.  Pomefania  ,fita  inter.CuImenf. 
&  Maria:b.  HolUndta, 
Satrapias.     \  Salfddeumf  • 
Z-^okcrlandia>^  Morur.g*  , 

adquatn  re-  ^o/?t»w*, 


ej  vieina 


{fernpqflitac 


Lubemdtum. 

Balthicum? 


Balthi- 

cum,  cum 

lacuCu- 

rovienfi 

&ora 

Curlan- 

diae  ;ab 

ortu  Sa- 

mogitia 

6cpars 

Lithuan. 

a  meridic 

Mafovia; 

ab  occafu 

Regia  Bo 

ruflia-.di 

vidi  poteft 

in  5.tra- 

ftu*. 


;Natanginumy 
Sambia, 
|^  Sudtnum. 


2.  Qui 

mari;  cui 
vicinae 
funt 

3.  Qui  fNadravenfih 
Lithvanid,  l  cujus  praeci- 
cui  vicini  \  pua  Urbs  eft 
funt2.  Jsalavenfis 
tra&us 


Infterburgum. 


4.  Mafovia 
vicinacer- 
tum  nome 
non  habet 
nifi  Galin- 
diam  eam 


Ragueta, 
Telfa, 

annume-V^^;/;;eisan- 
/numerati. 

fHokenfteinbur- 
genfi  &C. 
Vaftae,  amplae, 
deferre;  imper- 


]  cui 
/  rar 


Likenfis, 

Soldtvtenfis,    1  uwwi^iu™* 
Galgenburgefis    Viaeque  IjSin  lo 
vocarcve- .  Netdenburgenfj  crs  funt  Sylvae  , 
Us:  Praefe-^  OrtoUburgenfi\  perquas  maxi- 
Joannuburgen 
Pajftnhtimenfi 


ma  pars  illius 
Borufliae  a  Ma- 
foviadiftingui- 
^tur. 


duras 
plurimas 
habet ; 
prsecipuse 
hx  funt 

Inmedio  /^Reg  1  om  ontu  m  ,  ubi  A- 
five  medi-  \  *  cadem,  celebris.  # 
tullio  Bo-  \  Barthonta,  ubi   C  Bartenfltin, 
rufliae  Du Velavim,         )  ubi  Borufli 
calis  fita    J  Friedlandia^c^)  fuum  thefau- 
eft  /  ^rumhabent 


Sequitur 


MOSCOVI  M 

Sequitur  Tartama  Minor, 

SivePrzecopienf.  ad  differentiam  major.  Tarta 
riae ,  quzinAfiaeft. 

f  Hsec  continet,  praner  fBrfi***,  ubi 
Thauricam  Cherfone-  " 
fum,  quidquid  Terra- 
rum  inter  Tanaim,  Bo- 
ryfthenem,  &  Seroflu-j' 
viosvidetur    oroes  in \ 
Taurica  Cherfenefo 


Cfiffd ,  jljfow 


Crijm. 


Regia  (edes  , 
emporium  , 


funt 

Extra  Cherfonefum  f 
ad  Oftia  Tanais  cft  (o««*w,  adoftia  Borifthenis. 
Succedit  Moscova. 
Hafc&  Ruflia  Alba,  vel  Major,  item  Roxolania  di- 
citur  ;  gaudetqueMagni  Ducatu*  titulo :  ipfiMagno  Duci 
Czar,  b.e.  Imperatori  nomen  eft'.  Termini  ejus  funt  ab 
OrtuTartariafiveSarmacia  Afiatica ,  a  quibus  Tanai  fl. 
Meotide  palude,  &  Volga  fftvio  diftinguitur  :a  Septl 
oceanuro  glacialero,  ex  eoque  finum  Grandvicum,  ab  occa- 
cafuSueciaro,  Livoniam,  &  Lithuaniam ,  amerid.  Polo- 
niam  ,  Daciam,  Pontum  Euxinum,  &  Tauricam  Cherfo- 
nefum  habei.  Longitudoejus  eft  a  Promontorio  Lytafmi, 
ubiPfolafl.  Boriftheni/ejungir,  miil.  Germ.  CCCLXXX. 
latitutloincipicabopppidoCorelenburg  ,  in  confinio  Fin- 
landise,  terminaturque  ad  Obium  flumen  jgpaa  oppidum 
Lepin.  miliiar.  Germ.  CCC 

Pars  Mofcoviae  eft  jurifdi&ionis  Polonicar,  de  qua  fupra: 
Relidua  Magno  DuciMofcoyiaeparet,  cui  UiadiflauslV. 
gloriofiflimusPolon.  B.  M.  Rex  felicibus  armis  partem 
excuflir,  Smolenfaro  &  Czernichoviam. 

QuaeMagno  Duci  Mofchorum  parct,  ab  ea,  qua?  juris 
eftPolonici,  Boryfthene  maximam  partcmdirimicur,  6V, 
Mofcovia  vocatur;  nomen  habeta  Regia  Mofchovifaruro, 
Aiolchovia  dicia ,  fitaadfluv.  Mofquam.  Urbs  cftarcpla 
populofa,  sedificiis^fed  ligneis,  frcquemiflima. 


Divifa 


Dlvifa  alias 
Urbs  eft  in  r 
5.  partes,  J 


1 


3. 
4 

Ad  parUm  f  1 . 
Orienta-  J 
lemeft 


DESCRIPTIO. 

1.  Eft Kremelena-  (Aulalmpertt.; 

2.  Kftay-Gorod,  (UrbsMedia. 

T*«nW,  (UrbsCaefarea.) 
sW*w.  (Urbsextenor.) 
S*rW«*5*«  Sloboda,  ( Vicus  milicans.; 
Ducatm  Ulodomirtenfts,  J  Ulodomtria. 
ubiCivitas^ 


)  2.  Novogradiaeinferior.  X 
L  ubi  Civitas^fN  ifi 


Acl  pla- 
gam  Me-  I 
ridiona-  1 
lem  cingi-  \ 
turDucat.  | 


ifinovegorod. 

f  1 .  R*/a»«»yi,interOccam  *  Kefan,  CWit. 


1 


&  Tanaim  fluv.  ubi 
DucatuUrorofiw«yi,nO- 1  Tulla, 
mcn  habet  a  Civitate  ^  o  dofum  yca&tum* 
Worotin.  39.  Mill.  a  Mfeneck. 
Mofcovia  diftante. 

,  sevcrunfi  Duc.  Hic  proximum  ab  Ortu  ha- 
bet  Verotinenfem  &  Refanenfem  Ducat.a 
MeridieCampeftriam  defertam.aquibus  per 
Sem  fluv.  diftinguitur;  ab  occafu  Lithuania; 
contiguus  ett ,  a  quo  Borifthenes  eum  divi- 
dit,a  Septentr.Smolenfcenfem  &  Mofcovi- 
ticum  Ducatum  attingit,  in  quo 
j  YlovogrodySett>eriky ) 


Ad  plaga 
Occidenta 
lem  inter 
Mofcovia 
&Luthua- 
niara  eft 


Civhates\  Crerntkow,  Potitvolo. 
ri.  DucatusSiholenfcenfisadBo-  f 
rifthenemfitu6:  in  hocpraeterJ 


Drohobus, 
Vtafmat 


UrbcmSmolensko,  triafuntl  Mofaifkx. 
oppida  illuftria  * 
1.  Inter  Livoniae  &  Lithuamiae j  Bielskiatcu)\is 
confiniaimminet  Mofcovi2e>Civita$ 
abOcC.Ducatus  Bselha. 

3.  Supra  Bielskienfem  Ducat.  \er-  J  Plocenfis, 
fusSeptentrionemDucatuseft^  ubi  Plccfk*. 

4.  Eft  Hefchovtenfis.  t*  JLefckovi*', 

ubieft  J  & 
4.  Duc.  C&PU fco~\  Taropiecz. 

vtenfisy  ubi  v.  Pleskotv. 
6.  Duc.  eft  Novog4rdtenfis,J  NovogArdia 
ubi^  roagna. 

Ad 


AdSe- 
ptentrion. 
plagam 
plurim^ 

funt  in 

■Rulfia 

Provin- 

cise,  ata 

Regia 

Molcovia 

remotifli- 

mae,nec 

fatis  ex- 

ploratse, 

lciiicet 


M   O   S   C»  O   V  I   jR  77 

Condora,  (u  Duc+tm Tmomfis ,  intcr 
i%  I     Rfovien/em  ,  &  Wlcdtmt- 


Putzojca 
Obdora, 


Ju  O  o  R  l  A.   ^  t.  Rtflovienfis. 
ViGldffiM        I  l.Jarofltvtenfis. 

l+.SufeUJienJi,. 


I 

(  Pofthas, 
Vicinio- ' 
res  funt 


Proxima 
ab  ift». 
eft  i.ab 
Oriente 
\VW*, 
2.in 
Sppt. 
Ufttug** 
3.inOf- 
caf.Da- 

i  ubi 
Emporia  ^ 


( i .  BiaUje*ioro,  h.e.  album  ftagnum, 
quodnonprocula  Novogardia 
roagna  abeft.In  lacu  adfito  ejuf- 
dem  nominisBielejezbro  arxeft, 
ubi  tanquamadafylumtempo- 
re  belli  thefaurutn  fuura  Dux 
Mufcov.  reponit. 

2.  Gmletz  ,  quod  Cafan  Regnum 
Tartari  in  Afia  attingit. 

3.  V/oIogd*. 


Colmegroy  S.  Nicolai, 
S.  hluhetelk  Archttngeti. 


D  E 


DESCtflTTlO 

DE  NORWEGIA,  SVEDlA, 
&  GOTHIA. 


Expofita:  funt  haftenusContinentes  Europ*  Regif  nes:fe- 
quuntur  PemnfuU ,  fcilicet  Notwegt*  ,  Suedia  ,  Gothi*. 

N*n^/*  longotraduOceano  obtenditur,abOnentf  ae- 
vonemmontem  habens , quihodieab  incolis  4-  nominioas 
diftinguitur,  qiicTfunt ,  Fdle  Fiell,  VofreYteU,  RuretFteU, 


skars  Ftell  i  a  Meridie*  Daniam,  ab  Occafu  &  Septent 
Oceanum  Germanicum  &  Septentrional.  habct. 


Nor  f 

W  E- 
G  I  A 

confi 
dera- 
tur 


In  fe, 
&  5.  ha- 
betPrae- 
fe&uras 
&  Arces 
Regias, 
ultra 
duofe' 
cula 
Regno 
Danise 
innexa?; 
utcft 


2. 

Et  cura 
Provin- 
ciaad- 
haerente 


2.  Jggers- 
hufia,  fub 
cujus 
Prsefe- 
ctura  eft 


Bahufi*> a"rx  excelfa,prae-  ~  Maflerhnd, 
fetturae  nomen  dedit-.J  frveA4*r- 
ejusoppidafunt^v  ftrmndt 
Subefthuic  Provincia  \Congel% 

Wichta.         Odowal.  t 
r^//**,fedes  Epifcopalis 
(opflo  dicuntiodigenae) 
Huic  exuftae.Rex  chriftia- 
nuslV.  Chriftianiamrc- 
ftituit. 
Tomberga% 
Fndrtchftadt  ,  • 
Saltfburg  , 

Schm ,  vel  Ukeny  (ubi 
ferri ,  cupri ,  argentique 
fodinae  lub  Rege  Chri- 
ftian.  IV.jnvents. 
Hmmmarm^vgs^ot  cx  minor, 
l  Tytemarchi*  %  Hedmarck. 
Ber&*  ^clarum  Norwegia? 
emponum.  ( 


3.  Arx 
cft  Ber- 
gershufia, 
cui  fub- 

eft 
reliqua 
funt 

4.  EftNi- 
drofia  ,a 


Stafanger  y 
Infula  Scu- 
tenes ,  , 
Sundhornleen, 
Nordhornleen , 
SQghn$ , 


Sunfiorde9 
Noordfiorde 
•  Snndmer- 
leen  , 
Walders  , 
Eflerdaly 
^oemsd^L 


Nidero 


N   O   R   W    E    G   I  mt  CCc. 

Nidero 
I  fl.&Ro- 
fa,vulgo 
Drun- 
theim : 
hafcet 
plurimas 
Praefe- 
Suras* 
5.  Eft 
Ward- 
hulia  ver- 
fus  Ar- 
Clum  in 
Infula 

L  (^Warda.  4 

2.  Provincia  Norwegiae  cohaerens  eft  Flnmarcbia  cum 
aftu  martimo  Trunfolen,  quibus  Prarfe&us  Wardhufien- 
jus  dicit :  in  \\\i  Civitas  eft  Jetaborgv 
Sequitur  Sved  i  A,quaeaSept.  mari Pietczoriko  ab 
Ortu  Lappia,  h  Meridie  mari  Bakhico,  aboccafu  Norwepia 
claudirur,  &  Sinu  Finnico,  Bodnicoque.  Regnicaput  falu- 
tatur  Stockholmia,  quae  palis  ligneis  fuperftrucla  eft.  Hinc 
aliquot  milliarib.  diftat  Upfalia,  ubi  Academ.  &  verfusMe- 
ridicm  Nicopen  oppidum  maritimum. 

1.  Botnia  rOrientalis  JTomi*  ,  ubi  empo- 
utiaquej  &Occid.  J    rium  Tornia. 
"1  quibus       -v  Angumania  , 
If 


Regni  Pro 
vinciae  funt 


.fubfunt 


V 

\CoTtU*%  ubi  Corelen- 
burg. 

».  Lappia,  vulgo  Lappcnlandty  cujus  pars 
Oriemal.  Mofcoviae  Duci ,  Occideot.  Sue- 
diae  Regi  paret. 

3.  Fi*niayCive  Finlandia,cu  f  Abo,  ubi  fedes 
jusduse  praecipuae  UrbesJ  Epifcopi. 

1  Wtburg,  celebre 
^  emponum. 

Reliqna  Hujus  Regnr,  quia  raro  falutantur  , 
ab  Auftore  quem  fecuti  fumus ,  omiffa 
funt.  RC, 


E  S  C   R  I  P 


T    I  O 


Reftat  f  Occidentalis ,  five  W '^r.Gothi,, 

tiveCotbluHit,)  ubiprjeci-  .  ^<"*> 
hiceftvel.  ^puafuoc^W.*, 

vel  fOriental. 


POLO 
N  I  A 

dividi 
tur 
in 


\  5  ArX  Elsborg. 

J  five  O/"-  f  'Smalandiaclicitur,ubiW^, 
\  irc \  Go-  *     &C*lmar,  arcero  portum. 
c*i«  ,  ubi )     que  habens  ad  fines  Dani* , 
&c.  ^ 
POLONI>E,  ACCURATIOR  DESCRlPTip 
Sccundum  Simon.  Strarovoltcn  Deicnp. 
Aono  1*52.  H.ditam. 
(Palatinatum,       os  N  ANIA, 
PoSN  A- 
KIENSEMt, 

CuiAVifcho- 


fMajo- 
rem 
quse  , 
VII. 
habet 
Satra  ■ 
pias 


reliqua  oppida. 
Coftenwn,  f  K*tnaf 


Ufchovta,)  Kaztmtrta, 
vienfe  terri-.  \Si*t*J*%     )  N*clum% 
torium  ad-    I  Pijfdra,  *<Curntcumf 
jungiturejus  \Contnum. 
Mctrop. 

SenatOrCS   ,  Epi{coptuPo{nanit*f**> 
huiusSa-    2  P*l*ttnutPofaan*tnf. 

trapixfunc  \  cflM*mJM. 

r  Medire- 


r  MeJire- 

\Rpgofnenf 
J  Slczemenf. 


]  Pramen- 

(  Crtvtnenf 
Santoctnf 

Calis-  ^Calissium, 

sien-    f  reliquaop-  f  Opatovaci*, 

sem,    \  pida  funt ,  \  PUfov^a  , 

ejus      J$tavum>      \Ouolanovia,  * 

pracci-     o/*™  ,     ^  cbocta^  inde 
pua      j  Cofmtum,   f  non  procul. 
Urbs     /  Dobr*,       I  Coluchovt*>aTX. 

•  vGrAfowtj  ^Comit.aLefno» 


*  O  t   O   N  I  JE.  #  i 

3.  Lenciciensem.  (tifitmmfit 
Jivila  m  3.  rerritoria.  \  Brr*m#»/i, 

4  Habct  Caftellan.   \orUvi§nf§,  rUncUU, 
Lencicienfera,  Brezi  ^Urbs  pra>S  Vtontkum; 

nenf.  involodenf.  1  cipua hujus  ^Vnttjovt*. 
Coriarienfem.  /  Satrapix. 

4.  BilESTENSEM,r Bufimftm* 

unumhabct    V  Crufvtctenfem  % 
Palatin.&  tres  \  Covmltettfem  , 
Caftcllanos,  ^Bnflenfe, 


Territoria  4. 


jorejienj*  , 
I  Crufvtciertfe  , 
I  Covaltenfe  , 
KJPradecenfe. 


5.  JUKIULADlSLA-  ( Bydgoflonft , 

vi  knsem,  ubi  tria  1  Bobronntcenfe > 
territoria.  J  Jumvlnd^flnvtertft^ 

Trcs  Caliellanos  habet     *  Junivl*dt/I*vtenfem  % 

I  Pydgoftenfem  , 
^  Connrtenfem. 

f  Sutmonum  , 
Oppida  ejus  \  P*coflt*  Rhombnum , 

lUnt 


1 


TJrutifl.tvia  , 
bolect* , 
D.vovta  >  J7r**V 


S 1 R  A D 1 ENSEM  ,  f  I .  Siradienfe , 
Hsecin  4.  terri- J  2.  Schadkovttnft, 
toria  dividitur  1  J«  Kadomfcenfe% 
v  Petttcovi§mfey 

I  Vtdavt*  9 


4.  Ha-  f  Siradiertftm  ,  f  Oppida  Wirw  , 
betCaJ  Rofptnnftm,  )  praeci-  \pabinntce% 

5^  L,afcumy 
]  Vetricov 

l  nal. 


ftella-   1  SpfCimutenfe^\  paaejuS^  Lafcum 
nos      V.  Conurienftm.  v-func       ]  Totncovi*.* 

Tribu- 


F 


7.  Rju 


\ 


SZ 


DES#CRIpTlO 

7.R.AVEHSEM,  f  Kavenfem , 
Haec  habet  Palati-  }  Sochaaovtenfem9 
num,  &  Caftell.tres  (J  Goftmenfem. 

f  Kava  ,libi  f 

Oppida  \  Collegium  Soc  J  e  s  u.  # 
praeci-    )  Lovumm  ,  ubi  arx  Archiep. 
pua      ~S  Voiboria ,      f  Squernevtcta  > 
funt       ]  Gombinum  ,  ^  i>  ■ 9 

/  Sochaciovia  ,  {Vtafdum. 

\J3ofitnium 
8-  TERRAM  VlE    r  Velunenfe9 
LUNENSEM  ,Hsbc  in  J  Oflrefiovienfel 
territoria  dividitur  ^ 
Oppidum  praecipuu  ^Rolefidveci*  eft. 


I 

habet 
Satrapias 


Mino-  (Poloni  A  Minor, tam in longitud. quam 
rem    ^    latitud.  50.  fere  MilliariaGerman.  habet. 
UtreS     /CRACOVIEN-      Cracovtenfemyf  Xtanzenfi%^ 
SEMjiaecfubfeffub  quo  2.  \Proffovienfi. 
continec         \  funt  territoria 
4.  diftri&US       \  Lehvtenfem  > 
prajcipuaUrbsx  ft 
CrAC0z/i*eft,ubi  1  Biecenfimy 
Infignis  arx  I 

^•Sjndecenfem. 
Continetetiam  tres  (  ofvectmenfem , 
Ducatus  &  Comi-  -Z  Zatohenfim, 
tatum  Scepufienfcm  y  (Severicnfim. 
Omnes  hujus  Satrapiasdiftriciuspj.  populatio 
nesi  utvocat  Auftor.continet » prxterpagos 
&  vilias.  Arces  &  monafteria  hic  quam  pluri- 
ma  funt. 

Sendomi-  ^Sendomirienfi,  C  Chercinenfi% 


1.  jEN  dom  i  -  ~benaomtrtenjey  r  k,herctnenje% 
RlENSEM,hic\  Kadomenfi%    "SOpocinenfe , 
in  8.territoria\  Stenzicenfe ,  Ftlfnenfi. 
I  Corcinenfi , 
Vijltcienfe  > 


dividicur 


Habet 


P   O  L   O   N   I  M. 
Habet  9.  Senatores,  P*Uttnum% 

ad  Confilium  f  CafitlUnum Undommenfem, 
Reipub.  fpectan  \  Vifticttnftm, 

tes  \  &*domttnftm% 

^Ztvnhfifitnftm, 
]  1>*rnovttnftmy 
1  Malogofitnftm, 
\^PoUntcenfem% 
Chechovttnftm, 


}.  Minor 
Polon. 
Pars  eft 


r  LllBLINENSlS 
SATKAI'1  A,  cui  I 

adjunftaeftcerra^ 


Eadi- 

vidi- 

tur  in 

hos 

tres 

Paia- 

tina- 

tus, 


(  P&l*ttnums 

& 


Lucovienlis,  ( 
duos  habet  tantu  ■  Lublintnftmt 
Regni  Sen3tores  Vc*fitlUnumy 

rCuztmirtai  f  Ltvartoviay 
Opolta%      )  Vrz.tndcvtat 
funt  j  Curovta^  \  Lencz.no>. 

V»  Crafnicia ,  ^ 

LITHU  ANIA. 

rVlLNENSEM>J  Vtlnam% 

habetUr-  \    ubi  celebre 
bem  Collegium, 
Reliqua  funt  4  Ltdat 

Ofmiana. 

TrOCEN-  fPaUttnum,  j  Urbcs  rTrocenfis% 
iSEM,ha3cJ,  ^ejus    J  civ»c- 

1  tantura     )         &  iunt    )  Grodna,  ubi 

habet       [^CafteUanum.  (^elegans 

arx. 

BRESCIA.  rCamenectMy  Kofojia, 
NENSEM,  j  Cobrtnta%  (l)lodava% 
ejus  oppi  \  Janovia,      Btala  %  ubi  habent  Du- 
L &sinia.      \ces  Radzivilli  pala- 
tium. 


^dafunt  *-Votni*> 


F  2 


3* 


DESCRIPTIO 
R    U     S    S    I  A. 

Haec  ,prout  Regi  Polon.  paret ,  extenditur  longitudinc 
per2oo.  plusiainusMiUiar.  latitud.  per  120. 

r  Albam>yux  ad  magnum  Ducat.  Lithuan. 
Ha?cdividtor  j  pertinet. 
in  Rufliara  )  Kubram ,  quae  propr.  Roxolania  vocatu: 
L    &adPolo*n.  fpe&at. 
RUSSIA  RUBRA. 


Epifcop.  Praemiflienf. 
Kiovienf.  Palat.  Rui£ 


Harc  /i.Rus-  /Archiegifcop.  Leopolienfis. 
in  fe  f 8  1  a 
VII.  Pala. 
com-    T  1  ma. 
ple-      r  um 
cricur  I  ubi  Se- 
Sa-     I  natores 
tra     J  4.  Ca- 
pias    j  ftellani 


Leopolien-  /Diftri-  f  Leepelu* 


fih 

Pramtf- 
llenf. 
Haltctenf. 
Sunocenf. 
Sub  his 
totidera 
eriara 
funt 
Diitri- 
ctus 


£lus,      \  Gltmanty 
Leopo-  \  Zloczovia* . 
licni.     J  Zborovim* 
Oppi-     )  Grodecta> 
da  funt  /  Komarndy 
prseci-    \  Zolkvia. 
pua 

(  Pricmifliacu  arce, 
Sambona,     ( Mof 


mtjl.enf 

ubi 

oppid. 


Fulfttnia^ 
Dobromilta, 

VtfHtMy 

^  Zidaczovia, 


ctfka. 
Du- 
btecia% 

Ganc- 

Pr*- 

vor- 
fci*, 

w 

V  lavter 


P    O  L  O   N   I  lE. 
J.  H«/<-  (Haliciam, 
ctenf  Qp-  I 


2.  Po 

D  O- 

dividi 
tur  in 
tria 
Terri 
toria 


ptda  ha 
bet 


4.  S*no- 
cenfiss 
ubi  op- 
tpida 


atmum% 

1  BuCJtaVt*m, 

\  Podhejeaam, 

(Civit. 

rBrozovtay 
Ktmanov$ay 
Dtr.ovta^ 
Leiko, 


l 


Mtedztbo^ia, 
Gtodeci** 


Camenecerife,  ubiUrbsCamcnecia. 

Oppida  f  Czartcovt*,  Janovta. 
rdiqua  \zmcovtay 
funt       )  J'f*p'l"> 

~)  Jnjiovectay  Satanovsa, 
\  J  ZvanecsAy  Tarnafoha, 

V.  1  Kitaigrodum^  ^^nu\gndum.9 

^  &C 
4.  BRASIAVIENSIS,  J  Braflivia* 

Palatinat.  eft,  ubi   *  Vtnmcz*. 
HabetduosSenatores  J  PaUtmum, 

\  CaflelUnum. 
2.  Diftin&as     .  Vinnictnfem^ 
\  Zttomirtenfem* 

;Riov»a  ampla  ,  &  incoiis  freqivnc 
Urbs:  hic  Graeci  ritus io  Reii^ion, 
ubi  "\     funt,  &  roulta  quae  antiquicas  coiij- 
(    mendat  rudera. 
f  Cantcvtm, 
Oppida  ejus  prx-  \  Cmaffta,  * 
cipua  funt       \  BoUufl*v%*\ 

J  Pertflavta, 
Btalocerauam, 
Uepanevt*. 


1 


5.  Vorl 


Btf  DESCRIPTlO 
Vo  L  i  w  i  je,  fGremenecenfem, 


Satrapiaeft  V 
divifain  2.  di-        \  Luceorienfemy 
ftri&us :  tres     \  Palattnum,  c 
habet  Senatores  J     &        1  Volhyni** 
I  CaftelUnum^X. 
y^Epifcepum  Luceorienfem. 
Urbes  /  Volodimiria7  rC%artorifcum% 
ejus    ^Rubcfovia,  J  Olefcumy 

funt      6ocaliat     ^  Cr//<wi*  ,cumarcibus  bene  multis. 
KMroai,  Oppid.&c. 

6.  Satrapia  ,  PaUttnum, 
Belzensis,          y    &  J  BeUenfem. 
habet  2.  Senatores  ^CaftelUnum,\ 

Belfinft%  4 

Dividitur  3n  4.  territoriaC 

£  Grodlenfe, 
(^Grabovecenfe. 
In  quibus  tot  oppida,  &  pagi. 

7.  TerK  A  Chel-  f  C**//«*,  CathoUeum, 
mensis,       J     duos  habet  J  & 
ubi  Urbs  L    Epifcopos  l  Ruffum. 

f  Epifcopum,  f 
2.  Senatores^     &  ^  Chelmenf 

{CuftelUnum,  V. 
Oppida  ejus  f 

reliqua  funt  Vlodavia* 

Crafndftavi*. 

ln  hujusvincinia  Urbs  Zamofcium  & 
Saraofcio  exftrufta  eft,  ubi  Acade- 
\  mia* 
Scebreftnum% 
Turobinuffh 
Tarnogrodia9 
Tomafovia^ 
t  Ctefivia,  &C 


Russi  4 


P    O  L  O  N  I  £• 


R  u 


s  s 


A  L   B  A, 


kum%  Chachovicia 
SlonimumX  Nefutzia% 
Rozana%  (Slutkum* 
Ssltcia% 


Ideo  ita  dicla,  quod  nivibus  campi  illius  cooperti  fint  & 
feras,  uc  urfos ,  lupos  ,  vulpes  aliaque  animalia  alba  pro  • 

ducat. 

Ruflia  f  i.EftNovo-   Kovogto-   Nov^od-  Myfz*% 

Vero         GKODEN-  C  Aenfem%  j      kum%  £L*chovicia% 
s  i  s,        J    ubiop.?  i 
divifain    ^    pida.  ^ 
duos  diftri-  V.  -s  ont- 
ftus,  mtnftm. 
2.  MsciSLAViENSlS, J  Mftiflavitnftm, 
divifa  in  x .  diftri&us,  ^  Modztrenfem. 
&  more  cancrarum    r  ?*l*ti»umt  j  MftiJIa- 
Satrapiarumduosha  *s      &        \  v«*f. 
bet  Senatorcs.  ^CaftelUnum,  ^ 

Clt(kum%     J  Oftrskum, 

Oppidaejuspraecipua  Couruckum  A  Mfcfl*vta% 
numerantur         <  Homli**  Modziria, 
\^Crtczovia% 

VlTEBSCEfSlS.      Vtttbfctnfem,  ubllllbsMo- 

dividitur  in  duos  di-  J  htlovt*  eft. 
ftriaus,  \Br*Jl*vitnftm 

4.  M  1  n  c  e  n  s  I  s,  cui  adjunaum  eft  Bonfovien- 
feterritorium. 

Barifooia* 
C Toloczmum% 
OppidafuntC  Smolni*ny, 
I  Coidantvta% 
Turkum. 

Z)f*)atum% 

5.  POLOCENSIS  Cstarttcia, 

Satrapia,ubi<  Vtl'fi** 


civitas  cum  arce 


Bychovia. 

JDucatum  Severienfem% 
Ttrram  Cztrnichovunfem, 
sis,complettituh  ubi utraquc 70.  arcesconti- 
I  net. 


Difinaum  Orfanenfem 


E4 


M  a  s  o- 


II 


L> 


E   S    C  R 
M  A  S  O 


I  A. 


Hacquafi  in  meditullio  Poloniae  fita 


4-Satrapiis 
diftingui- 
tur 


Ploanfi  Pa-  ^P/w»/rfrhabccrEpifcop. 

latinatu  qui  \  Z*ucrt*  \  Se-    )  Pa^r- 
habet4Tcr-  \    fe>      \nato-  1  Caftel. 
ritoria  •  -  *  J 


Mafovla 
7.  habet 
Oftel- 
lanosf 
Unum 
tantum 

Palatinu  /  Uvtnftm 
general.  >■ 


PodUchico, 
MafovtaPala 
tinat. 
Ttrra  Dobri- 

ntnfi  % 
Ultiraa  in- 
tria  terrrito- 
ria  dividitur 
Treshabet 
^  Senatores 
Cyrntnfem , 
Vtfntnftm 
Varfovttnj 
Vtfegradenft 


Mlaven-  s  rcs.    ^  Plocenf, 
j    fe,      ]  2.  aaciancen- 
/  Sttntnft ,  /  fem. 
L  ^Scerpercenf. 

;Dobrintnfe ,  f  Sforhpe,  oppid. 
ubi  { 


^ptnenfe, 


thttnft 

{Vobnnenfem , 
s*onnenfem. 
^Cyrnenfem,  Di-      Cynenfe,  2 

f  Vtfnenfem,  C Vidl- C V'fnenftp    C  C 

\  Va*fovttnftn§9      \  tur    \  Zembro-  \ 
J  Vtfegradenfem,     \  in     J  J  £ 

Z*crocimenfemf  -x  12.  ^^^fov^efe^L.tvenfe, 
I  Citch%novttnfemt  J  terri  1  ^u»tnfe,    J  Koz*nenfe, 
I  toria  j  V'Jf*P**    I  Macoviefe. 


Zteroriefct 
Ciechano- 
vienft, 
omttnft  y 


JVtfcovia  y 
Strox*,*  f 


JWinfcum^ 
Oppida  Mafoviae  f  Varca , 

*  funt  ^   Vengrovia  ,  ]  Ltmza  , 

^  Gttvoltnta  ,  L  Varfovia. 
brocum , 

Podlachia,  uicimarp^/,»«w,  r 
Provincia:  Wafoviticae  Sa  J     &  J 
trapia  duos  tantum  Scna-^  CaftelU-  \ 
toreshabec  [   num,  ^ 


PodLchia. 


* 


Divi 


\  Kntfinum9 
V  Ttcoctnum, 


Anglia  flnes 
habet  a  Septe- 
trioneScotiam, 
ab  ortu  Bel- 
gium,&  Gallie. 
partem  per 
OceanumGer- 
nianicum  & 
Britannicum 
feparatam;  a 
meridie  Ocea- 
noBritannico, 
ab  occcidente 
Hybernico 
tlauditur. 


INSUL.  EUROPJE. 
Dlvjdi-    Dropczynenfem,    Reliqua  holovmcty 
turin^  r  Mtelnicenfem,    r  oppida  C  Ssrafia, 
t  tres  di  )  Btelfcenfem,       J  func      )  Vtfokti, 
'  ftri&us  }  Hrec  Qtiam  tria^ 

L  funt  praecipua  L 
^  oppida. 

S   A   M    O   G  I 

Haec  nullam  habet  Satrapiam  fed  praefe&uras  petmnltas, 
fummulque  ej  us  Toparcha,  five  Capitaneus  Regni,  locutn 
in  Senaru  Regnicum  Epifcopo  &  Cafteliano  habec. 

DE   INSULIS  EURQPyE 
In  Oceano, 

Infulae.qiHein  .  Ocea-  ,An-  / 
Etiropafpe-     / no.      j  Gt i a, 
clantur,  funt  !  Occi-   j  divifa 
dentali,;  inLoe- 
griara, 
quas 
vel 
Supe- 
rior 
cujus 
Pro- 
vinciae 
func 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courlesy  of  ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  i 

CFMAGL.  2.6.152 


9o  D  E 

4.  Weflmorlandiay\n 
qua  oppidum  pri- 
marium 

5.  LANCASTRIA: 

inqua 

6.  Cestria  ,  ubi 
func 

7.  Salopia,  cui 

fubfunc 
reliqua  func 


S.  Eboracum, 
inquo 

9.  LlNCOLNlA, 

ubi 


IO.  NOT  I  N  G* 
HANlA,  Ubl 


II.    D  A  R  B  I  A, 

ubi 


12.  Staffordia, 
inqua 


13.  Leicestria, 
in  qua 


S    C   R   I    P   T    1  O 
f  Ab  xlUihy  hodie  Apelby» 
1  Kandale,  lanificio  clara. 

Luncaifefy 

Manchefler9 

Ormeskitke, 

Chefler,five  Weflcheflert 
Finborron>> 

Condate^  hodie  CongUton, 
Shrett>sburg% 

Bishops  Caftk,  C  Skipton9 

Ludlow,        J  Holgotf 

^idgnorth,     J  Ronton, 

Ne&caftle, 

Yorck> 

Doncafter, 

Kingfi0n%  &  alia. 

Lincoln** 

Stanfordy 

CrAnthamf 

Ancaflery 

Spalding% 

Buflon. 

Nottinghamy  r  Mansfeld^ 

Shtrewood,   J  Bltth, 

SuthweL     \  Sorobij, 

Newatke,     L.  VVorkenfop*  &C. 

Darbeyy 

S.  Diacre, 

VVorkefwort% 

Bakewel^ 

ftaforel,  Drayton, 
Lienfeldia,  f  Baffett, 
Burton,     )  Tameworth, 
Vtcefler,   \  Vulfrunfhamptonf 
Stone,  ^Theotenhaily 

VVadofbirigh,  &c. 

Leicefter, 

LonghborroWt 

Lutterworth, 

Hinckley, 

Bofworth,  &C>  .  I4.RUT 


14.  RUTLANDIA, 

ubi 

15.  Warwicum, 
in  quo 


»6.\VlGO*NlA, 

vulgo  Worcefters 
bire,  ubi 
ILae    /  fj 
giua  / Nort- 

FOLCI A 

in  qua 


infe- 
rior 


U  R  O  P 
1)ppinghamy 
Okthamia. 
VVarwtcke, 
Leantngtony 
Dcktndon, 
Harburij, 
Manchtfttr, 

VVornfttr,  J  Bromtfgravf) 
Eovtftham,^  DurttPtch. 


/Covtnbry, 
Stadford. 

1 


quae 
inO 
cea- 
num 
Bri 
ran- 
nicum 
pro- 
cur- 
ric, 
ejas 
Pro- 
vinciae 
func 


2.  Suf 

FO  L- 
C  I  A, 

j  ubi 
funt 

3.  Esse- 
!  xi  a  ,in 
1  qua 


/Thttford,     fSchttton,     f  NortElmtha* 
Normch)    V  Skulton,      \  Dtrthatn, 
Tarmomh%  \Attltburghy  \vVtmodham, 
AfcholthorpyJ  v*Vanburnt%J  Jtborrciv,  & 
Dit.  J  Lynt,  J  alia  que;  nu- 

§  Safmftham^  I  meruxxvii. 
^  V^faciunt. 

Sudburijt  rUadUy* 
Ixntreg,  J  Ipjmch) 

S.EdmunfburtjA  Dtbtahmmia, 
Bretenhamy       \Oreford>  &c. 


I  4- 

M  I  Di 
|  LESE- 
XIA, 

|  in  qua 

reliqua 
func 


Maldon^oYxm  f  Roehford,  Chelmerfofd9 
Camolodunu)  I  Angret      f  Ithanchtfttr9 
Colchtfltf)     J  Rakg%     J  Earlesy 
Leitony  ,  Dumojp^\  Colne, 

Beamfteotty      )  lB«»Ww, 
Loeg%  \  VValde&C- 

Londinum,  torjus  Britanniae  compen- 
dium. 


Uxbr'tdge% 
Draiton% 
Stanes, 
RtMtjf,  &C 


j.Cak- 


Casttium, 
vulgo  Kent, 
cujuspritna- 
riaUrbs 
reliqua  funt 
tf.  Surri  a, 
inquaoppida 


7.  Suthsexia, 
cujus  oppida 


8.  Southan- 
t  o  h  1  a,  in 
qua 


P.  DOR.CE- 

S  r  v  1  a  y  quae 
continec 


io.Devoni  a,) 
vulgo  Dens- 
hire  in  qua 


1 1.  Co  F  n  17- 

BI  A  ,C]UJE  & 

Cornwallia 
dicitur,  ejus 
oppida  di- 
cuntor 


E  S  C  R  *  p  T 
C*ntuar,a,  (Canter- 

bufii  Archiep.  fedes. 

Dovern9 

Htth, 

Rumneyf 

Codtlmtngt, 

Ockley, 

Effingham, 

Ktng/lone9 

Merton9 

Chicefter% 
j*rundel% 
LeWet% 

Wtnchelfey,  &C. 

Southhamton% 

Wtntoniay  five 

Wtntchefttr, 

K-wgivood% 

Chnfl  Chnnh, 

Donhefter, 

Btrt-Port, 

Limt, 

Wtymcuth% 
Pooit, 

Excefler, 
Plimmouth* 
ubi  Portu?  celebris, 

Francifci  Draci 

Patria. 
Lidflon. 
Heilflon% 
Ptryn% 
Arvtnak, 
Truro% 
Gramponnd, 

Leftuthiil% 


I  O 
SandmcK 
Gravefendf 
Rochefttr, 
Ktptucefttr, 

Croydon, 

htddtng*n, 

Wtmbltdon% 

Wandlef&ort, 

The  Bourrough9 

Southwoukt. 


Whorxvtfl, 

Andovtr% 

Rumfty% 

Ptrtfmouthf 

Cingfelart, 

Odt*m%  Stlceft* 

Warhj&9 
Shtburn% 
Sturmtnfttr9 
WtnbuTnt)  &C. 

?Umpton9 
Modberyy 
D'rmouth, 
Exmtnftes,  &C. 


Saltfhe, 

*•  7***9 

Colombs, 
P*dfton>t 

StOtVy 

Straton, 
Tatnerton% 


ix*  Scr- 


N  S   U   L.  E 
Lnktrd, 
Bodrftan, 


U 


i  2.S0MERSE- 
tuSi  iu  quo 


13.  WlLTO- 

NiA,in  ijua 


14.  Berce- 

K  1  A,  VUlgO 

Barckf  hire 
in  qua 


15.  GtOCE- 
STM  A, 

in  ^ua 

16.  Oxo- 

N  I  U  M> 

in  qua 

Reliciua  op- 
pida 


17.  Buc- 

.KlNG.a 

fagbBuckcn 
inhaciunc 


Brtflolt*) 
Weliei» 

B*the,  obaquas 

caikias. 
Wilton% 
Muintfbu.ni* 
CtcikLUi* 

Farendon% 

Abbendonta% 

Wmuge, 

\\*lUmtfcrd% 

tlogetfard, 

Ciottfltr  9  adSa- 

brinam  fluv. 
Tewktfowgt 
Deorhtfl, 

Oxford,  ubi  Aca- 
!  demiaCollegiib 
|  xvi.&vm.Au- 

li^  inftr  ucta. 

BUbac, 

Bmfardy 

Mtnflerbvell, 

W/hitntg, 

1  ButUinghjttn% 
Marlo/p, 
Hignwttham% 
Colbrcke* 


R  O  p  & 

Lmnfluphadon% 
FmuUnousht 

portuscelcbris. 


Chippenhamf 
Trubrtghd, 
Sanfburit, 
MarUborow» 

Ntn>burgt 
Beadtxg, 
BtflUham, 
M  *tdenhead, 
Wtndfoorei&c. 


C*mpdtn* 

W tnchelfcombe% 

Circh*fler>  &C» 


\Veodflock> 

Btmbunj, 

Burcefter, 

Tam*f 

Dorchefler9 

\\ fatltngton^  &<L 

Amtrj  h  <//;, 

Crendon* 

Stontf, 

Statford% 

Oulueyy 

Ntarpe,tt 


17«  Heitj 


9i 


DESCRIPTIO 


18.  Hertfordia, 
in  (]ua 


Ip.  B  E  DEF  O  R  D  I  A, 

ubi  funt 


20.  NORTH  AMPTONI A, 

inqua 


21.  HlJNT  I NGDON  I  A> 

ubi 


22.  Cantalria, 

inqua 

Reliquaoppidafunt 


Hertfotdy 

Watltngft*****  . 
Tactto  ^verulamium) 

cqjuslocohodie 
s.^/^w^oppidumfloret- 

Roifton  , 

Btfhopsy 
Startford,  &C 
Bedfordy 
Odil> 
BUtnesko, 
Euton  y 

DunftMe^  &C. 

North*mton% 

Brakeley, 

Torceftety 

Grafton, 

Daventreyt 

Wedon9 

ttigh*m% 

OundaUt 

Peterboro. 

Welledon&Z. 

Hunttnghdon^ 

S.  Juesy 

S.  Needes, 

Cunnington,  &c. 

Cantabrigia,  ubi 

Academia  xiv.  Collegio- 

rum. 
Roijlon, 
K-och, 
Bur&el, 


Cam- 


*5 


E    U    R   O   P  Ms 

Cambria ,  five  Wallia. 
H?c  Provincia  Primogenito  Regis  Angliae  paret,  qui  Wal- 
h*  Princeps  dic.tur,quemadmodum  primogenitus  in 
oaiiia  Delpninus. 


Cam 

BKlyfc 

Pro- 
vin- 
cise 
iunt 


f  Pembrock, 
».  Pcn-  T#»/y  , 
BRO-  H*>fort- 
CHIKN- 

SIS  t  in  Menevta, 

qua       {  fiveS. 

Davids , 

Mifordha- 

2.Caer-  {  Qztrmar-' 
MAR-      |  deny 
denIA,  *  Ktd&elly, 
Latin.    *  Novum 
Maridu-  .  &Vetus, 
num,  ubi  ^ 

Landoffy 
{  GLA-\  Caerdtfe, 
Cowbrtdgt 
-  Neath , 

Sweyr.fey , 
/  Loohor. 

t  . 

Nonmuth: 
f"  Chepftow, 
^  Abetge- 
venny 
Newport , 
7/c«. 

rHmreford. 
Lomfler , 
dia,  niv  Web/oja, 
uua         I  L*dburg, 
KKoJJ€. 


num,  ubi  ^ 

p 

3  Gla-\  ( 

mOk-     \  i 

in  qua     J  i 


4.  Mo- 

NUME- 
THEN- 

sis>ubi 


He- 


6.  Rad-  /- 
NOVIa  <Kadnor. 
ubi  C 

7-  Bre-  f  Brecknock, 
CHiniaJ 

inqua     L  H*y  Wuelt. 

8-  Car»  CCardigan% 
diga-.  J  opidum, 

NIA  Ce-  \  Abertflmth, 
retica,ubi  v. 

9-  mont-  r 

GOme-    J  Montgomery , 
R 1  a  ,  in  1  LanmlUng. 
qua  V 

10.  Me-  s-Harkch, 
RIONI-  (  Caflrum%  muv^ 

thia,  1  tum. 

Mervi.  jTrarthma*r$ 
nia  laVm.  ^  r#*ii  Bocham , 
ubi     /  Duoajftuaria, 
(^majus&minus. 


1 1. 
Caer- 

NARVA 

n  1  a  ,  in 
qua  latin. 
Snaudo- 
nia. 


12.  D£N 


S*  D    E   S   C   R   I    P   T    i  O 

12.  Denbicia,    Denb.gb,     H*  omnes  dc  AnS» 
ubi  rdia*Provioc«donat| 

13.  Flintem8.s<».  wW.hnttituio  Ci"^ 
Angl.Flintens-  \  F*M  >  1  RegibusqaosShiresap- 
hireinquaopp.  vJt*W*»,       pellant  ■ 

Infuls  minores  Anglias  adjacentes  funt.  V. 

fl.MosA(Anglsthtyl**f  ,       .  « 

Jacet  inter  Boreale*  &  Britanniae  partes  :  longituao 
ejus  eftaSepc.in  meridiem  xx*.  Utitudo  quac  ma- 
xicuaeftxv.  quaeminima  vi  1 1.  mill.  ltalic. 
f  Ruffin  , 

Opidorum  Praeci-* |  Ougims , ubi  pOrtus  commoaus, 
puum  eft      .  ^  ftaUcury  %  Epifc.  icdes. 

\ThePtjey 

^ C*ifofM*n  ,  di£U  infula. 
i.  Anglesia,  in  mari  Hibemico  Angliae  pro- 

ximior ,  &  in  ea  Wallise  ubi  Comitatus  Caernavam. 
Primarium  opi  (  Btaumuftfb , 

dum  eft         {   Sewburge  , 

L  Aberfrow^cuirt  promontHolykead,&c. 

3.  Vect  a  ,  five  Vettis,  alias  Wigbt  ,  in  Oceano 
Britannico  fita  prope  Southamtoniam,  longitudo  ej  us 
interoftum&occaT.  xx.  mill.  paiT,  laticud.  xiieft 
altero  latere  ad  Borcam  ,  altero  ad  Auftrum  con- 
verfo. 

Opidaejusf  Ncwport^  (  Y*rmouth,     CVVo*fty%  f 
funtccle-  j  BraUwg,  JSharpnotie,     >VVtficowtt}  h*m 
briora      L  Kewtott  ,  tDuocaftella,  (tu/lcowe,  ( 

4.  Eft  Garnesey,  Haec  Infula  ,  ut  &  proxima  Jerfey 
relataefueruntolimad  Normanniam  ,  ubi  etiam  ea- 
rum  fuus  eft  in  Canali  Anglico  live  mari  Brittanni- 
co  ,  intra  Britanniam  &  Normandiam  :  oppidura 
habet.  S.  Petri. 

5.  Eft  J  a  k  s  e  i  ,  inqua  Caftrum  munitiilimum  Mo*. 
.  /o^««/,impolitum  colli^habetquepraefeftumUniverfa; 

lnfulaejusdicentem.  Ha&enpsde  A  h  g  l  1  a,  fe- 
quitur  S  c  o  t  i  a.  Cujustermini  funta  Scpt.Ocea- 
nus  Dcucaledonius ,  &  Orcades  lniulae,  aboccafu  ma- 
re  Hibemicum  &  Hebrides  lnfube :  a  Meridie  Tueda, 

Efca» 


*   N   S   U   L.     E   U   R   O   V   i£.  j>7 

Efca  &  Soiweja  fluvii  cum  montc Cediot^  ab Ortu  mare 
Germanicuro.Longitudo  ejus  eft  a  Meridic,  ubi  Promon- 
tonum  The  Mule, liveGalloway ,  Hiberniam  vetfus ,  in 
beptentrioncmad  Promontorium  Duntbyheat,  verlus 
Or  jades,Mill.  Germ,Lxx.  latitudo  ab  oceafu  promontor. 
Ar.lei  mouthead,prope  Infulam  MulatQj  inortum  ad  pro- 
iLontoriumBuguhancftMilliar.  Germ.  L.Dividitautem 
i  omnem  ScociamGrampius  mons  ,ab  occafu  in  ortum  ten- 
^  den?Vin  d.UJS  P^rtes,  Septentrional. &  Meridional. 

Scotia?  Septentr.  fequcntes  funt  Provinciae ; 
f  i.Strathnaverma  ,  in  qua aHquot caftra verfus Ot- 
cadesjacent. 
2. .  Ca  niNESlA,  rDunesbe, 
ubipromontorium  &  J  Ctrneg0> 
CaitdlaadmareGcr  )  Catnes,  % 
manicum.  KJtttygilt. 

3.  Sutherlandi a,  ^  Dorno}  f  Maritima oppida. 

in  qua  \  Clyne.  \ 

4.  Rossi  a,  STiyn,  fl.  Tayn. 

u°i  VJ^r;,&C 

5.  Mokavia,    Eigm,  adLoxiamfluv. 
VUlgbMu*AY,J  Sfyne,  Caftd,&C 

ubi  \>Nefmm, 

6.  l  o  qjjuhabri  a,  j 

nunc  StrathdecubiXiC^rai/, 

7.  Abreneth  1  a,  f 

nunc  Strathdee,  ubi^  Aber4$ny  ubi  Academ. 

8.  AngusIA,  )  Bruhm. 

in  qua  * 

Scotiae  Meridionalis  fcquentes  funt  Provinciac. 

I.  PfiRTHI  A»  ubi{  Dunckel. 

(F*num$.  Andre*, 
Cuptum* 
Abrenethium. 
}.  STR  I  VIL  INGlA,i  iWiȣ, 
*  DunbUin. 


G 


5«  DESCRIPT 

4.  CuMINHcAMiA,r  Yrwen , 

in  qua        \  ^yr. 

5.  Cl!DESdai,1A,|  Glafquo^ 


6.  Gallovid  I 

in  qua 

Laudoni a , 
ubi 


Lannjck  9 
Hamtlton. 
A  ,  f  Promontorium 
)  Scott*  Exiremum^ 
\jGallon>*y.  . 
f  Zdtjnburgum , 

J     fedes  Regia  Regmque  caput , 

t  Dunbarf  &C. 

18.  Marcia,  r  Bervtcum ,  maritimum  oppid.  , 
inqua     l  Ho&tjn,  Caftrum, 

iKttfo,  &C 
#  CHebrides, 
Infulse ,  quae  Scoti  s  adjacent  >  funt '  & 

[OrcaUes. 

Hebrides  in  mari  Deucaledonio  ad  Scotiam  Occi- 
dentalem  funt  fitse,quarum  numetus  eft^XL  1  v.e  quibus  prae- 
cipux  funt    Levtft*  ,  r  MuU% 
J  Eufta  ,   \  11*. 
\skye, 

Orcades  (  vulgb  Orkney  )  numerantur  xxx.  &  amplius, 
quarum  caput  Pomona  eft  ,  in  qua  Ktrkwal. 

Hae  6tk  funt  ad  Septentrionalem  Scotiae  plaga,  e  quibus 
ferpenres&venenataanimalianatura  ejecit.  Incoke  Lingua 
Gothica  ucuntur ,  quia  Qothi  has  olira  tenuerunt,  fuerunt- 
quc  antiquims  pars  Norvvegise  Regni ,  ad  quod  etiamnum 
pertinent.  Manetque  jus  Daniae  Regi  in  illas  terras. 

Ordo  polcit  Hiberrttam  ,  tive  lrelandtarr\% 

H?ec  undtque  clauditur  Oceano ,  •&  ab  ortu  Angliae  Sco*- 
tiaeque  parti  obverfa  eft.  Longitudinem  maximam  habet 
MilL  Germ.  lx.  latitudinemautem  xxx. 
Pro-  ( 1.  Ultonia  ,  five  *.  Arm%gh%  fedes  Archiep. 
Ulfter,  inqua  J  & 
oppid.  pi  imar.       Doun.  r  houth  , 
Dividitur  f  Ctteriorem  quse  J  Dotvn  , 

tres  habet  Antrimme. 
Comitatus  L 


alias  Ul 
y  tonia  in 


Ulterior 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


INSUL.    EUROP*,  ff 

JMonmhon,  Donegmll^ 
Teroen%     \  Ferm*n*gh, 

1  Cclrane,    I  Cmvan  , 

[ClarU, 

2.  CONNACHIA,  j  Lttrimm*> 

qux diftribuitur !  G*lwt)*>    rUrbes  r 
io  o.  ComitatusS  Heficomtn,)  prima-  J  Golwty* 
\\i«jo*       ")  riaefunt)  C<>#. 

3.  Lagen  1  A,(Angl.  Leinfter.)  J  Dublinim ,  Regni  Metrr> 
in  qua  priraaria  Urbseft      \  pol. 

Wtxford. 

^.MOMONIA,  rWaterfordia% 

(Anglice     J  Corcgia,  Angl.  Korkekinfalia, 
Muniter)    \  &<>jfi',  Ltfmon*% 

ubi  e.ft  v  CionmtHm,  Cajftl. 

Hacufque  Infulae  in  Oceaoo  Occidentali,  fequunturlnfu- 
laeinOceanoSeptentrional.  fivehypcrboreo,  quaefunc 
I.  Islandia,  a  ^lflandiae  longitudo  fertur  cxnv. 
pcrpetaa  glaciey  latitudo lxv.  Millar. Germ.  Divi- 
nomen  obtinet,  \  diturfecundum  mundi  lv.  Car- 
alias  &  Snelan-  t  dines  in  Oricntal.  Merid.  Occi- 
dia»poecisThuie.  j  dental.  &  Scptentrional.  Urbes 
/     praecipuae  iunc  Harlar, 

V.  J  Skalholh 

\\lons  Htcla. 

Groenlandia,  Infula  magna,  fed  adhuc  magnam 
partemincognita. 

Fa  1  s  l  an  d  1  a,  a  Merid.  Groenlandiae  oppofita,  nomen 
abintenfo  frigore  habet.  Incolaepifcaturarem  faciunt. 
F  a  r  r  m  Iniulae ,  numero  v  1 1 .  praecipuum  oppid.  eft 

Fmrre. 

Scetlandi*  Infulae  Gve Hetlandiae ,  quaeRegiDa* 
niaeabfolutiifimo  jure  fubjc&a:  func. 


6.  NcN 


R    I    P    T    I  O 


IofaU  fub  gradu  txxvl.  al- 
i^orifqueintennm- 


loo  D   E   S  C 

6.  Nova  Zembla* 

titudinis,  inclementilumiaeris,  fi  t 
mi ,  vacua  hominibus  &  campis ,  urlis  plena  Sc  carni- 
vorisbeftiis  ;  de  quo  Navigationes  Batavorum  iacis 
fuperque  teftantur ,  &c. 

De  Infulisin  Mari  Baltico. 
In  Mari  Baltico  Daniae  Regnum  eft  ^conftanspartim  ex 
Infulis  ,  partim  ex  Peninfulia. 

RegnumDANi*  undique  mari  alluitur  ,  niti  quod  ab 
ortu  jcftivo  Stieciam ,  ab  occafu  «ftivo  Norvvegiara ,  a  Me- 
ridie  Germaniam  attingat. 

fi.  Oriental.  Scandi*>qux(  Conterminis, 
PeninfulseJ  confideratur  in      l  Provinciis, 

dusefunt  ]  2.  Occidental.  JntU  five^  Infulis. 

V  Jutlandta 

Scandis  ,  quse  &  JVa»</i«aT>t«,aliasSchonen  &  Scania  dici- 
tur ,  ut  &  Schon  Dania  ,  quafi  bella,a  Septentr.  Norwegiam 
&  Sueciam  attingit:  alias  amari  alluitur,&  perOrefnndam, 
tam  aGermania  >  quama  Schialandia  five  Zeelandia  diri- 
mitur.  Longitudinis  eft  xv 1 1 1 .  latitud.x  1 1 .  Milliar.  Germ. 
a  Promontorio  Scaniae ,  cui  nomen  Valfterboem ,  ad  oppi- 
dum  Engelholmy  Haltand.  vutnum.  Hujus  primariaUrb&eft, 
*  i .  Ltindta  (LundJ  f  Crypta  fubterranea ,  cui  chorus  fu- 
ubi  tria  vi-       J  perftru&us. 
dentur  1  Horologium. 

^  Altare  magnse  fabricae. 
Coro * wds- Cr oone % )  Civitas  maritima cum  arce a 
Chrift.  1 1 1.  cxftructa. 

Malmogt*  (danice  Malmoe  ,)  exteris  Elleboge. 
Helfingoburgtim  (  Eifenborg^  cum  arceinexcelfo.monte. 

f  HxlUndiam* 
}  ConterminashjbetProvincias^  & 
L  ^  Blekingiam. 

H*lUndt* ,  a  Sept.  habet  Norwcgiam ,  ab  occafu  finum 
Codanum  ,  a  meridie  Scaniam ,  adOrtumGothiaepartem. 
Longitudo  ejus  feextendita  promonrorio  Kol  (indigenis 
diftum  Hallands  Ars)  adarcemfere  Elsb$rg,  fub  Suecis, 
Milliar.Germ.  xvi.  adlittus. 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


I    N    S   U    L.     E    U    R    O   V   JE.  101 

;L*holmi*  (VulgO  Laholm)  . 
HfW/e.quam  Chriftianus  iv.  munivit. 
—  x  V*kh*kVi  ad  Huv.  ejuflem  nom. 
timx  funt  1  Wmhmfmm  (l^fr^fr^ajmunitum  cumar- 

v  ceopidum. 
Pra?ter  has  Civirates  habet  portum  Combacenfcm  &  op- 
pidum  Conjbufk  :  reliquaad  Monjltrfundam  fnnt ,  V 

Ccfr&aery  &C. 

Blekingi  A,Sconia,Suecia&  mariBalticocircum- 
data,  * 

Prfei  rrrrborg,         f  ^/7«w(Ahuys, 

pua    \  ljfeie%  \  Siuborgi 

habet  \  E/wWm, 

opida^  CbvifltanfljJt^J  Kcttenbuy, 

J  Regc  Chrilt.  ]  &  Clr.flt*nppoUm)>L  RegcChrift. 
/  iv.coniica,  /  i  v.corstra  Suecorum  Calnuriam 
^  \  nondiu  extrudam. 

( Infule.  qu«  2d  Scandinaviam  funt. 
I  i.  BbKNHOLMiA.cujuslon  Nrr.adortum. 

gitudo  iv  latit  2.  mill      f  Rattenby,  ad  occafum. 
Germ.eftEjus  oppidafuot^  Suamke, 
Infuladiveipecore.  [Arce^  2  Sandvicum, 

Hamer^hufium. 

1.  Gotlandi  A,vulg6(Gutland)  ;  yub*y% 

longitudoejuseft  xvi  1  1«  lati -V  wefl*'rg*rny 
tudo  v.  Mill  Urbes  ejus  funt        &  alii  portus. 

2.  Osilia, vuIgoOefel,adjun6laLivonicefinibus  Lon- 
gitudo  ejus  cft  xi  v.  latitud.  v  1  i.Mill.  Paruittota  Re- 
gno  Danie;  fed  poftin  Traclatibus  pacis ,  Ann.  1645. 
interRegem  Daniaz&Suecia?  habitis,  Sueci^  a  Dania; 
Reg.permiiTaeft ,  Dominumque  jam  Magnum  Corr.i- 
tcm  de la  Gardc ,  Regni  Sueciae  Thefaurarium,  agno- 
vit. 

e  Orfel.  vCrfuSOCCaf. 
Ibioppida  funti  ^rensburg, 

\  Srnneburg,  verf.  Scptentr.  fita. 
Occidentalis  peninfulaDania?  cft,  Jutta  iivc  Jntlandia^W- 
'      citur  etiam  Ctrr.brica  Ch.rfcntfm- 
I  Jutia  ab  Occid.  &  Septentr.mari  Germanico,  abortu 
j     Fionise  in  parte,>Sc  mari  Baltico >  ^  Meridie  Eidera  fl  u- 

G  3  vio 


XP*  D   E   S   C   R   I   P   T    i  O 

i  vloterminatur.LongitudoaPromontorioSchagcn.Mo  • 
Cfatiara  vcrfus  eft  li  i  i.latitudoxx.  MiHiar.Gerroan. 
'Septcntrional.  quse  C Ripenfem* 
4.  habet  juris-     \  Ardufienfem, 
diftiones  fecun-  1  Vtbmgenfem, 
dumEpifcopatUS^  Alburgenfem. 
divifas 


Peninfula 
bxc  divi. 
dicur  in 


/erl 

1 


Meridional. 

r 


1 


(  Kipenfis  Dicecefis 
habet  Metropolin  J 


R 1  p  a  m  ,  ub V  Manu>  r  Stltm 


|    Caftellum      j  Fanu 


Rem> 


•T 
l 


Foren9 
Ameren. 


ARHUS  IEKSIS 

Dioecefeos  ca- 
puc  clt 


t 


mumtunv.non  v  . 
longeinde  ^ 
abfunt  Infulae 
In  hac  Dicecefi  Arces  Reglae  x. 
nobilium  c  Parochiae  agrariae 
ccLXXxn.numerantur. 

2.  Coldtngam%  cum  arce  Arnsburgh. 

3.  WeUm>  ad  mare  Balticum.  • 

4.  Wardam, 

5.  Kingeopiam% 

tf.Oppidum  Halfterbroam. 
7.  Lemtprgem, 

1.  Arhujinrry  mari  Balticoadjacen?, 

prope  habens  lnfulam  Samfoe. 

ln  hac  Dioeccfi  arces  v.  parochie. 

agi  aria?  ccci  v.&  Civitaces  vi  1. 

nunterancur. 
i.  Horfnefium%  vulgb  Horfens. 
3.  R.andrufium>hvc  Randerfen. 
4-  tbeltud. 
5  Grimfladium. 

6.  tf0£ro*,vulgpOruntbuy. 

7.  Mariagrum%  five  Miriaker. 


I  K  S  U  I.     E  U       O  1>  roi 
J  Inful*  ad  hanc  ^g.  s*m/w,quae  $.pa-  r  7.  Hiamoa. 
picecefin  per- 1     rochias  habet.     (  Z.Ktdthtlmi*. 

tinentes  funt :  \  x.Htelmia  major  fivc  \  p.  Jordholmta. 
Prseter  has  In-  J    Grotholm.        J  10.  /»  Horft»fi9 
fulas  fplendet^  JT/wM.uVeTonsA  finufunt 
Arx  Regia  cu  /  4  Mtlfa.  J  Aro*. 

Monafterio     /     Ramfoa.  I  w.Gtrmoa. 

Emeclofter      Vs.  Zndtlavia.  ^»!  1.  Worfia. 

Viburgtny  Hic  fedes  eft  Epifcopi  tribunalque  triuravko- 
rum  y  qui  in  hac  Dicecefi  Jus  integrum  annum  dicunt  in 
cauflis  Civiiibus  &  Criminalibus  longitudo  hujus  tra- 
clus  ab  ortu  in  occafum  x  1 1 .  Mill.  Germ.  eft,  continetque 
tresCivkates&arces,  &  parcecias agrarias2i8.  reliqua 

funt  j  Ntbtt 

\  Schtvt. 
Ad  hanc  rsallingia, 
Dicecef.  )  Infula  Leffba  in  mari  Baltico. 
refertur  \  Fsftrland,  inter  Thyam  &  Sallingiam. 
peninfula  L  Ntdtngnm  Htjtlma^  Anholta^  (Anout. ) 
Alburcen-  f  Aiburgum^  caput. 

sisDice-  I  r*»/y/?f/,  ad  amncni  Ry-aa. 

cef.  ubi      \  VtnfiUa^ 

6.  oppida  |  y*by, 

I  Horrtng,  ad  mare  Germ. 

Scagu promontorium.  (Gri/sholm9 

Infulae  huic  tradui  anumerantur^  Htrtzholm, 

^Jijdsholm,  &C 

SeqttiturHanherrcttra&us,  cujuslongitudo  v.  latitudo 

duo  habet  Milliar.  Gerjn. 
Tertius  tractuseft  ^Thyfitd^ 

Tbya  »  ubiuni.J  Ommy  unaarx. 

cum  oppidum  \\Vtfitwuik%  unum  coenobium. 


Secfes  funt 
pranerea 


Z04  d  E  s 

Infuleadhanc      i.Hasholmia>inhaiLymico,  (Othtfrn- 
Dioecefin  refe-  C  2.  Oflholmia,     %.SyrholmtayJ  d*  frelu» 
runturquae  fe-  \  i,.J'g'na,      C    cui  adja- 1  Oc- 
quunturnume-  \4.Ltv0landia, '     cet  ^by. 
ro  J  5.  Egbolmta,  1 

fiuiclnful  acce-  J  6.  Bodumna  , 
dit  Aggero       /  7.  Morfungia^  cujus  longitudo 4.  Mill. 
Infulaalia        V.    Germ.latit.a.in  hac  oppid.Nikio- 
l  bing. 

Prseter  hos  tra&us  adhuc  alii  funt ,  qui  ab  au&oribus  non 
dicuntur.  Ha&enus  de  Septentrional.  Jutia.feqoirur  Meri- 
dional.five  Sudjutland.Longitudo  ej  us  ab  Eidera  fluvio  op- 
pidoque  RousburgoadColdingam  oppid.  Milliar.  Germ. 
cenfetur  xv  1 1 1 .  latitud.  alibi  v  1 .  alibi  v  1 1 1 . 

f  1.  slefvieum,  ad  fluv.  siimm  ;  non  procul  inde 
Oppida  ejus  1     abeft  Gottorp,  arx  Ducal. 

praecipua  \  i.  ^^^«w,inpeninfula,ubiportusopor- 
funt         1     tunus.  r 

3.  Tlensburgum ,  ad  finum  Baltici  maris ,  qui 
Flenusdicitur.  ] 
Ex  finu  Flensburgenfi  egreflis Infula  Alfa  occurrit,  in  qua 
arx  magniflca  Sunderburgum ,  cumoppido  eiufd.  nomin. 
Ducis  Holfat»  in  Sunderburg. 

f  No?burgumf 

in  ea  j  GfucksburgUmyDucum  Dcmicilia. 

<Oflerholtum, 
Holhy  Gamelgarda. 
|  Infula  h^c4.  tantum  habet  Milliar. 
^    longit  i;latitud. 

^Haderfl.btaMr  Sfr >„ dfrifl^  C  Bnfltd*my 
Arx  Hansburg  V  ant,qU;CuItusJ  l.angehor», 

niareOccident.^  tcnaces  ,  Vi  L 


coshabent 


hic  interjac. 

6.  Apenrox,  (A< 
penrade. 

7.  Tonnwga,  non  procul  ab  oftio  Eidor^. 
r^^n^majus  &  minus. 


Tan- 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQu 
Images  reproduced  by  courtesy  of  ihe  Biblioleca 
CFMAGL.  2.6.152 


I    N   S   U    I.    E    U    R   O   P  Joy 

T antum  de  Peninfulis  Daniae:  f  Sthndta ,  qua;  amceniflima 
jain  tequuntur lniuhe*,  quae *     &  opulentiiT. 

'  t  Fionta. 

'InSelandia  i.  H4/*i'*primastenet ,  fita  ad  orienrcrn  Tn- 
fute  plagam ,  quapi  marc  Balticum  alluit  :  hic  Rc. 
gium  DomiciHum,  Academia,  Armamentarium.  Huic 
iubjungitumovumoppidura  Chrtfltans  Havtmtx  hoc 
occurric  Ar*agr,a  (  Aroagh  ) 
i.  Rofkildt*,  Civitas  (Roskildtfiourd)  ubi  Maufolea 
Regum. 

j.  ««^^(f^^r^adfretumOrefundcT.Hic  naves 
dcnufiii  vclis&anchoris  Rcgitclonium  folvunt.  Huic 
contigua arx  efl  Cronebun>um.  ereda  opere  mirabilfa 
hincl-ipidedJbt  eminentiffima  arx  Frederiicl^bur^ 
gum  ,  in  qua  mulra  mcn.orabilia. 

4.  Coagturr>(  Cof$e. 

5.  Rtr,*/iadi»m  (  Rimg/htU, ubitribunal. 

6.  Ktcopta  ,  rVumento  rlorens  oppiduro. 

7.  /*0/£*r«,adfmummaris,  celcbrismercatura. 

8.  s!  ^^fSla^elsOnonproculhinc  Anderfchow.  Re- 
gium  domicilium. 

p.  Coffor*  ,  (  Conor. 
iO.  Sihe/forj. 
1  1 .  N  fiR'td>i. 

12.  ^*,oppidumfinumarispene  undique  cinauro. 
j  ?.  Csih  >burgum ,  oppidum  cum  arce  Regia. 
14.  Slur.gtndcrptum\ 

'  ~.  .  .      f  ^"«Academ.Reg.  aFriderico 

\  PrarterCmratesetiam,^    II.  inftic. 
^    arccs  &  oppida  funt  (  Schoncbfltr,  (Herleff>holmia. 
InftilaeadSeelandiampraeter  jHutna9f 

Amagriametiarn  \Mona  >  \  referuntur. 

Mona  (Mcencfland ,  in  mari  Baltico candidis  e  creta  monti 
bus  in  Occanum  cminet,  arcc  Regia  1  ElmtUnd* , 

tr       a\a       •  *    t  t  1  ■*  *  *''*«oppidolclara. 

.  HuenafWeen,  inter  Helfingoram  &  Hafniam  fita,cujus 
circuirus  duo  fere  habet  Miil.  Germ.  latitud.  non  fupra 
frfquimil.  inhacexttruxit,  Ticho  Brahe  arccm,  Urani- 
hurgum.  Hicmemoranturmemorabiiia,  Corylctum  avcl- 


lanarum 


to6  D   E   S   C   R   t   p   T    I  O 

lanarum  feraciflimum ,  quarum  tamen  nulla  unquam  ca- 
riofafukinventa.  2.  Glires  nullos  invenies.  3.  tonsduicis 
nullaacie  obducitur :  f  a  ^..,1 

Ftom*  reftat ,  cujus  longitudo  ab  ortu  in  occaf.elt  x.  Miu. 
Germ.  latitud.  8.  Infulalaeta  agris. 
Civhates  f  i.  0//^,(Otrenfehe)UrbsEpifcopal.inqua 
habet     j     Chriftiernus  Rex  II.  caprivitate  detentus. 
quarum  |  2.  Neolurgum^  ( Nyburg.)  Hic  arx  Regia. 

13.  Sueneburgumy  (Saftjnburg.) 
4.  Cartemunda, 
Keiiqua  ^  5.  \Voburgumy(Vohorg.) 
lunt  5.  Afncfum%[A[cens.) 

7.  Bounfonia,(Bowens.) 

8.  MiddtlfurtHm,(Mildfard.) 
%  Neuburg,        t  Efchenburgum, 
{Hagenfchona,  \  Rugardt*. 

InfuhePrincipalcsadEpifcop.  r  hangelandia,  ,Taffmg*\ 
Fionenfem  relatse  funt       J  LaUndta,    J  -rfrrm. 

\Falflria>  ^ 
LangelandU  longitud.  cft  7.  mill.  latitud.  vix  1.  ineaarx 

eftTranekera. 

f  Hafcow , 

halandu  longitud.eft  S.  iatit.  5.  |  Safcoping  , 
iohacfuntoppida  ^  Aelholm, 

|  Roohuy ,  ccenobium. 
^  Maribo. 

Faljlria ,  cujus  Longitud.  4.  latitud.  2.  mill.  eft. 
In  hacoppida  &  arces  Regi&  funt  CNtkoping,  (  Dan.  Nea- 

J     polis  obamcenitat. 
Jafftwgayh  regionc Stvenobuigi,  an  ^j  Stubbekoping. 

gufta&unum  mill.  longa.  v. 
Arria(  Arr ,  oblongalnfula  &  Venationib.  clara  ,  habet 

arcem  &  oppidum  Kopmgam ,  &  muita  nobiiium  domi- 

ciliapr^diaque. 


Dc 


Hoc 

rMare 

mare, 

lnl 

fecuo- 

clum 

Lttu- 

cliver- 

JtttH  , 

lOS  Jl 

UDI 

tu%di. 

In 

vcrfa 

fuL 

foiti- 

tur  no 

mina, 

dici- 

turcjue 

rhe- 

num, 

in 

(]UO 

cft 

A- 

dria» 

ttcum 

&  M~ 

• 

geum 

IN$UL.  EUROP>B. 
De  Infulis  in  rnari  Mediterraneo, 
FMare  lbtruum,  ubi  /  Ebufu6%(  Yvifa) 
lnfula  ^  M*joric*> 

^Minorjcat 
SsrJinia,     C  Calarit) 
cuju>prae  J  olbi*y 
cip.  utbes,]  Sajjaru. 
paret 
Hifpano. 
i 


to? 


lifpano.  r 
CcrfcaA  f  Cenarca, 

uj^Pf?  \Nebbio,  \  Ant>f*no, 
ip  loca  ^  b*hgn*>  r  S.  Ftorenzo,  r 
r>aret        J  Stolo,    J  C«te*  J 
Reipub.   /  Sjgona,  ^  S.Bomf*cio>\.Ciltbret 
v  Genuenf.  L  ^ 

MtJJinam 


qugdividi  J  (ValdtHoto,  ^  -\  vicina, 
tur  intres  /  \.V*lUmMaz*r*  f  laurominiu* 
Region.    ^(Valde  Mazara,  j  Leontium, 

V  Mtlazzo. 
Sicilia  ab  Italia  Siculimarisfretoavulfa 
eft.  Nomina  ejus ,  &  quibus  paruerit ,  vid. 
apud  Golnitzl.i.p.226. 
In  Valle  t  Syr*cnfd,  Camarana, 
Noti  funt  \  Agrtgentum  (Gergenti. 

f  Marzellam,  fPaiermo  Panor- 


^  ValllS    J  Majaram 
^  Mazarael  Drepanum 
habet  ^ 


f 

Klhs 


mus  olim  Jad 


marc 


hyrrenum. 


Vulcaniaeln-  r  M*/i/*,hodieMalta,  de  cjua  fcripfe- 


fulx  funt  7. 
alias  AlqYix 


{ 


runtMunfterus,  Megilerus  >  Cse- 
liu.to.  Cureo. 


l 


In 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  ihe  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


PLENIOR  DESCRIPTIO 

*  *A     S     1  J£9 

Secundum  M.  S.  cxcmplar  Gcrman. 
CI.  Viri  Nicol.  Goldman  Mathc- 
mac.  quondam  publica:  Juci  dcftina- 
tuna,  nunc  a  nobis  Iatine  redditum. 

Dcfcriptio  PrimAy 

Dc  As  i  a  in  Genere. 

ha&enus  Europa" ,  trajici- 

^Jg^  ropa  cum  Afia  connexa  eft,  ut  Scythc;,  qui 
*§j?|  ISsSSF  yereAfiaticuspopulusaudiunt,  Europam 
j7gj|g|fj^  inhabitenr,  contra  vero  Sarmatae,  populus 
^K^t^W  Europ^us ,  longe  lateque  ufqueadfinem 
Atix  diffufi  hnt.  Haec  pars  a  priroordio 
prapcipua  eft  habna^qua?  primum  huroanum  genus  pavit,  & 
poftmodum  in  alias  emifit  terras.  Hic  primura  populicoha- 
bitarunt,  Civitates  exftruxerunt,  Sacris  &  bonis  moribus 
operam  dederunt.  Hicetiam  Deus  incarne  manifeftatus 
eft,&  ex  hac  plaga  falus  totius  exivit  raundi.  Ferunt  Afiam,a 
Nympha  quadam  Afia  di&a,  nomen  accepifle,  nimirum  O- 
ceani  &  Tfaetidos  filia,a  Jove  genita;  alii  ab  Afio,  filio  Mau- 
nexLydia.  Asi  a  conterminaeft  a  Septentr.  ScythicoO- 
ceano,  ab  Ortu,  Oceano  Occidentali ,  a  Meridie  mari  Indi- 
co&  Rubro;AbOccident,Arabico  finu.&fretointcrillum, 
&  magnum  mare  Mediterraneum.Tandem  mari  Mediterra^ 
neo ,  &  finibus  in  Europa  defcriptis ,  mari  Phamdo  &  JEgto . 
PropontidcP*»/*  &  Mtottde.fluviuTanai  &  oby.  Longitu- 
doejusraaximaeft  cla  CCC.  Latitudo  cId  CCXX.  Mii- 
liar. 


V*fcri- 


xio 


D    E   S  C 


R    I    P    T    I  O 


Befcriptio  Sectmda* 
De  Antiqua  Divifione  Asix-* 

Olim  A  s  i  a  induas  partes erat  divifa,undeprima  magna 
A  s  ,  a  ,  altera  Parva  A^s  -  a  difta  fui,  I  n  magna  Afia  com- 
prehenf*  erant  Regiones  quae  pone  iequuntur 
fsarmatia  Afiatica,  f  In  Continenti  vero  hx  fuerant 


\  Scytht*  Ap*tic*y 
\  Serica, 
J  Stnay 
J  Indta, 

I  lnfulaeapudln 
^  diam. 


Qedro/i. 
Curmaniay 
Brangtan», 
Ar*chofia% 
Sogdtanay 
Paropamifisy 
Ba&rtan*, 
/Hyrcanta,  , 
■  Margiana% 
P*rthiat 
Perfis,  ' 
Sufian*, 
Medtay 
I  Albania, 
^  lbtrta% 


f  Cotchu, 
Armtntay 
Mefepotamt*i 

BAbylontti) 
Ar*bi*% 

Pahft$n*9 


Phoe 


ntciay 


Ctlictay 
Cappadoc'tM% 

Galatta,  Pontm  yBithy- 
niayPamphylfy  Lyc\*% 
\    &  InfnL  Cyfrm, 

C 

rPhrygiay  C  C*rt*% 

InminoriAsiAfunt^M^,  J  Aeolu, 
^Lydt*t    I  Doris, 

V  Et  Infula  Rhodos. 

De/cnptio  Tertia, 

Dc  Nova  Divifione. 

Haec  terra  ita  tandem  per  magna  bella  diftra&a  eft ,  ut 
PrincipatusiUiu*  in  quinque  magna  Regna  coaluerint  quo- 
rum  hicordoelt. 


1.  Elt  T  AKTAR  1  A. 

2.  C  H  1  N  A. 

3.  Indi  A,cum  adjacentibuslnfulis. 

4.  P  eksi  A,velterraSophi. 

5.  RegnumTurcicum, 


Hae 


A     S     I     M.  ,,, 

HacvicepcfcrlptionesRegionum  hocordine  traftabun- 
tur.ExhibebimusTartariam  defcrtam,  Z»g*t*ic*mT*Tt*rta% 
&Turkeftain,raagniChami  ^egnum.Tartariam  Vctcrem, 
tum  C^ma/w,  Tarrasapad  Chtnam^Indum,  Iniulas  juxtaln- 
diam  jacentes. 

Rhgnum  Persii,  Arabi/b,  PaUftinam,  jyj 
rt*m*Armeni*m  &circurnadjacentesRegiones,  N*tolt*m>6c 
tandem  {»/W.  Cprum  &  Khodum.  Quamvis  vcro  A  s  i  A 
Europam  magnitudine  fuperet ,  traftari  tamen  hae  longin- 
c\ux  Re^iones,  magnajque,  non  nifi  breviter  poterunt  ideo 
quod  quia  remotiores ,  adeo^ue  magis  fint  incognitse. 

Defcriptto  £>uarta , 
Dc  SCYTHIA  ASIATICA  &  SARMATIA. 

Ibi,ubi  hae  tcrrae  inveniuntur.oli  fcextcndit  Scythi*  Afia* 
tn*  &  ^fiattcaSarmjti*.  Prima  Provincia  in  Afia  ultra  T*+ 
»*t»>Scyth,*{u\t:  Scytht* Afi*ttc4  fineserant,  iidem  verfus 
occalum.cum  rlnibus  Europae,  verfusSeptentr.s<y/fc/<wi  vel 
concrctus  Oceanus ,  ufque  3d  promontorium  Tabin  verfus 
Oftum  AbOrtuOceanu>,abOrtuEou>diftu$,&  montes, 
jam  Aupatu  &  c*fit  dtfit.  Inde  olim  a  terra  Serica  jam 
Catayvocata  ,  per  montem  Ottorocoram  a  Chinenfibus 
feparata  erat.  Verfus  Meridiem  iunt  monttt  F».oM.,  pcr  quos 
ab  India  abfcinditur,  &  Alpes  Sagdianas  &  Opica^per  quas 
a  P  e  r  s  i  a  feparabatur ,  poft  ,  mart  Cajptum ,  &  Hircani- 
cum  »dcin  mons  C^wf^iundeab  Albant**  &  raons  Corax% 
undeab /£«•/*&  Colchtdt  legregabatur.  Haec  terra  totam 
hodiernam  r«r/w»comprchendit,  feparata  terraC4/&<ty, 
inquapopuliSw/habitarunt.Separanda  etiam  ab  illa  cft 
pars  Z^4/^  quaehodie  Ocragt  dicitur  ,  hanc  incolebanc 
Sogdtt.  Intradicrosfines  inclufa  eft  s*rm*t%*  Aftatu*t  cum 
fluminibus  Danubto  &  Kha  ,  qui  nunc  Wolg*  *uitt  cum  Hyr- 
cantco  &  Ponnco  raaribus  &  mootibus,  Corax  &  Caucafus  di- 
ftis.  Jam  ibi  habitanc  SrerCaftrut  T*rt*rt.  In  bac  parte  mul- 
ti  a  Cofmographii  populi  narrantur  ,  fed  praecipui  eranc 
Turca^qxu  nomcnTurctco  dtd*runtlmperio,cum  belligeris  foe- 
minis  Amazontbus.  Vera  fryxhia  lti  duas  partcs  crat  divifa. 
Pars  verfus  occafurn.dic£batur  Scythia  intra  monte'  imaum. 
Pars  veroOrientalis^^i/i  intral/w****  JnSry//?/;i  intra  mo- 

tcm 


temlmao  habitant  Safiones >  a  quibai  nonnulli 
ipcoovenieiftCf ,  deducunt.  Saca  erant  gens  magna  ubi  jam 
T.rckeflan  &  Tagiltfian  eft ,  ad  fiues  tadi*.  Subfh,^0Jltlen": 
baturnobiliffiihagensinteri^lMw,  ■  " 

tra  montem  lmao ,  veteribu*  par  um  erac  cogmca. 

Defcriptio  Quinta . 

De  Dcferto  Tartaru 

Noftristemporibus  Tartasli  AMagna  in  5.  partes 
dividicur. 

f  I.  Eft  Tartari a  Deferta , 

|  i.  Z*g*tajaTartarta  , 
^  3 .  Kegnum  Turceftan  , 

|  4.  RegnumtnagniChamit 

^5.  Tartafta  Vetus. 
Tartaria  deferta  circumfcripta  flumine  Danubio.Wo/g*  & 
Jaz*rtis  >Tartaricis  &  Sebtgieu  alpibus,  &  monte  2i»**.Coai- 
plecYitur  unam  partemde  Vcter*My*afic*  Sarmatta^L  maxi- 
mam  partetn  Scytht* ,  intra  montem  Jwao.  Hodie  ifta  gens 
ibi  habitaas  plus  qu*m  alii  Tartari  efferata  eft.horrida,  cru- 
delis  ,  turpis  moribus,  omnium  fub  foie  nationum  effra»nis. 
Terra  illorum  etiam  incultaeft,  raifera  ,  maleque  habitata. 
lncolae  divi  Juntur  in  catervas  aut  Hordas ,  quos inter  prasci- 
pui  (utZ*volh:ci  aut  Bulgartci%CAf*ntci,NofjtgtciyTum\ct%  Schu 
bansbtct,  Cofacict*  Aftracantci,  qui  olim  fingujare  Regnum  ha- 
buerunt,  Bafvtrdui,  quorum  pleriqueab  Urbibus  fuatra- 
xerunt  nomina.  Hi  omnes  incoia?,antea  liberi  popuii  fuerut, 
fed  hodieparent  MagnoDan  MofcovU,  excepta  Tumeni- 
ca  Horda  qu<ne  Magno Chamo  fubje&a  eft.  Inter  omnes  Z«- 
volhtca  omnium  fuit  maxima,unde  aliajfuam  trahuntorigi- 
nem  jquapropteretiamillorum  Dominator  Uluchan  raa- 
gnus  Dominus  vel  Cjefar  diclus  fuit.  In  R  e  g  n  o  A- 
s  t  r  a  c  a  n  ,  Metropolis  eft  Aftracam  etiam  Cttrachan  vo- 
cata ,  in  exitu  Wolge  ad  Cafpium  mare.  Salutatur  faepius 
propter  falis  praeparationem ,  &  mcrcaturam  ceiebrem  , 
amngno  raercatorum  numero,ex  Mofcovia%TurciatArminia% 
j'*r/?*,exercitam.ln  deferto  TartarU  ethmCzyrkujji  habitat, 
intra  Danubium  &  Wolga9  in  Strmatia  Afiatica&  porro  ver- 

fus 


A   S    I    i€.  tf) 


fusOceanum  in  Stythi*,  intra  montem  Im*umy\(tcriti,  &  s„. 
V;p'dt*  quod  figni6catpopulos,  qui  ieipfosdevorant.  In 
nldem  confiniisaliae  repcriunturgentes,M*/^m/ki&  B*d*i. 
qui  tam  Solem ,  quam  rubrum  panuum  hafta  elevatum  , 
adorant.  ln  littore  dextri  lateris  ad  fluvium  O^fcre  in  me- 
aio  cjus  longitudinis  ,  magDa  Civitas  fita  eft ,  incolis  bene 
rererta,  nomcn  ejus  Gruftm*y  ubi  Commercia  pcr  merccs 
*iofeovtt*rum  &  T*u*torum  admodum  florcnt. 

Defcriptio  Sexta. 
DcT2rtariaZagauja,8cRegnoTurkeftan. 

*y  AgumH*  T*rtmri* ,  attingit  defertum  verfus  Septentr- 

^  me!ms<;ulca  gaudetgleba,meiioribusurbibus,&  incol? 
cult.orum  luntmofum^cVreaaeindolis.  Limes  illorum  eft 
verlus  Aquilonem  rluviiu  J^^r/^verfus  Orientcm  Regnum 
r*'M**,verlusMeridicP,r/Ur*OT^ 
inarcCtfptum.  MetropolisRegiaeft  S*m*rc*nd%  magnafc 
ex  lapid.bus  fafta  Urbs;  fed  non  populofa  admodum. 
HancpoIuitrfiMw^/.,  T*rt*ricus  Imptrator,  TamberUnut. 
Ztbtfp*.  ln  exitufluvii  Oxt,  &  Buktndxn  medio  Regionis 
1  unt  duo  celebria  emporia,  excipiuntq;  merces  Indorum  & 
liloramexCathay.R  eg  n  u  m  Tu  hkestan  cftvere- 
rumi-f-»»wterra,  cujus  incolae  urbani  ,  beneque  cdu&i 
(unt :  prascipuxillius  oobifqucnotae 

r  T-Jktnt , 

Ilr!-»#»c  fnni.  )     Cot*m  % 

\  Cafiar, 
V.  J*tkem. 

Defcriptio    Septtma  , 
Ds  Regno  Magni  Chanii ,  &  Veteri 
Tartaria. 

s.  c  ctiara  parscft  Tartariae,  magnumqueRegem  Cha- 
mum  longe  lateque  Dominum  agnofcit ,  cujus  lmpe- 
rio  fubje&afunt  R egna,  T*mfut  C*t0y%  T*ngut,  ut  icem  Ttn- 
duc%  Cetmhi,  Ciarciam ,  Carakitay  ,  &  Thtbtr. 

H  Lon. 


H 


«4  D    E    S   C   R    I   P   T    I  O 

Longitudo  hujus  RcgniindpkabAlpibos^ 
fines  defertz  Tartaris,utque  ad  promontonam 
DC.  miliiar.Germ.comprehendit  S™***»1**™* 
!feb*t  extra  1»*.» ,  &  partem  ScfibU  >ntra  K  e- 

cNuicATHA v^eft vetus terra ft*»,  q  gj^ 
frequentia,  pulchritudine  Urbium,  ^agnincis  sdih^ ns,  nec 
Veteri  Grici* ,  nec  hodiernscedit  Itali*  *™P™g™ 
lJrbseft,Cai»**/«,  Regiamagni  C^i*  ^!1?5  5^  k  " 
Gcrra.  in  circuitu  habet,  X  1 1  portis  ,  &  totidcm  fuburbiis 
cinda,  magninomen  Emporii  habet,  raercibus  lnoicis 
Chinenfibulque  abundans.  JLaindu.V  rbs  famofa  propter  te- 
nera  pepla  rauliebria,  qua»  excorticibus  arborum  pro  rce- 
mineo  fexu  praeparant,  Unde  populi  S*r*jjam  apud  Roma- 
nos  inclaruerunt.  Nam  Plinius teftatur  hunc^0Pulum  ci" 
nericios  pilos  arborum  aqua  afperfilfe  depexifle.  R  e- 
gnum  Tangut  fe  ja&at inventione typographiae ,  ante 
c  i  d.  annos  inventae  :  quanti  vero  illa  typographia  asfti- 
manda ,  teftantur  libri  Chinenfes  qui  figna  ligno  incifa  re- 
praefentant,  unilateri  tantum  infervientia ,  totaqueverba 
notanth.  Regnum  Tainf  u,amplumeft,  beneaedj- 
ficiiscdtum,&  viniferax:  Habitatur  a  multis  mercatori- 
bus,  &  manuariae  arti  excellenter  deditis.  lbi ^ bona  paran • 
tur  Armajquin  &  ferrura  Sericum  ,  apud  Plinium  proopti- 
mo  eft  habitura.  REGNum  Tenduc  quod  ma^num,  eft 
terraraagni&potentisRegisSacerdotis  Johannis,  quod 
nomen  communis  error  Regi  Abyflinorum  in  Africaim- 
pofuit.Ta^ria  Vetus  intra  Regnum  Cathiy,8c  fluvium  P*- 
rcpamifum  ufque  ad  mare,  itavocatur ,  quia  exilla  Regioce 
nomen  Tartarorum  primum  ortum  eft,  multisgaudet  terris» 
ScHordu,  five  catervis ,  quarum  nobis  nomina  incognita 
funt.  Terrse  Ung  &  Mongul  habentur  nonnullis  pro  G*g% 
&  M^^,qu32tamcn  nominaplerumque  T*rtaros  &  Tunas 
denotant,  ficut  compieta  S.Scripturas  Vaticinia  fatis  te- 
ftantur  ,quaravis  TurcaTartariquc  indefuara  poflint  ducere 
originem. 


Dtfir* 


D 


A   $  I 

btfcriptto  Ofiav*. 

E#  C  H  I  N  A. 


Vj  Ulla  orbis  plaga  roagiscft  ferax  falfi ,  quaro  hzc ,  ita 
1  ^  ut  meptientiG  artcs  indc  videantur  onx.  Incolae  quide 
reliquos  circumjacentes  populos  fapicntia  &  fcientiis  fu- 
perant,  fed  quomam  vicini  populiomnium  artium  rudes 
lunt,  ideo  Chinenfes  parvam  iuam  fcientiam,  magnam 
tecerunt:  ut  Europaeos  omnes  ctfcos,  fua  autem  gentis 
homines  vifu  maxirae  pollentcs  judicarint.  Pcregrinos 
non  facile  adraittunt ,  jddantes  yaticinium  ,  quando  fa- 
picntcs  hominui)  in  fuaterra confpcdi fuerint ,  Regnum 
aperegrmo  milite  occupari  debcre,  &  adalienam  poten- 
tiam  pervenirc.  Vafa  ibi  conficiitnt ,  dida  P*™//*»* ,  quas 
cx  conchi?,  putarainibus  ovorum ,  &c.  conficiuntur,  tcrra- 
que  ufque  ad  centefimum  annum  operiunr;dein  libcris  fuis 
inftar  thefauri  defodiunt.  Currus  velivolos  ,  bombardas. 
Typographiam,  priusquamnos,  invencrunt.  In  fcriptura 
(  fua  noo  htcris,  fed  fignis  utuntur,  qua?  totavcrba  referuntj 
necilla  juxtainvicem,  fed  defuper  locant.  Talia  diverfa 
fignaapudiilosad^ooo.  rcperiuntur.  Chartara  cx  fcricd 
conficiunt,  valdeiubtili ,  ica  ut  tanturain  una  partcimpri- 
mant.  Ignorantiam  fuam  vel  maxime  ex  pi&ura  tprodunt  * 
chartarum  foliis  confimili.  Haec  China  attingit  vcrfus 
Occidentem  Tartariam     q ua  per  Alpes  Damafia  fcpara- 
tur,  ficut&ablndia.  Verfus  Scptcntr.  AlpesfuntOttoro- 
cara  ,  &hasintcrmurus  ferme  CCC.  Miiliar.  Germ.in 
longitudinc  eft.  Hic  eft  inter  montes  contra  incurfus  Tar- 
tarorum  erettus.  Verfus  Orientem  eft ,  Chmenfis  Oceanu*. 
Verfus  mcridiem  ,  iterura  idem  Occanus,  &  Regnuro  sian 
Maxima  ejus  longitudo  eft  ,  pene  DC.  &  latitudo  CCC" 
Mjjl.  Germ.  Totum  Regnum  in  multas  terras  dividitur 
quarum  pars  verfus  mare  ,  reliqua?  intus  fitse  funt.  Qu£ 
raare  alluunt ,  dicuntur  Cantam,  Boquium^  Chigurtamjtau- 
lujuyXsntum,  Paqum.  Mediterranese  vero  vocantur  Xiamfit 
Caufy  ,  Saucy  ,  Stchnam  ,  Hannum  ,  Suava ,  Huquam,  Suinam^ 
Quttneu  ,  iiutamy  ,  Cochi»chtnsti£uanty.  In  toto  RegDO  nu- 
meranturferiBe  CCXL.  Urbes,  foflis  murifque  bene  rou* 
nitaef  excipe  vicos  &  pagos  j  quoruro  incredibilis  numerus 

H  2  ,  exlbt. 


in 


p$  D    E   S   C   R   I   f    T   I  O 

exftat.  Magnitudo  Urbium  inde  aftimari  debet,  quod CJJ. 
tan,  una  ex  minimis,  plus  quam  trium*Iill.  GFrmaTj' ,1  u~ 
tumhabeat.  DcRegidfcriptoresnonconveniiunt.  ^  »- 

lam  alii  vocant  P«*«ij»,  alii  Xantum,  alii  <£«i»/«-  ln  noc 1 
roen  omnes  conveniunt,  quod  ad  fines Tartans  fita  lit  An 
tea  metropolin  fuiffe  Nancjmn  ftatuunt,  magnam  urDem,ii 
medio  Regni,  ad  marefitam.  Quod  vero  Urbem  <«"/" 
fpeftat ,  qua:  aliis  Magni  Chami  Tartarlci ,  aliis  Chmcniis 
Rcgia  falutatur ,  quemadmodum  utriufque  opmionis  teiti- 
monia  funt,apud  prudetes  incredibile  meritbhabeturjquocl 
de  hac  M.  Polus  Venetusfcribit,  quod  in  circuitu  fuo com- 
pleaaturCMilliar.  Italica,  qux  XXV.  Milliaria  communia 
contineht:  pariter,quod  ibi  nooo  lapidei  reperiantur  pon- 
tcs .  quorum  quidam  ad  tantam  ahitudinem  aflurgunt ,  ut 
erefto  malo  nauticp  fub  illis  iter  faciant.  Tum  quod  ibi  la- 
cus  fit  circuicu  7-  Mill.  Germ.  inquo  2  Irifulse  ,  in  quarum 
iingulaRegiaaula/incredibilipompaexftru&a  refertur.Pro 
Urbispraelidio^MiHtumXXX.MiUia  efle.  Verum  hocex  ve- 
ro  eft ,  quod  ha?c  Urbs ,  poft  tempora  Marci  Poli  bello  va- 
ftata,  auc  pcr  alia  mala,  magnum  paflafit  cktrimcntuxn. 

Defcriptio  Nonat 
De  Reg*onibus  apud  Chinara. 

JAponia  y  &  Ctrta  ,  apud  Veteres  Cofmographos  pro  Infu- 
lis  habitae  funt.  Hodie  tamen  de  utraque  dubitatur.  Pu- 
tantque  nonnulli,  quod  terrse  continentes  flnt,  a  Chtna  non* 
feparata?.  Japom*  NobilifTima  terrarum  eft  ,  cujusincolae 
prudentia"  &  artibus  Chinenfes  antecedurrt  >  meliorefque 
milites,  quam  illi  funt.  Peregrinis  non  concedunt  multum 
Iibcrtatis,  Lufitanos  ejecerunt ,  &  nuper B*tuvosy  qui antea 
ibi  mercaturam  exercebant :  &  aedes  afdifkabant.  ln  hac 
terrafuntprincipalesUrbes  Afr«t#,  ubi  illorum  fupremus 
Dominus  fedem  fuam  habet,  &  OJfaeaU.  Cort*  apud  Inco- 
las  Caa/iappellatur,  continet  iti  longitudine  CCXXX.  in 
latitud.  L.  Milliar.  Germ.  multi  ibi  Dominatus  funt ,  quf 
ijuidem  Regio  veniunt  titulo ,  fed  potenti£  Rcgia  non  pol- 
lenr.  Urbs  Tauxem  iita  eft  in  hac  Provincia.#  Circa  Japo- 
niam  adhuc  nonnulke  patv»  funt  Infulse ,  quas  inter 


A   8   I   iP.  ii7 

CiJcokOi  101  fitum  eft  Emporium  Nagefak ,  quo  Batavi  mer- 
cesfuasdeferunt,  Firando  Infula  eft,  ubi  LuGtani  faepins 
appellunt. 

Defcrtftio  Dccimx 

I   N  VD   I  JE. 

T)  egnumChimi  attingitlNDiAM  verfus  Oreum, 
Septcntr.  Nobiliflima  in  tota  Afia  terra. ,  tam  dives 
auri  ,&  argenti;  ut  anticjuorum  fuerit  fententia ,  terram  ibi 
efle  auream  &  argenteam.  .Nomen  tcrra?  ab  Indo  fluvio 
defcepdit ,  a  quo  verfusjOccafum  clauditur ;  verfus  Aquilon. 
funt  Em^ic4alpes,verfus  Ortum  Daiwa/k#monte*>& 
drus ,  verfus  Meridicin  induus  Octmnus.  Maxima  Longi- 
tudoeft  DC.  Milliar.  German.  Latitudo  CCCCL.  Olim  di- 
videbatur  per  tiuvium  Gangtm  in  Indtmm  intra  G*«g*  w,&ln  - 
diam  extra  illum.In  Veteri Cofmographia  legere  eft ,  cfbod 
inlndialX.  Milliapopuli  habirarint  ,quosinter  Brachma- 
nes  inclaruernnt :  qui  Indianorum  Sapientes*  &  Grsecorum 
<jymnofophiftse  funt.  (Dc  htrum  Rtligionmyv>it*  motibufaut , 
inBelgica  lingua  liber  prodiit.  Tradidit  illorum  eruditas 
fententiasB.  M.  Cl.  M.  Z.  Boxhfcroiuslatine  inColleg. 
Privat.Polit.)G«»^4n//4  tam  potensfuenmt  populu?,ut  Ale- 
^tander  M.  non  aufus  fuerit  illorum  Regem  oello  provo- 
care.  Veteres  mentionemfaciunt ,  V.  Milh  Urbium  maxi- 
fnarum:  Has  infer ,  Syfmm  praecipuam  fuifle  contendunt.Tn 
<]ua  Bacchum  vel  Liberum  patre  itaillisdiclum  ,  naiu  fuifle 
perhibent  Indica  Natio  antiquiflima eft, nec  unquam  fedcs 
fuasreliquit ;  quapropternon  mirum  eft  >  tantam  ibi  elTc 
horainum,Urbiumquemukitudinem.  Liber  pater  ibi  di- 
citur  primum  egiffe  Triumphum.  Poftea  Perlse*parrem 
]ntcr  Indum  &cGmngtmoccupatur\t,  taradiuque  retinuerunr, 
donec  Darius  fuperaretur ,  &  poftmodam  ab  Alex.  Magn. 
etiam  Inderum  Rex  Porus  fubjugatus,  Viclorum  Domi- 
numagnofceret.  Dein  fub  Regimine  5.  Regum  diu  ac- 
quieverunt,  donec,exlongotemporein  illis  terris  laten- 
tes,per  LufitanosOrbi  notioresfafti  funt.  Et  quoniam  illas 
terrse  tam  longe  a  nobis  funt  remotae,  inducYi  funt  quidam, 
ut  crederent  monftrofa  animalia  &  lerpcntes  mulrorum 
capitumibireperiri.Nobiliflimifluviifunt/»^,  &  Gmnges. 

H  3  Indiu 


txl  DESCRIPTIO  . 

I^moritur  cx  montc  Paropamtfo  ,XIX  fluvios  abforbec,in- 
tbrquos  Hydafpuy  &  Hypafi»  praecipuiTunt.  Latitudomai 
maxima  eit.  L.  ftadia  &  XV.  paiTus  profundus.  beptem 
effluviis  fe  in  marc  evolvic.  Gangts  fcrax  eft  unionum  , 
&  auri ,  oritur  ex  Scythicismontibus;  latitudo  rainima  2. 
Mill.Gerroan.effedicitur,  &  minima  profunditas,  C  pe- 
dum  aiTeritur.Poftquam  per  aliquot  teropus  mcogniu 
fuit,  quidam  Lulicanus  Guafio  Gania  di&us ,  A.CcId. 
CCCCXCVII.  iter  fufcepit  exHifpania,&  caput  bonx 
fpei  appuiit;  &  Africam  circumnavigavit,  tandem  littus  In- 
diae,exploravit;hoc  fa£to,alii  a  Rege  plures  Lufitani  eo  milfi 
funt,  quihic  indelittusiuperarunt ,  &  nomine  Regio  illi 
caftella  impofuerunt.  Eo  tempore  compertum  eft  ,  plures 
populos  Indiam  incolere,  ut  funtlndiani,  Judtiferf*,  Scyth*, 
Jir*hts:  &  pars  Chnftiantrum ,  qui  aS.Thoma  Religionem 
Chriftianam  profitentur  :H<//»*»i&  Lufitam  hac  navigatio- 
ne  foli  diu  funt  ufi,  conftitueruntque  ibi  Praefe&um,  donec 
&  Batavi  illorum  veftigia  legerent  4  magnaque  comraoda 
allis  eriperent.  Hodie  Gangts  adhuc  iliam  terram  in  duas 
partes  dividit^inde  pars  intra  G*ngtm  lndoft*ny  altera  Mangt 
dicitur.  Tertiam  partem  dicere  poiTumus  M»gni  hiogoru 
Regnum,quodetiamadIndias  fpeftat.  In  Indojian  ficum 
eft  Regnum  Cambaj* ,  cura  Urbecjufdem  nominis,  in  exki* 
liuvii  Indi ,  quae  in  totalndia  pulchritudine  &  magnitudine 
praecipuaeft,  &  ideo  Indianicum  Alcatr  dicitur.Regiaeft 
in  Carapancl  altitudine  feptem  muris  cintra.  Goa  cit  pro- 
ptermagnam  mercaturam  ,  fertilescampos ,  frequentiam 
incolarum,  &  elegantiam  aedificiorurh  infignis  Urbs;  & 
propter  fortem  fitum,  dicitur  j  anua  &  aditus  Regni.Noftro 
tempore  Jefuitae  ibi  infigne  Collegium  &  Typographiarn 
erexerunt.  D10&  D  imnon  iunt  1.  arces,quarura  unain  In- 
fula,  alterain  continenti  a  Prsefidiario  Hifpanico  militc 
cuftoditur.  Btd*r&  Dtcan ,  funt  1.  celebres  Urbes ,  fupra 
Indum,in  ProvinciaG<.**n»r*,qua;  parseft  Regni  C*mbaj*% 
iita eft  Urbs  Ard*v*u in littore Indico.  1dR.eg  n  oNar. 
%  1  n  c  a  fitsefuntdc^RegiaeUrbes.-  Nar/inga  &  B*f**gar. 
TortugalU  poflident  Onor  t.Battcal*  &  Mangalor.  Urbes  Col- 
tpandtll%  Maltapor,  a  Chriftianis inhabirantur.In  ultirao  o- 
ftenditurfepulchrum  DiviThomse.  In  Regno Malabar 
^upd  alia  parva  fub  fe  continet,fitae  funt  Regiae  U  rbes. 

G*o% 


A  8  1  /E, 


CmAicut ,  Can*nor%  CouUte,  Cranganor ,  Cochin  ,  CouUn  , 


V  ncs,  fed  humilia  habet  sedificia, 
Incolae  Hialain  genium  venerantur,  vocantqueRegem 
fuum  s*mory,  fupremum  Cxfarem  &  Deum  in  terris.Ex  Co- 
chtn  adfertur  nigrum  piper,  paretque  Lufitanis.  Regnum 
Ok  ixa  fitum eft ad Gangeticos finus ,  complediturque 
Urbem  Onxa,  &  Regiam  fedem  in  lUman*.  In  altera  parte 
lndiae  fita  funt  RegnA, 

^Ben gala, 


In  Regno  Bekgala,  fitumeft  Emporium  celebreB**- 
gala,] n  Infula,  fluvii  Cofmin^non  procul  hinc  fita  eft  Ar*c*m% 
cumcohxrente  Provincia.  Regnum  Pegu  complettitur 
Urbem  Pegu  ,  in  Infula  fitam  ,  &  inter  celeberrimasUrbes 
Cotius  lndiae  Principem  :  pulchris  munita  muris  eft ,  multif- 
que  pretiofis  sedificiis.  Sub  his  Regnis  alia  parva  continen- 
tur,  inter  quac  Regnum  eft  Avmfitum  ad  Septentr.abundans 
lapidibus  pr«/f*yi;,equis9elephantis.Regnum  Sian  magnu  eft, 
complccYiturquc  magnam  Regiam  metropolin  Si**,&  Ur- 
bem  M*Uccay  in  peninfula  dioa,Aurea  Cherfonefus.  Hujus 
Urbis  circuitusseftimatur  4-  Milliar.Germ.eftque  ibimagna 
aromatum  copia.  In  Rcgno  Camboj  a  ejufdem  Npminis 
Urbseft.  Reges  vero  Regiam  fuamhabent  in  Dtam%  quse 
ctiam  O^i*  dicitur.  Ultima  parslndiae,  nimirum  Septenu\ 
regitura  magno  Mogor  veiMogol.  Capta  &  occupata  eft  vi 
armorum  a  Tartaris  Regibus ,  quorum  Regimen  &  nomen 
ibi  manferunt.  Hic  Rex  multis  aliis  Regibus  imperat,  inter 
quosetiamRex  Decau  eft,  quitributo  adamantum  fubje- 
ctionem  fuam  teftari  tenecur.Ma^ni  Mogorit  aula  eft  in  De\ly% 
incredibili  roagnificenti^  ipfignis.  Ipfietiam  parentUrbes 

f  Mandao9  Moltan , 


H  4 


Vtftti- 


lio  DESCRIPTIO 

Defcriptio    Fndecima  9 

Dc   INSULIS    IN    INDIA  SITIS. 

TNfularum  inlndia  tam  magnus  cft  nunnerus ,  ut  omnes 
1  nequeant exprimi.  Notandse  igitur funt  pr?ccipua».  rf«- 
cipua  eft  Sumatra  ,  qure  antiquorum  Taprobana  iniuia 
efle  creditur.  Diftribuitur  in  x.Regna,  ferax  eit  Oryzae, 
&  aromatum.  Oblongi  piperis  non  parva  ibi  clt  aDU": 
dantia  ,  quod  quotannis  in  Cathay  dcvchiwr.  Nullibi 
reperiuntur  elephantes ,  magis  ad  bellum  fortiores  &  apti, 
quamhic.  Urbcs  ibi  funt  -rff^m,quarum  Rex  cumBatavis 
amicitiamcolit.P^ir^TMrtfWjPriairxiif  Pattmb*o><.]UX  Lufitano- 
rum  partes  fequicur.  Af       J*va,  quae  nondum  penitus  no- 
ta  eft,comparaturpropter  magnamcopiam  parvomundo. 
Nam  ibi  intanta  abundantia  Piper  reperitur,  in  quanta 
LJvaefunt  in  Germania.  Metropolis  hujus  Infulae  eft  Ban- 
*4m,dives  emporium.Ultra  fit^funt  chonbon  &  Japara.  Ba- 
tavi  ibi  Urbero  Jacatra  occuparunt,firmaruntque  vallo,ho- 
6\&  dicitur  Batavt*  ,  proinfignihabet  nudum  gladium,  & 
lauream  coronam.  Adminiftratoremibi  Batavi  conftitue- 
runt,  quietiam  fuper  aliosthefaurosinlndiaimperium  ha- 
bet;  huic  tertiofemper  anno  alius  fuccedit.  Infula  Bcnto 
eft  vilde  magna,  omnium  rerum  ad  vitam  pertinentiumco- 
pia  abundat:  Pnrcipuafuntadamas,genusparvorumequo- 
rum.  Metropolis  Infulse  etiam  Borneo  dicitur,mari  adjacens. 
Sucadono  &  Bandarmaffm ,  mercatura?  deditae  funt.  Infula 
Z*ifa  apud  incolas  Tenarifin  dicitur,  ferax  eft  arborum,  quae 
femper  vel  flore ,  vel  fruttibusoneratae  funt :  gaudet  mul- 
tis  peregrinis  fruc~tibus,&  aromatibus.  Elephanti  hicoptimi 
totius  lndiaefunt.  Olimtota  lnfula  uni  Regi  fuitfubje&a , 
jamvero  in  9.  Regna  diftributa  eft.  Prsecipua  Urbs  eft 
Colmucliy  ubiarx  Columbo.  Hsec,h  Batavis,  Lufitanis  erepra 
eft,  qui  adhuc,  tanquam  amici  vicini  Rcgis.  illam  poflidenr, 
magnamque  exercent  mercaturam.  TresillaelnfuUe, 

J  Cilebes  ,  Gtiolo  ,  &  Ceiram  ,  Ptolomceo  SindlS  adfcri- 

\  buntur. 

In  Infula  Cefeles  fita  eft  M*c*ff*r ,  celebre  emporium 
caryophyliis,  qui  ab  Anglis  ,  Hollandis,  Lufitanifque 
huc  adferuntur ,  qui  mulcasChinenfiummercesfccum  fe- 

runc. 


A   S  I  A  •  tn 

nmt.  Interhasfunt  Infuhe  MoImcc*;  quse  quldem  parvse, 
fedarornatum  valde  feraccs.  Harum  nomina  (unt,  B*chtan> 
rt.d"*T'fn*u*  M*ch**n. 'Terra  hisin  Infulisfpon- 

giofaeft,  quae  ctiam  imbrcs  impetuofos  ftatim  abforbet; 
aerinfalubriscft ,  ita  ur  hic  mercatores  fepius  diem  fuum 
obeant ,  magifque  tenenturaeftimarelucruro,  quam  vitam. 
Hicinabundantiacrefcunt,nuxodorata,maftix ,  Aloe',  ca- 
ryophilh,  cinnamomum,  Zingiber  primum  rubrum  ,  po- 
itea  Sole  nigrefcit.  Hk  reperitur  avis  paradiii  ,  di&a 
roanucodiata,  pinnas  pulchrashabens.  Hae  Infulae  fuerunc 
iub  iraperioCarol.  V. 

Cum  Papa  fententiam  tuliffet,  ut  omneillud.  quod  a  me- 
ndiano  C.  Milliaria  ad  occafum  fito  ,  dc  Capo  Verde 
verfusorientem  inveniretur,  L»fitanu>  quicquid  vcro  verfus 
occidentem  vergeret ,  &  aperiretur ,  C*fltltants  in  poffef- 
iioncm  cederet ,  hocpa&oMundus  totus  inter  illosvelut 
diyifuscrat.  Cumautcm  Lufitani  qucrerentur,  &  Bra- 
filiae  inhiarent ,  res  per  utrinque  miflos  Legatos  ita  eft 
compoiita  ,  ut  hsec  divifio  270.  Milliaria  verfus  occafum 
protraherctur.  Hinc  Ferdinandus  Magellanus  Lufitanus 
inventus ,  qui  vindicias  contra  Emanuelem  Regem  fu- 
um  animo  volvebat.  quod  viliter  ab  ipfo  babcretur.  Si- 
gnificavit  igitur  Caefari ,  Infulas  Moluccas  ad  divifionem 
Caftilianam  pertinere.  Auxilio  igitur  Caifaris  An.  £.  cId. 
D,  XIX.  vcrfus  meridicm  navigavit,  ufque  ad  laticud. 
52.  gr.  verfus  meridiem.  Poft,  curfum  fuum  verfusOc- 
cidentem  direxit,  &  per  fretum,  quod  ab  ipfo  nomcn 
accepit ,  animum  ad  MoImu**  infuUs  intendit.  Quamvis 
vcro  ille  inpra?liocontraincolasoccubuerit,  comites  ta- 
incn  illius  rcm  effe&am  dederunt,&  quamvis  relique;  naves 
perierint ,  una  tamen  in  Hifpaniam  unionibus  &  aroma- 
tibus  repleta  appulit , .  quae  navigatio  Argonautarum  temc- 
ritatern  longe  fuperat.  In  dicU  Iniula  lemjte  fita  eft  Urbs 
Camalama.  Infula  Ttmor  fertalbum.&  luteum  Sand*lMtry 
quod  incolc  pro  ferro,  ut  afcia*,cultro,  gladio,  commutanr. 
C<n*on\uiuU  cft  nucis  odorate;  fcraciflima.  Amboina  pro- 
fcrt  inultos  Caryophyllos  Banda  cumfex  circumjacentibus 
Jnfulis,  quas  inter  illa ,  aHollandisfuperata,  roultas  fcrunt 
nuccs  odoratas  ,  (ZingiberJ  &  Chinenficasradices,  medi- 
camentis  aptas.  Inmemorata  Infula  Ternatefita  eft  Urbs 

Gama- 


Gammalama.  Infula Java  minor 
Urbe,Car*baba.  Infulae  Phihppins,  dicuntur apuc 1 1 
maumC-r^ita  verodid^funt  in  honoremReg  >  Hilpan. 
£™3u8lmpcrioatefunt.PrKipuaharuni  eft 
ubiHifpaniadmareUrbemMank    *dificarunt.  Tand  r 
vocaturV.am  Philippina,  melior  &  amoenior  eft,  quam  al- 
tcrx  Mindanao  nonnullaemponatenet,nam  cxnisiniu 
lis  Hifpani  mercaturam  exerccnt ,  verfus  Chtnam  5C  Mtxuo. 
Hormofo  proxime  RegnoChina  adjacet,ubi  Hollandi  T*- 
c oan  occuparunt ,  ideoque  quotidie  cum  incolis  neceltana 
habcnt  prailia,  Duodecim  milliaria  ab  hinc,Lufitam  Caltei- 
lumoccuparunt.Verfus  Ortum  multaeiitaefuntlnfulae,quas 
Hifpani  Illas  de  las  Velas  nominant. 

Vefcrtptio  Buodeciwa^ 

DC     R   E    G   N    O     P   E   K   S    I  M. 

Regnum  TeRSI*.  olim  magnum  potenfque 
fuit  quod  partem  Afi+qux  fupercft.cum  parte  Indiae  SC 
JEeypti  contincbat:  Ubi  iongitudo  ad  dcc.  Milliar.Germ. 
latitudo ad  d.  excurrcbac-  Hodie  quidem  magna  terra  eit , 
quae  tamen  ad  veterum  przftantiam  non  accedit:longitudo 
ejus  eft  hodie  cccc.  lx.  latitudo  cc  lxx.  Milliar.  Germ. 
Fineseius  hodierni  funt  verfusBoream,mare  ******** *el 
C^i«^,fluvius  Oxus,  &  mons  Camc*f*s;  verfusOrtum,  nu- 
vius/»^;  verfus  meridiem,Oceanus,  &  Perfici  unus;  ver- 
fusOccafum,fluvii  E«>fcr«m,&  in  hunc  incidens  Ttgm,mom- 
tes  Niphatici,  &  fluvius  Ararex  ,  qui  in  Cafpium  marc 
devolvitur.  Olim  hae  numerabantur  tcrxx.Cedrofi*,  Cxrma- 
ttUyDrangiana.KrachofiayPartpmmifis^BaclrtanayHyrcanizAft* 

&  Parthia.  Gedrofia  proxima  eft  Indiae,  Ubi  flta  eft  Gufar*t*'9 
ibi olim  habitabant  Orbtta,P*rftra%MufmrvauKh*mn*.  Erant 
ibi/<rr*  Pmradtne&i  P^rifene  ,  fluvius  Arbu  ,  vel  Arabu.  Pne- 
clarae  Urbes,  Parfis  terrae  metropolis,  Cunt  &  Arbu.  In  Car- 

mania.ubi  jam  Provinci*  Ktrman,Goadel,  &  Kegnum  Ormue, 
erant  populi  quorum  nomina  poft  fcquuntur:I/«^<,ZwA,; 

Ch*radra ,  Pmfargada  ,  Armtfai,  Provincia  Modomaftica,  P*. 
rapapfiiM,  C*b*dm*>  Chmnttmct.  Fluvius  Stmtdmcts ,  &  monf 


A    S    I    A.  I2| 

Stmtrmmis.  Urbes  ,  C4rmani,fmmid4ct.  Altx**dri*,Armu?:a, 
Hodie  fita  eft  in  K  i  * m  a n  urbs  Kirmmn.  Regnum 
O  r  m  u  s  adhuc  potens  eft ,  fitaque  ibi  eft  Urbs  Ormus , 
in  infula  \  Urbsegregia,ubi  cum  pretiofislapillis,  margari- 
lls  >&  aromatibus  magna  commercia  cxercentur.  Vetus 
Provincia  Drangtaua  hodie  dicitur  Sagftmn:  olimibi  erant  i. 
populi,  Darandm&i  Barry.  Provincia  Tmrmctnt  ,  &  celebris 
UrbsAriafpc  &  Propbtafia.  In  Provincia  Aradhofia  *  jam 
C4»^4^r,habitabantPiir^»u,olira  Arim*fit%  di&i  &  poft- 
modum  Evergttm  Sydri%  Replutae  &  Evtrtm.  Urbcs  eranc 
ArmcbotM  &  ^ltxmndrta.HodiC  ibi  eft  urbs  C*ndahor%  quse  ab 
Indicis  &  Cataicis  mercatoribus  bonam  cxercet  merca- 
turam.  Provmctm  Pmropamtfis ,  jam  vocata  Sabltfltn%  comple- 
ttitur  populos ,  quorum  nomina,B*Jif4:  Artftophyli%  Ambyu, 
Parteta^St,  Ptrfit.  Civitates  dicebantur  C*rura>ve\Ortofpan* 
&  Kauttbu.  In  BacJriana%  quse  nunceft  Cormfmn%  erant  hipo- 
puli :  Salmtmra>Zartmfp4,  Chomari%Actnmc*%Tmmbyct  &  Tbocmri, 
magnuspopulus.  Porro  Mariact%Scordi%  Varni,  Savadii%Orfiti 
&  Amanfpt.  Duae  urbes  Principales  BaBrm  &  Ebufmi, &  Vr- 
bes  Mmracmnim  &  Ch.irracharta.  Hodie  fita  eft  in  Corasa,Re- 

gia  ingens  &  amcena  urbs  lftigias.  In  Margimnm%  ubi  nunc  eft 
Elfabar.  Erant  populi  Derbtcm  &  Mafiageu,  quiexScythia 
huccommigraverant.  Porro  ParnhDaca%Dtxtapurni.  Omniu 
urbium  celeberrima  erac  Alexandrim%  qua?  poftea  Anttochia% 
idargimnm  ,  &  tandem  Stltucim  appellata  eft.  In  Htrcania  >  CX 
quaalluensmare  fuum  trahit  nomen ,  habitabant  Jtf*x<?r*, 
Aftmbmni  &  Chtnndi.  Ibi  erat  Provincia  Arfitu%  &  urbes  /tyr- 
&  Ammrufa.  In  Artm%q\iX  nunc  Dtargnment  dicitur,  ha« 
bicabant  Stfmi%Aftmvtni,Mufdorani%CmfirotA%Obmrts%Elytradri% 
Borgt.lbl  erant  Urbes  Wrja,  Altxmndrim%Sc  Bttaxa.Jn  Parthtm% 

quae  nunc  Ar**  dicitur,  erant  Provincia?  C*miftnt%Parthitne% 
Parmtautict*t,Tmbitnt%  ubi  frfob  habitabant.  Metropolis ,  & 
Regia  fedes  erac  urbs  H#* mtonphylut,  qusea  ioo.  portis  no- 
menducit,  Crefiphon,  quae  deftru&a  eft.  Li  a  r  *  Caf- 
fain  ,  parte  una  hujus  Regionis ,  fita  eft  magnafic  opulenta 
urbs  Hagiftan  vel  Htfpahan ,  quae  propter  magnitudinem 
apud  Perfasfemi  mundus  vocatur.  In  Provincia PtrfiUe% jam 
J^ry^habitabant  Mtfmbmu  ,  r«f/fr,Hippophagi,  Suzti,  Af«- 
/ar^Stabsei.Provinciaevocabantut  Pmrttacent,  Mtfdim,  Mar- 
dttnt}Tomct*$.Omri\um  Urbium  Praeclarilfima  fait  Ptrftpelu, 


Alexander  M-  aliquando  bene  potu  acccnd ^  ^ 
cherritna erat,&  r«. tertia.  Noftnstegc ^  ^ 
EarfiVrbsRe#a*r,»,pukhra&^^ 

vMill.Germ.  in  circuitu  coropl  eftr turJ   r  &  fi/ 

„,u  dicebatur;  &  C^..Prov,nc.*  ^J™'  Dera^t 

j>„i,„.Celebriores  ftuvn  erant ,  Mof.m ,  Of ontes,  H 
tamclaras  vehebat  aquas.utReges  nullo  al.opotu 
Vrbes  dicebantur S«/.  &  Tw.  ^A&TT  «Jttmcene, 
fia,  fitx  erant  Provincis,  ^»,. Apollontmt.u 
M,mbenetCalmcenet&  ArbeUtu.  Vo?u\,Cmramm,^Smmbm^ 
fluroina,  quaeinfluebant7>|r,„,  Lj*«i,  C«f«».  ™ 
5rt«,vd  Ni.w.antiqais  temporibus  celebcrriroa,  ^rM* 
ol iro  vicuserat,priufquam  apudipfaro  P?ri«abAlexandro 
vinceretur ,  M.5..  j am  vocatur  Smrch ,  m  illa  h ab.taban, p£ 
ouli  Cmftii,  aquibusraare  Hrrt„m«r»  nomen  muttCm/puu 
rou  trahit  cW< .  Gmti,  Dribycet.  Avmrici ,  Umd, ,  Cmrduch,, 
ooftea  didi  Gord,eni,Mmrundt,M>rgmf,tSmtm,t,i,Tapur,tSa,c.,% 
VadatTt  Provincis  A,ropmtim,Cheromi,erne,Smir,mn,cm,Rm£,t. 
nm  DmiLzmp^rtenefii  Syromed.m:  inter  Vrbes  erat  £r 

&  H«wm-.E1uvH  vocabantur,  C*mhfihCjrm, Mardu, v  el A- 
r»W«.,  *"»«,&  Orw*Wr.  Montes  Crw».,  74/«««,  Orw/«, 
£Z  &  Hodie  fitain  Sarc,  Vrbs  T.«m.  ad  mon- 

tem  or.»».m,  4Mill.Germ.in  circuitu  conunens,  Regiaque 
fuit  Regum.antequam  aTurca  Anxls.  DLXXXV.caperetor. 
Poftmoaum  Regia .  c.fmin  tranflata  eft,  funt  &  ib.  fequen- 
tesVrbeS  Turcoman,Derbcnt,TamattBrtx,X'kt«>M'rentSrtlo- 
W  &  Strvmm.  Ex  Ardovil  Sophi ,  vel  hodierniRegesfuam 
«Jerivant  originem.  Lingua  Perficaeft  vetusGcrmanica,  ad 
cuiusTrei  fidem  Clarifl.  D.  ElichmannusGermanicosfeck 
verfus.quia  nativo  Perfa  poffunt  intelligi. 


Deftti» 


12 


A   S  I  & 

Dcfriptio  Decima  TertUy 
Dc  RegibusinPerfia. 

pRimumA^nihasRegioncs  tenuerunt.poftea  MidLl  oui 
.bos  cYrus  Impcriumin  Perfas  tranftulit.  Poft  iilum  Ma" 
cedones,devi£to  Dario,  terram  occuparunt.  Poftquam  verfe 
Komani  bonam  partem  Regionis  iliius  fuperaffent ,  Pmnb, 
ohm  genscontempta,  magnum  erexerunt  Impcrium ,  Ro* 
manifque  ingens  fccerunt  detrimentum  ,  donecipfi  a  s*rm~ 
anu  &Tarfr*  plefterentur.  Uitimum,  virilisin  Perfisanil 
nius  tandemcraerh^dumfeaTartansA.C.  cid.  ccccvii 
vindicalTent.  Reges  poft  harc  tempora  illorum  hi  fucrc  - 

Cafa  Iffuf. 

Amsr  Scander  ,  ejus  filius. 

Jooncha . 

Acenhah ,  cjus  filius. 
Ufimcaffanes , 
Calilj  cjus  filius. 
'facnppns , 

Jlayjangor,  ejusfilius. 
Hoffamsu , 
Ha<rmetbectu  i 
tstilvvambccus , 
Snltan  Aiorat , 

Jfmacl  Sophns  >  • 
Tamas,  ejusfilius. 
Jfmael,  ejusfilius. 
#  Aiahometh  Hodabandes, 
ssJbas ,  cjusfilius. 

Befcriptio  Jgutrtd  Decima 
A  R  A  B  I-  A\. 

ULtraArabicumfinum  fequitur  Ar*bi*.  Primum  hicno- 
tanduro  eft,mafc  Rubrum  apud  Veteres  Arabicum  find 
dtflumfuifle  j  quodnomenjam  a  Qonnullis,  alteri  finui. 

qui 


12« 


O 


DfcCfclPfl- 
qui  Arabi*  vcrfus  Scptcntrion.  adjacet,  datur.  I'»»*™ 
terrarum  cedit :  eft  ingens  Regio,  floruit  olim  mcoiis ,  ita 
ut  Rex  Tygranes  magnus  in  Mefopotamta  ujque  ad  jnonre, 


Amanum  &  N/^i/*»,fubditos  numerarit  qui 


Arabici  popuh 


fuerunt.  Erat  etiam  pars  Arabum  rftc*  inter  yEgyptum, 
totumquo  illud  latus  veteris  Arabici  finus  populi  mna- 
bitabant,  de  quibus  in  Africa  dicetur.  Veri  i  ^ 


fuerunt,  verfus  ortum  Alpes,qua>  illam  a  Provincia  $alyb»u 
feparabant ,  Perficusmarisfinus.(Cujusparsjam  AraDicus 
finus  dicicur.)  Verfus.  meridiem  Vetus  Rubrum  ,  vel  Lry- 
thrseum.  Arabicus  finus,  qui  noftris  temporibus  ,  ut  oc 
in  Scriptura  Sacra,  marerubrum  vocatur;  &angultapars 
tcrrae ,  vel  ift  hmu*  qui  inter  ultimo  df&um  &  Jt  gy  ptiacum 
marefituseft.  VeriusScptentr.erat  Euphrates.  Longitudo 
continet  350.  &  major  latitudo  340.  minor  vero  180.  Mill. 
Germ.ik  dividiturin  Petraam^Dtfertam,  &  Fehcem  Arabtam. 
Arabta  Fetn*  attingit  adOccidentem  internum  latus  matis 
Rubrtfk  JEgyptum;  veifusSeptentr.  Palaeftinaro,  &  Ccele- 
fy  riam,  verius  Orientem,  Defertam  Arabiam,  &  verfus  Me- 
ridiem  Alpcs  ,  quse  illam  a  Feltci  Ar*bsa  feparant.  Dicebatur 
principaliter ,  afuametropoliPetra,  quae  celeberrima,  ha- 
bitataque  fuit  atf  **«/*ij.Reliqu£Ceiebres\Jrbescrant  Mr 
d*v*&Boflra.  Mons  Caftus ,  cum  ingenti  templo  Jovis  Ca- 
fii,  aquo  nonproculPflw/»f/i  fepulchruro  fitum  erat  Urbs 
Petra  hodie  vocatur  Arach  ,  fitaque  ibi  eft  Medma ,  celebri>  a 
fepulcho  Machometis.  Arabt*  deferta  noftris  tcmporibus 
vocatur  Arden.  Attingit  priraum  diclam  partem  Araiu  ver- 
fusOccafum,  ut  &  CceUfyuam ,  verfus  Septentr.  Euphratem< 
Verfusorientcm  ab  Alpibus  a  Babylonia,  &  verfusmeri- 
diem  ab  aliis  montibus  a  F*/iofeparatur  Arabiay  quae  plana 
quidem,fedfteriliseft.£rant  ibi  duo  celebres  populi  Xoma- 
eies &.Scn*tu:u\t\mi  non  tantum  u\tr  aEuphratem  exten^eban- 
tur.fed  etiam  Infehcem  Arabiam. Felix  Arabia  ho3ie  vocatur 
Ay*man>  eft  pars  anterior  intra^Rubrum,  &  Pcrficum  maref 
&Oceanura:  muitonobilior  eft  quam  reliquse  alise  :  fe- 
raxque  eft  mulcorum  benevolentium  fruc"hium.  Imprimis 
Cinnamomi,  &  thuris:  dlim  hic  multi  clari  habitabanc 
populi ,  ut  MmAot  &  Sabtt.  Sed  Saraceni  imprimis  inno- 
*  tuerunt ,  qui  Afncam  &  partem  Lurop*  depopulati  funt. 
Celcbres  Urbcs  erant,  Rcgia  Urbs  Badno^Hdno^oluy  Muf*% 

Qalis  | 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


A  S   I   M.  n 
OcelU ,  ad  mare  Ptrficum  Gtrrm ,  ad  mare  Rubrum  Arabim  & 

C«»«,mtUS  Oflmmm^  Mmrabm,  Saba,  Saphar%  Sabathx  &  Omm- 

Hodiefunt  Af^4&^#»praxipua;  quasinterulti- 
pulcherrima  &  fortiflimaeft. 

Defcrtptio  guinta  Decima, 
PALiESTlNA, 

CUbhocnomineconpkaimurRegiones,  Juddmm,  idu- 

^maam,  S*m*nam>  fhoentctmm,  GattUam,  PmU/ltnm  COMCT- 
raina  eit  verfusroeridiem  Arabiae  Petrcse,  vcrfus  orientcm 
Coelefyria? ,  verfus  Septentrion.  Phcenicise ,  &  verfus  occi- 
dent.  Syriaco  mari.  Primumdiaaeft  Canaan  aChami  filio, 
qui  iliamprim«spoiledit;  quoniam  autem  Ifraelitisa  Deo 
Palaiitina  promiira  fuerat,  poftmodum  Judaea  fuit  di&a. 
Apud  Romanos  &  Grajcos  nomen  PaLflmm ,  a  maxirais  pc^ 
pulis  Philifteis  accepit.  Jndma  dividebatur  induas  partes  $ 
nirairum  in  partem  ckjmrdmaum:  &  ulrra  Jordanum,quxP$m 
"«appellabatur.  Primam  interfedividebant  oftoftirpes, 
cum  dimidia;  fitaequeibi  fuerunt,  quse  fequuntur,Civitates; 
Urofolyma,  celebrrima  Urbs,cujus  templum  vere  miraculum 
mundi  fuit,  reliqua  fuperans  omnia  miracula.  Equidem  hoc 
m  alto  monte  f uit exftru&um ,  inferius  muro  quinquaginta 
ulnas  craflb  ex  alboque  marmore  confe&o  circumdatum, 
ejus^ltitudo  i  oo.  ulnas  continebat ,  &  sequalis  erat.  Tem- 
pli  ex auro  te&um  fuic.&c.Hanc  Urbem  templumqueCse- 
(ar  Vefpafianus,  &  filius  ejus  Titus,  fundituseverterunt,  fo- 
loque  sequarunr.  In  ejus  iocum  aliamifclius  Adrianus  novam 
urbem  sedifkavit,  didam  Aliara  Capitolinam.  Pott  Jerufir- 
lem  erat  Htbron,  Regia  Urbs , 

{Itrtcho,  Ramay  Ltddmt  Gtrar,Thimnm9  Btth!tbim,ex  facrb 
nota*.  Ad  mare  fitae  erant  loppe,  jam  \*ffm. 
Hanc  ftetifle  dicit  Plinius"  ante  Diluvium,  fabulamque 
Ethnici  habuerunt,  quod  Andromcda  ibi  rupi  alligaVa ,  ex- 
pofita  fuerit  roarinis  monftris,a  Pcrfeoquc  liberata./amnuf, 
aditus  Judseorum ,  A[c»lon ,  ad  roare  Urbs  erat  &  A^huo. 
Infecundapartejudaea»,  quas  divifa  eratduabuscum  di- 
midia\tribubus,  ultraque  Jordanum  ilta  erat.  Vrbes  numc- 
rabantur  Htflon ,  RemaUrbs,  Arotr,  ad  fluv.  Arron,  D#- 
bir,  Alttra  Arotr ,  Mahanmim ,  Suthot ,  Prmgml ,  Iphon^  Afcho- 

'  rot, 


g,  &  Bofr*%  LU/poft  ^^Sfi^ 
forcaliciumerac.  ^^^^tT^c 
videbacur  in  InfMoremt^Supertorem  Idum^m.t-rn^^^^^^^^^ 

ficaerac,  eracque  ibi  mecropolis  C*z*  ,  C  * 

thefauri  locum  fignificans  t  quodcum  Cambyfa  cum 
gypciisbeliagercrec  huc  fuos  depofuent  chcfauroj  tx 
f  ugnavicillam  Alex.  M.  dclevicque  fnnditus.  In Tupcno» 
Jdumaa  erant  C«r*r&  £WW<"*,  afua 
L-,  itadiaafuit,  quspoftmodumSebafte  vocabaiur 
ubi  Reges  fuper  10.  Tribus  habicabant*  hcaquc  erat  in 
xnonte  Semer.  Pertinebant  etiam  ad  Samanam  Se*poits , 

Camalay  ApolUnta.  C*UUay  dupelcx  cft  in  Script.  S.  Int"t$f 

C*UU* ,  &  GaltU*  Gentmm  ,  quae  ultima  pars  elt  Pnce- 
iriciae.  ln  infertori  G*UU*  ,  quae  S*m*rt*m  verfus  orien- 
temattingic  ,  fica  erat  C*f*rea  ,   olim  Turris  Scrato- 
nis,  priutquam  ab  Herode  resedificaretur.  Ad  ftagnum 
Cenef*teth ,  quoi  etiam  mare  Galilsea*  dicitur ,  iita  erat  Ca- 
pernaum ,  magna  &  celebris  Vrbs ,  JuUas ,  bethf*td*  ,  T*rt- 
cbe*,Ttbert*>:kr£  in  niedia  via  intra  G»pern*um  ;&  Cdf*namy 
fna  fuit  N*z.*reth  ,  minor  C*n*\  que.   Cana  GaUU*  di- 
cebatur.  Phcenicia  protenfa  crat  primum,  ab  aqua  EUu- 
therey  ufqueab  urbemPW*//«w!,(qusenutic  D*mt»t*  dicitur. 
Poft  in  /fcgypto  func  duo  fluv.  Cherfeus ,  &  EUutherusfincs 
fafti.  Hax  Regio  dividicur  in  S.Scripcuta  in  2.  partes : 
nimirum  in  Syropbctntctam  &  G*UU*m  Paganorum.  6ali- 
lsea^iiganorum  erat  intra  e^xitum  fluvij  cherfet ,  &  moncem 
jinttUb*um  ,  SyrophcentcU  vera  inCra  Anttltbanum  &verurn 
Ltb*num.  In  Vhocnuta  ,  hx  cciebres  eranc  Vrbes;  ad  licus 
maris.  PtoUm*ts  vel  Accen^qux  olimin  magnoerac  refpeclu, 
Ttrus  ,  ubi  Ditiilimum  Emporium  fuic,  infula  fita  ,  fed 
Alex.  M.  illam  continenci  conjunxit ,  viquc  fuperavic ,  & 
fundicusevercic.  VocacurinS.  Scripcura  Z*r,  ideo  eciam 
apud  incolas  hodie  Z«r  appellatur.  Navigatio  ipii  olim 
magnam  fortunam ,  &  per  hanc  ,  luxum  conciliaverat  -y  in 
tantamque  cxcrevcrat  potentiam  ,  ut  in  Africa  Lepttm 
&  Uttc*my  Romanorumquesemulam  C*rtk»g%nemy  &  Gadts 
in  fine  Veteris  mundi  acdificaric.  Poftea  propter  purpuram 
clara  fuic.  S^rept*  ob  domicilium  Prophetse  Eliac  nota  erat. 
Stdon ,  mater  lyrorum ,  magnis  floruit  divitiis ,  antequam  a 
frfis  occuparecur.  Maxima  inniarieftt.  Lc  pb  vicra  ar- 

tificiofc 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


A   S  I  A  ttf 

tlfielofe  faftanon  ignota.  Fuit  quoquemarer  UrblsT**- 

b„*m  m  h*ott*   Btrttus  ct'nm  M]k  Julfa  ^  ^ 

marecelebreeitemporium,  Iiarutodidum.  Byb/tts  ,  Bo~ 
draduseuam  in  hac  Provincia  fita  erant.7W*  triplex 
Urbs  erat.  ita  uc  ha?  tres  urbcs  uno  tantum  ftadio  diftarent; 
lrelque  populos  auaoresoriginishabuit,  Tyn*%  Stdonsosdc 
hrcautcs.  Intus  fitacerant,  Antaradms,  PaUobybUs ,  &  Mar*- 
tkms.  Iii  G  a  l  i  l  m  a  Ethnicorum  fita  erat  Ctfarea  Phim 
Ippt    ad  conflucntem  Mons  X.  ^««Jincipiebac 

polt  Sidonem  8c  ad  M.  D.  ftadia  cxcurrebat,  uiquein 
0<*Ufy*tmm.  Huic  fimiliseft  Antthbanm*  valleque  tantum 
dividuntur,  olim  ctiam  muro jungebantur.  In  GaltUaEthni- 
comm  rnons  Cmrmtl  fituscft.  Phounuy prudentes  fuerunt  po- 
puii,  ad  utrumquc  tcropus  belli  &  pacis  apti.  Literar& 
icrjptura;  aliarque  bona;  artes  ipfis  invcntoribusadfribun- 
t ur :  Navigationes  &  pugnaj  navales  ad  iilos  etiam  referun- 
tur  :  Imperaiepofiepopulis,  & pralia ioftruere ,  abipfo- 
rum  ingenio  proveniffe  multi  exiftimant. 

DISC  RIPTIO  XVI. 

S    Y    R    1  ^E. 

Sin*  qnondam  ingens  fuit  Regio,  utpote  quse  Affy- 
rtam^Mtfpotamtam^Bahyiontam^Phocntciam^  PaUftinam^ 
complt-aeretur ,  exlongo  quidem  tempore  potens,  fed 
teropore  Semiramidis  potentifliraa  fuit.  At  vero  cum  ab  illi 
M*[<>pot*mt**  *ffyi*%  &Bibyhnt*t  avulfae elTent,  ejus fines 
fucruntaSeptentrione  Amanmmons ,  per  quem  a  C*ppado- 
ct*  &  Armoit*  feparabatur  ;  ab  Ortu  fluvius  Euphrates ,  cui 
iofacris  Phrath  noroen  eft.  Hic  illam  a  Mtfopotamia  fepa* 
rat.  Ab  oppido  Thapfaco  verfus  meridiem  Arabia  Pe- 
trca  eft ,  &  ab  occafu  pars  Arabiae  Petress ,  mare  Syriacum 
&  n.ons  Amantts^  qui  eam  a  dlicia  difcriminabat.  Erat 
igitur  ejus  longitudo  146.  latitudo  50.  Milliar.  Germ. 
At  verb  quoniam  akerae  Kegiones  ad  Palxiiinam  reduftx 
funt, ponimus  ad  Auftrum  tcrminos  montcm  Libanum.  Sic 
igitur  dividitur  in  Anttochenen,  Comtgenen,  oC  Caltn  :  In  An- 
ttoihta*  quae  proxime  Phoeniciam  fequitur,  metropolis  erac 
Antiocht*,  cognomento  Epidaphnes  dicta,  Urbs  celebcrrima 
Jcdeseorum,  qui  olimSyriam  rexerunt.  Ibiquondam  e- 

l  f*i 


fcat 


D   E   S   C   R   I   P   T   I  ° 

celebris  fylva  in  fuburbio  ,  Dapbne  difta  ,  «£P*18 
uriginibus  &  fontibusamcena,  adeofane  utvolup a- 
tum  &  deliciarum  omnium  fedes  effe  crederetur ;  5C  u  quis 
inillaobambuiansamoremnon  exercuiffet,  noc  ipn  pu- 
dori  habebatur.  Csefares  poftea  tanti  illam  recerunt,  uc 
Edidocavennt,  ullamibidetruncarearborem.  Foit 
ttochmm  non  minus  inclaruerunt  Apamia,  Laodtcea*  ct 
ci*  cum  cognomine  Pieria;  unde  Regio  T/"*/^*  ruit  ap- 
pellata,  &  poftmodum  Seleucts.  Mons  Caims  (qui  Ke- 
gioni  nomen  dedit,  utCafiotisvocaretur  , )  hic  quoque 
iituserat,  &  alius  Pteh*y  ejufdem  cum  Regione  nomwis. 
Fluvii  ceiebriores  erant,  Belm^  Lycm ,  &  Adonts.  Comagene 
ultima  Syrisepars,  ubi  $»1*0/4**  metropolis  fita,  Lucano 
optime  nota.  Cocle  five  Cociefyxt*  poft  hanc  Regionem 
ufque  ad  fluvium  Euphratem  protendebatur :  partesejus  in- 
figniores  numerabantur  Decapolts ,  Tetr*rchi* ,  &  Falmyrene. 
Decapolis  a  decem  Urbium  numeroitadi&acft.  Damafcw 
Prsecipua  omnium  Urbium,  hodie  adhuc  totius  Regni 
Turcici  elegantiflima  dicitur ,  gcmino  muro  cin&a  multif- 
que  frequens  eft  turribus.  f  ncolae  ejus  fere  in  fingulis  redibus 
lcaturigines  habentcum  hortis.Fluvius  Chryforrhoes  ad  mu- 
rum  fluit,  foffae  alias  nimis  non  funt  profundae ,  propter 
albasmoros,  exquibus  bombyces  vi&itant.  RcliquseUr- 
bes  vocantur  Otopon  >Ph>l*dtlph:a  R*ph*n*yScytht>polts}&ntca. 
Nyfa,  priufquam  Scythae  illuc  deducerentur,G4<*Vir«,  Htppos 
Dtos%  PeiU,  ueraf* ,  &  C*»47fc*.Tetrarchiae  numerabantur 
XVII.  Parvarum  inftar  Provinciarum.  Infigniores  vero 
fuerunt ,  Tr*chonttts ,  &  P*ne*s.  In  ultima  originem Tuam 
fumebat  Jordanue y  &i\3tbsC*far**  Pane*  five  Philippi.  Pal- 
myrene^tv{\is  Ortum^montem  Libanum  attingebateratque 
ibi  optime  fita  Urbs  Palmyra^  cum  illam amceniffima ru- 
ra,  arenofis  campis  obdufta  ,  clauderent.utpropterloci 
corrtmoditatem  libera  pronunciaretur  :  tenebat  autem 
medium ,  intra  duo  Magna  Romanorum ,  &  Parthorum 
Regna  ;  tempoteque  belli  quaelibet  controverfa  pars  ibi 
amicitiam  fibi  quserebat  conciliare.  In  reliqua  Ccelefyria 
fequcntes  fitse  erantUrbes,  Zeugm*,  ad  Euphratem  Bam- 
byce^  ctiam  Hierapolts  &  Syris  Ai^^didlajam  AUp»9  ce- 
lebre  emporium  Chalcis  ad  tiuvium  Bel*my  unde  fertilif- 
fima  in  Syria  terra  nomen  Chalcidcne  habuit,  Chyrrns ,  Be- 


roe 


A   S   I   JE.  ljr 

w#,  ch*>ybon ,  unde  Regio  c^/^to  difta ,  LWi^ad 
Libanuru  ,ctlhMbf*cus  in  Euphracisripa. 

DESCRIPTIO  XVII. 
iSrmeriUy^jJfyri*,  &  reliquarum  adjacen- 
tium  regionum. 

A  R  m  e  n  i  a  fupra  montem  /I m*num  cum  termi- 
nos  nabuic,  &  duplkis  gencris  fuit,  Major  &  M,„*r  ^mi- 
quje  amba;,  amnc  Euphrate  dividebantur.  A'ment*  ma- 
jorcrac,  ubi  nunc r«rf^»»»,a, P^/ ,& Cnn<#cft :  &Se- 
pcencnone  Mofih.os  moncibus  feparacur  a  Colchideto.  Iberi* , 
C;t,7«,  amne  ab  Aib**i* ,  ab  Orience  Cafpium  marc  eft  , 
Caipiaque  promontoria;  a  MeridiemonsTaurus ,  quo  a 
Mciopotamia&  Nyphacesmons,  quo  ab  Affyria  difccrni- 
ttw  :  abOnente ,  Euphrate  amnc  a  minori  Armeniidiftcr- 
mmatur:  medium  eit  Ancicaurus ,  quidividiceam.  Fonces 
rnc  amnium  nobiliflimorum  ab  ortu  Solis  oriuntur;  nempc 
E»phrutet  ac  TySrts,  qUi  m  5acris  Htdedeldkimr :  montcs  in 
ca  GW,4,&  ^Wr«,.Regionesappellantur  Cot*cene,Bo<chef 
T°J*r<»'  >  Totene ,  Colthene  ,  Soducene  ,  Syracenet  Bafiltffenef  Ho- 
bordene  ,  At(e*  ,  ActUfene ,  Aftaunites  ,  Sophc  ne>  Anzttene,  Thof- 
p<tes  *Cortne*yGordteoet&Coru*>.  Populi ,  Mardi,  Corduif 
ycbe$,Arm*iirt*,  Artaxat*  olim  celebris  urbs  ,  priufquam 
a  Romams  combufta  &  folo  aequaca  effec,T^#t«,  Artemit*f 
t\1igr*uotert*.  Armtnt* minor,quae  nunc  Provincia  Vegi** 
&  Bohoch  comple&icur,  ab  ortu  Euphrace ,  a  mcridie  Ama- 
no  monce,  aboccafu  &  Sepcencrione  monce  Scordifco 
ciaudicur.  Mons  Ancitaurus  hanc  icidcra  fecat.  Regioncs 
in  eaerant,  Qrb*Uf?me>  AZtuUne,  Mreihic*,  Horfene,  Orbifene; 
JCem  dlitndus ,  C*t*onia  ,  Mortmene ,  Lavtana  ,  &  Aravene. 
Fiuvius  celebris  Melas,  qui  Euphraci  jungkur.  Urbiura 
principes  vocabancur,  S*t*l*>  NtcopoUs*  Meltteneit\  Com*n*. 
SupraArmeniamRegioncs,  Cokfas,  iberi*&  A'Uni*  fica; 
eranc.  Cokhis  ab  auftraliparce  Armeniaejuncla,jam  Men- 
grelia  dicicur ,  &  incerlbcriam  Poncumque  Euxinum  fcu 
mare  Nigrura  iica  eft :  eam  inhabicabant  E*le  &  Manrali 
populi,  undc  a  poftrcmonovum  nomen  *cceptu  Fluvii  Phafis 
&  Cyanewt  nuncupabantur.  Monces  Cauc*ftu  &  Corax.Ur- 
bium  celebcrrimce  Ph*fis  &  Dtefcuritu ,  qu«  poftea  Stbofto- 

1  2  polts 


Uz  D   E   S   C   R   I    P   T   I  O 

polu  diaa.  lber>a%  Albamam  inter  &  Colcbtdem 
G?orBi*occidentalis  eft,  Olim  hic  clariffim*  ^rb« 
^r#«  */?*  8c  tive  HarmaJlo.Albaw  nunc  Oeorfe  ? 

pars  Orientalis  inter  Iberiam  &  mare  Cafpium  ,  ab  A  IDano 
fluraine  nomen  habcbat.  Fluviorum  nobiliffim«serat 
r«,  i  in  Cafpiuro  mare  fe  evolvens :  Vrbes  ch.M*iw  Ch* 
b*l«ca,  Alb*n*,tk  G**4ra nonunabantur.Aflyriajam  ^r/tro 
aSeptentrioneArmeniacjungitur:  olim  Smtven,  uibem  iti- 
neretriumdierumlaxam,  habebat,&  Atbel*m  ubi  Danum 
vicitAlexanderMagnus.  Aflyriae  conterrainne  funtregio- 
nes  Mefopotamia  8c  Babilonia.  Mefopotamia  in  Grseca 
lingua  iic  dicitur  quia  media  inter  amnes  fua,  pars 
quondam  AiTyriorum  regni  ;  jam  corapkcYitur  ^/'^*  & 
Disrbech : regionesin eaerant,  Anthemufia,Ch*lcitist  Gau- 

zamtUjAcabtnelngme^  Aicobarttes.\tbc$prXC\3LTXyEdiJfay 
quxdeinde  Anttochta,  Ntfibts,  ipfaetiam  Antiochia  quon- 
damdicla,  Nicephortumy  L*bb*nay  SeUucta  ad  confluentcm 
Tigris,  &Euphratis,  Carr*  ,  ubi  Crafll  clades.  Mon- 
tes  dicebantur  WKaftus  &  Smgaras,  Fluvii  Chaboras  &  Sae- 
coras,  in  Euphratem  dcfluentes.  Babyhnia,r>\xx\c  Caldar,  pre- 
cipua  in  ea  regio  erac  ch*lda*d£\x\dc  Mardoc*a&,  Auchuntus 
JnfulaTtgriSc  Euphrateindufa  Mefene  appellatur.  Vrbiura 
clariftimaBabyloniajeratChaldacorumcaput,  aSemirami- 
de  in  ledem  Regni  Afjyrit  condita,  fed a  Nebuchodonofore 
magnificcntiffime  exitru&a,  tam  latis  &  altis  muris  circum- 
data,  ut  inter  miracula  mundi  ccnfcrentur.  Turris  altiffima 
conftabatexocloturribusinvicemimpofitis  ;  harumqua;- 
vis  octo  icalas  in  circuitu  afcendendi  caufa  habebat  : 
hortus  regius  fornicibas  imminebat.  Omniahaec  inpulve- 
rcm  &  cinercs  redacta,  &  hsec inflgnis  urbs  fcedis  ruinis  fe- 
pulta  &  obrutajacet.  Secunda  urbs  Urc hoa  erat,  qure  Ur 
cb*l(Uorum]n$acrh.  Borfipp* ad  lacum  fita  crat  Teredon 
Nobilis  inter  Tigrisoftia  vicus  fuit. 

DESCRIPTIO  XVIII. 

N   A   X   O   L   1  jE. 

P  a  r  s  ifta  terrae ,  inter  raare  Medicerraneum ,  Mgxum% 
1  &  Pontum  Euxinumfita,  a  provincia  Anadole  nomi- 
natur.  lnea  olim  hx  regioncs  numerabantur  :  Cappado- 

cta 


A  S  I  &.  jjj 
iim  ,  Gahtta  ,  PaphUgonia  ,  Pontus ,  Bithyni* ,  j»i7»r,  I^- 
*i«  |  Pamphylta  ,  &  Ctctlia.  Cappadocia  quatuor  nunc  rcgio- 
nescompleditur  ,  Gtntch  ,  Suas%Anadofen  ,  &  Amafiam.  Ab 

ortu  Armeniae  jungitur.  Regiones  appellabantur,  Lycs*»ia% 

Themifiyrene  y  Zeltttca*  Carmanene  ,  Gargawaufeney  Cargauritts, 
Antiochtn*  ,Tyranit.  Gens  Heniochorum  magna  erac  :  Vr- 
bes  ,  Coman*Ponttcmy  Ktocafarta  ySeb*ftt*  ,  DtocA(*reay  Maz* 
feu,  Ctfarta>  lconium,  Larmnda ,  7}*» a>  TrapeKus ,  f>  Amafa, 
Strabonis  celeberrimi  Geographi  patria.  Fluvii  dicuntur 
lrt  5  &  Thermedon. 

Calatta ,  ubi  nunc  Koni  &  chiankart  firse  ,  regio  erat 
aGalatisficdi&a.  HiexGallia  egreffi,Roma  combufta, 
exltaiia  huccoramigrafledicuntur :  cam  ob  caufam  Gal- 
lo  Graecinuncupati*  Antea  hanc  terram  tenuere  Phryges  , 
&  Paphiagones.   Haec  ab  OrtuCappadocia?  contermina 

Cft.  ineaeranthipopuli:  Ttacmi,  Chalybes^  Proferltmtntta  , 
lyctai,  &  Orondus.  Vt  &  Nationes  Gallorum ,  Tt clo- 
f*gi*  quorum  caput  Ancyra  urbs :  Toltftobogtjy  Voturt  & 
Kmbtani.  Vrbes in  ea  funt  Teuihrania  ,  Stnopt  Mithridatis 
cunis,  &  fepulchronobiiis,  Amifus%  Themay  Pejfinua  feu  Di«- 
dyment  9  qux  CybeU  d\£tl.  Montes  erant  Olgafisy  Didymus^ 
tc  tertius  ,  :qui  CAtnorum  tumulusi  in  Paphlagonia  erant 
popuii  Henetty  unde  Venett^lloXisL  Orti, 

PontusdiBythinia  quidc  antea  dua?  Regiones  fuerunt,  fed 
deinde  a  Romanisin  Provinciam  redactae.  Ha?c  regio  ab 
OnuGalatta  terminatur ,  ubi  popuYiC  hatcedontt  habitabant, 
Martandini ,  CauconeSjSygiant.V  rbcs  \nCigncsyC  ha  lcedon  tC  on  9 
flantinopoli  adverfa  ,  nunc  Scutari ,  Ktcomedta ,  Apamea  ,  He- 
raclta  ,  Mtca*  >  Prufias.  flunc  Burfia^  &  Ltbyfia,  Annibalis  pro- 
prio  intericu ,  ac  fepukhro ,  nota. 

Ajiaminor(ubinUDCChiutaletSarcutkGermian  funt)  termi- 
natur  a  Sept£crione  duabus  regionibus  prius  nominatis  quas 
co  pleftitur  has  rcgxoncs^P  hrygtamtMyfiam,  Lydia  &  Carsam9 
&fimul  regionesquasGraecse  gentesincolucrunt,^/i// >yJo- 
niam  &  Doridtm.  Phrygia  duplex  cft  ,major  &  minor  ,  ctiam 
Troas  di&a.In  majori  hi  crat  popu\\tOlympent9Moccadetit  Cy- 
dijresyCypetinitMaxiani-^ftbcS9Synnadaykpamiat\Ctbotus  ante 
CtUna  dicla:Fluvii,  Mtandert$L  MarfiasMons  Cadmus  qui  ca 
aLycia  difcernk.  Troasab  urbeTroia  feu  Jiio  ficdi&a  erat, 
quae  tamirj  Grscis  quam  Latinis  (criptis  crebris  innotuit,  & 

I  3  .aGrse- 


114-  D    E    S    C    R    I    P   T    I    O  - 

a  Graecorum  decennali  obfidione  excidioque  incly ta  nw» 
llium  triginta  ftadiis  a  veteri  diftabat  .  Alexandn  i  r°a* 
etiam  alias  Alexandria  nominata  erat :  inhac  regione  amnis 
nobiliflimus  Scamandrus  fuastrahit  undas.  M yj  *\*n 
rem  &  minorem  dividitur:  in  Majore,hi  populi  fuere,o/y»>- 

tuPergamua.Trajanopolu^Alyda^XxkVWXS  Rhy»d*cus&  inontes 
Olympus, &  Cymon. In  minori  urbes  erant ,  Cyztcus  >cum  in- 
figni  portu,&  marmoreisturribus,  P^r/iV,  Lampfacus  ^A^ydM 
&  p*rdanumyamiies  JEfepus,Granicusy  StmotSi  MonS  id*y  ™a» 
ridis&  Oenones  amoribusnotus.  Lydta,  partim  Mcconta  no- 
xninatur.  Urbeserant,  Thyattra,Sardes>PhtUdelphta,¥\uunn&, 
CatcusyThermusy  Caiftrustqu\  Lydia?  &  Cariae  limeseil.  Mon- 
tes  dicebantur  Stpulus ,  Tmolus ,  Mefogys,  Mtmas.  Caria  com- 
pleditur  Utbe$,Tripoltm>LacdtC4amyAnttochiam,  Magnefiam, 
PrtenenyAlabandamyStratenicen\x\X\lOVft  Mtletu  illuftris  quon- 
daro  atque  potcns  mari  Graecorum  Civitas,hsec  fuit  Mynduf- 
que.JEolts  urbes  habet,nomine  Cummm>Phoc*am,EUam.ln  Jo- 
nica  erant  Smyrna^CUzomene^TeoSyLebedus^  CofophonyHoxnCTl 
natalibus,qua  Jove  Ciazomenio  celebrior.  Ephtfus  erat  om  - 
nium  clariflima,cujusdecus  fuuimum  templum  Diana»  fmr, 
uima^onum  opus ,  cui  foli  Xerxes  Perfa ,  cum  alia  templa 
combureret,  pepercit :  Ephefii  \4  templum  a  fcelerato  in- 
cendio.deftrudtum  deinde  adhuc  magnifkentius  sedifica- 
runt.Regio  DawcomprehenditUrbes  Haltcamaffum  propter 
Maufolum&  ejus  conjugem  Artemifiam  valde  celebrem, 
&  Cnidum. 

Lycia ,  qua?  nunc  AldinelU  dicitur,in  circuitu  fuo  urbescom- 
pledebatur,  Pataram  ,  Andrtacem ,  Telmepum ;  FluviosXaw. 
* hum  &  Limyrurr.-9  montem  Chimaram  noclu  fumum  exhala- 
tem ,  unde  fabula  de  animali  Chim&ra  vcnit,quod,leonem, 
capram  &  ferpentem  reprsefentaret-.nempe  in  radicibus  ferl 
pentibus.in  medio  pafcuis  capraruin  abundabat,  &  in  cacu- 
mine  lcones  erant.  Pamphylta ,  nunc  MentefM  dicitur :  in  ea 
regiones  funt,  Carbaha  , &  Ptfidta  pars ,  cujusincola?  Solymi 
di&ifueVc:  Urbes  ibidem  Side^SeUuciaPifidia^  Antiochta 
Termefui  &  Perga.  ' 

Ci/^,nuncCflr«i«»f«,longiflimotra£lu  interTaurum  & 
Ciliciummare  porredtaeft;  hic  dicuntur  Urbes,  SeUnus 
Pompejopolis ,  ante ,  SoU  CtUcta  di&a,  Mallus  &  Iffa  ad  finurn 

maris  * 


maris ,  a  quo  nomcn  accepit:  Intus  Tatfns^  Divi  Pauli  Apo- 
ftolipatria,  olim  propterartesliberalescekbcrrima. 

DESCRIPTIO  XIX. 

De  Infulis  Cypri  &  Rhodi. 

PIrca  Natoliara  infula?  complurcsjacent ,  quae  Afia 
^-'adjunguntur.  Nobilioresfunt  Cyprus  &  RWw.  C^rm 
in  IQicofinn  inter  SiltcUm  &  i)naw  fita,  inter  quatuor  majo- 
res  meditcrranei  maris  numeranda;Tcmporibusantiquiffi- 
mis  novem  regna  complexa  eft,  propter  cceli  clcmentiam  , 
folique  fertilitatem,  Macaria ,  id  eft  bcata  lnfula ,  dicla  eft. 
Cyprm  a  cupri  copianomen  accepit :  Incolae ,  viri  pariter  ac 
fceminae/in  libidinem  valdfc  proni  funt;undeolimVeneri  haec 
infula  confecrata  fuit.  LongitudocjusMill.  40.  latitudo 
maxima  XV.  Mill.  Gerro.  eft.  Olim  in  quatuor  partes  di- 
vifa  fuit,quarum  nomina  erant,  S*Umin*%  P*pbi*%  Ammthu- 
fi*  &  Lmptibf*.  In  ea  erat  celcbris  altus  mons  O/y  ;fluvii, 
Lyctu  &  Pedtdw,  &  Urbes,  Papbos,  &  S*Umis.  Ha?C  regio  Rc- 
gibusregebatur,  antequam  illam  Romani  oscuparent.  Ho- 
rum  ultimus  Ptolomseus,  accepta  fama  dc  Romanorum  ad-' 
ventu,veneno  fatafuaoccupavit :  Portius  Cato  Cyprias 
opes  Romam  invexit ,  quse  magis  aerarium  locupletarunt 
quamullus  triumphus.  Divifo  Imperio  Romano  iub  Grae- 
cis  fuit  Imperatoribus.  At  cum  Ann.  cId.  C.  LXXXI. 
Richardus,Angliae  RexcopiasHierofolymam  contra  Sara- 
cenos  ducerct ,  &  tempeftate  in  hanc  Infulam  delatus  eflet; 
iilum  vero  in  terrara  exfcenderc  incoke  prohiberent ,  hanc 
Infulam  vi  armorum  fubegit,  iliamque  alicui  Gallo,nomine 
GuidonUoco  Regnidedit.  Hunc  Guidonera  alii  Reges  in 
Imperiofecutifunt,  ufquedum  haec  Infulain  poteftatem 
Genuenfium  deveriit.  Hanc  dein  Venetiani  tenuerunt , 
quibus  a  Turca  Selymo  An.  clo.  D.  LXX.  ercpta  eft. 
Quam  quidemTurcaindcfub  lmperiohabuit,fed,in  pra> 
lio  apud  Lepanthum,  tantum  fenfit  damnum,  ut  veilet 
nunquam  a  (egravatam  fuifleCyprum,  cumhacoccafione 
fcedus  cum  Hifpano  &  Papa  ,a  Venetianis  initum,proroo- 
vit.  Hodierno  tempore  tres ibi  funt  cclebrcs  U rbes.  Prima 
e&Ntcofi*tm  mcdia  Infula  fita,&  ofto  propugnaculis  aequa- 
lis  magnitadinis  munita.  Akera  vocatur  F*m*«u(l* ,  ma  elt 


1,1  D    E   S    C    K    I    P    T    I  O 

ad  mare ,  bene  quoque  firmata.  Tertia  dicitur  W 
fuUKbodms,  magnitudincquidemadaliasnon  accedit,m- 
hil  minustamen  celebris.  Alia  antea  habuit  noroina,  Sc 
imprirois  potenspropternavigationes  ruit.Romanis  tepius 
fuppetias  culit.In  circuitu  triginta  ferme  habet  MiU.  Germ. 
iitequeibifueruntcelebresUrbes^^^ 
qua  poftca  RW^difta  fuit.  Olim  miraculuro  erat  to- 
loflus  Solis,  qui  LXX.  cubitosaititudine  contmebat,&  ubi 
perterraimotumannosLVI.  poft  decidiflec,  roiracuii  ni- 
hilominus  loco  ita  jacens  habitus  eft  :  nam  mimma  pars 
hominum  ,  pollicemhujus  ftatuse  ambabus  ulnis  capere 
potuit.  Digitiejusmajoreserant  imaginibus  ad  vivumex- 
preflis,  in  fra&oillo  corpore  fpcluncae  confpiciebantur. 
Haec  ftatua  in  decurfu  XII.  annorum  pro  CCC.  talentis 
confe&aeft.quseexarmaturaRegis  Demetrii  comparaban- 
tur.  Erant  in  hac  Civitate  alii  centum  Colofli  ,  quorum 
roinimus ,  propter  praftantiam  fuam ,  cuilibet  loco  famam 
conciliare  poifet.^Es  de  magnoColoflb,Suldano  ceflit,poft- 
quam  InfulamRhodum  occupa(T;st,cui  auferendo  DCCCC. 
Cameli  fufFecerunt.  Portatum  illud  eft  Alexandriaro. 
Qnod  Infulam  attinct,  illaolim  fuisparebat  Regibus ,  dein 
fub  poteftatem  Romanorum  cum  Afia  redatta  eft  :  cum 
Imperium  divideretur ,  fub  Imperatorum  Graicorum  ac- 
quievit  Regimine.  Sequentibus  temporibus  ,Saraceni  An. 
cId.  C.  XV.  hancoccuparuntlnfulam  ,  qui  Coloflum  fe- 
cum  abftulerunt.  Atubiiterum  a  Chriftiaois  recepta  eifet 
An.  M.  CCC.  VIII  Equites  Johannitici  ordinis  fortiter 
rem  geflerunt ,  illamqueconfervarunt  ufque  ad  Ann.  clo. 
D.XXII.  inquoTurcicusTyrannusSolymannus  II.  illara 
occupavit.  ExulibusveroeqaitibusaRegeHifpan.  Infuia 
Malta  concefla  eft. 

DESCRIPTIO  XX, 
Magnorum  Lacuum  xnAfia. 

Hax  i  mus  in  mundo  Ucus  Hynanicns  ,  vclCafpim 
±y*  cft  ;  proptereamare  dickur,  &  plerumque  in  Italica 
Lingua  Mandt  JW*.continet  longitudine  fua  fercCCLXX. 
Miliiar.  German.  &  latitudinc  fupra  C.  Dulces  habet 
aquas,  multaqueinfluentiacontinetflumina,licet  nulium 

habeat 


A  s  1  M'  1,7 
nabcat  cxltum,  Vcteres  quidem  in  illa  fuerunt  opinione» 

quod  finus  Oceani  Uytkm  cflec ,  fed  Herodotus  fcriptorum 

antiquiflimus,  ut  &  Ariftoteles  &  Diodorus ,  huicfenten- 

tiaecalculum addere noluerunt ,  fedillud  profingulari  ha- 

buerunt  roari,  quod  cumOceano  neutiquameiYcc  mixtum. 

ldcirco  Ptolomaeus  potius  ftagnum  quam  mare  dicere  vo- 

jmt ;  ad  quam  fententiam  hodie  plurirai  accedunt.  Scd  ni- 

hilominusmarevocatur,  utfupradi&um  eft.  Dehocraari 

icnptores  perhibent ,  quod ,  in  nonnullis  locis ,  fluvii  ex  ru- 

pibusita  feeffundant,  utinficco  infcriusambulareliceat; 

item  quod  certis  anni  temporibus  ad  littus  iter  perfici 

qucat ,  alio  vcro  temporeomnia  aquis  fuperfufa&  imper- 

via  lint.  Alterum  ingens  ftagnura  dicitur  AfphaUttts ,  in  fa- 

cris  literu  mare  mortuum  dictum ,  propter  magnitudinem, 

&  immobilem  naturaeaquam.  Hoc  ftagnum  tegic  terram 

Soaoma^  Gomorra*  Adama^  Zebotm,  quae  ignc de CCelo  lapfo  a 

Deoperditat  funt.  Nullos  patitur  pifces,  necavcs,  qu& 

alias  aquas  amarc  folent;mali  faporis  eft,  fcetorque  «jus  no- 

clvui  ,  &  intolerabilis  eft.  Nullo  movctur  vento ,  quoniam 

bitumen  vento  eft  adverfum  &  aquam  in  fuprema  ora  con- 

denlat.  Nullas  patitur  naves;  namonme,  quicquid  vicain 

ducic  ,  in  illo  fufFocatur.  Nec  quicquam  undis  fuffert,  nili 

prius  alumine  interlitum.  Nihil  vcro  vivi  ibi  potett  fuffoca- 

ri.  Tauri  &  Cameli  intra  undas  hareut,&  natant,  omnefq; 

illi,  qui  te  huic  commictunc  raari,  five  natare  didicerint,  fivc 

non.  abilliusnaturainaltumelcvantur.  StagnumGeneferoih 

vcl  Tybtnaf  tercium  cft  ,  ctiam  marc  GMiUum  dictura 

Quarcum  eft  Stagnum  Samothonuts ,  ulcimaqueduo  Jorda- 

nus  iiicerfluic. 

DESCRIPTIO  XXI. 

Maximorum  in  Asia  Montium. 

\jl  Aximus  totius Orbis mons , Tauttu eft ,  qui incipit 
*  *  *  ad  litcus,  InfuUm  Khodnm  verfus,  fequc  pcr  tocam  lon- 
gicudinem  Aiix  extendit ,  ufque  ad  ultimum  latus  verfus 
Orientem,  ultra  M.  CCCCMiiliar.  Germ.  Laticudo  vero 
in  plerifque  locis  ukra  centum  Milliar.  excurric.  Extendic 
fe  igicur  primum  ab  Oceano  verfus  Oricntem  in  magna  lon- 
gicudine  &  amplicudine ,  donec  jncra  raaria  in  anguftias 

coLjicur : 


fc  DECRIPTIO 

•  rr.nunimmtrsLPhoemcium.Ponticum^Cafpium.liXC 

-?rJar  iTS  ■  &  h5nC  inde  n°Va  aCC1' 

,g,tur  varns  p «*aD^catur  lmmm%  dein  Emodus,  Paropami- 

ftn*Sl  PharphaUs.  Croates,  Ore.es  . 

r—  ^ubifefupergrediturc^,- 
£  ubi  aucero  brachia  fua  cmittit,  &  fe  verfus  mare 
extendit ,  Sarpedon  dicitur,  CoracefiusyCraguo  &  VlClffim  T««- 
m,.ubicranikusadmittit,  nomen  habet Pjr^m ,  hoceit 
portarum,  ita  tranfitus  iili  vocaotur.  PyU  Armemca.  PyU 
Cafpu.  PyUCtlm*.  Latior  hujusraontis  Defcnptio  in  At- 
lante  exhibetur.  Hoc  vero  pro  explorato  habetur ,  pleroi- 
(]ue  in  Afia  montes  ab  hoc  ftupendo  monte  defcendere 
tjuorum  nomina  alibi  difta. 

DESCRIPTIO  XXII. 

Prxcipuorum  ln  A  s  i  a  fluviorum. 

DE  aliis  fluminibus  fuo  loco  diSum  eft :  fequentes  tres 
tantum  reftant ,  quos  exponemus.  Qui  funt :  Euphrates, 
Tygris*  Qcjordame*.  Euphrates  in  magna  Armenia  nafcitur; 
apud  Incolas  Frat  vocatur ,  &  in  principio  Pyxirates ,  ubi 
Taarum  influit  Omiray  &  ubi  viciffimeffluit,  nomen£«- 
phratis  accipit.  Poftea  Uefopotamiam  ad  finiftrum  latus  at- 
tin^it ,  ad  dextrum  verb  ,  Syriam  ,  Arabiam  ,  &  Babyloniam, 
6cieinmultadividitbrachia,  quorum  unum  adSeleuctam 
percurrit ,  & in'  Tygrim  labi tur ,  alterum  trahitur  per  Baby- 
loniam  ,  &  a  Chaldaicis  ftagnis  vel  paludibus  abforbetur. 
Indetamenemergit,&  olim  iingulari  magno  exituin  marc 
devolvebatur ,  poftea  ab  incolisaggereimpcdicus  eft,  qui 
illius  undis  fuos  irrigabant  agros.  Coa&us  itcr  fuum  pcr 
Tygrim  capere.  Solet  vcro,  ficut  Ntlut  ,  tumcfcere ,  &  cam- 
pos  Mefopotamise  inundare  ,  &  fru&iferosreddere.  Tyjrw 
jamab  habitantibus  Tigj/di&us  :  parkerin  magnaArme- 
nia  exfurgit ,  in  planitie ;  nimirum  ubi  lentc  undas  trahit , 
vocatur  DtgUto ;  ubi  autem  praeccpsfertur,  Tygris  appellatur 
(quod  fagittam  in  Medica  lingua  notat  }perrumpit  ftagnum 
Arethufany  &  cum  mons  Taurusipfi  fit  impedimento,  fc 
in  fpeluncam  demergit,  &  fubter  diiabitur  ,  utin  aitero 
montislatere  iterum  emergat.  Poftea  ctiam  per  alternm 
ftagnuro  penetrat ,  quod  vocatur  Thofpites ,  immergitque  fc 

iterum 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  ihe  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


r  *  *  I,p 
teruro  In  occukos  greflus,&  fere  tf.  Milliar.Germ.ab  illo  lo- 
co,ubi  fe  condidit,  demum cxfurgit.  Poftquam  alios fluvios 
ln  Armtnta  &  Ajfyrta  devoravit,  feparat  Ajjynam  f>  Mefopo- 
t*miam&  dividiturapudsr/**<ri*,*in  duos  profluentes,quo- 
rum  unus  ad  Stlumiam  dilabitur,  alter  ad  Cufiphonttm.  Facit 
igitur  veiut  Infulam,  non  parvae  magnitudinis.Uoi  fe  aqua; 
iterum  conjungunt ,  vocatur  Pafitygnt ,  &  influit  tandem  in 
UcumChaldaic«m&x  quo  cum  magno  impetu  iterum  emer- 
git,&  per  duos  exitus  in  finum  Periicum  decurrit.  Jordanus 
ex  duabusfcaturiginibus  oritur,quae  non  procul  ab  invicem 
htx  funt.Unadiciturcxiilis3ror,altera  D*«,poft  confluxum 
faciunt  demum  Jordanum.  Fluvius  amcenus  eft,&  afpe&u 
jnfignis ;  duodecim  milliaribus  ab  ipfius  primo  ortu ,  cfHuic 
in  lacum  Samochontun^  procurrit  indcin  ftagnumG#ar**r* m 
vdTtbtrtadtm*  Poftea  irrigat  Judtam  &  Samartam  ,  &  ulti- 
roum  amari  raortuo,vel  ftagno  -rf/^Jnfpabforbetur.In  via 
ad  multa  dilabitur  loca  ,  quafi  invitus  illud  mare  attingeret, 
cum  cujus  fcetida  palude  falubres  fuas  undas  segre  mifcet. 

DESCRIPTIO  XXIII. 

D  E  J  U  D  JE  I  S. 

ruM/n^i  nulloampliusconjunclocohaereant  Imperio, 
v-^ncc  Regionem  habeant  quam  foli  incolant,  nihilominus 
tamen  ex  Afia  fuam  ducant  originem,  non  abfurdum  duxi- 
mus ,  hic  nonnihil  de  illis annccterc.  Gens  eft,  quse  pafllm 
vagisitineribus  difperfa  roanet  ,nec  uliam  poflidet  terram, 
ad  omnem  mercatum  vel  potius  fraudes apta ,  quaeve  per 
fcenus  immodicum  ad  divitias  ingentes  pervenic.  Mores  il- 
lius,per  varios  Populorum  ritus  roixti.Malitiofi,&  obdurati 
funt  cordis,  necadChriftianam  Religionem  facile  converti 
poflunt , &,  licet  converfi  fuerint ,  hy  pocritsE  funt  uc  pluri- 
mum.  Pigritia omnia  finunt  dilabis  nec  munditiei  itudenr. 
Verum fignum  illorum  fervitutiseft,quod non  habeant  po- 
teftatem  arma  traQandi ,  &  fundos  poflidendi :  quod  haud 
injuria1  fit,  cumillinospejustra&arentfiillorumpoteftati 
fubjecli  efleraus.Converfioncm  illis  ex  animo  prccamur,& 
fperamus. 

AFRI- 


A  F  R  I  C  JE- 

Frima  Vefcriptio  gcncralis. 

5  i  *  parvo  iftbmo  adncxa  eft  maximt 
rWulaorbis,  Afrtca  ?o^™™ 
arabitufuoad  *ooo.  ^»>l^r'GAer^AS 
ftia  ifibmi  6.  milliar.  Germ.  eft.  Maxima 
pars  V^mculta  cft,  paffim  arena  obn- 
ta,  &  propterarefcentemtempeltatem» 

6  calorem  intectiflimum  ,  inculta  ,  oc 
deferta.  Hic  plurimavcncnofareperiunturaniraaha ,  rna- 
gna  damna  hominibus  adfercntia.  Plerumque  baec  terra 
rnagis  vafta  ,  quam  frcquens  incolis  eft  >  multi  tamen 
campireperiuntur  fru&iferi,  quircliquam  tcrraeftenhta- 
tcm  coropenfant.  ApudGraecos  vocaturlyfci* ,  aLybian- 
liaEpaphi,  qui  Jovis  filius  dicitur.  Nomen  vero  Africa; 
ortura  ab  Aphro  Lybici  Herculis  filio  dicitur.  Maria ,  quae 
Africam  cingunt ,  vocantur  verfus  orientem  mare  Rubrum9 
verfus  meridicm  mare  JEtkopicum  ,  verfus  occidentem 
mare  ^//a»/tri<jw,verfusSeptentr.mare  Medtterraneum^quod 
etiam  Ltbycum  diftum  eft,  quoufque  ad  hanc  Provinci- 
am  acccdit.  Maxima  Afnca  iongitudo  cft  a  FretoGtbraltar, 
ufqueadpromontoriumCapitisbonaefpei,  DCC.  rnilliar. 
Germ.LatitudointraduoPromontoria,  Hefpencum ,  jara 
Cubo  Vtrdt  diclum  ,&  promontorium  Aromata ,  ad  fauccs 
roarisRubri,  jam  Ceardafui,  D.  L.  milliar.  Germ.  Tota 
Regio  veteribus  nunquam  fatis  fuitcognita,  exccptauna 
partenimirumilHi,  quae  mari  Meditcrranco  proxime  ad- 
jacet.  Cceterum  fupra  ortum  NtU  8cmontesLunae»  nihil 
Veteribus  fufr  cognitum,  fed  fere  fingulaintra  CC.  an- 
nos  ad  notitiam  noftram  pervenerunt.  Regiones ,  in  quas 
olim  vidfbatur ^f/fi^4,vocabantur,  JEgyptusyCyren* ,  minor 
Afnca^Ttoglodytarum  &  Garamantium  Terra,  Numidia,Mati- 
rttania^Getulta,  inferior  LtbtayTtogloditica  Arabta  &  JEtbiopia. 
Hanc  veterem  defcripcionem  in  quatuor  dividemusjpartes ; 
Prima  in  fe  continebit  JEgyptum :  Altera  reliquas  Regioncs 
ad  mare  mediterraneum  :  Tertia  Rcgioncs  in  medio :  ulti- 
raa  Regiones  verfus  alia  maria. 

Sactwdt 


Early  European  Books,  Copyright  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


f 


.  A   F    R   I   C   jfc,  x4l 

Secunda  Defcriptio 

&    G    Y    P    T  L 

ruM  cx  Afi*%  terr^in  ^/«>4#»pervcnimos,  quodpcr 
iflhmHm  fieri  oportet ,  primum  in  JEgyptnm  veniendum 
ett :  quam  Provinciam  vetercs  Geographi  Afi4  adnume- 
rabant;cum  iili  Nilum  terminum  facerent.Sed  pofteri  vete- 
rem  A  rabicum  ilnum,  vel  mare  Rubrum,  terminum  &  limi- 
tero  recerunt-.igicur  Provinciam  Arrice;annumerarunc.No- 
roen  Regionis  venic  abifcgypto  Danaifratrc  ;  namolim 
Aena  diccbatur.  Haec  terra  a  Septentrione  mare  habet , 
quodabillonomenaccepit,  verfus  orientem  Petream  Ar*- 
b^m ,  & dictiim  finum  maris ,  verfus  rmeridiem  JEthtopiam% 

&  verfusoccidentem  Cyr*»tf„.Longitudo  ab  oftio  N</#,quod  l 
PelufiicHm  vocamus,  ufi|ueadurbemC*i4£*r/>w««»,  erac 

DL.  latitudo  ab exitu  Nili  ufque  ad Vrbem  Ifotacifffiim,  Jj 
jamCo**,  centum  milliar.  Germ.  Otim  dividebatur  JEgy*  f 
ftm  inlupcriorem&inferiorem.Supcrior,qu*verfus  me- 
ndicm      fait ,  iterum  per  Nilum  in  Ly bicam  A* gyptura 
verfus  occidentem,  &  Arabicam  verftis  orientem  divideba- 

tur.   fdeo  populi  Krabagyput  &  Lilytgypttt  vocabantur.  .  li 

InferioriE^/«jerat  verius  mare  MeditterraneG  &ibi  pars 
terra:  simreott,\t\  Marmarica  verfus  occidentem  Cyreuf  adja- 
cebat.  ifcgyptii  gloriabantur  quod  fub  RcgeAmafc  vi- 
gintimilliaUrbes  poflederint,  &  poftquamdeinlmpcrio  • 
Komanofubjicerentur,ingcntinumcroparvarum  Urbium 
gaudebant.  Tota  Terra  JEgyptm  in  multos  diftri&us ,  quos 
appellabant  Nomos ,  dividebatur.  Interomnesin  ifcgypto 
Urbes,  crat  Mexandrt*  pnecipua ,  quze  non  folum  in  te- 
gypto,  verumetiamintota  Africacelebcrrima.  Hacpri- 
rnum  ab  Alexandro  M.  conditaeft,  in  loco  valdecom- 
roodo,  ubiduoportuserant,  &  primum  icafitacrat,  ut 
formamchlamydismacedonicacreferret,  dein  inprxftan- 
tia  &faroa  ita  profecit,  ut  tantumunicx  Urbi  Roma  , 
cacterumnulli  aliicederet.  Kurea  Urbsdi&a  eft.  Reiiquas 
Urbes  vocabantur  Dtofpoti* ,  vcl  Jheba  JEgyptiac*y  qune  cen« 
tum  babuerunt  portas,  vel,  ut  alii  volunt,  centurn 
aulas,  &palatia,  ubi  tot  Principes  Arces  fuas  habue- 
runt,quorum  quilibet  urgentc  neceflltate  CC.arraatorum 

milituiu 


4 


*4* 

roi 


DESCRIPTIO 
ilitum  producerepoflet.  Poft hanccrat  Memphu  olim  Re- 
o t  habebat iUaPyrimides  incrcdibilis  magn,cud,nis,in  qu,- 

Su  humana rum  manuum fingularc ,  igtar  quoniam  in  ,n- 

erant  nullam  jaciebant  umbram.  Multi  ex^ftimant,  quod  ,1- 
Softentandam  magnificentiam,  &  divitias  Rcg,as,ut  & 
fuVerbiam  erea^  fucrint:  fed  magis  eft  crcd,b,le ,  illas  ad 
o  fervandum  folem  &  ftellas ,  primum  ab  ^gyptus  Reg,- 
bus  qui  huic  fcientix  faerunt addiaiffimi,  exftruftas  fu,fle. 
ReV:qU32  Urbcs  CV2i^Syene^u,Bubaftu^Uphant^Tentyru, 
A^noe^Abydm^emnonu  Regis.  Ofym  propter  templum  ce- 
lcbris  mt.H$u$poU$9hoc  eft  Urbs  folis,  ad  fines  Arabiae,pra?- 
clara  &  celeberrimaUrbserat.In  Marmaric*  eratoppidum 
jipu  propteridolumitgyptiorumcelebris.  Habuit  etiam 
>fc ovptus  puichrumLabyrinthum ,  qui  fine  ullo  ligno  aedi  - 
ficatus  erat ,  in  circuitu  illius  erant  mille  domus  fepara- 
tx    &  duodecim  Aulae  marmore  faftae^  &  teftae,  ad 
ouasibi  unus  tantum  patebat  aditus ,  intus  vero  innumerus 
viarumnumcrusfibi  mirabiliter  invicem  innexus.  fyptii 
fevccuftiffimamgcntem  jaaabant,  &cum  sc^mhac  dc 
re  certabant ,  fe  illis  antiquiores  cfle.  Quod  fecundum  JVr* 
fint  antiquiffimi,  exScripturaS. patetMnventores multa- 
rum  Artium  judicantur  ,imprimisfc»entia  rerumdivinarum 
ipfi«adfctibitur*  &  ante  alias  Aftrologia  &  Aftronom,a. 
Q.,apropter  D*d*lus  ,  Melampm  ,Pyth*&o*as  ,  Hometu*  ,  & 
rmihi  alii  ad  illos  profeai  funt ,  &  iapientiam  ab  illis  quae- 
fiverunt.  Ferebant  olim  Regum  Imperia ;  Reges  vero  vel 
ex  fua  gente,  vel  yEthiopia  eligebant.  Poftea  Dominos  ex 
profapia  Perfica  »  &  ultimum  Macedonica .  agnofcebant. 
Tandcm  ex  propria  gente  Regcs  producebant ,  doncc  Ro- 
mani  hancterraminProvinciam  redigerent,  poftquam  ab 
Augufto  bellolaflata,  fublmperiumiUiusdeveniflec.  Poft 
Romanos  Saraceni  omnia  occuparunc :  poft  illos  Imperium 
Soldanorum,exTartarico  populo  Ctrcajforum  valde  cclebre 
faaumeft.  Ultimuro  Turcae  omnia jugofuofubjecerunt , 
&  totam  Regionera  An.C.  M.  D.XVI.  iubjugarunc. 


Tcrtia 


*   F   R   I   C  JE. 


Mt 


7?r//4  Defcrtplio 
Partium  i^tfric*  ad  mare  mcditerraneum 
extra  dJlgyptum. 

G  y  p  t  o  proximfc  fita  erat  Regio  tyunt  ,  ubi 
templum  Jovis  Ammonis:  Jameft  pars  Btrchtnjcd 
olim  haec  Regio  dicebatur  Pentapotts,  aut  quinque  Urbi- 
um.  Harumerant  nomina ,  Beremce  ,  Arfmot  >Vtolemmts>A- 
pollontmy  Cy*»f,aquatota  Regionomen  fuum  accepit.Ui- 
tima  harum  aGra^cisaedificata  eft  ,  qui  ex  Thera  Iniula 
JEgai  roaris  huc  vencrant.  Cynmu  diu  intra  if-gyptum  & 
•  Carthaginem  liberi  f  ucrunt  ,   dcin  longum  bellum  cura 
Carthaginenfib.  propter  fines  Regionum  geflerunr.  De- 
ftru&a  veroa  Romanis  Cartbagine , haec  Provincia,cum 
reftanteparte^/r;c4,fub  Romanorum  conccfTit  poteftatem. 
Poft  hos  Regio  ,  Saraccnis  ,  &  ultiroum  Turcis  in  poflef- 
fionem  ceiTir.  Minor  Africa,quse  fubnomine  Africse  feor- 
firn  continetur,terminatur  a  Septentr.roari  Afnco&b  oricn- 
tea  finu  Syrtis  roajoris ,  a  meridie  feparatur  longisalpi- 
bui  a  defertis  Getulu  &  Lybu.  Verfus  occafum  erat  fluvius 
Tufcm  ,  loco  finium  \  hodieque  ibi  fitum  eft  Regnum  Tunes. 
fielebriores  fluvii  olim  erant  Cyniphm ,  Triton ,  qui  Tri- 
TO^ien  paludem  fecum  trahebar,  Catmdm^cpi  ad  Canhxgi- 
»*/»vergit,  &  apudZtticmm  omnium  maximus,  bragadtu 
vocatur.  Tufca,  ut  dic~him,  limes  eft.A  QuvloTufcm ,  ufque 
ad  QwiumAr/pfmgmm,  protendicuradlitusAfricanum  N*~ 
mtdtm ,  quae  olim  propter  Regem  Mafiniflam  celebris  fuit. 
Noftristemporibusibi  fitumeft  Regnum  Ttemtfennm.  Po- 
pulus  ibi  jam  Numtdm ,  &  olim  aGr^cis  Nomades  vocaban- 
tur :  etiam  hic  multae  prapclarac  Civiratef  ,qua*  inter  Cuthm% 
fupra  alias  infignisfuit;  quae  cum  a  Roroanis  tencretur , 
dicTta  eft  sttttmnetum  Colonia.Cum  divitiisadhuc  floreret,a 
Regibus  Jubm  &  Syphmce  incolebatur.  Has  fequuntur  Urbes 
Cullu,  Rufctcmdi  Bullm.KcgX^Utbs.Tmcmtum^HippoKtgiuiySucay 
&  Tabracht.  Hanc  terram  Romani  etiam  fubegerunt ,  & 
Provinciam  fecerunt.  Poftquam  pars  Numidise ,  quae  intra 
fluvios  MulucJha&AmpfmgmhtafuxlyMmuritmnt*  fuitadjecla, 
Mauritania  ad  fluvium  Awplagam  verfusortum  ccepit,iUius 

limcs 


t4+  DESCRlPTlO  ,  '  | 

G«r»/««tepara\ii.  vcnus  \,i  AytUedtterr*neum, 

30  t^rfiic  Spntentr.  Fretum  Hercu!ts>  &  Mare  Mem*  , 
2e   £S      M*urufiot ,  &  poftmodum  magnam  bu- 

erant "gE ?S  W>:poft.nomcn  M**»*»*»**  m  ufum 
SMtctnPofcfita  hicfunttria  Regna,  D-r,, 
X£  S  mS,  Ai—  perfluv^umA^^d,. 
videbatur,  in^^^C./W-,  ^^^^ 
fines  committebat,  &M4»rii«Mi?  Tiii^«-«»*  q«*  O- 
ceanum  alluit.  H*c  terra  a  Regjbus  ilhus  occupatur 
ufque  ad  tempora  Jul.  C*faris,  qu.  his  Regms  finem  fecit  , 
&  Rccionem  illam  in  duasProvincias  divifit.  In  Provmcia 
Ctftrtenfi,  ubi  jam  Regnum  D*rm  fuumeft,  Regnum 
Bocchierat.  Maftfyli  vero  partem  intra  fluvios  Mmh*&c 
*l«/*r/;4tenuerunt.Caput  ProvinciaiJ«/i«  C*fmre*  fuit,pri- 
mumj^/dicl:a ,  parvi  norainis ,  donecipfam  Krx  Jub*  pro 
Regia  fua  eligeret ,  ex  quo  magoum  indepta  eft  nomen. 
Pvdiqure  Urbesdiccbantur,Cari«»»a,W*,  Oppidum  Novum, 
Kmfmk**t  Rufunum  KufcommyTtp*fmyTubufuptustTuccm  quje 

adraarc  &  fluvium  Ampdgum  sdificata  fuit.  Tmgttmntc* 
Provincia,  cujusloco jam  duoRegna  Fetz  ,  &M4r*«#fita 
funt,  Habebat  fua  nomina  a  Civitate  Tmgty  <\ux  nune 
T/t*r#rvocatur:  &  aliquando  a  Regc  ,  nomen  Bagu- 
dianx  habebat.  Hac  Mctropolis  Ttngt  ab  Antreo  eras^* 
ftrufla.  Reriqua;dicebanturjF«/^Cu»/?«»f««,Z</«  VoUbtUs* 
Lixu4%  de  quibus  Vetercs  mira  portenta  narrarunt ;  nam  lbi 
Regis  Antsi  aulam  defcripferunt,  &  pugnam  quaeiph  cum 
Herculeinterceflit  :  indeetiam  Hefperici.horudicYicre- 
duntur. 

Qaarta  Defcriptio 
Regionum  in  mcdio  Afric&  firarum. 

Post  Mauritmnos  &  parvam  A/>ic«f»,crant  RegionesG*/«> 
lo*um ,  qui  magnum  habitabant  fpatium  ,  nimirum 
omnem  terram  ab  urbe  Lempta  ufque  adOccanum,  ad 
CCC.  L.  Milliar.  Germ.  in  longitudine.  Haec  Regio 
ctiam  a  Romanis  fupcrata  eft,  complscYiturque  hodie 
maxiraam  pariccerre  btiedMlgertd,  ubi  nunc  Regnum  Te*g*y 

&  defcr- 


A    F   R    I    C   A  I4S 

&  dcfertum  Umpu,  ZMn*.tg*%  Z*nhaga9&  (h),  ffair  fitse 
J*nt.  HjccRegioaparteverlusMeridiem  a  monte  Atlan- 
tc  claudcbatur,de  quo  plures  fabular,quam  de  ullo  in  Africa 
in  vulgus  fparguntur.  Cclebres  Cofmographi  narrant  illum 
ex  mcdia  «rena  inca:lumefl'eporre&um,fumum  evolveref 
alatere  Oceani  cuinomendedit:fed  vcrfus  Regiones  Afri- 
cae  lylvib  ck  campis  obduttusefie  dicitur ,  raulcifque  fcatu- 
riginibua  irriguus,  ut  varii  generis  fruftus  fuafpontc  ibi 
nafcamur,  aa deiicias ufque.  Incolaediurnotempoie  nun- 
quamibi  vifi  dicuncur,  fedomniatranquillafuifle,  defer- 
taque  loca  rcferebant:iEj./>«ft«i  &  SjHyn  ibichoreas  duxiffe, 
libidinclq;  exercuifle  credici,  variifqueinftrumentismuficis 
circumjecta  perfcnuilie.  Supra  Atlantem  verfus  Meridi- 
em  ,  ulque  ad  fluvium  Nigrum,  eratapud  Veteresinterior 
Lybtn,  uoi  horrenda  &  impcrvia  deferta ,  aquibusetiam  ilU 
Regio  hodie  fuum  trahit  nomen ,  ut  Surra ,  vel  defer- 
tumvocetur.  Pcft  parvam  Africam ,  verfus meridiem ,  e- 
rant  Lybtc*  deferta,  &  paulo  ultraTr^fWiu.ubi  jam  Bardo* 
delertum  fitum  eft.  Hac  per  montem  Atn  verfus  Meridiera 
a  Garamantts  leparabantur,ubi  nunc  Regnum  Borno  confpi- 
citur.  Metropolis  C4fAi7i4o/M/ndidafuitG«f4i7i«,  qusead- 
huc  hodic  extare  dicitur:  adjacebathuiccelebris  Urbs» 
Dcbrys,  putco  famofa ,  cujusaqua  a  meridie  ufquead  medi- 
am  nodem  fervefccbat ,  a  mcdia  nofte  ufque  ad  meridi- 
emtocafrigida  manabar:  Non  pepercerunthis  etiara  lon- 
ge  remoii*  Regionibus  Romani ,  fed tam  Trogloditeu^ quatn 
Gar*rn*nu$ armisfubegerunt.  Vkta  JEgyptum vcrfus  Meri- 
diem  ad  finiftrum  latus  StU  ,  erat  Lybt*  exterior  »  porrccta 
ufque  ad  terram  /Ethiopumi  Noftris  tcmporibus  repcrca  ibi 
funt  defex  ta  tifocat  &  G*og*. 

*htint&  Defcriptio, 
Refiduarum  AfkicjE  Partium. 

Omne  quicquid  ultra  fluvium  Nigrum  verfus  meridiem 
fitumeft,intra  sit{*nttmm1$c  itgyptium  maria,  apud 
Veteres^/A/tf/>i*dicebatur.  JEihtopot  erant  in  tota  Africa 
maximevafta  gens,  &  Vcteres  Cofmographiillos  extra 
Africam  locarunt.  Dividebaturvero^i£i<>/>i«in  multiplicet 
populos,  quorum  nomioa  Pcolomseusin  magno  nuracro 

K  con- 


D   E   S  C   R   I  Y  T  I  O 


146  i^ca^*»---  '  • 

confignavit.  Ntgrtu  nifcilominusceleberrinii  fuerunt ,  cpi 
afiuvio  Ni.ro  fuum  traxerunt  nomen.  Xub*  «^jgjg 
gens  popuUis:  hodieque ibi  adhuc  ingens  Provincia  noroine 
Numidi?  i  fignitur  ?  fed  pars  Jbft&t.  uUra  Agyga^- 
citur  fub  ^ri  Et  in  hac  ad  }*™™**"* 

Cm*am,m,firaKcg\o,  vel  ilU  cinnamoroi  rerax.  Totum 
vero  iatus  finus  Arabici  veteris  ,  occupatum  erat  ab  AraDi- 
bus  Troglodytts  vocatis,  unde  &  Regio  ipfa  Tnglodyttcavo- 
catur. 

Sexta  De/criptio 
IncolarDm  AFRiCiEj  Ejufque  novar 
divifionis. 

QU  I  populi ,  tam  in  >*>gypto ,  quam  in  refidua  Afri- 
cahabitarint ,  ha&enus  narratum  eft.  Dein  exP»«* 
nictaPceni  in  iila  locaappulerunt,fubaufpicioqueillorura 
Reginae  DtdontsyC*rthagtnem  &  Arcem  Byrfam  aedificarunt. 
Porro  in  illam  partem  populi  peregrini ,  ex  .Afi*  &  s£gypt°* 
hucconvenerunt.  Tandem  Romani  omne  id  quicquiderat 
notumoccuparunt ,  pariterqueGraecilmperatoreshis  im- 
perarunt  RegionibuS:  Poft  illos  Vandali^  Saraceni,  &  Arabes 

tn  illts  egerunt.'  Noftris  feculis,Turc£  praecipua  &  optima 
pars  cenit ,  Senfm  etiaro  parte  gaudet,  aliique  nonnulli  Re- 
ges.  Regi  Hifpaniae  etiam  partcm  fortuna  adjecit.  Qnod 
vcro  JEthtopes  concernit  ,  illi  in  fuis  Regionibus  manfe- 
runt ,  neque  ab  aliis  turbati  unquarn  funt,  idquodcondi- 
tioni  loci  in  acceptis  referre  debent ,  quod  a  nobis  niroium 
iint  remoti ,  difficilifque  per  deferta  loca  ad  illos  fit  aditus. 
Novam  delcriptionem  fequenti  modo  expediemus.  Tota 
jifrtca  a  cluveno  in  7.partesdividitur,ad  h as  poffunt  Infule;, 
locoo&avaepartis,  adjungi.  Igitur  fequenti  ordine  collo- 
cabuntur. 


'JEgyptut  , 
B*rbaria , 
Btledulgerid^ 
Defertum  Sarra^ 
Ntgritarum  Kegto  5 

i  Interior 


A   F   R   I  c 


Intttiot  vel  Superior  JEthiopia^ 
Extertorvel  iKferior  JEthtopim  ,* 
Er  Infuhcttca  Africam. 

Hjs  acijungendi  funt  late  circumvagantes 
Arabes. 


aArat  Seprimd  Defcriptio. 

De  Nova  <tAigypto. 

jjn  Gyptus  adhus  hodie  fertilitate  fua  fe  extollit  ,  quam 
Nilo  gratam  debet.  Metropolis  hujus  Regionis  cft 
XV«t>,  lingua  Italica  Catro  di£ta,incredibilis  Urbsmagnitu- 
dinis,  itautcircuitus  8- Milliar.  nurncretur.  Munfteruste- 
ftatur  illam  quinquies  majorem  efle  Lutetiis  Parifiorum; 
a  variis  inhabitatur  populis  ,  mercutaraque  cclebris  eft- 
Hic  per  longos  annos  Regia  fedes  JEgyptiacorum  suladano- 
rum  fuit,  (\\\\aCitc*Jps  venerunt.Non  proculUrbe  hortu9  cft 
MattrA ,  ubi  pretiofum  balfamum  crcfcit,  quod  in  illa  loca  a 
terra  Jtidaeorunftranllatum  eft.  Ultra  Nilum  adhuc  Pyra- 
mides  confpiciuntur  ,  de  quibus  hic  pauca  dicenda  7.  Mil- 
liar,  Ital.  a  Cairo  reperiturPyramis  cujus  inferior  pes  qua- 
dratus  cft,  &  quodlibet  latus  continet  270.  paflus ,  tota  py- 
ramis  conftat  ex  lapidibus  agreftibus  ,ita  pofitis  ut  ab  inri- 
mo  ad  fummum  cacumcn  gradatim  afcendere  queas;gradus 
adcacumenufque  numeranturzio.ajqualisquefunt  magni- 
Cudinis,in  medio  cubiculu,eftfpeciem  habens  fepulchri,& 
qasealiade  illis  narrantur.  Reliqua?  Urbes  in  ^Egypto  funt 
Altxandria,  nunc  Sc*ndma%  qoa?  olim  prsclara,  fed  nunc  per 
bella  varia  dcftructa,falutatur  tamen  fa?pius  a  mcrcatoribus 
Chriftianis.Huicolim  adjacebar  Infula  P&«r#5.quam  Rcgina 
Cleopatraaggerecontinenti  adjunxit.lnhac  Urbeolim  ce- 
lebrisfuit  Bibiiorheca,Bibliaque  prirrumex  Hcbraicalin- 
gua  tranflatafant.D4m/af4  olim  vocabatur  Pelu/tum^b  Hat- 
Umenfibus  occupata ,  qui  argenteas  campanas  in  perpettiam 
rei  mcmoriam  fecum  abftulerunt  \  nam  cum  aditus  catena 
ingenti  cuntibusprsecluderetur,  Harlemenfes  ferram  navi 
prsefixerunt,  magnoque  impetu  ,  vento  fccundo  incitatal 
navi,  catenam  corripucrunt.  A#/#f/*Vel  Kofchtt  Urbs  vcl 
Arx  amnltismercacoribusvifitur ,  ibiqj  Vcnctiani  habent 
Batlum  velfingularcm  ruagiftratum. 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courlesy  of  ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenz 
CFMAGL.  2.6.152 


14& 


DESCRIPTIO 


V 


•  Ocfava  Dcfcriptioj 

BARBARIiE 

ersus  Orientem  Barbaria  >Egyptum  attingit »  .nobi- 
liflimaparstotius  Aft$u ,  dividiturquein  6.  partes:qua- 
rumnominafuntjPr^i/io^Baripa,  &Regna. 

j  T«»f*  yTremtfen  ,  Ff*  ,  vel  F«  ,  M*roccoy  D<r*.Inter 
\  ^igvptum  &  Regnum  Tunes  fira  eft  Provincia 
IUrr«,qua2aBarce  VetereUrbenomen  habet,  fteriliseft  & 
ficca  Regio, ibi hodie fitse funt Urbes Cyrene,Talornetiy  Bsr- 
ntcho.RegnumTunes  nomen  fuum  accepit  aMetropoliT*;?*/*, 
veteri  praeclara  vei  fatis  magtu  Civitate ,  ex  dtftru&a  Car- 
thagine,nata  ;  celebre  emporium  falutatur  ,  faepiulquea 
Venetianis  &  Genuenfibus  mercatoribus  vifitur.  Adraare 
fitum  fuic  propugnaculum  Guleta ,  quod  cum  Urbe  Tunas 
a  Carol.  V.  A. C.  M.  D.XXXV.  occupatum  eft.  Sed  utrum- 
qncTunetu  &  Culetam  Hifpani  pcrdiderunt.  Bi/^faolim  di- 
«LlaeftTJ/zc* ,  ubi  minor  Cato  fibi  potius  mortem  afcivit, 
quam  ut  JaliiCsefarisgratiseconfideret.Pprf£>/arma.  Tripolty 
qu a?,ad  differentiam  alterius  Tn^p/w Syrt*,Nova  Tnpolts  vei 
TrtpoltdiB*rlMri*  appellatur ,  emporiumeft,  faepiufque  a 
mercatoribus  Europasfalutatur ,  adicum  infigncm  habetfed 
VrbsintusTurribus  veteribus  tantum  confpicua  eft,&ferai- 
diruta  tecla  tantum  poflidct  hinc  inde  jacentia.   In  Re- 
gione  Tripoli  fita?  funt  duae  Vrbes  Zoroat*  &  Leptde.  Bon* , 
olimHippodiclaeft  ,ubiS.  Pater  Auguftinus  fuit,  hodie- 
quemercimoniisflorct.  Intus  fitaeft  Conflantma,  multis  Ro- 
manisaedificiisabundans.  Regnum  Tremife ,  nomen  ha- 
beta  Metropoli  Tremifa,olim  late  Porrefta ,  &  maguaifed 
Jjoftmodum  continuis  beliis  admodum  decrevit.  Ad  mare 
fitum  cft  ^^iremporiumjmiferorumChriftianorum  carcer> 
qui  mifera'  ibi  patiunturfervitute.  Urbs  aliasibi  arce,  murk, 
vallis  magnifquc  tormentis  ita  munita  eft,ut  proinvicta  ha- 
beatunfiquidemillamCarol.  V.fruftraobfidione  cinxerat. 
-^^««etiamhoc  in  Regno  invenitur.  RegnumFcs,  e  Re- 
gione  Hifpaniae  fitqm  eft ;  Attingic  Regnum  Trcmifenum 
vcrfusOrtum.  Metropolbhujus  Regioniseft  Fes    de  hac 
UrbedicitLco  Africanus,  <mod  bene  defcribi  nequeat, 
quambonismuris,  vallis  circumdata  iit ,  quantaque  ho- 

xninum 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


i 


tlm 


A    F    R   I    C  &i  X49 

roinum  frequenti&  abunder.  Maximam  partem  montibus 
adjacet,  cxcepta  media  parte ,  quseinplanicie  patet.  In 
2.-  partibusfluvius  Urbem  permeat,  quae  falubribus  puteis 
diveseft,  marmoreum  fluxum  exhibentibus.  jEdeslateri- 
buste£be funt ,  ut  &  varia pi£turaoroatae&  infignes  ;  ma- 
ximum  tcmplum  Urbismedium  habetmilliare  Italic.  in 
circuitu ;  reliquorum  templorum  numerus  cft  incredibilis. 
In  hac  quoque  Urbe  multa  funt  collegia ,  ubi  fcienriae  re- 
rum  vmriarum  docentur.  Unum  ab  inde  milliare  lita  eft 
NovmFesy  duplici ,  alto,  fortiquecincla  muro.  HicAula 
RegisfplendideexftruSaeft,  qui  Machometanis  errori- 
bus  adaiSus  eft.  Abinde5.  milliaf.  Germ.  fita  eft  M*i*r- 
meda ,  cujus  muri  funtdeftru&i.  Cu*UU  erat  a  Romanis  in 
monte  Zar0n  redificata  ,  pulchrifquelapidibusmunita.Sed 
poftea  dcftru&a  cft ,  ita  ut  folum  fepuichrum  Machometici 
Idris,  locum  taotura  faciat  cclebrcm ,  qui  fanguine  Ma- 
homctisoriunduscrat.  Phar*oms  PaUtium ,  parvum  oppi- 
dum ,  a  Romanis  in  altitudine  mcntis  adificatum.  Para 
Rubra  etiam  a  Romanis  fafta ,  ficut  alti  muri  jam  deftrucli 
tcftantur.  In  hunc  locum  convcniunt  ex  proximafylva 
Leones,  qui  ofia  de  plateis  coiligunt,  fine  ullo  incoia- 
rum  metu.  M*gtlla  parvum  oppidum  in  montc ,  qui  olife- 
ris arboribus  abundat.  Tanger,  Ceut*y  ArfiH*y  Or*m%  func 
magnseUrbes,  nonprocul  a  Frecomaris  fita?»  Hifpano. 
quefubjccta?.  Adlittusmarismediterran.  intra  duos  altos 
montes  fita  eft U rbs Pennon dc  Veles.  Regnum  Marocco 
iiomen  fuum  habet  a  Metropoli  M*rocto%  qua»  olim  inter  . 
roaximas  Orbis  urbcs  nurocrabatur.  Hodicque  celeber- 
rima  B*tb*rU  Urbs  cft.  Olim  plufquam  100000.  inha- 
bitatasnumerabataedes,  fednoftristemporib.  feretertidm 
partem  defcrta  jacet,  quonia  ab  Arabibus multa  maia  pafla 
eft.  Tar ad* nu  alteraeft  ,  a  multisperegrinis  mercatoribus 
culta.  Tednrle  in  amcena  planicie  fita  eft ,  muroque  cincla 
ex  latere  &  creta1  coropofito  :  inroedioUrbis,  Templum 
eft  innfitatse  magnitudinis ,  maximeque  pretiofum :  verum 
nunc  Urbs  ab  incolis  deferta  eft.  Teculetb*  ditior  eft,  quam 
jam  numeratae,  fcd  paritcr  jam.deferxa.  TagttJJa  vctut 
Urbs»  fercincircultiro  aedificata,  fita  in  montceft. 
devetaQircnm  circa  rupibus  cin&a  eft.  Mefia  funt  tres  parys? 
Urbes  quadrantc  railliar.  German.  diftantes.  Caropus  ibi 

K  3  tcrtiii/, 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


Iso  D   E   S   C   R   I   P   T  I  O 

fcrtilis  ,  multis  palmis  ,  ibique  mons  Atlas  pnncipium 
fuum  capit.  IV/*/  veluti  tres  Urbes  funt non longe  abin- 
vicem  fitse  ,  quarum  incote  nullum  norunt  hoitem.Ta- 
govaft  populofa  Urbs  eft,  quse  8.  millia  aedeshabet.  A- 
£iw/*inmonteaedificataeft  ,  omnitim  rerum  copia  abun- 
dans ,  imprimis  amcenis  hortis ,  Urbi  Marocco  non  cedenti- 
bus.  ^/ff^»»winfrigidavallefitum  eft  ,intra4.  montes. 
Regnum  Dara  conterminum  eft  Mawf*  verfus  meridiem. 
Urbs  ibi  2>*r*efta  pauperibus  incolis  habitata  ;  alteta  eft 
MekiU,  puichra  Urbs,  ad  Mare  Mediterraneurn ,  Regi 
Hifpaniae  parens. 

Nona  Defcriptio. 
De  Regionc  Biledul  g  e  rida& 
Deferto  Sarra. 

REcio  BiUdulgerida  in  magna  porrigiturlongitudine, 
poft  Barbariam  ab  EUocat,  ufque  adOceanum  Atlan- 
ticum.  Nomen  haec  Regio  a  multitudine  palmarum  habcre 
dicitur:  ibi  fita  funt  4.  Deferta,  Lempta,  Hatr,  z*nhjgay8c 
Zuenfiga,  quse  hsec  nomina  a  quatuor  U  rbibus  huj  us  Regio- 
nis  ducunt.Porro  ibi  iita  funt  Rcgna,T*r£*,  EarUoa,  Gaoga^ 
ctiam  ita  a  nominibus  ejusterrae  appellata.  Verfusmeri- 
diem  ab  hac  Regione ,  fitum  eft  deiertum  ^rr^cuj  us  lon- 
gitudo  aRegno  Gatga  ufquead  RegnumG**/*/*  porrigi- 
tur.  Quoniamhascterra  deferta,  maleque  habitata  eft, 
non multa  dicenda  de  illa  occurrunt.  Incola?  quidem  fu- 
periorem  Dominumhabcnt ,  cui  parent,  brutorum  more 
caeterum  vivunt ,  camelorum  carne ,  &  ftruthionum  utun- 
iur,  multo  vefcuntur  lafte ,  fed  nuilo  pane. 

Decima  Defcrtptio. 

De  terra  lyjgritanorum. 

TT  m c  terra  principium  fuum habet ,  verfus  orientem t 
*•  a  Regno  Gatga ,  protenditurque  verius  occidcncem 
ad  utrumque  latus  fluvii  Nign  ,  ufque  ad  Mare.  Verfus 
Septentrion.  attingit  Defertum  Sarrs  ,  fed  vcrfusmeri- 
diem,  Oceanuseft,  &  terra  Abyffinorum.  Praecipuapars, 
optimaque  tcrra ,  ad  fluvium  Nigrum  eft ,  ad  quem  hasc 

provin^ 


A    F    R   I    C  /E* 

provincia  fita ,  omnium  amceniflima  eft.  Multa  ibi  nume- 
rantur  Regna  ,  a  prcecipuis  Urbibusnominafua  ducentia. 
\JtGu*l*t*.  Hoden  ,  Cenochay  Sen,eg*>  Tombuti  ,  Melli ,  bitontn^ 
Guinc*  ,  Temt*n ,  D  xum*  ,  Cano ,  Cajfen*%  Benin ,  Zanfara, 
Guangar* ,  2>0r*0  ,  Nubi*  ,  Btafra  ,  Mtdra%  Incola?  nigri  funt, 

ritufque  miros  habent ,  &  perfodiunt  labra  &  ornamenta 
eburnea  appendunt  ,  &c.  Praecipuas  illorum  fceminx 
portant  ad  femur  annulos  fcrreos  ,  cupreos,  ftanneos  ,  non 
parvae  magnicudinis,  &c.  Terra  multis  fruftibus  ,  impri- 
misoryza  ,  &aromatibusabundat.  In  Gutne*  fitum  eft-f. 
Georgt$t  aut  arx  Lufitanorum  Mm*y  bonum  propugna- 
culum ;  ut  &  promontorium  sierr*  Lton*  ,'roagna*  altitudi- 
nis ,  quod  nubibus  femperobduftum  eft ,  magnique  ftrepi- 
tubibi,  fine  dubio  a  tonkru ,  audiuntur. 

VndecimA  Dcfcriptioy 
Delnferiori  Sc  Superiori  <t,£thiopis% 

Hjec  alias  Abyflinorum  terra  dicitur,  illorumquc  ReX 
abltalis  Pretc  Giovanni,  aut  facerdos  Johannes  di- 
citiir,  quamvisexfufceptoerrore,  quoniaro  ille  in  Rtgn» 
Itnduc  in  Afia  regnavit.  Abafeni  a  Stephano  (ut  Cluve- 
rus  au&or  eft )  numerantur  intra  populos  Arabu  ,  de  qui- 
bus  praefumptio  eft  ,  quod  veterem  finum  roaris  tranf- 
grcfli  fint ,  aut  potius  cis  ,  in  Arabt*  Iroglodyttc*  habitarint  , 
quamvis  alii  autument  ,  quod  ab  Arabico  nomine  Etb*- 
b*fchi>  quoMauritaniRegemhujusJcerrae  infigniunt,  no- 
men  populi  fluxerit.  Verfus  Septentr.  attingithaec  Rc- 
gio  Subiam  ,  &  JEiyptum ,  verfus  occident.  Regna  Congo  tk 
Meuur.  vcrfasmendicm  Monomotapa.  &  veriusorient.maie 
Rubrum ,  &  Vrovtneiam  Ajam  &  Zangtbar.  Igitur  longitudo 
ad  58o.Latitudo  ad450.  Mill.  Germ.  extenditur.  Regi- 
merj  harum  Regionum  ad  Regem  pertinet,  qui  glona- 
tur  fe  defcendiflc  a  Regina  M**utd*  de  Saba  ,  &  Rcg* 
Salomone  ,  hic  albi  coloris  effe  fertur  ,  femperque  iub 
tentorioagic.  TotaRegio  parurohabetUrbium,  fcd  tan- 
tumoppida,  ubi «des fframinc  teclae,  ex  cretaquea-di* 
ficatsefunt.  C*xumo  vcl  Capumt  ,Urbs  cft  ,  ubi  Regina 
deSabaRegiam  babuit.  Amar*  fortis  arx  cft  ,  in  mcto- 
te.fublineafita,  ibi  Regum  filii  educantur  ,  &  a  mul- 

*4  1,4 


t,i       s  DESCRIPTIO 

tis  cuftodibus  corporis  cuftodiuntur;donec  poft  patris  mor- 
tem  fiiiusRegis  ad  Regimen  vocatur. 

Vuodccima  Defcripfio* 
De  Extenore  five  Inferiore  ^thiopia. 


R 


ELiauA  tota  pars  continentis  hfrica *  bis  annumcra- 
tur  Provinciis,  comple&iturverfusSeptentrion.  terraga 
Kbyjftnorum  tanquam  geroinis  brachiis.  Rcgiones,  quaehic 
comprehenduntur,  vocantur:  Cdngo,  Monomotapa^  Xangxbarr 
hjan.  Congo ,  vel  Mamcongo,  attingit  JEihtoptcum  Oceanum, 
jnomenquetfuum  habct  ab  Urbe  Congo :  incolaefunt  iimiles 
Chriftianis.  ut  in  terra  hbyfftnorum.  Roc  Regnum  dividitur 
in  fex  Provincias  ,  quae  a  iuis  prsecipuis  Vrbibus  nomen  ha- 
bent.  Sunt  vero  quse  fequuntur  : 

f  B*mb*t  f  Vango ,  f  Prseciptia  alias  Vrbs  eft.  S.$alv*dcr. 
<  Songo ,  ^         , }     olim  B*nz*  di&a.  Regi  de  Con- 
{SunUiy  {  Pemka.l,    go  fubjectuseft  Rex 
Angola?,  cujus  terra  infalubri  aere  laborat,  &  vermcs  in  hu- 
mano  corpore  generare  folet.  Monomotap*  fertiliseft,  6c 
amcena  Regio,  nomen  a  fuo  habet  imperatore,  qucra 
illi  in  nativa  lingua  Monomot&p*  vocant.  Verfus  Septcn- 
trionem  hxc  terraattingit  Regnum  Congot  hbyffmorum  ter- 
ram  ,&  Regnum  Zang.bar.  LongitudoCCCC.  &  lacitudo 
CCC.  eftMill.  Germ.  Metropolis  totiusRegionis  vocatur 
Monomotep*  ,  a  qua  L.  Mill.  verfusSeptentr.  infigne  \  etus 
a2dificium,ex  excifis  lapidibus  in  forma  qu  adrata  repei  itur. 
Ad  promontorium  Bona fpet ,  mare  admoduro  impetiofura 
eft  ,  adeo  ut  etiam  naves  &  in  oftiis  fluviorum  fecurae  non 
lint.  Z*»£#«radjacet  Monomot&p*^  ve*fus  meridiem  cujus 
partem,  nimirum  proximam  Monomotap* ,  Cafara  inhabi- 
tant.  Canerum  hic  iita  funt  4.Regna,qiue  a  fuis U rbibus  no- 
men  ducunt:  ut  Mofimlique  quaein  Infula.Tdificata ,  &a 
mercatoribus  Europae  farpius  vifitur ,  fubjefta  aiias  Lufita- 
nis;  Q«iloa,  cujus  Rex  Regi  Hifpaniae  fubjedus  eft ,  Monb*.- 
MeW*Terra  Aj2n}  verfus  Septenr.  complecYitur  duo 
Regna,  t>e/.&  Ad$*  M»g2liuz*oy  cum  quibus  terraxn  firroam 
Arncas  concludiraus. 


TcrtU 


A   F    R   I  C 


Tertia  &  Decima  Defcriptio, 
D  E 

Infulis  circa  Africam. 


hterro  x 
eretta  , 
]  fortaventura. 


Penzs  Africam  inVetcri  Erythreo  mari  fita  eft  Menuthi*s% 
aPlinioC'»3«di£r.a  ,  hodie  vocatur  InfulaS.  Laurentii» 
apud  incolas  Magdagafcary  vellnfula  Lunae ,  quae  variis  aro- 
matibus  diveseft ,  fed  malis  inquilinis  fcatct,  qui  illos,  qui 
mercium  crgo  vendendaru  eo  veniunt,odio  profequuntur , 
&  decipiunt:lllis  vero  qui  (Tbi  mcrces  donant,amicitiam  fa- 
ciunt.  In  introitu  veteris  finus  Arabicj,  apud  promontorium 
Card»fuyx  fita  eft  Infula  Saeotara ,  ferax  Aloes ,  quam  ex  his 
terris  reraotae  regiones  accipiunt.In  raariAtlantico,fit32  f unt 
primum  Canaru, verlub  littusMauritanicum^quarum  7.funt 
numero. 

/Megna  Canaria  ,  C  Efhict 
Tenartffe9  J  Lanzt 

1  P*lr»a, 
v  Gomera  , 

MajorCanaria  prsecipua  cft  ut  nonnulli  cxiftiraant  vetcrum 
Portunatarum ,  nomenque  ingenti  copia  canum  habere  di- 
citunqui  primum  in  hac  InfuJareperti  lunt.lllius  Vrbs  voca- 
tur  Canan «,reliqua  minora  loca  funt  Telda%  Galder  ,  &  Gujx: 
Tenanfe,  in  cujus  medio  £/>iV*fupremus  monsorbis,  qui 
flammas  fulphurque vomit,eft.  Hscc  Rcgio  ferax  etiaro  cft 
vini  generoii.  Sitxque  ibi  funt  parva?  VrBcs  Laguna ,  Santa- 

bruz,  BarotavayRiolejo ,&  Garachieo.  Palma  Velut  rotlinda: 
formae  cft,  multique  fcrax  eft  vini,  &  facchari.  Gomera  nihil 
memoratudignumhaberpraealiis.  Elhtcrrovcl  Ferroy  inopia 
laborataqua?,  fed  illacoropenfatur  undifluaarbore,  quas 
tantam  prasbet  aquse  copiam ,  ut  hominibus  &  beftiis  potus 
fufliciat.  Lanzerotta^  Fo*taventura%  pecori  cducendoaptae 
funt.Nonproculbincfitacfuntlnfulse,  PortoSantoyfk  Made- 
ra.Quarum  ultima,  vini  eft  feracior.  Ideoquc  Regi  Hifpan. 
1 2Co.  .doliorum  vini-,  loco  vecligalis  pendct.  Verfus 
Hcfperiae  promontorium ,  jam  CaboVcrdcdtdum ,  Infuke 
Hefpendet  funt,  vel  Corgadis,)art\  Infulae  Cabo  Verde  vocantur. 
Hollandiillas  vocant  J*/W*  5j/W,quas  intcf  cft  s.Jago,prx- 

cipua, 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


ESCRITIO 

cSuaxam  Vrbc  qu*  a  Lufitanis  hic  ajdificata  eft. .  In  O- 
ceano  JE,to,U;  (2b  lioea,  fita  cft  Infula  W^-  " 
fiSSJipfodicS.  Thomsinvcntaeft,  indequenomen  ac- 
S ^  fitumvclutorbicularcmobtinet.  A  Lufitanis  ibi & 
Vrbs '  nomine  Piw/i  ,  exftuda ,  infalubris  alias  ibi  aer  ett, 
ninauedoque  in  humano  corpore  in  unumiocum  concurerc 
folet  Indeolimfaccharum  Thomx  venic  >quod  tamen 
nunc  intamabundantecopia  non  crefcit,  quoniam  radix 
Sacchari  a  vermibus  arrofa  eft.  Infula  DelPrencjpemulu 
S*ccb*ri  ferax  eft ,  addidaque  cft  Principi  Lufitaniae.  Iniula 
Annobon,  nulloshabetincolas,  propter  horrendoscrocooi- 
los,  so.  ulnaslongos  ,quidiuinaquis ,  no&uvero  lnterra 
morantur ,  ut  &  propter  alia  vcnenofa  animalia  Iniula  Ma- 
thxh^fcen/ionis&c^tielenaycthm  hiccircumjaccnt,quarum 
quidem  ultima  incolis  caret ,  fedingens  levamen  ,  lndiam 
euntibusindequereduentibus  nautis:  ubi  recentem  aquam 
hauriiwt ,  atque  ex  longinquo  itinere  quietem  capiunt. 

Jhtarta  Decima  Defcriptio  > 
D  E 

Circumvagantibus  Arabibus. 

Clrcum  vagantes^r^funtduumgencrum:Parsillorura 
habitat  intcr  Libyam  &  Nurnidiam,  alii  vero  in  defertis 
inter  Barbartam  &  JEgyptum,  Prjmi  ducunt  miferaro&ab- 
jeaamvitam,multoverocordatiores  funt  reliquis  Libyae 
populis.  Mercaturam  caroelorum  magnam  exercent ,  cum 
Nigritis,  abundant  eciam  copia  equoruro»  qui  a  nobis  Euro- 
pxis  barbarici  vocanturequi.  Venatuadmodum  ducuntur, 
pcrfequunturque  cervos ,  afinos  fylveftres ,  &  ftruthiones. 
Dulces  habent  melodias  carmina  componcndi ,  quibus  ve- 
nationesfuas,  amores,  Scfortia  fa&a  conceiebrant.  Etin 
hoc  ftudio  fuperant  Xlumidt  reliquos.  Rhythmiad  Italorum 
fere  morem  funt  compofiti.  Arabes ,  qui  intra  parvam  Afri- 
cam  ,  &  montem  Atlantemincolunt ,  praecedentes  jam  di- 
ffcos  divitiis  fuperant ,  melioremque  habent  equorgm  cul- 
turam ,  majoraque  &  inligniora  tentoria.  Horum  equi  qui- 
dem  funt  obcfioris  corporis ,  fed  reliquis  vciocitate  cedunt. 
Mercaturam  efercent ,  provcntuque  frnmenti  gaudent. 

Uli 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


llli  ,  qui  fyfvas  incolunt ,  ferocioris  naturse  funt ,  quam  alii , 
parfque  illorum  ^egi  de  Fes  parec.  lUi  intra  Mmtocco  &  d«- 
c*U  ingenti  fame  coa£ti  funt ,  ut  fefervfcutiperpetuae  addi- 
cerent,idcoqueiilorum  paucifuperfunt-.UlaintraT*/**/;»  & 
Tumes,  merentur  titulum  magnorum  domjnorum  ,  at- 
tento,  quod  illoium  fiipremi  a  Rege  bonisgaudeant  redi- 
»  reditufque  omnes  inter  alios  dividant ,  ad  vitandam 
difcordiam.  Equorum  cultura  illi  funtinfigne$:adT«»e/««B 
cemporeaeftatis  confpici  folent#affumpti&  in  iter,  pane,  ar- 
mis ,  &  aliis  ad  ufum  neceffariis ,  poftea  ad  fua  remigrant 
deferta  ,  in  quibus  hycmem  traducunt.In  tentoriisillorum 
repcriturpanni,serisiferriqueinfignis  copia,*tantaque  qualis 
apud  ditioreb  in  Civitatibus  mercatores  non  eft.  Taroen 
non  eft  ipfis  adhibenda  fides,ideo  quod  ad  furtum  inclinenc 
coraitate  quadam  faBaces.  Poefis  apud  illos  in  magno  eft 
pretio,  quive  in  illa  excellunt,apud  ipfos  pro  pr*clpuis  ha* 
benturDoroinis,magnoq;arficiunturhonore.  Fcemina?  il- 
lorum,velamiucte&amhabentfaciem,ita  ut  (olum  oculi 
cmineant.  Annulos  argenteos  multos  ferre  rolcnt.  Iter  fa- 
cientes ,  uxores  camelis  iroponunt:  uxores  ctiam  in  bellum 
virosfequuntur.  Innuptae  coloretinguncbrachia,  manus, 
mamillas » faciem,  &  quamdiu  color  ille  durat  i  a  peregrino 
fc  confpici  non  patiuntur ,  exiftimantcs  hujufmodi  colores 
feinfpe&uris  caufam  fore  libidinis.  Reliqui  Arabes,  qui 
intra  Bafbanam  &  JEyptum  habitant,  excamelis,&  pecorc 
iatis  quidem  magnum  habent  proventum ,  fed  vilia  pafcua. 
Frumentum  ibi  crefcere  nequit ,  &,  fi  quicquam  reperiatur, 
in  parva  eft  copia.  Liberos  fuos  pignori  dant  in  Sicilia ,  pro 
frumento,  &,fi  peregrinorum  copiam  habcre  pofliint.ven- 
dunt  illos  in  Sicilia ,  vel  permutant  profrumento.  Merca- 
cores  non  audent  illis  fidercnccin  itincre  illis  proximi  funt, 
cumve  cum  illis  niercaturam  exercent  >  depofcunt  in  ante- 
ceffura  obfides,  Hi  Arabes  inepti  funt ,  deformes ,  fame 
ene£ci,  male  veftiti,  quibus  inedia  ex  oculis  profpiciat ,  & 
queisccelum,  veluc  implacabiliter  irafcitur. 


DESCRIPTIO 


Sluintd  &  Dectmx  Defcriptio> 
D  E 

Pnrcipuisin  Africafluminibus. 

OMN.tuM  fluviorum,qui inmare Meditterraneum in« 
currunt ,  maximus  cft  Nilw  ,  qui  in  deferto  Africa?  ex 
montibus  L««<  profluit,  non  vero  ftatimidem  trahit  nome , 
ledprimum  tendit  perttagnum  Ni/i<kw,jam  Znredx.  Zembre 
di&um,  aftimaturquelongitudoCC  XX.  Milliar.  Germ. 
inde  cum  impetn  fluit ,  dcvoratis  a  dextro  latere  magnis 
aquis,  illis  au&us  latior  fic ,  nomcnque  apud  Incolas  d/iapi 
habet,  quod  aquam  cx  nigro  fluentem  fignificat.  Circa  In- 
fulam  Meroen  ,  quae  praecipua  eft ,  inty  reliquas  multas  ab 
illofattas,vocatur  ^y?a£*r*j,adfiniftrumlatus,  addextrum 
verOyjiftufafpes,  &  tandem  ubicoit,  Ni/momenaccipit. 
Inde  mox  impetuofus,  mox  navigabUis  eft,  labiturque 
porro  pr$ceps*donec  a  rupibus  quas  interfluit  deprehenf  uf, 
cum  ingenti  aquarum  ftrepitu  devolvitur.  Poftea  pacatior 
fit,  vehemenfque  effe  definit,  ita  ut  longo  itinere  veiuti  de- 
feffus,  apud  locum  D*/**fe  per  totam  iHgyptum  dividar, 
&  feptem  cffluviis  majoribus  in  mare  ^Bgyptiacum  decur- 
rat.  Bis  in  annum  totam  jfcgyptum  irrigarc,  terramque 
itafcecundarefolet.Cauffaihujuseffiuvii  ftatuuntur  £/<//>, 
tempore caniculari  flarefoliti»  qui  mare ad  illud  littusim- 
pellunt.  fluviique  curfum  tardant.  Sed  hocpotius  a  nimiis 
venitimbribus,in^thiopia,quo  di&i  venti  nebulas  ex  rcfi- 
duocompelluntorbe  ,  pluviafque  efficiunt.  Dicituretiam 
buhcfluvium  nullum  aerem  fpirare.  Poft  Ni/nw  N»g"flu- 
viuscft  totius  Africae  maximus,  qui ctiam ficut  Nilus  in 
Juniocrcfcereincipit,  hocquc  per^o.  facit  dies.  Totam 
Regionem  limo  occupat  ,  quod  incrcdibilcm  teme 
adfert  fcecunditatem :  ad  fluvium  hunc  multumsequor  eft, 
fyivaequebenemulta;.  Decrefcente  hinc  indc  aqua ,  multi 
magni  lacus  mancnt  relidui ,  non  parum  ad  fcecunditatem 
utiic<. 

Sexta 


A   F  R   I  C  £, 


Scxti  &  Dccima  Dcfcnpio% 
D  E 

Montibus  in  Africa. 

AMNiunio  Africamontium  nullusroajor  Atlantc  eft  : 
dc  hoc  teftatur  Leo ,  illum  verfus  Oceanum ,  ad  latus 
Occidcntale,  benc  horninibus  cultum  efle,  falfaroqueiVete- 
rum  elle  de  illo  opinionem  ;  quod  dcfcrtus  lit  :  cum  ibi 
multae  capra; ,  avena;  ,  mellifquccopia  reperiatur.  Hic 
naonsibi  trium  dierum  fpatium  latus  eft.  Longitudo  ejus 
incipitadmare  Atlanticum,  porrigiturque  ufque  in  Agy- 
ptum ,  quamvis  per  muitos  anf rattus ,  multis  fciflis  rupibus 
aitus  fit ,  craflu*  iylvis  ,  multifquefcaturiginibus  dives.  Ca- 
cumen  cjus  fcmpcr  nivibus  teclu  eft,  fsepeque  nix  tam  den- 
fa  ibi  cadit,  ut  alcitudinem  arborum  fuperet.  Montes  Luna; 
fitifuntfubCirculoCapricorni  ,  ingcmis  funt  altitudinis, 
profundas habent  valles adjacentcs,ut  videantur  in  abyflum 
terrxpertingerevelle.  Mons  Dememfira  pars  cft  AtUntis, 
extenditurque  ufquead  montcm  Ntfifa  in  RegnoMarocco. 
CebtUlhaJich ,  vel  mons  ferreus ,  in  Regno  Marocco  fitus  eft. 
a  multiaEremirisincolitur ,  qui  defruttibus  arborum  folum 
vivunt  nihilque  praeter  aquam  bibunt.  Hanchtf*  ciiam  mons 
cft,  quizb  AtUnte  fuam  capit  originem  &  ufque  Meflam 
porrigitur.  Kic  raonsa  multis  nivibus  opertus  eft,  quem- 
adroodum  Afyca  multa  niveabundat  ,  quod  propter  folfo 
radio*incredibiieefleputatur.  Mons  lUUma  jaradi&o  in- 
cipit,ubi  funt  ai  cntifodinac,qua3  incolas  in  bella  mutua  ar- 
mant ,  dum  pars  mox  una ,  mox  altera  illius  fruatur  copia. 
Moni  N///*lituseft  in  Af4w#,multa  quoquc  in  cacuminc 
laboratnive,  avenae  tamen  ibi  ferax  eft.  Senede  monseft 
jam  diclo  adjacens,cujusincohe  percgrinos  ad  componen- 
daslites  rogareiolent ,  deinquilibet  munera  judicioffert, 
utba?dos,gallinas,capos,&c.  Hantet&L  Adtmmei  duoin- 
tentisaltitudinismontcsfunt.  Mons  Tenueves  ctiammulta 
nivecoopertus  eft ,  muitis  bellicofis  incolis  abundat,  qui 
Prin,cipcm  Dominum  agnofcunt.  Tenfita  pars  eit  Atlautis 
montis,plenus  eftincolarum ,  numeratquead  L.  propugna- 
cula  ,  qu«e  omnia  muris  ex  crctacompaclis  cincta  lunt. 

Mons 


I 


D   E   S   C   I   t>   T   I  O  .  _ 

MonsC^^tantumad  latus  fcptcnrrioiwjc  Wjg 
Mon  w4-«  *  incolishabitatur  .  qui  ecor ticibus  arbo- 
rum  cafaf  faciunt.  In  Aigyto  non  procul  ab  Urbc 
mons  C./?«  ficuseft,jamdiausLariffe.  Hucufquede  Arri- 
ca,  ultimj\terra?firmae,  quajveteresmundipartes,  fcuro- 
pam  8c  Afiam  compiexa  eft. 


DESCRIPTIO  ALIA. 
D  E 

Duabusultimis  terrismundi  firmis,  &de 
K^imcrica.  in  genere. 
Merica  communiternovusdiciturmun- 
dus :  ideo  quod  populis  Europrei?  non  ita 
pridem  cognita  fafta  eft.  Nam  Chnlto. 
pborus  Columbus  illam  primus  invenit,cu- 
jus  comes  inprimis  navigationibus  Ameri- 
cusVefputiusfuit,aquo  deinnovum  Ame- 
rica?  nomenfuam  traxit  originem.  Occaho 
hasqu*rendi  terras  hsc  fuit:  9^^9^^&^ 
poftquam  multas  navigationes  in  Portugalham  tec  la 
Lne  obfervavit,  quod  certis  anni  temporibus  vcnti  oc- 
cidentales  aliquot  dies  conftanter  Barcot  ,  idco  cxi  h- 
roavic,  Ulos  a  terra  quadam  tranfmanna  venire  ,  c<  ia- 
circo  verfus  occidentem  aliquam  fitam  tiie  terram ,  cu- 
jus  in  Europa  notitia  nobis  nulla  effet.  Igitur  Rcgem 
Lufitanue ,  &  Genuenfe*  rogavk  fumptus  ,  &  naves  , 
ut  illas  adire  poffet  Rcgiones  longe  remotas.  Poltquam 
vero  fruftra  illius  apud  hos  preces  efienc ,  ndcreturque, 
ad  Rcgem  Arragonias  Caftili^que  perrcxit ,  aquo,  intercc- 
dente  Regina  llabella  ,tresimpetravit  naves,  cum  quibus 
ille  An.  C.  cId.  CCCC.  XCII.  e  portu  Gadenfi  denavi- 
gavit ,  curfumque  fuum  verfus  Septentiionem  direxit. 
Prima  poft  longam  &  periculofam  peregrinationcm  In- 
fula  ipfi  in  contpe&um  venit  Gunao^  qqara  iUe  dixfc  dcfr 
deratam  :  ibi  ilie,  in  rei  memoriara  appulforumfcliciter 
Chriftianorum ,  crucem  erexit  cxcelfam.  Ab  hac  Infula 
in  Infulam  //«/^penetravit  j  quam  in  honorcm  Rcginrc 

lfabtllnrz 


: 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  ihe  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


A  M  R  I  C  t$9 
ifabtlUm  appellavit-.poftmodura  vero  Hifpaniolam.Poft  hec 
adaditum  Regium ,  PortoReal,  ubi  jam  Hifpanicse  ha- 
bicationes  S.  D$mmtco  &  lfabella  fnae  funr ,  navigauic.  Ab 
Infula  Hi/j)*»r*/*,inlnfulam  Cubam  dcxcnit ,  ubi  Havan* 
infigniseft  aditus,qui  jam  valde  ab  illis  falutatur,qui  a  Me- 
xicanica  Provincia  in  Europam  navigant.  Poftea  Inful^ 
Jimatc*  &  Bortqen  inventae  funt,  &  multaealiae  ,quarum 
nomina  brevi  exponentur.  Sed  Americus  poftea  An.  cId. 
CCCC  XCVIl.ad  continentem  appulit  ope  Emanuelis  Re- 
gis,  qui  illinaves&comitesitinerisfuppeditavit.  Nomen 
Weft.Indiae  indenoroen  traxit ,  quod  hax  Regiofereeo- 
dem  tempore  apcria  fit ,  quo  LuUtani  Indiam  orientaiem 
mvenerunt. 


V 


SetunAa  Defcriptio, 

Americam  Veteribus  IncolisEuropx,  into- 
tum  non  fuifle  incognitam. 

KJON  tantum  ex  Platonis,  yerum  etiam  Diodori  Siculi 
I  ^  libris  probari  poteft,  illis  harum  Regionum  aliquam 
fuiflc  notitiam.  Apud  Platonem  incolloquioTimsei,  nar- 
rantSacerdotjes  jfcgyptorum  Soloni  Athenienfi,  f  qui  ante 
Chriftum  natum  DC.  annos  vixit)  olim  Infulam  fitam 
fuiiTe,  ad  fretum  Herculeum,  jam  Gibraltar,  quae  maw 
gnitudine  Afiam  &  Africaro  fuperavit.  Illa  magno  terrse 
rnota  ,  ingentiquc  diluvio  aqaarum ,  uno  die  notteque  in 
profundum  maris  abforpta  fuir.  Nomen  Infulaefertur  fuifle 
Atlantis.Ex  his  igitur  cauflls  mare  intra  dic~raslnfulas,&  fre- 
tumHerculisvaldeimperviuminventum  eft.  DiodorusSi- 
culuj  in  5.  fuo  libro  teftatur,  quod  Phcenicii,  cum  extra  fre- 
tumHerculis  littora  navibus  tentarent,ab  ingenti  vento  per 
Oceanum  in  remotiffimas  terras  dejecYi  fuerint ,  ad  di&am 
tandera  Infulam  poft  decurfum  Miquot  dierum  appulerint, 
quae  infignis  eft  magnitudinis  ,  fitaque  verfus  Ocganum  ad 
jj^Ji         Africam,  verfufque  occidentem.  Hu>us  terra  amcena  & 
yjjg         fertilis  eft ,  ab  aquis  navigabilibusirrigua,  pretiofifquc 
tjjk         sedificiis  clara.    Haec  Infula  vix  ulla  alia  cfle  poteft, 
quam  America ,  ncc  fruflra  i£gyptiaci  Sacerdotes,  multo 

minus 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze. 
CFMAGL.  2.6.152 


Uo  D   E   S    C   R  I    T    I  O 

minusSolon(teftantelib.  i.  Strabone)totum  f  ija  con- 
fcripfit  librum.Et  multo  minus  Diodorus  Siculus 
xnTet,aut  fomniaffct^uod  nosinrei  ventate  jam  torop.r- 

tumhabemus.  t    «   • 

Insuoertcftatur  Ariftoteles>vel  Theophraftus,  cui  liber 
de  mundo,Gcut  Apulejo  verAoejusih  Uunum.adicribitur. 
quod  extra  partes  noftras,Europam,  Aiiam,&  Arnumsa tcu 
hucmagnx  reftarent  Infula-per  quas  Anienca  ScMagella- 
nica  fecundum  omnem  afpeclrumintellectae  funt.Diodorus 
Siculus  porro  teftatur,quodCarthaginenfes  incolas  Europsc 
eonavigareprohibuerint.Qtiando  vero  Pceni  hanc  naviga- 
tionem  omiferint.incertum  eft.Hoc  tamen  exploratum  eft, 
a  Monarchia  Romanoru,  ufque  ad  dictos  annos ,  nihil  quic- 
quamauditum^velnotatum  ruiffe. 

TcrtiaDefcriptio, 
D  E 

Liraitibus,  magnitudine ,  &  divifione 

A   M  B  R   1  C  JE. 

i  o  t  A  America  circum  circa  Oceano  magno  includitur. 
VerfusOccafumquidem,  Oceano  Atlantico ,  Mare^/ 
NortdiQo,  verfasmeridiemautemfreto  Magellanuo,  quo 
*bAuftralibusterrisfeparatur,nobisadhucincognicis.Ver. 
fusoccidentemmare^i/^wcft  ,  &alias  m^U^Zht.  Sep- 
tentrionale  littus  nobis  in  Europa  adhuc  plane  non  cft  co- 
gnitum,  fed  opinio  eft,quod  mare  concretum  eo  percingat, 
quoniam,inalterol3tere  ,  Infute  Europa:&  Afiarproxime 
ufque  ad  polum  fitse funt  >  quae  ab  eodem  mari  GmUite/  ir- 
rigantur.  Maxirna  longitudointer  freta  Aman  &  Mageila- 
nicumeft  1400.  Milliar.  German.  Latitudo  ve;b  a  C&bo  de 
fortnn*  ufque  ad  Cabo  de  Breton  in  nova  Francia  eft  1 300. 
milliar.  Tota  America  in  duas  dividitur  partes ,  nimirum  in 
Amcricam  Septentrionalem  &  Mcridionalem. 


Quarta 


T 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  rhe  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


A   M  B  R  I  tJ  £< 


tit 


£>u&rt&  De/crrptio, 
D  E 

SEPTENTRIONALI  AMERICA. 

Ceptentkiowalis  America  *  etiam  dicitur  Mexi* 
•^cana  ,  ab  Urbe  Mexico.  Longitudo  ett  a  Freto 
,  iifque  ad  Illhmum  ,  vel  terrarn  qua  Ame- 
ncie  mendionali  adnexaeft,  M.  D.  Milliar.  Germ.  La- 
ticudoverolimilis  eft  cum  Latitudine  comrnuni  totius 
Amenca;.  ParsSeptentrional.  Araeric&.iqu*  latiflinoever- 
lus  Septentrion.  porrigitur,  adhuc  eft  incognita,  neque 
lciripoteft,  quamproxirofc  terra  poloaccedat.  Pars  ver- 
JusSeptentrionem  etiam  prseter  littus  parum  patet.  Reli- 
quaterramaxime  cognita  dividitur  in  continentcs  &  In* 
lulas.  Continentes  vocantur 

r  Canaday 
Nova  Francit) 
Vttgmia^  J 
Flortda , 
Nova  Htfpxnia^ 
Sova  Mexicana,Albion* 
CaliftrniM  % 

{  Duoque  Regna,  Qtivira  &  AnUn. 
Infute  autera  dicuntur,  Cuba,Hifpaniola,  &  aliae  minorefc 

£htint&  Defcriptio  , 
D  E 

PROVINCIA  CANADA. 

Provinci  A  Canad* ,  nomen  habet  a  magno  rluvib 
Canada.  Quamvis  vero  jam  t  haec  terra  magno  frigori 
fubjeftaGt,  fertiiistameneft,  &aurifodinisdives.  Incolae 
bonaefuntindolis  ,  veftiunturpeliibus,  bonoque  pollent 
itelle&u  manuariorum  operum.  Jam  Rcgi  Galliae  parent. 
Comprehenditur  fub  nomine  Canada%  Eflotiland,  Corterealt 
Itrta  LaBoratms.  &  adjacentes  InfuU  CoUfme ,  Bsauparis. 
Mtnt dt  Lions  >  &  Tsrra  Stvay  quae  e tiam  Ttrrs  iatalaos  vo- 

L  catun 


DE  SCIPTIO 


catur.  Non  proculafluvio  Danada  Urbseft  HotktUg**  lex 
vel  fcptem  milliarib.  inde  diftans.  Gallorum  Colonia  oC 
arces  dicebantur  S.  Croix,  Charltburg  &  France  Roy  ,  frultra 
tamen  omnes  fuerunt. 


N 


Sexta  Defcriptioy 

D  E 

NOVA  FRANCIA. 

ovaFrancia,  aGallis,quiillam  tempore  Francifci 
I.aperuerunt,  itadi&aeft.  Paffim  parum  habet  fru- 
menti,  &  leguminum  non  nihil.  Infuper  a  feris  hominibus, 
qui  homines  vorant,  habitatur.Novae  Franciae  adnumeratur 
uiccadt* ,  vei  nova  Scotia :  ubi  portus ,  Porto  Reale ,  &  U  rbs 
Norumbegga  ,decujuspraeftantia  multafunt  fcripta,quorum 
vix  minimum  ex  vero  eft.  Gallica  habitatio  Porto  Royal,  per 
incuriam  Jeftiitarum  abincolis,  Atiglis  prodita<eft>  ab  iilif- 
quedefolata.  Qsebet  etiam  Gallica  eft  Civitas ,  &  faepe  a 
mercatoribus  vifitur. 

Septima  Defriptio, 
DE  VIRGINIA. 

Novam  Fr  a nci  am  attingunt  Nova  Anglia ,  Nova  Bata- 
vit  Qc  vtrgmi*)  quae  fub  nomine  VirgmU  continentur. 
Virginia  nomen  videtur  habere  a  Regina  Elizabetha  An- 
glia?,  quae  Virgo  Imperium  rexit.  ln  Vtrgtni*  Urbesfudibus 
lunt  circiiTndatx>Pomejock,Medsnoy  &  Secot*.  H£  Urbesexi- 
guae funt,  nec  ultra  i i.domus  habent,Semicyludrica  tefta, 
&omnesab  invicem  feparatae  funt.  Anglihic  aedificarunt 
VrbtSyJacobipoltn,  HennvtU*my&  propugnacuium  Bermud*. 
In  Nova  AngliaCivitateshabitabilcsfunt,s*.  Georgtu*, Nova 
TleymuthM  unu  montislatus  fitae,ubi  Puritani  vel  Brunifta* 
agunt.  N^Bafa^bonifolieft,  quod  altitudo  arborum 
teltatur:  Hollandiipfamtenent ,  qui  ibi  Civitates  Novum 
Amfttlod*mum>  Hellegtt,  Fort  Qrange^  &  alia  poflldent. 


Otfava 


A    M    E   R   I    C   /E.  X«* 

Oftava  Dcfcriptto^ 

D  E 

PROVINCIA  FLORIDA. 

T-J*  c  Provindanomenfuuhabetadiequoinventacft* 
qui  foh  Dominica  Palmaru,  is  dies  apud  Hifpanos  P*/*- 
c  ua  Ue  flons  dicitur.Hasc  iiwetitio  f afta  eft  An.M.  D.  XII. 
perJuanPoncedeLeon.  Aiiiindenoroenderivant,  quod 
vivens  ac  rlorens  fit  Regio.  Galli  quidem  An.  CH.  M.  D. 
LXH.  fub  Jean  de  Ribauld  eo  venerunt,  parvumque  pro- 
pugnaculum  CaroUnt  ibi  exftruxerunt,quodpoftmodum  ab 
Hifpanisoccupatum ,  &  demumillisademptum,ultimum 
deftru&um. 

r  S  Augufltntts , 
Hodieibi  confpiciunturJ  S.  Joannes% 

v  S*  Matheut. 

Nona  Dcfcriptio  , 

D  E 

NOVA  HISPANIA. 

Vlti  ma  Provincia  verfus meridie',  in prima parte  Arae- 
Ticxte&NovaH  ify  *»i«,magna&  jam  optime  culta  terra2 
Aer  ibi  ienis  &  toierabiiis ,  quamvis  illae  Regiones,  fub  tor- 
rida  fitse  iint  Zona.  Bonas  natura  ibi  efle  voluit  fodinas , 
auri,  argenti ,  metalli,  ferri  •.marcqueibidiveseftpifciurr^ 
margaritarum,  concharuroque.  Regiones,in  quasdividitur» 
VOcatur  SovaGaUic$ayMechoacatMexic*na9Juc*t*nyGu*timala 
&  Ntc*r*gua.\n  Nova  Galltcia  Hifpani  has  «dificarunt  Civi- 
tates.In  Provincia  Gu*d*U)*r*.Vrbtm  GuadaUjara^Efpiruto 
Santo,S.Maria  dtlos  lagos.  ln  XaltcfcCsnpo/IelU  non  procul  a 
mari.In  Chtametla aut  Tbarra  f: :a  eft  S.Stb^flian.  In  CuU*can 
St.  Michel.  In  Ctn*loa  parvafuntoppidajS.PMi^&SJ*^. 
In  Vxitipafi.  L*».  In  L**  Zacotecat  funt  propter  multasar- 
gentifodinas  varie,  beneq;  habitatse  urbes.  Imprimis  Durat* 
go,&  Xeres de lafrontem.lncolxa  RegeHifpanicein  bonum 
funtredafti  ordinem,diftributique  in  Centum  &  3.  tribus, 
quas  Repartimentos  vocant.  Religioni  etiam  Chriltianac 

L  1  accom- 


1 


i 


164  DESCRITIO 

accommodant.In  nova  Bifcaya, MetatUn&i  alia  parva  oppi- 
da.  Onines  jamdi&a:  Provinciae  fub  nomine  novae  GalltcU 
coroprehenduntur.  Mechoac*n\n  MexicanicalinguaRegio 
pifci  um  audit:  aer  hic  quidem  valde  mutabilis  eft,fed  tamen 
ita  affe&us ,  ut  multi  exalienis  Regionibusfe  hucconfe- 
rancobrecuperandaro  valctudinem.  CompleSiturJetiam 
haecRegiomultasfubfe  parvasProvincias.  Prima  dicitur 
.Mechoacan :  ibi  fitae  funt  Zmtzont^  ubi  ante  Reges  habita- 
runt,  jam  Hifpanica  Urbs  fada  cft,  ValUdoUd hodierno die 
praecipua  eft.  Sequiturtt.  Mtchel>  S.  Fhilippe,  Conceptionde 
SaUyay  Leon%&  Zamora.  In  ProvinciaZa^f*/^  fita  eft  Urbs 
ZacatttU)  quae  Conceptio  vocatur.  Pariterm  Provincia  C<?- 
/yw«,  fitaeftUrbs  Cofyma&AcatU.  Ut&  celebris  portus 
Navidad.  St.  Jago  deBona  Speranz.*  &  Malacca.  Provincia 
Mextcanca  cnmprehendit  urbem  bitxtco^c\\\x  pro  metropoli 
in  tota  Nova  Hifpania  numeratur.  In  magno  ftagno  aedifi- 
catafuit,  ubi  tantumtres  aditus  patebant,  qui ,  perruptis 
aggeribus,  effecerunt  ut  Civitas  An.  M.  DC  XXIX.magna 
aquarumilluvie  perderetur.  Aliifcribunt ,  quod  Uibs  ad 
littus  illius  ftagni  sedificata  fit ,  quum  primum  ab  Hifpanis 
occuparetur  5  ComplecYitur  igitur  in  circuitu  unum  cum 
dimidio  Milliar.  German.  roultis  gaudet  incolis  ,  Vica- 
riique  Regii ,  Regia  eft ,  ut  &  Archiepifcopi.  Hicim- 
primuntur  libri,  &  moneta  cuditur.  Praeterea  roulta  ibi 
reperiuntur  templa  pulchrseque  arces,  ut&  Acaderoia  ;ira 
ut  hasc  Civitas  omnes  1  eliquas  in  America  fuperet.  Oiim 
Te mtftttan  di&a  fuit.  Proxima  M 1  x-co  cft  Tejcurcy  qua»  roa- 
gnitudine urbi  Mcxitonon  cedit.  ChuluU  olim  ad  20000. 
aedificiorum  habuit  :famaeft,  parentcs  6000  libcrorum 
<]uotannis  Daemoniimmolafle.  Texcuco  pulchxis  domiciliis 
In  principio  ornata  fuit  ,  bifque  tam  magna  quam  Sev.lt* 
3n  Hifpania.  Mexrcaltzingo,  Cuyocan>  &  HuiciUpuche^  popu- 
Jofafueruntoppida.  Acapulco,  fita  eft  ad  meridionalem 
Oceanum,  bonogaudetportu  ,  inquem  Spilberg  anno 
1615.  defcendit ,  &quamvis  cum  navibus  fuis  urbern 
occupare  poiTet,  contcntus  tamen  fuit  quod  Re&orem  ur- 
bis  in  fuam  traxerit  voluntatera  ,  impetratifque  ad  vi- 
ftum  neceiTariis,  iterum  difceffir.  Huc  pertinct  Provincia 
^»*ftf,ubiraetropolis  Panuco,  qtiae  ?.b  Hifpanis  VtlUdeSt* 
stpehand$lPHHtrt9  VQCatur.  SaJis  reditusmultoshabet.Re- 

Cquaa 


tL 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


A  M  E  R  I  C  JE.  US 
liqujeurbesdicunturS/.  Jagodelos  V*iles%  Ludevicodt 
Tamptce ,  ut  &  Provtnct*  TUfcal*  ,  ubi  metropolis  ejufdem 
nominisfita  in  loco  propter  adjaccntes  montes  tnunito. 
Canerura  ibi  fitae  funt  Xtcotencalt,  &  OcotevtUo.  Hodieibi 
prsecipua  Urbs  eft  PuebU  de  los  AngeUs.  Huc  ctiam  pcrti- 
netprovincia7>/>*.sf«,  in  qua)  metropolis  SeguradeU  Frcn- 
ura ,  in  loco  petrofo  exftruc~ta ,  pulchris  plateis  &  a?dibus 
nitens.  Ver*\Cruz.  emporium  eft,  fed  maximam  partem 
anni ,  proptcr  frequentes  pluvias  nimiofque  seftus ,  infa- 
lubris.  Si.  Juan  dt  UUu*y  hic  celcbrem  praebet  aditum,  qui 
in  Nova  Hifpania  fere  prxcipuus ,  &  vcrfus  Septcntrio- 
nalem  Oceanumunicuseft.  Aditus  ex  Infula  fit,  rupibus 
circumdatus  verfus  latus  ad  raare  vergens,  at  verfus  latus 
terraeoppofito  humile  habet  littus ,  adjunclusjeft  J^ic  mu- 
rus,  incujusfinibusduopropugnaculaereda  funt.  Cua- 
xaca  cople&itur  «rbes  AntequeratSMiphonfo&S.J*go%  ubi- 
querluminibus  auri  feracibus  abundat.  Prxtereaibi  Hifpa- 
nimultos  bombiceshabcnt,quibus  arborraorus  loptimo  eft 
nutrimento.  Provincia  Mtfleca  in  duas  partes  eft  divifa  , 
quarum  alteraS*/>*rior  Utfteca%  altera  vocatur  lnfernr.  Ubi 
duae  rupes  funt  ,  in  quarum  cacumina  ab  una  in  aliam 
paflu  tranfire  licet ,  quae  tamen  ad  radices  inferiores  invi- 
cem  funt  remotiffimae.  In  hac  Regione ,  feri  homines  in 
fluminibus  aurumqua?runt,  proquoad  viQum  neceftaria 
fibicomparant,  &  fcftos  aguntdiesi  quoufquc  fuppetit 
nummus,pofteajejuniis  vacant,quoniam  nulli  agriculturse 
&  labori  incumbunt.Pr* vincia  Tutepea-  confincro  habet  par- 
tcm  Guaxata  &  montcs  Zapoteca.  Incols  hic  multos  habent 
ritusjudaicos,  Circumcifio  apudillos  etiara  eft  invcnta. 
Defcription6MExicANrcA  Provinciae  excipit  Jvcatan, 
ubi  Hifpani  SanclumBaptifmuminvenerunt, qu6lncola5 
uti  folent,  illum  dicentesregenerationem.  Praxipuse  ur- 
bcs  in  hac  Peninfula  funt  :  Mertda,  ferc  in  medio  Re- 
gionis,  Vail*doltd%  Camptche,  ScSatamanca.  AdhancPro- 
vinciam  attiogit  Tabafco,  in  qua  Hifpani  urbem  Vtclo- 
rsam  poflident,  Terra  Guatimala  mox  fequitur  in fuf- 
cepto  ordine,  qu*  fequentcs  complc&itur  Provincias: 
Chtapa  ,  ubi  Ctvtdat  Keal ,  ili  fertili  fita  Valle  ,  TecpatUn  , 
Capanavat^U&LSt.BartholomeSecomufto  ub\Gurvethnt$uihi<. 

///^nunccuftoditur  negligenter.  Verapazvbi  S.Attgfflwus, 

L  3  GuaU» 


U6  DESCRIPTl° 

c«**iWa  itadiaaferaxeft  balfami ,  &  ex  rupe  bene  o- 
lens  oleum  profluit.  Crefcit  hic  etiam  herba  ccerulei  colo- 
ris  tinfturam  faciens.  Urbes  ibi  vocantur  st.JagodcGua- 
timnla,  in  valle  intra  duos  montes  qui  ignem  vomunt  iita 
eft,  ut&s.Sahador.  Hondura ,  fequentes  habet. 
Urbes  X  Valledoltd,  Gracias  d  DtosyS.  Pedro,  Pert  de  Cavalos, 

\  Truxillo  &  5.  Jorge. 
Ordo  nos  ducit  ad  Nicaraguam  fere  fylvis  obdu&am : 
ibi  fitae  funt  heon  de  Nicaragu* ,  ad  littus  magni  maris  ex- 
ftru&a,  Granada.Segovia,  &  ]WAd  hanc  modo  di&am  Pro- 
vincia Cosx amcca  attingitribi fita funt  Aranivez, C*rt*go, 
&C*flrod? Auflria.  Poftilhm  fitaeft  Provincia Vekagu a 

\Jbl(\int{COnCep'i0*>  Tr*nid*d>  S.  rey  &  Carlos. 


Dccima 


C  A  L  I 


Dcfcript. 


E 

O 


R  N  I  A. 


T~\E  Califomia  dubium  eft,  infulanefit,  vel  peninfula. 
■L^In  unolatere,  mare  ab  Hifpanis  mare  Vermejo  dici- 
tur.  lbi  fituseft  portus  S.  Croix ,  cum  angufto introitu ,  fed 
intus,  magnselatitudinis,  ut  &  portus  S.  Andrea ,  &S.  A- 
bad.  Cum  Francifcus  d*  Ulloa  hanc  provinciam  perluftrarc 
Vm,m,i  ?u.mnavibusfti8tandera  interiit,  ut  in  pofterum 
pihil  deillisaudiretur.  Altera  tamen  navis ,  quaecumipfo 
iter  recerat ,  demum  in  Novam  Hifpaniam  appulit.  Ex  de- 
lcriptionibus  navigationum  patet,  Regionem  hanc  hinc 
inde  rertilcm  amcenamquc,  &  a  Feris  bene  cultameffe. 
Adnancterram  fita  funcinfula^S.  Auguflin  &  Cedrn* 

Vndccima 


N  O  V  A 


Defii  t 
M  E  X  I  C  A  N  A. 


O^c  Regio  ferme  circum  circaa  populo  circumdata 
"ett,  quem^^,vocaraus.  Gensmagna&beilicofa. 
marefque  quam  fcemins  pelle  cervina  fe  induunt.  Sed 

Nova 


Early  European  Books,  Copyright  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centr 

CFMAGL.  2.6.152 


A  M  E  R  I  C  x..  16: 
NovaMexicana  in  fefpe&ata,  Longitudinem  fuam  ha- 
bet  intraJ.  Antomum  deSenecu,  ufqueadft.  Htwnym.ad 
C  milliar.  Hifpan.  metropolis.  ibi  eft  5.  F*%  reliquse  vocan- 
turS\  - in  &  Uoms,  valdemunituslocus,  in  excelfaSc 
ere&arupe.  Hyems  hic  adco  frigida  eft,  &  gelu  itari- 
gent  flumina ,  ut  currus  grandes  ierant. 

Duodccima  Dcfcriptio^ 

D  E 

NOVA  ALBIONE 

TT  Mc  Provincia  a  Francifco  Dracone  inventa eft ,  & 
"  in  honorem  Patrise  fuae  ( ut  &  propter  Albam  rupem 
olim  Anglia  fimile  inde  nomenduxerat)  Albion  di&a  eft. 
Cum  hic  appuliflet  Draco  ,  Feri ,  ipfi  faltationibus  roagnum 
fecerunthonorera,  illorumque  Rex  illiuscapiti  coronam 
de  plumisartificiofecompofitaraimpofuit.  Populusipfura 
etiam  Ducem  militise  poftulavit,  qucm  tamen  ille  honorem 
repudiavit,fedindedecelfit,&itcr  fuumultra  inftituit. 

Tcrtia  &  Dccima  Dcfcriptio, 

D  E 

REGNO   QUIVIRA    E  T  ANIAN. 

Quivira  planaeft  Provincia,  paucas  habet  arbores,nec 
nimium  populofa  eft.  Viri  pdlibus cervorum  pro  tuni- 
cautuntur,fceminaecomasalunt,  curaquibusetiam  naturae 
inflmategunt.  Hic  nullum  crefcitfrumenturo  ,  mcolxpie- 
ruroque  utuntur  carne  cruda ,  calidum  bibunt  ranguinem, 
quandoque  frigidum  fanguinem  cum  aqua  mifcent.  Nullas 
babent  fedes ,  fed  pa(fim  oberrant ,  ubi  peconbus  pafcua 
inveniunt,  ibi  fubfiftunt.  Cum  hac  Provinciaconnmselt 
Vrovtncia  CiboU.qnx  meliuseft  culta.  ibi  inveniuntur  7  P^r- 
va  oppida,  qu*  domustrium  &  quaruorcontignationum 
habent.  Has  inter  eft  Cranata.  In  reliquis  incolae  nudi  mce- 
dunt ,  bono  pollent  intelieftu ,  fecundum  iUorum  naturam. 


3IS  DESCRIPTIO^ 

,   guMa,  &  Vecimx  Vcfriptio, 

D  £ 

Regno  AnUn  &  freto  maris ,  quod  indc  no- 
nien  habet,  parum  memorix,  ab  ilhs 
qui  illius  Regionis  tra£tanc  defcri- 
ptionem,  reli&umeft. 

DE   INSULA  CUBA. 

H*  c  Infula  olim  plena  hominum  fuit ,  quos  Hifpani 
penitus  exterminarunt,  nec  hodie  ab  iliis  ipfis  multum 
culta  eft,  quoniam  aliunde  majorem  confequuntur  uti- 
litatem.  Cit/itates  ibivocantur  :  St.Jaauesy  cum  admodura 
fecuro  aditu.ubi  non  opus  eft  anchoras  de  prora  jacere:pro- 
ximeadjacent  Cutnfodtn**  ab  Hifpanis  Stttras  de  Ccbre  di£r$. 
Bawa^adjacentcs  fylvashabet  fcr&cz$.S.Sahadorve\  Baja~ 
*»o ,  falubri  gaudet  aere,  fertilique  folo,  pulchro  porre&a 
aequore ,  ideo  reliquis  praeferenda.  Hanc  urbem  inter  >  & 
9u  Jaquesm  paludofa  valle  inveniuntur  lapides ,  qui  ita  na- 
turarotundifunt ,  utillorum  ufus  proglobis  tormentariis 
efle  queat.P orto  del  Prencipe  bono  gaudct  portu.In  illa  vicinia 
reperiuntur  putei,  quiejiciunt  Naphta,  quod  Hifpani  cum 
7»/?«/fevomifcent,  &  navesvclut  pice  obducunt.  57.  spiritwt 
&  Tnmte  parva  dereli&aque  funt  oppida.  H«t'a»o,infignis 
eft  portus,  in  fronte  duabus  in  rupe  exftru&is  arcibus  bene 
munitus.  Tertia  iita  eft  in  introitu  valdeangufto  ,  intus 
aditustameftamplusutftationem  miile  pracbeat  navibus, 
nec  opus  eft  ut  illas  vel  anchorae  flrment ,  vel  tunes.  Qua- 
propterhajcVrbseo  potentiae&  opum  crevit,  ut  quam 
optime  in  tota  America  jedificata,  quamvis  nullo  mura 
tiQCtafit. 

^tiinta  &  Vecima  Vefcriptio  . 
D  E 

INSULA  HISPANIOLA. 
Tnsul  k  Hifpaniola  praecedencem  fertilitate  fere  fu- 
Xpcrat,  necmagnitudinealtericedit.MetropoIisillius  eft 
5M)^W(f ,  pulchrefaaajrauroquecirciimdata.  Francii- 

cus 


A    M    I     "I    (  -  "  .  169 

cusDracoillamoccupavcrat ,  &permenfem  falvam  rcli* 
querat,  poftmodum  partem  deftruxit,multumque  pecunia» 
extorfit ,  ut  reiiquum  miflum  faceret.  Reliquae  urbes  vo- 
cantur,S  Jvalcon,Zetbo>Cotuy>  J^«4»4,nunc  Sancla  Mnria  dtl 
Torto.  Conctption  de  U  Veg  >,  St.  "Jtgodelos  Cavelleros.  Puertode 
U  PUt*  bono  gaudet  portu,&  mercatu  pollet ,  fecundaquc 
merito  poft  St.  Dominicum  falutari  debec.  Mente  Ckrtflo,  faiis 
fodinas  habet  &  aditum  t  haec  Infula  hodierno  tempore 
non  eft  gence  frequcns»  cum  hic  ante  ad  XIV.  millia 
Hifpanorum  fere  Nobilium  numerarentur.  Hi  ad  conti- 
nentem  terrarn  demigrarunt ,  ubi  plus  auri  divitiarumque , 
quibus  inhiabant,  reperierunt. 

Sexta  *&  Decima  Defcriptioy 

D  E 

ALIIS   MINORIBUS  INSULIS. 

Post  fupra  nominatas  Infulas ,  Jamaica  maxime 
claraeft,  quaeetiamuna  fertiiiamlnfularum  eft,  nec 
tamenabhominibusbeneculta,  quoniam  jllius  habicato- 
res,  cum  per  Hifpanos,  tum  per  propriam  ferociam  decre- 
verunt.  Hodie  ibi  tantum  tres  numerantur  Urbes,  quarum 
nomen Sevill*,MeltlU  &  VtlUdeU  F#£*,unde  Columbi  Prin- 
cipistituloutebantur,  dequa  tamenparum  reftat  refidui. 
Infula St.  Jean  fequentes  habet  urbes  s  Pono  Kicco%  cum  adi- 
tu>  arcibus  bene  munito,&  St.  Ctrmai  »,olim  Nova  SaUmau- 
ca.  Tota  Infula  arboribus  obdu&a  eft,  &  idco  impervia. 
Reliquas Infulae,  quarum  ingens  eft  nuraerus ,  comprehen- 
dunturimprirois  fub  tribus  his  nominibus:  Luc*JtsyCanntba- 
Its^^rmuides.  Inultima  Anglifibi  exftruxcrunt  fedes, 
propugnaculifque  firmarunt. 

Septima  &  Decima  Defcriptio , 
D  E 

Mcridionali  America  in  genere. 

Am  eric£  Septentrionali  annexa  eft  per  Ifthmum  5 
;0.  Milliar.  German.latitudine,  Ametu*  M$ridion*lis 


i 


Q^x  etiam,  a  prscipua  fua  Provincia  Peru  Peruviana  dici- 
tur.In  fe  magna  Peninfula  eft,  nec  minor  Afnca,in  tnangu- 
lari  forma  fere  fitaeft.attingitque  uno  latere  Septentriona- 
lem  Americam,alterum  verlus  Africam  fpeaat,&  3>M?gel- 
lanicam.  Longitudoa  Septentrionein  meridiera,M.MiUiar. 
German.fed  latitudoDCCC  Mill.  numeratur.  Provinciaj, 
in  quas  dividitur ,  appellantur  Cajltlta  del  Oro ,  Bogota.Peru* 
Chdt,Chica,Paraguat%Brafi[ta%Gua)ana&  Cumana.Dc  hlS  Or- 
dine  agendum. 

Oclava  fupra  Decimam  Defcriptioy 

D  E 

CASTILIA  DEL  QRO. 


H 


m  c  afpera  &  inculta  eft  Regio.aere  gravi  laborans,  fed 
propter  aurifodinas  imprimis  dives.  Duae  prazcipuae  ur- 
bes  ejus  Ifthmo  adjacent,  quas  inter  Nombre  de  dtos ,  Septen- 
trionalem  Oceanum,  fed  Pa-j**»*,  meridionalemfpe&ant. 
Nombrede  dtos ,  hodie  prsefertur  PertoBelo.  Nomen  Cmfttlu 
delOro  Hifpanis  fere  memoril  excidit,hodie  dicitur  Panama 
&  terra  firma.Metropolis  Regionis,  Panama  eft,quae  quidc 
parva,fed  propter  vigentem  ibi  mercatum  valdeincolisfre- 
quenseft.  Mediocri  etamgaudetacceflu.  Regiadomusin 
prseceps  vergenti  Rupi  impofka  cR.Nembre  de  dtos.  non  par- 
va  Urbs,ligneis  altisdomibus  abundans :  jam  ferme  dereli- 
ftaeft,&  ejus  locoad  Porr**>  B*/o,novaUrbs  PhtUppo  cmer- 
fit:  Cujus  aditusfontibus ,  arcibus ,  &  majoribustormentis 
benfe  munitus  eft.  S.Jagode  Nata  vel  Nat «,tertia  eft.  Porro 
quidem  aliae  urbes  aedificatae  funt ,  qusc  tamen  iterura inte- 
rierunt.P«»«m«  confiniseft  Cartagenata  MetropoliCartagi- 
ne  ita  difta,quae  benfc  cuftoditum  habet  aditum,illi  in  Car- 
thagena  prop^modum  fimiiem.llla  duabus  arcibus  &  rotun. 
do  caftello  Hifpan.munita  eft.  In  hac  Provincia  fpe&antur 
T*/*,unde  pretiofum  balfamum  nobisadfertur.Fitf*deA!«- 
r#*,S/.  Crux  de  Mopox.Baranca  de  Malamba.  S.Sebaftian  de  buo- 
na  vi/?4,exftrui  quidem  ccepi  t,fed,  cum  hac  occafione  Peru 
innotefceret,  iterum  derelifta.  Poftjam  diftam  fcquitur 
ProvinciaSrAfar//^,Regio  fertilis,ubi  planicieseft.  prseci- 
puaejusUrbseftjS/.Mar/^bonum  fecururaque/enet  adi- 

tum3 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


A    M    E   R   i    C   JE.  i7T 

tum,domus  funt  ex  ligno  rofaru  ,  &  foliis  palmaram  te&ae. 
Olim  habitatoribusdiveserat^verum  nunc  dcferta  Reliqua? 
U rbes  vocantur  Ttn<rtftyVtlU  dt  Palmas.Cividad  dt Its  Rtytu 
Oc«»»3  &  R*m4«VProximehancProvinciam,Urbsfuaeft 
Ri$d$  U  #4(0«  cum  adhaerente  Provincia. 

2{pna  ultra  Decimarp  Defcriptioy 
D  E   B  OG.OTA. 

Reg  i  o,quaeolimBo^Mdicebatur,  noftris  tcmporibus 
RegnuGranatse  audit.  Terra  hic  incolis  &  frucVibus  d}f- 
ferenseft.  Nam  ibi  pars  hominum  formofa,  parsdeformis 
&  fera  eft.  Urbes  ibi  fitae  vocantur  S.  Fe,  quae  variis  nutri- 
mentisabundat,  St.Michel,TccaymM.  InProvincia  Mufos& 
Colyma  fitaeft  TrinidadyTuniMjMmplonMSt.ChriflophltJAtri- 
rfa,&alia?.  PopajanM  in  falubri  fita  eft  loco ,  ubiaervelut  in 
Vere  iramutabiliter  idemmanet,  multis  vero obnoxia  eft 
imbribus,  &  continua  fere  tonitrua  &  fulgura  habet.  Reji- 
quse  Urbes  VOCantur  Antiche,  AnztrmM,  Caramanta.  In  Pro- 
vincia  a  Armatqux  divitiis  omnes  reliquas adjacentcs  fupe- 
rat,fita  eil  Urbs,S.L»j<>  d'\rma.\n  Provincia  S£utba)a  fita  eft 

Carthago.Jn  Calt  Urbs  Ca/i&  pOrtUS  Bonavtntura.  Cseterum 

ad  jurifdi&ionero  Popajanse  etiam  fequentesUrbes  fpecla"t, 
Ttmanay  Guadalajara  dt  Buga,  S.  Stbafttan  dt  la  Plata^  Alma- 
guer,  St.  Juan  dt  Truxillo ,  Uadrtgal ,  &  Artda ,  etiam  MalagM 
dicfra. 

Vigefma  Defcriptio , 
DE  PERUVIANA. 

Ha  c  Regio  ditiflima  auri  argentique  eft ,  prae  omni- 
busaliis,  falubri  aereamcena,  quxaventis,  a  ma- 
re  venientibus,  in  hac  fervatur  media  conditione»  ut  ni- 
mius calor  fanire  nimis  nequeat.  Tota  Regioab Hifpanis 
fecundum  tria  Parlamenta  divifa eft:ut ,  %*ttoy  Los  Rtyts  vtl 
Lmm  ,  &  Charcas  vel  Kio  dt  la  Tlata.  Ad  ^uito  fpe- 
clant ,  Urbs  %Jfit$ ,  Zamora,  Ja$n.  S/.  ¥r*nctfeo ,  Rtobamba9 
Gu$n^M%LoxM)  SMnhael  Invallef/wvi,  SJacofodeGuada- 

jaquit, 


\alnas.  In  l#,  Ljf,  fits  funt  L.—  ,  ditiffimum  empo- 
rium  in  tota  meridional.  America,  qus  omnes  alia* jexcepta 
C^fuperat,plateis  reftisfc  multitudinemonafteriorum 
nonindecora.duoquoque  habet  collegia  Jefuitarum^dcs 
plerumque  hurr.iies  funtfed  intus  pulcbre  facta^Keliqua: 
urbesvocantur:^»^^lPiiri//4,  TruxtUo,  Mtraflores^  St. 
Juan  de  U  Frontera  ,  St.  Jago  de  los  Valles  ,  Leonde  Guamanga% 
c«/^,infignis  urbs  in  tota  India  occidentali  ,  ubi  abnuc 
m ul ta  Regiareftant  sedirlcia  St.  Franctfco  de  la  Vittoria  ,  St. 
Juan  deV  oro,  Areauipa*  S.  Michel  de  la  Ribera,  Valverde  , 
Cannete^  Cafirovirreina^  Oconna  ,  &  celebris  portUS  ma- 
ris*  Callao.  Charcas  ultima  parseft  de  Peru  >  argento  valde 
dives,comple£Uturvarias  Provincias,&  in  iUisurbes, P/a/*, 
prsecipuam  &  incolis  plenam  >  Nueftra  Sennora  de  Lapaz  , 
Orepefe  &  Potofi.  Huc  pertinet  Provincia  Sante  Cruz  de  U 
Strra ,  a  fua  metropoli  ita  Jic  ca. 


H 


Prima  fupra  Vigeftmam  Defcriptio , 

D  E 

REGIONE  CHILI. 

ycc  frigida  eft  Regio  ,  in  quam  dc  Peru  non  facilis 
eftaditus,nifipernivofo9  montes.  lbi  fitae  funt  ia  se- 
rena  ,  quae  etiam  Co quimko  a  valle,  ubi  haec  jacet ,  nomi- 
natur.  Regio  circa  valde  fertilis  eft  ,  nec  procul  hinc  di- 
ftatportusoptime  fitus.  st.jngt^vo  metropoli  hujusRegio 
nishabetur.  Huic  adjacet  aditus  Herradura,  qui  apud 
German.  calcem  ferratum  notat,  &  nomen  inde  venic , 
quod  conditio  loci  cum  illius  effigie  conveniat.  De  Los  C<?«- 
fiaes ,  qu£  etiam  de  Los  Infantes  dicitur.  V  Imperiale.  Vtlla 
KUca ,  Valdivia  fita  eft  in  rotunda  planitie ,  quas  quinque  ul- 
nas  ere£ra  eft  ,  commodo  gaudet  acceflu  ,  ubi  magna» 
naves  appellunr.  oforea  ,  ibi  ad  CC.  millia  ferorum  ho- 
minum  habitant ,  VeQigales  Hifpaniarum  Regis.  Ultima 
Cafirodt*  abincolisC/>*/ttcdicl:a,  Urbem  Valdiviam  Feri 
An.  M.  D.  CL.  cremarunt,  &  foloscquarunt.  PofteaAn- 
M.  D.  II.  adhuc  quinque  deftruxerunt  Urbes,Ex  hocfa- 
£to  tantus  fumferunt  aniraos ,  utHifpanosinbellum  pro- 

vocarc 


A   M    E   R    I   C    iE.  i7i 

vocare  audeant.  Caeterum  regereequosoptime  norunt,ar- 
niaquetradtaredidicerunt ,  licutaliiinEuropa,  &quam- 
vis  Hifpanirsepemagnosillucmittantcxercitus,  minorcs 
tamen  numeroredirefolent. 

SccundafuprdVtgefimam  Defcriptioy 

D  E 

REGIONE  CHICA 

T 1  m  c  ab  aliisper  magnosmontes  ^*<fofeparatur.  Ferj, 
■0  qui  hanc  cuftodiuntProvinciam,  metallifodinisaiTucti 
funt,  in  illaque  pollent  arte,  illoruroque  Provincia 
argentifodinis  dives  eft.  Prsecipua  quae  incolunt  oppida» 
funt  Morata,  Chocmoca^  Sococho%  &  Cafabindo.  HuiC  Pro- 
vincia»  confinis  eft  Tucum*na%  in  qua  pracipuaUrbs S.  Jaga 
dtlLflero  :ReliquSB  VOCantlir  St.Michatldt  lucuman ,  Tala- 

veray  &  Corduba.  H#c  Provincia  ufque  ad  mare  Magellani- 
cum  porreclAicitur,  quae  Provinciam  Patagonuru  attin- 
git,  in  qua  gigantes9.&  10.  pedum  longitudincm  habent. 
Ex  his  quidam  fagittis  duarum  ferroej  ulnarum  a  gulairl 
ftomachum  porreclis  utuntur ,  quibus  duritiem  fuam  pro- 
bare  volunt. 

Tertin  &  Vigcfima  De/criptio, 
d  e 

PROVINCIA  PARAGUAY. 

Provinci  a  Paraouay,  a  magno  flumine  cui 
adjacct,  etiam  Rto  dtUPUta  dicitur>  quod  Germanic. 
fluvium  argenteum  notat.  Littus  hujus  Populi  a  variis  po- 
pulis  ferorum  incolitur.  Hifpani  quoque  ibi  variaspofu- 
erut  urbes.Praecipua  eftNutftra  SennoradeButnosdyrts.Hxc 
Urbs  quidem  duabus  vicibusincolis  fuis  deferta  eft  ,  tertia 
tamenvicehabitata  eft.  Magnitudinis  cft  mediocris,& 
fecundum  Bra/tl$am&c  P^/mercaturacelebrjseft.  Nut/lr* 
SennoradeljifumtionmettO^oWs  eft  Regionis ,  incolisfre- 
quens.  CivtdadReal,  etiam  ab  Hifpanis  Ontiveros  difta. 
s.  Ft  parva  fcd  florens  Vrbs.  S  r .  Salvador  :  $s.  Annt.  hic 
portlis  funt  Vumo  Guaybianno  &  Puerto  dtla  CandtUria. 

gvarta 


17+  D  E  S  C  R  I  P  T  I  C) 

Jgctaru  &  vigefwa  Defcripth » 

D  E 

PROVINCIA  BRASILIA- 
rasilia  eft fina & mediocr» Regio  •< ?o£»« rem 
fpedat. exceptoquod muUfcplavi" , 


j40W59vauu  ot  uuaDUsaruuua  muuua-"  -  — 
aditunon  fatis  bono.  S.  Paoli  &  Itanham.  Altcra 
K„  ubiSf.ffM-«»win3.  urbcs.dividiturjec  A»- 

cra  dos  Reyes.  Tertia  vocatur  l>irii«  Santlo  :  ibi  jacentUrDS 
^fnMS.  qux  bene  cnlta  eft  incolifque  frequens  •  adrtum 
prsebet  bonum,mons  formam  campanae  habet.  Oppidu  Dos 
liejes  M-Mi.Quarta  eft  Porto  *j«r«,ubi  porto  Seguro  m  alDa 
rupe  facla ,  5.  Crux  cum  aditu,  &  S.  Amaro.  Qninta  vocatur 
llheosy  ubiUrbs//^i&feripopuli^w«r^  quinontan- 
tum  homines ,  fed  etiam  proprios  vorant  liberos,  &  ad  ve- 
nandum  hominesexeunteo,  ubi  feras  alii  fectantur  Sexta 
cft  B*yha  ubi  Todos  los  Santos  ad  celebrem  Baytm  m  alto  iita, 
muriscinaa,  pulchrifquesedibus  ornata.  Septiraa  appel- 
lata  eft  Strtgif  *,ubi  Seregtpe  <lel  Key,  parvum  opiduro,  intus  m 
Provinciafuum.  Ottavse  nomeneft  Phern*mbtecot  ubi  Urbs 
oh»d*9  qua?fuit,  fed  nunc aBatavispropugnaculis  bene 
munitacft,  Frequentiaincolarum,  &  pulchra  flruttura, 
non  indecora.  c*r*fu  &  Sf .  L*ur$nto.  Nonse  nomen  eft  Ta- 
maricae ,  ubi  nihil  memorabile.  Decimse  datum  eft  nomen 
Pareibay  in  qua  Urbs  P.»r*#&a ,  etiam  Phtlsppe  dic~U.  Cufto- 
ditaab  Hifpanis  &  Lufitanis  exiguo  vallo ,  fcd  ab  Hollan- 
discumc3ftellooccupata.  Undecimam  Rtograndt  vocant , 
in  quafortalitium  Poungivel  Rto  grande,  quod  in  rupc  ex- 
flrucl:umeft>quseaterra  parvo  fluminefecernitur,&  quam- 
vis  valde  fortis  &  tormentis  bene  munita  eilet ,  illam  ta- 
men  Hollandifubjugarunt.Duodecima  6i«raeft,inqua  par- 
vum  propugnaculum ,  in  quo  adhuc  nonnulli  Luiuani  hse- 
rent.  Portus  in  Siar*  parvis  tantum  navibus  ftationem  prse- 
bet.  Tertia  decinca  vocatur  lA*r*gn*n%  difta  ab  infula  cj  uf- 
demnominis,  in  quaGalliinlocoedito  intra  duo  flumina 
ad  optimum  aditum  propugnaculum  fccerunt  quodS.  Louiis 

dixerunt. 


A  M  E  R  I  c  /Ei  l7S 
dixerunt.  Scd  paulo  poit  hanc  perdideYuntterram.  Hic  ad 
infulam,interrafirma  pulchraB^  fitaeft.Ultiraa  Cap,t*. 
»**«Para  eft,  ubi  Luiitani  quadrangulare  tenent  propu- 
gnaculum,  adflumen  pofitum ,  quod  nomen  Para  accc- 
pit  %  fed  a  Feris  demum  eft  occupata  &  folo  a?quata. 

gtrinta  &  Vigefima  Defcriptio  , 
DE  GUAJANA. 

posT  BrafiliamfequiturultrafluviumR^^  1** Amazo- 
A  nts.  verfus  Septentrional.  occidentem  Provincia  Cua- 
j***.  hjxc  Provincia  pitnum  abHollandk&  Anglis  vi- 
fitataeft,  quostamen  dein  Lufitani  expulerunt.  Dividi- 
tur  in  tres  parres,  quarum  nomina  funt ,  k,o  de  Us  Ama- 
*****  Wtapoioy  &  Or<noqua%  fecundum  pra?cipua  flumina  ita 
dicta.  Tnhac  Provincia  urbes  funt ,  St.Thon.as>  M*no*  & 
Macurtvparau  Huc  pertinet  etiam  Infcla  Trinitad.  ubi  Hi- 
ipani  parvum  opidum  St.  Jo/eph  aedificarunt: 

Sexta  &  Figefma  Defcriftio  % 
D  E 

NOVA  ANDALUSIA  vel  CUMANA. 

HJEc  Provincia  fita  eft verfus  occidentem  refpe&u 
prioris,  in  duafque  dividiturpartes,  nimirum  novam 
A  N  d  a  l  u  s  i  a  m  &  Venezue  l  AM.In  Andalufia  fitse 
funt  Hifpanicas  Civjtates  ,  Curaana,  nunc  Corduba.  In  In- 
fula  Cubaqua  fita  eft  G*dl%.  Porro  ibi  fitum  eft  propugnacu- 
lum£  Muheldc  Nevene,  Comanagotta.  A  Cubaqua  verfus 
Septentrion.  fita  eft  Itifula  Margautay  ubi  duo  loca  Marga- 
rtta  &  Kor  negro :  in  hac  infula  Hifpani  incolas  libertate 
donarunt ,  proptercapturam  unionum ,  quam  illi  aperue- 
runr.  Sed  Batavi  illam  arccm , q uam  Hifpani occupavcrunt, 
demum  folo  squarunt.  Venezuela  primura  a  Germanis ,  fub 
Carol.  V.  Imper.  aperta  eft.  Metropolis  Rcgionis  eft  Coro% 
quae  etiam  ab  Hifpanis  Venczuela  dicitur:  fequuntur  porro 
ilueftr*  Senora  de  Curvalleda^  St.Jago  de  Leon  ,  Nova  Valtntia% 
.  tn  ,  NovaSegovi*>  Truxtllo^Tucuyo^  &  Laguna.  In  hac  Pro. 

vincia 


t7« 


D   E   S   C   I   P   T    I  O 


vinciaetiamfiti^^  ?* 
rum  uterquefuum  in  mare  habet  exitum^ 

Septimafupra  FigefimamVefcriptio  y 
D  E 

FLUVIIS&  MONTIBUS  AMERIC^ 


R 


3  i  o  kmM*  multis  infignibus  exundat  flumini. 
x^bus,  quorum  origo  curfufque  nondum  fatis  paten 
Surficiat  nobis  igitur  illorum  nomina  noviffe.  Maximum 
\ud\catut  cffeKtodeUPUta,  RtodOnnoque,  Rto  grande  a*  c* 
Magdalena9  Rtogrande  de  St.  Ma*ba,  in  praKedentem  le 
evolvens.  Rio  4*  St.  Jua»,  qui  Ctiam  Rto  grande  del  Danen  vo- 
catur  RtoP*nuco,RioEfcond-do,Rto  K*rani*,&.  Rto  Zacatula. 
Ex  montibus  aliqui  funr,  ignem  vomentcs,  infigmunturque 
Dlerumquenomine  Vulcani.  Iroprimis  mons  in  Mexicana 
Provincia  fitus,  qui  faepiuscircumjacentes  Regiones  longe 
latequecinere  afpergit.  Montes  Opon.  intra  Provinciam 
S  Martha^  Novam  Granadam^alde  funtaipen&  delerti, 
Apud  Maranguan  ad  fluvium  Camoufi  incipiunt  altimontes 
YbouyapapM  quorum  culmenattingenduquatuor  requirun- 
tur  horac.  In  cacumine  lata  planicies  eft,  multis  flu vns  irn- 
Rua.  Mox  Tepeaquilla,  non  procul  a  Mexico ,  toties,  quoties 
ibi  nubesdenfantur,procellas  &  imbres  emittit.  Alti  mon- 
tesNivei  AndesattinguntP*r«fi4*>>  &  propter  nivebira- 
perviifunt. 

otfavafupra  Vigefimam  Dcfcriptio) 
D  E 

ULTIMA   CONTINENTE  TERRA. 

Vltima  terra  firma  nobis  adhuc  parum  patet,excepto 
littore  ad  mare vifo ;  &  adhuc  fub  j udice  lis  eft,  utrura 
terra,  an  vero  Infula  judicanda  fit.  Qnoniam  ad  Auftrum 
fitaeft,  nobisterra  Auftralis  vocatur  ,  &  quoniam  adhuc 
ignota,  ideo  etiaro  Incognita  dicitur:  interdum  fub nomine 
Magellanica  intelligitur ,  quoniam  Ferdinandus  Magellanua 
primus  omnium  ibi  appulit,  cum  ad  pcrvcftigandas  Moluc- 

€kaa 


deio 
dam 

dion* 
ibiH 


qjint 
!  S!r 

qood 
vento 
duas. 


fcrat 
&in 
morl 
fivei 
cum 
ftni 


A   M    E   R   I    C   £•  tjj 

cicas  Infulas  accingeretur.  Hujus  navigationis'narratio- 
ncm  pro  colophone  adjungemus.  DkitusMagellanus  An. 
C.  M.  D.  XL.  fuam  fufcepic  navigationcm  a  S.  Jmltnno  ni- 
mirum ,  ad  rluvium  st.  Crotxy  ubi  duos  fubftitit  menfes. 
Circa  finem  Oftobr.  appulit  in  die  st.  VrfuU,  ad  proroon- 
corium  c  >po  Uo  Viwgts »  ibi  primum  aniroadvertit  rapidum 
flumen ,  quod  intra  terram  decurrebat;ideo  duas  ablegavic 
naves ,  ad  explorandam  loci  conditionem  ,  quarum  altera 
ipfum  bona  afTccit  fpe ,  illud  fretum  bonam  prsebere  na vi- 
bus  ftation£,&perhoc  patere  ulteriorem  egreiTum.Poftquat 
dein  exfcenlionero  feciflet,  parvaminvenic  cafam,8c  quof- 
dam  teros.  Adexitumejus  menfis  ,  promontorium  poft 
terga  reliquic ,  quod  C  ■  r.  St.  Stvtrin  dixic  i  &  quoniam  ibi 
in  ccrra  mulcum  vidiflet  ignem  ,  Provinciae  nomen  fecit  dtl 
i  uogo.  lca  candem  ad  fincm  Novembris  in  Oceanum  Mcri- 
dionaiem,dictum  mare  pacificu,defcenderunt.  Paoio  poft 

biMagellanusdiem  fuum  obiic  ,  cum  reliquiflec  nomea 
quincs  orbis  parci ,  fibique  memoriam  acternam  comparaf- 
lec.  Quamvis  vero  Magellanus  in  ea  fuerit  opinione ,  quod 
cerra  d*l  Fuogo  cerra  firma  cum  cerra  Auftrali  eflet  ,  poftea 
camen  compertum  eft  ,  Infulam  cantum  eife.  Nam 
An.  M-  DC.  XV.  Ifacus  leMaire&  Wilhelmus  Cornelis 
Hornenflb  parvam  &  magnam  aedificarunt  navem,  cum 
opinione  verfusMeridionalem  polum  Regiones  aperiendi» 
quod  eciam  fucceflir;cum  fequenci  annofretum  lo  Mmtrt  in- 
ventumeflec  In  Frtto  MagtiUnico  Rex  quidem  Hifpanise 
duasexftruereUrbcsvoluic,  ficuc  una  Nombrg  do  lofm  efle 

cepic;  altcray  Ctvttsd  dtl  Rtj  Phtuppt,  eciam  fub  <?pere  eratz 
poftquam  verb  Darmiento,qui  hoc  confilium  maxime  ur- 
ferac,repecere  viam  verfus  Rto  Itnntro  m  Brafiha  cogerctur* 
&  incerim  ab  AngUs  caperetur  ,incola;  maximam  partcm 
morbis&  fame enefti perierunc.  Reliqui  fuga falucem  que- 
fivcrunc ,  &  procul  dubio  in  manus  ferorum  inciderunc ,  £c 
cum  apud  iUosquaererent  eicam ,  ipfi  efca  inhumanis  facli 
func. 

Atque  hucufquc  utriufquc  OrbisGeographiam  deduce- 
re  voluimus  •  1  n  qua  ,  praecipua  locorum ,  in  tmodura  com- 
pendii ,  fuccinfte  func  expofita ,  &  ex  probatiflimis  Geo. 
izraphi*  >  quiipfas  falutarunc  Rcgioncs ,  haufta.  ldeb  verb 
6  r  M  Euro, 


„«  DESCRIPT.    AMERKiE.  #  ' 

Europamper  tabulasexpofoimus,  quod  hsa  magms  V."J 

quos  in  conf.lium  vocavimus ,  probats  l.nt ,  8  ad  Ujp* 
reenda  memoriaj  f.ngula  Reg.onum  loca  •  P1""1"?.™ 
beaot  ad jumcnti.  1„  Af.a &  aliis orbis 
do  commode  uti  non  potuimus ,  pro  qua  confuluus  duxi 
ra« ,  continua  breviqu*  defcriptione ,  jllas  .mnus  cog „«« 
Regiones  perfequi  .  quarum  accurat.ffimas  tabulas  cum 
variis  rwuffl  defcriptibnibus  novifllme  Clar.fllmus  V.r. 
G  f.  o  k  o.  Hokn  ius,  Profeff.  Hiftonar.  Lug- 
dunenfis  Academ.  corre&iores  fufiorefque  in  lucem 
dedit.    ln  reliquis  mundi  panibus  A  T  i  a  s 
Sinicus,  etiaai  „on  ita  pridem  juris  pu- 
blici  fa£tus,  fe  accurate  occupavic  , 
ad  qnos ,  meliora  fuf.oraque 
cupietjic  ,  remittimus. 


GEOGRAFHIl 
F    I   N    I  S. 


LIBER 


L\  BER  SECUNDUS, 


D  E 

QUALITATE  ET  INDOLE  COELI 
SOLIOJJE,PR;ECIPUORUM 
L  O  C  O  R  U  M, 

/  N 

OMNIBUS  ORBIS  PARTI- 
BUS  SITORUM. 

E  X 

ACCURATA  DESCRIPTIONE 
MERCATORIS  IN  ATLAN- 
TE  MAJORE  CONSIGNATA, 

TV  M    S T 1 A  M 

ALUS  PROBATISSIMISVETERIBUS 
ET  NOVIS  AUCTORIBUS, 

OUI  IPSAS  REMOTAS  REGIO- 
NES  LUSTRARUNT. 


M  %■  DE 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


tll 

DE  QJJALITATE 

£  T  ♦ 

Indole  prxcipuorumin  Orbe  Locorum. 

EUROPA, 

U  K  o  p  m  u  s  Orbis  aere  ^  coeloque ,  ut  pluri- 
mum  ,  maximetemperato  fruitor,  quofit,  ut 
ubique  fuis  non  careat  incofis  ,  nifi  quod  loca , 
nimio  frigore  &  gelu  rigentia  ,  parum  culra  re- 
pcriantur.  Caeterum  in  aliis  tanta  foli  fertili- 
tas  ,  tanta  frugum ,  arborum ,  plantarum ,  metallorum  ,  o- 
innis  generis  animaliuro ,  aliarumque  rerum  copiareperi- 
tur,  ut  nullioi  locorum  majorem  rerura  affluentiam  fpc- 
£Ure  liceac 

BRITANNIA. 

BRitanniam  omnibus  cceli  &  folibonisnaturadonavit, 
in  quanecrigor  eft  niroiusbyemis  ,nec  ardorseftatis:  in 
quafegctumtantafcecunditas^utmuneribusutriufqueCe. 
rcris  &  Liberi  abundet.    In  qua  ncmora  fineimroanibus  be-  n^*r 
fliis  i  terra  fine  ferpentibus  noxiis ,  contra  pecorum  mitium  Con- 
innumcrabilis ,  ia&e  diftcnta ,  &  onufta  velleribus  multitu-  Jgntpi 
do  reperitur  :  certe,  quod  propter  vitam  diligitur,  longifli-  roihi 
mxdies,  nulias  finc  aliqua  luccnoftcs,  dum  illa  iittoruw  p.»i7. 
cxtrema  planities  non  attoliitumbras ,  nocYifque  roetara 
cceli&  fyderum  afpeQustranfit ,  ut  Solipfe  ,qui  nobisvi- 
deturoccidcre,  ibi  appareat  pranerire. 

HIBERN  I  A. 

HUjus  Infula?  aer  eft  faluberrimus,  ccelummitc ,  cle- 
mens ,  blandum ,  nam  neque  nimium  calente  fole  ad 
opaca  umbrarum  incolae ,  neque  nimio  intcnfoque  frigore 
adfocoscompelluntur;  femina  tamen  propter  humidtim 
Autumnura  rarius  maturefcunt:  quaproptcr  Mela  fciibic 
quodccelum  maturandisfeminibusiQiquum  habcatur.  Sa- 
lubritate  vero&  ferenitate  ae*ris  multuro  Britannia  prxftat. 
Stabulis  &  fcenifccio  ,  incolae  opus  non  babent.  Hic  cerr» 
motus  nunquara,  vixfcraclinannotonitruaudies.Regio- 

M  3  nera 


m  INDOLESET 

tieni  prsepinguis  gleba,  frugumquefelix  cummendat  pro- 
ventus,  pafcuistamen  magisquam  frugibus,graroinequam 
grano  foecundiorem  invenies.  Ventis  adbaec  nimium  per- 
tia,  adeo  vero  luxuriat  ha:c  Regio  dulcibus  herbis,  ut,  tefte 
Mela,pecora  exigua  diei  parte  ficfeiisimpleant,ut  apaftu 
repelli  debcant ,  ne  fatietas  perimat.  Hinc  pecorum  ingens 
ibi  eft  multitudo ,  praecipuae  incolarum  opes.ovium  plurimi 
greges ,  equi  optiroi ,  nulla  inveniuntur  reptilia,  falconum, 
accipitrura ,  mulcitudo  eft.  ciconia?  rarilBmae  funt,  &  ill« 
xrigrap ,  in  boreali  piaga  cygnis  abundanc  Defunc  contra 
perdices,  phafiani,  pteae,  pruiomeiae:apum  examina  magna 
repcries.  Aves  exlignis  vel  arboribus  generantur ,  ut  &  tffc 
Scotia;eas  BernukUs  vocant.Ferarum  hicpariter  multitudo 
ingenseft,uccervorum,  aprorum , leporum.  Carec  verQ 
capris ,  damis,  lupos  &  vulpes  habcc,  eft  &  taxus  muftcU*! 
wt&  murium  proliferum  genus. 

V  L  T  O  N  I  A. 
rj  &  c  Rcgioampla ,  alicubi  ferax,  alicubi  macra,  viridi- 

*  ■*  tate  tamen  ad  afpc&um  ubique  iucunda ,  &  pecoribus. 
refertiflima  eft. 

S  C  O  T  I  A. 

•"p  Antumhiccrefcitfrumenti,quantum  incolis  fatiseft. 
-*  Terra  magna  ex  parte  fulphurca  eft ,  &  vifcofa ,  idco. 
quedeficiencibuslignis  pabulum  pro  ignis  alimentoufur. 
pant.  Prtaebec etiam  rerra  varia  roetaila ,  ut  aurum ,  argen. 
tum ,  ferrum,  argentum  vivum ,  phimbum ,  cuprum  ,  gem. 
mas,praefcrtimgagatero,qui  inaquis  ardet,  &  oleo  ex- 
tinguitur.  Pafcua  hic  fijnc  optfma,  undc  carni*,  iadisjbuty  - 
ri,cafei,copiaaffiuens. 

ORCADES. 
r_T  t  c  frugum  proventus  eft  exiguus ,  prater  avenam  & 

*  *  hordeura ,  ex  quibus  &  panis  &  vinum  eis  fuppetun*. 
Proptergregummulcicudinero,  utovium  ,boum,caprarum 
multum  cafei ,  ladis  &  bucyri  habcnt :  aves  marin*  in. 
numera?,  quanncolis  viftum  ficut  ctiam  pilces  prabenc 
Nuilumibivenenatumanimal,  necafpeftu  fcedum, nulla" 
uiquam  arbor ,  ac  ne  frutex  quidera  ,  pracer;  ericam ,  idquc 
*on  tarn  cceh  ,  quam  foli  vitio  &  incolentium  ,ignavia. 

A  N- 


NATURA  I,  O  C  0  R  U  H. 
A   N   G    L   I  A. 

Acr  hic  quocunque  anni  tempore  teraperatus,  a  c  clemens 
eft  ,  ccelura  crafium,  quo  facilc  nubcs,  imbres,  ventique 
coguntur,  atque  eo  minus  frigoriaftuiqueproptcripfius 
cofli  denfitatem  obnoxium.Habetfolum  omni  frugura  ge- 
nere  ita  beatum ,  ut  AngliamCererU  fedem  efle  dixens  ;  a- 
biesibinulla,  rofroarinus  tam  eft  copiofus ,  uteoetiamad 
fepes  utantur.  Vinum  nonhabet,  quodhicvitisraroma- 
turefcat .  quare  in  hortis  magis  umbra?  gratiara,  quam  tru- 
ftuum  ufum  prarftat.  Ferax  cft  auri ,  afgenti ,  cupn  ;  tem 
exiguam  habet  copiam,  plumbum  nigrum  &  album  in  ma- 
enaeffoditurcopia  ,in  rupeS.Vincentii,imminente  fluvll 
Avome,magna  eruitur  adamantum  abundantia,qui  quidcra 
fplendore  Indicos  provocant  ,  duritie  tamen  llhs  cedunt. 
Colles  hic  funt plurimi ,  in  quibus ovium  greges  oberrant , 
non  tantum  carnium  fed  etiam  vellerum  tennitate  prattan- 
te«  •  nam  &  in  collibus  vixarbores  apparent.  Regio  tota  a 
lupis  immunis  eft ,  qui  eire  defierunt  ab  eo  tempor  e,quo  Ed- 
parusRexLuduallo  WalliaePrincipi  trecentos  lupos  in  bn- 
oulos  annosveaigalis  nomineperfolvendosimperayit.Nam 
Boftquaro  hoc  tribus  feciflet  annis ,  quarto  nullum  invcmre 
Jotuic  lupum.  Abundat  etiam  Regio  pecudum  orani  gene- 
re  exccptiscamelis>mulis>alinis,elephanus.  Mololinulu- 
bi  terrarum  prefontioresfzviorefque  funt,innurnera i  adhec 
ibi  cornicura  multitudo,  genusavium  agricolisqu.ainre. 
ftura   idco  exofum  :  quod  roftrisfpaxfumevcllant  femcn. 
Notabilia  Angliae  hic  expreflit  verficulus 

Um*f*  >f"*stEecUfi»f(*min*  UnM. 
W    A   L  L   I  A. 

n-Erra  ha;c  cft  omnis  montofa ,  afpera ,  divofa  ,  nifi  quod 
1  ibi,  qua  mari  vicina  eft,  folura  foecundius  habeat. 

CORNWALLIA. 
r  1  s  c  Rcgio  gkba fatis fertili,  ac metallorum  di vitc  vcna 
Habundatgftannum,  aurum,  ^SftS 
mantefqueabipfanaturainangulos 
vcrol^iiTimoproventuperhttorapaflim  rep.ntur, 

gumquoquedivcseft.         ^  WEST- 


H 


IS4  INDOLES  ET 

WESTMORLANDIA. 
UOrdei&triticiferax  eft,  ad  montium  radices  avena 
•^fertilior,  ubique  folo  tolerabili  ,  nifi  uliginofis  qui- 
bufdam&minusfalubribus  iocis  :  boves  alit  proceriscor- 
nibus,  &corporepingues. 

NORTHUMBRIA. 

TT  m  c  fatis  colonis  quasftuofa  foret  ,  fi  roediocris  cul- 
A  turae  labor  in  fubfidium  adhiberetur  ,  nunc  horrida 
paflim  eft ,  plurimifque  inlocis  lapideserTodiuntur  Ltthan- 
ihracts  dicti. 

WOGDLANDIA. 
m  c  tota  nemoribus  occupata  ,  nec  tamen  fine  pafcuis, 
arvis,  &variisferri  venis  reperitur. 

INUNDATAREGIO THE 
F  E  N  N  S. 

OLim  haec  terra  omnino  ficca  &  fertilis  fuit  ,  uti  patet 
ex  hiftoriaquamdeillaconfcripfitWillamus  five  Mal- 
mesBurriusqui  vixitcirca  ,Ann.  Chrifli  clo  CC  Narrat 
tenim  hanc  Regionem  fuo  tempore  non  abiimilem  Paradifo 
fuifle,  &  alicui  ccelo  pulchritudine  &  amcenitate  nonce- 
dentem.  Ferebat  grandes  fincque  ullo  tubere  leues  arbo- 
res,quae  fuo  faftigio  nubcs  paene  videbantur  attingere. 
Regio  inftar  maris  plana,  magna  fcatebat  heibarum  co- 
pia.  Accedit  quod  hunc  diftriclum  perambulanti ,  ne  la- 
pis  quidem  ofFenfurus  pedem  inveniretur  :  nullam  prse- 
tereafolipartemhabebat,  qua?  non  aliquem  proferebat 
fructum.  Hicvidebascertarepoma  cum  arboribus  ,  uvas 
cum  vitibus  fub  ipfa  mole  nutantibus. 

M    O    N  A. 

TNfuIaehujunerra,  quamvisarida,  faxofa ,  afpe£h»ina- 
Xmcena  ,  &  deformis fuo tcmpore vifa fit  ,  nunc tamen 
admodumgrata&  exculta,  triticique  proventu  adeo  fce- 
cundaeft,  ot  matcr  Wallise  vulgo  vocetur  :  lapides  ha- 
bet  molares ,  &  alicubi  terram  aluminofam ,  e  qua  alumen 

&  chalcanthumconficerenonitapridem  ccepcrunt  :  fatis 
etiainrepecuanaabundat. 

DA- 


H   A   T   U   R   A     L   O   C   O  R   U   M.  Ily 

DANIA.  # 
oeli  tempories ,  aerifque  falubritas , Daniam  valde  com- 
^mendant:  terras  ubertas  i  volucrum  copia ,  fylvarum 
nemorumque  varietaS  ,  fi  alibi  magna  ,  hic  fane  ingens 
confpicitur.  Multiformes  adhsec  animalium  fpecies,  & 
florida  prata  afficiunt  ,  &  quod  a  naturali  gleba  nega- 
tum  eft  incolis,  maris  affluentia  ex  alienis  terrisabunde 
fuppeditat. 

JUTIA  SEPTENTRIONAL. 

"prugum,  tritici,  filiginis,  hordei,  &  fimilium  ferax 
eft,  pafcuorum  etiam  ubertas  alicubi  fumma,  boum 
&  vaccarum  magnura  nutritnumerum,  utinGerraaniam 
quotannis  prope  quinquaginta  millia  boum  emittat ;  ut 
&  ingentern  copiara  cafei,  butyri,  febi,  corii.  Equos 
pariter  generofos  exhibet,  qui  ctiam  apud  exterosaefti- 
mantur. 

fionia: 

HUjus terram ubertas  glebae  habet ,  frumentorum  pro- 
ventura  exhibet  ita  copiofum,  utadremotilTimasre- 
gionesquotannisilla  emittat ,  filiginem  &  hordcum. 
Ac  quamvis  ager  multa  Cerere  fcecundus  fit ,  nunq' lam  ta- 
men  ftercoratur.  Abundat  Regio  ba?c  bobus ,  equis,nec 
defunt  i  ob  multas  fylvas ,  cervorum ,  leporum  ac  vulpi- 
um  venationes. 

SLESVICENSIS  DUCATUS. 
t  T  i  c  agerplerumquefingulistrienniis ,  mutatisvicibus , 
lTl  pifcationum  uberem  fruguroque  divitem  prsebet  mef- 
fem:  tribusenimannis,  colitur ,  fcritur,  metitur  ar- 
vum ;  poftea  iterum  tribus  ftagnis  fuperfunditur.  Vineta 
non  fert,  nec  oiiveta:  ferarura  frequens  venatio,  equo- 
runjque  magnus  quoque  ibi  numerus  eft. 

NORWEGfA  &  SUECIA. 

NOrweg.  traftus  omnis  occidentem  verfus  fcopulis  > 
acutifque  pctris  plenus  eft  :  atque  verfus  meridiem 
faxofus ,  ea1  praecipue  parte ,  quse  Cimbrorum  Cherfonefo 
adjacec.  Tra&us  vero  ad  occafum  ut  &  meridiero  ,  coelo 
micis  cft ,  fed  terra  ipfa  non  adeo  fertilis ,  ncc  quse  fufficiat 

M  5  incoiis 


f/ 


U6  indoles  et 

incolisalimenta  prsftare.  In finibus Lappi* :fte"hs acval. 
deinopseft,  verfusBoream,  ob  rupes  ***** &  Wj 
frumentum  non  fert ,  pccora  tamen  &  feras ,  in ^bus  alta 
urfi  inufnat*magnitudinis,continet  £ft  etiam  NorWegi* 
Sculiare  gcnus  beftiarum  ,  incolis  Ummtr  vocatur,  animal 
5uadrupes8foricis  magnitudine,  pelle  varia,  infeftum i  terrs 
animal;  locuftarum  iiquidem  moreomnia  virentia  conlu- 
mit  certoque  tempore  mortuum,intolerabih  fcetore  aerem 
inficit,  variofque  morbos  generat. 

S  U  E  C  I  A. 

Rpgio  eft  quae  omnes  aquilonares  fertilitate  fuperet,agru 
habet  fcecundum,  maria,  lacus,  flumina :  pifcium  vano- 
rum  proventu  fertiliseft.  Habet  etiam  metalla,plumbum, 
ferrum,#s>&  alia,tomagnaabundantiajSyivasfo:is&  mel- 
lificio  plenas.  CrediturduplofuperareNorwegiamampli- 
tudine,  fertilitate,  agrique  bonitate.Quibufdam  tamen  locis 
afpera,  &  falebrofa.  Incote  viribus  &  roborepollent,  ftrc- 
nui&bellicofimilitcs. 

U  P  L  A  N  D  I  A. 

IN  illa  folum  eft  fertile,frumenti  tamen  optimi  ferax,quod 
inmagnacopiavtcinis  montanis,  quimetallis  fodiendis 
occupantur,  exhibet.  Lacus  etiam  plures  habet,  inter  quos 
Melerus  plurimis  pulcherrimifque  refertus  Infuli?,  pifcatio- 
ne  quoquc  dtves  eft.  Neque  ipii  mineraedefunt ,  ferri  prat- 
fcrtim  &plumbi,  ut  &  alicubiargenti,  quamlibet  rari. 

G   O   T    H    I  A. 

H.cc  Regio  majori  ex  parte  plana,  &  fertilitate,  prae  reli- 
quis  Provincns ,  infignis  eft.  Hsecetiam  ipfam  Uplan- 
diam  fupcrat.  fecnnduro  quorundam  opinionem.  Inter  alias 
Suecta  Provindasamoena  eft,  omniumque  commoda  prae- 
ter  falem  &  vrnirm  incolis  praeftat  queraadmodum  fru- 
mento,  ita  etiam  pecoribus  abundat ,  nec  ipfi  defunt  velia- 
tioncs ,  pifcacicncs ,  aucupia ,  meHificia ,  &  alia  recenfionc 
longiora. 

L    I    V    O   N    I  A. 

REgiofaneomnium  rerum  plena  ac  fertiliflima-  Fru- 
mentum  in  tanta  profert  abundantia,,ut  in  caritate  an- 

nonse 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


NATURA    LOCORUM.  it7 

nonae  etiam  vicinis  Rcgionibus  imprimisSueciaeopem  a- 
bunde  ferat  Optimo  ctiam  abundat  lino.armentaque  pafck 
plurima.Urfos,  alces,  vulpcs,lynces,martes,  martesfcythi- 
cas,mufteiasalpinas  &  caftores  habeLLepores  colorem  pro 
anni  tcmpcftate  mutant,  non  fccusatque  apud  Hclvetios  in 
Alpibus  hy  cme  funt  albi,*ftate  cinericei.Eftqqe  ibi  fcrarum 
tara  frequens  ubique  vcnatio ,  ut  ne  rufticis  quidem,  quam- 
vis  crudcliter  durifliraeque  a  Nobilibus  habeantur,Gt  inter- 
dida.  Canerum  nihil  deeft  Livoniae  ad  vitae  ufum  nccefla- 
rium  ,  prxter  vinum ,  &  oleum ,  quorum  tamen  ab aliis  Na- 
tionibusadve&am  fatis  amplam  habctcopiam. 

M    O   S    C    O    V   I  A. 

IMmoderata  in  Mofcovia  &  afperaagris  eft  temperies ,  ita 
tamen  falubris,  ut  ultra  Tanais  fontes,  Septcmtrionem  & 
Orientern  verfns  nulla  unouam  peftis  faeviat ,  onamvishaud 
eidiflimilemhabeantmorbum  ,  calorem ita diftum  ,  cujus 
vehementi  ardore  ita  caput&  inteftina  incenduntur,  ut 
paucis  diebus  homines  pereant.  Rcgiotota  nequeoleam, 
nequeullam  frugiferam  arborefh  prseter  melopepones  £c 
cerafa  producit,campi  tamen,tritici,  milii  panicique  &  om- 
nis  generis  leguminum  feraces  funt ,  imprimis  autem  mel- 
lis  &  cera? :  cum  examina  apum  ibi  etiam  in  fyl vi<  copiofif- 
fimareperiantur:  l?ni&cannabisadha»c  fertilis  eft,  milla 
metalli  etiarn  ignobilioris  apud  eos  vena,  ferrotantum  ex- 
ccpro.  HicSylvaHercynia  immanibus  refertiflima  feris, 
obibifontesinufitatsemagnitudinis ,  urfi  afpe&u  horridi, 
lupiatrocolore  formidabiles  ,  alces  ,  &c.  Vehatio,  tum 
avinm  captrira  nullibi  tcrrarum  feliciores  funt.  Phafianos , 
anates,  cygnos ,  grues,  tum  lingularis ,  generi6,  faporif- 
que  delicati,  aves  ,  Tetraoncs  (Piinio  Erythrataones, ) 
incolae  capiunt. 

MOSCOVIA  AUSTRALIS. 

PRovinciaMofcua,  nonadeo  magna,  ncc  frtigifcra  ob 
terra?  ficcitatem  ,  arenaeque  multitudinenr,  alicubi  loco- 
rum  tamen  leguminum  ferax  cft.  Malis  fertilibus  hinc  indc 
ftipatur,exceptiscerafis  ,  qua»  nulla  rcperiuntur  fruftus 
iogratifunt  faporis,  mellis  &  feraru  exigua  ibi  copia^nullse^ 

que 


xM  IMDOIES  ET 

quecapiunturfer*,  nifi  lepores  magna  frcquent/a.  Hujus 
regionisincolai.reliquisfuacaUiditateanteceUunc. 

TAURICA  CHERSONESUS. 
P  Ars  peninfuls,  qus  ab  oriente  &  merkhe  a  Perecopia 
1  media  eft  ,  hyemem  placidHfimam,  &  aerem  habet 
temperatiffimum.  lnfineenim  Decembr.  hyemis  im  um  , 
in  medio  vero  Februario  hyemis  afperitas,raagis  luperjecia 
nive  ,  quam  frigoris  vi  ,conftat:  neque  diutius  quam  acl  mc- 
diumMartiidurat.  Sub  initium  itaque  Veris  &  in  Autumno 
rerecalidiore.peftilensplerumqueredditur  aer,  &hcet  re- 
rendis  fegetibus  terra  fit  idonea  ,  maxima  tamen  agrorum 
parsinculta  jacet,  vel  ob  incoiarum  defidiam  ,  vei  laboris 
molem.  Infuperibi  cquis»  camelis,bobus,  vaccis,  pecore  & 
ovibus  abundant,ac  indc  vi&itant.  Avium  delicatarum  af- 
fluunt  copil ,  venationes  cervorum,  caprarum,  aprorum,le- 
poruminditioneTartarica  &  Turcica  plu/imasexercent. 
Cherfoncfum  autem  horridi  &  ardui  montes  irf  terlecant. 

LITHUANIA. 

REgioampliflimaeft  ,  •  Mofcoviaequc  proxima,  cujus 
ccelum  inclemens ,  hycms  afperior  :  cerae  8r  mellis  a 
fylveftribus  in  fylvisapibus  confefti  abundantia:  fegetes 
raro  hic  fiunt  maturae ;  frumenti ,  &  picis  nulla  laborat  ino- 
pia  ,  vino  ab  exteris  allato ,  faleque  ex  Britannia  venali  uti- 
tur.  Omnis  generisanimalia,  fedparva,  profert,  in  fyl- 
vis  uri ,  alces ,  bifontcs ,  equi  fyiveftres ,  onagri ,  cerui , 
damae,  caprae,  apri ,  orfi,  martesaliaque  ferarum  gene- 
raconferto  ftabulantur  nuniero.  Eft  in  Lithuania  animal 
voracifiimum  \Ropomak*  ,  'magnitudine  canem  luperans, 
<]uod  cadaueribus  vefcitur. 

BORUSSIA. 

Aerefruitur  amceno,fed  tamen  frigidiore.Foecundiffima 
omniseft  Regio ,  longeqtie  finitimis  Regionibus  prse- 
ftantior  :  acrfrumenti  eftferaciflimus ,  ita  ut  Lithuanicum 
&  Polonicum  facile  his  bonis  fuperet.  Abundat  melle  & 
apibus,  non  fecus  ac  rcliquse  Regioncs  Septentrionalcs. 
Prastcrcaingcnsinilla  pecorumeft  multitudo,multa,copio- 
iaquc  vcnatio,  quam  diffufx  ferifque  repletse  fylva:  promo- 
•  )  vent. 


NATURA  LOCORUM.  jt, 
vent.  Ad  ha?c  propter  fuccinum  admodum  clara  eft.  Abun- 
dat  autem  cervis ,  urfis ,  apris  ,  bubalis  >  alcibus,  bizonti- 
busjubatis,  boumque  fylveftrium  generc. 

P  O  L  O  N  I  A. 

|7  s  t  Regio  omnis  plana,  fertilis  hordei  ,  f  rumenti  ,  legu- 
minum.  Abundat  fruGibus ,  ccra ,  mclie ,  butyro.  Salis 
quoque  maximam  habet  copiam  ,  qui  ex  fodinis  falinarura 
magno  cum  labore  eruitur.  ALtis  fodinasin  montium  jugis, 
fulphuris,  tatrique  vulgo  dic~H,  bene  multas  habet.  Ar- 
mentistam  diveseft  Polonia,  ut  multa:  Nationes  imprimis 
Germanicse,  Polonicis  vi&itent  bobus.  Animalia  varii  pro- 
ducit  genens ,  ut  uros ,  biiontes,  tauros ,  cquos  fylveftrcs , 
onagros.  Ut  multa  paucis  exequamur ,  granarium  totius 
Europae  eft. 

G  E  R  M  A  N  I  A. 

LT  a  c  Regio  tanta  rerum  incredibili  varietatc  ,  provcn- 
*  *  tuque  mirabilis  eft,ut  ubertatefru&uum,frugum  omnis 
generi*copia,leguminumluxuri$,  ftecunditate  tritici.hor- 
dei ,  avenx ,  vini  prseftantia ,  fodinarum  &*metallorum 
ingenti  copia ,  animaliiim  &  ferarum  ubertate  ,  omnfcim 
terrarum  commendatiflima  fit ,  cujus  bonis  omnibus  recen- 
fcndis  jam  paresnon  fumus. 

SAXONIA  INFERIOR. 

HU j  us  Regionis  a€r  durus  cft ,  purus  vcro  idco ,  ac  falu- 
berrimus ,  nifi  qua  paludibus  nimium  humidus  fit.  Eftq; 
Saxonia  rerum  omniu.cxccpto  bono  vino,ferax.  Triticum, 
&  hordeum  abundans  habet ,  hoc  non  conficiendis  tantum 
panibus  ,fcd  cerevifiae  maximeinferviens.Metalla  variige- 
nerisproducit,  eruitur  in  certo  ibi  monteMelibocolapis 
niger  picis  aerifque  plurimum  continens ,  auri  cuprique  co- 
lorcm  cxhibens,in  hoc  imagines  variorum  apparent  anima- 
liurrL  Sunt  &  falisfodinae ,  auri&argeptiquamplurimae. 
Marmoris  quoque  copiam  alibi  montana  exhibent. 

LUNEBURGENSIS  DUCATUS. 

Egio  eftnemorofa,  fylvifquc  plurimis  &  falisfodinis 
iniignis. 

MEKE- 


R 


I>0  INDOLESEt 

MEKELENBURGENSIS  DUCATVS. 

r  Ertiuffima  cft  Regio ,  frumento,  pomi s .  Kg no ;  pj fdbas 
r  abundaw.pecudumfcrarumqaeingensibi  copiarepe 

ritur. 

p  O  M  E  R  A  N  I  A. 

p  Lana,  &  paucis  montibus  a ffurgens  Regio  f^^f^ 
1  tc  bona  ,  &  paffim  amnibus  fonubufque  irrigua.  Prata 
&  pafcua habet graminelxta  , fylvas  arboribus  °Pa.cjf  'f* 
ferarutngregibuspervias,  animalia  domeftica  plunma  nu- 
merat,meile,butyro,lino,cannabinon  temnendas  UDl  com- 
parat  opes. 

R  U  G  I  A. 

TNfulahaec  frumenti  longc  feraciflima  eft  ,  aniroalium 14 
1  equorum  ,  boum ,  ovium,.anferum  inufitata  in  tlU  inveni- 
tuircopia.  Lupos  non  habet ,  neque  glires ,  quamvisex 
navibusibiftationemhabentibus,  in  Peninfula  Wittovia 
non  ita  pridem  hoc  malum  reperennt. 
MARCHIONATVS  BR  A  NDEBV  RG IC  VS« 

r?  fts  ager  admodum  eft  fertilis ,  imprimis  f rumenti ,  nec 
defunt  vincta ,  ex  quibus  vinum  abunde  colligitur.  Co - 
raliiura  aliafque  non  ignobiles  gemmas  hacc  producit  regio* 
SAXONIA  SVPERIOR. 

OLimhuncaSrem  vix  pati  incolae  potuerunt,ob  mon- 
tium  fylvarumque  humidas  exhalationes.  Excilis  vero 
fylvis ,  jara  nebulae  ccffant ,  &  jam  falubrioraer  incolis  fpi- 
rat.  Octerum  haec  terra  omhi  frugum  genere  fcecunda  eft, 
uttotiferecircumjacentiRegioni  abundc  omnia  furHciat. 
Summam  habet  non  modo  vini  ,  fed  ctiam  frumenti  fer- 
tiiitatem,  meliis  pccorilquc  ingens  eft  copia  ,  excepta  valle 
Joachimica,  ubi  durior  gleba  minufque  fcftiiis  eftSed  hunc 
defe&um  argenti  divites  fodinaecompcnfant,ut  &alia  plu- 
riraa  metalla ,  argcntura  ,aes ,  ftannum  ferrum ,  plumbum, 
alicubi  ctiam  aurura. 


MAHS- 


NATURA   LOCORUM.  i,£ 

MANSFELDIA  COMITATUS. 

iSta  Regio  admodum  eft  metallifera,  cquidcm  hicfaxa 
Jtofluia effodiuntur,  diaavulgbMej^ryW  ,cujus  generis 
vixaliainorbeterrarum  (Munfterotcfte)invcnies.  Illila- 
pidesfuntcuproreferti,  ita  utigne  aduftimaceratiquecu- 
prum  reddant  ,  idque  non  fine  maxima  argeoti  copia. 
Sed  hoc  mirandumquoque  cft  naturseludcntis  fpeftaculum 
quod  in  illa  Regioncampliffimusrcperiaturlacus,  cujus 
pifcium  ,ranarum  ,aliorumque  reptilium  adeoaccuratein 
iftis  faxis  natura  expreffit  cffigiera ,  ut  fingulas  fpccies  ex- 
acte  difccrnere ,  &  fuis  quamque  nominibus  re&e  notarc 
queas. 

THURINGIA. 

n  Egio  omnis  generis  frugum  &  lcguminum  fcraciffi- 
^Vmaj&prsfertirfifrumentipraeoronibus  iu  Gcrmania 
locis  fertiliseft,  ita  ut  ipfam  Georgius  Agricola  fumen  Gcr- 
maniae  appellare  non  vereatur  :  magnus  hiceft  provcntU9 
herbae  lfatidis ,  quam  GUflum ,  hodie  Cusdmm ,  &  P*ftM*m 
vulgo  Weedt&Paltel  vocant,  exqua  lansecaemleumim- 
bibunt  colorem. 

BRUNS  WICENSIS  DUCATUS. 

LTAbetpifciferos  aranes,  pagosamceniffirBos^ncc  montes 
"  vcl  fylvas  defunt,  Cereris  ditiffimae  terrae. 

HILDESHEIMENSIS  EPISCOPATUS. 

QUamvis  haec  Regio  montibusquodammodo  attollatur, 
abundat  tamen  f rugum  paene  oranium.ut  trkici.avenx, 
fabarum,hordei,filiginis,copia.  Poroa  &  pyra  abundantius, 
rariuscerafa  profert.Ruricolaeex  rcpecuarialucrum  fuum 
&  viclum  quaerunt  :  alii  Cives  commcrciis  rcm  augcrc  ftu- 
dcnt.  Pafcua habent  laniffima,limpidos  rivos  paffira  in val- 
libus  f  jfurrantcs  audiunt.  Salinis  quoque  gaudcn t ,  ex  qui- 
busncnparvum  faciunt  lucrum.  Pecorum  magnus  nume- 
rus  cft,  montes  &  pafcua  oberrantium.  Ovium  plurimi 
greges,  moetcs  &  fylvae  ferarum  venatione  utiles&gra- 
tx  fuoc 


WEST- 


i 


H 


Xs>i  1NDOLES  ET 

WESTPHALIA. 

Ujus  Regionis  non  eadem  ubique  eft  aeris  tempe- 
ries ,  agrorum  fertilitas ,  pratorum  amoenitas i ,  nec :  i  ru- 
auumexaaamaturitas:  quippe  modo  alciitimis  *lu » b  L 
montibus,  modohorrendi*  obtegiturfyWis ,  mox  piani- 
tie  porre&aeft,  modo  collibus  faltibufque  innumens  n- 
gefcit  •.  adhaec  innumeros  animalium  pafat  grcges  ,  oC  lyl- 
vsc ,  omnis  generis  alites  in  magna  alunt  copia. 

COMITATUS  EMBDANUS. 

CHaucorumolim  horrida  &  inculta  fuit  terra ,  ea  nunc 
muitum  eft  mutata.  Praebetenim  hodie  mortalibus  ali- 
menta  ♦  nec  incolis  tantum  ,  fed  vicinis  etiam  aliifque 
cxteris  quam  plurima.  Abundat  pecore ,  la&e  ,  frugibus  , 
agroplano,  pafcuifque  fcecundo ;  in  quibus  boum  aliquot 
millia  fupra  modum  pinguefcunt ,  &  fingulis  annis  ma- 
gnum  lucrum  incolis  prsettant. 

PADERBORNENSIS  EPISCOPATUS. 

Hi  c  nDn  ampla  quidem ,  fed  fertiliflima  eft  Regio , 
imprimis  frumenti  oronis  generis  feraciflima  ,ovium, 
&  vervecum ,  porcoram  ,a!iorumque  animalium,  cam  fy  i- 
veftriumquamdoraefticorum,  incredibili  mulcitudine  lu- 
xuriat.  Fontes&  rivuli  omnes  delicauflirois  abundantpi- 
fcibus.  todinashabetferri,  plumbi,  lapidum,  &falinas 
in  diverfis  locis :  nuper  etiam  marmor  produxk ,  &  ali- 
cubi  auri  arenulas. 

BERGENSIS  DUCATUS, 
COMITATUS  MARCHIA 

£  r 

RAVENSBERG. 

AGer  hic  frumenti  &  tritici  prseftantiflimi  ferax  cft ,  nec 
alius  ullibi  reperie^tur  locus  ,  in  quo  plura  conficiuntur 
fclopcta.  Abundat  fontibus ,  &  atro  carbonario  lapide , 
quem  vicinum  prsftat  tcnitorium. 


L  EO- 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQu 
Images  reproduced  by  courtesy  of  ihe  Biblioleca 
CFMAGL.  2.6.152 


NATURA    LOCOUUM.  191 

LEODIEN51S  EPISCOPATUS. 

HAbetacrcm  purgatum,temperatum,&  falubrem:tum 
fertilem  agrum,  omnibus  rebus  arHuentera.  Intus  repe- 
riunturferri,  plumbi,  aurioptimi,foi1in:r,  auri  tamen 
pauciores.  Lapidicina*  in  montibus  plurimae,  candidum& 
varii  coloris  marmor  miniilrant.  Sunt  &  ingentia  faxa 
foflilia.ad  ignem  idonea-uti  etiam  lapis  vulgo  di&usCarbo 
Leodinenfis,  qui,  ubi  femel  ignem  concepic,  paulatimac- 
cenditur,  oleorettinguitur,  atque  vires  auget.  Vnde  Leo- 
dienles  tria  iibi  arrbgant ,  pantm pxne  mtltortm%  fttmmfm* 
dnrttu,  igntm  xgnt  caltatorem. 

WESTPHALIjfc  DUCATUS. 

ILla  Regio  aerem  habet  durum  &  falubrem  ■  eft  praeter- 
ea  trugirera  rerum  praefertim  illarum,  quasmagis  alen- 
dis  gregibus.  quam  hominibus  conducunr.  Pro  Jucit  va- 
riasarborumfpecies,  ex  quibuspoma,  nuces,  glandes» 
colliguntur:  glandibus  porcos  b:ne  faginant.  Ad  Paderbor- 
nam  &  Lippiam  omniura  cfl:  rertiliilima ,  ad  Amaiiam 
vero  quibufdam  locis  deferra.  Animalium  domeiticorum 
innumeros  alit  greges ,  imprimi^ porcorum  muhitudinem, 
qui  pernis  fapidis  incolarum  &  aliorura  onerant  roenias. 
Necdefuntvarix  muitsquein  fylvib  ferae. 

WALDECK  COMITATUS. 

FRumentum  in  magnaprofcrt  abundantia  ,  turc  vinum 
metallaque  varii  generis,  aurum,  argentum,  acs,  fer- 
rum,  plumbum,  argentum  vivum  ,  alumcn,  falem.  Pro- 
ducitetiam  varii  generis  animalia,  magnamque  in  fylvis 
ferarum  copiam ,  quaead  venationcs  incolas  crebiius  in- 
cicant. 

NASSOVI>€  COMITATUS. 

T  T  JE  c  Regio  alibi  in  planitiem  dcprimitur ,  alibi  (ylvtS 
Jn  borret ,  alibiin  montes  tumet,  alibi  lsetaeft  vitibus  , 
ut  in  Comitatu  Dietzenfi,  &  ad  ripara  Lani ;  alibi  pra- 
tis,  pafcuifque  amcena  eft,  aut  fertilis  fegetc,  olere,&  legu- 
minc.  Adha»c  fodinas  metallorum  haud  ignobileshabet. 
Namin  territorio  Sigenenfi  ex  lapide,  fcrrca  quaedam 


194 


INDOLES  ET 


:  aatTa  eliquatur,  ex  qua  poftea  fornace? , oll*,  tubi.  iflcode^ 
&globiconflantur.  In  oppido  vero  ,  &  aliiscircun  jaccnti- 
bus  pagis  conduntur  bmnis  generis  ferrca  jnitruraenta. 
Freadcnbcrfeae  chaly bs  optimae  notx  pr*  paratiir,qui  poltea 
pcrtotam  Germaniam  diftrahitur.  Habent  &  fmiilesrocti- 
nas  ofhxinafque  in  traftu  Dilicnburgico ,  Hegerano,  bur- 
bacenfi,  inquo&plumbum  eruitur,&  cuprum;  ficuteuam 
in  agro  Eberftacenfi,  qui  &  vitriariam  babet  ofhcinam. 
FRANCONIA  DUCATUS. 

T  Pfa  Rerrio-,  excepra  illa  parte  quae  hodie  Norica  vocatur 
■*  atquefluminibus  vicinioreft  ,  arenofa  nimium  non  eft» 
ncc  nimium  Lapidofa,fertilis  omnis  eft,  hordeum,triticum» 
omnequecum  leguminibus  frumentnm  multo  cum  fcenore 
reddit.  Rapa,  cepaque,  nullibi  fere  locorum  majores& 
rnelioresfunt,  Coiles  vineis  confiti ,  multis  inlocis  vinum 
gi^nunt ,  quod  etiam  ad  rcmotiflimas  gentes  transfertur. 
GlycyrrhizccBabergenfisager  plenuseft.  Pomariis,  pratis, 
animalibus ,  pabulo,  feris,  Regio  abundat. 

COMIT  ATUS  WERTHEIMENSIS. 

NOn  fecus  ac  Franconia,  haec  Regio  maxima  parte 
frugifera  eft  ,  habet  bonum  vinum  ,  tam  in  comitatu  , 
q'-iam  in  vicinis  fibi  diftriclibus ,  &  vallibus prope  flumina 
&  amnescrefcens ,  magnique  acftimatur.  Pratis  virentibus 
deccra  eft ,  quorum  gramine  multa  aluntur  armenta.  Fera- 
rum  non  tninor  cftob  crebras  fylvascopia ,  ut  &  alitum  a- 
gminatim  voiantium. 

PALATIN  ATUS  RHENL 

■"pRattus  hic ,  vel  omnibus  ac  fiaguHs  Regionibus  amce- 
A  nitate,  iercilitnte & omnium  rerum  uberc ,  potior efle 
poteft.  Montcs  viniferi  generofnTimum  proferunt  vinum , 
aliis  longe  lateque  diffitis  locis  exoptatifliraura  :  ager  fege- 
tibus  luxuriat,  omnium  feliciffimarum  arborum  genere  ,  & 
fruftibus  dolciffimis  frequentiffimus  eft :  fylvae  feris,  potif- 
fimumautcm  cervis,  hircis  ,  hcedis,  capris,  plense  funt. 
Prope  Heydclbergara  magna  copia  ardcarum  eft. 


ER- 


N  A  T  U  R  A    L  O.C  O  R  U  M. 

ERPACH:  COMITATUS. 

A  cr  Rcgionispuruseft,  faiuberrimufque,&fane  omnla 
J»  generisfrumcntiac  trugum  feraciflimus.  Colles  multis 
in  locis  confiti  fpectantur.  Terra  pulchris  undiquaque  po- 
mariiscultlffiaia  repciicur,  dives  animalium  domefticorum 
*cqueac  ferarum. 

ALSATIA  INFERIOR. 

OMniurn  rerumhTtam  ,  viniimprimis  &  frumenticopia 
abundantemnatura  fecit ,  ut  non  folum  proincolisfu- 
isfatisbabeat  *  fcd  etiam  magnam  bonorum  fuorum  par- 
tem  diflkis  fuppeditct  Regionibus.  In  Sangovi*  Alfatise 
contcrmina  rpaxitna  rYumenti  crefcit  vis ,  quin  ipfe  agerfe- 
getibus  pcr  totam  Alfatise  planitiem  turget.  Reperiuntur 
ibi  etiam  caftanearum  fylvrc;  fodinae  asris ,  argcnti,  plumbi, 
ut&gratiflima  pecori  pafcua. 

ALSATIA  SUPERIOR. 

Ultis  in  locis  vincas  &  fruraenti  magnam  habet 
copiam,  quod  circumquaque  in  omnes  vicinas  eve- 
hkur  Regioncs. 

WIRTFNBERGENSIS  DUCATUS. 

HUju;  Regionis  aer  eft  faluberrimus  ,  fftate  commodus, 
hyeme  tempcratus.  Jpfa  Regio  fertiliflima,  ita  ut  cum 
optima  Gcrmanirepartecertarequcat,  frumenti ,  legurai- 
num,  vmi,  fructuum  magnos  reddit  proventus.  Non  eadera 
tamen  iLcgionta  ubique  indoles  eft :  pars  enim  Alpibus  con- 
termina  fubafperaeft ,  vitibus  inimica  ;  terra  in  Alpibusa- 
renofarubrique  coloris.frumentatamen  fatis  commoda:ubi 
veroNeccarus  in  campeltria  difftinditur  tota  felix^tota  bea- 
ta  eft;  undiqueherbida  prata,vini  colles,fertiles  agri,  abun- 
dansvini,  frumenti.pomorumque  undique  proventus.  Ar- 
genti  quoquc  fodinas  hic  Ducatus  habet,  producit  ferrum  , 
&  xs  ,  tum  lapidcs  varii  elegantifque  coloris ,  varii  generia 
animalia  ,  ferafquc  fakibus  vagas. 

COMITATUS  TIROLIS. 

HAbet  multas argenti  fodinas  tam  quidcra  uberes  ,  ut  ex 
iisquotannis  fruftuuraCCCC.  millia  aureorum  Prin- 

N  2  cipi 


M 


V 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Fii 

CFMAGL.  2.6.152 


\ 


cCicederc, 

copiam  ,nufquam  praeftantiorem  bonitatem  iaem  P 
dit  ,quodinFalkenftein  &  Erbftollem  eftoditur. 

BAVARIA  DUCATU5. 
A  erhkutplurimumfalubrisacRegio  ^^.f^f^.  . 
A  auum  quidem  fatis  ferax ,  non  sque  tamer rv  ni  S :  tru 
menti.quamvis&vinuminnonnullislocis  agreffius  gignar. 
Abundatinfuperfaie,  arborum  fruaibus,  terro,  pecorc 
volucribus%feris,omnibusdenique  ad  victum,  cuitumot 
.  ufum  vitaefpcftantibus.  Sues  glandibus  in  magna  nutnt  co- 
pia.  Praeter  urfos  centenarios  cervorura  alit  greges ,  quos 
abfque  confenfu  Principis  venari  crimen  eft. 

PALATINATUS  B"A V  A  R I A. 

Aer  huius  Regionis  utcunque  gratus  ac  falubris  eft ,  terra 
taraenfatisdura&afpcra,  licet  quibufdam  locis  facis 
proferat  frumcnti ,  ac  pafcua  reperiamur  fagmando  pecon 
apta. 

B  O  H  E  M  I  A. 

Hi  c  aer,quiaperpetuisaquilonibus  expofita  eft  Reglo, 
durioracfrigidioreft,  neque  tamenille  infalubris.  fp- 
fumvero  folum  adeo  frugum  ,  hordei ;  &  tritici  ferax  cft, 
utiftabonatfua  etiam  vicinis  Regionibus  abunde  fuppe- 
ditet. 

LUSATIA  SUPERIOR. 

REgio  hasc  frumenti ,  rerumque  e  terra  nafcentium  fe- 
raciflima  cft. 

SILESI/R  DUCATUS. 

AGerfertiUs  eft,  ob  torrcntcs  &rivos  copiofos,  vcna6 
etiam  habens  auri ,  argenti ,  plumbi ,  fcrri. 

GLATZ  COMITATUS. 

Hi  c jucundiflimo  traftu  fitus  eft :  agrorum  undique  fer- 
tUitas,  hortorum  varietas  ,  fylvarum  comrnoditas  & 
amcenius  fpectantur.  . 

•  MORA- 


NATURA     LOCO^UM  Ipr 

M  O  R  A  y-i  A 

REgio  omnis  cultoribus  frcquens,reramque  omnium  ad 
vitae  fuftentatlonem  foecundiflitiia  mater  eft,nec  fru- 
mentifolam,vinique,fcd&crocimaximam  partem  fuppe 
ditat.  m 

AUSTRIAARCHIDUCATUS 

Hi,cageromnisgencrisfrugum  feracifllraus  eft,  qoive 
minimocolitur  impendio :  vini  Regio  f  erax  eft  nobilif- 
fimi ,  etiam  Zingiber  producit. 

SALISBU  RGENSIS  EPI- 
SCOPATUS, 

TErrahujus  Regionis  valde  diveseft  metalli,auri  argenti, 
cupri ,  ferri,  vitrioli,  fulphuris  aluminis,  nec  minus  ve- 
nationibus  ferarum  commoda  eft. 

STIRIA  VULGO  STIRMARCK. 

TErra  undique  montibns  obfita ,  excepta  parte  vcrfus 
orientem ,  ubi  fpatiofa  porrigitor  planities.  Regio  qui- 
dem  illa  minerisabundat,  casterum  parum  fertilis.  Habet 
inalpibusargentariasfodinas.  Salis  quoqueibi  iogensco- 
pia  coquitur ,  quem  in  alias  exportant  Regiones. 

CARNIOLA,  ISTRIA. 

A  C  Carniolaquidcm  vini,  olei,  frumenti,  aliorumq»?e 
Ji\  fruauuro  Regio  eft  feraciflima,  montibus  tamen  &  al- 
pibushorrens. 

H  U  N  G  A  R  I  A 

Gaudet  aerepuro  acfalubri  ,montibus  ,qui  vinefegra- 
tiflimisobfitifunt,  paflim  plena  eft..  Ad  ripam  horti 
funt,  prata,  nemora,  pomaria, fegetes.  Regioomnibtis 
reliquisterris,  clementia 'cceli  &  amcenitate,  fitus  pul- 
chritudine,  jure anteferenda.  Agerrerumomnium  copia 
gcfertilitateabandat",  gemmas,  aururo,  argentum  ,  co- 
lores,  falfodientibus  abunde  largitur.  Pabuli,  frumenu, 
leguminunT,  acfruduum  nuilibi  major  copia.  DanubiJ- 
nustraaasvinumgignh:  gencrofifliraum.  Olea  tamcn  ibi 


19«  tlNDOLES  ET 

rara  aut  nulla.alioquin  omnibuspropemodum  naturaedoti- 
bushascRegioauttaeflevidetur.  Infuperanimalja  produ- 
cit  varia,praefertim  ovium  &  boumingentem  copjam,  ut  in 
cxteras  Regiones,Germaniam'&  Italiam  imprirois.magnos 
armentorum  mittat  greges.  Feris  pariter,  ut  leporibus,  ca- 
preolis,  cervis,  apris,  lupis,  urfis,  avibus,  turdi?,  perdicibus, 
phafianis,valde  abundat. 

TRANSSYLVANIA. 

/^Mnium  rerum,ad  vitam,  &  vicinalem  ufum  neceflaria- 
^'rum,h?ec  Regioferaciflima  eft.  Frumenti  uberrate  per 
omnes  agros  infignis  cft.  Vini  optimi  mellifque  copia  abun- 
4^  arHuit.  Fru&us  varios  &  copiofos  producit, ut  pruna  da- 
mafcena :  mala  cotonea,  cerafa  dulcia ,  raelopepones ,  &c. 
Metallorum  fodinas  nobiles  multas  habet-Excinduntur  hic 
loci,  gleba»  auri  puriflimi ,  cujus  ufusfine  ulia  feparatione 
cfle  poteft.Iifdem  in  montibus  argenticuprique  fodinae  ef- 
fodiuntur,  tum  chalybs,fal,fulphur,aliaque  metalla.  Boum 
adhsc  tanta  pollet  multitudine ,  ut  etiam  prsegrandes  fin- 
gulijfingulis  fa?pe  florenis  vendantur.Equos  generofos  pro- 
ducit,avium  genera  varia  habet,faltus  difFufos  &  ampla  ne- 
rnora,  in  quibusuri,bubali,alces,cervi  immanis  magnitudi- 
nis,linces,martes,pontici  urfi,dama»,lepores  albi.  . 

MOESIA,  VALACHIA,  ETC. 
"^Alachia  licet  altiflimisfit  innexa  montibus.nihil  tamen 
jpfi  deefle  videtur,quod  ad  ufum  communem  utile  eflet 
&  neceflarium.  Prreter  alia  bona,divitias  auri,argenti,fem\ 
ac  lahs  plurimas  exhibet.Nec  defunt  vinea?,nec  varij  gene- 
ns  animaha.  Alit  equos  imprimis  infignes>afturcones,  aliof- 
quemagnacopul. 

SCLAVONIA. 

T?  E&?  h^omnis,  tefte  Strabone  aprica  eft  &  amcena, 
^  voptimos  habet  firmofque  maris  portus,  folum  fertile,  e- 
tiam  vitirerum,mfi  qua  faxis  &  rupibus  horrec 


GER- 


NATURA  LOCORUM. 


199 


GERMANl^  INFERIORIS  INDOLES,SO- 
Ll  COELIQUE  COMMODITAS  ET 
ASPERITAS. 

AerhiccraiTiorhumidiorque  eftjalubris  tamen  habetur, 
&  generandis  variis  f ru&ibus  commodus^  A  ftas  per a- 
mcena,  ob  temperiem  caloris ,  hyems  contra  intempefta  & 
humida,flantibufqueBorea&  Euro  frigidior.Solum  ubique 
planum  eft,  in  quo  pauciflimos  repcries  colles,montcs  vcrb 
pauciores,niii  quodin  Ducatu  Lucenburgenii,  &  Provincia 
Namurcenii  ac  Hannonia,  frequentiores  occurrant.  Repe- 
ritur  etiam  pluribus in  locis  fabulum,  ut  in  quibufdam  Fian- 
drise  &  Brabantice  tradtibus.  Triticum  diverfisinlocis,  tum 
frumcntumi  hordeum,  cannabis,  filigo ,  felicitcr  crctcunr. 
Propter  frequentiam  tamen  incolarum  cum  alendii  civibas 
fuis  Hollandia  non  fufficiat ,  ex  aliislocis  viclui  ncceflaiia 
importari.curat.  Gignit  hoecctiam  Regiovariiger.eri.hu- 
cl:us  >  ut  pyra,  mala,pruna,ccraia,  mora,perfica  cximk,  ju- 
glandes,  avelianas,  mcfpila,  amygdala,  ficus ;  mala  mcdica, 
citrea:punicafacilefcrrenequic,vitesraras  habct,  arbcrcs 
paritcromnis  producit  generit,quercus5fagos,fraxinOr}ciT. 
ros,platanos,populos,fances  imprimis  in  magna  copi  a^tilias 
profcrt  valde  proccras ,  umbrse  amcenitaie  &  flori*  fuaviia- 
te  incolis  gratiflimas.  Olcrum  ferax  eft.  Nulla  vcnunofa  ic- 
pcria  infccta,ut  viperas,afpidcs,rcorpiot.Bufci;cb  &  kccr- 
tasalir.Agrorum,pafcuoruni,pratorumama-nitate  BulUcc- 
dit  Regioniiin  quincuncem  digcftas  aiborebut  pluriinuin 
lsetus  ipeclabis.  Pafcua  , tam  ob  gkbac  indolem,  quam  hu- 
moris  copiam,  pinguia  rcddunt  animalia ,  prxfcrtini  vaccaj 
&  tauros. 

DUCATUS  LIMBURGENSIS. 

TOtus  iftetra&usutaeftateob  loci  varietatem,  cVafj  e- 
aum,jucundiflimusapparet,  ita hycme admodum  eQ 
int!ratus:toto  enim  temporc  hybcrno  gclu  borridiw  ctt 
Arerxcrumeft  feraciflimus ,  quibusad  homanos ufus  opiia 
cft ,  vino  tamen  caret,  cujus  inopiam  hoidcum  mcliori^ 
oottpenfat,cx  quocercvifiacoaa,acccpulIimuin  potuip 

N  4  1 1  x' 


200 


INDOLES  ET 


praebet.  Inconviviis  hunc  lkjuorem  tam  avaritcr  lngurgi- 
tant,  quafi  Saxonibus,  &  Francis 

■  — —  (quilecervicefiipinant, 
Et  fundoex  imo  prsebita  pocla  bibunt) 
potatores  certamen  indifturi. 

Pafcua  faginando  pec#ri  habentur  opt5ma,cafeique  fapo- 
risoptimi  magnaeft  copia.Herbarum  &  fulphurisleraxctt 
folum,  per  cujus  fubcerranea  calidi  fontes  permanant. 

DUCATUS  LUTZENBU  PvGICUS. 
LTsc  Regio  omnis  licet  montofa  &  faituofa  fit ,  bona  ta- 
*-  -^rnen  fertilifque  eft»maximamque  partem  fylvae  Arduen- 
tix  comple£ticur,ideoque  in  duas  parces  dividitur,quarC  al- 
tera  Tamenna,alcera  Arduenna  dicicur.  Tamennafertilior 
fegetis,vinique  eft,  Arduenna  afperiorjquaetamen  hancaf- 
peritatem  venationibus  &  ferarum  abundantia  compenfat. 
Ferae  iftse  func  cervi,  apri,  capreoli,  Iepores,cuniculi,perdi- 
ces,&c.  Prarcipuus  tamc  nujus  terrse  fruftus  in  pecore  con- 
iiftit,tum  ferri  cuprique  fodinis,quibus  etiam  nounihil  acce- 
dir.  argenti. 

FLANDRIA  COMITATUS. 
Colum  magna  ex  parte  planum  eft,in  quo  paucifllmi  repe- 
^riuntur  montes  ,  feminibusquidem&  agricultura  fatisi- 
doneum  eft,  alibi  tamen  locorum ,  prsefertira  verfus  mariti- 
maGalliamque,rara;  fane  foecunditatis.In  plerifque  partibus 
ccelum  temperatum  ,  clemens&  faluberrimum,  Auftrum 
verlus  eft.  Producit equos generofos,  qui  nou  tantum  agili- 
tate,fed  etiam  forma  commendantur. 

ARTESIA  COMITATUS. 
LTicaerfuavis&  ferenus,regioq;  fcrtiliseft,  imprimisve- 
ro  tncicj,cujus  copiam  non  fuis  folum,verum  etiara  vici- 
nistlandns,  Brabantis,  aliifquefuggerit.  Vinocarct,idque 
magis  incolarum  negligcntft,  quara  foli  vitio.  * 

HANNONIA  COMITATUS. 
cErenum,  temperatum,  fuavemqueRegioifta  habctaere; 

infnn l"r  n    r^C  ^  ******  ^»«3.  *W  AbundaC 

ftX SPS  C,Sf?,CUKSP°m^^aiiifquerebus.Metallapro- 

f^ 


NATURA  LOCORUM. 


iot 


HOLLANDIA  COMITATUS. 

"p  Hgionem  hanc  hinc indc  frutriferi  commendant  agri,qui 
-^tamen  tantae  multitudini  fuftentandae  neutiquara  fuffi- 
ciunt.  Pafcuorum  ubertas  incredibilis  eit,  quibus  innumeri 
boum  vaccaruque  greges  pinguefcunt.Vacca?  adeo  diitenta 
lacle  trahunt  ubera  ,  ut  referenteGuicciardinotantum  Af- 
fcndclphi  &  quatnorvicinis  pagis,lattisunoanno  ex  vaccis 
colligatur,quantu  e  Gerraaniafuperiori^Rhenefis  vinhDor* 
lirechtum  devehatur.  Ex  tanta  lacVis  affluente  copia,butyri 
&  cafci  immenfas  poflident  divitias,  quod  fatisfuperque  c- 
tiam  peregrinis  notum  eit.Animalia,qu3e  ha:c  producit  ter- 
ra,funt,equi,ut  plurimum  crafii.  Incollibusarenariis,cuni- 
culorum  innumera  oberrat  multitudojleporcsrarioresfunr, 
cervi  rariflimi,  avium  captura, imprimis  anatura,  felicior  & 
copiofior  eft.Ex  defeclu  lignorura  Hollandia  igne  maligno 
tepet,dum  cefpite  exterrae  penetralibus  ipfifque  aquiseru- 
to»  ventoque&  ioleexficcato,focoslucerefacit  illarura  au- 
t  cm  rerum  ctefe&um,  quo  hsec  Regio  laborat ,  his  elcganti- 
bus  verfibus  Jofephus  Scaliger  cxpreflit. 

ICjnorata  tu<t  rcferam  mtraculaterra  , 
Doufa,  ptregrims non  habiturafdcm* 
Omnta  lantttum  htc  UJfattextrina  Altncrvx, 

Lamqeros  tamen  htncfctmu*  abejfe  greges. 
^on  captunt  operasfabrtles  opptda  veslra\ 

TfmlU  fabris  tamen  hxc  hgna  mintflrat  hnmus* 
florrea  trtttcea  rumpttnt  hicfrttgis  acervt: 

Pafcttns  htc  tamen  eft,  non  Cerealis  agcr. 
lltc  numcrofa  mert/itpantur  dohacellis  \ 
Onit  vtncta  colatnulla  putator  habct. 
llicn~ulla,  aut  certe  feges  eflrariftma  Itni , 

Lantfict  tameneftcopiamajor  ubt  i 
Jltc  mcdtts  h.ibttamtts  acjuu;  quis  crederc  ptffit  ? 
Et  tamca  htc  nulU%  Dwfa>  bibuntur  tqut. 


ZELAN- 


102  INDOLESET 

ZEELANDIA. 

COlum  Zeelandicum  imprimis  pingue  eft ,  &  cum  alia/um 
Ofrugum,  tum  verb  tritici  roaxime  feraciffirnum.quod  inea 
bonitate  nafcitur,ut  vix  melioris  valoris  ahbi  invenias;  pro- 
xime  fiquidem  ad  oryzam  accedit:  iila  terra  quoque  produ- 
citcoriandrum,  innumera  adhsc  funt  pifcibuique  repieta 
ftagna. 

COMITATUS  NAMURCENSIS. 

INcolas  habet  frequentiffiraos.bene  moratos  &  fideles,ae- 
rem  falubrem,  temperatum.fluroina  pifcofa,quorum  pra> 
cipua  funt  Mofa  &  Sambra.  Sylvae  hic  plurimae,plenx  feris 
acyolatilibus,  planitiestritici ,  aliaruraque  frugum  fertilis 
cft.  Montes,  quibus  Regio  copiofa  eft,  roultas  habent  ferri 
plumbiquevenas,ut&  variigenerislapides,ubi  lubnigrum 
marroor  eminet,  nitrum  prseter  alia  hic  quoque  emitur.  A- 
quarum ,  fluminumque ,  ut  &  lignorum  illa  opportunitas 
conficiendo  ferro  apprime  utilis  eit ,  qnod  in  diverfas trahi- 
turRcgiones. 

EPISCOPATUS  ULTRAJECTENSIS. 

Ib  i  faluberrimaeftaeriscoelique  temperies,folum  fertile 
&  bonum  ,  quod  ficut  magis  editum  &  ficcum ;  ita  etiam 
magiscultum  quam  Holiandicum,  fegetumque  feracius  eft. 

TRA  NSISU  LANIA. 

EJus  omnino  planum  eft  folum;cum  aliarum  frugum,tum 
trkici  imprimis  >  admodum  fcrax.  Sylvae  ejus  non  ina- 
moenas  praebent  venationes. 

W  E  S  T  E  R  W  O  L  D  I  A. 

rj  R  c  Regio  paflim  exiguis  collibus  rcpleta,  paludibus  & 
n  ftagnis  frequens  eft ,  quse  totam  terram  fere occupant: 
quapropter  incoke  aliunde  vitajalimentacapereneceflum 
habent. 

G    A    L   L    I  A. 

/^•Allicus  aer  maximaparte  planuseft,  aflurgit  amcenis 
^hinc  inde  collibus,  quos  vallcs  afpe&u  jucundiflirose 


exci- 


• 


NATURA  LOCCRUM  .  %oS 
excipiunt.  Hinc  igitur,incolarum  &  cultus  induftria' .triticu 
fegetefquein  magna  producit  copiS ,  nihil  in  illa  otiofura 
veldefertum  ,niliquapaludesobftant.  Abundat  vino  fane 
optimo,  cujus  abundantiam  etiam  vicini  Britanni  StBelga?» 
quibus  uvas  frigidius  negauit  folum,  fentiunt. 

Metalla  auri  argentique  apud  Gallos  efle,  praeter  Strabo- 
nem  Athenaeus  teiktur,qua:  tamen  hodie  exhaufta  eflecre- 
duntur.  Armentorum  pariter  ager  Gallicusplenuseft,abie- 
tem  &  taxum  fert.  Aviu  &  pifciumgenus multiplex  fufficit. 

SylvasGailia  frequentes  habet,neq;tamen  adeout  in  aliis 
Regionibus  magnas,nec  denfas  aut  ita  dumetis  horridas. 

PICARDIA. 

T>  Egiofertilitateinfignis,  quae  horreum  PariGorum  dici- 
J-Vtur,  totiufque  adeo  Francias  j  vino  caret,  ignavia"  potius 
incolarum,quam  velfoli  injuria. 

RHETELO  RUM  DITIO. 

REgio  haec  aliis  Galliae  &  Campania?  partibus ,  foli  ferti- 
litate,&  aeris  bonitate,neutiquara  cedic. 

PRINCIPATUS  SEDANENSIS. 

TOtahaec  Regiomontofaeft,fylvis  arboribufque  plena, 
quxufibusincolaru,apprimeconducunt,fiveexftruen- 
da  fint  aedificia ,  five  profligandum  per  hyemem  frigus,  five 
carbonesconficiendi.Ferae,  fodinsequchincinde  divitesre- 
periuntur,cervos  &  cuniculosin  magna  alit  frequentia. 

LOTHARINGI^  DUCATUS. 

ALtiflimis  illa  innexa  montibuseft ,  fylvifque  dcnfiflimis 
abundat,cum  vero  fat  is  ferax  frumenti  viniquc  Ci  t,exter- 
nx  opis  plane.non  indiget.  Metalla  varii  generi*  gignit,ar- 
gentum,  aes,  fcrrum,ftannum,plumbum,  ita  ut  nec  ^cnima; 
igfi  deflnt  ,lapiilos  cseruleicolorisproducit,  L*zulos  difro?: 
animalia  infupcrgignit  varia ,  tumverbequos  gencrolifli- 
mos,  neapolitanis  &  turcicis  non  inferiores.Mctallorum, 
imprimisargentifodinarum  foecunda  Rcgioeft>fylvasprse- 
terca  frcquentes  denfiflimafque  alens. 

CAM- 


X  N  D  O  L  £  S   E  T 
C  A  M  P  A  N  I  A. 


COElum  ibi  ferenuni,  aer  temperatus,  agro,fr  uroento,vi- 
no.pmnique  pecorum  genere  abundans.Sylvarum  quo- 
quenullaeftinopia,  quse  venationesjucundaquepraeftant 
aucupia. 

NORMANNIA. 

REgioJiseCjlicet  neque  pafcuis,neque  arvis  careat,ob  ma- 
ristamen  viciniam,incolarumingenia  magis  mercatur&» 
quam  agricultura  afficiuutur ,  neque  tamcn  ideo  aut  frugi- 
bus  aut  ullis  aiiis  fru&ibus  caret. 

BRITANNIA. 

TErra  pafcuis  frugibufque  laeta  eft ,  quae  ,  propter  maris 
fluminumque  opportunitatem,  oulla  re  indigeat. 

DUCATUS  ANDEGAVENSIS. 

REgiohaec  magisfertilisS  amcena,  quamamplaeft.col- 
les  habet  vicibus  paflim  conGtos ,  valles  fylvis  faltibuf- 
que  virides,laeta  prata-.Eryceta  gratiffimumpecori  praeftant 
pabulum.Vina  hic  alba,  optimacque  notac.  Verbo,  hxc  infu- 
la  omnia  ad  vitam  neceffaria  abunde  Tuppeditat. 

DUCATUS  TURONENSll 

LT  i  cincredibilisRegionis  eft  amcenitas-.gratiffimaenim 
Xlgaudet  aeris  temperie,  adeb ,  ut  totiusGalliae  hortus  & 
pomarium  yocetur.  Vini  frumentique  ferax  eft,nemo- 
raque  venationi  commoda  habet. 

DUCATUS  BITURIGUM. 

Hicimprimisabundat  pecore,quod  ab  incolisper  totam 
diftrahiturGalliam:infinitus  hic  quoque  eft  oppidorum, 
pagorum,faituum,montium,praetoram,  pafcuorum,  ri- 
vulorurojfontium  vinctorumque  numerus. 

DUCA^ 


NATURA   LOCORUMi  lej 
DUCATUS  NIVERNENSIS. 

T  T  Ujusincolnercipecuariaefunt  dediti  :  ager  pauci  fru- 
JLl  menti  ferax, vini fcre nihil habet, praeter ferri  argenti- 
quc  venas.  Carbonuro  lapideorura  raagnus  ibi  ufus. 

BUHGUNDIifi  DUCATUS. 

HUjusagerplanusefti&nulUfertilitatc  cedit.  HicCe- 
res  Bacchocertamen  indixit. 

BURGUNDIi£  COMITATUS. 

REgio  admodumeft  fertilis,  rebufque  oronibus  ad  vi- 
ctum  neceilariis  inftrucla  ,  ager  fcmenti  faciendaef 
arboribus  ferendis,  vinetis  colendi^pecori  alendo,comrao- 
diffimus  -.fumma  ubique  eft  tritici ,  iiligrois ,  hordeiy  avenae, 
fabarum,  milii,  aliorumqueleguminum  fertilitas,nec  rainor 
arborum  foecunditas:collcs  praeftantiflimi  Vini  feraces  funt, 
animalium  ferarumque  confertiflima  ubique  reperitur 
copia. 

BORBONIUS  DUCATUS. 

Hi  c  aer  fere  oranis  fabulofus  ,  &  frurocntum  non  nifi 
pau»  isinlocismetitur.  Vina  paflim  optima reperiun- 
tur,  &  fccalis  rnagna  copia. 

LEMOVICIUM. 

TErra  hic  non  ejufdem  ubique  indolis  eft,  tota  fere  fterl- 
lis,  qnse  tamen  omnisgeneris  frugesproducit.irrprimis 
fniginem,  hordeum,  panicum,caftaneas,rapas,  vinum,  fed 
tamen  ignobilius. 

PICTAVIENSIS  COMITATUS. 

REgio  eft  pecoris  frugumque,tum  lanae,  lini,  vini,  fera- 
ciflima :  aviuro,  ferarumque  magnam  habet  copiam  , 
quo  fitutvenationes  hic  fiot  frequentiores  :  Viperaiu 
bic ingens eil  copia,  quae  Theriacae  conficiend*  Infervit. 

S#A  N  T  O  N  I  A. 

SAntonum  Regiotritico  &  vinodivescfl,eftqucmeliori- 
bus  Qallise  Regionibus  annumeranda,  ita  ut  roerces  fuas 
HifpaniSjAngHv^ifque  mukisProvinciisfubminiftret. 


R 


BENEARNIA. 

VJx  ibi  oppidum ,  vix  pagus,  cui  non  aliquid  fingulare  fit. 
Potior  pars  milio  >  lino ,  cannabi ,  (  quibus  rebus  maxi- 
mam  incolae  folent  exercere  mercaturam  )  copiola  eit. 
Frumenti  etiam  paflim  ferax  eft,pafcuis  &  pccore  vaide  di- 
ves  ,  undeingensbutyricafeiquecopiareperitur.  Capra- 
rum  multittidine  ingenti  abundat ,  quae  in  rupibus  &  ence- 
tis,  citra  arborum  perniciem  &  detrimentum  ,  nutriuntur. 
Vinumproducitgenerofum,  balnea  thermafque  omnium 
in  Europapraeftantiflimas  habet. 

LANGUEDOCIA. 
Egio  eft  nobiliflima ,  fcriptoribufque  Romanrs  impri- 
mis  celebrata.' 

DELPHINATUS. 

REgio  eft  non  ejufdem  ubiqueindoHs  acgenii^  ferax 
plerifquein  iocis  rerum  variarum  ,  in  nonnullis  con- 
tra  fterilis.prsecipuequa  montibus  veftita  invenitur. 

PRINCIPATUS  ARAU- 
SIONENSIS. 

TErra  variorum  fruftuum  ferax,  fluminibufqueirrigua 
eft. 

PROVINCIA    LA,  PRO- 
V  E  N  C  E. 

H/Ec  Provincia  agro  eft  fcecundiflima,fegetcm,ficus, 
myrtos ,  caftaneas ,  mala  cotonea,  granata»  crocum,  & 
vinum  profert  prasftantiflimum.  Deiplahoc  teftatur  Plini- 
us.  lib.  3.  c.  4.  Agrorum  cultu ,  virorum  morumque  dignatione* 
amplttudme  opum ,  nullt  Provinciarum  poftferendx  ybreviterqut 
Italts  veriusquim  Provinci*. 

SABAUDIjE  ducatus. 

PAfcua  ,  dequibus  enutriri  debeant  animalia ,  hicoptl- 
ma  funt. 


r 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  ihe  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


NATURA  LOCORUM/ 


20/ 


HELVETIA. 

IN  hac  omni  Regione  falubriseft  aer,  &  quamvis  celfis 
pramiptifque  montibus  afpera  fit ,  ita  tamen  incolarum 
indefeflblabore  ac  induftria  mitior  fa&a,  utnulla  parte 
fterilisiit,  quin  etiam  non  folumad  vitam  neceflaria,  fed 
etiam  ad  delicias  grata  proferat.  Frumentum  quidem  abun- 
de  prcfcrt  y  tamen  ,  nifi  gleba  plcrifque  in  locis  exufta  fu- 
eric .  fementem  fruftra  fparferis.  Vinum  tellus  ita  genero- 
fum  in  quibufdam  profert  locis ,  ut  etiam  Rhenenfe  longc 
fupcret ;  fapore  non  minus ,  quam  virtute.  Huc  accedunt 
pinguia  prata,  in  quibus  armentagregefqueluxuriant.  Fe- 
rarum  quoquc  Regio  ferax  eft  ,  nimirum  urforum ,  cervo- 
rum  ,  damarum  ,  capreolorum ,  ibicum  ,  lyncum  ,  a- 
prorum,  &c. 

PAGUS  TIGURINUS. 

TT  Ujus  traftus  folum  ut  plurimum  fcecundumeft ,  fe- 
raxquc  vini  &  frumcnti  plurimi;  vinum  tamen  plerum- 
quc  accrbius  cft ,  ncc  ob  vicinos  Alpes  ad  verara  pervenire 
poteft  maturitatem.  Pifciumhicincredibiliseftcopia. 

PAGUS  AVENTINUS. 

Vlni  &  frumenti  fatis  ferax  eft ,  &  rerum  ad  vitae  ufum 
fpectantium. 

LACUS    LEMANUS.  VULGO 
GENEVE, 

XJ  Ujus  incolsede  crxTi  temperie  conqucruntur,  fereta- 
JTlmen  nunquam  frigore  riget:  folum  undiquaque  fer- 
tilc  &  fcecundum  habet,  ita  ut  hicnec  vina ,  necfege- 
tes,neclcguminum  varia  genera  defideres:  fru&usvulgares 
in  magna  quoque  funt  abundantia ,  ut  nuces ,  poma ,  py- 
ra,  rapse,  &c. 

HISPANIA. 

INvenitur  In  Hifpania  magna  coeli  fclubritas ,  paludes 
nullae  i  ncolas  gravant.  Maritimis  auris  fana  eft.  Non 
eadem  tamen  Hilpaniae  ubique  qualitas;  Borcam  enim  ver- 
fus  frigidior  eft  ,  fcmpcr  oceano  obnoxia  &  afperitatc 

non- 


i 

1 1 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


^SSS^  &animaliumfrugumque  nu- 
?-J Ifl  fES  Dicit  Philoftratus  hic  talem  cfle  cceh 

l^Sfdam.tamacft  ubcrtas,  ut  pro  uno  modio  ,„ 
terrarnfparfo2o.accipias,  fepcctiam  40.  Herbarum  quo- 
que  feracimmaeftRegio,  ut  &  arborum  vanos^ fniftag. 
producentium.  Adhaec&  Hifpania  pecons  omms  gene- 
risdiveseft,  variaquc  gignit  animalia.  Elogium  Hifpan. 
videapudPacatum  inPaneg.  Theodof.  Iroperat.  diclo. 
Jamprofecloconflabtteum  Princtpem  declaratum,&C. 

CommoditasautemHifpania?,  quae  tam  Incolas  quam 
peregrinosbeat,  verbo  haec  eft.  fericum  ,  lana ,  panni 
oronisgeneris,  fal>  faccharum,  mala,  malaroedica,  ci- 
trea,  granata,  cydonea,'  oliva?,cappares,  uvae,ficus,pruna, 
i]V?e  paife,  amygdala,caftanese,giycyrrhiza,  anifum,  cumi. 
num,  coriandrum,  oryza,  crocum  ,  oleum  ,  cerat  alu- 
men,fmegma,  minium,  purpura,  thynni,  balenaejalita?, 
bacca?  laurinC;,fruttu$diverforum  generum  faccharo  afper- 
fi  :  alabaftrum,  corallium ,  aurum  ,  argentum,  ferrum» 
chalybs,  ftannum,  cuprum,  plumbum,argentum  vivum, 
gofiipium,gemmae,  aromata. 

N  A  V  A  R  R  A. 

Hsc  in  ccelo  &  folo  falubri  fita ,  vini,  frumenti,  & 
mellis  ferax  eft  :  pecori  &  agricuhura  valde  com- 
moda. 

«B  I  S  C  A  J  A. 

IN  hactemperatiusclementiufque  ccelum  eft ,  quamin 
reliqua  Hiipania,  magnis  enim  circumdata  montibus, 
necfrigorenimioinfeftatur  ,  nequecalorenimiotorretur. 
Regio  arboribus ,  djto  navibus  fabricandis,  plena  eft.  Ferri 
&nigriplumbiferaxeft :  varia  quoque  profert  fru&uum 
genera  &  animalia, 

GALE- 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  ihe  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


NATURA  LOCORUM 

%    A   L   E   C   I  A. 


2C9 


Ru&us  profert  in  magna  copia,imprimis  raala  citrea,to- 
tiusHifpaniaeoptima,  vinagenerofifllma.  Juftinus  dicit 
quod  lic  aeris  &  plumbi  uberrima,  auro-quoqueditiflima;  a- 
deb,utetiatnaratrum  glebasaureas  excindat.Adhaec,abun- 
dat  equis,  pifcibusfupra  modura  afttuit,  &  quoniam  monti- 
bus  afpera,armentis,  pecore,  vcnationeque  diveseft. 


1 


PORTUGALLIA, 

N  hac  Regione  optima  eft  aeris  temperies.multifque  cceli 
ferenitate»  &  ubertate  prxftat.  Abundat  vino^olco^malis 
aureiscitreisiamygdalis^melle,  cera.  Ac  fruftibus  quidem, 
quos  haec  profert regio,  reliquas  omnes  Provincias  anteccl- 
lit.  Regiohsecplurimaproducitanimalia  ,  imprirniscquos 
concitatiflimae  velocitatis,ut  hic  vento  concipcre  equas  Ve- 
teres  crediderint,  dc  quibus  in  Geograph.Hifp.  di&um. 

ANDALUSIA. 

Ccelum  hic  felici temperie  amcenum,terraque  in  univer- 
fo  tra£hi,  frumenti,  vini.olei ,  &  omnis  generis  frugum 
feratiffimaeft,  quibus  etiam  remotas  repiet  Regiones. 

VALENTIA. 

FRuiturtemperatiore  aere ,  coeloque  clementiore,  quam 
ulla  alia  Hifpaniae  pars,  imo  tanta  clementia,&  benigni- 
tas  cceli  Valentiam  commendat,  ut  quocunque  tempore  et- 
iam  in  Fefto  Nataiit.  incote  manipulos  frugum  manibus 
gerant. 

ARAGONIA. 

REgio  ut  plurimum  afpera ,  &  ficca  eft,  maxime  verfus 
Pyrensos.quapropternullazreperiunturmultisinlocis 
habitationes ,  vailes  tamcn  nonnulla;  frumenti  optimi  fru- 
gumque  feraces  func 

CATALONIA. 

Aerem  habet  ubiquecommodumjiyerae  tcroperaturo,ia 
Auftrali  praefertim  parte.  Naminca,qu«  adSepten- 

Q  trionco) 


iro  iNDOLESET 

trionem  vergit ,  frigidior,&  magis  invifo^ft.  Tota  cft  plu- 
rimum  montofaplanities  praeterquam  m  TJbnnollis  luisKe- 
gionibus.Fagusinillamulta,  roultiplex  pinus,  nuraerola 
quercus  ,ilex  non  pauca,abies  innumera ,  corylo  ac  caita- 
neisabundans,infinitum  propemodum  fuber,  cujus  pra> 
craffus  cortex. 

BALEARES    I  N  S  U  L  £. 

Unt  valde  feraces.atque  omni  rerum  copia  affluentes.| 
I   T  A   L  I   A , 
EX   ENCOMIO    DIONYSII  HALI. 

CARNAS  S.ANTI  CLV  I  T.  Lib.  I. 

QVodfiquis,  remotaex  verbisfabula ,  bonitatem  Re. 
gionis  velit  exquirere.ex  quo  humanum  genus  pluriroa 
ad  Vit£  hilaritatem  facientia  mox  a  fuis  initiis  perceperir, 
iive  ex  terra  ,  ut  antiquorum  opinio  ,  five  aliunde 
f  uere ,  non  facile  aliam  inveoiet  ad  hoc  magis  idoneam. 
Sienimunam  terram  cum  alia  conferas  magnitudine  pa- 
rem  ,  nec  folum  in  Europa  verum  etiam  in  toto  Orbe 
optimaraeojudicioeft  Italia,  quanquam  me  non  lateat, 
quodincredibilia  videbordicerecogitantibuSitgyptum>& 
Afnc^ra  acBabyfoniam, &ii  quarum  aliaf um  celebrata  eft 
felicitas.  Atego  terrae  opes  ncn  afftimo  ex  una  aliqua  fru- 
clus  fpecie^  nec  me  fubit  dcfiderium  habitaodi  ubi  arva  tan- 
tum  funtpinguia;  aliarum  vero  rerum  ad  vitam  utilium  aut 
nuila  ,  aut  admodum  parva  copia;  fed  quse  fibi 
Spfiroaxime  fufficit ,  adve&ifque  bonis  plerumque  quara 
ininimum  indiget ,  eam  putooptimam.  Hanc  verbonini- 
genamfercilitatem  &  copiam  ,  fi  cuialiiterrse,  Italiae  con- 
ceflamcredo.  Non  enim  arva  modo  bona  habet,  caret 
autem  arboribus  ,  ut  frumentifera  ;  nequeplantismodo 
quibuflibetalendis  eft  idonea  ,  fed  inutilis  fcgetibus,  ut 
arbufti ,  agri  5  neque  largiter  haec  otraque  fuppeditat ,  fed 
parum  apta  eft  alendo  pecori  neque  dixerit  quis,  eam 
abundare  quidem  frugibus  ac  pafcuis  ,  fed  ad  degendam 
vitamefleingratam  hominibus  :  verura  eft  referta  omni- 
bus  otitadicamvoluptatibusaccommodis.  Cui  enimfru- 

menti- 


mc 

atj 

trl 


3 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


NATURA  LOCORUM, 


mentiferae  cedunt  terne,ruraCampana,non  fluminibus,fed 
aquisrigatacadcftibus?inquibuscampis  ego  vidi  arva  vel 
triferaytfivampofthybernam,  &  auturnnalem  poft  aefli- 
varo,  BBentem enutrientia.  Cui  oliviferse  Meilapiarum 
ac  Dauniorum,  Sabinarumque  &  aliorum  multorum  cultu- 
ra?  Cui  vitiferaHetruria ,  &  Albanus  Phalernufque  ager  , 
nairum  in  modum  araicus  vitibus ,  &  modico  labori  uberri- 
roos  reddens  fru&us  atq;  optimos.ccdent.  Praeter  eam  autfi 
quse  colitur ,  muitum  terrae  invenias  paterc  ovium,multum, 
capraru  gregibus,plus  etiam  &  praeftantius  armentisequo- 
rum&boum.  Paluftris  ctiam  &  pratenfis  hcrba,  copiofa 
illacuhivarquc  terra?  irrigua  &  rofcida,  quantum  seftate 
pafcua.oranitempore  vegetam  praebet  gregum  copiam  ! 
fed  faltus  imprimisadmiratione  digni  funt,  circa  praerupta 
&  nemorofa  loca,  tumulofque  cukura?  parum  idonei  ;ex 
quibus  multam  ac  pulchram  fabricandis  navibus  multis  c- 
tiamaliisoperibusaptampctuntmateriam.  Atque  horum 
nihil.eftjvel  paratuditficUe,vel  ab  humanisufibus  remotum; 
fed  omnia  &  confici  fadlc ,  &  facile  convehi  poiTunt,  pro- 
|)ter  fluviorum  frequentiam.qui  univerfam  oram  permcant, 
&magnaraopportunitatem  importandis  &  permutandis 
quauerrafertrebusadferunt.  Eadem  terrahabct  &aqua- 
rum  calidarura  rouitis  in  locib  fcaturigines,  jucundiflima  ex- 
hibentesiavacra,morbifqueinveteratisfanandis  utiliflima. 
ltem  metalla  omnis  generis,  ac  venationes  luculentas,  ma- 
ritimofque  proventus  varios,  &  innumera  alia,  vel  utilitati 
fervientia,veldeleaantiamiraculo.  Atomnium  pulcherri- 
ma  cft  aeris  moderata,ut  anni  tempusfcrt,  temperies;  qua- 
lis  nec  nimio  gelu  nec  immenfo  aiftu  fruges  Uedat,  aut  ani- 
oiantia. 

VENETUM  DOMINIUM. 

REgio  hxc  pernobilis  &  lauta  cft.  Campos  habct  amce  - 
nos,acrrumenti,  caeterarumque  frugum  ,  turaomni- 
geni  fruftus,  ac  vini  maxime  fcrtiles.  Nec  defunt  calidi 
friridiquefontes,  admedicinam  valde  utiles.  Adeft  me- 
taflorum  ubertas,  multi  nobilcs  amncs  &  lacus,  ccelum  fa- 
lubrc,iucundum&  temperaturo.Tantisdeniquc  oatura?  do- 
tibusoroataeft,  ut  inter  Principcs  Italiaj ;  Regiones  ceulcri 

^*1-  0  2  B  ER- 


nlt  INDOLESET 

BERGOMUM. 

A  Gercircumvicinus  fupra  modum  fertilisi  nifi  verfus 
-Q  Septentrionem  afper  &  montofus  ,  &  (terilis^Ferrum 
habet,  iapidemque  Cadmiam  ex  quo  xs  conficitur^ellera 
magni  pretii  fuppeditar.  Valles  adharc  inhacvicinia  Vini-o- 
leique  luaviiTimiferaciflimse. 

BRIXTENSE  TERRITORIUM. 

rjo  c  tritico  abundat ,  ut  &  reliquorum  fructuum  genere, 
*  Jtum  vinioleiqueingentem  profert  copiam ,  neque  aeris 
vel  ferri  fcecunditate  caret. 

VINCENSE  TERRITORIUM 
VULGO  VICENZA. 

A  Gerhicamceniflimus>& vini,  frugum,  aliarumquere- 
nrumcft  feraciflimus,  imprimis  rtororum ,  quarum  fron- 
dibua  bombyces  aluntur. 

TERRITORIUM  PATAVINUM. 

/^oeli  cleroentia,  bonitate,Euganeorura  montium  aracenl- 
^tate ,  alpium  &  maris  vicinitate  ,  fluminum  pulchra  op- 
portunitate,omnium  finitiroorum  racilePrincepireft.Ad  hac 
ferax  eft  frumenti,  vini  ,  variorum  frucliium  ;  venationibus 
iofuper&  aucupiis,  tum  veropifcationibusfrequenseft. 
Refert  C.Rodiginus  Conftantinura  Palseologum  dicere  fo-* 
lere,ni(i \fctut  afanfrffimu  vtti$  affitmxri  in  orienteParadifum 
eiie  ,arbitranfe  non  ahbieum  reperiripoffe ,  quam  in  per- 
luavi  Patavina  amcenitate. 

POLESINO  DI  ROVIGO. 
LT  ic  quoque  ccrtis  anni  temporibus  varia  provcniunt  fru- 
Jduum  hortenlium  genera ,  nominatim  pepones ,  cucu- 
meres,  anguna,  braflic^lacuturres,  Sabellki,  cstersque 
fpeciesaliarum  rrugura.  *«*^u^ 

TARVISIUM  VULGO  TREVIGIANO. 

I?!^'10  Ub5t,-;  $  agr0rum  »berMs,njagoum  rei  pecua- 
■irijeHudium ,tnticioDtimi  v»:.„n'?  •  PCLUa* 

rerum  ftuptnda  copiaT    *       noblUfimi » ^arumque 

FORUM 


NATURA      LOCORUM.  «I 

FORUM  J  U  L  I  U  M. 

Hje  c  Regio  campis  eft  arocena.  fluminibus » fontibufque 
irrigua,  folurii  quoquc  habct  vitiferum.  fylvj^ » metalla. 
lapidicinas,  fluvios.  Thcrmas  pro  recuperanda valetudine 
optimasnon  procula  monteFalconeexhibet,  inTiliaven- 
to  amne  navigabiti  fons  eft,  in  quem  fi  conjicias  ligna»  lapi- 
defcant. 

I   S   T   R   I  A. 

Hac  Regioomnisafpera  eft,  &  non  tam  montitnis,quam 
colliculis  fcecudis  afTurgit.Unum  habet  excelfum  roon- 
tcm,  qui  dicitur  Mons  major.Sylvas  etiam  t  um  aliis  ufibus 
tum  ad  naves  extruendasimprimis  utiles.Reperiutur  etiam 
ibi  faxi-fodinafin  agro  Rovinenfi  &  Breonio,e  quibus  mar- 
mora  Venetias  ad  aliaque  Italise  loca  deferuntur. 

PEDEMONTIUM. 

AGros  habet  arocenos ,  fruaiferi  fque  collibus  plenos,  qui 
fruroenturo  aliafque  fruges,  &  optima  vinacum  nobihf- 
fimis  producunt  frucVibus. 

AGER  VERCELLENSIS. 

HUncvini,  aliarumquefrugum  fuifle  uberrimum ,  etiara 
aurifodinarum  valdc  divitem ,  vel  ex  Plinii  hiftoria  na- 
turali  patet.  lib.34.  c  4. 

p  A   R   M  A. 

n  Egiovaideamcenaeft,&  herbida,multarum  frugum  ac 
K  fruauumfcecunda  gcnitrix  ^medifinalibusnvuhsnon 
minusista,graroinapccori  faginando fufficiunt  ,exquibus 
magna  copia  ladis,  lansque  magna  faciunt  commoda. 

SENENSE  TERRITORIUM. 

AGrum  habet  mediocris  conditionis,  mediumq;  inter  fte- 
rilem  &  feracem,amcenum,frumento  caeterilque  frugi- 
bus  uberem.  Qua  in  mare  vergit ,  M*temms  vulgo ,  co- 
oiam  frumenti  exbibet  maximam,colonis  tamen  intrcquens 


*i4  INDOLEET 

eft,  Imprlmlstfftate&autumnopropter  agnatum  cadi vu 
tium. 

ILVA    INSULA  VULGO 
E   L    B  A. 

OLim  metallls  fcccundiflima  eracqus  nunc  hodic  plane 
exhauftafunt,pro  quibus  ingensubique  eft  ferri  eopia, 
quodfemelerurumpoft  XXV.  annos  renafcitur ,  quaiiin 
illoproducendo  indefefla  natura  benignitas  eflet.  Hoc  au- 
tem  notatu  dignum  eft,  quod  ferrum  in  hac  infula  naturo» 
in  natali  folo  non  liquefcac ,  fed  alio  eft  transferendutn.  Ex 
illisetiampenetralibus  terrae  magnes,  ftannum,  fulphur, 
alumen,plumbum,&  alia  educuntur :  Caeterum  aerreliquus 
ncque  fruges  fert ,  neque  poma. 

DOMINIUM  ECCLESIASTICUM. 

QUod  agros  habeat  optimos  auftor  eft  Leander.  Om- 
nium  frugum,  tam  qune  ad  vitam  jicceflariae,quam  quse 
ad  voluptates  opportunse  funt ,  dives  eft.  Campi  hicfunc 
la*tiiTimi,variique  generis  fu£riferisarboribusconfiti,colles 
peramceni,  vitibusfuaves  ,fylva?munificae,  prata  herbida, 
falubres  paflim  aquae ,  falinae  cum  circa  littus,tum  intus  fre- 
quentes,  tnarcfluminaque  plurima  navjgabilia,  &pifcibus 
rcecunda ,  metallorum  fodinae ,  &  innumerse  alise  naturae 
dotes ,  eximie;  non  minus ,  quam  rarae. 

ROMANDIOLA,  VULGO  ROM^GNA. 

ILlam  agros  habere  optimos  fcribit  Leander,omnIumque 
frugum ,  tam  ad  vitam  neceflariarum ,  quam  ad  bumanas 
voluptates,  abundajis  dicitur.  Campos  hic  latiflimos  &  fru- 
ftiferos ,  falubres  paflim  aquas.falinas  etiam  copiofas.mare 
fluminaque  plurima  navigabilia,  &  pifcibus  fcecunda  habet. 
Metaliorum  fodince  bene  multe,  funt. 

PICENUS  AGER. 

A  Ger  Picenus  rerum  omnium  fertilis  eft ,  qui  tamen  fru- 
*7*  aibusarboreis,quam  frumentariis ,  praeftantior  efle  di- 
citur.NobilitTimum  Vinum  ad  Sirolum  oppidum  colligitur, 
quod  PHnio  Anconkani  vini  nomine  celcbratur. 

AGER 


NATURA  LOCORUM. 
AGER  PERUSINUS. 


21J 


TEftatur  Joannes  Campanus,  quamvis  multasluftravcrit 
Regiones,nullam  tamen  c  ukiorcm  &  amceniorern  fe 
unquamcognovitfe.Priroum  intuenti  vafta  omnia  &  mon- 
tofa  occurrunt,quum  autem  propius  accedas.nihil  tuma- 
grorum  cultu.tum  benignitate  cceli>  terrxque  ubertate  reh- 
cius  :  ager  undique  frugiferis  tumefcic  collibusjn  quibus 
vini  olei.ficuum,pomoruiiHaliorumque  optimorumfruau- 
umfertiliseft  ubertas.Hiscampi  adjacent,tritico,  cjctefo- 
que  frumento  pleni. 

ORVIETU,    VULGO  ORIVETO. 
k  ccelura  eft  jucundiffimum,profpeftu amoenum,?cr 
falubris.nifi  quod  in  acftivis  menfibus  perrookftus  iit. 
APRUTIUM    CITRA   ET  ULTRA. 
Eeiofuroma  gaudetcceli  falubritate,paritcrque  incrc- 
^dibili  incolarum  frequentia,  verlus  roare  an  ctna  & 
commoda  eft,fcd  montibus  in  meditcrraneis  afpera.  Prar.cr 
aliacrocumabunde  prodacitinotritgucaniipalu 
Monteshicnonnulli  memorabilcs  .funtM^cltealtiOimus 
Apennino  adjacens,8cmons  Virginig  pracellus,  fuperanf- 
que  ahitudinc  fu£  ipfum  Apenninum. 

CAMPANIAFELIX. 


H 
R 


H 


rctoto  annoferitur.Novales  tamen^five  tcrr: 


nujr  jn- 


tctqui£verc.)fundunt(roram  odoratiorc  frov4,adeoque 
terra  non  ccffat  produccrc :  unde  vulgo  d,c,tur ,  pUjOjjd  ,.K ,  c. 
Ca*panos unguenti.quam  apud  ab«ol«  fien.  FkWW  ...«-, 
ira  deoineit :  omn  um  non  modo  Italia.fed  toto  orpe  tcrra 
um  pu lcherrima  Campania:  plaga  eft. .  Nihnmolhus  cruto, 
Suberios folo . nibil hofpkalius man , den.que b, .  tor 
bus  vcrnat,  ideo LiberiCerer.fquc  certamen  d.c.tnr  H  >c ,»i 
NobiL  portus,Cajeta,Mifenus,&  tepentes  fonttbus  Bpe. 
Sk  viSmontcs  obfeff,  funt  Guarus ,  Falernus.  Mafficus» 
&Vefuvius,^tncignivom,,mjtator 

TERRA  BARIENSIS- 

Hm  c  Regio  ftupenda  agrorum  ubertate, 
nobiliffimorumfruauum  cop,a,  tot,  lane  Itali* pjl^ 
O  4 


Early  European  Books,  Copyrigh,  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze. 
CFMAGL.  2.6.152 


41<  iHDOLES  ET 

mam  reddit  ambiguam.  Sunt  tamen  ibi  qu.xdam  Ioca,  quae 
pluviae &  aqux  penuria  ufque  laborant ,  ut  non  injur.a  Ho- 
r*\mfiuc2fJd>x*rtt  Jpl**,  &  Perlius, ««  fc  w  t*»- 
tum  fiiiat  eanis  Apul*» 

TERRA  HYDRUNTINA. 

AGer  hic  optimus  eft,  oleo,  vino,  croco,  c;eterifque  fru- 
aibus.  ad  ufum  humana?  vitse  imprimiscommudus  cc 
abundans;  mare  valde  pifcium  ferax  habet. 

CALABRIA  INFERIOR. 

Hm  c  Regio  ubertate  gaudet  incredibiii,  ac  fane  flupen- 
da ,  omneiiludprofert,  quicquid  ad  vitae  commoda 
deliciafque  facit,triticum,  bordeum,  aliaque  frugum  gcne- 
ra,  vina  varia,  oleum,  faccharum,  manna,mel,  ceram,  ialem 
nativum  faftitiumque  .ficus,poma  medica,&citria,limones 
aliofque nobiliores fruftus,  aurum,  argentum,  lanam,gof- 
Tipium,  crocum ,  fericum ,  linum.  Flumina  paflim  habet 
opportuna,  fontes  gratiflimos»calidarum  aquarum  fcaturi- 
gines,  pinguescolles,  nemoradenfa,vaUesfcecundilTimas, 
incolarumque  ingentem  frequentiam. 

SICILIA,  REGNUM. 

mc  infula  falubritate  cceli,  foii  fertilitate ,  frugum 
omnium  copia  ,  rebufque  aliis  quibus  mortales  opus 
habent,  praftantiffima  eft:  Quicquid  Sicilia  gignit^fiye  1  bli 
fivehominisingenio,utSolinusdicit,  proximum  eft  iis  quae 
optimajudicantur.  Marcus  Catoeam  cellam  penuariam 
Reipub  nutricemqueplebisRomanae  appellavk  :  Strabo 
horreum  populi  Romani.  In  agro  Sunenli ,  in  quo  Veteres 
raptam  finxerunt  Proferpinam ,  quem  dixerunt  VmbiUcum 
S«n/i*,  tanta eftfrumenti  ubertas»  utex unotriticimodio 
C.  colligantur ;  quem  agrumigitur  vocant 

Ca&podtUo  cento  colmo. 

Atque  propter  hanc  rerum  abundantiam ,  in  tantas  Seculi 
difFdfi  funt  voluptates,  ut  Suula  menf*  in  proverbium  vene- 
rit,  qi)£  fumptuofos  conviviorum  notat  apparatus.  Vina  in 
Sicilia  reperiuntur  praftantifiima,  Balincium  vinum  Pl  inius 
dicit  quod  mulfi  faporem  habeat,  idque  iliud  eft  quod  alibi 
Mufentellum  dicitur.  Commendatur  vero  vinura  Siculum 

vel 


H 


NATURA  IOCORUM.  »7 
velhac  de  caufla  maxime^quod  &  faporis  fic  optimi,&  benc 
aetatem  ferat.  Oleum  quoque  cum  ubertate  Sicilia  profert, 
faccharum,  crocum,  mel,  falem,  omnis  ferme  generis  fru- 
ftusnobiUflimos,  fericumque  optimum.  Ad  haecSicilia  me- 
tailis  diveseft,aurum,argentum,ferrum,  &alumen  habet: 
lapidesquoqucgiguitpreciofos,  Smaragdura  ,  gagatcm  , 
beryllum,  porphyritem,  jafpidem.  Boum,  pecorura,  caece- 
rorumque  animalium  greges  confertiffimos  alic.  Damarum 
quoquc  &  aprorumvenatione  nobiliseft,  capturamper- 
dicum&attaginum  &aucupi£m  variarum  aviumabunde 
fuggeric. 

CORSICA    ET  SARDINIA 
I  N  S  U  L  M. 

COrficalnfula  eft  ab  omni  parteaditu  difficilis  cura  pra> 
ruptis  undique  collibus  haercat.Interius  fimiliter  magna 
ex  partemontofa,  idcoquc  nec  frumenti,  nemje  legumi- 
num  fertilis  eft,  quse  nonnifiin  paucis  locis  ubi  fc  aperic 
crefcunt,  &  ubi  aquisirrigatur.  Ea  pars,  quae  refpicit  Ecru- 
riam,  eft  mediocriter  plana,habetqueibi  foecundum  foluro, 
&  producic  nobiles  ac  dulces  fruttus.  Vina  infulae  funt 
praeftantilfiraa»  &aprima  Nobilitate,  imprimis  Roma. 
nisexpetica.  Mellishic  &  uvarum  expreu>rum(  Rofine ) 
m3gnaeftcopia,oleipariter&ficuum.  Solus  hic  agerla- 
pidem  gignic  Cacochicen,  quem  Democrirus  Abderices  eci£ 
ia  certaminaconcraMagosadhibuic.  Vnde  Rhenn. 
H*ncfolam  perhibent  Catochiym gignere terram: 
Corportbus  Upts  hicfeuglutine  taclus  adhtrtt. 

SARDINIA. 

A6rhujusinfulaeinclemens,gravis,  &  infalubriseft,  ica 
ot  Ciccroin  Epiftola  quadam  TigelHnum  quendam 
Sardouro  hominem  effe  dicat  patria  fua  peftilenciorem.i 
Abundattamennihilominustotalnfula,  frugibus,  trkico,< 
vino,  maximc  iamediterrancis.  Vaicrius  Maximus  eam  j 
vocat  nutricem  Romani  Imperii  addici  Sicilia.  Plena  ctiam 
eft  argentifodinis,  pccore,  arroento,  aliisrebus  ad  vitae  ne- 
ceilariafpeaaudbus.  Equorum  quoque  magnaeft  copia  : 
venationc  aproruin ,  cervorum,  damaium,  ceiebns  eit. 


Nullam  Sardinia  gU  lupum.vel  aliud  naceas  animal,  ca- 
L^mfcrDentibus.Hinc  canitSihus: 

5r dtriftis  cdo,  ac  multa  vtttata  palude. 
G  R  A  C  I  A. 
TT>f  r  Recio  praeftabat  olim  reliqois  Eoropa  partibw, 
Hcceli  tempcrie  ac  benignitate,  ommom  rrugum  fcrti i- 
Ccomnis  generis  armentorumabundantia.  Ilfa 
nuoQuefama,  gloria  ,doa«na,artibusomnigenisaliasNa- 
tioneslongefuperabat. 

MACEDONIA. 

COnftathanc  Regionem  quaquaverfum  efle  fertilem,& 
amcenam,auri  &  argenti,metalloromque  divrtero,atque 
jn  ea  olim  incognitumquoddamaarigenusinventumelt. 
Gignit  &  Macedonia  lapidem  Paeantidem didum,  qui  par- 
turicntibus  opcm  ferre  dicitur. 

E   P   Y   R    U  S. 

Ha  c  Regio  multis  in  locis  montofa  &  fterilis :  ad  oram 
tamen  maritimam  fatis  fcrtilis  eft ;  magna  producit  ani- 
malia,cxcepto  afino;  ad  haec  profert  boves,&  canes  magni- 
tudinis  eximirc.  Sic  Virgilius  i. Georg. 

India  mittit  Ebur,  molles  fua  Tlmra  Sab&t : 
At  Chalybes  nudiferrumy  virofaque  Pontus 
Qaftorea*  EliaMm  palmas  Spyros  equarum. 

C    A    N    D   I  A. 

1J  Egio  omnis  afpera  montibusque  ubique  horrens,  fed 
fe^rtiliseft  frumenti&  pafcuorum-mira  gaudet  folicle- 
mentia,  proventuque  ex  arboribus  plurimo  fcecunda  eft. 
Plinius  au&or  cft,  quicquid  in  Creta  nafcitur,id  infinito 
pretio  caeteris  ejuldem  generisrcbus  anteftare.  Producit 
vites,  olea?,  mala  aurca,  citrea,  vinum  jnalvaticum,  quod 
anriqni  Vromnium  vocarunt.Cuprefli  adnaves  fabricandas 
hicmagnaeftcopia,  quscadimmenfam  excrcfcit  altitudi- 
nem,ita  ut  hac  nihil  vifu  fit  praeftantius.  Tota  infula  lupum, 
vulpem>ferpentem,autaliud  animalnoxium  non  habet.ita 

ut 


N    A    T  U  R    A     L     O  C    O  R   U  M.  x\9 

utetiamgregesanimalium  no£hi,in  pafcuis  fccure  ober- 
rent.  Mirum  de  Creta  referunt  auctores,  quod  no&uam 
non  habeat ,  eamque  mori ,  quando  illam  haurit  auram. 

CORFU  VULGO  CORCYRA. 

Hi  c  gratiflima  cceli  clementia  eft, qua  fit  ut  nemora  ip- 
fa  ex  ciceris ,  medicis»  atque  id  genus  arboribu9  aliis 
conftent.Solum  fertile,abundans  vitibus,  olcis,  pomis, 
omnifquegenerisarboribus  fruftiferis,  mellis  bicquoque 
ingcnseft  copia,fegetestamenroinus  tetas  habet  ,propter 
ventosauftrales,quibusexficcatae  arefcunt,  antequam  ad 
maturitatem  accedant. 

ASIA,    UBI  IMPERIUM 
TURCICUM. 

REgiohsec  abundat  oryza,lino,  goflipio,  Vineta  quoquc 
Chriftianicolunt,  producit  in  magna  copia  pepone#, 
melones  ,  cucumeres,  nuces,  poma,  pyra,  mala  punica,  au- 
rantia,caftaneas,ficus,  cerafa,  aliique  generis  fru&us,non 
ramen  in  omniRegno.Vcnas  item  habet  auri,argenti,ferri, 
xviSy  aluminis. Gignit  varii  generis  animalia,magnamque 
multorum,camelorum,&  pecudum  copiam.  Equi  Turcici 
canefque  ferociffimi,imprimis  probantur. 

ASIA  minor 

T^vEhac  Cicero  ita  teftatur  ..Caeterarnm  Provinciarum 
D  Veaigalia,Quirites,tantafmit,utiisad  ipfas  provincia?0rat. 
tutandas  vix  contenti  cffe  poffimus,Afia  vero  tam  opima  &  pjo  r„ 
frtili«,ut&  ubertate  agrorum.&  varietate  fruftuum,  &liaII/ 
rna^nitudine  paftionis,&  multitudine  earum  rcrum  quaeinprinc 
exportantur,facile  omnibus  terris  anteccllat.  ,offl' M 

CYPRUS  INSULA 

T  Neratofaneacinfalubriut  plurimum  froitur  aere;pro- 
I  pterftagnaterrurovaporemexhalamia.  InfularamS  om- 
nis  valdc  rertilis  eft.DecujusfertilitatchocElogium  prabet 
AmmianusMarcellin.  tamquc  mukiplici  rcrum  omnium 


indigens  adminiculi.indigcnis  vinbus  a  fundamento  iplo ca- 
rini?^d  fuprcm  w  ufquc  Carboncs  *d,ncet  oncranam  na- 
vem/omnibufque  ornimentis  inftruaam,  man  corr.mittat. 
Sextus  Rufus  ita  fcribit:  Cyprus  famo  a  divitns,  pauperta- 
tem  populi  Romani,  ut occuparctur  folhciravit.  ita  ut  j  us  e- 
juslnfuVr  avarius  magis,  quam  juftius fimus  affecut,.  Ce  e- 
braruntillam  veteres  acrecentiores  auaores,Strabo,Mela, 
Pius  ll.Pontifex  ,  Dominicus  Nigcr ,  Sabellicus  Volatera- 
tiub,Jacob.Zieglerus. 

TERRA  SANCTA. 

ILla  inter  omncs  Regiones,quae  fub  ccelo  funt,ob  a6ris  fa- 
lubritatem  ccelique  temperiero  imprimis  commendatur, 
quse  nccnimio  rigorehycmislaboretjnequae  aeftatis  ardore. 
Praecipue  verb  ob  foli  ubertatem,  frugumomnis  gcneris  a- 
bundantiam,  atque  aliarum  rerum  copiam  maximccelebris 
eft.  Ipfum  folum  Brocardo  tcfte  frumenti  feraciflimum  eft, 
quippc  quod  in  cultura  fuaminimum  laborem  exigat  ,& 
multum  prjcftat  fruaum.kofasjrutamjfajniculumjfalyiarn, 
&  alias  herbas  humus  fua  fponte  producit.  Lana  fuccida  in 
fruticetis  quibufdamibicrefcit,quorum  feminafingulisan- 
nis  in  tcrram  fparguntur.  Cannse  etiam  molies  ibi  crefcunt, 
exquibusfaccharumcolligitur.  Praeter  flores  varios  etiam 
poraa,quseparadifi  pomaab  iisvocantur,habet.Vineac  pra> 
terea  ibi  funt  multae :  flcu  Rcgio  abundat,  malis  granatis,o- 
leo,  peponibus,  cucumeribus.  Frumentum  ejus  eft  delica- 
tiflimuro,ut  vix  uilibi  melior  reperiatur  panis.  Ad  haec  aquae 
dulces  &  amcenapafcua  pccoribus  &  armentis  plena;  la&is 
copia,aprorum,capreok)rum,  leporum,  perdicnm,  coturni- 
cum,mira  abundantia;in  venationc  lupi,  cervi,  leones,ur(i, 
cameii  innumeri  reperiuntur,  ut  cactera  taceamus. 

P    E   R    S    I  A. 

O  Egio  nonaliatota  Afia  falubrior  habetur,  ibitempe- 
JVratum  ccelum,  hic  perpetuum  jugum  opacum&  um- 
brofura,  quod  azftuslevat,  illuc  mareadjunclum  raodico 
repore  terrasfovet.  Nonidemautem  totius  hujusRegio- 

nis 


■ 


N   A    T  U   R    A      L    O  C   O  R   U  M.  tti 

nis  gcnius  eft,que  finum  ferikum  fpeftat.ob  fluvios  ipfam 
irrigantes  ,atque  etiam  verfus  Cafpiummare  tarofluvio- 
rutn  opportunitatcquam  aeris  clemcntia  auraque  frigidio- 
re  felicior  eft,&  idco  omne  genus  Jfrugum  &  animalium  fo- 
et.  Abundatinfupertritico,  hordeo,  milio,  Scc.Metal- 
Ijsquoquc  &  iapillis  dives  eft.  Vini  &  ffu&uum  ubertatc 
infignis. 

TARTARIA, 

T  N  hac terra  tonkrua  &  fulgura  in  'Seftate  adeo  audiuntur 
^terribUia,  uthoroinestimore  perculfi  intereant.  Jamca- 
lefcit,  mox  frigefcit,  denfiflimifque  nivibus  obruitur.  Ven- 
torum  ibi  tam  trequens  magnufque eft  impetus,  ut  equitan- 
tes  detineat,  &  ad  terram  homines  pr ofternat ,  arborcs  ra- 
dicitus  evellat,  magnis  ma&et  incolas  damnis:  Nun- 
quam  in  hyeroe  pluit;,  frequenter  in  aeftate ,  parce  tamen  • 
adeo,  ut  vix  terra  humida evadac  Regio  tamen  haecoryza», 
tritici ,  frugumquc  limiiium  ferax  efledicitur  ;  tam  ferico, 
Zingibere,  cinnanK>mo,pipere,caryophyllis,  rhabarbarcs 
faccharo,  mulco,  pice ,  alicubi  ctiam  auro  &  argento  poi- 
let.  Paucis  in  locis  vinum  rcpcritur,  &  tota  Provincia  Ca- 
tajae  vinumnonprofert.  Habet  &  faxa  foffilia,  nigra,  ad 
ignem  idonea,  quas  ex  montibuseruuntur,  hisoblignorum 
penuriamad  igoem  faciendum  utuntur.  Ineft  etiam  huic 
terrae  paflim  boum,  caprarum,hircoru  &  porcorum  ingens 
copia,  imprimisverocquorumac  jumentorum  muitirudo» 
pene  incredibilis.  Referuntquondam  EpiftolsedeTartarta 
lcriptse  Tartarorum  Imperatorem  alere  Xmillia  candidifli- 
marum  equarum,  quarum  lacbibit,  ad  haec  XX.  venatoruro 
millia,  accipicrariorumadX.  Mill.  Plena  quoque  eft  pha- 
fianorum,  gruum,  aviumque  variarun\Regio.  ln  parteTar- 
tariae,  quam  ZavolhenfesTartari  tenent,femen  prodit  me- 
lonis  femini  fimiliimura,  exeofi  feratur  planta,  fuccrefcir, 
quaeBoranetzdicicur,  ideftagnus  ;  crefcit  cniminfigura 
agniy  6c  quamdiu  herbas  habct  vicinas,  eo  ufque  vivit. 

CHINifi  REGNUM. 

Hmc  Regio  cceli  folique  temperie,  nec  non  hominum  in- 
duftria  omniura  rerum  proventumexhibet.  Alit  enira 
hominesounimcdcfidiofos,  fed  laboriafluetos,quibut 

nihii 


Hincnullusrepentu^^  lana, 
Locaarentiattitico  .fchordeocon  «™«  "  d  J  *  nul. 
fut  paluihia.  Colles 

^^^^orumt£u9  ad  nutricndos  bombyces 
ffi^rip«icrc..  argenti,  «rij,  tcrr 
metaliorum,gemmarum,umonum,  mufci,  acchari,  rna- 
barbariingen,cftcopia  ;  hxc  ctiam  tcllus  hgnum  quod- 
dam,  quodapudnosradixChinsdicitur,  profert ,  cujus 
ufus  coitra  qusvis  apofteroata  per  totaro  lndiam  f requen- 
tiflimus  eft.  Pecorum  quoque  in  montibus  &  pratisgre- 
gcsinnumerilunt,  fylva:  ejus  habent  apros,  vulpes,  lc- 
pores,cuniculos,  martes,aliaque  animalia. 

INSULA  JAPON. 

SAlubri  cceli  temperie  grata  cft,  frigori  tamen  &  nivibus 
Reciovaldeobnoxia,  neque  ^dmodum  rrugiieraeit. 
Caret  prsterea  butyro ,  atque  oleo  olivarum  5  oleum 
tamenabalenishabetextraaum.  Ipla  terra  vanaprotru- 
dit  metalia;eftquc  hseclnfukin  tantum  aun  rcrax,  ut 
MarcusPaulusVenetus  teftetur,  fuo  tempore  Palatiuni 
Regium  aureis  laminis  te^um  fuiffe.  Superficiem  quo- 
que  aularum  fuperiorcm  auro,  non  aliter  quam  noitra- 
tesplumbovelcupro,  tegunt.  Arbores  haud  noitns  abii- 
milesferunt ,  qua  vel  fruftibus  vel  deliciis  dominos  ath- 
ciant.  Cedrusinvariisiocisplurimacrefcit,  tantas  akitu- 
dinis,  &craffitudinis,  ut  inde  fabri  Bafilicarum  columnas, 
&cujuflibetquamvis  capacis  navis  oneraiiae  malos  cth. 
ciant.  Exanimantiumgenerc;  oves,  porcum,  gallinam, 
anferem  &c.  domi  haudquaquam  alunt  Japonii.  Cam- 
pos  &  prata ,  boum ,  equorum  militarium  armenta,  fal- 
tusatquedumetalupi,  cuniculi,  apri,  cervi,  pererrant: 
evolatilibus  habent  phafianos,  anates,  palumbes,  tur- 
turcs,  coturnices,  fylvcftres  gallinas. 

1NDIA  ORIENTALIS. 

TEftantur  fcriptores  hanc  Regionem  lenibus  auris  & 
imprimii  tavonio  faluberrrimam  cffd  quanavis  ob  ej  us 

vaftajn 


p: 


puai 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


NATURA      LOCORUM.  ,  215 

vaitam  magnitudincm  ccelum  habeat  iiuequale  alicubi 
cnimcalida  cft,  /i^atorem  nimirum  verfus ,  alicubitem- 
perata  laus.ac  potius  ri  igida  verfus  Boream.Terra  vero  ipfa 
univeriim  fita^cehqueclementiajbonitateac  fertilitate  ca> 
teras  orbis  parte*  longe  f uperat.  Alia  hic  cceli,  fideruroque 
inaoies:binas  ibi  videbis  aeftates,  binas  meffes,  media  hyeme 
fctelia;  peribnt-.ager  licet  fruraento  ut  plurimum  careat,le- 
gumina  tamen  &  varias  ixuges  copiofe  profcrt,&  imprimis 
iiordeum  ac  ory  zam.Praner  arborcos  fruftus  producit,  pi- 
P-rjmyrrham^caryophyilum.zingiberjCinnamoraum^cala- 
wium  Aromaticum,  nardum ;  multa  quoque  habet  pharma- 
ca,  multasarborum radices falutares pariter,ac noxias.Pro- 
ducit  etiam  lngentem  auri  &  argenti  vim;non  parum  quoq; 
a?n>,iern,  oricbalci;  Abundatadamantibus ,  carbunculis, 
maigqruis,unionibus;ferici  quoquc  tanta  cft  copia  ,  ut 
etianiillo,  Orbi  reliquo  utilis  fit.  Animalia  hic,  quam 
inulhsorbispartibus,  majora  funt,  bqves,  cameli ,  leo- 
nes,  canes,  elephanti  :  ca  cticm,  qua;  apud  nos  man- 
lveta  ,  apud  illos  magna  e\~  parte  fylvcftria  funt.  Eie- 
phantorum  tantusibi  numeius ,  ut  non  tantum  illorum 
operainbcllo,  fed  cciam  in  bajulandis  oncribus  utan- 
tur.  Iromanes  in  dcfertis  alic  Draconcs ,  qui  fere  elephan- 
tcm  corporis  mole  dicuntur  equare,  cum  quibus  perpe- 
tuaillisintercedunt  ccrtamina.  Canesinfuper  adeo  ma- 
gnos  feroccfque  habet,  utetiamcumleone  commicti  pof- 
iint.  Serpcntum  ingens  ibi  colluvicb  cft,  quibus  toftis  etiam 
incolae  vcfcuntur  ,  adjundo  pipere.  Simiae  hiercperiun- 
turalbae,  ut  &  chamcelcon.  quem  folo  acre  nutiiricre- 
riidit  antiqua  fides.  Nihil  hic  de  avibus,  toum  iiiam 
tcrram  occupantibus,  diccmus. 

MAGNI  MOGOLIS  IMPERIUM. 

Non  tina  in  hoc  potentiiliuio  Regno  cceii  folique  eft 
ratio.InGuZuratenii  Provineia;&  adoramlndici  raa- 
ris  hyems  initium  furait  Kalendisjuniis&  durat  in  feptem- 
brern-.nontamcn  hic  continue"  pluit.  fed  per  intervalla;fub 
exitum  au tem  hyemis  graviflimse  hic  incidunt  tcmpeihites. 
Menfib.Aprili  &  Septerabr.opportune  verfus  anftrum  naui- 
gatur,Februario&  Mariioverfus  Mccham  in  mari  Pvubro: 
ln  uuftralibus  partibus  navcs  hic  appcllunt  menfibus  Januar 
•  &  Fc» 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


1M  INDOLESET 

&Februari.  abArabico  finuinitioSeptembr.  Ventus  hic 
conftanter  fex  fere  menfibus  fub  Arft^i  plaga  totidemquc 
abAuftrali  parte  pcrflat,  pauluium  modo  yarians.Menles 
Abrilis,  Majus,&pars  Junii  immoclico  a:ftufervent,K  lane 
graviter  intenfiflimus calor noceret  incolis,nifi  hCc  mitiorcs 
venti  temperarent,  Ftec  Regio  fere  omnis  abundat  optimo 
tritico,hordeo,oryza,tum  butyro,cafeo,  obimmeniam  ar- 
mentorum  copiam-.in  fylvis  innumeri  funt  cervorum,  dama- 
rum,aliarumque  ferarum  greges.oroniumque  venationi  ex- 
politi:equorum  hic  ingens  eft  copia,ut  &boum,camelorum» 
inulorum,  afinorum,  elcpbantoi  uro,  rbinocerotum,  &c. 

ZEILANVEL,    VEL  CEILON 
INSULA. 

HJEc  arborcs  perpetuo  floribus  aut  fruftibus  onuftas 
habet,repcriunturque  ibi  ni3la  Afly  ria  fuavitatis  incre- 
dibilis.  Malamedica,citria  optima,  aurantia,  limones, 
aliique  nobiliflimifru&us:  adha?cpalma,aromata,cinnamo- 
mum,cardamomum,  caryopnyllum,  piper,  aliaque.  Utrurn 
autem  hic  cinnamomi  major  crefcat  copia  an  prxftantia, 
adhuc  dubium  eft.Oryza  parce  bicprovenit,qux  ex  Regno 
Malabar  &  Caroma  ndel  eo  copiofe  defertur.  A  ui  i,a  rgen  i  i, 
ceterorumque  fodinas  metallorum  multas  haber,quasta- 
men  Reges  exhauriri  non  permittunt,  quod  eas  thefauro- 
rhm  loco  in  oftentationem  fervent.Quidamarbitrantur.hoc 
ob  illam  fieri  ratione,ne  quis  illis,cupidine  illcclus  vim  infe- 
rat.Ferrum  quoque,linum,&  fulphurproducit,iit  &  eboris 
ingentem  vim.Ferarum  omne  genus  fylvas  pererrar,ut  cer- 
vorum,luporum,hinnulorum,aprorum,leporum,cuniculo- 
rum,elephantorurn:  funt  vero  hicelcphanti  totius  India» 
nobiliflimi,  &  copiofiflimi,  quos  ita  domant,ut  ctiam  non- 
nullas  addifcant  artes,quas  non  niii  ,ratione  prsditus  prze- 
ftaret.  r 

A  P  R  I  C  A. 

p  Leraquehujus  loca  inculta,  &  fterilibusarenis  obdu^a 
X  funt.idque  vel  ob  fitum cceli,terrarumque.  In  univerfum 
y.fta  magis.quaiTi  frc^uenseft.NonnullaBtamenejus  partes 
iuntcximietertiles. 

B  A  R. 


NATURA  LOCORUMi 

BARBARIA  IN  QUA  REGNUM 
TUNETaNUM. 


HUjus  Regionis  aer  ccelique  qualitas  variaeft.  VcrnC| 
tempore  ccelum  habct  mite,  clemens,  ferenum ;  /E .itas 
«ftu  laborat  vehementiiiimo ,  imprimis  Junio  &  J ulio 
fncnfibus.  In  Autumnoautcmcalorcftremimor ,  hyemalt 
temporefrigusintenlius,  prxfertimcirca  Deccmbrcm,  cc 
Januariu.verum  tcmpore  duntaxat  matutinomcquc  tamen 
incolarura  confuetudofert ,  adlevandumfrigus ,  ad  rocurri 
accedere.  Circa  finem  autumni  tota  hyems,magncque  veris 
pars,impetuofis  ventis  eft  obnoxia.  Quin etiamgrandinn 
bus.fulguribus,  horrendo  tonitrui  &  firoilibus  naiur*  malis 
iaborat :  nec  multis  locis  conferta  nix  decft.  A  ger  dady  lo- 
runn  malorumque  punicorura  ferax ,  fed  contra  rrumenti 
ftcrilis  eftjquapropter  cjus  incolse  panem  hordeaceum  con- 
ficerc  folent.  Fruauum  praeterea  magnam  fert  copiam,n:> 
betque  cerafa,ficus,t3oma,pyra,priina,  mala  perfica,  arme- 
niaca,cydonia>olivas,&fimiles.  Abundatoleo,  roelle,1ac- 
charo^multijugifquearmentorum^pecudum^atquc  rerarum 
creeibus.  Alit  quoque  hxc  Regio  Dracones,elephantes,ca- 
pras,bubalos,leones,pardos,muftellas  f  elibus  fimiicSjfimia- 
ruminfupcr  ingentem  multitudinem. 

M    G   Y   P   T   U  S. 

TErra  hacc  quamlibetpluviaeexpersfit,mira  tamcngaii- 
det  fertilitate  hominum.aliorumque  animahum.  Solurri 
fflios,  Nilos  bisir  annoinundans.admodum  redditrrudire- 
rum,ut  multis  Veterum  cgregia  de  fe  extorfent  clogia ,  ica 

Lucan.  ,  .1. 

Tcrra  ChU  contenta  bonis ,  non  tndtga  mcrcu 

zsiut'foviJyi»  filotantacfifidttcta  T^tlo. 
Incredibilis  cft  in  ^figypto  tritici ,  iiliginis ,  hordci ,  avenae. 
fabarum,  aliorumque  lcguminum,  vim  quoque  optimi 
abundantia.  Lfctilnmjs  floret  pafcu.s ,  ut  plunmum  oleo 
caret.  &  rira  babet  figna.  Prster  bcftias  fa:vas  &  noxias, 
animalia  domeftica  copiosenutrit:  Volatilia  in  tanta ifeoC 
abundantia,  ut  campos  integros  multitudinc  fua  Iternant, 
Chamslconetiam  frequenter  invenitur.  Pcr  wtamau«m 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  Ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenz 
CFMAGL.  2.6.152 


,  lNDOLESET 

^avorum  pulli  a  Gallinis  excludi  non  folent.fed  fornaci- 
£f2SSff  no«w  ova  ,  &  ita  calore puili  generantur, 
&  « ^  udunturMetallis  quoque  tec  Reg.ova  de  abunda. 
^Sfcrdo-iii  partibus  ad  ^thiopiam  vergentibus. 

REGNUM  MAROCCO  ET  FESS. 
T-Erra  Marocco  amceniffima  eft,abuncbt  frugibus  &  om^ 
1  nis  generis  leguminibus,  tu  oleo,melle,faccharo,rrugi- 
bus  omnieenis,daay  lis,uvis,ficubus,  pomis,pyrrs,armenus, 
capris ,  quarum  pelles  &  villi  pannis  contexendis  valde  m- 
ferviunt.  Rerum  quoque,omnium  naribus  gratarumhxc 
Regio  feracifiima,  eft,nifi  quod  hic  parciuscolhgaturfru- 
mentum,uthordeura5milium,&  panicum:  Fru&uum  quoq; 
magna  iaborat  inopia,  idque  non  tam  foli  ac  cceli  vitio, 
quam  hominum  negligentia.  • 

FezRegio,licet  in  quibufdam  locis  prorfus  fit  afpera,fri- 
gidiflimis  montibus  plena.&aliquot  habeat  folittfdines  ac 
deferta  ,ipfa  tam€  in  fe  fpe&ata  modc*una  fui  parte  fterilis, 
modo  altera  f elix  &  fertilis  eft. Ager  Cerealis  bonus,prof e- 
rensfruges,Vites,  olivas,  ficus,amygdala:reperitur  hiceti- 
amplanta  Uaus  vocata,  quse  dulcem  fru&um  fert,efuique 
gratiffiiium.  magnitudinem  raaliicitrei  habet.  Hunc  Ma- 
churnetici  Rabini  fruftum  effedicunt,prin>is  noftris  paren- 
tibus  a  Deo  in  Paradifo  interdiftum. 

CANARIiE    INSUL  JE. 

Tvites  funt  hordei,  mellis,cerae,  facchari.arundinum, 
cafci.Habent  etiamOricelum  herbam.qua  panni  colo- 
re  puniceo  tinguntur,  vini  quoque  generou*  proventum. 
Sunt  infuper  palmifera?,  nuce  pinea  abundantes,  pecore 
&  avibusplenae.  ln  Ferri  infula,hoc  admirarimeritodebct, 
quod  cum  omnis  terra  aquis  plarie  deftituta  fit,& ardenti 
ccelo,folo  aridofquallentesaeliuhomines  pecudefque  red- 
dat,arbor  una  tantum  proferat  humorem,ut  omni  animali 
potum  large  prseftet.  Eam  namque  nubecula  quasdam 
circumdaredicitur,ex  qua  ita  humect^nturfolia,  ut  perpc- 
tuumliquorem  ftillare  faciant,  qucmincoke  vaTisad  arbo- 
rem  difpofitis  excipiunt,  tantaque  copia  colligunt,ut  toti 
infuke  affttim  ufum  prseftet. 


D 


G  U  I  - 


NATURA   LOCORUM.  **? 

GUINEA   C  U  M  INSULIS 
S.   T  H  O  M  A. 

A  €r  hlc  valdc  noxius  eft ,  tum  ob  coeli  calorifque  intempc- 
**riem,tura  propter  pluvias,que;  vermes  atque  putredinem 
generare  folent.Abundat  vero  hordeo,oryza,goffypio,  au- 
ro.ebore ,  ovibus  &  gallinis.  Habet  ctiam  geaus  quoddam 
Aroroatis  quod  pipcriconforme eft,  Lufitanis  M#/*£*#/«  vo- 
catur ,  aliudquc  duplo  erHcacius  pipere  Calicutiano ,  quod 
vocatur  Lufitan.  FimtcntadclRaboihoczft  piper  caudatum, 
quod  tamen  vendere  nonlicet,nevulgarepipervilefcat.  A- 
nimalia,  <]uae  ibi  nafcuntur,  hsec  funt;  Elephanti,  fimiae,pa- 
vones,pfutacicinericei,  &c. 

ABYSSINORUM  ET  CONGI  REGNA. 

Ib  i  locorum  aeftas  in anno  gemina  cft,  &  ferme  perpetua, 
utunoeodemquc  temporeinaliisagrisfemcntis,  in  aliis 
vero  meflib  fiat.  Alicubi  iinguli  mcnfes  novos  producunc 
fru£tus*  hordeumvero,  niiiiuro ,  fefemura,ciceres,fabas 
aliaque  leguminaabundanter  profert.  Hebeno  Perfico  & 
Siliquaftroabundat.  Hic  quoque  leguntur  aromata  piperis, 
cinnamomi  &  zingiberis.  Saccharum  etiam  in  arundinibus 
copiofe  profert  ,  quod  tamen  coquere  incolae  ignorant. 
Vitis  iftic  plurima  crelcit,  vini  taraen  nullusufus ,  nifiin 
aulaRegis&  magni  Patriarchae:Mala  medica,citrea,limo- 
nes,  fponte  ful  bic  in  magna  proveniunt  copia:  meilis 
ad  bsec  ingens  vis  en\nam  apes  etiara  in  ipfis  hominum  ha- 
bitationibuscoloniasexaminum  ponunt,  quaetantamcerae 
conficiuntabundaotiam,ut  tota  Rcgiocereistantumutatur 
candejis.  Linum  quamvis  haec  habeat  Regio,ufu  taraen 
illjus  telae  conficiendae  caret.  Metalla  habetauri  argenti, 
aeriSjVcrameaporgandirationemnon  novit.  Infoper  om- 
nis  generis  producit  animalia,&  aves,ut  elephantesleones, 
tigres,pardales,lynces,Rhinocerotes,  fimias,  cervos,boves, 
oves,capros,afinos,  camelos.equos.  Vti  autem  jtgyptum 
itaetiam  hanc  Regionem  vexat  pcculiare  locuftarum  ma- 
lum,  quarum  tantus  quandoq;  excrefcit  numerus,  utaerem 
veiat  ncbula  obducant:  Totis  ctiamagroinibusin  aliquam 
Irruunt  terramjOmnemque  fegetemacmeflem,  arborura 

P  2  /olia, 


fokvelut  palaJes  mil£es  devaftant:  L  ^l^JSSS 
aLentorum  penuriam  in  alias  terras  commigrare  compel 

UntUr-       CONGI  REGNUM. 
\  yfTrnhiceftcceUclementia,  &aerisincredibilis  terape- 

lor  S£  Svianl  Pkna  eft  Regio  W^^CO^ 
orvza,  arboribus  fruaiferis.Paimarum  plures  numerat  fpe- 
cies,unam  qua>  daaylosproducit,  alterarn,  qu*  nuces i  Indi- 
cas,  tertiaro,  ex  qua  oleum,  vinum  ,  acetum  ,  pa mem conn- 
ciunt.  Ex  arboribus  fuccus  quidam  la^i  firoilis  deftillat,qui 
in  principio  dulcis,poft  temporis  tra^u  acrefcit.E  rruttuum 
pulpa  oleum  exprimitur  a  noftro  butyro  haud  ditterens, 
cujus  ufusin  cibis,unaionibus&lucernis  eft.  Hortis  omnis 
generis  hcrbse,&  fruausgratiam  conciliant,utpepones,me- 
lopepones,  cucumeres,  &  fimiles.  At  hxc  oronis  illa  Regio 
roetallorum  diveseft,  etiam  argenti :  Animalium  diverfi  ge- 
neris  hic  guoque  ingenseftcopia,ut  funtjelephantes»  Zebra 
quoddaro  animal  ita  iilic  diaum,  albi  leones,  tigres,  bubali, 
onagrMupi,  vulpes,  cervi,  lepores,  cuniculi.fimiae,  chamae- 
leon,  &  ferpentum  multa  genera.  Tum  porci,  oves,capr#: 
contra  carent  cquis  ,  bobus ,  aliis  jumentis  humanis  ulibus 
neceflariis.  Abundat  infuper  Zibethis  ita  diais,odoris  pre- 
tiofi.  Nucrit  quoque  varii  generisaves,  imprimispfittacos, 
virides,&  cinericios,Struthiones,pavones,gallinas  Indicas, 
perdicc?,&  anates.  Habet  &  phafianos.  colurobas,turtures, 
aquilasjfalconcs^accipitres^pellicanosjphafianos^ardeas^&c. 

A    M    E   R    I    C  A. 

HJtc  Regioinuniverfummuhiplex&  variaeft.  Priuf- 
quam  illam  adirent  Europaei ,  expers  erat  frumenti  & 
vini.  Ejus  loco  tulit  mayzium  leguminis  genus.  Ad 
faciendam  feroentem  terram  non  arant,  fed  effofiis  modicse 
altitudinisfcrobibus,tria  quatuorquegrana  in  unam  dernit- 
tunt,terraqueoperiunt.Singuli  culmi  tribusquatuorve  pan- 
nicuiis  onufti  adolefcunt ,  quorum  finguli  granacentum  & 
amplius  ferunt.  Mayzi  fcapus  hominisftaturam  excedit , 
&  in  quibufdam  locis  bis  quotanniscolligitur.  Arborum  hic 

quoquo 


MATURAtOCORUMi  *«* 
quoque  hasterne  multitudine  abundant.quae  quasdam  uyas 
agreftes  ferunt,  habent&  arbores  olivarum  feraces.ted 
quae  ingrati  faporis,  pejoris  vero  odoris  funt.  Varias  infuper 
froctoum  fpecies,  quas  abunde  habent:  utfunt,  pla- 
tani,pinex,guiave,mamei,  granavanse.  Ferax  pratcrea 
ipfa  Regio  eft  facchari,  goflypii.  Habet  etiam  aromata, 
margaritas,  gemmas.auriargeotiqueplenas  fodinas,  con- 
cbinillam,prct»ofiflimuro  mercis  genus.Boves  ante  non  ha- 
buit.neque  equos,  aut  roulos  ,afinos,  ove;,capras,cancs: 
quapropter  mirum  vidcri  non  debet.fi  indigenaevifo _pn- 
mum  equo  tam  grandi  aniroali  opftupu6re.  Regio  amroa- 
lianutritvaria,  notaparitcrhaaenusacignota.  Interaha 
prodieiofum  reperitur  animal,  cujus  ventri  natura  alterum 
vencreVn  roarfupii  inftar  appendit.  Hocquot.esdemigrat. 
catuloseuminlocum  recondit,  &  portat.  Colloroftroque 
vuloero,  roanibus  &  pedibus  cercopitbecu,  auribus velper- 
tiliqoetn  reprsefentot.  Eft  &  aliud  an.roal  quod  rocolc 
CaWiv  vocant,  nigri  porciformamhabens.  dor.fl.moco- 
rio  pilofura,  exiguisoculis,  auribus  patul.s,  anguhs  fillis, 
brevi  promufcide,  utclephas,  barrituro  adeoedcnshorr.bi- 
km.uihominesobfurdefcant.  Prsbetautem  carnem  ad 
edendumfuavem.  Reperies  etiaro  >bt  mootanorum  apro- 
rum.tigriumque  fevifliroarum  ingentem  cop.amaorrf  ve- 
roleonesfed 1  timidiores.ut  quivifo  homme  fug.ant.  Sunt 
&pavones.phaf.ani,  perdices,  aUaque  var.aav.umgenc.a. 


NOVA 


BELQICA   &  NOVA 
A  N  G  L  I  A. 


~  Uiprimumad  hasoras  expofit.funt,  de  P»™£«* 
Qarborummiranarrant,  egregio  fane  luxuriantis  foh; 
c^umen  o  Repertaeftibi vitiumfflvefti.um  nucumque 
famZ "bundantia,  quarum  frtKlus  a  Belg.cs  nonnih.l 
St  erfffunt;  nam  &  roinores,*  .^rtore  «ieoqoe  1«»« 
cortSe  t«to.  Maiziumpra-ftantimmum.incred.bih  redd.t 
Srt^baqu^quPevaria,  P^?£^S 
&  jucundabcolo.u  varietate,peponuelegant.fli 
Tngurias  &  fimiles  fruclus ,  utn.h.  h.c  mfi  .mp.gra  bomt- 
numinduftriadefideretur. 

trHiCUTO  atque  alia  frugum  gencra ,  hnum  &  cannamm 


1}0  I   N    D   O   L    B    S       E  T 

ferere  ccepcrunt,  quae  omnia  benignius  folum  optime  patl- 
tur.  Herbarum  bic  omnis  generis  paflim  copiaexuberat  , 
quarum  qusedam  elegantiffiraosfloresferunt,  qu<edam  Me- 
dicinseadmodumfuntutiles.  Sylvas  roagnam  paffimalunc 
fcrarum  copiarojimprimiscervorum^  tumaliorum  qiiadru- 
pedum.Avesdiverficolorismultas  reperiee,tum  vero  flurai- 
napifciuro,  nominatim  falmonum  ,  fturionum  &  aliorum 
plena.Ccelitemperiesab  illa,  qua  Belgae  fruuotur,  non 
multumdifcrepat.  Namlicet  multis  gradibus  propius  ad 
>Equatoremaccedat,quam  Hollandia,nonroinushic  tamen 
hy bernis menfibus  frigus  eft,  quam  in  Hollandia,  gelu  quo- 
que  fatis  intenfum  »  crebr$que  &  altse  deildimt  nives ,  diu- 
queterram  operiunt,cadem  fanequa  apud  Belgasannorum 
varietate.  Similisquoque  hic  ventorum  inconftantia»  & 
seftateGrebra  tonitrua>fulgura&  varii  nimbi,adeo  ut  natura 
nullam  aptiorem  terram  hac ,  coloniis  Belgicis  deducen- 
dis  aperire, &  audentiori  horoinum  folertise  faii^facerepo- 
tuerit ;  prasfertim quum  hie  nihil  dciir ,  quod  necefliffi  8c 
voluptas  humana?  poftulent.  Sola  tamen  hic  armenta  &  ju- 
roenta  deflderantur;  quse  tamen  huc  exaliislocis  levi  tranf- 
portantur  negotio  %  cum illis  pabulum  abunde  futtkiat.  Vi- 
tes  quoque  fi  snelius  colerentur,  uberiorem  redderent  pro- 
ventim. 

NOVA  ANGLIA. 

rTujusaerverfusroarefrigidioreft,  id^ue  partim  pro- 
"  pter  Oceani  viciniam.cujus inconftans  raotus .radiorum 
reflexum  frangit,  panim  etiam  ob  vaporum  afcenderitium 
copiam,  qui  asftum  mitigant.  Mediterraneae  vero  Regiones 
mediocritercalent,  cercifque  experimentiscomprobatum 
eft,eafdg  Regiones  longe  efle  frigidiores,qua;Solem  afcen- 
dentem  fpecT:ant,quam  quas  defcendentem. 

Solum  hic  imprimis  eft  fertile ,  &  frumenti  tam  nativi  , 
quam  ahunde  allati  ferax.  Llttus  portubus  abundac,  & 
quaraplunmis  infulisobfitameft,qua>  plantatas  variasex- 
Lnbcnt  arbores,quercus,  ccdrum,pinos,  juglandes,  cafta- 
neas,  pruna. 


INSUL.E 


NATURA   LOCOR  U  Mi  *!* 

INSULifi  BERMUDES. 

VOrticofum  in  ambitu  habcnt  mare,  optimorum  taroen 
pifcium  foecundum.  Hic  aliquot  porcorumgregesin- 
Tenti.  Teftudinum  marinarum  ingens  eftnumerus,  quas 
inter  prima  edulia,  quae  baec  infula  hominibus  pra?bet ,  nu- 
merantur.  Avium  variarum  ingens  copia  ,  littoralium  prae- 
fertim&aquatiiiura.  Interarbores  fylveftresingentes  ha- 
betcedros:Unionumdivesetiameft,  palmi,  &  palmit^s 
imprimislaudantur.  Solumdiverfumexhibetcolorem  j  ro- 
fcidum  eft  deterius,fubalbicans  &  nigricans  mediocrem  ba- 
betfcecunditatem  ;fubfufum  judicatur  maxime  fertils.Pu- 
tei,  dulcesfubminiitrant  Iatices,cum  hic  nuili  tontes,amnes 
vel  torrentes  f  requentes  inveniantur. 

V  I  R  G  l  N  I  A. 

Hm  c  omnia  ubertate  miranda  profert ,  &  «^bj 
non  tantura  utilia,veru  etiam  jucunda  eiT e  poflunt  u  . 
vinum^oleumiabas.pifa,  pepones,  meione ^  Jncas. 
nucesjugVandesiraga^nitrum^ 


SSioinmodo»  auturoent,  quare 
ftruunt.inquosaliquantum  hujus  pulvcns  "crifoiloco 

Sfwsfpfittad,  falcones.fc  accipitres. 

FLORIDA  1NSULA. 
TT*c  RegiofatiseaamcEna,  & omntutn fruauum fcr- 
rl  tilis.  Incols  magnam  babent  annonx  curaro.Mai/.ium 
Martio&Tunio  mcnfibferunt,teruodeinroenle  matu- 
rum  collicunt.acin publica  recondunt  Uorrca,  roox  lingu- 
SlprocufufqueneceffitatediRnbuunt.  Beata  mg* 

P  4  & 


%n  INDOLES  ET 

Reglo  allis  eft  frnaibns-.moris  cerafis,caftanei^uvis>mefpi- 
lis,  prunis,  afpeftu  quidem  pretiofis  ,  fed  fapons  fequions. 
Animalia  que/ibi  gencrantur  varia  reperies.-  ccrvos,hinnu- 
los,  capras,  urfos,leopardosJupos,canesfylvcftrcsaq>ores 
cuniculos.Nec  defuntvolatilia,pavones,  perdices.pfittaci, 
columbae,  palumbi,turtures,  raerulae,  cornices,  accipitres, 
falcone«,ardese,grues,ciconiae,  anferes  fylveftres,  anates, 
corvi  aquatiles.Cfocodilorum  ingens  hic  eft  &  nociva  copia 
c$ntraquo?,veluthoftesarmatos,  femper  excubare  opus 
habent  indigena::  quineque  ferpentibus  noxiis  carent. 

HISPANIA  NOVA. 

HALc  cura  -dkquinoclialem  inter  &  Cancri  tropicum 
pacne  concludatur,  dierum  no&iumque  exigua  habct 
difcrimina,  perpecuoque  velut  Vere  gaudet.  Julio»Au- 
^ufto^atque  Septembri  menfibus,  aftiduae  pluviae,  lenium- 
qae  ventorum  ab  utroque  mari  gratiflimi  flatus  calorem 
foiis  temperant.  Atque  hsec  veraeft  ratio,  cur  ifthic  fub 
Tropico  a?ftivo  commodae  reperiantur  habitationes,contra 
veterum  Philofophoru  opinionem,  Aerem  ergo  habet  tem- 
peratum,quamuisfubtorrida  jaceatZona.Regioipfa  mine- 
ris  abundat  opuletiirimisargenti,ferri,^ris.Golfypio  ac  om- 
Jiibusquosin  Europanovimusabundatfru&ibus.  Nomina* 
tiro  tritico.hordeo,omnis  generis  leguminibus,  olcribus,  la. 
clucisjbrafncisjraphanis^caepis^porrojpetrofelino.rapispa- 
ftinaca,pomis,maliscitreis,perlicis,armeniacis.Pyra  poma- 
quc  crekunt  mediocriter,pruna  rara,ficus  funt  frequentifli- 
mi,Malorum  cotoueorum  mirificum  habet  proventum,ma- 
la  granata  fatismulta.Cerafa  haftenus  non  admodum  fclici- 
terprovenere.  Caftaneasnon  habent.  Vineasuvarum  fera- 
ces  fatis  habent,  quae  tamen  conficiendo  Vino  non  funt 
idoneae.  PrC;terrKCc  nobiliffimum  habetbalfami  liquorem, 
pans  cum  itgyptiaco  bonitatis.  Habet  prarterea  nuiltns 
ahasfruges  cVrrudusnobis  incognitos.  Aqux»  ibi  funt, 
qux  pituitofis  articuloruni  doloribusaiiifque  curandis  mor- 
b.svaldcfunt  utiles.  Animalia  producit  varia,quorum  tria 
lunt  genera;  unum  eorum,  quae cx  Hifpania  co  funt  dclata, 
altcrum  quod  cll  ejufdem  fpeciej  cumiis.qus  in  Europa 
(labemu^&tamcnepabHifpanisnoncft  tranilatum.  Ter- 

tinm 


NATURA  IOCORUM.  1}f 
tium  genus  eft, quod  Indis  eft  proprium.  Prira!  generis  func 
oves,  vaccse,  caprse,porci,  equi,  afini,  canes,  feles,  aliaque 
fimUia  animalia  i  iftiufraodi  omnia  in  India  orientali  repe- 
riuntur.  Ab  Hifpaniseotranllati  funtLeones,  tigres,  urfi, 
apri,  lepores,  cuniculi.  Quaenatale  producit  folum,  funt; 
SAtnos  inftar  cxiguiporcianimal,  umbilicum  infpina  dorfi 
habens  :  hsec  fpecies  animalis  turmatim  fylvas  pererrat. 
Avium  non  minor  eft  varietas,  ut  anferum,  anatum,  cotur* 
nicum,  gallinarum,  quar  noftras  longe  fuperant. 

HISPANIOLA  ET  CUBA. 

SAcchari,  pecudura  &  Yau  feraciflima  Infula,  excujus 
radicibusconrlciturCazabipanis  indigenarum.  Nccle- 
gumcn  nec  triticum  fert.  Ditiflima  eft  seris,aliorumque  me- 
tallorum,fodinarum,necnon  auri  minoris.Aeris  hic  calidior 
eft  tempcries,vehemenfquc  raatutinus  aeftus.  Laetiflima  ha- 
bet  pafcua,  quo  fit  ut  incr edibilem  equorum,  boum,  vacca- 
rum,  pecudum,  &chabeat  copiam,  quae  tantura  corii 
cauffa  raaftantur.  Vcrmicqlorum  hic  genus  repcriturho- 
mioibus  valdeinfeftum  ,  (Niguas  vocant)  qui  fe  digitis  pe- 
duminferunt,  cutemque  inter&  carnem  fubfiftunt,ut  fe;pc 
non  nifi  cauteriis  aut  membroru  detruncatione  feparentur. 
REGNUM  GRANATENSE. 

REgio  fale  abundat ,  quem  adalias  Provincias,  prafer- 
tim  montanas  &  flumini  grandi  proximas,  magno  qua:- 
flu  Barbari traducunt.  Obfonium  Barbarorum  ferina,]cujus 
hic  magna  copia  eft.  Voiucribus  haud  3f que  abundat  v  Tur- 
tures  ibi  pauci,  pluresanferes,  pifces  abundantes ,  pafcua 
crebra,  triricum  &fruges  non  defunt.  Metalla  auri,  arris, 
chalybisfurficiunt. 

VENEZUELA. 

REgiofertilis&  feraciflima  eft ,  gemina  quotanni?  gau- 
det  mefle »  ad  hsec ita  pafcuis  abundat ,  ut  ingenti  nu - 
mero  armentorumac  pecudum  alimenta  prseftet.  Quapro- 
pternomen  granariiapudaliasaccepit  Provincias.  JngenS 
ctia"  eil  copia"farinse  triticeae,  panis  bifcoffci,  cafeoru»  fuilla», 
&paunurumgoflypincrum.  Abundatad  haec omnis  gcne- 


M4  INDOIES  ET 

risferis,  qusvenationes  valdereddunt  acceptas.  Neque 
fo  um  inopseft  metallorum,  pr*fertitn  aur„  &  qu.dem  u- 
iffimi  Animaliatamterreftriaquam  volat.l.a  «nu^repe- 
r  un?u  Leonesitahabet  imbelles  &  t.m.dos  ,  ut  fuft.bus 
"Barba  is  conficiantur.  Tigres  contra  tam  feroces&  ..  cul- 
tas  ut  alias  immanitate  &  robore  reras  fuperen  _  Age r  un- 
dique  facchari  cannis  luxur  at  admodum.  Zm£b^  ra* 
ceshetc  proveniunt  :  mellis  Sc  p.c.s  habet  cop.am ,  neque 
triticumtellusnegat.  Cervorum  &  cun.culorum  Amenca- 
norummagnaeftfrequentia.  ut  &  ferpentum  nox.orum. 
In  arborum  cavitatibus  apum  inven.s  exam.na  u.dem 
mellificantia. 


H 


G  U  I  A  N  A 
i  c  annitempeftatempluviap,gravi(Timiqueventorum 
flatus,  &  contra  malacia  faciunt.  Neque  foh  eadem  eft 
ratio  Nam  circa  littora  humile  eft,&,nifi  aurae  ab  one- 
te  valide  flantes  seftum  perpetuo  temperarent,  nullx  ibi  pa- 
terent  hominibus  habitationes.  Ja  veroincolis  eft  frequens, 
tam  ob  fluviorum  commoditatem ,  quam  foli  fertilitatem  , 
ccelique  clementiam  &  falubritatem.  In  mediterraneis 
montes  aiTurgunt  ,  quorum  quidam  fementem  admit- 
tunt,aliipenitusfunt  afperi  &  infcecundi.  Inter  haec  lit- 
toramontefquefolummodiceinaltum  porrcctum  jacet  « 
aliislonge  fertilius&amoenius,  nemoribus,  atquelucis  , 
campis,  pratismira varietate diftin&um.  Infuper  multis 
amnibusirriguum,  torrcntibufquefrequens,  nequeprorfub 
inopsmetallorum.  Indigenasduplexinfeftorum  vexat  gc- 
nus,  culices  &  nigui,  hi  vocantur  Maptery  a  nigris,  alteri  Stlo. 

:  ;  P  E  R  U  VI  A. 

IN  hac  agri  funt  permulti ,  circafluminum  ripas ,  viridi- 
tateac  fcecundia  infignes,  quos  fluvii  irrigaHt.  Unde 
goffypium  varii  colorVs  &  omne  frumenti  genus  copiofe 
redditur.  Incolaevileshabentproefcapifces  ,  carnefque 
crudas.  Hic  Leone?  reperiuntur,  urfi  nigri,  lupi,  capreoli, 
&quoddam  animalisgenus  carnelis  flmilc.  Exhujus  lana 
vettes'gaufaprnas  &  alia  conficiunt.  Terra  omnis  elementi 
gaudet  temperie,variaque  alit  genera  anitnalium,&  herbas 
olcraqueplurima  producit ,  &  herbaraqtias  in  dcfperatis 

vulne- 


HATURA  LOCORUM.  .  ily 

vulneribus  ulcimum  praebet  auxilium.  Frumcntum  tanta 
fcecuditate  crcfcit,ut  centefimum &  ducentefimum  reddat 
fceous.  Auri argentiquc  inter  omi^ totius  orbis Regiones 
Pcruviaditiflimaeft.  Cum  non  tantum  argentifodinas,  fed 
ctiam  fluvios  auriferos  habcat,qui  rutilantibus  arenis  &  pcl. 
lucidis  undislimpidi,  aureum  rluxum  vehunt. 

ERASILIA 
E  X  DESCRIPTSONE 
GUILIELMI    P  I  S  O  N  I  S  ,   M.  D. 
QJUI  IPSE  OMNIA  EXPLORA- 
VIT.    L  i  b.  I. 

HUjusRcgionistellusarnceniflimaeft ,  planitiem  Jonge 
latequeporreftam  ,  &  irriguum  folum  babct.  Dicitur 
Vergca  Lufitanis,multorum  fruftuum  ferax,facchanrm,ut 
&  credita  quaeque  femina,  cum  multo  reddit  fcenore.  Pra- 
ta  ,campolque  apricos,  licet  minus  seftate ,  menfibus  tamen 
aliis,  perpulchre  virentiaexhibet;  Loca ,  quae  meffem  nc- 
ga nt .  pabula  plurima  fuppeditant.  Frumcnta  benigno  folis 
calore,  folique  facilitate  ,  in  germenbrevi  producuntnr  ; 
Exotica  tamen  femina  tardumredderefolcntproventuro. 
Februario&  Martio  menfibus,  cum  incalefcentem  folis  va- 
pore  gftatem  humidior  fubfequitur  acr  ,  planta»  6c  femina 
icrrrc  committuntur,idque  prima  vefpera  vergStis  in  no£l£ 
diei  fieri  confuevit ,  ex  hac  rationc ,  ne  radii Tolarcs  vel  in- 
tcnfc  frigida  terra  commifla  perdant  fcuiina.Plurimae  arbo- 
res  fruticefque,  toto  fere  anni  tempore  flores  &  fruftus  fe- 
licitcr  producunt.Mos  etia  eft  vineas  diverfis  putare  menfi- 
bos,unde  non  ignobilc  vinum  vel  ipfum  Crcticum  semulans 
cxprimitur.  Nobiliores  in  hac terra  hx  funt  arboresj^ji/, 
Caja^  Vbtpitang*)  Anda%%*bucajo,  Mumy  ,  Jttatb*  » Aratsctt, 
Cuabiraba^  Ftcm  &  Mijttm  Americana, 

Haec  Regio  infuper  variarumherbarumpaluftrium  gc- 
nere  >  fruticumque  mir a  varictate  luxuriat ,  ut  non  tantum 
folum  >  veru.ru  etiamaquasamphibiortimaquseacpifcium 
latlbulis  diceres  deftinatas.  Fluminum  oftia,  ubipaludem 
aqua  mar  itima  iuundare  (plet ,  ingens  oftrearum  &  cancro- 
cum  multitudo  perreptaie folet.  Par?  Brafilix», » ] ua1  in  coiles 

accli- 


*t<  i   N   D   O  L   E   S     E  T 

acclwiseft,  &  in  vaftosmontes ,  faxifque ^  imperyios  atto U 
ESr  fertiliffima  raroque  fterilis eft,  arbuftis  fylvifque,  pa |. 
rm  veftiturdenfiffimii  Nemora  non  yeftiamur  quotannw 
foliis  neciisprivantJr.  Nequc  omms  arbor  folns  vidua 
CQnfolcitur,  fedunapartedecidente,  altera  tamd.u  manet. 
donecpnor  repullulet.  Contingitfepcquod  varn  ger.en 
phafeoVi,arundinesprocerae,heder*queperpetuo 
virentes^intantamejccrefcuntaltitudinem^tfylvam 

opaca  referant.  Inter  virgultorum  umbras  hommes  &  rers 
nutriuntur.  .     ,  . 

Ad  h*c  ficut  Peruvia  ex  atfuantibus  cavernarum  latebns 
crcbro  terrse  motum  patitur,  ita his  Americac  onentalis  tra- 
&us  nunquam  eft  obnoxius. 

Cseterum  illius  ingentes  folitudines ,  j  ugis  in  occidentem 
cxcurrcntes  Antropophagitenent.  Quivaftiflimos  illos  & 
confragofos  faltuspenitius  explorarunt ,  teftantur  ,  le  non 
minus  fertilesibi  rcpetiife  montes,  &  convalles,  quam  in  a- 
|iis  maritimis  bene  habitatis  locis.Id  quod  quidcm  Auftor  ex 
vero  effe  comperiit, in  eo  tamen  differt  ab  iis ,  quod  quo  al- 
riusad  mcditcrranealoca  penetres,eo  plara  metallica  igno- 
birioraquerepericscorpora,fed  fontiuminopiam,  rarioref- 
oueamnes,  seftumdiuturnum  majorem  ,  no&isintenfiora 
rri°ora,  freq  uentiores  vero  lacus,  paludes,  ftagnaque  pilci- 
busrefertifllma.  Hybemse  pluyiaeaeftivamaque  penuriam 
compenfant.Feraepifcefque  miram  habent  pinguedinem, 
ita ut  aliain  iis  parandis pinguedine  opus  non  habeas. 

Quodaeremfpeftat ,  hoc  Brafilia  praeftantiffima  totius 
America?  parseft,  jucundafalubriquetemperieita  exccliit, 
utmeritocumEuropa  atque  Afia  de  clementia  aeris  con- 
tendat.  Ccelum  quidem  nubibuscx  oriente  in  occidentem 
fsepiusvidebisobduflum,  fed  tameniisrariffimisatqucte- 
nuiffimis,  inquefublimi  aereextenlis,  diebus  pluviis  exce- 
ptis.  Sol non  minus  occidens,  quam  oriens  irrccortis  oculis 
adfpici  poteft  ,  in  tantaque  magnitudine  apparet ,  ut  ej  us 
Diametcr  menfurari  queat.  Circa  vefperam  mira  ccelieft 
ferenitas,  nec  ullis  obnoxia  vaporibus.  No&es  adeo  claras 
spparent,  ut  Vetusfcc  Novilunium  uno  codemquc  die  con- 
fpiciantur  .*littcra?quead  quadrantemlunae  commode  legi 
poffint.Ccelum  crebris  fulguribus,  abfque  tonitru,corufcat, 
leropeftatevelmaximeferena,  ficcaque.  Tonitruafi  quae 

circa 


NATURA  tOCORUM.  2?7 
tJrcaaequincftia  audiuntur  rarifTime,  finefragore  tamenj 
&  cum  iaibribus  fuboriuntur :  multae  lrides,  Hclones,  Dra- 
cones,  ignefque  apparent. 

Ad  hnec  prauer  hativa  balfama  >  olea ,  nec  unius  generis 
mel.herbis  &  radicibusmcdicisabundat,  quaeftuofiilimarn 
quoque  exhibet  culturam.  AnimahVtnluperomnia,  boum- 
que  iroprimis  abundantiam  gignit. 

Pifceslquamatos  afperos,  uti  fluvii  &lacus>itaroare  vici- 
num  abunde  (uppcditant ;  qui  in  hifce  Regionibus  ita  falu- 
bres  judicantur,  utneque  febricitantibus  noceant :  cancris, 
teftudinibus  Iquillis.  conchis,  ottreis,  omnibufque tefta- 
ceis  &  cruttatis  pifcibus  praefertim  paludes  abundant.  Bale- 
narum  quoquehic  menftbus  pluviis  magnaapparet  copia. 
Inter  vcnenata  Braliiiae  animalia  fcrpentcs  primum  occu- 
pant  locum  >  quorum  nomina  &  numerum  vid.  ap.  Au- 
tfor.  1.  3.  p-  4 •  •  De  variis  frugum  & f ruticum  gencrib.  vid. 
Georg.  Marcgrav.  de  Liebiiad.  Milnic.hiftoriam  rerum  na> 
tural.  priori  auftori  adncxam. 

C  H  I  L  E  S. 

Hse  c  Regio  magna  foi  pattc  plana  cft,vel  modicis  affar- 
gens  collibus.  Ad  hsec  amcenifliroa  &  maximefcecun- 
dd,  nec  fecus  ac  Hifpaniseomnium  frugum  ferax.Vinapro- 
ducitcopiofa,  ut&uiticum,  pafcuisliixuriat,  falubriacre 
pollet.medio  intcr  fervoremfoli*&  frigusteropcramento. 
Graroirtapropter  humorem  perpetuo  virentineque  in  mon* 
tanis arborcs folia  deponunt.  Pafcua ex  decreto  Regis ,  ut 
&  venationis&pifcationisjus,  prdrotfcue  incolis  conccf- 
faftint.  Hic  moseft,  peregreadvenientifnis&  viatoribus 
gratishofpitium  victumque  pra?bere.  Fru&us  habent  fapo- 
rem  intcrfaavem  atque  acrtm  medium.  Nullibi  perfeftius  , 
puriufque  aarum  eruitur ,  quam  hic.  Indigenae  colore  funt 
candido,  fed  hirfutii  fionte,  id  quod  ab  huroidioreprovenit 
aerc.  Atquchaecdelndolelocorum  pro  inftituto  brevker 
dixiflc  fufriciat. 


TERRA 


„,       INDOLES   8C  NATURA   1  O  C  O  R. 

TER.RA  AUSTRALIS. 

TJT  Anc  quod  attinet  terram ,  haaenus  incognjtam  diaam, 
HS  illaraGeographis  adhuc  nondum  effe  per- 
^certurn elt , lU^^"beDtFentrionalcscognit3E lunt.Po- 
fpeaatn,  ficut  J»^"»*8^ ^ali  terra  Piittacorum 
nifnr  rimen  nihilominus  lnnaLrtauia»  iwi 
Ko  terrade  Fuego ficdiaa, quod.n parte fin.ftra con- 
Kegio,  terra aei  putg       COD\aMuz  caufia  fuit,  cur  hanc 

fpeaa  fuer.t  ""R^^SKot  fe  ab  incolis  eflecon- 
Regionem  fic  vocarent,ct  juaicartut 

fPsfv°ero  Regiones  ab  asquatore  Septentrionera  verfqs  gra- 
dibus  i5.diftantes,cxpendantur,  luxuriantomniumreruin 
affluente  copia,necpoffunt  iisquaepanintervaUo  Auitrum 
verfusabyEquatore  diflident,  efle  inreliciores.  Quadere 
non  defunt  Geographi,  quiPrincipum  acRcrumpublica- 
rumChriftianiOrbisexcitentinduftriam»  utquoqueadhas 
luftrandas  terras  ,  conjunais  viribus  accingantur :  lpfis  non 
minores  laborum  f ruftus ,  quam  quos  ex  aliis inventis per- 
ceperunt  terris,  auda&er  promittentes. 


F    I    N    I  S. 


LIB  ER 


119 


L  I  B  E  R   T  E  R  T  I  U  S, 

B    X    H    1    J»    E    N  S 

HISPANJjE,  illjusque  re- 
GNORUM  OMNIUM 

M    O    R    E  S, 

STATUM  ECCLESJASTI- 
CUM,  POLITICUM. 

REDITUS.  POTENTIAM.  SE- 
RIEM  REGUiM  ET  ILLU- 
STRIUM  FAMILIAR.  PR^E- 
TENSIONES,  RATIONEM 
STATUS,  JUDICIUM  POLI. 
TICUM.  EX  OP  PIMIS,  TAM- 
GALLICIS  QUAM  ITALICIS 
LATINISQUE  SCRIPTORI- 
BUS, 

1)  T 

£  i  e  %_%  e  dj  v\r  r, 

SEIG2C-  DE  MO  NTM  ARTIN, 

LES  ESTATS,  EMPIRES,  ETC. 
BOTER.  REPUB.  HISPAN. 
M.  S.  CL.  S.  P.  ETC. 


VE 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


VETERES  HISPANORUM 
M  0  \  E  S. 

Anc  Gentcm  Firmicus  plenam  dicit  arroganti- 
ae.  Vopiicus  fubdolam ,  corpore  expeditam ,  8c 
quietis  impatientem ,  rerumque  novarum  cupi- 
•dam  appellat.  Ufi  iunt  antiquitus  Hifpani  iecun- 
dum  Di#dor.  brevi  &  nigra  vette ,  culto  habitu 
incedereamabant;  Incufantur  vero  fpurcitiei  a  quod.mi  , 
quocftkcorpus  ( iit  honorauribusjuiinalaverint  ,  &  ill^ 
dentesfrkarint.  Perhibente  StraBone,  illorum  foeminaa* 
agriculturaetiavabantoperam.  Ubifoeminae  infantcs  eflent 
enixx ,  roaritilectum  occupabant ,  &  reliquam  muiierutn 
exequebanturvicem.  Ex  Diodoroetiam  conftat  ,quodilli 
magnam  carniura  copiam  comederint;  Habebant  ex  mulfo 
potum,  lecundum  Florum  ex  hordeacea  aqua.  Juftinus  illis 
magnamtribukabftinen9aro,&  parcimoniam,itautquam- 
vis  maxime  divitiis  pollerent  fcribente  Athen.  nihil  tamen 
praeter  aquam  biberent.In  folennibus  Feftorum  diebus  nul- 
lura  habebant  conviviorum  apparatum.  Secundum  Pli- 
nium  ,  £rUndibus  pro  pane  funt  uli ,  cum  quo  ctiam  Strabo 
confentit.  Cibum  in  terra  proftrati  capiebant.  Juftinus  cum 
ValeriAf  axim.referunt.corpora  Hiipanis  ad  ferendam  ine- 
diam  fuifle  apta ,  &  quod  varios  labores  opfime  tolerarint. 
Servius  illos  accufat  latrocinioiu  &  furti :  fecudu  Trogum 
magisamabant  beliu  ,quam  quictem,  illosmagnifacicbanc 
pedices  2C  equices,  qui  laborumtaedia  patienter  diuq;  ferre^ 
poffent.  Qui  ex  equitum  cohortibus  vi&ores  evaferant ,  dc* 
cquis  cum  gladiis  defcenderanr,  fuppetiaspeditibus  allatu- 
ri.  Gladio*  babebanf  breves  lccundumLivium&  Polyb. 
quibus  cocurrentes,  propiora  appetebant  hoftium  corpora» 
quogenerearmorumetiantRoroanosufos  eflecontra  Bri- 
tann.  apud  Tacit.in  vita  Jul.  Agr.  lcgere  eft. 

Cu  hoftesdeviaosfepulturiedarentxircumcirca  paryas 
collocabant  ftatuas.Caefarrefcrtjllos  natandi  ergo  fluroina 
libenter  tentare  folicos.Multi  illorum,pluris  feccrunt  eqjjps 

fuoS;&  arma,qiwm  propriufanguinera.  Diodo/.  M°scr£- 

ucres 


l4t  M   O   R   L  S 

delcs  erga  hoftes,bumanos  erga  advenas  diciC  JLi- 
bertatem  adeo  obftinatis  amabant  animis>ut  in  Ca- 
tabriafcemins  fuos  necarint  liberos ,  ne  m  noitium 
devenirent  poteftatern,  quod  &  liberos  parentibus 
feciffealibilegimus.  Plurade  Moribus  Veteribus 
Hifpan.cupiens,  vid.  au^ores  a  Pierre  D'Avity  ci- 
tatos.Liv.decad.  $1.2.  QuaCorporis  qualitatem& 
incliuationem,  Piutar.tab.  Max.MartliO.Ep  65. 
Flor:Hiftor.lib.2.TibulU  4-  Juftin.l.44  Ucdec. 
4  l.4.Sil.Ital.l.i.Liv.dec.^.l.2.  Cicero  Ep.  ad 
F.  1. 1  •  Athen.  1.2-  c.2,  Strabo libj.  Diodor.  I.5.  Ca- 
tull.  Epigr.  9.  in  Egnat.  * 

(a)  Qua     („)  Plin.l.xx.  c.25.  Flor.l.i.  c.  18.  Oros.  1.5. c.7. 

Qu.etcm.  DioiCorid.lib.2.  c.8.  Diodor.l.5.  PHn.  L25.  c.8.Plin. 
I.18.  c.7.  Strabon.  I.3. Juft.  1  44.  Diod.M-Strabon. 
I.4.  Diofcoridesl.2.c.i3.  Plin.  l.itf.c.5.  Strabol.  3. 
Plin.l.21.  c.2. 

r^Habim    (*)  Athen.  1. 1 . 02.  Lia.  c.7.  Diodor.  1  3.  Athen  1. 
U)  Scien- 12.  c  7.  Liv.  decad.     l.i.  Strabo.  I.3. 
tiamLm-    (^)  pim,       2*  Strabp.l  3.  Marian.  rer.Hifp. 
faU^UeI"   1  • c  5<  Fior.  Epitom.28. 1%  C.21. 
(d)  Fune-    (^)Sil  Jtalli.&  3.Strab.l.3.Serv.ad  io.itneid. 
*a-     .  Ariftot.  Polit.  1. 7.  c.2i. 
tik         W  Strabon.l.3.  Plin.  L33.c3.Liv.  dcc.  3. 1.6. 
(/>p'oten-    (/>  Liv.dec  3. 1.2.  Strabo  J.3.  Liv.dec.  3.  l.tf.Strab. 
,i*m-     1. 3.  Catfar  de  Bell.  Civ.  1. 1 .  Saluft.  hift.  1.2.  Liv.dec. 
3  1.8.  • 

U)  R«g«-  OOjuft.144  Marian.rer.Hifp.i.  c.7- Strab.  I.3. 
Iiaaam  *3uft-L44  L»v.  dec.3.  1.8.  Juft.  I.4. Strab.  I.3  Orof. 

1-7  c.28.  &  19.  Strab.  lib.  1 .  U4.  Macrob.  Sat.  1. 1.  c. 
•  19.  Strab.  I.3. 

Mores  huj.  tecn.  vid.  Pierre  de  D'Avity  Tom.r 

pag-2*. 


HISPA- 


\ 


H  l  S   P   A   N   I   i£.  *4* 

HISPANORUM     MORES    RECENTES » 
AD  SENSUM 
ICON.   ANIMOR.  BARCL/ 

Hlfpania  robuftumhominumgcnushabet,  laboris,  quo 
in  belloopus,patiens , uteft  perVigilium  ,  inedia,  fitis, 
&  triluarisdifcipHoaeftriaumobfcquium.  Deftinatas  fpes 
anirao  obftinant , malifque  &  pcrioulib  non  fatigari ,  in  vir- 
tute  prsecipua  ponunt.  Itaolim  Saguntus  in  Romanorum 
pcrtinax  partibus,  mutuae  coedisexcidio  deleta  eft.  Id  quod 
eciam  Nuraantia,  Lutitania,  aliarque  Hifpanorum  urbes 
docucrunt.  Caeterum  elati  in  hac  gente  animi,  vitiorum 
pariter,  ac  virtutum  illis  cauffa  funt.  Ad  pericula  ita  funt 
pervicaces,  utnetempore  quidcm  vel  ullotaediovincan- 
tur ,  quin  geminam  conflantiam  natura  &  artc  fa&am  fem- 
per  prse  fe  fcrant.  In  verbis  jaaantiam,qua1e  fuofque  attol- 
lunt,  ifaprodunt,  ut  peregrinis  auribusgravesfintivultus 
quoque  cum  hoc  grandi  illorum  confpirat  fermone,  &  con- 
viclus,  nifi  fervis.  miferifque  fortuna  gravis ,  illorum  fevera 
majeftatcm  odiofam  reddit.  Quilibet  illorum  ,  in  acie  , 
quam  in  fingulari  conflidu  eft  raeiior ,  intus  fer  vatas  adftri- 
£ra  parfiraoniaopes,corporibufque  temperantia  exercita- 
tis,  negatas,  pompa  &  fplendore  veftitus  proluunt.  Ilros 
f ftigaliuseximia  commendat ,  non  folum  in  fua  Hifpania , 
(quae  caloreSolisadufta,  largiorem  non  patitur  proven- 
tum  ,)  fed&  alibi  locorum.  Modicus  panis  nec  pretio  a 
herbarum  condimenta  ,  rigide  vivere  afluetis,  famem  facile 
eximunt.  Exalieno  verolibcralius  vivuct.  In  extrema  pau- 
pertate  fupercilium  tamen  non  ponunt.  Nota  haec  doctis 
eft  hiftoria :  Erat  cuidara  futori egeno  jara  ex"vita  deccila- 
rofilius,  paternae  fortis  haeres.  lscum  patrem  rogaflet  , 
num  quid  fibiad  ultimuro  praccipere  vellet?  Cui  pater  jam 
defea^  refpondit  voce,  ut,  inquit,  memincns  indignitatem 
ceneris  tui  affurgere.  De  Hifpanica  rouliere  hxc  ahi nota- 
runt.Qu?dam  centonibus  vix  benc  tcfta  cum  tnbus  hberis 
ex  trifti  mendicitate  raifcram  vitam  trabebat :  motus  quida 
Gallus  mulieris  mifcria,ultro  opem  pro  alendo  natu  majore 
obtolit.fibi  permitteretur,ut  j  uvcnis  panbus  aetati  iue.  lervi- 
tiis  imbucretur ,  adulcior  faftus ,  artificii  cujufdam  genen , 


i44  M   O   R   E  *  $ 


cuivellet,  applicandus.  Ad h*c mulier  probibeant  fupen 
inquit.  utinUlamhumiiitatemliberosdamnem,  quituauc 
erro  fciamtft.quo  f  ato  genicus,oliro  fubfidiuin  Pacne  magms 
vircutibus  paraturus?  SatitisiUi  fit  inedia  cxtingui,quara  ad 
talemfervicutecondemnari.  Imponuncautem  fibi  Hifpani 
hac  fimulata  magnanimitatis fpecie,  quajem  etiam  incogi- 
tantesefFundunc.Nam  illorumplerifque,  ita  parvo&  para- 
bilicontencis,  omnisfpesad  majorapervenicndi  decolat. 
Hinc  videre  eft  ad  arciurh  prxfidia  tnodicottipendio  collo- 
catos,decrepitam  attingeresetatem,fpei  niuituin,  rei  niha 
habentes. 

In  Hifpania ,  ftudialker^rumeocultu  non  nitent,quem 
cukioraetasnoftranovir.  Lutinae  EloquentitE  ftudium  lbi 
non  viget ,  nuila  nec  venuftas  poetica,  nec  hiftoriae  ac  pri- 
fcoruro  rituum  atiiis  fuavitas  ,  Graecaiu  iiterarum  cura  evi- 
luic.  Philofophiam  &  Theologiam  valdeamant.  Prtfcipua 
iiiis  habctar  eruditionisfpccies.proiixis  voluminibus  pauca 
comp!;:c"ti,verum  &  iiia  ex  aliisau&oribus  fruftraneo  labo  • 
re  plerumque  decerpta  funt.  In  caeterisUrbibus  raiilliroum 
eft  iiterafum  commercium,  nifi  quodlibros  patrio  ferroone 
confcriptos  valde  ament.  Caeterum  reconditas  Hifpani 
abftrufafque  babent  cogitationes ,  arma  &  pacera  exfuis 
temporibus  fapientcr  seftimant^fape  opibus,  aliorum  fidem 
&animoscorrumpunt,  hocque  in  Hifpanis  mirari  debec* 
quodin  tanta  hominum  penuria  vaftum  tamen  &  difiipa- 
tumfaorum  civium  Imperium  co!onii$&  prsefidiis  teneant, 
fuique  aerarii  famam  opulentia?,  Indicae  navigacionis  ac  lu- 
crofse,  fpetiofa  jtiftantia  fuftentent. 

Atveroin  Hifpnnka  qentepompailla  vcrborC  geftuum- 
queideononingrataeft,  quodnon  alcititia ,  aucextorta, 
fed  vclut  ex  riaturae  praefcripto  genti  adhxreat.  Sordes  pa- 
lam  odio  habenc ,  munditiem  &  cultum  corporis  amantes: 
arma  quoquedeficientepenu,  tanquam  prsecipuum  in  Viro 
ornamentum,&  fervant  &  geftant.  Kibil  in  illorum  verbis  % 
prater  ja&ationem  ineptam.  ln  colloquiiscallidifunt:  fer- 
rnonum&amicitiarumexordia  per  fpeciem  humanitatis 
adomant,quos  pari  decet  excipere  afrabilicate.  ubi  ad  faftu 
fuccedunt,  mutua  gravkatc  excipiendi  funr,  quod  fi  te  an- 
guftiorfortuna  iilismifcuerit,  opuscft  ut  tumido  filentio 
piaufuquciilorum  expleas  animos  in  fuam  velPatricema- 

gnitu* 


H  I  S  P  A  N  I  J£. 
gnitudmem  diffufos.  Addendumhiccft  PatrisSca- 
ligcri  grave  deHifpanis  jitiicium :  Hifpanisvidus 
alperdomi,alienismcnfis  largi  ,alacrcs,  bibaccs» 
loquaces,  jadabundi,  faftus  tartareus,  fupcrciliucn 
cerbereum,  avaritiaimraanis,  paupertate  fortes,fi- 
deitlrmitas  expretio ,  omnibusnationibus  &  invi- 
dentes,  &  invifi.In  fpecie  verb  Catalaum  funt  natu  P?  A 
ra  vehementes&  mobiles,.drpj0»#*/#jmagis  fidi  &  \ 
conftantes,  VaUnttj  ingenio  Lepido,pubhcefplcn- 
didi,privatim  delicati,  Religiou ,  &  Privilegiorum 
zet\2ce$,Gr*natenf*s  humani,  in  negotiis  re£ti,armis 
habiles,  &  in convcrfatione faciles ,  jindMlufijcor- 
pore  funt  elegantes,animo  fero  &  arroganti,tufpi- 
caccs.  tftfemadurt  animo  magno ,  corpore  robufto, 
audaces,&  ad  magna  nati.  Savatnt  manu  prompti 
& ingenio  poUentcs >Pifcan  libertatis  fuxacerrimi 
defcufores. 

STATUS  ECCLESIASTICUS  HISPAN.  EX. 
M.   S.    CL.   S.  P. 

TOta  Hifpania Roroano  Catholicam Religio- 
nem  amplecYitur ,  &  ab  iila  diflidentes  non  fo- 
lum  pati  nequit,verum  etiam,  per  acerriroas  inqni- 
ficiones ,  "graviflimis  in  illos  def*vit  pcenis ,  quas 
tumlncoiae  Hifpaniae  Regnorurn  ,  tum  vero  fupe- 
riori  fcculo  fubHifpanicojugo  trementesBclgae, 
magnisfuis  cladibusexperti  funt.  QuapTOpter  Re- 
ges  Hifpaniae,RegcsCatholici,dextraquevelut  Ec- 
clefiflB  Romanae  vocancur.  Illivero,  quiRegimcn 
EcclefiaEHifpariica2habent,Pra:fules&Clerui  funr, 
non  fecus  ac  in  aliis  Roraano  Catholicae  Religioni 
addicYis  locis.  Antiquitus  Ecclciiac  primatus  in 
Hifpalenfi  fuit  Ecclefia.poftea  in  Toletana.  Capta 
veroToleto.&  a  barbarisvaftata,penes  Braccaren- 
fem  Archiepifcopum  fuprcmafuit  poteftas,quacta- 
men  adToletanos,in  integrum  reftitutaTolcto,ite- 
rum  rediic.  Inde  Braccarenfi  cum  Toletano  ingens 
interceflic  difcordia  &  contentio  ,  necdum  per  tot 
annorum  intcrvalla  exafte  dccifa.  Yindicatis  vero 

Q„3  fccruen. 


M   O   R    E  S 

e  cruentis  barbarorum  mambus,HKpania3locis  fe- 
dibufquc  facris  a  BarbaVica  illuvie  purgatis.Epilco- 
patus  fuis  reftituti  funt  Civitatibus  Igitur  |inm 
Archiefcopos,Epircoposverocirciter4o  (ahihunc 
fuperantnumerum)  univerfa  Hifpama  numcrat.  I. 
InordineeftToletanus,  Caftelts  Cancellanus,  fe- 
cundus  a  Rege,  ejufque  filio.  Hujus  parent  ob- 
fequio  7.  Epifcopi.  1 1.  Hifpaicnfis ,  qui  olira  duos, 
nuncj.  ad  nutum  habet  Epifcopos.  III.  Compo- 
ftellanus.  IV.  Granatenfis,  cui  5-  parcnt  tpiicopi. 
V.  Valentinus,  cui  4.  obediunt  Epifcopi.Vl.Tari  a- 
conenfis,quem7.  Epifcoporum  fupenorem  agnoi- 
cunt,VH.CsefarAuguftanus,interEpifcopos  anti- 
quiflimus,  a  cujus  obfequio  4.  Epifcopatus  pen- 
dent. 

Caeterum  reliqui  Epifcopi  nullius  fubfunt  Impe- 
rio.  Legionenf  &  Oveteni.  fedi  Romanae  ab  Apo- 
ftolorum  (ut  ajunrjtempore  fubje£ti,nullum  agno- 
fcunt  Metropolitanum. 

Portugalliatreshabet  Archicpifcopos,&  p.  Epi- 
fcopos.  Eborenfis  Epifcopatusantiquiilimus  eft,ubi 
Maulinus  primus  Eborsc  Epifcop.  fuiiTe  cteditur. 
Paulusl  1 1.  Pontif.  Max.primum  ibi  Archiepifco- 
pum  Henricum  PortugalL  Infantem  Romana»  Ec- 
clefise  Cardinalem  fecit.Boterus  alium  inftituit  caL 
culum  numeransXI.Mctropolit3nos,&  LXV.Epi- 
fcopos,  quorum  illi  56oooo.coronatorum  quotan- 
nis  percipiunt. 

His  annumerantur  monafteria  quorum  in  Hifpa- 
nia  infinitus  fereeft  nuraerus.  In  Civitate  Burges 
Caftilien.Virgines  facr«,vulgoMoniales  dicla?,iunt 
omnes  ex  Principum  ,  &  Nobilium  iangnine  orta?: 
harum  moderatrix,  vulgo  (Abbatiifa)  14.  oppido- 
rum  &  50.  pagorum  domina  eft. 

Huc  quoque  pcrtinent  Inquifitorcs,  primumin 
Saracaenos,Mauros,&  Judceos  inftitutipoftmodum 
contra  alios  in  Religionc  diflidentes  adhibiti ,  qui 
hoc  efFcctum  dederunt ,  ut  tertia  pars  fubditorum 
Regi  Hifpanicc  pericrit,  de  quo  vid.  Merul.  & 
Campanell;  in  raonarch.  Hilp.  Ad  Ecclefiascom- 

mode 


fl    I   S   V    A    N    I  *47 

modeaccedunt  Academiae,  quxaMerul.  22.  numerantur. 
Inter  has  prxcipuae  funt,  Salmantica,  Complutenf.Conim- 
bricenf.  Periciana  Saguntina,Oftenfis.Hifpania  Roma- 
nos  produxit  Pontificcs:  Joann.  XXI.  Benedicium  XIII.  Ca- 
lixtum.lll.  Alexandr,  VI.  cVTc  X.  Romanos  Imperatores 
genui^Vefpafianum^TituraejusFilium,  Nervam,  Traja- 
num,  Hadrianum,  M.  Aurelium ,  Antonium  l3hiloi.  Theo- 
dof.  jun.  AiphonfumLegionis  &  Caftellx  Regem  ,  Ferdi- 
nand.  Auftria:.  Maximilian.  &  Carolum  V.  quorum  bic 
Gandavus.  altereftNeapolitanus. 

Hucetiamreferridebent  Sacri  ordincs  Mihtares  &  rta 
dicte  Commendaturar.  Sunt  autem  in  Regno  Caftellae  tres: 
I.  OrdoS.  lacobi.  cui  42.  aliiparent,  Reditus  ejus  annui 
54  Milliaaureorum  a?qaant.  Legio  commendas  rmroerat 
46.  Calatrava24.  IhutroqueRegnohic  i.  eftordQEqiu- 
tumCalatrava?.  3.  Ordo  Aicantaraseft  1  habet  commeildas 
31  Huic  Ordini  4.  Jurifdiaiones  &  4.  prioratusaccedunt. 

Horura  Ordinum  Magiftri  iunt  Reges  Hifpania*  la  tem- 
pore  Ferdinandi  &  Ifabeilae.  vid.  Marian.  1. 26.  c  5.  qui  de 
hisOrdinib.  egregiam  recenfet  hiltoriara.  Olim  cum  ni- 
mia  poteftate  Magiftri  Ordinum  gauderent.jam  ipfis  Regi- 
bus  metuendi,  per  diploma  Innocent-VlII.Pontir.  Audor,- 
tate  fua  exuti,  iublatique  funt :  quamvis  prifcis  temporibus, 
in  exturbandis  ex  Hifpania  Mauris,  egregiam  Rfipub.  na  - 
varint  operam,  &  rcm  ftrenue  geflerinr.Sed.ut :  dj&u^omms 
iliaOrdinum  poteftas&  dignitas  ad  Reges  devoluta  eft. 
Ouaproptercum  Gariia  Sadiha  Callatrava: ;  Magifter  Or- 
diS  vita  exceiTiflct/illicoejuslocuFerdinandus  occupavit, 
nulio  amplius per militare fuffragium,  ut moriserat,  Magi- 
ftroOrdinisfubftituto.  Hoc  exempiuro  ad  S.Jacobi  Or- 
dinem  manavit :  ubi  enim  Ann  1 493.  Alphonfus  Cardena 
cjusMilitia^Magiftereffedefiiffet,  ut  finis  illi  Ordim  im- 
ooneretur/iropetravit  JoannesStunica  AlcantursMagifter, 
ut hicfconor  in  gratiam  Regis, Hifpalenii* Pontificatu  per- 
mutaretur.  Itatres  illi  Ordincs  in  Regis  Hitpanis  concef- 
ferunt  poteftatem.  Adjecit  vero  pottea  Alexander  Pontif . 
adinduWiam,  Innocent.  &  hoc,  ut  in  illaOrdinum  ad- 
miniftrationeReginis  quoqae  jus  fuccedendi  compcteret. 
PoitremoAdrianusVI.  in  gratiam  Caroi,  Alumni,  cui  Pon- 
cifacatumacceptum  debebatjpffejufque  fucceffonbus  lcge 


248 


M    O   R   E  S 

perpetua  conccflit  jus  Epifcopos  Hifpanicc  Prafcn- 
tandi,  qui  precario  a  Pontificc  Romano  inftitue- 
rentur,  ut  eos  Ordinesiibi  inoninctcmpus  mini- 
ftrarent.In  his  vero  Qrdinibus  Rcgcs  alios  fibi  lub- 
ftituerunt  PrsfeOos  Majores ,  &  Hrfpanis  com- 
xnendatores.  Hojpfifliodi  major  in  Calatrava  clt 
Dux  Albanus.  Ita  quoque  reliquic  commendaB(hoc 
nominediftff)  reliquisetiam  in  Regno  Procenbus 
attributae  funt.  .  •  - 

In  Portugall.  4.  funt  Ordin.Mibtar.  I.  S.  Joan- 
nis  qui  59.  habet  commendas  &  2.  Balhvias  iive 
Praeturas.  Il.Chrifti.  qui  140.  comendas.  III.  Avih , 
IV.S.Jacobi.  Reditus  horum  Ordinum  ad  milho- 
nem  coronatorum  accedunt.  Hiordines  excepto 
Div.Johann.  impetrarunta  Papa  fub  Rege  Ema- 
nuel.fMarianal.  26.  c.  13.  &  Oiivera  teftibus) 
veniam  caftitatis,  utuxores  poflint  ducere.  Hic 
honorfequentlbustempoiibus  nonhominibus  mi- 
litaribus ,  fcd  aulicis  collatus  eft  ,  qui  tamen  hodic 
Regis  proprius  eft  ,  &  prxtcr  oleum  ,  frumjntum, 
vina ,  25  214.  aureorum  reditu*  Doroino  prasftat. 
Majores  autcm  reditus  in  Hifpania  Clerici ,  quam 
Seculares(itadicYi)  poflident.  vid  Remp.  Hifpan. 
c.  io.  quodetiam  in  aliisRegnis  quotidiana  docet 
experientia,  non  fincmagno  Rerumpub.  damno. 

llli  verodicYiOrdines  >  jEcclefiisannumcrantur. 
1.  propter  originem,  quod  dcfendenda*  fidei  cauffa 
infticuu.  2.propter  Regulas  devotionis.  3.  horas 
Canonicas  &  preces.  4.  Votum  Caftitatis.  5.  quod 
inftarMonachorum  certo  auclori  originem  fuam 
debeant. 


R  E  G  I  M  E  N  CIV 
HISPANlitt. 


I  L  E 


Kegnum  p  Raeteromnc  dubium  Regnum  Hifpania*  hrere- 
.  dirarium  &  Monarchicum  eft ,  ita  ut  etiam  filise 
in  Regnofuccedant.Regia?poteftatiseft  nominare 
ooines  Archiepifcopos.  fcpifcopos,  Priores ,  Ccui  - 
mendos,Equites  puta,  S.  Jacobi ,  Akantarx  & 

Cala- 


s 

ad 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQu 
Images  reproduced  by  courtesy  of  Ihe  Biblioleca 
CFMAGL.  2.6.152 


H  I   S   P  A  N    I    k  «49 

Calatrava?.  Pacis  Bellique  liberum  &  abfolutum  Poteftas  * 
liabet  arbitrium  |  ut  &  fupremamin  omnia  pote- Reg,s' 
llatem  ,  quamvis  nihil  decidat  nifi  ex  confilio  XII. 
Virorum  qui  totius  Regni  primores  ,  Senatumque 
Regiura  conftituunt,  ubi  majora  negotia  decidun- 
tar.  Vid.  M.  S.S.P.  de  Repub.  Hilp.Rexquo- 
quecreatomnes  Praefides,0>nfiliarios,  Vice  Re- 
ges, Gubernatores,aliseque  dignitatis  Viros.  Bene- 
fkia  veroin  neroinem,  nifi  in  illos  qui  natalibus  Libertas 
Kifpani  funt,  Rex  conferrepoteft.  MaximaHi-  *f»<pano- 
fpaniae  pars  fuis  fe  tuetur  privilegiis ,  nec  omnibus runa* 
f acile  paret  imperiis ,"  quod  prjcter  alios  in  Arago- 
nenfib.  iraprimis  apparet ,  qui  tefte  Thuano  hbi 
libertatem  &  immunitates  per  700.  annos  aflerue- 
runt,  ex  quo  a  Saracsenis  fe  vindicarunt,  creato 
iuprerooMagiftratu.cuijuftiti^nomen.dederunt :  Arago- 
olim  Reges  elegerunt,qui  flexis  genubus  capireque  nenftom 
apcrto,  taaisS.S.  Euangdiis  coram  Magiftratu  hbcrtas' 
fe  facramentoobftringer6t,illa  fefan&efervaturos 
quae  proroififlent.  Idque  fattura  eft.priufijuam  Pro- 
ceres  obfequii  fidem  jurejurando  fpopondiflcnt. 
RegisEleclio  ufque  ad  Petrumab  Acinaceita  di-  Eleab 
ftum  maniit ,  qui  in  Comitiis  conftituit,  ut  fublata  Rf£u 
EleaionefuccefTjointroduceretur,  &  Regnatrix Hlfl>an' 
Regumdomusobfervaretur,  quod  capat  deele- 
clioneOrdinum  confeniu  fublatum defendit.  Hac 
ita  abolita  Libertate,  LL.  denuo  funt  confirroatse, 
quarum  haec  enumerantur  prxcipua  capita  fan- 
cita  :  1.  UtRegi,#Patrias  LL.  violaturo,  alius 
fubftituatur,  2.  Ut  citra  Crimen  laefas  Majcftat. 
ad  libertatera  tuendam  foedera  curo  Principib  vici- 
nisHifpaniae  populusinire  queat.  C^uod  cum  ni- 
misdurumvideretur,  Caftellani,  qui  RegesLL. 

folutosvoIunt.fuaforesfueruntFerdinandoCatbo^ 
lico.  uthanc  legem  Rcgue  dignitati  contrariam 
aboleret :  vcrum  noluit  Rex  ,  fe  prohibitum  Reli- 
gionisdatazfidedicebat.  At  Phiiippus  2.  nonea-  * 
dem  qua  Ferdinandus  olim,  ufus  eft  moderatione  , 
nam  in  caufla  Perezii  juilitia  Aragonura  dicYifen- 
temiamtulit,  ut  capiccpcenasdarent,  quodpro 

libcr- 


viris totius Regnhnon  tamen  adeo  multis.  In  Con- 

id  q2omnes  iites  per  X "ppcUatio^ >  devolvun. 
tur .  U  nus  ibi  P«fa  eft ,  unus  ex  P"^0"^"8^^ 
latis,  &  *.ConfiUarf^ 

lam  dignitatem  promoti.  Horum  tres  Confilia  o- 
rum  titulo  gaudent,cubicuii  Regu;  qui  cognofcunt 
de  pnmiis  quz  Rex  in  benementos  confcrt  f  t um 
devenia^qule  condemnatis  conceditur^quod  Con- 
filium  de  fexta  hcbdomadis  fieri  folet.  vid.M.S. 

° Secundum  Co-sitiaucftCASTiLii.in 
<mo  Pwfidct  unusfolus  Praefes,  ciijusftipendium 
cft  600000.  Maravedis,  hoc  eft,  1*04.  fura. 

.2.QmnqueConfiliarii ,  quorum  quihbet  ftjpen- 
dium  babet  300000.  Maravedis. 

QuatuorFifcaics,quorumquilibet  500000.  Ma- 

ravcdis  tenet. 
Quatuor  Referentes,qiiosinter  fwgulis  75000 . 

Maravedis  aut  120.  aureor:  numerantur*. 
Sex  Secretarii,quorum  unufquifque  75000.Ma- 

ravedisaccipit.  . 
U  nus  Commiffariusfut  vocant)cuj  us  ofhcium  elt 

seftimare  Proceflus. 
Receptor  fumptuumJuftitise.cumSecretario  cum 

30000,  maravedisperannum. 
Exa&or  rationum  ex  mul&isprovenientium,qui 
400000. Maravedishabet,qui  valent  1609.  aureos. 
12.  Portuarii ,  quorumquibct  30000.  Maraved. 

habet. 

Solu- 


H    I    S    V    A    X     I     fi  .  xj, 

Solutor  Nummorum  cum  300000.  Maravedk 
CommiiVariisdiai  folutoris  cum  C.  millib.  Maraved.  v!d. 
Les  Eftats.  p.  240.  '  0 

TertiumCoNSiLiuM  eft  Aragoni.* ,  ubicft 
Praefesvel  Vice-CancellariuSi  cuitria  miJJia  aureorum 

ftipendii  loco  numerantur. 
Quinque  Regentes,  quilibct  habens  1000.  aureorum 
pro  reditu. 

Duodelatores  quibus  gbo.aureiftipendiilococedunt, 
Thefaurus Generalis,  cujus  ftipendium  eft 3000.  aureo- 

rum,  cumiibiadjundoViceThcraurario,  cui  6oo.aurei 

itipendium  faciunt. 

Quatuor  SubcuftodesThefauri ,  quilibet  horum  percipit 

loo.aureos. 

Quatuor  janitores qui  feorfim  80.  aureos  merent :  janl- 
tori  Confilii  adnumerantur  50.  aurei ;  Protonotario  800. 
ipfius  collegas  5O0.aureorum. 

Compotator  2000.  aureorum  poflidet;  ejuscollega  600. 

Sunt  prseterea  6.  Subcuftodes ,  quilibec  100.  aureos 
habet. 

TresSecreUrH,adquemliber5oo.  aurei  fpeclant. 
16.  ScribaejurifdicTionis,fingulis  150.  aurei  tribuuntur. 
Quatuor  Scribse  mulftarum  ,  quorum  cuilibet  1 50.  au.rei 
cedunt. 

Duo  alii  Secretarii  figillum  cuftodientes :  cuilibet  500. 

aurei  annui  adnumerantur. 
AIH16.  Scribse,  Regiftri  ita  dicli :  cujuflibet  5oo.aurei 

ftipendium  eft. 
Diplomatarius  50.  aureos  percipit.  Curfor  cum  duobns 

fociis  500.  aureos. 
Quinque  fupra  20.  menfores-.  cuilibet  500.  aurei  cedunt. 
Sunt  &  alii  000.  Ordinarii  dornus  Aragonia? ;  ex  his  cuili- 

'bet  100.  aurei  addicuntur. 
Quartum  Comsilium  It  alis  eft  ,    in  quo 
Prsefes  Confiiii  habet  2000.  aureorum» 
6.  Regentes,  quilibet  1000.  aoreor:  percipit, 
Secretarius  Conlilii  2.  raillia  aureor  i  annua  habet. 
Fifcalisduomillia  aureor.  * 
Duo  Rcferendarii :  cuilibet  adnumerantur  500.  aurci. 
MajorOrficialis,  curaaliis  quinque  fibi  adju&isnego- 

tiorum 


V  9 


M   O  R  '  E  S 


riorumadjunaoribus.-  horum  quilibet  .00.  aureos  habct 

annuos.  , 

Tres  Janitorcs :  cuffibct     cedunt  aurei. 
'  In  hoc  coniilio  jus figilu ad  Regem fpeaat. 

CONSILIUM  INPI^E. 
TtAbet  Prsfidera,  cujusftipcndium  annuumeft  2673. 

oao  confilianos  quorum  cuilibct  1 3o6.aurei  cedunt, 
9.  reales  (ut  vocant)  2^Maravedis. 

Duos  Procuratores  Fifcaks  cum  fimih  ftipcndio. 

DuosNuntiatores,  ad  quorum  quemlibct  267.  aurei  4. 
rcal.  22.  Maravedisfpe&ant. 

Duos  aSecretis,  quilibet  arqualc  habct  ftipendium. 

Duos  fubftitutos  Secretarios  ,  cuilibet  deitinati  lunt 
i2vaurei  numm'1,9.  real.  31.  Maravcdis. 

Duos  CuftodesConfiUi,  cuilibetdantur  loS.aureinum- 
mi,io.realescumdimidio. 

Qui  Regiftro  (utvocanO  pr*funt ,  conftitutum  eft  fti- 
r^ndiumannuumi6.aureorurn.4.  real.4.  Maravedis. 

Illis  qui  a  figillo  funt,  ftipendium  267.  aureor.  4.  real. 

Qui  acalculisfont.  200000.  Waravedis,  quifaciunt  504. 

^Receptoffm^  Miniftro  eadcrn  ftipen- 

M  fummadcftinatacft.  " 

Scribis  quifchedulas  expedmnt  &  provihones,  fimilis 

obvenit. 

CONSILIUM  DEHAzIENDA. 

HUjusPraefeshabet  6000.  aureosannuatim. 
Qui  calculo  praceft,  C.  Millia  Maravedis ,  qui  valcnt 
a67.aureos,  ^real.^ 

Quatuor  ConfiT.arii .  quorum  cuilibet  tantum  aadiaum 
eft.  Thefauri  Prsefecto  eadem  conceffa  eft  fumraa. 
Qui  a  Secretis  eft ,  totidem  habet. 
Nec  minor  cft  Fifcalis  conditio. 
Qjiatuor  cuftodum  >  cuilibet  aequalis  cadit  fumma. 

VICE- 


H   I   S  P   A   N   I   JE.  15I 
VICE-REX    ET  AUDIENTI/E 
IN  INDIA. 
p  St  Vice  Rexin  NovaHifpania. 

a  Vicc-Regcs  Peruviani  Doraini  funt ,  magnis  gaudeu- 
tes  titulis ,  quorum  rcditus  funt  1  z.  Millia  aureorum. 
C  ancellaria  in  tfova  Hifpania  in  Mexico. 
Cancellark  in  Guatimala. 
Cancellaria  infcivitate  difta  de  los  Reyes. 
Canceliariain  SanftoFranc.  deQuinto.  v 
Cancellaria  in  Novo  Regno  Grauada». 
Cancellaria  in  lnfulis  Philippinis. 
Cancellariann  Civitate  S.  Dominici,  inlnfula  Hifpa- 
niola. 

CONSILIUM  ORDINUM. 
T  N  hocConiilio  primus  eft  Prsefes ,  habet 600000.  Mara- 
vedis  y  qui  faciunt  C04.  aureos,  &  duos  roal. 
Quatuor  Coniiliarii ,  cuilibet  numerantur  300000.  Ma- 
ravedis ,  qui  funt  802.  aurei  1 .  real 

In  hoc  Confilio  cxpcdiuntur  literae  S,  Jacohi  de  Calatra- 
va,  &  Alcantara,  ubietiam  judicantur  lites  Equitum  borum 
Crcinum. 

Fiicalis  unus.  Huicadnuraerantur  300000.  Maravedis, 
qui  valentSot.  aureos,  i.reat 

Ejus  coilegsB  firaile  ftipendium  eft. 
Advocatu^  Fifci  eadem  fruitur  fumma. 
IHeOrdiniaCalatravie  totidem  habcc. 
Ordinis  Alcantarae  fimiic. 

SollicitatorFifcalis  306000.  Maravedis ,  qui  valent  80. 
aureos ,  trcs  iolidos  cum  dimidio. 

ObnunciatorCMilliapoflidet  Maravedis,  qui  faciunt 
267.  aiireos, 4.real.  HKusfociustotidem. 

Alius  Fifcalis  S.  Jacobi ,  60000.  Maravedis,  qui  valorem 
babent  if>o.aureorum,i.real  cumdimid. 
Secrctarius  Coniilii  Alcantaraetotidem. 
Qui  ailgilloeft  ditti  Ordinis  S.  Jacobi  percipit  40000. 
Maravcdis,  quivalent  106.  aureos ,  i.rcal.  &  17,  Mara- 
vedis. 

A  QuifigillumhabetCalatravasfruitur  30000.  Maravcdis,' 
^ui  valcnt  80.  atirecs ,  tres  foiidos  cum  diiuidio. 


3SS 


M    O   R    E  S. 


'  llle  qui  procurat  chartas  qusinfumuntur  bljgjjgj 
habS  2x  Regis  confirmatione per  annum  100000.  Mara 
vedis,  quiValoremhabent2«7-aureor.  * '«■»{: 

Rexfupremuseft  Magifter  horum  omn.um  Ordimia,, 
&froeprinSsOrdinisS i  Jacobi: £g»gg^£ 
dineperagunturnegotia,  Rex  poit  urmn.  m 
porptium  Admimflrttor  S*»cl,  J«cobt. 

CONSILIUM  INQUISITIONIS. 
rTlcArchiepifcopusToletanusfemper  eft  generahs  m- 
HnuiS  iipercipitreditusideoquodprsrenshu.cam- 
ftatConfilio  600000.  Maravcdis ,  quifunt  1604. 
4.  real.  8.  Maravcdis.  * 
Sexlnquifitores,  horum  quilibct  poffidetreditus  300000. 
Maravcdis. 

Fifcaliihabet  totidem.  .  . 

Secretarius  C  Millia  Maravedis  qui  fimt  2<*7-  aum  ,  4.  reai. 

qui  Secretarius  effe  debet  Couronna  Caftiliae. 
Alius  Secretarius  Couronnae  Aragonicae ,  habens  reditus 

C.MiUiaMaravedis,  qui  valent  267-aureos,  4real. 
Aliusobnuntiatortotidem  habet. 

Procurator  muiaarum  300.  Millia  Maravedis ,  qui  valent 
802.  aureos ,  2.  real.  4.  Maravedis. 

Alguazil.  Praecip.  obtinet  jqo.  }A\\l  Maravedls ,  qui  valent 
802.  aureos ,  2.  real.  4.  Maraved. 

In  omnibus  Hifpaniae  Regnis  habentur  viginti  Millia  fami- 
liaresInquHitionis:  hi  funt  illiqui  accufant&  capcre 
jubent  dclinqpcntes.  Quilibet  horum  reditus  habet 
30000.  Maraved.quivalent  80.  aureos,  duosreal.  12. 
Maravedis. 

Fifcali?  Inquifitionis  fecretaeobtinetCCC.MilliaMarave- 

dis,  quivalent8oo.aureos ,  ig.folidos. 
DuobusConfilii  Cuitodibus  numerantur  30.  Millia  Mara- 
vedisincapita.  Sollicitatori  totidem. 
CONSILIUM  INQJJISITIONIS 
TOLETANit. 

JN  hoc  Confilio 6.  funt  Inquifitores ,  duo  Secrctarii ,  unus 
Fifcalis,  2.  Cuftodes,  &  plufquam  C,  accufatores. 
Urbesautem,  inquibus  Inquiiitiones  Hifpanicae  exer- 
•     centur,  hsefunt : 

Granada, 


H   I   S   P   A   N   I   M.  2ff 

Granada,  Sevilla.Murcia.Cuenca^LogronOjLicrena.Ga- 
licia,  Valladolid.  I  * 

CANCELLARI^B  HISPANIjE. 

/^Ancellaria  in  Valladolid»&  Supremi  Curias. 

Regens  &  audientia  Sevilla?,  &  Supremi  Curia?. 
AudientiaGaliciae,  &  SupremiCuria?. 
Cancellaria  Navarra»,  &  Supremi  Curiae. 

MAGISTRI  RATIONUM  IN  MAGNA 
CAMERA  RATIONUM. 

IBi  funt  4.  Magiftri  rationum  quorum  quilibet  CCC.  Mil- 
lia  Maravedis  habet. 
Unus  Fifcalis  CCC.  Mill.  Maravedis. 
Unus  Obnunciator  cum  fuo  focio  CCC.  Mill.  Mareved. 
4.  Janitorcs ,  quilibet  horurn  poifidct  XV.  Millia  Mara- 
vedis. 

TrigintaComputatorcsOrdinarii,  quilibet  horum  perci- 

pit  Oc~tirtginta  aureos, 
Alii  duo  FifcaleS,  qui  percipiunt  CCC  Millia  Maraved. 
Magnus  Scriba,  alter  Scriba  Gruzada?. 
Computator.Gruzada?,quilibet  horum  habet  CCC.Ma- 

ra^edis. 

Receptor  qui  quinque  MilliaMaravedis  accipit ,  hoc  cft 

167.  aureos,  4.  real. 
Duodecim  Computatores  dicti  quorum  quilibet  habct 

CCL.  Millia  Maravedis. 

CONSILIUM  BELLI. 

INhoceft  unusPrasfes.4.  Auditores,  quorum  quilibet  re- 
ditus  habet  pcr  annum  CC.  Millia  Maravedis ,  facientes 
5  24.  aureo?,  8.  rcal.  &  12.  Maraved. 
Secretarius  cotidcm  percipit.  ^ 

Duo  Officiarii  dicYi  Confihi-.cuilibet  L.  Millia  Maravedis 

qui  funt  80.  aurei,  tres  folidi.  ^ 
Obnunciator  lucratur  XL.  Mill.  Maravedis,qui  fmit  106. 

aurei,  52.  folidi,  &c. 
In  hoc  confiliode  bisomnibusnegotiumgen|^ir,  quse 
ad  bellum  fpeQant  cam  arcendi  quam  invadendi ,  raare vel 

tcxii 


»5« 


M    O   R    E  S. 


CCIT4 


is ,  tum  de  fortalitiis  &  commeatu 
fariis  omnium  Hifpaniae  ftatirora. 

CONSILIUM  CAMER^ 

i 


aliifquenccef- 


N  hoc  Confilio  trcs  funt  Auditores,  V^g^ff 
Sooo.Maravcdislocoltipendiinumerantur^imirum^. 

aureit4-real.9.  Maravedis.  \a\\\u  \A*t* 

Magnus  OifidalisSecretorum  ConfiUi,  5.MiliiaMara. 

^ShS^  quiUbct  3o.  MiiHa  Maravedis  obtj* 
t)nusobnunciator4uo.MilliaMaravedis,  quifunt  106. 

aurei,  52.  folidi  cumdimidio.  '  * 

In  hoc  Confiliocompeniationesfiuntorhciorum,  con- 

demnati  ad  mortem  liberantur.  Deportati  rcvocantur.dona 
quoquea  Rege  conftitutaexpediuncur. 

CONSILIUM  ACCEPTILATIONUM. 

HAbct  unum  Prsfidem ,  trcs  Auditores ,  unum  Secreta . 
rium.  Huic  coniilio  nulla  numerantur  ftipendia ,  &  in- 

fervit  iolumcxolvendis  Regiis  debitis. 

CONSILIUM  LIGNI- 

IN  hoc  Coniilio  agicur  de  illis ,  qui  damnum  aliquod  Re- 
giibintuleruntfylvis,  quapropter  Minift;i  &  Cu/todes 
earutn  examinantur.  ln  hocConiilio  funt, 

Unu*  Prajies,  Duo  Auditorcs,  unusSccretarius,  2. 
Rclatores. 

CONSILIUM  PORTUGALLIifi. 
rj  Ic  duofuntPraeiides,4.Coniiliarii,  unus  Secretarius, 
"  unubFifcalis.  HocContilium  cft  ingentis  lucri ,  inquo 
nosnon  muhum  hicoccupavimus,  cumplurimireperiantur 
icriptores ,  qui  de  illo  omnia  eleganter  tra&arunt. 

VICE-REGES,  ET  ALII  RECTORES 
HISPANO  PARENTES,  SUNT: 

Vlce-llex  Ncapoiitanus. 
Vice  -  Rcx  Sicilia;. 
Vice-Rcx  Navanae. 
Viee  wex  Vaienjiae. 

Guba> 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


P  A   N    I  A 
Gubernaror  Milanh 
Gubernator  Aragoniae. 
Gubernator  Cordennar. 
Gubernator  Majoricne  &  Minoricre. 
Gabcrnator  Ponugalliac. 

LEGATI  ,  QUOS  HISPANIAR.  REX  AD  EXTE- 
ROS  ORDINARIE  DELEGAT  ,  SUNTt 

LEgatus  Romam  milTus. 
Lcgatus  ad  Gallo*. 
Legatus  ad  Gcnnanos. 
Lcgatus  ad  Genucnfes. 
Legatus  ad  Venetos, 
Legatus  ad  Duc.  Savojse. 
Legatus  ad  Anglos  ,  Stc. 

CALCULUS  STIPENDIORUM,  QU/E  MINI- 
STRl  DOMUS  REGfifi 
PERCIPIU  NT. 

MAgnos  aulse  Magifter,  reditus  habet  3.  aurcorum 
Millia. 

Alii  4.  Magiftriaulae,  quilibet  1500.  aurcos  numerat. 
XXXI.  Nobiles,  quilibet  horum  perdiem,  6.  reales  habct. 

Decem  Camera:  Nobiles ,  quilibct  12.  reales  dedie  per- 
cipit. 

Trcs  veftinm  Crftodes,  quiiibetj  realesdcdic. 
Decem  adjutoresCamerse,  quorum  quivis  tf.  reales  dc 
die  pcrcipit. 

Quatuor  magni  roundimuliebrisCuftodes,  quilibet  IX. 
realcs  in  dicm  percipit. 

QuinquepanisprsefecVi,  4.  rcales  habet. 

Quatuor  lomnr  Cuftodcs:  primus  habet  4.  reales,  re- 
liquorum  quilibet  duos. 

QuatuorCulinse  praepofiti ,  quicuram  habent  ciborum 
fale  conditoruro  ,  quilibet  percipit  4.  rcales ,  ex  prioribus 
aliiduoduosrealcs.  _  \ 

Quantum  reliquorum  qui  aulne  Miniftcno  defunguntur 
fit  ftipendium  vid.  Les  Eftats  in  Rcipub.  Hifp.  p.  146.  247. 
&  fequentibus.  Porro  Rcgimen  Civilc  Hifpanicum  habet 
n  R  4.  Con- 


a  Conventusluridicos.  Unusin  oppido  Valladohd,  2.  In 
Crbe  Granatcnfi*  apud  Gallscios.4.  Navarr*.  primi i  duo 
Liorisfuntauaodtatis.  Intoto  Regno  da  cauffis  Civih- 
bus  &  criminalib.  in  Curia  Regia>&  locis  circumorca  ad 5 
Ieuca«cognofcitur,  duo  prxMki  finguhs  dicbus  Sabbathi 
cum  unoconfiliario  ibi  funt,  &  reorum  dehfta  cognofcunt. 
Prafes  quoque  cum  Auditoribus  carccrcm  intrat  ter- 
tioquoqucanno.  Cujus inrebus  jofticiae magna  efl :  Aufto- 
mas ,  tq  quibus  liberam  habet  poteftatem  capicndj,  etiam 
quemcunqueMagnatum, fine ullo  Regis  Impeno,  ficaufla 
iufta  fuerit,&  neceflitas  id  exigat.Confihum  Regale  fupre- 
mum  eft,ad  quod  tanquam  ad  caput  recurrunt&  provocant 
litigantes,  qui  fe  non  j  ufte  condemnatos  conqueruntur . 
CAUSS^  APPELLATIONUM. 

ILlae  ventilantur  coram  judicibusOrdinum.irrfingtilislCi- 
vitatibus  &  oppidis  conftitutorum ,  ab  his  ad  conventus 
JurHicos  appellatur,qui  in  prima  inftantia  non  nifi  in  cauflis 
orphanorum&viduarum,  &c.  cognofcunt.  Eft  &  judi- 
ciumreviforium,  quod  appellationes  non"  concedit  nifnn 
fumma  4.  mill.  aureorum,  ubi  appellatio  fit  ad  Regem,qui 
cauffa;  cognitionem  confiiiariorum  cuidam  permittereolirn 
folebat.  Tam  4.  in  hunc  finem  conftituti  funt  Audito- 
res,  &  cogitur  appellans  pars ,  deponere  1400.  duplas  aut 
dupfoneuleu  400.  Imperial.  admodum,  fi  cadat  caufla. 
Depofita  fumma  pro  tertia  parte  Caraerae  cedit  Regiar,  al  - 
tera  tertia  judicibus,  5  quibus  fuit  appeilatum  :  tertia  ccdit 
adverfario.Genusquoque  judiciieft,  ubi  per  commiffionem 
.extra  Ordinem  cognofcitur  Harum  renovata  eft  juiifdicYio 
aRege  Philippo^.  jamimperante  Ann.  1623. 

Uiitatum  quoqueeft  judicium,  diclum  Pelquidon,&  ju- 
dices  illius  Pefquafi  vifitatores,  quod  judicium  &  Syndica- 
tio  dicitur.  Debent  autem  omnes judices  lapfu  biennii  Syn- 
dicari,  hoc  eft  rationem  reddere  de  orficio.  Hi  judices Syn- 
dicatores,  Syndicandi  tempore  aborficio  fulpenduntur  > 
quo  duos  tabellarios  emittunt,  nunciantes  Syndicatum  re- 
fumendum  efle  de  orficialibus ,  fi  cuiquamj  querela  in  illos 
fit,  id  ut  triginta  dierum  fpatio  fiat  monent , .  jufta  tamen 
informatio  intercedit.  Vid.  Merul.  &  Refpub.  Hifp. 
Habuerunt  autem  leges  antiquitus  Aragonenfes ,  & 

Por- 


R   E   G   I  M 


HISPANIjE.    •  259 

Portugalli  fingularcs.  1.  Rex  in  pace  &  juftitia  Regnum 

regico,  nobifque  foros:  i.  e.  Leges  meliores  rogato.A  Aiau- 
risvindicata  bonadividantor.  Peregrinus  nihil  indecapiat. 
Jura  dicere  Regi  nefas  efto,  nili  fubditorum  adhibito  Con- 
iilio.  Bellumaggredi.pacem  facere,induciasinire,aliaque 
momenti  magni  negotia  Rex  traftare  caveto,  extra  Senio- 
rum  confenfum.  Nequid  detrimenti  Legesaut  libcrtas  pa- 
tiatur.  Judexintermecfiusefto,adquem  a  Rege  provocare 
(fi  iUequemlaeferit,fiqua  forteinjuriam  Reipub.intulerit,) 
jusfafqueefto.  Hincjudex  1.  juttitia  raajor,deinde  juftitla 
Aragdnum  dicluseft.  Hujusofficiumeratl.  judicareinter 
Regem  &  fubditosfuos.  II.  Cuftodire  L  L  Regnique  li- 
bertatem.  III.  Fororum feu L L,  dubia decidere, incujus 
declaratione  ftandum  erat.  Is  dijudicabat,  anlitcrse  Re- 
gis  ad  Officialesdirefteeeflent  contra  libertatem ,  &im- 
munitates  Regni,  nccne.  IshabetjurifdicTionemin  ipfum 
Regem,  &omnesOfficialesjudicat.  Inejusverba  Reges 
eorumqueofficiarii  jurare  confueverunt.  Eftque  hic  Afa- 
giftratus  libertatis  &  Privilegiorum  populi  fui  cuftos.  Cu- 
jus  poteftas  a  Regeimpediri  jurenonpoteft.  Coramhoc 
ftare  &  refpondere  omnes  cseteri  judicestcnentur,  five  fint 
feculares,  five  Ecclefiaftici:  quodjusfirmamjurisdicunt. 
Hujus  Viri  fentcntia,  vel  cOndemnati ,  inferto  incollum  la- 
queo  eximi  poflunt ,  &  in  cuftodiam  duci ,  donec  de caufla 
fiat  cognitio,  quod  dicere  folent  Aiaoifeftationem.  Hic  A/a- 
giftratusutreliquisiniocisHifpan.  a  Regc  conftituuntur 
advitam,  fedtamcn  dignitate  ilia  nequeunt  a  Rege  pri- 
vari.  Nec  Rex  foiusdeillorumcriminibus  judicarepoteft, 
fed  conjunclimcum  curla. 

Comitia  Arragones  ita  celebrant ,  ut  niii  omnes  ad  unum 
confenferint ,  nilcohclufum  fit,  Rexea  folu$indicit,judi- 
cantur  autem  a  Regibustribusdecauflis,  I.  Ferendarum 
fuppetiarum  fervitii  (ut  vocant)  cauiia.  II.  InNova  cujuf- 
que  Rcgisfucceflione.IlI.  Utprotemporum  Varietate  LL» 
dicantur  Reip.  confentaneas.  Lex  apud  Arragon.  nec  ro-- 
gari  nec  abrogari  poteft ,  nifi  ex  confenfu  Regis  &  proce- 
,rum,  ftatuumque  Regni. 

Conftant  iila  Comitia  bif  Ordinibus;  I.  Nobilitate* 
II.  EqueftriOrd.  III.  Civili  Ord.  IV.  Statu#cclefiaftico, 
qui  deraum  acceflit.  Solcnnia  illorum  vid.  ap.  Rempub* 

R  2  Hilpan. 


Uo  REGIMBN  CIVUE 

Bifpati.  Affefforcs  nigris  albifqu*calculis  fententiara  di- 
cunt ,  qui  vcl  abfolutionem  vel  condemnationem  denotant. 

NobilioresAiragonenf.  dicli  fuere  Ricci ,  quo  nomine 
Duces&Marchiones  veniebant.  In  Portugallia  Regimen 
Regium  fuit^abfolutiim  otiin  aliis.Tribunal  Relationu  anti- 
quhuselt.  Decem  judices,4-Auditores.  Procuratores  Fiici- 
Habethoc  tribuual  fuum  Cancellarium ,  qui  figillum  fuum 
omnibusanneaitfentcntiis.  II.  Tribunal  rerum  Ciyilium 
duplo  pluribus  conftat  officiariis  quam  prius.  III.  Tribunal 
n\ajoris  AuthoritatisRegiam  comitatur  aulam,habet  fupre- 
mjm  Jurifdift.  IV.  Tribunal  cognolcit  derebus  ad  coro- 
namlpe&antibus  &  Tribunal  quaeftorium  dittum  de  Fa- 
7.cnda  3.  habet  Proceres  principal.  qui  cum  369.  judicib. 
fententiam  ferunt  de  cauflis  aerarium  Regium  (pe&antibus. 
Eft  Confiliunfiftatus,ubitantum  funt  perfonae  Nobilitate 
eminentes.VI.  EftTribunal  rationalium. 

ln  RegnoPortagallia;  Dux  fuit  Braganzia.qui  hodie  per 
xlefeftionem  Regnicolarum  Rex  fatlus  eftjob.  4-audit  qui 
tertiam  partem  Regni  obtinuit,&  olim  proprio  jure.  Pra> 
terea  magnus  numerus-eft  in  Hifpan.Ducum^Marchionum, 
Baronum.Nobilium.Merula  Ducescnumcxat  24-Marchion. 
37.4Comites  58.  de  quibus  nunc  paulo  fufius  agendum. 
Ac  quidera  prjmum  Ordinc  Duces,aliique  majoris  dignita- 
tjsfecundum  Provinciasfunt  expendendi.  Ubiinterprae- 
Cipuos  numcrantur. 

DUCES  CASTlLIiB. 

r\  Ux  dc  Frias ,  Marchio  de  Verlanga , Comes  dc  Haro, 
*-/  Inlant  de  Lard ,  in  fua domo  Burgo. 
DuxdeMedinadeRieSeco,  Comesde  Malgar  &  dc 

Modtca  tn  Sicilia  Vice  Comes  de  fefterlin. 
Dux  Alva  &  de  Huefcar.  Marchio  de Coria ,  Comes  de 

Salvatierra,  Vice  Comesde  Salizes ,  &c. 
Dux  de  Najera,  Comes  de  Trivino,  &  de  Valencia, 

inluaaulaNagera. 
DuxdeAlbuqueVqua.,  Marchio  de  Cuellar&  Bielma  , 

Comesde  Ledelma. 
DuxBenjarvel  Vcjar  Marchio  de  Gibraleon  Comes  de 
/  b'JnalC34hr. 

Dux 


H    I    §    P    A    N    I  Ut 

Dux  de  Infantado  vel  Infantazgo ,  Marchio  de  Cenete 

&  Santillana ,  Comes  de  Saldanna. 
Dux  de  Efcalona  ,  Marchio  de  Villena  &'  de  Moza  >  Co- 

roes  S.  Stephani. 
Duxde  Medina  Celi,  Marchio  de  Cogollude,  Comes 

portus  S.  Mariae. 
Dux  deMaqueda,  Macchio  de  Elchcs&Toriyos ,  in 

fua  domo  Tolede. 
Dux.de  Poftrana  &  de  Eftremadura ,  Princeps  de  Eboli. 

Marchio  de  Argofilla. 
Dux  de  Francovilla ,  princeps  de  Molita  domusMen- 

dozae. 

DUCES  ANDALUSIjfc,  GRANADjE, 
MURCMi,  ESTREMADURiE. 

DUx  deMedinaSidonia,  Marchio  de  S.  Lucar,  de  Bar- 
rameda ,  Comes  de  Niebia.  ^  J 

Dux  de  Alcala  de  los  Gauzules,  Marchio  de'Tarifa, 

Comes  de  Ornos. 
Dux  de  Omjna  vel  Offouna',  Marchiode  Pennafiel  r 

Comes  de  Urenna. 
Dux  de  Arcos,  Marchio  de  Zahara .  Comes  de  Marchena. 
%DuxdeSefa&deSoma,  Comes  dc  Cabra ,  deBuena, 
&dePalainos,  Marchio  de  Bitonto. 

Duxde  Feria ,  Marchio  de  Cafra.   

DuxdeVeragva  ,Marchiode  Jamayainjudichs.  ^ 

DUCES    REGNI  VAL£NTi£, 
CATALONU,   E  T 
ARAGON: 

DUxCandiae,  MarcbiodeLombay ,  ComesdeOliva. 
Dux  Segorva,  Marchio  de  Comares,  Comes  de 
Prado. 

Duxde  Hermofaf  Comes  de  Ribagorca ,  Libcr  Baro 
dePedroia.  ^         ;  #  ■  '     '  4 

DuxCardonae,  Comes  Ampurias  nominis  CardoneoC 

Cardoue. 
Dux.dc  Lerma ,  Marchio  dc  Denia. 
Dux  de  Ljar.  Aragonebf.  ' 


REGIMEN  CIVILE 


MARCHIONES  CASTILI/E 
ET    G  ALLECI>E. 

MArchiodeAftorga,  Comesde  Traftamara&S.  Mar- 
thae,  famili?  Villalobos.  * 
Marchio  de  A  gviiar  del  Campo,  Comes  de Caftanneda. 
MarchiodeSarria,  Comes  deLemos&de  Andrada  ,  Co- 

mes  de  Villalua. 
Marchiodc  VianainGallicia&  Pimenteli.  , 
JWarchio  de  Velada  nomen  gerens  de  A  v/la  &  Toledo. 
Marchiode  AvilaFuentedomus  Zunigas. 
Marchio  Villefrancaz  nominis  de  Toledo. 
Marchio  de  Cerraluo ,  Marchio  de  la  Navas. 
Marchio  de  Poza  caput  lineae  de  Rojas. 
Marchio  de  Fremifta  domus  Benauldes. 
Marchio  de  Alcamzesfamilia?Henrici. 
Marchio  de  Tovara  aut  Tabora  nominis  Pimcntel. 
Marchio  de  Mirabel  faroiliae  Zunigas. 
Marchio  de  Verlanga  familia?  de  Touar. 
MarchiodeMondejar ,  Comesde  Tendilla  familiaeMen- 
dozs. 

Marchio  demontesclaros  ejufdem  familiae  Mendozae. 
Marchio  de  Cannete  ejufdem  familiae  Mendozae. 
Marchio  de  Ladradafamil.  Cuevas. 
Marchio  de  Monte  major  &  familiae  Siluas. 
Marchio  de  Onnon  Ducis  Valdemoro  famil  Herreras. 
Marchio  de  Moya  famil.  de  Pacheco. 
Marchio  de  Mcdrada  familise  de  Luna. 
Marchio  de  la  mota  linese  U  lloas  in  Galicia. 


MARCHIONES  ANDALUZI*,  GRANATyE, 


Marchib  de  Villanuevadel  Rio. 
Marchio  de  Ardalts  Comes  de  Tobar 


Mar- 


H    I    S    Y    A    N    I  &4 

Marchio  dc  Alguia  domus  Guzman. 
Marchio  SCrucis  Linese  Bacanae. 
Marchio  de  Betcre  nominis  Cardenas. 
Marchio  de  Villa  Manriqua  famil.Zanig£. 
Marchio  dela  Guardia. 
Marchio  de  Val  famHiae  Contcfianse. 

MARCHIONES  REGN!  VALENCl^.  CATA- 
LONLfc,  ARRAGON.  NAVaRRj£. 

MArchio  Navarras,  Dominus  deMontofa. 
Marchio  de  Guadalete  familias  Cordovae. 
MarchioInfularumLancerottas&  Forte  Venturce  Canar. 

famil.  de  Herrea.  , 
Marchiode  Aytonc  olimComes,  ViccCoraesdeCabra. 
Marchio  de  Camarafa  Comes  de  Riela. 
MarcbiodeCortes,  familiacde  Albret* 
Marchiode  Falfescaput  de  Paraltas. 
Marchio  de  Altamires  Lineae  de  Rojas. 
Eft  etiam  in  Hifpan.   Marcbio  de  Vilia  Vezar  norninK 

Sundoval&Rojas. 
Marchio  S.  Germani  nominis  Mendozae* 
Marchio  de  Laguna  famil.  de  la  Cerda. 
Marchio  de  Malagon  nominis  Pardo. 
MarchiodeAldcaNucva. 

M.«MoclSrfliRod,ig.,  ill.doM.ipic..  d.C.rtf»,, 
£cnonnuliialii. 

COMITES  CASTILIyE 

ET  GALLECIyF-. 
_  nmes  dc  Bonavcnta  ex  prxcipuis  Hifpania  opibus  re- 
C    dSbus  annuis  pollens  ad  ccntum  qu.nquag.nta 

millia  aureor. 
Comes  de  Alva  dc  Lifta. , 
ComTs  Se  Miranda  LinexZun.ganx. 
ComesdeCaftronom.nis  «endoz*. 


Coi 

D 


2«4  REGIMEN  CIVILE 

Comes  de  Onatccaput  familiae  de  Guevara. 
Comes  de  Siruel,  faroiliae  de  Velafco.  Co 
Comes  de  Rivadavia,  familiae  des  Aveltaveoas.  Co 
Comes  de  Buenda,  Domious  de  Duennas.  ( Co 

Comes  de  Luna,  familise  desQuinnones.  Su£ 
Comes  de  Paredes,  faroiliae  de  Mannqucs  ae  Lara. 
Comes  de  Fuentes  de  Val  de  Pero.  prtnfrra«. 
Comes  de  Ville Nova de Conneta, faroili* d eMM 
Comes  de  Nieva,faroilis  de  Velafco  in  fua aula  Nieva.  De 
Comes  deMonterrey,  familiae  de  Zuniga. 
Comes  dc  Fuenzeldanna ,  famite  de  Ribcras. 
Comes  deOforio,  caput  familiae  desOiorios. 
Comes  de  Sal  Vatierra,  nominis  d'Ayala. 
comes  deAhamira,familiae  deMofcoio. 
Comes  de  Pllego  familia»  des  Carrilias. 
Comes  de  Oropcfa,  famiHae  de  Tolede. 
Comes  de  Cif  uentes,  famiiiae  de  Silnas. 
Comes  deCorunna  de  Caropos,  familiae  Mendozac. 
Comes  deFuenfalida.caputfarail.  des  Ayalas, 
Comes  deChinchi>n,nominis  Bobadiila. 
Comes  dcOrgas>familiaeMendozae. 
Comes  de  Puebla  de  Montalban,  famiUae  de  Cardenas. 
Comes  deBarajas,familiaedeCapatas. 
Comes  de  Punno,familisde  Arras  &  Bobadilla 
COMITES    ANDALU  ZIM* 

Come9  dc  Palma,  famili.ne  de  Puerto.  Carrero.  • 
Comes  de  Aicaudetac,  nonr  inis  de  Cordouc, 
Comes  deOlivares,  familiaedesGuzmans. 
Comes  de  Caftelar  de  Saavedra. 
Comes  de  Baylen  vel  Vayleri. 
Comes  deVillar  famil.de Torres. 
Comes  de  MedcUin ,  nominis  dc  PuertoCarrero. 
Comes  de  Gelues,  caput  famil.  Portugailia?.  U> 
Comes  de  San  Eftevan.  velS.  Stephan;  I  Co 

COMITES    REGNI    ARAGONENSIS  ^ 

ET  VALENCl^E  c 

/^omesde  Arand*  ,  familise  de  Vorca,  i 

Comes  de  Saftago,  favaH  Aragon,  f  Q 

Comes 


HISP   ANIiE.  :c< 

Comcs  de  Belchite ,  familice  de  Yjar  de  Aragon. 
Coraes  de  Morata ,  famUise  de  Luna. 
Comes  de  Fuentes,  nominis  de  Heredia, 
Comes  de  Lodolfa,  nominis  Aragon. 
•  Comcs  de  Confentaina  nominis  Correllas. 
Sunt  cjuoque  multi  alii  in  «  Hifpania  Coraites,  ut  illi  de 
£Wa,  familhe  de  Colombi^illi  de  Chelvade  Alvayda> 
de  Caftro  Xeris ,  norainis  de  Sandoval. 
DeCombrade,  nominisMendozae,  deLennares. 
De  Moyalde  ,  de  Villamediana ,  de  Villalenga  de  Villa 

verdc ,  le  Cafarauios ,  de  Ayala ,  de  Salazar. 
Comes  deLodofe. 

DOMINI  PORTUGALLl,E. 

Du  x  de  Braganca  &  de  Barcellos,  cui  tres  paren t  Mar- 
chionatus,  7.  Comitatus,  &aliamultadorainia  plus 
quamcum  50.arcibus&  oppidis  centum  MilL  fub- 
ditor. 

Dux  dc  Avero,  nothusexfaroiliaMaifon. 
Dux  dc  Viliareal,  norainis de  Mencfes. 
Marchio  de  Ferreira,  nominisde  Melo. 
Marchio  Caftelli  Rodngo,  nominis  de  Mora. 
Marchio  dcVilla  Vizola. 
Marchio  de  Terra  nova,  titulus  natu  maxirai. 
DucU  deAvero. 

Comes  de  Fereas,  norninis  de  Perea. 
Comes  de  Of odondo,  nominis  Continno. 
Comes  de  Odoraira,  norainis  de  Noronna. 
Comes  deObimbello,  norainisPortugall. 
Comes  de  Marralba,  norainis  dc  Continno. 
Comes  de  Porto  Alegrc,  nominis  de  Silba. 
Comes  dc  Orandes,  nominis  cte  Almeyda. 
Comes  dc  Linnares,norainisde  Npronna. 
Comes  dc  Prado,  nominis  de  Sofa. 
Comes  deldannas,  nominis  Alcacava. 
Comcs  de  Videgeira>nominisde  Gama 
Comes  de  Pcrcla ,  nominisde  Bafoncelos&  Menefes. 
Comcs  de  Sabugal,  nominisdc  Caftello,  &  Branco. 
Comes  de  Sortila ,  nominis  de  Silveyra. 
Comes  de  Villafranca,  nominisde  Camara. 

Comes 


%€g  R  E  G  I  M  E  H  C  I  V  i  L  E. 

ComcsdeVillanova  norainis  de  Caftello  &  Branco. 
Comes  de  Tentugai  nominis  de  raelo  & 
Comes  de  Matufientos ,  nomiras  de  Soa  Sc  Meneie*. 
CoraesdeCaftanedanominisdeMenefes.  ^m^jA  t 

ComesdeAlcatin^titulusnaturaajorisDucis  de  VillareaL  < 

Comes  de  Bafto  nominis  de  Caftro. 
Comes  de  Caftanheiranominis  de  Atayde. 
Comes  de  Ataiaga  nominis  de  Manuel. 
ComesdeCaleba  nominis  deComara. 
Comes  Sandae  Crucis,  norainis  de  Mafcarentros . 
ComesdeTarouca  nominisde  Menefes. 
ComesdeMonfaco,  nominiscleCaftro. 
ComcsdeAlgaraiinominisdeAlgamii&de  Viipo  d:  Cc- 

imbra.  ,  .  . 

Vice  Comes  de  Puente  de  Lima  nominis  de  Lima. 
praster  has  Iiluftres  in  Hifpania  familias  videantur  etiara 
aiije  bene  multae  generofae  familia; ,  magnae  dignationis, 
apud  Pierre  D  Avity  tomi  Defcription.  General.  Euro- 
paepag.  94.95. 

REDITUS    ET  STIPENDIA 
VICECOMITUM  , 
PRyfcFECTORUM  MARIS  GENERALIU^ 
ARCHIEPISCOPOR  :   ET  EPISCOPOR. 
PRyEClPUORUM   GU  BERN ATORU  M  ET 
ALIORUM  SUPREM^  DIGNATIONIS 
IN  HISPANIA  VIRORUM. 

Vlce-Comes  de  Peralta  percipit  reditus  quatuor  mill. 
aureorum. 

Vice  Comes  de  ColmaaNavarraquatuor  mill.aureor. 
Vice  Comes  de  Ebuliio&o  millia  aureor. 
GeneralisCaftiliaefamiliaBPadella  Decera  milliaaureor. 
GeneralisCanariaedecem  mill.  aureorum. 
GeneraiisGaliciae  fex  miiiiaaureorum. 
AmmiralisAragoniaedecem  millia  aureorum. 
Prior  S.  Joannis  Caftiliae  quinquaginta  mill.  aureor. 
PriorS.Joannis,  Leonenf.  trigintamillia  aureor. 
Prior  S- Joannis  Aragonenf.  qaatuor  aureor, mittia.  m 


wm 


HISPANIiR  U7 

Prior S.  Joannis  Cataloniens ,  Duodecim  aurcor :  millia. 
1  rior  S.  Joannis  Valentie;  fex  aureorum  millia. 
Pnor  S.  Joann.  Navarr.  quatuor  millia  aureor. 

REDITUS  OA4NIUM  ARCHIEPISCOPORUAf 
ET  EPISCOPORUAf 
HISPANI^E. 

A  ^Cn*?.pH5,°puS  J^nus.Primas  Hifpani*,  &  Magnus 
*  *Caitili*Cancellarms,  percipit  reditus  ducenta  millia 

aureor. 

Arcbiepifcopus  Sevillae ,  a  Confiliis  Regise  Af  aieftatis,oao- 
ginta  millia  aureor. 

Archiepifcopus  S.  Jacobi  quatuor  &  Viginti  aureorum 
milha. 

Archiepifcopus  Valentisetrigintaaureorum  millia. 
Archiepifcopus  Saragolfequinquagintaaureor.  millia. 
Archiepifcopus  Tarragdnenf.  1 6.  mill.  aureor. 
Archiepifcopus  de  Burgos  triginta  aureor  millia. 

REDITUS  EPISCOPORUAf  ET 
SUFFRAGANEORUm  DE  TOLEDO. 

CPifcop.  de  Cuenca  percipif  quinque  &  quadraginta  mil!. 
aureor. 

Epifcop.  de  Ciguenca  quinquaginta aureor.  millia* 
Epifcop.  Cordusefex&  quadraginta  aureor. 
Epifcop.  Valentisetrigintaaureor.  roillia. 
Epifcop.  Segovia?  quatuor  &  Viginti  aureorum  miil. 
Epifcop.  de  Ofma  duo  &  viginti  aureor.  millia. 
Epifcop.  Joann.  viginti  aureor,  millia. 
Epifcop.  de  A  vila  v  jginti  aureor.  millia. 

REDITUS  EPISCOPORUA/,  SUFFRAGANEO- 
RUmQUE  SEVILLje:  ARCHIEPISCOPI. 

EPifcop.  deMalaga,  habet  triginta  numraorum  aureo* 
rum  millia. 

Epifcop.  deCadiz  duodecim  nummorum  aureor.  mill. 
pifcop.  Canariae  duodecim  aureorummill. 

REDI^ 


l4g  REDITUS   ET  VIRES/ 

REDITUS   EPISCOPATUUM  SUFFRAGANEOR- 

ARCHIEPISCOPAT.  S.  JACOBI. 
|7  Pifcop;  de  Coria  accipic  Viginti^  aureor :  millia. 

Epifcop.  Placentia?  quadraginca  aureor  :  millia. 
Epifcop .•  Aftorgse  ottodecim  aureor :  millia. 
Epifcop:  Camerae  Viginti  aureorum  millia.       #  # 
Epifcop-.  Academiae  Salamanticae  quatuor  &  Viginti  au- 
reor:  mill. 

Epifcop:CivitatisRodrigodecemaureor:  mill. 
Epifcop :  de  Mondegnedo  duodecim  aureorum  millia. 
Epilcop :  de  Orenfle  o&o  aureorum  miHia. 
Epifcop. :  de  Lugoo&o  millia  aureorum. 
Epifcop :  de  Fuy  quatuor  aureorum  millia. 

REDITUS     EPISCOPAT.  SUF- 
FRAGANEORUM  GRANATjE. 

EPifcop :  de  Almeria  percipit  quatuor :  millia. 
Epifcop  •.  de  Gvadir  ieptem  aureor  •.  millia. 

REDITUS  SUFFRAG ANEORUM 
VALENTlAi. 

EPifcop :  de  Orthuel  percipit  o&o  miilia  aureor : 
De  SEgorva  decem  aureor :  millia. 
Epifcop :  de  Uiveftra  fex  aureor :  miilia. 
Epifcop  Carthagenac  ,qui  nunquamfuit  fuffraganeus,  jam 
vero  fubjeccus  A4urciae>  16.  miiliaaureor  .* 

REDITUS  EPISCOPAT.  SUFFRAGA- 
NEOR:  DE  BU  RGOS. 

JO  Pifcop :  de  Calahorra  habet  viginti  millia  aureor. 
Epifcop :  de  Painpelune  viginti  milliaaureor. 

EPISCOP:  EXEMTI. 

EPifcop  •.  Leonenf.  quatuordecim  aureor  millia. 
Epifcop ;  de  0 vicdo  unum  fupra  viginti  millia  auretfr. 

REDI- 


H  I   S    P   A  N   I  2Cp 

REDITUS    PR/tCIPUORUM   IN  HI- 
SPANIA  MAGNATUM 
Agna  adminiftratio  ( vulgo )  Coramcndatura  Caftilias 
1 V1       praeftat  quatuordecim  aureor.  miil. 
Commendatora  de  Ocagna  millcquingentosaurcos. 
Coromendatura  de  Monte  Alegre  quinque  milliaaureor. 
lila  de  M on  treal  decem  aureorum  roiliia. 
Commendatura  de  Villarruvia  roille  ccncum  aurec*u 
«Commendatura  de  Viilbria  duoaureor :  roillia. 
llia  de  Vicdma  mille  quingentos  aureos. 
lila  dc  orcajoquatuoraureor :  millb. 
Illa  de  Pozo  Runio  mille  fexcent :  aureos. 
liladeMirabel  millc  trccentos  aureos, 
liJa  de  Villa  major  duo  miilia  aureor. 
liia  de  Campode  Eriptana,roillcquingentosaureos. 
IIladeEfcufadeHaro,  millequingentbsaur: 
Illa  deSocaellemos  quatuordecim  aurcor :  millia. 
Illa  deCqtralde  Almaqi>er  quatuoraureor :  millia. 
Ilia  S.  Cruci«.  mifle  aureo*. 

111  a.  dorcus  Provinciae  Caftiliae  duo  raillia  quingentot 
aureor* 

Illa ,  domus  campi  de  Montiel tria  mill.  aur. 
IIU  de  Aiedo,  &  Totana  4.  millia  aureor 
lila  deCarava  12.  milliaaureor. 
Illa de  Ciec,  a  mille 200.  aureos. 
Commendatura  de  RicoteO  aureor-.  millia. 
IHa  de  Socobo*  quatuor  millia  joo.aur. 
llla  de  Moratalla  novem  miilia  400  aurcos. 
IUa  de  Montizon  &  Chielana  tria  millia  200  aur. 
•  lllade  Torres,&  Cagnamares  mille. 
Ulade  Montiel  &  OHamiIle8oo.aureos. 
llla  de  Caricofa  unum  millejoo.  aureos. 
Iliade  Civitaee  Hermofa  quatuor  milL  aureor. 
Illa  de  Mambra  &  la  Solana 6.  roillia  aureor. 
Iilade5cgura>  Sierca  ,  ubi  Dux  Fcrarienf.  Comraendator 

elr,  duo  roillia  aurcor. 
Illa  dc  Veas ,  in  qua  Marchio  Almancaecft  Comraendator , 

quinque  miilia  aureor. 
Illa  de  Yelt  in  qua  Comes  de  Buendia  eft  Commendator , 

fexaurcorura  miliia.  Illa 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Fii 

CFMAGL.  2.6.152 


170  REGIMEN  CIVltE 

Illade  Abauches&  Viedmar  cujus  Comesde  Fuen-Salida 

Commendatoreft,quinque  aureor,millia. 
Illa  de  Villenova,de  la  f uente  dat  mille  500.  aureos. 
CommendaturadeMeridaquatuor  millia$oo.aur. 
Illa  de  Alhanga  quinque  millia  200.  aur. 
Illa  de  Alcuefta  duo  millia  aur. 
Illa  de  Ornachos  quinque  millia  5  00.  aur. 
Hujus  Commendaturae  Generalis  de  Oran  eft  Commcnda- 

tor.  f 
Commendatura  de  Palamos  mille  500. 
Illa  de  Clivia  unum  mille  aur. 

COMMENDATURiE  PROVINCI/E 
LEONENS: 

Es  t  etiam  in  Hifpania  ftatus  Cortes  voca tus  ,  quem  R  ex 
congregari  jubet ,  ubi  coroparere  debent  Deputati  Re- 
gnorum  Leonis,  Toledi,  Granadse,  Cordovae,Sevillae,  Aiur- 
cix.  Civitatumde  Burgos,Salamancae,Segoviae,Seriae>Avi- 
lae,Cuencae,Toro,Zamora3,Guadalajarae,VaUadolid  &  Ma- 
driti.  Hi  Deputati  conveniunt  ad  examinandas  Regnorum 
graviores  caufTas.  Rex  ibiipfe  adeft,ut  &  alii  deputati  plu- 
rimi  Magnates,ad  ferendaVota  congregati.Illa  quse  ibi  per- 
aguntur,  Legisobtinent  vigorem;&  inviolabiliterconful- 
ta  obfervantur,  non  fecus  ac  in  rebus  facris ,  quae  per  Syno- 
dos  judicantur&  deccrnuntur,fieri  folet. 

lmperat  quoque  Rex,  ut  in  Afonc,on Cortes  conveniant, 
ubi  juramento  fidelitatis  Regi  fe  obligare  tenentur  Ara- 
goncnfes  ,  Valentiae,  &Cataloniaeincolae ,  vel  fefuccef- 
fori,  Regisfilio  fideobftringunt.  Vltimum,illud  dignum 
eft  fcitu ,  quod  fubditi  Regi  Hifpaniae  fubjecVi ,  fubmilTam 
praeftent  Dominofuocumreverentiaobedientiam.  Status 
per  diplomata  Regia  publicafquefolent  convocarjliteras, 
ut  &  rnandata  expieiia.  Intra  Civitates  vero  Hifpanicas 
magna  eft  diftin&io,  quoniam  illae  proprie  itadicuntur  Ur- 
bes,  ubi  Epifcoporum  eft  fedes ,  vel  Archiepifcop.  aliae 
etiam  hoc  gaudent nominc ,  quae  tamen  nullos  habent  Epi- 
Tcopos.  Magnisetiaminter  fediffidentprsefogativis,  nam 
Civitates  oppidamultumantecellunt,  ita  ut  cum  quaedam 
orianturcontroverfiae ,  oppida  fuarum  civitatum  partesfe- 
*  quantur, 


H    I    S   P    A   N   I   JE.  t7t 

quantur,ex  quibus  etiam  dependent.Vt  veroex  oppido  Ci- 
vitasfiatiad  idnon  tam  magnitudo  >  quam  antiquitas  rc- 
quiritur  «cum  multae  parvse  fint  Civitates,  &multa  magna 
oppida ,  vcl  urbes.  vid.  Pierre  Davity  p.  96.  Tom.  1 . 

DIVITIjE,  opes  et  vires 

HlSPANIiC. 

rj  Ifpaniarara  habet  flumina  ,  nec  multum  pluviis  irri- 
"  gatur,  itaut  hacde  caufla  rerum  copia  non  ubique 
gaudeat,  nec  commerciis  ficut  alie,  Regiones  adeodives 
iit.  Cum  cnim  commerciorum  lucra,  ex  commoditate  cre. 
brius  ad  locum  vifitantium  mercatorum  dependeant,  com- 
rooditatem  vero  terra  plana  fluminaq;  navigabilia  faciant , 
Hifpaniahiscaretbonis ,  montofa  fiquidera,  &  flumini- 
bus  paruro  pervia,  &  ca  propter commerciorum  abundan- 
tiaminusclaraeft.  Atportuscontra  valde  habet  commo- 
dos,  ad  quos  vaftum  mare  ingentes  mundi  opes  eru&at ,  & 
mercatura?  amplam  aperiunt  viam.  Divitise  illius,quc£  in  his 
fpe&anturportubusfunt;  vinum ,  oleum,  cera,mel,  fac- 
charum^crocum,  ficus,  fruftus  varii  generis,  quorum  tan- 
ta  hicappellit  abundantia,  utetiam  Septentrionalibuslocis 
fuflkiat,  ut  funt  mala  citrea,  aurca,  ficus,&c. 

In  Murcia,  optima  faciunt  excreta  Vafa,  ut&fubtile 
valde  fericum,  ex  quibus  multum  pecuniae  colligitur. 

Ifj  UrbeCartagena ,  mercatura  lanae,  floret,  quejnGe- 
nuam,  Milanum,Florentiam ,  &  in  alia  importatur  loca. 

In  Regno  Granatse  praeter  ferici  abundantiam,  lana?  quo- 
queincredibilis  eftcopia,  magnam  exhibens  lucri  viin. 
PortusSevillenfes,  ingenti  commodo  Hifpaniam  beant, 
quiaomnium  rerum,  quas  America  tribuit,  abundantiarn 
praeftant,  putaVini,  olei.mujtorumque  diverforum  fru- 
c 1 1  i um :  tanta  vero  praefertim  vini  alluit  copia ,  ut  communi 
ufu  dicant ,  quando  fingulis  diebus  4.  millia doliorum  vini, 
Sevillam.non  importantur,  neceflum  eft  ut  fe  qui  fidera 
obligavitpro  Daciaf  vulgoaflecuravit )  a  menfa  furgat, 
fidenique  datam  fallat. 

In  hoclocodeponuntur  onera  auri  argentique  novae  Hi- 
fpaniae  &  Peru ,  tum  uniones  Cubae ,  conchae  Mexicanae  , 
faccharum,  &  novaeHifpaniola?  infulx  tergora,  aliaque 

novi 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


Hi  vero  equ.  adco  ,n  do J»«  ^ 
ut ,  pritterfpintus quos altosJpirant ,  au  F«  r 

inBilbaoboni  cudunmr  cnfes.  Guipufcoa  pecumam  racic 
exiUis,quiinTholofettaparantur.  , 
Portugalliaferici  magnam  vim  alienismitt^^ 

melioris Hot* in confiniis Braganz* S0?fic^U/:?fl  '^^e 
dolia  ad  exteros  mitTa.non  parva  domims  reddunt  Iucra,que. 

tamen  ut  plurimum  Algarbiam  e.xPortantu'\       eft  ;n  au0 
Lisbona  aditum  prsbet  omni  mercatur^locus  clt  n  cjuo 

commercialrKUsorien^ 

tiufque  Septentrionis,  commodo  cxpcdiuntur.^Hscilia 
eft ,  cius  ttupendas  roaritimas  clafles,&  exercitus  ingentes, 
fuftcntat ,  verbo ;  qtve  univcrfo  Hifpanix  Regno  neceflaria 
fuppeditat.  Qux  cx  mundi  longe  lateque  ^1*™1**™* ' 
lam  convehuntur  bona,pr*cipua  numeramus  hxc  canoia 
prjebetexquifitifaporisvinum  Creticum,  quod  adlnaos 
Orientales  etiam  pertingit.  .  f 

Ex  Barbariaadteruntur  plurima  coria,multiquepretiou 
lapides,tumtapetesvariigenerispretiique,  non  vulgan*. 
Ex  Anglia  multae  appeUunt  naves ,  mercibus  ,  lmpnmis 
pannisonufta?. 

Ex  InferioriGermania  tcxtrina  tcla  ad  vehitur.Gallia  ex- 
hibet  frumentum.  Bifcajaarma ,  India  occidentalisoptima 
tcrgora ,  in  grandi  copia,  lnfula  Hifpaniola  faccbarum  ,  & 
cum  auroargentum  miniftrat. 

Brafilia  facchari  plurimavenit  copia,  quae  fingulis  ac- 

crcfcitannis.  . 
Madrituaipraeftat6oomenfurasfacchan  hngulis  annis» 

quodoptimum  elVejudicatur. 

Ex 


H  I  S  T  A  N  I  /E^  271 
Ex Capo  Verde  ingens eft  copia  facchari,corii,cer£,  ole? 
&c.  Infuiam  Pfincipia;  facchari&  Gryzseabundantiacom- 
inendat. 

Infulse  Azores  glaftum  pracbent  copiofum ,  quod  Siculis 
&Anglisdefertur:ubi  quoquecx  rupealumen  faciunt,quod 
melioris  nota?  efTe  creditur. 

Guineafolumaurum^rajftat,  Ihdia  Oricntalis  aroroata 
variigeneris,  ex  quibusingens  nummorum  fumma  colli- 
gitur,confert.  Zingiberis,cinnamomi,mafticif)caryophyUi, 
nucismyrifticsecopia  200000.  coronatoruro  fumma  afti- 
matur.  Chryfocolla,  camphora  ,Sandatom,  aloes&c.  pro 
40.  millibus  aureor.  adferuntur.  Quale  tributum  pretiofi  la- 
pides  ,  &  uniones  Regi  tribuant,  expeditum  haberi  nequir, 
cumhujufmodipretiofx  in^esclanckftino  ut  plurimum 
inercatu  infcrantur  ,  &  minoriilarum  pars  inveftigalium 
exacTionem  veniat. 

Ex  China ,  Atfalacca ,  Malvia ,  Bengala,  Pegu,  Lambaya, 
aHifqueadjacentibi^locis  ,raultum  venit  albi  ferici ,  vafa 
inurrhina  ( alias  Porcellane )  magni  pretii  valorifque  opti- 
mi,  cum  rebusaliismultis  ,  quseindeliciishabentur.  Ad- 
vehunxur  ibi  etiaro  ex  China  margaritae  minores&  vendun- 
tur  Lisbona» ,  cum  roagno  fane  ?pretio. 

Excadem  china,  variaadferuntur  tabulata,  lignaque 
odorifera,  ex  quibus  tabula?,fcamna,  &  alia  hujufmpdi  con- 
ficiuncur,  quid.quod  ipfiChinaetaliajam  parata  habeant, 
afFabre  fatisauroadhibitoexfculpta ,  ex  quibus  illorum  in- 
geniofalndoles  fatis  eiucet.  Perlia  ex  auro,  ferico ,  &  lana 
elegantes  miniftrat  tapetes.  Hc&alixbene  multae  mer- 
ces,Li$bonaman%untaftdtim,&exhac  reliquis  Europae 
Regionibus  exportantur ,  hacque  ratione  ingenti  fumroa 
numroorum  Regis  Hilpaniarum  thefaurum  locupletant. 
EnimveroquamvisRex  Hifpaniarum  extantarerum  pere- 
gre  adveftarum  ingenti  copia>dives  exiftimandus  effet,con- 
tra  tamen  egenus  reapfe  cft :  caufam  huj  us ,  in  tanta  copia, 
inopiae  ,Politici  reddunt  hanc ,  quod  Miniftrorum  fuorum 
fraude  circumveniatur ,  quibus  uti  rcrum  aliarum.  ita  etiaro 
*  Afercatura?Regimen&  reditus  committitur,  fibi  partcm 
aliquamex,  iis  fervando.  Alit  equidem  adhuc  tresVicc- 
Rcgcsin  ilndia,  inMalaca,  Ormo,  &  Alozambico ,  qui 
aniroadvcrtunc  nearoroataper  mare  rubrum  Alcxandriam 

S  evehan- 


E  D  I  r  u 


^ehantur.idquodtarnenccebriusproptcrcorruptam^. 

niftrorum  fidem  fafturri '  eft.  •  annur,,  qui  ex 

Mittuntur  etiam  in  Chma  g rand lore.  J«  a  • 
Flandriaveniunt,  Sproreab  (o  ^""^.lana.veftes 
ibi  aureo  In  Brafiliam  defertur  vinum, j"nr£m>arteID  exer. 
varie.quod  ibi  ncmo  reperiatur.qmmanuanara 
ccret  hae  veroveftes noh proincoys.  qm numinv. 
lent,  fedLufitanisadferuntur.  faccharum,  aro- 

1„  Angliam  advehitur  vinum,  oleura ,  faccharum , 

nata,  ut & in  Belgium ,  faCcharum. 

NavesItalica?ex»nerantLifbonae  aromaw,  . 
Quodreditus  Regis  attinet,  certum  e ft ,  j quo dpercip 

quam  2.  railhones,  e*Portu«a,  cirater  3.  u 
TerraNova,ExHifpania  i.lStion.Sc  400000.  ^onator. 
Exceptis  illis  reditibus  qui  extra  ordinerrv thefaurc ej u i  ac 
crefcunt.  Afaximosveroipfi  reditusfubfidium  ^clcjiafticu 
f acit,ex  quibus  naves  galers  Ai&m)  c#aran,  &  rnen i  Hh 
fpani* ftatusfulciriqueat,  excepus gratmtis popuh don  . 
•  RegnumNcapolitan.  fingulis  tnennns  arater  1  mil- 
lionem  &  100000.  coronat.  ut  &  Sicilia,  Sardinia ,  Duca- 
tus  Milan.  Caftiiia;  &  alli  novi  Orbis  ftatus  fuis  ftatis  tem- 
poribus  maenaRegipraftantmunera.  MiiTos jamracimus 
ordinds,&  comraendaturas  S  Jacobi^Calatrav^Alcantaras 
&c.  exquibusmagna  Regipecuni*  accedjt  vis  ,  niii  ma- 
jorem  miniftrorum  improbi  mores  (quibus  nulkeopesfa- 
tis  efie  poffunt )  confumerent.  Cceterum quo  majores  K.ex 
Hifpaniaeopes  habeat ,  eo  tamen  majoribus  mcugeat.  vid. 
Leb  Eftatsin  Regno  Hifpan.  . 

Non  eft  iis  adhibenda  fidesqui  creduntHilpaniacarma 
deeffj ,  quoniam  in  Biicaja  tanta  illorum  conficitur  copia, 
quantavixalbiin  Europa,  tumin Guipufcoa,  quampro- 
pterea  defenfionem  Caftiliae  &  Leonis  nominant.  Habent 
quoquearmaquseinGallicia  conficiuntur ,  ubi  optimura 
totiusRegionisferrumreperitur.  In  Hifpania  id  accurate 
obfervatur,  ut  femperoao  vel9milliones  hominum  nu- 
mercntur^quem  tamennumerum  Bcllam  Belgicnm  &  Ger- 
manicum  valde  imminuit ,  cxceptis  illis  ,  qui.in  Infulas 
Italias  pafiim  funt  delegati|  veletiarain  lndiam  oriental. 
naviuarunt. 

ccete* 


H   I    S    P    A    N    I   &t  tjr 

Caeterum  excrcitia  milicaria  parum  exercentHifpani,neC 
ulli  in  perpetuis  fecaltrisoccupant,  niti  quidam  Equites: 
ftationesmilicum  exigua?  quoque&  rarxlunt  Hifpanis. 

Hoc  inde  quoquc  pate,t  quod  ex  Porcugallia  non  plus 
quara  6.  millia  boni  militis  que  magno  difpendio  educi 
queant.  Hoc  eciam  in  caltrisoblervarc  licet,  Hifpani  militis 
iemper  parvum  elle  numerum  ,  qui  camen  propcer  difcipli- 
nammilitarem'  inomnibus  exactam  magni  aeltimacur. 
"  Illorum  autem  quiltipendia  mercnt  peditum  6.  vel  7* 
i  j^iiiliia  ,  in  Navarra  nimirum ,  Guipufcoa  ,  Catalonia  > 
PWRigallia  .Granata,  Andaluzia,  &aliis.In  Infula  Mino- 
ricafuttentantur  *oo.  milites. 

Eft  etiam  jn  Hifpania  Equitatus  cum  Afagiftro  Equi- 
tum  &  ejus  focio.  Praecipua  eft  Statio  Caftiliae  Veteris  con- 
ftans  quindecim  Legionibus  miiitaribus ,  quae  dicuntur  ma- 
gna?  haftse ,  faciuncque  mille  haftas.  Extra  has  quinque  funC 
Legiones  militis  expediti,cuiLegio  6oo.fdopetarioiu  equi- 
tum  adnumerat ,  omnes  hi  faciunt  numerum  560.  mili- 
tum ,  qui  ex  Caftilii  fuftentantur  fumptibus. 

ln  Navarrae  autem  Regnum-manus  certamilitum  mifla 
eft ,  quae  (ingulis  mutari  folet  bienniis. 

Extra  flationem  militum  in  Caftiline  Regno  agentem, 
Equitatusquoquein  Granada&  Andaluzia  invenitur.  Pro- 
( pcer  viciniam  Barbaria? ,  &  aliosimminentesleviorisiarm3- 
"  turae  hoftes.  Habentur  ibi  100.  milites  cum  3.  rniilib. 
cquitibus ,  in  CaltUienfi  ftatione  collocatis. 

Equices  adhaec  funt ,  ditii  de  Quancia ,  hoc  cft,  quantita- 
tis  5780.  Hic  equitatus  ad  omnera  excubat  occafioncm 
prompcus  ,  bonifquegaudet  equis.  Vires  maricimas  Hilpa- 
noruraquod  attinej,  10.  vel  n.  galeras  (  ut  vocant }  in 
prompcu  habenc,  &  i2-  galiones  maria  Africae  pcrerran- 
tes.  PraeterbascmultseinPortu  Lisbonenli&  Sevillae  pa- 
rataehabenturnaves,  adomnem  conflictum  comraodae.  ^ 

In  Regnorum  confiniis  caftella  munitiflima  coptra  yi- 
cinorum  incurfiones  habent  ,  illaquc  pradidiario  militc 
optime  firmant,  itaut  ai  defperacionem  hoftium  aniroos 
fe.piuscompellant ,  qui  in  occupandis  Hifpanorura  caftel- 
lisdefudant.  vid.  Pierre  D*  Avity  &c.  Tom.  1. 


REGI 


REGIMFN  CIVILE 

REGIMEN  PROVINCI^  LEONEN: 

HUjusCommendator  Marchio  S.  Crucis  habct  n.  rnii- 
liaaureor.  . 
commcndatura  (ut  vocant)  de  Aguza ,  prasftat  deccm  mil- 
liaaureor. 

Illa  de  Guadalcanal  4.  miiiiazoo.  aureor. 

Ula de  Puebla  de Sancho  Percz  duo  millia aureor. 

Illa  Reginse  quatuor  aureor.milli3  cum-500. 

lilade  ia  Fuente  la  maitt re  duo millia 200.  aureor. 

1 1  la  San&orum  quatuor  miilja  300.  aui  eor.  A  j 

Hla  de  Villa  Franca  unum  mille  aur. 

Hia  de  Bien  Venida  tria  miilia aureor. 

HladeUfagre,  mille,  500.  aureor. 

Hia  de  Riberatria  miliia  aureor.  • 

Illa  de  Hinojofa  i.mille  zoo.aureor.» 

I  lla  c-cdific.  Provincis  Leon.  facit  6.  millia  aureor. 

Jila  de  Cordoiie  tria  millia  aureor. 

Illa  dela  Barra  miile  500.  aureor. 

Illa  ArcisTorafe  pertinensad  comitem  de  Benevent. 

Ula  Arcis  Viridis  500.  aureor. 

JlladePenna  Ufentead  Aiendocam  duomiilia  500  aureor. 

I  lla  deTi  iane  ad  portus Caranoi!  fpe&ans  milie  500.  aur. 
Magna  Comraendaturade  Montalvan  4.  miil.  aureor. 
llla  deOrchentaad  Mendocas  500.  aureos. 
ilIadeMuferos,  ad  Cardenas^oo.  aureos. 
HladeZagra&deCenette,  adillos  dc  Toledo  2.  miilia 

aureor. 

Commendatura  de  Avellino  in  Siciiia  mille  500. aur. 

I I  ia  de  Fradrel  pertinens  ad  Bacane*  400.  aur. 
llla  de  S.  Coioire  pertinens  ad  Spinolas  miile  aur. 
Commendatura  de  Vefante  in  Francia  duo  millia  aur. 
Commendatura  deOrien  in  Bearnia  500.  aur. 
ConTmendatura  de  Eftepefex  miliia  aureor. 

lila  de ^aracuellos  pertinens  ad Ceveilones duo  mill. aur. 

lila  de  Moutijo  mille  500.  aureor. 

Iila  de  Mohernaudoduo  millia  aureor. 

Illa  de  Oroja  ad  Valdefes  tria  millia aureor. 

lila  de  Lolon  pertinens  ad  Acugnas  mill.  aurcor. 

llla  de  Mora<ad  Pimcnteies  mille  500.  aure. 

lila  de  Eflrevicra  ad  Lunas  800.  aureor. 

Ulac 


n  i  s  r  a  n  i  m.  m 
Illa  de  Huelamo  400.  aureor. 

Illa  de  Wures  &  Vernat;uea  ad  Guevaras  fack  500.  aureor. 
Ula  deCaftillejade  la  Cuelta  300.  aurcor. 
Jlla  Arcis  Viridis  pertinens  ad  Guzmanes  redgit  300.  aur. 
llla  de  Almendralejo  adCugnigas  z>  millia  400.  aureor. 
HladeA/ontemolin,  adToledos  n.ille-KX)  aureor. 
IlUdcMe3ioadelasTorresadPadillas  z.miliia^oo.  aur. 
Hlade  Monafterio,  cnius  commendator  elt  Marchio  dc 

Cagnete,  racicmille  500.  aur. 
Illad  e  Cal^adiia  ad  Moncadas  mille  500.  aur. 
Illa  de  Aquirejo  ad  Cugnigas  facit  600.  aur. 

REGIMEN  ORDINIS  S.  JACOBI. 
T}  Egimen  deQuintanar  facit  80.  aureos. 

Regimen  Vilte-NovaeSc  de  Alcaudete  500.  aur. 
Illud  de  MoteSo.  aur. 

Regjmen  de  Velez,cui  praeeft  ComesdeBucndia,<oo.aur. 

Regimen  de  Bienvenida  400.  aur. 

Illud  de  Higuera  •  800:  aur. 

lliud  porteReginae  ioo.aur. 

Illud  de  Contalgallo  200.  aureos. 

iUuddeFuentede  Aiaiftreioo.aur. 

lllud  de  Montonches  mille  200.  aureos. 

REGIMEN  ORDINIS  CALATRAV>€. 

HUicprseft  duxde  AlbadomusToIedana? ,  reddit  100. 
oiill.  500.  aureor. 
Regtmen  didti  Ordinis  novem  millia  aurccr. 
Regiraen de  Cafteilanor  z.  miliia  aureor. 
lliud  de  Almagro  pertinens  ad  Lunas  &  A/endoza  facit 
mill.  aur. 

lilud  4te  Mudella  quatuor  millia  ^oo.aur. 
lllud  de  Caftilferas  ad  A/anriques  dc  Lara  (juatuor  mill. 
500.  aur. 

Hiud  de  Alrauradid  in  Velafquos  mtlle  500.  aur. 
Rcgiman  deCarion  milleSoo.  aureos. 
llluddeToroba  adSiluas  mille  500.  aur. 
Jlludde  Valde  Pegnasad  Padillas  tria  rmllia  600.  aur. 
JlluddeMontauchelos»  adPimenteles,  nullc  500.  aur. 
JUuddeFuente&  Moral,  Cortlcuas  &  Ponces  de  Leon 
mUl.aur.  S  3  Ulud 


• 


278     SPECIALI   s  SR   E   D    1    T    °  S 
Illud  de  Moral  Euriques  de  Riberas  ,  &c.  7.  mill  500.  aur. 
RegimendeCorraldeSaraguelPadilla?,duorfiillia6oo.aur. 

Regimen  de  porto  plano  ad  Moros,  mile  soo.  aur. 
Regimen  dcAlcoleaadOrtizes,  mille^oo.  aur. 
Regimen  de Vallcfteros ,  mille  300.  aur. 
Adminiftratio  de  Daniel  facitduo  millia 700.  aur. 
llla  de  Pozuela  Acugnas  %  mille  1 00.  aiir. 
Illade  AlmodonarCampi  Cugnigas&  Cordciias,  i.  mnL 
700.  aur. 

Illade  Herrera  ManriquesdeLara^duo  milliaaur. 
Illa  deMacanares,cujusMarchiodePliego  Regens  eft, 
6  mill.  500.  aur. 

AdminiftratiodeViveros,triamill.  400.  aureor.  • 

llla  de  la  Pegna  de  Martos. 

llla  domus  de  Cordoiie ,  2.  millia  500.  aur. 

Adminiftratio  de  Velmez  ,700.  mill.  aur. 

IllaCalatravae»4.  mill.  aur. 

Illade  Soritaad  Sandoiiales ,  quinque  mill.  aur. 

Illa  de  Vallega ,  mille  centum  aur. 

Illa  domus  de  Toledo,mille  loo.  aur 

Illa  domus  Talaverae  ad  Enriques >  800.  aur. 

Illa  doraus  Placenca  ad  Oforios  ,   cujus  Gubernator  eft 

Comesde  Adrada  >tria  milliadoo.  am\ 
llla domus  de  Sevilla  &  de  Niebal,racit  tria  roill.  aureor. 
llladeCagnaveral,  duomillia  aur. 
Illa deLepera,  cujus  adminiftratorcs  funt  Gubernatores 

Caftiliae ,  mille6oo.  aur. 

PRIORATUS    DICTI  ORDINIS 
CALATRAV^:. 
pRioratusdela  Fuent^  milleaureor.  .  • 

f„  Prioratus de  Afuquefa,  600.  au<^F:  j  : 

eQ*  ^^'.^^«na.iniUe  aureor. 

eS.*Benedidide  Toledo  ,  6oo.  aur. 
lUedeConte ,  200.  aur. 
SacriftiadiftiQrdin.  2.'miU.  400.  aur. 

'1    REGIMEN  ORDINIS  ALCANTAR^S. 

LaUayenadiaiOrdinis,6.mill.  24c>.  aur.  • 

Regi. 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQu 
Images  reproduced  by  courtesy  of  ihe  Biblioleca 
CFMAGL.  2.6.152 


HISPAN  IjE. 

Regimen  de  Azanchahduo  mill.200.  aur. 
llludde  Magdalena,tiia  millia  300.  aur. 
De  Hornos,  400  aureor. 

lllud  de  Vatumbera  &  jurifdicYion.  de  Badajoz  , 
aureor. 

Regimen  domus  Calatravse,duo  millia  500.  aur. 

Regimen  dePortezuelo,triamill.  150.  aur- 

lUud  deV  Puebla,  mille  100.  aureor. 

Regimen  domuum  deCoria,duo  mill.  300.  aur. 

lllud  de  Nelis  &  de  Navarra,  mille  500.  aur. 

Illud  de  Caftilia,  duo  roill  400.  aur. 

lUud  de  Eglas,  tria  mill  500.  aur. 

Illud  de  la  Molareja,  4.  miltia  aur. 

lllud  Saniivagnez,  4.  mill. 

IUud  de  Mayora,miU.50O.  aureor. 

llluddc  Parragal.milL  100.  aur. 

lllud  de  Velvisde  Sierra,  mill.  aur, 

Adminiftratio  de  la  Sar^a,  500.  aur. 

liia  de  Yenfayan,  mille  500.  aur. 

Illa  de  Herrea,  800.  aureor. 

Blade  Caftelnovo.  4.  millia  500.  aur. 

Hla  deCabeca  el  Biiey,  triamiU.  600.  aur. 

Adminiftratio  S.  Spiritus,  2.  mill. 

Illa  de  Calamea,  4.  mill.  300.  aur. 

Ilta  domus  Calatravae,  t .  mill.  200.  aur.  ^ 

IlladeQuintana,  milleaureor. 

Illa  dela  Paradela,  %.  mill.  aur. 

Hla  dc  Galizuela,  2-  mill.  *oo.  ayr. 

Illa  dc  Parragofa,  tria  miU-  300.  aur. 

Hla  del  Adelfa,  800. aur.  #  9  1 

1URISDICTIO  DICTI  ORDINIS 
J  DE  ALCANTARA. 


*79 


1 00. 


u  Jb  Alcantarse  Jurifdiclionesi mille  500.  aur. 
lurifdiaio  de  Magazela ,  500.  aur. 
Illade  Hefadc  Alcorchan,mille4o: 
Jurifdiftio  de  Banquerencia,  400.  ai 


D 


o.aur. 


S4 


PPvIO- 


2*0 


SFECIALIS  REDITUUM  CALCULUS 


PRIORATUS  HUJUS  ORDINIS. 

QAcriftiadicViOrdinis,  500.  aur. 
^  Prioratus  del  Campo ,  $00. aur- 
Prioratus  de  Magezela ,  400.  aur. 
PrioratusdeCalavea ,  400.  aur. 

SPECIALIS  REDITUUM  CALCWLUS 
QJJOS  EX   OMNIBUS    SUIS  RE- 
GIONIBUS  R£X  HISPANI^ 
•PERCIPIT. 

SAlinae,  quseinRegnoHifpanis  reperiuntur,  praftant 
annuum  lucrum^j.  miliiones  Aiaraved,  • 
Decimae  Maris ,  amercatoribuspraeftandae .  quiperCafti- 
liam  comrneant  ex  Bifcaya  de  Guipufcoa  venientes ,  70. 
milliones  Maraved. 
Decimae  maris,  quas  folvunt  illi  qui  Regnum  Legion  : 
tranfeunt,  &  quolibet  anno  miUionem  Maravedis  prx- 
ftanc 

Decimae  maris  alluentis  Afturiam  ,  valent  fingulis  annis 

378.  mifliones  Maravedis* 
ReditusPraefeclurae  Urbis  de  Bilbao  valent490.  million. 

Maraved. 

Civitas  Burgos^illiufque  territorium  folvunt  3.  &  Alcavales 

quolibet  anno  17.  million.  Maraved. 
La  Aferindal»  hoceft  Vrbsjurifdi&ionisde  Burgos>  folvit 

fingulisannis  2.  miIUon.66.miliia  Maraved. 
Mons  de  Oca  folvit  finguiis  annis  54.  millia  Maravedis. 
Merindal ,  alias  de  la  Rioja,  f cl vi^tres  million.  Maraved. 
Merindalde  Ebro  folvit  1.  milliones  Aiaravedis. 
Civiras  de  Vi£toria  fingulis  annis  folvit2<^p.  milliaMara- 

vcdis. 

Provincia  Guipufcoa  folvitmillionem  180.  mil.  Maraved. 
Fodime  ferri ,  quas  in  eadem  rcperiuntur  Provincia,folvunt 

50.  miliia  Maravedis. 
Sept^m  Merindales#Caftilix  Veteris  942.  miliia  Maraved. 
Urbs  Mena  folvit  annuacirn  228.  millia  Maraved. 
Provincia  Civitatis  de  Logrogno  lolvit  7»roilliones&  74** 

millia  Maravedis^  I 

Urbs 


HISPAN    1  ,jr 

Urbs  Janquas  illiufque  terra  541.  milliafolvit  Afaravedis. 
Civitas  S.  Dominici  de  la  Calcada^.  roilliones  802.  millia 
Maravedis. 

Merindal  Urbis  de  Diegofolvit  millionem  54*.  millia  Ma- 

ravedis. 

Merindad  de  Can  de  Mugnd  folvit  4.  million.  6i2.'miliia 

Miravedis. 

Mcrindadde  CaftroXeris  folvitS.  milliones^S^.  Maraved. 
Merindadde  Ceriato  folvit  millionem  96S.roilliaMaraved." 
Merindad  de  Monc^on  folvit  2.  roillion.  276.  miliia  Ma- 

ravedis. 

CivitabdePalenca,  &  Provinciadiftade  Campos,  fwgu- 

lisannisioivit  16.  millionesjtyS.  raiilia Afaravedis/ 
UrbsCarrionfoivitfingulis  annis  4.  million.  948.  millia 

Maravedis. 

Mcrindad  de  Carrion  folvitj  milliones^oo.decemmillia 

Maravedis. 

Loci  1'etri  de  Alvaresde  Vega  658.  millia  Maravedis. 
UrbsdeSehagunfolvit  i.  million.  I25.millia  Maraved. 
Merindad  de  Campo  folvit  millionem  731.  mil.  Afaraved. 
Vallis  de^iranpa  lulvit  5  57.  millia  Maraved. 
QuatuorUrbes,  quseita  alatere  maris  dicuntnr ,  folvunt 
tres  n.iliicn.  6 1 6.  millia  Maravedis. 
Piincipatus  Auftriae&  Civitas  de  Ovicdo  i2.milliones  348. 

millia  Maraved. 
Civitasde  Lugo  folvit4-  milliones  1 37.  millia  Maraved. 
Civitas  de  Mondognede  folvit  miilion.  732.  raillia  Mara- 

vedis. 

Ciitas  deOrenfeilliufque  parstf.  milliones  508.  millia  Ma- 

ravedis.  .  , 

CivitasCompoftcllae  ,S.Jacobi,  fedefque  Archiepifcopa- 

tusfolvutit  18.  milliones2i2.  millia  Maravedis. 
Civitas  de  Thuy ,  locique  illius  Epifcopatus  quinque  mil- 
liones  8  17.  millia  Maravedis. 

Urbs  de  Pontfertada  iolvit  miliion.  075.  millia  Maraved : 
Civita*  Leonis,illiu$iociEpHcopaMis&  jurifdiclionis  fol- 

vunt6.  milliones  j^o.milliaMaraved. 
LocaCivitatis  Aitorgaj,  illiufque  Epiicopatus  folvunt  2. 

Millione9450.  milliaMaraved.  1  * 

Loca  difta  Cavadiaz  Leonis  &  Altor£<e  folvunt  797.  roillia 

Mara^cd.  Les 


SPECIAirS  HEDITUS^ 
Lcs  Barrios  circiter  de  Salas  in -Pnncipatu  Afturi*  finguhs 

folvuntannisijo.  &  milha  Maravedis. 
Civitasde  Zamoraft  ejusjurifdidio  i5.milhones  125.  Ma- 

Civkasdfioro  illiufque  pars  folvit  xi.  milliones  112. 

milliaMaravedis.  M<11,avej 
Vrbsde  Uregna foivit  tertiam  62.  milha  M*"«l\  . 
VallisdeGaragna  folvit  2-  miUion.  «5-  ^f™ 
Vrbs  de  Varacfl.  de  la  Loma  folvit  250.  «iU?  Jjj™^ 
CivitasSalamanca&  loca  ejusterrs  &  jurifdiaionis  fol- 

vunt  24.  milliones  300.  millia  Maravedis. 
CivitasRodiquaiUiufquepars  14.  folvont  milhones,  300. 

&4^.  millia  Maravedis. 
Pars  de  Trigueros  folvunt  400.  &  17.  mill.  Maravedis. 
Vrbs  de  Olraillo  folvit  47.  mill.  Maraved. 
VrbsTordifiUaslocaqocejuspartis  z.milliones,  600.  miU. 

Maraved. 

Civitas  Valladolid,  &  ejus  pars  cum  jurifdictione ,  29.  mil- 

liones,  700.  &  50.milha  Maravedis. 
Vrbs  de  Tordehumos  foivit  821000.  irillia  Maraved.^ 
.  Vrbs  Medina  locaque  ejus  partis  folvunt  fingulisannnis  31. 

milliones ,  365.  Maravedis. 
VrbsdeOlmcdolocaquecius  partis2.  milliones  149.  mu- 

liaMsravedis. 

Vrbsdcla  Nava  &ejus  7.  Ecclefiae  folvunt  333.  millia 
Maravedis. 

Vrbs  Madrigal  folvit  682.  millia  Maravedis.  • 

Vrbs  de  Arcvalo  &  ejus  jurifdicYio  quinque  milliones ,  300. 

&  dccem  millia  Maraved. 
CivitasdcAvilaejuspaxs&jurifdi£tio  19.  milliones,  368. 

Afaraved. 

Civitas  Se^ovineejirTque  tcrra  12.  milliones  ,  400.& 

80.  millia  Maravedis.  m  (  * 

CivitasdcAranda  deDuere,  cjufquc  terra,  tresmilliones, 

CCC.  5oooo.Maravedis.  • 
Vrbs  Roa  folvit  fmgulis  annis  1.  millionem,  582000. 

Maravedis. 
Vrbs  dc  Gomicl  de  Yfan  folvit  54000. 
CivitasSepulueda,  Jpcaque  ejus  par.tistrcs^milliones,  54.* 

milliaMaravedis.  . 

•  Civitas 


H   I  S   V    A   K   I '  /Ei'  i9| 

ivitas  Soria  ejusque  pars  decem  milliones,  282.  millia 

Maravedis. 

oca  Civitatis  de  Offuna  ejufque  Epifcopatus  4.  milliones, 
Maravedis. 

Civitas  de  Agreda  &  Caracena  ejufque  pars  2.  milliones 

80.  &  tria  mill"u  Karavedis. 
VrbsMolina  ,  ejufqueterra  5.  railliones ,  700.  &  91  millia 

Aiaravedis. 

Civitas  de  Cyguenca  ejufqueparstresmilliones  ,<J6i.  mil- 
lia  Maraved. 

CivitasdeCuenca  ejufque  pars  $4.  milliones  ,  600.  4f. 

milliajAfaravedis.  : 
CivitasdeCucnca.cjuspars&territorium  14.  millioncs, 

645.  niillia  Afaravedis. 
Civitas  de  Huete  ejufque  pars  17.  mllion.  centum  no- 

vem  &  6.  miliia  Afaravedis. 
VrbsdcVillarejotdeFuentes  folvit2.milliones ,  quinque 

centum  &  fcptcm  decim  millia. 
Provincia  di&a  Afarquifat  de  Villena  folvit  31.  million. 

centom  &  mille  MaraVe^is. 
Vfbsde  Belmonte  forvit  tertiampartem  476.mill.Maravedf. 

quoniam  decima  pertinet  ad  Marchionem  de  Villcna. 
Civitasde  Lorcaejuspars  &  jurifdictio  folvit  5.  millioncs 

Afaraved. 

Vrbsde  Alcarezejds.  terra  &pars  16.  milliones  centum 

novem,84.  millia  Maravcdis. 
UrbsdeScgurade  la  Sierra,  illiufque  circa  promontoria 

&  terra  undecira  milliones,  61.  roiliion.  Maraved. 
Villa  Nova  de  Los  infantes  ejufque  Provincia  fclvunt  8- 

millk>nes,  664  millia  Maravedis. 
TJrbsdcOcagna,  &  Provinciadicla  Caftilia  32.  milliones 

•centum  tria  ,decem  millia  Maravedis. 
CivitasGuadalajaraejufque  parsundecim  millioncs,  64. 
uifimflfc  Maravedfo. 

UrbsdcProx&  Pozo,  folvunt  160.  millia<\/araved. 
Urbsde  Almonacid.  &  Provinci3  de  Zorita  millionem  , 

centum  &  88.  millia  Maravedi*.  I* '  " 
Urbs  de  Veuga  Talamenca  &  Tordclaguna  ejufquc  jii- 

rifdicliofolvunt  18.  million.  150.  millia  Maraved. 
Urbsde  Yepes  folvit  4.  millioncs  &  23.  mill ,  waravcd. 

Utbs 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


ii4  SPECIAtESREDITUS 

Urbs  deAlcala  de  Henarez,  locaquc  ^fl^SSlS. 
folvuntcurourbe  de  Bribueda  16.  roduones  25«- 

UrSadritUfn,  ejufqucpars  folvmit*?.  milliooes  cen- 
tum645.mil!.  Maraved.  .... 
Comitatus  dePegnoin  Roftrofolv.tmill.onem  260.ro.U1a 

Afaravedis.  ,  ,  .  .."  ',_ 

Urbs  de  Cubas  &  Grignon  tertiam  folvunt  centum  27. 

rnilliaMaravedis,  qudniam  decim*  pertinent  ad  Don 

Alonfe  deMendoca.  ....  f 

UrbsdeGaiapahar,  folvittertiam,  centum  6o.miUiaMa- 

ravedis,  quoniam  decirose  pertinent  ad  Ducem  ce  ln- 

fantafco. 

Urbsdelllefcas,  ejufquepars2.  million.  297.  millia 

ravedis.        f.  * 
Urbs  de  Toledo  ejufque  pars  folvunt  7 1  •  milliones. 
lleditus,  quidicunturfervitia  de  Moutadgo ,  valent  19. 
million.  centum  quinque  &  tria  millia  Maravedis. 
Loca  RrioMtusS  JoannisfeptemmiUiones  55.  millia  Afa- 

ravedis.  ^  * 

Urbsde  Almagro,  ejufque  Provincia4eptemmiUiones>  5  5- 

millia  Maravedis. 
Magiftcrium  Calatravae  folvit  tres  million.  centum  4,  & 

348.  millia  maraved. 
UrbsGuidadRealfoivrit4.million.  150.  mUiiaMaraved. 
Loca,  quae  comprehcnfa  funtin  Archidiaconatu  deTaU- 

vera  f  Reginie  14.  milliones  %  16.  millia  Maravedis. 
Ci vitas  Plefantis  &  ejus  loca  Archidiaconatus  folvunt  1 1 . 

milliones4<so.coronat.  18.  milliaMaravedis. 
CivitasdeTruxello,  ejuujuepars  12.  mUlioncs  zt  centum 

14.  millia  Afaraved. 
UrbsCaceres,  cjufque  pars  folvunt  7.  mUliones  centum 

800.  &  50.  millia  Maraved. 
Civitas  Badajoz ,  cjufque  pars  novem  roilliones  71«  millia 
Maravedis.  J  ') 

Urbs  Alcantara,  ejufquepars,  cum  fuaProvincia  novem 

milliones  centum  4.  &  $.  millia  Maravedis. 
Decimac  herbarum.  Calatrava;  ad  nutriennura  cquostrcs 
mhTiones  481.  millia  Maravcd. 

111« 


H   I   S   P   A   N    I   /E,  ,  stf 

IIpe  herbce  dantur  equis  in  menfc  Marrio,  dicuntur Alfaka 

&  Alcacei. 

Provincia  Serena  folvic  7.  million.  5-0.  millia  Maraved. 
Civita^Merida ,  ejuique  pars  21 .  miilion.  234.  miiiia  Mara- 
ved. 

UrbsdelaFuente  ejuique  pars  6.  million.' 9613.mil!.  Ma- 

ravecL 

U rbs  de  Guadal  canal ,  ejufque  pars  tres  miliiones  205. 

mill.  Afaraved.  • 
Civitas  deXecez  de  Badajo$7.  millia  Maraved: 
CivitasSevillaejufquepars  182.  miiiiones  387.millia  Ma- 

raved. 

Omnes  reditus  Dominatus  Sevilbe  2.  million. 
Urbs  Paima  &  Gelues  folvunt.  tertiamannuam  238.  mill. 
•  Maraved :  quoniam  decimac  pertinent  ad  fconmcin  Pal- 

mas  &  Gclues. 

Urbes  de Teba ,  &  Ardaies ,  folvunt  tertiara fingulisannis 

580.  miilia  Maravedis,  quoniam  decimse  pertinent  ad 

Marchioncm  de  Ardales. 
Urbs  de  Licrena,ejufqueparsfolvunt  tertiam,&  decimara 

fmgulis annis  tres milliones  1 25.  millia  Aiaraved. 
Civita^Cadiz  foivit  8.  milliones  centura  4. 42.  millia  Mara- 

ved. 

Rcditus  Vice  ComitatusCivitatisde  Cadiz  trcs  milliones 

38.  miliia  Maraved.  , 
CivitasGibraltarfolvitmillionem  500.  mill.  Maravcd. 
Civitas  de  la  Frantieraejufque  para  2 1 .  milliones  1 50.  mil- 

lia  A/araved.  # 
Urbes  de  Lora  &  Setafilla  centum  680.  millia  Maraved. 
Civitas  de  Ecija  ejufque  fuburbia  1  s  .milliones  quinque  ccn- 

tum  miil.  Maraved. 
CivitasCorduba  ,ejofque  pars  o&o  miilioncs  99S.  millia 

Mara.vedis. 

PrincipalesCordubaloci  folvunt  fmguli  i7.millianes  62. 

mill.  Afaraved.  * 
Civitas  Anduxarejufquepar$4.miilioncs8oo.  millia  Ma- 

raved. 

Civitasde  Erbeda  ,  cjufque  pars  folvunt  11.  milliones640 

milliaMaraved. 
Civitas  de  Baee.a,  ejufque  pars  17.  millioncs  316.  rniUia 

Maraved.  Urbs 


Urbsde^^dafyv^.nguLnnismU«onem,4.3.-lHa 

L££*M-i-       folvk  6- ,r;,1Uones " 

VrbSrUejufque pars  folvit  X,-  milliones, 43°-  nV.Uia 

Maraved.     .  folvunt  1 5-  miHiones^zfi. 

Civitasde-Jaen,  cjufquepars,  loivunm 

milUaMaravedis.  n,«folvuntfineulis  annis 

CivitatesGranada.  ejusterra,&  P™l™"™d£ 

42.  milliones,  centum  9-9-  m^Mf^*  tV  maiiones. 
Reditusdifti GuelayabizesGranad«efaaunt2.  miU.ones, 

<JlSSSSSnL^  fdvant  tres  milliones^o, 

csS$%Z*&*  p-  *  **** 26-  millia  Ma* 

Civfcafde  Almeria  folvit  tres  milUones,  8a  millia  Ma- 

Vrbesde^imugne^r,  & Salobregna folvunt x. milHones, 

^5*5S*  pars      miUiones,  *  miUia 

CmSTCm  Malaga  folvit  tres  milliones  ,  529.  mil- 
lia  Maravedis. 

milliaMaravedis.  w,,aiM.«l 
lnfulaCanari«4-  mUHones,  8jo.  milluMaraved. 
InfuteTenerifetresmiUiones  Maravcd.  , 

io  miUiones^o.  roiUiaMaraved.        ......  , 

Reditus  LanaT,  qui  folvuntur  pro  exportauone,  &l>bera 
txtra  Regnum  vendendi  poteftate,valent5z.milliones. 

589.  milliaMaravedis.  Magna 


r   a  n  i   .i  .  i9? 

rfagnaDohanneSevilkefacit  154.  milliones ,  jfo  millia 
iwaravedis. 

Dohannalndiae  factt  fingulis  annis  67.  milliones  Afaravcd 
Reditus  dicYi  Signoria  ex  moneta  horuiu  Regnor um  22. 

rnillione*  Maravedis  faciunt. 
Rex  elocat  menfariis  jura  admimftrationis  S.  Jacobi , 
Calatravae>&  Alcantarae  prootf  roillionibus Maravedis. 
Elocat  pariter  herbas  quze  decerpuntur  in  territoriis 
lllarum  ditionum  ,  pro  37.  millionib.  500.  millia  Ma- 

ravcdis. 

Fodina  argenti  Vividifta  Almedan,  facit  fingulisannis  75. 

milliones  Aiaravedis. 
SubfidiutnfacitRegiquotannis  6 $.  milliones  Maravedis. 
Ecciefiae:&  Epifcopi  horum  Rcgnorum  rcddunt  quotann 

reditus  1 10.  miiiiones  Maravedis. 
Servitia  horuro  Regnorum  faciunt  iingulis  annisRegi  7. 

.  millioneS}  76.  miilia  Afaravedis. 
Reditus  moneta:  peregrinae  faciunt  16.  millia  387.  co- 

ronator. 

Omne  illud ,  quicquid  finguiis  annis  ex  India  venit ,  facit 

300.  milliones  Aiaravedis 
Regnum  Navarrae  facit  fingulisannis  j  5.  roilliones  &  800 

mill.  Maraved.  * 
Regnum  Valentise,  Aragoniae,&  Catalaunia»7$.  milliones. 
Ulud  quod  ex  Sardime.  Infulis  percipitur ,  Majorica  &  Mr^ 
norica,impenditurad  cuftodiam  &  derenfionem  di- 
ftarum  lnfularum. 
Regnum  §icili<e  quotannis  reditus  pracftat  875.  milliones, 
Reditus  Regni  Neapolitani  cum  reditibus  Calabriae  valent 

450.  miiiiones  Maravedis 
Status-Milani  facit  reditus  fingulis  annis  300.  milliones 

Maravedis. 

StatuSFlandriae&Burgandiae  valent  700.  millioncs  Sla  • 
ravedis. 

Reditus  chartarum  valent  fingulis  annis  10.  milliones 
Maravedis* 

Redituspannialiarumquc  rerum  fimilium,  qux  inhocRe- 
gnum  importantur ,  valent  decem  milliones  Marav. 

Omnes  partesMaravedis.quae  in  Ducatibus  HiTpaniae  colli- 
gumur,  acccdunt  adfummam  1 3.  raillionun),  4 3.  millia 

aureor 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


M  V  R  B  E 

aureor.  five  12.  roilliones 


folvii  millionem  &  millia  Maraveciis. 

URBESHISPANI/E  A  ■  M  A  V  R I- 

TANIS  FUERUNT  OCCOPAl/bt 
QUAMDIU  OBSESSAjbTlAN. 
^    DEM    A  CHRISTIANIS 
VINDICAT/E. 

T-OletumVrbsvindicataeftper  Regem  ?on.  Alphon 
I  fumVI.  Ann.  io86.iterum  vero  pcrdita  ,  cum iM«- 
rit.  iterumHifpaniam  invaderent,  &  ibi  fubfiltercnt  per  ac  - 
curium  371.  annorum.  '  QrWhe' 

Corduba  fuiciniilorumpotentia  per  annps  5l*;K  "u*' 
rataAnn.  1236.  19.  die  Jun  :  confecrata  divis  Apoitoiis 
Paulo&  S.  Petro.  '  * 

Reenum  Murcia»fubMaurorum  ftetit  potcitate  517.™- 
nos,  captumAnn.7i5.6crecuperatumAnn.  1241.  a  quo 
Acadcmia  Salamantica  f  uit  f  undata. 

Civitas  de  Jaen  fuic  occupata  per cofdem  1  ^9- annos  K 
r.ecuperataAnn.  114$. 

•  Seviilaabillisreaafuit55.annos&abilhsliberaw  An. 
i269.tempore  Jofephijacobi,  Aben,  &Jofeph.  Regis 
tleMarruecos.  Q 
Algezirafuhin^thiopum  poteftate  630.  annos&  recu- 

PC51v?n^  Caftilia&  Legio,  miferuntRegi 

Don.  Alphonfo  pertotum  obfidionistcmpus  tnbutum  01  • 
aumAlcavala,  hoceft^.  foiidosdequolibetquartoreali. 
Hoctributumabomnibus  Hifpaniae  mercatonbus  exige- 
batur,  hodiededecemunusfolvitur. 

Gibraltar  occupata  fuit  a  Mauris74^-  annos&  ,|,ernm 
recuperata  An.  j  587-per  Regem  D.  Ferdinandum  V.;  Ho- 
ftes  iliam  tenuerunc  ufque  dum  apparatus  pro  capienda 

Granatafierent. 

Granata  ultimum  vindicata fuit.  An.  1492.  per  Regem 
Don.  terdinand.  V.  Difta  fuit  aAViquicus  Betica  ,  &  intra 
hoftiummanushxfit  i^.annos,  &  hacrationelmpenum 
jviaurorum  finem  inHilpania  fumplit. 

Lcge- 


t  S  P  A  N  1  A  ilf 
Legere  autem  eft  in  antiquis  rerum  Hifpanicaru  monu^ 
entis ,  Maurorum  quofdam  ad  ultimum  Chrilti*fha*  Reli- 
gjoni  nomen  dediiVe.  Cum  autem  fibi  perpetuam  in  Hifpa- 
niafedetn  ffgere  vellent  >  Granatam  occupareaggrefli,  lcd 
illufi  fuotiilorumconatus  c»m  ultraalpes  di&a>  Alpunarac 
nihil  obtinerent ,  quae  funt  duo  montes ,  infandis  barbaro- 
rumfcelcribus  inquinati.  Ibi  cnim  infandam  exercueruo* 
crudclitatem^cum  Chriftianorijm  ingentem  numerum,per 
variafuppliciorum  genera  miferabiliter  excruciatum  ,  tru- 
cidarent.  Eligcbant  Regem,  cujus  tamen  Regimen  intra  7*  , 
roenfesterminabatur.  Ab  illotempore  Hifpania  ad  annum 
1 60 1 .  libera  ab omnibus  acquievit  turbis.  Mauri ,  qui  Chri- 
ftianam^Religionem  ampiexi  erant ,  ingenti  numero  Sarra- 
goflara  in  Aragoniam  commigravcrant  >cumque  iterum  fe 
Regiopponereauderent,  ingcntemque  armorum  appara- 
tumhaberent,  ad  ultirr.um  dcte£ta»iilorum  fuerunt  defti- 
nationes.  Mox  edicto  Regiscompuifi,ut  tota  Hifpsnia  ex- 
eflent  ,  intraqucfpatium  trium  menfium  ditionibus  Regni 
eliminarentur,hoc  edictum  ilios  magno  cumulavit  damno, 
quoniam  maximam  bonorum  fuorum  partem  hac  ratione 
perdiderunt.  Numerum  autem  iliorum  ,  qui  Sevilia  &  An- 
dalufiaaliifque  ex  iocis  furrant  ejecti,ioo.  millia  a?quabanr% 
Hacratione  tota  Hifpania  in  priftinam  fecuritatcm  &  U- 
bertatem  vindicata  fuit> 


SERIES  REG 
SECUNDUM 
PIERRE 


UM  HISPANI 
DEDUCTIONEM 
D'  AVITY.  &c. 


ENumerant  nonnuili  Seriem  Regum  Hifpanorum ,  prln- 
cipiumfumendoab  Athanarico  fecundo  Gothorum 
Rege,  fucceflbreTritigerni.  qui  primus  Rex  fuit  Gothoru, 
diviforum  in  Oftrogotos  &  Weftgotos,  h.  e.  Orientales 
&  Occidentaies ,  qui  Hifpaniam  imperio  tcnebant eo  tem- 
pore,  cum  ab  iiiis  quoque  Italia  premeretur. 

Ilie  Athanaricus  incepit  regnare  fecundum  Sigeberti 
Chronk  :  Ann  383.  cujustamenimperium  unus  termina- 
vit  annus;  poftquam  enim  cum  lmperatore  Theodofio 
pa&a  feciiFet ,  ut  ipfum  Conftantinopolim  iturum  comita* 
retur*  i*.  die  poit  diem>  faum  obiit.  Poft  illius  obitutn 
9    *      *  1  Weiter* 


t 


C.4.I9  «tau.-bic.il  P»  °P°«- Sg„,m  Hi& 
Siciliara  parans.  Ritius  retert*  »wm 1  w  b^g 

parcemi  mperio  cerraitfe  &  r£^*^ 

ATHAULPHuswnhnguaGotnorum  ^uv      »  . 

fuicAhuci.  iecundum  Laziuni.  °*orcmr^ 
■  414.  PlacidiamfororemHoW^ 

1  aNaibonnammiffam.  Occifus  eft a  fu.s  Barcelone jnCa- 
•taloniaAnn.  4i6.vel4L7.  fecundurnGanbay , ^& codem 
tcmpore  cum  vita  fua  fex  perdidit  fihos,  quodJld""" 
adhuc  inejuscumulo,  cujus  pars  etiam  nunc  barveionae 
confpicicur.  a  .  ,  ,  AirAn 

S 1  c er  1  cus ,  in  linqu a Gothica Sigreich, hoc eit  V icto- 
ria  inciytus ,  fucccffor  defunai ,  ultra  annum  non  regnavit , 
in  cujus fine a  fuis occifusett.WaUiaiUum excepit ;wcccuo- 
re  Ann  4iS.pax  cum  Honorio/ipfifororcmiihusPlaciciiam 
concilia vit,  curo  hac  conditione  ,  ut  beUum  Vandahs  inter- 
ttt ,  ut  &  Alanis  &  Suevis.  Hos  populos  ubifupcrailet, 
Waliiam  Hifpaniamqucpotencem  feciffet,Tholoia?  vitam 
finivit  Anu.  4i9.fecudum  Marianara.fccundum  ahos  autem 
ut  Sigebcctuiu  in  Chronic.  Ruderic.  &c.  (qui  illum  regnalie 
dicunc22  annos,]ocotrium)  Ann.439  Garibay  nhus  po- 

nic  mortem  Ann.437.  .        x .  t  .  a 

IfHEODOKicus^inrmguaGothicaDietrich,  hoc  eit  di- 

sin  Regimine  Wailiam  fecutus  infeiicius  regnavit ,  ldeo 

quodftrt»  totampcrcurbarenc  Hifpaniam,  lllamque  pro- 

pcmodum  tocam  tenerent,ita  ut  ilacusGochorumin  Hifpa- 

nia  CacalonijE  folura  finibus  haereret,quaravis  in  Gaiiia  eiiet 

ampliilimus.  Habuic  G.filios,  nimirumTorifmondum-The- 

odoricura,  Fredericum,  Ericum,  Riccimcrum,  Himencum, 

Scduasfiiias,  quarum  unam  uxorem  duxerat  Hunnericu* 

fiiius  Genferici  Regis  Vandalorum,alteram  Recejarius  Rex 

Suevorum  io  Hifpania.  Ultimus  in  G^liia  vicara  cum  mor- 

te,inPrarlioconcra  Arcilam  Hunnorum  Regem  Ann. 

To^ismunpus,  Patriin  Regno  iucceflit,  ied  propterni- 

miamfuamcrudelitatera&  fup^rbiara  ,odiofratrum  The- 

odorinimirum&FiidericigravatuSi  ex  illorum  periit  inii- 

diis  Aun:  4  54-  ^  Jf%f  ' 

Thec- 


IES  REGOM 


9 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courlesy  of  ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


A 


HISrANtJftft.  **t 
*  Thf.odor  lcus  fecundum  in  illius  fuccefiit  locum 
meruifletque  recenferiinter  optimosPrincipes,  nifi  famam 
virtutis,  Religionis  Arrianx  labe  maculaifec  ;  &  fe  fangui- 
nefraternofcedaiTet.  Filiam  fuam  Regi  Remifmondo  in 
uxoremdedit-.obfidionecinxitBaecicam  vel  Andaluziam. 
&  Granatam,  demum  occifusTholufae.per  confpirationem 
Fratris  fuis  Erici  Ann.  467. 

Henricus  huicin Regnofucceflit ,  cujus  tempore 
Hifpania  erat  di vifa.  Galicia  &  pars  Lufitaniatj  obtempera- 
bant  Suevis ,  Baetica  &  Catalonia  Gothis.  Roroani  Re- 
^num  tenebant  Toletanum,  vel  terramCarpctanorum. 
Sed  Hemri  c  u  s  omnes  dejecit  Romanos ,  Gochofque 
totius  Hifpanix  fecit  Dominos,excepta  Galicia,quse  Suevis 
paruit.  PoftquaroXVII.  annos  imperio  prsefuiifet  9  obiic 
in  oppido  Ar!es,  ubi  fuam  Regiam  firmafler.  Ann.  483. 

Alaricus  fecundus  ejus  filius  Gothorum  Rex 
fa&useft,  quiin  confli&u  interiit  concra  Clodoveum  Re- 
gem  Francise.  Ann.  505.  Tum  t^emporis  Gothi  fere  omnia 
quaein  Galliatenebant,  amiferant. 

Reliquit  duos  nTios ,  unum  ex  uxore Thendicocb  fufce- 
ptum,  dictum  Amaiaricum,  alterum  Genialaricura,ex  con- 
cubina  natum. 

Gensalaricus,  vel  Geflalaric ,  in  fucceflione  Regni, 
tamquam  dignior  qui  inaperaret,  prir  pofitus  elt  Amalarico» 
quinqne  rancum  annos  natustfed  hic  Rex  per  llbam  infefta- 
tus  ,  miflus  eft  a  Theodorico  Rege  Oftrogoth  inlcaliam, 
corapulfufquein  Africam  fugere.  Redux  tamen  in  Hifpa- 
niam,  ope  Trafimondi  Regis  Vandalorum  adjutus,  ex  raor- 
bo  efle  defiit  Jtan.  510. 

Amalaricus,  adjucus  a  Theodorico  avo  fuo  (qui 
omnium  rerum  tenebat  adminiftrationem,  meritoquc  Wif- 
gothorum  &  Oftrogochorum  Rex  dici  poflet )  Rex  fuit 
pronunciatus :  fed  cum  orones  terras  qus  Gothis  parebant 
ipfis  eflent  ademptas ,  Hifpaniaque  per  Gallos  vaftaretur, 
Childebercus  Amalarici  omnesoccupavit  thefauros,  qui 
quintomorcuuseft  anno,  poft  fufceptum  imperium.  De- 
ceflk  autem  improlis,  ita  ut  farailia  Wifligothorum  Rcgura 
deficeret. 

Theudeus  Oftrogothor  :  qui  vivente  Amalarico  im- 
perium  rexit,  ele&us  eft  Rex  propter  lua  mt  rica^regnavic 
«  T  2  17.  An- 


rrr— 


a9t  SERIES  REGUM 

17.  Annis ,  quinque  Menftbus  occifusAnno  584» 

Theudiselus  vel  Theudegisilus  ,  confanguineu* 
Theudifiiiufquefororis  TotilaeRexOftrogothor :  inltalia 
occifus eft  a  fuis ,  propter  Scortationes  cum  ccenaret ,  im- 
pcrii  Ann.  uno ,  cum  dimidio  ,  3.  dieb. 

Agila  illiuseft  fucceflbr  defignatus  ,regnavitper  5.  an- 
nos,tres  menfes,continuo  tamen  fuitinfelix;  nam  Athana- 
gildusRomanorumopeadjutusipfum  vicit;  poft  inMeri- 
da,  acontrariafibifacYioneinteremptuscft  ,Ann.C.  554- 
Athanag  1  ldus  fubitoin  iliius  fucceflit  locum*per  totam- 
que  fuam  vitam  operam  dedit ,  ut  Romanos  Hifp3nia  eli- 
minaret,  qui  Domini  multorum  fa&i  erant  locorum.Sufce- 
peratex  uxorefua  Gofvindaduos  fllios,  RegnavitXV.An. 
6.  menf.  morbufque  illi  mortem  pcperit  A.  567. 

Liwa vel Lu iba,  Rex  Gothorum electusin Hifpania, 
poft  5.  mcnfiuinterregnum.  Nulla  tamen  hic  Rexinclaruit 
magna  a&ione ,  nili  quod  fecundo  anni  fui  Regno ,  in  fo- 
cietatem  curarum  Regni  ,#Fratrem  fuum  Llwigildum 
afl'umferit,illique  aequalcm  permiferitdignitatem,  qui  mul- 
tas  prorincias  Romanis  extorfit,  Finivit  Liw a  vitam  Ann, 
C.5J*. 

Llwig  1  ldus  poft  obitum  Fratris  regnavit ,  Romanos 
cx  on:ni  Baetica  ejeck ,  Occupavit  urbem  Leonenf.  Bifca- 
jam  depraedatus  cft ,  Imperiumque  fuum  firmum  reddidit. 
Duo  erantFiliiErmenigiidus&  Recaredus,  quos  in  irope- 
riumaiTumfit.  utGothis morem  Reges  eligendi  auferret. 
Divifum  in  tresparteshabuitimperium  s  Lewigildus  fuam 
ftabilivit  federo  in  Toledo ,  ubi  ante  Regia  Gothorum  fuit  y 
Lewigildus  ante  a  Catholicis  quarolibet  efllio  arHi&us  > 
poftquam  viciflet  Andecam  ultimum  Suevorum  Regem  > 
cxtinxkinHifpania  Ann.  586.  Dominationem  Suevorum, 
quiinimperiodurarunt  174  Annos.  Ipfe  eodem  annodi- 
emfuumobiit,  poft  18.  Annum  ex  quo  Regnare cceperat 
cumfratre  fuo. 

Llwa,  ejus fecundus  Filius ,  in  Regno  Patri fuccefiit  9 
fed  propterproditionem  Witterici  mortuus  Ann.6o$.cum 
2.  Ann.  imperio prafuiflet. 

1  tt  Eiv  1  cus  Regnavit  6.  Ann.  &  decem  menf.  in  fine  po- 
pulus in  cubicuium  ejus  irruit ,  fecurcque cibum  capientern 
obtruncavit>  per plateafquetraxit Ann. 610, 

V  GUNDE- 


H   I   S    P   A    N    I   M.  i9f 

Gu  ndem  a  *  us ,  ej  uslucceifor,  delevic  Vafcones  vel  Na- 
varros  rcbellantes,  Praefeaofque  militiae  militum  Roroam 
Ann.  C.  ai2.  Poftea  ex  morbointeriitin  Toledo,  ineo- 
demannopoftquamper  unum  annum  imperaflet  x.menf. 
3.  dies.  Nullis  autemex  Hilduara  uxorereliaisliberis. 

Sisebuthus,  homoitrenuis&fortis,  a  Praecipuis  Go- 
thorumRexfaiutatu$,multasurbesRomani?  abitulit ,  H- 
lofqueadcodebilitavit»  ut  vixunumlocum  fecuritati  fuse 
jn  Hifpania  refiduura  haberent.  Hic  Judaeos  Regno  ejecir, 
illostantumretinens,quifidem  Chriftianam  amplec^eren- 
tur.  Excefllt  vita  Ann.  721.  poftquam  rcgrrafiet  8.  Ann.  6. 
menf.  16.  dies.  . 

Recatedus  illius  feciindus  filius.adhuc  in  teneraanate 
poft  illum  regnavit  folum  trib.  menfibus. 

S u  1  n  th  1  l a  ,  primus  Richardi  filius,magnanrmus  valde 
&  liberalis,  per  plurium  potentiorumque  in  regno  vota 
cleaus  Rex,  Ronunos  omnes  Aifpania  ejccit ,  in  Regno- 
quefucceflgrumRechimerum  filium  fuumadhuc  jnfanteoi 
conftituit ; quod  rac  1  u m  ipfi  in vidiam  concilia vit ,  ideo quod 
hac  ratione  Regnum  haereditarium  fecerit.  Huc  igiturGo- 
thi  cumfilio  &  ux-ore  fua  Regnoexuerunt.  An.  C.  631.  de- 
cimo  RegnL 

Sisenandus  in  illius  fucceflit  locum  qui  3.  Ann.  xi. 
mcnfes  &  16.  dies  imperavit,  obiitio  ToledoAnnoC. 

TuLGA,Rcgnipotitusadhucaetatejuvenis,  pietate  ta- 
men  8cprudentia\  tum  juftitia  &  fortitudine  valdc  infignis, 
quamvis  tantum  duos  annos  &  4  menfeslmperiumrexe- 
rit .  viverc  defiit  in  Toledo  Anno  641. 

FLAvivsCHiNDAsuiNTHUs,ferroimperium  occupavir, 
quod  j  uftitia  dein  confervavit :  cum  vero  illius  anas  nimium 
iogravefcerct ,  elegit  fibiRegni  focium  Flavereccenlvin- 
thumAnn.  648  cum  fceptrum  per6.  tenuiflct  annosfoius, 
0^0  menfcs,  &  2.0. dies poftquam  vero  filio  Regnum  obt  11  - 
liffet ,  tricnoium  poft  ex  morbo ,  vel  fecundum  alios  vene- 
no  finituselt  An.  67*. 

WAMBA,nonnullis  Hiftoricisdiaus  BambasJdeoomniu 
judicio  dignus  quiimperaret,quod  imperare  noilet:is  ctiam 
coaaus  imperium  fufcepit,  quod,  cum  oblatum  detres- 
&arcc  fufcipcre  ,  quidamex  praecipuisGothiscontra  re- 

T  3  cufao- 


294  S    E   R   I    E   S  R^GUM 

cufantem  ferrum  ftringere,  percuflurus  ni  caperet.  Rex  fa- 
ftusNavarros,  aliofquedomuit,  LL.  quafdam  fancivit, 
captasi6n.  Sarcenorum  naves  in  Africa  combuflit.  Dein 
venenofublatus  eft :  Verum  fe  corpore  aegrum  animoque 
deficientem  videns ,  in  monafterium  ferecepit ,  ubi  vivere 
defijt  An.  680.  poftquarn  oQto  annis,  menfe,  &  quatuor  die- 
bus  Regnum  habuiflet. 

Flatus  Ervigus  Regnum  pofledit,  qui  melioribus 
artibus  Regnum  confervaverat  quam  quibus  acquifiverat. 
Hic  ubi  nonnullas  feveriores  Leges  Warabae  correxiffet^ex 
xnorbo  in Tholedo  vitam  finivlt ,  annoRegiminis  7.  6:25. 
diebus. 

Egica,  poftillum  ♦  folus  per  decennium  regnavit. 
Hic  fibiimperii  focium  Witizam  filium  fuum  elegit ,  obijt- 
que  ex  aegritudine  inToledo  Ann.  701. 

W  1  t  1  z  a  crudeliter  jmperio  praefuit ,  Judseis  in  Hi- 
fpania  commorandi  poteftatem  permifit.duos  habuit  filios, 
Chindafvinthura  di£tum  Theodofredum  &  Favilara ,  quo- 
rum  uhimusoccifuseftiau  baculi,  per  Witizam,quodli- 
centius  cum  fcemina  ejus  jocos  tra&aret.  Obijt  Witiza 
Ann.C.711.  decimoRegni,duosverodecedens  filios  re- 
liquit,  Ebam,  &  Sifebutham  ,  qui  caufla  magnorum  in 
Hifpania  fuerunt  malorum,propter  ftudium  parxium,quod 
Jlli  fufcitarant, 

Rodericus,  filiusTheodofredi,Rex  eledus  eft,per 
Gothorura  pracipuos,  qui  crudelis  Wkizse  liberos  rejeco- 
rant.  Hos  etiam  Rodericus  ita  exagitavit,  ut  in  Africam 
fugerecoaftifint;  inde  vero  multos  ab  aemulis  fuis  in  fe 
concitatos  expertus  eft  hoftes  ,  cum  quibus  crebrius  confli- 
gens,adulcimuminfugaoccifuscreditur  Ann.  714.  Non- 
nullorum  eft  opinio,  ilium  aquis  elTe  merlum ,  itaut  No- 

menGothorum&illorum  Regnum  cum  illo  interiifle  vi- 

ueantur. 

.  .?El.AY0>  agnatus  ^oderici,  ferrorem  agere  optimum 
judicavit  ,  Afluriam  &  Bifcajam  contendit.  Cum  Mauri 
Corduam  ,Granacam ,  &  Murciam  obfiderent,  dein  Tole- 
tura,  Aftorgara  vaftarent&comburerent ,  aliaqucad  mare 
iita  pnecipua  loca.  Jta  brevi  facrum ,  ut  tcta  Hifpania  a 
Asrauris  teneretur  ,  qui  crudelitcr  chriftianos  vexabant  , 
lUorumfccminascontrc»ftabant,  necquicquam  praster  Bif- 

9  cajam 


\3 


•  H  I  S  P  A  N  I  M.  itf 
cajam  fupererat,  &  partem  montiu  Pyrenxorum.Cum  igi- 
turlMajus  lVirpe  Regianatus  judicaretur,  vocatur#Chri- 
ftianis  ut  illorum  contra  Mauros  Dux  cfieH  Rex  ergo 
Ann.  716.  creatus,  iovindifram  contra  holtes  exarfit, 
fed  in  iplisrerumprimordiis  Regimeo  fuum  in  Afturia  rir- 
mavit,  poftca  multas  Urbesab  hoftibus vi  ferriviodicavjr, 
imprimis  Leootnfem  Urbem  Ar.n  721.  recepit :  iode  <]ui- 
daautumarunt,cjuodideo  Rex  Legionis  fueru  dictus,  con- 
trarium  aliis ftatuentibus.  Poftqoam  Pclajus,  Alphonfi  filii 
Gubernatoiis  Bifcajxopibus  adjutus ,  omnia  cxvotofe- 
liciter peregiflet ,  annorum  pariter  ac  honorum  fatur,  vita 
cxceflit  Ann.  756. 

Favila,  velFAFiLAjfiliusPelagii,  hxrespaterni  Re- 
gni ,  2.  folum  regnavit  annis :  inttriit  in  venatione  cum  ur- 
lum  acrius  urgeret ,  quiipfi  vicam  ademit,  An.  739.  fine 
prole  Regnum  reliquit.  * 

Alphonsus  1.  Huncin  Regno.fecutus,  fecundum 
teftameotum  Pelagiijcujus  filiam  Ormifindam  uxorem  du- 
xerat,ingenti&  conftanti  vir  fuit  animo,adverfis  inftvclus, 
Rciigionivaldeaddi&us,  indeque  di&us  eft  Catholicus, 
quod  nomen  diu  a  fuccefforibus  ruit  neglec~tura>  donec  per 
PapamAlexandr.  Vl.iterumconftitutum  effet,  uthocno- 
raineomncsHifpaniaeRegesimpofterum  gauderent.  Hic 
Rex  fuit  admirabiiiter  felix,  ita  ut  nunuuam  felicitatem  fua 
interruptam  fenferit.  lflo  tempore  Mauri  per  Aucupem 
quendam  in  Hifpania  regebantur. 

Alphonsus  interea  exercitum  contra  M*uros dtf- 
xit,  occupavit  Lugo ,  Ledefmam,  Zamoram,  Shruncas 
Duennas,  Mirandam,  Segoviam ,  Avilara,  &  Sepulve- 
dam,  cumraagniCaftiliaeparte^quarum  tamcn  maxin1  a 
parsiteram  a  Mauris  fuit  occupaca.  Decelnt  cein  Al- 
phonfusAnn  C-757-  natus^.  annos,  pofiquam  19.  im- 
perafler.Reliquit  ^.liberos,  quosex  uxoreOrmmndaluicc- 
fcerat,  Froilam»  Biroaram  ,  Aurelium ,  fittaro  Ufendam, 
velOdeiindam.  Habuit  quoquc  AJpbonfus  tratrem  F101 
lamdiaurb,  cujushiec unica fuit glpna ,  qt.od  duoscgre. 
cioshabueritfiiios,Aurelium,&Vercmondum. 

Froila,  Filius natu Maximu* & Socceflor AJpnonli, 
cvertit Jofeph  Ducem  Maurorum ,  qai  Galiciam  valtabat : 
Pericre  in  lococonflictus  54-  miili3  hoftium.  Ukuuuro  Jo- 

T  4  *eP" 


SERIESREGUM 

fephafuis  in  Toledo  occifus  eft,  An.  759.  &tumomnes 
in  Hifpania  Mauri  in  pocentiam  Abderrahmenis  perve- 
ncrunt.  Habtoit  Trojola  uxorem  Meninam  filiam  Ducis 
Aquitaniae ,  occidic  h  fratrem  fuum  Bimaram  ,  fucceflbrem 
Regni,  fibi  Veremundamfiliam  fratris  firf  adoptans,  quae 
tarpen  adoptiocfFe&u  caruit.  Ad  ultimum  ipfeJFriola  jurc 
talionisinteremptuseft,  Ann.  768  poftquara  XI.  Annis» 
tribus  menfibus  cum  imperio  fuis  prefuiflet. 

Aureiius,  ejus  frater  &  percuflbr ,  ejus  fuit  fuc- 
ceflbr,  quidamillius  dicunt  fuifle  agnatum.  Regnavit  6. 
Annis  &  6.  menfib.  obijtAnn.  774.  nullo  laudabili  fafto 
infignis. 

Silo  maritus  Adofindse  fuitillius  fucceflbr,cum  fua  uxore 
regimen  habuit.  • 

ArphonfuscaftusfHius  Friolae,  a  magnatibus  Hifpanias 
confirmatus  Rex  efle  pe*rexk. 

Mauregat  hoc  medio  regnavit  5.  annis  6.  menfib. 
cum  promififlet  Mauris  tributum  50.  Nobilium  Vir- 
ginum&5o.  aliarum  ,  obijt  An.  788.  poftquam  regnaflec 
29.  annis.  Reliquit  9.  filios  &  XI.  filias,  fucceflbrumque 
Regni  nominavit  Zulemam  filium  natu  maximum,  quiia 
Toledo  imperavit!  Sed  Iflem  alter  filiorum  Mauris  ad- 
jutus  imperium  rapuit,  contraqueZulemam  arma  movit, 
qui  in  Africam  vic~rus  terga  dedit ,  paftus  poftea  cum  fra- 
tre  quietem,exceifit  An.  795-inlocum  fuum  relinquensfi- 
lium  Alhaca.  ,poftquam  regnaflet  7.  annis ,  %.  menf.  &  2. 
diebus. 

Veumundus  ,  didras  Diacrus  ,  Mauregatum  ia 
imperio  fecutus ,  cui  3  annos  &  6.  menf.  prsefuir. 

Alphonfusfolus  in  Oviedoregnans  poft  mortem  Vere- 
mundi,  di£cuscognomine#Caftus,  quod  per  totam  vitam 
abuxoreBerta-abttinuic  ,  Is  Lisbonam  a  Mauris  vindi- 
cavit  ,quotempore  inventum  efle  dicitur  corpus  S.  Ja- 
CobiinCompoftella.  Fun&usett  vitainOviedo  Ann.  824.* 
reli  nquens  in  Regno  fucceflbrem  Ramirum  filium  Regis 
Veremundi. 

R  a  m  I  r ji  s  Rcx  fa£his,  primam  curam  adhibuit  in 
puniendisveneficisHiipaniaelilosad  ignem  condemnans, 
Latronibus oculoseruic,vindicavic  Abderrahmen&  Mau- 
mm  60.  844.  qui  tributum  Virginum  depoicebant  in 

teremica 


HISPANI/2.  ttr 
teremit,  invocato  in  anteceflum  (ut  creditur)S.  Tacobi  au- 
xiliO:indeufuvenic,  ut Hifpani  inconfliaunomen  S.  Ta- 
cobilemperinoregeranc.  Explevitfe  vitam  dicitur  anno 
Kcgni  lepcimo  coropleto. 

Or  don  ovelORDOGMUs  ejus  primusfllius,  Ju- 

Ititi^inligmsPatronu^PatriinRegnofucceflic.ejUsfecun- 
dushlius  Abderhamenobijt  An.  851. 

Ok dognus  tertius,dittus  Magnus,  vix  quarcum  &  dcci- 
mum  annum  mgreiru*,fceptrum  tenuit.fepius  Maurosde- 

DelUvit,FratremquefuumFriolamluminibusprivavit,quod 
criiQimsconjurationiscorra  Regem  reus  eflet.  Simile  fump  - 
lit  lupphc.um  de  Nu^ie ,  Vereroundo  &  Odoar  fuisfratri- 
bu^,  quod  eademlaborarent  «ulpa.  In expeditionibus  felix 
tuit,  occirpaviteniroPorto,Bragam,  Vifeo,  Chiaves& 
Ccffmbrem  in  Portugallia,  tum  Zamoram,Simancas,Duen- 
nasoronemqueterramLegionen  :  &  Veteris  Caftiliar.  Fi- 
bus  ejusGarha  matre  impulfus  Ximena  armacomra  Pa- 
treroihinxit,  captus  autem  du&uique  in  arcem  de  Gau- 
zon,  Exceflit  An.  910.  poftquam  imperaflet  47.  annis. 

G  A  r  m  a  majornatu  ,patre  de  Rcgni  pofleflione  dc- 
turbato,  Maurorum  roagnum  roilitiae  Prarfeclum  delevit , 
pofteaimprolisinZamora  obijc  Ann.  pij.  ubi  imperailec 
folum  tribus  annis,  1.  menf. 

O  *  d  o  n  o ,  vel  Ordognus  fectfndo  genitus  in  fuccef- 
fionem  Fratris  fui  venit  ,  combuflk  Talaveram  urbem 
Maurorura.  Quam  cum  expilaflet ,  vindi&ara  de  Mauris 
CxAfrica  redux  fumlit.Liberi,quo-i  ex  uxore  fua  fufceperat, 
hi  fuerunt  .•  Manina ,  Elrira,  Sancbo,  Alpbonfus,  Rami- 
rus  ,Garfia,cum  una  fllia  di&a  Ximene.  Cum  quofdam 
Caftiliae  Comites ,  ad  colloquium  evocatos  ,  in  carcere  vita 
fpoliaflet ,  Caftiliani ,  hoccommoti.fafto,  imperium  ejus 
detredtibant ,  contra  quos  curo  exercitum  ducere  vellet,  in 
morbum  lapfus  ex  eodemperiic.  Ann.  923.  imperii^.  & 
6.  menf. 

F  r  o  1  l  a  fecnndus  ejus  Frater  ejus  in  Regno  fuit 
Succeflor,  libi  armis  Regnum  acquiflvit,  praecer  confen- 
furt^Primoruro.  Talis  fuit,  qualis  cognomento  Crudelis 
ictus.Sub  ejusimperioCaftilienfef  concraRegem  Legionis 
rebelarunt ,  &  feorfim  imperio  pra^fecerunt  duos  Judices  , 
vel  Comites  norriineN^  RhZhta  ,&  Luyno  Czlvo,  quibu9 

nego- 


in  SERIES  REGUM 

negotiumbellicommiiVumerat ,  tumvero  aliarum  rerum 
civiliumcauflae.ltaCaftiliafejuncl:aa  Regno  Legionis,  ab- 
foluioshabuitComites,  quorum  primus  fuit  Fcrdinandus 

Goncales. 

Habuit  autem  Friola  Rex  ex  uxore  fua  Munirfe,  vcl  Nu- 
gne,  Alphonfum,  Ordogne&  Ramirum  :  obiit  Ann.  914. 

Alphonfu$4-  di&us  Monachus ,  fubitopoft  illum  regna- 
vit  quidam  illum  Friolae  filium  f  uifle  dicunt,  alii  Ordogni ; 
quifquisetiamfuerit,  defes  nullaque  virtutis  acYionecon- 
ipicuusfuit^imperii  molem  aegre  ferens,illam  fratri  Ramiro 
detulit.  Ann.  931.  poftquam  illam  per  fex  fuftinuiflet  an- 
nos  &  6.  menfes,  inde  Monachus  faclas  fijio  Ordogno  reli- 
1  QoexuxoreUrracaXimena*  filia  de;  Sanoco  Abarca  Re- 
gisNavarra?.  /■[ 

Ramirus  Secundus  perduelles  filios  Friolae  oculis 
privavit,  eodem  modo  fratrem  Alphonfum  excipiens. 
A  Mauris  Madritum  occupavit,  tributariumque  Regem 
Maurorum  Abenaya  fibi  fecit.  Filio  fuo  Ordognam  uxorern 
dedit,  quem  fucceflbrem  deftinavit :  excefllt  vita  An.  950. 
imperio  19.  Ann.  z.  menf.  25-dieb. 

Ordognus  tertius  ejus  filius,  fratrem  fuum  San- 
chum  qui  fe  ipfi  oppofuerat  oppreflit,adjutus  erat  ope  Fer  - 
dinandi  Gonfales  Comitis  Caftiliae,  &  decarfiaavunculi 
fui  Regis  Navarra?.  Ve*um  prudenter  ille  rebus  fuis  con- 
fuluit,  &aemulorum  fuorum  Confilia  irritafecit.  Odio 
igiturComitis  Ferdinandi  repudiavit  uxoremfuam  Urran- 
cam,  aliamque  Elviram  diclam,  fibimatrimoniojunxit  , 
ex  qua  filium  Veremundum  diftum,  poftea  Regem,  fufce- 
pit.  UltimumexscgritudinedeceflitinZamora.  Ann.  955. 

Sancho  di&us  pinguis,  frater  defuncli,  illum|  in 
Regno  confecutus ,  impar  tamen  imperio ,  inde  etiam 
Ann.  956.  devi&as,  compulfus  eft  fuga  falutem  quaerere  , 
apudRegem  Navarrse. 

Ordognus  quartus  filius  Alphonfi  ,  Monachus, 
.fedem  vacuam  reperiens,ex  negligentia  &  abitione  Sanchi, 
Regni  potitus,  uxorem  Urracam  ducit  repudiata  ab  Ordo- 
gno  3.  Sed  cum  fcelcribus  vitam  maculaflet,  dicbusj;uit 
nefarius,odioquefubditorum  expofitusSancho  occafioncra 
dediti  priftinum  fuum  Regnum  recuperandi.  Cumvero 
Sanchus  prxpinguem  &  diltentum  praeferretventrem,  ex 

Con- 


f.r, 


1  S  P  A  #  1  M. 
Conriho  armcorum ,  quod  negotiis  obftaculo  e,flet  per 
pharmacaillura  imminuit ,  hociraminutoOrdopnum  feli- 
citcr  aggreffus,  qui  ad  Afturios  protugus,  poft  ad  Caftiliam 
oltiroum  mtra  muroshserens,  refiduum  vitaiin  miferia  ter- 
mmavit. 

Ram  i  rus  tertius  ,  cojus  filius  quinque  tantum 
ainos  natus ,  ipfi  in  Regno  fucceflit ,  Uxorem  duxit  Urra- 
cam  Anno.  987.  fcerainam ,  ab  oranibus  Hifpanorum  pra> 
cipuis  odio  habitam.  Habuit  (ibi  contrarium  Veremun- 
dumfuumagnatum.  UltimumRexdeceffitiraprolis.  An- 
00902. 

Veremundus  fecundus,  ejus agnatus^  fccundum 
r  .  . x ■  ^^cilit,  conjungens  duo  Regna  Gaiicia;  & 
Legionisrdictuseft  podagricus.quod  podagra1  indiessffiige- 
retur.  Habuit  duas  uxores,  ex  quibus  multorura  parens  ruic 
liberorum,  deeeffit  vira  Anno:  999. 

A  lfho  nsu  s  quintus  ipfius  in  grandi  aetate  fuccef- 
lor  dictus ,  h:c  omnia  magna  cum  prudentia  &  fide  execu- 
tuscft,correxitLL.  Gothorum.Ann.102a  inOviedo, 
cxceflit  in  Portugallia  Ann.  1028.  §oftquam  imperaffet 
29.anms.  Veremundustcrtiusejus  filius,  patri  in  Reono 
fucceflit,  &  quoniam  improlis  erat ,  delata  eft  poft  obitum 
ejos  fucceflio  ad  Sancham  ejus  fororera ,  qua?  Ferdinando 
nupferat ,  Sanchi  magni  Navarra?  Regis  filio,  quaforte  illi 
j  os  inCaftili*  Regnum  competebat,  poft  deceffum  illorum 
^arentum.  Canerum  notandura ,  quod  NunnoRazura  & 
^yno  Calvo,  priores  diftt  judicesvelComite*  Caftilise, 
>oftquam  viti  deceffiffent ,  Confalo  Nunez  filius  de  Nuno 
lazura,  unusex  duobus  primisjudicibus,in  Rcgimen  Ca- 
lilia;fucceflit.  Vxorem  duxerat  Xiroenam  filiam  Comitis 
Junno  Ferdinandi :  in  carcere  cum  aliis  ex  mandato  Regis 
Ordogni  occifus.  Ex  hoc  conjugio  natus  eft  Ferdinandus 
Gonfoles,  prirousabfolutojuregaudcns  Comes  Caftilia? , 
>toniumque  Caftiliae  Coraitum  maxime  infignis.  Habuic 
facceflbrem  filium  Garciam Fcrdinand  :  in  ComitatuCa- 
ftiliar.  Huic  itcrum  fuus  fucceflit  hafres  Sancho  Garcia  ,  qui 
cx  oxorc  fuaUraga  fiiiuro  Garciam  dictom  fufcepit ,  poft 
£ata  Parentisin  Caftiila  Comitem,tum  vero  tres  fiiias,  qua- 
rom  natu  niaxima,  di&a  Nunna,data  eratin  matrimonium 
Sancho  magno  Navarra?  Regi ,  alteradifta  Therefa  fuit 

uxor 


1 

1 

1 


I 


1 1" 


s»  S   E   *   I   E   S      R   E   G    U  M 

uxorVeremundilil.RegisLegionis,  &  ultima  Tygnda, 
manfic  AoWifla  (ut  vocant)Monafterii  S.Salvaton* Car- 
cia  in  Comitatu  fucceffor  occifus  eft,per  tres  fcratres  de  Be- 
la .  ita  ut  eius foror  Nunna,  natu  maxima  ,  haereditate  co- 
rnitatum  Caftili*  acquifiverit,  fecundum  LL.  &  conluctu- 
dinemlocorum,  hacque  occafioneCaftihainpofleffionem 
ceffitAnn.  io28.RcgiSanchoNavarrac,auicxhac  Nun*a 
uxorefuaGarciamnatumaximum,  &  alterum  Fcrdinan- 
dumGoncalumfilioshabebat.  Sed  Rex  Sancho  adhucvi- 
vensdivifuintraliberosRegimen,  quorum  pnmusGarcia 
poftpatrisobitum  Regnum  Navarrae,  alter  Ferdinandus 
cum  Regalitituio  Cattiiiam,  &  tertius  Ramirus  fihus  natu- 
ralis  Comitatum  Arogoniaj  cum  Regali  titul^  indepti  iunc. 
Ferdindndusigiturpolfeflionem  Regni  Caftihaeoccupavit. 
ficutalii  frarres,cjusi»iaa  Patreproximedefunctodeltina- 
tas  ditiones.  Poft  hxc  Rex  Veremundus  temus  in  contro- 
verfiamcumFerdinandodefcendit,  cum  quo  Ann.1038. 

conflixit.  mmM      *     .  . 

Ferdinandus  Rex  Caftihae  &  Legionis ,  nomen 
Magni  meruit,  propter  fua  egregia  faaa-.inPortugallia 
Urbes  quafdam  Mauris  ademit ,  ad  iilafque  anguitiascpm- 
pulit ,  ut  pacem  emere  fuerint  coafti.  Beijtim  ipfi  cura 
Fratre  Garcia  Rege  Navarrae  jwit ,  quiconm^u  interiit  , 
occupatislocisdcquibuscontrovcrfiaerat  ,  nimirum  Bri- 
viefca,  montede  Auca.  Exuxore  fua  Sancha,  filiamha- 
buitdiaamUrraquam,  dein  Sanchum  filium  ,  iibi  fucce- 
dentcm,  Eiviram,  Alphonfurft ,  quipoftea  Rex  fuit  ,  & 
Garfiara. 

Teftamentoftatumfuumintertresfihos  divmt,  hac  ra- 
tionc.  Sanchusejus  natumaximusCaftiliam  accepit,  Ai- 
phonfoobvenitRcgnum  Legionis,  pars  Afturiae  ,  &non- 
aulteUrbesGaliaae.  Garfias  natu  minimo  refiduum  Gali- 
ciae  fors  dedit  ,  cumparte  portugallise,  quam  Chriftiani 
poifidebant.  Hi  veroomnestres  Regesdi&ifuerunt.Quod 
adfilias,UrracahabuitZamoram,  &Elviram  Toro,quac 
Urbesdicbefunt  infwtafco.  ObikFerdinandus  Ann.1065. 
poftquam  praefuiifet  imperio  2$.  annos,  s.menf .  1 2.  dies  in 
Regno  Legionis&  1  a.  Ann.  inCaftilia.  • 

S  a  ncho  ejusfilius,  RexCaftilise,  movitarrmacon- 
ca  SanchumRegem  Navarrae  agratum  fuum  ,  a  quo  vin- 

di&am 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQu 
Images  reproduced  by  courtesy  of  Ihe  Biblioleca 
CFMAGL.  2.6.152 


tf  -  I  S  F   A  H  l  ■  £•  jot 
dictam  fumebat  adjutus opc  Regis  Aragoni* ,  bi  duo ,  ipfi 
^agnam  eripuerant  a  Ferdinando  acquiiitorfl  partem.  Fuit 
tiam  Sancho  Regii  Caftilias  bellum  cum  fratribus ,  in  quo 
ccupavit  Alphonfum,crineque  tonfum  inMonafterium  de- 
trufit,poft  illiusoccupavit  Regnum.Aker  Sanchus  Rex  Le- 
gionis  anteconfli&um  fug£  ad  Maucosfibi  confulit.  Captus 
dein  etiam  eftafratre  Garila  qui  captivus  detentus  ufque  ad 
roortem.  His  mediis  s*nthm  omnium  Paternorum  Regno- 
rur^lolusDominusfa£rus,cumqucetiam  Sororesfuas ,  fuis 
apatreillis  teftamento  datis  veHet  exuereditionibus»inju- 
ftorumfuorumfaftorum  pcenasdedit;  occifus  cquidem  a 
ZamoreAnn.  1075.  poftquarainjmperiofuhTet6.  Ann.o. 
nienf  6c  24  dies. 

Alphonsus  fexrus,  cognomento  VaKdus,  quaro-pri- 
Bium  nuncium  de  morte  fratris  fui  Sanchi  accepcrat,  Tole- 
do  profeclus ,  receptufque  eft  pro  Regc  Caftiliae  &  Legio- 
f)i*,rnultafque  occupavit  ditiones.  Cepit  Toledum  a  Mau- 
ris  Ann.  108$.  feque  poftea  Regem  Tolcdi  dixit.  Occupa- 
vit  etiam  multas  urbcs,Maquedam,Efcalonam  Jllefcas,  Ta- 
laveram,Gonfvegram,Moram,Madrituro,  Berlangam,  &c 
Eo  terapore  Jdfeph  .Tesfinfamilia»  Almoravedesregnan» 
in  Africa,mif>c  in  Hifpaniam  Ali  Abenexa  qui  illam  tcfrore 
perfudit.  Ann.  1091.  fe  vocans  Hifpanrx  tcrrorem.  Poft. 
quam  hoc  Mauris  perfuafuTet  devitto  Rege  Maurorum  Se- 
villa?,regimen  fuum  inCordua  firmavit,Rex  Alphonfusalt- 
quoties  viclus  fuit.  Curaque  ipfe Jofeph  Aben  Tesfin *cum 
ingcnti  exercitu  Hifpaniam  inundaflet,  Alphonfus  colle- 
cris  omnibus  copiis,  adjutufque  aiiorum  Chriftianorum 
fuppeti"b,hoftem  dtviclum  Hifpaniaejccic.  Finivittandcn> 
vitam  hic  Rex  egregius  Toleti  Ann.  1509.  70.  annorurn 
fencx ,  tenuitque poft  Patris  obitum  imperium ,  tam  in  Ca- 
jr.ii  quam  Legione  43.  annos>relic~tis  ftliis  filiabufque  non- 
nullis. 

Alphohsus  feptimus,  filius  Alphonfi fexti ,adhuc 
in  cunisfceptrodignushabkus »  &  ideo  Rcx  Caftiliae  puer 
proclamatus  cft.  Adultior  faclusanimadvertens  poft  mor- 
temRegis  Arogoniae,  duorum  Regum  Navarrae&  Ara- 
gonise,  Garfise  &  Ramirii ftabilita  imperiai  unius  impo- 
tentiam,  alterius  fenectutcm  contemnens ,  edi&o  publica- 
it,  adfeillorumRe^norumjurepertinere  poiTeiTionem : 

occiy- 


J6t  s   E  R  I  B  S   IRjfe^GrU  M 

occupacis  igttur  mulcis  iocis  intravic  Arragonia,poft  Legio* 
nem  ,  &  Rex  Navarrae  ,  Arragopise ,  Cacaloniae,  proclaraa- 
tus ,  di&ufque  fuis  eft  imperacor.  Pattum  dein  cum  Gariia 
ReeeNavarraeinivit,  uc  ipfi  redderec  ftacum  luura,  hac 
cumcondicione,  ut  RegemCaftiliae  majorem  agnofceret, 
armaquefuaconcraRarairumRegem  Arragon.  arrais  Al- 
phonli  jungcrec.  Exceflic  Alphonfus  Ann.  1167.  cum 
quinquaginca  annos,  5.  menfes ,  20.  dies in  vica,  in  Regno 
2f.  fere  annos  fuiflet.  # 

canchusX.  ejus filius fucceflor Regni  CalhlicT ,  & 
indedependentisccrrae.SedhicRexcantum  unum  regna- 
vicannum&XI.dies:abijt  Ano.  1158.  ftatim  poft  Blan- 
cam  uxorem  fuam.Reliquic  filiumAlphonfuro^.  annorum, 
fubcurelaGucierri,ufquedumannum  XV.  ingrederecur. 

Alphonsus  VIII.  Legicimus  Pacris  in  fucceflione  hae- 
res  Avunculum  fuumexpcrcuseft  adverfarium  ,  quiiilius 
turbavit  poflcflionem  ,  &  orania  fere  occupavcrat  loca.  An- 
nosvero  i&nacus,  invicatusefta  Regni  proceribus,  uc  fuas 
vilicarecdiciones,quopacT:oomnes  Civicaces  illi  fuasape- 
ruerunc  porcas ,  auxiliumque  nummorum  hofpiti  culerlinc. 
Ulcimum.Toledumingreifuseft,&  in  fugam  Ferdinandum 
conjdcic^ingreifusannuraquintum  fupra  decimum.  poft- 
quam  omnia  fuse  pocencisefubjecit ,  junxitfibimatriraonio 
Eleenoram  fiiiam  Henrici  X.  Angliae  Regis ,  qua;  ipli  enixa 
eft  Henricura  Regni  fucceflbrera,  aiiofque  liberos.  Acquie- 
vit  Ann.  i2i4-P°ftquara  57.vixifl'et,  53.  annos  regnaiiet, 

cum  31.  dieb.  '  ;  ■ 

HtNRlcuscjus  Filius  Patris  fuit  fucceflor ,  nacus  io- 
lura  AnnosXl.  lsinjuvencuceetiara|fua  pccubuit ,  luden- 
docum  quibufdamMagnatibus,  An.  1107.  Imperavic  19. 
An&os,^.  menies. 

Ferdinandus  Secundus,  filius  cx  Be- 
rengueia.,  fecundus  Alphonfi  Filius.'Duxit  Beacricem  filiam 
PhiiippilmpcratorisGermaniae  Ann...i2io.  Ex  quo  con- 
nubio  nati  funt  VII.  Filii,  Alphonfas,  tucceflbr  in  Regno 
CaftilueSc  Legionis  ,Fredericus,Ferdinandus,  Henricus, 
Philippus ,  Sancho ,  Emmahuei.  Obfidione  cinxit  Andalu- 
fiam  ,  variaque  occupavic  a  Mauris  ioca ,  &  fccundas  nu- 
pcias celebravic  cum Joannadc Ponchieu , filia  Comicis Si- 
monis,  ex  qua  fufcepic  Ferdinandura,Eieenoram,  &  Ludo- 

vicum* 


HISPANITE.  }«, 

vicum.  Poft  obitum  patris  fui  Alphoni}  Lcgionis  Regnum 
occupavitAn.  1 130.  quamvisa  Patre,  qui  iplum  odio  ha- 
bebat,  abomnirucceinoneteftamentoexclufus  eflet.  Sed 
fororesillijusfuura  cedebant  paftione  30000.  coronato- 
rumannuatim  fibipra?ftandorum,  invicem  initi  rultimutiT 
ex  morboin  Sevilla  interiic  An.  1252.  cum  in  Arricamire 
deftmaffct,  ubiregnaflet  34.  Annos,  XI.  menfes,  23.  dies 
MiCaftilia&circiter  22.  AnnosinLegionisRegno.  iA 

Alphoksus  Nonus,  ejus  Filius  ,  patrem  fuc- 
ceflor excepir.  Hicille  eft,  qui  Sapientis  nomen  &  laudern 
obtinuit.  quiintraarmaelcausRex,omnium  peritiflimus 
in  Hiftoria ,  Aftroiogia  &  Philofophia  claruit.  Filiam  Ara- 
goniaeRegisuxoremhakuit,  exqua  multos  fufceperat  fi- 
hos.  InGermania  a  quibufdam  Eleaoribus  imperatoreft 
cleftus,  fedquialongoitinereaGermaniaexclufus,  ami- 
cospariter  ac  imperium  perdidit ,  occubuit  Ann.  1224. 
fucceflbres  Regni  defignando  Alphonfum  &  Ferdinandum 
teneras  adhac  setatis  filios. 

Sancho.  cognomento  Validus,  adRegnum  promo- 
tus.  non  obftante  contraria  patrisfuidifpofitione.Filia  quo- 
queejuslfabella  haereditaria  Regni  pronunciata  fuic,  in 
defecl a  aliorum  liberorum  ,  fedcum  ipfi  poftmodum  Se- 
villarFerdinandusnatuseflet,  iilumfacceflbrem  deftinavir. 
Exceflicvita  Ann.  1224.  poftqaam  XI.  Annos,  4.  diesira- 
perium  traclaflct. 

Ferdinandus  tertius ,  filius Sanchi Validi, Patri 
fucceflit ,  fed  qui  Regnum  magnis  involvit  turbis ,  deceflit 
24.  anatis  AnnO,  menie  Imperio  praefuitXVII.  Annos,  4; 
menfes  &  ip.  dies  :  in  matrimonio  habuit  iiberos  Con- 
ftantiam  Portugalliae ,  Alphonfum  hrereditariumj  Regno- 
rum  ,  &  Leonoram  quae  fuic  Aragoniae  Regina. 

Alphonsus  decimus,  Patrisfucceflbr,foIum 
unum  natus  annum  &  2*.  dies,  ita  ut  Regnum  Ma- 
riaillius  avia  tamdiu  Ceneret ,  quc.  tandem  in  Valladolid 
extincca  eft.  Rexdeio  38.  Annosexplevic ,  vicam  finivic 
An.  1 350.  relinquens  in  Regnis  fecceflbrem  Petrum  filium 
fuum,  aliofqueliberosnaturales.  • 

Petrus,  cognomenro  Crudelis  filius  Alphonfi&Ma- 
risepaternumRegnum  Ann.  aetatis  XV.  intravit,  matrern 
faam  Mariam  crucidari  imperavi^cum  fratrcs  fuos  aliofque 

praeci- 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze. 
CFMAGL.  2.6.152 


,e4  S  E   R   I  E  S     RE   G   O  M 

LcipuosinRegnjsVirosfuftulit.  Uxorcm  tert.o ,  d,e  da- 
^n  repudiavitTAliam  viventeuxore  pnma,  d^am  de 
?aftrofibi  matr  monio  junxit.  Poft  hsc  ahaque  fcelera, 
«ritHen  ku.CoB.cs  deTranftamara  ejus  fratcr fed  n.thus 
•  l  HUnaniam,  cum  magna  Gallorum  manu,  Rex  Calt,- 
£ ^  Eni  coronatus  eft  Ann.  .       ita ut  Pet.us  R« 
St^erSus  faluti  fugi  confuluit ,  profugufque  Cafhha 
•mBo?onnamGallii  venit.  Poftquam  .guur  Scarus  ,n  Bur- 
"ofconvenerant,  fe  fide juri: jurandi  Joann.  Henr.c.  fiho 
S bftSxernnt.&tanquam  hareditarium  Regn.exceperunt. 
fed I  HeScus  conductisquibufdam  Ga  hc.s  cop.is .  paucio- 
Sbufque  quam  res  poftulabat  in  prafldioretent.s ,  dev.aus 
fuitaPet ro  Rcge,  qui  copiis  AOghcan.s  al.orumque  tu.t 
ad  utus  At vero cum  illis ,  q»  ipf.  foppct  as  attulcrant,  pa- 
fnmfatUfeciflet.adultimumillorum  aux.ho  pr.vatus,  ra- 
SSnSd v borispoteftatem  8c  riodiftam  inc.d.t.  qo. 
novoexercitu  ex  Gallia  condudo  ■«%»,  Petrum  Regem 
cl.de  proftravit.captum  An. .  3«9  occ.dit.poftquam  regna- 

ViHaciStu;cx  viaoriaHcnricus  Rex  Caftili*  &  Legio- 
nisfaaus,  quiintrabreve  tempus  Dom.nus  omn.u.n  ,ila- 
Sm waritditionnm  ,ex  his  Regnisdependent.um.  Fattus 
ieitur  omnibuscircumcirca  vicinis  terron,  veneno  ,nter- 
crnptus  creditur.perinfidiasMahumet,,  veter.s  Granat* 
RemsAnno.  ,378.  poftquam  imperaflet  uluraa  v,ce  X. 
Annos,  2  menfes/vixiffet  49-  Annos.  Uxor  ejus  erat 
lanna  fiha  Jo^nnis  Emanuelis  fratris  Reg.s  Alphonf, 
1  potentiffiraiinHifpania  Principis.  Joannes  pr.raus 
fucceflit  Patri  Annor.  24.  &  tnum  menhum  ,  hhum 
ftatim  poft  diaum  Henricum  habuit .  is  ipfi  >n  Regn.s  luc- 
ceflit  Finittk  Leonora  prima  ejus  conjuge  Beatncera  dux.t, 
uxorem  filiam  Regis  Ferdinandi  Portugali.s  An. 
lwccumconditione,ut*nfantes  ex  hoc  conjug.o  fufcept. 
eflent  Reees  PortugaUis.  Excefllt  vita  Joannes  An.  .  324. 
annorum  ^.  PrafuitcumimpcrioXl.  Annos,  tres  mcn- 


(V»«5  Rr  5  o  diCS. 

He  n«.  .  cus  3.  ejus  filius  ipfi  fucceflk,  anno  aetatis 
Undecimo,  juftitia:  magnus  patronus  .  habu.t j.xorem 
Catharinam  filiam  Joannis  Ducs  LancaftriJE.  Hec  ,PH 
fihum  Joanncm  lmeditarium  Regnorum  gcnuit.  Curoquc 


*  I  *   R   A   N,l   *r  , 0f 

totam  velut  pervitam  cum morbisconfltoaretur,Tolect 
Ann.  .407.  exp.ravic ,  poftquaro  i7.  vixilfet ,  16.  annos,  2. 
ment.  &  io.  dies  Regnum  cenuiifec ,  fepulcus  eft  in  habicu 
b.  rrancilci. 

Joannes  fecundusejusfiliusRexagnicuseftanatis  22. 
mcnliimi.  Connubii  foedere  fibijunxit  Afariam  filiam  Fcr- 
dinandiRegisAragon:  hac  finitaadiecundatranfivit  vota 
cum  Izabella  filia  infantisjoann.  Portugall  quafu\t  Regi- 
naCafliliae  &  Legionis.Obiit  Ann.Chritt.  r454.meiife Ju- 
110  ,  pottquamvixiifct47  regnaflet  42.311110*. 
HENaicusquartus,  ejusfilius &  nonminus  fucceflbr,  vi- 
vente  adhuc  patre  anno  atatis  XV.  Blancam  fibi  matrimo  - 
1110  conciliavit ,  filiam  natu  maximara  Regis  Johannis  Na- 
varrae.  Sed  naturali  iropotentia  nullos  habuit  haeredes,ideo 
Scauium  confenfulzabeila  Regjiorumha?reseftfacla*.  De- 
fnt  efle  Henricus.  Ann.  1 474.  cum  abfolviflet  45.  annos ,  re- 
|naflei2o.4.menf.  22.dies.  Regni  fucceiTorero  Joannem 
filium  naturalem  teftamento  fcripterat.fedhocnequaquam 
aproceribus  obfervatum  eft. 

Ferdinandus  quintus ,  pottea  cognomento  Ca- 
thoiicidiaus,&Izabella,aautumpro  Rege,  &Regina 
Caftiliaeagniti  funt.  Hac  igiturde  caufa  Ferdinandus  & 
Izabella  ticulos  afluroferunc  ,  dicique  voluerunt  Rex  &' 
Regina  Caftiliae ,  Legionis*  Aragoniae,  Sicilise ,  Toledi, 
Valentise, Galiciae,  Majoricae,  Sevillar,  Sardinia?,Corduba?, 
Corfica»,  Murcia?,Gibraltar ,  &c.  Comites  Barcelonae,  Do- 
roini  Bifcajae  &  de  Molina Duces  Athcnarum  &  Ncopa- 
rit2e,Comites  Roffilon&  de  Cerdagnes,Marchiones  de  Ori* 
ftagne &  de  Gociam,  Sufceperat  vero  Ferdinandus  ex  Iza- 
bellal.  filiamdi&am  Izabellam  natam  An.  1470.  &alios 
fequentibos  Annis  liberos,  Tenuerunt  Hifpanisc  fceptrutn 
cum  ingenti  gloria ,  hoc  laudabili  facto  hxc  Regio  in- 
ilgnitercrevit ,  quodjudxi  Hifpanise  Regnis  omnibuspu- 
blico  edi&o  exefle jufli .  ejeclique  fint.  • 

Ph i li  ppus  priraus filius  Maximiliani  Imperator.  hse- 
resCaroliDucisBurgundia? ,  Rex  fuicCaftilixcum  uxore 
fua  Joanna  Annorum  26.  Hi  duo  cumHifpaniamappulif- 
fent  An.  1506.  occuparunt  Regnorum  poflcfliones^paulo 
autem  poft  Philippus  vita  deceflic,  curo  imperaflet  Annum 
&  2.  menfes.  fUJiquic  ex  filia  Joannero  Carolum  Auftria 

V  fuuro 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze. 
CFMAGL.  2.6.152 


A 


t06  JERIESRBGUM 

fuumfucceflbrem  Ferdinandum  ,  quipoftea  faauseftlm- 
perator ,  primusejusnominis.^.filias,  Bleonoram  ,lzabel- 
lam,  Mariam, Catharinam  i  oranes  Pf  incipum  matnrooniis 
elocatas.  Prima  habuit  Emanuelem  Regem  Portugalliae , 
altera  Chriftiernum  Danise  Regera ,  tertia  Ludovicum  Re- 
gem  Hungaria?.  Ultima  Joannem  3.  Regem  Portugalliae , 
nata  poft  obitum  patris  fui. 

Joann  a  Maritoorba  folamanfit ,  vocavitque  Ferdinan- 
dum ,  qui  tarodiujmperiis  pralfeflet,  ufquc  dum  Carolus  fu- 
uf  filiuh ,  in  inferiori  G«rmania  eduftus ,  &  tum  feptem  io- 
lum  annos  natus ,  adulciorem  ingrefluseflet  setatem.  Ve- 
nic  igitur  Rex  Ferdinandus  ex  Neapoli  Hifpaniam  An. 
1507.  HicRegnum  Navarraeadminiftcaviti  fed  exbrevi 
tempore  vitam  cum  Regimine  depofuit ,  cum  per  quatuor 
folum  annos  quid  effet  imperium  difccre  coepiffet.  Regina 
Joanna  poft  ejus  deccflum  in  omnibus  fucceffit  Regnis:  fcd 
cura,exanimiimbecillkate,  Regiae  moli  par  noneifet,  ipsa 
adhuc  vi  va ,  praetcr  Hilpanise  confuetum  morem ,  Carolus 
ejusfiliustitulumRegiaaffumfit ,  quamvis  adhuc  inlnfe- 
rioriGermaniaageret.  Obiit  JoanaaAn.  1555.  setatis7$ . 
annorum. 

Ca rolus  V.  etiam  Germaniae  Imperator,  vivente  adhuc 
matreiua  RexCaftiliae  &  GranatSe  defignatus  eft  ,  ftatim 
poft  obitum  Ferdinandi ,  cumque  dein  Hifpaniam  veniffet , 
Ann.  1517.  pronunciatus  eft  Rcx  Caftiliae,  Toleti ,  Gra- 
natre  ,  &  pertinentium  ad  ftatum  Valladolid  Regionum, 
An.  15 13.  pauio  poft  etiam  Rex  Aragoniae ,  Navarrse,  Ne- 
.apolis,  Sicilia  fdlutatuseft.  lmperator  Francofurti  An- 
1519.  28.  Junii  eleftus  eft  ,  tum  in  Sacello  Aix  Ann. 
1510.  coronatus  ,  &  poftea  a  Pontifice  Boloniae  Ann. 
153°«  Expeditiones  illius  illuftres  ,  plenas  auclorum  fe- 
cerunt  paginas  ,  quae  etiam  in  feric  Romanorum  Im- 
perat.  nonnihil  nobis  ta&as  funt,  Ex  uxore  fua  Izabella 
filia  Regis  Portugall:  Ferdinandum  ,  qui  juvcnis  fatis  con- 
ceflit,  &  Philippum  1.  Ex  Nobili  quoque  fed  incognita 
Virginc  iufceperat  Joannem  de  Auftria,  ut  alios  hic  ta- 
ceamus. 

Phidippus  Secundus  natus  11.  May  Ann.  1527. 
loco  quod  quidam  iilum  natum  dicant  26.  ifc/ay.  An.  1 52$. 
Uxorem  primara  duxitMariam  Portugallise  filiam  Joan- 

.  nis 


dai 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


H    I    S    P    A    K    I    A.  | 

nistertii,  ex  qua  habuit  Principem  Carolum,quem 
pater  neci  demiferat  Ann.  1 568.  ex  crimine  affetta- 
ti  Regni  ipli  impofito-.  in  cujusrei  fidem  abinge- 
niofe  oble&ationis  Magiltris  vcrfusOvidii  addu- 
&us  eft  illumqueexpriiDensannum  quo  obijt  Ca- 
roIu«. 

Ftlim  mnte  Dltm  pmtrlos  InqVIrlt  In  Annos.  ^id 
Obijt Annosetatlsii.UbiMariavitam claufliflet,  w 
Rex  novam  fibi  elegit  conjugem  Mariam  Reginam 
Angliapfquxtam6improlisdcceflit  Tertia  ejusuxor 
fuit  EHzabethafiliaHenricill  GalliaeRegis,ex  qua 
genuit  Infantem  Izabellam  Clarogeniam  ,  Princi- 
pem  Belgii  &  uxorem  ArcbiducisAuftriae  Adalber- 
ti ,  &  Catharinam  uxorem  Caroli  Emanulis  Ducis 
Savojae.  Quarta  ejus  uxor  fuit  Anna  Auftriaca  filia 
Maximiliani2.  Mater  Philippi tertii illius  in  Hifpa- 
ria  fucceflbris  &  Ferdinandi.  Quanta  hic  Rexin 
Befgio  geflerit  oum  quanto  bumani  fanguinis  pro- 
fluvio,  Utis  notaHiftoria  Belgica  docet.  Tandera 
miferabiliene£ru9morbo  obijt72.  Annorura  fatur. 

P  h  1  l  1  p  p  u  s  tertius.  Duxit  uxorem  Marga- 
ritham  Auftrue  filiam  Archiduci^Caroli ,  quaein  • 
O&obri  deceflif  161  i .  ex  qua  multo9  liberos  fufce- 
pit.  Hic  Princeps  omnesMaurosHifpania  extur- 
Davit :  obijt  16 11.  Madriti,  regni  Anno  23  vitae^j. 

Phili  ppus  IV.  Hodie Regnans» Patriluo 
fucceflit,  multos  veterurominiftrorum  exauttora- 
vit,  novofquCillis  furrogavit,  Duxit in  uxorcm 
1612.  Elizabetham  Regis  Francia;  Ludovici  Jufti 
fororem. 

PRATENSIO  REGIS   HIS  PANIiE* 


1 


Lla  eft  ;  in  Ducatum  #  Britannise.  Fundamen- 
cum  ejus  hoc  cft.  Fancifcus  Secundus  duas  re- 
liquit  filias ,  Annam  ,  &  Izabellam  :  Anna  fucce* 
debat  in  Ducatum  Carolo  VIII.  inmatrimonium 
data,  poftea  Ludovico  i2.nupfit,  fucceflionera 
paternam  deferebat ,  cx  quo  duas  fufccpit,  filias, 

v  V  a  cu 


So*  ♦     T  R  &  TENSia  REGIS 

Claudiam  in  matrimonium  Francifco  I.  datam  *  &  Rena- 
tam  Ducem  Ferrariae.  Francifcus  I.  filiurc  reliquit  Henri- 
cum  II.  cui  rres  filii  Regis  fuccedebant,Francifcus  fecundus, 
Carolus  nonus ,  &  Henricus  tertius  t  prseter  hos  filiam  Eli- 
zabetham  Philipp.  II.  nuptamlzabellae  Archiduciflse  ma- 
trem  habebat.foltobitum  Henrici  III.  Philippus  II.  jusft- 
liae  faae  matremreprsefentantis  allegabat ,  verum  irrito  co- 
natu  : nara  Galli  duo  ipfi  objiciebant,  quod  nullus  extrafte- 

us,  qualiseft  Hifpanus,  in  Provincia  Regno  per  Francifcutn 
l.innexa  bserescfle  poflit,  idque  juxta  illorum  LL.  II. 

Quod  ex  fimili  LL.  difpofitione ,  illud  quod  ex  haereditate 

Ifegi  obvenit  ,femper  maneat  coronae  annexum.  Has  fane 

exceptiones,inLL.  Francorum  fundatas,  Hifpani  ,utpote 
juriluovaldepraejudicantes  ,  neutiquam  voluerunt  admic- 

tere  ,  quafi  juriproxiroitatis&  fanguinis,  quod  nullae  LL. 

imminuere  valeant ,  per  jura  civitoa  velftatuta  quicquam 

poffctderogari. 

Altera  in  Ducatum  Burgwndise  cft ;  dujus  hoc  funda- 

mentum  elt.. 

Carclus  Bellicofus,  Burgundiae  Dux ,  ffnicam  habebat  fi- 
liam  A/ariam  haeredem.  Hanc  in  matrimonium  duxit  Maxi- 
miliatuslmperator  ,  aquohodierni  RegesHifpaniaefuam 
trahuntorigine^quem  cum  pofleflbre  Belgfi&  Burgundia* 
Galli  viderent ,  illum  Ducatu  ,exinnato  contra  THifpa- 
nos  odio,  privarunt,  foloipii  reli&o  Comitatu  difto  la 
Franche.  Ne  vero  probationibus  deftkuerentur ,  Ducatum 
Burgundia?  a  Regibus  Francorum  &  in  fpecie  a  Philippo 
Pulchro,  Domino  Fcederataru  Provinciarum  in  Feudum 
Mafculum  conceffifleallegabant.  Fatertur  quidemComi- 
tatum  Bjrgundia:uc  Feudum  Imperii  etiam  ad  fceminas 
perunere ,  (ed  hoc de  Ducatu  negant.  Hac  ex  cauffa  firmi- 
orem  ab  Hifpano  probationcm  deficterant ,  quod  Ducatus 
Burgundiae  Feudum  fit  fcemineura.Praecedenti  rationi  hanc 
Galiiadjungunt,  quodomniaa  RegnoFrancuedependen- 
tia  Feuda  ejufdemcum  Regno  prsfumantur  conditionis- 
Lex enira Sahca nullam  in  Regnis,  fcemina; patitur  fuccet 
iionem.  Concludunt  igitur  Ducatum  Burgundiae ,  deficien- 
tibus  "afculis,  reftead  RegemFranci*  ut  verum  Domi- 
num  rednlle.  Hinc  maximuminterLudovicum  XI  &A/a 
ximihanumexarfitbelluiu,  cui  Rex  Franci*  Helveticos 

•  auro 


e  I  S  P  A  N  I  &  • 
auro  emptosimmifcuit.  ContraHifpani  hx  funt  refponlk>- 
ncs :  I.  Ncgat  Ducatum  Burgundiae  unquam  Regni  Francie 
fcudum  f  quin  potiusGermanise  merhbrum  fuifte,  remque 
a  primisDetitinitiis.  Ann.  1010.  primum  Burgundiac  Rex 
fafrus  eft  Rudolphus  gener  Buchardi  Ducis  Suevorum  , 
cujus  filiam  Bentham  uxorcm  babuit  idem  focer  Conradi 
Imperatoris,  qui  cum  improlis  roorcretur,  fucceflit  ei  Hcn- 
rlcusfiliusConradilmpcratoris.  Compleclebatyr  Burgun- 
diae  Regnum  Sequanos  9  Burgundiam ,  Atlobrcgos  ,  Del- 
phinatum,  &  territoriurh  circaUrbero  Arcjatenlem  ,  ubi 
Rhodanus  in  maremediterraneumfe  evolvit.  Paulo  poft 
divifa  fuit  Burgundia  in  Ducatum  &  Comitatum,  xlonec 
fub  Ducibus  pofterioribus  rurfus  fub  unum  imperium  reda- 
fta  fir.  Lugdunenfis  Provincia  fuo  obfequens  f ult.Domino, 
Sabaudiatuos  accepitComites  ,  Delphinatus  ab  Umberto 
in  RegcmFranciae  conferebatur.  Cum  igiturRegnu  in  tot 
divideretur  partes,  interut,  Burgundiajquje  Reges  Impe- 
ratorifidem&obfequium  promiferunt.  Quin  j&  Carblus 
ultimusut  Rex  coronaretur  aFridericoIm.peratorepetfit, 
verum  fruftra.  Ex  hoc  patet  abunde ,  Bergundiae  Ducatjuta 
ab  imperio  depcndere :  petitio  enim  Privilcgii  fuperiori- 
ratem  arguit.  Accedic  ,  quod  Burgundias  Dux  feflionem 
rnter  Trincipcs  imperii  habeat.  vid.  de  his  Limn.  dejurc 
pub.  1,5.  c.i.  ExindeHifpanusconcludit,  DucatumBur- 
gundiae  nonaGallkdependere,  negue  Regemindcfe£hr 
MafculaeprglisadfeDucatum  traherepotuiflc.il.  Eandem 
efle  Comitatus  &  Ducatus  rationem ;  quod  fi  cnim  Comi- 
ratusincolumcadat,  etiaro  Ducaturo ,  ncccflumeft. 

Prstemsio  tcrtiaHifpariiin  Catalooiam  eft ,  quam  , 
■ut&Comitatum  Roflilionenfem ,  ChriiUaniflirow  Galli- 
arum  Rcx  jurc  belli  occupavit. 

Quarta  Pkatensio  in  Rcgnum  Portugalliaeeft.  Htfc 
illonititurfundamcnto.  *  # 

Emanuel  Rex  reliquit  Joannem ,  cui  crant ,  Joannes , 
Maria  ,  Sebaftianus ,  Caroius.  #- 

2-  Ludovicum,quihabebatfilium  naturalem  Antonium 
Henricum ,  primiim  Cardinalem ,  poftea  Regem. 

Edvardum,  roortuum  ante  Fata  Fratris  Henrici  Regis* 
cuicxaDtMaria,  Catharina. 

V  3  *z*- 


1lo      •       RATIO    STATUS    R  EGIS 

Izabellam ,  cui  erat  filius  Philippus  Secundus. 

Ex  his  omnibus  Ecjvardus  Henrici  Regis  Portugallix 
frater,  anteRegismortem.diemfuumobierat,  nemoque 
magis  ex  fanguine  Emanuelis ,  quamlzabella  foror  Hen- 
rici !  &  fcCatharina  filia  Edvardi  fuperfuit.  Philippus  fe- 
cundus  ex  jure  matris ,  ut  ex  proximitare  gradus  excluden- 
tiF  fratris  E^ivardi  filiam  Catharinam,  Regnum  fibi  Arroga- 
vit ;  frater  enim  gradu  fratris  filia  proquinquior  eft  , utpote 
qui  ulteriorem  ex  L:XI1. tabul.  excludat.Adhaec  di&us  Phi- 
lippqs  fecundus  HifpanisRexIzabellaematris  aetatem  al- 
Iegabat,qua  nepotemCatharinampraeibat ,  fed  setati^  in 
adeundis  Regnis  maxima  habetur  ratio.  Atque  hae  funt 
rationes ,  quae  Philippum  2-  commoverunt ,  ut  nulla  habita 
aut  proceftus  a  Pontifice  oblati  ratione  ,  proceflum  Portu- 
gallias  occuparet ,  quce  tamen  haud  diu  in  Hifpanorum  per- 
manfit  poteftate.  Circa  annum  enim  1640.  Philippus  4» 
publica  procerufn  Regni  voceimperiofuit  exutus,  quo  in 
illius  locum  Joannes  quartus  antea  Dux  BraganciaeaCa- 
tharina  procedens  fubftitueretur.  Atque  hoceftquodHi- 
fpanus  praetendit.  Johannes^.  Thodofii  filius  Catharinas 
Nepos  Philippum  i.  ratione  Izabelhe  matris  Catharina 
proximiorem  fuifle  confitetur.  Sed  hoc  proximitati  linea?, 
quae  hic  maxime  fpettari  deberet ,  nihilderogareautumat. 
Necminusallegat  jus  reprsefentationis^,  quod  Catharina 
Edvardum  patrem  fuum  repraefcnta verit ,  atque  ideo  pro- 
pinquior  linea  quam  Izabella  fuerit.  Quod  Hiipanus  contra 
dudit,negans  in  Regnis  &  Feudis  jus effe  reprxfentationis. 

RATIO   STATUS  REGIS 
HISPANIAL. 

C I  unquam  priftinor.um  Monarchas  feculorum,terrarum- 
.  Vc  Dominos  formidabiles  cupido  femper  vincendi ,  & 
in  majus  augendi  imperiuminceflit  ,certeilla  HeroasHi- 
ipanieos  flagrantiilima  occupavit.  Hi  autem  cum  plurimas 
gentes  armis  fub  imperium  fuura  compuliftent ,  veritine 
hbertatis  fuae  antea  habitae  defideriopriftinorumque  domi- 
norurn  memona  acccnfi  ,  ad  aliquam  refilirent  mutatio- 
flem,  opumum  duxerunt  lenius  in  principio  imperii  habitis 

per- 


.  uispani^Ej  |H 

perfuafum  reddere,  deftinationes  fuasimperfcrutabiles  cf- 
ie  qune  abftrufx  diflimulationi  involvuntur. 

Hiaaurem  de  caulla  fcdem  dominationibfua*  inHifpania 
Philippusfixit,utprsefensRexin  pace  &  concordia  fub- 
ditorum  tencret  animos.reliquam  vero  LLuropam  torbis per 
artes  implicarct ,  ut  bello  inviccm  colliiam ,  viribufque  ad 
ultimum  exhauitam,faciliusi*olusomreoccuparet.  Quam- 
vis  auttra  hanc  pcragcndi  rem  omncm  ,  teropus  Philippum 
defecerit ,  poft  fe  tamenitaomnia  rel:quicexpedita,ut  fuc- 
ccflbri  cjus,  facilem  viam  adilla  qua:  reltabant  peragenda  , 
reiinqueret.  U nde  fequentes  regute,  quae  veram  rationem 
Status  Hifpanise  abfolvtint,  non  fecus  ac  oracul#obiervan- 
tur.  Pnma  kegnt » iii  Religio»e  fundatur,qui  populi.obtentu 
conlcientia»  quidvis  conantur.  Summus  Catholicae  Reli- 
gionis  ardor  oftendatur  oportetowinibus,  qui  artibur  icr- 
viat.  Perfuadendum  Pontinci,  au&oricatem  fuam  vel  hoc 
maxime  medioftabiliri ,  fi  poteniiae  Hifpaniae  inextirpa- 
tione  Principum  Proteftantiuin  faveat.    Reliquis  ltali^c 
Principibus  hoc  inftillet,  quod  falva  Ecdefiie  contra  quam- 
cunque  ab  exteris  ingruentem,  viminprofeclioneHifpa-  . 
nica  fita  fit ,  illa  fola  omnes  cxtcios  ab  Italia  arceri ,  ac  Rej 
ligionera  confervari  ,qua?aliasex  comroercio  per^grinoiu 
inquinata  maneret.In  Gallia  ,  qux  roukos  alit  Proteiiantes, 
Catholici  tamenprsccipui  validiorefque  funt,  Rcxincitan- 
dus , ut  illos  expellat.  Papa  monendus ,  ut  idcro  Regi  per  - 
fuadcat ,  acriterque  ncgotium  urgeat.  Contra  animandi 
Proteftantes.iifqueauxmapromictenda,  utbellum  civilc 
indc  accendatur,  Regnumque  hoc  tanto  magis  viribus 
cxuatur.  Quod  fi  Regi  haecconfilia  fuerir.t  fufpt&a ,  turu 
Catholici  adverfub  Regemipfumfuntconcitandi,  utpote 
talem  ,  qui  haereticis  nimisac  fas  eft  faveat ,  proroitttndac 
igitur  fubditis  fuppetie.  Papaciiam,  quoad  fieripcteit, 
his  immifccndus  cft  rcbu*.  Qjoroodocunque  autcm  id  fiat 
nii  intereft,modo  eo  res  deducatur ,  ut  hoc  ingens  Regnum 
fuo  fibi  jumento calaroitatcm  attrahat ,  propria  ruina  exa- 
gitatumcorruat,ne»  quod  facere  confuevk,obicemHifpa- 
nicaeMonarchiaeampliorcmponat.  . 

Cum  Anglia,  ubi  primas  Proteftantes  obtinent ,  quibuU 
cunque  conditionibuspacifcendum,  neilla  maritiroafanc 
potentii  admpdum  potens ,  in  lndiis ,  unde  praxipui  adre- 
r  q  runtur 


lll  RATIO    STATUS    REGIS  • 

runtur  thefauri ,  fibi  aliquod  facelTat  negotium »  atque  fub 
hacfi&a  amicitiaCatholici  tanto  faciliu^  in  Anglia  toleren- 
tur.  Ea de  caufla  peculiai  ia  in Flandria  &  Hifpania  erigen- 
dafuntcollegia,  in  quibus  Anglica  juventus  in  Religione 
Catholicainformetur,  eademque  ad  hoc  fpeciali  munifi- 
centia  alliciatur  ,  muneribus  conciliei ur. 

Secunda  KeguU  In  Germania,  ubilmperator  Romanus 
quidem  Catholicus  eft ,  Proteftantes  tamen  inpartem  po- 
tentiae  veniunt,  allaborandum  fedulo  ,  utimperiura  penes 
domum  Auftriacam,que;eadem  eftcum  Hifpanica,confer- 
iervctur,<juippe  qu#  fola  adverfus  Proteftantes  propugna- 
culum,  iifrjlie  iupprimendispar  fit,  idque  fub  Religionis  ve- 
lo,  &  quafi  hifce  mediis  Chriftiani  contraTurcasdefendan- 
cur.  In  Helvetia,  ubi  Religioutraque  parem  habet  cusn  pr> 
teftateaudtoritatem^altera  pars  contra  alteram  concitanda, 
ac  Proteftantibus  quidem  fpes  facienda,  Proteftantes  ipli 
in  praedam  datum  iri,  tifq;itacohftringendi,  ut  quovis  tem- 
pore  fcederi  mutuo  renuncient.  In  Belgio  confcederato, 
libi  jam  Catholici  potentia  &  Imperio  funtexuti ,  populuf. 
>que  necdum  diuturnis  quamvis  cruentis  belliscladibufquc 
attritus,  longaevis  Armorum  induciis,  fchifma  feminandum, 
quod  animoseorum  fepareti  vel  jam  pace  utrinque  confir- 
mata  Prxcipuorum,  quiclavum  Reipub.  tenent,  morespe- 
cunia,largicionibufquecorrumpendi,  ut  conlilia  Senatus 
prodant ,  Hifpanifqiic  in  confulendo  faveant. 

C^terumin  omnibusftatibus  clandeftini  foveanturin- 
quifitores,  quoofficioomnium  optim£Legati ,  quibus  un- 
diqueingenbhabeturhonor  ,  defungi  poiiunt,  ncc  minus 
per  MQnachos&concionatores,quiinfacris  roftris  multa 
pollentaucroritate,  tumetiamper  privatos ,  auroHifpa- 
iiicp  conduaos.  Miniftri  Principum  in  partes  imprimis 
tlewjendi , ut ,  fi  quid  in  prsjudicium  Hifpanorum  agatur , 
idhncereenuncient,  utetiameos,  qui  Principi  fuofide- 
lempr?ltancoperam,integrifquemoribusfunt,criminatio. 
mbus  gravent,  odiofosreddant,  &  quibuscunque  modis 
m  exicium  pra?cipicent. 

Tertta  ReguU  in*iegotiationibus  &  trsftatibus  confiftir, 
quipcrfona,,  quibusert  fpeclata  fides filentii ,  requirunt. 
Inb,  femperpaasdcfideriumobtentuilurnendum ,  utalii 
tooc  iplo  iecurjorem  agantquietem,  bellitamcnneceira. 

ria 


H    I    S    r    A    N    I    if .  4  |T) 

ria  clam  parentur ,  ut  nihil  talc  metuentes  imflprati  impe- 

tantur.  Quod  li  inter  duos  Principes ,  tenuiofis  condicio- 
nis ,  oriatur  dilTidium ,  illico  offerendum  illorum  concili- 
andorum  ftudium ,  fwe  fub  judicis ,  five  veroarbitri  con- 
di  tione.  Controvertentium interim  aher  adverfus  alterum 
iub  larva  conciliationis  ftimulandus ,  cum  altero  fcedus 
feriendum,  fpefa&a,  alterum  praedas  utrique  futurum  , 
ad  ultimumutruroque  ditione  fua  exuendum  Nullaoccafio 
prsetermittenda,  fevicinorum  negotiisimmifcendi ,  utta- 
-rnen  aiiie  propriis  Hifpaniae  excludantur.  Ne  vero  GalU 
Italicisfe  iroroilceant  negotiis  ,  cum  cura  vigilandum ,  ut- 
potequifoli  Hifpanoramdeftinatlbnibus  ibi  detrimentum 
ingens  f  acere  poifunt. 

QtMrt*  KegnU  i^perpetuo  confiftit  Armorura  exercitio , 
quo  &  fubdui  in  continuo  Imperii  obfequio  &  viciniin 
perpetuoconfervsnturmetu,  tum  vero  hoftium  oonatus 
occupariqueant,  vel,  fi  nimisfecureagant ,  tutius  impe- 
cantar ,  facilique  occafione  fub  imperium  redigantur. 

i*>utnt*m  Kegulam  Au&oritasconftituit,  quam  Hifpanis 
feverus  Religiorris  Catholicse  ardorconciliat  &  apud  vul- 
gat  venerationem  gignit.  H*c  infcriores incitat ,  fcedera 
cutn  Hifpano  pangendi  illiufque  fe  prote&ioni  fubmitten- 
*di.  Atquehe.cluccin&eadmentem  Comitis  Ruanihacde 
Materia  dixiifc  fufEciat. 

JUDICIUM  POLITICUM  DE  HISPANIA  , 

EX  $  ENTENTf  A 
PHILIPPI  HONORH 
JN  KELATlONE  HISP  AN. 

QUamvis  Potentia  Hifpanias  magnafit,  admirabilior 
tamen  videbitur ,  fiattendatur  Aragoniae  Regnura  ex 
innmo  iUtuquo  erat  Ann.  1470.  ad  tantam  amplitudinem 
proveclurn  iuiiie,  nonarmofum  quidem  ftrepitu ,  autpo- 
puiorum  ftrage  aique  evfirfione,  fed  ope  nuptiarum,ac  ma- 
triiuonioram  -.squidera  per  nuptifc  Ferdinandi  &  Izabella?f 
Regna  Caltiliae  6c  Aragonuw  poft  roortem  Henrici  Re- 
gis  conjun&a rucre.  Quemadmodum  autcm  Hifpanis  pro- 
pitia  fuic  fohuna  »<  ica  virtus  ac  fagacitas  maxime  pro- 

fuit, 


IUDICIUM  POLjrlCUM 
fiifc.  in  acquircndis  Regnis  Navarra?  ,  Neapolrs, 

daX*  fit ,  coronam  Hripanicam  brcyl  terapore 
adhanc    Lmcernimus,  magnitudmcm  perve 
nitlb  rara  fane  felicitate  propter  rnagnam  atque 
SwMkli  Rcgam  fuorum  conftantiam  atque  pa- 

t?e^ 

pSKDcrc&  bcllo  cunaantes  fortun* :  v.c,  - 
iitudines  expeftare,  neque  ob  advcr  a  ulU  ™- 
mumdefpondere ,  fedquotidie magis ^fj^ 
valuerunl dum  omnes  cenfebant,  eos  de  tanto 
.dcjcaumiriculfbinc,  demum contra ommura Jio- 
minumfcntentiamtot  Rcgnis  dcbellatis  viclores 

CVAudTamusjudicium  AuguftAuaaitadcHifpa- 
,  nis  prolatum:  Hifpanicum  nomtn  antea  obicurum, 
&  vicinis  pame  Nationibus  incognitum>pnmum  e- 
merfit  in  Duce  Raimondo  Cardano  contra  Gallos, 
traau  temporisin  tantam  excrevit  magmtudinem, 
ut  formidololumex  co&terribiletotiterrarC  orrji 
eflecceperit.  Nullam  autem  ufquam  Hifpanus  Gal- 
losinvadendioccaiionem,  velcontradatam  fidem^ 

pranermittit.  j  u 

Boteri  dc  Hifpaniahoceft  Judicium ,  quodab 
orbe  condito  nullum  extiterit  Imperium  ,  Hifpa . 
niae  Regis  Imperio  majus.  Qu«PPe  <]U°d  praeter 
Infulas,  Imperia,  Regiones  plurimasin  omnibus 
Mundiquatuor  partibus,  Dominus  fit  multarum 
Regionum,  adeo  utveriflimediaum  fit ,  quodm 
iUius  Regno  fol  nunquam  occidat.  Dc  quo  tamen 
ufitato  pronunciato  AmplitT.  Verularaius  ita  fen- 
d?tit:  Solem  in  Imperio  Hifpanorum nunquamoc- 
'  cumbere ,  fed  aliquam  ejus  partem  femper  irra- 
diare,fi  verum  dicendum  iit,radius  quidem  eft  glo- 
rise,  non  dico  corpus  folidum  glorise ,  in  quo  Mo- 
narchiaHifpanie;  reliquiscfmnibus  fuperior  eft.Cse- 
terum  quamvis  pfetentia  Hifpanica  per  univerfum 
diffundatur  orbem ,  magnum  tamen  a  pauco  tem- 
porepafia  eft  detrimentum  ,  cum  ubique  plurimas 
pcrdiderit  8c  ingentes  pofleiliones.  Ac  in  Hifpania 

quidcm 


■ 


i 


DE     LIISPANIA.  Ji| 

quldem  numerumXlV.Regnorum,  Burgundiac  Ducatum  , 
&  7.  Provincia*Belgii»in  Ar.ica  optimosportusmaf*nique 
roomenti  loca.  In  AfiaplurimafclnfaUs  ,  Regnum  Ormitz, 
(dequo  proverbium  apud  Arabes  ,  fi  mundu*  ctretannulus, 
Ormuzium  hauddubiegemma  foret)  &  cum  provinciis* 
qtiam  plurimas  Urbes,in  tabula  GolnitziiGeograp.notatas» 
Brafiliam  ,  Handriam  ,  Brabantiam  Domini  IV.  Hnecfi 
adhuc omnia,  viciniaque quackm  conjunda  Rex  Hifpaniae 
tcnei  et,fulvuin  utique  maneret  Ci.Boteri  judicitira.AdhaeCi 
cu  illa  quae  adhucpoflidet  Hifpanus  Regna,nonimbellibus 
popuiio  erepta  fint,fedbellatoribus  ftrenuis.lingeisadhuc  illi 
faceflSt  negotiQ  ili.qui  e,gre atienigena  DomirG  patiuntur. 

Regnum  Orraiz ,  Regi  Perfaram  ereptum  tft.Coi.flixc- 
runt  Hifpani  cumRege  CambajaCjCalecutKcxRege  Acbaiu 
militc  Turcicoinftru&iflimo.  Quae  expeditiones  Portugal. 
lorum  non  magis  admirandae ,  quam  Alexandri  M.  in  Per- 
fi  1  &  Afia  vi&orix.Praeteralia  hoc  mirandum,quod  1 1000. 
Lufitani,  nec  piures,tot  potentesinAlia  Reges  veluti  frseno 
coerceant&  ad  90.  annosin  ofRcio  ccntineant.  Qiiamvis 
autem  Rex  Hifpaniae  diflita  habeac  Regna  ,  illa  tamen 
quaii  chflecoijjungit ,  &  tuetur.  Ef  licct  Turcarum  Im- 
pcratorplus  terrarum  &  portuum  maritimorum  poflideat. 
carct  tamen  hlo  nautarum  numero,  quo  Rex  Hifpania? 
gaudcf  Duabus  potiffimum  in  rebus  Hilpanus  Turca  lupe- 
rivxcit-.l.  Ut  ut  Turca  plurcs  numcro  fubditos  hHbeat> 
tamen  quia  magnam  partcm  Chriftiani  funt,  non  audet 
iU  confiderc  contra  Chriftianos:  H.quod  orx  maritiinx  Re- 
gis Catholici magis  conjunftaf  fint,  quam  Turcarum  iiu- 
peratoria ,  indeque  vires  maritims  faciiius  conjungi  pof- 
fint.  contingitautemciaflcsoccidentales  frpius  fuperio- 
tescfle  orientalibus       feptemtrionales  mcridionalibus^ 
quodipfifatenturTurcae ,  noftras  triremes  iflorum  longc 
cife  fuperiorcs.  Q^oniam  autem  per  totum  orbem  Hifpa- 
nicse  ditiones  fparfse  funt,diftracl?que,eodifricilius  defcndi 
poliunt.  Accedit,  quod  Hifpanicrebras  arces  in  fubaclis 
terris  cxtruere ,  illatque  validis  praefidiis  munire  foieant  , 


(tatur.  Examinavit  fubtiliter  potentiam  Hifpanicam  Boc- 

calinus 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


1UDICIUM  POLITICUM 
calinusinPetra  del  Paragone,  ub,  pet ^ateram 
Hifpanicas  vires  ponderat ,  fed  <?W»^f»f 
Rebufpub.multo  minores.  Ita  ««  ^'nPe 
rlum  Hifpanicum  tam .^^^1^^ 
&  in  tantam  excreverit  ™&™ta?™    '  m  "  di- 
laboret  fua ,  majores  tamen  «P"^ *  W 
tus  habet ,   Ita  ut  verifllmum  diflum  ut  Strads, 
quod  ingentia  corpqra  magnis  pleruajjoe morb» 
obnoxiaV ,  cariusW ,  motuque  tard  ora,  & 
accipiendovulneri  larius  porreda.  Quod  n  cor- 
pore  Reip  Hifpanicsfatispatet.Accedit,quod  cla- 

aibus^GaUisfepiusafFeausfKHi/panu^ 
ritqueCataloniam  cum  Portugallia ,  .ndeque  de- 
pendentesInfulas.Magnumquoque  Hifpanicae  po- 
tSiix  robur  exiftimantur  validae  claffes,  qus  tame 
fepius  a  minimis  navibus  deletae  funt:  quod  pu- 
gna  navali  effedum  dederunt  Ho land.  .n.httore 
BritannicoA..6j5.  Et  foli  Btfavi  plures  unomen- 
fe  in  utramq;  Itraiam  emittere  poffunt  naves.quara 
Hifpani  fcn.s.  Adfirmandaropotentiam  copiaster- 
reftres  &  equjftres  Hifpanis  funt.  Sed,  fi  recte  cal- 
culum  ponimus,  amplitudinetanti  Regni  longe  m- 
feriores.  Et  quamvis  Hifpani  ftrenuilintmilites, 
qui  vitaro,  ut  antiqui  teftantur  fcriptores,  f.ne  armis 
nulIamexiftimaverint:Laborum  patientes&  inge- 
•  niofi ,  ftratagematum  confiliorumque  fabri;  tamen 
illorum  terra  penuria  incolarum  laborat&  vixp. 
roilliones  hominum  fompleftitur.  Cauffam  tanta» 
paucitatis  egregie  lateque  notavitCampanella  in 
Monarchia  Hifpan.  ubi Confilium  fuppeditat,  quo 
pafto  Hifpanica  genscrefcere  poffit,  nimirum  per. 
matrknonia  cum  Belgis  Britannifque  contracta.In- 
terPrincipesautem  cauflas  Inquifitionesnumcran- 
tur,  Maurorumque  eje&io.  Tempore  Caroli  V.  ad 
tantam paucitatetri  Hifpani  erant  reda£H,ut exer- 
citusvix  s.milhum ,  de  Hifpanico  milite ,  ex  Hi- 
fpaniaducipotuerit.Nobilitasipfa  propter  peculi- 
are  Privilegiu  exircregno  detra&at,&  vix  unqU3tn 
Pyrenaeos  montesegreditur.  Inter  alia»  hujus  rei 
hsc  eft  primaria  cauila ,  quod  magnificentia  (uara 

anud 


DE     IflSPANlA.  jl7 

apud  extcros  ita  ut  domi  excrere  nequeant.  ;€rario  Regio 
lodia  Occcide^talis  nutrimentum  ceu  Stomachus'miniftrat, 
fed  &  inilla  potentes  experitur  rivales  Gallos ,  Belgas,  An- 
glos,quorura  quantafinrcontra  Hifpanum  Confilia,  hifto- 
ria*  teftantur.  Neque  ulla  Hifpano  funt  nota  loca  auri  , 
rerumauepretiofarum  feracia,  qux  his  t/ibus  nationibus 
non  effent  notiflima.  Exiflimat  non  nemo  cruditorum,  vix 
quicquam  efle  ,  quod  facilius  fubverti  queat ,  quara  ftatus 
Indicus»  Africanus  &  Americanus:  quod  Hifpaniae  Vires 
multis  adverfispraeliis  cc  infauftis  navigationibus  valde  flnt^ 
attritae.  Auriargentiquefodinselndicae  ,avara  perveftiga- 
tianeevacuataeautaquisobrutae ,  raultum  funtimminutaf. 
>Erarium  Rcgisimmodicis  fumptibus  ita  eft  exhauftum  , 
ut  Rex  quotidie  mutub  fumat  a  Genuenfibus  &  Antver- 
pienfibus  Mercatoribus.  Apertum  cum  Rege  Galliae  bel- 
lum  non  parum  quoque  vires  attrivit  Hifpaniae.  Ferunt 
Philippum  II.   Regem  Hilpanias  moribundum,  pronun- 
ciafle,  fefubdu&o  calculo  plurimas  Myriades  auri  inuti- 
litcrconfumfifle,  neque  rantaioperae  aliquod  pretiumha- 
buitfe,  prarter  Portugalliam  ,  c\ux  tamen  facileamitti  pof- 
fet,  di&um  fattum.  Coniilium  Status  PhHippoUI.  Ht- 
fpaniarura  Regi  bonum  fuppeditavit  Confilium  A.  1619. 
ut  media  adhiberet  moderaiuke  incolarum  inrrequentiae , 
roitigando  cnormiatributa ,  que,  miferos  abigunt  ,  &  ex- 
peUunt,hocquefaceretexernplo  Prifcorum  RcgumHifpa- 
niae.  Ne^eRex,  inres  cauffafque  tam  inutiles  ,  tantam 
pecuniae  vim  effunderet.  Utparceret  immodicis  donatio- 
nibus  &  fumptibus:  qui  effundi  folent  in  aolicos  ,  peregri- 
nos  ,  Legatos,inexterosproditore$.  Ubi  tantasintcrgazas 
tam  egenus  fatlus  Rcx ,  tit  omnium  paene  debitor  audiat , 
&tantumabeft  utingentes  Americae  opes  Regno  tantura 
utilesfint,  quantumincommodenr.  Nec  minus  damoiat- 
t  ulerunt  donationes  innumerae,  quibus  Duces ,  Marchiones, 
Epifcopi ,  Nobiles ,  &  alii  bene  multi  affe&i  funt.  Hoc  per 
exemplum  Ferdinandi  &  Izabellae  patet.  Igkur  non  conce- 
dendam  iis ,  quos  (upra  diximus ,  perpetuam  aulae  inhabita- 
tionem :  fed  ;perfe£r.is  negotib  cito  diraittendi.  Suaferunt 
quoquc  ne  pupillis  Regno  excedere  permitteretur  ,  & 
commerciacumexterisvetarentur.  Utque  finguli  adige- 
jentur fuos proprio»  inviferelabores^fuaque  quifque  ma- 

neret 


3i8  JUDICIUM  POLITICUM  DE  HISPANj 

neretinProvincia,  cam  majoris  quam  humilioris  concli- 
tionis.  Ablegandos  ex  Curia  Magnates.  Epifcopos,  # 
alios,  ne  Filcus  Regius  tantam  opum  jadturam  faciat. 
Ut  agri  diligentiuscolerentur.  Ut  expenlis  modus  ftatue. 
retur  Jnhiberentur  LL :  bus ,  io  aula  &  alibi  non  necefia. 
r\x  Rcgis  in  alias  Provincias  profeftiones.  Pubcm  rulh. 
eam,  a  cujus  labore  omnesvivunt,  Privilegus  actmelio- 
rem  agriculturam  excitandam ,  ne  omnia  onera ,  exempus 
per  Privilegia  Nobilibus,  ad  illam  devolverentur  :  Ne 
jmpofterum  facile  Nova  Monafteria ,  aut  Novi  fierent  Or- 
•dinesReligioforum.  Tandemutioo.  Quseitores  abroga- 
rentur,  quod  aliud  non  quaerat,  quam  miferam  plebem 
opprimere.  UtqueRexrecenti  malomedelamferret ,  an- 
tequam  Lethalefieret ,  &  incurabile,  Varia  de  Hifpanis 
videre  cupiens  judicia  vide  lib.  Arcanor.  domination.  Hi  • 
pan.TodosTodos,  &c. 


FINIS  HISPAN. 


LIBER  Q.UARTUS, 

E    X   H   l    "B    E    N  S 

MORES  V  ET  ER.ES  ET 
RECENTIORES 

GALLORUM, 

STATUM  ECCLESIASTICUM,  PO- 
LITICUM  ,REDITUS .  VIRES  ,PO- 
TENTI  AM,SE<RIEM  REGUM, 
PR^TENSIONES  ,  RATIONES 
STATUS,  JUDICIUM  POLI- 
TICUM,  ETC. 

E    X      S   V  P    R  A 

CITATIS  BONIS  AUCTORIBUS  A- 
LIISQUE  IN  FRONTE  MA- 
TERIARUM  POSITIS. 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  Ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenz 
CFMAGL.  2.6.152 


1« 

MOK.ES  veterum 

gjLLORVM. 

RSSSfi  Lcmens  Alexand.  &  Strabo,  Antiqui  fcripto- 
9c^?W-  rcs  ^e  '$*W\s  teftantur  ,  quod  promiflbs  crines 
SJ^^^^  alere  fint  foliti ,  nec  pcrmiilum  erat  Regi »  divi- 
^j^^l  fum  in  fronte ,  &  pra?cifum  auttonfum  capillum 
geftare.  Symroachusilios  a  cura  addifcendaruni 
literarum  commendat,  Catou.  duplicem  in  fuis  orgini- 
bus  laudem  ipfis  tribuit,  cum  quod  armis ,  tum  vero  ele- 
gantias  linguae  operarn  darenr.  Caeterura  Gaili  facris  &  Re- 
ligioniaddictilfimi  fuerunt  mortales ,  adorabant  Mercun- 
um ,  quem  omnium  artium  inventorem  ,  &  comitem omni- 
um  iter  facientium ,  credebant.  Venerabantur  etiam  Apol- 
linem,  Martera ,  Jtvem ,  Minervam  ,  canderoque  fere  dc 
iliis  quara  aiise  gentes  fovebanc  opinionem.  Pro  iilorura 
falute ,  qui  ex  morbis  decumbebant,  homines  immolabant: 
illi,  quibusufus  facrificandi  interdi&userat ,  profcelcftis 
habebantur.  Inter  hos,  maxime  celebres  funt  autorum 
fcriptis,  Druida?,  quibus  exomnibus  unusImperio&  au- 
cfcoritatc  praeerat.  Primo  vita  fun&o ,  digniHmium  quem- 
que  mortuo  furrogabant.  Si  piures  aequalia  commendarenc 
merita,  tura  is,  pro  quo  plurimum  vota  faciebant  >  Princeps 
proclaraabatur.  Hi  Druidae  fingulis  annis  in  certum  locum 
oranesconvocabant,  qui  in  foro jureexperiri  veilent,  ibi 
partiumcomponebantrixas.  llli ,  quicaftrafequebanturt 
ab  omnibus tributis ,  qux  incolb  imponebantur ,  imraunes 
crant.  lo  morc  habebantadcomitia  in  conveotum  arraati 
procedere.  Plutarchu.narrat ,  quodiilorumfoeminas  belii 
&  pacisconfiliatractarcnt,  qu»  viri  dein  exequebantur. 
Siquis  orationem  haberetincomitis  nonacccptam,  qui- 
dam .  cui  id  datura  crat  negotii ,  ftri&o  &  in  altum  fubiato 
gladio  filentium  imperabat :  fi  priroa  vice  Orator  non  ta- 
ceret ,  tum  ille  fecundi,  mucrone  mihas  vibrabat  j  quod  fi 
tandem  non  pareret  monitis ,  capite  pkaebatur.  Quipe- 
regrinum  interfeciflet ,  graviflime  puniebatur :  reiiqui, 
quj  incoiam  aliquem  crucidaflent ,  profcribebantur. 
1  X  Qiod 


MOKESVETEKUM  * 

Quodadresbellicasattinet,  Galli  hoc  a  Marfilienfibus 
didicerunt,  utmurishabitationes  fuas  clauderent :  quod 
omnibusfepericulisdeftudioexpofuennt,  auaoreftyE-  : 
lianus.  Vopifcusgentemperhibetinquietam,  &pacisim- 

patientem.  .  . 

Cumiraaccenderentur,  cujus  impotens  genseft(Livio 
tefte)  illos  non  paruilTe  Regi,  idem  autor  eft.  Libertatis  ita 
tenaces  fuerunt ,  ut ,  cum  aliquando  captivi  detmerentur  , 
dentibus  catenas  perfringerent ,  ut,  ifFrsftis  levioribus 
partibus,  gulam  alter  alteri  frangere  poflet.  Livius  dicit 
quod  in  bello  primo  impetu  ptufquam  viriies  eilent ,  in  e- 
xituminusquammulieres.  ldem  .•  GalUgensefl,  cui  natur* 
corpora  ammofque  magna  magts^quam  firma  dedit.In  omne  certa- 
m*n  plus  terrortsy  quum  vtrtum  firunt.  Suotempore  itatime- 
bantur  Galli,  dicit  Salluft.  ut  totam  Italiam  trcmore  percu- 
terent,  &  ubt  cum  altts  nationtbus pro glorta  ,  cum  Gallts  profer- 
vand*  vita  dimicabant  Romani.  Juftino  tefte,  Reges  Afiae 
tanti  Gallos  fecerunt ,  utfine  illis  nihii  quod  bello  acqui- 
iiviflent,  c.onfervari  pofle  crederent,  nec  recuperarequas 
perdidilfent.  Cum  ab  Alexandro  interrogarentur,  quid  po- 
tiflimum  timerent ,  refponderunt  neceelum  fuper  fc  ruar. 
jtelianus  fcribit,illos  fugam  ignominiofam  habuiffe  femper. 
C^far  hocdeilhs  perhibet,  quod  inbellum  exituriomnes 
mares  &qui  14.  annura  attigiflent  armatos  cogebant,  & 
qui  ultimum  veniflet  ,  in  confpe&u  omnium  graviffimis 
tormentis  necabatur.  Ex  eodem  autem  Caefare  nonnulla  de 
Gallicagente  afreremus  teftimonia:  l  3.  deBell.  Gall.di- 
cit  Galtorum  fubtta  &  repenttna  funttngenia.  Omnes  fere  Galli 
novts  rtbusftudent ,  &  adbellum  mobtltter ,  celtterqueexcttantur. 

Ad  beLU  fufctpt«nda  ut  Gallorum  alacer  ,  &  promptus  eft  ani- 
musyfic  mollts  ac  mtntme  reftftens  adcalamitatesperferendas  mens 
eorum  eftf  • 

L.  4.  de  B.  Gall.  Galli  funt  Confilits  capiendis  mobtles,  &  no. 
<fisplerumqi*erebusflud*nti  in  Gallta  non  foium  in  omntbus  Ctvi* 
tattbusatque  pagts  >  fed  p*ne  etiam  in  fmguits  domibus  facltones 
funt ,  lib.  6.  de  B.  Gall.  de  raoribus  Gailor.  fuiius  agit. 

Modusarmorum,  quo  utebantur,  hicerat: 

Gerebant  gravescnfes,  &  oblongos,  verumfmemucroJ 
ae,  adhschaitisoblonais,  ferroacuto  mumtis,  uteban- 

turj 


M 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


GALLORUM.  Jif 
tor  capita  cornubus,aliifque  animaliu  exuviis,  ad  terrorcm 
hofti  incutiendum ,  circumdabant.  Magisautem  cquite, 
quara  pedicc  valebant.  Caefar  de  pocentia  equitum  Galli- 
coium  facit  mentionem :  j  am  j  am  vero  pugnaturi  borren- 
dum  &  trucem  fuftulerunt  clamorem.  Incaftris,  militem 
fecundum  nationes  dividebant,  &  cujuflibet  Urbis  miles 
feoriira  pugnabat ,  ut  omnem  ka  evitarcnt  confufionem. 
Impetrat&  vi&oria  captivos  Diis  immolabant.  Druidae  & 
Equites  n  agnae  apudilloserant  dignationis  ,  quorum  primi 
facris  occupabantur  &  prsedicebant  f utura ,  alteri  cx  occa- 
iione  caftra  fequebantur.  Nefas  erat  iiberos  in  confpe&urn 
parentumfuoruranifiarmatosvenire.  Marito  vitae  &  ne. 
cis  in  uxorem  poteftaserat./Edes  fuasin  fylvis&  in  circum- 
jeclis  rivis  habebant , ad  vitandum  nimium  seftatiscalorem. 
Cum  cibum  caperent ,  non  accumbebant,  fed  proftratis 
fuperpellemlupinam,  velcaninara»  pucri  parvi  roiniftra- 
bant.  Pauperiores  aquara,  ditiores  vina  ex  ltalia bibebant: 
cibus  communis  lac  &  carnes  erant.  Si  cui  titulus  honoris 
tribuerecur,  &aker  iibi  illum  melius  competere  exifti- 
roaret,  dehocufque  admortem  depugnabant.  Ammian. 
Marcellinus  teftaiur ,  illos  venationibus  cOm  voiuptatc  in- 
cubuiife  :  natare  etiam  foiebant  ,Cxfrreau&ore:  in  fune- 
ribus ,  omnia  detuncVi  pretiola  in  igneroconjiciebanc ,  ut 
alia  pluriraa  autforura  de  lllis  confignata  taceamus.  , 

MORES    GALLORUM    NOSTRI  TEM- 
POR.  ET  L  PARISIENSIUM. 


PArificnfesfatis  gratae  funt  indolis.  #  . 

Commoveri  racile  poflbnt.  Argenti  copidine  inge*ti 
flagrant  ,  ut  nihil  fubfolefic,  cujus  op#  Parifienfes  non 
utanturpro  paranda  pecunia ,  id  quod  homimbus  vihoriS 
condi  tionis  impri  rois  coromune  eft .  Peregrinis  non  multum 
fidunt,  &magna  erga  advena^laborant  M?^'*" 
fanc  finccauffa  jquia  roultoties  ab  illisdecepu  funt.  tcemi- 
nx  Pariiienfium  oftentatione  deleftantur,  &  magni  prctu 
veftimenta  fibi  comparanc.  ita  uc  fupra  condicionem  cenlus 
eWantcs  ir.cedanc ,  &ingcntes  iuxu  proluanc  opes.  Manu 


Jl4  M  O  R   E  S 

illarum  Mis  complacere  fefe  ftudent ,  ita  &  foeminae  omnra 
fereimperio  regunt,  voluptatibus  undique  vacantes  & 
tempus  variis  ludis  &  novis  oblea*tionibus  fallentes.  Hoc 
tamen  illis  laudi  cedit ,  quod  ad  Xenodochia,  Orpbanotro- 
phia,  fa2pius  accedant.aegrotis  omnique  ope  delticutis  pnar- 
maca  &  vi&um  prsebeant. 

Hic  populus  novarum  quae  in  mundo  geruntur  rerum  re- 
htionibusadmodum  deleftatur.  Cumilli,  qui  ex  opere 
manuacio  vivunt ,  filiaslocant ,  multos  fumptus  m  lllas  im- 
pendunt ,  ita  tit  cenfum  plerumque  fuperent ,  hofpitesau- 
tem  invitati  quilibet  pro  fe  folvunt.  Nobiliores  contra ,  mi- 
nus  his  ,  quam  proconditionis  fuae  dignitate  ,  impendunt. 
Ad  ultimum,  Parifienfes  fatis  funt  civiies  &  hurnani,  ut  reli- 
quos  omnes  Gallos  inhac  laude  prseeant.  Ruricolae  feri 
iunt ,  &  horridi ,  ut  fimiles  vix  alibi  reperias.  . 

Carnutesaroabiles ,  &  humani  audiunt,omnibus  fuave« 
&officiofi,mutuainterfepaceconcordes  vivunt,  amant 
peregrinos ,  pii ,  &  Religioni  Veterum  addi£ti,charitate  & 
mifericordia  erga  pauperesducuntur  ,eieemdlynisparitef 
aclucri  faciendi  ftudio  commendabiles. 

Belfii  fimili  fere  genio  prasditi ,  dediti  agriculturn* ,  & 
mercaturam  frumento  exercent.  In  multislociscallidi&C 
aftuti  funt. 

Chuaudunienfes,  boniingenio,  &  fubtili  polient  in- 
tellectu,  ex  dimidiis  verbis  fenfa  dicentis  percipiunt,paucis 
etiam  di£tis  fe  expediunt ,  ita  concife  &  breviter  ,  quam 
faepiflimeloquuntur,  utvix  intelligi  videantur. 

Bloenfes  propter  aeris  amcenitatem  humani  funt ,  affabi- 
les  >  concordes ,  pacati ,  fubtiles ,  rei  familiari  addifti ,  la- 
borihus  fedoli ,  peregrinorum  aroatores  ,cum  quibustran- 
quille  vivunt:  verbo,  hujus  Regionis  populus  elegantii 
mflrum  nemini  in  Gallia  cedit. 

Vendomenfes  mgenioaffabili  civiliquepraedhi,omnique 
culturx,  &rerumelegantia3addiftifunt ,  imprimis  ut  in 
aliquare,  cuianimum  applicant,  excellant. 

Orleanenfes,  &  illisadjacentes,  civiles  fatis  funt ,  gra, 
tam  habent  vaide  linguam  ,  raordaci  funt  ingenio ,  Aniroo- 
io  tamen  &  mercaturx  ftudiis  addi&iflimo. 

Senenfes  o!im  monftrarunt.quantis  pollerent  animis.cum 
oranium  prirai  fuerint ,  qui-in  ltaliam  cgncefferant.  Popu- 

lus 


GALLORUM. 

las  mtnime  malus  cft,  &  nequicquam  fcrus.  O- 
mnes  incola?  Religioni  addidti  funt. 

Campani  dicuntur  fuarura  opinionum  obnixe 
teoaces  &  pertinaces ,  aditu  tamen  faciles  funt , 
nec  novis  indulgent  auditionibus. 

Picardi  libere  agunt,  oblectsmentis  faciendis 
prompti ,  fedadhac  aftuti  audiunr,conviviisvalde 
delc&antur  ,  nec  magis  alios ,  quam  qui  illis  in  po- 
culis  refpondent,  aeftirnant.  Bene  inviccm  conve- 
niunt,  ut ,  quod  ii  unum  civem  offenderis ,  reliquos 
omnestibi  iratos  timeas.Hacc  natio  minime  petlo- 
risduplicisett ,  fed  cui  in  omnibusfecuram  fidem 
habere  pofib. 

Turones  funt  pleni  humanitatis ,  &  affabilitatis, 
Regi  imprimisfirii » commerciis  additfci. 

Meduani  laboribus  dediti/mduftrii,  ingenio  fub- 
tilesfunt.  1 

Normanni  audiunt  callidi ,  nec  ulli  legi  aut  ex- 
traneorum  confuetudinifubje£H.ex  antiqua  vivunt 
Politia,  quam  tenaciter  fcrvanc.  In  liiibus  juris 
prudentes&circurnfpe&ifunt 

Britones  culti  civileiqic  funt  ,  &  io  vitacom- 
muni  converfatione  accepti ,  humanitatis  tamen 
laude  reliquis  pares  non  funt.  lilos  lucri  habet  itu- 
dium  ,  &  pocuiis  indulgent  libcnter  iiberiufque. 

Anguinionesa  bono  commcdanturingenio.  Re- 
Terentiam  fui ,  curcehabent.  Jdeo ja&abundi,  pa- 
rum commercia curant,  fed  ex annuis  yivunt.  No- 
bilesliterasamant,  magnifici,  &  civilia  pra? fc  fe- 
runt  in-j-enia.Reliqui  rudes  &  laboribus  dediti  funr, 
opinionum  propugnatorcs ,  &  ad  arma  quaii  nati. 

Perigordii  ffilarcs,  agiles,  &  fobrii  defcribuntur, 
parvo  &  parabili  contenti ,  roagnifque  fe  occupant 
exercitiis.  Fcemina»illorum  cattafe.reique  familiari 
addia?  funt.  Nobiles ,  humanicatis  cxercitiack  i- 
pfius  virtutis  amplecluntur.  . 

Limofii  iodole  fobrii ,  nec  nifi  in  urbibus  vina 
bibunt.  Boni  funt  parcique  Oeconoroi,  parentes 
cumliberis  concordes  cohabitanc,  quin  intcr  illos 
famUkereperiuncur,  in  quiboiccntumnuraerantur 


jt4  M  O   R   E  S 

illarum  illis  complacere  fefe  ftudent ,  ita  &  foeminae  omnra 
fereimperio  regunt,  voluptatibus  undique  vacantes  oC 
tempus  variis  ludis  &  novis  oble&ationibus  fallentes.  Hoc 
tamen  illis  laudi  cedit ,  quod  ad  Xenodochia ,  Orphanotro- 
phia,  fepius  accedant.aegrotis  omnique  ope  defticutis  phar- 
fnaca  &  vidtum  praebeant. 

Hic  populus  novarum  quae  in  mundo  geruntur  rerum  re- 
lationibusadmodum  deleftatur.  Cumilli,  qui  ex  opere 
manuaciovivunt,filiaslocant,multosfuroptusin  illas  lm- 
pendunt ,  ita  ut  cenfum  plerumque  fuperent ,  hofpitesau- 
tem  in vitati  quilibet  pro  fe  folvunt.  Nobiliores  contra ,  mi- 
nus  his ,  quam  proconditionis  fuae  dignitate ,  impendunt. 
Ad  ultimum,  Parifienfes  fatii  funt  civiies  &  humani,  ut  reli- 
quos  omnes  Gallos  in  hac  laude  praeeant.  Ruricohe  feri 
iunt,  Sthorridi,  ut  fnniles  vix  alibi  reperias.  . 

Carnutesamabiles,  &  humaniaudiunt,omnibusfuavef 
&  ofticiofi ,  mutua  inter  fe  pace  concordes  vivunt ,  amant 
peregrinos ,  pii ,  &  Religioni  Veterum  addi&i,charitate  & 
rnifeiicordia  erga  pauperesducuntur  ,eleemdfynisparitef 
aclucri  faciendi  ftudio  commendabiles. 

Bdfii  fimili  fere  genio  praediti ,  dediti  agriculturae  i  & 
mercaturam  frumento  exercent.  In  tnultis  locis  callidi  & 
aftuti  funt. 

Chitaudunienfes,  boniingenio,  &  fubtili  pollent  in- 
telle&u,  ex  dimidiis  verbis  fenfa  dicentis  percipiunt,paucis 
eciam  dicYis  fe  expediunt ,  ita  concife  &  breviter  ,  quam 
faepiffim  iloquuntur,  utvix  intelligt  videantur. 

Bloenfcs  propter  aeris  amceriitatem  humani  funt ,  affabi- 
les  ,  concordes ,  pacati ,  fubtiles ,  rei  familiari  addifti ,  la- 
boribos  frduli ,  peregrinorum  amatores ,  cum  quibus  tran- 
quille  vivunt:  verbo,  hujus  Regionis  populus  elegantii 
moVum  nemini  in  Gallia  cedit. 

Vendomenfes  ifigenioaftdbiiiciviliquepraediti,omnique 
cultura? ,  &  rerum  elegantia?  addifti  funt ,  imprimis  ut  in 
aliquare,  cuianimum  applicant,  excellant. 

Orleanenfes,  &  iilis  adjacentes,  civiles  fatis  funt ,  gra* 
tam  habent  valde  linguam  ,  mordaci  funt  ingenio ,  Animo- 
fo  tamen  &  mercaturaj  ttudiis  addi&iflimo. 

Senenfesolim  monltrarunt.quantispollerent  animis.cum 
omnium  primifuerint^quiinltaliam  cgncefferant.  Popu- 

ius 


G  A   L  L   O  R   U  M. 

las  mlnime  malus  cft,  &  nequicquam  fcrus.  O- 
tnnes  incols  Religioni  addicli  funt. 

Campani  dicuntur  fuarura  opinionum  obnixe 
teoaces&  pertinaces,  aditu  tamen  faciles  funt, 
nec  novis  indulgent  auditionibus. 

Picardi  libere  agunt,  obied^imentis  faciendis 
prompti ,  fedadhac  aftuti  audiunr,conviviisvalde 
delcttantur ,  nec  magis  alios ,  quam  qui  iilis  in  po- 
culis  refpondent ,  aeftiraant.  Bene  invicem  conve- 
niunt,  ut ,  quodiiunumcivemoffenderis,  reliquos 
omnestibi  iratos  timcas.Hsec  natio  minime  pecto- 
ris  duplicis  ctt ,  fed  cui  in  omnibusfecuram  fidem 
habere  po(li>. 

Turones  funt  pleni  humanitatis ,  &  affabiliratis, 
Regi  imprimisririi ,  commerciis  addi&i. 

Mcduani  laboribus  dediti/mduftrii,  ingenio  fub- 
tilesfunt. 

Normanni  audiunt  callidi ,  nec  ulli  legi  aut  ex- 
traneorum  confuctudinifubjc£H,ex  antiqua  vivunt 
Politia,  quam  tensciter  fcrvant.  In  liiibus  juris 
prudentes&  circumfpecTifunt 

Britones  culti  civileiq-ie  funt  ,  &  in  vita  com- 
muni  converfatione  acccpti ,  humanitatis  tamcn 
laude  reliquis  pares  non  funt.  lilos  lucri  habet  itu- 
dium  ,  &  poculis  indulgent  libcntcr  iiberiufque. 

Anguininnesa  bono  commcdanturingenio.  Re- 
verentiam  fui ,  curaehabent.  Ideo jadUbundi,  pa- 
rumcommerciacurant ,  fed  ex  annuis  vivunt.  No- 
bileslitcrasamant,  magnifki,  &  civilia  prae  fe  fe- 
runt  in^enia.Reliqui  ruiies  &  laboribus  dediti  funr, 
opinionum  propugnatores ,  &  ad  arraa  quafi  nati. 

Perigordii  Hilares,  agiles,&  fobrii  defcribuntur, 
parvo  8c  parabili  contenti ,  magnifque  fe  occupant 
exercitiis.  Foeminreillorum  caitse.  reique  familiart 
addicle  funt.  Nobilcs ,  humanitatis  exercitia&  i- 
pfius  virtutis  amplccluntur. 

Limofii  indole  fobrii »  nec  nifi  in  urbibus  vina 
blbunt.  Boni  funt  parcique  Oeconomi,  parentes 
curaliberis  concordes  cohabitant,  quin  intcr  illos 
familis  reperiuntur,  in  quiboscentum  numerantur 

X  3 


i 


H 


capi- 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


,iS  S    T   A   T   U  S      R   E   L   I  Gi 

MORES  HUJUS  T.EMPORIS 

Qu  a  ftatum  corporis ,  vid.  Pierre  d,  Avity  defcript.  Ge- 
ner  Europ.  tom.  ,2.  Tum  habitum ,  vi&um.  apud 

eundem. 

Quacorporisexercitia.  Scal.  de  Subtil.  ad  Card.  \6j. 
fe£l-  i.Barcl.  Icon.  Anim.  Diod.  1.  5.  Ifac.  Pont.  Bartol. 
&Bald.  M.  S.  des  Ordonnances  de  Paris.  &d'Orlearis. 

Qua  linguam.  Merul.  part.  2. 1.  3. 

5TATUS  RELIGIONIS 

G   A    L   L  I 
SECUNDUMMTS.    S.  P. 
E  f 

PIERRE    D*  A  V  I  T  Y. 

|7  Piphanius  traditS.Lucam  fidem  Chriftianam  Gallis  prse- 
J-^dicafle,  Tertullianus  fuisquoque  teftatur  temporibus 
rnultasGalliarumNationesfidera  Chriftianam  fufcephTe, 
pottmodum  etiam  univerfum  Gallia?  Regnum  ,  Chriftia- 
norura  bacris  nomen  deduTe  A.  C-  45*.  fub  RegeClo- 
doveo,  quibellumcontraSicambros  gcrens,  votum  fecit 
levictonaobtenu  facrum  Baptifmum  fufcipere  velle.  In 
fcujus  coronatione  columba  dicituroleum  ccelitus  attuliffe 
Stafunt01"11111  bufonum3-  Mia  in%nibus  Regiis  inl 

?ip T  u.Cgi.?en Ecclefiafticura  quod  attinet  ,'no- 
DifconTv^  praefle.Archie- 
FS-h?n  d°°  funtrnovi»  Ut  Tholufe  •  &  Parifienfis. 

Papa  Joanne  XXII.  alter  Pari- 

neniisAn.  1622.  lub  Gregor.  XV.  elefti 

WireW  A|jJ'  SPpPa  Pa[iCcer  J°ann  XX»-  *«ecT.  funt.ut 
iwrepoix ,  Alet ,  S.  Papoul.  S.  Pons  de  Tommieres  &c 

od  m^nTeS  10  VCteri  °riencali  Ecc1^*  >  cum  quibus 
Sopus^  Wroacum.  Archie- 

Multi 


i 


G   A   L    1  \  JE. 

MaltlaatemlnGalliafuntArchicpifcopIck  Epifcopi,qui 
honore  Cardinalium  digni  funt. 

ln  Archiepifcoporum  &  Epifcoporura  Eleaionc  hoc 
lemper  fuit  obfervatura,  m  Rex  Papas  certas  nominet  per- 
ionas  hac  funaione  dignas  ,  6.  Menfes  ante  cleaio- 
nem. 

JurifdiaoEcclefiafliconiminGalliafeparata  eft  a  tero- 
porali,  Habentquecuras  Ecclefiafticas ,  ex  miniftris  Eccle- 
lialticis,  cognofcentesderebuscontroverfis,  utdivortiis 
roagDiscriminibus.  Haec  jurifdiao  ordinaria  eft  vel  dele- 
gata :  in  ordinaria  difponunt Officialis,  Archiepifcopus  ,  & 
hpifcopus.  Delegata  fpe^at  ad  confervatores  Privilccio- 
rum  Apoftohcorura.  Incauffisgraviorismoroentiappella- 
tioncs  ad  Regem  devoivuntur.  EcclefiaGallica  multisgau- 
detimraumtatibus&privilegiis,  quod  ex  Conciliis ,  qua; 
in  Cjallus  crebnus  haberi  folent ,  apparet. 

OrdoEcclefiafticusGalli*,  ex  certb  ab  hinctempore. 

conventuc  ex confenfu  Regiscelebrare  folet,  fingulis  quin! 
quennns,  in  quibusdedecimis  &  aliis  traaare  folet  ne- 

gotiis. 

Prxter  Catholicam  Religionem  etiam  Reformatejlocus 
qftinGalha,  qux  primum  fub  Francifco  primoinnotuic 
Ann,  1515.  poftquam  Johannej^Calvinus  librum  Inftitu- 
tioni*  de  Keligione  Chriftiana  in  lucem  edidiflet,  Regique 
infvrripliflet ,  An.  1 536.  &  ^ 

Non  permifTum  ayteln  eft  Reformata;  Religioni  addiais 
in  Regno  G  jllise  folennescelebrareconventus  per  Depu- 
tato*,  quiinhujufmodi  adhiberi  folent  negotiis.  Solent 
tamen  ex  fpeciali  Regis  difpenfatione  Synodos ,  conven- 
tufque Proyincialesinftituere  ,ubi deillorum  confulerefo- 
lenc  difciplina  &  miniftroruroinftkutione. 

Hab  entautem  RerormaticerrasinGallia  provincias,  in 
quibus  cum  ingenti  fuorum  multitudinc  liberum  Religio- 
«isparagunt  rxercitium,  utfunt  Languedocia,  Delphi- 
natuf,  Bcarrii,  Normandia ,  &c.  Ut&  plurimas  Urbes, 
quarum  numerbs  videii  poteft  apud  Pierre  DAvity,  in 
dcfcr.  G.ill  p  112. 

Sub  NomineScatusEcclefiaftici  etiam  Schohe,  Colle- 
gia  &  Academis  continentur.  Interalias  Marfilia  cele- 
berriraa  eit  omnium,  q uod Cicero ,  Strabo,  aUique  vcteres 

auaorcs 


1 


K 


iuaoreStcftantur.SecundaabillaeftAut,ncnfisriEfcoled. 
Autun)Tholufe,d'Arles,Narbonnenfis,  Lyonenf. 

Academia  Paiifienfis.non  magisantiqu.tate.quammaje- 
ftate  fua  infignis  ett.filia  Regum  natu  max.ma >  rundata  le- 
cundIpludumopinionemaCaroloMagnoAnn.7Pi.Gal- 

HsTheologiaeMagiftra.  •  r    •  a 

Illa  in  Montpellier  Medica  facultate  infign.seft. 
AurelianenfisAcademiaLegibusfacraeft. 

Prster  has  alis  multae  fun.t ,  ut  Po.aiers,  Caen  in  Nor- 
mandiaBurges^Nantes^Rheims^Valenti^eAixOrangia?, 

^Scomria  recenfere  Collegia ,  &  Scholas  artibus  hurna- 
nioribusdeftinatas,&  a  Principibus,Cardinalibus,  Epilco- 
pis,  aliifquefundatasMagnatibus,  nimis  foret  prohxum. 
Scholisannumerari  folent  Xenodochia  ,  Orphanotrophia, 
&c  inufum  pauperum  fundata.Inter  alia  hocmemoratu  di- 
gnum,quod  RexHenricusIIl.ParifiisXenodochium  funda- 
vit,cui  nomen impofitum  eft  Ddmus  Charitatis.Huc  milites 
exbello  faucii  adferuntur,  &  miferam  curant  yaletudinem. 
Hsec  de  ftatu  Ecclefiaftico  breviter  di&a  fufficiant. 

Qai  plura  fcire  defiderat  de  Archiepifcopis  ,  Epifcopis, 
corum  SufFraganeis,Abbatibus,eorumque  privilegiis,dig*i- 
tatibus  &  annuis  reditibys ,  confulat  infignem  au&orem 
Pierre  D'Avity  in  defcriptione  Gall.  p.  1 14-  &  feq. 


REGIMEN  GALL.  PO.LITICUM 
E  X  DESCRITT, 
PHILIPPI    DE  MORNAY, 

DONINI  DE  PLESSIS,  &  alios 

DE  REGNO  GALLI^:. 

■p  Egnum  GalliaeMonarchicum  eft,  excluditque  a  fuccef- 
AVfione  fceminas  Lege  Salica.  Hsec  a  Saliis  feu  Francis  di- 
£la  eft,yel  Franconibus  Germanis;  unde  etiam  Franci  Salin- 
gidifti,  quod  flumen  Sake  accolerent.  Verba  legis  Salicae 
hsec  funtjln  terra  Salica  mulieresne  fuccedant. 

Rcges  in  Gallia  a  Pharamundo  ad  demortuum  ufque 
LudovicumXIII.  numerantur  fexaginta  quatuor.  Eo- 

rum 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


POLiTICUM.  §|r 
rum  triplex  eft  origo.  I.Morovingiorum  a  Morovj^o,nepo- 
tePharamundi  II.  CaroliMagn»,  III.  Hugonis  Copeti  Co- 
mitis  Parifienf.  Minifterium  Regis  Gall.  hoc  eft. 

I.  Le grand  Chambellan,  magnus  feu  fupremus  Cubicu- 
larius  feu  Praefeftus  cobkulo,  is  eft  le  Duc  de  May  ne. 

II.  Les  premiers  valets  de  Charabre,  cubiculariijprimarii 
4.funt. 

III.  Le  grand  m aiftre  d'Hoftel,fupremus  Aulas  Magifter 

femper  eft  aliquis  ex  Princip.  fanguinis. 
.IV.  Le  grand  Efcuyer,Magnus  Stabuli  Magifter. 
V.  Le  grand  Veneur.fupremus  Venationis  Magift. 
VI  Le  grand  Fauconier. 

VII.  Le  Maiftre  d  Hoftel  ,magifter  aul.v  P  ilitii  five  \u- 

\x. 

VIII.  Le  Prevoft  de THoftel  Prafeftus  Palatii  feu  Aula?. 

IX.  Le  gran J  Panetier,  qui  annonae  &  vi&us  curam  gerk 
Quseftor. 

X.  Les  Efcuyers  trahans  cx  ordine  vel  Nobilium  vel  No- 
bilitatorum. 

XI.  Le  Chanfon,  fub  quo  raulti  alii. 

XII.  Le  chancelier. 

XIII.  Le  garde  dcs  Seaux,Cuftos figilli. 


DE   OFFICIIS   REGNI  MILITA- 
RIBUS   ET  TOGATIS. 


I.  t  EConneftable. 

II.  LLAdmiral.* 

III.  Le  grand  MaiftredArtillerie,  f  upremus  rei  arma- 
mentariae  Prsefe&us. 

IV.  Les  Lieutenan9, 

V.  Le  grand  Pieur  deFrance,  hic  caput  ordin.  Me. 

Rteo£  .  r 

V  l.  Le  grand  Aufmonjer,raagnus  Eleemofynanus. 

VII.  Le  grand  Treibrier ,  lummus  Regni  Thefauri 
.  Prfffeclus. 

VIII.  Les  Secretaires. 

IX  Les  Marcfchaux  de  France,  olira  Marchalci  Francis 

4.  fal- 


M  E  N 


&  funt 


I 

i 


E 


4.  faltem  crant ,  jam  vero  numerus  excurnt , 
Duc  di  Bouillon , Comte  de  Briffac , de  Bois ,  Dauphin, 
do  Roqualaure,deMontigny,deThemines,deSouvray, 

d  Ornano,  Defphan,  &c. 

DE  PRINCIPIBUS  GALLliC. 

HI  alii  Principes  fanguinis  funt ,  alii  Duces  nativi ,  Galli 
&  Germani,quibus  non  Principum  nomen,  fed  Ducura 
competit,  alii  Duces  extranei ,  originem  ex  Illuftribus  fa- 
miliis  ducentes, 

Ex  fanguine  Principum  fuint  I.Regis  Frater  Gafto,  Monf. 
le  Ducd*  Anjou  II.  HenricusdeBourbon,  PrincedeCon- 
de' ,  cujus  foror  nupfit  Philippo  Auriacodc  Naffau,  Fratri 
Mauricii  de  Naffau ,  III.  Monf.  de  Bourbon  Comce  de  Soif- 
fon,  &c. 

Familia  Monpenfariorum  fangninisBorbonTi  nuper  effe 
defiit  in  Henrico  Borbonio  Duce  de  Monpenfier ,  relicla 
unicafilia,  item  Monlieur  de  Bourbon ,  Duc  delaRocJie 
fur  Yon  obiic  improlis. 

Inter  Principes  excraneos ,  Lotharingii  potiorem  obti- 
nentlocum,Arophffimadominia  in  Gailiacummatrimoniis 
acquifita,  tum  Regum  Hberalicate  ob  praeftitam  in  Rem- 
pub.  egregiam  operam ,  donata  poffident.  Hinc  variis  gau- 
dentticulis  i.Le  DucdeGutfe  i.Le  Ducdejvinmlle,  LeDucde 
Mayne ,  LeDuc  £  Aumale ,  Le  Dh{  d*  AiguiHen  ,  Le  Duc  d* 
hlbeuf^  Le  Ducde  Mercure. 

Reliquae  familiae  extraneae  Duces  funt  Les  Ducs  de  Ne- 
mours ,  qui  funt  ex  familia  Sabaudix,  Les  Ducs  de  Nevers 
&  Ceuvre ,  ex  familia  Gonzagorum  Mantua?  Principum. 

DucesGallisenativi  jamdicendi  fynt:  illi  vocantur-  I. 
Henry  d'  Orleans ,  Duc  de#Longuevi!le ,  &  ipii  agnatus 
DomtedeS,Paul.natiexfamilia  Valefiorum  Aurelianenf 
Ducum  naturaliter,  Les Baftards d'Orleans,La  Comce  de' 
NeufChaftel,  Henrij  DucdeRohan,  Duc  d^Efpernon 
Le  Duc  de  Tingry .  v     un » 

Mommoranciorum  f  amilia  antiqiiiffima  eft. 
Le  Duc  de  Bouillon  premier  Marefchal  de  France 
Famiha  Joyenfium  (Ducsdeloyeufe;  quse  effe  defiit 
DucdEfpernon,  LesDucsdeRets.Florentini  funt 
Le  DucdeVendofmeen  Limofin.  LeDucd'  Ufexen 
Languedoc. 


Early  European  Books,  Copyright  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


P   O  L 


T  I   C   U  M. 


Moof.  deCcfle,  Comte  de  Briffac.  iHisadduntur  natu- 
ralcs  filii  Regum  Gall.  Carolusde  Valois  Cornted'  Auver- 
gne  &  Clermont  fil.Carol.  JX.  Caefar  deBourbon,  Duc 
de  Vendofme  &  Beaufort.  Henric.1V.  fil.  natural-.&c. 

DE    PARLAAfENT  15. 

TJ  Orum  hoc  ternpore  decem  funt ,  Parifienfe ,  Tholofa- 
*  *  num  ,  Gr&tiaDopolitanura,  Burdegalenfe,  Redonenfe» 
Rothomagenle  ,  Aquenfe ,  Divionenfe ,  Tribunal  ab  Hen- 
ric.lV.Gall.  Regeiniiitut.  in  Metropol.  caftro  Palo(Pau) 

Mctenic. 

A.  Parifienfi  nifi  juflu  Regisappellatio  non  conceditur. 
Dividiturillud  Pariamentum  in  variasclaifes  ,  &curias. 
L  Curia  dicitur  la  Graiuie  Chambre ,  qux  de  appeUa- 
tionin.  vei  balibus  cognofcit. 

II.  La  Chambre  de  Thdict  in  favorem  Religionis  Rc- 
formatsefatta. 

III.  La  Chambre  de  laTournelle»  ubi  traftantur  cauf- 
ix  criniinales. 

IV.  LaChambredes  RequeftesduPalaisjinqua  Nobi- 
iium  caullae  deciduntur. 

V.  LaCbambredeslinqueftes,  ubi  judicantur  res  Ci- 
viles. 

VI.  LeaRequeftesdei'Hoftel,  ubi  de  famulitio Regio 
judicatur, 

VII.  LaChambre  du  Threfor,  ubi  de  Regia  pecunia 
cognokitur. 

VIH.  Le  Chambrcdes  Comtes,  iu  hacreddtfntur  ra- 
tiones  excepti&  expenii  a  Regiis  Quasftoribus  (  Rc- 
cevetirs. 

IX.  Turonium  Andegavum  ,  ubi  Generalis  Qua»floreft. 
2d  quem  particuiares  feu  fpeciales  collectas  pecunias 
deferunt. 

X.      Chambre  des  Aides ,  in  qua  de  colleclis  feu  indi- 
dlionibus  &  fublidiis  cognofcitur. 

DE   PARIBUS  CWRI£ 

Eftant  olim  certi  Principes  Seculare?,  qui  pcr  Provincias, 
quaspoflSdebaot,  parium  perfonam  iuftinebani ,  hodie 

•  rC8 


~n — mzs.  1 

Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


REGIMEN  GALL' 

ret  plane  alia  cft.  Pares  olim  crant  Burgundie ,  AquiMi* , 
SSo-ndi*  Duccs ,  &  Flandris  ,  Cmpao» , .  Tolotejue 
Comitcs ,  vera  Mum  dignitas  cxpiravic  in  mteritu  Pnnupu 
^  ComituroillorurnDominiorum.  Pariumautem  numerus 
hodieidem  eft,  qui  olim,  nimirum  .  2.  Virorum ,  inter  quos 
f^O  ttcuU^tlfcxEcd^ci.  Hi  funt  Archiepiico- 
VUsKcmet\(is(Zeinse»Ch*mp*gne)  adcujus  oftiaum  per- 
tinet  Regi»  inauguratio:Epifcop.Laudunenfis,  Laon  en  Ptcat- 
dte,  Lingonenfis,  Langns  e»  Ch*mpagne,  Catalomenfis  > 
Chtlone»  Ch*mp*gne  ,  Nouiomenfis,  Noyon  $n  Ptcardte  , 
Bellovacenfis,  inFrancia.     ,  ^ 

Sedhsechodiemutationibusobnoxia  funt.*  folent  cnira 
Regespro  temporum  varietate  hanc  Parium  dignitatem 
PrincipibusConfanguineisconferre,  jd  quodhodieiri ufu 
eft  ,quorum  numerus  vel  copia  fi  deficiat,  Viri  rnilitari  vir- 
tuteclariex  illuftrioribus  ut  plurimum  adhibcri  folent.  Hi 
antiquaconfuetudine  de  Princip-.  fanguin.  alicujus  criminis 
enormis rei  judicant,  ut  &  aliomm  Aiagnatum ,  qu<e  omnia 
hoc  fcculo  Regum  arbitrio  difponuntur. 

D  E   F  E  U  D  I  S. 

FEuda  tam  Nobilesmajores ,  quam  minores ,  ut  &Igno- 
bilestenercpoITunt.i.lilavendunturquotiefcunq;  teu- 
datario  placuerit ,  nec  DominoFeudi  fuper  hoc  interroga- 
to.  Emptor  vero  ipii  Domino  dat  duodecimam. 

DE  CIVIBUS,  NOBILIBU  S.  MER- 
CATORIBUS,  OPIFICIBUS. 
v  jOn  moris  eft  in  Gailia  jus  Civitatis  emere,  quod  in 
JN  Germania  obtinet ;  hinc  cuiiibet  in  Gallia  Hbcrum  eft 
emere,  conducere,  artcm  manuariamexercere.  Nobiles 
inercaturam  exercentes,  jura  Nobilitatisperdunt,  &  quo- 
tielcunqe  annui  colliguntur  centus  ,,a  quibus  Nobiles  im- 
munes  funt ,  opus  habent  Nobilicacem  fuam  demonftrare. 
C^terum  Rex  Galiix  abfolute  poteft  imponere  fubditis 
tributa,  exa&iones,  cenfus,  Ve&igalia,  &c. 

DE  ORDINE  SACRO  ET  BENEFICIIS 
GALLbE  EX  DN.  DE  PLESSIS. 

ARchiepifcopus  &  Eledor  Trevireniis6c  Archicanccl- 
larius  per  Galliara ,  &  Regnum  Arclatenfe  Arles  en 
m  Proven- 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


POLITICUM.  „, 
Provence.  Expiravitautemifta  dignitas,  poftquam  Gallix 
Regnum  ab  imperio  foti  feparatumEftMonsftei  ium  Pifta- 
vii  S.  Hilarii:  ejus  Abba.sfinita  copuU  civiii  &  Ecclehaftica, 
primum  concumbit  cum  Regina.  Abbasautem  is  ipfe  Rex 
cft,  nam  RegesGallisE  perpetui  hujus  Monafteiii  Abbatcs 
funt  Jefuitx  dcmolitaiila  illisignominiofa  Pyramide  Pari- 
£il  rcftiiuti  funt ,  &  in  Regnuin  admilfi  A.  1 6^3.  cum  his 
conditionibus 

I.  Nullus  fit  in  Gallia  Jefuita,  nifi  Gallus. 

II.  Provincialis  etiam  iilorum  fit  Gallus. 

III.  Nullum  CoUegiuntcujufcunquc  Eleemofynae  prse- 
textu  ulli  erigant,  nifi  expreflo  Regis  confenfu. 

IV.  Exceptionem  Fori  nullam  habeant. 

V.  Nc  ab  uiiis  qui  in  ipforumCollegiacooptari  fe  patiun- 
tur,  neque  ex  telhniento ,  nequeabinteftatoaliunde 
quicquam  bonorum  immobilium  capianc. 

Rex  jushabctbeneficia  Ecclefiatticaconferendi,  contra 
Concihum  Tridentinum  inGallianondam  receptum ,  id 
quod  fub  pcena  hxrefeos  Laicis  negatumeft. 

Clerici  in  Galliaad  Eccleliam  Romanam  provocare  non 
poflunt.Contra  cos  Rege^  procedunt. 

Pragmatica  fanclioeft  aiuiqua ,  in  quapraefcribiturmo- 
dub  adminiftrandi  bona  tam  Ecclcfiaftica,  quam  Regia. 

DE  HUGENO  T  T  I  S. 
rjOrum  inGallia  ingeriseft  numerus  in  omnibusRegni 
partibus&  Urbibus  ,  excepto  Coroitatu,  ipfaque  Ur- 
be  Avinionenfi ditionis  potentiifiin^  Habent  vero  illi  certas 
quas  vocant  Securitatisurbes,  ad  quas  veUit  Afylumconftj- 
giunt;Gubernatores  illarum  funt  Reformata?  Religioni  ad- 
di£H:inter  Urbcs  principe"  tenent  locum  MontpelUer^  Ni/j»#/, 
Montauban,  S*ulmeur,U  RothelltyCha/leltraut.  Academiasha- 
bent  Salmurenfem,  Mompeflulanam^Nifmenfem, &  Mon- 
taubanenfem.TemplaCaiviniana  per  Galliam  numerantur 
70.  vel6y.Quotiefcunquequidincidit ,  Conventus  Gene- 
ralesindicuntur ,  interdum  Synodus  Uniferfales  ob  rcs 
graviorcs ,  de  quibus  in  comraune  confultandum  eit,  idque 
in  certa  Rcgni  Provincia  inftituunt ,  ad  quos  priecipui  Mi- 
niftri  Eccleiiarum  convocantur,  Illuftres ,  Nobiles,alii  ma- 
gnaedignationis  Viri,ufu&  experientiavitseque  integritate 
infignes.  REGI- 


rEGIMEN     g   a  I» 

T7T  vero  etiam  interiores  Refciminis Politic? ,  quod in 
V  Galliaeft,partesexponamus,  fciendumelt  ^egnum 
Gallishsreditariumefie  ,  itautRex  nunquam  m  Galha 
fccundum  proverbium  moriatur:  folum  autem  Regni  capa. 
cesfunt,  ii ^quiexmafculadelcendunthnea  quoexcludun. 
tu  teminWperexprelTam  Regni  legem.  Itaohm  pulchre 
inGalliarefponfumeft,  cumquidam  rceminamin  Regno 
fuccederevellent:  Lilia neque nent ,  nequelaborant. 

Quaravis  autem  Regno  cum  impeno  prseefl*  nequeant 
Redn«,fepiustamen  unacurrfRegibus  mantis  fuK>con- 
fecratse,  coronatsque  leguntur  :  ut  Regina  Clemenua  , 
aiteraConjuxRegis  Ludovici  Hutini ,  Joanna  pnma  uxor 
PhilippiVallenfis  ,  Joanna  fecunda  uxor  Regis  Joannis, 
itfariaMediceauxorHenricilV.  m  . 

Gaudent  etiam  certis  Privilegus,  curain  llhs  plunma 
peculiaria  jura  Galliae  conferantur. 

CuminaliquamRegniperveniunt  Urbem,  poteftatera 
habentliberandiamortecaptivos.  •  • 

Habentetiaminfuisterris  poteftatem  de  Appellatiom- 

bus  cognofcendi. 

MiniftriRegiiftatus,  qui  Regi  in  aula  cum  magna  di- 
gnitateofficia  praeftanr,  eadem  quoque  illi  Statui ,  qui 
Reginse  proprius  eft ,  ineodemrelpeciu  honoris ,  poflunc 
exhibere  ,  ut  Magnus  Magifter ,  Cancellarius ,  &c. 

Reginse  vidua;  inGallia  di&ae  funtAlbae(les  Reines  Blan- 
chesJPrimiGalliarum  Regesad  Confilia  Regni  vocarunc 
illos,  quosNobiliaftemmata,  vel  Merita&  Virtus  com- 
mendabant,  ut  Principes,  Domjnos  Regni,  Epifcopos, 
aliofque  magnae  dignationis.  Judicabantautem  Rcgni  ne- 
gotiapublicumconcernentia ,  vel  ConfiUum  Regis,  vel 
Status,  inRegnoGeneroforum  :  cui  etiam  nomen  Parla- 


mentis. 

Antiquum  verb  Confilium  Regis  ,  unde  nomcn  magni 
Confilji  fervatum  eft,nullum  capuc  aliud  habet  quam  Can- 
cellarium 


Coa- 


POLITICUM.  Jjf 

Confilium  Privatura  obtinuic  nomcn  A/agni  Confilii » 
oood  eriam  publicis  expreflbm  eit  diplomatibus.  In  hoC 
Confflium  primum  confultabant  Principes,  Epifcopi,Can- 
cellarius,  8.  Mjgiftri  qunerelarum  ,  17.  Coniiliarii,  2.  Se- 
cretarii,unus  Advocatu*  &  Procurator  Generalis.Materia?> 
de  quibua  ConhTiurn  fiebat,  majoris  erancmomenti,  uc 
h<ereditatis ,  beneficiorum  ,  &c. 

Confdium  autem  Regh  talem  ordinem  &  formam  non 
habet,  quam  alise  Carise.  CancelUrius  Regis  illi  omnem 
dat  Ordiocni* 

Habenc  aurem  Provincia?  GattictB  fuos  Gubernatores  > 
qnidiv  rfo-obtinenr  citulosin  fui*Regionibus.  Hisautem 
au&orkatc  Regis  rfttaeft  poteftasiUai  Regcndi  Provincias 
noii  fecus  ac  apud  priUvsRomano»  fuitoblervatum. 

liloj  um  Kegimen  in  caafltt  armorum  ,  juftitise,  &  aliis 
Dcadsrariam  fpe&ant ,  conftabat. 

Suco>  NobilisRcgni  (  Les  tltats  Generauxdu  Royau- 
me)ex  tribus  Ordinibus  eft  compotitus ,  nimirumOrdinc 
Ecckfiaftico ,  Nobilitate ,  &  tertiofcqnioriftatu. 

Morisautem  ell ,  ut  Rex  publicodiplomate  &  Edi£to, 
OOoclufa  ititus  velConhlii,notafaciat,adjecto  anno&  die. 

Edictamittuntur  Parlamentis,  &  perilla  Praetoribus  & 
Scabinis ,  qui  iiia  nota  Uciunt  Pra?politis  ,  &  j udicibus ali- 
cujus  diiirictu^. 

CamConfilium  Status  fa&um  eft,  Rex,vel  Cancella. 
riu*  exponunt  caufam  convocacionis ,  trefque  ex  quolibet 
Ordice  Deputati  Orarionibus  univeriim  quereLs  ,  pto- 
poount. 

Oblervataethm  eft  Camera  Ecclefiaftica ,  in  qua  140. 
deputati,  quo>incerCiidinales,  7.  Archiepifcopi ,  47«  £- 
piicopi  ,  2-  capira  Ordin. 

In  OmeraNobiiium  iji.Nobiies&intertioStatuio^. 

deputatL  , 
Quod  Statum  Nobilium  fpedht  ,  ille  m  magnoapud 
Regem  cft  honore  ,  &  gratia  ,  cul  permiflum  elt ,  cum 
gladio  ad  Regis  faciem  fuccedere ,  ufqncin  illius  conclavc, 
quodaliisroinimeconceHum.  # 

Origo Feudorum  tum  primumin  Galliacoepit,ubi Re- 
ura  a  Gothis.  Wifigothis ,  &  VandalisaliifqueNatiom- 


gnu 


bus  BnbarispurgatumeflTcc 


Multa 


tS8  DE    POTENTt  A,   V  I  R  I  B  U  f , 

Multa  vero  adhuc  hodie  reperiuntur  in  Gallia  manclpia* 
ex  longo tempore  fervata ,  non  obftante,  quod  Ectleiia  to- 
ties  contra  fentiat ,  &  Chriflianosnullaeilefervitutepre- 
mendos  publice  doceat. 

Provincict  velterra?,quae  LL:  Romanisreguntur,quasju> 
ra  fcripta  vocant ,  funt  Languedoth,  Delphinatus,  Provin- 
cia,Guiennse  pars.  RefiduaGallia? parsper confuetudines 
reqitur,quae  LL:  valorem  obtinent.Provinciae  Regiones& 
Urbej*  fua>  habent  confuetudine$:ju*Canonicum  in  Delphi» 
natii,Provincia,Lotharingia,aliitque  ftri&e  obfervatur. 

Urbes,  quae  LL:  Romanas  obfervant ,  etiam  fiia  habent 
ftatuta,  quorum  reftri&io  &  interprctatio pencs  Parlamen- 
tumeft.  • 

Habentautem  Parlamenta  Miniftrosetiam  diverfaeReli- 
gionis.  Confiliarios  Reformatae  Relfgionis,receptos  habet 
Parlamentun'  de  Rouen.  Non  ejufdem  autem  Parlamenta 
funtdignitatis-.NamCuriaParlamenti  de  Dyonde  Rennes, 
&  Aixnon  habentCameras  ediclorum,ut  Parilienfis. 

Varia  judicum  nomina  illorumque  frudliones  vid.  apud 
Picrre  D'  Avity  in  Rcgno  Gall.  In  Capite de  Regimine  Po- 
lic.  ut  &  Les  Eftats ,  in  di&o  loco  de  Regimine  Polit.  GalL 
Nobishic  prolixioribus  efle  nonlicet. 

DE  POTENTlA,VIRIBUS,REDITIBUS 
REGNI  GALLIiC. 

EX  PIERRE  D  AVITY,  LES  ESTATS, 
M.  S.  S.  P.  &c. 

•n  Editus  ac  dlvitiae  Regni  Gallia?  funt  f.  ExMercatura 
J-VPsrienf.  quo  non  folum  totius  Galliae  opes  inferun- 
tur,  fed&omncs  illa?  quaeex  Italia,  Anglia,  Hifpania  ,Ger- 
mania,omniquepropemodum  Europa  adferri  folent.  2.  Ir>- 
genslucrumexvinisincola?capiunt.  5.  ex  frumento,  etiam 
in  Hifpaniamexportarifolito>4.  Exfalinis.  5.  exfubtilif- 
firnolino.^.  Hisaccedunt  ferri ,  argenti ,  metallorutrque 
ahorum  fodinas.  Terra  quoque  in  Gallia  nulla,  qu*  nort 
magnum  fui  pra?ftet  ufum.  7.  Commoditasquoqueflumi- 
niim,  quibus  tamexportariquamiroportarirescommode 

queant, 


REDITIBUS   REGNI    G  A  L  I  £.  U9 

queaiit ,  magna  eft.  8.  Mahitado  Civitatum  &  oppidorum, 
caufla  eft  magni  emolumenti.  6.  Tanta  ex  roari  faliscopia 
extrahitur »  ut  fal  mare  totum  videatur.  10.  Ad  Regem 
Regni  fpeftat  patrimonium  alienari  prohibitum  :quare& 
facrum  diciiur.  Excepto  cafu  quoties  aiTignaiio  Regum 
filiisconftituitur  »cum  eorum  confeniu  &  Decreto  Parla- 
menti,  ordinumque  Regni.  Eftque  patrimoi.ium  hoc  to- 
tiuscorona?,  cuju«  Reges»  non  funtnifi  ufu  fru&uarii.  j.  5e- 
quunturtributa,nonniliextra  ordincm  &  tempore  belli 
imponi  folita,  uc  militibus  alendi?  fufficiant. 

Hsee  tamen  non  niii  a  tertio  ordine,  hominibus  plebeis* 
dantur.  Hfec  diftinguuntur,in  perfonalia ,  realia,  &  mixta, 
quae  fcilicet  domiciliis  plerumque  imponuntur.  Ab  illis 
tributis  exempti  funt  i .  Ecclefiaftici ,  modo  tales  maneant» 
2.  Nobilesduylicis  generis.  i.  Genere  &  fanguine  talcs* 

2.  Orficii«,utpote  familiares  &  officiarii  Regni,illorumque 
FratreSjFiiii ,Sorores,  modonon  exerceant  mercaturam; 

3.  milites.  4.  SccretariiRegii.Rccl:oresUniverfitatum,& 
ftudioil.  Nec  non  Conliliarii ,  Advocati ,  Procuratores,  ie- 
cretarii ,  aliique  officiales  publici.  Huc  fpetrat  tributi  adju- 
menturttproptermilitarescopias  ab  Henrico2.  indictum, 
quodipfum  lapfu  temporis  facfcum  cft  perpctuum  V.  Au- 
xiiia  vel  fubiidia  primum  fa&a  Jobanne  Rege  in  Anglia 
captivo  poftea  perpetuo  fa&a  &aa&a ,  per  Vicefimum  & 
oclavum  vinoimpoiitum.  Ut  Gaballa  falis.  Namialin  hor- 
rea  Regia  certis  locis  difpoiita  reconditur ,  pcen&  capitis 
conftituta  ineos  ,  quialiundequamexhis  horreisemerint. 
7.  Portoria ,  nam  mercibus  h  Regno  exportandis  vecligal 
primum  impofuitCarol.  V.  quodabillo  tempore  perpe- 
tuum  manfit.  8.  Tributum  a  irrancifco  I.  conftitutum. 
y  Decimarumquoqueexaclioantiquiilima  eft.  10.  OrH- 
cia  pubiicavenaliamodus  corrogandxpecuniae  Thuano  , 
aliifque  graviifimis  antoribus  pudendus,  de  quoabrogando 
cumA.  1614.  Confiliumhaberetur ,  inventa  eft  abOrdi- 
n?businderedundansfumma200.  Myriad.  Hbrarum ,  qua* 
fumma ,  cum  aliunde  reftaurari  nequiret ,  nihil  actu m  fuit , 
quamvis  abrogatio  faepius  fuerit  tentata. 

Inter  tantas  tamen  opes  faepiug  thefaurus  Regius  evane- 
fcit,  cujusrciplurescauife.  1.  Sumtusbcllici,  2.  fumptug 
vicinis&confoederatispopulisfuppeditati ,  qui  5.  aut 

Y  2  haud 


X 


34o  DE   POTENTIA,  VIRIBUS, 

haud  raromyriades  fuperent.  3.  Quod  patrimomum*  Rc- 
giiimfit  oppignoratum.  Namex  Tailles,  quae  quotarwis 
iv.  Myriadesdarefolent,  non  nifi6.  Myriadesad  Regium 
serariumconferuntur,reliquje  intra  manus  officiariorum , 
quaettorum  ,  &thefauropra?pofitorum  ,  fubfiftunt.  Cuirei 
hodie  remedium  eft  qusefiturn.  Accedunt  reliquis,ftipendia 
&  peniioncs  cHi  jialium .  &  qu*  in  Heivetios  aliofque"  con- 
foederatosquotaoniserog*ntur.  Joh.de  Laec  in  Rep.Franc. 
iode  potentiam  Galiije  pukhre  demonftrat^  1.  Cum  Re- 
gnum  Ga\\\x  f  ere  in  medio  Chriftiani  Orbis  fit ,  ideo  aptif- 
iimum  judicaturaduniendas,  &  disjungendas  proutpla- 
cuerit,  PrincipumCriftianorum  Vires.  2  Utrumqueejus 
latusduoclaudunt  Maria,  fed  hoc unicopoiicicae reignari 
dolent,  q  iod  in  tinca  navium  mulcitudine  Regno  periti 
nautaedelinc.  RegnumGalliajab  omni  plaga,  naturaSc 
arceeftmunitilfimum.  4- lu  ipfo  eft  fertilitas  terra;  admi- 
rabiiis,  ut  nullius  rei  iit  indiga  Gallia,  qua  opus  habe- 
rentincota.  5.  Multituio  navigahiliura  fluviorum  tanta 
facic  commbda  ,  utCatharina  Medicea  dicere  folita  fit ,  in 
Regno  fuo  plura  navigabiiia  rlumina  efle ,  quam  in  reliqua 
Europa.  ALftiraatur  quoque  ejus  potentia  1.  e»munitis 
caftelli*ad!imitesRcgnipoStif.  i.  copiisequitum.  3.  tor- 
mencorum  beliicorum  numero.  4.  obfequio  Nobilitatis.tf. 
expacientiaoneruu>fercn;ir>nim;?pud  plebera.  Numeran- 
turinGailia,  auri  attrahendi  rnagnetes  1.  Frumentum,  z. 
Vinura  ,  3  f \\ ,  4.  cannabis  ,unde  RexGalline  Ludovicus 
XI.  dieere  folitus*  quod  pracum  viride  Galiia  fua  eflet, 
quori.  quotiefcanqucfanrfecioopus  eflet,  fecare  poflet. 
Et  Miximiihnus  1 .  Imperac  :  Rex  Francia*  eft  Paftor 
Chium  ,  qui  ov?*s  fuas  cuoj  vclleribusaureis  totiestquoties 
qpuseflefctonderet.  AffirmaiK  Politici,Regem  Gailiaeadeo 
porencem  efli  ut  quounnis  ultra  miliia  millionum  librarum 
habere  poffit.  (Les  EtLits ;  Qiiod  fi  Mercurius  Gallicus 
tantnc  potentia?  juh&am  femper  haberet  prudentiam 
comkem,  Arbkrii  fui  Europam  facile  redderet.  Sed  ncm 
rruftra  Poer*  finxerunt  Herculem  furiofum,Roiandum  fa- 
tuum,  Achiliemiracumium,  Martero  incautum.  Sicma- 
gnosnonparvus  error  prcmit.  Cum  autem  potentia  non 
tam  ex  pccunia ,  aut  civiurn  multitudine  ,  quam  bono  regi- 
mmeaiftuuandebeat ,  nocatimcreturquod  quidamobfer- 

varint. 


1 

booorcp- 


RJEDITITUS    REGNI    GALtl^,  I4I 
varint.  Gslliamabeo  tempore,quo  Jcegnum  eft,nunquam 
cffe  devi&am  abaliagente,  ncc  uncjuam  egoiiTe^auxilio 
cxterno.  Contra ,  quantum  vjlucrim  foris  ai ma  Gallica , 
Memoriac  noftrjaevi  &expeditio  Caroli  M  iuti*loquur>tur. 
Addenda  hic  funt  nominauibutorum,  vecbgal.  &c.  Cen- 
iusGalli  vocautlesTan7«,  adquoscolligendos  Viri  digni 
tcmporequadragcljrnsecluMjntur.  D*n«exiguntur  a  Vino: 
Tttbuts  ,  trir>uta  »  Oeciriijp  Eccldiarum  :  Lcs  pmrttts  CtfmtlUs 
anteannos  funtintrodn&s?,  qua*  ita  fehabent:  Mortuo  ali- 
quo  ofKciariorurn ,  Jkcx  hacredi  pecuniaru  ,  qua  ( fricium 
emptumerat,  reddit,  &  illudcienuo  perau&ionem  ven- 
dere  jubet ,  ut  qui  plus  dederlt  iUius  fiat  poilcHbr.  L*  Mat* 
y?r#/i,cum  artis  alicujus  peritus  tpecimen  edit.Omnia  extra- 
neorum  fiveltalorurn  ftveGermanoi  u  bt)nal;iicocedunt , 
ii  diem  obeant  in  Gailia.  Tolofae  tamen  ,  atquc  in  tota 
Provincia  extranei  teltamentum  conciere  poilunt  y  iilque 
proximiorcs  abinteltJtuiucceuunt,fjni',ulaii  Regum  Luoo- 
vic.  XI.  &XU.  beneficio  :  Buidigala:  idem  habwnt  privi- 
legium. 

Nobiles  &  Mercatorcs ,  qui  fubditos  &  colonos  habenr, 
abiisceufumcxigere  non  poilunt,  quod  ioli  Kcgi  com- 
pctit- 

Adha&creditus,avoluntateRegisdcpcndent,  cum  penes 
Rcgempoteftas  fit  pro  lubitu  tributa  imponcndi.  Qya  de 
re,  exactae  redituum  inGallia  rationes  haberi,ut  in  aliis  Re- 
gnis,  nequeunt.  Cxterum  tcllus  Gallica  tam  ierax  efto- 
mnis  generh  frui>u  ,  ut  ex  inrle  proriuens  utilitas,  vix  com- 
rnodeseftim^riqaeat.  Accedit  ad  tantasnaturae  divitia*  & 
rcrumreliciiTjmumprovcntum  ,  impigra  incolarun.iu  la- 
boreinduftria»  tummercatura^airiduum  ftudium.  Qu*  o- 
mnia  adeo/Erariumpublicum  locupletant,ut  Rcgesftalli- 
quamlibet  gravilfima  olim  gerercnt  per  mulios  annos 
bella ,  femper  tamen  aliquot  milliones  poft  Fata  rehduas 
rcliquerint.  quade  rc  vid.  Picr  d'  Aviti  tom.  i.  delcript.Ge  - 
neraL  Europ.  Reg.  Gall.  p.2^.&2*.  „ 

ReditusFranciaefemper  conftarunt  in  Ordinarns  num- 
cqjs  &  extraordinariis. 

Ordinarii  reditus  &  plurimum  an  nui,accedunt  ab  aliquot 
*nnis  ad  quadraginta  rnilliones  florenorum. 

Reditus  autemextraOfdinem.raediam  fupra  dittasfum- 

Y  3 


wx 


341  PEPOTENTIA,  VJRIBUS, 

'  mae  partera  i  eddebant.  Ita  ut  Rex  percipere  poffit  fingulis 
annis  ex*ftatufuofexagintamiliiones  flo/enorum  &  quod 

excedit.  . 

Reditusex  ClericisFrancia:,  Archiepifcopis,  Epiicopis  , 
Abbatibus,Curiis,&  aliisbeneficiis  per  calculum  fub  Henri- 
co  II.  examinati  praeftabant  18.  milliones  100.  millia  fiore- 
norum.  Decimae  tres  milliones. 

Dominium  Regis  ejufque  Coronae,  ab  iropofitionibus 
exemptum  eft,  cum  vejut  facrum  irt,  &  patrimonium  fuoru 
Reguro.  Neque  poteft  alienari  nifi  fub  certa  conditioncita 
taroen.  Ut  iterum  ad  coronam  rcdeat.Dominium eft immu- 
tabile,in  perpetuisconfiftcns  reditibus,qui  nec  crefcunt,nec 
minuuntur.  De  quo  cum  fuperius  adtum  fit,  hic  nihil  adde- 
mus.  • 

La  taille,five  tributum,redituum  genus  eft,fub  quo  certae 
continentur  fpecies,  utarljutorium,conceflio,&c. 

Les  Aydes,  vel  adj  umenta,  impofitiones  antiquae  funt. 
Les  cincuae  groifes  fermes  Quinque  majora  ve&igalia  five 
locationes  vec>igalium.  Qjasconiiftuntin  aromatibus&  a- 
|iis  raercibus  quae  importantur. 

Le  fermesde  la  foraineen  Languedoc  ,  ve&igalex  loca- 
tione,quodin  Languedocia,  &  aiiia  Provinciiseit. 

Utautemmercaturaaliisin  locis ,  icaetiamillain  Gallia 
velutvena  portse  omniumeft  divitiarum. 

Quod  diftri&um  Pariiiorum  limitcs  attingentem  fpe&at, 
raagnam  nummorum  praeftat  copiam ,  ex  argentoquodex 
raercibus  conflari  folet.  Purpura,quae  Parifiisconficitunper 
totamEuropamvenaliseffertur ,  ut&Afiam,  &iniplam 
Chinam  ufque. 

Frumentarii  ingentera  faciunt  quaeftumex  frumento  & 
filigitcqus  per  fingulas  divendunt  partes. 

Vinura  Aurclianenfe  non  fblum  mercatoresGallise>fed  e* 
tiam  peregrinorum  &  imprimis  Anglorum  allicit  nationes. 
Ipfa  Aurelioneniiscivitas  propter  Germanos ,  illuctamob 
commorandicommoditatera,quam  ftudiorum  gratiaappei- 
lentes,  non  levescontrahit  4ivitias,tum  vero  qnodelegan- 
tcr  gallice  fonet 

Territorium  de  Beauvais  parvum  habet  oppidum  di&um 
Bulde,unde  venit  linum  fubtilius.&c.Repcritur  quoqjinibi 
^rra  f  ubi  vafa ,  quae  raagni  seftimantur ,  conficiuaiur,  nec 

mino- 


fcED/TlTUS   REGNI    G  ALLl^»  Ml 

minorls  funt  valoris,quam  illa,quae  Venetiis  v^nduntur.  ^ 
Notari  autcm  hic  mcrentur  praecipure  Rcgiones , cx  qui- 
bus  propter  rerum  variam  copiam  magna  coliigi  queunt 
tributa.  .         .  *. 

Terra  Nivernenfis  habet  ferrum ,  quod  in  provincias 
cxtraneas  exportatur,  ut  &  roille  alia  afFabre cx fcrro in 
Urbe  deNevers  confe&a. 

Prxter  virrtui  fequioris  generis,  d^Anjoudi&um ,  &  in 
Angliam  alioque  cxportatum,  lanificium  quoque  ibi  floret, 
cx  quo  ingen*  fumma  pccuniae  percipitur ,  iroprimis  a  roer- 
catoribus  Hifpanis. 

Nuila  in  tota  Gailia  Urbs  eft.plenior  mcrcatonbus  quam 
Roanum  ,  ubi  civesmercaturaeoptimam  habent  cogrmio- 
nem.  TotaNormandia  florentiflimum  cxercet  roercatum. 

B  itannia lucrum  facit  ex  ferro,  plurobo,  argento,  illiuf- 
que  fooinis.  • .  . 

Rochclla  pariter  diviiiis  eft  florentiflima,  proptcrvici- 
uiam  martsquodiUafnalluk,  &  comrrfercia  Anglorum  & 
Bel  garum,  qui  ibi  frequemiflimi  appellunt.  • 

Xantonia,ex  frumenti  abundantia  magnam  pecuniae  eli- 
cit  virroauodHifpam  propemodu  finguli*  exportant .  annis. 

Per*mordia,cx  porcorum  frequetia  rrequentes  facit  num- 
mosiHoruinufuni  Hifpanis  praUtans.Habet  etiam  aunfodi- 
nas  chaly bcm,puberoque  robuftam  huic  labori  aptara. 

Limolii  ingentem  habent  lan*  copiam,  quaro  extraRe- 
gnum  ferunf  :  quarovis  autem  iliorumurbs  «mouorfeta 
roari,utaiiis  fluminibuscommodis  roinimc  gaudeat,  floret 
fAmcnmcrcaturanihiloroinus. 

Alvernia  preffam  la£Hl  copiam ,  vulgo  cafcum  .n  magno 
exbibetnurnero,  tam  verbpanni.tapecum.reruu.ijucaua- 

*°^£££$^.  — tu  ce.ebcrrima  eft, 
ex  qua  tota  italia,&  Pars  Hifpani*Gibraltar  fpeftans.com- 

m^eft,mittitoperafuaferri  & chalybis  pertotum  fc- 
reotbei  imprimisurbs  S.Stcpbani,ub,mercatoreSoplbu, 

affluentes  rcpcriuntur. 

y  4  Dclpbi- 


344  SERIES  ILLUSTRIUM 

Delphlnatgsex  frumenti  abundantia  nummos  colligit. 
Hocin  HiTpaniarn  &  Italiam  exportatur.  Ejus  etiam  pro- 
montoriadivitias  non  temnendas  parant ,  ex  mulorum  co- 
pia  ,  tumverbequorum,  aliorumque  animaliuni,  qaxm 
Piedmontum&  inltaiiam  devehuntur.  Camelos  quoque, 
qui  argentum  bajulant ,  habent. 

^  Languedociaf  lumhabetglaftum,  quodin  variasemic- 
titurRegiones.  Hujusrei  folius  ufus  mercftura'  commu- 
nis  totam  Provinciaru  opuientamreddere  poteft,  quod  hec 
planta  ab  omnibus  Europ#  incolis  diligenter  inveflige- 
tur ,  &  cojpi  abundantiam  hxc  Regio  abunde  prseftet. 

Uiiqui  circa  Fiorenfacum  &  Pomerolos  &Lauragucsac- 
colun^copiamquoquefrumcntiexhibcnrinHifpaniamex- 
portandi.  Illi  exMontpellir  divitiascolligunt  expharma- 
cis,  qu*  extra  Galliam  portant,  qua?  fane  omnium  funt  pr*e- 
fta^iffima.  r 
lllide  Frontignac  &  de  Cantaperdis  divites  funt,  peril- 
Jorumvinumdiaum  Vin  Mufcat,  ex  uvispaflis  conditis 
cjua?  per  totam  Europam  exportantur. 

Quod  Provinciam  attinet,  illa  ex  frumento  ,  quod  ad  ex- 
teros  mittit ,  non  parva  lucra  facit ,  tum  ex  malis  citreisma- 
lisaureis,uvispaflis,  ricubus,aliifque  fruclibus.  Plenabax 
elt  Provinciaargento,  ex  caulaquotidianorura  commer- 
ciorum. 

(    SERIES,  ILLUSTRIUM  FAMTLIA- 
RUM,  ET  QUIDEM  PR^iCIPUORUM 
l  PRINCIPUM 

P  SPCS  GaI1!:T/unt  vd  Corona-  propr^vd  pcregrini. 

HenrS  W  funt  °UC  d  0f,ean8       ^uis  tfcaB? 
HenrjcusdeBourbon2  nomine ,  P,  incepsCondeus  &  de 

S 3i3S?ET*&  Hi,!^ia™m(ecutu>  ,  arma 

SKfcT  mov,c  1  *  *****  ****  id*° 

Doc  dcAangouIefme,  Comted'Au- 
C^DucdeVendofmedeDeaufort^  factus  ab  Henrico 
*  Henry 


Duc  dc  Longueville  &  d'  Eftoute 


H 


#     F    A  M    I    L    I   A   R   U    M,  J4J 

Henry  de  Bourbon,EpifcopusMetenfis,naturalis  filius  Rc- 

gis  HenricilV. 
Henry  d'  Odeans 

ville,  &c. 

Maiia  Dux  de  Nivers&  Retelorum,filia  Caroli  deGonza- 
gaDuci<deNevers&  Retelorum  Ducis  de  Mantuani 
cx  MontMerati.Princip:  S.Imperii. 

Hcnry  de  Lorraine ,  Duxde  Guife,  ParFrancia?,  &c. 

ClaiuVnsdeLorraine,  DuxdeCheureuie  Par  Franc.  &c. 

CharledeLorraJOeDoc  d'  Elbceuf,  ParFranc.  &c. 

pharks  Amcdee  de  Savoye ,  Dux  de-Nemours,  Par Sranc. 

Heory  dc  Savoye  de  Nemours  Marchio. 

DUCES  ET  PARES  FRANCIyB. 

EorydeUTrimooilk,  Duc  de  Thours,  Princepsde 
Talmont ,  &c. 
Le  M-rcpn^tieNoirmonfticr  &deRoyan. 
LqpijsGouffier,  Dncde  Rciianes,  fWarquisde  Boify. 
Emmanoel  dc  Cruffol ,  Ducd3  Ufe2,  Par  Franci*,Princeps 
deSoyon.  r 
Charks  dc  Clermont  dcTonnerre,Dux  Luxemburgi  &;de 

Piney  ,  Parjranci^.  1 
Rci  nard  cie  Nogaret  de  laValctte.Ducd'  Efpernon  &dc  la 

Valccte.  Par  Francix. 
Hercnlesde  Rohan,  DucdeMontbafon,  PrincepsdeGuy- 
emte. 

Margarica  Dux  Rhoani,  Princeps  de  Leon  ,  Comesde 
Porbovct ,  unica  filia  Henrici  de  Rohan  Ducis  &  Paris 

Fraocfae. 

Cfaai  lcs  de  Levy,  Dux  de  ventadour»  Par  Franciae ,  Comes 
de  la  Veulte. 

Le  Marcjuis  de  Aiirepoix  ,  Senefchal  de  Cercaflboc  in 

Langaedociti 

Henry  dc  Gondii ,  Dux  de  Rais  &  deScaupreau,  Par  Fran- 

ci.r,  &c. 

Maxiiniiian  Franc,ois  de  Bethunc  ,  Dux  *de  Sully  ,  Par 

Franciae,  &c. 
Rns>er  ,  duxde  Bcllegarde  ,  ParFranciaf. 
Federic  Mauriccdeia  Tour.  Dux  de  Buillon ,  Princcps 

Seduni,  Vice  Comes  de  Torene. 

Hcnry 


SERIES     I  E  L  U  S  T  R  I  "  »** 
Henrv  dela  Mark  Dux  de  Builbn.Comesde  Maulevier. 
g£S de  Blanchefort  de  Crequii ,  Duc  de  Lefd.gu.eres, 

^Jffi-SioS*.  Chaulnes,  Par  8c  Marefchalcus 
Francis,ReaorPicardis. 

Claudius  Dux  de  S.  Simon,  Par  ^»0?*'       de  vjarfillac 
Francifcus  Dux .  de  URocberaucaud.Pnnceps  ae  Marullac, 

ParFranci_.  .  _    _  • 

Fragcifcu. dc  Coflc,  Dux  Briffaci,  Par  Francia. . 
Georgius  de  Branquas,  Dux  Villars. 
Maria  de  Vignerdt,  Dux  d'  Aigullon. 
JacobusNompar  deCaumont,  Dux  de  la  horce,  Parfcc 

Marefchalcus  Franciae.  vr ... 

Marefchalc»  Franciae  habent  jus  portandi  coronamMar- 

Nicolahs°dTHofpit«l ,  Marchio  de  Vitry ,  Maref.halcus 
Francia.. 

Honoriusde  Albcrt,  MarefchalcusFranciae. 
IacobusNompardeCaumont,Marefchalcus^ancia» 
CafparusdeColligny,  ComesdeColhgny ,  Marefchalcus 

Frandfcus^dcBaffom  Marchide  Harouet,  Mare- 

fchalcus  Francia?.  ,.___-       ^  ^_. 

Timoleond'Efpinay,  Seigncur  de  Sainft  Luc ,  Comesde 

Eftelan,  Marefchalcus  Francia?. 
Francifcus  Annibal  de  Eftrce  ,  Marchio  de  Cceuvres,  Mare- 

fchalcus  Franciae.  _ .  

U rbanus  de  Maille,  Marchio  de  Brefe  ,  Marefchalcus  Fran- 

cisc,  Gubernator  Languedociae. 
CarolusdelaPorte,  Dominusde  la  Afefleraye,  Magnus 

Magifter  rei  armamentariae. 
Antonius  de  Gramohse ,  Comesde  Guiche  ,  Marcfchalcus 

Franciae.  r  ,  . 

Joannes  Baptifta  Budes  ,Comes  de  Guebnans,  Marelchal- 

cusFranciae.  *  . 

De  la  Mothc  Dominus  de  Houdancour ,  Vice-  Rex  Cataio- 

iki.i. 

Armandus  Dux  dc  Richelicu,  Par  Francj*. 

Atman- 


FAMILIARUM.  347 

Artnandus  de  Maille ,  Dux  de  Fronfac  &  de  Caumont,  Par 
Francia.. 

Honorato  Grimaldy ,  Princeps  de  Monaco.  Eques  duorum 
RegisOrdinum,Dux  de  Valentinois,Par  Franciae. 

MARCHIONES  GALLU, 

\  /l  Archio  deThury,  caput  nominis  MontmorancicL 
*  "Marchio  de  Nefle  in  Picardia. 
Marchio  de  Aflerac  in  Britannia.  caput  nominis  de  Rieux. 
Maichio  de  Cunon  in  Guyenna ,  caput  nominis  &  familiae 
deChabares. 

Marchio  de  Alegre  in  Anvernia,caput  nominis  de  Alegre. 
Marchio de  Gukrande  caput  nominis  de  Clermot. 
Marchio  de  Lcfc  in  Anjou.  nomini*  de  Laval. 
Marchiode  Mirebeau  in  Burgundia,  nominis  deChabot. 
Marchio  de  Malaufe  in  Guyenna,  nominisde  Bourbon. 
Marchio  de  Gordes  in  Delphinatu»  nominis  deSimiane. 
Marchiode  Brezc in  Anjou,MarefchalcusFrancia2,caput 

nominisdc  Maille. 
Marchio.  de  Mortemar  in  Limofin  ,  nominis  de  Roche- 

Chodart. 

MarchiodeMolacinBritannia,  nominisde  Rofmadec. 
Marchio  de  Moncaurei  in  Picardia,nominis  de  Monchy. 
Marchio  de  Guercheviiie  de  Liancourt^noroinisdePleilis. 
Marchio  deTheminetinLanguedocia,nominis  de  Lozieres, 
Marchio  de  Caniilac  in  Auvernia,  nominis  de  Beaufort. 
Marchio  de  Lanfac  &  Balon  in  terra  Maines ,  nominis  de 
Luiignan. 

Marchio  de  Courtenuau,  nomims  de  Souuray. 
Marchiode  Ragny  in  Burgundia,  nommis  de  Magdalena. 
MarchiodeVitry,nomini.deHofpital,MarefchalcusFran- 

Marchiode  ArchiacinPerigordia,  norouiisde  Bourdeille. 
Marchio  de  Montefpan  in  Guienna ,  nominisde  Pardaillan 

Gondrin.  ,      .  .  _,.n 

Marchio  de_  Arts  in  Provmcia,  noroims  de  Villcnova. 
MarchiodeMyoflensinBearnia.  . 
Marchio  de  La  verdin  in  Menia,nominis  de  Bcaumanoir. 
Marchio  de  Coctquen/in  Bricannia,nomims  de  Coetquen. 

■  Mar- 


MS  SERIES    IE  LUSTRl  DM 

MarchiodelaMouflaye,  iu  Britannia  nominis  deGoujom 
jtfarchiodeB*uvron ,  norninfc  de  Harcourt  in  Norraanda 
Marchio  de  Rambouiliet  &  de  Pifany  ,  caputnominis  dc 

Angennes. 

Marchiodc  Lugny  dcTavanes,  nornimsde  Saulx. 
MarchiodePralin  ,nominisde  Choifcul.  ; 
MarchiodeSeneceyinBmgundia,  noininis  de  Beauffre- 
mont. 

Marchio  de  Nangis ,  nominis  de  Brichanteau. 
MarchiodeHumieres  in  Picardia  ,  nominis  de  Crevant. 
Marchio  de  S.  Ctnumont ,  nominisdc  Mice. 
Marchio  de  Oraitbn  in  Provincia  ,  nominis  de  Oraifon. 
MarchiodePalaileau  ,  nominisde  Harville. 
MarchiodeTraynelin  Champarica>  ex  familia  LJrfinorum. 
jlfarchio  dc  ftardes  nominis  du  Bec. 
JtfarchiodeDurasin  Guyeana,  nominisde  Durfort. 
Marchiode  Noietin  Burgundia  ,  nominisde  Aumont. 
JkfarxhioS.  Blancarti  in  Guyenna  ,  nominis  de  Gontaut 
de  Biron. 

Marchio  de  Mauny  ,  nominis  de  la  Marck. 
MarchiodelacafeinGuyenna  ,  nominis  de  Pons. 
MarchiodeCanify  in  Normandia  ,  nominisdc°CarboAel. 
Marchiode  Hautefort ,  noroinis  de  Hautefort. 
Marchio  de  Peraut ,  nominis  de  Fay. 
Marchio  de  Fiefmarcon,  nominisde  Narbonne. 

COMITES  GACLIifc. 

COmesdeSancerre,  nominisde  Bieil. 
ComesdeMonreval ,  nominjsde  la  Baume. 
Comes  de  Roucy ,  nominisdela  Roche  foucaut. 
ComesdeTonnerre,  nominis  deClermont-Tallard. 
Comesde  grand  pie  in  Campania ,  nominis  de  Joyeufe. 
Comes  de  la  Suze .  nominis  de  Campania. 
Comes  de  Curfon ,  nominisde  Foix. 
Comesde  Vertus ,  Baron  de  Avangar, 
Comesde  Lude ,  nominisde  Daillon., 
Comes  de  Aubijous  de  Amboiffe. 
Comes  de  Saincl  Aignan  ,  nominis  de  Bau  Villers. 
Comes  de  Grignara  in  Pfovincia  ,  nominis  dc  Ademar. 
ComesdeColligry.  Chaftillon ,  Marefchalcus  FranciiT  & 
deSaligny,  nominisdeColligny.  Coraes 


F   A   M   I   t   I   A   R   I   U  M.  |49 

Comes  de  Carces  in  Provincia ,  nominis  de  Pontencz. 
Comesde  Roullillon  ,  nominis  de  Tournon. 
Comesdo  Ayen,  nominisde^Noiiailles. 
Comes  Nancy  ,  naminisde  la  Chaftre, 
Comes  de  Criilc  ,  nomioM  dc  Turpin. 
Come^deThi.mgcs ,  nomnrs  de  Damas. 
ConKsdeBilVet,  non.inisde  Bourbon. 
Comes  de  Su/e  in  Wovincia ,  nominis  de  la  Baulme. 

Comes  deCou  nuriin  ,  nominisds  Vienne. 

Cotnei  de  LaUson  ,  boiniois  ds  Caumont. 

ComesdcContolant  veterisarcis  ,  nominis  de  Vicnne. 

ComcsdeBieoie,  nominisde  Cardaillac 

Comes  de  Bieroteules .  nominis  de  Crequy. 

Coniesde  Monforeau  iu  Anjou  ,  nominis  Je  Chambes. 

Cornes  de  1  illiere s,  nominis  dc  le  Veneur. 

Comesde  Carnnuin  ,  ncminis  de  Monluc. 

Comes  de  Brairac  ,  nominis  de  Gallard  de  Bearn. 

Comes  de  Monr  gummeiy  ,  nominisde  Mont  gommerey 

Comes  de  la  Palffle  S.  Gerani ,  nominis  de  la  Guiche. 

Comes  o  Eftain  &  Rouergue ,  nominis  de  Eitain. 

GomesdelaFueitttde  ,  nominis  deAoboffon. 

Comesde  Rjberac  in  Peiigordia ,  nominisde  Aydie. 

Comesde  Rieux  in  Languedocia ,  nominisdc  lajugle. 

Come.stie  Charlus ,  nominisde  Levis. 

Come^deCharny  ,  nominisdc  Chabot. 

Comcsde  Vignory  in  BalHgny  ,  nominis  de  Qujnquen- 
poix. 

Comes  dc  Blaignac ,  nominis  dc  Jaubert  Barrault. 
Comes  de  Fontaine  Chalandray ,  nominis  de  Montberon. 
Comes  de  Koure ,  nortjinisdc  RoureGrimoir. 
Comes  de  Clermontde  Lodefve,  nominis  de  Cbaftelnau. 
Comcs  de  Vauvieux ,  Baro  de  Vaucclas ,  nominis  de  Co- 
chefillet. 

V  I  C  E-C  O  M  l  T  E  S. 

VIce-ComesdeTurrcnneinLimofin,  Quercy  &  Peri- 
gord,  nominisdela  Tour. 
Vice  ComcsdeArpajonin  Rouvergue  ,  nominisdc  Po- 
lignac. 

Vicc-Comesde  Auchy ,  nominisdeConflans. 

Vice- 


350  SERIES  ILLUSTRION* 

Vice.ComesdeBriqueil,  nominis  dcCrevanr. 
Vice-Comes  de  P.  Gifons ,  nominis  de  Narbonne. 
Vice-Comes  de  Pampadour  ,  nominis  de  Pampadour. 
Vice.ComesdeRoche  chouart ,  inPoidou,  nomrais  dc 

Rochechouart.  # 
Vice  ComesdeRabat,  nommis  de  Foix. 
Vice-ComesdeRovet,  nomims  de  Roqucruil. 
Vice.ComesdeComborninLimofia  ,  nominis  de  Pegre 

Buffiere.  M  .  ....  c  . 

PrxterhosplurimifuntinlGalliaex  antiqua  Nobili  fami- 

liaorti,  quonimomniumbiccatalogum  pertexere  ni- 

mis  longum  foret. 

SERIES  REGOMGALLIi, 
AD  MENTEM 
P  I  E  R  R  E    D  A  V  I  T  Y. 

t)  Riufquam  Gallorum  Natio  pedem  in  Gallia  fixiflet  t 
1  Reges  fuos  habebat ,  quorum  mentio  fit  in  Hiftoria  Ro- 
manafubnomine  Regum,  Ducum  Campidu&orum  ,  do- 
necillosfequentiatemporaplusfeceruntcognitos  ,  Regi- 
bus  continuo  imperantibus  rdiciorcs  fuerunt  Galli.  Quo* 
rum  hicfcinvicemfequentiumOrdo  ponitur  : 

C l o d  iONt  cognominatus  crilpatus ,  Gallis  praefuit 
An.  42^.  HicRhenum  trajecit,  fubegitquenonnullas  ur- 
besGaliiaeBelgicae ,  cum  Rcgnaflet  11.  ann.  obiit  Anno 
44S. 

Merovius  illiusfuitfiicceflor ,  quibufdam  ha?c  de  illo 
eft  fententia,  quodejus  filiusnaturalisfuerit :  occafio  quam 
hic  Rex habuit,  denuo  per  Rhenum  in  Galliam  redeundi , 
fuit;  quod  Attik  Hunnorum  Rex  magnara  fecerit  irru- 
ptionem  ,  contra  quem  cum  Valenttniani  Iraperat.  Mili- 
tiae  Duce  ALtio  ,  vires militares  neceflitas  conjungere  iua- 
dcbat.  Jun&is  igitur  copiis,  Attilacumfuis  pr&lioccefus  & 
devi&useft.  Qood  ipfi  caufla  fuit  iterum  in  Pannoniam 
redeundi,ubi  iterum  exercitum  conduxit,  &  in  Italiara  rao- 
vit.  Hac  vero  ratione  Galli  Regnum  in  Gallia  fundarunt. 
ultra  9.  annosRexnonregnavit,  obiit  Anno45& 

Childericus  fucceflor  &  filius  fuit  Merovei  ,  qui 
tamen,  ftatiraacinlmpcriumfucceflerat ,  coa&usfuitru- 


F    A  M    I    L    I   A    R   U   M,  351 

gere  Thuringiam .  quod  ejus  fubditi moribus  fcedum  &  li- 
berius  in  vitiis  agentem pati  nequirent.  In  hujus  locum ele- 
&us  eft  >£gidius ,  non  diu  tamen  Rex :  rediit  enim  iterum 
mox  ChddficuA  per  artesadimperium ,  quas  ipfi  Winommn- 

lualerat ,  nimirum  ut  novis,  tributis  &  vedigalibuspo- 
pulum  liberaret  ,  hoc  paclo  gratiam  recepit  populi ,  in  Re- 
gnumque  poftiiminio  rediit  Habnit  uxorem  BufinamRegi- 
nam  Thuringise,qu#  ipfum  reliquir  quod  iterum  in  Galliam 
redicrit.  Rebus  bcne  getti*  in  florida  juventa  fatisconceflic 
Anno  4S 1  ubi  1 6.  annos  regnalfet,  fubipfius  Regno  Roma* 
num  plane  defecit  in  Italia  imperium , diverfifque  haerefibus 
Ecclelia  fuit  exagitata. 

Clovicm  vel  Ludovicm ,  ejus  nominis  primus ,  diftusMa- 
gnus,unicus  C^/^rififilius,  quiipfi  fucceflit.  Omnesplane 
Romanos  Picardia  ejecit,ut  &  Francia,  cum  deviciflet  Sya- 
grium  fiiium  vfLgidii.  Reliquit  tres  filios  legitimos,&  duas 
filias  ex  Regina  Clotildi.  Liberi  Clovei ,  inter  fe  impcrium 
diviferuntGalliae,  idque  faclum  eft  aequaliter.  Thierryus 
natu  maximus,  quamvis  nothus  eflet ,  partem  tamen  fuam 
"accepit ,  diclufque  eft  Rex  Metbis  &  Rhenis ,  Ciodomtrut 
Rex  Aurelhneniis ,  Childebtrtu*  Rex  Parifiorum  cum  1n- 
fola  Fr.jncirr:  Clotanm  Picardiam  ,  ChUd.letua  fnperavit 
Gothosin  Hifpania ,  ClodomtrH*  Regem  Sigtfmundum  Re- 
gem  Burgundiae.  Exceflit  vita  Childtbertm  Rex  Parifienf. 
Anno  659.  cum  iroperaflet  40.  annos:  duas reliquit  folura  fi* 
lias, quse  a  fucceflione  fuerunt  exclufae propter  legem  Sali- 
cam,dequaalibi  dftimus. 

Ck$mim  ultimus  filius  Clovici  vcl  Ludovici  Magni,omni- 
bus  prappofitus  Fratribus,  folus magni  imperii  Rex  fuit  ele- 
&us.  Filius  ejus Chramne  fe  ipfi  oppofuit,  fed  viclus,pcenas 
dedit  Mox  Pater  vitam  finivit  Anno  ji,  Sufceperat  cx  fe- 
cundauxoredi&alngouda,  viduaCIodomiri  RegisAure- 
lianenfis,  quinque  filios.  Gonthanum,  Childericum,  Chari- 
bertum  ,  Contranum  5c  Sigebertum, &  unam  filiam  diaam 
Clofindam. 

ChtttberttM  ,  Gontrxntu  ,  SigebertUd ,  &  Chilpericus  quatuor 
filii  acceptum  inter  fe  imperium  sequaliter  diviferunt.  Cha- 
ribcrto  obvenit  Rcgnum  Parifienfe,  Gontrano  Aurelia- 
rjenfe  &  Burgundue.  Chilperico  iiiud  de  Soiflbn ,  Sige- 

berto 


„t  SERIESILLUSTRIUM 
berto  iliud  Auftrafiar,    Charibertus  fibi  matrimonio  fon- 
xit  Brunechilden  vel  Brunehaultam  flliam  Atliamgidis 
RegisWifieothorum  in  Hifpania.  Chilpericus  duxit  Fre- 
degondam,  inferioris  fortis  ,  rcpudu  libello  dato  uxori 

legitimse.  .  ', "  .      , ..  m 

Chznbenus  nonregnavitmfi  7.  anms,  obiit  Anno  571, 
duasiblumreliquitfilias,  quarumuna  Adelbergadicta  nu- 
piit  Edilberto  Regi  de  Kentz  in  Anglia. 

Chtlpencus,  Contranus,  &  Stgebtrtus  Repim  FratriS 
ReeisParifienf.interfe  divifemnt  Repulfi  funt  Saxones 
ipfoVmvadentes.  Biennium  poft  Sigebertus  cx  whdiisin- 
teremptuscft.  Ejusfilius  adhuc  impubeST  Patrem  mlmpe- 
rio  excepit.  Mifero  autem  fato  Chilpericus  efle  dcfnt:  nam. 
poftquam  24.  annis  Regnum  tenuiflet ,  interemptus  eft. 
Ingens  quidem  potentia  Rex  fuit ,  vitiis  tamen  valde  com- 
quinatus,  crudelis,  hxrefique  Sabellici  addiclus.  Ipli  ex 
muitis  aliisliberis,  quos  ex  tribusuxoribushabuit ,  folus 
Clotarius  quatuor  annorum  puer  fucceflit.. 

Clotarius  i.  ejus  nominis  tutorem  habuit  Gontran.  a- 
vuoculum  fuum  ,  qui  quamdiu  tutelamjfcdminiftra\  it,  Rex 
felices  in  beliis  habuit  fucceflus ,  \Vifigothos  An.504.  fu- 
peravit ,  at  poft  deceifum  avunculi  viftus  eft. 

Solus  autem  Clotarius  olcimum  tranquille  Imperiura 
»  Franciaetenuir^per  16. annos,  regnavic  univerfim  44-  an- 
nos,  vkam  claufit  An.tfiS. 

Dagobtnus  ejus  natu  maximus  Filius  ,  cum  Ariberto 
Fratrefuo  ad  divifionem  Imperii  procelBtJpfi  Aquitaniam 
&  Languedociam  adimens,  communem  fuorum  parentum 
voluntatem  fecuti.  Caeterum  non  diu  vixit,  feddeceilitde 
vica  An.639  FiliusejusdiclusChilpericuspaucisetiam  die- 
bus  poft,diam  iuum  obiit.Dagobertus  diviiit  illius  Regnurn 
inter  x.iilios  filios,  Sigebertum,  &  cloveum  :  obiitAn. 
644. 

FuitRexukimusFranciae  hujuslineae,  nomenqueGal- 
licum  in  armis  celebrefecit  inter  Lombardos,-  Hifpanos^ 
Sclavoncs,  aliafque  nationesdiflltas. 

Cloveus  Secundus  &  stgebertus  filius  Dagoberti  patrem 
fecuti ,  iterum  inter  fe  Imperium  diviferunt :  Stgebtnus  &e- 
gnum  Auftrafiae ,  Clovius  Burgundiam  acceperunt.  Sigeber- 
tus  adoptavit  GriwpAMawinclufuseft.  Regnum  Aultraiias 

datum 


r    R   A   N    C    I   M.  \tt 

datumcft  ChtUtrao  h\\o  Ctovicty  qui,  poftquam  ltf.  annis 
rcgnavit ,  ctie  dctiU  Aon.  C6.  anno  fiLui.  -3.  Animo 
ecac  dcbilis,  reliquit  tresiiocros,  Cloi*i%*m  ,  Chititrt- 
cutn  ,  &Tibi#r>y, 

Clotmnus  3.  #cjus  nominis  in  Regno  Neuftrhe  & 
BurgundiaeCloveorucceflic.  Hoc  lajperance  Chiidericus 
factuicftRex  Auttralia;  &  Thierry.  $ed  Ciotarius  poft- 
quaoa  Anno664  t<l*cdcliiiret  »Childericus  iecundus  ioius 
Kegni  pocuu»,triennium  Kegoavit,  cum  iateremptus  eikt 
Ao.  667. 

IhterrtHs  ejus  nominis tertius ,  confottium  oranium  ami- 
corura&honeftorumejuraverat.  Nonnulii  Auftraiiae  Do- 
loini  futncbant  arma  &  copias  contra  illura  duccbant ,  ve- 
rumfcosoirjiesbcllotuperavic.  ObiitAnn.  690.  duosre- 
linquens  fiho:» ,  Ciovcuni  &  Childcbcrtura.  • ' 

Chvens tertiusThierriofucceflit ,  ncquecumFratre  fuo 
ChiVJ^berto  Regimcn  divili:.  Qtiatuor  tantum  annis in  Iin- 
perioruic.,c0nce4ric>atis  Ann.0j>3.  • 

CkiUtbirtHs  cjusnorainisfecundus\  frater  Clovci,  im- 
prolis  dcceiDt ,  obiit  circiter  An.  710.   Aan.  )7- 
gnans 

Dagobtrtusy  cjus  nominis  fecundus  ,  utj  filius  ita  ctiam 
facccirorinRegnoChiidericiproclamatuseft  ,  fed  paulo 
poftoccifuspenit,cxceflitvkaAnn.  7*5-  cumperquin- 
quenniuro  Regno  prxfuiflet.  Rciiquit  filium  ,  qui  eduftus 
cft  apud  Abbatem  de  Cbeilcs. 

DHntelvcl  ChilpericHs  fecundus  filius  vel  Fracer  Dago- 
berciipii  fuccelfic .  exduiiooe  Ciocarii  4.  decctiic  An.  719* 

TkftrriHt  quartus  Dagobcrci  x.  filius  ,  Kegnum  , 
Clotario  &  chilperico  Rcgibus  defun^is ,  fufcepic.  Af  axi- 
mam  gloriaroarraorura  fuorum  ex  duabus  yiftorns  contra 
Sarraccnos  naftus  eft  qui  Hifpania  in  Languedociam 
conlmigrarant.  Altera  vittoria  erat  partaAnr>.#733-  q«* 
UrbemAvigniooemrecepcrat,craamSarraccni^cupar^^ 

&  fuppetiaf  Hifpania  miflas  holtibus  fuis.interetnerat.  Hac 
rationeomnemLanguedociam  potencias  fus  fubjeccrat. 
Plurimos,habuit  liberos&  vario^cam  legitimos  quacu  extra 
thorum  natos ,  inter  alios  Carolomannum  &  P«PiauI^ 


1 1 


)54  S   E   R   I   B  S     R   E   G   U  M 

ftum  brevem ,  qui  poft  Kegem  Childericum  5.  Rex  fult. 
Qtiarrdo  &ex  Thirryus  deceflerit,Hiftorici  inter  fc  non  con- 
veniunt,  geffit  autem  coronam  21.  properaodum  annos,  fi- 
liumfuccefforemrelinquens.  * 

Chtldiricu*  4.  (fubquohbenCaroliMarrelli,  fubjectum 
&materiafueruntHiftoriaeGallica5)  Kex  pofteafuit,  fed 
ulcimusRexftirpis  Merovegtenc  quae  animofosprotulit  Prin- 
cipes.'&  imprimis  MagnumCloveum,primum  Chriftianura 
in  illisorisKegem. 

Eodem  tempore  Pepinus  electus  fuit  Rex  Francia»,uncT:us 
&  confeeratus  perBonifaciu  ArchiepifcopC,LegatumPape;. 

REGES  FRANCIiE 
SECUNDi    L  I  N  E  iE  DICT£ 
C  A&LOVINGIENSIUM. 

P^EpmuAy  cognomento  brevisprimus  hujus  lineas  Rex  fuit. 
Concdferat  jn  Germaniam  contraSaxones, ut  ipfi  prse- 
ftarent  Homagium  antecefforihusfuisiiegibusprseftari  fo- 
litum.  Papa  Stephanustertiusjpfifuppetias  promiferat  co- 
tra  Aftolfum  ivegem  Longobardorum.  Alpes  igitur  tranf- 
greflus,bellumquc  Aftolpho  jam  illaturtfs,pac~iis  ablatis  per 
conditionesutrinqueconflrtData^propofiiodeftitit.  Cum 
vero  Aftclphus  Longobardortim  itex,pattorum  non  fervaf- 
fet  fidem,Pepinus  iterutn  in  Ualiim  redux,  multasoccupa- 
vit  fedes.  His  aliifquc  bene  geliis  interemptus  eft  Pepinus 
Ann.76S.  fraude  fuorum.  Finivic  autem  vitarii  annoa?tatis 
54  Imperu.  «tf.  Fra:teVhoc,qood  ipfcMagnusPrinceps,e- 
tiara  Magni  Principis  Parens  inclaruit,  cujus  merita  &  glo- 
riam  poftera  depradicant  tempora. 

Ctrolus  M*gn«4 ,  hicSoclum  ftegni  Fratrem  fuum  Carlo- 
mannurn^  pcr  duosannoshabuit.Coronatusfuit  Carloman- 
nus  in  Soiffonia,  cui  adje&a  fuit  Auftrafia ,  cum  Regionc 
Kheni ,  fcd  vltam  claufit  An.  770.  Geflit  autem  bellaCaro- 
lus  Magnu»f  .!kitercontra  Hunnos,  tumcontra  Saxones 
Ann.772.  qyos  fupcravit.  Ejus ctiam opem Papa Adrianus 
imploraviccontra  DidericumltegemLongobardoruro.Do- 
nationem  Pipini,  Pap*  Stephanofaaam,confirmaffedici- 
tur,  qiue  tamendubiagraviflimiseft  judicatafcriptoribas. 
Ilims  ctam  opem  expctcbant  Hifpani  Chriftiani  contra 

Sarra- 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQu 
Images  reproduced  by  courtesy  of  ihe  Biblioleca 
CFMAGL.  2.6.152 


P  R  A  N  C  I  M.  151 
Sarracenos  in  quibusetiam  repximendis ,  poftquam  ferrea 
corona  effet  coronatus,  in  Italia  fecunda  ufus  eft  fortunaf 
omnem  Navarram  &  partem  Aragoniae  fu«fubjciens  po- 
tentise.  Qwtam  contra  Saxones  expeditjbnem  recit  ,^  cui 
ipfe  interf uit ,  quos  delevit ,  raulcofquQ  S.  Baptifmo  inicia- 
vit.  , 

Iteravit  tertia  viceicerinlcaliam  ,ad  vifendum  AdrianS 
Papam,utejusduo  filiicorooarencur,nirairumPepinusKex 
Italiae&  Ludovicus  KexAquicaniae.Saxones  quocidierebel- 
lionibus  aflueri  (everiter  ab  ipfopunitifunt,  dequibusca- 
pitis  fumiit  poenam  i  &  4  milliaquingentos  una  trucidari 
juflicQuana  demum  vice  in  Italiam  iter  fecic  concra  Aragi- 
fum  Ducem  Beneventi,  gcnerum  Dideric.  Reg.  Longobar- 
don  Eodem  tempore  multa  in  Galiia  erexit  cpllegia.  Inya- 
ferunt  paulo  poft  Hunni  Italiam  ,  quosCaroli  Ma*gni  mili- 
.tias  prafettus  vi&oriafuperavit. 

Ann.8oi.  Carolusquinta  vicelcaliam  intravit  ,&  a  Papa 
Leone  III.  Imperator  un&us  &  per  acclamationes  Populi 
Komani  Imperator  &  Au^uftusoccidencis  falutatusert.  In 
mediis  egregie  fufceptis  adlionibus,  Carolus  filiuro  fuurn 
natu  maximumCarolum,  raorce  amifit.  Filium  igitur  fuum 
Ludovicum  Regem  Aquitanix  coronatum,  voluit  An.  8 1  g.' 
poftqoam  atcigiifec  62.  regnaflet  47.  Annos.  Exceflit  vit4 
Aon  814.  Princeps  rerumgeftarumgloriaiQfigniter  cele- 

bris.  " 

LudovUm  ,di£lus  Mitu  ,  poftquam  Aix  veniflet ,  Rex  ec 
Imperator  prodamacuseft:  Stephanus  etiam  V.  Papa,  cum 
inGalliam  veniflet  ,  illum  coronavit  ,cum&egina  Hirraen- 
garda  fua  uxore,  dictique  funt  Augufti.  Indi&o  Parlaraen- 
ro  Imperii  focium  aiTumfitLotharium  filium  fuum  natu  ma- 
ximum,eiquecoronaraimpofuit.  Pepinum  alterum  filiiini 
Kegem  fecit  Aquitaniae ,  &  Ludovicum  Kegem  Bavariae. 
Bernhardus Kex Italiae  poftquam  fuftuliflet  omnem  Nobili- 
tatem  &  potentiorcs  magnates ,  tam  ex  fcegno  fuo ,  quam 
aliis.avunculum  fuum  Ludovicam  fuperiorcm  noluit  agno- 
fcere.  Occupa vit  igitur  adicus  Alpium.  Q30  Imperacor  cum 
veniflet.Bernhardus  fupplcx  deprecacus  veniam,fed  fecun- 
dam  annalium  quorundato  fidemmortidatuseft.  Poftca 
Ludovfcusadfecundavouacceflit,  cum  Judicha  Principe 
Germariiar.  Repreffit  Kcbcllioncs  Hungarorum>Statum  ko- 

Z  2  mano- 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


JJ(f  s-EftlESREGUM 

maooruminintegrum  reftituit,  bonorumque  poflcfllom- 
busexutisfuaiterumreddidit.  Conciliavei  Synodos  plu- 
rimasinGalhVinftituic,  ut&in  Germania.  Carolo  Filio 
fuo,exfecundomatrimonionato  ,  magnam  adjudicavit 
Imperii  partem,cuiadjunxit  Lotharium  .  idcjuod  maleoef- 
fit ,  irricatis  enim  Nobihbus,  Pepini  Regis  Aqnicaniae  arma 
contra  Patrem  concinrunt.  Poitea  aliam  inftituic  divifio- 
nem  Ludovicus ,  ada&usinjqria  fuorumlibcrortim  ,qui  il- 
lum  quafi  captivum  tenebant-.Pepinus  &  Ludovicus  ad  il- 
lorumredieruntdiciones,  Lotharhis  vero  in  Gallia  manfit: 
Paternsegratiaeitecum  fibi  fidem  concilUrunt  Ann.  835. 
Triennium  poft,  Ludovicus  mitis  impsrium  divifit  inccr 
Ludovicum  &  Carolum ,  refiduaro  relinquens  Bavariam 
&  AquitaniamPepino&  Ludovico.  Francia,  Imperiioc- 
cidcntalls pars  Carolo  ceffit.  Obiit  Pepinus  An.  839.  & 
Teliquicduo>filios,  Peptnum  &  Carolum.  Aquitania,  h#- 
redicas  Pepini  data fuic  Carolo ,  filio  Judichx.-  Exceffit  vid 
Ludovicusin  64  Anno. 

CiroUs  ,  diftus  C»/v*i  ,  c  11  Lothario  &  Ludovico  * 
fratribus  fuis  fucccffcrunt  Ludovico  miti  ,  fed  hi  f  in 
imperio  coofortis  impatientis.  difcordes,  muruis  depu- 
guanmtodiis  tearmis.  Inter  qune  Flos  Gallicse  Nobilita- 
tis  mifere  periic,  &  ad  cenfum  tnillia  hominum  interem- 
ptafunc.  Caufahujus  mali  Lotharius  fuit,  qui  alcerum  fuo- 
rum  fratrumicnpcrioexuerelaborabac,  fed  Carolus  &  Lu- 
dovicus  frati  e^ ,  nrmatrj  inier  fc  auiicicia,  copiifque  Gcr- 
niania  &  G?.liia  conducYts  ,  fe  Fratris  oppofuerunt  de- 
ftinacionibus,  &  illum  ut  pacern  peteretcoegerunt.  Francia 
ii»icur  occHentalis  a  larere  Bricanniae  ufque  ad  Mofam 
CarolocefTitjLuiovico  aucemFrancia  occidentaiiscx  latere 
Rbeni,  l/un.»riu-  fibi  fervavit  ticulum  Imperii  ,  cumlta- 
lia.  Hxc  divifio  facta  eft  in  tam  magno  Imperio  ,  qua» 
taraen  Dominisfuis  magnoram  fuit  caufla  malorum  :  fe- 
parati^enimViiibus,  fracernkdenuoarmis  fueruntpetiti 
&  debilicati.  Loth  iriu>,  cum  uxoremmorte  amiffiflet ,  An. 
851.  Monachorumordimfeaddixit,  imperiumquedivifit- 
Ludovico  Natu  maximo  Icaliam  dedit ,  cum  titulo  im- 
peracom  t.  quem  iPfi  P^  Sergius  confirmavit,  Lothario 
Lotharingiam  &  Carolo  Provinciam  :  qui  cum  paulopoft 
exvitadcceff^  divifa.  Lo- 

thtrtus 


F    1t    A   N    C  I    £  lf? 

thtrius  ante  Ludovicum  .mox  ohiic  ,  rujus  Re^num 
occupatum  fuit  per  Carolum.catvum ,  fuum  avnnculum  t 
An.  86y.  Ltfdovicusnatu  maximus  Lotharii  fiiiut,  cura 
Imperator  &  Rex  Italiae  eflec  ,  vindicavic  Itaiiam  a  Sarv 
raccnis,quosparitermari  &tcrr»  debellaviccumque  multa 
occupaftct  loca ,  in  Hore  astatis  Milani  fatofuo  funftiis  clt 
An.  872  Ludovicus  Gcrm.anicus  variis  in  Germania  B?l- 
lis  fuic  exsgicatus,  vicit  autem  nationes ,  qnae  fe  ipfi  oppo- 
nebant.  C«.roluscalvus  Imperaror  eft  coronatus  An.  86*. 
perPapam  Jornn.  Vlll.  IphufqucFratcr  Cf^rmanicus  Fran- 
cofurti  eodem  obiic  anno,  rehnquens  trcs  filios.  Carlo- 
mannum Ladovicum  ,  &  C*rolum.  quia  fuisagnari>  aftu- 
tnm  fnerunt  inftftati.CarolusImperator  Chauvc  diftu^,vi- 
ftus  per  Ludovicum ,  unumexiis  quife  illi  oppofuerunt  . 
Tres  aurem  Fratre*  diviie.untintcr  leiroperium  Patris  "fui. 
QiodadCarolumimperatoremattinet,  ille  cum  a  Papa 
adreprimendosSarracenof  evoc?tus  tflet  ,  fuperavit  AU 
pes,1ed  brevi  rediic,dein paulo  poft  ex  vica  cxcefllt.aliquoc 
rclinquens  liberos.  •  • 

Ludovuusy  BUfmi  diftus ,  Ann.  877«  conlecracus  ruit 
per  Hin^marum  Archiepifcopuin  Rhemenfem.  ^  Annum 
poft,  Papa  ]o<mnes  VUi.  inimicis  fuis  prcflus  in  Fran- 
ciamvenic.  Cbiit  Rex  10.  April.ejufdem  anni.  Duas  ha- 
buit  uxores.Auf^MrdamoC  Alixam:  Ex  prima  fufcepera  t 
Ludovicum  &  C*f lomanum ,  qoi  nothi  quibufdam  haben- 
tur  Hiikoricis :  Ex  fccunda  pofthumum  habuit ,  dictum 
Carolum  Simplicem. 

.  Ludo  jiCMS*\\\.  &  CMffomannus.  Horum  pr imus  Kex a- 
onkus  eft  vivenccadhucPatre.  Poft  Faca  Parcntis  Ludo- 
vicus  &  Carlomannuslmperium  incer  fediviferunc ,  Lurio- 
vicus  habuit  Neuftriam,  Carlomaunu*  Burgundiam,  fcc 

hqcl^mu^nt  diftcs,  per  Statas  Regni  vocatas , 
auafi  Rex  elcftus  ,  quamvis  in  prffjudicium  Caroh  fihi 
nofthumi  Ludovici  btefi  talis  cfle  nenuiret.  poftquam 
Suos  «roulos  Imperii  dcviciflet  in  debilitatcm  corpous 
inciditparitcr&animi,  dcrehftusa  Gcrmanis  &  Loiha- 
rineiis  ot hacoccafionc in  mifera  condiuone  Anno.  8  8«. 
Obiit.  Aventinusmemorat  quod  annos  numerarc  per  aeram 
Chriftianamcoeperit.        ^  ,       j  ^de» 


I$t  SE   RIES     R    E   G    U  M 

Eudeu*  Comes  Parificnfis  per.StatusImperii  Regnum  ac- 
cepit,  fed  qui  in  bello  interiit. 

Carolus siv.pLx  Ludovici  Blasfi filius ,  eleftus eft  Rex per 
diflenfiones prfccipuorum  inGallia  ,annosnatus  24.  Coro- 
natu:  eft  RexKhemi  per  Archiepifcopum  Foolqueum,  qui 
ipfi  approbationisliterasa  Papa  Formofo  curavic.  Sed  ma- 
xima  pars  a  partibus  Eudei  ftetit ,  quse  opem  tulit  Arnulvo, 
illius  partes  fequenti.Hac  ratione  univerfa  Francia  per  iilam 
divifioneminmiferoftatutrepidavit,  plurium,  impenum 
appetentiumcupidini  fubje&a. 

Rtulphtu,  ex  Burgundia  filius  Richardi,  proclamatusfuit 
Rex  per  conj urationes.  Ej us  quoque  uxor  per  Archiepifco. 
pum  Rhemenfem  Regina  coronata  eft.Carolus  captivus  de- 
tinebatur ,  per  Herbertum  Comitem  Vermandoum ,  v  bi  e- 
tiamexmceroreobiit,  poftquam  regnaflet  37.  Annos. 

Ludovictu  >di£fcus  D*  Outre  Merf  Hicex  Anglia,  quo  con- 
fugerat ,  vocatus  eft  >  ut  per  Ar$  hiepifcopum  Rhemenfem 
unttus,  R^x  fieret.  Sed  multis  aemuli.s  ut  Hugone  magno» 
Heberto  Comitede  Vermafidois  ,  aliifque  muicum  vexa- 
tus,  pttonis  imperatoris  Xjermanias  arma  in  Galliam 
irntavit.  Obiit  veropaulopoft  An.  954.  15.  Odob.  cujus 
roors  pmnes  diflenfiones  &  Principum  mutuasihter  fea^- 
^ulationes  terminavit.  Reliquit  5.  filios ,  quorum  tres  ante 
iplum  fato  fuo  funfti  funt.  Lotharius  ipfi  in  Regno  fuccef- 
w ,  &  Carolus  faftus  eft  Dux  Lotbaringia  per  beneficium 
CJttonisfecundiimperatoris. 

rJ^T"  RexK^Afta„udumAr^  - 
I  ^tUSVubl  P°ftLuteti^eftingreffuS.  Admovit. 

Lotharius  fi.ium  fuum  imperio  Ann.*>76  decera  annos  poft. 

oS&°b f  CinXerat ^ fidionc  Lutet5as  ^"fiorum 

rDDCi  lvere  coa>s  Hxceffit  vitaLotharius  An. 
?us ffl£? impCri°  «5*^  9*-  Ar^os.  Ludovicus  £ 
e rnS^T™^ imc  l°  P0ft  Fata  Parcntis  Mtum  re. 
foco  dL  laboSr  ^Cxfuitli^Carolomanni  Prin  eps 
J    v    V ab.0rans  nullocjue  merito  infienis  Decaffir  im 


SE- 


F    R    A   N.  C   I  £. 


3  99 


SERIE.5  REGUM  FR AN  C\& ♦ 
EX  LINEA  CAPEVINGIORUM- 

HVio  C^efa^FiliusHugonisMagnij  ComesParificnfis. 
cujus  roentioin  fuperiOiribusfa&a  eft  Rcgibus,Regnum 
Galliae,  quarovis  omnes  in  manibus  haberet  vircs,  occupare 
noluit,  crat  parvus  Roberti  filius,qui  fe  Regem  pronunciarc 
paffuseft,poft'obitum  Eudet  fratris  fui, ^Ele&us  eft  Rcx  p  cr 
confenfum  omnium univcrfirn  fa&um  in  Noyon ,  uncjus  & 
confecratus  Rbeml  Huicamor  fubiditorum  fuo^um,  fecu- 
rnm  Recmum,  firmavit,ut  roagnisie  tueri  non  opus  haberet 
viribus.  Sex  poft  elccYionem  fuam  Menfes,  fiiium  luuru  in 
partemcurarum  &  lrnperii  afl\imfit,ipfiquehacrationc  fuc- 
ceffionem  firmavit.lta  fane  reliqui,  cuiinGallia  pofteaim* 
pcrarunt  Reges,hac  fecure  ufi  iunt,fuifque  primoganiti*  fi- 
liiscertam  praeftabantinRegno  fucceffionem.ExceiTit  Hu- 
oo  vita  Ann.  vsx?.  cum  folum  per8.  Annos  Imperio  pra> 
fuiffct.  ReparavitParifiisRegiam,  qbae  anteceflbrum  iuo- 

rum  manfio  f  uit. 

Robertm  ejus  filius,  adhuc  vivcnte  Patrc  Rcxagnitus, 
Burgundiam  fu*?otenti*fubjecit.  Rclinquensuesfilic* 
cx  uxore  fua  Conftantia  fufccptos,  puta  Henncum  fuum 
fuccefforem,Roberturo,  &  Eudeum, ex  vivis  excefllt,Pnn- 
ceps  Religioni  addiaiflimus,  qui  multas  adesad  pias  caut- 

fas  fundavit-  «  .  r 

Henncus  L  hujus  nominis,  Ducatum  Bargundis  Fratn  luo 
'dedit,Annamfecundisnuptiisfibijunxit,fiiiamGeorgiiRc. 
cis  Ruffne,  ex  qua  tres  babuitfilios,  Philippuro,Hugoner,, 
&  Robertum  Pr imiis  horum  Rcx  coronatus  cft  R  hem  i, non 
plus  quam  rannos  natus,  Anno. i  o6o.Hcnrieus  Normannos 
debellavit:  i*o6.obiit  An.  1060.  55.  annosnatus 

PrsLs  a  vos  natus  XV.  abfolutum  ir 1  Regno  ac- 
ccpitRegimen,  moxarma inFlaodriam ^ cxped.rcaggre,- 
fus\contra  Robertum,proBaudovinofiIiotutonsfui.  Sob 
huius  Impeuo  multa  accidcrunttaminFranciaquam  ah.s 
ReVnis  memorabilia.  Satur  annomm  60  vitam  coim  mor- 
Jc  comroutavit.  Ann.  1 106  vel . , 0,.  Galhcurn  nomen  fob 
ipfius  Impcrio  ceiebre  talde  fuit,  multifque  rcbu  gtuw 

confpkiuum.  -  ^ 

^  4 


|6o  SERIESKEGUM 

Luiovkus)  diEtus  Craflus ,  confecratus  eft  Aurelianl  per 
Archiepifcopumde  Sens ,  uxorem  habuic  Alixam  ,  filiam 
Humberti  Comitis  Turini.  Kepreffit  Ludovicus  mukas 
conjurationes,  rebelies  dignisafficiendo  pcenis.  Apertum 
ctiam  cum  £ege  Anglia?  habuit  bellum ,  quos  tamen  Papt 
CalrxtusII.  conciliavit.  Ad  cbedientkm  etiam  compulir 
Comitem  Auvernia?,  &  paulo  poft  fiiiusejus  natumaxi- 
mus  Philippus,  Kex  coronatus  eft ,  a  Papa  Innocentio  IF. 
Ann.  1137.  Ludovicus  craffus  Parifiis  effe  defiit,  Sexa- 
ginta  annorum  fenex  ,  exquibus  $0.  in  Imperio  ahfumpfir. 
Eodem  qdafi  tempore  Rex  Anglise  decefljt,  cujus  itegni 
ftatus  propter  semulos  magnisinvolvebatur  turbis.Ludovi- 
cuscraffusplurimo*habuitfilios  ,  quorum  natu  maxiraus 
cjusin  £egno  fuit  fucceffor.  • 

Lvdovtcks ,  diclus  Jumor^  in  principio  Kcgiminis  fui  a 
ChriiyanisexorisOrientalibuscontraSarracenos  &  Tur- 
cas  ufopem  ferrct  expetitus.  Conventus  folcnnes  indi- 
xit ,  confcnrUmque  eft in  expeditionem ,  cui  etiam  Conra- 
dus  Imperator  &  Frederkus  Dux  Sabaudia?&  aliiintere- 
rant.  Sed  minime  ex  voto  itcr  fuccefllt :  Aedire  enim  Im- 
perator  coaftus  eft  fineeffcftu,  quod  male  Graxis  cum 
Germanisconveniret.  Ludovicus  poftquam  annuoj  59  at- 
ti^iiict  variis  raoieftiis  in  vita  fua  affechis ,  iaborura  Aegni 
latur,  filium  iuum  Philippnm  coronandum  defideravit ,  id 
quoct  in  Parlamento  Parifiis  convocato  condufum  eft.  Ex- 
celiitvicaLuuovicusAnn.  1180.  4V*egni  anno:  luniordi- 

SSn^FatrC  fu0  dil*ing^tur,  eodcmnomine 
cum  lplogaudente. 

1  v^rrutcsdiginflla.us.  Magnisenim  patriam  me- 
sSontTaV  JfXOS  RC$n°  CW  •  k  ^riftianis  ex 


**™l»buirexAg^ 

ac  Impe, ium  fuScr^t    aTi-  cornfcc?tul.eft-  ^atim 
"       lulcePc"t  ,  Angl,  jpfuminvaierunt,  quj- 

baa 


F    R    A    N    C    I    &i  '  itfX 

bus  fortlter  reftitic ,  mulca  occupans  Anglicas  ditionis  lo- 
ca.  Jcecruduit  denuo  Albigenfe  bcllum  iub  Amaulrio  filio 
SimonisComitisde  Montfort&  Rairoonde  fiiioTbolufae- 
IpTe  Rex  huic  interfuic,  cepitquc  A"vignonem.  Dccefllc 
poft  vita  Anno  I2x<s.in  Montpenfierin  Avernia,annorum 
39  Habuit  6,  filios. 

S«*»£«5  LudovuHj  Yl$n*s  ex  voluotate  Kegis  Ludovici 
8»  fcheroi  coufecratus  eft,  per  Epifcopum  de  Soiflbn. 
Mox  Cnriftiani  ex  Oriente,  Palaeliina.,  &  Hierofolymia 
cxpulti,  Ludovici ,  tum  ex  morborcvalcfcentis  ,implora- 
runt  opem,  quibus  etiara  convocato  Parlamento.  auxiiium 
prafiuic.Legatusdein  aMagnoCharoo  Tarcarj2e,Chriftia- 
no  fajEto ,  Kcgem  falutatum  acceflie,  ad  Damietum  hserens 
aSaruceuscaptus,  fcdpaulo  poft  libertati  reftitutus  eft. 
MorsXeginas,  lalibnche,  uel  Alb^diQse,  jpfiusinFran- 
ckm  maiuravic  rcditum  ,  cum  pcr  quinqoenniuro  PatriA 
abiu  Skti  Kcdux ,  traftatus  cum  Anglisindixit.  Plurimos 
fcabuii  iilios ,  q uos  inter  Philippus  audax  ipu*  fucceflit.  Fuic 
Ludovicus  admodum  prudens  ,  &  Keligioni  addittiilmius, 
forcUtfc  magnanimus.  Papa  Bonifacius  O&avusipfum  in 
Catalogumfaflclorum  retulit ,  Feftum  Ludovici  tclenniter 
celcbr-tur  abAnno  i6i8.Coropertum  etiam eft,dicm  illura 
,Loc!cvici ,  Gailit  i:i  expeditionibus  admodum  fuifle  lecun- 
du*m,  quod  nuperadmodum  etiaro,  merrforandaHifpanoru 
cladcs  ad  Arras  docuit,  rbi  Ludovicus  XIV.  GalliajRex 
boc  ipfo  die  in  cruenta  Hifpanoruro  Strage,  vic~loriam, 
qua  vix  major  in  hoc  contigit  Seculo,  admirandam  ob- 
linuic.  *  . 

Phtltppus  Tettius  ,  Audax  di&us,  Jtegni  potitus,  pa- 
cem  cum  Rege  1  hunorum  fecit.  Coronatus  eft  Philippus 
Rherri  per  Bpifcopum  dcSoiflbo,  primura  Archiepiico- 
pi  foffraganeum.  Praecipuae  illius  aclioncs  maliis  adju- 
vandis  fuerunt  occupatse :  divcrfas  habuit  uxores.  Expri- 
ma.  Izabella  filia  Jacobi  Rcgis  Aragoniae  fufccpcrat  Li^o- 
vicum ,  qui  artte  patrera  obiir ,  Philippum  Pulchrum  ejus 
fuccefiorcm.  Caroiura  Comitem  Vallie;,  Patrem  Philippi 
Vallif.  iiobercum,  qui  juvenis  raorcuus.  ExMariafua 
fccunda  uxore ,  Ludovicura  Comitcm  de  Ejreux ,  Mai  ga- 
ritaro,  quse  Eduardo  primo  Kegl  Anglia;  nupfit ,  &  Mariam 
quae  fecundum  Maritura  habuic  &udolphum  ,  filium  natu 

maxi- 


II 


maximum  Alberti  Ducis  Auftrfe  &  Imperatons. 

PhthppuslV.  Pulcherdiftus,unaus  fuit  Rhemi  Ann.i  186. 
Poftea  RexfuitNavarrae.  Suppetiastulit  Joanni  Duci  Bra- 
bantisecontra  Henricum  Ducem  Luxemburgicum.Eodem 
tempore.  recruduit  bellum  cum  Anglis ,  qui  le  varns padis 
munie*re,  imprimis  fcedere  cum  Adolpho  Imperatore  mito 
qui  Regi  bellum  denunciavit,  fed  Papa  BonifaciusVIII.  m- 
ter  hos  duos  Reges  pacem  conciliare  operam  dedit ,  quas 
tandemetiam  Pacifiisperaaaeft.  Exceflit  vita  Philippusin 
Fontenblau  An.  1314.  Rcgni  fuianno2P,  4*>  folumannos 
natus.  Reliquit  poft  Fata  non  paucos  liberos  ex  Regina 
Joanna  habuit  Ludovicum  Rcgem  Navarr^Coronatum, 
Philippum  diaura  Longum,  Carolum  Pulch.rum,qui  etiam 
Regnum  tenuit,fed  fine  prole  mafcula  deceffit,  Robertum, 
qui  Juvenisobiit ,  Margaritam ,  auam  uxorem  duxit  Fcrdi- 
uandus  IV.  Rcx  Caftiliae ,  Izabellatn  ,  qux  nupfit  Eduardo 
fecundo  Regi  Angliae ,  &  Blancam ,  vel  Albara,  quse  in  ju- 
ventute  obiit. 

Ludovtctu  Dtcimusy  diaus  tf«fi»,Rhemi  fuit  confecratus, 
cum  Regina  Ciemcntia  uxore  fua.  Deceffit  Annoiji^. 
menfe  iy.fui  Regni.ExClementia,uxorefua  fecupda  unum 
pofthumum  habuit ,  diaum  Joannem ,  qui  aliquot  dies  fo- 
luminvita  fuit. 

PhtUppui  %uintus)  diausLongus,  JoannisinRegnofuit 
fucceffor ,  confecratufque  eft  per  Archiepifcopum  Rhe- 
menfem.  Comites  Valliae  &  alii  avunculiejusipficontro- 
verfiam  fijcceflionis  fecerunt  K  fed  Statu&lmperiiinfavo- 
rem  Philippi  fententiara  tulerunt ,  qui  Anno  1311.  vitade- 
ceflit,  Regni  vero  Anno  quinco.  GaudcbattituloRegis 
Navarra^  ipfumque  filio  confervavit.  Trcs  illius  filia- 
rum  raatrimonio  junase  erant,  Joanna  matiimonio  Du- 
cis  Burgundiae  ,  Margarita  Ludovico  Flandrise  Comiti 
de  Ncvers,  IzabellaGuigonifirioJoannisDelphini  Vicn- 

Carclus  Z>i4*rtus ,  Palcher  diftus  ,  poftquam  matrimo- 
niumcumBlapcha  contraaum  diflblviflet ,  daxitMariam 
filiam  Henrici  VII.  Imperatoris.  Di^us  eft  Rex  Navarr», 
ut  Regnum  Ncpti  fuse  confervaret.  13 bi  Regina  vitam 
claufiflet,  Rcxin  matrimonium  duxit  Joannam  filiam  Co- 
muisEurexy.  Rexvitam  feck  Ann.i  318.  cum  7.  annislm- 

periuni 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  rhe  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


F   R   A   N   C   I   JE.  |(ta 

periamtenuiflet.  Xegina  cum  effet  gravida,  Status  Regn1 
convenerunt,adminiftrationem  Kegni  PhUippoComiti  Va- 
lefue  deterenteSjContra  Praireniionem  Eduaidi  tertii,  Kcgis 

Angliae.  % 

•  Philippm  SextW)  diSus  de  Valloisifuit  fchemi  unftus.Tum 
Rex  Anglise  in  Franciam  venit,  homagiumque  prseftitit 
Hegi  in  Ammians ,  ratione  territorii  quod  in  Aegno  tenuit. 
Inivit  fcedera.Philippus  cum&ege  Scotiae ,  Kegefiobemia?, 
Kege  Navarra?,&  aliis,  declarans&obertum  d  Artois  reum 
CriminMa?fae  Majeftatis.  Mox  contra  Kegem  Angliaearma . 
fumenda  erant  *  qui  Ber^erac  &  Angulefmooccupaverat : 
dubio  prius  Marie  utriufque  pugnatumeft,  dOnecEduar- 
dus  ufqce  ad  portas  Parifiorum  hoftem  urgerer,inquo  con- 
fli&u  pracipui a partibus  Galliae intericrunt  , puta 2<ex  Bo- 
hemia:  Carolus,  Conies  d*  Alen$on,FraterKegis  ,&c.  Ex- 
h~>ufta  fuir  tum  teroporis  Gailia  tanta  jaftura  bominum  ,& 
erogationetributorum.  Occupatumerat.etiam  Caletum  ab 
Angiis ,  &  alia  loca.  Ex  primafua  uxorefufceperat  Philip- 
pus  Joannem  fuum  fuccefloremj&  Ludovicujn  Ducem  Au- 
rcliooenfem. 

Joannts  Phihppo  fucceflit,  Khemi  unftus  cum  Kcgina  uxo- 
re  iua.  Cum  Inducia?  cum  Angfis  expiraflent ,  copias  duxit 
contra  Principem  Wallias:  verum  res  roalo  fufcepta  confi- 
lio ,  pcflime  cecidit ,  cum  Regis  exercitus  ingens  paflus  fit 
detrimentum,ita  ut  ipfe  %ex  iu  hoftium  pervenerit  potefta- 
tem.  Hinc  in duorum  annorum  inducias utrinque  confci- 
fum  eft :  emifli  dein  per  Provineias  Delegati  ,  qui  pro  Kcgis 
liberaticne  nummos  colligercnt.  Hinc  magniaplebc  tu> 
rr.ultus  concitati  iunt,imprimis  Pariiien(i,ita  ut  Lutetia?  Pa- 
rifiorum  obleife  a  Kegis  fuerint  cxercitu-.ad  ultimum  eo 
res  deducla  eft  >  ur  pax  inter  itegem  Angliae  &  Gailiae  con- 
ciuderctur.  # 

CarolH*  Qmntwj  dictusfapicns,  cum  ncgotns  &  cx- 
pcditionibus  in  Anglia  faftis  gravatus  cflet,  pacfm  cum 
Kege  Navarrae  facic.  Poftea  ftatuit  Rcx  navali  &  pedeftri 
praslio  contra  Anglos  experiri,  in  quo  Dux  de  D' Ar.jou 
occupavit  Bergerac  aiiofque  locos.  Imperator  Carolus 
quartus,patruus  /<egis  Gall.  eodem  tcmpore  hofpes  in  Gal- 
lia  in  oronibus  Urbibus  honorificc  acceptus  ,  &  tandem  in 
Lutetias  a  &eg?  'P*0  ductus  cft.  Exccflic  vitS  Carolus  Ann. 

1380. 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courlesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


\ 


M4  S    E    R    I    E    S     R    E    G    U  M 

13^0.  ubi  annis  imperaffct  &  42.  vixiffet.  Duos  folum 
exReginauxorefuaJoanna,nYuPetri  Ducis  Borboni^ha- 
buiifilioi  ,  PetrumDucem  Borboniae  &  Carolum  ,  qui 
patrisin  Regdofuicfucceffor,  &  Ludovicum  Ducem  Au- 
relia :  Tutorcs  fiiio fuo  jnfticuit  Ducem  D'  A njou  ,  fratrem 
fuum  ,  &  DucesBurgundise:  majorennem  Kcgem  Annos 
14.  n3tumdeclaravit.  Fuit  fuitcmporisprudens  &  inode- 
ftus  Princeps. 

Ctrolus  Stxtus  ,  annos  habens  1  3.  ad  Regnum  per- 
venit.  Bellum  cum  Batavis  gcffit ,  quos  pr/elio  ad  Ro- 
febec  luperavit  ,  Turbatores  io  urbe  Parifienfi  digtia 
poena3frecic ,  concra  Anglosl  qui  in  Flandriam  venerant, 
Rexfedintelicitercopiasduxic,  poftea  .bellum  Duci  Bri- 
tanni.Tinferens  ,'mphrcnefin  rncidicfncerea  Duxde  B^rry 
& BurgundiaE?  Injperium  adminiftrarunc*  Richardus  Kex 
Angliacmatrimonio  fibi  junxit  Izabellam  filiam  Caroli  qua 
ratione  pax  inter  hos  duos  ^eges  fuic  ftabilita.  Verum 
Rcgnum  Gallias  fa&ionibus  Ducis  Aurelionenf.  &  Burgun- 
di«dividebat,ur.  Obiit  poftCarolus  VI.  Ann.  1^2^.  Pau- 
fiis  cum  42  anmV.Imperio  praefuiffet  &  vixiffet  40. 

Dux  de  Beihfon  ,  in  cpnfufione  ilia  Franciae  Impe- 
rio  fuic  praepoficus  ,  cui  Rcgina  Elizabecha  &  Dux 
Burgundiae  negotia  Imperii  tot  imolicabant  turbu.Ex  omni 
autem  mafcuU  prole,  q'.ia»Caroio  ex  uxorc  fua  nata  faic , 
nemo  Patri  fuperftes  nianfit,  nifci  unicus  Carolus,  poftea  in 
Mgno  fucceffor. 

Carolus  Septimui  pariter  Rhemi  per  Archiepifcopum  dc 
laVille  S.  oleo  unttus  eft  1419.  pbftquam  vitcoriam 
de  hoftibus  fuis  ooiinuiffet.  In  primis  imperii  exordiis 
Angli  aliquam  fuorutn  ciadem  pafli  funt  ,  rupcse  eciam 
funcinduciaeancea  cum  Anglis  fadtae.  Excefsic  vica  Caro- 
lusAn.  1452  cum imperaffec  39.  Annis  &  59.  vixiffec: 
duoshabuicfilios,  Ludovlcum  .  in  Kcgno  fuccefforem.& 
Carolum  Ducem  Guienna?  ,  qui  nunquam  matrimonium 
concraxit:  cum  efferretur ,  inter  alias  ccremonias  acclama- 
tionum ,  di&us  eft  ter  Vi&oriofus. 

Ludovicus  X  I.  ficuc  alii  ,  Rherci  S.  oleo  unftus 
eft  ,  fufcepicquc  IfPperium  anno  setatis  38.  Exaudko- 
ravitpnmarios  rainiftros,  quifubCarolo  anceceffore  luo 
uegotiaRegnicurabant.  Poft  variainter  Anglos  &  Gai- 

los 


F   K   A  N  C  I   &  lit 

losdifcriminaLudovicus  pacem  compoftiit.induci.is  nutcm 
fecit  cura.Duce  Rurgundia?.  Efledefiit  Ludovicus  Anno 
1483.  cutn  61.  annosvixiflct ,  81  22.  RegnaHlec  fufcepe- 
riccxfecundauxore  fua  Charloca  ex  Savoja  tres  filios» 
ex  quibusfolusCarolusipfifuperftes  &  inK.egno  fucceilor 
fuit. 

C*rol*f  VIII.  Regni  potitus ,  ar.nos  naru*  14.  nec 
prius  ur&us ,  quam  An.  1484  Contendebant  iuterim 
de  Kegno  Dux dc  Burbon  &  Ludovicus  Aurtlianenlls,  quo  * 
rum  dilfidiaStatus  Kegn:  congrcgati  compoluerunt.  Ca- 
rolusautem  ,  pacecum  Hehrico  Kege Anglra?,  cum  Ma. 
ximiliano  itnperatore  ,  &  Ferdinand.o  Rege  Aragoniae 
facia,  ad  controverfias  Regni  Sicilia?&  Neapolitani  cxa- 
roinandasaniroum  appulk,  inprimis  quae  jusiu  miconccr- 
nebant ,  iibi  per  Carolum  D'  Anjou  teiiamenroacquiiitum. 
Pedeftresigitur  paricer  ac  maritimas  copias  contr^Merat» 
Alpct»ft:peravic,  rclinquens  Pecrum  IJurbonum,  quiinGal- 
lii  tam  diu  cum  imperi&eflec.  ' 

logreflui  ert  Carolu*  PUam  ,  Florcntiam,  Siennam,  Ro- 
mam,  ubicum  P,:pa  j>acta  inivit.  Poftea  ipfum  Kegnum 
Neapofilamtdi  intravit  ,  exquo  Alphonfus  «t  &  Filius 
cjos  Fcrciinandus f tiga  fibi  coniulucrunt  Rex  homagiain 
a  prxcipuis  Regqi  Doitiinis  fibi  prpcftari  voluit,  quoac- 
ccpio,cerrorcm  Vene:iafti»acTurusincuflerac.Eo  rcrpore 
cutn  CarolustotumKcgnum  Neapolicanuro,  fineulla  ipfi 
oppoii:a  potcrtia  ,  faum  feciilec  ,  imiverfa  lta|ia  in  tnu- 
tunm  contra  iliutn  confeotit  foedus.  Carolus  haiii  pro- 
fe£tus,  Romam  venic ,  pacemcum  Ludovico  1.  Forbia 
Duce  Milanenfi  fecic ,  &  cum  Jiex  Alpes,  itci  uro  fupergref, 
fuseiTet,  inGrenobiam  venic,  An.  1495.  Obiit  Carolus 
Auo.  Mp3.  annorum27.  Nacuserat  ex  Corolo  Ludovi- 
cus,  quitanquamproximusin  itegno  fucoeflit.  . 

LuAovtcHi  XII.  Pater  Popuh  diclus  ,  Princeps  ad. 
icodum  prudens,  Rhemi  utaliiun&us  eft,  uxoretn  du- 
xic  Annam,  viduam  Caroli  VIII.  Cum  jrf  Italiam  ker 
fufcipere  veller,an)icorum  fuorum  fidem  fibi  pcr  paftaccr- 
tiorem  fcciccura  Hclvcriispadta ,  cumKcge  Angliae  pacem 
fecic ,  homagio  Philippum  Archiduccm  Auftria? ,  quod  ab 
ipfo  acccperat ,  fibi  fidelem  reddidit.  Poftea  novascontra- 
xiccopias,illas  concra  -Neapolira  ducturus ,  ubi  Frideri* 


l<56  $   E   R    I    H    S     R    E   G    U  M 

cusRexNeapolifeReginepermilitgrati*  Redux  Luto- 
vicusexltalia  Galliam  iterum  apptilit ,  armoiumque  om- 
nemcuramiaRe^no  NSapolicano  Duci  de  Nemur^  rel,- 
quit.  fedat>fentia  Regis  partorum  jaauram  vidonbus  attu- 
lit  Redux  dcmum in  lcaliam  Rexcum  Venetis  &  alns  con- 
flixit^repreiritetiamPap^Juliicontrafeartes:  fed  totin 
ItaliacontraRegem  cojuratorun:  conjunft*  vifes,m*gnam 
Jlemis^xpeditionibusobijciebant  reraoram.  Rex  pacem 
cum  Venetis fecit ,  Milanum  obiidere  ftatuit ,.fed  eo  nuhx 
copiasdeletxfunt.  Ultimum  Rexobiit  Anr  1515.  uxorein 
habensMariam  filUm  Henrici  VIII.  Regis  Angli*,  maf- 
culam  prolem  nullam  reliquit.  •  . 

Franctfcus  Pnmus  ejus  normmszo.  annorum  ,  corona  di- 
cnuseftjudicatus,'pacera  cura  Rege  Angh*  faftamcon- 
Irmavit ,  inducias  cura  Rege  Aragoniaein  longius  tempus 
Dromovit,  pafta  curo  Suicieris  renovavit,  verum  Status 
Milani  iterum  per  conjunftos  fcederejn  Italia  Pnncipes  fuit 
recupe/atus.  InRegnoautemNeapolitano  cum  Rexcon- 
tra  fuorum  confilium  cum  Italisconflixiflet ,  magnam  fuo- 
rum  fecit  iaauram  ,  cum  ibi  Gallomm  ad  8.  millia  carfi  fint 
Ann  1520.  Ligafacracontra  Papam  Clementem  VII.  m 
Galliapublicataeft,  qua  conjuhcli  erant ;  Rex  ,  Venetia- 
rft  Fiorentini,  Suicieri ,  8c  fub  cu  jusnomine  Gallica  arma 
bonosinltaliahabuerunt  fucceflus.  Paulo  poft  nova  Hga 
contralmperatorem,  &  Regem  Angliae  Henricum  VIII. 
fufcepta,  duorum  ctufa  fuit  bellorum ,  quorum  unumin 
Campaniaerat,  fedquodpace  raox  fecuta  tolleretur  ,alte- 
rum  inPicardia  cum  Anglis,  cum aliquot  praeliis  eflet  decer- 
tatum.Tandem  hos  duoj>  inter  Reges  pax  fuit  ftabilita,quo- 
rum  Fata  unum  quafi  conjunxit  tcmpus.  Obiit  enira  Henri- 
cusVIl.Menfe  Tanuar.  An.1547.  &Francifcus  Rexejufdem 
AnnimenfeMartio.  Vixit  58.  Annos,  imperavk  33.  Nomeri 
ipfi  j ure  optimo>  Patris  Mufarum  &  artium  daturo  eft,  cum 
fcientiarum  magno  flagraret  aroore.  Exequias  illius  XI. 
Cardinalium  ,funus  Regisexequentiura ,  decorabat  prae- 
fentia.  Sufceperat  ex  prima  uxore  fua  Claudia  filia  Lu- 
doviciXU.  tres  filios,  Francifcum  ,  mortuum  anno  a*ta- 
tis  »8.  Henricum,  quiipfifucceflit  ,  Carolum  Ducem  Au- 
relianens.  quiobiitAn.  1545.23.  Annosnatus,Tres fllias, 
quarum  z.in  pueritia  obierunt.TertiaMagdulcna  nupfit  Ja- 

cobo 


t.at 


F  R  A  N  C  I  iE.  '  Ut 
cobo5.  Rcgi  Scotim  ,  &  quarta  Margaritha  PhllibertoE- 
manueliDuciSavoj*  ,  fccunda  cjus  uxor  Caroli  V.  Ira- 
perator.  foror  improlis  deceflic. 

Hihficus  Stcundus  29.  tftatis  anno  ad  impcrium  accef- 
fit  ,  unttufque  eft  pcr  Joannero  Cardinalem  de  Lorrai- 
ne  ,  Scotis  contra  Anglos  auxilia  praeftitic  ,  fuppetias 
ettam  tulic  Oftaviano  Farnefio  contra  Papam  Julium 
III.  *&  Impcratorem  ,  .cum  quibus  dein  pax  firmata  eit 
D^ceflic  Henricus  Parifiis  Ann.  1559.  i*.  Regni  anno^ 
&  42.  aetatis.  Sufceperat  ex  Catharina  Medicea  Fran- 
cifcum  ,  fuum  fucc-flbrem,  Edvardifm  ,  Alexandrum  , 
Ducem  D*  Anjou  :  Filiasquoque.  habebat,  quarum  Izal 
belia  nopfit  Philippo  2.  Kegi  Hifpaniarum  ,  Claudia  Ca- 
rolo  Cuci  Lotharinc»ia?.  Margaretha  Henrico  Rcg\  Na- 
varrje,  poftea  *cgi  Gallie;. 

Frmnctfcits  Secundus  ejus  nominis  ,  qul  un&us  eft 
per  Cardinalem  Lotharing  :  Archiepifcopum  Remenf. 
fub  ejus  imperio  controverfiae  Kcformatse  Keligionis 
multarum  diffenfionum  cauiTa  fuerunc.Obiit  &ex  An,i56o. 
improlis. 

CmtqIus  Wonus  frater  Francifci  1 1.  ipfi  Jn  Kegno  fuc- 
ceflit  t  aetatis  fuce  X.  annorum  ,  Kegina  mater  ve- 
ro  interealroperiumadminiftravic,  Princcps  autem  Con- 
deusex  controverfia  de  Keligione  Kefbrmata  orta  Aure- 
lionenfem  U  rbem  obfidione  cinxic :  a  partibus  fcegiis,  illiu» 
Xegnantis eo  tempore  matris ,  ftabant  Dux  Navarrac,  Oux 
de  Guife ,  magnumquc  exercitum  coc^erant.  Rex  interea 
cum  ad  14  a?tatis  per veniflet  annum  ,  A/ajorennis  pronun- 
ciatuseft,  Kegnumcum  matre  vifitavit,  au&ufque  copiis 
cx  Hifpania  roiflis »  praelium  cum  Proteftantibus  commifit. 
Sed  cum  inferior  eflet  hoftibus  i<cx  ,  pacis conditiones  tra- 
ctari  cceperunt ,  qus  etiam  conclufa  Ann.  1 570.  Principef- 
qoe  in  Gratiam  Regis  redierunt.  Inftabant  tum  nuptiae 
Xegis  Navarraecum  Margarita  forore  Kegis  ,  in  quibus  hor- 
renda  illa  laniena  Parifienfis  tot  millia  Reformatorum 
faftulit,  Ann.  1 572. 18.  Augufti.  Qjiod  cruentum  fa&um 
pacem  femel  initam  evertit,novifque  tumultibus  viam  ape- 
ruit.  Poftquam  Carolus,2$.  attigiflet annum  ,  Ann.  1573. 
2<egnum  cam  vita  depofuit,  poftquam  13.  annis  Impe- 

raflec> 


*s — tnmm.  1 

Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


,«t  SERIES     REG    U  M 

raflet  Ex  Elizabetha  Regina  uxore  fuaunicam  tantum 
h  ubuic  fiiiam .  qu*  in.pueritia  deceflic .  quo  cernpore  Hen- 
ricuslll.  adfceptraPolooicavocatustuit.  V 

^r^T^ ejusNominis,  An.  1 5; ^Cracov.a.  Rex 
Polonia  undus  eft  ,per  Archiepifcopum  Gnefneniem/de 
cujusRegimine.  quoad  Poioniam  ,  io  ferie  Kegum  Polo- 
niiapetur^PoflquamreliquifletPoloniam,  &  in  Pater- 
nuniKegnumrediiflec,  iniilo  accenfum  invcnit  bellum, 
graviflimis  diflitientiura  partium  contentiombus  pericu- 
lofum.  Unftus  eft  *ex  An.  1575-  uxoremque  duxicLu- 
dovicam  de  Lorraine,  filiam  Comicisde  Vauderoont,  ex 
quanuiios  habukfiiio*.  Sub  hoc  aege  Rcformati  iiberura 
per  torum  Regnaui  Religionis  exercrtitfm  na£h funt ,  pax- 
queGaliie,  his  tandem  ftetic  condirfonibus :  iedhcccpax 
perEdi&umitegisincoiiventu  ftatuum  Bloenfi  mox  ftiff 
rratta  ,  libertafque  Keligionis  folis  Catholicis  in  Gallia 
perniittebarur,  quodnerum  proteftantium  conjunxitvi- 
re&,inattrociu-paulopoftbellum  exarfuras,  quibusGer. 
maniae  Priucipes  omnem  ferebant  opem.  Tandem  Hex 
craenta  morte  interiit,  a  percuflore  Jacobo  Clemente 
ordinis  S.  Auguftini  /interfe&us,  cum urbem  Parifieniem 
iugredivellet,  Ann.  15^9-  cum  Regnafleti^.  annis&  2. 
Menf.  vixiiVct  58.  lO.Menf. 

lu.ttms  :rms  ejus  nominis>  diftus  Magnus ,  Rex 
Navarrae,  fucceflbrfuitHenricitertii,  decedensimprolis, 
in  quo  linea  Philippi ,  filii  Ludovici  IX.  efledefiit.  Rcx 
cum  Regnum  fufcepiflet,  beliis  inteftinis,  quibus  Ante- 
Ceflbrd  ejuslaborabant ,  pariter  implicabatur ,  varia  ut 
in  hujuiuiodi  tutbis  fi*ri  foiet,  fortuni.  Anno  1610. 13. 
May,cumin  animum  induxiirctlte^no  cedere,Regionemr 
que  regin  e  defetre ,  ilii  majori9  auttoritatia  ergo  coronam 
juflic  jmponeie,  eodem  tempore  Parifiis  crudelitdr  in- 
tcrfeftus  eft  ,  per  Francifcum  Ravaillac  natum  in  An» 
gaulefme,  cum  magno  Hilpanorum  gaudio,  qui  illius 
arma  horrebant.  Nati  ipii  eranc  ex  M.aria  Medicea,Fi- 
lia  Francifci  Magni  Tuicani  Ducis,  tres  filii  Ludovicus 
ejus  fucceflor,  fecundus fiiius  nomen  geflic  Ducis  Aureiio- 
nenfis  natus  Anno  1607.  mortaufque  eft  in  infantia,  fi- 
lias  quoquc  x.  ut  &  raultos  alios  ljberos  naturales  reli- 
qtiit. 

LkAe~ 


F  R  A  N  C  I  JE.  1*9 
LuJcvicus  XIII.  Vix  nacus  8.  annos  &  7.  mcnfes, 
in  2.  Regnis  fucceflic»  in  Paterno  Henrici  4.  Magni 
Galliae,  &  Regno  Navarrae.  Mater  ejus,  Kcgens  Perla- 
niento  Parifienii  fuic  pronunciata ,  eo  die  quo  horrendum 
parricidium  in  Rege  commiiUirrT  erac  :  Omnes  Principes 
lmperiique  magnates  jun&is  viribus  proconcordia  Regni 
laborabanc.  &ex  un&us  eft  Ann.  \6n.  mox  matrimo- 
niumcum  Aonalnfance  Hifpania?  inivit  ,  paulo  poftRex 
majorennispronunciatus  eii.  PrincepsCondeusck  Duxdc 
Guife  cum  aliis  has  partes  fequentibus ,  uti  aliis  Regibus.ita 
etiam  huic  ingens  fecit  negotium  ,  tranquillicacem  Patriac 
turbantes:  eo  autem tand-m  ventum erat,  ut  pax  generalis 
coniiliis  Cardinalis  Ma/arini  conftitueretur.  Rex,cum  ma- 
gnacum  laudeimperiopraifuifTet ,  fatis  conceflic,  reli&o 
filio  Ludovico  X  l  V.  fero  ex  Regina  fufcepto,  &Fratre 
ejusduced' Anjou. 

P  R  ATENSIO  REGIS 
G   A  L  L  I  M. 

Rex  Gallisspr^rtendit.  I.  Inregnum  Navarrap.  Ratio: 
JohannesRex  Navarra?,  regno  iuo  per  Ferdinanduiti 
R.  A.  juffuSixcii)u  utiPonu6cisprivatus,  reliquit  Henri- 
cum  Kegem  Navarrae»  cujus  unica  filia  Johanna  nupfit 
AntonioBorbonenfi,  Patri  Henrici  I V.  R.  Fr.  Hifpanus 
confiteturpropinquitatemfuccedendi  in  Henrico  lV.^  fed 
fe  lcgitimam  occupandi  regni  caufam  a  Pontifice  ,  qui  Jo- 
hanncm ,  ideo  quod  contra  illum  pro  Ludovico  XII.  R. 
militaveric,  excommunicavic,  acccp/iffeopponic. 

II  In  fcegnum  Neapolitanum.  I.  rx  adoptione  Johan- 
nx  I.  fafta  in  favorem  Ludovici  DucisAndegavenfis,con- 
fcnfu  CiementisVll.approbata.H.ex  teftamento Coroitis 
dcMainc.  lllex  acquifitione  Bellica,  qua  Corolum  *re- 
dcricifccundifpurium  Ludovicus  XII.  raSio  cum  Ferdi- 
nandoR.  H.  fcedere,  ututerquemedietatercgnipotirc- 
tur,  cxpulic.  Hifpanus  Papae,  ut  Domini  Kegni  Neapo- 
litani ,  judiciura  allega6,quopro^egc  Neapolitanoagnot- 
cicur. 


J7©  PR    i€   T    E    N   S    I  O 

I  I  I.  Jn  Regnum  Caftilise.  Ratio :  Henrico  R.  Caft. 
fororfucceflit,  qusefilium  Ludovicum  Sanctum  relicjuic. 

I  V.  InRegnum  Portugalliae:  Alhponfusfecundus  duos 
genuitfilios,  primum  Safcchetum ,  fecundum  Alphonfura: 
priroo  quod  capax  non  eiTet  imperii  abrogato,  fecundo  ge- 
oito ,  Alphonfo  nimirum ,  corona  a  regni  proceribus  dcfe- 
rebatur.  Duxit  hic  in  Matrimonium  Mahaltilclero ,  ex  qua 
Tufcepit  Alphonfum  &  Robertum.  Primo  finito ,  alter  fuc- 
ceflit ,  ex  quo,  ficut  dicunt  ,llluftj  is  Domus  Bulionenfis  ori- 
ginem  traxit.quae  obvenit  Magdalenae  Laurentisede  Medi- 
cjs,  undeCatharinaModernorum  Franciae  Regum  geni- 
trix  prbceffit.Diftumfupra  eft  quodAlphonfus  matrimonio 
fibi  junxerit  Mahaltildem ,  hac  tamen  repudiata  Beatricem 
duxit,  exquaDionyfiumabUrbanolV.  legitimatum  au- 
florem  hodiernorum  Portugallia»  Regumi  progenuit.  Prae- 
tenfioharceftRegisGalli^,  fed  longa  vetuftate  obfita& 
alonginquopetita. 

V.  In  Arragoniam.  Martinusl  V.  Papa  I^etrum  Regem 
Arragonia;  Vefperarum  Sicularum  authorem  ,  eo  quod 
Propter  filiam  Manfredi  fratrisConradiniReg.  Neapolitan. 
naturalis  filii  in  matrimonium  duftam  in  Regrtom  Neapol 
litanurn  prxtendere ,  voluerit ,  Regno  Arragoni*  privavir, 
&  dejllo  CarolumComitemValenfem,  vulgode  Valois , 
Phjhppj  Regis  Francia:  fiiium  inveftivit. 

i,.  VLrni?.UCatum  Mediolanenfem:  Galeatius  III.Hquit  lo- 
Marri,em  ^fl* >P™»\duas  habuit  forores,PhilippJam 
Mariam  &  Valentinam,poft  mortem  priroogenitse ,  altera 
ex  provjhonepatnsqurdeficiente  ftirpe  mafculina , fcemi- 
^mjU^  fucccdere  ftatoit,  du- 

SenfiLStT?VK  '  ,q.Uam  tudovicus  Dux  Aar<^ 
^rn^^xf.Scdo^^itw  abHifpano,  I.  quod  pa- 

VII. 


REGMJGALLIA.  |7r 

VI I.  In  prote&ionem  Genua»  Carblo  V  I.  delatam. 

RegibuscnimFrancisecitra  cauflam  jus  qusefitum  auferrt 
nequit. 

VII  I.  Jn  fuperioriatem  Flandri*  ,  Atrebatiam,  & 

Henniogou^quanOoquente  hiftoria,Moderat©res  Fcedera- 
tarum  Provinciarum,a  Rege  Gallia?tut  Regis  Vafallifcm- 
pcr  recognoverunt.  Nec  movetur  Francifci  I.  a  Carolo  V. 
in  prxljppropeTicinumcapti  &  in  carcere  dctenti  fafta 
renunciaxione  in  di&arum  Provinciarum  fupcriotitatem  s 
quia  L  fafta  hxc  fuit  citra  confenfum  Parlamenti  Parifien- 
iis ,  cujus  authoritasin  alienationibus  Regiis  interponidc- 
bct%  Hoft.  tnc.  dtleft  de  major.  &  obedtent.W.  quod  extorta 
f uerit  per  metura  carceris  acicoque  propta*c6ac~t. am  volun- 
tatemexi.  \  ff.  qnod  mtt  cauff.  rcfcindidebeat.  Hifpanus 
adprmum  replicat ,  quodl.  ignarus  fuerit  Privilegii  illius 
Parlamenti ,  adeoque  talis  ignorantia  contra&ui  non  no- 
cere  deberet ,  II.  quod  Privilegium  alienationes  concer- 
nat  ,  fub  quibus  fuperioritatis  remiflio  proprie  non 
continetur  ,  111.  quod  mctus  carccris  juftus  metus 
non  fit  ,   adeoque  contra£tus  carcerati  valeat.  vid.  Af#- 

ntch.  de  arbtt.   c<*f.   i  j6.  n.  4.  Rol.  conf.   z.  n.  4.    48./.  1. 

quaiis  in  captivo  pcr.  bcllum  eile  cenfetur  ,  ar^.  I.  f.  di 

IX.  In  Nizam  Comitatum  Ducis  §abaadiae,  exjurd 
territorii  Provincialis  ;  urbs  enim  capitalis  Niza  in  Pro- 
vincia  fica  eft.  Scd  Dux  Sabaudiae  immcmorialem  pof- 
feflionera,  cujus  titulumnemo  allegarc  tenctur,  pro  fc 
adducit. 

X.  OliminSalutiarumDucatura  at  Italise  clavem  fupef 
Dacc  Sabaudiae  praetendebat  ,  hinc  graviflimum  intcr 
utramquc  partcm  exortum  bellum,  quo  Henricus  4.  Du- 
cemSabaudiactotopenitus  Ducatu  exuebat,  eoqueillum 
adigebat,  ut  commutatione  Breffiae  pro  Ducatu  Salutiarum 
pacem  a  Gallp  rediroeret.  Th**n.  I.  125.  hift.  p.  94$-  Qi?* 
commutatio  pluriroos  in  admirationcro  duxit,  quod  Duca- 
tum  Salutiarum  Unquam  Italiae  clavem  |  &  magnum  Hi-» 

Aa  %  fpanis 


}7i  ratiostatus^ 

fpanis  tcrriculamcntum  ceflerit ,  creditur  Brefciam  ideo  ac- 

cepifle,  quodproximaGalliaefueric. 

RATIO   STATUS  REGNI 
G    A    L   L   I  M. 

RAtioStatnsGallia;  potidimuminco  confiftit,  utdefti- 
nationes  Regis  Hifpaniae  eludat. 
Henricus  I  V.  contra  quera  omncs  fuas  callidiflimas 
artes  Hiipaniarum  Rex  ad  ultimum  ofque  e*ercuit  , 
qui*etiam  illarum  latebras  receflufque  intimos  ,  omnium 
optimep  folusperveftigavit,  &  revelavit ,  primus  demon- 
ftravit,  rationem  Status  Galliae  in  eo  fitara  cfle  ,  utomni- 
bus  Regis  Hifpanias  confiiiis  adverfus  fit  :  quemadmo- 
dumenim  primaTlegula  Hifpaniaeeft,  Proteftantes  per- 
fequi,  illofque  velut  praedam  occupare,  ita  prima  Status 
RatioGalliaeeflet,  Catbolicisapprime  oftendere  ,  quan- 
tum  biclateatillorum  omnium  detrimentum,imprimishoc 
Curise^omanxad  oculum  demOnftrandum  ,  fpcmei  per 
ruinamProteftantium  jexpromiflam  >  aerarium  ejus  inde 
magna  habiturumemolumenta,  eo  collimare ,  ut  Hrfpania 
deftinationes  fuas  Univerfalis  Monarchiae  hacratione  pro- 
movcat,  adquam  ii  non  perveniat  Hifoanus  ,  Papam  cer- 
to  Certiusillius  fervumfore,  cujusafreclataaucloritasnulii- 
bi  inagi^  confpicitur ,  quam  cum  Chriftianorum  Princ/pura 
&  Statuum ,  par  cum  Hifpanoin  quibufdam  eftjpotentia. 
Proteftantibus  Prhicipibus  &  Statibus  quamvis  in  Reli- 
H  gionediflentiant,  Hifpanum  perfuadere,  malle  feeorum 
conyerfionem  ,quamdeftru£tionem ,  afleverando  iliis  hoe 
minime  obefle ,  quominus  illis  fuis  fuccurrat  Viribus  omui- 
bofqueiilisrefifiUt,  quiin  Dominiis&  libertatibus  eorum 
quicquam  immucare  allaborant. 

^  Cattcrum ,  ficut  altera maxima ratioStatus  Rcgis  Hifpa- 
nia»inftudioclandcftinarum  explorationum  coniiftic,  ita 
altera  regula  Galliae  cft  .  cafdem  pariter  non  negligere,  pe- 
cuniae  in  expioratores  &  penfionarios  non  parccre,  quo 
fciriqueatquidrerumin  malefida  agatur  vicinia ,  timido- 
fumanimi  firmentur,  opprefli  liberentur,  omniqueviac 
ope  Hiipanicxcxploratioaes  retundantur. 

Qnod 


REGNI     GALLIiE  t?i 

Quod  certiam  fpeftatRegulam  rraclatus  concernentcm, 
tion  permittendum  ,  "ut  Hitpania  aliistraclatibus  fcimmif- 
ceat,  nili  limul  Gallia  interveniat  ,  in  Italia  imprimis,  ubi 
illa  fola  judicis& arbitri  partibus  defungi  cupiti  id  quod 
etiam  facile  fieret.nifi  Gallia  portam  in  iilam  intrandi  benc 
obfediflet,  quameoufque  Gallia:  referatam  habere  expedit, 
quod  potentiaj  Hifpanicx  refiftere  ,  &  propugnaculum 
Chriftianselibertatisclle  queat.In  traclatibus  cum  Hifpa- 
nia  ,  adhibenda? quoque  funt  perfonse  conftitutionis  phle- 
gmaticae,  &quaenon  tint  morac  impatientes  ,  quodalias 
Gallisproprium  eiVefolet,  utita  Hifpanis  longanimitate 
fua,qua  totum  feredefatigarunt orbem  >  fpem  omnem  fco- 
pum  fuum  aflequendiadimant. 

Quarta  ratiovult,  vim  vi  oppoflere  ,  filentenim  juftitise 
LL :  &  bonae  rationis  i  untlamenta  inter  arma  illorum  ,  qui 
femper  in  perniciem  alterius  excubant :  igitur  Galiia  omnes 
aliasexpenfarum  rationes  amputarc  ,  armis  Validisfcmper 
fe  muniredebeatidquetaciat  &  propriis  viribus  ,  nec  ab  1 
aliis  ttatibus  milites ,  arma  vei  pecuniam  mutuet. 

Per  hasmododictas  regulasaccurate  obfervatas,Hifpa- 
nica  au&oritas  fenlim  decreicet  ,  contra  Gallias  potentia  in 
majus  proroovebitur ,  quin  aliiChriftiani  Principes&  Sta- 
tus  cum  tantum  H  ifp3norum  intentioni  oppofitam  vim  ani- 
madvertent ,  animum  colligcnt, .&  abfque  metu  jafturac  vi- 
rium,propriaeconfervationisfu33cauflam  accuratiusagent. 


JUDICIUM  POLITICUM, 
D  E  R  E  P  U  B.   G/LLI  JE, 
AD  MENTEM  C  L.  V-  S-  P.  ET 
A    L   I   O   R    U  M/ 

oIcotMonarcbiaeaoptimaRcgiminis  forma  ,  %  Ref- 
O  oub  Gailix  eo  debet  haberi  fclicior ,  quo;  Rex  regnat 
abfolutius&juftius,  illius  tamcn  potcntia  abfoluta  Lc- 
ribus  naturalibus  vel  communi  hodic  vocabuio  funda- 
i»  A  a  3  menta- 


374  JUDICIUM 

mentalibuscircumfcripta  eft  modoquevgubernandi.  Sicatlj 
tem  bona  Reipub.  forma  cognofcitur  i  •  ex  bonis  Legibus, 
a.bonis  confiliis,  3.  bonis  Miniftris  ,  omnis  generis,  4.  A- 
bundantiadivitiarum&opum,  5.  Armis  &  potentia  bel- 
lica,pedeftri  juxtaac  equeftri,  pariterque  maritima,  6.  lo- 
cis,  commerciiscommodis,  7.  multitudineiQColarum,^. 
munimentorumnumero,  9  Exercitia  Jultitia  ,  1  o.  militia  , 
ji.bona  politia  &  pariimonia.  12.  facultate  tributa  & 
colleftasimponendihabendiq;  1 3.  moderamine  fumptuum 
&  expenfarum  publicarum,  14.  Abftinentiaab  immodera. 
tis&continuis.  nec  non  temerariis  bellis,  15.  inconfce- 
derationelicita&circumfpecla,  i*.  prudenti  belli  admi- 
niftratione.  17.  Principum  AuU&  Mi/*i/?ror*fwJuftitia& 
«equanimitate,i8.  Amore  8t  benevolentia  fubditorum  ,  1 9. 
internorumdiflidiorum  &  corruptelarum  ftudiosa  everfio- 
ne,£o.Morumingeniorumque  populiintime  perfpe&orum 
accurata  notitia.  Ex  his,  qualr>fit,&  non  fit  Gallia,  judi. 
cari  poteft.Quajdam  autem  ex  his  membra,  fccundum  lan- 
cem  judicii  auclorum  quorundam  libravimus. 

Eleganter  dixit  Piccradcl  Paragone  B  jcalini  p.  101. 
llRegno  dt  Frana*  e  un  m*rey  che  fi  (emtn*  &  una  terrm  ,  ch$ 
finaviga  pex  tuttt  iventLQmd  hoc  diclo  notare  auftor  voluit 
prudentiorQ  judicio  rclinquimu^:  praxedenti  pagina  ita  ad 
fenfum  dicit ,  Monarchia  Gallica  picna  eft  intinita  No- 
bihtate ,  equtsarmata ,  qu*  non  foium  confervat  pacem 
domus,  fedquae  omnes  orbis  nationes  timore  Reeis  fui 
r™V^    >C°nfpidcUr  in^ens  numcrus  hominum  fa- 

bismaximopcredeprjed  c^    o  *  hls  vet" 

/  mnntht 


H  'P  O  L  I  T  I  C  U  M. 

•rluntut  •ccafiont*.  Quocirca  qui  txttrna  alicujus  Gtntu 
Imftrium  fufciptt%  ntfi  magna  fjr  txtmta  quadam  fit 
proditus  dtxttrttatty  multis  h*ud  dubitf  &longtgT*- 
viffimisimplicahiturdtfficultattbus. 

Miniftros  Regniquod  attinet,  de  horum  quibuf- 
dam  idem  ita  fentit  au&or. 

ExpiUttonts  Advocatorum ,  majorts  prpfcdofuntin 
Galltts  ,  qumm  %n  quavis  alia  Ktgtont. 

Interalia  veroincommoda ,  quae  Regnum  Gal- 
liacvehementiusaffligerefolent,  &  erroribus^  Re- 
giminis  adfcribuntur,  haec  funtrquod  Gallise  fubditi 
tot  diverfisde  iifdem  rebus  promulgatis  ediftis  , 
(quse  viUrn  flegentium  aucloritatem  redderefo- 
lcnt,)  gravari  foleant ,  ac  nulla  Lex,  etiam  a  pra?- 
cipuis  Parlamentis  fancita ,  diu  duret.  Notarunt 
hunc  errorem  magni  Politici ,  &  inter  hosPhilip- Mihi 
pus  Honorius  in  Relationib.  RegniGaHi.*  p* 14 

Alterum  Reipub.  Galficae  nialum  inde  nafci 
folet,  quod  cum  Regesadhuc  impuberes  aetate  , 
adeoque  iaiperii, fccundum  LL :  Regni, incapaces 
fint,illi,quibus  tutela  Regis,  vicariaque  Regni  ad- 
miniftratio  commiila  eft,  pro  libidinefua,  omnia 
agant&  Rempublicam  fa&ionibus  &  rcagnisca-1 
lamitatibus  involvant ,  ita  ut  Regnum  Galliae  nun- 
quam  infeliciusinveniatur.quamcum  Tutores  Rex 
ob  setatem  habet.  Hoc  fi  unquam  ,  certe  noftris 
tcmporibus  fub  Ludovico  XIV.  clarifllmum  eva- 
fit.  vid.  citat.  Honor. 

Qgales  fint  A*iniftri  &  Confiliarii  Regni  Gallise, 
quantaquerolleant  virtute,  Philipp.  Comineus  il  • 
lud  exprelnt,  ita  ad  fcnfum.  Paclio  inter  Anglos  & 
Gallosnulla  unquam  facta  fuit,  in  qua  non  ingenii 
vi&  acrimonia  Galli  Anglos  fuperarint,  utapud 
Anglosproverbium  fit,ubi  cum  Gallis  prejio  decer- 
tarent,  viftores  fe  ut  plurimum  f uuTe,  quoties  vero 
cumillis  paftifint,  detrimentum  femper  aliquod  Mlh 
accepiffe.  Idem  teftatur  Bodinus  lib.  V.  deRcpub.  P  7i 
Verum  ut  ut  Galli  prudcntia  rerum  gerendarum 
Anelisfint  fupcriorcs,  contra  tamcnipli  quwuntur 
Aa4  Cialli 


IUDIC,  POLITIC. 

Galli  fe  abHifpanisconfilio  &  prudentia  fuperari,& 

in  fcederibus  fa?pifllme  circumveniri.  Ita  in  Fcedere* 

Cameracenfi  omnia,  qux  annorum  30.  victoricc 

Gallis  pepererant,  momento  ablata  funt,cumta- 

men  viribus  fuperiores  Gaili  f uerint.  > 

Ex  Largitionibus  autem  nimiis,  ingens  Refpub. 

Galtise  patiturdetrimentum  ;  qux  contra  LL:  a  fu- 

perioribus  Regibus  eapropter  fancitas,  pefllmo  to- 

lerantur  exemplo.  Erat  inter  alias  Lex  Francifci 

majoris ,  lex  cjuacautum  erat ,  utdrarii  f*ntltoris  4. 

claves  fabmcarentur,M/  unam penes  f$  Kex  haberet^re- 

liquas  iuyquos arario  prefecijfet :  additum  huic  legi,  ne 

ex  arca  nummi ,  nifi  praefente  serarii  prsefefto  & 

Scriba,  movereniur.Poftea  vero.  Henrici  2.edi£to, 

Praefe&i  aerarii ,  hac  Lege  foluti  funt ,  ne  rationum 

diftrahendarum  a&ione  tenerentur ,  tum  vero  lata 

lex  eft,cum  uni  largitione  centum  aureorum  millia 

in  unumexa?rariicuftodibus  effufa  fuiflent.  Hinc 

tefte  Bodino,fundi  Gallici  calaraitas  xftimari  debet. 
L«b.^My(^odflquiscura  judidide  GalKaB  Rcgno  habendi 

J 4,teneatur,  confulat  Bodinum,  &  Auguft.  TUuan,  ip. 
#  fosauftores  Gallicos,  &  non  nifigraviflime  dc  re- 
busGallisejudicantes. 


S   G  A  L  L  I  JE, 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  ihe  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


LIBER  QJIINTUS, 

EXAMINANS 

ANGLLE,  SCOTIiE,  ET  HI- 
BERNIiE  MolR.ES. 

STATUM  RELIGIONIS, 

REGIMEN  POLITICUM, 

•  REDITUS  ET  POTENTIAM,SERIEM 
REGUM  ET  ILLUSTRIUM  FAMI- 
LIARUM.  PR^ETENSIONES,  RA- 
TIONES  STATUS,  ETC. 

JUXTA  ILLUM  ORDINEM,  QUI IN 
ALIIS  SERVATUS  EST,ET  IN  SE- 
QUENTIBUS  SERVANDUS  ERIT. 


MO 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


I7f 

MORES  VETERUM 
*A  LO%V  M. 

Eteres  Britanni  olim  ufi  funt  certo 
aere,quidamferro,loco  moneta»  llli  indc- 
corum  arftimabant ,  de  lepore  pullo  vel  . 
anferecomedere.  Pauci  illorum  agricul- 
turam  cxercebant,  quapropter  lac~fe& 
carnibus  vi&itabant.  Utmagis  in  bello 
hoftibus  elfent  terribjles ,  ferarum  indue- 
bant  p^iles ,  faciemque  glafto  tingebant ,  ut  afpe£hi  hor- 
ridi  hoftibus  viderentur :  quin  fceminae  illorum  in  certis  fo- 
lcnnitatibus  plane  nudae  incedebant ,  illaque  herba  pingc- 
bantur. 

Quidamillorum  fceminas  habebant  communes  ,  in  hoc 
PluonisReipublicseftatutafeq.ente^quam  noftristempo- 
ribus  Anabapcifte  renovarunt.  1 1 11  vero,qui  communes 
vicem  habebant  uxores ,  fratrum  titulo  te  falutabant.  In 
conrliclii  ex  curribus  depugnabant ,  quos  falcibus ,  ferro 
&hafti»,  erainusprotenli^armabant,  rapidoque  curfu  cir- 
cura  agebant.  Innicdio ,  ferventique  conrliclu  excurribus 
deiiliebant  ,  &  pedites  cum  holtibus  decernebanr,cum  vero 
nimiumabhoftibusurgerentur ,  mira  velocitatc,  faltuin 
currum  fe  recipiebant.  Strabo  ideo  illos  pro  barbaris  tenet, 
quod  ,  cumcopia  lacYisabundarent ,  rr  odum  ramen  cafei 
conficiendi  ignorarent.  Latitabant  in  fylvis ,  foflis  circum- 
frptis  „  quse  contra  hoftium  irruptioncs  fecuros  reddebant. 
Dio  hoc  de  illisteliatur ,  quod  nunquam  terram  laborarinr, 
fedexvcnatu  tantum  vixerint  ,  &  fruftibus  arborum  , 
pifeibus,  quamtumlibetoptimis ,  tamen  non  vefcerentur. 
Famera ,  frigU5,filiaquemalatortiterdurabant,  namcum 
intrapaludesdiu  hsrerent ,  inedia  laborantes  ,  radicibus 
corticibufyue  famem  levabant.  Tq^ellis  irifantibus  ftotas 
certafque  flguras  animalium  ardcnti  fcrro  imprimebant. 
Magicisartibusfamof^erant,  in  quibus  ita  pcrfe&i  a:fti- 
mabantur ,  ut  omnesetiam  optimein  narura?  myfteriis  pc- 
ritos  antecellcrent.lter  per  mare  facturi.nihil  comedebant, 
quod  facile  illud  abfolverent  >  quoniam  cum  nulia  na- 

tionc 


3*0  M    O   R    E   S      V    E   T    E    R   U  M 

tionc  amicitiam&  coznmercia  exercebanc ,  potum 
cx  hordeo  &  aqua  bibebant  fa&um. 

Praecipua  veterum  Anglorum  latis  haec  eft*  quod 
bellicofi  habitifint,  &  hoftium  fuorum  arderent 
cruorem,  quofaciemfuam  fricare  folebant ,  adha?c 
,  eloquio  pollebant,  famis  &  frigorislaborumque 
patientiflimi.  Otio  autem  ita  diffluebant  ,ut,quam- 
vis  la&is  copia  abundarent  ,  cafei  tamen  neuti- 
quam  fufciperent.  In  Tentoriis  fuis  nudi  mora- 
bantur,  facrificiis  quoque  nudi  nonnulli  cum  foe- 
ininis  fuis  intererant. 

HH  >  qui  prse  aliis  eminere  fefe  ftudebant,  gTa- 
diis  fuis  dentes  grandiores  pifcium  maritimorum 
applicabant. 

Qui  tentoria  amabant,domos fuas humilesha- 
bebant,  ut  plurimum  ex  lignis  fadfcas. 

Foeminas,  de  quibus  fupra  di&um.ita  communes 
habebant »  ut  decemviri  decem  mulierescommu- 
•  ^  nes,  12.  Virl  totidem  uxoribas  jungerentur.  Fra- 
tres  vero  imprimis  cum  fratribus&  parentcscum 
liberis  fuis  hanc  pudendam  exercebant  conjun- 
flionem. 

Arina  quibus  utebantur  ,crantlancea ,  fcutum. 
gladiilongi,ex  nudo  corpore  fufpenfi. 

Quod  vetus  illorum  Regimen  attinet ,  habebant 
quidem  Reges ,  fed  nihilominus  ab  iis  regebant  ur, 
qui  capita  fattionum  f&pius  ortarum  erant.  Tan- 
tum  autem  muJierom  quam  Virorum  in  fe  amabant 
imperia. 

In  Sacris  adorabant  etiam  deajs,  ut  Ardatem,hoc 
eft  Vi&oriam  &Andraltem.  fpforumMagiaadeo 
fuitobicura,  ut  nonnulli  in  hac  fuerio*  opinione, 
quodMagi  Perficifuasinde  didicerint  Artes.  Au- 
tumarunt  etiam  quidam  ,  Druidarum  Sacra  ab  An- 
•  giisprOvenifle^ 
S?uqu.'.    QSf m  ^fiora  de  Anglorum moribus deleftant, 
fitatem.  confulat  auftores  ex  quibus  reliqua  haufta  funt. 
Qm  in.  Strabon.  lib.  4.  Tacit.  in  vit.  Agric 
*>Jo*      Diodor  Skul  L  s  c^faf  Bd!6Gall  j  Hofat# 

Car.  1. 3.  Herodian.  1. 1.  SoL  Poiih.  e.  25.  Juvenal. 
Sat.6\Xiphihn.Strab.l.4,  ■  J  Ceefar, 


A   N    G    L   O    R   U  Mi 

Csfar.  Rell.Gall.l  5.  Diod.Sicul.  If* 

Solin.  Polib.  2  5  cTertulian. A  pologet :  Herodian. 
L  s.Xiphil.Herodian.1.  j.Plin.l.ax.Soiin.c.ij. 

Plid  l  3$  Diodor.  SicuU.5.  Caiar  Beil.  Gail. 
b  5.  Taut-Vit.  Agr. 

Eufeb    de  Pra-prat.  Evang.l.  6.  c.  8. 

OefarBell.Gall  l     Solin.c  .5. 

Caelar  B.  Gal  5.  ^trab.  1  4-  Cic  Epift.  ad  Att.  1. 
4  Meial.  3  c.6. 

Herodian  1.  3.  Dion.  Sev.  Herodian.  1.  j.Tacit. 
in  vita  Jul.  Agr. 

Diodor.  1.  5.  CvCir^B.  GU.Cicer.Fpiilad  Attic. 
I  4  Ca:tar  B  G  l  5  Sever.fcpartian.  Adrian  Strab.1 4. 

Diod.  1.  5.  Sueton.  inCa  i.l.  4.  Mela.  1.  3 

Tacit.in  vit.  Agr.  Xipbil.  Epit.  Dion.  Suiiii.  C:25« 
Tacit.  Ann.  1.  14! 

Plin.l.  30.  CaiarB.  G.l.6.  | 

MORES  Hnjns  -jemporis. 

v  TOfti  h  temporibtis  Argli  funt  moribu>  cultifTimi 
iN  cv  hununi.  imprimis  veiO  Nubiiitas  Anglias 
f.mma  pollct  humanitaUjUt  nulli  in  hac  laude  na- 
t jc>ni  cedat:  plebisfjuidem  u  uicsagrcfl<3S&  afpe- 
rifunt,  at  vero  NobUium  ordo,  ceri  &  opes&. 
ingenium  fupra  catcros  f  mergendi  racultatem  pi 
buerunt ,  ex  meliorc  luto  pracordia  habet.  Caue- 
rum  ingenia  Anglorum  ptompta  &  fubtilia  iuntt 
omnium  artium  cum  excelientia  capacia  ,  corpora 
habent  mirum  in  modum  agilia  >  &  ideo  omnibus 
cclerrimis  «iCtionibus  perqu<im  apta.  Homines  fpe- 
£rata?conditionis,  moribus  gravitate  &  modeltia 
rr.ixtis  commcndantur ,  id  cjuod  non  ullaarteac- 
quifitum,  fed  natura  datum  habent.  Peregrinos 
opiimc  excipere ,  fibi  in  honore  ponunt :  hoc  no- 
tatu  dignum  cft  >  quori  omnibus  percgrinis  ad  sedes 
Priroaiii  in  Londino  Viri  accedere,  ibiauegratis 
cibum  caperc  liceat.  Ad  belia  promptlUimi ,  & 
mortis  aeenimi  funt  contemptores,  nulli  timori 
vel  f ugse  obncxii ,  nihil  alUid  animo  quam  vifto- 


m 

1 

Otia. 
Corporit 
habjtuni. 

Habita- 
tionet. 

Connu- 
bia. 

Divjciai. 

Virct  aa* 
tiqoat. 


Rcgimen 

?oht, 
Religio. 
iicin. 


rias 


,8t  MORESVEfERtfM 

rias  vblvences.  Infuper  belli  adverfa  non  adeo  patientef 
ferunt,  magifqueconfli£hun  ,  quam  moras  prehi  exoptant, 
QuHiceribanimumdant,  incredibiliter  in  omnibus  fcien- 
tiis  exccllunt.  Quod  habitum  corporis  fpectat,  gallice 
veftiriexlongovolunttempore.  Nacio  h*c titi  virtutibus 
niagnis/itavitiiseciamnon  levibus  notabiliseft.  Ac  qui- 
demAnglifurtaexercenc,  &  latrociniis  aliis  infelti  funt , 
adqua?  cum  terra  parvo  circumfcripta  fpatio  non  fuffi- 
ciat,  ideo  in  mari  hasmalasartes  etiam  frequentant ,  & 
advenasexhocfpeculantur.  Vinofeimplere,  in  confuetu- 
dine  habent,.  illo  veroliberalius  haufto  ,  ad  pellend  m  cra- 
pulam,  harbam  Indicam  vulgo  Taljpcum  accendunc ,  hoc 
remedio  non  viri  folum ,  fed  eciatti  fseminae  ( liberius  quam 
decebacmodcftas,poreJuturur,qUas  eximia  forrr/e;  pulchri- 
tudinenaturadonavit.  Aduirimum  Angli  novandis  rebus, 
&  adfeditionesexprompti  funt,  ut  difficillimum  fit  hunc 
faftionibus  afluetumpopulum  intra  cancellos  coercere. 

MORES  SCOT^RUxM  ANTIQVI. 

Est  quorundum  opinio.quod  Scoti  olim  ditti  fuerunt  Pi. 
£rii,quod  vocabulum  P-ftorem  notat,quod  nimirum  in 
ufu  habuerinc  fua  corpora  coiore  tingeie,  &  brachiis  mani- 
bufque  noxasinurere.  Verum  hoc  nemen  non  fuitomnibus 
commune,quoniamhaedua>Nationes,  nimirum  PicTii  &  # 
Scoti,  nominafuadederinthabitatoribusad  partem  magis  ' 
Scptentrfbnai.  magna?  Bricannia?  fuis.  Illi  Piftii  tingebant 
arte  crines  coiore,N  carne  humana  vefcehatur,  tum  mamil 
lismulierum,quasindeliciishabebant.  Sed  Boetius  aliter 
loquitur ,  teftaturque  quod  illi  fuerint  valde  fobrii  in  come* 
dendo  &  bibendo ,  rum  in  fomno  parci ,  quod  omnia  grana 
ipfi?  pro  cibo  parato fufficerent.  Venatione  communicer  vi- 
tam  luftentabanc,  ex  illaque  captis  feris,vel,in  defe&u  illa- 
rum,  carnebubulautebantur.  Vefperi  autera  plerumque 
genio  indulgebant ,  cum  laboribus  amplius  non  impediren- 
tur,  tumenimherbasboni  odoriNfumebant,&  illisaquam 
praeparabant,fedin  bcllumexeuntibus  pura  aqua  placebat, 
portabant  autem  fecum  farinam  ,  quantum  ad  diem  fuffice- 
ret,pr*cereaficcospifces,&  foleduratos  comedebant.cum 
ad  explendam  famem  alia  non  occurrerenc  Tempore  pacis 
habebantpraccifoscapillos,exccpto,  quod  in  fronte,par- 

tcm 


ANGLORUM  3«J 

tem  quandemcrinium,capronem  refercntcm  rellnquercnt. 

De  ftudio  incedebant  nu  datis  pedibus ,  ut  fe omnibus  afpe- 
nsindurarent.  Infantcs  nullo  alio  laftequam  raaternola- 
aabant ,  &  fi  qua»  matrum ,  infantem  nutrici  commififlet 
laUandurn ,  in  fufpicionem  adulterii  incurrebat.  Cum  fu- 
perarcntur  acie ,  in  montibus ,  ad  quos  citato gradu  confa- 
gerefolebant,falutem  quaerebacnec  acquiefccbant,  doncc 
vindiaamexhoitibusrcportaflent.  Quod  fi  Nobilesprae- 
fctuialiquo  urgcrentur  periculo,illis  illorum  fubditi  &fervi 
opemfercbant,  vclillosliberatuii,  velcum  Donnnis raor- 
tem  fubituri.  Ad  tumulum  autem  NobBis  dcfundi,  tfltaol- 
locabantftatuas,  quodilleex  hoftibusin  praelio  occiMct. 
lliiquiinbelium  ibant,  autincaftris  agebant,  repcrtifinc 
funcla  ,  vel  gladio  ,  ighornia  notabantur ,  utebantur  autcm 
ut  plurimum  lancea ,  arcu ,  gladio  ,tegebanturlaroinis  fer- 
rcis  vel  cutebovina.  Non  impctrata  prius  veni*  cx  caftris 
cxeuntem  cuilibetocciderc  iropunepermiflumfuit.  Fcemi- 
na?quoqucinbellumiretenebantur,  exceptisgravidis,  & 
srtateconfeclis.  Cum  vcio  ad  conflicjum  exirent,  morii 
habebant  primamiibi  occurrentem  fcram  occidere,  tum 
mucionem  gladii  in  illiuseffufum  fangujnero  immittebant, 
&  guftabant ,  cum  fpe ,  quod  hae  cerimoniae  fibi  prejagium 
bonjf  Victoriae  futura:  fint.  Illos,  qui  nimiuro  poculis  vel  pa- 
tinisaddidicrant,inaquam  praecipitabant.  Litcris  hiero- 
glyphicis  utebantur  ,  more  Veterum  jfigyptiorum.  Ethi 
Vctcrcs  funt  illorum  Mores. 

MORES  «RECENTIORES. 

Ja  m  Scoti  natura  funt  invidi ,  &  fuperbi ,  contcmnentes 
omnesalias  Nationes ,  Nobilitatera  fuam,  valdcjacrant, 
quin  homines  vilis  fortunae ,  infimique  fubfellii ,  ica  funt 
impudentes  ,,ut  genus  fuum  cx  Regali  ftirpc  deduccrc ,  & 
jacxare  nil  vereantur.  Sed  hoc  notandum  eft ,  quod  Scoti 
divififint,  rnciveles,  &agreftes.  o/ioruitdam  eninVma- 
giscivileeftingenium.  Quidamvelutbrutafunt,  quamvia 
Chriftiano  gaudeant  nomine.  Politiores  illi  funt ,  qui  ad 
latus  mcridionale  habitant ,  qued  Alta  dicitur  Scotia.magis 
fertilis  quam  al^ra  Septentrionalis,&  habitatores  dicli  funt 
populus  terrse  fupcrioris ,  illique;fere  ut  plunmum  lingua 
utuntur  Anglicana.  Feri  Scotiillifunt ,  qui  Satus  Septen-, 

tnonal. 


lU     ,         MORES  HIBERNORUM 

trional.  accolunt,  incolaediai  funt,  populus  terrae  infe- 
rioris  HiretinentArma,  Mores,  linguam  Irlandorum , 
ex  quibus  fuam  hauferunt  originem.  pro  armis  utunrur 
arcu,  faeittis,  &gladio  vaide  longo,  &  minori  quoque 
ferro  clterum,  Scoti  funt  audaces ,  &  animofi  ad  bellum, 
incommoda  varia  patienter  feriint,magis  uuam  Angh .  Sub- 
tiles  fant ,  faaionibus  addi^i  &  fedinombus ,  &  adomne 
genusfcientiaium  apti.  A  longo  tempore  propter  fervatam 
fidem  inclaruerunt,  quapropter  Reges  Galhs  ex  hac  natio- 
ne  cufiodes  corporis  tibi  eligere  iolenc.  Hodie  magisiub 
bafl^am  pilcomiftramtrahuntvkam. 

MORES  HIBERNORUM 
V   E   T   E    R   E  S. 

^TEftatur  Strabo,  quod  Vetereslrlandifuerint  magisferi 
1  quamaliiMagn^Britanni^incolae.  Hi  carnem  hurna- 
nam  loco  cibi  comedebant ,  &  voraces  adrnodum  erant.  E- 
rant  in  hacopinione ,  quod  honefta  res  effec  ,  parentum  de. 
TOortuorumcadaveramanducaxe,  cum  fratnbu^foronbuf- 
que  fuis.  Mela  dicit,  quod  fuerint  omnium  agreftes ,  &  om. 
nium  Virtutum  rudes :  Solino  tefte,  Vidores  in  more  habe- 
bant,  fricarefuamfaciem  ,  iliorum  fanguine  qui  in  praelio 
occubuiiTent,  poftquam  illos  terne  mandaifent ,  iecundum 
eundemauaorem,&  reaum  &  iniquum  ipfi«  perinde  fuit. 
Muiier  pueium  enixa  ,  primum  cibum  rnucroni  gladii ,  quo 
maritus  accingi  folebat.arH^ebat.&  irtfantiexhibebat,mol- 
liter  iilius  os  pungens,vovenfque ardenter,ne  aliter  quam in 
bello morte  finiretur.llh\qui  videri  prse aliis yolebant»anne- 
aebantillorumgladiibdentes  majoruro  animalium  :  Prxci- 
pua  namque  glorialrlandorum  in  armisfuit  pofjta.Ceterum 
hic  populu*,propter  barbariem  qualaborabat,nonfuit  fatis 
cognifcis,  neque  fatis  tu/i  apud  illos  erant  advense.Quod  ve- 
fticum  illorum  attinet ,  utebantur  lacerna  feu  fago  villofo, 
cum  limbo  jubata,  velVis  eft  Hibernica  exterior,ad  talos  uf- 
que  ferme  demifla.  Hac  vefte*etiam  fceminas  utebantur  Hi- 
bernicai^quseaRomaniscredituracceptajnaafagumRoma- 
nis  parker  ac  l-r1b-:rnis  notum  ruit.  Hinc  GanLetiam  Saga- 
ta  diaa  eft.  Ad  arma  quod  attinet,  certum  eft,  Hibernorum 

Yete- 


H 


V  E   T   E   R   E   S.  jl, 

Vetcrum  arma  aenea  fuifle  :  Solinus  teftaturde  illis,  *-.t 

fludtbant  cultHi%dtnttbus  mmtinmntium  belluarum  tnfignuft  tnfi» 
um  cmpulos,&  cmndteajjt  ndtbumtmm  cUrtlMttm,  Plura  vid.  1Q 

antiquitaiib.  Hibernic.  Jacob.  Waraei. 

M  O  R  E  S    H  l  B  ER  N  O  R  U  M 
NOSTRI  TEMPORIS. 

iberni  ut  plurirnurn  fortcs  funt,agiles,a.nimofi,  fe  omni- 
bus  pericuribfacile  exponunt ,  laboris  omnisfuntpati- 
entillimi.nec  non  frigoris*  incdia?,variique gpneris  roiieria- 
rum.  Amori  valdc  funt  dediti ,  conftantes  in  amicitia ,  hu- 
mani  erga  peregrinos ,  implacabilis  odii ,  glorisecupidi ,  & 
qui  pati  nequeunt,  utfa&isvcl  verbis  prodantur,  afFe&i-' 
busaddictitlimi ,  ut  quimali  ilnt,  pejores  non  evadant,  nec 
boni  meliorcs.  Baptizatis  infantibus  nomina  imponunt 
profana ,  adijciuntque  aliud  ex  eventu  quodam  natum 
cognomen  ,  vel  coioris ,  ut  rubri ,  albi ,  nigri,  vel  alicujus 
morbi ,  vel  fimilis  rei,  velnomina  injuriofa  ,  ut  fuperbi  , 
Non  eft  permiffum  ,  infanti  nomen  Parentis  imponere,auc 
alicujusfamilia? ,  fiadhuc  vivit,  quod  autument  hocpafto 
illorum  mortem  accclerari.  Patrc  vero  mortuo ,  nomen ejus 
a  filio  fufcipitur  ,  ne  cum  patre  intereat,&  cum  ex  pofteris 
aliquis  hoc  nomen  habeat ,  ab  illo  fibi  magna  quxque  pro- 
mittunt.  Haec  opinio  perPoetas  au&a  eft,qui  fcriptis  fa&a 
veterura  mcmoria?  prodiderunt.  Puerpera  roulierem  multas 
falutatum  veniunt,ad  conlequcndam  infantis  nutriendi  fa- 
cultatem ;  &  quamvis  hic  Populus  Veneri  maxiroe  fit  dedi- 
tus,  &  pudori  ducat,  darc  fceminas  mamillas  proprio  infan- 
li.taroen  fa?pe  uterque  conjugu  de  ftudio  a  coitu  abftinent, 
propter  amorem  infantisdonecgrandioris  cibi  capaxfiat. 
Dccateroipfi  aliarp  pretio  conduclam  nutricem  fervant. 
Cum  infans  2egrotat>nutrix  illum  (fic  honor  auribus)  ve- 
teri  lavat  lotio ,  &  contra  alia  quse  ipfi  poflent  acciderc 
tsala ,  fufpendit  ipfi  ex  collo  Evangel.  S.  Joannis ,  &  pnc* 
terera  ungularo  equi  toftam  :  adhaec  infans  cum  nutrice 
Zingula  ex  equa  compofua  portant.   Fcemime  etiam  fuis 
amatoribus  manicas,ex  propriis  capilliscontextas  ,donare 
folent.  Quiexcodemnutricis  ubere  pependerunt,  fe  m- 
timodcpcriurtfinvicem  aroore,  &fepius  accidic,  utma- 


1*6  MORES|  HIBERNORUM 

gis  fe  eodem  nutriti  lafte  ament ,  quam  Germani  fratres. 
Caeterumhic  populus  defidia?  admodum  eft  deditus  ,  & 
promaximis  divitiis  ducit,  nihil  agere.  Muficam  adhaec 
amant.  Illi ,  qui  R  eligioiam  agunt  vitam ,  aufteri  funt,  pre- 
cibus  nimiifque  jejuniis  fe  fatigantes.  Fceminae  quoque 
illorumbis  in  hebdomade  diebus  Mercurii  &  Saturni  je- 
junant.   Verum  illi  cpnrra  ,    qui  flagitiis  addi&i  funt 
pejoresfunt,  quam  ut  credi  poteft.  Ex  arborum  corti- 
cibus  veftes  nigro  tingunt  colore.  Latrocinia  ,  ab  ipfis 
magnacum  crudelitateexerpita,  neminem  illorum  infa- 
n^fnt ,  dicuntqu*,  quod  fibi  magno  pudori  vertant,ex  pro- 
priis  viftitare  uianibus ,  &  totam  fterterc  noftem  ,  nec  ad 
praedasinlonginquumexcurrere,  quibus  ita  inhianc,  ut 
nectempla  violentis  rapinis  inquinare  vereantur.  Matri- 
monia  contrahunt ,  non  de  pra?fenti,fed  de  futuro,  ideo  fa- 
ciledivortiumadmittunt ,  ubi  fine  negotio  maritus  aliam 
quajrituxorem,  &  mulier  alterum  maritum.  Eje&a  sedi- 
bus  mariri  fcemina ,  per  veneficia  ,  fterjlem  folet  facere 
novs  maritfcthorum,  velconjuges  morbisinfeftare.  Viri 
foemina?4uemagnicrinesfuos  prsefertim  longos  &  flavos 
faciunc.  Sylveftres  Irlandi  in  genua  procumbunt  ,  cum 
noviluniunifpe&ant,   Lunamque  his  alloquuntur  :  Prx- 
ltanosetiamitafanos,  ficut  nos  invenifti.  Deum  pro  lu- 
pisorant,  &autumant  quod  per  haec  media  nullum  pa- 
tientur  d^mnum  ,  Illam  fceminam  pro  Venefica  judicant, 
quaei.  dieMay  ignem  ab  aliquo  petit ,  quem  nifi  aegro' 
tis  non  conccdunt ,  nec  fine  convitiis  :  hoc  etiam  pro  omi- 
nehabent,  quodprojefta  ad  portas arbor  i.  May ,  faciat 
uc  greges  pecudum  lafte  ingenti  abundent.  Non  permit- 
tunc  al.cui  equi.m  vel  aliud  laodare  animal  domefti- 
curn  ,  nne  prjemiffis  verbis ,  D$»s  illudfttvit.  Quod  fi  intra 
triduumahquid  mali  equo  acciderit ,  requirunt  eum  qui 
equum  Uudavit  ,  utjpfi  dicat  in  aurem  Pater  Nofter 
&  Ave  Mana.  ^grotis ,  neque  de  condendis;teftamen- 
tis  ,  veifaluteanimaequicquamdicunt,  fcd  de  cura  con- 
valefcendi  tantum  :  In  exceflu  amici  tantos  clamores  & 
qulatus  produnt,  ut  diQeres  totum  munduro  perditum  iri 
Qiiadvrflumattmet,  herbis,  lafte,  radidbus,  b^y 
fann^exaven^faa^mixto,  fe  fuftentant.  Frumentum 
proequis,  quorumingentemgeruntcuram,  fervant.  Ur- 

'  gcntc 


tfitt» 

SS 


V    E   T   E    R   E   S.  31? 

gente  nirmum  fame/etiam  crudas  carnes  comedunt ,  uc- 
que  meliusconcoquere  ftocnachus  ihgefta  valcat ,  aduftum 
vinum  adhibent ,  vaccx  ianguinem  co.igulatum  butyro 
fuperfundunt ,  &  icacomedunc.  Nudis  quocidieincedunt 
capitibus,  niii  quando  in  bcllum  icuri  galcis  fe  tegunt. 
Longoscrifpatosaluntcapillos  ,  necullumab  aliis  jocum 
rerunr. 

Hisnonpoffurausnonadjungercillaquae  de  Anglo  Hi- 

beruisnotavic  Ruhardus  Stanihurfltus  DubUntnfis  hb.  dettbut 
%n  Htbemtmgtflu  ,©»c.ubiilla  ,  in  anceceftum  a  nobisexalfis 
di&a,  fuliu*  declarat ,  &  quapdam  excufat. 
Qui  incolae  funi  Anglicre  Provincise  ,  ab  Hibernis  viftu, 
culcu,  &  fermone  ditrei  unc.Nam  a  priftinis  Anglorum  mo- 
ribus  ne  cranfverium  quidem  difcedunt  unguem.  Hiberni- 
cum  tamcn  idiomaab  Anglicaprovincia  ferecxulac,  quia 
&  multosAngliae  fenes  in  Anglia  confpiciunCur ,  qui  vix 
unum  &  akerum  vcrbum  Hibernice  incelliganc,  nedum  lo- 
quantur.  Procercs  qucque  Hibcrni  &  vulgus  ab  Angiico 
fermone  plane  abhorrenc. 

Adhaec  Anglo  Hiberni  adeo  ab  antiquis  illis  Hibernis 
funt  feparati,ut  colonorum  oainium  ulcimus,qui  in  Anglica 
Provinciahabicac,  fiiiamfuam,  vel  NobiliflimoHiberno- 
rum  Principi  in  raacrimonium  non  darec.  Nam  domeftica 
connubiaadeoincerfe  habent  conjun&a ,  ut  unus  alterum 
proximitace  fanguinistangat. 

Cives  &  municipales more  &  inftituto  Anglorum  vivunt. 
Legum  Britannicarum  au&oritace  Rempvblicam  admini- 
ftrant,  Anglice  pariter  ac  Hibernice  loquuntur  propter  quo- 
udranacommercia,qu?iliiscum  vicinis  Hibernis  inrcrce- 
dunt ,  fuos tantum  cives  raucua  devinciunt  arfinicate,Hiber- 
nicos  tamen  procos  procul  arcentes; 

Dc  nativis  vero  Hibernis  apud  plurimos  haec  confedic 
opinio,  quod  omnem  exuerint  humanicatem.fufos  per  den  - 
fiffimas  fylvas  &  difperfos  vagari ,  &  ferina  quadam  imma- 
nitate  effrasnatos ,  vitam  horridara  &  incultam  dcgere.  Ve- 
rum,quiillosperhaecconvitiaraptant,a  veritate  in  pluri- 
ruis  difcedunt.  Quanquam  enim  non  efdem  qua  Angli 
commendcntur  moruro  civilitate,  Sc  ab  ipforum  lautitus 
abhorrcantattamen  ncutiquam  omnisapudilloshumamtas 
in  exilium  pulfa  ccnferi  debeat. 


5»  M  O  R  E  5  HIBERNORUM 

Quantum  ad  sediikia/illa  faneadeomagnifica  &  fpiend»- 
da  non  funt,  fed agrarii* culmis  uc  plurimuui  te£ta:  fomnum 
tamen  raro  i  nifi  in  cafti llis capiunc ,  quod  aularum  integu- 
mcnta  facile  ignem  concipere  queant. 

Caftcllano  eriam  prsefidio  fe  tueri  folent ,  ne  Hlos  fecure 
quiefcentes  nofturna  aliqua  vis  in  fperatb  occupet.  Qua  de 
caufla,in  caftelli  vercice  velut  in  fpccula  excubias  no&urnas 
curarius  obfervanr,  in  quibus  per  nocrem  clamoresedunc, 
rnajoremque  no&is  parrem  infomnem  ducunt.' 

Habent  quoqueareasmagnisaggeribusck  fofliVrircum- 
dacas,  dumerhac  virgultiscircumlcpcas.In  has  urgence  ne- 
ceflicacearmenta  compulfa  detrudunt,  ut  eo  meiiusillaa 
noclurnisgraflaroribus  turjorareddancNeque  vero.ut  plu- 
rimi  pretcr  verum  autumant,  per  fjlveftres  anfraftus  &  pa- 
ludes  palantas  vagantur ,  verum  praedia  &  domicilia  cerra 
habent ,  quae  a  magnahofpitum  frequentia  quotidie  vifun- 
tur.  Adhaec illorum  laus  eft.  quod  holpirales  admodum  fmt, 
neque  ujla  re  magis  delec~renrur,quam  fi  quis  fponte  illorura 
ades  vifat,  vel  illos  ad  convivium  invitat. 

Hyeme  horis  ancelucanis ,  aftare  vero  circa  horam  fepti- 
roam  prandere  folenc. 

Si  uilam  habenc a  militia  vacationem,cum  fatellitio  in  Syl- 
vas  excurrunt. 

Judicia  fua  ita  exercenr :  Srato  die  ex  tota  vicinia  ad  cer- 
turn  locum  concorfus  fic ,  qui  cura  praecejfus  fic ,  unusin- 
ter  c^teros  emjnec.  Ibi  quilibct  de  injuriis  libiabalio  il- 
Iacis  conqueritur.  Tales  aucem  injurise  clandeftinis  furiis 
f^qucntiffiirjecominitruntur ,  quo  flsgitio  plebs  valdela- 
borat,  &  Cominorum  sdes  furcorum  recepcriceshabent. 
Quodfiipfi  Proceres  inter  fe  aliquo  capitali  odio  «*ccenfi 
fiftt ,  noclcm  in  focictttem  fceleiis  6c  auxilium  prarda- 
nim  non  adjungunt,  fed  cxercirum  exficariis,  excurfo. 
r ibus&c.  conducenccs,  in  inimici  fui  territorium  luce clara 
ingruunt ,  omniaque  ejus  boria  rapiunr ,  &  palam  pr*dan- 
lu.r '  n,.h  a.Iter  ad  arraa  vocarus ,  paratus  fic  fuas  rapinaruro 
minjitns  viresopponerc,prajdonumquelmpetum  arcere  1q 
hujufmodi  Excuf  honibes  mulcse  peragunrur  ccedes.  Ouod 
ii  congregara  pecora  in  fuas  adducere  poflint  dirioncs,  hoc 
tanquam  prjEclarum  quoddam  facinus  inalburo  rerum  eere- 
gie  geitarum  referunt.  Qui  ex  his  contentionibus  forcu- 

nas 


N    O   S    T   R   I     T    E   M    P   O    R   I   S.  jt, 

cas  fuasamiferinc  ,  tempori  cedunt ,  vindicias  ab  inimico 
ex  data  occafionefumpturi ,  inimicitias  foventes ,  implaca- 
bilicer  odia  fervant ,  mina*  tamcn  non  jactant ,  cum  non  !a- 
trarc  fed  mordere  velint.Simuhnt  tamen  interea  amicitia?, 
mox  ex  occafione  in  publicam  vindiclam  exarfura* ,  quan- 
doquidera  hoc  fitum  in  animis  habcanc  >  fanguinem  non 
aliter  quam  fanguinc  expiari  po{fe.  Hxreditarias  autem 
interfe  habenc  inimicitias,  &  paternarum  diflcpfionuni 
cauflx ,  etiamfiliosinarma  &  vindiclam  compellunt.  Hac 
ratione  illorum  ftatus  variae  fortunae  vicifiitudini  obnoxius, 
vacillat. 

Ubi  autemdamna  alicui  data  funt  ,  de  illis  querclae  ad 
coronam  deferuntof.  Adfunt  praefto  indsgatores  ,  qui 
mercede  adducli  furtorum  veftigia  folertiflTime  fe&antur. 
Siquis  reus  fahb  vel  vere  fceleris  infimulatur  i  non  alia 
juris  forroa  refpondet  >  quam  tfrgo  hoc  :  fi  autem  aclor 
apertum  non  deprehendat  furtum  ,  fed  ex  praefurotioni- 
bus  taotum  agat ,  f  ruftra  liiem  agit.  At  vero  fi  quis  pec 
apertaac  luce  mcridiana  clariora  documenta  Furti  convi- 
ftuseft  ,  tenetur  reus  aut  adreddcndum  ablatum,  velva- 
lorem  ejuspreftat.  T.des  vero  lites  adtiroaie  folent  certi 
homincsquos  BREHONIOS  appellant,  quitamjuus 
Civilis,  quamBncannkiignoranfesfuriC,  judicanrque  fo- 
lumexdomeftkis  confuecudinibus  ,  quaeufu&  hequen- 
ciaa£ruumrecepta?funt.  Hiartcm  aliquam  ex  rebuscom- 
mentitikcopflatamhabent,  qnam  nullo  modo  divuigari 
patiuntur,  fediibi  ipfi  vclutabftrufa  qurtdam  Myfteria  & 
a  notitia  aliorum  rcmota  fervant.  Hinc  aurera  prpprer 
Opinionera  affectatae  fcicntiae  apud  impcricam  plebcm 
magnihabentur.  Agunt  eti&m  inter  illos  femidocli  qui- 
clam  Legulej  ,  qui  a  primis  annis  civili  &  pontificio  juri 

deditifunt.  •  -f 

UfumLatinaeLinguaJtanquamrem  puerilem  flocci  fa- 

ciunt »  nequc  latine  unquam  bene  fonant. 

Ubitandem.poftlongam  litigationem  folem  ad  vefpc- 

ram  pronum  vident ,  domum  rcdeunt ,  &  ut  quitqueopi- 

bus&forcunavalec,  itaetiam  hofpices  ad  cacnam  fecum 

capiendam  invicat. 
Solent  autem  raagnifice  &  opipacfc  coenare  :  quamvis 

eniin  dclitiis  .  qus  multorum  fumptuum  jaauram  pro- 

B  b  3  oiovent» 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  i 

CFMAGL.  2.6.152 


390  MORES  HIDERNORUM 

movent,  careant,  menfas  tamen  bovina  porcinaque  carne , 
&  aliis  cibariis  habent  inftruftiffimas.  Nonnullorutij  > 
etiam  fuit  opinio ,  illos  cruda  carne  vefci  ,  quod  tamen 
praeter  rei  veritatem  eife  Au&orexiftiraat ,  quamvis  non 
adeoaccurateciboscoquant  ♦  &  affos  reddant.  Utunrur 
promedicamine,  ignito  quodamvino  ,  nulloalioliquore 
permixto,  vulgo  dicicur  Aquavita?.  Hoc  potionis  genus 
intimo  artifitio  inftillant.  In  vicinisoppidis  magnam  vini 
emunt  copiam  ,  in  epulis  accumbere  folent  :  primum  in 
menralocumxnater  familias  te.net  ,  talari  induta  tunica  , 
fereque  manicata:  interccenandum  adeft  citharifta ,  fsepiu9 
ctecus,  qui  chordis  ex  aere  plerurrique  faffis  animos  ac- 
cumbentium  exhilarat:utucuraucemHibernicirooretubse , 
ligneaquadamfiiiula,  afFabre  compoiita  ,  cui  faccus  ex 
corio  adhaerens  dependet ,  ex  quoali«  fiftulae  eminent , 
Muficus  turgidis  buccis  ventum  per  fiftulam  in  follem  de- 
rnitcit,  turo  pelliculaaerefra&ointumcfcit ,  quam  prefTo 
ad  latus  brachiofollicicat ,  quae  per  alia  excavata  ligna 
breviorcmvel  longiorem  eroictit  fonum  ,  per  digitorura 
afternautem  pulfum  non  ingratum.  Hoc  Muiicum  inftru- 
mentum  etiam  in  beilis  ad  excitanduro  Hibernorum  ani- 
mos  commune  eft. 

Jamdeiliorumordine^quoinbcllis  uti  confueverunt, 
nobis  agendum  eft. 

Primusinbello  ordolEqucftris  eft.  Multum  autem  Hi- 
bcrnicrc  Gentc;  ab  aliarum  Gentium  confuetudine  alienae 
funr :  Equidem  pcnderofas  haft as  habent,  equis  etiam  infi- 
gnibus  pollcnt ,  qmbus  nihil  eft  tn>aabilius  :  Equi  per 
terreasafecnJunclcalas,  Jubarutn  fetas  frontibus  immi- 
nenceshnitlraapprehenduijt.  Nihil  autcm  cquitis  seftiroa- 
tionem  ma3i>  minuic ,  &  cachinnum  ptornovecquam  equo 
toemma  vchi        #  J  * 

Poft  equices  pedires  funt ,  qui  ex  quodam  fagatorum  mi- 
Jicum  genere  coultant ,  quo,  iili  vocapt  iOW^/«//w,  homines 
cxiroia  pncditi  lunt  corporis  magnitudine ,  habent  tela  pe- 
dalu,  iecunbus  fimilia  ,  gemina  ,  novacuia  acutiora. 
Fuus  vero.quam  aliquis  in  illorum  affumatnr  coliePiura  Ite. 
neturjuramentofe  obiiringere,  fenonvelle  terliverfari. 
In  omniacnconflidu,ubiad  manus  ventum  eft,  illi  aut  cito 
pcreuntvelutiusperimunt.  Extra  controveriiam  homines 

iunt 


V    E.  T    E    R    E    $  iti 

funt  validi  ,  Hibemicique  belli  robur  atque  f undam entum* 
Tertiusora^complectiturpediteslevis  armaturae  ,  di£t09 
Mtchdriphoresftelab Hjberitici*  Karnos.lfti  hattastotis  viri- 
busadeo  viriiiter  toquent,ut  qu^ li  ingyrum  compeHi  vide- 
antur  Mankis  ferreii»  armati  puguant,  nec  admodum  pon- 
derofo incedunt  veflitu.  Infigne* funt  fundarum  miflorcs, 
armis,  morepakeftraeuti  ignorant  neque  in  iudicra  gladia- 
torum  arteexercitati.HoiTcscrebro  i£ribu>  vulnerant,  en- 
fesacuto^&f:ab:o?amat.Fcruntquendam  ebello  reduccm 
gravilYimi*  vulneribus  fuilfc  faucium  ,  cumque  rcipexiiiec 
gladium  ,&  mlla  parehefum  vidilfet,  gcaiias  diis  egit, 
quod  vulnerrnongladio  fed  corporeexcepiflet. 
Bombardarun  ufus  jam  quoque  apud  illos  increbuit :  etfi 
enimolimillirum  fonitum  ferre  nequirent,  noftratamcn 
artate  ipfi  puvetem  tormentarium  conficiunt,&  plumbeos 
globosexpelite  collimant. 

Cum  de  htminis  falute  confilium  ineunt,quo  diutius  con- 
filium  capiuit,  eopropius  cap.tivicaput  petunt.  Habent 
proverbium  Bibernico  icrmone  rcccpcum ,  quoties  de  re- 
bus deliberats diffidunr tPOSTERlOR  RARNO- 
RUM  COSSULTATIO.  Si  quem  ifti  occidant  , 
femper  ad  ocifuro cadaver  nova  vulncra  addunt.  Nam  u - 
nufquifqueintTfecrilanguine  gladium  tingit. 

Ultimus  oinium  ordo  Curiorum  numcro  concluditur, 
quos  Hiberni  Ultinos  vocant,nobh>  miniftri  a  pedibuslunt. 
Totus  autem  un  equitaturjquampcditatus,  quoties  ad  ma- 
nus&  pugnanventum.altaclamatvoce  Vh^yo  pharre.  Qui 
cx  acie  iuvulneui  difcedunt,laucios  commilitoncs  domum 

portant.  i    •.  • 

Quod  illorurrTpeciit  eruditionera  t  llla  valde  exigua 
eft  Medicos  ibi  fereditas ,  non  dodrina  facit,  iaiifqac  ic 
do&osputant,  .illud  Hippocratis,  Anlong* ,  vtta  hr*r*> 
recitare  queant.fcaitant  tamen  quidam  eorum  pervetultas 
&fumofasmcmbnulas,multis  lituris  interpunctas ,  Hi- 
bernice  fcriptas ,  uas  valde  amant. 

Si  quis  inter  Hiernos,  prgefertim  fummo  loco  natus  ,  ex 
vha  decedat,incrriibilediau,  efFufo  fletu  &  cjulatu  omma 
imolentrutenim  cisdignitateconfpicnusobiit,  illicoice- 
min^pervicas&cropo,decurfant$  truci  clamorc  onmia 
replentes ,  tuoa  vei  tcmplum  quando  mortuus  tcrrae  man- 

r  B  b  4  ctatur » 


j5i  MORES   H  IBERUORUM,  &c. 

tlatur ,  idcirco  redimicula  ponunt ,  capita  nudant,  crines la- 
cerant,  frontem  feriunt ,  latera  intjendunt ,  palmasdilatanr, 
fupinas  in  ccelum  tollunt  manus,  mortuorum  ciftas  verfant, 
cadaver  amplexantur ,  ofcula  figunt,  ac  vix  humari  finunt. 
Idquefimulata  quadam  pietatc,  unde  proverbium  apud  An- 
glos.  Htbtrnae  lachrymari. 

Sicut  autem  omnes  Gentes  non  foIumVitiis  funt  obnoxii, 
fed  fuis  etiam  Virtutibus  pollent ,  ita  quoque  Hibernorum 
jndoles  utrique  obnoxia  eft. 

Primum  enim  valde  funt  hofpitale^ ,  bcnpficse  menti?,  la- 
borum  patientes,  bellatores  ftrenui  ,  rebus  anguftis  ani- 
niofi.  Nutricesad  ultimum  Vitse  fpatium  loco  parentura  hp- 
noranr,  earum  natos,  quos  colla&aneos  vocant;  magicquarn 
germanos  fratres  amant.  Tantaautemincredbili  fide  pol- 
lent,  ut,  licet  exquifitiflimis  fuppliciis  illos  excwcies  ,  ab  io- 
fita  tamen  fidelitaxe  illos  non  deduces.  v 

Sacerdotes  in  magno  babent  honore  ,  & ,  cuamvis  bello 
omniaardeant,Religiofi  ubiquefecuriagunt,  |uinefasdu 
cunt  facerdotumbonacontrecrare,multo  magsillos  aliquo 
afficere  damno. 

^  Neque  vero  folum  facerdotes,  fed  etiam  lito-as  magni  fa- 
ciunt,nullura  autem,etiam  in  omni  doftrinaaVolutiflmjum, 
Virum  do&um,fed  bonum  do&rina»  filium  ajpellanr. 

Cum  hoftes  etiam  in  maximoarmorum  *dore  ad  tem- 
pla  confugiunt ,  tuta  alyla  femper  ibi  reperiint :  hoc  reme-  - 
dio  uti  folent  ruitici,qui  in  raagnis  depopulatonibiis  eo  curi 
fuis  conf  ugere  folent. 

Ultimum  nouri  debet,  illaquae  fuperius  ida  funt(quod 
Hiberni  ita  fcri  fint,ut  in  (ylvis&  montaniselut  fene  ober- 
rent  locis)  ad  id  genus  homjnum  referri  debre  qui  ex  pne- 

A--<r  rgitU.S  vivunt'  Atq«eh^cdemorib8  Hibernorum 
«Jixiile  fufficiet.  Qjiiindolem  ipfius  Hiberie  nofcere  vulr 
tum  ioh  ccehque  naturam  .  animaiia  tam  trreitria  quam  al 
quatilia,frugum  genera,  &c.  vid.  lib.  Angtum  cui  titul.  /r. 
lancL ;  Naturall. Hiflory,Samuelis  Hartlib  ondini  An.  itfc, 
Anghcc  impreirum  ut  &  alium,cui  titulusl  *^W„„  *f  d<l 


STA- 


1*3 

STATUS  ECCLESIASTICUS 
ANGLIifi,  SCOTIit,  ET  HlBERNIiE,  NO- 
STRI  TEMPORIS,  EX  CL  ANONYMO. 

A  Lium  frafle  Statum  Ecclefiarum  MagnseBritanniaeantc 
Bellum  ci  vile ,  &  in  mediis  paulo  ante  tumultibus ,  fatis 
oranibus  conftac.  Qiamvis  autem  olim  Ecclefiae  perAr- 
chicpifcoposlllifque  fubftitutos  Wyftas  re&a?[fuerint,fuerut 
tamen  quidam  a  primis  reformationis  temporibus,  quipu- 
blicum  Religioniscultum  in  raultis rebus  Romano  Catholi- 
Religioni  nimium  conformem  que&erentur ,  illansque 
Hierarchiam  Epifcopalena  ex  opinione  illorum  nimio  faftu 
turgentem,  potentiaque  praevalidam  fublatanrvellent. 

Hoc  Epifcopi  &  Aulici  perfpicientes,  illosexofo  Purita- 
tterum  criminabantur  norainei  &  ut  non  folum  fibi  verum  e- 
tiam  RegisMajeftatiinfeftosapertisodiis  pcrfequebantur, 
ut  ica  q.jos  palam  oppriraere  non  poflenc,per  artespaulatim 
omnes  evertcrent. 

Poftquara  autem  Rex  Angliae  Carolus  uxorem  ex  Gal- 
lia,  Romano-Catholicae  Reiigioni  addictam  ,  fibi  matrimo- 
nio  j  unxiilet,  tum  priraum  Puritanos  totis  quafi  aggrefli  funt 
virious,  quos  ut  eo facilius exturbarent,  fyncrctil raum  cum 
Romana  Ecclefia  moliebantur,  adquodpromovendum  ne- 
gotium  ,  Pontifex  Romanus  Nuntios  luos  Georgium  Co- 
neum  Panzani  &  alios  in  Angliam  &  aulam  ablegavit  Re- 
giam.  Acceflit  quod  Wnhelmm  Lam  ,  ArchiepifcopusCan- 
tuarienfis  ultimus,implacabiliter  Puritafiisiratushoftis,con- 
tra  illos  gravem  moliretur  perfccutioncm ,  illorumqucani- 
idos  novis  contticutionibus  &  juramentis,  Scoticaque  Litur- 
gia  gravaret. 

Ha?c  cum  Puritani  confcientix  diftaraine  prohibiti 
amplecli  non  poflent  ,  &  vero  Hierarchici  per  vim  il- 
los  ad  unam  in  Rcligionc  opinionem  cogere  vcllent  ,ple- 
rique  ipforum  ab  Ecclefia  Anglicana  abalienati  funt,  do- 
ncc  in  fchifma  apectum  &  feparationsm  difceflerint, 
dicli  dein  SonConfjrmtflt,  SipMratifla&C.  Brotvnifl*.  HociL 
lorum  fa&o  admodam  Hicrarchici  irritati  ,  Regem  ad 

Bb  5  illos 


,54         STATUS  ECCLESIASTICUS 

illos  perfequendos  ftimularunt,  cujus  juflii  multi  Paftores 
©fficiis  Ecdefiafticis  exuti,quidam  in  carceres  conjefti ,  xre 
&  corpore  mulclati ,  atque  etiam  in  exilium  acli  funt.  Ho- 
rum  dein  pars  inHollandiam,Geidriam,aiiinumcroplurimi 
inAmericsB  Septentrionalis  Regionem,  hodie  novam  An- 
gliam  diftam,per  colonias  velut  commigraverunt.  ,Ibi  vero 
Ecclefias  compluresparticulares  fundarunt ,  in  dogmatibus 
fidei  caueris  Reformatis  propemodum  per  omnia  fimiles,  in 
Regimine  foluro  eodifcrepabant,  quod  nulli  Ecclefiae,pra;- 
terguam  illi  cujus  membra  eflent ,  fe  obnoxio«  agnofcerent, 

Unde  etiam  dicli  funt  Independentes.  t  l 

Cum  vero  noper  ParlamentumReformationem  fufcepil- 
fet ,  prircb  omnium  Epifcopos&  totam  Hierarchiam  abro- 
gavit,deindeSyndtJum  Nationalem  conyocauit ,  quae  Dire- 
aorium,Confe(IionemFidei,Cathechifroum  parvum  &Ma- 
gnum  publicavit ,  quae  a  plerifque  per  Britanniam  Ecclefiis 
fufcepta  funt,quamquam  in  Anglia  nemo  cogereturid  fufci- 
pere,  libertatc  cuique  in  omnibus  relitta.  At  vero  in  Scotia 
huic  fe  ordinationi  opponentes  gravibuscenfurisEcclefia- 
fticis  ad  fubfcriptionem  &  approbatiooem  cogebant.  * 

Cum  autem  Parlamentum  abrogata  Epifcopali  Hierar- 
chia  non  ftatim  novam  Ecclefisegubernationeminftituiflet, 
prohibitum  tum  bellocivili,illo  tempore  invalefcente,tum 
vero  Senatorum  difcrepantibus  fentcntiis ,  hinc  cuilibet  li- 
bertas  confcienti.x  relicla,  que;  mox  in  iicentiam  &  coroplu- 
rirnas  mox  degeneravit  fedtas.  Hinc  Anglia  totdiverfisin 
Keligione  opinionibus  velut  aggere  rupto  inundata  fuit, 
quilibet  fibi  Religionem  &  facra  fingebat ,  fomnia&  com- 
menta  profideiarticulis  habebat,  fe  eo  fancYiorem  quo  ab 
omni  Ecclefiafticoordine  remotiorem  fore  autumabat. 

Ex  hac  vero  diverfarum  opinionum  colluvie ,  dua?  iropri- 
mispre;potentesemerferunt  in  fide  faftiones,in  fide  quidem 
concordes  &  Reformatae.fed  in  Ecclefiaftico  Regimine  dif- 
crepantes,  difti  frefbyteritmgc  Ittdeptndentes.  Equidem  qui- 
cunque  Dire&orium  iufcepcrunt,&  Ecclefias  per  Paftores, 
&  Prefbyteria,  haec  perclafles,  claffesper  SynodosPro- 
vinciaies ,  has  per  Nationes  gubernabant ,  dicebantur  Pref- 
byteriani:qui  veroDireftorium  non  fufceperant,vocati  funt 
Independcntcs,ipfi  fe  Congregationalesappellabant. 
ln  quo  PresbyterUni  &  lndependentis  » 

conv§nmntt  &  dtfcrepant.  Corr- 


A   N    G   L    I   l.fcc,  39S 

Conveniunt  I.  Tn  Confefli©ne  fidei  &  arciculis  Religionis 
omnibus,nullaqueinter  eos  &  reformatos  tranfmarinos  ali- 
cujus  momenti  difcrepantia  eft.  i.  UtriqueEcclefias  parti- 
cuiaresgubernantperPresbyteros ,  tum  Decemtes,  quiPa- 
ftores  hintjtum  Rcgentes  ,111.  Jus  vocandiminiftrosapudu- 
trofque  pencs  Ecclciiameft. 

Dilcrepant  I  In  conftitutioneEcclefiarum  particularium. 
Tfes^yertAnt  quoi;  \i  qui  non  in aperto  fcandalo  &  impietate 
vivun:,unquam  membra  Ecclefiae  fufcipiunt,&  numeropo- 
,tiu?,  (juam  deledu  gaudent.  Indi pendentes  veroftricliores  & 
ri^kiiores  funt,  in  membrh  Eccleiiafticis  admittendis,requi- 
rentes  poiltivam  ac  vifibiiem  fan&itatem. 

In  Gubernatione  I.  Presbytertam Ecclefias habent  in  tem- 
plti  publici-:  inJependtntes  partim  in  templis ,  partim  inpri- 
paris  xdib:s  aliiique  locis. 

II.  Pteil',itriani  ad  factam ccenam admittunt quofvis fibi 
noto.«,ii  lcandaloapertonon  inquinatifunt:  Independentes  e- 
o>  tancum ,  quos  noverunt  ( quantum  ex  vifibili &  externa 
converdtione  judicarelicet)  nontantum  fceleris  puros,  ve- 
ruoa  etiam  vitaintegros,  in  divinis  fcriptis&  rebus  Theolo- 
gicis  nrobe  verfatos ,  cujusdocumenta  tum  precibus ,  tum 
interpretatione  fcripturarum  corara  Ecclefia  ediderunt.Ce- 
lcbranc  autem  Independentcs  facram  ccenam  veliingulis 
dominicis  vel  rarius. 

P,eiby<tTt4m  iilos tantum  dignos habendis facris concioni- 
bus  autumant,qui  operam  ftudiis,Linguis&  Theologiae  na- 
varunc,&  adfccclefiafticaofficialegitime  vocatiordinatique 
funt ,  diverfis  pro  fententia  fua  derendenda to  medium  pro- 
ldtisargumentis.  E.  g. 

Santlum  non  effc  profianandumj  nec  ante  cttrrendn  vel 
Prophetandum,quam  quU  vocatus Jit,omnta  ordtne  &  dc- 
centertn  Ecclefia  fiert  debere.  Deum  quofidamdedtffcstpo- 
j}olos,attos  EvattgeltftaJ)  metuendamconfufioncm  &  fic- 
chisjum  vero  btrcfici  ex  promtficua  illa  licetta pullulates. 

Contra  Jndependentes  qucmltbet  adconctones  admtt- 
tunt,  qut  dona  folttm  cv  tmpetum  habent-  llorum  hafunt 
rattoncs :  Vocattoncmadmtntftcrtum  tntcmam a  Dco,  cjr 
non  cxtcrnam,  vclab  homtmbtttcfJc9  Talescttamfinenm 

ficholis. 


S,s         STATUS  ECCtESIASTlCUS 

fclplis ,  tamen  a  Deo  doEtos,  Schvlasttcam  ertiditiohem 
non  fnffceread  Mtnislertum ,  ntfiiniernaaccedat  voca- 
tto.  Hanc  cauffam,  tllamfolum  ornamcntum  &  inslru- 
mentumejje :  Spiritualta  neminempoffe  comprehendere* 
aut  docere,  ntfi  fpirttualtter  &  *  ccelo  dottum.  Deum  fua 
dona  non  alligarecertts  homintbus,  fednullo  refpetlu  per- 
fonarum  habtto  vel etiam  cxtern*.  vocattonis  yilla  cjmbus 
veltt  largtri.  Verbum  Det  ejjcclarum  cy  fimplexy  Deum 
contempttbilia  Mundi  elegijfe,ut faptentiam  hominu  con» 
funderet.  Ea  nuncmslare  tcmpora><jutbus  Deus  fpiritum 
fuum  in  omnem  carnem  effundat,  &  untverfam  terra fui 
notitta  impleat  ,imminere  Judxorum  &  Cjenttliumcon- 
V£rfionemyac  propterearelincjuendam  fuam  Sptrit  utSan- 
clo  libertatem,necjue  curfum  verbi  Dei  impedtendum  aut 
dona  cDei,  utlucem  fub  modto  occultanda  ,  quemlibette- 
neri  ad propagationem  glorta  cognitiomfque  Divtn* ,  fo- 
lum  Deum  cordtum  ejfe  fcrxtatorem. 

PresByterianu  Ecclefias  particulares  fubijciunt  Claflibus, 
claffes  Synodis  Provlncialibus,  has  Nationali,  eamque  fub- 
ordinationem  j  uris  di  vini&  Decreta  Synodorum  leges  ne- 
ceflario  fufcipiendas  faciunt. 

Independentes  quamvis  Ecclefiam  particularem  fuijuris, 
nulli  alii  fubjeclam  ftatuant,  nemini  fidei  fuae  rationem  red- 
dunt.nifi  illis  cujus  membra  funtEcclefia»  Magiftratui  autem 
in  caufla  turbatae  Reipub.  aliifquerebn«civilibusjasfuum 
relinquunt. Habent  etiam  clafles  iive  Aflbciationes  &  Syno- 
dos ,  quibus  confultandi  &  perfuadendi ,  non  imperandi  & 
decernendi  decidendique  poteftas  tribuitur.  Quapropter 
clafles  &Synodosapprobant,  quoad  Confilia ,  improbant 

quoadjunfdiaionemjhumanuminftitutumfatentur^Divini 
efle  negant  juris.  • 

SECTiE»  Q^JE  SUB  I  N  D  E  P  EN  DENTIUM 

NOMINE  LATENT. 
pRopter  illam  libertatem  quam  Independentes  fibi  in  re- 
basEcclefiafticisarrogarunt,  multi  alii  Seaarii  fub  hoc 
nommeinAnglia  propullularunt:horum  prsecipui  lunt  An*. 

fap- 


A  N  G  L  I  /E,  &c.  j,t 
bapti/ld ,  qui  in  Anglia  muko  puriorcs ,  quam  aiibi  funt ,  id 
quod  illorum  oftcndit confeilio.  Hi  in  plerifq;  capitibus  cum 
Rcformatis  faciunt,  fan&is  Sacraraentis  fuam  non  detrahut 
vim  ,  Magiftratus  agnoicunt ,  bellum  contra  libertatis  & 
conlcientiarura  opprelVorcs  legitimum  efle  ftatuunt.negant 
tamen  id  Religionis  propagandat  gratia  fufceptum  cura  ae- 
quitategeri. 

Conkientias  cogi  verant ,  fcdperfuaderi.  Contra ,  liber- 
tafem  prnphetandi  acrker  urgent,  fecundura  quara ,  omni 
qui  inltiiidtum  Spiritu*  Saridi  fentiat ,  conciones  ha!>endi 
poteftatem  faciunt.  Quapropter  ultimum  Parlamentum 
abrogationcm  toiius  minifterii  ,  fubblatis  decimis&pa- 
rochiis ,  moliebatur ,  &  cuiiibet  poteftatem  concioncs  ha. 
bendi  dari  vclebat. 

sinabipttftn  excipiunt  Antinomian'u<\\i\  vetusTeftamen- 
tum  vclutjam  completum  &  abolitum  reijciunt,  folum- 
que  Novum  Teftamentum  amplectuntur.  In  concioni- 
busnon  nifi  ablolutam  Dei  gratiam&  Evangelium,  fubli- 
mia&  fpiritualia  omnia  prsdicant,  legero  vero  &  cen. 
furas  Ecclefiafticasomnes,  tanquam  ad  Mofaicam  Paeda- 
gogiam  pertinentes  ,  fufque&  aequc  habent. 

Anttfcrtpturttni^  vel  gravius  errant,  qui  totam  fcripturam 
facram  reijciunt.diccntes  tundtm fe  fptrttum  cum  Prophttts  tjp 
sipofiolis  h*btre.\dc\tco  omneslibros&eruditionem  fpernutt 
conciones  Ecclefiafticas  reijciunt  ,fpiritufolo  contenti. 

Sequuntur  fkaktwi  il  ve  Q*ac ker,yomn\um  Enthuiiaftarum 
colluvies.  Hi  fe  in  hac  vita  plane  perfe&os  exiftimant,  & 
ab  omnibus  peccaiis  mundos,  nec  aiiud  ccelura,  quam 
quod  in  corde  fuo  fentiant  ,  vel  infernum  ,  quam  homi- 
nesmalos  credunt.  Nihil  ergo  ipfis  reftare  ,  quam  ut 
corporevelutcarccreliberentur.  Saepius  in  tantas  incidunc 
Ecftafes  ,  ut  toto  corporc  contrcmifcant ,  ut  perhibent, 
magnitudinem  illam  lucis  fplendorifqidivini ,  quoobruan- 
tur  ,  perfcrre  non  poflint.  In  iilaautera  ecftafi  horrendos 
cdunt  clamorcs :  ubi  ad  mentem  redierunt ,  de  furama  glo- 
riaeMajeftatcmuita  magnifice  jaftant.  Vcrum  hi  ,  noh 
diucft,in  Wallia,  ubimaxiraa  illorumerat  c^pia, publice 
proconcione  hcrefis,  &  diabolicarum  convicYi  funt  im- 
pofturarum ,  &  cx  hoc  invifi  funt ,  omnibufquc  bonis  dete- 

itandi.  -  . 

Qui 


|j>8         STATUS    ECCLESIA  STIC  U.S' 

Qui  fuccedant  Kanteri,  omnium  turpiflimi&  impiifiimi 
eflejuuicanturcHiinagendisfolura  fuam  pravam  fequuntur 
voiuntatem.  Omnia  naturalia  a  Deo,adeoque  neceflario  bo- 
na  efle  putant.  Verum  bi,  curo  omnem  honefti  refpechim 
exuerint,  in  publico  nullibi  tolerantur ,  fed  ,  ubicunque  de- 
prehenduntur ,  in  carcerem  conje&i  libertatisamiflione  & 
corporis  pcena  plcftuntur .  Interhos&  aliosmultosfanati- 
cosquidam  funt ,  qui  fe  Mofcm  &  Aarpnem  dicunt,  fibi  pa- 
rem  cum  iliis  poteftatem  arrogantes. 

Ltvtllertt  politica  potius,quatn  Religiofa  faQio  funt,  Sta- 
tusDemocratici,vel  potiusAnarchiciftudiofiflima.Legesna- 
turales  vel  illis  dictas  fundamentales  geniisjnprimis  urgent, 
quibus  cuivis  homini  poteftasaequalisin  Rempub.  ejufque 
adminiftrationem  data  fit,neque  vero  alium  alteri  fuperiore 
aut  inFeriorem  honore  vel  opibus  efle  debere,  verum  omnia 
squalia  &  quafi  communia  habenda.  Atque  hi  maximi  funt 
magiftratushujus  hoftes  ,fatifquenumerofi.  Eorum  primi- 
pilus  eft  Joannes  Liibum%  homo  piebejus&  factiofus,  Aufto- 
ritati  fuorum  fuperiorum  fempercontrarius&  mulcaruniia 
Angiia  curbarum  au£ror. 

Quoti.odo  fe  Mfigiftratus  erga  Ecclejiasgetytt. 

Quemadn»odum  fe  Reges  Anglia;  caput  Ecclefise  voca- 
runt,  fummamque  iibi  in  eas  potettatem  vindicarunt :  Ita  hic 
Magiftratus  contrariam  inftitit  rationem  ,  &  non  dominiurn 
aliquod  in  fidem  &  confcientia«,fed  cantura  deFeniionem  & 
Prorogationem  Religionis  fibi  attribuit.  Qua  de  caufla  non 
permittic. 

I.  Ut  EcclefisefenegotiisReipub.  immifceant. 

lf.Ecclefias  Reformatas,earumque  Paftores  five  Presby- 
terianum  regimen,fivelndependensampleauntur,  publicis 
ftipendiis  fovent  &  tuentur,reliquas  fettas  tolerant .  &  iive 
publice  five  privatim  conventicula  ceiebrare  permittunt, 
hac  tamen  lege  :  Utfolum  verbum  Dri  ,  normum fidei  &  vttM 
*mplea*ntur^  aclineofFenfa  erga Rempublicam  ,  &  proxi- 
mum  vivant. 

•  Quicunque  igitur  vel  feditiofa  vel  blafphema  atque  impia' 
dograatafoient/iiliabhacconniventiaexciuduncur,  &  irt 
facinore  deprehenfi,corporali  poena  velcarcere,  proutmc- 
ruerunt,pleduntur.Sicut  prateritaaeftate  faftum,  cum  qui- 
dam  hcterodoxi  in  iacello  Somcrfetio  fuas  opinioncs  erro- 

neas 


V 


A   N    G   L   I    M,  Sc.  5„ 

neas  fatis  petulanter  fpargerent ,  atqnc  etiam  fceming  quse- 

dam  publice  concionem  habei  er,roifli  milites,qui  fceminam 
captivam  abduxerunt,  &  alicjuos  foribusobfeflisper  ali- 
quot  hebdomadas  inde  excluierunt. 

■111.  Ut^erohujufmodi  Eeerefiarum  malaextra  Regnum 
eiinunarentur ,  latar  funt  LL :  pro  ftrifta  Sabbathi  obferva- 
tione,  contra  impi.it>  malediaiones,fuperftitiones,  imprimis 
ad  extirpa^dam  Religioncm  Romano  Catholicam,  quam 

Reipublicjenoxidmjtcditionibufqueconcicandisaptamjpro 
cornperto  habent. 

Uc  veroReformata  Religio  magis  magifque  propagetur, 
yaria  adhibent  media  ,  quantura  in  hac  Reipub.  diltradione 
fieri  queat.  y 

Prirr  6  Academias  ab  omni  abufu  &  corruptione  reformat, 
neque  Scholafticas  illas  opiniones,quibusalibi  Proceftantes 
in  contraria  ftudia  fcinduntur  ac  colliduntur  ,  rcgnare  vo- 
lunt,4ed  potiub  ipfam  docVinae&  vitafancYitatem. 

Ca?teruro,cerrum  aliquem  numerum  Virorum  piorum  & 
eruditoruraconftituerunt-.horum  mwnus  eft,Ecclefias  omnes 
pertotam  Angliam  vifuare,  de  Paftoribus  &  Miniftris  ubi- 
cunque  finr,  diligenter  &  fancle  inquirerc,num  in  tanto nu- 
rnero  muncri  pares  fint ,  utrum  illorum  dcta  fa£ris  refpon- 
deant ,  refpicientes  potius  viie.  fancYimoniara  &  puriratem, 
quam  variarum  rerura  acquifitam  eruditionem  ,  ac  elegan- 
tiam  :  quod  fi  tales  invenerint ,  in  otficio  &  Ope*  e  ftabilire, 
de  fufficienti  ftipendio  profpicere,iudignos  vero  remover e, 
&  magis  idoneos  in  locu  fubftituere;denique  omnia  cum  di- 
ligentia  procurarc  voluntquajad  propagationem  Evange- 
lii,extirpationem  anti  Chriftianifmi  facere  poflenr. 

V.  Connrmationem Conjugii  velut  rem  Civilem.  &  quae 
Sacramcnti  praetextu,  a  Sacerdotibus  Pontificiis,  Magiftra- 
tui  prserepta  fuerunt,denuo  fibi  vindicarunt,  ita  ut  non  per- 
roiflum  fit  Paftoribusjfine  auSoritate  &  confenfu  Magiftra- 
tus.quenquam,utilli  dicunr,  copularc  .•  liberum  tamencuili- 
bct  relinquitur,vel  a  folo  Magiftratu,  vel  a  paftore  prsefente 
Magiftratu  &  poteftatem  dante  copulaxe.ln  Belgioquoque 
hic  obtinec  raos,  ut  illi,  qui  matrimonium  inire  volunt,prius 
in  curia  coram  Magiftratu  conjugii  copula  ligentur ,  poftea 
ex  facris  roftris  publice  denuncientur. 


Ad 


f 


I  / 

1 1/ ' 


STATUS  ECCLESIASTICUS 

Ad  ultimum,  furomus  fcopus  Magiftratus  efle  videtur,fe 
rebusEcclefiafticis  non  imroifcere ,  fed  res  ad  fidem  perti- 
nentes ,  five  ut  Theologi  loquuntur  res  dc  fi  de,confcientia? 
&arbitrio  cujufqiiecoramittere.  Quapropterinfacris  nec 
prxcipiunt  quicqulim  ,nec  prohibent,  veruro  externam  fo- 
lum  tuentur  difcippnam,  ne  quis  exercitationes  impune  ex- 
erceat,autRempub.  perturbet.  Quicunque  Jefum i  Chn- 
fturafecundumWripturasprofitentnr.fequeabfqueicaiMa- 
lopacificegeiWt,  illi,  qnamvis  difcrepent  opimonibus , 
errorefque  fuoThabeant ,  tolerantur  tamcn ,  &  ut  ie  quo- 
quemutuo  tolerent  publica  auftoritate  admoncntur. 

VII.  Imprimis  omni  conatu  nituntur  Presbyteranos  & 
Independetes  ad  mutuam  pacem  &  concordiam  adducere, 
hoc  prxcipuo  ^rgumentO.^uodcumutrtqueftcundum  illorum 
fententtum  Rsformatam  fidem  pr*fite*nturyno»  pulchrum  tf!e,tUos 
propterfolum  dtverfumfua  Ecclefi*  regimencoUtdt.Kequtdem  Re- 
formatas  trans  mmre  Zcchfitu  ad  eandemfrmam  omnes^fed  quaf- 
d*rn  adduaiH4>remiJfttM  altas  rtgere.  Ncque  ullum  dubium  ett, 
pacem  brevi  coituraro ,  fi  utriquede  priftino  fervore  &  ob- 
ftinacia quotidie  quicquaro  remittant,  &  utrinque agnitis er- 
roribus  roodeftiores  fiant. 

DE   ECCLESIIS   IN  WALLIA. 


I 


tli 

1 


W; 


AUia  fub  Epifcopisincrafs4ReligionisignorantU  ja- 
cuit^propter  ruditatem  Paftoram  ,  qui  populo  non  nifi 
Liturgiam,  neque  cam  ubique  praele^ebant.  lis  fublatis  lux 
Evangelii  ex  tenebrisillis  clarius  fere  qnatn  alibi  refulfu,  ac 
ingensejus  genxis  multitudo  ad  fidem convcrfa  fuit.  DifFe- 
runtautem  &  ibialiquomodo  Ecclefisc:  %u*d*m  erinn  omif- 
fisomnibusiilisinter  Presbyterianos  &  lndependentes  or- 
iis  quaeftionibus ,  in  fide&  pietatemutuo  feaedificant ,  ac 
fratiionem  panis  ceiebrant ,  liberum  selinquentes  aliis  pa> 
dobaptifmatis  ufum.  AU*  funt  illorum,qui  fe  Chnfttanos  Bap- 
u^Atos  vocant,  &  tum  hoc  nominctum  aliis  externis  ritibus, 
acaeteris  diftinguuntur.  Himinuspuri  funt.  &  niroium  fuis 
imaginationibusinduJgent,  acrixis&  contcntionibuscoHi- 
duntur. 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


A   N   G   L  I 


DE  ECCLESIIS  IN  SCOTIA. 

SCoticae  Ecclefiae  admodum  hodie  conturKmtur ,  proptef 
-  Synodum  Nationalem,que;  cum  ha&enus  in  ipfam  Remp* 
fe  ingeiii(Tet,nimiamque  poteftatem  fibi  arrogaflet,  hincau- 
thoritas  ejus  valde  decrevit,  &  a  muitis  palam  ipernitur,  qui 
ie  ab  ea  eximunt,&  particulares  ac  lndependentes  Congrc- 
gationes iutiituunt.  Csetera  feie  funt  ut  olim  ,  neque  quic- 
quam  vel  in  Ecclefil  velScholis  ac  Academiis  motatum.So- 
la  igitur  Synodi  nimia  tum  in  Ecclefiafticis  tum  civilibus  po- 
teftas  imminuta  &  circumfcripta  eft. 

DE  ECCLESIIS  IN  HIBERNIA* 

ECclcfiae  Hibcrnicse,  in  fanguinante  illa  Rebellione,  peni- 
tus  excifae  a  Papiftis  f  uerunt.  Nnnc  domita  immani  gen- 
te,ficut  ipfa  iterum  regio  colonis  impletur,ita  Ecclcfise  quo- 
quepafiimconitituuntura  piis  paftoribus.  Sic  Pracpoiitus 
Collegii  ,five  AcademixDublinenfis,  magnam  Ecclefiam» 
fecum  in  Rcformatafide  confentientem,  collegit.  Idem  alii 
alibi  faciunt,  &  vel  Presbyterianum  vel  Independens  regi- 
men  fcttantur.  Inprimis  magnus  illoruro  numerus  eft ,  qui  fe 
C^ri^i^wfi-^/^^/^vocant.^osCommiflariijquiHiberniae 
regendae  prasfunt,  abfque  difcrimine  omnes  fovcnt  &  tuen- 
tur. 

REGIMEN  POLITICUM 

A    N   G   L   I  M. 
QUOAD  REGIBU  5  ANGLIA  PARtJIT.  EX 
DESCRIPTIONE  PIERRE  D  AVITY, 
LES  ESTATS,  NOVO  ANONYMO, 
CAMDEN.  SMIT H,  BODIN,  &c* 

AK  g  l  I  A  noftris  adhuc  temporibus  Rcgum  tmperib 
fuitfubjefta,  quos  Koning  vei  Kyning  ,  &  ultimum 
Kvnc  vocabulo  Veterum  Saxonum  fuorum  anteceflorurri 

7  *  C«  «pp^| 


REGIMEN  POLITICUM 


1 


4\\ 


appcllabant.  Ifta  dignitas  per  fucccffionem  acquifita ,  tan- 
quamjusquoddam  haereditarium  adproximos  feroper  Su£- 
ceflbres  &  primarios  fanguinis  Principes  devoluta  eft,  adei> 
ut  etiam  in  defe&u  mafculae  prolis  fucceffio  ad  fceminas 
pertineret. 

Rex  autem  Anglie.  nulli  in  Europa  Principi  ,  ut  Impera- 
tori,  Papse,  &crefpe£tu  Angliae ulla  ex  cauffa fubje&useft, 
Neque  vero  in  caufis  civilibus  t  verum  etiam  Ecdefiafti- 
eisnullumagnofcitfuperiorem  :  Quapropter  vifibilecaput 
Eccleliae  Anglicanse ,  ipie  Rcx  fuit ,  fe  fuamque  Ecclcfiam 
taraa  temporaliquaraf  vulgo  )  Spirituali  au&oritate  Pa- 
psevindicando.  Qiiodautem  Regis  velMonarcha?,  multis 
itadicYi,  au&oritatem  &  poteflatcm  attinet,fciendum 
eft  ,  Regem  Reginamque  fummam  pacis  bellique  denunci- 
andi  poteftatera  habuiiTe,tum  vero  fcederapercutiendi,  in- 
ducias ,  approbandi  vel  improbandi ,  vel  fuo  vel  confilii  fan- 
ftiorisarbitratu.  SanHtus  autem  confiltum  e  Nobilibus,  Raro- 
uibus,  Armigeris  &c.  prout  Regi  pla€uit,collc£rum  fuit.  Hi 
fingulis  diebus,aut  illud  exigente  rerum  neceffitate,de  gra- 
viffimis  Regni  n.*gotiis  deliberaturi,  convenire  folebant,  ut 
Principi  optima  fuppeditarent  confilia.  Princeps  autera ,  fi 
ita  vifumfuit  ,aut  omnibus ,  aut  ex  illis  nonnullis  fumraa 
Legationum  capita,  quse  ab  exteris  Principibus  adfereban- 
tur,exponebat,literas  ad  fe  miiTas  communicabat^in  quibus 
quicquidtacitum,velfibifolirefervans.Qua  in  re  abfolutif- 
fimum  prae  Vcnetorum  Ducatu  hoc  Regnura  Anglree  eft. 

Domi  militisque  Princeps  abfolutara,  ac  nullis  Legibus 
Coercitam,  exercuit  poteftatem.  Ejus  plicita  vim  Lsgis 
fuftinebarit,  fine  ulla  proceffus  judiciarii  formula.  Ad  mor- 
temcondemnarequerolibet,  velaliam  damnatis  pcenatn 
imponere ,  tam  belli  quam  pacis  temporibus  Rigorem  L  L : 
in  cauffis  favorabilibus  mitigare,mulcT:arumad  fe  pertinen- 
tiura  dcbitum  reftringere  ,  de  prxcipius  Rcgni  &  Status 
ofccustamfacrisquam  profanis  difponere  ,  decimasare- 
bus  Ecdefiaft,ci$ut-&  anni  primitias  exigere  ,  nonnulla^ 
Collegia  &  Academus  excipiendo,  omnm  mandata,  omnes 
actiones  iub  Regis  fieri  nomine. Adco  ut  Anglicus  loquendi 
mosfuer,t:  Subd.torurn  Angfevita,  illoruraquc  raembra 
ad  Regera  folumpertinent.  cujusinpotettateeft  ,gratiam 
admouemdamnatisconcedere. 

*  Princi- 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


A  N  G  L  I  iE'  46| 
Principalis  ctiam  auttoritatis  documentum ,  in  monetae 
seftimatione  fuit ,  quae  fub  Regis  imagine  &  titulo  excu- 
debatur.  Forma  ,  pondus  ,argenti  puri  aut  impuri,  fufiO 
ex  folo  Regis  nutu  pendebat.  Caetera  verb  menfurse  gene- 
ra,  rerum  live  folidarum  ,  iive  liquidarura  ,  non  edi£td 
Principis.,  fed  Senatus-Confulto  aeftimabantur. 

Diclura  eft  penes  Regis  poteftatem  efle ,  gratiam  pcenas 
indelicYis  faciendi.  Excipittir  cafus  quando  a&io  crimina- 
lisperviam  inquifuionisintenditur,  quod  proxime  adln- 
ftantiam  principis  dicifolet.  Sub  hujufmodi  formula  reo 
COndonatur,r»0^//*/  refius  tn  curia^  hoc  eft  ,  dummodo  delin- 
qutnti  nemo  tnpojlctum  altquid  obtjctat.quo  fit ,  Ut  quamvis  in- 
dulf  entiam  aPrincipe  naclus  fit ,  fi  tamen  is ,  qui  damno  af- 
feclu*fuerit,  attori?  vel  accufatoris  vices  fuftinere  volue- 
rit  (  Vocatur  Anglice  The  apptale  )  quod  in  quibufdam  cali- 
bus  admittitur ,  itnpunitatis  conceflio  reo  nihil  conducat. 

Ad  Principem  etiam  pertinebat  tutela  pupillorum  & 
pupillarum,  Quibus  praster  ejus  confenfum  nuptias  con- 
trahere  nonlicebat.  Ulis  tamen  illa  libertas  nubendi  non 
cftdenegata  ,qui  fundum  ,  vel  Feudaimperiitenent.  Prac- 
tereaeaftodia  mentecaptorum,morbique  vitio  infanientifi 
omniura  ,  ad  Regenr.  pertinet.  Hoc  per  confenfum  trium 
ordinum  in  Comitiis  Parlamentariis  femel  impetratum  „ 
tametfi  quaedam  mala  iuc  ratione  in  Rempub  :  fint  in- 
vecla.  Superfuntetiam  hujusordinis  confimitta  jura  &  pri- 
vilegia  ,  que;  Regalia-appellantur  ,  quorum  mentio  fi£ 
apudjurifconfultos.  Ad  conclufionem  hujus  membri  no- 
tandum,  quod  tanta  Regibus  Anglise  a  fubditis  fuis  rc- 
verentia  &  veneratio  exhibita  fit  ,  qualem  %  irt  nullo  pec 
totam  Europaro  Regno  ,  Regibusa  fubditis  fuis  habitam 
unquam  leges.  Neinoenim  Regem  alloquebatur ,  nifi  in 
genua  preudens ,  nemo  ad  menfam  miniftrabat »  nifi  fub 
fpccic  adorationis.  Omnes  Regni  incolae  Rege  praefente 
capita  nudabant,  immo  in  camera  praefentiae,ubi  auguftum 
curule  collocatur ,  nullus  ambulare,  nullus  ,  etfi  abfente 
Rcgc ,  ibi  permanere,  nifi  nudo  capite  audebat  vpra?fertim 
Regni  fubditos ,  nam  cxterarum  Gcntium  advense  a  ftri&a 
illaconfuctudinisobfervaotiafacile  abfolvebantur. 

Sccundos a Rcge  filius  ejus  cft  primogenitus ,  quiVd- 
teribus  Anglo-SaxonibuSjEfMiujj&Clito  vocabatur.  Olirrt 

C  c  a 


4*4  REGIMEN  POLITICUM 

nullocerto  gaudebat  titulo  nifi  FUtt  kegts,8i  Pnmogtnttt  An- 
gltdRig».  Poftea  Edvardusl.  Filium  Edvardum  Vnnapem 
WW/u,&  Comuem  C?ftru  dixit.Edvardu?  ponoll.  Edvardum 
filiolumdecennem  Comutm  Ctjin*  &  Funt ,  qui  Regni  poti- 
tus,  filium  item  Edvardum  CorinibiseDucemcrcavit.  Ex 
quotemporeprimogenitusRegi  CornubiaeDux  natuscen- 
fetur , paulo  poft ,  cundem  Pnnctpu  WMlu  titulo  per  folen- 
neminveftituramcreavit.  Huju^  inveftituraediploma  exiat 
"in  Seldeni  pa.te  2.  Operisfui,  cui  t it i»Ius Tttles  ef  Honor,ap. 
V  e  quo  ha?C  noranda.  Edvardum  Pnnitptm  Wdliu  fectmu* 
cre*vtmu>>,&  dt&u  Pnt.ctp  ttumtllt  dtdinu*  &  concefftmus,  £r  ptf 
curtam  noflr«m  corjirmaztrtus ,  ac  tpfuro  de  dttlo  Prtnaparu  ,  ut 
tbtdert.  pr*fictendo  pr.fideat^  &  p*4jdendo  d  tissp*rtisd.r,gat\ 
defnd*t  .  per  jertum  tmafue  &  annulum  tn  digite  aureum  ,  ac 
•vttgam  argenteam^tnvtftimw  juxt*  morem 3h thtndum  fjp  tenen- 
dum  de  nobu  fibt  &  hnredtbu/  fnu  Kegtbu*  Angit*.  m ptrpetuum 
cum  omntbus  domintts  >  &  terru  noftru  Sorthvall>4%  Weftvaltu^ 
Southtvailta  ,  ac  domtnto ,  C^sl  o  ♦  vtlla  &  Comttatu  de  Caernar- 
van^m  domtntoycmftro  &  vtlU  Je  Cruk  ich  tn  dtplomate  Henria  IV. 
quo  F.Uum  fuum  Henncum  creat  Prtnctpem  VVallu,  Ductm  Cor- 
ttubu  O*  Comttem  Ceftria. 

|  Fit  autem  inveftitura  per  fertum  in  capite,annulum  in  di- 
gitoaureum,&  virgam  auream.  Poftea  quia  DocatusCor- 
nubi*  cenfetur  primogtrnho  h.xreditate  obtingere ,  tantum 
ComitatusCe(tiia?fuit  adjeftus.  Ex  hisfucceflbres  Regni 
deftinati  Principes  Wallirr,  &  Comites  Palatini  Ceftria?  ele- 
cti  fuerunt:  Donec  tandem  Anglia  &  Scotia  in  unum  corpus 
coaldce.ent,  tum  Jacobus  Rex  Henricum  Filium  Princi- 
pem  Magnae  Britanniac  appellavic. 


DE   PAttLAMENTO  EJUSQJJE 
POTESTATE. 

TN  Comitiis  Parbmentanis  pofita  eft  omnis  Au™ft3?  ab- 
JfolutTciuc  poteftatisvis.  Equidem  qnemadmodum  robur 
Angltsc  in  militia  conhftere  creditur,quia  ibi  cum  Magnati- 
bus  cartcraqueomn,  Nobilitate  Rex  ipfeadeft  ,  ita  onoque- 
pacu  rerumque  aharum  atdua  confilia  Dynafts,  puta  Equi- 
tes^rnDgeri.Nobil^tanquam  pra.ftant.or Rcijub.  pars, 


pera- 


• 


A   N   G   L   I   JB.  40* 

peragnnt.Cleri  nomine  Prcxfules  convenlunf;  mox  animam 
quaii  &  colophonem  addit  mandatum  Principi*.  Ubi  autem 
rcsin  deliberationem  apud  illosvocatacondufaq;eft.  poft 
longum  deliberandi  fpatium  fchedula  pro  more  loci  recita- 
batur,  ocinutraque  domo  rationibus  agicata%  fcoriiroquc 
ambanim  partium  calculisconprobataRcgiodemurri  aifen- 
fu  conhrmatur.  Inde  liquec,  quod  Reipublicae  Anglicanse 
admmiftratio  penes  rria  hominum  genera  ftare  videatur. 
i  (vel,dcfkience  QDafcuU  prolc^ReginamJ  cujus  nntu 

&  au&oricate  omnia  regebmtur.  i.  Rcgulo*&  Dynaftas, 
qui  Baronum  ordine  comprehenduntur.cx  qui  honore  doroi- 
norum  vocantur,  Equite*  Aurato*,  Arroigeros  ,&  reliquam 
inferiorum  Nobiiium  multitudinem.  3  Genus  ex  plcbeis 
conftat^quorum  unufquiKjut  in  judiciis,  ccnfuiis>tributis  in- 
dicendis  ipfifque  LL:  icikendi>  aucioriiatem  obtinet.  Cum 
igitur  res.  ut  di£kum,per  J^orumduorumOrdinum  calcuios 
approbacaeft ,  confenfu  Regia  comprobatur ,  &  confirma- 
tur  :  qux  vero  res  ica  geftae  funt  Principii  &  univerfi  Regni 
confuUum  &  fa&um  dicebaniur.  Qua  de  re  nullus  pc  ftea 
cniquam  oboriri  debec  quercia?  locus ,  led  quia  refcindi  am- 
pliu*  non  poceft ,  promulgatis  LL:  omnes  tenenturacquie- 
fceic,  &  Promtilgatum  firmumjftabile,  &  farjdumdiceba- 
tur,  legifquevigorem  habebac. 

ParlaiLencaria  Comitia  vcteres  Leges  jubent  efle  irritas» 
novas  indicunc,  prarfentibui  juxta  &  futurisroodum  con- 
ftituunt >  jura  &  poifefliones  privatorum  coromutant ,  fpu- 
rios  natalibusrefticuunt,  cultumdivinumfancYionibuscor- 
roborant,  pondera  &  menfuras  variant ,  jus  in  Regno  fuc- 
cedendiprsefcribunc ,  incerti  juriscontioveitias  dirimunt  t 
ubi  lege  nihil  cautum  fuic ,  cenfum  agunt ,  ccnfui &  vetli- 
galiaindicunc ,  deiiclorum  gratiam  faciunt,  attli&asrorjo- 
ruroquecrimine  perdicas  familias  erigunc*  fitae  neciique 
poceitaccm  in  eos  obtinenc ,  quosad  nujufinodidifouifitio- 
Oes  Princep^avocavcric :  verbo ,  quicquid  incenturiaiis  co- 
raitiis,  aut  Tribunitiis  populus  Romanus  eftkere  potuit  , 
id  orone  in  Comitiis  Angiicanis,  taroquam  in  cceru  qui 
Principem  popuiumque  repraeientat,  commode  tranfigicur. 
In  LL:  condendis  ,  aut  orane*  in  eandem  defcendunc 
fententiani»  aut  roajor  numerus ,  adhibito  prius  dfcniu 
Principis.  Qui  munus  aliquod  in  comitiis  obeunt,  func 
*      r     ^  Cc  1  Orato- 


f I 

y 


< 


'4of  REGIMEN  POLITICUM 

Oratores ,  Scribae  duo ,  quorum  alter  domui  fuperiori  addi- 
tus,alterinferiori,  ipfique  Arbitro.  Oratoriseft,  Schedula?, 
quse  in  Parlamento  exhibentur,verbi8  ornare  &  proponere: 
idque  munus a  Rege  vel  Regina  datur.  Scribse  funt  Parla- 
roento  ab  Archivis,  &  S«a  cuftodiunt,  tam  quae  prselo  excu- 
duntur ,  quam  qua;  propter  hominum  privatorura  utiiitates 
invulgusnonemittuntur.  Arbitriompenes  illoseft,  quos 
domini  civefqueperitiffimosLegumcomponendarum  arti- 
fices  effe  cenfuerunt ,  fuper  ej  ufmodi  negotiis ,  quae  in  fche- 
dulis  proponuntur,quaeque  illorum  judiciis  difpiciuntur. 

MODUS  HABENDI  P  A RLAME  N  T  J. 

SOlenne  quondam  erat ,  utPrincipis  juffu  per  literas  XL. 
plus  minus  dierum  fpatiointerjafto  adComitla  euocaren- 
tur  Duces,Marchiones,  Barone*  ,caeterique  (ive  Eccleliaftici 
five  Poliuci  Domini,  quibus  fuffrsgandi  j us  erat.  Quin  etiam 
refcripta  Principisadiingulos  Provinciariioa  Vice  Comites 
ablegabantur ,  ut,  fa&a  in  conventu  Provincialium  eleftio- 
ne  duorum  equitum,  hi  loco  illorum  furrogarentur,  difccp- 
tarent,  &  totius  Provincise  nominefentenciam  interpone* 
rent. 

Urbes  quoque  &  oppida  fingula  quofdam  ex  fuis  delige- 
bant,qui,  pofthabita  cun&atione,  feprimocomitiorum  die 
fifterent.Equites,qui  cauffas  Provincialium  procurant,a'ple- 
be  Nobilibufque  defignantur,  qui  ftato  die  eumin  finem 
conveniunt,Quod  fi  quisper  id  tempusabfuerit,illejus  fuum 
fuffragandi  perdidit.Numero  plebisautcm  continenturilli, 
quiXL.  folidos  in  fmgulos  annos  de  cenfu  proprioqueant 
expendere.Atque  his  in  unum  convocatis,duo,  qui  plurium 
calcuhsfucruntapprobati,  Equites  Parlamentarii  eligun- 
tur.  Confimih  ratione  ad  hoc  munus,  in  ipfis  urbibus,  munn 
cipcs  creantur.  Primo  Coraitiorura  die  in  Senaculum  fupe- 
rius  Pnncipes  caterique  Dynaftae  convenire  folebant,ubi  re 
divina  nte  fada ,  ptasfentium  nomina  in  tabulas  refcreban- 
tur:  qui  vero  vel  morbo  vel  fontico  aliquo  negotio  impeditL 
intereffeconventuinonpoterant,  ex  prafcniibus  (Tbi  alil 
quemProcuratoremeligobant:  undeomnes  perfevelper 
(wxoac  wn  fuum  adeffc  iUic  intelligebantur;  P 

Lo 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


A   N   G   L  I  JE*  r°7 

Locus,in  quera  convcnire  mos  erat,  tapetibus  &  pi&uris 
fplendide  erat  exornatus.  Solium  Regc  dignum  in  medio 
confpiciebatur.Proximus  a  Regein  demiflioreloco  fedebac 
Cancellarius*  Rcgis  Orator  &  interprcs,  Dextrum  latus  Ar- 
chiepifcopi  &  Epifcopi,  fmiftrum  Duces  &  Baroncs  claude- 
bant.Utrumque  inter  ordinem,medii  funt  conleffus  judicum 
&  illi  qui  Regi  funt  ab  Epiftolis,&  Cancellario  ab  Archivis, 
demorelaneisinfidentesfaccis,  ut  ibide  literis  hinc  inde 
mi(Tis,tum  vero  variis  controverfiis,commode  refpondeant. 
Atque  hoc Superius  Senaculum  dicebatur, i n  quo  prius  fin- 
guii ,  deinde  pro  illis  etiam  illi  quorum  vicem  obibant,  judi- 
cium  fuum  ,  confenfum  vel  diifenfum  forraula  PUt*t 
PUut  interponebant. 

Interea  Equites  munkipefque  Parlamentarii  quibocita 
vocantur  nomine,  &  numerum  quafi  CCC  aut  CCCC.  plus 
minus  hominum  faciunt,  in  aliud  conclave  yiritim  convoca- 
tur,  qui  interrogati.cujus  Provinciae  oppidique  rern  gerant, 
iilico  virumaliquem  idoneum  jubentur  eligere  ,qui  Comi- 
tiorum  rogator  lit,  coramque  Ptincipe  iifti  queat.  Hic vero. 
quihuic  ncgoiio  pratfci  debeat,  fe  modefte  velut  lmpar  illi 
nepotioexcufabat,cui  Principis  verbisCancellanusreipon- 
debat,  miusVirtutesdignisefferensencomiis,  gratialque 
pkbiagens,  quod  tam  circumfpe&um  &  prudentcm  Virum 
huicnego:»0Prxdrevoluerinc-  Poftca  Rogator  Comitio- 
rum  Regem  plebis  nomine  fupplicabat ,  ut  conclave  inre- 
riusimmunitatibus  &  prtvilegiii  antiquisperfruatur  ,ut ,  n 
liberefenten:iamdequacunque  re  controverfa  protulent, 
idipfum  k^m  Majcftas  non  a>greferat,ut  firorte  nonnemo 
in illo  cafu  deliquerit,aut  quod  dcdeceat  dixent  feteritque, 
autaliiimeolociconvocatumoffenderit,  pro  vetuftacon- 
fuetudine  pcenas  de  illo  fdruat,ut,  fi  dubium  occurrerit,  un- 
de  confilio  colioquiove  Regis  aut  Baronum  opus  fuent,  eo 
uti  liccat,  fpondet  vero  fe  curam  infuper  omnem  daturos,ut 
fidi  &  amantes  Principis  fui  fubditi  adhibeantur :  Cancclla- 
rius proeo acvifum fuerit verbisRegiis refpondct.  Atque 
his  negotiis  tranfigcndi ,  unusdics ,  interdum  biduum  abiu- 
mitur. 

Pra*er  Cancellarium  adeft  quidara  ledor:  cujus  officium 
eft  Schedaslegere,  ex  quo  appeliatur.  Qjic- 


40*  KEGIME**  POLlriCUM 

quid  enim  in  confultationem  venit,  fcripto  prius  exdpiturj 
dein,  utr um  antiquanda  fuffragiis,  an  accipienda  lex  fit ,  ia 
utramque  difleritur  partem ,  tjuo  peracto  a\ix  rurfus  Sche- 
dulse  publice  recitancur.  Quod  fi  quas femel » aut  bis  perle- 
Qascontigcrit;  adeoquejudiciisillorum  nonnihilapproba- 
tx  videantur,  (adhibita  quandoque ,  re ita exigente,  verbo- 
rum  vel  fententiarum  caliigatione  )  rogat  ab  iiJis  Cancella- 
rius,  num  tabulasca  de  re  conficcre  ,  id  eft,  in  membrarjarn 
rcferre  placeat.  Tertia  dein  vicele&afcbedulaniutuifqiie 
agitata  _ermonibus,quserit  Cancellarius,  num  rcm  fuffragiis 
committere  velint ,  &  percupere  i c  annuentibus  inquit.  En 

Legem  fuper  hac  vel  tlla  facltifpectevobiSpropofitamiO'  pro  mo- 
7$  hujus  loci  tn  hacdomo  promulgatam ,  telitujubeatu  eam  vcflro 
ionfenfufcttam  efie  &  confirmatam  an  non  f  Approbata  vel  im- 
probata  res  fu  plurium  vel  paucorum  fuffragiis.Quod  11  pro 
fuadendaLegemajorparsvicerit,fchedula_  kx*y,m\n%  b» 
verba  fubfcribir, 

SOIT  BAILLE  AUX  COMMUNS.  Indevero 
cum  opportunum  videtur  , hujufmodi  Scheduke  ad  plcbem 
perf  eruntur,qui  rogac  i  priui,  Venia  domum  in^rcffi  Comi- 
tiorumRogatoremhonorificeficcompellant  :  lufanu 
tntneOrator^  Semtortbus  Patrtbufque  audortbus  hoc  expedtr*  Rei- 
pnb:  vtdetur,  ut  hoc  veltllud  confuitum  (tum  fumma  rerum  de- 
ilgnat  capita)  legu  vtgorem  habeat,  vofaue plurtmumrogutos  vo- 
lunt,  ut  mature  ,  quid  cptvftfiofit ,  tn  commune  confulasu.  Hoc 
difto confeftim difcedunt.  Ubi vero illi difcefTerunt,operX 
rurfumfonbus  ,quid  refponfitulerint  Orator  domui  exno 
nit,  &,  n,h  aliis  negotiis  interim  diftincatur,  fententiam  illo- 
rum  fuper  il  a  Scbedula  diligencer  cxquirit,  Similictiam 
n^odo  fedens  ,n  loco  quodjm  erninentioreOrator,ex  quo  a^ 
ornmbus  confpic,  poteft  ,  fcribam  vel  potius  leftorem  fuum 
habe^cujushocofnciumcft,  uc  Schedulas vel in  pfoco? 
cilio  propofitas  auc  eo  a  Baronibus  ablcgaras,  renuncie^^^^^^ 
quidem  utnquc  dornui  poteftas  lemper  £oua  conceS  1 ' 
ludquoda,quumeflcvidebitur  pro^onere,  fcunovam  u 
gcmrogare,  fiveabrogarc  antiquam  placueric  ^ 

nJ^Zrf^ndcm  COn^e  h*c  urcbantur  ratio- 

topIumbiUrcwgpcrunt  ,illum ,  quiprimusftecic ,  audiunt, 

Uccc 


A     N     G     L     1     JE.  4©9 

licet  alius  pro  roganda ,  alter  pro  abroganda  lege  cenfeac 
QuilibetautemOratorem,  nonaliu9  alium  alloquitur ,  ne- 
que  contuetudo  fert»  aliquem  faltem  nomine  delignare, 
fed  periphrafi  uti  rnoserat,  <j»i{a*fit  dijfunfitqnt ,  hanc  vel 
tilam  adUuxtt  tn  ir.edium  rattonem. 

Qui  femei  orationem  habuit ,  quamvis  ftatim  confute- 
tur,  eodemdiercfpondere  nonpotett»  ur  ut  fententiara 
mutare  vellet.  Qnpropier  bisin  die  de  codem  negotio 
neroiniloqui  permimimeft  ,  ne  hac  occafione  duo  alter- 
cantesdiemfoliconfumercnt.  Idemfacere  poftcro  die  li- 
cet  ,  unica  tamen  tantum  vice.  Opprobriis  fe  invicem 
proftindere  ficut  non  decorum  ,  ita  neutiquam  eft  Hci- 
tum.  QGinimoobfervatumlegitut,  quod  is ,  qui  verbura 
immodeftius  aut  infolentiuf-adverfus  Principem  aut  Sena- 
tum  cffutiverit,  nonprohibitustanturaloqui,  verurxMpam 
inturrim  conf eftim  abreptus  iit.  Quapropter  in  tantacon- 
terta  multitudine,  tamque  exagitata  faepius  animorum 
dUTenftoac,  haud  tcmcrc  quifquam  intra  verba  pec- 
cabic. 

An.eridiecomitiaampliu«non  habentur  ,  Oratori  quo- 
que  nullaefl  perorandi  poteita?.  Cseterum  lccli  femelfchc- 
dula  quam  breviilimeillam  iimpliciftimequccnarrat/id  quod 
ad  cju>  pertinere  creditur  ofiicium. 

Si  populus  rem  aliquam  ratam  habet,cujus  patricii aufto- 
res  extiterunt,  tali  fubfcriptione  res  coi.flrmatnr,  LES 
COMMUNS  O  N  T  ASSENTES.  Viciilim  ii  Sena- 
tus  id  habuerit  ratum,  cujus  populusautlor  fuerir,  commu- 
mcontdtacarcakuioI.fi S  SEIGNEU  RS  ONJ  AS- 
S  E  N  T  E  S.  Qiando  Senatui  populoque  idem  non  conve- 
nit,ex  utraque  domononnulli  deliguntur,quorum  officium 
eit  fupra  propofita  quxitione  difceptare  mutuoque  fen- 
tentiasfuas  exponcre.  tum  alcer  alcerius  opinionem  ap- 

probat.  r  r  c  - 

In  concilio  fuperion  vota  fua  quihbetpro  ie  racit ,  tura 
veroillorum  nomine,  quorum  Vicerrwfubit ,  ubiCancel- 
larius  quzfivic ,  num  rcm  iurYrafiis  tentari  velint ,  poft 
renunciatam  ter  fchedulam  ,  PUatnon  vUcet ,  Singulisaf- 
fcntientibus  ,abfqueulterioredifputatione,  prout  plunbus 
placucriticaresperagitur.  InScnaculo  inferiore  nulli  five 
equiti  fivc  municipi  elefto  fufTf agium  fuum  altcri  confe- 
*  Cc  5  tcndi 


4io  REGIMEN   POITICUM  • 

rendi  jus  cft:  eorum  qui  praefentes  adfuerunt  ratio  folum  ha- 
betur,apud  quos  parsroajor  fernper  obtinet.Renunciata  ve- 
ro  bispro  more  confueto  fchedula,&  deinfcriptisconfigna- 
ta ,  repetitapoftea&  fatis  agitata ,  Orator  quaerit,an  caput 
negotii  pun&is  &  fuffragiis  decerni  velint :  cum  annuerint, 
fubiata  in  manibusfchLdulainquit.*^**^*'  petitiontacqme- 
^erint.abnuehntque^clare  affirmanto.  Tum,  quibus  Legis  prO- 
mulgatio  arridct,  Etiam ,  quibus  vero  difplicet ,  Non ,  accla- 
mant.  Quod  fi  adhuc  nondum  conftet  utra  pars  v  icerit  >  di- 
rcmptismoxfuffragiisOrator  interloquitur :  %u$  legem  fci- 
fcendam  cenfette  defcendtte>qui  &  non  ftrendam  actumbtte,  ItaiQ 
partes  difcedunt ,  &  pro  iuffragiorum  numero  Legis  poftu- 
iatio  valet  aut  refdnditur . 

Nullaautem  promulgatiodecreri,conftitutioni$,aut  Edi- 
£H  Parlamentarii  vira  forticur  ,  priufquam  utraquedomus 
aildfcm  praebuerit  •>  quin  imo  neque  fubilftere  poterit ,  nifi 
Princeps  ipfe  ultimo  confeffus  die  affenfu  fuo  iilam  confir- 
met. 

Cujufqueautem  Conftitutioniscaput  hacquafi  forma  re- 

Citatur:  Decretum  r/^&c.  Decretumefi,  &c.  fimulque  obferva- 
tur,  quod  Princep*  di&o  comprobet ,  ubi  fic  ait ,  Le  Roy  aut 
ZaRoyne  leVenlti  &  ka  confuuimaiae  habentur  Regni  An- 
gliciconftkutiones. 

Atque  haec  eft  praefcripta  fupremae  curia!  Anglicae  forma. 
A  Regis  autam  abfoluta  poteftate  dependebat,bellum  gere- 
re ,  &  fcedera  cum  hoftibus  inire.  Dein  Magiftratus  creare. 
Legesautem  fancire  &  cenfum  publicum  procurarc,  Regis 
JnParlamento  munus  erat.  Supereft  juftitiae  adminiftratio. 
Invaruit  autem  confuetudo  in  Anglia ,  ut  trcs  obfervatae  finc 
judicii  forraae ;  nimjrum  in  Comtnu  ParUmentahu ,  in  certa- 
rninefingulari,  &.mjurtdtcucenvenhbus.  Modus  fententias 
m  Parlamento  ferendx  fupra  cft  obfervatus,  five  interpri- 
vatos  vel  Principem  &  privatum  civiliter  vcl  criminaliter 
^gatur,  nihil  ab  illo  difcrcpat  modo ,  qui  modofuit  cxpofi- 


tus 


Certamina  finguTaria J3ve  duella ,  hodic  fere  in  dcfuetu- 
dinem  abierunt  jn  Anghl.Qualis  hujus  duelli  f  uerit  formula, 
jub  Normannorum  lmperio ,  explicatur  accarare  in  libello 
ihomaeDucisGloceftriaeEdvardi3.  R.  filii ad  Richardura 
^egcmjnarraturqueibi  jam  exoletaraconfoetudinem  rcpc- 

titam 


A  N    G   L   I   iE.  4i* 

tltttm  fuifle Arino  1 3.  Elizabethse  Rcginse ,  quae  tamen rem 
fine  fanguine  compofuit. 

Reliquje  vero  &ux  Judiciorum  fpecies  abfolutx  funt ,  ne- 
cjueper  appellationem  refcinduntur. 

llli  autem  qui  fcntentiam  capitalem  proniiciant.  vel  re,um 
abfolvunt,autcondemnant,  judicura  nominc  noninfigniun- 
tur  ,(edduodecim  Viri  vocantur*.  hic  mos  non  fccusincivi- 
libusaccriminalibus  obfervatur,  AcTiones,  vcl  veritis  Accu- 
Citiones  vocantur  coronse  placka,Ubi  autem  quis  cx  fencen- 
tia  1 1.  Virorum  deliquit ,  tum  ad  Principem  res  fpe&are  in- 
cipic  :  PermihTim  autem  eft  captivo,  utomnesrationes& 
exceptiones  afTerat ,  quac  adcauflam  fuam  fuftinendam  ma- 
x*unc  valent,  dumque  cauflam  fuam  agit,  atrente  &  benevo- 
le  audituf:  ubi  slKujuscriminisreuspoftulatur,  pacronuin 
aut  defenforcm  nullum  conducit ,  quem  tarnen  in  civilious 
negotiis,  puta  pro  fondis,  ceniu,  iure  aut  poiTeftione ,  etiurn 
idverfos  PiiiKipem  liqgans  habiturus  eft. 

Pr.TcipuaTribunalia&CuriseinAngliafunt,  Aula  WeJJ- 
monx/lcrtenjisy  Cunatommuntnm  placttorum^  fubfelUaRegi*  :in 
curiacommuniumplacitorum  Civiles  cauflae,  in  fubfeUiis 
Regiis  negotia  criminalia,peragebangir. 

Quatuor  autem  anni  vicibustantum  ,  qujetermini  dicun- 
tur,  Forain  Angliaaperiuntur,  inFefto  S.  Micha£lisad  6. 
Hebdoroadas,elapfo  abipfis  Natalibus  mcnfe  hebdomadai 
}.  Dieb.XVII.AFefto  Refurreaionis  interjedis  tribus  heb- 
domad:4.  perfeptiduumaSabathoS.Trinitati$. 

Judices  vero  duos  ufu  rerum  &  doftrinafpeaatiflimos 
Rex  eligebat,quorum  alter  Jujittiariu*  Prtnctpalu  Regiorufub* 
CeUtorum,  alter  Commumum  Placttofum  dicebatur. 

Subfellia  Regia,vulgo  Bancm  Rtgi**%ex  eo  appellationem 
fuam  acceperunt,quia  ibi  ipfi  Angli*  Reges  federe  confue- 
verunt,  cauifaeque  omnes  coronam  attingenteu ,  quaeque  ad 
inftantiam  Regis  fierent,  ibi  expediebantur.  In  hoc  foro  ju- 
dicat  Principalis  Anglise  J  uftitiarius,  unacum  reliquis  aflef- 
foribosj&collezisluis.  \ 
Eft  cthm communtum  Placitorum  Curia  ,  in  qua  dijudican- 
turprivatorumhominumIites,exquacunquejun5  partena- 
tar.ldeoautero  fic  dicTa  eft,  quia  exacTae  Legum  municipalm 
adminiftrationi  fubfervit.  UUForoprincipalis  (utconfue- 


1! 


1 


211  REGIMEN  POLTICUM 

ludofert)  Jn/tttiar>444  communium  hU+i$orum  aracum  tribllfi 
affeiroribuspraeeft.Ad  Legem  ferviente*  quorum  pro  Regii 
arbitrio  m  ijor  minorqne  r~it  nmn  :i  u> ,  oiimei  Sacrainento 
obliganturad  pr^ftandaro  operam  &  confilium  confuko- 
ribus  luis  in  hae  curia  litigantibus. 

QuemadmoHum  autem  Romani  Maglftratum  jutfa  & 
mandita  pcrli&ores ,  vindores  ■  accenfofque  (uos  exeque- 
bantur,  ita  foienneeft  apud  Anglosplerumque  per  Vice- 
Comicem  resexecutioni  mandare.  Vice  Comes  aucem,  qui 
Comitaccis  procurationem  fufcipic  ,  nihil  aliudcft  ,  quara 
Qnasftor  Provincia?  :  ad  iilius  pertinet  oflutom  ,  omnia 
ve&igalia  capere .  &  acceptorum  raciones  in  Fifcum  red- 
dendasexpeditashabere.  Filci  autem  perpecuus  &  ftabi. 
lisiocuseft ,  inquemcenfuum&  redituura  Principahum, 
xamexmacrimonioprovenientium  ,  quam  aiiunde  obve- 
nientium  ,  ut  funt  telonia ,  vecligalia  ,  decimse,  quinta?  ju- 
rifdi&iones ,  capitationes  cVc.  referuntur. 

Rationibus  autem  reddendis  praefunt  tribani  scrarii.  guo- 
rumfublmperio  Rationales  conftituuntur.  Sed  illi  prasci- 
puum  hoc  in  «egotio  Jocurn  obtinent  ,  dicique  poflunc 
Juridict  R*nomlci  Angli  :c  vocantnr  Barones  de  Scaccario. 
Incereosqui  prsefunf  eft  Tribunus  ,  aut  juridicos  ,  racio- 
nalis  primus,  vel  Baro  primarius ,  una  cum  aliis  fibi  aiii- 
dentibus,  Cancellario  Scaccarii,  camcrariis  duobus,  Procu- 
racore  Generaii.  Supreraus  Anglise  Q^ajftorauc  Tribunus 
«rarii  raaximus  caeceiis  prseeft  omnibus  ,  ilii  demandata 
curaeft  pecunias  pubiicas  Thefaurumque  Regiura  culto- 
diendi.  Habec  aucem  plurimos  miniftros  *  qui  iplius  in  hoc 
oegorioobfequiumobfervant  Cancellarias  Proquaeftoreft. 
&  curia2  praefidet  ,ex  cuj  us  arbitrio  nonnulli  officiarii  etiam 
dependenc.  Tribunusserarii,  vel  Baro  Principalis,  de  caufils 
omnibus  ad  hanc  curiara  f pe&antibus  cognofcic ,  reliquog 
cres  Barones  aflcflbres  babet.ProcuratorGeneralis  vel  sera- 
rii,  jusquodcunqueadRegempertinetf  tuetur,  locacio- 
num  formulas  ,  pctkionum  ,  cauflfarumque  omne  ge- 
nusqaacin  hoc  devoivuncur  foram  cognofcit.  Adhsec  alii 
funtprocuratoreslicious  infcrvientes.  Reftant  duo  moni- 
tores  (  Pipacnimirumdifti )  clerici  duo  ,  decimarura  6c 
primidarumduo  Monicorcs  Archivis,a?rarii  praMunt  ,  de- 
crcea&  judicuraplacita  ubulis  excipientes.  Unus  Principi, 

fuprcmo 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


A  M  G  L  I  A.  4fj 
fupremo  Qu?ftori  aher  fervit.  Clerici  Pipse  chartaslocatio- 
nura  componunt  ,  illiinfe  rccipiunt  ratione*  Vice  Comitis 
co^ijputandas^accipiunt  quoque  literarum  obligationesrfunt 
pr:*terea  alii i rhViales  qui  ptcunias  colligunt  &  numerant. 
Millas  hic  taciamud  illas controverfias quae  in  hoc foro tra- 
ftantur. 

Licesautemomnespromore  Legum  Anglicanarum  decl- 

dunrurex  Duodecim  virorura  fententia. 

Diciturautem  Viee  Comes  quiComitatusprocurationem 
fufcipit  :  quod  ii  aliqua  mulcta  pecuniaria  cuiquam  in  hac 
Ciirta  iniicta  eft,  &  non  folvitur,  Vice  Comitis  eit  illam  Fi- 
de  bonacolligere&inFifcumreferre.  Vice  Coroiti  fubcft 
\  icariu>&  appuritores  ad  illius  nutum  parati.  Quando  fa- 
per  fad  controvcrfiaeft,  nequccerto  de  rc  conftat,  ad 
Vice  Comitem  eolociubifunduseft ,  de  quo  lis  orta ,  for* 
rouladicfca  VENIRE  FACIAS  ablcgatur,  tum  codem  mo- 
do  ALUS  PLURIES  ,  aut  DISTRINGAS.  Si  cicatus 
coniuraax  fit,  Vice  Comes  poteftatem  habet  ejus  t>ona  pi- 
gnori  accipere.  Is-etiam  Etunarchu  in  conventibus  qui  fingo- 
li>  annj quadrantibuscelebrantur  adeft  ,  tum  indicibus  qai 
dicYi  funt  I  tn$rantes  ,t/Witerin  Provincias,  facientes»de  car- 
ccris  cuftodia  &  pcena  capitis.  difponit. 

Di£tum  antea  eft  dc  duodecimVirh  cujusordinis  &  ftatus 
in  Repub:  fmt.  Quamvis  antem  duodecim  Viri  appellenrur, 
utilntXVI  XX.  autintcgerXXIV.  numerusparum  rcfert, 
pauciores  efle,quara  duodeciro.  Inquifitio  legitiraum  cft  per 
duodecim  Viro.-  judicandi  genus. 

InaftionibusCivilibus ,  qviseex  Dominio  aur  contracTa 
aut  pofleffionedefcendunt ,  ubi  qui  inquifitionem  confti- 
tuunt  comparuerint,  uterque  lingantium,contraqaerolibet 
aat  quofcunquevoluerit,  e;:ceptiones  prolibituintenderc 
poteft  Diciturautera  coram  judicibus  teftiraoniam ,  non 
pro  more  j 4f§  civilis ,  fed  p i iblice,  ut  duodecim  V iri  modb 
aat  judices  ,  partcfque  intelffgant  ,  fed  qui  circumftant 
omnes.  Mox  teftis  interrogatoriis ,  premitur  ab  advcrfario 
vel  caufidico  propolitis ,  ut  hominem  pudore  afficiant.  Id 
quodcontra  Caefareurn  jus  videturefle ,  quamvisCicero- 
nis  &  Quintiliani  temporibus  non  inafitatum.  Cui  res  , 
poft  factam  ioquifitioocm ,  adjudicata  eft ,  illos in  prandio 

acci- 


,1 


t 

( 


4T4  REGIMEN  POLiriCUM 

acciperefolet  ,  quod  partem  mercedis  habet  ,  illi  autem 
duodecim-Viri  omnesex  eodemcomitatu ,  exeademcen- 
tutia  effe  debenr^  ubi  vel  fundus  ,  de quo  controverfta  nata, 
vel  rei  domicilium  cft. 

Comitatus  autem  partes  ,  prodiverfa  loquentium  con- 
fuetudine,alias  habentapellationes,H*/3<fo^«i»Xa/£*w,R<i- 
fum,  \\;*pentach$i4m.  Centuria  (  vulgo  Hundredum  Jparseft 
Comitatus  interdum  decima,interdum  duodecima.  Cuique 
centuriaefiveHundredoduo  aflignantur  ConftabuUrit  pra;- 
cipui ,  qui  in  reliquos  inferiores  imperium  exercent.  Ab  Ei- 
renarchisifti  conftabularii  deliguntur.  Habet  &  quseque 
curia  Bailivum  five  Praetorem  fuum  qui  vei  per  Domi- 
numaliquem,  fi  poteftatem  obtinuerit ,  aut  per  Vice-Co. 
mitem  confticuitur. 

Mirumforlan  videbitur,  quod,  cum  Anglia  omnis  in 
XXVI.  Comitatus,  &quilibet  rurfum  Comitatus  in  Cen. 
turias ,  Centuria  denique  in  Parochias  diftinguantur,justa- 
men  un^  in  loco  hoc  eft ,  inaula  Weftmonafterienfi  folum- 
modo  dicatur ,  idque  ftatis  temporibus  vixanni  quadran- 
4  tem  artingentibus,  adeo  ut  nonnemini  haec  fufpicio  ani- 
mum  incedat ,  pariim  juftitiam  in  Anglia  exercefi.  Sed 
fcienciumeft,  omnes  juris  ambages  inAnglia  ,  &fruftra- 
trices  dilationes  remotas  effe  :  Equidem  Populus  sequali 
gaudet  juris  diftributione  ,  in  qua  eadem  eft  divitum  & 
pauperum  conditio  ,  neque  poft  latarn  fententiam  per- 
niiffa  eft  provocatio.  Adha?c  curias  minores  habent  ,  in 
quibus  lirespofluntexercere,  infinguliscomitatibus ,  tri- 
busquibufque  hebdomadibus.  Negotia  quse  XL*  folidos 
nonluperant,  Vice-  Comes  ipfe  ,  &  in  centuriis  aliqui- 
bus  Baihvi ,  dirimcndi  habent  poteftatem. 

PrxdiorumetiamDomini,  proarbitrio  fuo,  idfibiha- 
bentconceiTumPrivilegium,  utapudillos  in  forofuo  ju. 
oiciano,  quod  Curia  Baronis  dicitur,  hujufmodi  controvet. 
iiajqutfdamexplicentur,  ibj,  qui  DominuniHlum  agro. 
rumfuorumrecognofcunt  Juperfafti  Veritate  inquiranti 
quae  lnqmfitio  Homagtum  appellatur. 

Eft  etiam  in  Anglia  dies  legitimus  ,  Angllce  UR*  aut 
L«  vod*y,  idem  autem  eft,  ac  fi  diceres,  juridicus  dies.  Lonei 
auteni  tempons  confuetudine  vel  Regis  gratia  prarfcriptus 
quoobiequu  facramentum  nominefcegioexigeretur ,  fide- 

juflbrum 


A     N     G     t     1  /E. 

iufToramnomlnacapercrihir^  qmprofidefua  fatifdarent 
confpiratk>nesdeferrent,pugnas,  homicidia  denunciarent* 
panis  ccrevifiaeque  bonitaiem  explorarent ,  &  rcliqua  menl 
furaru  genera  examinarent.  Hic  nomen  venitCuria<fci#5# 
quaB  bis  iingulis  annis  ftatus  haberi  folct  temporibus. 

Cum  in  caufis  capitalibus  judicium  inftituitur  ,  trium 
conditionum  Miniftri  qui  illis  praefint  eliguntur ,  ut  Einnar- 
eh*  ,  Homtctdii  Zfutflores ,  Confiabuhrii. 

Ex  majorum  autem  minbrumque  Gentium  Nobilibus 
puta  Ducibus ,  Marchionibus  ,  Baronibus  ,  Equitibus ,  Ar- 
migeris,Generofi$,  Jurecofrultis ,  aliifque  fpe&atse  Vir- 
tutis&  prudentiaj  Viris,  qui  intra comitatum  incoiunt.  Ei- 
renarchd  deliguntur  ,  quandoque  etiam  primores  ex  Nobili- 
bus,  honoris  gratia  ,  nonperunura  aliquem  Comitatum, 
fed  per  univerfam  Angliam  ,  ad  id  mnnus  vocantur.  Id  verc* 
obfervatum  eft ,  ut  pro  Principis  beneplacito  ,  ficobi  cora- 
raodumvifum  ,  a  poteftatercmoveantur.  Numerusillorum 
non  fuit  femper  $(]uali>;fed  pro  occafionetemporisau&ior, 
modoremiflior.  Interhos  in  cadem  delegatione  nominan- 
tur  nonnulli ,  qui  ob  fingularem  fldem  in  numerum  de%ue- 
r um  reponuntur  ,ut  conftitutismandato  xl.  vel  xxx.  Ei- 
renarchis,quidam  Selectiores  dc  numero  Quorum  adhibiti 
funt.  Talis  autem  eft  Delegationis  forma  :  %uorum  no* 
A.  B.  C  D.  E.  F.  unum  eflevoluraus. 

OrEciumautcm  Eirenarcharum  hoccft,  ut  ad  farum  r 
latronura  ,  crronum  injuriascompefcendas  ,  confpiratio- 
ncs ,  vim ,  congrefTus  iliiciros ,  aliaque  id  genu9  maleficia 
coerccndadefignentur.  Penesfllorum  poteftatem  eft,  p3. 
cis  Reique  publicae  perturbatoresin  carcercm  conjiciendi  v 
conftabuiario  aut  iVice  -  Comiti  mandandi  ,  ut  eos  dedu- 
cant,  Carcerum  cuftodi  cuftodiat,  &  in  conventibus  ju- 
ridicis  fiftat.  Solent  autem  quatcr  in  finguios  annos  conve- 
nire%  nimirum  quolibet  anni  quadrante,  utin  maleficia  y 
tumvcrocrimenftcilionatusdiligcnter  inquirant.  Eftau- 
tcm  cx  ofrrcio  Vicc  Comitis,  vel  laltem  Vicarii  ejus ,  qua- 
tuor inquifitlones  xx  i  v.  Virorum  ingenuorum  centuriatim 
colligere,  &  unaminfuper  e fingulis ,  quse  grandis  inqui- 
fitio  dicitur ,  per  univerfum  Comitatum  cogere.  Illi  poft- 
quara  convcncrunt jure  jurando  adiguntur ,  in  haeretico* 
inquircndi>tu  vero  proditorcs^latroncsjficarios,  homicidas» 

monciae 


#9  REGIMEN  POIITICUM 

monetse  adulteratores ,  repetundfcruroreos ,  &c.  Quodfi 
quemculpasobnoxiumcognoverint,  ipfi  ultro  deferunt, 
ubi  caput  accufationis  a  Eurenarchis  proTribunali  Seden- 
tibusprimuro  relegitur,  quodfi  illisfuper  veritate  criminis 
conftiterit ,  hoc  unum;dorfo fchedulae  adfcribunt  BUU  vera% 
hoc  eft  fcriptum  verum ,  aut  accuf*ttojuft* ,  vei  teus  e(l  y  qui 
accufatur  tbt,  qui  hic  arguitur  ,  delatus,  vel  judiciopoftula- 
tus  dicitur.  Forma  accufationis  eft  talis  :  Incjuiraturpro  Do- 
mtnoRege.  Quodfi crirocn non fatis liquet ,  mfcribunt  lgno- 
txmus.V  t  reliquas  hic  obfervari  folitas  judicii  confuetudines 
miflasfaciamus,  hoc  addendtm  eft,  qnod  faepe  ex  juiTu 
Regis  Eurenarcha?conveniant,ut,  ii  bellum  ingruat,  vi. 
deant  ipfi  nequid  Refpub.  capiat  detrimenti ,  interdum  ut 
niiiitumcopiasconfcribant  ,luxum  in  veftibus  coerceant, 
prohibitos  ludos  reprimant ,  male  otioforum  folutam  in  ta- 
berniscerevifiariisHcentiam  circumfcribant,  errones  cafti- 
gent,  Verbo,  quicquide  Reipub.  commodo  fit,  procu- 
rent.  Soletetiam  Princepsadinfolentiam  vulgi  reprimen- 
dam  ^ftatis  tempore  articulos  quofdam  proponere,&  apud 
Eurenarchas  deponere ,  qui  in  partes  Rcgionis  fibi  deman- 
datas  Kegis  mandati  implendi  caufla  fecedunt  ,  poft  ali- 
quod  tempus  rcdeunt ,  Principemque  de  orrnibus  certio- 
rem  reddunt.  Atque  haec  ratio  cavendi  ne  fubditi  pee- 
cent » quam  ut  peccantes  puniantjir ,  maxime  Reipub.  fa- 
lutaris  eft ,  paocistamen  obfervatur. 

Dicenda  nunc  quaedam  de  homtctdti  Qudjlere.  Is  ex  Nobi- 
litim  minori  clafle  eligi  folet  9  non  plane  LL  :  ignarus  , 
libivero  homicidium  commiflum  eft,  ftatim  cadaver  in- 
fpicit,quodneminihumarepermiflum  eft  ,  antequamab 
ipfo  viium  fuerit ,  fi  tale  quid  contingat ,  exhumanrjum  fta- 
tim  mandat*  &examinifobjicit ,  roox  Duodecim  Viros 
Vijuramenticogit,  utpronuncient ,  qua  ratione  tam  le- 
thale  periculumtrucidatus  adiverit,  Hi  poft  xx.  aut  xxx. 
dies  demumremelius  cognita  fententiaro  dicunr.  Modus 
cogendi  duodecim  Viros  ,  cadaverque  infpiciendi  tum,  fen- 
tcntiae  proferendae  in  pubiica  piatea  peragi  folet. 

SucceduntC**(/?46«/<rii  quicuftodespacis  dicebantur.Hi 
majoreolim,  quam nunc dignitate fuerunt ,  quorum,ut 
credi  poteft,  parfuit  cura  Eurenarchis  dignitas  atqueau- 
ttoriras.  Horumofficiuraeft,  ut  illos*,  qui  tumultum  & 

turbas 


A  N  G  L  I  M.  4*i 
turbas  excltant,  rixantesab  armisrcvocare,  utquc  paccm 
Regiam  colant,  co^ere,  tumvero  furti,  homicidii,  alio 
rumque  icelcrum  reos  vel  iufpeclosdeprehenderc^&quod 
plus  cit,in  a?des ,  alicnas  ut  lontem  inquirant,  intrare, 
fubcuftodiaretinere,  ctoncc  Eirenarchjeexamen  inftitue- 
rinr. 

Ifti  autem  Conftabularii  Anglice  Headboroughs  dicli  & 
alibi  Tithingman  di&i ,  illis  non  (unt  diflimiles  ,  qui  in  vicis 
GailicanisConfules  vocantur.  Solent  autem  creari  in  curiis 
Dominorurr.  fuorum  qua?  Utle  dicuntur :  in  illo  autem  orfi- 
cio  pleramqiietoturo  triennium  vel  quadriennium  agunt. 

Quomodo  vcoconventusjuridici  celebrari  &incauffis 
criminalibus  reorum  cognofci  foleat,  vid.  Thomas  Srai- 
thiusinRepub.  Anglicaedefcript.  c.  xxvi. 

Dicendum  nunc  eft  aliquid  de  peculiaribus  fuppliciorum 
malis,  quac  fontibus  irrogari  folent ,  &  nullibi  praeter  quara 
io  Angliacognitsefunt.  # 

Si  maritum  uxor interfccerit ,  viva  concrcmatur. 

Sidominum  fervus ,  crati  fuperimponitur ,  &  ad  locum 
i  uppiicii  deducitur. 

Siquis  Venenum  propinaverit ,  in  mortem  concoquen- 
dusdatur,  ipfe  veroconatusvel  venenointerficiendi  >  vel 
infidiandi  nifi  morte  fecuta  capitalis  non  eft. 

Equuleoaliquemtorquendum  fubjicere ,  ut  inter  cohfef- 
fionem  ctimcn  eliciatur ,  moris  in  Anglia  non  eft.  Quodii 
reas  in  ipfo judicio  fateatur ,  Duodecim  Virorum  fenten- 
tiamnon  (ubit ,  fi  fadum  inficiatur,  nihil  obefle  poteft  < 
quod  priusculpam  agnoverit.  Angli  vero  non  tam  mor- 
tem  horrent  ,qnam  leviflimumctiam  tocmentigcnus.  Per- 
antiqaa  ctiam  apud  Anglos  fanftioeft ,  ut  fi  in  carcerem 
conje&ura  aliquem  equuleo  fubjiciat  carceris  cuftos  *  mor- 
te  tanquamcriminisparticeps  puniatur.  m 

CriminisL2efEMajeftatisreis,graviirima  Pcenaolim  im- 
ponebatur.  Primum  fuipendebantur ,  viventibufque  vifce 
ra  eximebantur ,  cervicefccuri  amputata ,  divitis  in  4.  par- 
tcsmembris,  &  diverfis  in  locis  paloaffixis. 

Quod  appellationes ,  provocationes ,  que.  fententiam  la- 
tamrefcindant,  fpeaat,vid.Thom.Scunh.l.  3.  c.  1. 

Illse  autem  variae  Appcllationes,  provocationetque apud 
alias  Gentes  frequentes ,  in  Anglia  locum  nuiium  habent * 
*  Dd  *ed 


A\ft        VETVS  POLITICUM 

fed  lata  fententiaconfeftim  abfque  ullo  appellationisbene- 
ficio  executioni  per  Vice  Comitem  mandatur.  Qjodli 
Daodecim  Viri  fontem  abfolverint  ,  non  modo  veibisin- 
crepantur,  fedin  cameraftellata,autinSenaculo  refpon- 
deretenentur.Refertauclor,  quod  noftra  memoria,  Eiifa- 
betha  nondum  iruperante  ,  Duodecim  Viri  in  carcerero 
conjefti ,  &  magna  pecunia  mulctati ,  alii  etiam  ignominia 
publice  affecYi  fint ,  quod  rcum  aliquem  propter  induttas 
probationes  non  pronunciaifent.  Id  quod  tamen  pcenae  ge- 
nus  Anglis  durum  >  &  quandam  Tyrannidem  iapere  vi- 
fum  eft. 

Eft  etiam  in  Anglia  Forum  quod  Curia  Camerac  Stellata; 
vocacur  ,,quale  alibi  Gentium  non  reperitur.Huic  Camerae 
ftellatse  nomenob  feneftrarum  multitudinem  datum  eft  t 
InhocForo  finguiis  hebdomadibus ,  Mercurii  &  Veneiis 
Diebus  conveniunt  Barones ,  &  quotquot  a  Sanclioribus 
coniiliis  Principisfunt  ,  abhoranona,  ad  undecimam  uf- 
que.  In  hoc  de  illis  judicium  fit  qui  vim  aiiquam  contra 
aliosexercuerunt ,  cujusdelicYimilites  laxius  quam  milita» 
ris  permittit  difciplina,  viventes,poftulari  folent.Qui  autem 
huic  judicio  prsefuntin  hocForo,  funtfupremus  Anglias 
Cancellarius ,  Quaeftor  ,Coniiliariiomnes,  Barones,&c. 
^  ln  dicenda  fententia  major  judicantium  pars  minorem 
vincit. 

Negotia  autcm  ,  quae  iri  hoc  Foro  fieri  folent ,  per  fta- 
tutadcfiniuntur,  hujufmodifunt;  Virginum  impuberum 
pneter  parentum  aut Tutorum  confenfum  abdu&io ,  falf  a- 
rii,  literarumadulteracores,nobiliumcalumniae,  feditio- 
num  rumores ,  turbarum  &  tumultuum  conventicuia,  frau- 
dis ,  dolique  mali  archite&i ,  &c. 

Curialq-ioque  Pupillorumin  Anglia  claraeft  ,  ubi  Tu- 
tores  tutela?  adminiftratje  rationem  reddunt  pupillis ,  poft- 
qnaadoleverunt,atutelaautem,ni(lexaftispupilli  xx.  an- 
nis ,  nemo  eft  liber.  Ita  autem  confuetudine  in  Anglia  rece- 
ptum  eft,  ut  dominus  ille ,  a  quo  pupillus  prxdium  habet,fi- 
mul  atquede  obituparentiscertiorfaausfit,manu  illico  io 
corpus  pupilhinjiciat,pra3dium  occupet,cujuscommda  ad 
lpfumfohdepervehiunt,  abfqueeo,ut  rationesadminiftra- 
tioms  referat,  modo  pupillum  educaverit.  Acceditinfu- 
per  i  quod  faminas  x i  v.  annos  natas  j  u venibus  xx  i .  anno  - 

rum 


A   N    G    L   I   JE.  419 

rum  uxores,in  matrimonium  dent,  quod  fi  1 1 11  matrimoniura 
oblatum  contrahcre  renuerint ,  pretium  vel  valorem  dotis> 
aut  donationis  propter  nuptias  pertolvere  coguntur,  cujus 
ccitimatio  ex  valorc  prnedii  dependet.Ex  hoc  fonte  nonnul- 
li  pravam  Nobilium  educationem  provenillc  volunt,  mo- 
dumqueillum  Tutelarum  planeimprobant,  qui  velhancob 
cauilam  maxime  eft  improbandus  >  quod  mortuo  patre  non 
proximoconfanguineo  tuteladeferatur,fed  praediidomino, 
Regi,Reginseque,Duci,Marchioni,aut  cuivis  alteri  propola; 
vel  emptori. 

Hujus  autemFori  pracfes  eft  Pupillorum,&  emancipatio- 
numcuftos. 

Orficiarii  funt ;  pupillorum  Procurator ,  curatorrationar'tu4% 
qudtlor ,  Scrtba  ,duO  Prcturatores  communts ,  wfertons  mtntftrt% 
nuntih  apparitores.  Is  autem  eft  Procurator ,  qui  titulum  & 
jus  Rxgium  defendit.  Curator , qui emancipationes  confir- 
mat  Rationariuseft,  qui  praeeft  fubducendis  rationibus ,  & 
citationum  formulasexplicat.  Quaeftor,  qui  pecuniasFifco 
applicandas  colligit.  Scriba,  qui  attajudiciariaforiliteris 
coniignat. 

Negotia,  quae  in  hoc  traftantur  foro  ,  funt  ex  tutelis  nu- 
ptiis,  fuppetiispupillorura,  &  demandata  illis poiTeflione 
provenientia.Quando  autera  juftam  setatem  haercs  declara- 
vcritjemancipationera  fuam  perfecutus,  tnm  clientclam  fu.t 
coram  Principisdclegato  agnofcereillum  oportet ,  &  prx- 
rnium  Domini  privati  figilli  perfolvere. 

Curt*  Ducatm  Lancaflrenjis  etiam  ad  Regem  fpettat ,  in 
qua  a&iones  in  perfonam  &  in  rem ,  quas  fundos  Ducales 
quoquo  modo  attingunt,  difceptantur. 

Hujus  fbri  praefcs  eft  Canceilarius ,  affidentibus  procura- 
tore  Ducatus,FifcaU,icriba,curatoribusquamplunmis,du(>. 
bus  procuratoribus  communibus,  rationariis  aliquot,  Adiel- 
foribus&jurifconfultoRegio.  Hi  omnes  fuis  certis  detun- 
guntur  officiis.  Praeter  fuperiores  curias,  etiam  alia  ett  LtM* 
lorum  fupplicum :  In  hoc  foro  omnc  genu«  querelarum  pro- 
ponitur,  cui  nomen  cft  Paupemm  &  Indtgenttum  Fon ,  appel- 
latur  quoque  curia  confcientiae.  Huic  prxfunt  libcllorum 
fupplicum  Magiftri  duo,qui  fecundum  bonum  &  x  quum  dr 
judicant,  &tam  jus.Csfarcuro, quam municipale fequun- 

tur-  Dd2  Cum 


4xo        V  E   T   V   S     POLIT    I   C   U  M 

Cumvero  etiam  politici  ftatus  non  leve  fulcrum  fit  ci- 
vium  matrimonium  lecundum  LL  :  bene  confticutae  RLei- 
pub.  initum,  opera?  pretium  f d&uri  ,  fi  Angha:  Civium 
matrimoniaillorumque  Leges  hic  loci  connoiabimus. 

Ec  Primum  quidem  in  Anglia  obfcrvatur  ,    ut  peracti 
nupciarum  folennitate,  quodcnnque  uxoresacquiiiverint , 
idmaritisomne  acquiratur,  five  a?s  fignatum,  argemum, 
aurum  carlarum,  gcmmas  ,  &c  Uxoribus  neque  mariti 
rcs,  nequefuas  donare  aut  alienare  licet.  In  boni*  mobi- 
libus  ,  conftante  matrimonio  ,  ju?  nullum  habent,  nifi  quale 
fervi,  autfilii  familias  peculium  fibi  vindicant.  In  quibus 
fiteftamentonihillegetur  ,nihildebetur ,  qucmadmodnm 
ncque  filio  ipfi .  Cnetera  penes  executores  funt,  fi  teftamcn- 
tum  fuum  aut  voluntatem  ultimam  condiderit.  Londini  ta- 
men  ,  &  in  aliis  prsecipuis  Vrbibusinvaluitmos,  ut,  ftatim 
acaliquis  diem  fuura  obierit  ,   ipfius  bona  omnia  in  cres 
partes  dividantur.  Funebribus  impenfis  &.Lcgaiis  triens 
jmpendicur,  trientem  alterum  uxor  fuum  facit  ,  Tertius 
deindetriensinterliberospercapitadiftribuitur  :  quareibi 
loci  ultratricntem  aliquid  legare  fasnon  eft.  Si  verotefta- 
mentum  nullum  fcripferit,dedu&is  fanebribus  impenfisre- 
liquum  inter  liberos  diftribuitur.  Lege  quoque  raunicipali 
cautum  cit ,  ut,  fi  qui*  inteftatusdecedat,  tumjudexlocior- 
dinarius  per  piivilegium  aut  longi  temporis  pra?fcriptam 
confuetudinem  ,  def uncli  bona ,  \  iv.ua: ,  puero  aur  confan- 
guineo  proximo  ,   pro  ratis  portionibus  adminiftranda 
concedac.  y 

Cvrterurauxoresmaritorumpoteftatiitafunt  obnoxiae  , 
utnon  folucompletisnuptiarumfolennibus/in  manu»  ipfo- 
rum.  bonaharum  perveniant.fed  patrisquoque  ,  quampri- 
mum  Vironupferit,gentifquecognomen  iiiico  amittat  & 
maritorum  aftiimat ,  quafiin  folum  externa*  familiae  tranf- 
plantataeflet.  Quod  li  adalia  vota  tranfeat  ,  fempcr  no- 
mencumViromucabit.  Quod  fi  etiam  Bironi  aut  Equiti 
nubat,  quodconnubium  ipfi  titulum  Domina?  paric  ,  etfi 
deinde  ignobilisipfam denuo  uxorcm  ducat ,  Dominaeta- 
men  appellationem  femperreiinebic. 

Quamvis  autem  in  manu  &  poteftate  Viri  uxor  fuerit, 
minivnecamen  velut  inergaftulo  conclufa.  libercate  fuaex- 
cidic,  qaodinltaliavelHifpania  fieri  folec.  Cura  autem 

Jomefti- 


A   N   G   t   I    je.  .4*1 

domefticarum  rerum ad illas fpcOat ,  Viri  Legibus  &  armis, 
domcfticifque  negotiis.  operam  dant. 

Cum  Viri  ex  lettuli  decumbunt  morbo,  uxores  occafione 
illaconimode  uti  norunt.U&oqueaffixos  maritos  blanditiis 
permulcere  norunt ,  ut ,  cum  nihil  in  bonis  maritalibus  fibi 
-cx  jurevindicent,  ex  donatione  Virorum  fuorurri  univerfa 
poflideant.  Alicertamen  Londini  ufu  &  moribus  recepiu  ett, 
Qnodfi  u^or  ex  haeredltatefundum  aut  prxdium  ftcum 
adnuptias  adferat,ejus  ex  afTefilius  natumaximushaeie^fit, 
aut  interfiliaspercapita  diftribuitur.  Obtinuit  etiam  mos, 
quod  Y  undum  dotalem,  auc  aliunde  empturo,  viro  diftrahen- 
di  nulla  permifla  fu  poteftas ,  ut  ut  mulieraflenfum  adhibue- 
rit:Siprolesnullaex  illoconjugionafcatur  praedium  ad  pro- 
ximo>  hxredes  ex  jure  nuptiali  devenit.  Reliqua  jura,  quas 
adcafus  nuptialesfpectant,alii$  de  ftudio  prolixius  tra&ata, 
hicomittimus  Pauca  tamen  de  libcris  Anglorum  fubjicien- 
da  fuy.  Hi  quaro  primis  ex  F  phebis  exceflerunt,  &  ad  pu- 
bertateoi  pervcnerunt ,  pcculium  fuum  donandi ,  venden- 
di,  aliud  ernendi,  plenum  jus& poteftatem  hahcnt.  Nul- 
lutetiameftin  Anglia  Em&ncip*uoni$  iocus,  neque  fuorum 
btudu»*  di  $ncffictofote{i*Mtnio  t  nequt  pnttrttorum  Ubttorum 
non  em*nc>f>*terum  quereU.  Extracauflaro  matrimonilnullua 
citliberosemancipandimodus,  qu3requid  fit  adoptiovel 
arrogatioin  Anglia  oefcitur.  Supremayoluntasliberum  roo- 
licurus  dc  rebus  fui*  mobilibus  difponeodi  permittk  arbitri- 
ura,  neque  vcib  ad  ilias  Legesteftamenta  facientes  adftrin- 
nuntur ,  qjibub  L  L :  civiles  uti  folent ,  fed  illa ,  jure  mih- 
taricondunt  In  rebus autem foli .  id eft, infundislegandisj 
ratio  admodum  ett  diverfa.  Equidem  patre  diiunfto ,  ad 
filium  natu  maximum  fundus  pertinethxreditanus ,  reliqui 
filiifiliarquedehareditatenihH  capiunt,  md  ipfw  viveme 
-    '  *  *■        j   aut  in  tettamento 


adhuc  patre  aliquid  fucric  donatum  , 
fcripto  fmnaco,  coramqne  teftibus  irau.iu ,  «^» — 
Qum  fic  QLJamquara  verojureordinano&  mumcipaliprar- 
diorum',  umveriuro  jus  ad  filium  natu  maximumperveniat, 
inquibnfdamtaroen  Angliac  partibus  aequo  jure  fihi  omnes 
ha/rcditateraadeunt  :  quod  jusin  plerifque  Cantnlocisufi- 
tatumeft,  &  Gavtlhnd  vocatur.  Inquibufdamcontralous 
filius  natu  maximus  ornnem  accipit  hcjrcditetera. 

Dd  3  P"uf- 


1M  ' 


■ 


:! 

m 


^»*  s  c  o  t  i  m. 

Prlufquam  hoc  membrum  concludamus,facienda  eft  men* 

tlO  de  Forofpirituali  &  Ecclefiaftico(ut  vocant)quodC«ria  Chri* 
fianttatu  appellatur. 

Notari  autem  debet,quod  in  4  potifllmum  cauflarum  ge- 
neribus,  Archiepifcopi ,  Epifcopique  peculiarem  fuam  for- 
ciantur  jurifdiftionem,nimirum  in  teftamentis  &  Legatis.in 
decirois  &  funeralibus ,  in  nuptiis,  adulterio  aut  fornicatio- 
ne,ad  ultimum  in  iis  demumomnibus,  qusead  ordinem  & 
cjecus  Ecclefiafticum  confervandum ,  &  Religionem  ftabi- 
liendam  pertinent. 

Quamobrem  hsec  negotia  in  ipforum  curiis  pro  more  Le- 
gum  civiliumaut  municipalium,percitationem,libellum,li- 
tis  conteftationem,teftium  examinationc,exceptiones.  &o 
expediuntur,  fuofque  Advocatos ,  Adfeflbres,  ordinarios 
Commiflarios  habent,quae  tamen  longe  a  forma  j  udiciorum 
fuperius  expofitorum  difFerunt. 

^  Nam  fi  teftamentum  adulterinum  aut  fuppofiticium  efle 
dixero  »a&ionem  in  curia  Ecclefiafticaproponere  o^ortet, 
ii  rem  aliquam  mihia  teftatore  Legatam  petiero  ,  id  ipfum 
obtinet.Adeo  diftinfta  eft  utriufque  jurifditiio,fuifcjue  qua- 
fl  finibus  forum  alterum  ab  altero  divifum. 

Curia  autem  ha?c,  perinde  atque  cxtcrx  omnes,  autiori- 
tatem,imperium,vim,ac  jurifdidionemfuamfoli  Regise  de- 
betMajeftad.  Atque  hsecilla  RegiminisPolitici  forma  eft, 
quae  fub  Elifabetha  Regina  fequentibufque  duravit  tempo- 
ribus,id  quodThomasSmithin  fuode  Repub.Angl  libro  te- 
ftatur.  Jam  agendum  nobis  effet  de  Statu  Politico,qui  nunc 
fub  Proteftore  Cromwellio ,  in  Anglia  eft :  Verum  cum  in 
hanc  ufque  horam  certi  quicquam  deillo  haberi  nequeat, 
quod  de  hoc  conftituendo,  nunc  demum  ,  convocatis  Parla- 
mentis  agatur,  hanc,  hujus  loci  materiam  ,  de  rebus  his  cer- 
tiora  documenta  natii.diflidentium  caulfas  procul  habentcs, 
in  aho  collocabimus  peculiari  loco. 

cnnpSnC°Tl£  REGIMEN, 
SUPERIORIS    TEMPORIS,EX  CAM- 
D£NO,  ALIIS  Q^U  E. 

T>  EfpublicaScororumpariteracAnglorumproxime  pne- 

Rex- 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQu 
Images  reproduced  by  courtesy  of  ihe  Biblioleca 
CFMAGL.  2.6.152 


R    E    G    I    M    I     N\  4i| 

Rex  fccundum  illorum  confuetum  loquendi  morem  di- 
rcftus  erattotius  Dominii  Dominus ,  Regiamque  iuam  au- 
cloritatem  &  jurifdicVionem  in  omncsRegni  fui  ordines  tam 
Ecclefiafticos,  quam  civiles  exercebat. 

Proximus  a  Rege  fuit  ejus  filius  primogenitus  ,  qui  Prin- 
cepsScotiac  appellabatur ,  &  peculiari  jure  Dux  fuit  Rot' 
fay se ,  Scotiacque  Senefcallus.  Reliqui  vero  Regis  liberi  ab- 
folute  Principes  appellantur. 

Inter  Nobilesolim  erant  ampliflimi  &  bonoratiflimiTha- 
ni,qua?dicViominiftrum  Regium  denotat.Exhisfuperiores 
dic Y\  erant  Abthanes>  &  inferiores  UnderThanes. 

Hic  Magiftratus  (dicente  Buchanano)  cenfus  omnes  Re- 
gioscolligebat.Atque  qui  oliin  Thanii  nanc  vocantur  Stuar- 
ti ,  pierifquein  locisScotia?,ficetiam  Ab  thamus  jam  Stuar- 
tus  Scotiae  appeliatur. 

At  verb  hsec  nomina  pautatim  exoleverunt ,  ex  qoo  Rex 
MalcolraustertiusComitum  &  Baronura  titulosexAnglia  a 
Normannis  acceptos ,  Nobilibus  bene  merentibus  detulit. 
Novi  igitur  tituli  honorum  nunc  in  Scotia  invaluerunt ,  ha- 
betqueScotiaperindeac  Anglia  fuos  Duces,  Marchiones, 
Comites,  Vice-Comites,  Barones. 

Ducis  titulum  primus  in  Scotiam  intulifie  diciturRobertus 
Ill.Circaannum  falutisM.CCCC.  Marchionumautem  & 
Vice  Comitum  titulos  Jacobus  VI.  Rex  Scotia?.  , 

Atque  hi  Nobiles  majorcs  cenfentur,habentque  locum  & 
fufFragium  inCoroitiis,  Parlaraentariis ,  &  peculiari  Lordes 

appeiiatione.  . 

InterNobilesrainores  primum  occupant  locum  Equires 
Aurati  qui  celebriore  fokmnitate  quam  ullibi  crean  folent, 
publicaque  Fecialium  voce  denunciantur. 

Secundura  tenentlocum iili.qui  Lairds cV  Baronesfimpli- 
citer  vulgo  vocantur ,  quibus  nulli  ohro  accenfebantur ,  mli 
quiirarocdiate  jerrasa  Rege  incapita  tenuerunt,&  jus  rur- 
carum  babuerunt.  ,  ^ 

ltii  qui  clarioribus  familiisnati,  nullo  autem  certo  honore 
infigniti  (anUCentUmen  vocantur.  mL.*- 

Reliqui  oranes ,  utique  Cives ,  Mercatores ,  Artifices  &c. 
plebiannumerantur.  , 

SequunturForajuftitis.&Tnbunalia,  ubi notandum ; 

primum  prsecipuumquc  tara  digniiatequara  poteftaie  eile 


4*4  S   C   O   T  \'JE 

ordinum  Regni  conventum  >  qui  eodem  ac  apud  Anglos 
nomine  Parlamenti  vocatur  eandemque  abfolutiiTimam 
habetau&oritatem. 

Conftat  autem  ex  triplici  ordine  ,  Viris  Sacris  ,  Epifcopis 
nimirum ,  Abbatibus ,  Prioribus,  tum  vero  Dominis  tem- 
poralibus ,  puta  Ducibus ,  Marchionibus ,  Comitibus ,  Vi- 
ce  Comitibus  ,  B^ronibus,  &  DelegatisCivitatum  ,quibus 
nonitapridem  etiam  adjunftierant  pro  fingutfs  Cornita- 
tibus  duo  Delegati.  A  Rege  autem  pro  ejus  arbitrio  indici- 
tur,certoteropore,  antequam  habeatur  prsefinito. 

Ubi  convenei  unt,& concilii vocati  cauflae  a  Rege&  Can- 
cellarioexplicatse  funt ,  Sacri  Domini  feorfira  Octo  feli- 
gunt  ex  Dominis  Temporalibus ,  Domini  Temporales  pa- 
rirertotidemexSacrisvulgo(5piricualibus  )  lnde  illicon- 
jun&im  oclo ,  ex Comitatuqm  Ddrgatis ,  totjdemque  ex 
Burgorum  delegatisnominant.  Hi  rumerum  XXX  II. 
conficiunt,  &  Domini  pro  Articulis  appellati ,  cum  Can- 
cellario ,  Thefauri  Praefedo ,  privati  ligilli  cuftode,illo  Re- 
giaSecretis,  &c.  fingula  qua?  ad  ordines  referenda  pro. 
ponuncur,  adroittunt,  vel  rejiciunt,  Regi  tamen  prius  com- 
municata  admitTa  ab  univerfo  ordinum  conventu  fedulo 
excuciuntur ,  &  quae  pro  fufFragiorum  numero  comproban- 
tur\  £cgi  exhibentur ,  qui  admoco  fceptro,  fe  confirmare, 
vehnfirmarcpronunciat ,  quod  iialiquid  Rcgi  difpliceat, 
primum  deletur. 

In  Scotix  Comitiis  fine  impetrata  a  Canceilario  Venia 
nemini  loqui  licec ,  non  fecus  ac  apud  Polonos  Comitiorum 
^emP°rcinc?«ventuNobiiiumobfervarifoIet,  ubi  Mare- 
Jcnallus  cuilibet  feorfim  loquendi  perroittitpoteftatem. 
f  M^-S  p)mitlorl,m  in  Scotia  nihil  habet  populare.  Viginti 
rere diebusedicitur  ante  Comitia  patlim  omnibus ,  ut  Ma- 
giitro  Rotularum ,  quaiftiones  proximo  conventu  ventilan- 
das,antecertunidiern  fcriptUexhibeant :  eas  Rex  priva- 
tim  examinet ,  &  quas ,  vifum  fuerit,  Canceilariofuo  tradit, 
to  Comiciis  roponendas,  reiiqux  fupprimuntur.  Quod  ii 
quisaiiain  rcm  ad  ordines  detulerit ,  ftatim  a  Canceilario 
wonetur  ,  nmiam  hujufmodi  quarftionero  a  Regc  fmOk 
^pr<)batam.  fum  veroLeges  dc  hisrcbusad  ordines  larae 
Reg,cxhibentur ,  ,Ue  fceptro  infignft  quod  illi  a  CanceT- 
larjjporngicurhcecdicerehabetneceirc.      *  * 

EGO 


R    E   G   I   M  E   N;  4*1 
EGORATA  HABEO  QJJ  £CU  N  Q^U  E 
IN  COMITIIS  HISCEt  ACTA  SUNT. 

nam  fi  qiid  Rcgi  difpliceat ,  id  antc  folet  deleri. 

Proximum  aParlaoiento  cft  Collcgium  Juttitise  five  ut 
vocant  Tbi  utfon  ,  quod  Rex  Jacobus  V.  Ann.  cb.  to. 
xxxi  1.  adformamParlamenti  Parifienfisinftituit,nimirum 
ex  PraMide,  xiv.  Senatoribus,  vi i.  Eccleiiafticis  ,  toti- 
dem  Laick  (His  poftca  fuit  adjunftus  Cancellariut,  qui  pri- 
mum  obtinet  locum ,  &  cjuinque  alii  Senatores )  tribus 
Scribis  primariis  ,  &  Advocatis  quot  Senatoribus  vifum 
fuerit. 

Jusautemnon  fecundumjurisRigorem  ,  fedex  bono& 
a?quo  dicitur ,  idque  fingulis  per  hebdomadcm  diebus ,  ex- 
Cepta  die  dominka.  InterjecVis  tamen  temporibus ,  quibus 
feritur  &  metitur,  tum  enim  juftitium  &  judiciarise  rela- 
xanturcurae.  Judicant  veroex  Statutis  Regni  Parlamen- 
tariis :  ubi  autem  ilia  dcficiunt ,  ex  jure  Caefarea 

Habenturetiam  inferiora  in  fingulis  Comitatibus  fora 
Civilia,  in  quibus  Vice-Comesaut  abeo  delegatus  jusln- 
coli*  dicere  iolct ,  de  ejetrionibus ,  intrufionibus ,  daronis, 
debitis ,  &  a  quibus  ob  iniquitatem  aut  arTinitatis  rationem 
nonnunquam  fit  appellatio.  llli  autem  Vicc  Comitcs  plc- 
rique  funt  haereditari.  Scotorum  enim  Reges  perinde  ac 
Angtorum,  ha?reditariosolim&  perpetuos  Vice-Comitcs 
jnftiruerunt,  quofibi  praecipuos  beneficiis  obftringcrent. 
SedAn^li  ,  ex  his  magna  profpicicntes  incommoda,  con- 
ftietudinem  iilam  mutarunt.  Habentur  etiam  Fora  Civilia, 
a  PrsetoreinFeudis  Regalibus.  Qui  Regis  munificemiaRc- 
galium  potituseftdignitateminliberisetiam  Civitatibus  & 
Magiftratibus. 

Scatura  Regniin  ccrtum  ordinem  redigi  curavit  Malccl- 
mu*.  Mackenct ,  ejus  nominis  fecundus  ,  ex  quibus  hi  Mini- 
OriRegii  provenerunt,  Cancellarius ,  Juftitiarius  ,  Camc- 
rarius,  Sencfcallus  >  Conftabularius,Marefchallus,Vice  Co- 
mitesCoronatorum.Poftea  Rex  Davidejusnominis  primus 
LL.  Scotiae  quatuor  Hbris  ad  imitationem  quatuor  Librorum 
Inftitutionumjuris  Civiliscomponi  &  publicari  mandavit 
A.  C  1124.  Quibus  fucceflu  temporis  plurcs  accdlbrunt 
coIUftioncsaJoanne  Skenaeo  editae  &  notis  illuftratae. 

Dcjure  vero  Scotia:  operac  pretium  cft  ipfum  Regem  Ja- 

Dd  5  coburu 


\ 


J 


1 


4i6 


s  c  o 


I  /E 


le  iilius  tertia  audire,ubi  ad  Parla- 
mentum  ica  inquit.  Nullum  proprmmScouejuAeft,  f**iJ*m  h*- 
jm  popuh  muntapatt  vulgo communt  dtclo  reffondeat.  6ed  totutn  ■ 
quantum  quantum  eft.e  trtpltctconftat  genere.Nam  untverfumtU  < 
ludjm  teicndt,  pofftdendt  domintt  &  catera  hujusgenerts.Canceila - 
rtatui  Angltadebemm,  ubt  tquitas  nonjurts  dtfcep: atto efl ,  majora 
funt  tnternosverborum^quamrerjumdtvortta.  Jacobm  prtmm,  a- 
pud  Vot  educatm,leges  AngUcasin  Scotiamfcrtptas  fecum  tnvexit. 
Setundum genmfactunt ftatuta  Regni,  quacemttiorum  aHa  nomi- 
nantur.lbtentmiUu^uthtcvobu  regandarum  Legumjm  eft%  quas 
Leges  \amvobu  ictbtt  excutere^  nequeenim  fpere  ampltws  tn  ea  Re- 
pub.  Vos  hofpitesfore.  Nec  diffiteor.precipuum  effe  hujm  untonu  opm 
utrtufque Kegni  interfe ftatuta  conciliare,  Terttum  genm  efte  Jure 
Ctvtliycujus  tntroducendi  aucloreratjacohm^uintm  ,  inflxtuta 
fipud  nos  ptrpetue.  curtataa*tlliu4  imaginem,quam  inGal/iatpfavi- 
eterat.  Horumeft^  in  omnicontrovcrfia  CivtU  jus  dtcere.Nectamtn 
cmnia  ut  in  Gallia  ad  JuruCtvtlu  amufftm  extgunv.nam ficonftet, 
fintts  ftatuia  advtrfartfton  datur  JurtCivtlt  Ldcm:  &  ^rafes  Cu- 
riafi  officium  facit,ubiqueflio  in  noftrojure  deeidttur,jmsCivile  ncn 
mudit.Tum  demum  apud  eos  JurtCtvtit  locue  eft^ubt  municipale  de- 
ficit. 

Fora  etlam  funt  quae  the  Commijfariat  vocant,  quorum  fu- 
preraumEdenburgihabetur,in  quo  coram  quatuorjudicibus 
agitur  dc  rebus  teftamentariis ,  j ure  Beneficiorum  Ecclefia- 
fticorum,decimis  divortiis,&  caeterisid  genus  Ecccle/iafticis 
rebus:  in  cseteris  fere  fingulis  Regni  partibus  ad  ha?c  finguli 
funtjudices, 

IncriminalibusprimariusRegisJuftitiarius  forum  fuum 
Edemburgi  plerumque  habet ,  quod  munus  jam  aliquamdiu 
geflerunt Comites  Argathena» ,  quos duos  vel tresjurifcon- 
f  ultos  delegant,qui  de  capitalibus  cognofcunt,aut  que;  mern- 
brorum  mutilationem ,  aut  univerforum  bonorum  amiflio- 
nem  inferant,&  hoc  in  Foro  reopermiflum  eft,etiam  in  Lse- 
faeMajeftatiscriminefibi  adfcifcere  advocatum,  qui  fuam 
cauflamagat. 

Adcoronam  Domini  Regis,&  illius  juftitiarii  pertinet  cri- 
tnen  lsefae  Majeftatis,  item  crimen  occuitationis  fraudulofa? 
thefauri  placitum  de  pace  Domini  Regis  infrafta ,  homici- 
dium,  raptus,incendium,  crimen  falfi,  vel  defalfamenfurai 
falfacharta  jfalfamoneta&.fi  quse  funt  fimilia,  qua;  ultimo 
puniuntur  fupplicio,  aut  membrorum  detruncationc. 

InftU 


inci 
cqe; 
fto 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  ihe  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


#    R   E   G    I   M   E   N.  4t7 
luftitiarii  ctiam  in  criminalibus  nonnunquam  Rcgiaau- 
Soritate  ad  hanc  vel  illam  cauifam  particularem  cognofccn- 
dam  conftituuntur. 

Vice  Comites  etiam  in  fuis  territoriis  &  Magiftratus  in 
Burgis  nonnullis  de  homicidio  cognofcunt  ( fi  homicida  in- 
tra  lpatium  XXlV.horarum  deprehendatur)&  ajuratoribus 
reum  perafrum,  extremofupplicioafficiunt,  verum  tempo- 
re  illo  elapfoxaufla  ad  juftitiariumRegium  veldelegatos  re- 
rertur.  Eodem  etiara  privilegio  nonnulligaudentNobiles, 
contra  latronesin  ipforum  jurifdicYionibus  deprehenfos.  Utt 
&  de  furtiscognofcunt,fecundum  Leges  Davidis  primi. 

Sunt  etiam  qui  hujufmodigaudent  regalibus,  ut  in  crimi- 
nalibusiutrafuos  liroites  jurifdi&ionem  exerceant,  &  in 
cauiis  nonnullis  intra  ipforum  terminos  habitantcs  a  Regio 
jultitiariorevocent ,  cautione  tamen  interpofita  utexlege 
jus  adn  iniftrent. 

DE  VETERI  FORMA  IMPERII  APUD  VE. 
TERES  HIBERNOS,  SECUNDUM 
JACOB.  \VAR,EUM. 
IN  ANTIQUITATIBUS  HIBERNICIS. 

r^Urante  Pcntarchia1 ,  ubi  qui  potentiflimus  Regum  fuit, 
*~AotiusInfulae  fibi&rripiebat  Imperium,vulgoque  Rexdi- 
cebatur ,  &  quibufdam  Rex  Regum  ,  cui  fummam  Imperii 
cjereri  Reges,vel  reclius  Reguli permiferant,tam  belli  quam 
pacis  remporibus.  Praedifri  vero  Reges,quodGiraldusCam- 
brenflsTopographiae  Hibernicdift.j.  c.45.  teftatur,  non  ali- 

tujnicoronuttonii  joUnnttate>  nec  tnuntitonu  facramentot  nec  jure 
htredssariCyvelaltqiia  fuccejftonis  proprietute,  fedvi  tantum  &  ar- 
r?.uf ,  tottui  infuU  Monarchiam  obttnutrunt ,  &  fub  more  Kegni 
gubernaculm  fufceperunt. 

Hacc  quoque  habet,paucis  mutatis,liber  niger  Ecclefire  S. 
Trinitatis  Dublinii.Quandoque  veroetiamduofimul  Reges 
in  eodeoi  Regno  imperabant.  Quando  vero  illa  Pcntarchia 
cceperit,  expeditum  fatis  non  eft,  fuifle  tamen  illam  a  Chri- 
fto  Domino  feculoquinto,conftatHoc  tamen  notaridebet, 
paucos  fufflc  illorum  Regum,ante  Anglorum  adventura  in 
Hiberniam  fubHmrico  1.  qui  non  aliqua  violenta  morte 
perierint. 

Equi- 


I    M   E   M     P  O   L   I    T.  ftc. 

Equidemquemadmodumolim  apud  komanos  Galbam 
fuftuiitOtho,  OthonemVitellius,  &  Vitellium  Vcfpana- 
nus  ,  pari  ratione  multos  e  Regibus  illis  Hibernicib  ijui 
prsedeceiTorum  fuorumccedemanus  fcedaverant,  pcena  ta« 
lionis  crudeli  morte  fuftulit. 

Fuitautem  fup-rioribus  Seculis  Temoria  five  Tambra 
quamhodieTarahdicimus,  inMidia,  Regia  eorura  erat 
praecipua :  Ibi  Fefta  folennia  &  Comitia  olim  ftatis  tene- 
bantur  temporibus.  Dc  hisin  rerum  Hibernicarum  Anna- 
libus  frequentior  fit  mentio.  Mirum  fane  videtur  ,  quod  de 
barbaroritu,  quoTirconallenfes  olim  fibi  Rcgem  creare 
folebant,  tradit  GiraldusCambrenfisTopograp.  Hibern- 
dift.  3.  c.  25.  E/l  $gttur$nhorealt(dic\t\[\c)  &  ultenon  Vlto- 
n$4 parte  >  fcit$cet  afuU  Kentl  cuntiGent  qu*dam ,  qua  barbaro  «i- 
wn$t  &  abominabth  r$tu  fib$  Regem  cteare  fotet.  Colle&o  $n  unutn 
univerfo  terr*  tlltut  poputo  ,  $n  medto producttur  jumentum  c*ndi- 
Uutn  ,  ad  quod  fubhmandut  ille ,  non  $n  Frtncipem*  fed  tn  beiluam% 
non  in  Ktgtm  ,  fed  tn  exlegtm  coraen  emntbus  betttaltter  uccedent% 
nonm$nu*  tmprudenter^quam  impudenter ,  fe  quoque  befltam  prc- 
fitetur^fr  flattm )umento$nterfec\ot&  fruftrattmtn  aquadecoflo% 
tneadem  aqua& baineumparatur  ,  cut  infiJens ,  ducarrtbut  tiltt 
fibiallatie,  c$uumfiante populofuo,  ty  convefcente  comedtt $pfelDe 
jurequoque  quo  Uv*turynon  vafe  aliquo  vel manu,fed  ore  tantum 
£trcumquactue  haurtt  O*  bibit.  i^utbuA  tta  t$te,ncn  recle completts, 
Kegnum  tlltm  &  Dom$n$um  ejl  confirmat**m.  C^terum  funt  qui 
aflerunt ,  aliquos  ex  familia  O  Brienorum  folenniter  admo- 
dum  Reges  Hibernise  fuifle  creatos,  accoronaaurea  redi- 
mitos.  Scorfim  veroin  Hiltor  ii*  Hibernicislegerc  eft ,  Do- 
natumO  Brien:Ann  Dn  MLXV.  peregrinationem  Romain 
ufque  fufcepifle ,  &  raajorum  fuorum  coronam  Regiam  fe- 
cum  detulifle.  Haclenus  di&um  eftde  Regibus  Hibernicis, 
qui  vixerunt  ante  Anglorum  ingreffum  fub  Henrico  Secun- 
do:  Nonnullos  veroquamvisfubditos  etiam  poft  Anglorum 
adventum  Regio  nomine  gavifos,&  Reges  fuifle  appellatos 
ab ipfis  Anglia:  Regibus  palam  conftac.  Atque  ha?c  de  Regu- 
lis  antiquioribus  dixifle  fufficiat,fi  quam  cupido  plura  fcien- 
di  habet ,  confulatV.  C.  Joann.  Seldenumin  operedetitu- 
lis  Honoris. 

5  T  A* 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQu 
Images  reproduced  by  courtesy  of  Ihe  Biblioleca 
CFMAGL.  2.6.152 


REGIMEN  OIRERNU, 


STATUS  POLITICUS  REGNI  HIBER- 
NIAi  RECENTIORIS  HUJUS  TEM- 
PORIS  ,   EX  CAMDE  N  O. 

"P  XRegulorum  Hiberniae  variis  f.multatibus,  pravifque 
1—  aemulationibus,  HenricusSecundus  Anglorum  Rexoc- 

cafionem  arripuit  ferioquecumProceribus  AngliseAnn, 
folutibcbcL  v.  conlliia  agkavit  de  Hibernia  cxpugnan- 
d3 ,  in  ufum  Fratris  fui  Guilielmi  Ardegavenfis,  fed  hxc  res 
ex  Coniilio  Matris  ejus  Matildis  imperatricis  in  aliud 
tempu>dilataeft.  Poftea  ergo  coaftis  copiis  Henricus  I L 
in  Hiberniam  trajecit  ,  &  A.  C.  cb  b  lxx  l  i.  infuhe 
Principatumobtinuit.  Tum  omneimperium  fuum& pote- 
ftatem  in  illum  ordines  Hiberniaetranftulerunt,  jam  indeab 
Joanne  Anglorum  .  Reges  Hiberniae  Domini  vocati  funt, 
Donec  Henricus  VIII.  in  Hibernicis  Comitiis  Hibernia? 
Rex  ab  inful.x Ordinibus declaratus effet.Hoc  autem  Regni 
Hibcrnie.  nomcn  &  titulus,pontificia  au&oritate  confirma- 
tafuerunccumMariaReginaann  clD  Io  l  y.  RegniAn- 
glise  nomine  obedirntiam  pcr  legatos  Reyios  Pomifici 
PauloIV.  detuliflet. 

Ex  quo  autemHibernia  Anglicijuris  fa&a  eft  ,  Reges 
Angliae  Proreges  ad  regendam  roiferunt  Rempubl.  quo3 
primum  Cuftodes  J-liberniae,  deinde  proarbitrioHlbernia* 
j uftitiarios ,  locum  tenentes ,  &  Deputatqs in Codicillis  vo - 
carunt  Jive  literis  patentibus,  quibuaillisau&oritas  &ju- 
rifdiclio  mandatur*  Haecfanefuitampla&  Regia,  utpotc 
cui  annexa  erat  poteftas  bella  gerendi,pacem;componendi, 
magiftratus&  munia  omnia  praeter  paucula  conferendi,cri- 
H)ina(exccptol£fa2  Majeftatis )  remittendi,  Equites  Au- 
ratos  creandi.  Hrc  literse  patentes,  cum  quisiniret  Magiftra- 
tum,publice  prselegebantur ,  &juramcnto  coramRegni 
Cancellarioprsftito,  gladius  qui  pracrercbatur  in  manus 
tradebatur,  Deininfoliocollocabatur ,  adftantibus  Regni 
Cancellario ,  qui  funt  a  Sacro  confilio  Regnique  Proceri* 
bus»  cum  Regearmorum,  fervientead  arma  &  aliis  ho- 
norariis  adroiniftris.  Nec  alitis  fanc  eft  in  toto  Orbe  Chri- 
ftianoPro-Rex  qui  propiusad  Regiam  Majeftatcm  ,  five 
jurifdi&ioncmjfivcau&oricateuaj  coroicatuia  &  apparatum 

fpcftes, 


4J0  R   E    G   I    M    E   N     P   O   L    I  T. 

fpeftes>accedat.HicinConciliohabet  RegniCancellarium, 
Thefauri  Prxfeaum,  &  alios  ex  Comitibus,  Baronibus,  E- 
pifcopisjudicibus,quiafancliori  funt  confilio.Nam  eoiltem 
plane  habet  Hibernia  ordines,quos  Anglia,nimirum  Comi- 
tes,Barones,Equites  Auratos,  armigeros. 

Nunc  quaedam  de  Foris&  TribunalibusHibernise  dice- 
mus.  Summum  Regni  Hibernia?  forum  Parlamentum  eft, 
(juod  pro  Regis  Anglias  arbitrio  a  Pro  Rege  indicebatur>& 
diilblvebatur :  &  fiimperanteEduardoII.  Sancitum  eflet,ut 
iingulis  annis  Parlamenta  in  terra  Hiberniae  tenerentur.  Ju- 
ridici  etiam  conventus  ut  in  Anglia  quotannis  habentur ,  & 
quinque  funt  Tribunalia,nirnirum  Camera  ftellata,  Cancel- 
laria,Bancus  Regius,Bancus  communium  placitorum,  fcac- 
carum,  fiveFifcu&Regius.  Suntetiam  juftitiariiaflifarum, 
miiTipriusadaudiendum&determinandum  proutinAnglia» 
&  lrenarchaeinfmgulis  Comitatibus  ad  pacem  confervan- 
dam.  Habet  etiam  Rex  iuum  ad  Legem  fervientem  procu- 
ratorem,iiveattornatum  generalem,&  follicitatorem.  Sunt 
etiam  in  remotioribusProvinciis  ad  jusdicendumGuberna- 
tores,ut  in  Connathia  primarius  Commiflarius,  in  Momonia 
praefes  dicitur ,  quifuoseNobilibus  habentaffeflbres  &ju- 
rifperitos  qui  tamen  finguli  Proregis  nutum  refpiciunt. 

Iifdem  autem  communibus  LLquibus  Anglia  regicur,Hi- 
bernia  quoque  adminiftratur,ha2cenimin  Sacris  Regni  fcri- 
niisinveniuntur.  Kex  Henrict*»  Terttu*  anno  RegntXU.ma>/aa- 
vtt  Iuftittartofuo  Hth*int*,ut  convocatu  Anhieptjcopu,  Epifcopuy 
Barombus  &  mtUtibws  tbtdemcoram  tu  legt  faciat chartam  Htgu 
JoanntSiquamlegifcCiti&  jurari*  magnatthue  Htbernt4tde  legibud 
&  confuetudintbus  Anglu  obfervandts,  &  quod  Leges  dlas  teneant 
&  obfervent, 

Parlamentariac  etiam  ,  fivc  ftatutorum  ut  vocant  Leges 
Angliae  ufque ad  Henrici  VII.  tempora  in  ufu  erant.  Anno 
enim  Regniejus  X.  illaeftabiiitae&confirmatseerant ,  au- 
cloritate  Parlamentaria  in  Hibernia  ;  fed  jam  demum  fua 
habuerunt  ftatuta  Parlaraentaria.  HosprseterCiviles  Ma- 
giftratus,  etiam  unum  habent  mihtarem  nimirum  Mare- 
lchailum  ,  cujus  maximus  eft  ufus  tam  ad  militum ,  quam  ad 
rebelliumCqui  fubindefuisnegotium  facefllmt,)coercendam 
iiiiolentiam.  Atquehocmunusolim  BaronesMmty  exAn- 


R  E  G  I  M  E  N    B  I  B  E  R  N  I  JB.  4U 

glia  haereditarium  tenuerunt :  Rex  enim  Johannes  hoc  otii- 
ciurnhseredicariojurehabendumillisconceHit,  his  verbis: 
Jobtnnt  Marefchallo  dtdtmus  &  concejftmus  ,  pro  homagto  &  fer- 
vtttofuo  ,  Marefchalltamnoftram  lottm  HtbernU  ,  cum  omntbus 
pertintntiis.Dedimus  &  et  pro  homagio  &  fervitiofuo  C*ntredum% 
tnquo  fitm  tft  vtUa  Kilbunnit  habenda  fibi  &  htredtbus fuu  ,  dt 
nobis  &  haredtkus  noftris.  Ab  hoc  ad  Barones  de  Morley  ncla  ftfii 
defcendtt. 

Eft  autern  Marefchallo  fuus  Submarefchallus  di£his(Pro- 
voft  Marefcall )  &  aliquando;etiam  plures,  pro  rerum& 
teraporum  difficuhate,qui  fuam  circumfcriptam  fubMagno 
Hiberni^figillocuminftru£rionibusexercentaudoritatem. 

Ratioauiera  jurisadmraiftrandiinter  mere  Hibernicos 
h«c  cft. 

^  Magnates quorum  nominibus  qaarta  vocalis  ob 1  cminen- 
tiam  &  excellentiam  pra?ponkur,ut  O  -  Neal  O-  Rorck  O- 
Donell,&c.&  ceteri  qui  praefixum  gerunt  Af**.jus  fuum  ha~ 
benc  peculiare,quo  in  fuperbiffimo  vivunt  doroinatu,  &  iu 
fubdicoru  fortunas  tributis,exa£tionibus,itapro  libitu  graf- 
fantur.ut  fubillis  fubditorum  longe  miferrima  fit  conditio. 

Habent  quoquehi  Magiftratus  fuos  juridicos,  quosut 
Gothi  fuos  Bellaginos  dixerunt ,  Breahans  vocant,  hi ,  in- 
dovtum  fane  bominum  genus  funcftatis  quibufdam  diebus, 
edicoaliquo&  praecelfocolle  ,|  vicinis  inter  lkigantes  jus 
dicunt.  Coram  hisadrores ,  querula  voceinjurias  fibi  illatas 
exponunt ,  Rei  vcro  inficiatione  fa&um  negant,ifi  in  f urto 
manifeftocomprehendantur  ,  autreddendum  ,  autraul&a 
penfandum  pronunciant.Habent  etiam  hi  Magnates  fuos 
Hiftoricos ,  quorum  officium  eft  res  geftas  dcfcriberc,  Me- 
dicos ,  Poetas,  quos  Bardos  vocant  ,  &  ciiharcedos  1  his 
(ingulisfua  funt  affignata  prxdia,  &finguli  funtinuno- 
quoque  cerritorio  e  certis  &  fingulis  familiis ;  nimirum 
Breahani  unius  ftirpis  &  nominis,  Hiftorici  alterius ,  &  fic 
decaeteris,  qui  fuos  liberos  five  cognatos  in  lua  quilibet 
arte  erudiunt ,  &  femper  fucccilbres  habent.  Jus  vcro  ha> 
reditarise  fucceffionis  apud  hos  magnatesnou  obfervatur, 
fedquiexprscipua  aliqua  familia  ,  viribus,  cliencelis  & 
audaciavalidior  1  domioatum  quadam  Provincialium  fa- 
dioneaut  ele&ione  fibi  arripit,  demortui  filiis ,  ncpoti- 
busi  &faoguineproximiscxclufis:  &  ^arbaris  ceremoniis 


in  folio  faxco  ^fibdSc^oljocampr, 


nioliolaxco,  luD  cue  twiwwiiiui  ,  ~   . 

icgcquadam  (Taniftrisdicunt )  fuccefloretiam  al.quundo 
dclignatur ,  qui  Tanift  nuncuparur ,  quidam  autumant  hcc 
vocabulum  a  Danis  cfle  mutuatum,  apud  quos  ut  apud 
ScptcntrionalesBritannia  incolasThane ,  pro  viro  Nobili 
Regifque  miniftro  diu  in  ufu  fuit. 

DE    OPULENTIA,    POTENTIA,  RE- 
DITIBUS,  ET  VIRIBUS  REIPUB. 
ANGLI^. 

REgni  Angliae  opulentia  ,  cxeo  praeprimismagna  judi- 
cari  debet,  quod  foium  in  omnibus  psene  ProvinChS 
habeat  fcecundiflimum ,  quodomniahumana;  vitae  necef- 
faria  &  jucunda  producat  bona ,  exceptooleo  &  vino ,  li- 
cet  vinum  aliquando  produxifle  dicatur. 

/£ftimari  quoque  debet  b  metalloi  um  copia ,  q«arn  frc- 
quentiflimse  vense  protrudunt,  quorumtamen  nodiiiflimu, 
aurum  ,  &  argentum  parce  ,  csetera  verb  $  ut  rcrrum , 
ftannum ,  &plumbum,  largiterprofert. 

Tertium  confpiciturex  tenuiflimarum  lanarum  ingenti 
copia,  ckpanniflcio,  quodibi  locorum  fupra  modumflo- 
ret,  &  quidem  adeo *  ut  nullaalia  per  univerfa/n  Europam 
Regiomeliores  miniftret  pannos,  cjuorum  hodie  copiam 
illorum  incredibilis  commendat  induiiria,  qux  tamen  his 
publici^  Regniturbis  ingenspaflaeft  detrimentum.  Accedie 
quarto  commerciorum  opulentia,  quam  variae  &  ex-  difli- 
tis  orbis  partibus  adfcd  e  merces  indies  augent. 

Quinto,  navigandi  peritia,  &  navalium  fociorum  navi- 
umqueftupenda  copia ,  ad  opes  Anglicc  augendas  plurimu 
faciunt.  Hac  racione  flt,  utexAnglise  Reipub.  in  omnes 
propemodum  Mundi  partesnavesexpediantur,  cua»  maxi- 
moinftitorum  qusertu. 

Sexto  ,  ex  auri  argentique  copiaingens  Anglia?  acccdit 
lucrum.  Equidem ,  quamvis  utrumque  ibi  parcilfimc  nafca- 
tur*  maximatamenhic  eft  aureorum  atque  argcntcorurn 
abundantia  nummorum,  &  fuperioribns  annisobfervaturn 
eft  ,  intraquinquenniummonetss  Regice  cufise  fuifleaurea 
que.  dam  numifmata  ad  pondo 6 1. 1 4. argentea  vero  3 1 1.384 
Adhxc  in  Angiia  non  folum  Nobilium,  fed&plebejorum 

ades 


ret 
iit( 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courlesy  of  ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


POTENTIA    ANG  LI^  41f 

sedestantam  habent  argenteae  fupelle&ilis  frequentiam  ,ut 
increciibile  fane  videatur.  obfervatumq;quotannis,fupra  25. 
millia  librarum  argenti  in  nova  prorundi  opera.  H«c  Ut 
perennet  copia,  caucum  eft  Legibus  Rcgni,  neullum  aurum 
aut  argentum  e  Regno  tfferatur. 

Denique  ex  immenlis  multorum  privatorum  opibus :  natn 
vix  ullum  aiiud  Regnum  opulentiores  mercatorcs  &  infti- 
toresalic  ,qui  heredibus  knVinufuatas  relinquant  opes>!non 
raro  ad  centum  milla  librarum  fterlingeniiuto.  Quidam 
opibusfuisadfummasemergunc  dignicates  ,  &  Baronum, 
Comitum  ,  aiiorumque  lupremorum  Honorum  titulos  fibi 
comparant. 

Porro  quodpotentiam  Regni  vel  hodie  Reipub.  fpec~rat> 
illa  non  maleseitimari  poteft  exfitus  opportunitate  pariter 
ac  firmitare.  Equidem  cum  intra  infulam  hoc  claufum  fit  Re- 
gnum,dirficile(uadi?um  hoftibusrelinquit.  Cccternm  quam- 
viscommodo>multos  habcat  portus  &c  aditus  ,  hi  tamen 
contra  omnemingruentemexternam  vim  ita  funt  muniti» 
utorones  hoftiiesdeftioationes  facileeludant,  infupcrquod 
mare  undique  ambiens ,  seftibus  reciprocis  tumidum ,  claf- 
fes  hoftium  facile  ditijciat. 

Magnamquoqucpotentiam  Anglise  efle  ,  indigenarum 
frequenxia,  rceminarum  mira  foecunditas ,  coeli  gratilfima 
bonitas.fatis  teftari  poflunt  ;tum  vcro  Nobilitatis  ac  praefer- 
tim  Equeftrisordinisingensnumerus,quifervitium  milicare 
imperanti  ad  nutura  debent.  Hinc  fit ,  ut  brevi  tempore  in- 
geotes  in  Angliacopise  colligiqucant :  quod  luculcntumo- 
itenditexemplumann.  cId  lo  lxxxvih.  cum  claflis  Hi- 
fpanica  ibi  expeccaretunnam  prseter  XX.  millia  bellatorum» 
perlirtoraauftraliadifpofita.duo erantjufti  exercitus  con- 
fcripti ,  quorum  unus  mille  equitibus  &  XXII.  mill.  pedi- 
tnmcooftabat,  ailter  XXXIV.  millib.  pedit.  &  XI.  mil- 

lib.  equit.  „ 

Exeeotisquoqae  Anglicanac  fortitudine  &  Yirtute  mi- 
litari,  illorumpocentiaoptimejudicatur.  Nam  nuila  gcns 
niagis  quam  Aogiica  roortem  conterooit ,  durare  mala 
patieotcrnovit ,  cupidicatem  aoimi,  vclocitaticorporis  pa- 
rcra  oaturaefle  voluic,  quareufu  &difciplioa  optimimi- 
lites  evaduot  AogU ,  prarfertim  fi  in  exteris  Regionibusfti- 
pendia  merucrunt ,  iiquidem  domi  mollius  educaci  labo- 
*^  E  c  ribas 


\ 


EDITUS,  ET 


4J4  DIVITI  iE  REDIT 

ribus  &  inedia  foris  exercitati  meliores  evadunt.  Omnes 
tam  idonei  equites  quam  pedites  evadunt  ,  hoc  etiam  cae- 
leras  gentes  iuperant ,  illo  vero  multis  funt  infcnores. 

Accedit  navium  belli  ufui  infervientium  inftruttiilima 
copia,  quibusinillaRegione  ftruendisnec  materia  neque 
induftria  operariorum  deeft :  quod  Anglias-decft,  Hiberma 
vicina  fuppeditat. 

Auget  quoque  potentiam  Angliaebellicorum  tormento- 
rumimmenfubnumerus ,  qusetam  ex  sere  quam  ferro  fun- 
duntur. 

Illam  pariter  forrnidabilem  facit  eorumhominum  copia, 
qui  navibus  illiscommode  uti  norunt.  fquidem  fuperiori* 
busfeculisHifpani  &  Lufitani  navigandi  peritia  celeberri- 
mi  fuerunt ,  vcrum  illi  hodie  ab  Anglis  multis  modis  fupe- 
rantur,  fi  ve  fpe&esartem  nauticam,  five  fortitudinemin 
marhimis  periculis  exantlandis,  fivc  etiam  in  pratlio  faci- 
endo  vigorem  animofum  8(  circumfpe&um. 

Veniamusnuncad  rcditus  Angliae  /legni. 

Primo  habuit  Rex  Angliae  patrimonium  Regni ,  barbarc 
ita  di&uro  Domanium.llltid  quale  &  quantum  iit ,  ex  Anna- 
libus  Camdcni  conftat.  Hemicus  VIII.  quamvis  tres  libe- 
ros  haberet ,  multa  tamen  e  Regio  Domanio profufe  largi- 
tus  eft.  Contra  Regina  Elifabetha  paucifliroae  Domanio 
donavit ,  neque  vero  aliter >  nifi  hac  cautione,  ut  deficien- 
tibus  malculis  denuo  ad  coronam  reverteretur.Rex  quoque 
JacobiK  plurimaelargituseft ,  &  tamen  an.  1607.  in  Comi- 
tii&Paiiamentariis  vivavocedeclaravit,  fe  putare  nullum 
Principem  in  Orbe  Chriftianopulchriores  poflefliories  co- 
ronse  annexas  hodie  habere. 

Statuunt  autem  fidedigni ,  Domanium  ordinarium  quo- 
tannis  54^60.  libras  facere,  cui  accedunt  aliae  librae  10575  2, 
ex  reditibus  Abbatiarum  ,  &  aliarum  domorum  quas  Rex 
Henricus  VIII.  ejeclisroonachisevertit ;  &  proventus  an- 
nuosdomanio  Regniadjunxic  ,  kemlibr.  37309  eDucatu 
Lancaftria». 

;  Secundo quum  Rex omnium  pupillorum  tutelam  habuc- 
rit-  quorum  bona  coronaeobnoxia  fucrunt,  ad  annum  ufquc 
aetacis  XXI.  durante  pupillaristateomnesreditusipforum 
pcrcipit ,  &  in  alimenta  illorum  expendit ,  &  matrimo- 
niorum  corundem  do.ninus  fuic  ,  hoc  pafto  ingens  pecunise 

fumma 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


FOTENTIA    A  N  ( r  I.  I  /?..  4|| 

fumma  ad  Rcgem  quotannis  redtradavit ,  quam  alli  30.  alii 
6o.  milli  um  librarutn  fterlingenGum  fccetunt.  Vcrum  Rex 
plerumque  bonara  partem  aliis  clargiri  folitus  eft ,  aut  certo 
pretioabagnatisredimi  patitur,  qui  non  raro  X.  imo  & 
XX.millia  librarum  Regi  numerant,  ut  fuos  ab  illaexi- 
mant  tutcla.  Hoc  jus  tutele.  pupillarisintrodu&um  eft  h 
Guilliclmo  DuceNormandiae.  vid.  Pierre  dAvity  tom.  1. 
in  defcript.  Angl  p.  133. 

Tertio  ex  releviis  ut  vocant ,  b.  c.  prctio  quod  in  Feudis 
recognofcendisfolvitur,  quorum  Feudorum  tanta  eftmul- 
titudo,  ut  nonnulli  equeltrium  numerum  LX.  millia  efle 
prodiderint. 

Quarto  e  portorio ,  quod  Rex  percipit  ex  omnibus  mer- 
cibus,quseexportantur  &  icnportantur^fiib  nomine  fondagr. 
ld.ne*rcm  akius  repctamus,  Marise  Reginse  anno  p  rimoita 
erat  conceflum  ,  ut  vigefimam  partem  jufti  pretii  merciutrt 
caperet,  exceptis,pannis,lanis ,  coriis,  vino  ,&  aliquot  alii* 
mercibus:  igitur  indicem  edi  curaverat,quo  prctia  mercium 
plerammque  conticebantur,  qui  index  &  toto  Regni  Elifa- 
bethsc  nomineobtinuit.Verum  Rex  Jacobus  eodem  Tribu- 
10  a  Parlamentoipii  confirmato,cum  animadverteret,  mul- 
tas  merces  vilius ,  multas  carius  aeftimatas  >  quafdam  etiam 
omniDopraeteritas,oroncsdenuosBftimarifecit,  &  indiccm 
edi,  fecundum  quem  deyi  portorium  hoc  ab  indigenis  atque 
advenisfolveretur. 

Adharc  quia'  fupcrioribus  temporibus  maxima  redituum 
coronsepars  ex  lanisquacevehebanturcoileftafuerat.&  tri- 
butum  illud  oblanifkium  ,  fivepannificiuminipfoRegno 
inftitatum  valde  erat  imminutum,  fereque  ad  nihilum  reda- 
clum.  impofuit  Maria  Rcgina  pannis  in  hoc  Regno  textis  & 
ex tra  Regnum  exportandis  certum  ve&igal ,  ut  nimirum 
banc  refarciret  ja&utam.  Hoc  ab  Elifabetha  continuatum, 
a  Rege  Jacobo  fuit  confirmatum.  Solvunt  autem  indigenas 
Angli  pro  fingulis  pannis  qui  capiunt  ulnas  XXIV.  five  albl 
(int,  fivecolorealiquotincH,folidos  VI.  denar.  VIII.  pere- 
grini  vcro  atque  advena?  foiidosXlV.  denar.  VI.  caetera  ve- 
ro  pannorum  gesera  habita  proportione  tantnndera  fol- 
vunt.  Rex  vero  JacobusRegnifui  anno  6.  portorium  fivd 
vecligal  omniuin  mercium  novaauxit ,  ut  vocant  impofitio- 
ne,  annona  folum  excepta,  &  iis  quae  ad  viclum  fupt  necef- 

Ee  1  fariaj 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze. 
CFMAGL.  2.6.152 


DIVlTIjE,  REDITU5,  ET 
faria,  tum  veroomni  apparatu  bellico  &  iis  rebusquas  fa- 
bricandis  navibuslerant  neceflariaB,  iUquoque  mercibus  ex- 
ceptis ,  qu*  in  Re^num importsntur  >  ea  conditione  ,  ut  ite* 
rum  exportentur.  Eorum  vero  mercium  ,  quseimportantur, 
impofitionem  autminuit,  autauxic. 
^  Portoriumporroilludomne  ,quodex  omni  generemer- 
cium  ,  tam  domefticorum ,  quam  peregrinarum  y  in  ufum 
Principis  ad  fuperiorem  exigebatur  modum ,  non  itapri* 
dcm  certa  penficatione  aRege  rcdimebatur  a  publicanis  tam 
Londini  ,quamin  caeteris  portubus;  quia  magna  fraus  ve- 
dtigalibus  inferebatur.  Boterus  hsec  ve&igalia  centum  mil  - 
liumlibraruma?ftiniavit,  alii  decentis  roillibus  ,  nifi  quod 
bujus  fraudisvitiolonge  minora  efle  fateantur.Compertum 
autem  fuit  An.  1611.  quod  ve&igal  mercium  evec^arum 
reddidcritpublicanis82i6i.  libras,  importatarum  autem 
9»o>9.  libr.  fterl. 

Magnum  quoqueemolumentum  Regi  accedcbat  exva- 
cantibus  Epifcopatibus  &  Abbatiis,  tum  vero  Eptfcoporura 

nominatione. 

Co&fifcario  quoque  bonorum ,  quas  Rcbellibus  pcense 
loco  imponebatur ,  magnam  pecuniseacceffionem  fecit. 

Atqtle  hi  funt  ordinarii  fcegni  Angliae  reditus. 

H,s  annumerari  debent  illi ,  qui  extra  ordinem  veniunt. 
Qjotiefeunq;£nim  aliqaa  belli  necelficas  incurobebat ,  Rc- 
ge>  Parlamentum  indicere  folebant ,  cujus  aucToritate  aui 
xilium  ab  omnibus  fubditis  impetrare  folebant.  Hoc  au- 
tem  duplex  erat  ;  Prius  fubfidium  vocabatur  ,  eft  autem 
penlitatio  quaedam  quam  omnes  omnino  lubditi  ,  e  bonis 
fuibomnibus,  certaquadam ratione arftimatis  ,  Kegt,  vel 
Pfr  parces,  vel  certis  momentisfolvebant ,  idqae  femel, 
bis  ,  rer ,  quaterve ,  prout  Parlamentum  decreverat.  Laici 
autem  indlgenaj ,  quorum  bona  mobilia  cres  libras  annuatim 
valent  prolingulislibrisII.SchiHingos  &  VIII.  folvuntde- 
narios,advena;aucem  V.  Schilling.  &IV.  denar. 

Deindequibusbona  func  immobilia,  indigensequidem 
prodngulislibrisannuiantiqui  reditus^  Schillingos,  ad- 
ven*  VIII.  Ecclefiaftici  vero  ex  annis  fuis  reditibus  pro 
hngulislibrisfolvunt  IV.  Schilling.  Hac  vero  Parlamen- 
tariaauaoritatelimitarifolent,  &  variis  claufulis  muniri 
Atque  hujufmodi  fubiidium  magna  argenti  fumma  a?ra- 

rium 


POTENTIA   A  N  G  L  I  £.*  4*7 

rium  Regis cumulare  folebat :  illa  autem  fubfidia  laicorum 
bonis  impofita  60.  miUia&  fupra iibrarum  fterlingenlium 
Regi  dicunturatrulifle. 

Alterum  auxiliiextraordinarii  genus.quod  ab  iifdem  Co 
roitiis  Parlamentarii>  imponebatur >  4en»  &  ^uinAtnm  voca- 
tur;  harum  quoque  binse ,  ternaeve  folvenda?  Regi  fucceflive 
conceduntur.  Eft  autcm  quindena>  interprete  Cam dcno,t 
xatio  certa  olim  fingulis  civitatibus  impoflta ,  tum  burgis  & 
oppidis,non  viiiiiro,fed  univerfim,pro  ratione  decimae  quin- 
ta?  partis  faculiatum  K  corumq;  Dicitur  autem  decima,quia 
in  oppidis  decVn  a  facultattrm  folvebatur  ,  quindena  vcro  • 
quia  in  pagis  &  rure  tantum  decima  quinta ,  Quantum  vero 
unaquindena  v2leat,certoexplicari  nequit:  Cantiu»refert 
eam  afcendere  ad  1553.  libras,item  deConubia  113.  libras, 
de  Hutin^donia  371.  libras.  Solebat  etiam  Rcx  fine  Parla- 
menri  atcioritate  fubfldium  a  locupletioribus  petere*.  quod 
benevoientia  dicebatur. 

DE  REGNI  SCOTIjE  REDITIBUS,  DL 
VITIIS,  POTENTIA,  EX  REPUP.  SCO- 
TIA,  PIERRE  DAVITY,  LES 
ESTATS,  ETC. 


QUod  ex  Monifonio  Anglo  liquet,  Scoti  fupericribus  an- 
nismajoribus  haudquaquam  abundarunt  navigiis.neque 
navigandi  fcientiaro  cultara  habucrunt.  Quapropter  Rege« 
Scotke,  ut  fui>  remnauticaramagismagifquecoromenda- 
rent,  nulla  aut  fineexigua  pavigantibus  impofuerunt  te- 
lonia.  Flagrantedein  inter  Anglos  &  Hifpanos  bello,  Scoti 
crebriusin  Hifpaniam  navigabant,mercefquealienasvehc- 
bant  ab  Anglis imprimis  perfuafi  :  hac  ratione fadum,ut  & 
navigiorum  numcrus,  &  induftria  navigandiaugercntur. 

Ilii  qui  occi  Jentalero  Scotiac  plagam  incolunt ,  m  Hiber- 
niam  vicinafque  maxime  Regione* ,  haleces ,  carbones  rof- 
fjles,  vinum  aduftum ,  &  fimiies  trtnfvebunt  merces,  &  ex 
Hiberniaargentum,  vel  boum  tergora ,  lineaque  fila  rc- 
vehunt.  II!i  qui  ad  orientalem  Scotiam  incolunt ,  mGal  - 
liamvehuDtpannos,  lanam,  pellcscapraruro,  tumcum- 
r  Ec  $  ^ulo- 


4)8  REGNISCOTliB 

culorum ,  pifcium  diverfa  gcnera.  Praecipuum  vero  roer- 
catum  quatuorexercentLocis.  Primo,  VeraeinZelandia, 
quo  falera,  &  ingentem  pellium  ex  ovibus  numerum ,  exu- 
vias  lutrarum ,  &c.  advehunt ,  inde  vero,  praeter  argencum, 
frumentum  etiam  advehunr  2-  Burdegalae  in  Gallia ,  quo 
pannos  &  pelles  ducunt ,  &  vina  ,  grana ,  juglandes ,  ca- 
ftaneasreducunr.  3.  In  mari  Balthico ,  quo  eadam  conve- 
ftant,  indcque  linum,  cannabim,  ferrum,  picemque  pecunt 
Denique  in  Analiam  lineos  pannos  ,  filamenta ,  &  falera- 
inferunt.&  viciffim  ex  ea  tricictfm,  hordeum,  &  fabas  aliaf- 
quefruges  efFerunt.  Reditus  Regni  Scotiae  olim  fuerunt 
cenuirTimi, 

Ex  Feudis  Guardiae,  five  cuftodias,  quaead  Regem  (pe- 
ftabant,  hseredum^ue  tutela»  in  poccftate  Regia  erant,  uf- 
quedum  admaturam  pervenirencaecatera,  aliquod  Rex  ca- 
piebat  eroolomentum . 

Adhaec  poteftashaeredumin  matrimonium  collocandorum 
penes  Regem  erac,ica  ut  dos  ad  illura  jure  pertincret,  vulgo 
Mwtegmm  haeredis  vocabant.  Ktlevium  notabat  certam  pe- 
cuniam,  velunius  anni,  finera  Wtrfa  proxirae  fequentis, 
annuum  cenfum  (vulgo  Novum  extentum  vocant )  hunc  ha% 
res  Feudi  militaris ,  quijam  perfedtam  aetatem  exceiTerat, 
Regi,  vel  alii  fuo  Praecipuo  domino  dabat.  Perquamha*- 
reditacem  fuara  vel  cerras ,  quae  in  manua  Regis  vel  Domin  i 
fui  fuperioris  ratione  Wardae,  ceciderant ,  relevabat  hoc  eit 
refufcicabat ,  &  a  Rege  vel  Domino  fuo  redimebac. 

^  In  Legibus  aucern  &  confuccudinibus  Burgoruro^per  Da- 

videm  priraamedicis,  dicicur  :  Quilibec  Burgenfis  debet 

Domino  Regi  Burgagio ,  quod  defendic  ,  pro  perticata 

terra,  quinque  denarios  annuatim.  Huj ufmodi  reditus  Fifco 

acpatrimonio  Regis  annumerantur. 

MogaldusaucemXXIH.  Scocorum  Rex  legem  iniquif- 

fimam,  dicicBuchananus ,  condidic,  ucdamnacorum  bona 

Fifcoaddicerencur,  nullarain  parcem  liberis  &  uxoribus 

admiflk  lllam  Legem  quamvis  omnibus  iniquam  &  inhu- 

manameOejudicenc  ,  tamen  a  Fifci  procuracoribus  qu  1 

Regumcupidicatibuslenocinantur,  hac  etiam  defenditur 
astate. 

QuoddivitiasScotiay.ttinet,  commodo  dcipfa  fentit  aa. 
#or  fcbn  Us  eftats,  &c.  in  defcriptione  Scotis  ,  quod 

ejus 


REDITUS    ET    DIVITIA  4lt 

ejus  maxiroa  parMam  fterilis  fit ,  ut  non  fuflkiat  fufsin- 
colis  alcndis.  Cumque  prsetcr  illas,  quasfuperiusdiximusi 
merces  nulicBaiiaeimportentur  ,  igitur  paucos  fanedivitiis 
attiuentesh^bctmercatores  ,  maxima  atitem  mercaturam 
excrcitantiumpars,  imprimisilla  qua;  Nobiliores  roerces 
coofcquitur .  in  Angliam  conceflit.  Hnecterra:  indigentia 
in  culpa  eft  quod  ad  Regem  cxigui  inde  deveniant  redituf , 
qui  ne  p*r  quidcm  minimisin  ItaliaiPrincipibus  hac  ratione 
tffeiioillt. 

Q.iidamexiftimant,  inter  quosetiam  Boteruseft,  quod 
Rex  Scotiae  non  plus  exfuis  percipiat  Kegionibus  ,  quam 
centu.u  millia  coronatorum  ,  qusopinioproximcad  veri- 
tatein  accedir.  Nonnulli  autem  putant ,  qui  rei  fundaraen- 
taex  relatioiiibmquibufdaro  deducunt,  quod  redituum  il- 
lius  cakulub  ad  millionera  auri  accedat :  modeftiores  tamen 
relatiooes oon  pluris  quam  centum  millium  librarum  fter- 
liogianar  pretio  illos  redirus  aeftimant. 

Divitiae  hujus  terrae  in  pifcibus ,  feris  fylveftribusi  pecore, 
cx  mineralibu*confiftunt.  Exhjbet  etiam  aliis  Regionibus 
rudiorespannos,  pretii  vilioris ,  paruro  hordei ,  glaftum, 
vaccas  prarpingues,  cafeos :  Hibe.rnis  fuppeditat  cerevifiam, 
&  vina  cxtratiea ,  vinum  aduftum,  mulfum  ,  &  alias  vilioris 
prctii  merces ,  quas  Lefle  de  rebus  Scotic.  notavit.  Praeter 
aureumlabulum ,  invenituretiamfodina  auri  in  Provincia 
Lotbienfi,  in  alii*  Scotix  locis  pretiofi  lapides,  adamas,unio- 
nes,rubini.  Adamantesin  magnafuntabundantia,  facilique 
parantur  pretio,  uniones  rarioresinveniuutur. 

Poltquam  Scotos  &  Anglos  unius  Principis  imperium  con- 
j  unxit,iildem  in  bcllo  utuntur  armis.  Qui  vero  deferta  inco- 
lunt,  arcum  &  fagittam  habent,  gladios  fane  longos,  &  bre- 
ves  pugione«,quibus  ilia  folent  prsecingere. 

ln  nulla  auteralegitur  Hiftoria  ,  illorum  Regesunquam 
magnisfuilleinftrucToscopiis:illorum  exercitus  nunquam 
triginta  millium  fuperavit  numerum.  Legitur  in  prifca  Hi- 
ftoria ,  quod  Donaldus  qointus  a  Saxonibns  &  Pi&onibus 
dcviclus ! i t,  cum  viginti  millia horoiouro  cecidiflTent,  &  cum 
Rex  Jacobub  fuo  tempore  30.  roillium  exercitum  conduxif- 
fefcHiftorici  Scotiae  illura  ingentero  nominantexercitum. 

Exiftimat  Boterus  in  Relat.  quod  fi  Scotia  ab  Anglia  ita 
feparata  eflec,  qucmadmodumillanuBcilliconjuntlacft  , 

fcc  4  iiiius 


44©  REDITU  S,  t>IVITIi£,  ET 

illtos  Rcges  minus  elTent  idonei  contra  illosarma  movere, 
qui  in  illorum  eflentRegionibus,quod  adeo  exiguos  habeant 
reditus.  Addefendendam  vero  Regionem  nullo  externo  o- 
pus  habent  auxilio,  quod  Scotiam  mare  undique  alJuat.quae 
Syivis  &  montibus  undique  velut  fepta  eft.  Neque  veroe- 
tiam  peregrino  ad  derenfionem  fui  eget  £ere,ideo  quod  Ulius 
Feudatarii,  qui  magnum  faciunt  numenim  ,  propriisimpen- 
hs  fua  illi  Regioni  praeftare  orficia  tenantor.Porrd  etiam  ipfi 
Nobiles  omnes,  ncmine  excepto  obftrifti  funt,  urgenft  ne- 
cemtaic  ex  proprio  xrcfefqofquelncaftrisalere,  contra 
vero  liberj  funt  ab  omnibus  oneribus  &  tributis.quse  reliquje 
plebnmponifolent.  ^ 

Regio  de  Merck  &  dc  Teifidale ,  equeftri  pube  abundat, 
fiff^  armorom  PentifTimi 

f,  r  ?,d,?ale  boni  Pariter  ^n^quites,&  equoscur- 
iuhabentadmodumexpeditos. 

nir^SCOt,^-m-aritima;  ma,ores  efle  Poffent.fi  reditus  ter. 
ZZ  t1  v '  ilStn^ in  u,lt  le&1tur  hiftoria.Scoto*  un- 
quam  raant,m,s  belhs  abquod  infignef.aum  edidiile  Et 
quamv^sAn.  , 5 , 3. Jacobus IV.  confra Anglos navalem  mff 
fiflet  ,n  Ga  ,am  exercitum,  nihilominus  ntllibi  leS  Jjj 
memorab,h  aliquofadomaritimis  armisinclaruifte * 

REDITUS,  DIVITI£,  ET  POTFNtta 

PUB.    HIBERN.  PIERRE 
D  AVITY,  £TC 

^Efte  Botero  maxima  Hibernarum  opum  pars  in  illomm 
meraufuerinrcentum  miUia  a„  tr/        PU?  nU' 

Lino eciam abundai  Hibernia 3™  plur,ma  vc^ant. 

jxmhorum  copiam  {SL^^^^™^ 
partcm  rntra  Regnum  coniumebant?'         'P  max,n>am 

Ex 


POTENTIA   HIBERNIE  44I 

Ex  equisetiam,  quos  hobbyesvocant,  &  in  Angliam  tra- 
ducerc  foleni ,  non  leve  commodum  percipiunt,  ideo  quod 
&  bellis  iint  aptiffimi,  &  in  itinere  maxime  expediti. 

Generat  quoque  Hibernia  praeftantiffimum  marmorjuxta 
Dublinum  Kilkenny  ,&  Corcagiutti;neque  dubium  eft,illam 
Regionem  metallorum  admodum  eflc  fcetam  ,  modo  illius 
venae  accuratius  luftrarentur;  verum  ea  eft  Gentis  defidia  , 
ut  labores  opprobrio  ducat  ,ea  etiam  pauperies,  ut  furopti- 
bi  s  ferendis  non  fufficiat  1  accedit,  quod  plurimi  exiftimenr, 
prsftarc  illas  Gentes  pauperiores  etfe  , cum  roagna?  opes  il- 
lis  ad  magnas  feditiones  fomenta  eflent. 

Abundat  etiam  baec  Regioamcenifllmis  fluminibus,  pi- 
fcibus  &  portubus  :  Maria  quoque  varia  pifcium  copia  fca- 
tent.  TantaautemGentiseftfegnities,  ut  nequelucrifpe, 
nequc  LL :  au&oritate  ad  exercendam  pifcaturam  adi- 
giqueat. 

FiumentiquoqueHiberniaferaciflimaeft,  cujus  abun- 
dantia  non  roodolibi  ipfi,  fedetiam  aliis  vicinis  furficit :  ve- 
ruro  illud  extra  Regnum  alio  tran*ferre  non  licet ,  nifi  prius 
impetrata  venia\  • 

Cum  ha?c  Regio  fylvis  etiam  frequens  fit ,  magnam  ligni 
coedui  copiam  lubrainiftrat :  inde  multos  afleres  >  ex  quibus 
dolia  rlunt,  in  vicinas  emittit  Regiones. 

Majora  navigia,  imprirois  bellica,  Hibernis  fabricarc  non 
eft  permiflum  ,  multa  tamen  habent  mercibus  vebendis 
idonea. 

Hoc  extra  dubium  cft,quod  finguli  Comitatus annuatri- 
bura  ab  aliquot  annis  Angliar  pependerint. 

Ampliflimi  etiam  reditus  Fifco  acceflerunt  ex  fcebellium 
bonis.  ut  videre  cft  ex  proxime  eiapfi  feculi  Hiftoria,  Anno 
1678  extinctoGiraldo  DefraoniseComite,qui  contra  Kegi- 
nam  arma  fumferat,  &  PontificisKomaniKegifqucHifpa- 
niaecopiasinHiberniamadvocaverat,  Comitatus  ejus  in 
Provinciamredacluseft,  &  ex  illius,  aliorumquemalecon- 
fcederatorum  bonis  acceflerunt  coronae  Anglise  quingenra 
feptuaginraquatuorroillia  ,  fexcenta  &  28.  jugera  ,  certis 
rcditibusin  fingulosannos  Fifcorefervatis,  quosad  bis  miile 
duccntas  fexaginta  fcx  libras  fterltngenfes  afccndifle  ndta- 
v  i  t  Morrifonus  Anglus. 


E  e  5  Quod 


,441  SERIESREGUM 

Quod  Vircs  &  Potentiam  Hibernorum  fpeftat ,  cocftat 
illorum  militia  ex  quadruplici  militum  ordine  .•  pnmus  eit 
haftatorumequitura,alter  pedeftrium  copiarum,tertius  lllo- 
rum  qui  pariter  gladiis  ac  miffilibusaccincti  ftint»&  Hibernis 
KarnivocanturjQ^artusordocurforumeftjquilriandis  Dal- 

tini  vocantur. 

Quantum  vero  virium  cxercitum  Hiberni  producere  que- 
ant,  expeditum  fatisnon  eft,procertotamen  habctur,quod 
foli  Comites  de  Tiron  &  Tirconel,qui  fe  Regi  Anghae  Anno 
1608.  oppofuerunt,tam  fuerint  potentes,ut  quilibet  horum 
quaiiin  momento  12.  &  15.  roilitum  milliain  caitrishabcre 
poflet :  quantas  copias  alii  rebelles  potucrint  producere  vid. 
Pierre  D  Avity  in  defcriptione  Scotiae,  hoc  iub  argumcnto 
Tom.i.p^os 

Regina  Elifabetha  ibi  X.habuit  propugnacula  praefidiario 
milite  munita,cujus  numerus  tam  equitit*  quam  peditisad  12. 
millia  hominum  afcendebat.  Caeterum  piurimaloca  ita  ibi 
natura  munita  funt,raaribus,  fluminibus  &  fylvis  ita  inclufa, 
utfacileomnem  boftium  ingruentem  vim  cludant  :  magis 
autem  Irlandos  illorum  paupcr tas  periculorum  (ecuros red- 
dit,quam  propugnacula,  aeftate  tamen  in  certiore  vivunt  fe- 
curitatc,  atquc  hiberno  teropore,  quod  hyeme  orane*  glacie 
afti  idi  campi,aquis  fuperfufi  foluta  glacie  aquarum  magnam 
patiantur  vim.  Ultimum,nihil  habct  Anglia  timere ,  ut  ali- 
quando  Hiberniam  amittat,  cum  propemodum  nulias  ibi  res 
fint  quae  hoftium  cupidinem  illas  occupandi  terras  irritare 
porTet:  majorem  cnim  damni  metum,  quam  emolumenti 
fpem  Hibernia  novisadvcnis  oftengjt. 

SERIES  REGUM  ANGLI£, 
SECUNDUM  LES  ESTATS.  QUI  ANTIQJJUM  RE- 
GIMEN  ANGLORUM  SCIRE  DESIDERAT, 
VID.  CL.  BOXHORNI  METAMOR.  ' 
PHOS  :  ANGL. 

Cum  Hiftoria  Angliae  plena  fit  confufionis, ufque  ad  Egc- 
bertum  qui  regnavit  anno  8oi.illa  qTjahic  variis  agitata 
funt  controverfiis,  miflafacimus,&  certiora  fequimalumus. 

Hi 


A   N    G.  L   I   B.  44J 

Hi  igitur  fequentes  ordine  funt  Reges. 

E?tbertus  I.  ccepit  Imperare  anno  801.  regnavit  3.  ann. 
obiit  anno  838.  huic  in  Regno  fucccflit 
Etilphm  imperans  20.  annis,  obiit  anno8$8. 
Ethelbaldm  5.  menfium  fpatio  Rex  fuit. 

Ethelbertm   imperium  tenuit  K.  ann.  deccflic  anno 

8*3. 

Ethelredm  Rcgnum  habuit  9.  annis  ,  effe  defiit  anno 
872. 

Aluredm  18.  annisregnavit,obiit  annopoo. 

Edvmrdm  prifcus  prsefuit  imperio  24.  annis ,  deceflit 
anno  924. 

Adelftanm  16.  annorum  Rex  fuit,  vitamcumlmperio 
depofuic  anno940.  poftquam  tocam  Infulam  imperio  fub- 

jeciflet. 

Edmondm  6.  annis  imperavit,  defiit  efle  an.  5*46. 
EUredm  pcr  annos  9.  Regnum  traftavit ,  deceflitanno 

Edvinm  quatuor  annos  in  Regno  fuit  ,  obiit  anno 

Edeg*rm\6.  annorum imperium habuit ,  conceflit  Fatis 
anno  975. 

S.  Edwardm  Martyr  tres  annos  in  Regno  f uit ,  occifofque 
infidiisAlfredis,  in  numerum  fandorum  aflbmptuseft,  ipfi 
mors  venit  anno978. 

Ethelredm  regnavit  38.  annis  defiit  efle  anno  10 1 6. 

Edmondm  unius  anni  Rex  fuit,  exceflit  viui  anno  1017. 

Canutm  Rex  Norwegia?  &  Dacia?  ,  &  poftea  Angliae 
Rex,  poftquam  Egmondum  &  Edvardum  filiosEdiuon- 
di  evertiflet  ,  Regnavk  in  Anglia  10.  annis ,  obiit  anno 

Haraldm  4.  annis  regnavit,obncanno  10  m  . 

Cmnutm  2.  duos  annos  imperio  prafuit ,  obiit  anno 

io4?-  .  '  ... 

Edvardm  S.  Rex  regnavit  2}-  annis,  obiit  anno  1060. 

Har*ldm  2.  per  unum  tan  t  um  annum  Rex  f uit ,  deceflit 

anno  1067. 

Qkik 


4#4  SERIEf.REGUM 

CuiHielmui  Dux  Normandise dejecit Haraldum,  Angliam 

vindicavit,  regnavit  i i.  annis ,  finitus  eft  anno  1088. 
GHtUielmu*  ruber ,  imperavit  1 3.  annis ,  deccflic  anno 

1101. 

Hentitw  I.  pra&fuit  imperio  35.  annis,  obiit  acino  1136. 
Sr^4»«dComesPoloniens,  regnavit  19.  annis,  deceflit 
annou$5. 

Henrtcu*  II  Imperavit  35.  annos,obiit  anno  1190. 
Richardm  L  imperavit  10.  annis,  deceflit  anno  1200. 
Joa»«wrcgnavit  17.  annis,  obiit  anno  li  17. 
Htnricm  III.  imperium  habuit  96.  annis ,  dcceflit  anno 
1273- 

Edvardus  I.  35.  annis  Rex  fuit,  exceflit  an.  1 308 .  . 
Edv*rdu*  II.  annorum  1 9.  imperium  habuit,  acquievit  an- 
1101317. 

Edvardia  III.  Regnura  tenuit  5 1.  annis>  obiit  anno 
1378. 

Rich*rdw  II.  regnavit  22.  annjs,  obiit  anno  1 400. 

Htnrtcui  IV.  Imperavit  14.  annis,exceflit  an.  14*4- 

Htnrumy.  regnavit  annos  p.an.  1 423  natus  eft  feeundura 
Ritershufii  Genealogiam  an.  1387:  habuicque  uxoremCa- 
tharinam.  Caroli  VlrGallise  Regis  filiam. 

Henricu/yi.  regnumtenuit  38.  annis,  exceflit  an.1484. 

EdvardusV.z.  oienfibus  Rexfuit&XI:  annorum  vicam 
finivir. 

Rtchardus  III.  2.  annos  in  imperio  fuit  ,  deceflit  annq 

HenricusVlL  ciavum  imperii  tenuit  24-  annis ,  obiit anno 
15 10. 

Henricus  VIII.  38.  annos  rcgnavit ,  fioivic  vitam  &  Re- 
gmimanno  1547. 

Edvardus  VI.  eumdem  numerum  Nominis&  anni  Regna- 
tricis  claufit ,  decedens  anno  1553. 

Mana  cum  Philippo  Auftriae  regnavit  5.  annis,  3.  menf. 
obiitan.  1*58. 

El>f*beth*  pcr  55.  annos  Angliam  rcxit,  annorumpa- 
litcr  &  imperii fatur  anno  1 60$.  vitam cum  mortc commu- 
tavit. 

Haic  in  Imperio  fucceffit  Jacobus  Rex  Scotia ,  qui  obiit 
26.  Martij  ann.  162$.  hereditariumque  Regmim  filio  fuo 
CaroloStuartoreliquit.  c 


A   N   G   L   I   i€.  44f 

C*rolu$  I.  Stuartus »  quam  primum  Impcrii  potitus ,  Lc- 
gatumadRegemGallicTLudovicum  13.  mifit,  nonfolum 
ipfi  amicitiam  ,  quam  pater  Rex  cum  RegeGallia;  excrcu- 
crat,  fpondens  ,  vcrum  etiam  fororem  eius,  Henricam  Ma- 
riam,  fibi  raatrimonio  jungi  dcfideravit  r  id  quod  ctiam  fa- 
clum. 

*  Is  iane  felixin  itDpeaio  fuiflet,  nlfi  impcraflet. 

SEfUES  ILLUSTHIUMFAMI. 
LlAitUM  ANGLIiE, 

PROUT  ILL/E  ANNO  cb  DCXL. 
IN  PARLAMENTO  A  REGE  CA- 
ROLO  CONVOCATO  INTERFU- 
ERUNT  ,  CUM  ADJECTIONE 
TEMPORIS,  QUO  QLLELIBET 
FAMILIA,AD  SUAM  PERVENIT 
DIGNITATEM. 

/^Eorgius  Villiers  >  Dux  .Marchio&ComcsBuckingham 
^-*&  Covcntrii ,  &c.  fub  Rcgejacobo: 
Joannes  Paulet,Marchio  Winchcfte-,Coraes  \Viltshire,&c. 
ann.  V.  Edvard. 

Thomas  HGward ,  Comcs  Arundcl  &  Surrcy  primarius  , 
Comcs  &  Marefcballus  Angliae  fub  Henr.  II.  R. 

Awbery  Vere,  Corees  Oxford,  &c.  tcmp.  Henricus. 
II.  Rcx. 

Algcrnon  Percy ,  Comcs  Northuraberland,  Baro  Percy, 
&c.  annoprimoRichardill.  R.fupremus  Angliae  Archita- 
laflus, 

J oannes  Talbot, Comes  Shre\\\burii,  Washford  &  Wat- 
teford,&c.  an.  20.  Henr.  VI.  R. 

Antonius  Grey,  Comes  E.ent,  &c  Edvard.  IV. 

xtiL 


44S  SERIESILLUSTRIUM 

William  Stanlcy,Comes  Dcrby,  Baro  Stanlay ,  &c.  anno 
primoHenrici  VIII.  R.  n 
HerincusSomerfet.Comcs  Worcefter,  annoV.Hennci 

VJH.  R.  ,  . 

GeorgiusManAers,  Comes  Rutland,  &c.  ann.  i7  temp. 

HenriciVllLR.  _      '  _ 

Edwardus  Rateliffe ,  Comes  Saflex  ,  Vice  Comes  Fitz- 

watter,&c.  temp.  Henrici  VIII.  R.  * 
HenricusHaftings,Comes  Huntingdon ,  Baro  Haltings, 

ann.21.temp.  Henrici  VIII.  R. 

HenricusBourchior,  Goroes  Bath,  Baro  Fitzwaren,  ann. 
28.HenrkiVIII.  R. 

Thomas  Wriothefley,  Comes  South-Hampton ,  Baro 
Wriothefley ,  temp.  Edvard.  VI.  R. 

Francifcus  Ruflel ,  Comes  Bedford,  &c.  anno  primo  Ed- 
vard.  VI.  R. 

Philippus  Hcrbert ,  Comes  Perabroke  temp-  Edvard. 
VI.  R. 

Wilhelmus  Seyrooar,  Comes  Henford,  Vice-Comes 
Beauchamp.  temp.  Henrici  VIII.  R. 

Robertus  Devoreux ,  Comes  Eflex  &  Evre ,  Vice-Comes 
Hereford,temp.  Elifabethse  R. 

Theophilus  Fy  ne,Comes  Lincolne  &  Baro  Clinton,temp, 
ElifabethaeR. 

CarolusHo\vard,Comes  Nottingham  temp.  Elifabeth.R. 
COMITES  SEQUENTES  CREATI  A  JACOBO  R. 

JAcobos  Howard,  Com.  SufFoIke,  &c 
Edvard  Sacvile,Comes  Dorflet  &  Baro  Buckhurft,  &c. 
Regina»  Camerarius. 

Wilhelmus  Cecill,  Comes  Salisbury,  Vice-Comes  Crara- 
born. 

David  Ceclll,  Comes  Exeter,  Baro  Burley. 
Robertus  Carre ,  Comes  Somerfet ,  Vice.  Comes  Roche- 
fter , 

Joannes  Egerton,  Comes  Bridgewater,  Vice  ComesBra» 
cley. 

RobertusSidney ,  Comes  Leicefter ,  Vice«Comes  Liflef 
Baro  Sidnty.  ' 

Spen- 


FAMILIARUM,ANGLI£  ^ 

Spencerus  Compton,  Comcs  Northhampton. 
RobenusRich,  Comes  Watwicke,  &  Baro  Rkh  of 

Lccze. 

Williara  Cavendish,  Comcs  Dcvonshirc. 

Jacohus  Hamilton,  ComesCambridge. 

Jacobus  Stuart,  Comes  Marlcb. 

J.cobus  Hay^ComesCarlile,  Vicc  Comes  Doncafter. 

W  ilhclmubtielding^ComesDcnbigh,  Vice  ComesFied- 
ling.  f 

Joannes  Digby  Comes  Briftoll. 

LionellCranneld. Comes  Middlefex. 

Carolus  Viliicrs,  Comes  Anglcfey. 

Henricus  Ri<^,  Comes  Holland.  ' 

Joannis  Hollis,  Comes  Clare. 

OlivetusSt.John.  ComesBullingbrook. 

Mildway  Fane,Comes  Weftmerland. 

SEQUENTES 
A    REGE   CAROLO   CREATI  SUNT. 

HEnricus  Montague,  Comes  Manchefter ,  Vice-Comes 
Mandevile. 
Thomas  Howard,  Comes  Barckshire. 
Thomas  Wendworth,ComesCleveland. 
Edmund  Sheffield,  Comes  Mulgrave. 
Henricus  Danvers,  Comes  Danby. 
Robertus  Cary,  Comes  Monmouth. 
Jacobus  Ley,  Come*  Marleburgh. 
JoannesSavage,  Comcs  Riv.ers,  Vic.  Colchefter. 
Robertus  Barta,Comes  Lindfey  &  Baro  Willengnby,Beake 
&  Eresby. 

Wilhelm  us  Ca  vcndish ,  Comes  Newcaftle. 

Henricus  Cary,  Comcb  Dover,  Cice  Comes  Rochford. 

Joannes  Mordant,  Comes  Peterborough. 

Henricus  Gray ,  Comes  Stanford. 

HeneageFinck  Comes  Winchelfcy,  &c. 

Rober t u>  Perpoint ,  Comes  Kingfton  upon  Hull. 

Robertus  Dormerc,  Comes  Carnawan,Vice-Comes  Afcot.' 

Montjoy  Blunt,Comcs  Newport. 

Philippus  5tanhop,Comes  Cheftejfield. 

Joan* 


44«  SERIES  IlLUSTRlUM 

JoannesTufton.ComcsInfulaThanet. 

U  licke  de  Burgh ,  Comes  S.  Alban ,  Vice-Comes  Tonbr.d- 

gc. 

HieronyrnusWefton,CoraesPorrland.  ; 
ThomasWcntworth.ComcsStafFord.Vicc-ComcsWcnt. 

worth. 


V  I  C  E-C  O  M  I  T  E  S 


COD.  iV. 

Edwardus  Conway,  Vice-ComesConway  &Killultogha 
Carol.  R. 

EdwardusNocll,Vice-Comes  Camden.aCarol.  R. 
Wilhelmus  Ho\vard,Vice-  Comes&  Baro  Stafford. 

B    A    R    O   N   E  S. 

HEnricus  Howard ,  Baro  Nowbray ,  Maj  or  natu  fil  Com. 
Arundeliae. 

HenricBS  Cl.fford.  Baro  Clifford ,  unicus  ComhisCumber- 

landia*. 

HenricusNevilLBaroAbergavenny^temp.Rich.  *.Reg. 
lacobus  Touchet,  Baro  Avvdeley  of  Highleigh,  terop.  £d- 

vard.I.  rt    -     . .  - 

JacobusStanley,  BaroScrangc  major  natu  fil.  Comitjs  Dor- 

bi?c. 

Carolus  Weft,Barodela\Vare,Edvard.L  ^  # 

Montacutus  Bartu,  Baro  Eresby,  major  natuComit.  Lind- 

feyae  temp.  Edvard.  2. 
Georgius  Barkley,  Baro  Barklcy,  Henr.  V. 
Henric.  Parker,  BaroMorley. 
Richardus  Lennard.  Baro  Dacrcs. 

Edvardus  Sutton,  Baro  Dudley  of  Dudley-Caftle,  temp. 

Hcnr.  VI. 

Edvardus  Scourton,  Baro  Stourton  of  Stourton. 
Ferdinandus,Baro  Haftings,  Priraogenitus  ComitisHutin- 
gtony. 

Eduardus  Vaux,Baro  Vaux  of  Harrowden?tcmp.Henr.vr. 

Tho- 


KAMUIARUM,  ANGtl^. 


4^ 


Thomas  Windlor,  Baro  Windfor  of  Scanvvcll,  temp.  Henr 

Thomas,  Baro  Wentworth  of  Nettlefted. 
ThomasCromwell,  BaroCromwcll  of  Ockham. 
WjlbeiOMU  Eure,  Baro  Eure  ok  Whitton. 
Philippus  Warthon.  Buo  WhartOfiof  Whnrron. 
Wilhdmus  Willoughby  ,  Baro  Wilioughby  of  Parham* 

temp.  Edvard.  VI. 
Wiihelmus  Paget,  Baro  Paget  of  Beaudefert. 
DadleusNorth,  Biro  North  of  Carth.Lage,fubMariaR. 
Georgiu?  Brudges,  Baro  Schandoc*  fub  Maria  R. 
Joannes  Cary,  Baro  Hunldon.  lub  Elifabetha  R. 


A  REGE  JACOBO  CREATI. 
llhelmus  Pctcr,  B^ro  Perer  of  WritteL 


Duttonus  Gerard,  Baro Gerardof  Gerard  Bromlay; 
Wilhelmus  Spencer,  Baro  Spcncer  of  Wormleighton. 
Carolus  Stanhop,  Baro  Stanhop  of  Harrington. 
Thomas  Arundeil,  Baxo  Arundell  of  Wandour. 
Chriltophorus  xoper,  BaroTenham  of  Tenham. 
Edvardus  Montagu,  Boro  Kimbolton. 
Bafdius  Fielding,  Baro  Ncwnham  Paddocks. 
Xobertus  Grewill,  Baro  Drookof  Be.auchamcourt. 
Edvardus  Montagne,  BaroMontague  of  Bougthom 
Cirolus  Howard,  Baro  Howard  (>f  Charlcon. 
V?ilhelmu>  Qray,  Biro  Gray  of  Warkc. 
Francifcua  Leake,  Baro  Danecourt  of  Sutton. 
Joannes  Koberts,  Baro  xoberrs  of  Truto. 

CREATI  a  CAROLO  REGE. 

Wlhelmus  Craven,  Baro  Craven  of  Haropfteed  MaN 
shall. 

Thomas  Ballafife,Baro  Fauconbergeof  Yarrom. 
Johanes  Lovclace,  Baro  Lovelaceoi  Hurley. 
Joanncs  Pawlet,  Baro  Paulet  of  Hinton  S.  Georgc, 
Wilhelmus  Harvey,  Baro  Harvey  of  Kidbrooke. 
Thomas  Brundenell,  Paro  Brundeneilof  Stanton. 
Wilhelmus  Maynard,  Baro  May nard  of  Eftaynes. 
1  hornas  Coventry,  Baro  Conventry  of  Alesborough. 

F  f  Edvat* 


4!0  SERIES  ILIUSTRIUM 

EdvardusHoward,  Baro  Howard  of  Efterick. 
Georgius  Goring,  Baro  Goringof  Hufterpomt. 
ToannesMohun,  BaroMohunof  Okehampton. 
ThomasSavill,  BaroSaviiof  Pomprec 
Joannes  Butler ,  Baro  Butle r  of  Gramheld. 
FrancifcusLcigh,  Baro  Dunfmore. 
WilhelmusHerbertus,  Baro  Pownsor  Pown?.  ## 
EdvardusHerbertus,  Baro  Herbertof  Chierbuni. 
Francifcus  Cottington ,  Baro  Cottington  or  Hanwortn. 
Joannes  Finch ,  Baro  Finch  of  Fordwich. 

PR^ESULES    ANG  L\AL,  SECUNDUM 
FRANCISCUM  GODWINUM 
ALIOSQUE. 

PRO VINCIiE,    CANTU  ARIENSIS. 

1.  AntuarienfisEpifcopus ,  Primas  Anglise :  hodie  va- 
v-<     lerediciturhicArchiepifcopatusl-  3903. f.  18.  d.8. 

2.  LondinenfisEpifcopus,  cenfus  Fifcalis. 

3.  Wintonienfis  Epifcop.  valet  annuatim  2191.  libr. 

4.  ElienfisEpifcop.  valetannuatim  1134. 

5.  Lincolnienfis  Epifcop.  cujuscenfus  valet893-  libr.  &c 

6.  Coventrenfis&LichefeldenfisEpifcopatus  hodie  facit 
703.  f.  &c. 

7.  SarifburienfisEpifcop.  valetijSj.  Jib. 

8.  Bathonienfis  &  Wellenfis ,  valet  annuatim  533.  lib. 
S>.  Exonienfis  Epifcop.  valet  500. 

10.  Norwicenfis  Epifcop.  valens  annuatim  899.  Ub. 

11.  Wigornienfis  Epifcop.  annuatim  valens  1049.  lib. 
ii.  Herefordienfis  Epifcop.  768.  lib. 

l}.  Ciceftrenfis  Epifcopatus ,  valens  677.  lib. 
14.  Roffenfis  Epifcop.  valens  annuatim  354.  lib. 
ifrOxonienfisEpifcop. ab Henrico VUI.  inftitutus,  valet 
354.  lib. 

16.  Gloceftrenfis  Epifcop.  annuatim  valens  414.  lib. 
i7  Petroburgenfis  Epifcop.  valcn^i^.  libr. 

18.  Briftolienfis  Epifcop.  valens  583.  lib. 

19.  Menevenlis  valere  dicitur  416.  lib. 

20.  Landavenlis  134-  lib. 

zu  Ban- 


FAMILIARUM,    ANGLiyp.  451 

2i  Bangorenlb ,  cujus  cenfus  annuus  1 51.  lib.  facit. 
2*. AiaphenlisEpilcop.ccnlushabet  lji.lib.  &c. 

PROVINCIyfi   EBOR  ACENSIS., 

23.  pBoracenfis  Archicpilcopus,  cujus  ArchiepifcopatuS 

hodie  valere  dicitur  1609. 

24.  DunelmenfisEpifcop,  quiannuaum  valeredicitur  1811. 

lib. 

15.  Carleolenfi  -  Epifcop.  hnjus  annui  reditus  valent  fecun- 
durn  calculuin  Rfcj  Rcgii  (qui  ctiam  alios  examinat.) 
53 1.  lib.  &c. 

16.  Caitrenfis  Eppifcop.  valet  annuatitn  fecundum  Fifcales 

Raiiones420.  lib. 

SERIES    REGUM  SCOTI£, 
SECUNDUM  HECTOREM  BOETHIUM 
ET  GEORGIUM  BUCHANANUM. 

PRirnus  Scotorum  Rex  Yergufu»  fuit  ,filius  Ferquardi  Re* 
gis  Hibernie,.  Regnavit  ann.  lalutis  530.  prsefuit  imperio 
xxv.  annis. 

FerttharU  ,  Fergufii  Germanus.ipfi  fucceflit,  quod  Fergu- 
fiiliberorum  a:r.a.>  nondum  crat  Regnoidonea,illeannis  1 5- 
regnavit,ccefus  afratre  Ferlcgo  ex  infidiis. 

Mtintu  ,  Fergufii  filius  natu  minor ,  Rex  electus  &  xxi x. 
ajmis  regnavit. 

Dornadtiliy  MaininTius,  xxvm.  poft patrem annosre- 
gnavjt, &  ad  Berigoniumfepultuseft. 

Notbatuu  Dornadillx  G*ermanus ,  populi  fuffragio  Regni 
potitus,illudtyranniceexercuit  annis  10.  ultimum  a  Dovalo 
coefus  periit. 

R$utheru4,  filius  Dornadilbepraeter  populi  fuffragiai  Do- 
vali  Rex  appellatus,per  facYionem,  fed  exutus  a  fuis  Regno 
in  Hibemiam  f ugit ,  redux  autem  reftitutus  fuit,  regnavitq 
16.  annis,  Berigonii  obiit. 

Reuther,  Reutheris  frater,  imperiura  adeptus ,  fponte  fua 
illud  anno  1 4.  Regni  depofuit. 

Tbtrewi ,  patruo  fuccedens ,  Regnura  mukis  fcedavit  flagi- 
tiis,fuorumque  metucns  infidias,  Eboracum  perfugit,&  ibi- 
dem  cxpiravit  x  1 1 .  Kegni  fui  anno. 

Ff  1  lofi- 


4,2  SERIESREGUW 

Jofma^  Therei  frater  per  24.  annos  in  Regno  f  uif ,  deccf- 

fit  Berigonii.  1        ....  .1 

Fn^^Jofinaefilius,  Regnum  adeptusbonisartibusii- 

*ud  exercuit,  &  30.  Regni  anno  omnibus  acceptus  carufque 

deceiTjc,  fepultus  Beiigonii.  • 

r>»r(lu*  ej us  filius  fuccekit,flagitiofa  vita  inquinatus,hanc 
ob  caullam  Nobiiium  interfedus  eft  conjuratione ,  cum  p. 
anhisitnperio  praefuilVet. 

Evtnu* ,  Durfti  frater  fucceffit,  &  decimo  &egni  fui  anno, 
praeclare  pace  bellique  rebus  multib  geftis,  obik. 

GdluAy  Eveni  nothus,  Reanum  tyrannice  occupavit,  Dur* 
fti  familiann  eradicare  annilus,  mulcos  Nobilium  acinter 
hos^.  adolefcentes  Regios  fuftulit.  Dovali  tandem  opera  in 
Hiberniam  pulfus ,  interfeftus  eft ,  poftquam  biennium  im- 
perium  traclaftet. 

Evenus  Stcunduu  Finnani  £  Dovallo  Fratre  Nepos,  regna. 
vit  annis  xxxv  ti .  Orcades  tumuhu3ntes  compofuit. 

EJerus,  Durfti,aDothanofilio,  nepos,regnavit  43.annis, 
fepultus  in  campo  Evonii. 

EvenusTirtiui ,  Ederi  fiiius,  fuit  omnium  flagitiofiflimus, 
quapropter  a  fuiscaptas  &  feptimo  Principatus  fuiannoin 
carcere  laqueogulam  &  vitam  perdidit. 

MetelUnut  ,  Edcri  Nepos  ex  frarre  Carrano ,  propter  vir- 
tutesegregiasomnibcscarus.annis  jp.regnavk  ,fecundum 
Boechium^o  fecundumBuchananum. 

C iratacus  live  Caraclacus,  MeteJhmi  Regrs  ex  forore  Eu- 
ropeia  nepo.s,reguum  varia  tenoit  fortuna  per  annos  20.  o- 
biit  annoa  Chriiio  nato  54. 

Cotbrvdu^y  Caraclaci  frater,  regnavitann.  58.  • 

Vard^zuty  Metellani  nepos,  ob  immaturam  Corbredi  filii 
«ratem  Rex  a  Proceribus  elecluscft,  cumque omnibus  fla 
gtiis  onuftus  eikt,  quarto  Regni  anno  abiifdemoccifus 

frfert*  //.  cognomemo  Galdus,  Corbredi  foperioris  fi- 
lius.  Hic  prttnus  Romanorum  expertusarrta  ciimTT 
Agricoiafuiiletinterior,illo  a  oJL£^iim^^ 
Romanosrurfus  eScotorum  finibusproflicavit 

co,  anno  Rcjoi  ttm^T'         *  ™™ntU  Publt 


S   C    O   T   I   JE.  fci 

Mvgalduiy  Galdi  e  nTu  Nepos,in  principioimperiioptimis 
Regibus  virtutjbu^  par,  rnaturior  annis  contagip  vitiorum  irt 
avunculi  rnalos  dcgcneravit  mores,  igitur  30"  Regni  fui  an» 
BOa  fui^eft  interfecrus. 

Corunus,  Mogatdj  filius,  cum  ,  amajoribusingenti  labore 
parra,,  luxu  &  libidinibus  profudiflet,  cenfum  haberi  tribu- 
tumcjueimperari  poftulavit,  quoomniumanimositaacriter 
oftendit.ut  ab  ipfis  carcerem  detruderetur,miniftri  gravibus 
tollerentur  fuppliciisiinterim  ProRegem  Argadumcomli- 
tuerunt :  ipfe  Rcx  anioii  maerorc  in  carcere  defecit  decimo 
quarto  Kegni  fui  anno.  j 

EtbjJtHS ,  ex  Mogaldi  fororc  natos ,  bello  pariter  ac pacc 
chrus  Prioceps ,  tertio&  trigefimoRegni  fui  anno  i  aquo^ 
dam  fidtcinc  noclu  in  cubkulo  fuo  interfe&us  cft. 

Cum  fiiiu*  Eihodii  nondum  ad  Rcgnandum eflet  idoneu*, 
frater  Strael  in  Regno  fucceflk ,  &ob  tyrannidem  tam  irt 
Nobiles  quam  plebc  josquarto,  Regni  fuianno,  a  fuisncciu 
domilaquco  intereuiptu*  eft. 

DonalutSyAicv  Ethodii  Germanus,babtiit  miteimperium, 
primuf:jue  Chriltiaiu^  ritibus  initiatus  eft  ,  &  21.  Regnifui 
annodecefTit. 

Zthcitvs,  Secundus.  Ethodii  fuperioris  filius,homo  focors 
ingcnio,c!ecimo  fextoa:tai>anno.ut  Boethiusfcribit.vel  1  r. 
ut  Buchananus,  in  tumuku  fuorumfamiliarium  iuteremptus 
eft.  I  ■ 

Atbifco^  Ethodii  fiTius ,  quam defeoptimam  promiferat 
fpem  ,  rmgnis  deinrlagitiiscontaminavit:  cum  cnim  impar; 
eflet  Nobilitati,cjuam  in  fe  ob  ftuprum  commilluti)  concita- 
vcrat,defcrtusafuis ,  fibi  manusviolentasintulit  ,duodeci-< 
Bo,  quam  Regnum  fufceperat,  aetatis  anno. 

KithAlocus  ni^gna  Nobilitatis  parte  adverfa  ab  iisqui  do-. 
nis  corrupti  erant  Rex  fa&us ,  cum  Regnura  malisartibus 
acquilitum  rnalib  exerceret ,  a  quodam  fuoruro  famiUariura 
duodecimo  prope  Regnianno  occiditur. 

Ftndochus ,  Athirconis  filius ,  tam  publice  quam  privatim 
honeftis  aclionibus  claru?,  decimo  Principatus  fui  anno  ihfi- 
diis  Donaldi  Hebridiani,Garantio  Fratre  rerum  confcio,pe- 
riir. 

DonMwll.  FindcchiGermanus,  Vindittam  parans  ,ab* 
codem  DonaldoInfuUno  primo  Regni  fuiannovixfiniio, 
fuperatus  interiit.  f ?  3  Do' 


454  SERIES  RBGUM 

DonaUus  InfuUnus  Regnum  malis  artibus  qua?fitum  pejo- 

ribusexercujt,  i*.  fuiRegniannoaCrathlmtho  Pindocni 

filio  ex  infidiis  ccefus  eft. 

CrMhlmthusy  ftudiomagno  Rex  creatus,  Regnum  24. 

annis  tra&avit.  „ ,      „  , 

Fsncormachus  fratri  fuo  fucceflit non  folum  Rempub. 
beneadminiftrans,  fed  &  Religionera  Cbriftianam  fedulo 
promovens ,  regnavit  47.  annis.  # 

Komtchus,  Crathiinthiexfratre  Nepos  ,  fein  Regno, 
«nagis  vi  cjuam  populi  Voluntare  fufcepto ,  crudcljter  gef  lit, 
tertioque  Regni  anno  ex  fuorom  conjuratione  periit. 

Angufianus ,  Patruelis  Romachi ,  fecundo  Regni  anno  a 
P  &is  ccefuseft. 

Fitelmachus  anno  R.  3.  no£tu  jugulattis  eft. 

Eu&eniustivc  Evenusk  Romanis  &  Pictis  coefus  tertio  Re- 
gni  fui  anno  periit. 

u  FergafitigU.  Erthifilius,  poft  Scotorum  interregnum  ad 
Regnum acceflic ,  6.  Arcadii,  &  Honoriianno,  tandema 
Romanis  occifus  ,  cum  p.  annos  imperium  ex  libidine  te- 
nuiflec. 

Eugenius  five  Evenus  fecundus ,  Fergufii  filius  ,  Britones 
vecligales  reddidit ,  tertio  Regni  anno  a  Saxonibus  &  An- 
glis  profligatus  interiit. 

DongarUus,  EugeniiGermanus,  quinto  Regnianno  dc- 
ceflic. 

ConftantinusJQ ratris  Dongardi  fucceflbr ,  Scotos  ignavia 
ofFendens ,  ut  rebellarent ,  j  a  Nobili  quodam  occifus  eft 

Congtllus ,  pluribus  pace  quam  bello  geftis ,  22.  &egni  an. 
obiic. 

0/jr*a*5velGoranus ,  CongalliGermanu? ,  35.  Regni 
anno  a  fuis  ccefus  eft. 

Eugenius,  Tertius ,  CongaMi  filius ,  Regnum  habuit  ex  quo- 
rundara  fententia ,  ann.  34. 

Congtllusy  five  Convallus,  Eugcnii  frater  ,  juftitise& 
Rcligionis  ftudiis  inlignis ,  X.  regnavit  annis. 

Kynnatetlus>Cov\gz\\\  frater,  anno  Regni  iecundo  deceflit. 

Ardanus  ,Conrani filius ,  $4.  Regni annoobiit. 

Kennethusy  Congalli  fiHus,  nihil  dignum  memoratu  geflit; 
quarto ,  vel  fecundum  alios  Xlt  menie  extin&us. 

Zugtnms  quartus,Ardani  filius,itf.Regnifui  anno  deceflit. 


S    C    O    T   I    JE.  4f  S 

Ferquardns  yEugenii  filius ,  propter  tyrannidem  in  carce- 
rem  conjcttus,  14  Regni  annofibi  mortem  confcivit 

DonMus  IV.  Eugenii  filius ,  deceflit  XV.  Regni  anno. 

Ftrqubirdus ,  ejua  nepos ,  omni  lcelere  fcedus ,  ad  finem 
vita?  pcenitentiam  egic ,  obiit  anno  Regni  1 8. 

MaUutnus ,  Donaldi  filius ,  ab  uxore  ob  fufpicionem  pel- 
licis vigcllmo  Regni  anno  ftrangulatus eft ,  quae  dein  quar- 
to  die  poft  viva  cremata  fuit. 

Eugenius  Quintus ,  Malduini  cx  fratre  nepos,  qaarto  anni 
Regno  obiit ,  Northumbriae  Kege  cura  exercitu  deleto. 

Eugwus  Sextut ,  Ferguhardi  filius  >  varia  fortuna  cum 
Picti*bellumgerens ,  decem  regnavitannis. 

An.birkeUthus ,  Eugenii  5.  filius,  in  bello  contra  Pi&os 
iftu  fjgitta?  interiit  *  nondum  biennioin  Kegno  finito. 

Eugtmm  Vil.  Kegisfrater,  hoc  inftituit,  ut  in  coenobiis 
res  gclte  Kegu.-n  ,  memoriac  mandarentur.  Continuata  cum 
vicini?  per  1 7.  annos  pace  dicm  iuuro  obiit. 

M*rd*t**%  Ambiikelethifilius,  omni  vica  pacificus  fuc- 
ceflit  ,decefiit  decimofexto  Kegniann. 

£^«nifEugenii  VH.filius,  per  31.  annos  cumfuitin  tran- 
quilhtatevixit. 

EugeniusXML  Mordaci  filius ,  primisannis  probus ,  opti* 
raum",  poftea  viciis  onuftns ,  peflimiim  geflit  Principatum  , 
cumque  vitam  cmendare  nollet,  in  ccetu  procerum  poft  ter- 
ti  iraxegni  annum,  confenfu  de  illo  tollendo  fa£to,  con- 
foilusinteriit/ 

Eergufius^.  Etfiii  filius ,  fimili  vitae  malae  confuetudine 
fcedus,  fmiiiietiara  quafi  periit  Eato,  cum  tiiennium  in 
imperiofuiflet. 

st/y«:.W,E'Jg2mi  VIII.  filius,  ubi  cum  magnalaude  10. 
anniMmperioprifu  flet,  anno  C.  787  obiic.       s  ■ 

jfchajus*  Etfini  fiiius-  Is  omnium  Scotorum  Pnncipum 
primuscum  Francis&  Carolo  Magno,  tum  Komanorum 
jmperatorc,fccdusfecit,omniquevitafuafeiix  32.  Kcgni 
fuiannoexvita  exceflit.  .  . 

Conguihs ,  Achaji  patrudis ,  m  fumraadomi  fonfquecon- 
cordiaquinquennium  Kegno  praifuit. 

DongtUus,  Sol  vat  hii  filius ,  bellum  advcrfus  Piftos  parans 
innaviculafubmerfarapjdiflimoextinaus  eft  arane  uui 

Scotis  cum  imperio  prsfuUTet  6.  vcl  7.annis. 

^  r       1  pf  ^  Jilpinus 


'45*  SERIES  REGUM 

jilpinusy  Achaji  filius ,  quarto Regni annoa  Pi&iscaptus 
crudcliterque  in  belloccefus  eft. 

Ktnnnhui ,  Alpini  filius  ,  Piclos  paene  delevit,  Leges  quo- 
que  multas,  &  apud  pofteros  ufu  obiervatas ,  tulit,  obiit  Re- 
gni  fui  vigefimo  anno- 

i)^/^;4>«4r/«i,KennethiGermanus,  vir  avaritte,  lu- 
xuriaj ,  ignavia?  dcditus ,  amillt  multa  &  ex  Scotorum  pof- 
fefiionihus,  tandemin  carcerem  a  fuisconje&us  fibi  violen- 
tasintulicmanu?,  fexco  poltquam  Regnum  tenuiftet  anno. 

^  ConflAntinus ,  Kennethi  fiiius >  vir  ingentis  animi ,  Danos , 
Pi&isinfubfidiuni  venientes,  ex  improvifo  aggreflus  pri- 
mum  cecidit ,  deir,  ab  ipfisfuperanis ,  &occifus  eft.  Re- 
gnavitannos  xiii.  fecundum  Boechiura ,  iecundum  Bu- 
chananum  vero  XVI 

Ethus  Fratii  fucceffit,  dictus  alipes  a  pedum  celeritate. 
Ejus  aurem  fegnitiem  cum  proceres  ferrenequirent ,  fecun- 
do  Rc^nianno  illum  Regnum  cjurare  coegerunc ,  interiic 
dein  tertio die  in  cuftodia ,  ex  mcerore. 

Gregortuss  Doqgalli  filius,  homo  plane  Regio  animo  ,  hoc 
ieinngnircr  commendavic ,  quod  LL.  de  immunicate  rai- 
niltrorainEcclcfi*,,  vcl  vcteresrcvocavic ,  veletiam  novas 
condidic.  Cumbriam&  Weitmariam  Scocorum  adjecicim- 
pcrjo,Hybernosvaldeconcrivic.  Deccffitn.  Regnianno, 
Kex  rorcicudine,tempcrantia,&  juftitia  clarus  : hincapud 
luos  Magni  cognoroencum  indepcus  eft. 

.°^  '/^^,^rtti>Conlbntinifecundi  filius,laude  dienus 
ni>ceps ,  X  I  *egni  foi  anno  eiTe  defiit. 

C'»ft>**tiniiMT*rfiHsfeduscum  Danisfecit,  exercitumque 
contra  Anglosduxic,  quo  ad  incernecionem  ccefo  ,  feimpe- 
noabdicavit.  feque ad cuideos  h.  e.  Dciciiltorcsrcccpic. 
Ubi  5.nnnos  incer  hosad  Fanum  S.  Andre*  privatus  exeint 
UeccHicannoa  Re^niinicio^o.  AnnoC.  942 

Malcolmus,  vel  UiUtlmhbm,  inico  cum  Anelis  fcedere  XV 

»*IT*s,  Malcolimh  US.ForeflV  JnllHi;,,  • 
fefti  uimibr,»,  *    .  «35  inlicliis  Donaldiarcispra?- 

ict.  T  d"",stto.  nienl.  lmpeno  prafuif- 


$  C  O  T  1  ''MU  4,7 
CuUnus  filius  Induifi,  ooini  flagicio  laborans ,  obftu. 
prum  commilTum  periic,  ubi  4.  anno?,  6.  menfes  reenaf 
ler.  & 

KennethusJcaUT  Durfi,  Danos  infigni  clade  ftravit,  no. 
vam  legem  .  m  Regi  defunclo  filiusnacu  niaximus  fucceddl 
rec,  fiiio  veroante  pacrem  defunfto,  nepos  avo  fubroga- 
retur  tuiit,  idquod a  Nobilitate obcinuit,occifusdolo,  anno 

ftegniaf. 

Cr^^m^lV.Culenifilius,  cognomcntoCalvus,  fini- 
to  ar.no  &  d.menfibus  ijuam  Regnum  invaferat  aKennecho 
ccufus  periit. 

Gtitvus,  Dufrifilius  velfccundumaliosnepos ,  optimus 
priuv  princcps,  pofl  iiagitiofiflimu?,  a  Malcolmo  five  Milco- 
lumbo  prarlio  fuperatus ,  captus,  &  oculLs privatus ,  decimo 
Regni  annoperiit.  * 

MaUfll»  us  iive  Milcolumbus,  2.  Kennethi  filivs ,  Regiarn 
l?gem  obtinoit  confirmatam  ,  Danos  in  Moravia  fuperavic , 
omncs  Regios  agros,  inter  Nobilesdivific ,  cui concra  No-' 
biUtaSCOtKeflit,  ut,  cum  illorumalujuismorerecur,  liberi 
ad.  gr.xtatisannumincutclj  Regiaeilenc,  Rex(jueomnea 
iMOventos',  exce^tisillisqui  in  educationemliberorum  im. 
pen  I  rcncur,  acciperet ,  adbfec ut ipfe  puberescollocandos 
potcfucem  haberct,  ari  illumijue  dos  rediret.  Nova  inlticuic 
Migiltracuum  nomina,  ubiabellis  refedic jaliquoc  annos 
in  magna  regn  ivicgloria  ,  ingravclcente' vero  aitate  avarL 
t ia  &  nevitii  laborans ,  incurric  in  Nobilium  odium  ,  abiU 
lifjue  imercmptus  cft  ,  ubi  annos  XXXVI.  Regnaf. 
iec. 

Donxlius  Bsnusy  h.  e.  albu; ,  Ji/alcolmi fracer  > pulfis  nepo- 
tibus  Regnum  tyranniceinvaik.  Multistamem  exofus,  poft 
lcxtum  menfern  ac  Regnum  invaferac,  in  jfcbudasprofu. 

Duncanus  Regni  potit  118 ,  cum  imperiofuis  ageret ,  noc"hi 
a  Dunaldo  interemtuseit,  poitquam  annum  &  6.  menfes 
regnaflef 

/  ^«r«*  IV.Malcolmifilius ,  in  Regnum  accerfitus,  infum- 
inu  pacer/  annis  regnavic  &  6.  menfes ,  Dunaldo  in  vinculis 
rnortuo ,  7.  Regni  anno  improlis  deceflir. 

wAx^^^EdgarifraccrjCOgnomcntoFers,  h.  e.  fortis, 

X%  5  cum 


» 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


<J8  S   E   R   I   E   S     R   E   G    U  M 

cum  Scotiarn  17.  annisrexiifet ,  decellit ,  nulhs  rehftis  fihise 

Sybilla  Guliclmi  Normanni  filia.  ^  j 

DavtUy  AlexandriGermanu^in Regno  fucccffii :a.C « 124. 
habuit  bellum  cum  StephanoAnglia  Rcgcdeceflit  an.  1 1 53. 
poftquam  rcgnaflet  20.  annos  &  2  menles. 

^i/^^ar/^  ,  Davidisex  Henrico  fihonepos,  inte- 
teftinisfedicicmibus,  fuorumque  rebelhone  exagitatus  cit, 
quibus  fuppreflis,XII.  Regni  fui  anno  eile  defiit. 

Wtlhelm**,  Malcolmi  frater.  Is  Regnum  Scotis  in  fidcn 1  & 
clienteiam  Regis  Anglia?,  confentientibus  procenbus,dedit, 
ut  quidam  fcriptores  Anglici  dicunt :  quidam  tarnen  exiiti- 
mant,conventum  interReges,  non  dededitione,  fed  de  cer- 
ta  pecunia  per  penfiones  danda  ,  arcefque  Anghs  tantilper 
traditas,  donec  ea  perfolveretur.  Richardus  autero  Rex  An- 
glise,inSitiam  iterfufcipfcns,pacYionesomnes  remifit,&  a 
WilhdmoX.millia  marcasdono  accepit.  Tandem  multis 
cgregie  geftis  clarus , ingreffus  74.  vitse  Regni  vcro  4P-  an- 
num,  deceffit  anno  1114. 

Alex*nderSecunduiy  Wilhelmi  filius  ,  armamovit  adverlus 
Joannem  Anglorum  Regem  ,  &  in  Angliam  penetravit ,  Jo- 
annamfororem  Henrici  Angliae  Rcgis  inuxoremaccepit, 
deceffitannoaetatisci.  rcgni js.  an.C.  1249. 

Alexander  Tertiue,  fuperioris  filius ,  duxit  uxorem  Marga- 
ritam,  Henrici  fiiiam-.  Norvvegos,Scotiam  invadentefc,  nia-' 
gna  perculit  clade.  Equo  dein  vefruscxilloquein  terram 
pr2Ccps,fracliscervicibus,cxpiravit,an.C  1285.  vixitan- 
nos45.  regnavit  37.  Extinclo  igiturcum  tota  ftirpefua  Ale- 
xandro,  nec  nifi  unica  nepte  reli&a1 ,  interregnuro  in  Scotia 
fuit.quod  variis  duTenfionibus  agitaturo,fex  annos  &  novem 

menfes  doravit.  -run-  l 

Wjmj  £«#■''<"»  promika Angha? Regi fubjeaione,  ab 
Eduardo  ,  ut  Rex  Scotia»  fieret ,  promotus  eft  s  in  verbaque 
Anclia;  Regis  juravic ,  id  quod  iniquo  animo  Scoti  accepe- 
rtint  •  itaque  acceptum  hoca  Scotb  rcfciffum »  Anglus  Sco- 
tiam  invalit ,  multa  oppida  arcefque  cepit ,  &  Regem  ad  de- 
ditionem  compulit.  Eduardus  Anglos  decem  annis ,  Scotos 
multisincommodisaifiixit.  % 

Robertm  Bruftu*.,  An.  1306.  Rexfa&us,  exantlatis  multis 
calamitatibus,quibus,  occafione belli ,  varia  fortuna  cum 
Anclis  gefti,  attli&us  fuit ,  tandem  deviftis  pulfifqueho- 
6  flibus 


S    C    O    T    I   JE.  *5* 

ftibus,  PatriumRegnumreftituit.  Deceflitan.  1329.  Re* 
gni  14. 

DazfU^  Roberti  filius  ,  rcgnare  ccepit  poft  Regnum 
per  Thomam  Ranulphum  incer  regembiennium  circiter 
adminiftratum ,  verum  ab  Eduardo  Balliolo  fuperatus ,  in 
Galliam  profugk.  Balliolus  Regno  potitus ,  ab  Andrea 
Moraviopro  Rege  profligatus ,  ann  01332.  eundem  pau- 
lo  poft  cepit.  Poft  bcllo  &  routua  internecione  utrinque 
faevitum  f  David  in  Scotiam  rcdu&us ,  cura  a  Francorum 
partibus  adverfus  Anglos  eflet ,  ab  iisad  Dunelmumpro- 
fligato  exercitu captu*  eft ,  undecimoquc  poft  captivitatem 
anno  diniiflus.  Ultimum  in  arce  Edimburgenfi  vitam  cum 
morte  commutavit,  anno  vitx  47.  Regni  falutishuma- 
nse  1 370. 

K-obatm  Setundmxn  avuncuii  fucceflit  locum  ,  primuse 
Stuartorum  familia  ,  nulli  Regum  felicitate  inferior ,  idco 
quod  toto  ejus  Regni  tempore  vix  unquam  finiftra  fortuna 
pugnatum  fit ,  tefte  Boethio,  quamvis  Buchananus  nonnul- 
las  acceptas  clades  memorec.  Deccflit  in  arce  ful ,  an.  1 390 
vixit  annos75.  regnavit  19. 

]ohj*nts  ,  Roberti  fecundi  filios  ,  Roberti  3.  nomen 
aflumpfit ,  propterinaufpicatumjoannis  nomen  ,  quod  Rex 
Joannes  Tranciae  captus  cflct.  Dcfunclo  Robcrto  fucceflit 
Mordacus  fiiius  ,  ingenio  fegnis  ,  Regnoque  minus  ido- 
neus. 

jMtob*,  Roberti  III.  filius,  ex  Anglia  redux,  Regnum  fu- 
fcepir  ann.  1 323 .  annoRegni  tertio&  decimoinftin&u  Val- 
theriAtholiipatruifui,a  Ruberto  Gramo  ann.  1437.  Rexo- 
ptiraus,peflime  eftocciius. 

jAiobuA  Secundu*  filius  fcptcmannos  natus  fucceflit  Labo- 
ratum  eft  dein  fa&ionibu*  per  aliquot  annos,  quibus  oppref- 
fis,  Rcgnoque  pacato.cumad  fublidium  Eboracenfibuspre- 
ftandum  in  Angliam  profe&us  eflet ,  arcemque  Ro>burgen- 
fetn  oppugnaret, excuil b  cunco  lignco cx  una  machinarum 
beilicarum,  cxterU \Wxih  omnibus,Rexin  terram  deje&iw, 
(tatimobiit.  an.  1460.  rcgni23.  a?tatis  2p. 

Jacobm  Tertius,  feptcnnis,  in  patriuro  folium  evectu» 
eft.  Jllo  imperante  Proceres  fa&ionibus  intcr  fe  diflide» 
bant,  raultis  daranis  Regnum  gravabant.  Rex  «tate  ma- 
turior  fibi  matrimonio  junxit  Margarictm ,  Daniae  Regi*  fi- 

lian, 


SERIESREGUM^ 

liam  an  1470.  PolUngli  Scotiaroingrefli,  omnialatiffimt 
ftraverunt  ruina.  At  moxinduciscuro  Hennco  VII. 
Acquifitam  foris  paccm  graviflim*  domi  exceperunt  raclio- 
nes  ubiplcriquc  Proceresin  Regem  conjurarunt,  aquibus 
f ub arcc Stci linenli  coefus eft ann. .48*.  Regni 28 .  vit*  3 5. 

lacobus  Qu*rtmA*CQ\A  3  filius,XV.annorum  atiolefcens, 
adRcenumpcrvenit,&  concordiam denuoreftauravit-Mar- 
garitain.Henrici  VII.  fiiiam,  in  uxorem  accepit.Cum  autem 
Henricus  VIH.rerum  potiretur,fufcepto  Francorum  caufla 
in  Anglos  bcllo,  ut  Anglum  h  Gallia  revocaret,in  Northum- 
briam  magno  cum  Nobilium  nuniero  ingreflus  ad  Flodelum 
vicurn  ab  Anglis  ccefus  eft,  25.  RegnifuiannOjChriftii^ij. 

Jacobus  %*tntus,  biennis,  in  Kegno  fucceflitjoannes  vero 
Dux  Albini  crcatuseft  Pro  Rex.  Rexdein  Magdalenam , 
Francifcil.  Gallorum  Regis  filiam  f  &  hac  mortua  Mariam 
Guilianam  fibi  uxorem  legit.  Morcuus  apud  Falciand.  anno 
1 542.  reli£ta  filia  Mariahaerede. 

Maria  primum  Francifco  fecundo Gaiiorum  Regi  nupta, 
deindc  Henrico  Sttiarto ,  Macthaei  Stuarti  Comitis  Levinise 
filio,quem  f  raude  infidiarum  fuftulit.dein  per  factiones  domi 
forifque  mifereagitataK.egnoquepulfa,  poft  longamin  An- 
glia  captivitatem ,  fub  Eiifabetha  K.egina  capitis  fupplicio 
fceierum  pcenasdedit. 

Jtcobus  Sextus ,  poftquam  Regno  vitaque  laudabiliter  de- 
fun&a  ReginaElifabetha  ,  Angliac  Rcgnum  hasredicateac- 
cepic,duoquc  potentiflima  Scotia?  Anglia?  Regna  uno  impe- 
rio  conjunxit  ,  Princeps  non  minus  literis  decoratus  ,  quam 
bellica  forticudine  armatus,  utruroque  belli  &  pacis  tempus 
rectc  gubcrnavit. 


DE 


S   C   O  T   I  M. 


4*1 


DE   REBUS   IN  HIBERNIA 
PER  OSTMANOS   ET   DANOS  GESTIS, 
ILLISQUE  QJJI  INILLA  REGES  FUERUNT  AB 

ANNOCHRISTIdccxcv.  USQUEAD 
INGRESSUM  ANGLORUM  SUB 
HENRICO  II. 

EX  NOVISSIME  EDITIS  ANTIQJTJI- 

T  ATIB:  HI  BERr 
JACOBI  WAR^fcl  EQU  IT.  AURAT. 

QUod  Oftmanni  roagnam  olim  HibernicTpartem  fubfu- 
garinr,  &  praecipua* ibi  Urbes  maricimas  ad  Anclorum 
utque  adventum  occuparint  ,  proexplorato  habetur  Oft- 
mannorumautem  nomen  Danos,  Norwegos& Normanos 
notat.  Anno  8o7.Dani  curo  Norwegis  in  Hiberniam  appnle- 
runt ,  &  Rofcomaniam  ,  Regionemqueadjacemem,  fcrrom 
flammaque  vaftarunt,  Anno^  12.  clafiisNormannorum  HiT 
bcrniam  ingrefla  ,  Anno  quoque  835.  Norwegi  macmis  jn. 
ftru&i  copiis  cum  magna  clalTe  appulerunt.  His°6cnliii 
quamplurimis  vicibus  novos  hoftcs  advenas  Hibernia  pail.I 
eft,  quorum  Dani  vel  acerrimi  ruerunt. 

Mehchltnus  autera  primus  in  ferieRegum  Hiberni3?cu\ 
cu?  cum  Danis  atroxbellum  intercefTit ,  quomulti  utrinque 
perierunt,  poftinterMeluchlinum&  Danosinduciaj  pacta!: 
funt. 

Cum  Melachliniis  Rcx  Hiberniaj  vitd  dcccfliiTet  an.ST- 
Loranui  fllius  Citbnldi  &  CorneLus  filius  Dermii  Mktfa? 
Regnum  inter  fe  partiti  font,  iis  vero  ab  Edano,  captfo 

Ednr.us  ivex  Hibcrnia?  fjctus  eft. 

Amlavus  Anno  809.  Armachara  vaftavit,fgnequcabfum- 
fit.  millein  pra?lioimerfeftis. 

Aml*vuA&  lv4tws  Anno  87S.  cum  claflein  Britaniamir> 
auxilium  Danorum  folverunt.fequenti  anno  Dublinum  ma- 
gna  onufti  praeda  redierunt ,  paulo  poft  Amlavus  acquievit. 

jiiUlua*  Rex  Lageniae,  Anno  87 1.  a  Danis  interemptus. 

/z/4rw,qui  ab  Annalibus  Hibernis  Rex  Normannorum  to- 
tius  Hiberniae  vocatus,  Anno  8  72 .  fato  fuo  f unttus  ctt. 


! 


4«»  D   E     R   E   B   U  S 

0/W,Amlavifilius,  roagnaftrageScotisprofligati?,Da- 
norum  fraude  periit,  Anno875-  ubiimpenum  ad  laootri 
dum  Ivari  filiuro  pervenifle  dicitur. 

Rex  Hibernis,  atrox  bellum  Anno  88  8.  cum  Da- 
nis  habuic,  quod  quamplurimos  ab  utraqueparteperemir. 
Ortsedein  limultates,  intcrSitricum  filium  Ivari,&  quendam 
Galfridum  Merlum  di^um,  hi  per  inimicitiaseoprorece- 
runt,  ut  UrbsDublinum  inter  cosquafidivideretur.  • 

Ntlltu  Glundub ,  Rex  Hiberniae ,  Anno  9 1 9.  prxlio  ingenti 
cum  Oftmannis  decrevit,quo  Rex  ipfe  cum  procenbus bene 
multis  interiit.  . 

Donatus,  Flani  filius  ,occifo  Nello  Imperium  fufcepit ,  & 
fequenti  anno  Oftmannos  magna  ltrage  attrivit. 

Godfndus  rerumpotitus,ubianno92i.ReginalduiOftman- 
norum  Regulus  Dublini  naturse  concefferat :  Godfcidusau- 
tem  aliquot  expeditionibus  defunclus,  nimia  crudelitate  in- 
famis,  Anno  s>34.obiit. 

Aulafus*  filiusejus,Patrifucce(fit ,  qui  tamenanno  941. 
jnorte  repentina  fublatus  eft.  Hic  a  Caraduco  Lhancarva- 
Tienfi  prccipuus  Hiberniae  Kex  vocatur. 

CongzUchus  1  filius  Maelmithi »  poftea  irrperium  fufcepir, 
qui  anno  944.  Brieni  iiegis  Lageniae  auxilio,  Dublinum  vi 
cepit  diripuitque. 

BlacarubOftmannuSjAulafi  frater,anno  94S.auxiliaribus 
copii&Dublinura  recuperavit  iterumque  reftauravit. 

Anno948.  Bellum>quod  antea  Dubinienfes  incepcran^i- 
terum  redintegrarunt,  qui  tamen  a  Congalacho  Rege  denuo 
fuperati  funt,ipfo  Blacaro  Rege,&  e  fuis  1600.  fere  in  pra> 
lio  occifis. 

Godfridu?,Sitrici  filius,Blacaro  fucccflir.  Atquecirca  hxc 
teropora  Oftmanni  Hibernici  Religioni  Chriftianse  nomen 
dederunt.  > 

Commiflum  dein  fuitanno95^.  vcbemens  praeliumintec 
Congelachum  Regem  Hibernia?,  &  Oftmannos  Dublinen- 
fcs,  in  hocCongelachusfufus  occifufque  eft,  quo  ccefo  ,ad 
DonaUum  Nellum  Hibernorumlmperium  pcrvenit. 

AuUfhus ,  Dublinii  Regulus,  a  Caradoco  Lhancarvanenfi 
Abloicus  £ex  Hibernias  faiutatus  eft,anno  95 9. 

An.*>62.  poftquam  Godfridus  Oftmanus,Aulafi  filius  diem 
fuum  obiiflet.Eadgarus  AngliasKex  raagnam  Hibernic;  par- 
tcm  fubegit,  &  feorlim  Dublinium  Urbcm»  Do- 


1 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQu 
Images  reproduced  by  courtesy  of  Ihe  Biblioleca 
CFMAGL.  2.6.152 


IMHIBERNIA.  4<n 

Donaldus  igkur  Rex  Hiberniae  &  Donaldus  Congelachi 
nlius  inter  fe  bello  decertarunc ,  ubi  plures  Donaldi  Hegis 
ccciderunt. 

Pr^Hoquoquefupcrati&  interfecYi  fnnt  Murtachus  & 
Congclachus  Donaldi  Kegis  filii ,  ab  Aulafo  Sitrici  filio 
anno  977. 

MeUchhniusi  alias  Af  W«rfcM*,Donaldo  Regidefunfto  fuc- 
ceflit. "  Hic  ,  eodcm  anno ,  memorabili  prselio  Ottmanno- 
rum  vires  frcgit ,  cum  primarii  Oftmannorum  Ducum  in 
illo  cecidcrinr.  Is  etiam  Melachlinus  Rcx,  ab  Oftmannis 
Dubhnienlibusadjutus,DonaldumC/4»,  Lorcani  filium, 
Kegem  Lagenias ,  prselio  fudit. 

Cluntarundus ,  Aulafi filius,  Dublini  Rex  OftmannOrura, 
a  famulo  fuo  interfeauseft,cui  Frater  ejus  Sitricusfuccefliu 
anno  988. 

Sitncusy  Aulafi  filius,  Dublini  ab  Oftmannis  in  exilium 
pulfus ,  regno  dein  vix  anno  exa&o  redditus 

Anno  lOo.Oftmanniiterum  Dublinum  reftaurarunt.jHoc 
anno  Ivarus  Oftmannorum  Waterfordise  regulus  vita  de- 
ceflit ,  cui  filius  ^eginaldus  fucceflit. 

Brienus  BorousKexcumplurimisdein  Hibernia*  Regu- 
lisegit,  uti  conjunclis  viribus,  Sitricum,  omnefque  Oft- 
mannosDublinivelut  publicos  aegni  hoftes  cx  Hibernia 
cjicere  anniterentur.  Sitricus  rerum  certior  faclus ,  ad  fe 
fuofquc  propugnandos  fedulo  excubavit,  fuppetiafquea 
Danis  obtinuit  ,  copiis  autem  contra&is  comciiflum  eft 
prselium  ,  in  quoBrienovi&oriaceflit,  qui  tamen  ex  lethali 
vulnerc  in  prselio  accepto  mox  occubuit. 
Anno  1018.  jam  di&us  Melachlinus  copias  Lagenienfes 
&  Oftmannicas  in  prselio  ad  Fodvay  fudit. 

Ann.  1019.  Brennus  ,  Maelmurii  filius,  Rcx  Lageniae, 
oculis  Dublini  captus  eft. 

Anno  1020.  Keginaldus  Ivari  filius  ,  Oftmanorum  Ke- 
gulus,  fine  liberis  Waterfordiae  obiit,cui  Sitricus  frater  ejus 
iucceflit. 

Ann.  1021.  L7gairus ,  Rex  Lagenise ,  in  confliclu  ad  Del- 
gneSitricum  rtegem  Dubiini  infugam  conjecit. 

Anno  1013.  Sitricus,  Watef fordise  Oftmannorum  Rega- 
lus,  abOflbricnGbusoccifuseft ,  cai  facccflit  Keginaldus 
O  Hivar. 

Anno 


♦6< 


D   E     R   E   B   U  S 


Anno  ro^QOftmannorum  ^^«bi.n^^fceptMOmam 
peregrinatione,  in  via,  vicam  am.f.t.  Huic  iuccefl.t  films  e- 
jus  Aulavus,  five  Auloedu*.  hic  fequente  captus  annc ,  Ma  ,. 
tliao  velMatbgaunnoO  Riagan  200.  vaccaspro iy  o fo  - 
vit  &  80.  equos  Britannicos.  tres  uncias  aur.,&  gladmm.di- 

ftumCaroli  gladium.  • -;  . ,.  .,  c 

Anno  1035  Aulavus,  filiusSitnc,  DublmNRomam  profc 
ftus,  in  Anglia  occifu*  cft  cui  hhus  ejus  Sltricus  fuccc :  iit. 

x^wKiO-Hivar,  Regulus  Watertordue ,  occiius  eft 
Dublini,^nno  io*6.aSitrico  Rege. 

C*/»™****  o-A^-ii.  Kcgulus  Waterfordi*,cxdomefti- 
cis  periit  infidiis  An.iojS.  cuoanno  Watertoruia  aDermi- 
tio,  Rege  Legem>,  dircpta  ik  iucenfa  eft.  ,  rt* 

Jimc^Aulavi  filius,Rex  Oitmannorura,Dubiini  dcceiht. 
Sitrico  fucccflit  Aulavus,fivc  /\ulvedus,an. 1 04 1 . 

Cr^a»,RexManni»,DubrmumiibifubjugavitAn.io6^ 

CodredtM  Crozn ,  Rex  Dublinius,  nec  non  Manni*  &  He- 
briduminfularum^obiitiniUa  infulaan.1076. 

Mtrtertachw  o>brttn>  Rex  HibernisB,  Dublinium  cum  ex- 
crcitu  pervcnit,  indequeGodfridum  Meranagh  Regulum 
expulitAn.  10575.  quotempore  Godfredus  Meranagh  mce- 
roreconfeftuSjvitadecciTit. 

Torfinm,  filiusTorcalli ,  Oftmannorum  Dublini  Rcgulus, 
in  ipfo  tlore  j  uventutis  repentina  obiit  morte. 

Kegtnaldo,  Torcalli filio,  Dublini  Regulo,  an.  1 1 47.  i n  acie 
a  Mideniibus  occifo,  itaque  Regno  exuto. 

cWr^,filiusOlavi,  Rex  Mannia?,abOftmannisDub.i- 
niiRex  falutatuseft,  fed  in  armahbus  HibernicisOiterus, 
aliasOfterus,  Xeginaldo  dicirur  fucceflifle,  licet,  Oftero 
bicnnio  poft  occilo,Dublini  principatum  obtinuit  Brodarus 
I^eginaldi  frater. 

sjfcutph**  BrodaroTorccHifilio^Oftmannorum  Dublinii 
Regulo  a  MideniibtKsin  pra?iio  occi  fo,  cjus  fratcrann.  1 1 61. 
fucceffic  Hic  Afculphus , yariis  expeditionibusoccupatus, 
ultimumetiamcontra  Dublincnfcm  portum  fufccpit,  ad- 
jutus  a  Joannequodam,&  copiisfuisauxiliatibus  fretu^fcd 
cxfi  funt  in  fugam  .  Afculpbus  etiam  ipfe  captus,  &  poltea 
ultimo  fupplicio  aftcclus  elt.Paulo  poit  adventus  Henrici  1. 
in  Hibcrniam  fuit ,  de  quo  fermonera  faccre  hujus  loci  non 
cft, 

SV3G- 


I    N  HIBERNIA: 


4« 


S13CCESSIO    ET   SERIES  REGUM  HI- 
BERNIjE,  FORMAQUE  IMPERII  APUD 
VETERES  HIBERNOS. 


OLim  in  Pentarchia  potentiflimus  totiusinfulsequifque 
Dominium  fibi  arripkbat ,  vulgoque  Rex  Hiberniae  di- 
cebatur,&  aquibufdara  Rex  Regum. 

L*t£«riiariliu$  Nclli  Ni^ta^cregnavitanno  35.  &  inprse- 
lio  a  Lagenienfibusinterfectus  elt.  Atque  ab  hoc  Series  Re- 
gum  Hiberniae  commodiflime  inftiiuitur ,  quod  illa  omniat 
quse  de  ejusanteceflbribus  dicla  funt ,  fabulofis  commentis 
repleta  iinr,cum  qtod  multi  per  abufumdicYi  Kegesfint. 

LugdAtk.u4y  alias  Lugaidus,Lcegarii  filius.regnavit  25-  an- 
nis  ,  illum  fulraine  i£bim  periille  perhibent ,  anno  D.  VIII. 
quod  pertinax  in  Gentium  colenda  Idololatri*  fueric.  Hoc 
c.xtir  cl  >  5.annorum  fecutum  eit  interregnam. 

Mowrttcua,  filius  Erca? , dum  vinum  licentius quam  dece- 
bat  fobrium,  haurit,  bene  potu?,  mifere  periit  ,quidara  afle- 
runt,Hlum  dolio  vini  immerfum,ita  vino  fuifle  fepultum,an- 
nofi^;  anno*Rex  fuiflet. 

lumthmlm  M*lg*rb  regnare  ccepit  An.  C.  534.  tenuitque 
per  1  o.  annos  Regnum,  a  Mxlmorda  vcro  oceifusanno  545. 
Verum  horaicidaftatiroa  famulis  Kcgiscaptus,  &  confoflus 
eft. 

Dermttius  primus ,  Cervaili  filius,  quiin  Regnofucceffit , 
occifuscft  abitdo,  five  Hugonc  Nigro,  anno  D  565. 

Fergufius &  Donaldus  primus ,  fllii  Moriercachi ,  Nepotes 
Ercse,  fucccflcrunt  anno  565.  Sed  interfe&oinpraeiioDo- 
naldo,fequenti anno  imperium  ad  Amirachum  pervenit. 

jimir*ihus,  filiusSetnai,  percmptusettaFergufio,  fi!io 
Nelli,anno  C.f6<>  quod  facinusipfiFergufioultricem  acce- 
leravic  mortem,qui  ab  Edano, Amirachi  filio,  fequenti  anno 
confoflus  eft. 

Beobesnus  &  Eoth*nusy  hic  filius  ,  ille  Frarer  Morierfachi , 
interempti  funt  a  Cronano ,  fiiio  Figernaci ,  cum  triennium 
Reges  fuiflenc. 

Edauus,  five  JtA.  primus,alias  Hugo,filius  Amirachi,  fuc- 
cgflit  anno  571.  fed  in  praeiio  occifus  anno  598.  aetatis  6  • . 

Gg  M*« 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


4<«  b    E     R   E    B    U  5 

Bdtnusll.  M^Une  Collmannus ,  Rex  Temorix 
fimul  regnarant ,  annos  6.  tamque  Edanus  occifus  eft  a  Co- 
nallo ,  filio  Suibnei ,  &  Colmannus  a  Locano  Delman. 

EianmUl.  cognomento  Vand**c,  Donaldi fiiius ,  annos 
VII.  regnavit  %  Obiit  Teraoria;  anno  6 1 2. 

A*«/^«*>filiusEdani,2.tres  imperavit  annos  periitque 
inpraelio. 

Smtbmm  Mend ,  filiusFiacri,  occifusefta  Congalo ,  filio 
Scanlam ,  anno  618  cum  1 2.  annos  regnaffet. 

Donaldm  U,  filiub  Edani  iive  Hugonis  1.  Amirachi  nepos , 
obut  annod^i.  ,4  Regai  fui. 

CeU*cHS%&  Conalius ,  filii  Maelcobi  Regis  ,  fimul  regna- 
runt  12.  annos,  ConaUus  interfeaus  cft  an.  654.  Cellacus 
Iupervixit,pofteaque4.annos regnavit.  deceflk^}». 

Dermttsusll .  &  Blathmacus,fiiii  Edani  Slani,  2.  regnarunt 
annos.  Deceflerunt  ex  pefte>  qua;  univerfam  Hiberniam 
roiicre  amixcrat  anno  665. 

Secnefacus ,  filius  Blathmaci ,  6.  regnavit  annos,  occifus  eft 
anno07i.  aDuibdino,  Rcge  Coirprise. 

CdnfsUdus,  filius  Biathmaci ,  reghare  ccepit  anno  67 1 .  & 
in  praelio  viftus  &  occifus  a  Finfa  fucceffore ,  anno  679. 

Ff»/*»aliag  Fina£h,filius  Donati,Edarri  Siani  Nepos,20.a. 
regnavit,&  cum  Breffailo  fiiio  in  praeiio  una  occifus  eft. 

L*ingftcusy  Finfae  ex  fratre  jfcngufa  nepos,eodem  an.  fuc- 
ceflit,  regnavit  8.  annos  &  in  praelio  cecidit  vidus ,  una  cum 
tribui  filiib  %  Ardgallo ,  Confaco  &  Flano  ,  anno  C.  703. 

Cong*llus,  cognomento  Cenmacctary  filius  Fergulii ,  Rex 
Tcmoriar,  fequenti  annofucceffit,  morteque  repentina  obiit 
anno7io. 

Fergtlius,  fllius  Ma?ladiiini,  fucceflbr,  mpra?lio  Cat-AL 
w^»interfec/lusctt,  unacnm  160.  e  fu is  ,  a  Munchardo, 
filio  Brienni  Rege  Lageniae  >anno  712. 

^"/«^iO-Cernaig,  unicum  foiurn  regnavit  annum 
&  occifus  in  pririio  dc  Csndelgtn  ,  a  Cinzedo  fucceiTore  . 
anno724.  * 

c.^,filiuslrgalli,  fucceiTor,  pariterin  pralioperiit, 
occirus.dFlachertacofiljoLomgleci,  ani)0728 
jUchcrtacu, regnavk  6.  annos,  diem  fuum  Armacbaiobiit, 
ubivitammonaftica;namp!exuseir.  '' 

Ednml V.  cognomento  Allain ,  Fergalli  fiUu$ ,  Rex  Tc. 


IN      HIBERNIA.  .  4«7 

moriac»coepitregnareanno754.  &  polttf.annosin  praelio 
occifus  eft  Kenanuiiae  ,  a  Donaido  fuo  iucceiVore. 

Don*l<tm  III.  filius  Murchardi ,  impcriuoi  fufcepic  ^pno 
745.  regnavitque20.  anno^ 

N«4WiFra(bch  iive  Ni.ubofus»  filius  Fergalii,  difceflit 
anno778.curn  1  s  annos  regnaifcc. 

l  onttui  primus  ,  filiusDonaldi ,  Rex  Temoriae » rcgnavit 
19  annob. 

EjUnms  Vlcognomcnto  Hugo  Ornaid  ,  filius  NelliTraf- 
fach,  obiic anno  8 1 9.  vel  fecundum  aiios  *20. astatis  60. 

Con  obarus ,  alias  Corneliu  ,  fiiius  Donati ,  obiit anno  832. 
cum20.annos  regnailet. 

Xelleus  C«i/,aiia>,Gracilis,  filiusEdcni  V.  fucceffit  Con- 
cobaro,  annoo^.  &  fubmciius  eft  Caliince  ,  anno  840. 
setath  fua?  5^. 

MelftchUnui  primus,  vcl  Malachias ,  filius  Mcelruani ,  rc- 
gnavit  16.  anuos , obiic anno  862.. 

LUanus  VI  filius  Nelli ,  dictus  Fiuliat ,  Rex  Temoriae  , 
lucceflitregnavirqucferme  17.  annos,  obiican.  875?. 

FUnus ,  Melfechlini  fiiius,Rex  Temoriae,  regnavk  $6. 
annos,  menles6. ac dies  5.  obiicannopi6.  setati>68. 

Nellus  (Jlundub,  a  nigro  ^enu  ica  diclus ,  Edani  VI.  filius , 
vix  tresannosregnavic,  cx  prope  Dublinum  a  Danis  live 
Oitmannisoccifus  eft. 

DonMmW  Flanifiiius,regnavicannos25.  intcriit autem 
roorte  repentina  ,anno944. 

CoHgeUchns  ,  filius  Melmithi ,  qui  fucceflit ,  ab  Oftmanms 
Dubiinenhb  occiluseli  ,in  prxiioad  Tiguiran  ,  anno  956. 

DoaaUus  o-Keal,  fuccc  iior  cjus ,  mortem  obiit  Armache.» 
anno  980.  Eo  tempore  Edgaru* ,  Rex  Angiiae,  maximam 
Hiberniaefubjugavir  partem. 

MelfuhUnus  II  filius  Donalck  >  patri  defunfto  fucceiiit  , 
anno>75;.Is  aliquod  prarliis  Danos  fuperavit.  Cum  auteni 
regnaiietannoscirciter  23.  Regnuro  ceflic  Brieno  ,  Kegi 
Momoniae .  Brieno  autcm  in  belio  occiib ,  Regnum  iteruui 
Melfechiinus  poitliminio  fufcepit 

Brienus%  fiiius  Cencdi ,  Lorcani  nepos ,  cognomento  Bo- 
ruroa  five  Boro ,  Rex  Mononix.  Princeps  propter  Virtutes 
animi  maxime  clarus ,  poftquam  Danos  muitis  fuperaUct 
prseliis,  Rcx  totius  Hibernias  declaratus  eft ,  anno  1002  Ex- 
r  G  g  2  tfiis 


4«S  D    E     R   E    B    U  8 

aftis  poftea  ii.annis,  ipfein  praliooccifaseft.adClontarf 
prope  Dublinura,  anno  1014.  aetatis  fua:  7  4. 

^cutum  eft  interregnum  annorum  30.  Cuano  O  Lach- 
nan  &  Corcrano,  aliis  Corcanoclericoclavum  (ut  credicur) 
imperii  regentibus. 

Dtrmutui  Ill.poft  io.annorum  interregnum,impenopraj- 
fectus  eft  ,  quod  plufquam  30.  annostenuit.  occifuseft  in 
prxlio  a  Conochero  O  Melaghlin,  Rege  Midiae. 

Ttrdelt44cu$~o  Bheny  Brieni  Borumae:  e  Tbaddaeo  filk>  ne- 
pos,  Rex  Momoniae  iucceflit,  obiit  Kincorse.anno  io8tf. 

Moriertachua  o~brten  paulo  poft  Regnum  ett  adeptus,  qui 
f uit  Tirdalvaci  filius ,  qui>  cum  multos  regnaffet  annos ,  de- 
ceflicanno  10100. 

TtrUelvacwi  0-Connery  Rex  Conatia?,  Regni  potitUS,  illud 
tenuit  ufque  ad  ^nnum  1157.  quo  diemfuumobiit.aetatis 
fua?  61. 

Ma«rmi*,aliasMoriertachus,  Nelli  filius,  Loglini  nepos, 
fed  vulgo  diclus  Mauritius  Mac-  Loglin,  cognomentoab  a- 
vodufto,  regnavit  annosplusminusp.  occifus  a Donato , 
O-Caroll.  Rcge  Ergalliae  five  Urielis,  anno  1 166. 

Koderuui  0-ConBer£\\tis  Tindelvaci,RexConatiae,fucccffit 
anno  1  i66.obiitque  1 1  «>8.  fepukus  in  coenobio  de  Cong.  E- 
jus  tempore  Hibernia  ad  Anglos  pervenit ,  quamvis  Aogliae 
Regesolim  Domini  Hiberniae  di&i  fuerint ,  donecHenri- 
cus  VIII. in  ParlamentoDublini,habitoannoDn.M.D.XLI. 
Htbcrnts.  Rcx  declarattu  edySub  priori  autcm  nomincdi- 
cli  TKegcs,omntmodam  habucrunt  Regtamjurifdttltonemy 
poteftQftm  y  pr&mincntiamy  &  aulloritatcm  Regalem  > 
fieEtxntem  &  pertinentcm  ad  Regalem  fiatum  &  Maje- 
slatem  Regis:  quandocjutdem  Rcgta  Majeftas*  ejy  IS^obi^ 
It/fimifui  progcnttorcs  jufiq&relfe  fucrint ,  &  dc  jurc 
effc  debuerunt  Regcs  Htberm*.  ,  &ita  reputandi,  *cci- 
piendty  nomtnandt,  &  vocandi9  ita  ftatutum. 


I   K     H   I   B    E   R   N   I  A. 


PR  £TEN  SIO/NGLORUM 

p  R:etendebant  Angli  immunkatem  a  Ve£rigalibus,  aRege 
*  Daniarin  tranfttu  Freti  Baltici;hifquenituntur  rationibu?: 
Allegantquod  Rex  Daniae  tempore  Regum  civibus  Angli- 
<:anistaiia  conceflerit,  quse  cum  univeriitatidonata  fuerinr, 
eflerealia,  neque  unquam  expirare  t  fed  ad  pofteros  tranf- 
rnitti  contendunt.  Qiiin  poft  abrogatos  Keges ,  eofdem  efle 
ci  ves  ,  eandem  communitatem ,  quaeantea  fuerat.  Et  quod 
privUegium  concefTum  a  concedente,  iterum  ftatim  revoca- 
ri  nequeat.ex  communi  confenfu  interpretura,maxiroe  fi  per 
formam  contraclus  fit  initum.  Kcx  vero  Dania?  contra  con- 
fitetur,  fe  privile.<;ia  Civibu*  conceflifYe  Anglicanis ,  fed  non 
ut  Civibusftatu?  cujuldam  turbati&  qui  Kefpublicaefleve- 
lit,  fed  Civibus  Regii  ftatus :  cum  igitur  privilegia  ftricti  fint 
juris,  &  iituta  perlona  ad  perfonam ,  ita  apopuiari  ftatu  ad 
Regnum  extcndi  nequeunt ,  quin  contra ,  cum  tantum  inter 
huncftatum&  ilium  interfit,  ideo  jureroerito  prxtenfam 
libertatem&  irnmuniratem  illis  derogari ,  cum  privilegris 
fuis  privandum  fit ,  qui  alienis,  h.  e.  Aegiis  dcrogat. 

Angli  pariter  ab  Holiandis.proptcrpifcationem  Halecum 
inOceano  Anglicano,  vecligal  aliquod  fibi  deberi  praeten- 
dunt ,  illudexignnt;  hisin  tnediumadductisrationibus. 

1.  QuodRex,tive  Regnumfit  Dominus  maris  Angli- 
cani>quodSeldenus  in  fuo  mariclaufo  oftendit  1.  2-  C  *3- 
ubi  Edvardus  3.  fe  Dominum  Maris  Anglicani  vocat. 

2.  QuodXex  tiveKegnum,  cuftodiam,  prseft&uram, 
feu  (utvocant)  Admiralatum  mari»Anglicaoi ,  poll  Nor- 
roannorum  adventum  femper  conftituerit. 

j.  Quod  certum  ve&igal ,  Danegeldum  diftum ,  Reg;i- 
bus  Angliae  proufu  marisabomni  antiquitateprarftiturolit. 

4.  Quod,qaamvismare  jure  Romano  fit  jbns  Gentiun?, 
tamen  mores  Anglicani  illius  admittant  dominum. 

5.  Quod  ab  cxteris  peregrinifque  Dominium  Regum 
Angliae  in  mari  Anglicano  detrrifllone  velorum  recogno- 
fcaturiquejate  omnia  aSeldenoin  mari  claufodedu&a  funt. 
Contra  Hollandi  regerunt;quod  mare  nullum  admittatDo- 
minium ,  cum  contra  naturam  fit ,  illud  Dominio  fubjicere, 
^uod  propter  continuum  fluxum  &  refluxum  nullos  admir- 

Ge  *  tk 


RATIOSTATUS 
tit  pofleflicnis  terminos ,  quod  ipfa  natura  adeo  amplum  fe- 
cit,ut  omnibusGentibusfuflJcientem  praebeat  pifcationem. 
Atque  haec  hujusargumenti  controverfia  ,  in  nuperis  inter 
Ktlgas&Anglos  habitisconcluf)fquepachtraftatibus,non- 
dum  fuit  conclufa,  fed  ad  certum  tempus,  quo  de  his  agi  de- 
beat,devoluta. 

RATIO   STATUS  ANGLIiE. 

Rvi8ma  E1!^etha»  quse  cumprudentilfimisetamorbis 
vMo^narchis,potentia&viribu!ifcomponipotuit,  veram 
^tatusluj  Rationeineoconfiftereexiftimavit,primo  ut  con- 
coroiam  m  Regno  fuo  aleret ,  priorumque  reliquias  fadtio- 
numomnesfimulextingueret,  judicans,  Angliaraanimal 
uiai  vaitum  efle,quod  non  nifi  propriis  queat  mori  manibus. 
rro  runda  neutali  obfervavit  Regula,  Catholicam  Religio- 
nem  exterminare ,  quo  unico  medioHifpanorum  machTna- 
tione^ imped)n  pofient ,  qui  fub  hujus  pr^textu  om  nesfo * 
vcre  Rcbclhones  confueverunt.  Hinc,  utrum  male  illi  fen- 
tiant,  qui  in  hac  lunt  opinione ,  quod  Rex  Carolus  i.  in  cul- 
pa  ruerit,quare  vitam  cum  imperioamiferit,quia  partes  Ca- 
diciisC°rUm  ^  Reg"° r°vcrit »  h{ec  a,iorum relinquimus ju- 
Quin  ipfa  Regina  Elifabctha.  quamvis  fafla  fuerit,fe  Phi- 
•u-?  *  9uem  ma8n^  faciebat ,  fummopere  efle  obligatam , 
«ibilomiousftatusfiiiratioi,eram  altecordiinfixam  habuir, 
«t  nunquam  conlultum  j uriicaverircum  illo  pafcifci ,  idquc 
tnplicernob rationem.  i.Ut fummam  iHam  inlndiis poten- 
tjam,fibimaxime  fufpet>am,coerceiet.  i.UtRegnurnfuum 
opimispradislocuplewret.  j.  Ut  hf»c  ratione iubditos fibi 
devmciret ,  ac  in  perperuo  bcliorum  maritimorum  exerci- 
tio,  in  quoconfervatioejus  Regni  fundatur,confervaret. 

Exiftimavir^tiamrationcmftatusfuiineoconfiftere,  ut 
Galha^  Regoo  fubvertiret ,  ne  illiu?  ruina  incrementum  illius 
chet,  acujus  viribus  fibi  itrpriniLsmeruendum  erat 

Cum  PrincipibuiGalli^Potettantibus,p^opter  fingularcs 
quafdamranones,  arft.fliroam  coluitamicitiam.  Atuuehis 
paucis  reguhsprudcntilhma  Rcgina  fucceiToribus  fui^  tefta 
tum  rehquit.  Angli*  Regnum  ,  pra^ter communem  Princf- 
pum  ahorum  Status  rationcm,  peculiarem  aliquam  babere , 


nuni- 


A   N    G   L   I   M.  4yt 

nimirum  in  propagationeReligioneProtcftantium  poGtam, 
&quidcm  pari  zelo,  quoRex  Hifpaniaefe  ReligionifcCa- 
tholicaeProtc&orera  oftcndit. 

Igicur  Anglia  ubique  locorum,re  ita  exigente ,  quid  agr- 
tur,per  fuos  emiiTarios  fcrutabitur  omnibu>tra&atibu?,quaB 
cum  Principibu^Proteftantium  haberi  debeant>interfit  fem- 
perque  arma  in  promptu  habeat,ut  fe  aliis  hoc  modo  formi- 
dabilcm  reddat. 

Hsec  Anglici  ftatus  ratio  >  quamdiu  ftri&e  obfervata  fuit , 
velutantemuraiequoddam  dicentibus  Anglis,  incolumem 
paftorem  cuni  ovibus  prseftifit.  At  vero  nunc  ftatu  rerum. 
mutato  quotusquilque  Anglorum  incola  jam  non  exclamat: 
Totne  in  Anglia  Rcligio 

—  —    Potutt  fuaftffe  malorum  f 

Hodierni  Annlicani  Regiminis  ratio  ftatus  in  his  tribus 
potifTimum  fublTftere  videtur ,  quse  etiara  cx  ratione  nuper 
conitirutne  Reipub.  Angliae  apparcnt. 

i.  Miiitariurn  copiarumtam  terreftrium  quam  roaritima- 
rum  aliquot  miHia,  X.  nimirum  cquitum  &XX.  pcditum,  in 
ftipendiis  fervanda  efle.Neque  vero  folaElifabctha  ufu  edo- 
cla  eft,  confervationem  Anglias  in perpetuo  marittmorum  btllo- 
Tttm  exercttio  fundari. 

%.  UtnemoRomano  Catholicorum  ,  aut  conjurationis 
Hibernicae  reus,  ad  dignitatera  Parlamentarem  promovca- 
rur, 

3.  UtRcxCarolus,cumomnibusfuisfuccefforibus,  in 
pctpctuum  Anglia ,  cujufquc  Rcgiminc  fitexclufus :  cujus 
exclufionisrationesfonticas  ,  ipfom  Parlamenturn  aliquot 
ernhTo  traclatu  notavit. 


Gg  4  REGI 


47* 


REGIMEN  POLITICUM 


HGIMEN  POLITICUM 
NUPER    CONSTITUTyE  REIPUB. 

A  N  G  L  I  C  A  N  ^E. 

QUEMADMODUM  ILLUD  A  N  N.  MDC.  LIV. 
LONDINI  IN  COMITIIS  PARLAMEN- 
TARIIS  INTRODUCTUM  EST  EXTRA- 
CTATU,  CUI  TITULUS  RATlO  CON- 
STITUT^  NUPER  REIP.  ANGL.  AD 
VERBUM  FERE  DECERPTUM- 

pOftquam  feflam  bellisCivilibus  Angliam,confenfu  &  Au- 
*  ttontate  Parlamenti.Olivir  Cromwellius  noroine  Prote- 
ctoris  accepit,in  publicis  Parlamentariis  Comitiis,hanc  mu- 
turs  lufr.  agiis  Reipub.  Anglicanxadminiftrandaeconftituc- 
runtrationem. 

DE  PARLAMENTO. 

J.nArlamentum  triennio,  velfaepiusconvocandum  eft,ne- 
que  id  fummi  Magiftratus  arbitrio  p2rmittetur,velit  nec 
neconvocare;aliis  enimcertis  poteftas  fafta  eft,imo  cx  offi- 
cio  inj ungitur , abfque  eo,  fi  is  ei  muneri  deerit,  conventum 
indicere,perduellioniscrimine  poftu1adi?,niid  fecerint,&c 

2.  Quod  ad  Parlamentorum  conftitutionem;  illorum  nu- 
merus,  qui  eligendifunt ,  majori  cum  aequitateac  ratione 
quam  antea  per  fingulas  provincias  defcriptus  eft ,  ut  neque 
laxus.ntqueplusjuftoconftriausfic.  . 

I  n  Ele&ione  de  iis  tam  qui  eligunt.quam  qui  eligi  dcbeant, 
cauturn  eft  ,  neeliganturquiarmiscontra  Parlamentum  ufi 
fucrepoftann.1641.nifi  fi  poftillud  tempus  Parlamento  mi- 
litarint,aut  fuum  infigne  ftudium  teftificati  funt. 

Sed  quonTarn  fpeseft,poiTe  tales.in  civitate  libera  degen. 
tcs,ad  fanitatemaliquando  reduci,pr2miflaillacautio  haud 
amplius  Trtum  P.rhmemorum  TntnntUum  fpatioduratura 
eft.pneterquam  fi  Rom*n<  KeUponu  fint,autbarbars  eius  ac 
fangijinanac  Conj^nonu  Htbemtc<c  confciifuerint.  Utque 
oblervanda: in  ekclionibus condiciones irrits  ne  fint,  pote- 
ihsconciliorefervata  eft,de  eleftis  judicandi,eofque  prius 

appro. 


t  I  P.   A  N  G  I  I  C  A  N  M.  47l 

approbandi,quarn  in  fenatum  recipianturjquaeitidem  pote- 
ftas  poft  tria  deinceps  Parlamenta  triennalki  rlnem  cil  habi- 
tura. 

Ejufmodi  nunc  poteftate  Parlamentum  inftruitur,ut  prje- 
ter  eam  quae  Parlamentispraecedentifoisattributaeft,  in  in- 
quirendis  quae  a  Magiftratu  male  gcfta  funt ,  ac  corrigendis 
&c.  poiTint  &  pr£fenti  conftitutione  iau£toritatepropria, 
lege*  rerre  autantiquare. 

Hoc  etiam  providetur,fi  intra  diem  vigefimum  Dn.Prote- 
ttor  oblatas  fibia  Parlamento  Kogationes  non  fignavcrit , 
uti  pro  LL.  deinceps  nihilo  fecius  babeantur,ac  li  ipfe  fuum 
aifenfum  prxbuiiTec. 

De  Parlamentorum  duratione  hoccavctur,ut  prorogari, 
inrcrmitti ,  aut  diiTolvi  intra  5.  menfium  fpatium,  citra  ipfo- 
rnm  confenfuro,ne  poifit. 

DE  LEGIBUS. 

PRimura  illud  &  fupremum  fupremjeau&oritatis  caput , 
quod  in  LL.lationc  polkumelt,integrum  Parlamento  rc- 
fervatum  eft. 

D  E    M  I  L  I  T  I  A. 

ADminiftratio  Rei  militaris,quam  Rex  fibi,  velut  jus  fuum 
proprium  &  abfolutifliroum,  exclufo  ab  illo,  ideoque 
maxime  diflentiente  Parlaraento,vendicavit,nunc  taliseft, 
tet  Dorm  Protttlort  rcs  mtlttaris  tcrra  maricjuc  curet  ftt , 
cjuamdtu  ParUmentum  babctur  ejufcju*  dnntaxat  con- 
finfitt  cumnon  habetur,  confenfumajoris partis  Conciliu 
Quod fi  cjutd  per  tntervalla  poslhac  tn  ejtts  admimttra- 
ttone  a  Conctltomale geslumftierity  Tarlamentifuccc- 
dcntis  ertt,  ea  de re  cgnofcere >remcdittmque adhibere* 

DE   JURE  BELLI. 

IUt  belli  &  Pacis>ex  conflitutione  hujue  Regiminufton  folum  tm 
conctUoJedcum  ParUmentis  etiam  communicandum  ejl.St  qued 
billum  cutn  externo  ho/ie  tmpofterum  contigent ,  COnVOCabitur 

flacim  Parlamentum  >  ut  deeogerendoconfulatur  *  quod 

Gg  5     *  eft 


4~4  REGIMEN    POLITI  C*U  M 

eft  Privilcgium  ,  ne  aParlamentoquidem  in  (tm  Novende- 
cim  propolitis,neque  rnuUis  eorum  fcripti*  pec id  tempuse- 
vulgatis,  fed  Regi  femper  ex  more  permiffum. 

D  E  VfiCTIGALIBUS. 

TUs  Ve&igatium  actributaimponendt  tbtum  Parlamcnto 
J  refervatur.  i^uodauttm  artuulo  huju6  conftitutionis  tricefi- 
mo,  eft  claufula  quaedam  ,  qua  D.  Proteclori  poteftas  fac~ta 
eft  ,  adtempus,habendicenfus,confentienteconciiio,ad 
prevertendapericulaatqaeincommodaqua;  alioqui  pote- 
runt  accidere,advertcndum  eft,  quemadmodum  hoc  necef- 
iicatifolumtfibukur  ,  necdiutiusquam  ad  fequentis  Parla- 
roenti initium  durare  debebit.jas  uliime,  Provocationis  Par- 
lamentorefervatum  eft. 

DE  MAGISTRATIBUS. 

JUs  creandi  &Conftitu«di  Magiftratas,a  fummo  ufque  ad 
infimum,  in  Parlamento  fitum  eft. 

DE  RELIGIONE. 

QUod  io  iis,quae  ad  Religionem  ettinet, id  ei  quoque  fini 
per  omnia  refpondet ,  quem  &  Parlamentum  &  exer- 
citUS  fibi  propofuerant.  Nmm  memoriarepetendumefl,  Parla- 
mentnm  md  tdimprimu  incubmffe ,  (  exuptu  femper  dtjfe-lutu  & 
bUfpbemu  qutbufque  optntonsbus  &  vttm  monbus  )  ut  infirmu 
confcientiis  Chnfitmnd  lilertmte  tonfuleretur  i  tdque  operam  dedtt  9 
Reltgioni ,  earoque  fincere  profitentibus  ,  ftveret  ubique  ,  a c 
patrocinaretur ,  utque  iis,  qui,  confcienria  fic  fuadente,  formis 
receptis  aflentiri  ncquiviflent  ,  communi  hominum  ac 
ci viutn  j  ure,  libertate  ac  commodis ,  cam  ob  caufam  ne  ex- 
cludercntur,  dummodo  innocenter&  modeiieergaomnes, 
pacate  atque  fideliter  erga  Rempub.  fe  gcrerent. 

De  Religione  autcm  Romano  Catholica  ita  ftatutum  eft: 
Atque  huic  convenienter  fanaiflimo  &  Chriftiano  confilio 
arbitramur  piorum  omnium  rationibusfummopere  profpe- 
£tum  elicuti  &  hvungtUi%  minifirit  mltndu ,  errorum  atque  bere- 
fium  ionfutationh  Ptptfmi ,  Vrmlmtm  ,  &  quidquid pietmti  Jmnm- 

que 


REIAP.  NGLICAN^.  47, 
que  io&vin*  cttntrartum  eft ,  exnrpattcni.  Cum  ctiam  explo- 
ratum  fit,  faftionem  Papifticamdomi  torifque  incertum 
huncapud  nos  Religionisttatum  infuacommodaquaro  ma- 
ximaconvertifle ,  quantaqueexmdeoccalio  aftutis  quibuf- 
dam  atque  irreligiolis  data  fit ,  Rejigionis  obtentu  innumc- 
risfeferacYionibusducespraebendi ,  opinionefque  blalphe- 
mas  fovendi  &c.  exiftimamus  v  vcniile  jam  tempus .  in  quo 
Magiltratus  ncltros  maxime  oportcat  vulneribus  bifce  ac 
morbisleihalibus  mcdclamaliquamadhibere.  &c. 

DE  MILITIBUS. 

r^v  E  ratione  alcndorum  terra  marique  roilitum  ita  conAi- 
tutum  eft  ,  ut  hocftatuto  auno  reditu  perficiatur.  Ter- 
rcftrium  copjarum  numerus  in  ftipendiis  habendus,  funt 
equicum  X.  millia  ,  peditum  XX.  Ex  eoquc  reditu  fupra- 
dtclo  ftipendium  iis  fuppeditandura  eft,  quod  reliquum 
erir,in  daflem  tutando  mari  fatis  validam  impendetor.  Quoci 
ii  poftrr.odum  noneritcx  ufu  Reipub.  tantas  copias  terra 
marique  inftrudr is  retinere ,  ejus  pecunise refiduum  fub  pu- 
blicis  ufibus  in  acrario  reponendum  erit ,  atque  cx  confenfu 
Parlamenti  ercgandum. 

Quod  ad  ducenta  milha  librarum  5  quotannis  infuper  fol- 
venda  ,  non  illse  quidem  D.  Potedoris  domefticis  4umptj- 
busfuftinendis,  aut  privatis  cujuicunque  coromodisdeffi- 
nantuP,  veram  adruiniftrandfle  juftitiae  aliifque  Reipub.  ra- 
tionibus  ,  judicum  nimirum  ftipcndiis  aliorumque  mini- 
ftrorum  curialium  peuiolvendis,  legatisaccipiendis,  aut  ad 
exterosmittcndb,  Negoiiispublicispertres  nationes  abe- 
undis,  aliifqueejufmoai  ulibusinfumendx  funt. 

JUS  CREANDI  MAGISTRATUS 

POftremum  atque  praecipuum  fupremae  Audoriratjsca- 
put.  Jus  creandi  ac  couftituendi  fumroos  Magiltratus  , 
fummolqirei  um  gerendaruro  Miniftro?,ut  H*i*um  C+H*Um> 
ttums  Cmltodem  m*gn$Jigdh>fouiommeJI±nciXhif*tM 
n>ir+kum,Uott*  &  rtbernufrtfides,  &  Tribunaiis  utnulque 
furomosjudkcs  ,  non  nrti  coroprobantc  Parlauaento ,  eli- 
gcndifunt. 


*76  DE     M   O    R   I   B    U  S 

Quodautem  (onctltum,  tamctfi E/ettio  eorum>  cjuiin 
HU  adfunt,  non  explicite  cjr  proxime ,  virtme  tamen  at- 
ejuc  ultimb  penes  populum  tn  Parlamcnto  efl ,  ab  eoque 
tn  pofterum  originem  ducere  oportebit.  Quoties  enim  eo- 
rumqutfquam  vcl  moritur  ,  vel  loco  movetur  ,  Par- 
lamentum  fex  alios  nominabit ,  fpettat£  prudentia  ac 
frobttatis  viros,  Dei  timentesy  quo  ex  numero  Concilii 
pars  major  duos  eltgety  Dominoque  Protetlori  nominabit, 
quorum  unum  is  vacantem  in  locum  cooptabtt :  Vnde,  fi 
quis  indignus  cooptabttur,  tdParlamento  imputandum  e- 
rit,  cum  etigendtpoteslas prima  ejus  fit. 

Vltimumtc]uodadtpftim  'D.ProtcflorismunuSiadver- 
tcndumefi ;  ntmincm  adillam  dignitatem  prcvehendum 
cffe,  vdfui,  velfamtlUfua  taufa,  fed prouttdoneus  veltl- 
lo  munerc  dtgnus  vtdebttur,  quodnon  haredaatio  jurcfed 
fuffragiis adt llum  p crvenict . 

DE  MORIBUS  ROMANORUM. 

MORES  ROMANORUM  VETERES. 

ROmaniaptinatierantad  bella.  In  principio  rerum  par- 
vi  litteras  fecerunt ,  donec  imperiuro  fuum  amplificaf. 
fent ,  ubi  roaximi  quique  &  divitiis  potentcs ,  ftudia  exco- 
lebant,  neque  vero  animum  ad  armaapplicabant,  nifiin 
fcientiisverfatiflimi.  Juvenes  illuftrium  fa miliarumcauflam 
pauperum  coram  Senatu  agebant ,  Legumquc  fuarum  noti- 
tiam  optime  imbibebant.Eloquentia  fe  valdeexercebant.In 
primisrerum  fuarum  incunabulis  ;  fobrii&parvo  vivebant 
contenti,roagnas  temnentes  divitias.  qaod  exempla Valerii 
Public.  &  aliorum,  qui  ab  Aratro  Diftatores  fa&i  funt ,  de- 
xnonftrant.  M 
Verum,fubjugatistoc  Provinciis ,  acquifitifqueingenti- 
bus  terrarum  poifeflionibus ,  luxai  &  voluptati  vacare  cce- 
perunt ,  ut  in  his  etiam  omnes  fuperarent  Nationesjad  ulti- 
roum  nihil  aliud  praner  amplitudinem~imperiique/ebant , 
ad  qtiam  confequendam ,  nullohumano  pepercerunt  fanl 
guini,  ad  quodvitiumnonparum  juvit,  gladiatorum  in- 

vicem 


ROMANORUMj 

viccrocomtnifforum  fcedum  certamen ,  &  beftiarum  certa- 
roina,  quibusitaaddifti  erant ,  ut  nullam  his  potiorem  vo. 
luptatem  exiftiroaverint.  Precipui  illorum ,  favorempo- 
pulifibilargitionibusfrumenticonciliabant,  vino,  &ar- 
gcnto.  Patres,  domum  redeuntes  ,ofculofiliasexcipiebant, 
exploratun  num  vinum  biberint.  Non  permitiebant,  ut 
lllorum  filu  extra  domum  cibum  capercnt ,  adillorumlo- 
quelaraitaattenti ,  ut  nullum  inhonefturo  verbum ,  exore 
lilorum  prolatum  >iacaftigatum  finerent.  Confueticrantil- 
losmTofcanam,  Athenas,  &  Rhodum  mittere,  ad  artes 
&  fcientiascapiendas.  Uli  nunquam  in  publico  confpicie- 
bantur,ufquedumajtatemX.  annorum  attigiflent.  Annos 
nati  XVII.  Pranextam  fumebant,  togamque  viriiem  in- 
duebant ,  & ,  quam  primum  illam  accepilfent ,  quilibet  ju- 
venis  curo  fene  ftatim  ambulabat ,  illi  roagnum  faciens 
honorero  ,  &  .  cum  Senatuscomitia  haberct ,  ifti  juvcnes 
quen>libet  Senatorem comitabantur,&ad  curiara  deduce- 
bant ,  tamdiu  expe&antes  ,  donec  de  curia  defcenfuros  do- 
mum  reducerent.  Cum  filias  elocarcnt  ,  clavem  ipfis  in 
roanus  ,cingulum ,  &  flamroeumdabant,deqoibu$,  aliifquc 
Antiquitat.  Rofini ,  &  alia  pafllm  docent ,  nec  illa  jam  hic 
repetere  neceflumeft.  Sepulturara  quodattinet,habuerunt 
Veteresduplicem  cadavera  condendi  roorem  :  i.  Mortuos 
terra  tegcbant,  rooreque  noftro  fepuloro  claudebant,  z. 
Cadavera  comburebant.  Vcrumhic  mosnon  roultum  du- 
ravit :  Primus  Senatorum  qui  poft  mortem  corobureretur 
fuit  Sylla,  &  Numa  Pompilius  inventor  fuit  exequiarum  , 
inftitituoPontirlcecui  hoc  commifluracrat  negotium.  PrJ- 
musdemortuisllluftribus  exhibitusbonor,  erat  quod  illos 
oratione  funebri  laudarent  1  fic  Caefar  12.  anno :  Tiberius 
vero 9.  unus  aviam  ,  alter  parentem ,  pro  funere  ,  oratione 
executifunt.  Ceremonias,  quibusapudfepulchrauti  fole- 
bant  ,•  quam  plurimas ,  literis  Kirchmannus  &  alii  configna- 
runt :  nosillis  hic  recenfendis  fuperfedemus. 


MORES  HUJUS  TEMPORIS. 

NOftri  feculi  Romani  roulta  ab  antiquis  routuata  reti- 
nent,  utmorum  gravitatem ,  quse  cum  ipfis  nata  cfle 
videtur ,  magnificeotiara ,  &  rettum  quendaro  in  rebus  ani- 

mum. 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  Ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenz 
CFMAGL.  2.6.152 


4?8  D   E     M    O   R    I   »    U  $ 


fa»c  cx  variis  vivit  artibus.  In  honorc  PJ^^J^g 
qui  ad  aliquam  afpirare  poflunt  *e"™m>™*£  *  ™X 
alibi  forcuns  fors  eft  quam  hic;  mhil  enim  tam  mifcrum  ab- 
jeaumqueeft.cui  adtelicitacem  Vi.  non [P^*»^^ 
tute  non  egeat.  At  verbvut  alii  ltah.ita  etiam  *?™™\™c™ 
amant,  ncftadlc  acceptarum  oblivifcuntiK  injuriarum,  do- 
mi  parce&  adftriac  vivont,foris,'m  qus  peciero  pom- 
vx  habent,prodigi  funt.  Nobilc*  iilorum  «ffabiies  &  huma- 
niiunt,armisvalde  addiai.  Plcb*  veroagrcftweB.rudis.fic 
afpcra,  aniraofa taraen,  &  robufta,  hcut  antiquitus.  hx  An- 
cona,  confidentes  &  audaces  funt,  &  ideo  belhs  apti,m  con- 
verfatione  rudcs  funt,agriculturam  excerccc,nec  quicquam 
tnercaturamcurant.FerrarienfibusIcali  hocvitii  danr,quod 
calhdifint.  Peru  finos  promptos& audentesvocant  bpo- 
lctanosfubdolos,Bononienfes  ferrces.Oftienfes  avaros,Ko- 
manoscrudeles&validos.  Romani  ad  bellura  perfeveran- 
tiam,  Ferrarienfes  machinas  ignivomas.  Viterbenfes  calca- 
ria.  Adferunt  Ferarienfes  opinionibus  indulgent, vindia*. 
cjuecupidi  funt  3.  ftcut  Romaui ,  fupra  quos  vix  alii  crude- 

liorcbfunt.  \ 

ln cxcipicndisadvenis  Ferranenfes rudes funt.  Spokieta- 
ni  agreftes,  &  in  omnibus  rebus  aperti.Peruiienlo  dicuntur 
fceminas  benefervare,Beneventini  rufticitate  laborant.  Bo- 
nonienfesnonnihilgloriou  ,  Cefani  rapaces ,  Ravennenfcs 
civiles.  Verbo :  oinnes  Itali  semulationi obnoxn  funt,&  fu- 
ipicioni,  item Zelotypi.  bceminasin aidibus acin ciauftris 
captivas  tenent,  ncc  ulii  illas  viderc  U>  eft ,  nequidem  pro- 
ximioribusamicis,  niii  iingularem  aliquam  iphs  cxhibere 
voluerint  gratiam.  Ingentes  funt  ditTimulatores ,  &  irarum 
tenaciflimi ,  quas  non  prius  deponcntquam  ultionern  con- 
trainimicum  exercuerint,  nec  citius  offenfas  quam  vitam 
ponunr,eciam  amicitiam  timulant^utcouimodiusiibi  fidcn- 
tes  perdrmt.  ^  » 

Fccminse  Italorum,bic  AutloribnSjVirtutam  vitiorumque 
confinionotantur. 

Senenies ,  pulchrse  funt ;  Florentinse,  delicatse  j  Perufinae 
clegantcsjcajctanjcformoix,  Confentina^obituutse,  Bene- 

vcn- 


R   O   M    A   N   O   R   U   M.  4yg 

ventana^ruftiae,  Bononienfes,  arrogantes,  mminenfe?,be- 
nignx;  Cefenates  ,  rapace* ;  Genuenfes  Salaces ;  cremen- 
ie>,  fallaces ;  Placentina? ,  diffieilcs ;  Lucenfes,cafta? ;  Pifto- 
rienle^,  faciles;  Romanjc,  graves  ;  capuanse,  fuperbae ;  Nea- 
politan*,folicita?;  Brundiunae,  incrtes,irerrarienfes,  avida:  • 
Ravennates,  human#,urbinates^mjbiles;  Vincentinse,con! 
itantes,Parmenles,  av^rae,  papierjie^lucri  cupidae,  medio. 
lancnfes,  urbana?  ;  Pedemontanae-  procaces ;  Venetae,petu- 
laotCS;  Vcronenfes,  gratiofa?,  Brixiana^diligentes,Formia- 
n#,  ipeciofse,  Laudenfes  fupe*rftitiofa?;  Creraonenfes,  fum- 
tuofx;  Tarviiianre,  Zcloty pac.  Bergomatesaftutae, Aretime, 
cenaoes ;  Puteoiana*,  bellie.  Virorum  Italorum,ba?clau<  & 
vitiafunt. 

Mcdiolanenfes  non  Zelotypi ,  Mantuani,  folciti,  Neapo 
litani  perditiiiimi,  Lucenfes,  conftantes;  Vencti,libidinoiif 
fimi,Senenfes.indefe(ll;  Perufini  ardentes,  urhinates,cauti 
Brixienfes,  firmi.Calabri  pertinaces,  Vincentini  ciiligcntes, 
Genuenfesodiofi ,  inotinenfes  gnavi ,  Bonon  ie  n  fes fideles* 
Placentiniacres,  Cremonenfes  avidi ,  Veronenfes  moilcs , 
Romaniinfani,  Ravennate*cupidi,Pifani,  vehementcs;Ta- 
rentini  profuf^monopolicarj,  ftrenui,Cortonenfes,  furioli, 
Piftorienfes,  fedati,  Savonenfcs,  placidi.  Haec  de  illiseate- 
nus  dicunturjcjuatenus  fceminarum  funt  araatores. 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  Ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenz 
CFMAGL.  2.6.152 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


LIBER  SEXTUS 

P  R  O  P  O  N  E  N  S 

I   T   A   L  I  JE 

ILLIUSQUE  PRINCIPATUUM 

AC  EMPORIOKUM 
MORES,  STATUM  ECCLE- 
SIASTICUM,  POLITICUM, 

REDITUS,  VIRES, 
SERIEM  PONTIFICUM  ,  DUCUM, 
ET  ILLUSTRIUM  FAMILIA- 
RUM,PR^£TENS10NES,  RA- 
TIONES  STATUS.,  JUDI- 
CIUM  POLIT.  SECUNDUM 
PRIOREM  OBSERVATAM 
METHODUM. 


Hh 


y 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


4»J 


STATUS  ECCLESIASTICUS  ITA- 
UJE  ,  ET  SEOR.SIM  URBIS  ROMJE 
DEQUE  PONTIFICE  ROMANO. 

i  c  Ecclefiae  Catholfoo-  Romanae  (ut  vocant) 
Praiul  Jurrremus  jcdem  fuam  habct.  Noftris 
remporibus  Pcjntifex  Komanus  vocatur.  Qui 
totaiT»  ltaliam  fub  Komano  -  Catholica  tide  tcnct. 
Pneter  Catholicos  autern  ,  ibi  etiam  tolcrantur  Graecas 
Religioni  addicti  ,  &  Reformati  ,  qui  in  ditionc  Nea- 
policana,  apud  Veyetos,  Perufianos  ,  Valenfes ,  Ducem 
Savoyae,  Lucernens :  agunt ,  Juda?i  quoque  in  nonnullis 
lociscommorandi  habent  poteftatem.  vid.  Pierre  d*  Avitii 
tom  5.  difcurf.  Gener,  Ital. 

Au&oricas  Poruificis  fpiritualis ,  iicet  magna  fit ,  va- 
riattamen  protemporum  racione.  Ditiones  fua$  per  Car- 
dinales  regir.  Hli  autem  plures  effe  non  poflunt,  quam 
LXX  per  Confticut.  Sixti  V.  fecundum  numerum  difci- 
pulorum  Chrifti  Sed  Pontihces  per  difpenfationem  quan- 
doquehuncnumerum  excedunt,  interdum  ctiam  paucio- 
resadmiccunt.  Inter  Cardinales  quidam  repcriuntur  Prin- 
cipcs,  ex  furomisnati  Europae  familiis  :  Quibufdam  etiam 
ad  hanc  dignicatem  prudemia  &  do&rina  viam  parent. 
Dividit  vero.  Pomifex  inter  Cardinalcs  9  quatuor  fumma 
officia.  Horum  Prirrucn  cft  Magm  Pctnitentartt%  qui ,  una 
cum  confultoribus  luis ,  expen^a  confitentis  culp& ,  modum 
jpfi'  poenitendi  prxfcribit.  Huic  parent  alii  poenitcntiarii 
minores ,  qui  vel  abfolvunt  confltentes  ,  vel ,  celato  no- 
mine illos  pro  gravitate  peccatorum  ad  fupremura  remic- 
tunt  Pcenicentiarii  maxirni  tribunal.  Secundum  ofhVium 
habent  jv  «u- ;* ,  quicuram  geruntcultusdivini,  &  Rc- 
giminis  Spirkualis.  Tertium  eft  Vtu  -  CemuUmrk  (  nam 
Canccllariidignitatcmipfcfibi  refervat  Pontifex  ,  Vcl  S. 
Laurcntias )  Hic  miniftros  fibi  fubjeftos  babet.  Quip- 
pc omncsjudices  ip fi  parent,  etiam  auditores  Kota?  ,nu- 
incro  XI I.  Viri  fummae  dignitatis  ,  de  caullis  totius  Chri- 
flianiOrbiscoeuolcenies.  Qjartam  officiuineil  CamirMrii% 
Hh*  Qjod 


4*4         STATUS  ECCLESIASTICUS 

Quod,ut&alia,  curoadStatum  vel  Regimen  Politicurn 
fpeftent,  in  fuoloco  exponemus  fufius.  Caeterum  Ponti- 
fex,  aRomanis,  ut  &  Romano  -  Catholicse  Religioni  ad- 
diftisaliis,  pro  capite  univerfse  Chriftianae  Reipub.  Divi 
Petri  fucceflore ,  &Chrifti  interrisVicarioagnofcitur  ,  ta- 
Hfquehabetur,  quiin  rebus  facris  errare  non  poflic.  Inde 
hocperfuafis,  firmaftat  fententia,  quod  ab  ejusjudicio, 
&  fent.entia ,  ne  latum  quidem  unguem  liceat  difcedere.  Is 
L  L  :  a  fe  Utis  omnes  conftringere  valet ,  &  in  illis  etiam , 
quac  in  Confiliis  tra&ata  funt  ,  plenam  ftatuendi  &  de- 
terminandi  fibi  vindicat  poteftatem.  Eft  etiam  fupracon- 
cilia  ,  quorum  decreta,  ipfius  eft  declarare ,  infringere  , 
corrigere  t  innonnullis  etiam  difpenfare.  Idhoctamen, 
Sorbona  Parifienfis  fecuta  Concilii  Bafilienfis  aucloritatem 
eft ,  nunquam  plane  voluit  confentire.  Sed  rerum  Sacrarum 
cura  omnis ,  foli  concefla  eft  Pontifici ,  cui  nonfolum  Sa- 
cerdotes,  ordinefque  varii  monafteriorum  ,  federiamfe- 
culares  fubjecYi  funt ,  nec  tantum  refpe&u  rerum  pure  fpi- 
ritualium  (  ut  vocant)  verura  etiam  temporaliutn  j  nimirum 
judiciorum,  tam  civilium ,  quam  criminalium ,  &  matri- 
monialium.  Necdefuerunt,  quifcriberent,Principesomnes 
&  ftatus  feculares  PontificumlmperioeflefubjecTtos.  Quo- 
rum  officium  efTet,  de  Regam&  Principum  controverfirs 
Judiciumferre  ,  &  quid  uniusalteriufque  ficdeterminarc. 
Maxima  veio  Pontificis  auftoritas  in  duabus  rebus  confiftit, 
in  pracmiis,  &  pcenis.  ln  pcenis  quidem,  quas  Pontifex  in- 
fligit,  noaderortunisfolum,  &  vita,  fed  deanimsquo- 
quefaluce  agitur.  Sed  illatrica  laciflimaque  eft  via,  con- 
ferendi  beneficia  Ecclefiaftica  in  alienis  Regionibus  five  im- 
periis.  Hodie  vero  ilia  poteftas  non  parum  eft  accifa ,  reftri- 
dlaque  ,  prsecipue  in  Germania,  ubi  Collegia  Canonicorum, 
quse  capicula  vocant ,  Epifcopos  &  Pndatos  eligendi  jus  ha- 
bent :  exceptis  iis ,  qui  fubfunt  Auftriaca?  fiamiliaj  Imperio  f 
qui  ab  Archiducibu*  nominantur. 

lnGallia,  folusKex  poteftatem  habet  Epifcopos  nomi- 
nandi,  quseetiam  Regi  Hifpanise  competit.  In  Hifpanke 
Regnis,  /a^oecidencali,  Belgiiparce,  Sardinia.  In  Re- 
gno  Neapolicano  nominationis  jus  habet  in  24.  Ecclefiis" 
lecundum  conventionem  cum  Clemente  VII  fa&am' 
Eodem  jure  nominandi  Epifcopos  Imperator  ,  quacenus 

Hunga- 


! 


I   T  A  L   I   M.  4&S 

Hungarise  &  Bohemiae  Rexeft,  utitur,  indi&is  nimirum 
Regnis.  Qyod  etiam  in  aliis  Regnis ,  ut  Polonia  &  Lufita- 
nia,  obtinet.  Licct  vero  Pontificis  poteftas  in  co  fie  reftrifta  , 
tanta  tamen  adhuc  beneficiorutn  aifpenfandorum  copia  ad 
Pontificem  pertinet  >  ut  nemini  Chriftianorum  principum 
majorparcat.  Sedquiab  ipfo  collationem  non  accipiuntt 
conrirmationis  tamen  diploma  impetrare  tenentur. 

Quomodo  vero  creetur  Pontifex,paucis  his  fubjunge- 
mus.  Initio  ,  clerus  Romanus,  conjun&is  populi  fufFra- 
giis  JusrenunciandiPontific.  habuit.  Huic  Imperatores  ab 
AnnoCCCLI.  fuam  interpofuerunt  au&oritatem  ,  a  qui- 
busilli  confirmationcm  foliti  erant  peterd  primo  fumma 
pecuniae  data ,  deinfinepretio.  Poftea  totum  jus  creandi 
pontificem,  ad  folos  Imperatores ,  Pontificesdetulerunt; 
quopopuli  Roraani  infolentiam  infringerent.  Hocjuslra- 
peratores  diu  tenaciter  retinuerunt ,  adeb ,  ut  cum  in  Pon- 
tiricei  denuo  repeterent ,  graviflimum  Schifma ,  Chriftia- 
naro  Rempublicam  valde  concutiens  ,  inde  exfurgeret- 
Dum  haec  agerentur ,  qaidam  Pontifices  fibi  deftinabant 
&  eligebant  fucceffores  i  quorum  ElecYione  dein  Clerus 
confirmavit.  Uiiimum ,  cum  praevaleret  Pontificum  aurto- 
ritas,  exclufis  cum  populo  Imperatoribus,  ele&io  pencs 
Cardinales  &  primates  aliquot  ex  clero  perroanfit.  Hic 
inodus  tandcm  in  Concilio  Lateranenfi  ab  Alexandr  III. 
annoMCCLIX.  praefentibus  CCLXXX.  Epifcopis con- 
firmatus  eft  ,  decretumque  ut  is,  qui  a  tertia  Praefen- 
tiuro  Cardinalium  parte  ele&us  fuiflet ,  Legitimus  Papa 
agnofceretur. 

Hic  roos  ad  bene  multos  annos  obtinuit ,  quando  Marti  - 
nusV.  adtoilendamiftiustemporiscontrovorfiam,  eledus 
fuit.Poftea  veroGregoriusX  in  Concilio  Lugdunenfipri- 
nmsillud  ordinavit  conclave,  donecillaeleftio  adillam  > 
qu*  nunc  $ft  in  ufu  ,  formam  componcretur. 

Modusvcrb  Pontificcm  eligendi  a  Cardinalibus  triplex 
fuitobfervatus,  Per  compromxjfum ,  per  adorxtiontm^  &  per 
ScTMtmiHT*.  Olim  non  plures  erant  Cardinales  ,  quam 
qninquaginta  tres;  Pius  vcro  IV.  feptuaginta  6.  vidit.  In 
hoc  Purpuratorun)  Patrum  collegio ,  magnae  crant  f a&io- 
nesfub  Carolo  V.  Imperat.  &  Francifc.  I.  Hinc  faclum ,  ut 
Europse  Reges  iilorum  gratiam  fibi  conciiiare  ftudercnt. 

Hb  %  Ita 


4**         STATUS  ECCLESIASTICUS 
*ta  Catholicus  certis  donis  libi  nonnullosobligavit.  Impera- 
cor  fex  &  feptem  fibi  tenct  obnoxios.  Galli  fe  iliorum  quae- 
reregratum  dillimulanc 

DE  REGIMINE  SECULARI  QUOD  IN  PONTI- 
FICEM  ROMANUM  CADIT. 

• 

T)Ontifex  fex  ditionum  in  Italia  Dominus  eft  ,  qua?  magna 
terrarum  occupant  fpatia.  Siquidem  in  medio  lcalise  Ur- 
bem  Romam  &  totum  regit  Latium,rnagnam  partem  Ecru- 
ria?,Umbriae,  Ducarus  Spoletani,  Perufi?,  &  Bononia!  Fer- 
rari* ,  Flaminia;  ,  Agrum  Picenum ,  &  parrem  Samnii.  His 
nonirapridcm  acce^ifit  Urbini  Ducatus.  Gaudet  fupremo 
jure,in  Regno  Neapolit.  &  Sicilise ,  Placentia  &  Parma  ;  in 
djtione  quoque  Radicofanenfi ,  cum  territorio ,  quod  ufque 
ad  pontem  Centinum  porrigicur  ,  &  perpetui  Vicariatus  ti- 
tuloaFlorentinis  poflidetur.Pdpa  ditiones  fuas  per  Legatos 
regit :  Hi  ut  plurimum  Cardinales  funt  tnagni  nominis.  In 
reiiquis  locis  gubernatores  conftituti  funt  vel  Poteftates.  IU 
li  cum  nihil  magni  concludere  qtie*nt,ref  erut  ad  Conii.ium, 
quod  Romae  bis  fingulis  habetur  hebdotfladibus ,  confiftens 
cx  praecipius  Viris,  m3gna  prudentia ,  &  brevitatecaufas 
controverfas  componcntibas. 

PLENIOR  ET  ACCURATIOR  DESCRI- 
PTIO  AUL/fe  R O M  \  N  JE. 
QUOAD  STATUM  POLITICUM  ,  ACCUkATISSI- 
ME  ITALICE  DESCRIPTUM,  PER  EQUlTEM 
GiROLAMO  LUNADORO  ^OM^E  AN.  1651. 
EX  QUO  PR>ECIPUA  BREVJTER  EX- 
CERPTA  SUNT. 

^UmmusPontifex  R.  habct  LXX..Cardinales,  qui  in  tivcs 
Oordines  diftmdi  lunt,  &  dicuntar  C*rdm»U  v,[?tv,%  c„j, 
n>U?n,;  quorum  50.  14  CW,»/,  D,»conu  Hi  omnes  nomC 
ne  lacri  coUcgii  Cardnwlium  vcniunt,  difti  11  facr,  ,./,„,. dt 
Car4,n£  Inter  hos  verounu^femperfcfficiocuftodisCa- 
merx  rungitur,  d.dus  C.merUng»  deifaru  diftinfcus 
a  OmtrUng, d,f«*         ,  flvc  Pontificis  cubicWario  Huic 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


I   T   A   t   I  4*7 

atrtem  commiffa  eft  cura  redituum  ad  Collegium  Cardinal. 
fpedaQtium.  Annuum  verohoc  ofEciumeft,  &  ubiilludde- 
ponit,unicuiqueCardinali  partem  redituum  illi  debitam  ad- 
dicit:  abfentium  non  habetur  ratio ,  ni(i  poft  fex  raenfes»ubi 
Roma  cxcefferunt.  Adhxc  Secretarius  qnus  ,  tum  Clericus 
Nationalis,  &  Rationes  expediens,  (quemiHi  computiftam 
vocant )  aCardinalib.  creatur.Secretariusfcmpereftltalus 
CleriCus,  per  unum  annum  tantum  ofticio  p  pseeft. 

OrficiumSecretarii  eft  in  conclave  intrare,Htera§  fcribere, 
coraine  Sacri  Collegii,  quse  fubfcribuntur  a  tribus  Cardina- 
libus  qui  capita  ordinis  iunt,  dicli  11  Cardinalt  prtmo  Vefcovo9 
ifcardtnalt  prtmo  Prete  ,  &  tl  Cardtnalt  ptimo  Dtacono.  Ha?  ]i  - 
terac  tribus  illoruro  fignantur  figillis.  Certis  diebushoris 
maturinis  conventus  fiunt  generales,ubi  decretorum  in  con- 
fiftorio  fa&orum  catalogum  fecretarius  tenet. 

Clericus  Nationalis  fubftitutus  eft  Secretario,in  cujus  ab- 
fentia  otficium  Secretarii  ille  exfequitur,  eodemveftitu,quo 
Secrerarius  rubro  nimirum  indutus. 

Qai  Rationibuspra?eft,expeditas  haberedcbetredituum 
rationesS.Collegii.  Has  CardinaKCamerlingo  cxhibetli- 
quidas. 

DE  MAGISTRIS  GEREMONIA- 
RUM  PONTIF. 
DE'  MAESTRIDELLE  •CERJMONIE, 
DI  SUA  SANTITA. 

[I  4.  funt,quorumduopriores  Par ticipanti  dicuntur,  qui- 
-  ^busomniumCardinaiium  hjeredesfolvunt  so.  aureosex 
Camera,  &  quilibet  denovoeleausCardinal  iii.aureo- 
ruro,  ut  quilibet  horum  600.  fcudi  pro  ftipendio habeat. 

Alteri  dicuntur  fopranumtrarti fqui  a  quolibet  novo  Cardi- 
nale  12.  aureosex  Camera  viritim  accip»nt.  Pollent  autem 
arquali  au£oritate,  &  faciendaDn.  Cardinali  6.  nuntiant. 
Hi  omnibusinterfuflt  conventibus  &  ritibus. 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courlesy  of  ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenz 
CFMAGL.  2.6.152 


H 


48S  STATBf  ECCLESIASTICUS 

DE  MAGISTRO  S.  PALATII. 
DELMAESTRO  DEL  SACRO  PALAZZO 

• 

Iccontinue  in  Palatio  Vaticanohabitar,cum  2.  adjun&is 
fociis.HocofficiumfemperadPatresordin.S.  Domini- 
ci  pertinet:  Hujusofficium  eft  >  omnia  revidere  opera,  quae 
-RomsB  funt  imprimenda;  qua?  fubfcripta  demuro  imprimun- 
tur. 

DE  MINTSTRO  SAC/USTM7,  PONTIF. 
DELSAGUSTANOD15UA  SANTITA. 

CT  hic  quoque in  difto  habirat  Palatio :  hoc  vero  officiam 
^ad  Patres  Ordinis  S.  Auguftini  fpeftat.  Hujus negotium 
cftPontificisfacriftiamfitadidamjcurare^ubitunicaeingen^ 
tis  pretii  fervantur,&,cum  Pontifex  facra  facit,hic  illi  raini- 
ftrat. 

DE  SECRETARIO  PONTIFIC.  ET  SUB- 

$  E  C  R  E  T  A  fi  I  O. 
DEL  SECRETARIO  DI  SUA  SANTITA  ,  E  DEL 

SOTTO  SEGKETARlO. 

pApa  numerofam  &  Nobilemalit  aulam ,  &indiverfd$ 
*  clalTesdiftin&am. 

HicpraecipuuseftSecretarius,  is  femper  Cardinalis  Ne- 
pote  vel  Nipote  eft ,  Huic  multi  fubfunt  Secretarii.  Atque 
hic  Cardinalis  fcribit  &  fubfcribit  literas  Pontific.  ad  omnes 
Nuntio$,Principes,&$.fignatq;  diplomatavel  patenta  fuc 
vocant)variarum  poteftatum  &c.  omnesetiam  Legati  Prin- 
cipum.cum  a  Pontifice  difcedunt,  oftenrtere  coguntur,quod 
negotia  fua  cum  hocCardinal.  Nipote  tra&arint,quod  &re- 
Iiqui  omnes  miniftri  Komae  faciunt.  Arque  hic  Nipotc,  folus 
ticulum  habet  fuperintendentisGeneral.ftatus  Ecclefuftici, 

DE    MAGIST^O    DOMUS  PONTIF 
„r     ^TALIIS    EJUSDLM  AULA. 
DELTI^EST*°    *>i    CASA    DI    SUA  SAN- 
TIIA,    LD    ALT-RI    DELLA  MEDE- 
SIMA  CO&TE.* 

£St :  pratcrea  Pontifici  Magifter  domus ,  qui  femper  (Pre- 
M*taJ  Hvcexmagnatibuseft.  ^uenocaridebet,quod 


I    T   A   L   I   M  4ft» 

Papanunquamdettitulum  di  M*giordomo,  alicui  Magiftto 
Camerie,  velaliis,  ex  quibus  Papa  declarat  Camerarios. 
(  Cmmermrii  P*rticip*nti )  fex,  Vel  O&O,  pro  libitll.  Ex 
liis  verofecretisCamerariisunus  eft  Thefaurariusfecretus, 
q«i  dona  &  eleemofynas  nomine  Papce  diftribuit.  Alter 
-^ubcamerarius  di&us  Cu*rdarobb*y  five  veftitim  cuftos, 
fub  cujus  cura  pretiofa  templi  facrifque  dicata  cufto- 
diuntur. 

Stipendium  annuum  fecreti  Camerarii ,  afcendit  ad  mille 
fcudi:qui  vero  eft  Camerariusparticipans  (IlCamenere  pani* 
ctp*nto)h*bet  l8oo.plusquam  iUi,qui  non  funt  participan- 
te^.Ideo  vero  Participantes  dicuntur,quod  exdonativis.qu» 
Camera?  Pontificis  inferuntur ,  &  Cancellaria*  Apoftolicse, 
eandem  obtinent  partem  ,  vel  paulo  minorem  Capellani 
Secreti,  qoiad  Miflam  illi  miniftrant ,  cumiliam  privatim 
peragit ,  ut  reliquas  hictaceamusceremonias. 

Sunt  vero  etiam  ibi  alii  dicYi,/  Cameritn  d%honorty  ex  pr^ci- 
puis  Nobilibusfamiliis.  1  Camtntn  dtlla  BufleU.  I  Camtruri 
txtr*  muros ,  &  /  C*mertor$  Scudttri.  Horum  cailibet  fuum 
eft  officium. 

Reliqui  orficiis  praefecli  vocantur ,  Lo5c*Uoy  tlTrincUnto 
dtU*Foreft*ri»)tdunScalcodtPovtru 

Hicinfervitillis  pauperibus  orani  mane,  qunnPalatio 
fumptibus  Pontificis  cibum  capiunt  ,  quam  inftitutionem 
introduxit  PapaClemensVIII. 

llMatflrod.ttall* ,  Prsefeftus ftabuh  t  inter  al.oseft  M,m- 
ftros,  quo  officio,  ortu,  vel  etiam  Virtutibus,  Nobihs  gaudet. 
Csterumintolitumeft,  ut  Pontifices  ahcui  titulumdent 
delCavallarizzo.quimultisgaudet  immunitaubus  &  redi- 
tibus,  nifi  quibufdam  Camerariis  honorum  (ICamenen 
dhonorcdellacortedelPapa.) 

1  Flonrit,  qui  fupeileailem  Papx  in  cuftodia  habent , 
&  fedes  parant,  cum  Confiftonum ,  vei  conventus  cele- 

brandifunt.  .  r     ,  .   Ljli 

#  ISaftm  f,gr,ti,  ,dIpMci,  qui  fingulan  veftitu  ornau 

incedunt. 


Cifra,  «ui  ex  raiionibus  niediam  partem  habet.  Ornnes 
9  "  Hb  5  nabi- 


S  T 

hlbitant  io  Palatio  pontificio  &  quilibet  annuatim  1 500  fcu" 

dihabet.  m         ,         .  .  u      r  , 

AdhJEC  funt  Segretmde  brevi fecreti ,  tlSegrettrto  delU  conul. 
t*MSegret*rto  de  memorttlt.  U  Sigret*no  delle  c*»greg*t,o»e  debo . 
noregtnine.Secntarit  debrevt  portant  mOftUO  Pontifice  in  Ca- 
ftellum  San!  Angelo.  omnes  Catalogos  negotiorum ,  qujr  il- 
lornm  manibus  ada  funt ,  tum  etiam  omnes  litteras  qu«  in 
illorum  oificii  adminiftratione  venerunt. 

DEL  GENERALE  DELLE  GUARDIE 
DI  SUA  SANTITA,  SIVE  DE  G  E- 
NERALI  CUSTODE  PONTIFIC. 

Hicapontifice  declaratur,  &  titulum  habet  Brevelk  pro 
ftipendio  200.  fcudi  per  menfem  accipit.  In  illa  cuftodia 
communi ,  numerantur  duae  equitum  turnae  (duecompagnU 
eiiC*vetleggert )  una  turma  ;quinquaginta  coraplecVitur.  Huic 
militia  prarf ecVi  gaudent  titulis  Breve ,  a  Pontifice  accepiis. 
Una  turma  numerat  300.  Hclvetos ,  cum  Praefecto  e  j  ufdexn 
nationis.  Hi  oranes  milites  illorumque  pracfefti  in  ufum 
belli  ftipendia  merent.  In  palatio  Apottolico  excubant  con- 
tinua  cuftodia  5.  milites  Helveti ,  divifi  in  equices&  hatti- 
geros. 

DELGENERALE  DISANTA  CHIESA, 
SIVE  GENERALI  S.  ECCLESI^E. 

PApaquoque  Generalem  Ecclefia»  denunciat,  huicpri- 
vatim  dat  in  conclavi  baculum ,  &  pra*ftandum  jura- 
mentum  offert  ,fruitur  1 000.  fcudis  per  menfem  :  illfus  ma- 
xima  eft  au&oricas ,  &  jurifdiclio ,  imperium  fuum  exercet 
inGeneralemFerraria»&  Avignionenlem ,  quiambo  CC. 
fcudiin  menfcmaccipiunt.  Hi  fub  fe  vice  Generalem  ha- 
bent ,  cui  tria  millia icudi  annuatim  cedunt. 

DE  PR^EFECTU  R A  ROM/E. 

PRa?fefturaRomaceftdi^nitas  nobilifllma  &  antiquifli- 
ma,  abimperatoribus  Romaniscum1  magna  au&oritate 
inftituta,  &  a  fummis  Pontificibus  femper  confervata  ,  & 
nonnill  Nobiliffimisfamiliisconcredita.  Hsec  dignitasroul- 
tisgaudetvariifqueimmunitatibus,  quamab  UrbanoVllL 
D.  Taddco  Barbcrino  in  tertiam  accepit  Generationem 

Porro 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


.  I   T   A  l   U  4fT 

Porroetiam  a  Papa  declaratus  eft  Caftellanus  St.  Angellu 
11  Ca/ltllono  dis.  Ang*  o  ,  cui  quingcnti  Scudi  per  mcnfcm 
numerantur  ,illi  paret  fub-Caftellanus,  cujtis  ftipendium  cft 
5  o.  fcudi  menftrui  Ibi  etiam  eft  Provifor ,  Caftellano  fubje- 
ftuM°°  fcudiannuatimhabens.  HisadjuncYi  funtalii  cer- 
ti<  omYiis  prarpofiti ,  quorum  cuilibet  deftinatum  eft  itipen- 
dium. 

DE  GENERALI  TRIREMIUM  PAPJE 
DELGENEilALEDELLEGALEE. 

rj  1  c  ,  quemadmodum  etiam  aliis  officiis  admoti ,  Pon- 
*»  J  tifio  praeftat  foliriuij  juramentum.  Stipendium  ejus  eft 
CCC.  fcudi  per  menfem  %  &  pro  1 2.  haftatis  ipfi  etiam  pe- 
cunU  numeratur.Subipio  eft  Vice^eneralis,  cuiC.  fcudi 
a  in  imerantur  permenf.  Gencralis  potettati  multiparent, 
Ut  c  apdlani ,  officiales ,  milites ,  tonfores ,  nautac ,  &c* 

DE  VICAIUO  PAP^E. 

L|  o  c  offidum  antiquiffimura  eft ,  qnod  diu  extra  colle- 
*  gfQJD  Cardinalium  fuir  ,  nunc  ab  ipfis  adminiftratur. 
Rcgcbatpr  aotera  olim  ab  Epifcopis  ,donecPapa  Pius  IV. 
h  inc  di^rjiratcm  ad  Cardinales  tranftulit ,  poftquaro  Cardi- 
nalero  J.icobum  Savelli  ipfi  prsefecifiet.  HicjurifdicYionem 
fuam  inillosqui  Roma-funt  Pra?dicatores  exercet,  ut&in 
Re^ul  >re-(|uajextcnditur  in  Laicost  loca  fan£ta ,  Xeoodo- 
chia,in  J«id£os,meretrices,in  illosqui  ex  beneficiocurantur. 
Hic  Cardinalft  Vicarius.  C.  aureosper  menfemex  Camera 
aCcipic  Huicofficio  qiatuorinferviuntNotarii,quorum  qui- 
HbccS.  vcl  io.  juvenumopera  uritur,  duofque  vice  notarios 
habec  Unus  eft  pro  civilibus  cauffia.&Referendariusdicitur, 
alter  vcro criminalia  traclac^terrius eft  Vice-  Regens.In  quj. 
bufdam  autem  anni^  Epifcopus  titularis  creatus  eft  f  qui  po- 
teft  inRoma  ornnifru*  Epiflopalibusdefungi  funcVionibus. 
HtTiccommifta  fpecialiscuracft  Monafteriorum  &  Mona- 
c  horum  tconcurr  it  vcro  cum  aliis  officialib.in  conventibus  qui 
coram  Cardinalis  Vicario  inltituumur  in  cauilaTribunali. 

Summus 


A9l         STATOS   ECCLESI  ASTICUS 

Summtu  Pccmtentiariue.  Origo  hujus  officii  inde  venit. 
Tempore  S.  Cypriani ,  poft  Chriftumnatum  200.  annos, 
multi  rcperti  erant  Chriftlani,  qui  Idolis facrificabant ,  jnde 
magna  contcntio  orta,  poflentne  tales  iterum  concilian ,  & 
ad  Ecclefiam  admitti.  Cumquc  alter  minus.alter  magis  pec- 
caviflediceretur ,  deputatierantfaccrdotes,  qui.  promodo 
culps.pcenitentia  promiffa/ignofccbant.Indeufus  pcemten- 
tiariorum  increbuit.  #  _ 

Hocofficiumhodie  eminentiffimi  adminiftrant  Cardma- 
les,  quod  ipfis  a  Papa  defertur ,  &  ad  8.  millia  fcudi  per  an- 
num  prajftat.  Pcenitentiario  autem  fubeft  Praelatus  ( ut  vo- 
cant)  cum  titulo  Regentis  poenitentiar.  Ej us jurifdi&io  in 
sedesfacrisnuncupatasextendltur,  &  grausabfolucionem 
concedit. 

De  Vice  CancellariaCdel  Vice.Cancelliere\)Hoc  officium 
tempore  Bonifacii  VIII.  ad  Collegium  Cardinal.  rediic.  Vi- 
ce  Cancellarii  quoq;  dignitas  exercetur  ab  eminentift.  Car- 
dinale.qui  54.8C  16.  millia  fcudi  per  annumportat:  officium 
hujusin  literis  Apoftolicisexpediendis  confiftit,ut&ornni- 
bus  materiis  &  iupplicationibus ,  &  inillis.,  quse  fub  figilio 
vel  annuloPifcatoris  publicantur.  His  modo  diftis,  alii  lub- 
funt  officiarii ,  ut  Abbrevi*tores>  Scriptous ,  &c.  quorum  om- 
nium  recenfere  officia  nimis  longum  f  oret. 


II 

I  I 


DEL  CAMERLENGO  ,  SIVE  CUBICULARIO. 


H 


JEc  dignitas  inCardinales tranflata eft,  adjun&isThe- 
faurario  &  Praeudente.  Hoc  orficium  facit  ftipendium 
per  annos  12.&  14  roillia  fcudi.  Ncgotium  autem  illidi- 
gnitatiprsefecYihochabent,  ut  de  rebus  omnibus  cogno- 
icant,quae  ad  Cameram  Apoftolicam  pertinent. 


DEL  PREFETTO  DELLA  SEGNATURA 
DI  GIUSTITIA,  SIVE  DE  PR£. 
FECTO  JUSTITIyJB. 

HAnc  Spartam  eminentiffimus  quifque  exornat,  cui  in  fti- 
pendium  menftruum  CaureiaCamera  nuraerantur.Of- 
ricium  hujua  cft,  adomnes  fupplicationesrefponderc. 

DE 


Early  European  Books,  Copyright  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


X   T   A  L   I  M. 


4f| 


DE  PtLtFECTO  SIGNATURjE,  GRATLE. 
DEL  PREFETTO  DELLA  SIGNATURA 
D  I    G  R  A  T  I  A. 

rjOc  feroper  Cardinalicompetitofficiutn,  cuiaCamcra 
*  ^ngulismenfibusGnumeranturaurei.  Huic  neeotium 
datur,omnes  iignare  fupplicationes,  ad  quod  adhibentur  c- 
tiam  11.  Przlatifuavotaferentes.  Hxc  fubiignatio  femel 
in  hebdomade  coram  Pontifice  fieri  foler,ukima  feria .  vel 
Mercuriidie. 


DE  PR^FECXO  SCHEDULARUM. 
DEL  PREFETTO  DEI  BREVI. 

rj/£c  Sparta  Cardinali  commifla  eft ,  cuia  Camera  C  au 
^rei  inraenfep  deftinati  funt,  ad  quem  pertinet  fignare 
&  revidere  omnesrationc?;qua;res,certo  prctio  sftfaatafi 
(taxatas  vulgo)concernunt. 

DEL  BIBLIOTEC  ARIO.  PRyfcFECTO 
BIBLIOTHECiE. 

psarpofiri  Bibliothecae  munus  ad  Cardinalem  fpcftat,  cui 
Pcr  menicm  Caurei  a  Camera  numerantur.Ejusofficium 
cft.attendercadlibrorumimprefliones,  &curare  Vatica- 
nam  Bibliothecam  ut  &  illorum  operas  obfervare,  qui  in  B;- 
bliotheca  in  Linguis  orieritalibus  dcfudant. 

DELLE  CONGKEGATIONI  DE*  CAkDINAU,  slVE 
CONVENTIBUS  CARDINALlUM. 

SUnt  varii  Cardinal  conventus  ,  ut  eft  la  congttgatitne  del s. 
Officio,c\\iod  bis  in  hcbdomade  ficri  folet.  Tertia  die  in  c6- 
vcntu  ordinisDominicani,  quarta  die  coram  Papa,  in  cauflis, 
&  matcriis  Inquiiitionum  &  Hxrclium. 

DEL. 


I) 


494         STATUS  ECCLESIASTICUS 

DECONVENTU  NEGOTIORUM  A  D  EPI- 
SCOPOS  PhRTlNENTlUM. 
DELLA  CONGREG  ATION  E  SOPRA 
1NEGOTH  DE'  VESCOVIE  D'  RE- 
G  O  L  A  R  I. 

HAbctur  etiam  certusconventusfupcr  Epifcoporum  ne- 
gotia.  Hujusconventuspoteftas  eit,  examinarecontro- 
veruas,  q=a;  intra  Epifcopos  exfurgere  folcnt ,  &  eorum 
fubdiiob  t  ut  &  illas  quje  intra  Regularesaccidunt.  Hnjus 
cot.ventuscapuieitCardinaliumunus.  Fit  finguiib.hebdo- 
maa.diequinta. 

DE  CONV^NTU  CONCILJI. 
DELLa  CONGR  egatione  del 
CONC  ILM  O. 

PRapterea  folent  ccnventus  certi  inftitui  fopra  Concilium 
Ttidentinum  >  inquibusrerumibinon  exp!ic3tarum  in- 
terpreeatio fieri  folet.  Sigillum  tenet  quidam  ex  Cardinalib. 
Semt-1  per  hebdomad  fieri  hic  conventus  folet,  quarta  nimi- 
rum  &  fexta  diebus ,  in  aedibus  fenioris  Cardinalis  ,  fccun- 
dum  libitum  Dn.  primarii  Cardinalis. 

D E  CONVENTU  IMMUNITATIS  EC- 
CLESIASTIC 
DELLA  CONGREG  ATIONE    DELL*  I  M- 
MUNITA  ECCLESIASTICA. 

QUoniam  delinquentes  in  multis  &  diverfis  cafibus  non 
gaudeant  iminunitate  Ecclefiaftica,  Urban.  Vlil.  I  on- 
tif.  inftituit  facram  congregrationem  immunitatis  Ecclefia- 
fticae ,  quae  die  fecunda  hebdom.  in  aedibus  Cardinal  haberi 
folet,adjunc~tisad  examcn  peragendum  nonnullisaliis. 

DE  CONVENTU  STATUS. 
DELLA  CONGREGATIONE  DI  STATO. 

COngregatio ftatus  interdum  coram  Pontifice ,  interdum 
coram  Cardinale  Nipote  haberi  folet.  Eo  conveiure 
folent  omnesCardinales,qui  Nuntii  Apoftolici  fuerunt,cutn 
Srcretario  Status  ftontificis.  Hi  fingulari  amiftu  comparent 
veititi,  qucm  brevitatis  cauiVa  remktimus. 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


I   T   A   L   I    A  4fj 

DE  CONVENTU  P^OPAGANDiE 
F  I  D  E  I. 

DELLA  CONGREGATIONE 
DE  PROPAC  ANDA  FEDE. 

riUjuscongregatioaisorigoGregorio  XV.  adfcribitur in 
*  aqua ag^ur  de  omni  modo  &  rationc  fideiCatholica?  pro- 
pagandac,  per  omnefque  Mundi  partes  habenda?.  Adhunc 
conventum  multi  Dn.  Cardinalcsconfluere  folent,cum  Pro- 
tonotarioApoftolico,  idquecoram  Pontifice,  una  vicein 
menfe,fecunda  hebdomad.  die.  Huic  ctiatn  congregationi 
alii  intertfle  fblent. 

DE  RITVUM  CONGREGATIONE. 
DELLA  CONGREGATIONE  DE  RITTL 

T  N  hac  congregatione  examinantur  controverfia?,qua?  na- 
^fcunturcircarirus&Cereroonias,  pra?rogativa$  San£h>- 
rum.  Hujus  Pracfcs  cft  Cardinalis  in  cujus  a?dibu«illeinftU 
tuitur  conventus ,  fcmeUn  menfc  &  quandoquc  plus,  prout 
rei  negoriaidexigunt. 

DE  CON  VENTU.AQUAS  SPECTANTE. 
DELLA  CONGREGATIONE  DELL* 
A  C  CLU  E. 

TN  hoc  con  ventu  dirimuntur  de  fluminibus.pontibus,  &  de 
Arebiis  ad  aquas  fpedantibus  controverfiae.  Praeeft  huic  nc- 
gotio  Cardinalis,  nullo  tamen  certodiedeterminatb. 

DE  CONVENTU  PONTES,  ET 
PLATEAS  SPECTANTE. 

DELLA  C  ONGREGATIONE  DELLE 
FONTI  E  DELLE  STRADE. 

TJAbetur,  adhuc  congregatio  fupra  fontes  &  platcas, 
^  ^cujus  PrxfeseftCardinalig,  necccrtaaliqua  dies  con- 

trover- 


H 


4„         STATUS  ECCLESASITICUS 

troverfiis illi  conftituta  eft.  Ibi  agitur  dc  aqua:  du&ibrus ,  pcr 
Urbem  benededucendis,  ut  &  viisbene  inftaurandis. 

DE  CONVENTU  JUDICUM. 
DELLA  CONGREGATIONE  DEI  GIUDICI 

Ic  conventus  inftituitur  propterlibros,  qui  imprimi  &  e- 
mendari  debent.  Caput  conventus  Cardinalis  eft,  in  cu- 
jus  aedibuscongregatioinftituitur.  • 

DELLA  CONSULTA  PER  GOVERNO  ,  DELLO 
STATO  DI  SANTA  CHIESA.  DE  CONSULATIO- 
NE  REGIMINIS  STATUS  ECCLESIASTICI. 

EXpcnduntur  hic  confilia  regendi  ftatus  Ecclefiaftici.  Prse- 
ett  autern  huic  conventuiCardinal.  Nipote,  pro  teropo- 
re,  bis  veroin  hebdomadehsecconfultatioinftituitur  ,  3  & 
5.  diebus.  hebdomad.  Advocantur  hucetiam  4.  vel6.  Car- 
dinales,  &  ofto  Prselati,  &  unus  Secretarius.  In  hac  conful- 
tationc  agitur  de  omni  Eccletiaz  regimine  ,  &  rereruntur  ad 
illamomnes  graviores  cafus,  regimen  fpe£tantes. 

DELLA  CONGREGATIONE  DE  GLI  SGRA- 
VII ,  DE  CO^VENTU  OB  GRAVAMINA. 

HUjus  conventus  etiam  caput  eft  Cardinalis  Nipotepro 
tempore.  Inftituiturfexta&  ultima  hebdomad.  diebus 
prafentibus  8.  Pra?latis ,  4.  vel  6.  Cardinalibus.  Omnes  au- 
tem  literae,  quae  hic  fcribuntur,  a  Cardinal.  Nipote  fubfcri- 
buntur. 


DE  CONGREGATIONE  SUPER  RE 
QJJ  M  S  T  O  R  I  A. 
DELLA  CONGREGATIONE  SOPRA 
Z  E  C  C  H  E. 


LE 


1 


N  hoc  conventu  de  moneta  judicium  inftituitur, 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


I   T   A  L   I  M. 


4S> 


DELLA  CONGREGATIONE  PER  ESSA- 
MlNARE  SOGcTTl  DESTINATI  a  VESCOVATI. 
SIVE  DE  CONVENTU  1N  QUO  EXAMINANTUR 
AD  EPISCOPATUS  PROMOVENDI. 

HOc  examencoram  Pontifice  inflituitur ,  adquodotto 
vel  lO.Cardinale^nonnulli  Praelau,&  quidam  Religiofi 
concurrunt.  Hi  candidjtosEpifcopatuum  exarninant  Exa- 
rainandusin  gcnua  coram  Papa  procumbic ,  cV  cuivis  illum 
examinare.cui  conventum  ingredi  permifluijieft.  SoliCar- 
dinales  cxempti  funt  ab  hoc  examine  inftituendo.  Auttor 
bujus  congregationi*  Pontifcx  ClemensVHIeft ,  qui  ipfe 
quofdam  exaniin  wit  Legiftas.  Pf ofcflbres  Thcologiae  cxa- 
niinabac  Car  dinal.  Bdlaimin. 

DELLA  CONGREGATIONE  DE'NE. 
GOTII  CONSITORJALI,SiVE  DE 
CONVENTU  CONSISTORIALL 

INhoc  Prsrfes  eft  CardinalkConfiftorii  Decanus.Ibi  vero 
nulla?  certar  traclantur  &  fpeciale^  tmteriae ,  fed  quae  co- 
dem  die  a  Pontificc  proponuntur:  quae  folent  cfle  renuncia- 
tiones  Epifcopatuum ,  intereffe  taxationum  Ecclelioft  &c. 
Omnibus  autem  Confiftoriis  matutinae  prims  horae  defti- 
nantur. 

DETRE  ARCIPHETATI  CHI  SONO 
IN  PERSONE  DE'  SIGNIORI 
CA  RDINALI. 

cUotpr*terea  quidamCardinalium  trcs  Arcipretati  trium 
ORom*  Bafilicarum.  St  S.Cov.nni  L.ttr.».,  San  V.ttr. 
in  v.t.cnnt  ,  e  S.  M.nn  M»u*»rt.  Atque  hxc  "thcu  in 
SagulbVnturdignitate,  &  quilibet  Cardinahum  V.ca- 


<fi  ST ATOS  ECCtESI ASTICUS 
riutn  ad  Ecclefiam  depatat.Hi  tres  Arcipreti  Cardinales.vel 
fumrai  Prsdicatores ,  poteftatem  habent  omnia  conferendi 
officia  qu»  in  Ecclefia  funt.  In  Balilica  Romae  funt  Pceniten. 
tiariiPatre^Iefuits.lnBafdicaS.Johann.Lateran.  Pcem- 
temiarii  Francifcani  Ordinis.  In  BafilicaS.  Man«e  Pcennen- 
tiariiOrdin.  S.  Domrnici. 

DELLA  RUOTA,  DE  ROTA. 

Hi€c  XII.  habet  Praplatos  (  utvocant)  ubi  unusGerma. 
nu>,  i.Gallus  2  Hifpani,8.  Itali.  Jurifdiaioillorum ex- 
tenditur  fuper  omnes  cauiTas  benefkiorum,qu32  ornnes  Pro- 
vincias  Catholicas  concernunt,  ut  &  fuper  profana  negotia 
tam  Romae  ,  quam  ft^tus  Ecclefiaftici.  Hoc  officium  ftipen- 
dium  per  annum  M.  fcudi  praebet. 

DE    CAMERA  APOSTOLICA. 
DELLA  CAMERA  APOSTOLICA. 


DUabus  vicibas  finguli*  hebdomadibus  aperirifolet,in  fe- 
cunda,  &  quinta  dieb.  Ibi  cum  Cardinale  &  Gubernato- 
re  Romse  multi  alii  conveniunt;&  illa  negotia  traftant,qua; 
ad  imerefle  Camera»  Apoftolicae  fpe&ant  s  tum  vero  ad  ma- 
terias  GabeHarum  Jmpofitionuro,&c.  Haec  Camera  y.habet 
Notarios.quorum  quilibet  fubftituto  fuo  utitur. 

DE  ROMiE  GUBERNATORE. 
DEL  GOVERNATOREDI  ROMA. 

TJTUjusorriciumeft,cognofcere  de  ftipendiis,in  fumma,de 
^illis  qjisein  varioserogantur,  &  in  pauperesconferun- 
tur :  tum  quoque,ficut  in  civilibus,ita  in  criminalibus  judica- 
re,  inquem  finem  Vicarium  habet.  Gaudet  generali  in  Ro- 
mam  jurifdi&ione ,  multos  habens  judices »  Notarium ,  qui 
alios  fub  fe  agnofcit.  Stipendium  a  Camera  obtinet. 


DEL 


f 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


DEL  TESORIERE  GENERALE. 
DE  GENERALl  THESAURARIO. 

A  D  hunc  pertinet  cognitiorcrum  a  defunftisEccleGafti* 
*»ci$relictarum,  illicitarum  negotiationum»  fruftuum  ma- 
le  perceptorum.Peculiarem  curam  habet  exacYionum  cx  re- 
ditibns  provenientium  ,  ut  &  proventuum  Camersc&  fedis 
Apoftolicre,8cc.  Theiauro  PrafecVi  officium  vero  valet  pre- 
tio  7000.  fcudi ,  de  quo  Papa  non  poteft  difponere ,  adferc 
autem  Jhefauroprsepofitis, fingulisannis,  lo.vel  i2.miilia 
fcudi. 

DE  AUDITORE  CAMER^E. 
DEL  AUDITORE  DELLA  CAMERA. 

EJus  in  onr  nibus  amplifiima  eft  jurifdicrio.cum  Ordinarius 
Judex  fit  aulse  ftomanse,  omniuroque  mercatorum  &  pe- 
regrinorum  ,  Ut  &omniumappellationum  Status  Ecclefia- 
ftici,&c.  Praeltathoc  orrkiumcirciter  12.  millia  fcodi  pcr 
annum. 

DE  PR^SIDE  CAMERl. 
DELPRESIDENTE  DELLACAMERA* 

AD  bujus  Spartam  pertinet  revidereomnesCameraera- 
tiones  &  ejus  errores,  ut &  fedis  Apoftolicae :  tria  millia 
fcudi  inde  percipit  &  30.  millibus  fcudifruitur  cum.7.  & 
oCto  proccnto  nancifcatur. 

DE  ADVOCATO  PAUPERUM. 
DEL  AVOCATO  DEI  POVERI 

J-Jfc  pro  omnibus  paaperibas  gratis  fcribit. 

DE  ADVOCATO  FISCI. 
DEL*  ADVOCATO  FISCALE. 

HUja»  eft  io  jare  partesFifd  taeri ,  coram  oninibus  Tt\* 
bunalibus,  &  ornnibus  occurrent tbas cait  lis. 

li  2  0 1 


— rrr 


5  00 


STATUS  ELCCESIASTICUS 


DE  PROCURATORE  FISCI. 
DEL    PROCUR.ATORE  FISCALE. 

PRocurator  Fifcalis  Romar,  partesFifci  defendit,in  omni- 
bus  Tribunalibus  &  occafionibus. 

DE  COMMISSARIO  CAM*ER^' 
DEL  COMMISSARIO  DELLA 
C  A  M  E  R  A. 

AD  hujus  fpe&at  officiutti  defenderc  interefle  Camera» 
di£he,  in  cauflis  civilibus ;  quod  dum  agit,  cum  Thefauri 
Praefe&o  generali  convenire  folet,  ad  revidendumrationes 
proventuum  &  ufurarura. 

DE  M  ARESCH  ALLO  ROMA 
DEL  MARESCIALLO  Dl  ROMA. 

f  T  *.c  antiqua  eft  cKgnitas ,  quae  nunc  Nobiliflimae  familiae 
*•  ^de  SavelUcommiiia  eft,  quae  caputilliusdomus  eft.  Ha- 
bet  cuftodiam  carcerumCuriae  Savellx  ,  &cognitionem  in 
cauffis  pcenalibus  inferioribtisobtinet ,  ubi  non  eftquazftio 
de  fanguine.  f  pfi  certus  ad  liclus  eft  miiitum  numeru^habet 
j>rot£mporecuftodiam  conclavis. 

DE  SENATORE  ROMiE. 
DEL  SENATORE  DI  ROMA. 

ULtradictos  modo  Magiftratus,etiam  Senator  Rome,  eft, 
qui  in  Capirolio  refidet ,  huic  duo  parent judices.  Hic 
Senator  c<im  fuis  judicibusjurifdi&ionera  &  cognitiqnem 
fuarh  in  cauflls  civilibus  &  ciiroinalibusexercet,  intra  Cives 
nimirum  &  incolas  K.omanos  Hoc  munus  circiter  2.  millia 
fcudiperannum  prasftat. 

DE  ROM^  CONSERVATORIBUS. 
DEl  CONSERVATORI  DI  ROMA. 

XJ  k  Magiftratus  ex  tribus  conftat  Nobilibus  Komanis.ho- 
x  1  rum  ert  Jtomanas  cuftodire  antiquitates. 

DE 


I   T   A   t   I   ifc,  tor 

DE  MAGISTRIS  VIARUM  ROMANIS. 
DE'  MAESTRI  DELLE  STRADE 
DI  ROM  A. 

pjUicMaglftratui  accedunt  duo  Nobiles  Romani  cum  Af- 
feflbre  ,  qui  Doftor  L  L :  eft  &  illorum  Notarius.  Offi- 
cium  illorum  eft  revidere  &  reftaurare  vias,  pontes,  &  con- 
troverfiasindeortasdecidere,&c.  Officiumhujus  Magiftri 
viarum  coropenfatur  C.  fcudis  menftruis. 

DE  MINISTRIS  JUSTITIiE. 
DEI  MINISTRI  GIUSTITIARII. 

T.3  Orum  officium  eft,  decidere  controverfias  circa  fruElus, 
foffas,  vineas.  fervitutes  prsediorum,  &c.  ortas,  cum  Af- 
'tflbribus&  Notariis  fuk. 

DE  RIP^E  CUBICULARIO. 
DEL  CAMERLENGO  DI  RIPA. 

HIc  honor  confcrri  folet  in  Nobilera  Romanum.qui  j  uris" 
di&ionem  fuara  intra  nautas  exercet ,  &condudore$ 
navium  ,j  u  I  que  illis  in  cauflis  petcntibus  reddit. 

DE  REFERENDAR.il S. 
DEI  PRELATI  NOMINATI 
REFERENDARH- 

U  Ornm  Referendariotum  numerus  in  Rom»  non  eft  deter- 
minatus.  Ut  autem  quis  m  illud  coHegium  admittatur,  V. 
orobare  debet  fewnduro  bullam  Sixti  Quinti  Pontif .  .quod 
habeat  Doftoris  titulum,  quod  duos  annos  Roma  vixent.le 
fupra  il .  annos  babere.bonisfortunae  non  md.gere,&  quod 
I  decoreilii  dignitatiprsefle  poflit.  Offiaum  vcroRere- 
ren^ariorumeft.proponerecommiffiones&fuppl.cat.ones 
contentiofas&  gratas,  &  cognofccre  cauffas,  quae  ipfis  per- 
Suntur,  quaTnonexceduntvalormMOO.  fcudorum  au- 

teorum.  jj  de 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


STATUS  ecclesiasticus 


DE  RECTORE  BURGI. 
DEL  GOVERNATORE  DI  BORGO. 

XJ Ic  a  Papa  huic  {)ra?ponitur  officio  cum  ftipendio  2 .  mil- 
^liumfcudi  per  annumHabet  vero  judicem  cum  Fifcaie, 
qui  in  Burgo  fubfiftunt,quibusTribunal,  Palatium  cum  car- 
ceribuslubjeaufuflt. 

DELLA    D  A  T  T  A  R  I  A. 

J-J  Oc  pariter  officium  Nobile  eft .  &  omnibus  magni  habi- 
tum.  Hic  fupplicationes  ad  Papam  defert ,  ubi  figillo 
rouniuntur,qmbusadditurdatum  &omae,&c.Ad  huu-c  icfer- 
tur  Sotto  Datariu*  quafi  fubdatarius ,  cujus  cft  omne*  expedi- 
tiones  per  Datarios  faftas  confiderarc.  Datarius  i.  millia 
icudi,  fupradatarius  1000.  habet.  Hicreliqua  minora  officia 
ficco  peds  tranfilire  cogimur.  Annumerari  autem  Prioribus 
debet  Puf§clus  annonae,  cujus  jurifdi&ioper  omne  Petri  pa- 
crimonium  extenditur.  Hujus  officium  eft  ,in  diverfislocis 
commiflarios  habere ,  ad  frumemum  ccrto  pretio  coe*men- 
dum,ut  &alia  propternegotia.Suncctiam  Vijh—mte&hi* 
*/v°c*'*C°»fifl*r**Ust  Prifeclscarnmm&C.  DelUGrafct* 
dicti,  judices  Dell§  Confidenze,  Audttores  delU  contradette.  Coc- 
rectores  delle  Contrsdetto.  glt  Auditon  UeUe  contrs  detto  omni  - 
bus  bullis  fubfcribunt ,  ubi  eft  claufula  Vocatn  Corr§dor§ delU 
conuad.  Eft  quafi  prioris  fubftitutus,  hujus  ofHcium  gft,  bul- 
lascorrigerequas  per  priores  expediuntur. 

INFRA  SCRIPTA  OFFICIA 
VENALIA  SUNT. 

OFficium  Pcenitentiarii  aureorum  — .  ■  2poo. 
Scriptorum  Apoftolicor.    i7oo! 

Scucatores  Apoftol.  '-  1200* 

Cubicular.  Apoftol,   ,  ^QOO" 

SecretariiApoftoL      .  -  Soo. 


danizzar*. 


1700-  * 

Pioo> 


I    T    A  L    I   AU  50, 

Ptombo.  ■  ■    ■  1900. 

EquitisS.  Pctri.  —  1500. 

EcjuiiisS  Pauli.  •—  I600. 

Equitis  del  Giglio.  —  500. 

EquitisPy.  —  500. 

EquitibLanrctani.  —  $00. 

Archivi  oHicii.  1  2100. 

Portione.  V  .  800. 

Pra?lidis.  '   «00. 

DE  RfcDITV  ET  POTENTIA 
VRBIS  ROMl 

AGcr  Romanus  tantafrumentiabundat  copia ,  omnium. 
quererum  proventu,  ut  non  folum  fuis  iumciat ,  ve- 
rumctiam  alihpraebeatalimentum. 

Qiiamvis  autera  tanta  terr*  lit  ubertas  ,  iffiw  tamen 
comTnodis  libere  uti  non  licet  ,  propter  prorcr.ptorum 
vulgo  bannitorum  abundantiam  ,   qui  omnia  excercenc 

SaliJibi  &  olei  proventum  reddit  ,  quibus  faepius  opem 
tulKGenuar&Neapoli.  Quod  fpedat  Romara ,  reper.un- 
turinillanonnulli  PrinciPes&  Baronesqu.  50  &centura 
raillia  coronatorum  ex  reditibus  perap.unt  mAdvenarum 
quoque  frequentia  ,  magnam  pecum*  fummam  Romam 
fecuruvehirimprimis  autem  illi,  qu.  pro cert.s ,b, nego- 
cfr  oeraSndb .  agunt ,  vel  bullarum  .raraun.tatera  pret.o 
emuPnr  Accedunfbi.  omnibus  inveft.turs,  qu^  prop.er 
PoSones  bonorura  vel  ambitioms  ergo  comparar,  fo  en  c. 
P  Re   exquibu,Pontificimagniaccedunt  red.tus,  funt; 

•  „iZ  hdlii  varii  eener  s  carr.es,  calculus  equo. 
VuT  querabco  «&3  is  EriB  pr.ftant  Ecclef.aftici , 
mhicar.osTngen.es  taceamus,  reditus,  qu,  ex  Legat.o- 
"Ibus  bonorum  &  omciorum  diftribution.bus ,  radeque  re- 

d^uP^ 

,r     5-      i,l    nuihisinrebus  confiftit,  I.  ln  crea- 

^fSSSS.^  2  immunitaubus  permit- 
^Londit^Roma^ 


Eorly  Europeon  Books,  Copyright  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


504         STATUS  ECCLESIASTICUS 

coronatos,  quae  locari  folet ,  per  feptennium,  majusprc- 
tium  ofFerenti.  Tributum  frumentarium  a  Papa  Julio  IIL 
introdu&um,  quodfecit  furamam  2'  333.  coronator  :  fo- 
luto7i|jro  100 

^  Poftarum  magifterium  ,  quod  Romae  &  in  aliis  Italiaelo- 
cii  conduci  folei  pro  500.  coronatis. 

Neauteminfini>uli>  enarrandis  difFufi  fimus,  hsec  uni- 
veriirn  de  viribus&  potentia  Pontificis  notamus. 

Potentia  Pontitkis  confiftit  in  multitudine  hominum,que, 
tanta  eft,  utcommunis  ferat  opinio,  trece«ra  miliia  bo- 
winum,  maximampartemadvenarum,infolaK.oma  repe- 
nri.  Quod  milites  concernit  ,  communis  cft  opinio  ,  in 
£cclefiaftico  ftatu  quam  optimos  deligi  pofle  »  quam  in 
totareliqualtalia  ,  imoEuropa,  crediturque ex  agro  Pi- 
ceno  &  Flaminia  25.  miUia  hominum  bello  idoneoruoi 
educi  pofle.  Stipendiarius  alias  miles  Pontifici  non  eft  , 
prseter  100.  Helvetios&  100.  equiteslevisarmaturse ,  qui- 
bus  ucitur  ftipatoribus.  Caeterura  Pontifici  Komano  nun- 
quamdeeft  modovelit,  pecunia.  Urbanus  o&avus  brevi 
annorum  decurfu  collegifle  dicitur  quinquagies  centena 
aureorummillia.  Proverbiumapud  Italos  eft  ,  quodPon- 
tifex  nunquam  inopia  pecuni*  laborabit,1  quam  diu  ipfi 
manu  &  calamus  aderunt.  Pecunia  verb  Pontifici  ingens 
profluit  ,  tum  ex  quotidianis  incolarum  urbem  incolen- 
tiumfumptibus,  qui  fatis  ampli  funt  f  tum  ex  bullis  fo- 
lennibus,ex  offi.iis  aularum.  Proventus  pariter  ingentes 
proveniunt,  exvino,  oleo,  farina,  fale,  carne ,  accae- 
rcrarum  rerum  venalium  ve&igalibus ,  gaballis,  mul&is, 
fubfidio  triennali ,  quod  Fratrum  non  mendicantium  col- 
legiaperfolvere  folent,  colle&oex  Hifpania,  Lufitania  , 
Italia  ^  cenfu  S.  Petri ,  quem  fleges  Neajpoiitani  ,  Duces 
Ferraria»  ,  Urbini,  Parmae,  &  Placentias  aliique  exfol- 
vunt.  Hisacceduntordinarii  reditusex  ^omaniuia  ,  Mar- 
chiaAnconitana,PatrimonioS  Petri  Latio,  Umbria,  Agris 
Camerino,  Perufino,  B  monienli ,  Beneventano,  &  alii<  Re- 
gionibus  ac  oppidis.  Annumerandi  his  quoque  funt  proven- 
tus.qurex  Prarefturis  a  pontificeretentis,|&  iibirefervatis 
percipmntur  %  tum  annats  beneficiorum  ,  fcpeniiones  pro' 
btJlarumredemptionihus.  m 
Quamvis  vero  horum  icdituum  nonpauci  a  fuperio- 

ribus 


I   T   A  L   I   JB.  ,o* 

ribus  Pontificibus  alienati  fuerint ,  defunQi  tamen  Pontificis 
Urbani  VIII.  vigilamia  &  parlimonia  ita jam  funt  revocati, 
ut  leiquimillionem  auri  feie  reddant. 

Alienationes  har  fub  duobusfunt  faQae  nominibus  &  tita- 
lis  Jorhciorum&  montium. 

Orficia  dicuntur  fere  omnia  minifteria  aulica  »  hifque  con- 
Jimiiia ,  quorum  haec  jaro  eft  conditio ,  ut  poft  mortem  eju«, 
qui  tenuic ,  vacent,  aut  etiam  tum  ,  quando  ad  Cardinalis 
aiiqui^cveauseftdignitatem.  In  his  arftimandi*  ita  Came- 

veitacur,  ut  pro  denis  annuis  redicibus  femel  centum 
poficat  ,  unde  quinquaginca  coronacorum  millia  confici 
creduntur. 

Mmtm  duorum  funt  generum*aut  enim  morte  extinguun- 
tur  ,  qui  ■  pro  hngulis  centenis .  XII.  aureo*  annuacim  red- 
dunt,aut  ad  hxredebtranfeunt,  &  proccnrenisfeptem  pen- 
dunr.  r 

^ed.in  tantorerum  nummariae  proventu,redicu>  Pontificis 
aljeowdebitw  obligati  funt  ,  imprimi*  iplius  Urbis  ,  & 
Mtarum  ProvincUrum  Prs-feftuiis  ,  nec  parum  in  Ur- 
bauo>  populi  Romani  M^giftraru?  erogarur.  Hoc  acce- 
djiit  fumpcui  Domcftici  in  Pontificis  farniliam  ,  in  Hel- 
veiioiuni  &  levis  armacura?  equicum  Sacellicia  ,  in  Ca- 
itehi  5.  ^/.*,Oftiar,Civicati>  Veterii  Temctnd  Otvtett, 
&c.  prtTfidia,incantores,  conciones,  nuncios,  curfores, 
&  iitnile  familicium  ,  in  Eleen.olynas ,  dona,  &  largitio- 
dcs,  aliaqucin  magnacum  aulis  ufurpata.  In  Paiaciorum 
quoque  rr lagojficjlH  ftrucluram  ingens  pecuuiae  vis  efFufa 
f  sic,  cui  reuedia  hodie  qua?fica  funt.  Verum  enim  vero, 
incercoc  thefauros  coacervandi  rnodos,  duo  maximein- 
Ggncfcfoat;  UnuseftCardinaliumcreatio  ,  a  quibusetiamfi 
nuilrtin  pacilcarur  pecuniam,  nonparvum  umen  e  bene- 
fiui?,  ancea  abillispoilciri? ,  percipit  emolumencum.  AU 
ter  RioJus  cft  rrgr.fluum ,  &  aliarum  gratiarum  conccfllo. 
Uc  vero  <diquali>  fnmma  redituuro  fiat,  notarunt  curiofi, 
quod  fcdei  Apoftulica  ,  ex  omnibus  fuis  Provinciis  & 
ditionibus,  annuacim  percipiatdecieso&ies  centena  millia 
coronatorum  ,  fed  propcer  ingentes  erogationes  vix  fub 
finem  anni  centum  miilia  Ducatorum  remaneant  Ponti- 
fici  Aiagnum  ulcimumqueemolumencum  provenit  ex  per- 
mitfionecapkulorum  &  difpenfationibus  matrimonialibus 

1  i  5  in  i. 


,o«       'STATUS  ECCLESIASTICUS 

im  gradu,  quibusmodi*SixtusV.  prudenter&  fehcitei 
ilfes  rcditufqueannuosducentorum  millium  coronatorura 
auxit.Hoc  quoque  addendum;quod  Pontifex  fine  ullo  agro- 
rum&cultursedifpendio  10.  millia  peditum  &  mille  equi- 
tescogere  poflit,  quimilitia:  apprimefuntapti.  Italorum' 
equitesoptimihabentur.  \  #  . 

Certum  autem  eft,  quod  ex  communi  opinione  nullibi  per 
totam  Italiam  melior  reperiatur  roiles  Roroano.  Neque  de- 
funt  cxempla  ,  quibus  probari  poteft  ,  quod  Pontifices,  cum 
paucitate  Virium,  fefuamque  auftoritatero  contra  Poten- 
tiflimos  in  Europa  Principes  defenderint.  ' 

Quodin  vafiones  hoftiles  fpeftat.hic  ftatus  ab  illisonwDO 
libereft.  Siquidemintra  mare  Hadriaticuro  &  Tyrrhe»  um 
fitus ,  quafi  in  medio  Italiae  pofitusett,  &itacontraomnes 
Barbarorum  irruptiones  liber ,  ita  ut  ab  ipfo  non  nifi  pacem 
Italia  fperare  poflit.  Neque  vero  ulli  magoi  reperiuntur  por» 
tus,  quiingentemalicujus  magnitudinis  exercitumcapere 
poflent :  adhaec  Romanum  littus  valdetempeftatibus  obno- 
xium  eft ,  ita  ut  per  maritimas  Vires  appeti  nequeat ,  inpri- 
mis  magnam  potentiam  non  admittit,  fediumma  contra 
pericula  invaflonem  tentaturis  minatur. 

Huicaccedit,quodpar8,  quae  refpicitmare  Tufcanum, 
infalubriaeri  obnoxiaiit,  adeo  ut  vel  hoc  unko  roalo  hoftcs 
arcere  non  nequeat. 

Neque  vero  ullam  habet  vicinam  Xegionem ,  &  cujus  vi- 
ribus  fibi  metuere  &  cavere  opus  habercr ,  quod  potentia 
fupcretTufcanum  ,  nequehac  Neapoli  cedar.  Ututenim 
illae  Kegiones  ditiores  fint ,  majorefque,  adeoque  incolis 
frequentfores,  atquegtatus  Ecclefiafticusnonfit,  ipiista- 
snen  in  rebusquam  plurimis  minime  cedit. 

Ac  primum  hac  ratione  ipfi  videntur  efle  inferiores.quod 
difficillime  vires  diftraclas  unire  quant.  Neque  vere  Prin- 
ceps  Neapolitanus  fuorum  fubditorum  uti  poteft  commo- 
dis ,  ipfifque  tuio  fidere ,  ficut  propriis  fubditis.  Plurimi  vero 
etiam  conftant  hyemales  militum  ftationes ,  pro  quibus  fuf- 
tentandisRex  Hifpaniarum  tanturo  propemoduro  infuroit, 
quantum  inde  percipit. 

At  vero  Pontifex  naturalis  dicitur  hujus  ftatus  nomi- 
nus,  ad  cujus  confervationem  non  opus  habet  velunum 
obulura  exponere ,  ut  hic  mifliim  faciamus  refpeftum  & 

reve- 


307 

reverentiam  ,  quam  Religio  Pontifici  conciliat  ,  omitti- 
mu>  hic  etiam  Principum  Italicorum  interefle,quod  cx  con- 
fervatione  ftatus  Ecclefiaftici  dependet. 

Hac  fuarura  Virium  fiducia  fretus  Gregorius  VIII.  & 
Alexorclerl  1 1.  Principibus  ,  qui  Germanise  robur  habue- 
runt.teoppofuerunt.hiternam  veroillam  Ualicarum  Virium 
potefhremexterioreiiam.  qaaseft  Fortslitiorunrcomroen- 
dat.  Snnc autem  illa ,  Owietti ,  Urbis Caftellana? ,  Peilicani, 
arci-  Spoictanse  ,Perulias ,  Anconae,  deForli ,  de Bertinor, 
&  U  rb\>  Ferrara?.  Dici  fane  poreft ,  quod  Umbria  ,  propter 
alpericatem  obfidioni*,non  aliud  fic quam  unum  forralitlum. 

Praeter  hasc  oronia ,  Ma jeftatero  &  dignitatetn  Status  Ec- 
clehaltki ,  vel  maxime  auget  Pontificis  aucloritas ,  quae  hoc 
prxllat,  ucnullus  Piincipura  majores  puniendi,  &pras- 
miis  arficiendi  habeat  facultates ,  quiminori  cum  difpen- 
dio  majora  poflet  donare  j  quidignitares,  Principum  fo- 
lio  pares,  poflec  coferre,  fine  imminutione  fuae  potefta- 
ti>.  Necullus  Principum  eflecreditur,  cuimajor  a  fubditis 
&  Vicini^habeatur  revefentia. 

Addendum  quoque  hiselt ,  quodScatus  Ecclefiaflicus  ho- 
die  Bt  maxime  pacacus.  • 

Inter  tantam  veto  potentiam,  nihil  eft ,  quod  magis  inco- 
las  vaitet ,  quam  luxu^  &  nimia  pompa  ,  utpote  hae  duae  res 
funt ,  quaelcalorum  ingenia  perdunt. 

SERIES  PONTIFICUM 

ROMANORUM. 
PRIMl  SECULI  PR^ESULES. 

q  fttrus  Apoftolns  (fides  penes  credentes )  fub  Nerone 

O*  martyrobiit. 

Lmus  creditur  tenuifle  fedem  XI.  annos^.mcnfes^ii.dies 
Cl"»*ns.  Hicplurimafcripliflrccreditur,  fathifquc  Mar- 

tyrfublmperatoreDomitiano,  poteftatis  fu«p.  anno,4. 

inenf.  10.  dierum.  .  . 

•  c/"*i,adEpifcopalemeveaus  dignitatem ,  fubDomi- 
tianoMartyr  obiit ,  ubi  Prarful  f uiflet  6.  annos,  5.  men- 
fcs.  u  dics,  . 


joS  SERIES  PONTIFICUM 

An*tUtu*>  natione  Grsecus,  Athenienf.  obiit  12.  anno 
Pontificatus. 

Ev*rtftu*>  fub  Imperatore  Trajano  mortem  pafluseft,ex- 
pletonono  Regiminisanno. 

Mex*ndery  qui  primus  aquae  benedi&ae  auclor  fuit,&  clc- 
rico^ajudicio  profanoexemit,fub  Hadriano  pcriit,  01017. 
annos  praefuilTet. 

Stxtua ,  prohibens  ne  ornamenta  Ecclefiaftica  ab  ullo  alio 
quam  clericotangerentur,  obiit  anno  Pontificatus  fui  iq. 

Thtl<fphorus ,  natione  Grsecus ,  decefllt  anno  Regimi- 
nis- 1 1  • 

Hygenm  Athenienf.  quarto  extinftus  anno. 
Pi*<,introduxit,  ut  Fefta  Pafcha,  &  alia  die  dominica  ce- 
lebrarentur.morsPontificem  in  p.abftulitanno. 

Amcetus,  natione  Syrus,martyrio  vitam  finivic  p.  anno. 

Sothery  nono  obiit  anno. 

Eltuterus. 

Vitior  Africanus,  ftatuit  licitum  elTe  ut  in  cafu  neceflitatis , 
quifquis  f  uerit,mas  vel  foemina,bajptizare  poflic.Sub  illo  prj, 
mum  ,  poft  Chriftum  natum ,  celebratum  elt  conciliumm. 
Cxfarea  urbe  Palaeftina;. 

SECUND.I  SECULI  P. 

ABundus  Zephermus ,  Romanus ,  conftituit  ut  quilibet  XII. 
annorum  ad  ufumSacrsecoenseadmitteretur ,  utetiam 
calices  ex  ligno  effent ,  qui  poftea  fa&i  aurei :  deceflit  vita 
feptimo  anno. 

Domitms  Caltxtus^  Romanu?:  huic  quidam  abfcribunt  cae- 
libatus  inftitutionem,  clericis  fervandam,  1 6.  anno  periit. 

Urbanm  I.  argenteos  &  ftanneos  calicesintroduxuTe  fer- 
tur,  anno  4  ponr.ifkar.um  cum  vita  exuit. 

Calpurntm  Vonttanus ,  Komanus,  qui  duas  epiftolas  decre- 
tales  reliquit. 

jintherus^Gixcns, conftituit,ut  atta  Martyrum ab  Eccle- 
fiafticis  defcriberentur ,  nec decorum  exiftimavit ,  ut  aliquis 
effet  Pontifex,quinonantea  fuerit  Epifcopus,  5.  annorum 
Praeful  obiit. 


Fabi- 


ROMANORUM 

F*bi*n*s,  Roroanus ,  S  Baprlfmo  initiafle  diciturPhilin 
laX™™  ,mPerator-  Chrittianum,deceiritannopontifi- 

Comtuui  Romanus,  Virin  literis  verfatus,  duos  expertus 
elt  antipapas  Flagellatus,  mortique  datus  eft  fub  Deciolm. 

peratote. 

luau^  Ko™nus,inftituit,ut  cuique  Epifcopo  2.  adiunrze- 
rentur  Conaci.atore*,  anno  tertio  paflus  eft  Martyrium 

unh.nus,  Romanus,primusteftes  &  ornamenta  facerdo. 
taliamtroduxit,  7-periic  anno. 

11  Athenienf.  cum  Evangelium  pertotam  Hifoa 
niam  prsdicaflet,  Papa  eleauseft,  conftituit,  ut  Ecclelire  & 
altaria  ver  lus  oriemem  tfdificarentur  ,  2.  anno  pontificatus 
vita  decelhc.  *  r  lus 

Dt»n  Cr<cus,  priruus  ex  Monachis,  qui  Papa  fadus  eft  Sr 
Xtoanno  obiit.  1 

f*!ix,  Romanus,conftituit,ut  fingtilisannis  memoria  Maft 
tyrum  celebraretur ,  4.  annos  Marty r  periit. 

Euftjcbttnu*,  qualdarn  fcripfit  decretales  Epiftolas  pro- 
pria  mar.u,  1.  anno  periit.  * 

M.  C       Dalmata,  XI.  anno  Kcgiminis  deccfllt. 

UaruUtmui ,  Romanus,  terroribus  fuppliciorum  percitus 
idola  honoravit,  fed  poftea  errorem  cognovic,  &  pceniten- 
tiam  egic.  Sexto  dein  anno  Martyr  obiit. 


SECULI  III.  P. 


Eufebius  Grdcusy  San&s  crucis  inventio  ipfi  tribuitur,4.  an- 
no  vitam  cum  dignitate  depofuir. 
MtUbuuuu  AftVican.  jejunia ,  Martis&  Dominicalidiebus 
defendic»  ufquedum  pagani  dies  fuos  Saturnalescelebraf- 
fent,decelTit  4  annofui  Pontificatus. 

Sylvefterl.  ferici  &  panni,ufum  Veftimentorum,  in  S.  Eu- 
chariftia  defendit ,  ethnica  dierum  nomina  immutavit ,  & 
pro  Solis  nomine  diei  Dominicse  effe  voluit,pro  reliquis  Lu- 
nae,Martis,Mercurii,&c.  FeriaSjprimam^fecundam^tertiam, 
introduxit,quodejusinftitutum  hodiein  Polonia  ftridcQb- 
fervatur.  Exceflit  vita  Prseful. 

Matcua  Romanus ,   conftituit ,  '  ut  Syrnbolum  Ni- 

cenura 


SEfctES  PONTIFICUM 

cenum  a  clericis  populo  cantaretur  port  habitam  conckr 
«^m  ^pceflitvita&honbrei.anno. 

^fiKw.  ^    .    Ecclefiainfiituit ,  im- 

^^S^^S  ir-ons  Conftantii . 
ArrianorunVpartes  fecutus .  dein  ad  mel.orern  mentem  re- 
diir   inCatholicafidedeccfTit  12.  anno. 

f\£\L Romanusfecundumnonnullos  J8.  annosPapa 

^^tas^fri      confilio  Divi  Hieronymi 

conftituitque ;  ne  ullus  qui  duas  babuit  uxores ,  ad  omcium 
pradicatorisadmitteretur ,  obiitanno  15. 


» 


S  E  C  U  L  I    IV.  P. 

ANafiifius ,  introduxit ,  ut ,  cum  Evangelium  canerctur , 
omnesinPedibusconfifterent,  quivero  membnseflent 
capti ,  clericorum  ordine  excluderentur. 

imuamtiMih  Ultimamintroduxit  Una.onem.  conft.- 
tuitque.  utEpifcopi,Dignitates  Ecclefiafticas  velresfacras 
vendentes,  fimonias  rei  effent.  Qu.nto  decimo  annode- 
pf  fTir 

Zozimus% Gnecus,  valdedoftus ,  cavit  ,ne  fervi  &  nothi 
inPredicatorumaffumerenturordinem. 

Bonifacius  II.  Romanus.  Hic  Romi faic  qeftus i,  per 
Honoriumlmperatorem,  filium  Theodolu ,  quupfumre- 
vocavit,  &obiitanno3.  #  . 

CeUflinus  Romanus ,  introduxit  uti  Pfalmi  ante  Miflam  ca. 

nerentur.  , 

Xixf«iT*r/#«;Romanus,  pottquam  omnia  fua  bona  in  u* 
fumpauperum  erogaffet,  o&avo  obiit  anno. 

Leo  I.  alias  Magnus  di&us  propter  eruditionem-  Tempo- 
re  quadragefimaH ,  prohibuit,  neAlleluja  &  Gloriain  Ex* 
celiiscanerentur ,  vidideceff.t  anno2i. 

HtUrtuscavk ,  neulla  dignitas  Ecclefiaftica  per  fucceflio- 
nemdaretur,  obiit  anno. 

Smfti* 


ROMANOftUM.  m 

Smflicim  de  Tivolii  ,  conftituit  ne  ullus  clericus  laicum  in 
pofleflione beneficii recognofceret,  1 5.  annoobiit. 

Fri,* ill.  introduxit,utEcckriaefoiurnabEpifcopiscon- 
Iecrarentur,deceflit6.  anno  Regiminis. 

Geiafius I.  Africanus, compofuit hymnos , colleclas, aliaf- 
que  ordinationes  Eccleiiafticas ,  5.  obiit  anno. 

An^fimfiHs  Roroanus,  Neftoriana?  hsrefis  reus.  fetamen 
excoromunicavit  lmperatorem  Anaftafium  utEutychianum, 
mjfere ,  morteque  Arrii  animam  pojecit. 

Celtus  Symmachus ,  ex  Sardinia  Tenius  uno  tempore  Pon- 
tifex,  priftino  tamen  reftitutushonori  poftquam  fe  ab  im- 
pcrius  cnlliinibiis  liberaflet ,  quinto  anno ,  acquicvit. 

S  E  C  U  L  I    V.  P. 

C  Eli"  222^ !  7el  HornJfta »  Eutychiana?  harrefi ,  R0- 
^  mx  addidos  videns ,  illos  urbeprofcripfit.  Eleeraofyn* 
operamdedit,  &  Manicbaeorum  harefin  condemnavit,  B- 
loruro  hbros  comburere  juflit,  9.  obiit  anno.  Temporc 
Kegiminis  Anaitafii.  r 

Jtmmtl  aTheodoricocaptus,  incarcere  vitam  finivic 
2.  anno. 

Fehx  IV.  quibufdam  ordinationibus  operam  dedic  & 
4.  annovitadeceflit. 

BontfacmsU.  Hic ordinem S.  Benedidiconfirmavit, obiic 
2  anno  fui  Pontificatus. 

JoannesW.  cognomento  Mercurius .  deceflit an.  2. 

RnfttcHs  sigapetHs  obiit  Pontifex  XI.  anno.  « 

Celtus s#/wy?«r,  noiensAutbemium  ha?reticum  iteromfua 
Epifcopatui  Conftantinopolitano  reddere,  falibcondem- 
natus,  ac  fi  vellet  Romam  Gothis  prodere,  in  Exili- 
um  igitur  in  infulam  Pontum  miflus  eft,  in  quaex  pau- 
pertate  obiit . 

VtgiltHSy  gratia  Theodojpe  uxoris  Imperator:  Juftiniani 
III.  Dignitatem  praefulis  obtinuit,  qua»  dein  illum  Roma" 
expolit ,  tandem  var^  affe&usinjorii  18.  annoobiit. 

Peiagtus  Romanos  coftituic ,  uti  h&retici  &  fchifmatici 
gladio  punirentur ,  6.  anno  vita  deceflit. 

JoannesXU   Romanus,  obiit  an.  n. 

Bentdtclusi  Romanus  pauperum  patronus,  4.deceflit  anno. 

?eU- 


, . , nanu^,  fine  coofenfu  imperatoris  elcftus , 
quoURomam  Lombardi  obfcffam  tenerent ,  expeftcanno 
X.  vita  6t  R-eai  nine  funftuselt. 

G,,  ,  iam  Magnus .  Mauricii  &  totius  Popu  1, ,  con- 
fentu  clea«is.auidam  ipfi  tribuunt  ordinationem  bccleh^ 
qua  cemporcquadragcfimalicarmbusvcfciintcrdiaumcft, 

obiitarm.  13. 


AbUnus ,  Tofcanus ,  cujus  nefciturorigo ,  primo  decettic 

Bontf  *"*"  3  Romanus  a  Phoca  imperatore  papalem  obti- 
nuit  auaoricatera ,  poft  9.  raenfes  obtenti  Pontihcatus  oc- 

cubuit.  , 

^^riVlV.abimperatore  Pantheum  templum  lmpetra- 
vit/illudqueMari^Virginiconfecravit,  &omnibus  Mar- 
tYri^Uh,ci<;ceflit6.  anno. 

iheodMtus.  inftituto  Concilio,conclufoque  ne  Gentihlmus 
cokretur,tertiodeceiTicanno.  # 

Bomf*ctm  V.  Neapolican.  primus  conftituit  ut  templa  ru- 
gicivi>elTentafyla,  excepcis  facriiegis  &  excoramuoicacis. 
Vicam  &  Regiraen  anno  5.  depoiuit. 

Hoaorm* ,  erga  pauperes  liberalis ,  1 2  exceilic  anno. 

S#*#»«»J  Roraanus,  pariter  liberalitate  in  pauperescla- 
rus,primoDignitatisfu«annoacquievic.  . 

*L»*1V  Dalmata,  primo  pariteranno  extincluseft. 

TW.r«,  Hierofolymican.confenfu  Cleri  &  populi  Papa 

fa&us ,  obiit  6.  anno. 

Motunu^  Icalus,  concilium  Rom?  convocavit,  contra 
quofdam  hsereticos.ab  imperac.Conftdnc?  haeretico  banno 
eft  iclus  &  in  Pontum  relegatus ,  ubi  in  mifena  vicam  fuam 

claufic.  ^  T 

Eugenius ,  Romanus ,  confticmc,  uci  aedes  Epifcoporum  & 
prsedicatorum  proxime  ad  ceraplum  aec^ificarentur;obiit  1. 

anno.  . 

ri/4/i*»«*»Italus,  cantusin  Eccleliam  introduxit  ,  orga- 

naque  fonare  voluit ,  quorum  ulus  cum  nondum  innotuerat, 

fatofunclus  eft  14» 

Adto- 


nai 


nul 


Early  European  Books,  Copyright  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


R    O    M    A    N    O    R    U|M.  jr, 

AdidAtm,  Monachus  ftomanus  ,  homo  religioru  addiftus 

cfc  humanus,  14  anno  ex  Vica  dcceflit. 
*  ±>onu*y  Roraanus,  obiit  an.59. 

Agzthon*  Sicilienf.  Monachus,  adco  bonae  crat  indolis,  ut 
vix  melior  detur>  decefllc  2.  anno. 

L«o  II.  Sicil.  homovaldefapieosinLinguaGrxca  &  La- 
tina,  bonufque  muficus,  10.  menfe  expiravic 

B$ntd$8u*  II.  Romanus  Jta  fan&us  efle  credicur ,  ut  in  il- 
lius  gratiam  ImperacorConftantinus  IV.approbaric  ElecYio- 
ncm  Policificum  folum  perClerum&  Pof  ulum  Romanum 
factam  id  quod  tameo  non  adeo  diu  obfervatum  eft,  decef- 
lic  10.  menfe. 

Jo*nnes\.  Syriacus ,  fapiens virtutique  addi&us ,  primo 
dcceflitanno 

Petruty  eleQus  per  clerum»  tenuit  fedem  aliquot  dies. 

T*.eQZQTu**  abexercicu  Komanoekftus,  concra  Pecrumin 
folio  pontificali  confedicqui  arabo  fchifmatiscaufla  fuerunt. 

C*non,  Xomanus,  cognomento  Angelicus ,  ob  vicam  fan- 
ttam,  &  ali^  vircuces  Papa  fa&usycum  ingenti  contentione 
contra  Theodorum  &  Petrum,  Deceflit  vica  an.  XL 
«    Strg  m^  Syrus,homo  fanftae  vica?,obiican.  1 3. 

SECULI    VII.  P.- 


J 


0«»»«  VI.Grxcus,reparandisEcclefisoperam  dedit,  o- 
biit  3.  anno. 

Jomnmes  VII.  Gr s?c.  eloquens ,  Ecdefias  imaginibus  exor- 
navicltatuifque,  z  annoexceflic. 

Sofimuiy  aliis  Ji£mii*,Syru>,violenta  expiravit  morte,  po- 
daera  vexacus  imra  10.  dies  Papatum  &  vitam  depofuit. 

Comftmnttnm  Syrteo  ,  ab  oranibus  amacus ,  imprimis  vero 
pauperibus:huic  Papae  credicur  Juftinian?2  Conftantinopo- 
li  pedes  ofculo  honorafle ,  quae  confuetudo  poftea  invaluit, 
7.  anno  cfle  deliic.  • 

Cutmm  II.  Rotnanus,Bonitacium,  doctum  monacnum, 
inGermaniam  mifit,  ad  prjedicaodum  Evangelium  &ad 
xnultos  convcrtcndos,  obiit  Papa  ie.mcnfe. 

Cnprim  III.  Syrus ,  paritcr  Gracceft  Latine  doftu* » pn- 

•    K,  lc  vavit 


i 


av 


I! 


St4  SER^ES  PONTIFICUM 

vavit  Imperatorem  Leoncm  &  communionc  lan£torum,& 
jmperio,obiit  anno  10. 

Zaihorw,  GrsecuMtaliam  iterum  pacavitxum  antea  val- 
de  affct  tui  bata.Pepini  ele&ionem  Regis  tum  in  Gallia con- 
firmavit,  decelfit  ex  vita  10.  anno.  ^ 

fuphanm  II.  Roman.  tantum  3.  dies  vixit. 

Steph*nm  UI.  proptcr  prudentiam  omnibus  charuf ,  ita  ut 
etiam  quorundam  humeris  ufque  ad  Ecclefjam  S  Joannis 
portatus  fit,  in  Galliam  venit  ,  fuppetiafque  a  Rege^Pepino 
Gall  contra  Lombardos  obtinuit,  5.  deceffitanno. 

PWw,  Jcomanus,  Frater  Stephani,  pauperum  patronas , 
quosetiam  de  no&e  vifitavit,Papa  creatus  ctt,  non  obftan- 
te  eleaioneperquofdam.faaaTheophilaai,  deceflit  X. 
anno- 

Adttanm  I.  Romanus,  maxiroe  do&rina  &  pulchritudine 
clarus » Carolum  Afagnum  ad  opem  fibi  ferendam  evocavit» 
contra  Didericum  Regem  Longobardoruni,  decedit  an.  26. 

LeoWV  Romanus, homo prudens,  concionibus fe addixir, 
ideoque  do&os  requifivit.Devi&us/incarceremift  detrufus, 
illo  vero  profugus,  venit  in  Galliam  ad  Carolum  Magnum, 
qui  ipfum  denuo  dignitati  fuae  reftiruit ,  Poftquam  coronak 
fet  Carolum  Impcratorem,  obiit  anno  16.  9  # 

VIII.    S  E  C  U  t  I  P. 

^Tephdnu*  IV.  RomanusNobilis&doclus,  inGalliam  ve- 
•^.Vir ,  fe  excufaturus,  quod  praeterconfenfum  Imperatoris 
fuiiTetele&as,  quem  Rhcmicoronavit>  poftea  Aomamre- 
dux»  deceflic  vita  6.  menfe. 

P  *fch»fa  I  Roroanus,  Monaclius ,  cum  prxter  auclorita- 
tem  LudoviciPii  eflet  Papaelc£fcus$  fe  pcrliterasck  Leea- 
tds  excufavit,  poftea  Imperator  fe  illd  pra?rogativa  elefrio- 
nis  abdicavit ,  hocYolum  fibi  refervato  ,  uti  Papae  quam  pri* 
mum  elefti  per  Legatos  folum  amickiam  renovarent .  cfel 
cefTit7.anno  • 

tfgemtM  n  Romanus,erga  pauperesliberalis,  eledus  eft 
Papa,  nonobftante  jam  facra  ekftione  Zinzini.  obiit4  an 

vf»l>*>«\  ^?manys,eloquens,prjmoPontificatusfui 
menfeviumfimvit.  1 

Gr#- 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


ROMANORUM.  Vf 

CnpHmtV,  Romanus»  teftuin  omnium  Sanftorum  in- 
troduxit,obiit  anno  16. 

SirgiH*  II  Romanus,didus  eft  primum  fuis  roftrum,poftea 
nomen  fuum  mutavic ,  au&orque  fuic  &  caufa  ,  quare  ejus 
fuccefforcs  in  eleclione  nomina  fua  mutarent. 

L#jIV.  RomanusMonacbus,feoppofuitSarrazeni«,  & 
contra  Neapolitanos  &  RomanoMngentem  duxit  exerci- 
tum  ex  quo  prselio  viftor  rcdiit.  Obiit  8.  anno. 
•  BtntdAm  lll.prster  fuam  voluntatem  eleclus  eft  Papa, 
poftea  depofitus ,  in  cujuslocum  Anaftafiu*venit,  fed  alter 
denuo  redditusfuae  dignitati  obiit  2.  anno. 

•NifpUi^,  dichjsMagnusRomanus  fedem  occupavit:  Hic 
aliquot  f«?cit  decrcta ,  inter  quae  illa  pr^cipua  funt ,  ne  ullus 
Principum  fecularium  conciliis  Ecclcfiafticis  adeffet,ut  nul- 
jus  Miffam  cclebranti ,  &  concubinam alenti  Prefbytcro  fc 
jnngeret  >Qpod  Baptifmusetiam  a  Jgdarovel  pagano  pcra- 
this  non  debe-t  reijci,  fi  faftuseft  (olennirituin  Nominc 
&c.  MortuuseftlX.  anno. 

AAnanm  II  &omanusthomo  fapiens,  Papaclc&us  &  vita 
deoeflk  4  aftno. 

Jo»nnti\X  TrescoronavitImpcratorcstcmpore4  anno- 
rum  ,  Carolum  Calvum  ,  Romse,  Ludovicum  Claudum  & 
Carolum  Magnum.  Jtedax  Komam  .  X.  anno  finitus  eft. 

Mmrtmm  II.  Papa  vita deccffit  primo  anno  fua?  dignitatis. 

Adnmnm  IV.  Romanus,  denuo  poft  Nicolaum  fanxit  ,  nc 
ullus  Imperatar  fe  EleSioni  Pontificum  immifceret,  obiit  u 
anno. 

Suphanm  V.  Romanus  in  fe3e  papali  vixit  6.  annos. 
Ferrmfm,  Romanus,  Papa  eledrus,  $  annos Pontifex  fuit. 
Btntfzmm  VI.  15.  Pontificatusdiedemiffusncci. 
Suphtnm  VII.  dicfcus  6.  Roinanus,  non  fuper  annum  Papa 
fait. 

Kemmnm  9  natione  Romanus>  a£U  Formofi  coroprobavitj 
&  Stephani  annihilavit. 


Kk  1  SECU- 


SERtES  PONTIFIGUM 


S  E  C  U  L  I  IX 


TW^XlI.Romanus,homofeditionibusindulgcns,to; 
Pontificatus  obiit.  Platina  refert ,  quod  tum  bomines 
per  corruptos  mores  ad  orficia  pervenerint,  &  non  per  Vir- 
tutem,ficuti  antea. 

JoannesX.  Romanus , Monachtis ,  Stephani  afta  expuij- 
gensdecreta  jprmofi  confirmavit  in  prsfentia  Imperatoris 
&CaroliVIII.fimplicis. 

BenedttituW .  Romanus,  nihil'memoria  dignum  fecit, 
propter  ingentes  turbas  a  fuis  praedecefforibus  fufcitatas, 
annoque  3.  e  vica  migravic  fimplex. 

Leo,  V.  ubi  Praeful  40.  dieruro-fujffet , in  monafterium  ca- 
ptivus  datus  eft,a  fucceflbre  compulfus,ut  fieret  Monachus, 
mortuusdein  exrxcerore,cumfeitamifcretra£tatum  fen- 
fiffet. 

Chrifiophoru*  ,  Romanus  ,male  partam  fedem  Romanam 
durante  Scbifmate  contra  Leonem  ,  illam  deiirpoft  7.  per- 
didi:  menfes,  detrufus  in carcerem,  ibi  vitam  finivit. 

Sergin*  IV.  Romanus ,  PraedeceiTorem  fuum  carceriman- 
cipavit ,  imperavit  exhumare  corpus Formofi  Papae ,  cujus 
fuit  semulus,  ipfi  dein  caput  amputare  juffit,  ac  fi  eiTet  vivus. 
Sed  qui  nec  mortuii  pepcrcit,  ipfe7.  anno  morti  vicem 
exolvit.  m 

An»Jlafim  III.  Romanu$,modeftius  fe  gerens>expiravit  2. 
anno.  • 

L*ndus  Sabin*  pauci  homo  «ftimii ,  in  fine  6.  menfium 
morruuseft. 

Jo**nei  X».  Roraanus ,  plus  beneficiorum  in  arma ,  quam 
Religionem  &  pietatem  erogavit,  occifus  a  militibus  13. 
anno. 

LeoVll.  Romanus,cum honeftius  vixiffet,obiit  fecundum 
corruptionem  feculi  cum  7.  menfes  Pontifex  fuiflet. 

sttphanw  Vli.  diclus  Romantis,  modeftus  &  Religionis 
culcor,  2.  anno  vita  deceffit. 

Joannes  XII.  Romanus,nihil  memoria  dignum  geffit,obiit 
4.anno.  » 

LeoVlL  Romanus,  pariter  nulla  re  memoriam  fuire- 

Dqujt  commendatam.  Ejus  tcmpore  haerefis  Anthropomor- 

phita- 


I  ac 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  ihe  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


ROMAMORUM  S«7 
phitarum  (quiDeo  formam  corporaleni  aflingebant )  rc- 
cruduit.HuneOtto  i. imperatorlibi  ipfi  primusjuramento 
fidelitaiis  obftrinxit,  quem  etiam  ex  carcere  liberavit  in 
quem  I  Romanis  fuerat  conje£tus  :  Leo  autemipii  contra 
potentiara  Papas  eligeodi  confirmavit.  TerHo  anno  dc- 
cefllt  vita. 

Sttpbmnms  VIII.  Nunquam  aedibusegrcflus  ,  propter  ciea- 
tricem  ,  quam  in  facie  habuit ,  &  a  miiite  accepit. 

Af  Atttnui  111.  Romanus,  pacatushomo,  templa  reftau- 
ravit ,  pauperes  pavit .  anno  5.  acquievit. 

AgupttusU.  Komanus ,  homo  bonxvitse,  ficpacisftudio- 
fus  ,  7.  deceflit  anno. 

:o*rtnesX\U.  Romanus,  fuura  noraen  iramutavit ,  cru- 
delis  &  nefarius ,  patrjs  potettate  ad  ilios  pervenit  hono- 
res,  quo  per  9-  annos  geflit. 

IwVIIl.  Romanus ,  poftquaro  Joannes  fuiflet  depofi- 
tus, &  a  Romanis  feditiofis  ejectus  ,  omniuro  quafiin  ltalia 
Epifcoporumconfcnlk,  Papa  fuit  elettus,  tenuitque  fe- 
dem  ,  annura  &  4  memes 

Jo*nnesXU\.  actutum ,  quaro Otto difceifcrat  /iterum & fe- 
ditiofis  Romanis  fuit  revocatus ,  qui  Leonem  ejecerant :  ira 
autemjoannes  reftitutus.  tres inenfes Papafuit,  inquorum 
exituintereroptuseft ,  &  Leo  8.  denuo ab Ottone  fue;  dig- 
nitatiiuit  redditus.  Hicdcnuo  conftituk,  utnemo  Papa 
fieret ,  fine  confenfu  lmperatoris. 

beneha*sX.  lomanus,  Papa  fa&us  durante  Schifmate 
contra  Leonem,  deceflit  vita  &  foliopoft  annum. 

J#*»»**XUI.Komanus,Papafuitpet.  C.  annos.  Komani 
feditiofi,  cum  confuetudinem  haberent,  ipforum  Epifcopos 
rejiciendi,ipfumcarceri  mancipabant. 

D*nms  11.  Romanus,  itaroodeftus  fuit,  ut  ipfl  a  populo 
nulia  ignominia  exhiBerctur,  $.  obiit  menfc  poftquam  Pcm- 

tifex  fuiflet.  .  M  - 

Btntdta*s  V.  di&us  6.  cum  in  folio  papah  annum  &  6 

menfes  confediffet  in  carceremfuit  conjeaus,  perCintbi- 

umCivero  Romanum,  ubi  ipulaqucogulafracT;a ,  fuper 

hacinjurianullafuithabita  juftitia- 

BontfJcwsVl.  Roraanus,  nondiufuitin  Pontracatu, 

nec  ipium  nifi  per  a.  roenfes  habuit. 

BenediclHs  VI        7-  PaPa  fuit  *•  annorum. 


51»  SERIES  PONTinCUM 

JowntsXlV .  Rormnus,  captusfuit,  tam  proptcr vitam 
male a&am  ,  quam  culpa  fuorum  inimicorum ,  ti cs  Hienles 
papa  fuit. 

Joannes  XV.  omnibus  odk)  habitus,  idco  quod  omnia  Ec- 
ckiie  borfc  fuis  confanguineii>  &  amicis  diftribueret ,  fame 
periit,  8.  menfe. 

JotnnesXVL  Romanus,  Papa  prudens  ,perdecem  annos 
pontifexfuir. 

Grrgonus  V.  Saxo.  agnatuslmperatoris  Othonis  $  cum 
coaftus  eflet  fibi  fuga  in  Germaniam  confuiere,  propter  mi- 
RasCrefcentisConfuIis,  quieligicuraverat  Joannetn  XVII. 
Antipapam.  Primu?  horum,acceptus  fuit  a  populo  &  Anti- 
papa  pontificatu  &  vita exutus eft, eo  tempore  VII.  Ele&o- 
reslinperii  Germanici  confirraati  fjuerunt  a  Gregorio.  in 
Concilio  Kornae  habito ,  duos  annos  Pontificatum  g(rflit& 
^rnenfes. 
Jo< 


amputata?aures,&  poflea  fufpenfu*-,  fecundum  Platinara 
a  populo  inrerfeftus  eft. 

H-  Monachus  Aquitanianatus,  relinquensfuam 
Abbatiam  Hifpaniam  in  Sevyllamiterrecit,ftudioliterarura 
operam  daturos  inhistam  bonos  feceratprofeaus,  utin- 
torroator  Roberti  Regis  Gailia?  fieret,  &  ImperatoribOrho- 
nistertn.  Faftus  dein  Epifcopus  RhetnenYis,  &  Ravennae, 
ultimum  Papa,  deceflic  4.  anno ,  unooue  menfe  fui  Pontifi- 
catus.  1  ( 

S  E  C  U  L  I   X.  IV 

JO***,sXV\VU jlomanus^diCtus  ftous,  4.  menfe  deccffic. 
JoannesXlX.  Romanusaddidus  ocio,  nulla  rc  rnemo- 
rabili  memoriam  pofteris  reliquit. 

%«IV  Romanu8 ,  homoprudens  &  crga  pauperesli. 
beralis  ommbufque  gratus,  per  duos  annos  dijnitate  ponti- 
fkali  prudenter  runctus  eft.  5  * 

VII.  d.ftus  8. cum  a  Romanis  rejeftus  eflet,poft 
mortem  imperatoris  Henrid  !,,  icerum  ret^cutuseft  ub 
PJNW  fujsconverJffet.  TcnuitPapaiemfedemXl. 

Joar^ 


ROMANORUM.  ,sft 
Jannes  XX.  F«ter  Benedi&i ,  fecundum  PUtinam ,  poft- 

quam  diu  bellum  contra  Romanoshabuiffet,  ck&useft  Pa- 

pa,&X(.  anno  vita decellit. 

Bcpedt&uiVlU  di&usij. Tufculanus,  cum viliter viveret, 

bis  a  &omams  deje&us  eft ,  &  fuit  Papa  13.  anncw 

rum. 

sylvefitr III.Romanus,  pendente  fchifrpate  adhuc ,  ele- 
ftuseft,  &  Benedichisdepofitus,  quod  roelior  Bcnedi&o 
ejettoeffet.  Nondiutius  vero  quam  unum  menfem  papa 
fuie.  ^ 

GtegoriusVl  Romanus,cum, per refignationem  Bencditli^ 
Pontificatumobtinuiffet,  ve/potiusper  venditionem,  pcr 
Jmperatorera  Henricum  3.  coa&useft,  ut  fe illo  pcr  duos 
annnk  &  7.  menfes  addicaret. 

CUmens  //.  Papa,  veneno  fuit  infe&us  per  Damafum  e j  us 
fuccefforem  .fecundum  Platinam,  contw  vero  Onuphrius 
dicit,  quod  Damafushomo  frugi  fuerit. 

D*mmfusll  Bavarus ,  fine  ulla  elcftione  feipfum  Papam 
fecit ,  fed  23  die  Fatis  concedens ,  paenam  fugit. 

Uc  /X  Germamis,homo  Nobili  ftemmate  ortus ,  &  bon* 
vitae ,  magn^queprudentiae,  pauperes&  peregrinos  valde 
amabat » ita  ut  cuiq;paterent  ajdes  obiit  anno  5.  ^ 

VtclotU  Bavarus,de&useftflotuam  voluntarie»  quamut 
complaceret  /mperatori ,  deceflit  z-  ann. 
Stepbmnus  /X.  Monachus,  Mediolanenfem  Ecclefiatn  Ecdc- 
fiae  Romana?  fubjecit ,  fcptimomenfe  vitam  flnivit. 

£,»<*#*j/X.di&usX  Romanpsj  noniQgreffusperpor- 
tam  io  ftabulum  Pontificatus.fed  vi  irrepfit ,  novem  tantum 
men(es&  io.dicsinillomanfit,  pofteaeje&us. 

NicoUus  /l.exSavoya,  bomobon*  vit* ,  pertresanno^ 
fcdi  Roroanar  prarfuit. 

AUxmnderll.  Mediolanenfis ,  horoo  fapiens ,  ablensele- 
&us,  propterfamam  Virtutum,  obiitan.  iu 

Honotms  U  ele&usduramefchifmatecontra  Ale»ndrum 
fuitAntipapa*.  annos,  poftea  depofitus. 

Gtegottus  VII.Sienen(is,olim  diftus  Hildebrandus,excora~ 
inunicavit  Imperatorem  Henricum  4.  alios  Principes  /rope  - 
rii-  feciteligere  alterum  /mperatorem ,  Rudolphum,Du- 
cero  Suevum ,  qui  per  Henricum  viclus  eft. 

CUmtns  i///fuafu  imperator.  Henrici  4.  clettus  elt  * 
Kk  4  &Clc- 


-jlo  SERIES    PONTIFI  CU  M 

&  Clemen^IH-  depofitus  fuit,  qui  duramte  fchifmate  lo- 
oum  Pontificis  per  2 i.  tenuic ,  conira  Gregorrum >  illiuique 

fucceifores. 

v%aor\\\.  Monachus  Bcneventinus,  obiic  i.  anno ,  4- 
menfe  fui  regiminis. 

Urbanus  II.  Francifcanus  Monachus,  Ecclefire  moresre- 
formationi  fubijcere  volens,  virtute  confpicuus  ,  cum  in 
Italia  fecure  agere  nonpoiTet,  venit  inGalliam ,  ubicom- 
pulit  Regem  Philippum  I.  ut  reciperet  uxorem  fuam, i z.  an- 
no  dcceflic.  * 


S    E   C   U    L   I     XI.  P. 

T)  Afch*lii\l.  Tofcanus,  Monachus,  prxter  fpontem  fuam 
-I  ele&useft  Papa,  Zingulocinftus ,  exquo/.  depende- 
bant  claves.VenilWein  in  Galliam,  clerum  ibi  emendacurus , 
ibiqucmultos  Praelatos  &  Prefbycerosejecit ,  dein  Romaut 
rediir,  &,  pcr  Arm:s,  multa  potentiae  fuae  loca  fubjecit,  con- 
firmavic  excommunicationem  contra  Henricum  iV.  Iropc- 
rac:  ejufque  filium  follicitavit ,  utpatrisloco  impcriumca- 
peret ,  uicinium  vitd  deceflit  anno  1 8.  menf.  6. 

Albtrtus  Arcella,  durant#Schifmate  creatus  Papa  ,  tc- 
nuitcontraPafehalera  locum  Pontificis. 

QtUfiui  II.  Cajetanus ,  in  carcerem  conjeftus  ,  quaravis 
f uerit  Monachus  fan&ae  vitae.  Sed  illura  denuo  .populus  li- 
beravit,  cum  excommunicaffet  Imperator.  Henr.  i.  & 
Gregor.  8.  fuum  Antipapam. 

Gregmus  VII.  Hifpanus ,  durante  fchifmatefa&uscft  Pa- 
pacontraGeIafium2.  &fedem  trestenuitannos.  HicPapa 
non  efl  in  reliquorum  numero  noratu^a  Genebrardo. 

C*ltxtus, ILcumPApd  in  Gallia  eflei  fattus,  iterinKo- 
mam  fecit  contra  Antipapara  ,  qui  C3ptus ,  &  afino  averfa 
r^cie  impofitus  ,caudamlocofra>ni  tenens  ,  poftea  incarce* 
remdetrufuseft  ,  ubietiara  vitam  finivit.  Calixtus  vero  fe- 
demfuarainpace  &  concordia  tcnuit,  per  jj,  annos  &  X. 
menfes.  r  * 

Honoriu<\\  Bolonienf.  homo  inferions  conditionis,  do- 

clus  attamen.ambjtione  quorundam  promotus  potius.quam 
confenlu  bonorum.  r  * 

toUJImm  II.  Romanus ,  a  ouibufdam  Cardinalibus  eie. 

ftus, 


• 


ROMANORTJM.  92x 

ftos,  Schifma  contra  Honorium  fecundum  commovic  ,per 
5.  menfes  cumimperioruit.  - 

Inntcentius  11.  ftogerio  Normanno  bellum  intulit ,  qui 
fe  Regem  Neapolicanum  jaftabac  ,  fed  vittus,  incar- 
cerem  eft  conje&us  :  Verum  inde  elapfus  ,  in  Galliam  ve- 
nit,  ubiduoConciliacongregavit,  unum  Rhami,alterum 
Cleromonti  >  adjucufque  fuppeciis  Kegis  Ludovici  Magni 
&  / mperatoris  Lotharii ,  iterum  in  lcaliam  rediic ,  &  fedem 
per  14.  annos  Ccnuic. 

jinmcletns  II.  Roraanus ,  a  Romanis  ele&us  eft  t  dum 
Innocentius  II.  captivus  cencrctur  ,    fuitquc  Antipapa 
%  Hic  expilavic  reliquias&  chefauros.  Ex  «gricudine  candem, 
quod  Scifma  contra  Innocencium  concitaflct ,  o&avoanno 
obiit. 

v%8ot  IV.  Romanus,  pofteapoft  morcem  Anacleci  ele- 
ctus eft  %  durance  Schifmace  contra  /nnocent.II. 

LuctHsll.  Boionienf.  cumiclu  lapidisa populoRomano 
graviter  eflet  faucius,iplis  quofdam  miniftros  infcrrc  volens, 
XI.  menfe  obiit. 

Engenms  111.  Monachus ,  DifcipulusS.  Bernhardi,  ejeftus 
Roma,  quod  nollet  nonnullos  confirmare  Confules ,  vel 
pocius  Senacores .  in  Galliam  profugus,  ubi  Autor  ruit  Regi 
Ludovico .  &  Richardo  Rcgi  Angliae ,  tercia  vice  ad  bcilum 
Sacrum.  Redux  Romam ,  obiit  anno  8. 

An*ft*fim\\.  Romanus,  ergapauperes  valdeiiberalis, 
primodeceflit  anno. 

Adumnui  IV.  Anglus ,  Monachus ,  ubi  Norwegos  ad  fi- 
dem  Chriftianam  convcrtiflct,  Papa  eft  ele&us,  cxcommu- 
nicavit  Fredericum  Imperatorem,  quod  fe  jpfi  oppofuerat : 
4.decc(Bc  anno  # 

Alexnnde? Ill.Sienenfis ,  homovaldedo&us,  Antipapam 
ejecit;&  ingeo*  bellurn  contra  Iroperac.  Fredericum  geflk, 
qui  cura  abfolutionem  in  genua  ante  ipfuro  provolutuspe- 
terct ,  Alexander  ipfum  pedibus  penitus  fubftravic,  diccns, 
fuper  afpttLtm  &  BsfiUfcum  ambulabis. 

DuxanceSchifmace  contra  Alexandrura,Viclor  4.  ejettus 
cft,  fuicque  Antipapa  ,imperavit  4  annos.  # 

Lttciue  Ill.au&or  fuic  Imperatori  Frederico,PhilippoGal- 
lix&  RegiAnglia;,  uc  iterura  beiluui  fanclum  fufciperent, 
4.  obiic  anno. 

Kk  5  Vr- 


,M  SERIES  PONTIFICUM 

Vrbanui  Ul.  Mcdiolanenfis,  excepto  quod  Hierofolymjc 
eflentcaptseper  Suldanum  jfcgypti  ,quas/X.  Reges  Chri- 
ftiani  tenuerunt ,  ex  concepta  inde  JEgritudine  vita exceflit 
primo  anno  »o.  menfib.  fui  Regiminis. 

Grtgotiu*  \ll  primomenfe  Vitam  finivit. 

C/#/a#»i ///.iomodoa<JS,vitaeque  integer  ,'iterum  Prin- 
cipes  Chriftianos  follicitauit ,  ad  renovandum  bellum  fa- 
crum.  Obiic  3.  anno  5 .  menfe. 

Celtftmm  ///.Romanus,a;gre  tulit  faftum  Philippi  Augu- 
fti  Gallia»  Regis,quod  perdivortium  primam  fuam  uxorem 
a  fe  demiliflct,  deceflit  vita  3.  anno. 

lnnocenttu*  Ul.  doftus  homo.  ut  ex  Epiftolis  decretalibus 
viJcre  eft,  j8.  aunos  Papalesgeflit  honores. 

XII.  SECULI  PONTIFICES. 

HO«ori«j/7.Romanus,cum  Imperatorem  Fredericum //. 
coronalTet,ipfum  deindeexcommunicavit,quod  San&a? 
fedi  nomanas  Rebellis  effet  ,  decimo  anno  vitacn  depo- 
iuit. 

Gregorius  /X.cognatus  /nnocentii  ///.  /nterdixit,  ne  civile 
jus  Parifiislegeretur.  Excommunicavit /mperaiorem  Fre- 
dericum  //.  quiiter  in  terratn  fan&ara  diftulerat,  16.  anno 
viveredefiir. 

CeLflinus  IV.  homo  dodus,  &  frugi,  18  die  fui  pontifica- 
tus  obiit. 

lnnoctnttusiv.  eruditus,cum  /mperatorem  Fredericum  2. 
/mperio  phvaflct,  quod  ledi  Papali  inobediens  e(Tet,Cardi- 
«ales  inftituit^qui  equis  veherentur,  &  rubras  portarent  mir 
tras»  bociilorum  habitu  fignificaturi.quod  parati  elfentfuutn 
(anguinem  prodefenlione  Ecclefia?  effjndere.  £t  ita  Cardi- 
nalium  dignitas  primaria  fa£a  eft  inter  reliquos  bcdefiae 
Ordines.  obiic,  poftquam  fuper  decrctales  &  authenti- 
C3S&  librumdejurifdictione  imperiali&  pontificali  fcri- 
pfiflee. 

AUxander  ir.  literis  &  in  pauperes  liberalitate  cWus  or- 
dinisS.  Auguftini,  Eremita6  fylvisevocavit/illifque  urbes  re » 
plevit.  6.  deceflit  anno. 

Vrbanus  /F.SutoriS  fuit  filius,Patriarcha  Hierofolymita- 

DQS, 


ROMANORUMk  ,,f 
nus,  ele&us  dein  Papa,  cum  Cardinales  ncm  con  venlrent,ut 
unuro  ex  fuo  ordine  eligerent. 

CUmtns  IV  Galius ,  eruditus ,  curam  dedit ,  ur  Principes 
Chriftianos  concordes  redderct,5  anno  fato  funttus. 

G*fiorws  X.  cum  Archidiaconi  officio  in  terra  iantta  fun- 
ftuseifet  elc&uscft  Papa,  ordinavitqueneCardinalrs,  iQ 
concilioGenerali,  ex  conclavi  difcederentante  pera&am 
conclulionem,  obiit4  anno. 

lnnoctnum  V.  in  Theologia  do&us ,  pradecefforis  fui  or- 
dinationem  revocavit,  ut  Cardinalcs  convcntu  non  excede- 
rent,  &c  6.  menfe  obiit. 

jidrtAn*  V.  Ejufdem  argurhentiordinationem  Gregorii 
X.  revocavit  primoque  anno  mortuus  eft. 

JoanntsXX  diftuf  XI.Lu(itajnus,in  medicis  do&us,  dignior 
Medicorum  quam  ponti6cali  honore,menfe  8.  obiit. 

-\  uoUu  1 1 1.  tx  ramilia  Urfinorum,horao  magna?  pruden- 
tia;,abftulit  Carolo  Regi  Sicilia?  ofEcium  Senatoris,  contra- 
que  ipfum  concitavit  Kegem  Arragoniae ,  unde  Francis  Vc- 
fperse  Sicula?  ingruebant»tertio  anno  deceflit. 

Martmu»  11  Carolum  officio  SenatorU  iterum  reddujit » 
/mperatorem  Giaeciae,  &  Aragoniae  Regemexcommunica- 
vit .  iliofquc  fuis  exuit  Regnis,  4.  tandem  anno  efle  defiit. 

Honottm  IV.  Romanus ,  bona*  vitse  homo,  excommunfca. 
tionem  per  fuum  antecefiorero  faftam  confirmavit,  cont  ra 
P«trum  Arragonia?  deceflitqueX.  anno. 

Nuohw  /V.  Lombardus,eruditus  homo  &  in  diftribuen- 
disbonis  Ecclcfiafticisprudens,  cum  Papa  4.  annos  fuhTet, 
vivere  dcfiit. 

CtU/ltnm  V.  auftor  ordinisCeleftinorum,  propter  fimpli- 
citatcmfuam  Papa  cft  elc&us ,  deceptufque  eft  a  fucceilbrc 
fuo,  cuino&u  perartesfemper  inaurem  vclut  voce  Angeli* 
infufurravit,  ut  Bonitacio  cedcrat  ponrificalem  honoremje 
igitur  Pontificatu  abdicavit ,  &  in  defctcum  conceflit^ubi  a 
Bonifacio  intcrceptus ,  incarcerem  datub ,  in  quo  ultimmSa 
obiitdiem. 

Bontfic**  Vll.  aftutus  &  cautus,  ingratus,  crudelis ,  arro- 
gans  ,  dc  quo  diclum ,  quod  intrarit  in  t^ontificatum  ut  vul- 
pci ,  Regem  Gallise  excomxnunicavk,  Xegnumque  /mpera- 
tori  Alberto  dcdir.  Curo  ut  ieo  regnaflet ,  mortauseftut 
canis»  ubi  indigne  per  S.annoe,  9.  nicnles,  honores  Pa- 

palds 


5t4  SERIES  PONTIFICUM 

pales  tenuhTet.  Primus  is  fuit  qui  Indulgentias  introdu- 
xerat. 

XIII.  SECULI  PR^SULES. 
r>  *mdi*mtlL  didusX.  vililoco  natus ,  fed  vitae  integer> 

t5obiit8  menfe.  • 
Clemens V.  Clementinarum  conftitutionum  auctor ,  Ve- 

netosexcommunicavit,  obiit8.anno,  10.  die- 

Joinnts  XXUI  excommunicavit  Imperator.Ludovicum  IV. 

revocavic  quofdam  ei  rores  quos  fovebat,a  Panfienhbus  ad- 

monitus ,  obiit  anno  ip.  4.  menf. 

NtcoUus  V.  Sutor ,  Antipapa  Joanms ,  annos  tres ,  menies 

4  Papa  fuit. 

*»#*0NfVl.  Monachus  Tolofanus ,  fine  refpectu  bo- 
na  Ecclefuftica  dividit,  dicens  Papam  nuilos  habere  cogna- 
tos  ,7.  anno  obiit. 

Clemens  VI.  homo  doftus  ,  Philippum  Regera  Gallne 
&  Eduardum  Angliae  iterum  conciiia#re  iaboravic ,  1  o.  obiic 
anno. 

Clemtns  VII.  fecundum  celebravk  annum  Jubiieum  ,anno 
1350. 

jnnoctntius  VI.  prudens ,  fuos  fumptus  in  pauperes  eroga- 
vit,  obiit  9.  anno* 

Vrb*nus\.  homoeruditus, &  Turcse  refiftendi  cupidif- 
fimus,  obiitanno  8.  menfc  4." 

Gtotgius  II.  pacificus ,  difcufliones  in  Italia  viiens  ,  iterum 
fe  Romam  recipit ,  7-  annis  Praeful  fuit. 

VrbanusVl.  Neapolitvindicraeavidus,  parum  pacisinter 
Chriftianos  f uit  ftudiofus  ,11.  annos  Papa  vixit. 

Cltmtns  VUI.elecluseft  Papa  perCardinales  &  Avinnioni 
(edem  habuit,  a  Gallifque,  Hifpanis  &  Anglis  prolegitimo 
Papa  agnitus  eft.  Fuitper  feptem  annos  Papa. 

BomfictHS  IX.  Neapolitan.  ^o-annorum  Papa  eieftus  eft, 
vixitiniila  dignitate  14.  annos. 

XIV.   SECULI  PR^SULEi. 

IHnoctntiusVU.  multos  Romanos  ad  mortem  promovit , 
qui  ipfum  utSchifma  tolleretrogarunt.  Coa&ustandem 
f ugam  capcrc ,  &  redux  obiit  2.  anno. 


KOMANORUM.  ,tJ 

Gngotim  XI I.  VenetUB ,  eruditus  Papa ,  propter  collufio. 
nes  cum  Benediftofaftas  ,quod  ipfi  velletcederc  pontifica 
tum ,  fi  hbi  Avenione  cederet ,  uterque  a  Concilio  dcpofiti 
lunt ,  hic  ledem  per  2.  annos  7.  menles  tenuit. 

^*«»<ferV.Cretenfis,  prudensfc  doftus*  macisbelli 
colu,quamdecebatfutorem,Exuit  UladiflaumReeem  Ne 
apolttanumRegnofuo,  lo.obiit  menfe.  ' 
>*n»^XXlV.diaus  aliasXXUr.  Neapolitanus  vi  ad  Pon 
tificatum  pervenit,  nec per  eledionem :  male  tamcn de  fide 
fent.ens-  captus&depofitusfedeeft,  cum  5  •  annosfedem 
ronrtncalem  parum  decora(Tet. 

A/Kr/,»ftJlii.diaus5.  Komanus,  fingularis  prudentia? 
conciliorum  ordinationem  inltituit ,  obiit  anno  14.  ' 

EHgentusW.  Venetus,  cum  Roraanosadarma  concitaf. 
Ict ,  ipfe  fuaerecoaftus  eftf  1 5  annos  fedem  tenuit. 

x,cct*usV.  vilisconditionis,feddoclushomo,doftorum 
fautor  .  ita  ut  etiam  Bibliothecam  conftituerit  erigerc  fuit 
Papa  per  8.  annos. 

Cvltxiu,  111.  Hifpanus  ,  Feftum  tramfiguratioms  in- 
ftituit,  bcllum  contra  Turcam  promovjt,  obiit  annoi. 
menfc  \.  °* 

Pi«i  II.  diftasantea  &veas  Sylvius  ,  admodum  doftus 
homo,  Hicolim  fuit  CancellarJhs  Imperatoris  Fridericilll 
5.  annos  prarfulem  fe  geftit. 

PamIus  II.  Venetus » inimicus  litcrariun  ,  &  f uperbus,  om- 
nes  fuos  prsedeceiTores  pretiofarum  rerum  apparatu  fupe- 
favit ,  6.  annos  praefuit  Papa. 

SixtuslV.  Anno  1475.  Sextum  annum  Jubileum  cele- 
bravit. 

Innoceattus  Vll.  exiguse  conditionis,  prseter  laudem  vixit 
8  annos » 1  o  menfcs. 

AUxnndtr  VI.  Hifpanus  ,  virtutum  &  vitiorum  pariter 
confinioconfpicuusElc&usett  per  Cardinalium  corruptos 
mores ,  1 1 .  annos  fedem  tenuit. 

•  Ptus  III.  /nimicus  Gallorum  ♦  cum  in  concilio  indicendo, 
&armiscontraTurcamexpediendis  occuparctur  ,  r<j.  die 
poftfuamobiit  cleclicnem. 

XV.  SECUL/P. 

Vliuslh  Genucnf  homo  magis  armis  qu&m  Hteris  aptns, 
Papa  per  9.  annos  f  3.  naenfes  vixit.  ^  u 0 


j 


il6  SERIES  PONTIFICUM 

LtoX.  Fiorentinus,  ex  familia  Mediceorum  ,  doQtoS » 
&literatorumcultor.  Exgaudio  mortuus  eft ,  ubiintelle- 
xiffet  GallosMediolano  pulfos  fuiffc ,  8.  annorum  &  8  mco- 

fium  Papa.  '  .  . 

Adnanm  VI: Germanus,  prudens,  fine  magms  expeniisvi- 
vens ,  fuit  Praeceptor  Caroli  V.  Imperat.  &  tcnuit  fedem  per 
annum&8.  menfes. 

CU»,tns  VII.  Florentinus,  ex  Mediccorum  familia,  magni 
ingeniipoliticus,  apanibus  itegis  Francise  contra  Impera- 
toremCarolumV.  ftetit.  occifu&eft,  cumPapaib.  menfi- 
umfuiftet.  '  *  # 

P*ul*s  111  .  Romanus,  pacisamator,  fed  fubditostributis 
niraiis  vcxavit  > is roifere  a popuio  &  Nobilibus occifus ,  ubi 
per  15.  annos  Papa  fuiffet. 

Jft/jftiUl.diclusante  MariadeMonte.  Mutavit  moresfi- 
cut  &  nomen  Bcllo  animum  applicabat ,  vitam  luxuick  vo- 
luptatibus,  fuse  dignitatis  irrifor ,  per  4.  annos  in  bonorc  Pa- 
pali  fuir. 

Ai«r^//«iIT.vUisconditioms ,  virtute&  cruditionc  Ma- 
gnus>veneno  ,  diefui  Pontificatus.  2t.obiit. 

PjuUi  I  V.  Neapolitanus,bomo  aufterus,  4.annorum  Pon- 
tifex  f uit. 

Piui  IV.  Milanenfis ,  pcr  5 .  annos  imperium  geflir. 

PtuiV  Alexandrinus,  feverus,  fobrius ,  vita  fanc~rus,do- 
ftus.  Fceduscontra.Turcammultis  Chriftianis  Principibus 
pcrfuafit ,  quem  pnelio  fuperarunt  anno  1  fyt. 

Cumcalcnli  morbopremerctur,clamavit:  Domintmugedo- 
lorern,  fUda  mtbt patttnttam>Ob\\l  6.  anno ,  tcrtio  menfe,  fuas 
dignitatis. 

Crtgortus  XXIII.  Nobilis  Bolonrenfis,  ingcnslCro»,fuian- 
tecefforis  veiiigia  legit,  multa  in  Ecclefia  egrcgia  geffit  % 
cumquedo&rina  eifetconlpicuus,  correxit  gloilas  Decre- 
torura  &  Corpus Canonicum.  Obiit  anno  1 3.  menfe  4. 

SixtusY.  Anteadi&usfelix  ,  Papaimpcravit 5.  annos,4. 
incnfes. 

Uriunm  VIl.RomanuSjtrium  dierum  fpatio  vitam  in  Pon-  • 
tificali  dignitatechufit. 

GregoTtus  XlUMilanenf.  antea  Epifcopus  Crcmonx,  ultra 
1  o.  menfes  Papa  non  fuit. 

InnoHTittHs  IX.  Bolonienf.  fedcra  icnuit  1,  mcnfes, 

%  vene- 


ROMANORUM  ,t7 
veneno  infeftus  fuit,quod  Hifpanorum  partibus  contra  Gal 

los  nonTaveret. 

Cfc«««,VllI.  Florentinus,anteadiaus  Hippolitus  Aldo- 

brandinusabfolvitpeccatihRegemHenricumlVGalliarunn 
1 5  •  annos  Pontificatum  geflit. 

^WiHorcntuiiw  Mediceus^^.  die,  acPapa  elc&us , 
^P*ulMsY.pcvi6.  propcmodumannos  Papa ,  obiit*anno 

Grtgori*sXV.  per annos  i .  Papa  fuit. 

U+*mm  Oftavus  cum  fummo  honore  longifque  annis 
impcrium  habuit,  omnibus  artibusfc  dodrina ,  imprimis 
ruen,  clariirimus.  r 

i»«'c,»t,«sX.  hodieadhuc  rerum  pontificalium  feoMBi 
potitur,  nupcr  afama  mortis  vincfccatus ,  multorum  artes 

ClUtit. 

PR^TENSIONES  PAP^. 

T  N  Urbis  Romx  Regiftris  ( ut  vocant )  Rcgna  fubfequen  - 
itMcontmentur,  qua;  homagio  Ecclcfix  obftrifta  funr- 
nimirum  ,  Rcgnum  Xeap0litmnHm%Stctli*%  Arragont*y  Smra*l 
ftftf,  J*r*faUm  ,  AngU,  Hibtrnim^  &  Hnngmrtm. 

Rex  Hifpaniarum,  refpcdu  utriufquc  Sicilix  fervitia 
FeudaluPapaeinhuncufque  prsftatdiem ,  ideoquc  hicil- 
liu*  prsereniiocjiiiefcjt.  1 

lliius  autem  m  Arragoniam  praetenfioncs ,  his  fundantur 
r ationibus ,  Petrus  2.  Arragon.  Rjcx  ,  ubi  in  duas  iliai  infu- 
las  Majoncam&  Minoricam,  quae  a  Saracenis  erant  fub- 
acla?,expeditionempararet,  decreverat  Januenfes  &  Pi. 
fanos  i  qui  mutuisinter  fcdeccrtabant  bellis,  iterum  concor- 
dii  onire  ,  &  in  focietatcm  armorum  aflumere  $  hac  de 
caufla  &  quoniam  lnnoccntium  III.  amicum  Arragonen- 
fium  cognofccret  Romam  anno  1208.  iterfecit,  ibique 
H.  Novembr.  a  Pctro  Portuenfi  Epifcopo  unftus',  ab  ipfo 
Pontifice  coronatus  ,  illam  &  dein  accepit  licentiam,  ut 
impoftcrum  coronam  in  proprio  Regno  coram  Archiepi- 
fcopo  Tarraconienfi ,  veluti  Pontificiolegato,  acciperet. 
QuobeneficioRe*  fcapa?  obftridus  ,  ipfiquotanniscen- 
ium  aliquorum  auri  pondo  promifit.  Vcrum  ceofus  ille 

non 


StB  SERIES  PONTIFICUM 

non  diuaPetroprsftitus.  ^^f^aof^GZ 
fperis  Siculis  occafionem  dederat,  tot  intcrktt^rffm  uai 
Km  author  erat.  Martinus  ^  ^J^^^t 
lus&GallorumPatronascrat,  Pctro  «Jj" 
xit ,  &  Regni invefiitaram  CaroloComiti  ^1^,™1^ 
pUcgisfilio,  contulit.  HincinterPetrum&C^ 
Lb-ajua  ftetit  viftoria ,  donec  tandem  pax  effe  b  mata 
AnnoVs7.  his  conditionibus :  «Ct^V^^ 
dc  Jtcgno  Arragoni*  infeudationem  abrogarct , c™  \; 
?6Ecdefia;,pertotannos  intermiflus ,  »«^"22 
tur  CuiabArragonenfibusrcfpondctur,  qupdu lisccrfua 
oullam  inducat  fuperioritatem ,  cenfuf  quidem  jureCivili 
Dominium  prefupponit,  verum  aliud  eft,  eile  Da« 
liud,habcrejuriidiaionem.  Huic  accedit ,  quod collecta 
non  femper  j  ure  fuperioritathrdebeatur,verum  aliquando  vi 
uinplicis  jurifdiaionis,  conceflionis  fingulans,  P^LLP1!?- 
nis,  &  padi, exigatur.  Non  aliter  atquc  ex  roultis  diilmnu- 
buscaufls.  .  . 

2.  Qnamvis  pcr  pr:En>tionem  ccnfus  fupenoritas  argua- 
tur,illequeaRegeArragoniaePace  firmata  promiffus  fit,au- 
bium  tamen  eft  an  Regnum  Arragoniae,quodfemperliber- 
rimae  fuit  conditionis ,  inhoc  confenferit ,  circa  quod  Regi  , 
ex  libero,  Feudatarium  efficere  non  licet. 

Prajterjfioaltera,eft  in  Regnum  Sardinia3  ,  quodconfilio 
PontificiiJanuenfes,&  Pifani  ,Saracenisiniulam  illamex- 
tbrferint,  iilofque  dc  illa  a  Papainveftiturarn  accepiffe  con- 
ftet.  Poftea  conventione  inter  Pifanos  &  Januenies  racta» 
exuviasjenuenfibus,  &  lnfulam  per  inveftituram  Calixti  I /. 
Pifanisobtigiffe,  Uandtteflqut  teftrt.  Hanctamennondiu 
obtinuerunc.  4Jbi  enim  Pifani  fe  Fridcrico  fecundo  aflocia- 
bant  contra  Pontificem,  a  Gregor.  o.  anno  1227.  inluli  pn- 
vabawur,  de  eaque  Jacobo  Regi  Arragonix  a iBonitacio 
VIII  komam  accerfuo  inveftituram  fa&am  tuiiie ,  conitat. 
Hincdiu  inxer  iniuke  poifeifores,  &  Regem  Arragoniae  du- 
biis  armiscertabatur.  doncc  tandem  a  Jacobo  victi  &  cx  in. 
fula  ejefti  cffent.  Atque  haec  iunt  jura  Papa?,  qux  dubmm  il- 
lud  movent,  quod  inveftituiaPapalisnonicmpercx  certo 
profluat  fundamento.  .  . 

Pratcnfio  Tcrtia  ett  m  Regnum  Tiieroiymitanum.  1. 
Quod  Rcimum  Sicilix  per  Fridericutn  1.  SiciiiajRegcm, 

pcr 


/5 


ROMANORUH.  •  1*9 

pcr  matnmonium  Violanta?  Joannis  Regis  Hicrofolytna- 
rum  cum  Re^no  Hierofolymicano ,  conjunttum  &  unitum 
fuerit.  CumitaqueKeornum  Siciiiae  indubitanterPapamuc 
Dominum  agnolcac ,  accelR)rium  eciam  eft ,  ut  Regnum 
Hierofolymicanum  fequacurnacuram  fui  Principalis. 

2.  Quod,  pofteaquam  Mantredus,  Friderici  Regis  Nea- 
politani  Nochus ,  Lcgitimum  h^redem  Conradinum,  fub 
prscexcu  tutelse  ,  icegnoexueric ,  &  ipfe  una  cumConra- 
dino,  accedente  conlenfu  Poncificis,  a  Carolo  Andega- 
venfi,omnibus  ditionibus  privacus  fueric. 

3.  Quod  Nicolaus  IV.  Carolum  H.  Caroli  1.  filium, 
corona  Regnorum  Siciliae ,  &  Hierofolymarum  cinxeric 
yino  12S9. 

4.  Quod ,  cum  anno  1 389.  Joannaprima  Neapolis  Re- 
gina  ,  UibanoVI.  maximeinvifa ,  OthoniDuci  Brunivi- 
cenfi  nupfiflec ,  Pontifex  ucriufque  Regni  corfcnam  Carolo 
Dyrachienti,  foliex  Caroii  primi  taiiiilia  fuperftiti,  con- 
ceffcric. 

5.  QuodMaria  Friderici  tercii  filio  Regnum  Siciliaeper 
fencenciam  Grcgoriill.  obcinueric.  Lubrica  vero  iila  au- 
ftoribus  fundamenca  videntur.  Equidem  unio  illa  Regni  Si- 
culi  &  Hierofolymicaniprobari  nequic.  Poiitioeciam,  quod 
Fridericus  i.RexSiciliae  ,  Regnum  acquiiivericHierofoly- 
micanum ,  unio  tamen  ucriufque  Regni  ex  inde  non  conclu- 
dicur.  i.  Pofica  unione,  regula  illa  ,  Anceceilbrium  fequitur 
fuum  Principale,  locum  non  invenic.  3.  Coronacio  nonin- 
ducit  fuperioricacem  ,  que  nihii  aliud  eit  quam  accidencale 
qaid  &  folenne ,  4.  De  fcntentia  pronunciaca  non  dabita- 
cur , fed,  an  legitime  facla  iic ,  difquiritur. 

C^iarca  Praetenfioeft  in  Angliam ,  quod  Angliae  &  Hi- 
berniae  Reges  anno  1211.  fe  vafallos  fummi  Pontificis  con- 
ftituerunc  acqueetiam  Tribucariof.  2.  AnnQ  1 340.  Rex  An- 
gliaeRegnum  Pontificiinunofterlino  ,  pro  quolibec  focu-; 
lario  fuppofuic ,  quae  pecunia  divi  Petri  vocaca  eft. 

Rex  Johannes ,  ut  homicidii ,  in  Arcum  Minorem  Nc- 
pocem ,  Bertangae  Ducem,  coramilTi ,  remiffionem  impetra- 
rec,  novos  cenfu&annos  mille  Marcarum  ftcrlinarum  die 
5.  Michaelis,  ultra  pecuniam  Pecri,  prcdtare  promific ,  con- 
fenfuDucum,Comitum  ,&Baronum  Regni,  Homagium 
Ecckfise  iuravit,  feuuelnnocencii  3.  fubditumfecitcoram 

L  1  Arcbic- 


SJ0  PR/ETENSIONES 

Archiepifcopo  Cantubernienfi ,  cujus  Authentica  bulla  m 
Vaticanohabetur,  idque  prsftitum  fuit,  ufquedum  Henn- 
cusVHl.  ideoquodPapa  raatrimonium  Bolenae  ex  mrenore 
conditionenatjelegitimarenoluerit.anno  1534.  , 

Hodie  Anglise  Regnum ,  quod  Reformata:  Religioniad. 
diaum  eft,  non  folummodo  Ratione  Religioms ,  verum  eti- 
amrationeStatus,Pranenfiones  Pontificis  eludit. 

1.  Quod  teftimonium  de  homagio Joannib  Rcgis  Anglia; 
domefticum  fit.Iili  fiquidem  auftores,qui  hocmemoria  pro- 
diderunt,  Pontificis  partes  feftantur.  Neque  vero,  quod  ex 
Archivo  Papae  producitur ,  fatis  ad  firmandam  probationem 
idoneum  efle  Angli  putant.  Sicut  enim  fcriptura  privata  pro 
illiusauaorenihil  facit  ,itanec  fcripta  quamlibetex  Archi- 
vo  Pontificis  deprorapta  pro  Papa  quicquam  facient,  ideo, 
quod  inter  diverfos  Principes  unius  vel  alterius  Archivum 
nihil  probat,  nifi  produ&um,  fatiscommuni  jurisnatura  mu- 
nitum  fit. 

2.  Pofito.illud  veritati  confentaneum*  efle,tamenfuccef- 
fores  Joannis  Regis  eo  non  teneri  produnt-.nec  obftat,quod 
Regnum,utpotequod  nunquarn  moritur,  in  hocconfenfe- 
rit  •  fcft  enim  illud  inftar  pupilli ,  qui  de  eo ,  quod  in  illius 
damnum  vergit ,  nunquam  tenetur. 

3.  Reformata  Religio ,  quam  Anglia  profitetur,  nullura 
viiibile  caput  Ecckiia;,  multominus  quempiam  tempora- 
lem  Regum  Dominum  agnofcit. 

Quinta  Prsetenfio  eft  in  Regnum  Hungaria» ,  ubi  Lan- 
cellotus,  RexHun^aria.,  obedientiam  Papa,  promifit,cui 
addunt,  quod  Stephanusprimum  Regis  Hungariae  nomen 
a  Papa  iropetraverit ,  tetteCartaifioinejus  vita  ,  &quod 
Ludovicus  2. Hungarix  Rex,  propterinobedientiam  in  Le- 
gatum  Papseexcommunicatus,  ad  abfolutionem  obtinen- 
dam  ,  100.  Marcas  Argenti  fingulisannispromiferit  ,anno 
12S0. 

Jlliusautemrelationisau&or  Martaeft,  inlib.  dejurifd. 
cuianfidesfithabenda,  multi  dubitant. 

Impetratio  vero  Kegii  nominis  noninducit  fubje&ionem, 
neque  vero  Regium  nomen  cum  Regnofempereft  conjun- 

Gtum. 

Ultimum,  in  omnes  temporales  poteftates  jus  fuperio- 
ritatis  fibi  iribuic ,  hac  ex  ratione ,  quod  Vicarius  Petri  fic, 

& 


PONTIFICIS.  jj* 
&  duos  gladios ,  puta  fpiritualem  ( vulgo  )  &  temporalem, 
porcet.  Hinc  in  Imperiura  Romanum  ,  tefte  Platina  in  Vita 
Rom-.in  Regnuro  Hifpan.  tefte  Joach.  Cluten  in  fyllog.  in 
Franciam ,  tefte  Martadejurifd  in  Rulliam ,  tefte  Stencho, 
in  Scotiaro,  tefte  Polyd  Virg.  I.  17.  In  Poloniam ,  Daniara> 
Croatiam  ,  Dulmatiam,  Africam,  &  omnes  Mundi  angu- 
los  jus  fuperioritatis  libi  vindicat  &  practendit. 

Alexander  Sextosnovum  mundum  ftegibus  Caftelta  & 
Luiitaniaefubfide  clientelari  conceflit ,  omnibufque  aliisia 
illas  partes  navigationera  ,  aut  comrnerciorum  excrcitium 
prohibuit  s  id  quod  vero  Batavos  minime  deterruit ,  quod 
minuslibertate jureGentium  fibi  conceffa  uterentur. 

In  Gallia  ,  \  jus  Eccleiiaftica  bona  conferendipra?tendit  , 
quod  illi  rigorole ,  cum  defentione  libertatis  Gallise,  a  Kege 
denegatur.  Olim  quidemiilura  hoc  habuilTeconcediti  icd 
poftea  raos  ille  ex olevit. 

PaulusV.Reipub.  Venetorura  ideo  bcllum  movit  quod 
illa  Eccleuaft<cosRegimineexcluderet,quod  nullara  penfio- 
nem  curiae  Komane.  penderet,  quod  duo  ftatuta  renova- 
veric ,  primum ,  ne  Ecclefiafticis  vel  minimum  bonorum  im- 
mobiliunialienaTclicerct,  fecundura,  quodnulliReiigio- 
fam  domum  fme  fpeciali  Senacus  permiffu  aedificare  pcr- 
miccerecur.  Quaeomnia  Papa«fui  juris  effe  ftatuebat,  nec 
Vcnecisdc  Eccleiiafticisi  utpote  alicnse  jurifdicYionis  ho- 
minibus,ftatutafcrrelicere,afferebat.  Rcsvcrohsec  tan- 
dcm  cum  magno  commodo  Status  Venetorura  compofita 
fuic. 

RATIO  STATUS  SEDIS  ROMAN^. 

ILlain  eo  vcl  maxime  confiftit,  utiomnibusmcdiis  Hi- 
fpanicse  potcnciae  imrainuendae  opcram  det.  Ecclcliasfi* 
quidera  ditiones  HifpanorumRegi  adeo  funt  commode  fite> 
ucquodfi  femel  praetcxtum  Ipeciofum  defenfionis  fancta; 
fedi>  feponat ,  facili  negotio  hoc  infigne  Dominium  Cbi  fub- 

jugabit.  j  .   r  j 

Cauerum  Venetoruro  &  potentia  Magni  Ducis  iedem 
Romanam  labcfattac,  quae  cum  ab  utroque  latere  raari 
mediterraneociaudatur.alias  nullo  impediente  dominare- 
tur.Qnapropter  hocagendum.utiboni  hi  Principesad  mini- 
inura  in  co  perftent  ftatu ,  in  quo  nunc  agunc. 

r  Ll  *  Acquc 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Fii 

CFMAGL.  2.6.152 


j|t  JUDICIUM  POLITICUM 

Atqoe  fuper  has  fuperius  univerfim  diclas  regulas,tresfe- 
quentescuratiusobfervandaefunt.  1«  Utauctoritatem  fuam 
ubique  fartam  &  integram  confervet ,  auxiJio  &  ope  Ecclc- 
iiafticorum,quorum  favorem,  potentiae  fuae  certiflimum  ro- 
bur  &  murum,  contra  fecularium  pravasdeflinationes  fum- 
macum  curafeclari  debet. 

2.  Fulmineexauftorationis,  fivc  vulgo  excommunica- 
tionis,  Principes ,  Statufque  terrere ,  duromodo  frequentior 
fulminandi  confuetudo  contemptum  non  inducat  fulminis  > 
utdein  brutum  fulmen  dicatur. 

3.  Papasipfoscoercere  >  ne  in  detrimentum  Ecclefise  ni- 
mium  familias  fuas  evehant,c$teroquin,afTe£tibus  indulgen. 
tes  nimium,non  leve  Siatui  Ecclefiaftico  prsejudicium  datu- 
ri.  Verum  contra  ultimam  hanc  regulam,  hodie  liberius,  ju- 
ftoquelicentius  peccatur^dum  Cardinales,  ftatim  ac  Ponti- 
fex  vita  deceflir,familiarum  fa&ionibus  implicantur,ac  nihil 
non  pro  illa  tentent  Helena,cujus  rei  nuper  admodum,fal- 
fo  credita  Pontiflcis  mors  infigne  praebuit  documentum. 

JUDICIUM  POLIT/CUM  DE  URBE  ROMA ,  ET 
POTENTIA  PONTIFICIS  ROMANI ,  EX  HO- 
NORII  RELATIONIBUS. 


QUm  Pontificis  Dominium  negligenter  habitum  au£ror 
^vultdefcribcre^ad  hunc  fenfum  in  Kelatione  urbis  Koroe. 
p.31-  inquit.  Verum  Pontifices  omnes  qui  antea  fue- 
runt : ,  non  folum  parum  vel  nihil  de  amplificanda  &  au- 
genda  Ecclefiaftica  ditione ,  fed  vix  paene  dicam  de  confer- 
vanda,  parum  cogitarunt.  Quare  mirum  videri  non  de- 
oeat ,  fi  in  toto  Chriftiano  Orbe  nullus  reperiatur  ftatus , 
minus  armatus  minufque  iu  tanta  rerum  affluentia  com- 
meatu  &  ai,,s  neceflariis  praefidiis  munitus,  ita  ut  praeda 
cu.Ubet  invafuro  veluti  expofitus  efie  videatur.  Prcterea  % 
fligna  confideratione  eft  natura  &  indoles  Pontificum ,  qui 
«3u  m"tatlonibus  f«nt  obnoxii ,  illarum  rationes  fine  ne- 

Slcoanr  K  dum  *cc,efl*  commodum  &  dignitatem 
auegant,  &  obtentui  fumunc.  Adhxciidera  utplurimum 
confcdte  fune  statis,  &  morti  proximi,  quibus  de  S 
rerum  umverfa  mutari  folet  facies,  confiliaque  cvmSS; 


DE  URBB  ROMA»  })) 
reldiverfum  a  propofito  fortiuntureventum ,  ira  ut  !n  Pon- 
tificum  amicitia  &  confcederatione  non  multum  fpei  po- 
nendumfit.  Atvcro  nemo  vice  vcrfa  dicere  jure  poterit , 
quod  eorum  inimicitise  &  odia  non  valdelint  mernenda. 
Quicunq;enim  cum  Pontifice  bellum  geflerit,  fruftra  quam 
piurimis  fumptibus  confumtis ,  tandem  in  maximo  ponet 
lucro,  fefuatantum  potuifletueri ,  cum  plerorumqueo- 
mniura ,  aut  quadam  Religionie  veneratione ,  aut  certe  fi- 
mulatione,  veiacria  in  fcconoitent  odia,ut  autceflent  ab  iis 
occupandis  quse  ad  fedem  Romanam  fpe&ent ,  aut  vero 
occupata  reftituant  neceflum  fit  ,  idquod  multarum  hi- 
ftoriarura  declarant  documenta  ,&  inter  alia  fuperioris  tem- 
poris,  Exeroplum  Caroli  V.  Imperatoris  ,  RcgisCatho- 
lici,  &  Venetorum,qui  Cerviam  &  Ravennam  Pontifici 
reddiderunt. 

Porroin  difcurfude  Pontificisauftoritatc  mihi  P.  319. 
idem  au&or  ita  inquk ,  (utrum  fingula  ex  vero,  judiceng 
politici )  Ex  hac  ciara  demonftratione  Pontificia?  auclori- 
tatis,  fuper  Reges ,  fequitur  illud ,  quod  Pontifey  omnibus 
feimmi(cerequeatcaufliF,ad  imperiumfpeclantibus  ,  fan- 
quam  fuis  ,  &  fedi  Apoftolicseimmediate  fubjeclis.  Id  au- 
tera  probatur,  quiaGregorius  V.  numerum  Ele&orum  in- 
ftituit,  quibuseligendorum  Caefarum  facultatem  con^effit 
( probationes  au&oris  vid  fequcn^tibus )  Inft*  ita  porro  duu, 
£x  quibusclair  patet,Ele&dfum  aocloritatem.&eorum  in- 
ftitutionem ,  a  S  Roroana  Bcclcfia  dcpendere.  Qua?  ut  ma- 
gis  vera  probentur,  fciendum  eft ,  pro  diverfis  temporum 
occafionibus Ele&ores  a  divcrfis  Pontificibus  eligendipri- 
vile^io  fpoliato*  eile ,  quemadmodum  olimjoann.  XXII, 
id  effecit.  Sic  &  Leo  X  Ducem  SaKoniae  illa  poteltate priva- 
vk ,  &c.  ^ 

Quale  autem  e(Te  debeat  officium  Pontifkis  ex  judieio 
Cardinalis Mont'  Ahi ,  in  cjuldera  inftru&ione ,  conilgnato 
haec  refcrrc  placet.  1  ffi   - '  tn^ 

Ita  vero  ad  feofum  p.  361 .  ejufdem  aucloris  dicit.Recita- 
bo  prsecipuas  quafdam  a&iones  >ex  vitis  fummorum  Ponti- 
ficumhaultas,  quscrerum  futurarum  fpeculum  pofluntex- 
hibere.  Hae  autem  funt :  Annuntiare  verbum  D  e  1 ,  inter 
Gentiles  nationes  fidero  propagare,  haerefesexpugnare  . 
abufus  removere ,  decreta  Legefquc  &  conftiuitiones  fan- 

Ll  3  circi 


5M 

cke  ,  fupcr  ipfis  difpenfarc ,  celebrare  &  conhrroare  con- 
cilia  {reneralia  &  particularia  ,  ftabilire  do&rinam  &  difci- 
plinam  Chriftianam,  facras  ordinationes  habere  &  ordi- 
aare ,  inftituere  praelatos  &  particulares  Ecclefiarum  Reclo- 
res,  &  ordinationes  Regulares ,  totumque  mimfterium  Ec- 
clefiafticum.  Item  cos  deponere  fi  mereantur ,  &  privare , 
&  fuppriraere,  sdificare,  erigere  &  dotare  Ecclefias,mona- 
{teria,co2raiteria,&hofpitalia,  fupelle&ile,  piauris,marmo- 
ribus  locafacra  exornare  ,antiqua  inftaurare  ,decimas  im- 
ponere,folvere,  &  ligare ,  ac  Ecclefia?  thefauros  difpenfare, 
Chriftianumpopulumabarmis  infidelium  defendere,  op- 
preflbs  liberare,  amiflas  provincias  recuperare  ,  ante  omnia 
Chrifti  fepulchrum  &  terram  fanftam  redimere  ,  titulos 
Imperatqribus&  Regibuscanerifqueminoribus  donarc ,  ab 
altera  in  alteram  nationem  Imperia  transferre ,  Imperato. 
rum  Ele&ionem  confirmare,  &  controveriias  inter  Chri- 
ftianos ,  qui  alios  fuperiores  non  agnofcunt  Principes,  ju- 
cJicare  ,  difcordias  componere ,  arma  ut  deponant  j  ubere , 
gubernationis  formamimpertire,univerfitates  erigere,  ftu- 
dia  facra  ,  bonafque  artesfovere,  pauperes  fuftentare ,  fta- 
tum  temporalem  gubernare ,  arces  &  prxfidia  difponendo, 
occupata ,  aliena,devoluta  bona  vindicare,  juftitiam ,fce- 
leftorum  pcenis  &  Innocentiumfecuritate,  exercere. 

Nuncetiam  videndumquibus  Principibus  Pontifexma. 
xime  faveat.  Hac  fuper  re  idem  autor  ita  fentit.  p.  37. 
Erga  Imperatorem  Pontifex  femper  optime  animatusfuit, 
quodillum-Catholicae  Relrgioni  valde  addi&um  comper- 
tumhabeat  ,tumetiam  Archiduces,  qui  ipfum  vix  ullain 
re  offenderunt. 

Erga  Galliam,  Pontifex  magna  afficitur  commifera- 
tione ,  jamque  de  ejus  falute  putac  conclamatum  ,  quod  ab 
Hugenotis  Gallia?  Regnum  fitoccupatum. 

DeCatholico  Rege  Pontifexoptime  fentit,  quem  unum, 
ex  Chriftianis  Principibus,  maxirae  tam  haereticis  quarn 
infidelibus  formidabiiem  novir. 

Polonla;  Rex  operam  dat ,  ut  Papa  cognofcat,fe  omnetn 
diligentiam&ftudium  confervationi  Religionis  Catholica», 
m  tanta  Regni  1ui  &  Nobilium  corruptione,  impendere. 

Ex  Italiae  Principibus  quidam  Papa3  funt  adverfi ,  & 
quidem  SabauduspropterSaluciarum  occupatam  Regionem 

Cum 


/ 


D    E     U   R   B  E     R   O    M    A.  •  5** 

Cum  Duce  Ferrarienfi  nuila  eft  Pontifici  iimultas,  etli 
quandoque  finium  regundorum  controverfias  inter  fe  hn- 
beant.  Cum  Magno  Hetrurise  Dace  Papa?  non  fcmper  bene 
convenit.  A  Venetis,  turba?  &  feditiones  Gallicae,quibus  fe 
immifcebant,Pontificem  alienarunr,qui  tamen  rediifle  cum 
iilo  io  gratiam  dicuntur. 

TUDICIUM  P.  DE  REPUP.  ROMANA, 
AD  MENTEM  PETRl  DEL  PARAGONA. 

Ttitti  gli  Stati  del  in  Cap.  mondo  fino  cenfurati  tn 
ParnaJJb  de  ifnot  errori  :  mtht  p.211. 

REs  Majeftate  Pontificislongc  vidctur  ciTe  inferior,quod 
i  n  Roma  quacdam  (int  familia?  potentes,  quibus  loco  pa- 
trimonii  opulenti  fatiseft,ut  fe  Principibusextraneis  parum 
fedi  Apoftolica?  favcntes  comprobent ,  &  quod  in  omnioc- 
cafione ,  vi  fa&ionum  fuarum ,  magnum  Pontifici  faccflant 
negotium.  Atque  ha?c  de  Roma  pro  inftituto  brcviter  di- 
xiflefuftkiat.  Quem  plura&fufiora,  tamde  cjus  Moribus 
antiquis,  quam  Vcteri  Regimine,  &  fucceflione  Regum  ,  a- 
liifque  dele&ant,adeat  Dom.Pierrc  d'Avicii  tom.3.  in  capir. 
Eltat  dc  1'Eglife,  ubi  fingula  accuratiflimcinveniettractata. 
Nobis  confulto  prolixioribusefle  non  licet. 

STATUS  DUCIS^JRBINI,  UBl 
EXPONUNTUR. 

I.    M  O  R  E  S. 

INcolac  DucisUrbini ,  amatores  funt  fceminarum  moribus 
cultarum,quando  Zelotypia  laborant  illas  obferant,&  cu- 
riofe  obfervant,&  minis  quandoque  fufpe&as  terrent. 

Facminscquarovis  vidcantur  rudes  &  agreftes,  tamen  prsc 
reliquis  omnibus  peres^rinos  humaniter  excipiunt.  Pefa 
rienfes  fimile  faciunt,  Eugubienfes erfliaim  amant.  Hoc  de 
illisTorcian.tcftatur. 

ti  4,  divi- 


REDITUS   DUCIS  URBINI 


DIVITIiE,  REDTTUS  ET  POTENTIA 
DUCiS  URBINJ. 


nam  partem  hujusDucatus  marc  Hadriaticum  alluit, 
valdeque  ettcoramoda ,  ad  prseftandum  ingentem  pro- 
yentum.  Pifa  &  Venetiae  vini  copiam  illi  fuppeditant,ex  qua 
incolae  magnam  faciunt  pecuniam;illi  Ficus  duratos  contra, 
Vcnetis  aliifque  vendunt.  Kes  autem  ,  quae  Duci  ordinarios 
faciant  reditus,  hse  funt :  mercium  liberi  itus  &  reditus,fru- 
inqntum,  diverforia ,  mola?  aquatiles ,  cenfus  mercium ,  car- 
mum,  vini,  menfuraruro,ignium,  icdium  collocatarum,  pe- 
corum  ducendorum,  ordinarii  reditus  de  Montfeltro ,  Can- 
cellarix  ordinaria  penilo,  Judseotum  taxatio,  &  pafcuorura 
jn  montibus ,  donorum  vini  gratuitorum.  Accedunt  prater 
hsec&alia  fingolisannis  12  milliacoronatorum,  aXege  Hi- 
fpaniae.  Quamvis  autem  rcditus  Ducis  Urbini  adeo  explora- 
tam  non  habeant  fummam ,  attribui  tamen  ipfi  poflunt  an- 
nuatim  plus  quam  200.  millia  coronatorum. 

Quidam  exifl  iraant ,  quod  a  longo  temporc  in  Fortalitio 
S.  I-eonishabuericultra2.  millionesauri. 

Quantumadlncolas  ,  pauciopibuspraeftantesreperies, 
quod  parum  nummorum  Poflideant,  ubi  fruraenti  mercatu- 
ra  parum  feliciter  exercetur 

Pergola  aliis  lanam  &  tergora  fuppeditat,ficut  etiam  Fof- 
lombron,  S.  Angelo  in  Vado,  Eugubio  &  Cagli. 

Dux  autem  hic  magni  <tebet  xftimari,imprimis  quod  tam 
trequentem  incoiis  poflldeat  Ducatum,  uc  ultra  joooo.mili- 
tum  armatorum  producere  pofllc  ,  qui  libentesfuuro  Princi- 
pem  teqtiuntur,  ii  aliqua  detur  occalio :  Quamvis  etiam  ma- 
gnis  non  gaudeat  rediiibus,  fuorum  tamen  fubditorum  cor- 
da  &  voiuntarem  in  poteftatc  habet.  Illius  milites  propter 
aebir um  ahquod  nequeunt  in  carcerem  mitti,decem  ante  lu-  ' 
mationem  exercitusdies,  &  poft  luftrationem  decem. 
rr^cipuaFortalitiaejusfunt^S.LecPefaro.Sinigaglie. 

REGIMEN  POLITICUM. 

PMn3Su!C  '^108  P0fficIet  Du<*Urbini ,  Comitis  de 
M™<**'°>  Domini  de  Pcfaro,  &  Prkefli  de  Si- 

niga: 


.      ,  DE   URBE  ROMA/ 

«•gaglie.  FeudumMafculiSexus  ab  Ecclefia  poffidet, 'in 

cu,uSr;cogn.uonera  quotannis  Pap*  folvit  8uoo.  corona- 
orum ,  quod  ahquod  duravit  temVus.  Verum  fecundum 
thefaurum  pohc  :  nunc  ultra  2l4o.  Coronatos  non  folvk 

VrZre£&m TC  DUCat?S  uUrbinL  <*»»™  vero  fupe  io. 
rcm  fedem  Romanam  ,n  boc  agnofcat,  adfolutus  tamcn 
,n  hocftatu  eft  Dom.ous,  monctamque  nonfecus  ac  alH 
P,,nc,pes,qu„mperiivel  fedisRomana:  Feudata  lifun 
cod.t  Pr»cr  ca  et.an,  Hifpani  tutelam  falias)  protea  o" "m 

agnofc,t,cu,obftr,auseftmittere3ooo.horainum(exipen 
tcrerum  neccflltatc  «"<>cxigcn- 

Nihilautem  huic  Principi  majue  adfert  dctnWnf,,». 
qua„,  quod  Feodum  illud.qu^  fieSdc^SlSSSSi. 
mura,  lucceflor«  F.liumautemunicum  antealiquod  ami 
ient  annos,&,ta  c,us  morte  omnis  Patri.foccefforTboni  de 

colav  «  fpeScum  ttatim  poft  obkumDucis,iterum  aXam 
fuccefllo  ,n  Ducatu  devolvi  dcbeat.cxcepto  Peggio  deTe? 
n, ,  &  parucula,,  Pnncpis  Dominio.  Obflriaufvei6etianl" 
eft  Papa  fucccflbr.bus  Principis  poft  cjusobitumdare  ccn 
tum  m,tha  coronatorum  propter  reparatiooes.Mobiiia 
gentum.&c.hatredumDucispropriafunt  •  uu,a>ar- 

,  kI^^Ta  fu°  Du*  habet,>-  a«"  M.  nobiIeSpueros, 
6.  Nob.les  rhedae ,  mag.ftrom  camerje,  2.  Status  ioofiE 
r,os ,  stsk,  »,,ni„pto  cibis ,  magiftrum  curiar ,  ?  vel  a.  r» 
l.nipra.pofitos,  qui ad mcnfam minifirant ,  M/gnumMa" 
g.ftrOtnd.aomMaggior  domo  ,SupraintendcnteTdorau; 
Ducs    ThcfauriPr^feaom.  qoicHumomnidif^;t0IT 
Mag.ftrumred.tuum,  &  qui  a  Secretis  eft ,  cujusoffiduni 
ett  literas  ad  divcrfos  Principcs  expedire.  omc«mi 
fcft  prajterea  Duci  Urbini  Vice  -  Dox  in  Pefaro ,  qui  ur 
beir.  reg,t,&al,oSct,amVice  DucesinSinigaglk&S  IZ' 

omn,bo.saft1ft,taod,ent.,s.^«^r ,juftitia.  ic0f  '  V] 
ce  ommum  dcl.aorum  enarrat  culpas.  &  quomodo  rci  fW 
pon,end,.i»^r,»/«rf«,f«^/„totiuS  ftatu* ,  cuiuscrncium 
cit  exam.nare ,  otrutn  Auditorcs  rcae  j  udicent  utrum  ne 
gonaproot  fiendebebat  peraaa  fint ,  fi  makficpa.naX 
oennt,  &  utrum  bona  politia  ler  vetur. 

Ll  5  S^,4. 


,8  jUDICIUM  POUTICUM 

5  p^^rC^W/ariiaudienti^.quidecretaauditorumfcri. 
buot~&  inftruraentaCamer*  qusftatum  concernuntnScn- 
ba 

^SSm,  ™ndaw>  velbannum>qua3publ,cari4c. 

h%at*0r  Audttous,  qui  abfolute  judicant,  &  magnum  cu- 
ftodiunt  figillum  Ducis.  Auditores  &  Cancellarn  quotidie 
cum  Duce eunt,qui  antea«.  atfftentes  cum  Auditonbus  ha- 
buit  &  etiam  Rcformatorero  Decretorum.  Verum  hi  poltea 

dl mfuf?»dtces  ordinarii  Urbium&  locorum  pr^cipuorum, 
quiduosannosinofficiis  vivunt ,  &  in  quibuidam  locisno- 
men  commiflariorum  obtinent,  quod  alia  loca habeant  iub- 
ieaa.Ubi  vero  proceflus  civilis,qualifcunqueis  etiam  ruent, 
formatur,tuncjudicisciviliseft,  lententiam  intra^odierum 
fpatium,ii  aaorillam  exigat.  In  Pefaro  unus  eft  H+fi*  cum 
fuo  Notario,  di^us  'u*l*fici*nmy  ideoquod  ad  cogniuonem 
criminum  datus  fit,prseterea  unus  qui  vicem  ej  us  fuftmet.qu, 
revidet  caufas  appeilationum  ,  ad  Poteftatem  fpettantes. 
ji/tii/*j,exigen$  omnem  pecuniam  muiaarum ,  &  confifca- 
tionum  &  FifctPrincipis  caufam  agit.  Communitates  judi- 
cibus  ftipendia  folvunt ,  qui  etiam  partem  muiaarum  ha- 

At  vero  Dux  Auditoribus&  Cancellariisftipendiumfol- 
vic.  Nemo  bominum noo  nifi  Urbini  gradus  honorum  con- 
fequi  poteft,  ibinulla  funt  LL:  ftudia,fed  tantum  collegium 
Doaorumeft,  quibus  telUmoniuraopuseftadferre  ,  quod 
quis  5.  annos  in  nonnullis  Academiis  literis  operam  dederit. 
Nemini  vero  Advocatorum  permiflumeft  citarein  caufa- 
rum  aaione  quendam  noftri  temporis  doaorum  ,  qui  in  jus 
civilefcripferunt  ,verum  folummodo  textum  &  gloflas ,  & 
antiquos  Doaores,  e.  g.  Bartholum  &  Bildum ,  jaionern, 
Azorum ,  Alexandrum,  Imolam  ,  Paulum  de  Caftro  &  fimi- 
les/in  crimmalibus ,  Angelum  de  Maleficiis ;  auttores  verb 
j  urisCanonici  proraifcue  citari  poifunt. 

Prdtor  Campi,  cum  16  Sbirris  vcl  roilitibus  qui  undiquc 
currunt  &  ftipendia  a  Principe  merent,  nifi  quod  communi- 
tatesipfisftabula&  ftraminadebeant.  Prseterea  in  multis 
urbibus  aliis  Praetores  funt  nonnullis  qui  Sbirri  vocantur, 
quorum  oflSciumeft  ,capere&incarcerem  reosducere,  ut 
hicreliquostaceamus.  Quod 


x 


D  E  U  R  B  E  R  O  M  A.  5Tf 
Qaod  Feudatarios  Pi  incipis  fpettat ,  nemo  eft  Domino- 
rum  alicujusmagnre  conditionis,  qui  ipfum  fuperiorema- 
gnofceret ,  &  quamlibet  Maiduo  deMont  quaedam  habeat 
iub  ipfo  loca,  tamen  Dominus  eft  abfolutus ,  gaudens  XV. 
millibusredituum. 


SERIES  DUCUM  URBINI. 

pfeArteMmtefckriz,*  priroisfuae  juventutis  anni«ado- 
P^tusprofilio  Guibaldi  Antonii  Domini  Urbini  Q.ii 
cum diu fineliberis/ixiffet, conftituk.uti Fredericus,  ipfius 
•harres  10  Ducatu  fuccederet.  Cujus  refpeftu  Fredericus  om- 
ni  humanitate  fibi  benevolentiam  fubditorum  acquiiivit  E- 
nirp  vero  Guibaldus  Antonius  filium  in  vergente  iua  fenefta 
fufcepit,diaum  Odum  Antonium,  qui  Fridericum  a  fuccef 
Iione  in  Ducatom  exciufit ,  qui  tamen  propter  Virtutes  no 
pulo  erat  gratus.  * 

Odm  A»tenit«,poR  obitum  Parcntis  fui,  nimia  abuteba- 
fur  licentia  in  fuoDominatu,ideoconfpiratione  fa&a\aqui- 
bufdam  intcrfecluseftpercufforibus,cum  adhuc  tencr  eilet 
«tatc.  Igitur  illo  extincto,  Fredericus,  populi  unanimi  con 
fenfu,DuxCreatus  eft, nec  folum  a  Papa  hunc ftatum  nomi- 
ne,Feudi  tenuit,Jed  etiaraprimus  Dux  Urbinicrcatus  eft 
Poft  mortem  reliquit  filiuro  fuum  Guibaldum,qui,  quamli- 
bct  uxorcm  duxiffet,&,  in  juvenili  aetate  fua,  bellicis  feoc- 
cnparet  exercitiis,articulari  tamen  obnoxius  morbo,  fine  li  - 
berorum  fpc  vixitlgiturpro  filio,  cum  confenfu  Pontificis 
adoptavit  FrancJfcum  Mariam,  filium  fororis  fux. 

Frmncifcu»  Maria,i.  armorum  exercitiis  eratdeditus  ,  in 
quibus  ita  profecit, ut  cum  j ure  dici  queat  Iumen  Italie;. Mul. 
tain  militiacgregia  habuit  officia.  Ejeftusfuit  deftatu  fao 
a  LeoneX.quideclaravit  Ducem  Urbini  Laurenrium  Medi- 
ccutD;  illuro  tamen  paulo  poft  iterum  rccuperavit  i  duxit  u- 
xorera  Ekenorara  deGonzaga,  exquahabuitGuidubal- 
dum:  vivere  defiit  Francifcus  Maria,  anno  1 538. 

Gmbtldu* 4.  Dux primura  in  uxorcm  duxit  Juliam  Vare- 
nem,  Ducera  de  Camcrin,  cx  qua  fufcepit  Virginiam,  nxo- 


rem 


,4o         SERIES    ILLUSTR.  FAMIL 

remComitis  Friderici  Borromei ,  poftea  Duch  Gravine  Ur- 
finorum  iecundis  nuptiis  iibi  junxit  Viaoriam  Farnefiara, 
fororem  oftavii,  Ducis  Barmae ,  ex  qua  fuicepit  Francikum 
Mariaro,obiitanno  1674-     T  w  ... 

Franctfcus  M*n*  Ih  hujus  Nominis,  natus  anno  1 549.  Vi- 
vente  adhuc  patre  fuo  uxorem  duxit  Lucretiam  do  hlt ,  fi- 
liam  Herculis  2.  Ducis  Ferrarse ,  ex  qua  nullos  fufcepit  hbe- 
ros.  Ex  fecundisnuptiis  habuitGuidubaldum,  qui  an.  1623. 
obiit ,  poftquam  habuiflet  Catharinam  Mediceam  Magni 
Ducis  Cofmi  fororem. 

DE   REPUB.    S.  MARINL 

PArvaRefpub.S  Marinidiaaab  ItalisRepublichetta  pro- 
pter  illius  exiguam  conditionera,  inclufa  eft  Ducatui  U  r» 
bini/illiufquepraecipua  fedes,qua*  nomen  habet  de  San  Ma- 
rino.fubeft  Roroaniola*.  Antiqui$  dicla  eft  Acer  Mons,&  ex 
longinquo  apparet  quafi  effet  crepido  alicuj  us  prselati  mon- 
tis,iine  aliquo  ad  fe  acceffu.  Hujus  fufiorem  defcriptioncm 
vid.  in  Leand.  Ital.  &  Scoti  Itiner. 

In  ejus  montibuscopia  magna  arborum  eft  frucYiferarum, 
tum  vero  multarumvinearum ,  quse  excellentia  proferunt 
vina,  quae  incoia?intra  cavernas ,  quibus  himontes  abun- 
dant,  condunt. 

M   O    R    E  S. 

QUantum  ad  Mores  hujus  populi ,  concors  fane  eft,  & 
prudentia?  atque  induftriae  laude  commendatur. 

R    E    D    I    T    U  S. 

T}  Editushujus  Reipub  parvi  funt ,  quia  ex  nulla  alia  re  » 
AVquara  vino  &  carne,colligi  poflunt,&  ex  permiffo  peco. 
risacxu. 

V    I    R    E  S. 

Vlresipfiusconfiftuntinilliusfortalitiis,  &bona  incola- 
rum  concordia. 

R   E   G  I   M    E  N. 

H^Ecfemper  fuam  libertatem  acriter  defendit ,  &  nun- 
quam  fuit  fubje£ta,fuos  Magiftratus  &  miniftros  habet, 


m 


«.    r  °    E      "   *    "    E     R    °    «    A.  J4l 

&  confiha  fua  per  quafdam.cerras  familias  componit ,  liCet 
autem  fe  ,p  am  Regat,  taraeo  fub  Ducis  Urbini  protctt  onc 
eft.Magmfeautenihscartinut  Refpub.  itaut  Bocalin  in 
fuo  d.fcurfu  ParnafT, dicat ,  quod  vJt  Rempub.  ven«aS 
fuara  cariffimam  fororem  vel  cr,ff,m»fouU:  t,lctam 

MORES  NEAPOLITANORUM. 

QUocunqneoculos  vcrtes.hominesinvenies  robufto,,co- 
loro  h.fci  mag.squam  albi,  ingeniofos.fubtiles,  n  con 
verfat.one fac.les,  led  querulos,  novorumcupiSo  lft>us b 
wrbas  max.ma  v,s;  ht.um  magnosamato^,  volup  atious 
&  amor.bus  ,ta  funt  addifti ,  ut  plures  in  Neapoli  £>  Jas 
prottrat*  mvcmas  pud,citi*,quam  in  alialtah^  urbc  Videri 
malunt.acrucr  udunMmprimi,  Nobiles,  comcediasoluri 
masmagmsexh  bent  fumptibus ,  inter  tot  ^SS?* 
bundant,  hoc  ,pfos  ma ,  le  habet ,  quod  ab  Italis  omnium  pef. 
fim.judicentur.qu,  de  ,ll,s  hoc  proverbinm  ufurpant./K. 

Addifti  vero  funt  Religioni;  Nobilitas generofa,&  civilis 
m  k |Cq°,0nS  Col)d,t!onis  hominel agricultur*  funt 
addifttNobiles  mercaturam ,  ut  indignam  Nobilitate  Z 
fpuunt.contra  ahorum  in  /talia  Nobiliuin  morem  ' 

Hab.tucorporis  magnifico  &  fplendidoutuntur  &aJ 

roorem  H,fpanorutn.compofito:FceminsfUperbe  veftk* 
incedunt.  r 


MORES  HUJUS  TEMPOR. 

XTEapolitaniplcni  funt  vanitatum  &  felibenterjaftant.in- 
1 N  grat,,  in  difcurfu  mfolentes,  loquaces  &  buccones ,  vi„. 
d.ftam  parent ,  fuperb.s  mtolerabilis ,  imperiofi  ,  diffiden 
tcs ,  Zeloi ypi .  otiototi  addifti.  Erga  extraneos  tame,,  hu- 
mani  funt  illofque  amant,  bona  fua  confumunt,  dum  in  om 
nibus  videri  volunt.mdc  invenies  Ncapoli  p|us  qUara  decem* 
millia  Rbedarum.  * 

n»i ^fT^X  ftirDC.natas  M«fc«Mnr,imprimi,illa. 
qua?blanditiisillectarc  animum  queant. 
Plebs,  faUacii*  addidU,  &  in  ludendo  iniqua  eft,  & 

mali- 


STATUS  ECCtESIASTlCUS 

v  o  Jnapnio  nata,ita  ut  multi  raifere  decepti  vaeneant. 
^SESL  edudi,  vere  Nobiles  &  generoh 
^nt  ^acchanalia  Neapolitani  quotannis  v.vunt,  m  qu.bus 
vaS  eeneS  fSeftacula  exhibent,  &  Urvati  per  plateas  d.i- 
cur runt va  ios  excercentes jocos.  Nobil.un,  prsc.puum  e- 
SSbSm  eft,  ut  bene  equis  infideant,  cultuque  elegant.  & 
hS t  vul rTabhorrente  appareant ,  quid  quod  parentes 
l?tt  benleduaos  filios  fuos  exiftimant .  h  cquos  benC  que- 
anttrattare. 

STATUS  ECCLESIASTICUS  REGNI 
NEAPOLITAN  I 

OMnes  hujus  Regni  incol*  addiai  funt  Religioni  Roma- 
no  Catholic*,eW**  nonnullis  AlbamS  ?  Gr*CIS'  ^ 
in  vanisoppidishabitant,&  EcclefiaeGracc^fequuntur ce- 

remonias-.eft  etiaro  NeapoliEcclefiaGraxa,cui  Grscifunt 

PrNumeranturprfftereain  hocRegnoio.  Archiepifcopi 
&  »27.  WEpifcopi.quibusRexHifpanixpracttarepoteft 
8.  Archiep»fcopatus,&  16.  Epifcopatus. 

Hoc j  us  cum  Carolus  V.  a  Ciemente  VII.  obtinuiflet.  an. 
1 5  29.  ideo  fe  illi  Regales  vocant  Archiepifcopi  igitur  reales 
funt  Brindes,Laciano,Matera,  Otranio.  Reggio,  Salerno, 
Trani,  &  Taranto.  Epifcopi  regales  funt,  Ariano,  Acera,  A- 
quila,  Cotrone,  Caffano,Caftello  afnare  di  Stabia,Gayetae; 
Gailipoli,Giovenazzo,Mobula,Monopoli,  Pozzoio ,  Po- 
tenza,  Trivento,  Tropea,  &  Ugenta        _   ■  - 

Archiepifcopi  Neapolitani  fuifraganeus  eft  Epitcopus  de 
Nole,Pozzolo4aCerra,&Ifchia. 

Archiepifcopus  Capuas  inferiores  fibi  obedientes  habet 
Epifcopos  de  Tiano,  CaIui,Caferte,Cajaxzo,Caiinola,Sef. 
fa,  Venaf ri,  Ifernia,  &  Aquino.  Quantum  ad  Epifcopum  de 
.  Mont  Caflino,ilie  eft  Abbas  loci,  ordinis  S.  Bcnedicl:i>intro- 
du&usperPontificeraJoannem  2i.anno  ijzi-nequeullum 
agnofcit  fuperiorem.  Subeft  praeterea  huic  Archiepiicopo, 
Epifcopus de  Gayeta  diftus  Gaeia,  &  illi  de  Fondi. 

r       4  Archie- 

(«)  Vid>  Hcnrico  Bmo^tgnQ d$  K*p. 


REGNINEAPOHTANI,  ... 

ArchiepifcopusdeSalerna.adjutorcsdaiog  habet  Epifco- 
posCarapani*.  Capaccio,  Nufco,  Sarno ,  Mariico  Novo, 

pt  us  eft  '    ACCrn°- tpifC0DUS  dc  U  Cava  »52 

Archiepifcopus  de  Amalfi,Epifcopos  fub  fc  habet  de  Let- 
tere,Capn&  Minori,&c. 

* #  Archiepifcopi  funt,iilede  Sorrento.Archiepifco- 
5L.  -n  C^C,,Ued^,AcCrenze'iIle  de  Tarento,ilk  de  Bri- 
t  'll ,,!,aeJ>trancte',,led,e  Baria,i,,e  de  Trani.illede  Sipo"- 
to  aut  de  Montc  S.  Angeli.  ille  de  Benevento,  ille  de  Roffat 
no  ille  de  Cofeuza  .  ille  Reggio,  ille  de S.  Severinc ,  il k  de 
Civitadichieti.illedcLauciano.  Horum  iinguiorum  luf! 
traganeos  vid.  apudPierre  d\AvityauRoyaumcde  Naples. 
[>  4,7-  r  * 


REGIiMEN  POLITIC.  REGNI 
NEAPOLITAN. 

RS.ma,?Lh°C  Re?nUln  *■  IOrn§°.  tCmP°re  in  PaCC  tc"««Ct, 
i;rar?,m  T  '.mPer,.umdcinfub  imperatore  Honorio  debi! 
,nl?  I  l ,DtraVlt  boc  Re8num  Alaricus  Rex  Gothorum 
anno^.i.  &occupav.tCampaniam&Lucaniam.  Denuo 
mtravitanno  4?6  Genfcricus  Rcx  Vandalorum  anno  47, 
Odoacrus  illam  fub  fuam  redegit  poteftatem.  Poft  hunc & 
alios,  cum  Longobardi in Italiam irruptionem  fcciffent  an 
5«8.  partcrohujusRegionisoccuparunt ,  conftitueruntque 
Ducem  Bencventi .  qu,  toti  Caropania:  cum  imperio  pr«f- 
fet.  Neapol.excepta  &  Pozzoli  .reliqua  pars  ad  Impcrato- 
rem  Conftantinopolitanura  fpeftabat.  Tandem  h-ecpars 
conjunfla  iterum  impcno  Graco ,  &  illi ,  q„i  Neapoh  pr.-e. 
erant.diai  funt  Pnncpcs.quamvis  Logobardi  fupcrioresVi- 
ctorus,  ilas  iterum  occupaflent  regiones. 
.  Poftea  circaannum 84f Saraceni  Rcgnum  Neapolitanum 
.nvalcrunt.doncc  ipfos  Otho  i .  filiusOthonis  imperator  de- 
mum  poilclhonibusejeciflet. 

ldcm  etiamOtho  Graecosfubcgit,  qui  tamen  dein  redie- 
rnnt.  Adeoutannoioo8.  Regnum  Neapolitanum  rcftum 
W  a  parte  Uoroanorura,  &  parte  Grscorum. 

Ulri- 


J44  REGIBIENPOLITIC, 

Ultimum  Normanni  has  partcs  tcnucrunt :  Poftea R+ 
ges,.qui  in  hoc  Kegno  imperium  ^bue  unt  ^Jg* 
Feudi ,  quod  Eccleiiam  agnofceret ,  habu crunt  H ac  e uarn 
decauffa  annuum  iributum  Pontifici  t^J^^J'™ 
lettinusdedit  Henrico*.  titulum gCmiM ffijffiK 
fioneordinariitributi.  Summavero  ^^JW^g 
preffacft,  cumCarolusDuxd'An]OU,  fcraterS.  Ludovici 

fuerunt ,  ut , dum ipfum  Papa Clemens  4.  Rcgcm  utnufquc 
Sicilis declaret ,  illc  fedem  Apoftolicam  fupenorem  agnof- 
cat ,  ipfi  cenfum  annuum  pro  recognitione  ^lvat  43.  oi  Ua 
aureorum  ,  ut  hoceodem  officio  fucceffores  fuos  obligaret 
tam  mafculosquam  fceminas.  Vcrum  h*c  ita  ftnft edcw 
non  funt  obfcrvata.  Plura  de  hac  invcftitura  vid.  Bodm  dc 
Repub.  61.  TeforoPolit.l.  i.Pandol.  Collenus.  Hiftor.di 
Nap.  Michael  Riti  de  Regno  Siciliae.  m 

Re  x  HifpanicE  hodie  pro  hoc  Regno ,  tum  vero  etiam  Si- 
cilia,fingulis  annis  Pontifici  folvit  6ooo.aureornm  &  equum 
tolutarium  ,  quemLegatus  Hifpani,  qui  Kom* ett,  cum 
folennipompaducit,  &  Papae  certo  teraporeo&ert ,  non 
fine  proteftatione  refpeftu  jurium  fibi  ad  Regnura  perti- 

nentium.  ..  D 

Quodtituloshorum  Regum  fpedat,  difti  funtohmKc 
gesduarumSiciiiaruro.His  Fredericus,  Henrici  V.  Filius , 
titulura  Kegis  Hierofolymitani  adjunxit  :  Hic  vero  titu- 
Jus,cum  illoutriufqueSiciliae,  retcntus  fuit  uique  ad  Lu- 
dovicumquem  Papa  Clemens*.  Regem  Neapohtanum 
coronavit.  Ita  ut  iequemibus  temporibus  omnis  Sicilia 
non  aliud  nomen  quam  Regni  Neapotitani  obtinuerit. 
Rex  tamen  Hifpaniae  adhuc  titulos  duarum  Hitpaniarum 
poflidet. 

Habet  autem  in  hoc  Regno  Gubernarorem,  diaum  Pro- 
Regem, qui  fingulistrienniis mutari debet;Verum  illos  ter- 
minos  femper  non  obfervat ,  quandoque  enim  plures  in  hac 
dignitate  contiuat  annos ,  prout  Confiiio  Hifpaniae  yitum , 
vel  ad  alia  Regis  fervitia  vocatus  fuerit.  Eftvero  etiam  in 
hoc  Regno  locum  tenens,  qui  imperium ,  abfent  vice-Kege, 
exercet. 

ProRexautemhac  fruiturpotcftate,  ut  decernatmulta 
negotiafuafpontc,  denegotiis  tamen  belii  ftatuere  non 

folet, 


REGNINEAPOLITANI.  $4S 
folet,  nifi  cum  Confiliariis  Sritus,  &  Dominis  magnsedi- 
gnationis,  qui  exercitia  armorum  trafbnr.  Quod  ad  ne- 
gotia  juftkia;,iUacxpediuuturcum  conhlioaCatere  ,  finc 
cujuscotHenfunullasrespubiicare  poteft.  Omnibusutplu- 
rirnum  adeft  judiciis,nifi  aliquo  fontico  iropediatur  ncgotio. 
Coniilia  quoque  ipfo  praefente  &  inejuspalatio  peraguntur. 
Principes  pucefque  in  iliius  confpe&u  caput  tegunt,Mar- 
chiooes&tomitestardius  capita  operiunt.  Nobiles  aper- 
tocapite  coram  apparent. 

Cum  fucceiforeiu  expectat ,  ad  falutandum  de  noVo  mif- 
fum  Pro  Regem  extra  urbem  procedit ,  poftquam  omnes 
ftatus&  conlilia  eo  concefterunt.  Novus  fucceflbr  ad  il- 
lum  iterum  privatim  &  per  fecretam  portam  accedit.Is  vcro 
Pro  Kcx,  quifuocedit  officio,  duorum  vel  trium  dierum 
fpatrora  extraurbem  difcedit  ,  ubiuJtimum  ipfi  dona  offe- 
runcur,donec.novus  Pro  Rex  imperium  fuum  aggreditur* 
CumNovos  Pro  Rex  urbem  ingreditur  ,  Nobiiitas  Syn- 
dicumeligit  %  quifplendido  indutus  habitu  ,  cum  Nobi- 
lium  ,  latera  fua  claudentium  ,  corona  &  6.  aliis  rubro or- 
natu  confpicuis  ,  Pro-  Regera  ad  aedes  fnas  deducum  | 
fequeiltc  dieiidcro  ipfum  ad  Terrplum  cathedrale  confe- 
qunniur ,  ibi  fe  juramento  obligat,quod  vellet  iilorum  ferva- 
re  Priviiegia. 

Sub  Imperiofuo  habet  omnes  miiitum  ftationes,  ut  Tof- 
canam  »  quae  in  Ofvetello  eft ,  in  Portp,  Ercole  ,  Telamone* 
Plombin.  In  Principatus Calabriam  &  Audeiam  &  alios  in 
locosfuos  Gubematoresdittos  Pro-Rcgesablegat:  Hi  ve- 
roeriam  finguli»  tricnniis  mutari  debent. 

Adjunttum  adhasceft  Pro  •  Regi  Confiiium  ftatus ,  quod 
cx  quibufdamDominis,qui  experientia  &  ufu  rerum  polienr* 
conll.it .  Hi  ad  roinimum  8.  funt ,  &  percipjunt  1 200.  aureos 
ex  Statu.  Praeter  hos  aiii  etiam  plures  funt,  quibus  ftipendia 
oondautur. 

Utituretiam conQiiqad  Latus,  cum quonegotia juflitias 
&  politia?  peragit.  llli  funt  Regentes  Cancellaria»  4.  vel  6. 
numero,  homincs docti  ,  qui  continentillos  ConfiliiSta- 
tas  Italici.  £t  boc  conulium  caputeft  ombium  j  uftias  con  - 
fefluum. 

Praner  illos  vero  eruditos  Viros ,  aiii  etiam  funt  confiTu- 
riicollaterales,  brevium  togarum  adij. 

M  m  tnte 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  Ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenz 
CFMAGL.  2.6.152 


J4«  REGIMEM  POtlTIC 

Infuper  eftConcilium  de  Capoana,  vel  S.Ciara?,quod  10. 
habet  conliliarios  „divifos  in  4  cubicula  vel  rotas  ,  quorum 
caput  eft  Praefes  ejufdeni  confilii  $ quod  vocatur  facrum  .  & 
non  nifi  prudentiflimos  agnofcit,  quibus  caufae  avile*  & 
crimroales  committuntur.  Praefes  jus  fuis  tribuit ,  &  tantas 
eft  auaoritaus,utetiama  judicioad  mortemcondemnatum, 
&ad  reralem  locum  deduftu  ,  fufpenfione  executioms  raor- 
tiexjmat,  nifi  forte  quis  Pro  Regis  fententiaad  moitem 
fueritdamnatus. 

Eft  adhasc  curia  inferior  difta  Vicaria ,  ubi  majores  ha- 
bemurearceres.  Hujuscaput  Regenseft,  homo  armiger 
&prudentiainfignis.  qui  Gubernator  eft  urbis  Neapoli- 
tan*.  Hic  aliis  infrafe  pofitis  judicibus  coromittk  tam 
caufascriminalesquam  civiles,  prout  ipfi  vifuro  fuerit.  In 
di&a  Vicariacriminali  ordinarii6  funt  judices ,  quosmter- 
funt  Confiliarii  de  Capouane.  Ina.  rotiscivilibus  4-  iuof 
judices,  profingula»  quandoqaeetiarapluresautminores , 
prout  Pro-Regibusfuerit  vifum.  Sed  omnes  reliqui  perpc- 
tui  funt. 

Ultra  di&a  confilia»  eft  Tribunal  vel  Camera  Kcgalis  dc 
le  Sumarie  ubi  eft  pro  capite  locum  tenens  ,  &  alii  fc;c 
Pr ^iides,  quos  inter  quandoque  2-  funt  ttupidi  dicli ,  quod 
non  fint  Doctores.  Hi  omnia  dijudicant  negotia ,  quc  Do- 
ininium  x.egis  fpeclant.  In  hoc  cohfeffu  etiam  eft  Advo- 
catus  &  Procurator  Fjfcalis ,  azquc  ac  ia  aliisreliquis  audr- 
cntii?. 

Tribunal  vel  audrentia  Campi  etiameft ,  cojus  afleffof 
eft  DocVor,  difrus  AuditorCampi.  Hsec  fedes  non  nifi  Pro- 
Regem  procapite  agnofcit ,  cuidi&us  Doftor ,  quia&io- 
f>es  mUittim  explorat ,  &  iltorumquiftipendiamerentjillaf- 
que  Pro  Regi  defert.  Advocati  t  Kngua  communi  caufas 
agunt-.procetfus  tamenlongo  duranc  cempore,  proptercau- 
farum  muititudinem. 

.Singula?  Provincise  prs&tereaquofdam  alunt ,  qui  a  nutu 
Pro-  Kegis  dependent  :  in  Audientia  ita  ditla  funtt 
qua?ex4.  compofita  eft  audicoribus ,  qui  cognitionemac- 
cipiunt  de  cauus  Provincia» ,  a  quorum  iententia  apellatio 
daturad  magnam  curiam  Vicariatus. 

Septem  praecipui  Regni  miniftri  funt ,  magnus  Prajfe- 
£lus,  Equitam  magtmsjufticiarius >  magnus  Admiralis ,  frva 


/ 


tlEGNI  NEAPOLITANI.  u? 
maris  Praefe6tus,magnus  Cubicularius,magnus  Protonota  * 
rius,  Cancellarius ,  Praetor,omnes  magnse  dignitatis  Viriv 
Magnus  Pra?fc&us  equitum  primarius  Regni  minifter 
erat,alias  Regis  locum  tenens  Generalis ,  pro  negotiis  belli- 
cis  &  armorum  Generalis,  verum  imprsefens  e j us  j urifdiclic* 
tranflata eftin  Pro  RegisLoco  tenentem Gcneralem.  Ma- 
gfius  juftitia?  prgfe&us  parem  cum  Praefefto  Equitum  ha- 
bet  poteftatem.  Ejus  locotenens ,  Regens  Vicariae  digni- 
tatis.  Maris  Praefeft us  paris  quondara  fuit  cum  aliis  au&ori- 
tatis,  fed  hodie  ejus  jurifdicVio  imminuta  eft ,  iile  potcrat  o- 
limeligere  Vice-Admiralem  Neapolitan.  6c  multos  alios 
officiarios.  Cubiculi  PraefecYi  ,  inter  aluofficiumeft ,  uta} 
Baronibus  exigat>iilos  reditus,quos  pro  fuperioris  recogni- 
tione  debent. 

Magno  Protonotario  id  negotii  incumbit,ut  coram  ^ege 
legat  &  confervet  fcripturas  &  rationes  Regni :  quod  offici- 
um  Regia  cancellaria  hodie  adminiftrat,  ita  ut  ipli  nihil  ma- 
gis  fit  refiduuro»quam  creandi  Notarios  poteftaslegitimandi 
nothos ,  &c.  Refpondef  etiam  in  Parlamentis  Regalibus. 
Cancellarii  officium  eft,  cuftodire  figillum  Rcgis ,  &  fjgillo 
munire  omnes  literas  &privilegia.  Verum  hodie  ejus  poten- 
tia  plane  ad  Secretarium  Regni  tranflata  e(t,&ad  Cancella- 
riaro ,  ita  ut  ipfi  amplius  nil  reftet  quam  ut  fit  coiligii caput* 
in  quo  Do&ores  creantur,  &  alias  qwafdam  confirmet  digni- 
tates.MagnusPr*fec"tus  erat  inftar  magni  Magiftri  aulaeRe- 
giae,  &  in  multis  au&oritate  pollebat. 

Prseter  hos  magnos  officiarios  funt  etiam  Scribse  ratio- 
num  vel  Secretarii,  q  ui  non  parvo  gaudent  honore. 

Officium  generalis  Thefauri  Praefefti  ,  magni  quoque» 
erat  raoraenti ,  cum  omnes  nummos  Regnorutn  reciperet& 
omwibus  militibus  ftipendunumerarct.  Verum  hodieThe- 
fauri  PraefecYi  officlum  cft  nullumaliud,  quam  folvere fti* 
pendiafmilitibus. 

Quaelibetcivitasfuum  habet  Reftorem,  unumDocto- 
•reroprojudice,  &  alia  oppida  Capitancurai  velPodefta 
diftum  i  vel  Do&orem,  prout  Pro.  Regi  vifum  fuerit.  ^ 

Eftetiaraquidam  Provifor  &  Confervatorgencralisfta- 
tionum  militura ,  qbe.  dicuntur  Pufidtt  Fift. 

Inhoc  prseterea  Regno  multj  funt  Princlpes,  Duces* 
Marchiones,  Comices ,  exceptis  Baronibui ,  quorumnu- 

Mm  2  menw 


fyi  SEUES  ILLUSTRIOM 

nicras  ad  800.  accedit  Hi  orones  adftriai  funt,  ut  prxfentes 

pro  defenfione  Regni  parati  fe  fiftant.  Non  injucundum e- 

rit,fi  hic loci  curioforum  fat^fturi  defidenisiUorum  Pi ir,- 

cipum,Ducum,Marchionum  &  Coroitum  famihab  &  nomi- 

naexponemus. 

SERIES  ILLUSTRIUM  FAMILIARUM 
REGNI  NEAPOLITANL 

Pjuncipes  Familiarum.  Princip.  Familiar, 


DE 

Leva. 
Doria. 
Caracciolo. 


DE 

Afcoli. 
Avella. 
AveUino. 
Bifignano. 
Capiftrano. 
Caftellaneta 
Caferta. 
Caftiglteme. 
Colle. 
Conca. 
Forino. 
Francavilla. 
Maida. 
Mclli. 
Melito. 
Molfetta. 

Mote.Mbano.  Toledo. 
Montercolc  • 
aut. 

Montefarchio-Davalo. 
Monte  mileto.Tocco. 


Medici. 
Bartolotti. 
Accjuaviva 
Aquino. 
Somrna. 
Cupoa. 
Caracciolo. 
Davalo. 
LofFredo. 
Doria. 
Silva. 
Gonfaga. 


DE 

La  Rocca. 
La  Riecia. 
Xoccaroma- 

na. 
Roffano. 

LaRocdla. 

SantoBuono. 

SanSevero. 
1  La  Schalea. 
!  Scilla. 
i  Sulmona. 
■  Squillace. 
!  Stilliano. 
j  Venafri. 
I  Venofa. 

Vetrana. 


DE 

Filomarino. 

.Capoa. 

Cap6a. 

Aldobrandi- 

00 
Carrafa. 
Carracciolo. 
Sangro. 
Spinello. 
Ruflo. 
Borghefe, 
Borgia. 
Carrafa. 
Bcretto. 
Gefvalda 
Albrixio. 


Duces  Famjliarum. 


DE 


Marcono. 

Montefcag- 
.  giolo. 
Noja.. 
Ortajano. 


Capoa. 
Lorfredo. 

Pitjnatello. 
Medi. 


Ajelio. 


Acerenza. 
Airola. 
J  Andri. 
Acjuaro. 


DE 

Cibo  Malafpina. 
Princeps  de 
Maffe. 

Pinello. 
Caraciolo. 
Corrafa. 
Spinello. 

Arec; 


Anfe. 


F  A  M  I  X  I  «A  R  U  M. 


549 


Atri. 

La  Bt^nara. 

Barrea. 
Qernauda. 
B  facce. 
Bojano. 
Bovino. 
C*irpi^nano 
Celenza.  ^ 
Cerifano. 
Civicade  Pen 
na. 

CerfaMaggic 
rc. 

Cafa  Calenda 


Buoo  Cora 
pagno. 

Acquaviva. 
Rufto. 

Arflirto. 
Bcrnaudo. 
Pignarello. 
Caerafa. 
Guewira. 
j  Lanario. 
L  C  iracciolo. 
.  Serlale 
Farucie. 


Carr  ji 


Sangro 


Montalto. 

Montelcone. 
Nardo. 
Nocera. 
Nocara. 
Noja. 
Le  Noci. 
Popoli. 
Mondragone.  Carrafa. 
La  Salandra.  Revertera 
S.  Donato.  ■ 
SantElia. 
Sant'  Agatha 
"Seminara. 


Moncada. 

dAragona. 
Pigna.reUof 
Acquaviva. 
Carrafa. 
LoflFcedp. " 
Carrafa. 
Acquaviva. 
Cantelmo. 


Sefla. 
Sora. 


Cardinalc,       Ravafcherio  Sicignano. 
La^Cattcllucia.  David.  Telefa. 

iTagliacozzo 
Evoli.  Griraaldo.  iTaurifano. 

Ferrandina.     Tolcdo  Prin-  Terraole. 

ceps  de     Forre  maggio-  Sangro. 

monte  al-  re. 


St.  Severino. 
Palma. 
Cofcia. 
Spinello. 
Cardona. 
Buon  Com. 

pano. 
Carrarciolo. 
Grimaldo. 
Colonna. 
Caflro. 
Capoa. 


Fragnko. 
Ducf.s 


bano. 
Montalto. 

FAMILI  AFUM, 


DE  ' 

ForoKto. 

Gravina. 

Grumo. 

Laurenzana, 

Laurino. 

Manchia. 

Mataloni. 

Martina. 

Miranda. 

Montecalvo. 


DE 
Caracciolo. 
Orllno. 
LaToIfa. 
Gaetano. 
Carrafa.  • 
La  Maroa. 
Carrafr. 
Caracciolo. 
Somma, 
Goaliardo. 


Traette. 


A  Tripalda. 

Turfi. 

Vietri. 


Carrafa  Pi  :n- 
ceps  deSti- 
gliano.  iniJ 

Caracciolo. 

Doria. 

Sangro. 


Marciiiones  Fami 


VE 
Apifci. 
Alfidena. 
Achaja. 
Anfi. 
Arena. 

Mm  i 


DE 

Gallueio. 
Bucca. 
Li  monti 
Carr.ifa. 
Conctihi» 
UArena 


i 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courlesy  of  ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  i 

CFMAGL.  2.6. 1  52 


550 

Arienzo. 

Arpaja. 

Labella. 


SERIES  ILLUSTRIU 
Carfafa.        )  La  Grottcria . 


Bellante. 

Binetto. 

Bitetto. 

Bovalina. 

Bracigliano. 

Brienza. 

Bucchionico. 

Camerotta. 
Campagna. 
Campolattaro 

Capurfo. 
Caiadarbore. 
Cafobuono.' 
Caftelnuovo. 

Caftelvetere. 

Cufano. 
Chiufano. 
LaCilenza. 
Cica  Sanc'  An 

gelo 
Cerchiaro, 

Circello. 


Corigtiano. 
Caaletto. 
Collelon^ 
Diano. 
Fiicaldo. 
Galatola. 
Grottola. 


Guevara. 
Caracciolo 

Pr.  d'Avel- 

lino.  ^ 
Acquaviva. 
Caracciolo. 
Carrafa. 
Loffredo. 
Miroballo. 
Caracciolo* 
Caraccivolo 
de  S.Buono. 
Marchefi. 
Grimaldo. 
Capoa. 

pappacoda. 
Caracciolo. 
Piiciotta. 
Sangro  Pr.de 


o. 


liicito. 
Laino. 
Lavello. 
Lauro. 
Marigliano. 
Mifuraca. 
Montefalco- 
ne. 

Montefalcio- 
ne. 

Monteforte. 

Montuoro. 

Monteleone. 

Miffanello. 

Montepolofo 

Mottagiojofa 


Otra. 

Ottaviano. 
La  Petrella. 


S  Severo 
CarrafaPr.de 
la  Rocelle. 
BarioNuovo.  Pefcara 
Tomacello.  IPolignano 


La  PietraVa* 

rana. 
La  Padula. 


Gamba  corta. 
Finello. 

Pignatelle  Pr. 

de  Noja. 
Somma  p.  de 

Coliis. 
I.  Munti. 
Coftanzo. 
Sanefii. 
Gaimaldo. 
Spinello.  • 
Pinello. 
Sanches. 


La  Polla. 
Quarata. 
Renda. 
Riulo. 
Kapolia. 
Roiito. 
Sant  Angelo, 
Sans. 
SSlice. 

S.  JuliaHiis. 
S.Georgius. 
S.  Agathe. 
S.  Agathe, 


M 

Ajerbo. 

Bertolotto, 

Cardine4 

Tufo. 

Pignatello. 

Montenegro. 

Spinello. 

Gallo. 

Poderico. 

Loffredo. 

Caftelleti. 

Bancia. 

Coppola. 

Grimaldo- 

Carracciola. 

Imperiale. 
Franchus.  # 
Caputo. 
•  Grimaido. 

Pontc. 

Davalo. 

Radulovich. 

Villano. 

Carrafa. 

Meqdoza. 

Pignone. 

Braida. 

Lombardo. 

Ponte. 

Qrefice. 

Albri2i0Pr.dc 

Vetrana. 
Longo. 
Milano. 
Loffredo. 
Jerao. 

&M* 


3?   A   M  I 

S.Mare. 

S.  Magoo. 
5ant*  Eromo. 
S.  Marzano. 
S.  Lucido. 
Sorito. 
Spinazzola 

vel  Spina- 

dora. 
Tufara. 
La  Terza. 
Terracolo. 
La  Torre 

Francolis. 


L   I   A   R   U  31 
Cavaniglia. 
Maftro  [tMice. 
Caracciolo. 
Maitrillo. 
Langrof 
AnJuino. 
Pignatello. 


Crifpaci. 
Azzia. 
Caracciolo. 
Capoa,  Pr.de 
Roecaro- 
mana. 

Trivlco.  LctfFredo. 
La  valle.  Mendozza» 
Vafto.  Davalo. 
Vico.  Spinello. 
La  Volturata.  Carracciolo. 
Ziro.  Spinello. 


C  O  M   I  T  £  S 
DE 

Albi. 

Aliano, 

Alca  viila. 

Altomame. 

Anverfa. 

Borelio.  g 

Biccari. 

Bocino. 

Canofa. 

Carinola. 

CaiifFO.' 

Cerreto. 

Cafalduro. 

Caftellodell'Abbate. 

Caftro. 

Chiaramonte. 


D  E 

Collonna,  Dux  deTagltacozzo. 
Carafa  Pr.  de  Stiglian. 
Capoa  Pr.  de  la  Riccia. 
Princeps  de-Bifignan. 
Capove,Princeps  Roccaromana 
Pignarello  Dux  de  Montelcone.  , 
Caracciolo  Dux  de  Airola. 
Caracciolo,  Dux  de  Martinc 
Doria. 

Carrafa,  Princeps  de  Stighan. 
Braida. 

Corrafa,  Dux  de  Matalonf. 
Sariano. 

Filomarino,  Princcpsde  la  Rocca. 
Dux  de  Taurifano. 
Princeps  de  Bifignan . 

Mni4  Celan0 


Sf*  S  E 

Cclano. 
Condianni. 
Confa. 
Converfano. . 
Corigliano. 
Curvaro. 
Fondi. 
Gioja. 
Garabetefa. 
Giovenazzo. 
Loreto. 
Macchia. 
Jtfanupello. 
Mareri. 
Martorano. 
Meliza. 
•Muro.  • 
Mignano. 
Mola. 
Mifagni. 
Montella. 
Montogna. 
Montederjli. 
Montuoro. 
Monte  aperto. 
Nicaftra. 
Nico  tera. 
Oppido. 
Paccuto. 
Palena. 
Palmerici. 
Poilcaftro. 
Rocca  Rainola. 
Ruuo. 
S  Angelo, 
La  Soponara. 
Sarno. 
S  Chriftina. 
$imarj.  • 

sinopoljl- 


RIES  ILLUSTRIUM 

•Piccolomini. 
Marullo. 

Gefvaldo,  Princeps  de  Vetiofa. 
Acquaviva,  Dux  dclle  Noci. 
Wnceps  de  Bilignan. 
Marieri. 

Carafa  Princeps  Stiglian. 
Acquaviva,  Dux  de  Atri. 
Lombardo. 

Conzagua,Princeps  de  Molfette. 

Afflifto. 

Regina. 

Colonna?. 

Coionnse. 

Aquino,  PjrincepsCaftigliae. 
Campitellb.  • 
•Orfino. 
Fieramofca. 
Vaez. 
Bekrano. 
Cavaniglia. 
Capoa. 
Davalos. 
Capove. 

Princesde  Mont  Milet,  Tocco. 
Dux  deTerolitoCaraccioio. 
Princes  de  Seciiia  Kuffo. 
Caraccioio.  • 
Orlin. 

Capue.  # 

Afatteis, 

Carrara. 

David. 

Carrafe  Dux  de  Andri, 
Pignatello,  DuxdeMonteleork  ■ 
St.  Severin. 

Colornnae,  Princeps  Gallicanus. 
Spinello. 

Princeps  deSquillaci,Borgia. 
Ruflb,  Priuceps  de  Scilla. 

Soria. 


F   A    M   I   A   R   U    M  j,| 

Carrafa,  Duxde  Noccre. 

PfincepsdeAvellin.CaraccioL 
•  Dux  de  la  Barre  Afflitto. 
Princeps  de  flilignan.  ' 
Pannone. 

VIRES,  POTENTIA,  REGNI 
NEAPOLITANI. 

T>  Ex  Hifpaniarum  ut  plurimumhocin  Kegno  alere  folec 
^Vpcditum  4000.  fub  diverfis  Tribunis,  unoque  Prsefc&p, 
qui  vulgo  UMatftro  di  C*mpo  vocatur,  unoque  judice  rcrum 
militariutn,  qui  Auditor  vocatur.  Ha; vero  copiae  vulgari  ti- 
tulo  ll  jtrzo  UiNetpoL  vocantur.In^per  in  arcit>us,&CafteU 
lit>  Regni ,  pariterque  ia turribus,  aituariis  exftrudis,  millc 
fexoeoti  peditcs  Hiipaniin  prsfidio  funt,exceptis  officiali- 
busqui  in  iifdem  habitant  iocis.  Equitatus  millecataphraais 
conftat,illi  in  fedecim  turmas  dividuntnr,&  fub  variis  Duci- 
bu*  tam  Hifpanis  quam  Italis  militant.  Singulac  vcro  turma?, 
fexaginta  complentur  capitibus,  prater  turmas  Proregis  & 
Columnasquaecentum  ,  prseeerea  quadringenti  Vclites  in 
quinque  turmas  parciti  fttnt 

Proi<ex  procuftodiafua  habet  100  haftatosGermanos, 
quorum  ftatio  ordinaria  in  palatio  cft  ,  quive  ipfum  fequun- 
tur.  Adfunt  etiara  ad  minimum  4.  cohortes  Hifpanica?  pro 
palatiicuitodia  &  loo.miiites  Nobiles  quorum  quinquagin- 
ra  Hifpani,  reliquiltali  funt,  qui  in  curia  degunt,&  Pro-Re- 
gis  latera  ciaudunt.  J^umeranturin  hoc  Regno  2..  milliones 
Eominum,  ex  qua  fumma,  Urbs  Neapolitana  cum  fuis  fub. 
urbiis  &  43  villis  317^6 1 . Praeftat  ex  boc  tamen  numero  kex 
Neopolitanus  plus  in  miiiria  non  babet  quam  26.  miilia  pc- 
dkum.  Vid.  Mizzella  &eg.  di  Neap. 

In  omnibus  vero  Provinciisquinquepeditcsin  fingulos 
centenos  fucos extra  ordinern  imperantur,  qui,cum  per  to- 
tum  Kegnum  ingentem  faciant  numerum  ,  non  parvasred- 
dunt  peditumcopias.Hiautem  ubinecefleeftadeputatisin 
fingiilU  oppidis,  aut  locis  nominantur ,  ita  tamcn  ut  fi  Duci- 
busnon  placeantnominatKalii  ftatim  nominentur,donecijf- 
dcra  factf&ftf .  Hi  vulgo  peditatus  medix  aciei  appcllantur. 

Mra  5  Cuin 


Soriano. 
La  Torella 
Triventq. 
Tricarico. 
Urgento. 


,U  V   I  R   E  S,   r   O   T   E  N   T  I  A, 

Cam  autem  hoc  Regnum  cuUibet  hofti  pcr  rtare patear , 
Rex  Hil"paDia;,jamdaduaiopemin.ftrorumfuorum  ,o.  tri- 
rcmiuro  procu  ravit.ad popnlfandamexterorum.ngruentem 
vTro  Verum  obfervatum  eft  a  prudent.bus,  quod  pac,,  em. 
pTenonfolumcopiarum,  verum  «^.^Sg""* 
•  nnexaae  non  habeatur.quia  Proreges  aluque.  miniftn  Re- 
o  priva  orum  ftipendiainfuum foleantconvertere ufum.ut 

?ace?ro  quan^^ 

baurian  .adeout  mirum non  fit,  tot ibi  acerr.mas  fed.  t.ones 
concitari,qoibuslicet  H»>no.hito. fehc*er 
obftiterit,ad  ultimum  tamenv.x  tot  mala  durab.t  Nec  t.ne 
raf.ooePetradelParragone.  Equuro  Neapo l.<aoum ^ac,- 
leotem.fame  eneftom,  vixque  oflibos  h*rentem ,  &  ex  Hi- 
fpanico  capiftro ,  alte  (ufpenfum ,  milcrr.meque  tTaftatum 
eleeanter  difcripfit.  «  0 
In  hoc  Regno  Neapotitano  plurim*  numerantur  arces,& 
Fortalitia,  que  hocRegnum  fartum  reauroq;  reddunr, que- 
madmodumin  NeapoU  alibique  locorum  ahquot  fortill.ms 
arces  reperiuntur,  rjuarum  aomina  accurate  apud  Pwrre 
«rAvit/DOtatafunt. 

DIVITI^  ET  REDITUS  RE- 
GNl  NEAPOL. 

VEteres'relat,ones  redituum,  quae  in  hoc  Rcgno  compa- 
rantur.faciunt  fummara  unius  millionis&  517-  millium 
aureorum  &  expenfarum  1 .  millioo.  &  600.  milUta  ut,cum 
cxpenfunffumtuifertur,  palamfiat,  maiores  effe  expenfi 
quam  reditus  rationes.  Ex  ipfo  ftatus  univerfo  cenfu  ,  Regi 
Hifpaniae  non  plura  colliguntur,  quam  450,  milltones  de 
Maravedis,  h  e.  io2»4t.coronat.  M  Poftea  calculus  rat.o- 
num  ad  2.  miliionesafcendit  ab  Italis  examinatus,  tum  de.a 
ad2.million,&  500.  miUiaaureorumfubquibuscontinen- 
tur  donativa  &  gratis  data  1200.  aureor,  quae  fiogulis  fol- 
vooturbieooiis.  Hicomnisfummamilitum  oooforficitfta- 
tloni ,  quae  taro  peditatus ,  quam  equitatustum  vero  etiatn 
triremescomple&itur."    1  t         #  . 

Hodie  vero  hoc  Regnum  Rcgi  HifpanisedODatiooibus 

adnu- 

iijVU  ■JiMkhelSirun.SaUxitrlin.itfVfjtJfE/fatmBtiir. 
ii.tt-f.  Pflu,  dt(nrfitC^rtn,  it  Utf.  Ufigtt*  R<*«.  *  M«f  • 


REGNX   KEAPOLITANI.  fJJ 

adnuraeratis,  peodic  f.roiHiones  aureor.  vel  quod excedir 
qux  fumma  tara  ex  focis  Regni perciphur ,  qui  funt  invcnti* 
anno  1614.  numero  5  3355. 8.  extra  urbem  Neapoiican ,  il- 
liusfuburbia&vilias^qua:  faciunt  47478.  focos. 

Hoc  Regnum,tribus  ftatis  vicibus  annuis,folvit  tributum 
ordine&extraordinemexigi  folitum  15.  f*)careJinorum 
pro  toco ,  dein  48  gr.  nomine  foci  pro  peditacu  Hifpanico 
i7.gr.nomine  foci  pro  equicacuo  gr.  pro  viarum  reparatio- 
nc,  &c.  Loca  ve*>  a  maribus  procul  diffita  mediara  tantura 
iolvunt  partem. 

Eft  tributum  proPrapfeais  camporom,quod  in  Principa- 
tuAudelafolvitur,fed  terra  laboratoris  nulli  folvic  prafecto, 
quodfedcsProRegiislic.  1 

Fit  quoquc  acceflio  criburorum  exPAdogo  vcl  terrisin 
Feudum  datis,  tam  VafjlUs,quam  Baronibus ,  qua:  circa  an- 
num  i6oo.accedebantad  1205*8.  aureosfingulis  anhis 

Ex  pecdre  tributum  ad  6oo.miilia  aureorum  f*pius  accef- 
fit.  Tributum  ferici  in  Calabria ,  fcrri ,  chaly bls  &  aliarura 
mercium,non  levcm  fociuni  fummara. 

EftiributumRcgiumtertiaeveitrientisvini,  quod  jnc- 
dium  reruro  pretium  cxigit  Novari  tributum ,  olei  &  fme- 
gmati:  tributum  pro  fingulopari  cartarum  ,  tributum  o- 
roniurapecorum&  cajnium,  quae  Neapolim  inferuntur  , 
tribucumovium,  capreolorurn ,  avium  ,&  volacilium  quse 
Neapoiim.  accfclunc,  tribucum  quod  curia  pcrcipic  cx  ven- 
dicione  equorum  Kegalium ,  con6fcaciones  bonorum  a  fcc- 
leraci*  provenientium ,  mul£c*camera*  Regalis  ,&  magna; 
curiae  Vicariae  Regalium  audientiarum.Tributuraequorum, 
qui  a  peregiinis  Neapoli  emuntur,iilorumqui  curforcsfunt 
annunciationis  ,  quod  peculiarejuseft,  quodin^.  portis 
Neapolitanis  cxigitur  ,  &  communicer  4.  cercaedicuncur. 
In  foroejufderaurbisexigitur  Regium  jusdi&um  Loc*». 
nsglto  ,  pro  pecorc  maftaco ,  Locatio  condu&io  ftationum 
roilicarium  Tofcanarum ,  reditus ci vitatis  de  Vefti,  S.  Seve- 
ridi ,  Feudi  de  Racine  &  raultarum  aliarura ,  cributum  ful- 
phuris ,  t ributum  infidelium,  qui  lytron  folvunc  8  aureorum 
procapicc  vel20O.  coronacorum  pro  racione  jus  tollendi 
nitri, jus  frumentum  extra  Regnura  evehendi,acce(fio  roor- 
tiscauffaextinftarum  familiarum  Baronura&egni  &  cffl- 

cia- 


-  VIRES,    POT  ENTI  A  , 

cial»um,perccptio  bonorura  ex  illis  qui  fme  hsredibus  dece- 

dunt^cognL 

reditusqui!d  Regerafpeftant.&plufquara  5^mlll.a"r^ 
anmutim  Pendunt,proventus  Abbatiarum  ,  Vetens £om«e 
patronacu;quitacicaliquod  .o.  millia  coronatorum  fingulis 


Preteodona  ordinaria  etiam  dona  funt  extra  ordmem  que. 
ad  raiUionemf?piu9  accedunt,quandoBarones  trientero  lol- 
vunt  tfubBironumvero  nomine  contin§ntur  omnes  uo- 
mini  titulorum  ,  Principes,  Duces  &  alii :  Nobiles  vero  pro 
bonis  nihilfolvuut  nifi  fint  Dominia. 

Ex  variis  quoque  officiis  Rex  colligit  pecunui  ,  qu* 
vendifolent;  ut  funt  M^ftrtrattonaUdilu  Zecca  numero  12. 
qui  fraudes  rerum  vendkarum  cxaminant.  Habent  j  udicem , 
&unumexhisofficiisvalet4.  vcl  f  milHa  aureor. 

Offici um  Dil  PortoUno^ui  curam  platearura&viarum  tia  - 
bet,  pro  <5o  millib.  coronatis  venditur.  Officiun»  fecretani 
Kegni  tanti  vendicur  yD<,»mtr  de  Foggia  pcnditur  pro  70.  vel 

80.  raill.  aur.  .  . 

1.  Scrivam  vationi  cjei  banchi&alia  hujufroodi  ofhcia  m 
Neapolivenaliafunt.  Rexque  omniaindepercipic  commo- 
da.  Verum  illa  orania  officia  ad  vitam  vendi  folenc,neque  ad 
hjeredes  devolvuntur,aut  fi  quifquam  id  faciat^neceffum  eft 
utexribvofoivat: 

Rcx  quoque  officia  fcribarum  vendere^olet ,  qui  vo- 
cantur  M**ftn  £  Attts  quaetamen  ad  libcros  non  devolvun- 
tur  ,  fed  ad  vitara  adminiflrari  folent,  OfficiumiUorum,  qui 
vocanturPemro-f  delU  D<?»*r<.pariter  venale  eft  :  confiliario- 
rum  tamen  f un&iones  non  vcnduntur ,  neque  vcro  aliorum 
judicum. 

Quod  ad  officia  anntia  ,  quac  a  Pro  Rege  dependunt ,  cx 
illis  non  parva  percipiuntur  lucra. 

Rex  vel  Pro  Rex  ex  fcortis  Neapolitan.  magnam  colli- 
git  fummam,quorum  numerusquinquaginta  milliaexcedit, 
tenenturque  nominafualibro  tributorum  infcribere  &duos 
Carolinos  per  menfera  folverc. 

Prsecipuae  tamen  redituum  rationes  confiftunt  cx  L*  Vum- 
»«,itadi£ta.quaepraeftat5oo  millc  aureorum  ,  illadeFog- 
gta  &  locationq  &  conduQione  falts  ,  quae  voCatur  V  ar- 
rendhnentodelSale,  haec conduflio factt  500.  millliaau- 

reorum, 


R  E  6  N  I 


EAPOtlTAMl  Jf7 

reorum,  fingolusannisultrabac  600.  rniilia  aureorum  ex 
donativis  coliiguniur. 


Hireditusdocumentofunt.dit.onemNeapolitanaminrei 
nmariaseffeqa*Rex  Neapolitanus  fub  fua  hibec  potefta 
VerumiHitamrnagnireditus,  minime  fufficiunttotex 
penfis  qua?Rex  Hifp.niarum  opus  habec  erogare  in  cfficia 
nos  Regni,  ftrucluramfoftalitiorum,  Legatos,  quiinltali; 


conlervaridebenc. 


Stipendium  quoque  inde  fuum  percipit  Pro  Rex  quod 
:edit  ad  29700.  Aureos,ut&alii:quorura  nomioa  exlon- 


acced 

go  apuci  auctores  rccenfencur  ordine. 

Addendum  .quodinhoc  Kegnomulci  conducuntur  mi- 
litcs ,  qui  in  alienas  Regionetemictuntur. 

ExportaturquoqueNeapolipro  Turcis  magna  oleico- 
pia,tum  cafei  rcrumque  aliarum ,  ut  cumini  anifi  croci  unl 
bri,frumenti  hordei,fabnrum,  cVc.adeo  ut,cum  Neapolita" 
num  Regnum  copiarum  omni  genereabundet ,  non  Jevl  lu- 
croluosma&etDominos.  Sed  fatis  deillus  reditibus. 

SERIES    PRtNCIPUM  NEAPo. 
L  I  T  A  N  O  R. 

TAncredui,  originem  fuura  a  Ducibus  Normandiaduxit 
qui  circiter  anno  900.  in  Italia  fuerunt.  1 
CutlUtlmus  FcrebrasyComcsdc  Alcavila. 
Drogom, ejus  fcater ,  fub  quo  Sarraceni  Icaliam  invaferunt 
&  Capuam  ceperunt  anno  1  oo^. 

Vnfredw  ejus  fucccflbr ,  per  7.  annos  imperavit. 
Gotfredus ,  poftquam  Paparn  Leonem  0.  reftituiflet  fua? 
dignitati,  paulo  poft  obiit. 

BeUgardus  eju>  filius  impcravit,egre id ferente Guifcardo 
Rog*rdus  II.  fllius  Koberti  Guifcard.  SarracenosSicilia  ex 
pulit ,  obiicin  Silerna,  menfe  Fcbruario, anno  iop.cum  im" 
perio  praefuiflet  25.  annos  &  50.  vixiflet. 

GmUmlmm  II.  fecundum  nonnullos  III.  fiiius  Rogcri,  pa. 
tn  fuccieflit,obiitanno  iny.  . 

Rcgerus  filius  Rogeri  1  Comes  Sicilia?,  diftus  Rejc  Italia», 
poftea  ucrittfqueSiciliagtituliscontcncus,  obiitanno  uaq 
59.  vicae&24.  Regni.  * 


,„  -jEKtEJ  fRlSCIPUM 

OmmtmlV.mn  Rogeri,  fuit  fecundus  Rex  Mffa£ 
nue  Sicilie  ,cum  bellorum  ahquot  contra  Adr.an.  4.  Pont » 
fichabuiffet.demum  cum  Papa  .n  concord.am  rednt ,  obnt- 
qucinSiciliaanno  1164.  .5-  Rcgni. 
^  c*tf..fa.«  bonus  filius  Patris  mah,  fratr.  natu  max.- 
roofuccefRt,ftneliberisdccc(r.tannai.8«.cum  v.x.ffet  37. 

annos,26.  regnaffet.  * 
T*ncttdHs  nothus  Rogeri ,  obut  anno  1 19.4- 

EX  SABAUDIA. 

rjznricu,  VI.  F.lius  Imperatoris  Friderici  Barbaroffe  , 
Hutriufquc  Sicilis  Rex  cr«tus  per  Papam  Celeft.num 
III  an.  1  lgi.obiitan.  119S.  r    ,  . 

F,,*™,  ejus FUius, ipfi fucceflk,  aManfredo mteremp- 

tus  eft  an.  125°.  -  • 

Gcnr*d»s  in  Regnum  Ncapolitanom  cum  ingenti  vemt 

cxcrciui,omniaqucfti«potcnti*  tubjecit,  polica  vene- 

nofubUtuscftaManfredoan.  1251. 

Manfndus  facile  quidem  impcnum  naftus ,  fed  mox  de.n 

illud  &  vitam  atnifit.cum  per  Carolum  pucera  d*Anjou  an. 
emediofubiatuseiTet,  poftquara  inimpcno  infelix 

lO.annosfuhTct. 

EX  GALLIA,  FAMILI>£  DANjOtt 

^r^Daxd^Anjou.Comes  Provincis& fraterS.  La- 
dovici  a  papaClemente  <s.  vocatus ,  inveltituram  acce- 
pit  irapcrit  an.  lafii.  Manfrcdum  acie  fuperavic,  in  qua 
obiit,  tum  VeroetiamConradinum,cui  amputare  caput  juf- 
fit,adruampotentiam  Neapolim  &  Siciliam  evexic ,  quas 
tamenbrevicenuic,  confpirationc  pcr  Siculos  mica,  qui 
omnes  Gallos  trucidarunt.  Poftea  pervenit  Siciliam  ad  Don 
Petrum  fccgem  Arragoniae.  Cum  vero  Regno  exutus,  lliud 
iterum  vellec  rccuperare ,  obiic  ann.  1284. 

Cmpluslh  Princepa  Salerna.  filius  Carolil.  excarcere 
liberatusan.  1188.  polTcffioncm  Rcgni  NeapoliC.obtmuic, 
deceffitvidan.  1  ^09.  vitx  60.  Rcgni  24. 

R^r^DuxCaUbri^ccrtins  cx  Carolo  i.filiasper  p*~ 
paro  Clemcnccra  V.Rcx  ucriufquc  Sicuiae  ialucatus  ett  obnt 
an,  1343.  ~ 


/ 


»   E   A   P   O  t   I   *  A.N   O   R;  „f 

primus  filiu>  Caroli  ha?rcsin  Regno  fuccefllc,  28. 
annosexRcgnos5  'in  vita  fuit. 

£»**,,,quibufdam  didus  Andreaflb,cum  tres  annos  Rcx 

*  uiti  ;t,  obnt  ann.  14021 

•  l*+*mm  Prin.eps  Taranti ,  decem  annosin  Repnovi- 
3tit,obntan.i3<5i#.  6  VI 

Rex  HungariarvenitinNeapolim/in  qua,  ob 
peftem  in  ltalia,  non  diu  iubftkif,  fed  mox  rediit  Hunearia 
Cnrolm  111.  de  Duras  ,  filius  Caroli  dc  Duras ,  occiius  eft 
anno  12S5. 

K/a*,^*.  ejus  filios  &  fucceffor  trcs  habuit  uxoresex  quL 
bustarnennullosfufcepitlibernsobiit  an.  1414. 

J,*n»m  cjus  fororex  famiiia  Duras  Regina  foit  Neapo- 
litana,adoptavit  fratrem  fuum  ut  eilctin  impciiofucceflor, 
obnt  paulopoft  Neapolit.an.  »434. 

Ke„aria  d'Anjou  ab  una  parte  in  Kegnum  vocatus  eft  quo 
Jzabellam  fuam  uxorem  in  Italiam  mifit ,  obiic  Marfiliaean 
14S0.  reliao  hcredc  Comitatos  Provincia;  Regni  Ncanoli ' 
tani, Sicilise,  Ludovico  XI.  Rege  Francia. 

EX  ARAGONENSIBUS. 

Lphonfm  primusRexArragon.cognomentocaftus  ac- 
quifivit  *egnum  Neapolitanum,  poftquamlongam  con- 
trovcrfiam  de  Hlo  aim  illisde  Anjou  peregiffet ,  a  Papa  iCr- 
turEugeniodignu>judicatuseft,quiin  Rcgno  Neapolitano 
foccederet,obiit  an.  «453.% 

Fttdtnmndm  I.  Patri  in  Regno  Ncapolit.  fucceflit  cum  re- 
gnaflet  35  .  annos,  in  principioanni  obiit  an.  14P4. 

jilfonjmU  filju»  Ferdinandi, reliquit imperium Filio Fer* 
dinando,  nec  ultra  unum  annum  rcgnavit. 

SERIES  REGUM  NEAPOLIT. 
EXGALLIS  ET  ARRAGONENSIBUS 


^Atolut  VIII.  Rex  Francia?  ,  fiiius  Regis  Ludovicl 
^XL  cui  Rex  K*natus  d' Anjou  omnia  in  Kegnum 
Neapolit.  jura  remiferat.  Ejecit  Ferdinandum  II.  omni  Ro- 
gni  polTcflionc  :  cumque  omni  opc&  vuccin&oscontra 

fe 


frvideretumtoshal^Principes,  dcnuoin  OaUia^Ht- 
Ferdt»a*lus\l  obiit  inno  #495.  fine  hberis  rehdus  in 

KTJ^!%s  aVunculus,  filius  Ferdinandi  t  quiab 
omni  populo  Rex  fuit  agnitus,poftea  ej eftus  Regno  per  Lu. 

dovicum  XII.  Regem  Galhs  &  F7diflan.d"m^J8X' 
CoaausigiturrelinquereRegnum,  feRegi  Galli*tutcl* 

commifit  Igitur  in  Gallia  manere  contentus ,  cum  a  Rcge 
Ducatum  cf  Anjou  pro  folutione  1000.  coronatorumac 

CC?LnZicus  II.  RexGalli*,  foedere  junftus  Ferdinando 
V  RectArragonia;  &  Caftilioeanno  1501.  partemRegni 
Neapolitani  accepit  poftea  ,  ncgligcnti*  &  infortumun* 
Galitecauffafucrunt  ,  quod  Hifpani  ad  negotia  fua  magis 
attenti .  ad  ultimum  I>omiui  illorum  ditionum  facU  imt 
anno  i5°4- 

EXHISPANIS. 

FErdinxndus  V.  Kex  Aragonia?  ,  raaritus  Ifabellae  Re- 
ginsCaftiiia;,  cumomnium  hacum  cegionum  potitus 
effec»  pecopecaraConfalvi,  Militije  fu*  Pcafefti,  tran- 
quillam  illarum  poflellionem  fuccefforibus  fuis  ,  .Regibus 
Hifpaciae,  reliquit. 

TERRA  LABORATORIS. 

RFgio,five  terraLaboratorij,quam  Italia  vocantl,*  Terrs 
dtlavorc  ,  nomen  fuum  traxit  a  c  impis  Labons  qui 
valde  funt  fertiles,vicini  Capu*,&  fe  cxtendentcs  obM 
Cumes  &  Pozzoli.  Cum  igitur  populiillife  valde  infaultos 
&  infelices  viderent  ,  ideo  quod  a  Romanis vaftati  eflent ; 
aliquoties  mutarunt  fuum  nomen  pcricutofum  capuanorurn* 
utacciperentiHudlaboratorum,  Quidam  autumant ,  hanc 
Kegionem  ita  effe  diftam ,  quod  illam  profrumentooptirae- 
poflint  laborare.  *♦  ' 

Hxc  autem  Provincia  admodum  falubn  gaudet  adre ,  ita 
utnon  alias  quam  duas  gratiflimas  tcmporum  vicilhtudi- 
ncs  feque  invicem  confequentes  Veijs  6c  autumni ,  ibi  vi- 
dertsliceat.  IJujus  qualitatis  defcripcionem  vid.  piuribus 
apudLeandr.inltaL  &Scotihinerarr^ 


SfRIES  REGUM 


NEAPOLIT. 


MORES  VETERES  EJUS 
INCOLARUM. 

pOpulifelidsCampaniae  italuxu  diffluebant  ,  propter 
*  foli  tertilitatem ,  utnunquam  ad  convivium  amico*  in* 
vitarent  ,  quin  illis  gladiatorum  certamina  promittcrent 
fpe&anda  ;  inde  venit ,  ut  cum  ingentem  luxum  vell  nC 
exprimere,  non  dealio  quam  Capuano  fermonem  habe- 
rent.  Inhac  quoque  Regione  magni  faciebanr  unguentcv 
rum  &  olei  apparatum,  tum  vero  etiam  rcrum  odorife- 
rarum.  Superbia  quoque  laborabant  extrema  ,  ut  fuperba 
Campanorura  fupercilia  vulgari  ja&arentur  fermone,  Mui- 
tum  tam  Neapoli ,  quam  alibi ,  de  more  Grsecorum  obier- 
vabant ,  fingulis  qujnquenniis ,  Neapoli,  Grsecorum  more 
ccrtamen  Gymnicum  celebrabant ,  quod  lucla  perficiebant, 
in  qua  gladiis  punclim  ccrtabatur  ,  adhibita  roufidi.  Hoc 
certamen  aliquot  annis  duravit,  &  Campanisegladiatores 
a  Romanis  pro  prsecipuis  habebantur.Habebant  fupremnm 
M*giftratum,Demarcam  di&um,  hoceft  Populi  Principem. 
EratipfisabofficioPhylax ,  quicuram  carcerum  habebat. 
In  certis  quibufdara  conventibus  Senatum  intrabant,  Re- 
geroque  manu  prehenfumin  publicumducebant,  fuper  quo 
bene  ne  anfecusfeci{fctJudicabant,fufTragiain  tenebri>fe- 
rentes.  Muliere  in adulterio  reperta. in  eodem  loco  alto  fu - 
pcr  imponebatur  lapidi ,  ut  in  orr.  nium  pra»tereuntium  ocu- 
los  incurreret  :  ubi  aliquantum  in  illo  loco  confediflet  t 
peromnem  urbem  ducebatur ,  dein  eundem  lapidem  afcen- 
debat ,  in  quo  infamia?  notam,  quoad  vixerat,  contrahebat. 

Varios  Grascorum  circafacraritusobfervabant,cavernam 
Plutonidicatamcolebant,  &  qui  mare  navigabant ,  placa- 
bant  divos  manes  facrificiis  quibufdam  i  loco  Poncifii-uni 
quofdam  habebant,qui  modosfacrificandidocerent.Aquara 
potui  aptiflimam  habebant ,  a qua  abftinebant , quod  Stygia 
exiftiroarent. 

Neapolitani  Bacchumfub  fpecie  hominis  vel  fenis  ado- 
rabant,illumquediccbant  Ebon.  Haecftt  alia  videanturap. 
Arnob.l.  5.  Liv.  dec  3  1.  j.  &  dec.  1.  1.  7.  Plin  L  13.  c.  U 
Ciccr.orat.in  Rullum  Suetin  Auguft.  Pctrarcb.Epift.famil. 
L  5.  Feft.  Spart.  Had.  Macrob.  Sat.  1.;  1. 

Nfl  MORE5 


frt  M    O    R    E  $ 

MORES  HUJUS  TEMPORIS. 

*  TEapolitaniplenifuntvan*jaaam 
N  nit  infolentes,  &  magniloqui,  adolatows  Vjndifta  val  - 
de  avidi,  intolerabilis  fuperbis ,  impenofi  ,Zelotypi,  dith- 
dcntes,otio  valde  dediti.  Erga  peregrinos  cont.  a  humani  c* 
affabilcsfunt,  illofqac  amore  profequuntur.  Bonaillorum 
varia  oftentatione,in  fpcciera  magnificentiae,  confumunt,  in 
cujusreigratiam  10.  milliarhedarum  Neapoh  numerantur. 

Fceminas  imprimiscx  antiquo  nobili  genere  ortas  magm 
faciunt  ,  fucatastamen,cujusreicumiibi  roaxime  fintcon- 
£c\x ,  amant  iilos  fideiiter,  quorura  amorem  nacta»  funt ,  rei 
domefticajconfervandae  valde  ftudent.  Plebs  tamen  querula 
&  malefadis  obnoxia  eliita  ut  nuilius  rei  magis  quam  f  rau- 
dum  curam  agat,  &  ut  facile  minus  circumfpe&os  decipiat. 

Gayctani  arrois  valde  funt  addicti  &  apti,  quorum  fcemi- 
nx  natura  pulchra»,  fed  fucumamantes,  adeocupide  amon 
vacant,  ut  peregrjnos  non  vereantur  amores.  Capuae  incolae 
fermonis  gravitati  ,fceminae  illorumgioriofseja&antias  ftu- 
dent. 

Nobiicsnon  magis  equos  quam  fceminas  amant,nec  quic- 
quam  adeo  curant,  quam  ut  eleganter  incedant  veftiti,  cor- 
pub  decoro  decentiq;  motu  componunt,eo  fine  ut  placeant, 
illis  quarum  amorem  vcnantur.  Addi&os  efle  Nobiles  varii 
generi*  lufibus ,  fequioriscondicionis » ftudiis  occupari,cer- 
tumeft ,  reliqaiopcras  manuumexercent ,  imprimisaurifa- 
brorum,&  ferici  conficiendi  artem  callent.  Tempore  Qua- 
dragefimali,  Baccbi  Feftum  folenniter  ceiebrant,  in  quo  lar- 
vati,  variifque  veftiumformisinduti.bacchantes  difcurrunt, 
&  vario  jocosexercent.Hujus  fefti  folennitates  vid.ap.Ta- 
lamontitinerar.  l.i. 

In  capiendo  cibo  deiicati  funt,  &  in  conviviis  magnos  fa- 
ciunt  fumptus. 

Quidigniorisfortunaefunt ,  beneloquuntur  Hifpanice: 
materna  vero  illOrumiingua.quaeeft  kalica  valdecorrupta, 
multis  fcatet  verbis  Hifpanicis.  Hi  mores  dcicripti  funt  in 
Phiialeth.  Forcian.  quzeft. 


REGI- 


R   E  G  I   M   E  N. 

pRoeterCurias&  Confiliaquae  Neapoli  funt.de  quibus  fu- 
A  perius  ratta  cft  mcntio^elt  etiamTribunal  five fedes  Pre> 
turae,  ubi  coram  Praetore  coovenitur  ,  partes  convocantur  , 
&  caufsedecernuntur. 

VI.  fuot  ibi  numero  clefti ,  vel  foli ,  vel  una  cum  Juftitia, 
refpeftu  illoruro,qui  edulia  vendunt,fubquibushortulani 
continentur,  &  rebus  certa  pretia  conftituta  funt.  Quade 
caufla  certi  conftituti  funt  officiarii,quorum  curaeid  deman- 
datumeft,utomoiafecundumpretiumconftitutum  vendan* 
tur.  Hoc  ofiiciumplerumqueappeterefoient  multi,8cdi- 
goioribus,antiquifvefamilii*conferrifolet. 

Qualibet  Nobilitatis  fedes  eligit  unum  caput  ad  fervan- 
dum  in  politia  bonum  ordinem  :  &  hiele&i  qui  pretia  ccrta 
rebus  conftkuunt ,  oti  dittum  cft.cum  illis  qui  a  populo  ele- 
cli  funt,adminiftrant  orbts  reditus  Officium  Nobilitatisper 
fex  menfes  tantum,  populi  vero  unum,  velduos  annos,dura- 
re  folet.eo  ufque  ac  Pro-  Regi  vifum  fuerit.  Superiorem  vel 
caput  agnofcunt ,  Regentem  CancellarisB,  velconfiliarium 
ftatus. 

Illorum  locorum  Nobiles,quifcdesvocatur,deftinati  ne- 
gotiis  decidendis,qu2e  illarum  corpus  concernunt,  illa?  fedes 
vocantur  .de  Capuana>de  Nido,  deMontagna,  de  Porto,& 
de  Porta  Nuova,&  quaslibet  harura  familiarum  diftinfta  eft 
a  reliquis  fedibus.  Oeterum  certae  familiae  Nobiles  funt,quas 
feffione  juris  in  iltisfedibusnon  gaudent. 

FAMILIiC  NOBILES  NEAPOLI 
SEDIS  CAPUANiE. 

ACcia  Pacofa,  Aprani. 
BoccaPianola,  Rozzuti»  Bon  coropagni,  Cantelmi,  Ca- 
peci,  Caracciolitdel  LeoneCaraccioli  Rofli,ColonnaiDuci3 
de  Zagarola ,  Crifpani,  Dentici,  Filomarini,  di  Forma ,  Ga- 
leota,  Guindacci,  Ji  Lagni,  della  Leonefla,  Latri,  Loffredi, 
Mariconda  ,  dellaMarra , Mendo/za ,  Principisde  Melito  # 
Morra,  Minutoii,Orfinidi  Bracciano  Pifcicelli,  Protonobi- 
liflirai,  Sconditi,  Scripandi,  di  Silva,  di  Somma,  Tocco  dell' 
Onde,  Tomacclli,  '/urli. 

Noa  FA* 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze. 
CFMAGL.  2.6.152 


T 


<<4  F  AMUI^  NOBltES 

FAMILI^E  EXTINCTiE  EJUS- 
DEM  SEDiS. 

ACciajoli,  Ajofli,  Aquilio  de  Arbufto ,  dell'  Averfana,  Ar- 
cello,  Barefe ,  Carbone ,  Catenei ,  Cofcia  ,  Cappafuntr, 
diFranco,Gagliardi  delnfula,Manfella,Maftaro,  Pandonr, 
Ducis de  Bojano,  Pefce,  Proculo,  Siginulfo,  Tortello  ,  Var 
railo! 

F AMILI^E  NOBILES  SEDIS 
D  E    N  I  D  O. 

A  Cquavivi,  Affiitidi  Mazzeo  d^Avalosd^AzziaduXomea 
**de  Nole ,  Aldemorifco,  Berlingieri,  di  Bologna  Branca- 
ni,Calcanigli,Cantelmi,Capani  Capeci,diCapoa  Caraccioli 
Bianchi,di  Cardine  Carrafa,Cofcia,Dentici  delle  Steile,del- 
le  Doce,  Frezza,  Gaetani,  Gallucci,della  Gatta ,  Gefvaldj, 
Gironi  DucisdOflune.Gonzaghi,  de  don  Ferrant,  Grifoni, 
Gevari ,  Guindacci ,  di  Luna  ,  Milani,  Monfolini,  Montalti, 
Orfini  Ducis  deGravine  Piccolomini ,  Pignatelli,  Ricci,  di 
Sangro,  San  Severini,  Saracini,  Sirfali,  Spina,  Spinelli,  della 
Tolra,  Tomacelli  Vulcani. 

FAMILI^E  EXTINCT^:  EJUS- 
D  E  M   S  E  D  I  S. 

D"  Alagno,  Acerra,Rcccaria,Capuani,  Cardona  Ceutcgl  ia, 
Diazcarlona,  Fonta  nola.  Gallarani  Malafpina  ,  Marra- 
maldi ,  oiricri ,  Palcntana  .  Papirio,  RumboSanframondo, 
Sulpitio,  Toraldi  Viilamarina. 

FAMILI^E  NOBILES  SEDIS 
D  E  MONTAGNE. 

r~*  Apua,  CarmignanisCicirelli,  Coppola  di Coluccio,  Co- 
^ftanzi  M^jorana,  Miraballi.de  Majo  Mufcettola,Pigno- 
ni  Puderici.Ribera  Rocchi,Ro(fi,  Sanfelici,  Sanches  Mar- 
chionis  de  Grottola,  Sorgenti,  Scendardi,  Toledo,  Villani, 
Marchioms  de  la  Polla. 


\ 


N   E  A   P  O   L  Ii  SiS 

FAMILT/E  EXTINCT>E  EJUSDEM  SEDIS. 

A  RcamoniiBajano,Baleftrieri,  Boccatorti,  Cacchiola.Ci- 
*-  *calefe, Cotogno  Cimbro,Cannuto.  EginorFranconi,Fa- 
gilla,Gtntola  Guarracini,Hipanta,Lanzalonga,  Mammoli, 
Mardones.Marogani,Mofcone  Mafchetta,Oricchioni,  Ori- 
glia,Orimini,Pappanfogna,Ponzetti,RoflodelLeone,Scor- 
ciati,Sicola,Soto  Spiccicacafo,Scannacardillo  ,Serignara, 
Siraio,di  Sarno,  diToro,  Trofp,  Verticelle. 

FAMILIjENOBILESSEDIS 
D  E    P  O  R  T  O. 

TVAleflandro  ,  Arcamoni ,  dAnjrelo,  Colonna  dAfcanio, 
•L^Cardona,di  Dura  di  Caeca,diGennarolnfera,  Macedo- 
ni,  Macedoni  di  Majone,  Mele  Origlia  Pagani,  Poppaco- 
da,  Severini,SiramboniTuttavilla,  Venati. 

F AMILIjC  EXT/NCTyCEJUSDEM  SEDIS. 

A  Jofla,AlopaCaftagnoIa  Cocciaconte,  Ferrillo,£regofi, 
Gennari,di  Nicotera,  Gentile,  Landriani,Manaii,Rofa. 

FAMILI^  NOBILES  SEDIS  DE 
PORTA  NOVA. 

AGnefe,Capuani,Coppola,Marchiones  diMiffanello.Co- 
ftanzi,  Gartola,Gonzaga  di  Vefpafiano  ,  Ligoris  Mira- 
balli,  Mocci,  Marmilii,  Sitica  Cardinalis  Altemps. 

FAM  l  L  l  M  EXTINCT  M  EJUS- 
D  E  M   S  E  D  I  S. 

D' Anna  d*Arco Bonifacii,  Borgarelli,  Capafll, Cicari,  Ca- 
puti,  Capella ,  Cafatino  ,  Caftagnola  CardinalisFrangi 
pane,  Gamberella,  Monticello,  Molcbini,  Ollope(ce,dOn- 
raibono  ,Ravignano,  Ronchella,  SannazaroScannaloricc, 
Saffoac,  Tora,  Turtello. 

Nn  3  FA- 


S6f    F  AMILIiE  NOBILES  NEAPOIl 

FAMILIyE  TITULORUM  URBIS  NEAPO- 
LIS  QyjE  NON  GAUDENT  SEDIBUS. 

AJerbi  d*Aragona  MarchionisdelaGrottcrla. 
Afflitti  Ducisde  Barrea  &  Comitis  de  Loreto. 
Aponti  Marchionisde  Goglionefi  de  Padula  &  de  S.  Ange- 

lo. 

Aquini  S  Thomae  &  Comitum  d' Aquino  bodie  Princ.de 

CiftiglionSc  Comit.  de  Martorano. 
ArduinMarchionisde  Sorifo. 
BarionnoviMarChionisde  Cufano. 
Belprati ,  Bernaudi  t  Ducis  de  Bernauda. 
BeltraniComitisde.  Mifagne. 
BertelottiPrincipisde  Caftellaneta. 
Borges  d'AragonaPrincipisde  Squillaci. 
Branci  Marchionis  deMontelcone.  ? 
Buccad^Aragona ,  MarchionesdeMontorio* 
Concubletti  MarchionisaArena. 

David  j  Ducis  de  la  Caftellania  &  Comcs  della  Rocca 

Rainola. 
Francht.Marcbionis  d'Ottaviano. 
Gallj,  MarchionisdeMontefalcone. 
Gambacorti  Marchionisde  Celenza» 
GartinairiConiitis  dc  Caltro.    .  • 

Grimaldi  Ducis  d'Evoli ,  Marchionis  de  la  Pietra  Domini , 

de  Monaco  &  Marchionisde  Campagna. 
Imperiali  MarchionisdOria. 
LanarioComitis  de  Sacco  &  Ducis  &  Carpignaao. 
Marchefi  Marchi  de  Camerota. 
Maftrogiudice  Marchi  de  S.  Mango, 
Medici  Principis  de  Octajono. 
MendozZa  Afarchionis  de  la  Valla^ 
Monte  negri,  Marchidnis  de  Marigliano. 
Monti  Matchion.deCorigiiano  &d'Acaja. 
Orefic?  March-  deSans. 
Pandoni,  Pinelll  Ravafchieri,  Revertera. 
Rofli,  Rufli,  Saneiii,  Sariana,  Silcari.  Prster hasNeapolit. 

titulorurn  familiasingensnumerus  eftBaronum^Equitum, 

qujfedibus  non  gaudcnc 


1*7 

JUDICIUM  DE  REG.  NEAPOLITA* 
NO  ET  RATIO  STATUS  HISPANI 
IN  FIRMANDO  SIBI  REGNO  NEA» 
POLIT.  SECUNDUM  PH.  HONOR. 

n 

TN  hoc Regno » velut! in  corpore  peflirnis  humoribus, tam 
-Ipropriis,  quam  aliunde  accitis,  afTcdo,morbus  tamevafic 
contagiofus,utejus  curatio  propemodum  ad  defperationena 
medicos  adduxerit:certe,inter  tot  rerum  mortaliu  nurandas 
victflitudines, Kegni  Neapolitani  exemplum  vel  primum  te« 
net  locum.ld  ab  initio  varios  femperDominosexpertum  e#. 
Ejus  titulos  Rogerius  primus  ab  Antipapa  Anacleto  accepit» 
poftea  ad  Normanos  devenit,a  Normannisad  SuevosaSueV 
visadGallos  &  ultimumHifpanos,continua  turbarum  ferie, 
de  volutu  cft.  Quapropter  tot  variae  mutationes  magnis  fem- 
per  rebellionibu>  fuerunt  obnoxiae.  Harum  quamvis  varia?, 
ha?  tamenduae  praecipuae  exiftimantur  e{Tecaula?:alteraRe- 
gni  Principum  procerumque  nimia  potentia  atque  auclori- 
tas*.  altera  Regis  eligendi  facultas,  quq  propria  non  elt  ,  fed 
ad  peregrinum  fpeS  abatPrincipem,quo  nemo  magis  muta- 
tionibus  atque  Pontifex  Romanus  obnoxius.tum  obvitae  il- 
liusquam  ut  Pontifex  vixit  brevitatem,tum  ob  diverfitatcm 
ipfius  pontificatus.  Equidcm  cum  raagni  Regni  pars  leroper 
in  poteltateDominorum  naturalium  f  uerit,  atque  ideo  vafaU 
lorumfuoru  opibus  polientium»  animis&  ftudii^feliciusuli 
fint,&  fubditis  adducYius  imperabant,  hodie  populus  quod 
luilla  Nobilitatc*  ptx  Nobilitate  Neapolitana  pluris  eP.imct, 
odio  Barones&  Dominis  alienigenas  profequitur.  Hacfreti 
flducia  Regni  proceres,  farpiflirae  aufl  funt  Regibus  fuis  ob- 
niti,  rainas  intentare  ,  bellum  movcre.  Hac  animorum  pro- 
penlione  Pontifices cornraodeutifciebant,  ut,fl  fortealique 
Regno  vellent  depofitum,novis  fe  rebus  de  fludio  mifcebat, 
odio  in  hunc ,  gratiainillum  propenfi  ,facileillorum  expe- 
Qationi  fatisfacturi,quorum  aftiones  votisdcfiderabant.At- 
que  hinc  peflimo  cuique  in  turbas&  difcordias  maxiraavis. 
Qux  Hifpanicis  artibus  hoc  Regnnm  fibi  firmandi  viam  ape- 
ruitHar  um  illae  fuerunt  praecipue,,  ut  cum  fede  Romana  in- 

N  n  4  tima 


■  i1 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


S6«  JUDICIUM   DE  REGNO 

colcretur  amicitia,&  illi  oranes,qui  in  Regno  potentl*  fama 
inclaruifl'  ntr,attenuarentur&<ieprimerentur.  Huncin  hnt 
cum  pitfcipuishalixPrincipibus  fcedera  aroiciti*  funtimta, 
ur  non  nifi  deftinatidnes  Hifpani  promoverentur.  Cum 
vero  procerum  fatfiones  adhuc  eflent  in  Regpo  mc- 
tuendx ,  illos  variis  artibus  fibi  conciliavit ,  impnmis  orhcia 
aulica  huic  vel  altedoff^endo ,  publici  rerum  adminittra- 
tio>e  vel  fibi  retemf,vd  fub  conditione  reftntta  ahis  rant  - 
fime  concetfa.  i.  Sufpe^os  &  adverfarios  acriter  perfeque- 
batur ,  &  adverfus  officiales&  gubernatores  nullam  proce- 
rumcontumaciamddmifn.  Horumprimo  Vafallorum  be- 
nevolentiam  fibi  acquifivit ,  altero,  nonperrailit  utpopuli 
poientia  ullorum  auftoritati&  exiftimationinocercpotlit. 
»e  veroautemtantum  procerum  partes  fuas  faciat ,  etiam 
popularem  gratiam  aucupatur.  Populo  fiquidem  in  caufli* 
juilitiT  palam  favet,atque  uti  Nobilitatem  bonorum  obla- 
tionibusf  qui  tamen  ipfam  Nobilitatem  &illius  opes  ex- 
hauriunr ,  dum  ad  hosmajoresaccefTionesfibisereparant  & 
roagnifice  vivunt  ,fequeita  potcftate  aliquid  tentandi  pri- 
vant  jitapopulum  publico  cauflarum  juftitiae  favore ,  eo 
adducit,ut  graviflimas  extorfiones,  quibus  indies  premutur* 
patienter  ferant.  Adeo  ut  in  magnis  difcordiis  Rex  jam  nihil 
habeat  quodmetuat ,  cum  vana  fine  viribusirafit ,  neque 
Proceres  peregrina  auxilia  propter  Italise  itatum  expetere 
poflunt.IgiturconjuncYiocumfede  Romana  &cseterisJta- 
liaePrincipibus,  &  fubditorum  fere  omnium  extenuatio, 
antidota  velut  fuerunf,  quibus  hoc  Regnuro  a  belli  tam  ex- 
terni  quam  interni  veneno  confervatum  eft. 

Enimveroquamvisfibi  Rex  Hifpania;  his  mediis  firraum 
pace  Regnum  opinionc  firmaflet ,  attamen  Hifpanicorum 
miniftrorum  (  quibus  folis  fidit )  infolentia  &  iraprobis  mo- 
ribus  ,  quibusnullae  fubditorum  etiamampliflimae  opes  fatis 
efle  poflunt ,  effe&um  ,  ut  Regnum  funditus  everfum  &  dc- 
lblatum  videatur  :  adcuiusiuteritum  etiam  duoaliamala^ 
miliiu  barbaries,& graviflima?  impofitiones,  acceflerunt,  St* 
prxter  illa,  tribunalium  iniquitas,  latrociniorum  frequentia, 
piratarum  fevitia,rapina  &  petulantia  &  fuperbia  miniftro. 
rum.  Quapropter  non  iniquequeritur  Regnum  Neapolita- 
num  apud  Pietra  del  Paragone ,  quod  compedibus  &  catc- 
r-is  miferriaie  adftriclum  fit,ex  quibus  quodfiliberam  extra. 

herc 


N    E    A   P   O   t  I   T   A    N   O.  j„ 

foS  R.CgnUm  Neapolitanum  tam  durlter  ab  Hi- 

fpan,-  habeatur.cleganterfupradirtusauaorin  primocan 
QN:V        ^'-^expreffit,  nimirumc  m  eZ; 
NcrpohU0U>  Mm  reruS>,nconftans.&  feditiofus  effet  u?nec 
ephippium  ncctranum  pati  oatkt    A-  fw    j     '„  nec 

fpanoruu,  pcrvcn.rct   qui  ipifcompedescircumdarent^ & 
tame  verber.bufqueobfequentiorem  redderenr  frnft  ;• 
rum-proUlo  mikricordiLntcrvcnkme        'f  UftMalj0- 

MORES  VETERUM.SICULORUM. 

pRimi  habitatores  Sicilia;  Cyclopes  fuerunt,  quorum  mo- 

™'  ",UPO  •  ,.!S  COSniti  f  «enint.qui  lufc»  &SS 
Cjrdopc*.  Et  ant.qu,  iio.  vocabant  iracundos,  crudete?  2 
mn.humamtatc  exutos.  Hinullum  terrscuhficxercebant 
quod  tellu.  lua  fponte  frnmcnti  &  vini  fcrax  eflct.  c£vSu 
tUMnterfem.Uo.mftituebant.  fed  ioca»erobterr«ddS" 
fcentes ,  impenum  ,n  uxores  &  liberos  fuos  exerceban  t£ 
quov|vebant,pecoripalcendo  vacabant.cujus  lafte,  carne 
oc  cafeo  velcebantur,  » 

Cscerum  Siculi  fubt.les,dirfidentes  &  fufpicacesfuerunt 
tum  patiente^obriOaboribus  addifti.in  negotiis  SEJ 
pubhcus,  quam  pr,?ti>,lepidi.  Primi  comoTdiarura  f£  jt 
inventores  dchcati,  lk*k  dedfti,  ferculorum  varictatem  a 
raantes,hngua:  Grxcx  inventores  dicuntur  Vetcres  illos  vo" 
caruntbommes  trium  linguarum.quod  Grecam,Siculam  & 
Pumcam  hnguam  loquercntur.  Menfes  dicfquc  fuos  more 
Grascorum  numerabant.  1 

Cura  triumphum  de  fuis  hoftibus  agerent,  Viftorcg  equis 
venebantur.iaureo  ferto  coronati,captivos  tonfos  ducebant 
imperatorcs  Rornani,portea  Grajci,ulcimis  temporibus  il ' 
lam  tenueram,uiqucad  tcmpus  Iraperatoris  Nicephori  ubi 
coacta  ruit  Saraccnorura  Imperium  coraiter  obfervarc  ' 

.Sacra  Cereridc  Proferpinxfaciebancdiverfis  anni  tem- 
ponbus,in  quorum  honoremdecem  dicsfolenniter  feftivos 
ob.ervabant, 

Nn  t  Com- 


"  Communis  ferebat"  rm°o,quodf yracuf* 1^»™°^°;"; 
Uum  producerent,  cum  ad  bonam  mentem  fe  darent,&  con- 
romnium  fceleftiflimos  ,  curn  malis  aftion.bu.  an.mum 
appl.carent.  Voluptatibus  &  delit.is  valdc  fuerunt  ded.t  • 

Farainisillorura  permiffum  non  erat ,  ut  aurum ,  orna 
raenti  loco  portarent.neque  tunicas  pu. pura  tu.a «s.  N ieque 
de noftu  fceminis ambulare  licitum  erat ,  mfi  fulpecl*  adul- 

opibus pr*ftaret,  more tamen fuo d.cerent ,  quod ne deci- 
mam  partem  divitiarum  Syracufanarum  pofl.deret. .  > 

Habuerunt  antiquitus  Syracufan,  veram  Rempub.  ex 
optimatumregiminecorapofitara,  obrenta  vero i  de  Atbe 
nienfibus  viftoria  mutatusfuitftatusAr.ftocrat.cus.n  popu- 
larem ,  faaufqueilloruro  Magiftratus  eft  annuus 

Diaum  de  illis.  quod  tara  fumptuofi  effent  sdificatores, 
ac  fi  in  ajternum  vivere  vellent  ,&tam  lauto  apparatu con- 
viviainflituerent,quafi  jamjam  moritun.  Qua: 
rum  moribus  modb  funt  expofita.aliaque  plura ,  viden  pol- 
funtapudThucyd.W.  i.c.Strab.tf.Gell.l.  .5  c.i.Eu.yp. 
Syclop.  Plin.  1  7.c.56.Cicer.Orat.  in  Verrera.  c  4-Sol.n. 
Polie  c.  11.  Atbe.l.  ii.Solin.  Polih.  Athen.  1.  iz  Diodor. 
Sicufl.«.Apul.Cic.Orat  4.  in  Verrem.  Plut.  T.mol  Juft. 
I  4.  Diod.l.  11.  Juft.l-25.Liv.Dec,  3.Diod.l.  5.Plut.  Uion. 
Strabo.  1.6.  Herod.  1. 7-&c. 

MORES  HUJUS  TEMPORIS. 

Olculorummaximapars  fubtili  pollet  ingenio  ,  inventio- 
Onumabundat,  naturali  facundia  funt  pra?diti ,  taceti ,  at 
vero  contra  loquaces ,  fulpicaces ,  invidi ,  v.nd.aa:  cup.d. , 
semuli.magniadulatores  ,  propriicommodi magi-  quam 
publici  ftudiofi ,  perfidi ,  inconftantes  ,ad  omn.a  fcelera  pa- 
trandafaciles ,  diff.mulatores,  amicitiarr.  fimulunt  ut  cora- 
modiusirxfuailitent.otioaddiai,  honorum  &  gloriain 
exceiVu  cupidi ,  ardeliones  &  difcordiam  amantes. 

Obfervatum  quoque  eft  inillis,  quodmagis  fint  callidi 
nuamprudentcs,  magnis  fubtiles ,  quam  ereai ,  novarum 
rerum  valde  ftudiofi.mandata  libenter  exequuntur ,  juft.t.a: 
parent,  obfequiis  in  Principera  prompti,  prirao  amicitiac 
fervorimaximeaddiai.  Naturaillorumita  coroparata  elt, 


\ 


/ 


S   I  C  U  t  O  R   M,  J?r 

ut  ad  duo  extremaimpingant ,  quod  vel  nimiumtimidivei 
nimium  hnt  audaces. 

In  propriis  fuis  ncgotiis  timidi  funt  ,  quod  fui  pri vari  cora  - 
modi  iohcitam  agant  curam.  Ita  tamen  alacres  in  aliis  pera 
gendis ,  ac  fi  ea  propter  nati  efTent.  Adhaec  audacia  infieni 
pollent ,  Ubertatis  fus  ftudiofiflimi,  Natura  funt  inertes  & 
lucrum  peregrinis  facileconcedunt.  Choreas  itrophiolo 'ta  - 
aoagant,nefcerainae  manurn  contrectent.  Suntquidem 
Equeftris  dTgnitatis,SteIte  de  Meflina,  qui  fefta  folennia  die 
Tnum  ^egum  celebrant,  quse  confenfu  Regis  funt  introdu  - 
cta ,  &  in  urbibusftati>  tcmporibus  fervaridebent .  cymr*»r 
tamineequeftri&pcdeftri.  cr" 
^  Habitu  Italorum  utuntur  ,  pari  ratione  ficat  reliqui  Itali 
viventes,&  ipfi  ruricola?  fplendidius  pro conditione ince- 
aunt ,  quod  ferici  copiam  habeant ,  Italice  quidem  fed  du- 
nterloquuntur. 

MorisapudiIIoscrat,benediaionc  Defponfatos  imper- 
tire,&  illosdomi  defponfarc:fepiusautem  noncitius quam 
ad  hora m  mortis ,  matrimbnio  jungebantur :  defponfati  fo. 
lennicum  pompa  per  plateasequis  vehebantur  ;  quimos 
rhedisintroduQisexolevit.  Hodie,  quamprimum  articuli 
fponfaliorum  utrimqac  furit  fubfcripti ,  fponfus  fponfam  li- 
bcrcfaiutatomit.In  nuptiisrufticorum ,  multi  conveniunt 
conviv*&  ftrenue  choreas  ducunt.  Carneafll,  &  oryza1 
libendas  vefcuntar.  * 

TemporccumilloramRegesin  Palerma  fubfifterent,boc 
in  ipforum  obitu  utebatur  moru  ut  per  triduu  lugubri  vefti- 
ru  inddti  incederent  ;  fceminac  vero  pafliscrinibus&  facco 
tecle  cum  magno  fervorum  traOu  plateas  ululatu  reple- 
bant ,  &  lugubres  mifcebant  cantilenas. 

Cam  funus  exequerentur,  parentes  demortui ,  nigro  ve- 
ftituinduti,  proccdebant ;  hodie  verodomi  manent  :  ubi 
autem  quis  Nobilis  deceflit »  certos  habent  qui  ad  folennia 
f  unebria  Nobiles  invitant.  Pra»ter  familiam  domus ,  multi 
pauperam,  qui  nigrohabiru  veftiti ,  defun&um  fequuntur 
Cnm  facibuspoft  terga  habebant  alios  equis  infidentes  cum 
armis&flgnis,quicIamores  cierc  (olebant  :  Verum  hodie 
hic  mosexpiravit.  Hos  Siculorum  moret  conlignarunt  Po- 
feacchilfol.  I.  i.  HugoFalc.  Hift.  Sic.  Boter ,  in  Relat.Te» 
foro  Polit.  Baoa,  Figl.  Hiftor.  della  Skil. 

R  £« 


x  IEG1HER  POIIT. 


RELIGIO  SICULORUM. 

TNcotehuiusinfulz  profitcnturRcligionem  RomanoCa- 
iSotam. Habeoturi ibi  patresioquifitores.qunpfam  fedu- 
lo  tuentur:  lllorum  jurifdiaio  fanaumyocatur  oancumjqu 
ufu  compertum  habent ,  Hifpano  Reg.  max.me  placere ,  fi 

Meffina  &  Montreal.  Infula  de  Palerma  fuppofjfos  offioo 
hab  Epifcopos  de  Mazare.Girgenti  &  Make.ll  e  de  Mef- 
fina  EpiLpos  de  Cef  aledi.Patti.  S.Marc.  &  .nfulam  de  Lj- 
oari  Ule de  MontrealiUos  de  Sarragoca &  de Caiana.  UW- 
mum .  Archiepifcopus  de  Meffina  fupremus  Siuha:  Rettor 
t-H  uti  etiam  Calabriae.  „•    •    ,  , 

U  niverfa  SidliaG»»  Religioni  addiftoa  habet  permul- 
tos  aui  fc  a Mauritanis  vindicarunt.Templa  ibi  quaedam  na- 
bent.imprimis  in  Mtffina,ubi  fub  tutela  Regis  Hitpanis  ac- 
quiefcunt.Vid.  de  hisTeforo  Polit.  U.  Buoufig.  hift.de  bi- 
cil.  CrufiTurcogrsc.1.8.  Annales  Suevil.12. 

REGIMEN  POLITICUM. 

REx  Hifpanise  tam  Spiritualem  quam  temporalemfut  vo- 
cant)  Sicilise fe  dedit  Dominum  ,  ita  ut,  ii  quidamex  5a- 
cerdotibusad  Papamrecurrant>fufpendii  pcena  pkctanrur, 
Qua  de  re  XI  Baronii  tomus  tam  Neapoli ,  quam  m  Siciha , 
Nobilibus  fub pcena  tranfportationis ,  aliislub  pcenatnrc- 
mium  ipterdiftus  eft.  Supplices  verolibelli,  qui  judicibus 
inquifitionum  exhibcntur,  incipiunt  a  verbis.  Be«tftmoP*- 
quo  nomine  tam  Pontificem,  quam  Regem  mteUectum 

volunt.  .„  *   •  r«. 

Ad  hoc  judicium  a  Regeelefti  Epifcopi  vocantur.Scnpiit 
F.aronius  contra  hanc  Spiritualem  monarchiam,  &  afhrmat, 
quod  Bulla,  quam  primo  Rcgi  Neapolitano  &  Sicilia;  Roge- 
tlo  donatam  afferunt,  falfa  &  fuppoiititia  fit. 

Imperiumibi  Pro  Rex  habet,  qui  fe  vocat  Praefectum 
Generalem  Infulae.  Reliqui  magni  Rcgis  miniftri  funt,  roa- 
^nusArchitaUiTus,  magnus  Conneftabilis ,  naagnus  Can- 
*  cclla- 


SXCUZ.ORUM.-  )7I 
fellarius,  rnagnus  Stabuli  Praefeflus  ,  raagnus  Thcfauro 
Praefe&us,  &  Confervator,  magifter  Portuum  :  Proto- 
notarius  ,  Magifter  Secretus  &  Magifter  juratus ,  qui  omncs 
confilium  Regium  ingrediuntur,  Prater  ultimum.Hoccon- 
filium  Regale ,  etiam  facrum  vocatur  t  quod  de  Rebus  ma- 
ximi  momenti  convocari  folet ,  quando  magna  curia  in 
fufpicionemincurrit»  velcum  ProRex  negotium  aJiquod 
magni  periculi  fufcipit ,  quod  illorura  officii  fit ,  adoccafio- 
nes  belli  intendere- 

Tres  magnae  fupremae  funt  in  Sicilia  fedes ,  qua?  omnia  ibi 
eornple&antur  negotia:  nimirum ,  magna  cur,*}  s*cr*  con. 

fciinUay  6C  Patrimomum  five  Dominmm.  Magna  CUria  COn.. 

ftatex  Prrefide& VI.  judicibus ,civillbustribus,  tribuscri- 
roinalibus.  Adhaec  ibi  eft  Advocatusflfcalis ,  cum  tribus  Pro- 
curatoribus  Fifci  qui  negotia  expediont.MagiftenNotarius, 
tres  Secretarii  Referendarii,  Sollickator  Fifci ,  Advocatu?, 
&  Procurator  paoperum. 

Praefes  &  Advocatus  Rcgis  plerumque  ad  vitam  hisfun. 
gunturofficiis ,  &judicesungulis  bienniismutarifolent.ad 
rinero  primianni,  illi,quicivilesfuerunt,  fluntcriminales - 
&  contra  criminales,  evaduntciviles. 

Sacra  confcientia,  quae  notat  fedem  appellationum,  con  • 
ftatexRegente  vel  Praefide  ad  vitam  &  ex  2.  judicibus 
biennalibus. 

Dominium  vel  Patrimonium  habet  Prsefidem,  &  fcx  ma  - 
giftrosrationum,  tres  Do&ores,  &  tres  ah\*>  Prote&ores 
Patrimonii  RegaHs ,  Advocati  Fifciejufdem  ,  Protefrorea 
&  SollicitatorifcFifci.Hsec  fedes  rationes  omniuraRegis  re- 
dituum  obfervare  tenetur 

CauiTaejuftitisepariter  traclari  folent  per  illos,  qui  a  Pro- 
Rege  poteftatem  habent  illas  tra&andi,  praTcrtim  in  rebua 
Criminalibus.Qni  hanc  exercent  jurifdiclionem,vocati  funt 
Pnefe&i  armorum.  Hi  Prsefecli  triplicisfuntconditionis : 
Primi  horum  B  mnitos  jperfequuntur,  numero^.  funt ,  cum 
cqueftri  paucomilite.  lecundifunt,  quosad  tempus  Pro. 
Jtex  conftrtuit,  ad  nonnulla  crimina  punienda  2  Cum  Pro- 
Rexunumex  Dominiomittit,&  ut  exequi  poflit  mandata 
ipfi  poteftatem  dat  Capitanei  armorum. 

Stradigode  Meftina  fecundusa  Pro  Rege,  dignitateeft, 
ita  uc  ipfum  titulo  lUuftriflimi  impertUt.  Cur/a  /tegalis  illi 

folvic 


„.  JBGIMEH  POtlT. 

olvitpro  30.  Haftaus-qui  cuftodesilliusfuntlsLocumte* 
SSJvL  Stradigo^gnofcit    qui h .  Meffi &»J 
anrtoritatc deeit.  IncuriaStradigonahO.  iuntjucl  ces,  m 
S£mJSG5§.  &ucsLatini1  vcrumhodic-iolum  tres 

fUnp^terdiaos  Magiftratus  etiam  curia  Syndicorum  eft 
veiiuratorumMeffina?:  HiSenatores  6.  funt  numero  Eft& 
Sc  Rdpub.  caputquoddamStradigodiaum,  Legibus 
reaum  pra:fentibus  3  judicib.  &  6.  Senatonbus,  ex  quibus 
funM  Nobiles&23  Civesde  Meflina.  Auaoritasjurato. 
r«m ,  vel  Senatorum  illorum  ingenseft ,  tamen  dc  niiHa 
refincconfiiiodecernunt  ,  Utconfulta  effeaum  fuumfor- 
tiantur ,  oronium  opus  eft  fuffragio.  Poteftatem  habent  eii. 
Gere  Gubernatorcm>vel  magiftrum  rei  tormentariae  &  alios 
officiarios.(^aliquifqueindutusfit  habitu,  vid.  ap.  Pierra 
dAvityinSicii.p.561.  . 

QusinMeffinaConfulum  funt  officia,  partim  Nob,li- 
bus/partimcivibusconferri  foient.  Hijuflitiam  llhsadmi- 
niftrant,qui  mercaturam  cxerccnt.  Prjetor,qui  ibi  cft,in  re* 
preflalias  anirnadvertit.  Adbaec  2.  funt  in  Sicilia  Praereai , 
quorum  tamcn  auaoritas  eadem  non  eft;  quidam  parvarura 
rationcm,  aiiilignorumfylvarumquecuramgerunt.  ^ 

Magifter  monetae  in  Meflina  ,  jurifdiaione  feperata  gau- 
det ,  &  totum  Rcgnum  pervadcndi  habet  poteftatem ,  ut 
cognofcat»  bona  ne  fit  moneta»  nec  ne.  ^ 

In  Palerma,Praetoreft  prorebus  Civilibus,&  Capitaneus 
pro  criminalibus.  Reliquorum  minora  officia  hic  tacemus. 
Nunc  dc  Parlamento  Siciliae  quaedam  dicenda  funt:  Hoc in- 
fignipolletauaoritate,  ita  ut  Pro-Rex  nuUumgratuitum 
donum  accipcre  poflk,neque  ullam.de  novo  rem  conftitue- 
re.qure  Publicum  conccrnat ,  fine  univerfi  Regni  conlenfu, 
qui  per  Parlamentum  dari  folet.lllud  ex  tripfici  forte  homi- 
num  coalefcit,&  dicuntur  Siculis  triaRegni  Brachia,funtque 
omnes  Praefules  tam  grandes  quam  parvi,quos  vocant  bra- 
chia  Ecclefiaftica  ,omnes  Barones  &  Domini  vocantur  bra* 
cbia  militaria,&  omnes  reliqui  a  Rcge,  brachia  doroinii:  cu* 
jusiibet  officiumeft  mittere  Procuratorem. 

Rro-Rex  hos  omnes  per  literasconvocat,ut  fe  ad  certum 
tempus  &  locum  vocati  fiftant :  modnm  vota  ferendi  habes 
apud  Pierre  d'Avity  p.562.  1.3, 

Sunt 


S  I  C  .V  L  O  R  U  M.  Vf 
Suntquajdam  familiaequaelibertatem  habentintrandiPar- 
lameniumSiciliae.  Praecipuiex  his  funt  illi  de  VintimhWia 
cumtituloPrinapum  ,  de  Aragonia,  cumticulis  Ducis  & 
Principis .  de  Bolonia ,  Coroites  de  Santapan ,  Barrefa ,  & 
Moncada,  cum  titulo  Princip.  de  Brancifort.cum  titulo  Du- 
cis  Spatafora  Marchionis ,  illa  dc  Jopolo ,  familisede  Viati- 
mtghe  Comit.  de  Nafo  de  Bofco ,  cum  tituL  Ducis ,  Lancia 
cum  tituloPrincipis  Migliaccio&  Ceiefte  Marchion. 

HojuslnfulaeDomini,diaibrachiummilitare,  obfrrifti 
funt  proprii*  expenfj^  Regi  fervitia  praeftare,pro  defenfione 
Inlul*,  cumcertonumeroexpeditorum  equitum  ,procu- 
juslibetcoodirione&  tenore  Privilegiorum.  Hi  verofunt 
Principes  de  Butera,Caftel  Vetrano.Petra  Precia,Paterno 
CaftelBuono.dellaTrabia  ,&  deCaftiglion,Duces  de  Vi- 
bone,Tcrracnovae.&c.Marchionesde  Geraci,  Lecodia 
Giulana,ManncoAvalo,Francc^Fonte,Jarratana,  de  la 
Sambuca,FavaraRoccelia,  de  Monte  Maggioredela  Li- 
mina  &  de  Spaccafurna,  praecer  quos  1 4.funt  Comites,unue 
ViceComes  &  48  Barones. 

Brachia  Exclcliaftica  continentArchiepifcopo<&Epifco- 
pos,  Archimandritamvelpraecipuum  Abbatcra  Meflina»  & 


-  ...r«.wl/MMiu  nvwwu  xviciiina;  cx 

rtiosyo.  Abbates,Cappcllanum  Regium  S.  Luca?  Reftorem 
a  &  4-divitcs  Priores.Quae  ex  fupradiftis  quilibet 


deMagion_, 

habet  dominiaapud  ,  eund.  vid.  Ant.  in  Sicil. 

BrachiumDorainii  confiftitinMeffina,Palerma,  Cantana, 
Troina,Saragoca,  Girgcnti  ,Patti  Cefala,  Marzare,Trapa~ 
ni.  Xaca,  Noto,Calatagirone,Thermim\  Marfale ,  Leonti- 
ni.  Naxo,  Caftrogiovanni,Nicofie, Leocate,  Polizzi,Taor- 
mine,  Ploccio ,  CallattalTibetta,  Randazzo ,  Mene ,  Argira 
Bjdino ,  Monte  S.  Julian.Salerni,  Corleone,  Miftretta,  Cap- 
pizi,  Augufta  ,  Caftro  reale  Melazzo,  S.  Luce,  Sutera, 
Rametto ,  Caftronuo vo ,  Giaci ,  &  Mela  de Taormina.  ' 

DIVITLE  ET  VIRES  SICILLE. 

REx  Hifpania»  cx  hac  infula  plus  quam  millionem  au- 
reorum  ut  plurimum  percipit ,  tam  ex  tritico  cjuam  fa- 
rina,  qusein  MefTina,  Palerma&aliis  locis  invenitur.  Ex 
confifcationibus,  venditionibus  Feudorurni  impofitioni- 

bus 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


J?«  DIVITI£   ET  VIHS 

bus  pro  sedificatione  pontium  &  fortalitiorum  i  repara- 
tion/viarum,  &  rerum  aliarum  f  ingentem  pcci.n«  vi? 
S^pr^h^c  etiam  a  Parlamento ,  ft  ftatibu*  R  gnu 

fanim,  qu* in  folutionibus  ,  pro  Pro  Re  g.som.io,  M  jo- 
rum  minlarorum ,  fuftentatione  Equeftris  mil.tue ,  ftatiODl- 
buSum  ,triremiumftruaura  debitorum  amgnatorum 
com^enfationc  ,  aliifquc  confiftunt  ,  rcdituum  rationes 

CX£ivY^ 

t0pro^  mcrcatum  fingulisannis  in  Meffina  nun- 
dins  habentur,ad  quas  totius  fereEurops  incols  confluunt: 
adeo.utopiniofit,  quod,  praeterahasres.bi  venab  - 
rcrrrini ,  pro  millione coronatornro, mcrccs evehant .  Ritus, 
qui  hisinnundinis  obfervarifolent ,  vid.  ap.  Pierred  Avuy, 

P*Prxterfericam  &  frumentum.  SicUiaquoque  faccharum 
praiftat,  &  quae  faccharo  condi  folent ,  tum  cafeos ,  nuces, 
oleum  ,nitrum ,  tergora. 

Marchiode  Pefcare,  cum  Pro.RexSicih*effet ,  calcu- 
lum  omnium  inhac  infula  hominum,  qui  ad  arma  tam  eq  e- 
ftr^quampedeftrismilitifleidoneieftentjubduxir,  excepta 
Meflina  &  Palerma  (quarum  una  60.  milha  altera  no. 
miUiababerepoteft)  deincompertum  eft ,  quod  rettantes 
i9i*9  foci  i6i525#hominespartiuro,i6oo.  equeitris  ordi- 
nis&  9000.  pedeftusmUitiacadnumerummiUiomshomi- 

num  afcendant.  t 

Atvero,fecundumrecentiorum  rclationem ,  conltituta 
cft  militia  X.  miilium  pediium  &  1500.  cquitum  ,  quorum 
tamennumerusadi7o6.  accrcvit.  His  Dominiejus  Regni 
obftriftifuntaddcre,pol"centeitaoccalione,  $206.  m.htes. 
Tempore  belli  Maltenlis  Don  Garcia  de  Toledo ,  tefte  Bo- 
teroinrelation  congregavit  3000  &  fupra,  equitum,  &  X. 
miliia  peditum.  Verum  vix  credibileeft,  quod  in  hac  Infula, 
fentiente  CrufioTurcogr.  1.2.  reperiri  liceat  80.  millia  fclo- 
petarioruro,  &  50.  millia  cquitum  ,  qui  intra  fpatium  24.  ho» 
Tarum  cogi  poilent ,  &  quod  in  Paierma  3S.  millia  peditum, 
&  X.  miliiacquitum  rcperiri  debeant. 

Quod 


S   I   C   I   L   I    M.  $Jf 

Quod  reliquos,  fpeftat  militcs,  habct  Pro-Rex  pro  cufto  - 
dia  iua  plerumq;2oo.  Hifpanos,  praeter  quoscottidie  25°o. 
in  ftationibus  funt  pro  Regni  defenfione.  Semperetiam  pa- 
rataen.  habentur  triremes ,  quibusGeneralis  praeeft  Don 
Garcia  de  Toledo.  Hodie  accurata  cura  obfervantur  Meflj- 
na ,  Augufta  ,Sarragoca ,  Trapani,  Catarea,  Lcntini  &  Mi- 
lazzo,  quae  vclut  firmo  robore  Regionem  muniunt. 


A.D. 
1 110. 

1166. 
1186 
118$. 
1195. 

1198. 

1150. 

1254- 

1255. 

I285 
I3OP. 

»343 


REGES  UTRIUSQUE  SICILIifc 
SECUND.  ONU  FR.  PANVIN. 

1.  "n  Ogerus ,  Rogerii,  F.Tancredi  N.  natus  ab  A- 

■Ev    nacleto  1.  regnavit  2 1.  ann.  menf.  5 . 
i.  Guilielmus  Malus,  Rogerii  F.  regnavit  ann.  JHIL 
menf.  3. 

3 .  Gulielmus  II.  Bonus,Gulielmi  mali  F.  regnavit  an- 
noXX. 

,4*  Tancredus,  Rogerii  Ducis  Calabrise  F.regnavit 
ann.  IX. 

5.  RogeriusII:  Tancredi  F.  vivente  Patrc,Rex  crea- 

tus,  regnavit  cum  eo  ann.  IX.  fere. 
tf.Gulielmus  IH.Tancredi  F.regnavfcaliquotmenf. 

7.  Imper.Caef.Henricus  VI.Frederici  Ahenobardi  F. 

regnavitann.4, 

8.  Imper.  Caef.  FridericusII.  Rogerius,  Aug.Hcnr. 

VI.  F.  regnavit  ann.LH. 

9.  ChunradusRex  Roman  j  Fridcrici2.fil.rcgnavie 

ann.lll. 

Interregnum  unius.  anni»  menfiumque  aliquot. 
icManfredus  Frideric. II.  nothus,  regnavit  an.  XL. 
1  i.Carol.  Ludov.  IX.  Franc.  R.  F.  exComite  Provin- 

vincise  &  Andegavenf.  XI.  Rex  regnavit  ann. 

XIX.menf.6 
1  t.Caroli  F.  rcgnavit  ann.  XXIV.  menf.3. 
1  j.RobertusCarol.  II.  Fil.  rcgnavit  anno  X X 1 1 1. 

menf.  8. 

14.  Joanna  Rcgina  Car.F.  regnavit  anno.XXXVIIL 

mcnf.  7-  ,f.         ^  „ 

15.  Andrea8,Caroli  MartdliHung.Rog:  F.  cumuxo- 

re  loannar.cgn.  ann.i  u  Menl.8. 
J  Oo  »3*7* 


J7t  REGES   UTRIUS  QJ3  E 

1 347.  i6.Ludovicus ,  ex  Principe  Tarentino ,  fecundus  Jcr 
annfe  maritus  regn.  ann.  cum  illa  Xi  V.  menl.  9* 

1 3  48.  i7.Ludovicus  II.  Rex  Hungar.  Caroli  Mortelli  F.  re- 
gnavitcontrajoannam  annosV. 

1381.  i3.Carol.lII.  deDyrrhacioLudoviciDucisDyrrhacn 
F.  regnavit  an.  IV.  menf.8. 

REGES  NEAPOLITANI  VEL  SICI- 
LUE  CIS  FARU  M. 

1386.  19. t  AdiflausCarol.III.  F.  regnavk  annos  XXVIII. 

■L»    menf.  5. 
1 4 1 4. 20.  Joanna  II.  Socer  Ladiflai  regnavit  annos  XX. 

REGES  SICILI.E  CIS  F  ARUM, 
ANDEGA  VENSES. 

LUdoviCus  Valefius  Joann  Franc.  R.F.  Dux  An- 
degavenf  adoptatu.s  a  Joanna  1.  regnavit  poft 
illius  mortemtiiulo  tenusann.  1 1.  menf.  11. 
J384.  ip.LudovicusII.  Ludov.F. 

io.LudovicusI/1.  Ludov.II.  F. 
I434.     Renatus,  Ludov  11.  F.  regnavit  in  fchifmate  con- 
tra  Alfonfum  annosXLV/. 
22-Ludov.  XI.  Rex  Francor.  Cafol.  VII.  F. 
1483.  2  5  Carol.  VIII.  Franc.  R.  Ludovic  XI.  F.  regnavk 
annosXIV. 

i^.Ludov.  XII.  Franc.  R.  regnavit  annos  XVII. 
J5  4-  2^.Franc.Valefius,  Franc.  R.  regnavitannos XXXIII. 
1 547- 16  Henric.  II. Valef.Franc.F.Franc.R.regnavit  an.XI. 

REGES  SICILIiE  UTRIUSQUE, 
ARR  AGONENSES. 

1434. 11  -  A  Lphonfus  R.  Arragon.  adoptatus  a  Joanna  2. 
poft iliius mortem  regnavit  an.  XXXV. 
2  2-Ferdinandus  Alphonfi  F.  nothua  regnav.  annos 
XXV.menf.Vt 

1454« 


S   t   C   I  t,  I   JE.  f7f 
M^4-  23.  Alphonf.  II.Ferd  F.  rcgnavit  ann.I.&  ctles aliquoti 
1495-  t4.FcrdtII.F.regnav.  mcnf.lX.aliasannum  i.m.V. 
1496.  25.  FredericusAlphonfi  I.  F.  regnav.  annos  VII.  aliad 

ann.  plus  miuus  V.  regnoexutus  ia  Galliam 

profugus  ibidicm  obiit. 
1501.  2<J.Ferdinandus  Rex  Catholicus  Hifpan.ann.  XV* 
1515.  17.  Imperat.  Carol.  V.  Aug. 
1556.  28.Philippus  Carol  V.  F. 

VETERES  SARDORUM  MORES. 

tJIobftinatis  erant  animis,mortero  contemnebant,mentefe 
-Mliorum  omni  cultura  crant  vacuae.  Hujus  inlula?  habita- 
tores  habitum  purpureum  amabant,  ex  qua  purpura  magri5 
faciebant  pecuniam.  Habebant  Lcgem  ,  qua  obfti ifti  eraut 
liberi  fenio  confcftosparentcs  baculointerficere)&  dein  hu- 
mare;  quod  exiftimarent,decrepitam ,  &  viribus  confcclarn 
fenectutem,  in  varios  errores proclivem  elTe.  Utcbantur  le- 
ge,  qua  juffi  eran^jnire  otiofos,  ita  ut,  fi  quisotiofus  eflet 
opui  haberet  rationern  aclionum  fuarum  reddere*  &  often- 
dere  unde  vivcrct. 

HODIERNI  SARDORUM  MORES. 

S"Ardi  utplurimum  fufci  funt,robufti,  laboribusapti,  acce- 
pti,humani  extcris,invicem  concordes,&  fecunduro  natu> 
fam  viventes.  Ducerc  choreas,  poculis  vacare,  in  Feftis  die- 
busconfueverunt  Cibofimplicicontentifunt,&  aqusc  pbtus 
fitientibus  fatiseft.Olim  peculiariutcbanturlingua,aliorun1 
vero  imperio  fubjecli  a  prifca  loquendi  confuetudine  mul- 
turo  dcflexerunt.Alioetiam  plane  roodo  urbani,&  ruricolae 
loquontur.  Diale&us  divetfitas  ex  oratione  dominica,  quac 
urbanit  cum  rufticis  communis  eft,  patere  poteft.  Qui  in  ur- 
bibus  funt,  ita  orant  1 

Pare  noslre  ohe  fes  en  /ors  cels ,  Sia  Sancttficat  lo  noni 
teu  :  Vonga  lo  regne  teu:  Fafa  fe  la  volunta  tua  axtcom  ett 
la  terra.  Lo  pa  nofire  cottda  dona  d  nosaltreshus  \  tdexia 
#t  nos  altres  los  deutes  noftres,  axtocom  %  nos  altres  dexiani 
dudevtots  noftre  1  nonos  tnduefc  <<  en  la  tentatto  j  m.iis 
livranos  delmah 

6d  i  W 


M     O    R     E  S 


B 


IN  COMMUNI  LINGUA  SARDOR.  ORATIO 
DOMINICA,  ITA  SONAT. 

Abunofiruy  Sughalefes  infoschetus.  Santufiadofu  nomine 
tuo.Benjadfurennutuo:  Faciadfifa  voluntade  tua.comentiin 
ehelo,&  infa  iertMfSU  pane  noflra  dogmedte  dona,  a  nos  aterofhua* 
&  Uffa  a  nos  aterofis  debitus  nofirus  ,  comente  e  nofateros  laffans  a 
U  debitores  noflrus.Et  no.nos  nortis  in  fa  tentatione  tmpero  Itbera  not 
dafumale.  Tra&arantde  hujus  Gentis  Moribus  Flor.  Hift. 
I.i.Strab.I.f  yElian.de  Var.  Hiftl.  4.  Strabl  5.  Paufan. 
Deodor.l.i.Porcaffolli,Gefner.  Mytridat.  c. i.Boter.in  relat* 

STATUS  RELIGIONIS  SARDORUM. 

IN  hac  Infula  omnes  fgnt  Catholicae  Religioni  addifti. 
Praefuntautemilli  Archiepifcopl  de  Caglian,  Satftri,  & 
Oriftagne.  Archiepifcopusde  Cagliari ,  adjun&um  habet 
Epifcopum  de  Doli ,  Solci ,  Yglefia&Suel.  Ille  deSaffarl 
Epifcopos  de  Aglar  vel  Algher,Bofe,Em0hrras  &  TerraNo- 
va:&|illed'Arbore  veld'Oriftagne,Epifcoposd'UffellaTer- 
ra  Alba&fanclajufta.  Quidamin  hacinfula  foluro  7.  po- 
nunt  urbes ,  nimirum  Cagliari,  Saffari,  &  Oriftagne,  fedem 
Archiepifcopi ,  &  illas  Ecclefiae ,  Bofe,  Algher,  arx  Aragon, 
&  Lefa.  Arhciepifcopi  Pifse  &  de  Cagliari  funt  in  Contefte. 
proptercuramPrimatusSardinia?:&  Corficae.  Namillede 
Cagliari  in  poflefllone  eft  ,  pcr  1 300.  fere  annos ,  &ille  de 
Pifa  allegat  bullam  Papalem  Innocenty  III.  adeout  hi  duo 
deprimatu  femper  difputent. 

Eftin  hac  Infula  inquifitor  Generalis  contra  hsereticos 
apoftata?,  &  magnos,  ad  ordimationem  Hifpanicam  inftitu- 
tua,  neminem  agnofcit  fuperiorero.  Hicalios  fibiconftituit 
Inquilnores ,  &  miniftros ,  &  ibi  magno  cum  fervore  Pro- 
ceirus  inftituitur.  Habent  prasterea  commiffarium  cruciata 
cohortis,  qui  neminem  fuperiorem  nifi  Papam  agnofcit. 
Modo  diftorum  au&ores  funt  Volater.  Ferrari  Topograph 
Rom.  JWunfterCofmogr.  Bellef.cof.  ' 

REGIMEN  POLITICUM  SARDORUM. 
yEcinfula  ,  cum  diu  fublmperio  Imperatorum  Roma> 
norumfuiffec  ,  tandem  a  Sarracenis  occupata  fuk. 


H 


S   A   R    D    O   R   rj   M.  ,ir 

Sedff  nierDf  ?  ufduedl»mpif™  &  Genoenfes  illos 
ejecuent.  Datafu.t  Jacobo  RegiAngli^a  Papa  in  feu- 

nrah  he'n,ruar  Ferdina"°i  Kegis  ArragonWpc  ve- 
potdtafe       H^osdevolutaett,  fub  cujus  adhuc  eft 

f„iCT  1VnF'''?-  Pt.°- Rex prjeeft '  I"5  Pl«umq«e fedem 
&  ^egens ,  Dodor  in  jure ,  quem  a  Rege  Hifpanise  afTeflo- 

ETa."?- 'l>°?mma^&}-  HHusconfiliuvel  curiajuftiti* 
cimfNei,-  ' ^"".^«s  .inqu.  juslingua  Arragoiica di- 
"7  vero«'«tPro  Regis  munere  defungi  ultra  tres 
annos  Hod.e  tamcn.  longius  tempus  huic  Regimini  a  Reec 
pt-rmittitur.  ™ 

In  utraque  Infuls  parte  Gubcrnator  eft ,  qui  ramen  exfeua 
polletauaoritatc^aquoappellatioad  ProKegem  perroitti- 

^IQRr,Cat^-^d0  qU'idam  &prsfente 
Vice.Rege]urirdiaionemiuam€xercet,  tam  incriminali- 
bus  ,quamcivihbus. 

CivitasdeCagliari ,  habet  5.  confulesfdiftoseorum  lin- 
guaConlegles  ,  quiarraa  fuorum  portantoffieiorum,  foli- 
«ueKerap.  regunt,  &  illiu.  reditu.  fane  ingentes  admini- 
itrant.  In  cercis  caiibus  poteftate  Leges itabiliendi  f ruuntur, 

ad  morcem  maiefico^  damnare  ,  vel  iUisaliam  pcenam  in- 
terre  Illorum  Privilegia  hoc  babent,  utKcx  Arraconia? 
tanquam  Princeps  Sardiniae,  non  plus  fe  imroifceredebeac 
Regimini  iilius  fteipub  quamVice-  Rex  &  cjus  locum  tenens. 

DE   MORIBUS    ANTIQUIS  REIPUP. 
GENUENSIS* 

/^\  Mnes  prifcl  authores  mentionem  faciunt  bonorum  & 
malorum  morum  ,  quibus  primiincola;  hujus  Regionis 
prredir i  fuerunt,quos  rudes  &  agreftes  afferunt.  Liguri  prae- 
datores  &  latrones  fuerunt  infignes ,  potius  quam  ad  belli 
»fum  idonei ,  fraudulenti ,  vani ,  audaces ,  lingua  Hetrufifc 
utebantur.  Plurade  horummoribuslegi  poffuot  ap.  Diod. 
Sic.  1.  4.Strab.  1.  Arift.  in  mirand.  Flor.  1.  2.  Plutar.  in 
Paul.  ifcmil,  Claud.tVirg. 

Oo  J  MORES 


M     O     K     E  $ 

MORES  HUJUS  TEMPORI5. 

GgriWes  hodierni  funt  procero  &  pulchro  corpore  , 
pauco  &  parabili  conteu  viau,munditiero  ?dium  amant 
&  parfimoniam  ,  foris  magnifici  effe  ftudent,  liben  lllorum 
pfquead  •  2-annum  rafa  habentcapita,  &  reliqui  urbium  in- 
cojae.  Nobiles  vel  viliorisconditionis  nigro  habitu  incedunt, 
in  converfatione  accepti  funt, Virgines  in  matrimonium  non 
clocant,nifi  ad  minimum  io.  annos  natas.  Habitus  &  orna- 
menta  muliebria,quibu>  domifuntelegantes.a  vulganab- 
horrenr  ufu,catenis  ex  roargarit  js  vel  pretiofis  lapidibus  uti 
confueverunt :  Nobiles  auri  &  colorum  ufum  yaricgatum 
amant:  mercatorum  etiam  luxui  deditse  foeminae :  omnes 
utplurirnum  forroofse  funt ,  capillorum  folicitam  geruntcu- 
yam,  &  ,  quod  natura  negavit  ,  operofa  arte penfant. 

Quaruro  condicio  melior  eft.raro  pedibus  iter  faciunt,fre- 
quentius  rheda  vel  leftica  vehuntur;reliquseetiam  nneco- 
mitatuincedunt  Feftis  dicbus  catervatim  ad  Foressedium 
confidunt ,  cultifl^no  habitu  nitidae,  duse,  tres ,  vel  quatuor 
fimul  per  plateas  incedunt,  floresodoratos  manibus^  por- 
tanr.es :  Voluptatibus  mundi  lkentius  indulgent,  fcienti- 
fcus& conniventibus  maritis  ,  id  ad  trigefimum  annum  fa« 
cerefoIir;e,  ubi  quadraginta  anno*  habent ,  facris&elee- 
mofynis  in  pauper es  operam  dant ,  moriturae ,  legata  varia 
erogant:  uxorespiebejorum  laboribus  nonminus  quam  il- 
Iqrum  mariti  fefeoccupant ,  &  sequemercaturamexercent; 
Itus&reditus  inftituunt,  fine  mali  fufpicione.  Agricolas 
agrefteshabentmores,  pulchras  tamen  foeminas.  Nobiles 
magnamfervorum  &  mancipiorum  alunt  multitudinem  , 
quos  ex  Turcih capere  folent,&  quorum  operam  non  folum 
ad  triremes ,  fed  ad  ufus  domefticos  quoque  utilem  habenr. 
Genuenfes  fubtili  funt  ingenio,&  in  omnibus  a&ionibus  ex- 
promto ,  mercatu  addiftiHimi ,  ex  quo  fe  fuafque  terras  lo- 
cupletant ,  adhaecfuperbi  funt,  equitefque  boni ,  quam- 
pbrem  JVobiles ,  equos  Neapolitanos  ,  &  artem  equitandi 
fummopere  diligunt.  Validi  in  maritirois  i  imbelles  in  ter- 
reftnbusprreliisefle  dicuntur.  Lucrum  etiam  cum  avaritia 
conjunctum  (  quae  etiam  fidei  datae  immemor  efle  folet )  fe- 
Qantur.  Accubnrur,  quod  parum  hofpitales  fint ,  &  be- 
eegciqrurfli^emoriamfacyedeponant,  philauti  &  rcUquis 

omnibua 


G  E  N  U  E  N  S  I  U  M.  „, 
omnibus  Nationibusin  videntes  &  inimici ,  conftitutionera 
corporis  proclivem  habentatf  amores.  Illorum  lingua  pa- 
rum  eft  accepta,necfacile  literis  exprimi  poteft.  Vicinis  Ge- 
nuenfiumSavonisfmgulares  tribuuntur  mores,  quod  fce- 
roinarum  non  adeo  capiantur  araore  ,  liberos  fuos  melius 
educant ,  &  fervis  fuis  nimium  indulgent. 

STATUS  RELIGIONIS  REIPUB. 
GENUENS. 

Qui  inillaRepub.  Imperium  in  Ecclefu«obtinent,funt 
Archiepifcopi.Duravit  vero  Archiepifcopatus  in  Genua 
abanno  130.  ereftus»  ab  Innocentio  II.  fcpifcopatu^  hujus 
Reipub  funt  ere&i  anno  1 1 78.  per  Papam  Alexandrum  III. 
Bri^valae,  Noli,  Savonae,  VintemiUe  &  Sarcenae  Tres  primi 
fuffraganei  funt  Archiepifcopi  Genuenf.  Savonae  &  Vente- 
milia,  Archiepifcopi  Milanenf.  Larzane  illiu^de  Florentia 
inCorficaMariana,  illedeBobi  in  ftatu  Milanenfi  etiam 
fuffraganeus  eft  Archiepifcop.  Genuenfis. 

DE  REGIMINE  POLITICO 
REIPUB  GENUATUM  EJUSQUE  ClRCA 
ILLUD  VARIIS  MUTATIONIBUS. 

H&C  Refpnb.  ante  CCC.  circiter  annos  Spinularum 
&  Auriarum  ,  Flifcorum  &  Grimaldorum  privatis 
odiis  atque  turbis  crudeiiter  >  avare  vexata  ac  dilaniata 
fuit ,  per  annos  fere  LXX.  His  tot  miferiscaiamitatibus  plu- 
rimi  incolarura  fefll»  dum,  ad  ultimum ,  jugum  domeftk um 
ampiius  ferre  non  poflent,  ad  alienas  &  externas ope*  con- 
fugere,  &  extemorum  Principum  auxiliura  implorarecoa- 
Q\  funt.  Meliorem  igitur  fortunam  fub  Henrico  VI.  Ca> 
fare,Roberto  Andino ,  R.  Neapolitano  deinde  fub  Gallo- 
rum  &  Vice-Comitum  Mediolanenfium  itnperio  experti 
funt.  Poftea  vcro  Simonis  Buccanigni  virtute  priftinam 
recuperarunt  libertatem.  Is  Anno  cl3(  C  C  C C  X  L I V. 
excuflbVice-Comitum  jugo,  Rempublicam  nomine  Du- 
cis  accepit ,  qui  omnem  curam  eo  intendit ,  ut  concordi^m 
Civium  reftauraret  Caufla  enim  tot  graviflimorum  difli- 
diorum  a  fa&ione  Nobiliuro  orta  f uit ,  quod  illi ,  <jui  anti- 

Oo  4  quis 


SU  R  E-G  I  M  E  N    P  O  L  I  T; 

cjuis  familiis  erantnati ,  Populares  (hoceft  novos  homl- 
nesJferrenollentinPatriae  Reipub.  Regimine,qui  tamen 
jure  per  multos  annos illam  rexerant .  Condidit  igiturLe- 
gem,  qua  Nobiies  a  Principatu  &  reliquisMagiftratibus 
arcebantur.  Ita  autem  vocabanturilli,  quiin  Repub.confti- 
tuti  ab  ann.  cId  Cillam  rexorant  .  Sed  infelix  ha?c  fuit 
Lex ,  qua?  non  nifi  majoribus  turbis  feneftram  aperuit.  Suc- 
ceffitpraedi&o  O&avianusFulgofius :  is,  arce  a  Gallis  de- 
tentl ,  recepti  ,  deftrucT2que,  XII.  Virosad  Rempubl. 
ordinandam  creavit  squifopitis  diffenfionibus,  facYiofif- 
queNobilium,  &  Popularium  nominibusfuffocatis  ,  inter 
Civesmutuamreftituere  concordiam  allaborabat.  Sedhoc 
fanctum  Fulgofii  propofitum  ,  per  Adornium ,  cunttaad  fe 
trahentcm ,  irritum  fa&um  eft.  Tandem  diu  defideratam 
civium  pacem  Andreas  Auria  reducere  operam  navabat, 
obtento  hoc  a  Carolo  V.Caefare.ut  patriae libertas  reftitue- 
retur.  Novamigitur  hanc  Reipub.  formam  conftituit ,  qua 
Nobiles,  &  Populares,abolitis  fa&ionum  noroinibus,in 
unum  veluti  corpus  coalefcerent,&  fummis  utrinque  hono- 
ribus,aquibusNobiles  perXCIV.  annos  exclufi  erant  , 
pari  jure  fruerentur.  Hxc  auteminita  fuitratio ,  utrecen- 
fitisfamiliisomnrbus,  excepta  viliplebe,  cx  toto  illo  nu- 
mero  potiores,  &  apliores  feligerentur,  quae  fex  domos  five 
alias  ex  fe  ortas  familias ,  fed  diftinftas ,  haberent ,  in  quas 
reliquae ,  que  numero  minores  haberent  domos,  veluti  ado- 
ptioneaffumerentur.  Sed  hujufmodi  conditionis  familias 
tantum  xxv  1 1 1 .  repertae  funt.Hec  etiam  ab  inftauratoribus 
Reipub.  condita fuit  Lex,ut,  ad  tollendam Nobilium  cum 
Popularibusfaclionem.  Nobilium  nomen  omnibusconfer- 
retur:fac"l:aque  poteftas,in  fingulos  annos,praecipuos  civium 
cooptandi  in  ordinem  Nobilium.  Verum  nec ita  res  diu  pa- 
catae  manferunt :  nam  ,  profligata  Flifcorum  conjuratione , 
creatifuntexAuriseconfilioviu.  Reipub.  ordinandae  iv. 
exantiquis  ,  iv.  ex  novis.  JamcanominalocoNobilium 
&  Popularium  invaluerant,  peflimo  mox  exemplo  ii  legem 
inAntiquorumcondideruntgratiam,  penes  quos  eratDu- 
cem  &  caeteros  Magittratus  eligere.  Hoc  cum  ingens  pr<e- 
judiciumNovisfieret,  excitatarfuntabillisannoclD.  lo. 
lxx,  novae  fa&iones,  quae  in  tantum  exarferant  inccndium, 
%  ut  Antiqui  plerique  Nobiles  urbe  excedere  cogerentur  ann. 

cbo 


E  K  U  A  T  U 


cla.  lo.  lxxv.  &  hoftilibus  armis  cootralllo*  •  L ' 
remaDferaDt,deccmerent  Huic rlntn  rl  r  qUl  ,n  .Urbe 
ftatui,  Pontifex.  ImSaw  Sh^^0^^110 
medclam  adfcrre  decfever^t  •  »?S  .f.exCuraH.fpano 
certos  arbitros  co„veoturaeft, '^TZTS  V" 
rcccDfcDtur.  Tandcm  prxfcripti  fuot  concordis  LL  ^ut 
ex  ules  rcvocarent ,  arces  occuData»  r.  1 ,  ^18*  LL  « 
Nobilium  vcterum  &  «ovoru SZZrt      r '  n0mina 

ac  iatellites Germani  adhibcrifolent  f praS  k* 

magnificc,  vcftitur.lDgCDseju^ftfuaorLfn,.,  *"  -mCn 
in  orania  ad  Scnatum  fiVe  dnlxSSgZ^g^ 
bcrandum  proponcndi  habct  potefta.e,  id  quod  nemmi  c* 
terorum  Senatorum  cet  Rim*  rw,.r«  i- . ,  ^" 
PhiHp.  Honor.in  fuis rela K "dSSSS?  Pofft  Aln -?Ud 
6,j£  Ptoximi  funt  oclo  Gubcrnato^  '  qutna^K 
colleg.um  fac.unt ,  quod  vulgo  u  S.^pp^  gcS 
II.  v.r. binos  tantum  annosofficio  prifunt/L  tarae mi 
lam  rem ,  qax ad communem  fpeftat  falutem,  foli  tracW 
poflunt,  fed  bn :  oran ia  ad  majus  confilium  rcfcruDt^  S 
fen.s  meDfibus  eligi  foleot,  ' Dlal 

Eleftioveroita  lolet  ioftitui.  Mious  confilium  una  cum 
Senatu  &  Duce  28.  jj  fingulis  familiis  UDum  ciigunt  cum 
Senatu  &Ducequandoque  duodecim,  interdum  14.  Vnos 
major.  proponunt  confilio,  cujus poftea fuffraqii?,  unus 
tantumex  .llorum  nuraero  adhaDC  afluraitur  dienitatero 
SequeDt.d.e.deroroodus.D  fecuDdo  eligcndo  iterum  ob^ 
fervatur  Cumefflux.tb.eoo.um,  fingulihorum  Guberna. 
toruro  adoumeraoturcolleg.o  Procuratorum ,  inque  eo  ner 
b.eon.um  raaoeot.ita  ut  io  ,am  diaoProcuratorum  collceio 
fempcroao  rcper.aotur.  qui  precipuis  Reip.  negotiis  pr*. 
tuerunt .  H. omnesm  Senatum  una  cum  Duce &  oaoGu 
oernatonbus  veoiunt,  cum  degravibusrebus  confiljum  eft; 

P°  5  exque 


iU  REGIMEN  POLIT, 

exqueiisduocum  Duce  in  publico  palatio,  fex  yero  reliqui 
domi  fu*  habitant,  fic  ut  tertio  quoque  menfe ,  llil  qui  cum 
Ducefunt,  inter  fe  perrautenUJr. 

PROCURATORES. 

LJOrum  quidam  perpetui  funt,  ut  Hli  qui  Ducali  perfunfti 
Hfunt  dignitate,alii  vero  biennium  tantum  hoc  munus  ad- 
miniftrant,nimirum  hi,quiGubernatoresfuerunt.  Horum 
magnadignitasatqueauftoritaseft  ,  adeo  ut  fine  illorurn 
confiliis  vix  alicujus  momenti  negotia  peragi  poftint.  Pra5_ 
fbntautem  publicisnegotiib,utfunt  reditus  civitatis^&aha. 

POTESTAS. 

DTcendum  nunc  deMagiftratu,  cui  judicia  commifla  funt. 
In  Judiciis  criminalibus  ut  plurimum  Do&or  aliquis  I- 
clus*  exterse  Nationis,  qui  Poteftas  dicitur,  annuo  conduci- 
tur  ftipendio  Hic  in  Palatio  proximus  Duci  fedet,&  de  cri- 
minibus  fceleribufque  judicium  fert-.cum  verocapitis  pcena 
ftatuitineceffum  habet  Senatusconfenfum  explorare.  Huic 
duo  extranei  lcYi  funt  adjun&K  quorum  unus  maleficiorurb, 
aker  Fifcalis  vocatur  Judex.  Ab  his  judicia  contra  reos  con- 
ftituuntur  ,  proceflusaliaque  ,  qua?  ad  judiciorum  fpeftant 
ordinem,  formantur.  Prseter  hosPoteftas  Vicarium  habet, 
cujus  eft  de  civilibus  caufisquoad  executionem  tantumco- 
gnofcere. 

EXTRAORDINARII. 


HAbent  etiam  Genuates  collegium  feptem  Virorum  ,  qui 
vocantur  extraordinarii.  Hi  velut  Principis  perfonam 
repraefentant,  &in  adminiftranda  Repub  occupantur.  Ho- 
rum  munus  e(t ,  lites  finire  aut  prolongare,  pupillisTutores 
dare ,  &  de  controverfiis ,  inter  cognatos ,  vel  pauperes  & 
divites  ortis ,  cognofcere.  Hoc  officium  femeftreeft ,  pluri» 
xnumque  habet  dignitatis. 

QUINQUE  SUPREMA. 

A  Lius  praeterea  apud  eofdera  eft  Magiftratus ,  in  qao  funt 
/*5.Viri>  quivulgofupremi  Syndicatores vocantur.  Ad 

ho- 


GENUATUM.  ,|7 

horum  cfficium  fpeftat,ut  tam  in  Ducem  quam  Cubernato- 
res  accxrcrosomnesMagiftratus,  finitis  ipfoiu  officiis ,  in- 
quirant ,  quod  Ital,  SynU« *n  vocant ,  &  in  reos  male admini- 
ftrat^  Re.pan.madvertant.  Cum  enim  Magiftratus  officio 
abit ,  hi quinq j\  n ,  promulg iri jubenr,  ut, (iqui contra Du 
cem,  Gubernatores ,  ob  aliquain  cauflam  agere  velit  ,coram 
fe,  compareat,  le  velle  ineum  vel  illosadionemdare,  &.  fi. 

neullorefpe^perfon^juftitiamad.i.iniftrare.Atquehanc 
obcauftamocto  continuodies  ejufmodi  cauffis  contra  Du 
ccm&Gubernatores  cognofcendis  folent  deputari ,  quo- 
rum  fi  quis  reus  deprehendatur ,  punitur,fi  non,publicum  ei 
Innocentix datur  tcftimonium,&  ita  in  procuratorum  aflu- 
mitur  collegmm.  Solent  etiam  ad  hos  a  mnltis  Reipub  Ma- 
giftratibus  provocationes  ficri.  Tanta  vero  eft  hujus  officii 
dign.tas  ut  Genuates  fux  Patriae  Liberatorem  Andream 
Aunamhoc  prarcipuohonore  honorandum  exiftimaverint, 
dum  ei  pnmum  inter  Syndicantes  tribuerent  locum. 

R   O   T  JE. 

QUod  fpeaat  civiles  cauflas&  controverfias.conducant 
Genuenics  fecundo  quoque  anno  quinque  Doftores. 
five  junfconiultos  extraneos,  quorum  collegiumRota  voca. 
tur.Hicognoicendis  civilibuscaufisvacant,  &  inpalatioa- 
pud  Ducemhabitant  Litesfecundum  jubfcriptum  Imperia- 
le dijudicant,  ordinem  vero  judiciorum  certuro  &  acivhatQ 
olim  prasfcriptum  &  antiquitus  ufurpatum  obfervant. 

CENSORES. 

Ura  illorum ,  quae  arte  aut  manu  fiunt,  cenforibus  com . 

mifTa  eft.Horum  officium  eft  providere,  ne  inter  eraen- 
tes&  vendentes,  aliofque  quj  mercaturam  aut  artem  ali. 
quam  exercent,  fraudes  comroittantur.  Hujufroodi  vero  ar- 
tificum  &  mercatorumcollegiafuperiores  quofdam  ,  Con- 
fulesdi&os,  habent,  quorum  ingens  eft  au&oritas,  itaut 
fuiordinis  homines  civitate  expellendi  ,  ad  remosdam- 
nandi ,  aliifque  modis  pro  deli&i  ratioxie  puniendi  habeant 
potcltattrn,. 

CLUA- 


• 


REGIMEN  POLIT. 


CLUADRAGINTA  CAPITANEI. 

HAbet  etiam  Genua  quadraginta  capitaneos,qui  ex  Nobi- 
liurn  numero  delefti  funt,  &  lin^ulis  annis  permutantur. 
Hi  fub  fe  cencenos  e  populo  habent,fic  ut  in  univerfum  qua- 
tuor  raiHia  efficiant.  Hi  periculofistemporibus  pro  Repub. 
excubant,  &  prsefidium  agitant.  Quotiesverofupremus 
prodit  Magiftratus ,  hi  40.  Capitanei ,  omnes  magnifice  ve- 
ititi,  illum  honoris  caufla  comitantur.  At  vero ,  praeter  has 
centurias  ,  cives  univerfi  fub  certis  fignis  &  Capitaneisde- 
fcripti,  &  diftributi,  ii  fciiicet,  qui  intra  20.  fexagefimum  a> 
catis  annumconftituti  funt. 

GENERALIS    M  I  L  I  T  I  iE. 

HUic  reliqui  omnes  Capitanei  fubfunt,  utejusoperam 
femper  habeant  bcllitempore  paratam. 

MAGISTRATUS   S.  GEORGII. 

HOc  Nobiliflimum  munus  anno  cxlvii.  inftitutumeft, 
cui  quoque  Refpub  magnam  fuse  incoluraitatis  partem 
in  acceptis  refert.  Hujus  Magiftratus  orficium  expolitum 
eft  in  titul.  ubi  de  potentia,  viribus,  &c.  hujus  Reip.cgimus. 

OCTO  PROTECTORES  S.GEORGIL 

oUpradi&oMagiftratui  8.  Viri  praefunt ,  qui  vulgo  Prote- 
^ftores  vocantur:  Horumannuum  eft  munus.  Sexto  vero 
quoq;  menfeeliguutur  Viri  exomni  Locatoriorum  livecre- 
ditorum  numero,  ita  tamen  ut  credita  pecunia  ad  certam  & 
conftitutamperveniatfummam.Aliudorficiu  An.M  dcxli  v. 
S-  Georgiiconftitutumeft,  guodhodieque  ab  annolnftitu- 
tionis  nomen  habet  &  orficium  xl  i  v.  fcilicet  anni  vocatur. 
Caufla,quare  illud  inftitutum  fufc,  haeceft.  Cum  fupradi&tf 
officium  per  fpatium  36.  annorum  valde  eflet  au&um,  ita  ut 
o&o  illi  Prote&ores  omnia  negotia,  quae  tra&ari  debebant, 
non  caperent,  neque  intra  vergentem  annum  componi  pof- 
feiu,  quac  adconficiendampecuniam&emolumentapro- 


moven- 


,r„GENUATUM.  ,t, 
fnovendafpeaarent,  neceffarium  duxerunt,  Creditores  l\V 
quot  el.gcre ,  quibp  harum  rerum  cura  pSSSS?  ill " 

qu,demrat,oneoctoVirieleai  funt,  iquibus  bini  quoque 
anno  permutar,  folent.  horum  officii  eft.illa  colK&Td- 

P™S:qfwX  T  UlS  Prov^tibuS)(quorum  curam  Odo 
Proteaoreshabent)refiduafunt  ucto 

fUnt '  Pf° <1UarUm  c-f«vaLne  certo, 

VIRES  ET  REDITUS  REIPUB. 
GENUENSIS. 

QUamvis  Genuenfiom  Civitas  in  fterili  folo  fita  fit ,  t>a- 
rumqueop,busGentisabundet,nunquam  tamen  Maei- 
ftrat.bus .  ad  Reipob.  fublevandas  neceffitates  &  parJSm 
pecumam  ,  rat.ones  defunt:  Solent  enim  eam  a  privati*  ho- 
m.n.bus,  vel  et.am  invitis,  vel  volentibus,  mutuo  fumere,  fi- 
ne  ollo  tamen  .llorum damno  Perfolvunt  enim  creditorib,,» 
graves  uluras ,  ne ,  qui  publicam  rem  privatis  viribus  &  fa- 
cultanbus jublevarunt ,  privata  propter  publicum  patiantur 
mcommoda.  r  ur 

Ut  veroaderogandam  in  Rempub.  pecuniam  Civesred 
derentur  promptiores.  affignatae  funt  creditoribus  cert» 
H ypot heca: ,  in  reditibus .  i  frumento ,  vino ,  aliifque  rebus 
vea,gal,bus.  H,c  vero  Reipub.  cum  privatis  hominibus 
eontraausCompera  five  Cameradiccbatur,  addituraquc 
ut,  qu,  centum  libras  mutuo  dediffet ,  in  hac  velut  focietate' 
unura  locum,  qui  ducentas,  duosteneretlocos,  adeout 
ejufmodiComperififivefocietatesvaldefuerintauaa  Ha- 
ruroaIia:dicebanturCapituli,alia:S.Pauli,  alue  Salis.&c" 
Harum  unaquaeque  a  Civibu.  quibufdam  adminiftrabatur' 
quorum  officum  erat  curare,  ur  creditoribus  fatisfieret  Ra- 
tionefqueinterho.&  Rempub.  reQe  fervarentur.  Quum 
vero  multiiudo  magnam  peperiffct  coofufionem ,  decre- 
tum  fuir,  ut  omnes  in  unum  Corpus  redigerentur.Cui  Com- 
peraa  five  CameraeaD.Georgionoroen  inditum ,  ejufque 
cura  quibofdam  itidem  Civibus  commiffa  eft.  Qoi  ubi 
fumma  cum  induftria  munusfibicommiffum  adminiftra- 

rcnt, 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


5  ,o  ylRESETREDITUS 
rcnt  ,pobli«  vero  necefficates  magnos ^ofcerent f™pt™> 
Locacoriorumnumerus  ( itaenim  d,ai*nt  )  valdecrev.t, 
qui  pro  nummis  officia  illa  locarertt :  ,nde  faftum ,  ut  foue- 
LLcprimumab  ipfa  Kepublica  poftmodum  a  Pon  t.fi- 
cibus,  Imperatoribus,  &  al„s  C,v,tat,s  Dom,n,s,  mul  a 
impetrarit  privilegia .  Ita  ut ,  quamv,s  hoc  officum  ab  ipla 
Repub.illifyqui  Palatium  g.  .bcrnant  depenflear  tamei.Ur- 
bano Magittratui  non iit  fubjeda  Qmnomnes,ll,,qu,  Reip. 
curisadmoventur,jurare  teuecur  fe eju>  focietatis  pr,v,le£»a 
inviolatafervaturos.Hodie  ille  modus  jam  eft  pcrfrttior, 
Et  quantum  ad  utilitatem  de  Locatorio  percp.end.m  ,  non 
eft  jam  quicquamcertum  pr*finitum,aut  deternnnatum  ied 
pro  ratione  redituum  &Veaigalium  omnia  dingunrur.  Ho* 
dieinea  remulto  fecurior  &juftioreft  ratio.  Cum  enim 
hacoccafione  Dominiaaliquod,  &  territonahuicfocictati 
f,ntacquitita,  ad  horum  faciliorem  adiiiniftrationem  ,  no- 
va*  LL.  novaeque regula» conditae fiyt.  Hujusotfici,  reipe- 
ftu  Genuenfium  Civitas  in  duas  quaii  Communitates  di  vidi 
poteft.  Qjarum  prima  Major  eft,ab  iifque,  qui  in  Palatio  jus 
dicunt ,  gubernatur,  &  fere  integram  comprehendit  Civita- 
tem.Alteraeft,cuiGeorgianusMagiftratus  prseeft,&ad  Lo- 
catorios  five  redituum  participes  fpeSat.  lila  quidem  multis 
mutationibusobnoxia,&  tyrannicum  imperitim  quandoque 
experta eit  •  haec  verolibera  femper  ,  adcertoique  Cives 
adftri£ta,acideoconftansfuit.  Militiamillorumquod  atti- 
net,Imperator  unacumtribunismiliraribus  quadraginta  qui 
annua  poteftate  Legionibus  praefunt,  iifdem  optimatuni 
creatur  fufFragiis. 

Cseterum Carolus  V.  (Thuano  tefte)  cum  deGenua  , 
utrebus  fuis,  cura  multas  ob  caufias ,  tumimprimis  ad  tranf- 
portandasex  Hifpaniain  Italiam  copiasidonea  ,  impofte- 
ruovfirmanda,  &  arce  hic  reftauranda  cogitaret,  nullis 
rationibusnec  periculi  metu  Aurise  potuit  perfuadere,  ut 
arcemUrbi,  feu  jugum  imponi  paterecur.  Aliam  igitur 
Civicacis  frenandae  invenit  rationem ,  quam  optimam  judi- 
cavit :  nimirum,  fi  Genuenfium  pecunia,  in  qua  illorum 
fere  pofitas  funt  opes  ,grandi  promiifo  fcenore ,  ad  fe  trahe- 
ret  •.  lic  enim  brevi  fore ,  ut  hominum  ditiorum  opes ,  fub 
fpe  quaeftus  magni  Hlisra&a,  iibi  compararent.  Itaque,pro- 
prio  Civiumasre,  Urberafibilubje&anireddere  poifet.  Hac 

arc« 


R  E  I  P.  GENUENSIS.  ,„ 
arte  Cim  erga  Genuenfes  Carolus  ufus  eflet  mfiufon.. 
ft.g.a  ptemeret  Phiiippus  ejus  Filius ,  bfffcffiSSS" 
tus,  .ngentempecunia^vim  otdini  Equeftri  e?torfit-  Pro 
qua  .ngcntes  ptomiferat  ufuras ,  exfolvcndas  pric  puis  In! 
d  arao  & H.fpani* veftigalibus.  Cum  vero  i"S2SS«" 
d.s ufuratum tation.bus  erratum  efle ,  calculique  crrorem 
corng,  dcbcre  Rexcontcnderet.ut ,  fi  ma/ore To^ZSbZ 
rentur.ufursfolutaeflcnt.in fortem  computa?entur ,  In- 
tenmpenfionesanno  cb   b  Lxxv  iiiic  ,ir„ 

cavit/diaoinHifpaniapu^a 
Ger*^ 

crcentium  vehemcnter  turbat*  funt.  Poftnfodum  mXa 
Genuenfibus  Legato,  tandem  in  id  conventum  ^«,^2™* 
nova,  ,n,remur rat,ones,ouibus  pecuniarum  &  Carolo  Patri 
£ d*xt?ntes  ^asofferebant  Philinpo 
Poftmodumvero,ta  lort,s  principalis  ufurs  contrahereV- 
tur,utqu*pr,usquah  feptunces crant ,  boc  eft,  prouncis 
7.  m  poiterum  4  uncar  eflent  quotannis  perfolvende  Quod 
decretum  quantum  rationes  mercatorum  conturbavit ,  dici 
v,xpoteft.Sedpcjus  fuit  priori  fado,  ultimum  Philippi  * 
AnnoemmM  Dxcvi  ut  gravibus  ufuris  opprefli.m  ira-" 
r,um  levarct ,  illarum  ftmtcurfum  <  revocatis  penfionibus, 
a  ncRot,ator,bus.  Hoc  fortunas  Genuenfium  aliornmquc 
roj|emmcafn»xit.  ^ 

Pr«cipuacommercia  ,qua:h?c  Regiotraftat.funtpannl 
&ler,c,,  qmbusadeoabundat,  utctiamlocis  Septentrio- 
nahbus  roagnam  harum  mcrcium  deleget  copiam.  Pro 
eertohabetur,  quod  intra  Genuam  reperiantur  ufquc  ad 
18.  roillia,  quiexferico  materias  conficiant ,  prseterper- 
mutationem  oronis  monetaequa»  magnam  mercaturaeGc 
nucnfisadfolvitpartem.Indc  vero  privatorum  ingcntesrc- 
pcriuntur  opes,&  Nobilitas  reditus  magnos  ex  bonitatc  foli 
7€rcipit,  qu?  in  diftriau  Milancnfi  &  Neapolitanoreperi- 
ur.  Multi ,  privatae  conditionis ,  trirerocs  habent ,  fuofquc 
nummos  permutatione  adaugcnt.  Fru&us ,  qui  ibi  in  abun- 
dantia  cximii  habcntur,  funt,  mala  aurea ,  citrea ,  limones , 
oleum.  Quodreditushujus  Reipub.  fpeaat,quidam  horum 
talesfunt,  nt  fempcr  abfolute  Dominum  confequantur  , 
oidam  extra  ordinem  colliguntur.  Omnium  tamen  curam 
agiftratus ,  qui  dicuntur  Procuratores,  gerunt,  vel  etiatn 

miniftri 


„»  V  I  R  E  S   ET  REDITUS 

miniftriCorfics,  triremium&  Patrescommunisunlitatls. 

Procuratores,varios  percipiunt  nummos,qui  ex  ottiuo  5>. 
Georgii proveniunt,  ex  vcftigalibus vini ,  appellationibus 
fententiarum  Rota:,confifcationibus, condcmnationibus,& 
aliisiuribiB.cumrcditibusSarzanaB.Gavi.Savonap,  Vintimi- 
gK*,&  aliis  locis,lignis  &  fylvis.Horum  fumma  nummorum 
afcendit  ad  4282*4.  Kbras,  ex  quibus  expcnfis  ftationes  mi . 
litum,portuIdominia,arces,futtentantur,  Ducis&  aliorum 
Reftorum  Capitaneorum  Legatorum  ftipendia  deiumun- 
tur.  Patrescommunitatisexaliis  reditibus  rationes  perci- 
piunr,puta,  ex  juribusparticularibus,  navibus,&c.  accepta 
autem  inde  pecunia  in  reparationem  portuum,viarum,  mu- 
rorum  ,  rerumque  aliarum  impenditur.  Pars  etiam  cedit  in 
fuftentationem  Xenodochiorum.  # 

Magnum  Xcnodochium  percipit  ^o.millia  Iibrarum  redi- 
tuumperannuro,verumexpenfae  majoresfunt.Officium  mi- 
fericordise  habet  pro  reditibus  50.  millia  coronatorum  ,  hi 
nummi  ex  diveriis  Legatis  in  ufum  pauperumconftitutis, 
percipiuntur. 

QuodVires  praecipuas  hujus  Principatus  fpec~hft,illaj  con-. 
fiftunt  in  magno  incolarum  numero,qui  armis  gerendis  apti 
funt,tum  vero  Ducum  tam  terreftris .  quam  maritimse  mili- 
tiae  prseftantia,quos  inter,faftis  clari(firoi,extiteruntAndreas 
Doria  ,  &  Spinola.  Inter  omnes  vero  Incolas  nemo  majorc 
polletaucl:oritate&  dignitate,quam  Nobiles,quorum  fami- 
lise in  certo  libro  confignatae  funt,&  numerantur  564.  Haru 
quaedatndicuntur  Le  Verchte,  &  funcPiccamigli ,  Catanei, 
Spinola,  Malocelli,Mari,  Negro,Ufodimare,  DoriaGicala, 
Grillo,  Serra,Morini,Grimaldi,  Lercari,  Negroni,  Gentili, 
Salvaghi,Lomellini,Calvi,Fiefchi,Cibo,Pallavicini,  Squar- 
zafico  &  Vivaldi.  His  nonnalli  adjuncli.  Aliae  familise.qujc 
partespopulifecutas  funt,di£tee  funtdi  Nuovi>  quae  in  tanto 
non  funt  honore,  &  harum  numerus  ad  4S7.accedit.  Militia 
hujus  Regionis ,  exceptis  peregrinis ,  fub  decem  continetur 
militiae  prefettis.  Militia,  quaeextraneis  conftat,5oo.  habet 
Helvctos,  300.  Itaios&ioo.  Corfas.  Gerroani  milites  fuae 
nationis ,  ut  &  alii ,  quilibet  fuae  praefe&os  habent  militiae. 
Loca  munita  non  adeo  multa  habent,  tutius  fecuritatem 
fuaro  viris  quam  vallis  credunt. 


/ 


REIP.    GENUENS2S.  f„ 

RATIO  STATUS  REIPUB.  GENUENSIS. 
T  Llain  hoc  fccundum  tacitum  judicium  Trajani  Bocalini 
Aconjjftit,  utemolumentum  fu?  liberratfs  ,  utilitati  totius 
ltaliaj  connexum  fit  ,  &  ut  fe  liberam  in  omnibus  profitea- 
tur:2.  ut,  perfamiliaremcum  Hifpanis  amicitiam ,  nihilun- 
quam  patiatur  detrimenti ,  quin  potius,  cambiorum  fuorum 
rehuffimoufu&fcenore,  Hifp.nosvelut  caiTibus  implicer, 
ut  adieex  Hifpania  non  nifi  ingens  lucrum  cum  maximc* 
Hitpanorum  damno  rcdundct  ,  adeo  ut  hac  ratione  fub 
I pecie amicitix plus  nocerc  Hilpanis queat,  quam  Batavi a- 
perta  vi  belli. 

JUDICIUM  POLITICUM. 
TDem audor in  iydio  lap.judicat,  roaxime  felicem inde clfe 
ARempub.  Genuenfem ,  quod  Nobiles  &  Cives  divitiis  & 
opibusarfluenteshabeat ,  cVquod  hoc prstcr  Reipub.de- 
tnmentum  illisoptiroe  conccdi  queat ,  u:  cambiis  &  fcenori 
operam  dent ;  cum  ncmo  civium  illorum  fit,  qui  non  in  con- 
fervationem  fuae  libertatis  vcl  ultimumoboiumopumiua- 
rum  vellet  impendere. 

De  Rcpub.  Genueniium  Bodin.  1.  6.  c.  4.  mihi  p.  1 108. 
talefcrtjudicium.  Optimum  autem  Artftocratia  genus 
eftyin  quo  optimates  ex  vtrtute  creantur, &  ut  cjutfcjue  ex 
§optimattbus  moritttr ,  alius  opttmatumfufragtocreaturi 
ut  apud  Cenuenfes.  Nam  ft  Senator  Santltorts  Confilti 
XXV.  Virorumoccubuerit ,  qttiordine  cr  antiquitate 
prtor  eft  in  Senatu  LX.  Vtrorum ,  demortut  locum  occu± 
paty  ac  vtctjftm  antiqutjfimus  reltcjuorum  optimatum 
Concilit  CC.  Vtrorum^mtgrant  tn  Senatum  XL.  Vtrorum: 
tum  ex  plebe  unus  fuffragtis  in  CC.  cooptatur,  cjui  autdig- 
nitate  praftet >  aut  qui  nulla fit  Vtts.  turpitudtne  infamus  % 
id  entm  pottffimum  fpctiatur.  Atquc  h&c  veriffima  esl 
Artftocratia ,  qua  opttmcs  quofque  adimperium  arcejfe~ 
reconfuevtt ,  fivetenues  ,five  locuplctes  ,five  plebei  >  Jive 
nobilcsftnt*  Qjio fit,ut,  cum honorttm  ac  Jmperti  adttus 
intcrclufus  fit  ncmini,  pr&terqttam  ei,  qutdigmtateni 

Pp  fnani 


rA  RATIO  9TATUS 

fuamacdedecus  turpitudtne  altcjua  vtolarit ,  nulUplebi 
cum  opttmattbus  de  honoribus  &  lmperio  contenttones 
extfiere  poffint.  Pr&terea  tfto  modo  Legtbus  optttgts  ac 
Virtutibus  ertt  tn  Rcpub.  locus. 

lloc  ttem  opttmum ,  quodin  ea  Repub.  cenfurajit  Pa- 
trum  fingulisannH ,  neaut  ti  qui  ftmulatione  Virtutis  ad 
honoremproveclt  funh  dtu  Utere  poffint ,  aut  quifiducia 
poteftatu  Imfotenter  fe  ocjjcrtnt ,  cumdedecore  dc  Infa- 
mta  fempiternadejtctantur-  Hascille. 

MORES  VETERES  CORSIC^E. 

INcoteCorfica ,  olim  barbaris  erant  rooribus ,  uxoresha- 
bebant  communes,ut  &  liberos,ad  certam  ufque  aetatem, 
guos  ex  fimilitudine  vultus,fuos  agnofcebant.Catulis  dome- 
fticistefte  Stob.  in  colleft.  vefcebantur.quod  genus  cibi  illo- 
rum  cruentam  fecit  naturam,furibundara,  audacem,  robore 
firmamr  illi  latrocinia  ita  a?ftimabapt,ut  ideo  proverbio  an- 
tiquis  fuerint  Diodorusalicujusmoris  fingularis,&  apud  ip- 
fos  frequentati  mentionem  facit>quodmariti,poftquam  ilio- 
rum  fceminse  enixaj  eiTent,illarum  vices  &  locum  lecli  occa- 
parint.ac  fi  effent  segroti,idque  ad  certum  temporis  fpatiu. 

MORES  HUJUS  TEMPOR. 

Ujus  Infula?  incolse  rudes  fuos  priftioos  mores  retinenr, 
&  neque  Italicae  humanitatis  .neq;  civilitatis  micam  ha- 
bent  Qiieruii  funt,crudeles,vindicteavidi,utnemo  ipfis  tu- 
to  fidar,  etiam  poft  redintegrationem  amoris ,  adeo  ut  Itali 
proverbium  de  jllis  habeant ,  Corfonec  vtvo  ,  ntt  mortuo ,  fi- 
dendum.  Cum  2pud  alios  peregriniagunt,  mutuum  fibi  pr«e- 
ftare  folent  auxilium,nafcendi  fortem  fuam  valdeja£fcanr,& 
animofi  funt  milites  &  maxime  bellicofi ,  id  quod  fub  Hcn- 
rico  j.Gall.  anno  1587.  exempliscomprobarunt. 

R    E  L   I   G  I  O. 

OUntibi  f.  Epifcopi,  quorum  pracipuus  cft  Sagonenfis  in 
^Corfica,cujusreditusnon  ultrad.  millia  librarum  nume- 
raptur.  Alii  funt^Aleria^qui  28miUia,Marania,qui  u.millia, 
Nebio  4-  millia,Adiazzo  i4.percipiunt  cumpluribus  Archi- 
diaconis,  archipresbyterjV,  &capitulis.  Piaecipuum  vero 
bcnefkium  uitra  ioqo.  librasnon  rcddic.  EpU 


h: 


R  E  I  P.  OBNOBNSli 


59T 


Epifcopatus  d  Accia  conjunausfiutillideMariana,  AIc- 
na.  S  jgona.  &  Adiazzo.  Hi  funr  fuffraganei  ArchicDifconl 
de Pila,  Mariana  &  Ncbio  illi  de Genua.  -^P"**1 

R    E   G    I   M   E  N. 

pHcKenfeshancolimtenueruntinfularn,  poftea  aThvr- 
A  rhenis  qcfti.  hiCorfos  tribntarios  fcccrunt,qui dein  tan- 
dem  Roraanorum  Iraperio  fubje&i  eranc ,  donec  Sarraceni 
lUaro  hbiarrois  vindicdffentinfulam.  Hi  vero  fub  Pepinoab 
Ademaro  comite  vicTi,  &  infula  ejefti  funt ,  q„am  Genuen- 
iesdcinlmpenofuocomplexifunt.quicum  Pifanisideo  ar- 
mis  decertarunt.  Hcnricus  II.  poft  contra  hos  arma  movit, 
&  cum  ferc  omnia  lua  feciffet,pace  poftmoduro  anno  rr<7 
inita,oroma  funt  reftkuta  Poftea  refta  eft  hsc infula pcr orl 
dinem  S.  Georgn,  ex  quo  finguiis  x.  annis  novus  roittebatur 
GubernatorGcneralis,cui  adjunftuscft  Canccllarius  didus 
Secretanus  generalis ,  &  unus  Rfcalls.  Commiffariusde  l'A, 
jazzio,  talem  habet jurifdi&ionera  ,  qualem  Pra?fes  provin- 
cia? ,  &  proxiraus  eft  Gubematori  dignitate ,  cum  fuo  Can- 
cellano,vcl  Secrctario.  Eft  etiam  ibi  Commiffarius  (Jenera- 
lisarmorum.  Alialoca  fuoshabent  prafe&os  vel  locura  tc- 
nentes,  vcl  poteftates,  pro  juftitia  adminiftranda:  Prarcipuse 
horumfedesfuntinBaftie&lAjazzio.  A  fententia  Guber- 
nacorisappellatioconceditur  ad  Gcnuenfes,&  ab  Inferiori- 
busjudicibusadGubernatorem,  cuiadftantn.  Corforum 
deputati,&  certum  fingulis  annis  rcbus  pretium  conftituunt, 
five  fit  vinurn,five  frurocntum,  olcum,&  aliae  rcs. 

Duo  femper  in  hac  infula  eliguntur  Legati  ,  vel  Deputa- 
ti,quiinGenuavivunt,unusdeBaftia,  alter  de  Ajazzio/cum 
6.  Syndicis  trans  montanis,  &  1 2.  cis  montanis,  pro  negotiis 
6c  totius  infula*  univerfitate. 

Gubernator&Magiftratusinfulfc,  poft  finitam  funftio- 
nem.fiunt Syndici,  fa&a  in  anteccffuro  inquifitione  de  illorfi 
vit3,  a&ionibus,  fententiis  ,  &  judiciis.  Hi  comroiffarii  di£U 
func  Syndicatores,  &paremcum  Senatu  habentau&orita- 
tem  qui  fingulis  bienniis  mutantur. 

Tributum  in  infula  ccrtae  furama:  iroponitur ,  pro  focis, 


quod  prodefcnlionecoatraTurcam  colligitur. 

Pp  2 


Dl 


-5f*  RATIO  STATO 

D    I   V   I    T    I  M- 

COrfireinauticsoperam  dant,  & ex pecore  lucruro fc- 
ftantur ,  bona  fua  Roroam  ,  &  in  alia  Italiae  loca  expor- 
tant ,  cannabi  &  lino  abundant ,  unde  tela  faciunt ,  pannifi- 
cium  quoque  ex  certalanae  forte  conficiunt.  Reditus,qui  in- 
deReipub.  Genuenfi  proveniunt ,  inconfervationem  ejus 
impenduntur  &  confumuntur. 

V   I   R   E   S.  / 

PRaetermunitaloca  quajibireperiuntur  ,puta,  la  Baftia?, 
Calvii,  Ajaffe,  Bonirace  &  alia,multse  fuftcntantur  mili- 
tumftationesaGenuenfibusvel  officiariisSGeorgii,qui  cu- 
ftodiae  velRegiminipraefunt,operaroque  impendunt  ut  phi- 
rimi  loci  muniantur  &  aedificentur  contra  Turcaru  irruptio- 
nes,  qui  palantes,roultas  agerc  poffunt  rapinas,qua?  ne  acci- 
dant,  milites  levis  armaturae  a  Gubcrnatore  emittuntur,  qui 
confinia  fecura  ab  irruptionibus  praftant.Infula  haec  incolis 
admodum  eft  frequens.adeo  ut  25.  &cerftum  milliacxhibe- 
re  pofiit  hominum,  qui  armis  gerendis  funt  idonei. 

LQNGOBARDORUM  VETERES  MORES. 

LOmbardi  populus  Germanus  olim  fub  nomine  Hermun- 
durorum  intra  Suevos  continebantur ,  habitantesultra 
Albiqj,  Nonnullicrediderunt,  illosexScandiaproveniire. 
Srepius  mores  fuos  mutarefolebant,parvo  contenti  vivebat> 
nectcrramlaborabant,ut  iVuctus  refiduosinfuturum  ufum 
colligercnt,a2des,uniusdiei  opus,pro  pcrpetua  manfione  ha- 
bebant,vivebantex  pecore,  capita  raderc  folebant  ufque  ad 
occiput,  &  capillos  ex  fronte  ufque  ad  os  praecifos  promit- 
tebaftt,  illofque  in  partes  2.  feparabant.  Habitu  imprimis  ex 
lana  faQo  largiufque  fufo  utebantur,  &  illo  muhum  ab  An- 
glo-Saxonibus  diftabant. 

Cumquis  alium  vellet  adoptarcilli  crines  &  barbam  am- 
putabat,&  hac  ratione  illius  pater  adoptivus  fiebat.Cum  in 
Italiam  effent  ingreffi  ,  ad  fcribendi  ufum  tabulis  utebantur, 
quas  non  alitcr  ac  chartas  complicabant. 

Leges  illorum  prsecipue.  taleserant.  Quicunque  contra 
Regem  confpiraffet,  vitam  &  bona,  amitteret  .-feditionum 
au&ores,&ex  provincia  profugUUi  pcenas  fubijcercntur,cui 

ilic 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


REIPUB.  LONGOBARDi  Jf? 
ille  crat  fubjcftus  qui  contra  praefedum  miiitis  armaftrin- 
xillet:  eadero  puniebantur  illi,qui  catervas  deferebant. 

Nothi  ad  haereditatis  trientem  admittebantur  ,  quamvis 
ex  notho  gcnitus  perrfercc  fucceffioncm  :  &  ipfi  magna 
gratia  m  hoc  exhibebatur ,  fi  in  libertate  relinquebatur. 

Pater  filios  fuos  non  potuit  exhaeredare,  nifi  in  certis 
canous,  neclicebat  filio,vivente  adhuc  patre  >  vel minimam 
paternam  rem  alienare.  Si  quis  extra  hsredes  viveret ,  bona 
lua  per  donationesaliisconferebat  :  fi  ad  novas«iuptias  ve- 
niiict ,  fufceptis  cx iliislibcris ,  invalida  erat  prior  donatio, 
«Miberi  Im  haeredes  manebant.  Siqui  fponfaliacum  fce- 
mina  hberae  conditionis  contraxifiet ,  &  nuptias  adbicn- 
niumdiftuliHet,  tuncin  poteftate  patris  vel  fratris  defpon- 
iatafitum  erat,  illumcogere,  ut  padis  ftaret.  Cum  patcr 
nliam ,  vel  frater  fororem  in  matrimonium  elocaflent ,  con- 
tenta  cfledebebatillisdonis,  quo^acccperatillodie ,  quum 
iponfo  traderetur,  neque  plusexigere  ipfi  licebat.  Vxorem 
patns  ducere  nefaserat,  nec  uxoris  filiam ,  nequevkluam 
tratns  defundi  :  fi  quiscontra  feciflet,  &aLegibus  fafti 
a  l l*retor'  divortiumpatidcbebat,  ejufque  bona  Fifco 
cedebant^riedia  tamen  parte  fcen.inae reilfta.  Bona  illorum, 
qui  inteftati  decedebanr,  Regi  adjudicabantur.  Ante  1 8 .  an- 
numnemo  majorennis  pronunciabatur ,  &  partcmbono- 
rumalienarc  tali  non  licebat,  niiiin  cafu  impcnfarumfu- 
neris.  Si  quis ,  i*.  astatis  annum  egreflus,  ex  lcthaii  morbo 
decumberet ,  bonorum  fuorum  liberam  habcbat  difpenfa-  ' 
tionem,  &  Legata ad  pias  cauflas  irapcrtire  ipfi  erat  licitum. 
Confer  Veliei.1.2.  Strab.  L  7.Paui.  Diacon.  Rerum  Longob. 
1. 1.  Pancirol.  mem.  2.  Aymonil.  2.  c.  14. 


SERIES  REGUM  LONGOBARDORUM. 

T  Oogobardi,  cx  Sandinavia  vel  Gotiandia  oriundi,  an.C. 
*H  5  zoprimum  occuparuntPannonia$.Regum  nominahasc 
funt:  Andoin,Alboincjusfilius,Cieophas,Autarisejus  filius, 
Agijulfus,  Adoaldus,  Arioaldus,  Rotaris  Kodvaldus ,  Ari- 
pertus.Gundebertus,  Grimoaldus,Garibaldus ,  Bertairus, 
Cunibertus ,  Luitbertus,  Ragumbertus,  Aribertus,  Afpran- 
dus,velSig?prandas,Luitprandus,Rachis,  Aftulfus,  De- 

Pp  3  STA- 


j,t  vIRESETREDITUS 

STATUS  REIPUB.  MEDIOLANEN- 

S  I  S.   M  O  R  E  S. 

HUjus  gentis  naturalls  indoles  in  aere  temperatoagens 
optimecompofitaeft.  Homincs  minoris  ihtura»  boni 
funt  ingenii ,  &  genio  pollent  affabili ,  Iaborum  magis  pa- 
tientes  funt ,  quam  Florentini.  Hoc  tamen errore  notantur, 
quod  valde  pubiici  boni  fint  contemptores ,  nec  nifi  proprii 
coramodi^uram  gerant.  Inoperibus  fuisfili  funt,  &  bona 
confiliaaliis»  fuppeditare  apti ,  fibiinconfulti,  audentes,ele- 
gantem  Corporis  amant  habicum ,  ita  ut  Mediolanenfis  No- 
biiicas  magis  quam  pro  f acultatibus  culta  effe  videatur ,  ab- 
domen  curancconviviis  fibi  Virgines  conciliare  ftudent,  of- 
fenfarum  facile  oblivifcuntur  >fi  is,  qui  offendit,  culpam  ex- 
cufat ,  contra  implacabiliter  irafcuntur ,  &  vindic"tas  ardent. 
Kon  adeo  Zdotypi  quam  rcliqui  funt  Itali.Fzeminarum  for- 
nia  in  omnibus  pulchra  DOn  eft ,  firma  tamen  gaudent  vale- 
cudinejlaboribus  vacant,bone;  funt  ceconomae,hilaris  genii, 
in  converficionibusaffabiles. 

Pavienfc^in  iram  facilesfunt,  fed  quam  facile  ponunt, 
fugam  nifi  dsrfperacis  rebus  capeflunt. 

Comani  amant  extercs,  acceptas  injurias  aliis  facile  con- 
donant ,  fceminae  potatiuncularum ,  viri  amoris  Vitio  iabo- 
rant. 

Lodienfes,  fe  fubmlttentibus  facile  ignofcunt,  inimicis 
crudeles ,  craffos  amant  cibos. 

Reliquos  quod  fpeclat  roores,  fplendidc  vivunt ,  odia 
inaperto  gerunt ,  rceminas  nigrisoculis  praedicas  amant  % 
&qusebene  inftruroenta  rouficapulfant.  Nonnihilamori 
liberiuslitant,  virinatud  feduli,  &  fubtilis  funtingenii. 

VIRES  ET  REDITUS  DUCATUS 
MEDIOLANENSIS. 

TTC)diefni  hujus  ftatusreditusannui  exdiverfisrebuscol- 
L  ^hguntur^Primum  obfervanda eii Menfuaria ,  //  Ai*«/"««- 
Ifi  icx  vocata,  quia  pro  vata  portionein iingulosmenfes 
lolvuncnr  trecenta  miHia  coronatorumannua  ,  nimirum  ab 
omnibun  locis.ftatus  :  Auror  ejus  eitCarolns  V.  lmperat. 
anno  1536.  Secundoz>w/M,  qucemercibus  imponuntur ,  ad 

ratio- 


DUCATUS    lS  E  DIOLANENSIS,  j*» 

rationem  priftini  valoris ,  oQoni  coronati  in  fingulos  cente- 
nos,  &  redimuntur  annuatim  piocxL.  miil.coronatorum. 
TertioVc&igalSalarium,  cumnonliceat  falem  exoticunv 
inferre,  nifiiis,  quihanc  licentiam  pecuniae  fumml  libi 
apudCameram  acu^uifiverunt,  qtiam  pleruniqueredimcre 
folent  ducentis  triginta  miilib.  coronat.  Inufu  quoqtie  funt 
Datia  vini,  farinse,  carnium ,  verum  jam  diu  aliit  oppigno- 
rata.  Mercium  ,;quse  peregre ad  Mediolanum  vehuntur ,  infi  • 
gniseft  abundantia,  magna  quoque  illnrum  copia,  <|ui 
varias  operas  manuarias  exercent,  imprimis  ferici  confi- 
ciendi ,  &c.  ut  proverbium  Itali  habeant ,  Chi  voUjf*  r*fiet*r 
ItaUa,  btfognanbbt  rutnar  hidano.  hoceft*  qui  florcrcvellet 
Italiam,  opus  haberet  deftruere  Medioianum.  Tantacft 
Mecfiolani  rerum  abundantia.  Deincertis  hic  nonagetur, 
qualia  funt  mul&as  pecuniarke,  &  bona  condemnatoruui 
Fifco  cedentia^  Qeterum  magnos  hic  iumptus  Rex  erogat , 
nam  &  hic  etiam  pacis  tempore  tria  millia  Hifpani  mili- 
tis  pedeftris  alit ,  mille  velites,  &  fexcentos  cataphra&os 
equites,  ad  quorum  fuftentationem  ccrta  tributacolligun- 
tur.  A  multis  annis  hic  turbulenta  fuerunt  omnia  ,  cum 
Dropter  controveriias  cum  Sabaudo  ,  tum  ob  bellum  in 
Rhsetia.  Quin  etiam .  propter Sabaudi  &  Gsilorum  cxpcdi- 
tiones  in  Genuates ,  ope*  incolarum  non  paniro  funt  acciifef 
tampropternimiaraimpofitionem  tributorum  ,  quamvcro 
receptum  ibi  fplendidius  vivendi  morcm.  Quibusoneribus 
fi  Mediolanenfes  non  gravarentur,  dubiura  cffet,  utrum 
illosmagis  eximia  pulchritudo  Regionis,  an  veibdmria- 
rnm  polfeflio  commendarct.  Agri  quoque  multis  in  locis 
viftati  ,  &  Rex  ingentes  in  bellum  fumptus  erogavit.  Qua- 
propter  .  licet  rcditusannui  hujus  Pucatus  amplifllmi  (Nam 
fuperiori  feculo ,  refercntc  Comineo^  Duccs  quotannbad 
feptingenta  milliaaoreorum  perccperunt ,  nunc  autem  Rex 
Hifpaniae  o&ingenta percipere dicitur ,  praeter  exa&iones 
quibus  mifcramplebemgravanOtanta  tamen  eft  Regiorum 
miniftrorum  crudelitas  &  avaritia,  ut  locus  provcrbio  fit :  In 
Siciiia  quidem  miniftros  Regis arrodere  fubditos,  in  Nea- 
politano  autem  Regno  comedere  ,in  Medioianenfi  Ducatu 
penitus  dcvorare. 


DE 


jjoo  DE   REGIMINE  POIITICO 

DE  REGIMINE  POLITICO 
DUCATUS  MEDIOLANENSI5. 

QUiolimlatifiime  patuic  Ducatus  Mediolanenfis ,  hodie 
tantum  decera  CivitatescomplecYituj:Mediolanum.Ti- 
cinum,  Cremonam,  Laudaro,  Dertonam,  Alexandriam>Co- 
mum,  Novaram,Bobiam,&  Vigevanum. 

Oiim.lnfubres  &  Galoni  hanc  diu  tenuerunt  Regionemf 
quoe  poftea  a  Romanisfubacla ,  dein  ab  Attila  Mediolanum 
everfum  eii Ab  Attila  vindicata,in  libertate  illa  terra  diutius 
conftitic,  donecSfortii  potentiainvalefcerent,qui  ufque  ad 
L\idovicum  Sfortiam  illius  pofleflionem  tenuerut,qui  a  Gal- 
lis  captus  eft.poft  imperium  exercitum,cujus  tandern  Caro- 
lus  V.  Dominus  eft  factus  :  ab  hoc  hic  itatus  femper  fub  Re- 
gibus  Hifpania?fuit,  ejufque  fucceflbribus. 

Casterum,tempore  lmperatorum,Mediolanum  Praefeftos 
habuit ,  a  populo  eledtos ,  qui  juftitiamadminiftrabant :  fed 
ArchiepifcopusaCivibus  ele&us  femper  ejuscaput  fuit,& 
fi  plures  eodem  temporc  Arcbiepifcopi  erant  elefti,arbitriff 
ejus  Imperatori  ct)ramittebant,  ut  illum  eligeret,  quem  exi- 
fticiaret  digniorenr.verum  Imperator  FridericusBarbarofla» 
cum  decexiilec  Medioianum ,  fuum  territoriurnin  6.  divific 
Comicatus^cuilibetComitemGermanum  praeficiendo ,  & 
conftituit,fuper  hosonmcs,  Vicarium,  qui  Mediolani  agere 
d  jberet,  tum  in  reliquis  urbibus  Poteftates ,  quod  pacis  & 
belli  curas  riabere  deberent.  Civitates  quocjue  iingulis  annis 
confuies  certos  eligebant,qui  poteftatibubillisCitadiftiO^u- 
xilia  in  confiliis  ferre  debebant.Erant  quoqueMediolaniSe- 
crcti  Confiltarii  Confulurn,&  Archiepifcopus  habebatVica- 
rium  dictum  Vice.Comitern,  qui  controvcrfiaspopuli  deci- 
deret.Omictimus  nunc  cnarrareQuseftores,Theiauro  Preie- 
ftos,&  alios  Hodie  Rex  Hifpania?  hunc  Statum  ab  Impera- 
tore loco  Fcudi  tener,qui  illum  hoc  inveftivit  anno  ltf i  l.te- 
fte  Pierre  dAvitii,  bic  p.  54. 

Adminiftratiocaufarumcivilium,  &  criminalium,  depen- 
det  ab  au#oritate  SenatusMediolanenfis.  In  hoc  fedecim. 
funt  Do&ores,  &  nonnulli  Pra*lati ,  Patriciique  Mediola- 
nenfes. 

.  TotamProvinciamGubernator  Imperioregicdiciturque 
G^neralisRegibVicarius.adqucmjudiciumoinniumrerum 

poU- 


DUCATUS   MEDIOLANENSIS.  6ot 

poluicarum  fpeaat;  Civiles& criminalcs  cauflk(ut  vocant^ 
a  Senatu  peraguntur.Gubernatoromnes  eligitMagiitratus 
ommum  biennalium ,  puta  Poteftatum  ,  Vicariorum ,  Tudi! 
cum,  Commiflarioruro,  Referendariorum,  &  Advocatorum 
*i!ci,&c.  Ett  iphfecretum  confilium,quodconftateGene- 
rali  copiarum  militarium,  Caftellano  Mediolanenfi,Cancel- 
^ario.Prjefide  Senatus,  Prrclide  Magiftratuum  oppidano- 
rum,  Tbefaun  Prsfefto  GenefcU  ,  cui  quandoque  nonnull; 
pauci,expeculiarigratia  Regia,  &  propter  rneritaadjun- 
guntur.  SenatusMediolaneniis  conftatPrafide,&  xi  i  Se 
natoribus.  Hoaira  tres  Hifpani  effe  folent,  ut  plurimum  ex ' 
pr*cipuisilliusCivitatis  LecU  Exhis  fecundum  Veterera 
confuctudinem  legi  folet  Regens,  qui  in  Hifpania  Regi  affi- 
ftit,  &  locum  ibi  in  Confilio  Italise  habet.  Ab  hujus  Senatus 
Judiais  nulla  permittitur  appellatio.  Omnibus  Civitatibus, 
rounicipns,  &caftellisfusefuntcommunitates,  qusequam 
fccpifljme  axn.  dccurionibusleguntur,  qui forte  e capfu 
confiliarioruro  eliguntur.  Horum  numerus  eft.  LX.Hi  Decu- 
riones  Refpublicascujufque  loci  curant.  Mediolanum  aul 
tem  nullam  aliam  habet  fupra  reliqua  oppidaprserogati- 
vam  ,quod  generalia  tribunalia  ibi  relidean  t, 

Dux  Primus  Mediolanicreatus  ab  ImperatoreWenceflao 
anno  cb.  ccc.  xcv.  iroperavit  annos  7. 

SERIES  DOMINORUM  ET  DUCUM 
MEDIOLANENSIUM. 


UBertusy  qui  defcenditex  Comitibus  d'Angeria ,  anna 
I2IO. 

lacobua  genuitTeobaldum  &  vixit  circiter  anno  1 2  >o.Sed 
Othoeju»fraterfaftus  eft  Archiepifcopus  Mediolani,  anno 
1 262,  obiit  anno  1 295. 

Mathem  ,  cognomento  Magnus ,  Vicarius  fuit  fcclus  tam 
imperii  quara  Mediolani,  quam  totius  Lombardia;>obiit  an- 
no  1  :22. 

GaUozius,  ejus  filius ,  fecundus  Mediolani  Princeps .  obiit 
annoiuS. 

A**9*i  cjosavunculusjobiitanno  1339.  «tatis  38.  ann. 


R   A   T    I   O     $   T   A   T   U  S 

jr«^;»i«,FraterGalcazii  r.  Statum  Mediolancnfem  cum 
ToanneArchiepifcopoFratrefuotenuit. 
J™£»«  Archicpifcopus,  Mcdiolani  rratns  fu,  fm  fuccef  - 
for,&  5-Mediolani  Princcps,  ahorumque  locoruro,obnt  an. 
12  L  reliouit  tresfilios  ha3redes,Mathiam  Barnabam  &  Ga- 
leatium  filios Fratris  fui,  inter  quos  imperium  divifit. 

^^,filiusScephani,obhtanrio  135^ 

G./,^  n.  Frater  Mathiafcftatum  Mediolani  tenuit  Cum 

Fratre  fuo,obiit  anno  1 378.  # 

54r»4^FraterGaleazii,  obnt  anno  1 385.  J 

Jo*nnesGaU*zM,Miu*Ga\c*r\i  II.  primusab  Imperatore 
Wenceflao,anno  1 39*.  Milani  Dux  creatu*,obiic  1401.. 

Maria ,  fecundus  filius  Ducis  Mediolam,vi  Duca- 
tum  Mediolanenfemoccupavit,  obiitanno  I44?-  . 

Franafcu*  Sforcia,celeberrimus  fui  temporis  mihtiae  Dux, 
primum  in  Pra?fe&um  vel  Capitaneum  Mediolanicreacus 
eft,dein  favore  populi  Dux,anno  1450.  deceflit anno  1464. 

Gtleazim  Man*„  quintus  Mediolani  Dux,  filius  Ludovici 
DucisSavojse,obiitanno  1476. 

Joannes  Galeazius,  ejus  fiiius,  Dux  Mediolanenf.  uxorem 
duxit  Ifabeltam,  filiara  Alfonfi  Regis  Neapol.  veneno  inter- 

eraptusefta'nno  1494- 

Ludovtcus  Sforzia,  quiipfum  venenofuftulit  inveftituram 
Ducatus  accepit  ab  Imperatore  Maximiliano.  Exutus  vero 
eftoranifuoftatuperLudovic.  xu.  Regem  Francisel.  & 
obiic  anno  1530. 

Franctfcm%  ejus  frater,  per  Imperatorem  Carolum  V.  ite- 
rum  ftatui  fuO  redditus  eft,&  fine liberis  obHt  anno  1535.  i- 
deo  quod  Iroperator  Carolus  V.occupayerat  ftatum  Medio- 
lamfluem  dein  Reges  Hifpaniae  pofleflione  tenuerunt 

RATIO  STATUS  DUCATUS 
MEDIOLANENS. 


ILla  imprimis  h  hocconfiftit ,  ut  fc  contra  vicinam  poten- 
ttaraoptirae  muniat ,  imprimistero  contra  Helvetos  *  qui 
ipfi  femperformidabilesfuerunt&damnofi^quod  nimirum 
omnem  occafioncra cupide  expe&ent,  ut  fuum  Iroperium 

ia 


DU  C  ATUS   M4NTUAN  I 
M finesMediolanenfcs proferrc poflint.  Cum igitur cum  ,i' 
c,n,s  e)Ufmod,  confliftetur ,  qoi  poflbn  ,  voiu,   &  H,  V" 
offcndere,  non  folum  ea.qu*  bello.reique  m£ri  fptl  & 
procurat,  verum  multas  ctiam  alias cauiione  adhiber  iS 
qua«  h*  pr*  cipu*  funt.nt  Vicinos  ben •traSec Qui 
?  Pe™™b™>*  '.fedcra  &  contraftus cum SfiSjE" 

rnutua  .pforum  confidentia  &  confpiratio  dTraXuo  fti' 
tu,  ac  penculum  creare  poffit,  6.  Ne  illos.qui  ve"«  imbedT 
ho  cs  opem  ejus.mplorarunt.  defcrat,  r-ilo  favcndo "  uS  " 
ando  &  protegendo,  ubi  neceflltas  fingularem  aliquao S n 
requ.r.t  alacr.tatem ,  non  opus  eft  ut  itf  modcrate  verfcn? 

c^citci^ 

CONTROVERSI^,  OJU M  MEDIO- 
LANENSIBUS  CUM.VICINIS 

intercedunt,  h*  sunt. 

T  ,Nter  Sabsudum  &  Mantuanum  ,  Montis  Farrati  caufli 
1  Inter  Genuates  &  Sabaudum ,  ob  Savonam 
InterFlorentinum  &GenuateS,finium  regundorum  caufc 
Imer  K-rrararo  &  Lucam .  hanc  candcra  ob  caufcm 
Intcr  tiorent,nuro&  Parmenfcm  .  ob  muitas  fuperioris 
tempor,.>offinfiones ,  qua:  vei  adhucdurant  ut,er,ons 
Intcr  Ferr-rienfcm  & Sabauduro  &  Florcntinum.ob  tito- 
Iora  &  pr*em,nent,am.  De  ftato  Medioianenf.  plura  vid  Z 
Bod.  1. 4. & Mcrcurium di D. Vittorio Siri Tom. Tlu  P' 

JUDICIUM  POLITICUM. 

n  Ocalioi.  Monarchiarum  cenfor,hoe  vitioRegi  Hffpani* 

n»r*A"O-rPaUat,,rf,,0S.mi?iftr0s  non  minusin  hlea! 
poli&Siaha,  verum  etiam  in  Mediolano,  adeoinhu- 


manc 


M 


*c4  RATIO  STATUS 

raane  &  incredibili  exaaionum  licentia  in  fuos  defa?vire 
fubditos ,  ut  illiusiltis  inlocis  imperium  admodum  mcolis 
invifum  &  intolerabile  e(Te  videatur. 

STATUS  DUCIS  MANTUANI. 
MORES  MANTUANORUM. 
Antuanorum  indoles  aptior  eft  adliteras  &  artes,quam 
veroad  arma  vei  mercaturam.  Habentur  tamen  pro 
magnis  bellatoribus ,  qui  vero  equites  meliores  quam  pe- 
dites  funt ,  ftudiofi  in  comparando  fceroinarum  amore. 
Monferatenfes,  Principero  fuum  magno  profequuntur  at- 
feau,prag:icumhabentingenium,  quo  fubtih  pollent ,  & 
valde  humano ,  omnium  tamen  armorum  funt  cupidiihmi, 
&animofi,  hocquenomine  Piedmontanosfuosvicinos& 
inimicos  longe  fuperant.  Illorum  foeminas  non  ignobiles 
commendant raores :  iilse  imprimis de  Cafal  valde  funt  pul- 
chrae,&  converfatione  fuaviflimae. 

DIVITI^E   ET  REDITUS. 

PRinceps  Ducatus  Mantuani  obtinet  CC.  5o.roillia  co- 
ronatorum  ex  reditibus  Ducatus  Mantuani.  Ex  Montis- 
ferato  CCC.  millia ,  unde  omnibus  militum  ftationibus  fti- 
pendiafolvuntur.  Illi  vero  reditus  proveniuntex  re  molito- 
xia ,  qui  folum  Mantuae  prseftant  jtfooo.  coronatorum  an- 
nuorum.Reliqui  percipiuntur  ex  veftigalibus  vini,mercium 
aliarum,  itibus&  reditibus ,  juribus ,  habitationibus ,  num- 
misjudaeorum  ,  qui  feorfim  folvunt ,  & ,  pro  confervatione 
fuorum  privilegiorura  ,  non  leves  fumptus  faciunt ,  uti  li- 
bere  mercatum  poflint  exercere,  quem  vel  foli  Mantua?  ex- 
ercent.  Ex  mulctis ,  litium  compofitionibus ,  confifcationi- 
bus,  moneta,feptimo  nummoomniumrerum  acquifitarum, 
dotefiliarum  (obftricYienirailHfunt  partem  Duci  pro  dote 
folvere,  quinuptiascumaliquocontrahunt )  magnacolli- 
gitur  pecunia. 

Jura  PifcationisMantua?  &  Lucse  locari  folent  pro  3000. 
coronatis  aureis.  • 
^  Vltimum ,  Nobiles  seque  folvunt  pro  frumento ,  legumi- 
nibus ,  lino ,  aliifque  fimilibus  rebus,  ut  &  in  Venetiis ,  curia 
Principis,  &  Ecclefiaftici  folum  his  funt  exerapti.  Divitise 

Incola- 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


M  A  N  T  U  A  N  I 


D  U  C  A  T  U  S    ,  , 

Incolarnm  jn  frumcnto  confiftunt,  leguminibus  «Klfc 
rebus  hra.hbns,  qUaE  Venctias  mittuntur,  p.nSriS 
Mantux  conficiuntur.  r«"H'is.,,er,co,qi 

Montrcratumprsftatfrumentum.orvzam.lina  m^r 


|UC 

]uac 


VIRES  ET  POTENTIA  MANTUiE 
D  U  C  I  S. 

15.  miilibus  pcditum  &  C.  equitum  fufficit  apparatu>ou' 

m;£?dC£nfi°,"e  fua  5a  Italorllm  P^tumhabet.BeHicofi 
militis,  ftipendiaqueraerentisinMantua  nnll».»» 

calculus:Verura(teMmporenecemtaris?nam^ 

tum  fuo  Imper.o  obfequentes  habet.  Paratos  quoq™  habet 

lev,sarmatura;  vehtes,  quiin  Hifpaniam,  Turciam  pVrh,- 

«currerc folent  EquytusMantuPanusLpS 

ad  ,2.  m,ll,a  acccd.t. Tenetur autem  Dux  oranibus  il™  oul 

fejacraraentora,htar,obft^ 

In  Montisferarienfiterritorio,  non  parvus  cquitom  nu- 
merus  confcr.b,  poteft.Talis  autem  in  militia  fervatur  ordo 
ut,quampr,mum  fignum  Cafali  tormento  bellico  datUm 
luent,  omnesquimilitueoperara  navant,  &XV.millium 
fac.unt  numerura ,  in  procinftu  effe  debeant.  Ex  his  r0"  e 
qu,tes  colhg,  poffunt.  In  hac  autem  virium  fufficientc  copk 
hocraahmeft,  quod  Regiones  Principis  ab  invicemfeS 
tlae  finc ,  ,ta  uc,  pro  conjungendis  viribus.omnia  in  anteccf" 
lura  obftacula  remover,  debeant ,  qus  fufcepcas  deftinatio " 
nes  morar, 1  poffent.  Adeo  ut  non  inepte  Poikici  judicenc ,  fi 
,s  ftatus  umtus  effct.  nulli  in  Italia  Principum  poten  tii& l\ 

Eftin  11         '  neqUC °paS habCret peregrinIs WU 
Etti m 1 U  rbe  Mantuana  propugnaculum  fane  Nobile,  Viada 

a  d.clum.nMontisfcratoCafal  habctur.incer  pracipuos  io 

tfhalocossftirnandafedewcliqua  loca  non  adcofunt mu- 

ma-  REGI- 


regime;n  politicum  mantu*. 

Hi  c  Princepstituloshabet  Duchde  Mantua&  Montir- 
ferrati  ,  eft  Princeps  &  Vicarius  perpetuus  Sacri  Ro- 
mani  Iroperii,  Marchio deGonzaga,  Viadane  ,  Cazolo, 
JDofolo,  Ponfone,Jucife,  &c.  DominusdeLuzzare,  Ca- 
ftel2io  Fredo  ,  Comes  dc  Rodigo ,  &c.  # 

Feuda  habet  Impcrii ,  &  ab  Imperatore  mveflituraro i  ac- 
cipit.  Aulamfemper  alere  folet  ampliffimam ,  quamma- 
gnsconditionis,&  prscipus  Nobiiitatisappantorcbdc 

corare  folent.  .  r      ~  a&L** 

Habet  in  prscipuis  Mantu*  ditiombus  fuos  Guberna- 
tores,  &projuftitiaadminiftrandaDoaorem,  qui  M*n- 
tuse  agit  :  reliqus  minores  cauflaefuos  quoquc  babent  )o- 

dlEftquoqucin  Mamua  Scnatus,  quicx  VII.  Doaoribus 
conltat,  ex  quorum  numero  Pnefes  eft  qui  abfo  ute  cl^ 
rebus  judicat ,  in  quibus Potcftates  appellatioDes  mftituerc 
folent.  Magiftratus  alius  cx 7  compofitus  eft,  quorum  unus 
Prsefescft , 2  Doftores,&  4.  gladiis accindi ,  qui  de camera 
Dnbalicoenofcunt .  Scx  fuperintendentes  exua  urbera,  qui 
viaualium,curam  gcrunt.Provifor  Nobiliseft,curam  gerens 
ViausCivitatcm^eQantis,  01*14.  mercatorcs& unub  Do- 
aorauxiliumprceftant,  &hic  proviforcum  4.  ilns&uno 
Doaore  omnia  ncgotia  dcterminani  >  quxhac  cx  cauiia 
provenire  folcnt. 

Capitaneu?juftitiaedc  caufisctiam  cnminahbus  cogno- 
fcit,  cum  Affeflbre  vel  Procuratore  Ducis,  &  Advocato 
Fifcali.  Dux  tamen  fcntentiam  limitandi ,  libi  poteltatem 

refervavit.  _  , 

Montisferatum  quod  fpe^at ,  Duxeo  Gubernatorera 
mittit.quiinCafalagit  &  oranemin  populum  habetautto- 
ritatem  ,cum  fuprema  terrae  curia,  pari  modo  iicut  in  Man- 
tua  ftabilita  :  Sententiae  tamen  ibi  non  nifi  fupreroa  auttori- 
tate  confentiente,executioni  folent  dari.  Muhi  prarteria  alu 
funt  Domini.quijuftitiaeexercendaehabent  poteftatc  nv.no  n 
tamen  nifi  in  civilibus  condemnare  poflunt  ,  ad  triremcs 
minimc.Duxcaputordinis eft.qui  fanguinis  Chrifti  vocatur, 
inftitutusan.  1608.  per  Ducem  Vincontium  >  dequoplura 
dicerehujusargumeminon  eft. 

SERIES 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  Ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Fii 

CFMAGL.  2.6.152 


M   A   N    T   U  M. 


SERIES  DUCUM  MANTUANORUM. 


«o 


ea 


ni; 
«xceffic 


M 

teft.tten, de Qon™ „  ™  *  P "T" tandem  1" P<>- 
lam  Regionem a Tv«2  «  £28,  1Ua: ''beravitfl. 
U  Scala ,  Domini  Veron;    ^^1"  »  CUm  °?e  Canidc 

ragorum  conccflerunt  PoteftatenT  Der X?  a    •  Gon* 

Franc.fcus .  ejuv  6lius  &  fucceflbr ,  deceffit  anno  , 

cent^  C»-k  abU,t  V,e.netOS  &  Ma'^ftes,  cumque  varbs  fuf! 
«p,ffet  hberps  .  obiitanno  .444cumab  IroperaroSi  f 
nmndo.cum  ml  talia  effct,  prmTus  Marchio  EepK 

Ludovicus.fecundus  Marchio  Manruar.  pro  hoc  ftatu  ob 

FrancflcusIV.  Marchio  Mantu* .  gloril  liberaliratis ,  & 
militans  fortitudinis  .  fu,  temporis  Princeos  cnm^-i 
flimus  relidis. « Ifabellafifia  D^fcS^"^ 
ericofua  fucceffore .  &  Hipolyto,  expiravir anno  mo" 
Fndencos  V.Marcbio.ingensbelli  Dux.primusfacWeft 
DuxMantuae  perlmperatoremCaroluoiV.an.  i  $  ?o  Sufceo 

t.sexuxorefuaMargaritaPaleoIoga,filiaGuillieIroiMarchi. 
on.sFeranenf.fihis.Francifco  &GulIielmofqui  poft  fata  Pa 
rentis  ainbo  Duccs  f uerun t;  Ejc  vi vis  abiit  anno  i  «4  j . 

Fran. 


fol  SERIESDUCOM 

Francifcus  II-  DuxMantuan.  duxit  uxorem  Catharmam 
AuftrisV.liam  Ferdinandi  Romanorum  Reg.s.exqua  non- 
nullos  fufcepit  liberos ,  &  deceff.t  anno  M  50. 

Guillielmus  III.  Dux  Mantua? ,  fibom  habuit  V.ncent.um 
fuccefforem  ,  exivit  e  vita  anno  1 587- 

Vincentius,  pub.iceDuxMantu*&Mont'>ferat.  coro- 

natu    obiit  anno  .6.2.  cum  nonnullas  h*"'^  * 
primamobfterilitatemrcpudiaflet  ,  400.  Equ.tesm  Hun- 
gariam  Imperatori  Rudolpho  anno  1595.  ™" '      .  ft 
fc  Francifcus.ejusFilius,  5.  Mantuz&tert.usMont.sfe- 
rati  Dux ,  obiit  anno  i6u.  I# 

Ferdinandus,ejusFrater,  primum  Cardmahs  fuit.poftea 
Duxdefignatusannoi^i^  deceflitanno  i<?26. 

Vincentiusiraterduorumpraecedent^^ 
Maltenfis,  poft  obitum  Fratris  fui  Ferdinandi  feptimus  Dux 
faduseft  Mantua>,&  5-  MontUferati.  V>taexceffitan^7. 

Carolusde  Gonzaga, Dux  Niverfis&  Rhethelorum  &c. 
poftobitumVincentiiprolegitimo  fucceflore  Mantu^  oc 
Montisferati  agnituseft,  talifque  a  Praecedente  Duce  de- 
claratustreceptus  igitur  tanquam  filius  Ludovia  deGon- 
*aga  ab  omni  populo  eft.  Hic  Ludovicus ,  cum  m  Galharn 
vemflet,  duxituxorem  Henricam  deCleves,  DucemNi^ 
vernenfem &  Ruthelorum ,  filiam natu maximam  tranciici 
DucisdeCleves  &  Margarithae  Borbonis,  fiham  Caroh 
Borbonia;  Ducis  de  Vendofme :  ex  hac  fufcepit  Carolum  de 
Gonzaga&  deCleves  ,  nunc  Ducem  Mantu* ,  Cathannam 
uxoremHenriciAureliarienfis,  &c.  &  Henricam  uxorem 
HenriciLotharingix,  &c.  Carolus  duxit  Cathannam  Lo- 
tharingis.  filiamCaroli.  Dux de  Mayenne  deceflk  habens 
ex  ipfa  Fraocifcum,  Ducem  Retbelorum,qmobiit.Carolus, 
Dux  Rethelorum,  duxitanno  1*07-  Principem Manam  , 
filiamDucisFrancifci,  deftinatus  in  Italia  patns  fucceilor 
Ferdinandus,  hodie  Dux  deMayenna  ,  PrwcipemMa- 
riam,dcGanzaga&  deCleves.  Atque  exbac  Illuftriflima 
Gonzagorum  familia ,  M  a  r  1  a  Ludov ic  a  ,  n-ta ,  Vir- 
tutibus fuis meruit ,  utolim  Divae  MemoriaeULADiSLAi 
lV.&nuncJoANNis  Casimiri,  duorum  Regum  Poio- 
niae&Succiae  Sereniflimorum ,  &  Gloriofiflimorum ,  con- 
junx  diceretur. 


STATUS 


M    A   N    T   U    A   N    O   R   U  M. 


60  9 


STATUS,  DOMUS  DE  GONZAG/U 

CTatusDucfe  Mantuae  multo  eflet  potentio#r,nifi  fuiflerdi- 
^vifus,  inprimis  per  Ludovicum  ,  fecundum  Mantu*  Mar- 
chionem,  ita  ut  hodie  Ducatus  de  Guafteila  &  de  Sabionc- 
da,  Principatus  de  Bazzolo,  Comitatus  de  Nuuolare,  Mar- 
ehionatus  Caftiiionenf  &  Dominium  de  Solfarino  quod  ab 
bocfeparati  iiot  Ducatu.non  levitcripfum  extenuarunc. 

SERIES  MARCHIONUM  MONTIS- 
FERKARIENS. 

/^VRigoMarchionum  Monferrarienf.  tribuitur  Walramb; 
^'quicommuniterdicitur  Aleram.cjuiab  Othoncl  Impe- 
ratore  Domioium  Montisferrati  accepit,  cum  adjun&o  tito- 
lo  M jrchionatus.obiic  dcin  anno  qs6* 

Guillielmus,  ejus  fifiii?,  MarchioMontbferrati,  obiit  an. 
1207.  &  multos  quidem  habuit  filios,  fed  infauftos. 

Demetrius,  filius  Bonifadi^exThcflah> ,  Rexpoftip- 
fum  fuic ,  &  Guilliclmus  ejus  frater  fuic  Marchlo  Montisfe- 
rarienf  &  obiicanno  1215. 

Bonifacins  filiusGuiliielroi.ComesSavoy^obiit  a.1254; 

GuilljeIraus,dictusM3gr.us,obiit  anno  1 191. 

Joannes,  ejus  filius,cognomento  J  uftus,fine  liberis  obiir^ 
anno  1 505.  haeredemque  inftituic  Theodorum  1.  filium  An- 
dronici  Paleologi. 

SERIES  SECUND.E  LTNEjE  MAR> 
CHIONUM  MONTISFER- 
RARIEN  S. 

THeodorus  Paleologus  hacrationeMarchionatu  potitus 
cft  ,& ejusinveftituram  aceepitanno  131  $.  ablmpera- 
toreHenrico,obiitque  anno  1 3  fSreli&oJoanne  fucceflbre. 

JoannesinveftituramMontisferatiaccepii  anno  1355.  ab 
ImperatoreCaroloIV.  &obiitanno  1 372*.  &  reliquit  luos 
liberos  fub  tutela  Ottonis  Ducis  Brunfviccnfis. 

Otto  fecundus  ,  tertius  Marchio  hujusliQex,  occifaseft  3 
quodam  fuorum  fervorum,  anno  1  ;?8. 

Tbed- 


§1«  RATIO  STATUS 

TheodoraSjhujusnoiiiinis  fecundu;?,rraicr  Joannis,quirr 
tus  Marchio  hujus  lineae,  obiit  .  4 1 H. 

f  oannfc»  Jacbbus,fextusMarchio>dua$uxores  habuit,de- 
ceffitanno  445. 

Joannes,filius  Joannfc  Jacobi,7.  Marchio,  fineliberis  de- 
ceilu  anno  1464. 

GuillieliDus ,  eju9  frater ,  8.  Marchio ,  pariter  fine  liberis 
deceflltanno  148  j. 

B'  mif  acius,  ejus  frater,  deceiTic  vita  anno  1 5^4. 

G  liUielmu  yejus  filiusobiir  anno  1  5 18. 

Bonifacius,  filius  Guillielmi ,  patri  fucceffic  &  obiitin 
ca?libatu  anno  1530. 

JoannesGeorgius,  ejus  avunculus,  fratcr  Guillielmi ,  fine 
liberis  deccflit  anno  1 5  33, 

DUCATUS  PARMENSIS. 
EJUS  INCOLARUM  MOKES. 

pOpuli  Parmenfis  rnares  quatn  fceminse  pukhritudine  pol- 

*  ient  eximia.  Parmenfes  ^fuoque  pro  folito  animofi,  &  li- 
teris  dediti  funt,  non  aliter  ac armis ,  &  negotiorum  tracla- 
tioni.  Erga  peregrino*  humanitatiscxcrcent  ftudia:  fcemi- 
narum  naturaavara,  civilts  taraen  eft.  Placentini  quoque 
non  ablimili  gaudentingenio  ,  fed  incultiserga  peregrinos 
moribus,  beliorumavidi,adcrudelitatem  ufque,  in  confiliis 
pravi,  vindida?  avidi ,  omnium  dirficultatum  pro obtinendo 
propofito  contemptores ,  fceminas  proprias  facile  fane  tru- 
cidant ,  fi  fufpiciouc  aliqua  laborant ,  nec  tantopere  in ipfis 
pulchritudjnem,quam  roorum  civilitatem  fpectant. 

REGIMEN  POLITICUM. 

rjlc  Princeps  Vafalluscft  Ecclefise ,  cui  fingulis  annis  pro 

*  ^recognitionefendifolvit  X.  milliacoronatorum  ,  ab  illo 
temporequoPontifex  Patffosill.  Petrum  Ludovicum  Far- 
nefium  Dacatus  Parmcnfhs  &  Placentiae  inveftitura  dona- 
vit.  Hoc  tamen  nonobihnte  Hifpani  Pratendunt,  Placen- 
tiam  efle  membrum  Status  Mediolanenfis:  &  ii  linea  Farne- 
nefiorumdehciat,tumP.ipa&Rex  Hifpani«tanquam  Dux 
Mediolani  illam  de  jure  teuerenc.  Scd  cuiuhic  Princeps 

agncw 


DOCATUS  PARMENSIS*  *** 
agnofcat  fuperiorero  Papam,  in  fuo  ftatu  abfolutus  cft- 
Ilio  fuum  ftatumconfilii  &  beili  habet,  ut  &  fuos  judiccs 
curias  ,  qui  de  caufli*  civilibus  &  criminalibus cognofcunc » 
exccpto  quod  Dux  iibigratiam  in  difpenlanda  deli&orum 
pcena  rcfervet. 

In  omnibus  locis  Magiftratu  habet,  cui  Poteftatis  nomen 
eft,  cjui  eodem  ipfo  eligitur  modo,quo  Caftellani  &  alii  ofh% 
ciorum  PrsfecTi,  ex  quotfbetioco  Similisergo  in  Parma  eil 
Magiftratus  &  alii  Gubernatoree ,  qui  a  Duce  accepta  Impe- 
ria  excqui  folent. 

In  judicii*  cauflae  fecundum  jus  civiledecidi  foleot,habito 
tameninomnibusadju*  municipale  refpectu.  SuccelSoues 
Statuum  ad  majorcs  natu  fpedant^reliqucj  dignkates  sequa- 
litcrdividifolent. 

Quamvis  vari*  Feudorum  confifcationes  perDuces  faclaa 
fiat»  reftant  taraen  roulti  Domini,  qui  Vafaliorum  habem  ti- 
tulos ,  neque  tamen  in  recognitionem  quicquam  folvere  o- 
pus  habent,diunmodo  parati  fint  ad  fervitia  quaedam  urgen* 
te  neceflkate  Duci  pneftanda.  Sunt  ibi  Comes  S.  Secondi* 
farntlisde  Roffi.  Dominus  S.  Secondi,de  Berzet,de  Forno- 
vo,  Roccalanzon  &  aiiarum  Parmaeditionuro.  Marchiode 
Rangon,  poflidet  fiib  ditione  Parmenfi  bona,qu3eipfum  30. 
millium  coronatorum ,  noroine  redituum ,  pofleflorem  fa- 
ciunt,&  iroprimis  iocade  Roccabianca,  Ragazzuola,  Pon- 
leze,  Zibello  &  Caorfo,  uc  aliorum  Comitum  reditus ,  cum 
bujuslocinon  fi«t,nunc  taceamus.* 

DIVITIiE  ET  REDITUS. 


REditus  annui  Principis  Parmenfis  raajores  funt  quam 
CCCC  mUUium  Ducatonornm  1  Hosexcollechs,  qua* 
fubditorum  bonisimponifolent,  percipit,fecundum Papas 
permifllonem.  Exigi  autem  etiam  folet  tributum  ex  pane  > 
vino ,  mercatura ,  pecore .  canceilaria  ,  condemnatiombus. 
confifcationibus ,  concefla  venia  ,  falc ,  cujus  reditus ,  quos 
pr*ftatannuos,SO.  milliacoronatorumfaciunt,  exmine- 
ralibus ,  tributo  lanae ,  iignorum  ,  fundorum ,  aliarum  pol- 
fekionum  ex  juribus  &  immunitatibus ,  quz locari  pro  prc- 
tiomoris  cft.  ExDucatudeCaftro,  Ronoghon,  ahiiqui 


RATIO  STATUS 


Dommiilocis  fin£ulisannis6o.  millia  coronatorum  perci- 
piuntur.  Expcnfione  12  millia  coronatorum ,  quaea  Rege 
Hifpanias  in  Regno  Neapolitano  ipli  aifignantur,  nume- 
randa.  Exmiiicia,  quaeinillo  Regno  fuftentatur.  Percipit 
&  reditusexillo,  quodordine  Velleris  giudeat ,  nimirum 
^t.  milliacoronatorum.  Ex  penfionfc,  quam  PhilippusII. 
Re\x  Hifpania;  dedit  refpeciu  Status  Mediolanenlis  Duci 
Margirita»,  rara  in  illius ,  quam  fuccefTorum  ejus  gratiam, 
i^.milliacoronatorum.Ex  territoriis  de  PAbruzze,ubi  civi- 
tasdePenna  prxcipua  eft,percipit  i8.roillia  coronator.Vici- 
mum,  confifcationesJllius  redicus  admodum  auxerunt,pra> 
fCrtim  poftconfpiracionem,propcerquamdejecitan.  1611. 
eomicem  fceminam  de  la  Sala  cum  marito  ej  us  Comite  Ho- 
ratio.  Marchionem  HierofmcdelaSala.  Comitem  Petrum 
Forel.  Comitem  Alfonfum  S.  Vital.  Comitem  Joannem 
Bapciftam  &  Comitem  Theodoricum.  Scoturo  Placen- 
tinum. 

Academia  Parmenfis  &  Placentina ,  quas  multis  immuni- 
tatibus  &privilegiisgaudent,&  icteo  ingentem  ftudioforum 
copiam  alunt,non  parvo  commodo  cives  fuos  beant :  Feriae 
quoque  Placentiae  confticuta?,  linum  ,  frumentum.legumina 
varii  generis ,  laftis  prefit  copia ,  vulgo  cafei ,  qui  propter 
'  exquifittim  faporem  muitis  nacionibusindelitiiseft,i&  pra?- 
fcrtim  Venetis ,  qui  ipfum  Conftantinopolim  mittere  folent, 
i  Baflis  aliifqae  magnatibus  ,  non  parvidoni  nomine,  orFe- 
rendum  :  adhajc  taurorum ,  vitulorum ,  vervecum  fuura  , 
vol;  "' 


que  _ 

Pra;terlia?cdic^aomnia,ingentem  pecunia?  vim  ex  confefto 
vmoaromacico,MufcateHo  ita  dittespercipiuut:  hoc  vinum 
Romanorum ,  Genuatum ,  Venetorumque  delicato  palato 
miniftranc. 


V  I  R  ES    ET  POTENTIA. 

D  Rrinceps  Parmsialir  procuftodia  fui  corpori$2$.  fa*it- 
tanos  lcalos ,  30.  haftatos  pariter  Italos,  cum  prxfedo, 
^o.equiteslev^armatur^ejufdem  nationis.Conducere  va- 
iet  ad  X.  milhapedkum,&  500,  &  uhroequitum.  Huic  mi- 

litisc 


D,y  C  A  T  U  S   P  AvR  MfE  N  S  I  S.  €lf 

|k;eprjEfea:usGeneralis(utvocant;eft,  &  huicadji^aus 
locumtenens. 

•11  Q^^Prop0^»^  fpeftatreft  ad  ConfinJa  Moden* 
lllud  de  Rclana ,  membrum  Impcrii ,  quod  invincibile  aftt- 
matur  -.illudetiamdePinfimUiseft  conditionis.ab  18.  miU 
liarib.  de  Rozana,  fiturjQcft  de  Ciraguio.  Vrbs  Placen- 
tina  ut&Parmanon  l*ve  Duci  fuo  pra>ftant  propugnacu- 
lum.  Efta latera  Reipub.  GenueDfismunituslocusde  Ber- 
zetto,  cumoptimoVallod-Taro.  A latcre Luca? ,  muni- 
tusreperitur  locus  Pietra  diftus,  ut  &  aliiex  confiniis  Me- 
cUolani,Cremonae,PlacentisB,  Colorno.  Hocquoquein- 
gensmunimen  Duci  Parmenfi  pr*ftat,  quod  ejus  Status 
moniibusApenninisclaufusfit.  Reliqua  loca  bonispropu- 
gnaculismunita  funt ,  qux  cum  exigua  manu  &  parvis  fura- 
pjibus  fecura  praeftari  poifint ,  adeo  uk  uec  validu?  &  nume- 
rofusipfisnocerequeatexercitus,quod  illumconditio  loci 
non  capiat,  neque  parva  manus  obeffe  poflir,qaod  minorum 
proneceffuateviriumfit.  Neque  vero  ullus  ftatus  potemii 
invalidus  fe  auderet  buic  Duci  opponere ,  quarcvis  alienas 
vires  conjungat,  ideoquod  hujus  Ducis  potentia  cum  Regis 
HifpaniaBviribusinvicemeft  conjunclca  ,  qui  neutiquam  pa- 
teretur ,  ut  hic  ftatus  ad  alienam  libique  aliquando  nocitu- 
ram  poteftatem  pervenirer. 

S   E  -  R    I    E  S. 

Poft  varias  mutationes ,  cum  Ecclefiafticus  Parmae  fr  Pla- 
centiaepacatapofleflloneffueretur ,  Papa  Paulus  HI.  di- 
chjs  antea  Alexander  Parmenfis  ,  ejus  Ducem  fecit  Petrum 
Ludovieum  fuumfilium  anno  i  m  5.  qui  tenuit  Ducatum  uf- 
queadann  1547.  &occifuseft  Placentise  perconfpiiario 
nem  Palavicinorum  &  aliorum  ,  qui  aCarolo  V.ad  hoc  im- 
pulfi  dicuntur  facinus,quod  ipIiPlacentiae  poffeflionera  con- 
cedere  nollet,&  quod  prsetenderet  fe  membrum  efle  Quca- 
tusMediolanenfis.  Poft  hXjjusfaturaO&avius,  filius  Pe^tri 
Ludovici ,  Parsnam  tueri  nitebatur ,  cujus  fratres  fuerunt 
Horatius  deCaftro ,  AlexanderCardiitalis  ,Rainuccius  Ar- 
chiepifcopusRavennae  &  Cardinalis. 

Odavius,fecundus  Parmae  &  Placentiae  Dux,duxit  uxo- 
Margaritara,  naturalemfiliamCarol  V. 

cux 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  Ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenz 
CFMAGL.  2.6.152 


*f4  R  A  T  I  O    STAfUS  # 

quae  antea  AlexandrodeMedicis,  Duci  Florentise,nupferat» 
Ex  hacfufcepit  Alexandrum  Farnefium,  fuum  fuccciTorem» 
cjuiauxilio  Reguin  Galliaediu  infiacu  Parmenfi  potentiam 
obtinuit  quorum  in  Ualia  partes  eit  lecutus,  poitca  cauiTam 
Hifpaniamplexuscft,  obittanno  1596. 

Alexander  Farnefius,certius  Parmse  Dux  &  Placentiae/ui 
temporis  milicari  gloria  clarus  ,  in  auU  Regis  Hifpaniae 
educatus ,  ipii  in  Belgio  fidelia  prsftititofficia  :  poftea,  cum 
cx  uxore  fua  Maria  Portugallije  Edvardi  F.  alicjuot  fufce- 
pifletliberos,  inMonafterio  Placentiaereliquum  vicse  tra- 
dtixit,  ubicum  Imperio  BdgiopraefuifTet  14.  annos,  vi- 
xiti-t  46. 

Rainuccius,ejas  filius,  patri  fucceffit,  qui  multis  egregiis 
aftionibus  patre  adhuc  fuperftite  fe  probaverat ,  duxit  uxo- 
rem  Margaritam  Aldobrandinam,  ncptem  PapseClementis 
8.  ex  qua  habuit  Alexandrum ,  qui  mutus  manfit ,  O  Joar- 
dum  O&avium  &  Francifum  Muriam  ,  dein  obiitan.  1611. 

Odoardus ,  ejus  fecundus  filius ,  adhuc  juvenis  Patri  fuc- 
cefllt ,  quod  frater  natumajor  regendoimparefletimperio, 
ideo  q  icd  raucus  eflet.  Horum  documenta  habes  apud  Le- 
andr.  in  Ital.  Thuan.  1.  4  Gerfchovium  in  fua  Toxeolog. 
Garibay  hiit.  Hrfp.  1.  34.  Boter.  Capitan.  &c. 

STATUS  DtfciS  DE  MODENA. 
MORES  GENTIS. 

JV/T  pd*nenfesbeIlicofi ,  animofi  ,  &  fide  in  Principem  cc- 
*  lebres  funt  ,  illos  nobilis  commendat  audacia  &  fubti- 
le  lngemum  ,  cujus  beneficio  illorum  coniilia  felices  for- 
tiuntur  eventus.  Poft  redintegratam  amicitiam,  facile  offen- 
larumobhvifcuntur.  Fcercinas,  nifi  fucatas ,  pulchrasnon 
nnlhncK11^  f  "P^^gapcrcgrinospollcnt  humanitate, 
Z ~ % ? vo,unCati*  probant  documenta.  Mu- 
off   fZ^  indole'  ,1Iidc  RegSio  «icmoriatn 

xi hotecndo  apti  unt.  JllidcModcna  magis  larvato*  lu- 
tmn^  exercerealTueti funt.  Quan- 

bent  au  eaS  ^nan*>  pecorediviterha- 
pXreT/r^  '  atqueilliquosPoets, 

Ultorea  Arcadixddcrjpfcrunt.  H^ctimen  vivendiratio 

potiu* 


D  U  C  A  T  U  S  MODlNENSISi  «i; 
pottusiisconvenit,  qui  habicancin  Merello,  Roco.Vilh, 
Br icco  ,  &  Cam  pogrande  ,  qi  ia:  omnes  dir  iones  fub  nomine 
cicL  »raggi  >conrineniur  undeetian,  Loraiigini  vocaniui  , 
&  in  more  rubent  lin  ulNaunis  urfuro  Modinain  miitere, 
illumque  his,  qui  a  Ducali  furit  curia  ,  agitandum  relinque- 
re.  I nde  provcr  bium  naturo,Non  opus  eft  urium  Moden^m 
ducere. 

REGIMEN   POLITICU  M. 

y\  ux  hajus  Ducatuslmperatorem  agnofcit  fuperiorem,& 
U  cui  fingulibannis  pro  recognitionf  4.  millia  coronato- 
rum  folvit.  Feudi  loco  ab  ipfo  habet  Modenam  ,  Reggio , 
Carpi,Fuguano,&G  rragnane,vivitque  fubPfOtc&ioneite* 
gisHifpantae,  cujus  etUmeftTributariu*,  aurcum  portans 
vellus  &turmamhabensmHi:u  nqus  inRegnoNeapolitano 
faftentatur.TcneteiiamFcudinomine  B.fcllo,aD  ice  Man. 
tuae,  cui  in  recognitionem  folum  par  calcarium  UAxxt. 

Quanturo  ad  oona.quT  tenet  in  Ferrara  ,  qux  Papae  per- 
mific  anno  1 59^.  nonfuntaliter  quam  paniculare  Domini* 
um  confideranda ,  quorum  tanturn  proprierateiu  habct ,  & 
PapaDominium  Ccnosdein  pacli  funt  tra&arus.  utomnia 
Feuda  f  quae  non  a  D  ic  ttu  Ferrarienii  dcpendent  ,  integra 
inanere dcbeant  Duci  C«fari  *.  Qjod omnp  p alatia,horti  & 
alia  loca  ,  toin  urbU Ferrarienfi*  quam  fuburbii,  qua?  fub  Al- 
fonfo  erant ,  ftare  debcant  in  proprictate  Duci*  C  •  I a  is ;  & 
quod  omne*  p<  flefliones  quaein  Ferrarafunt,  peripfumte- 
neridebeant  ab  Eecleiia  paricer  nomine  Feudi;  &  qusehu- 
jufmodi  ali.e  condirionc»  funt,  qua?  prolixiu»  apud  Picrre 
d'Avity  hic  legi  poflunt. 

Habet  praeterea  Dux  aulamfatis  magnificam,  alitquc 
circiter^o.  Nobiles,  quorum  plurimi  Dominifunt  1  itulo- 
rum  ,  ut  &  alios  ben«*6oo  apparitores  1  qui  ex  curia  vivunt. 
Quantum  ad  fucceflionem  hujus  Ducatus  ,fciendum » quod 
priroogenitus  jus  fucceflionis  habeat,  quamvis  reliquae 
resNobilium  aequaliter  dividi  foleant.  Habet  Dux  in  Se- 
ftola  Gubcrnatorem  non  fecus  ac  in  alii«  praecipuis  locis. 
In  controverfia  finium  Regundorum  <  a  Ca?fare  contra  Lu- 
cenfes  vi&oriam  obtinuit ,  &  pro  Saflblo  contra  Dominof 
Py  ,  uc  etiam  Dominos  de  Carpi  In  judicandojuscivile  fe- 

Qq  4  quun- 


fit  RATIO  STATUS 

fjuuntor^velLcges  imperiales,quse  camen  ftatuta  privata  ha« 

bere  folent  adjundta, 

Dux  plerurrujue  in  fua  curia  tres  habet  judices,qui  in  offi - 
cio  pertrienniumfubtiftunc  ,adquosomnesilatuurn  appel- 
lationes  devolvuntur;  ulcima  ad  Ducem  ipfum  inftituitur. 
Givitaces  &  pagi  fuas  potcftatcs  vel  judices  hab£c,  quemad- 
roodum  propugnacula  fuos  Gubernatores  &alios  ordina- 
riosminiftros-.ornnesverofencentia*,  ubi  de  ianguine  con- 
trovei  fia  eft,per  Ducem  ejufque  curiam  deciduntur.  Domi- 
ni  nonnulli.  qui  titulo  Vafallorum  terricoria  qu^dam  a  Duce 
bibent,pro  invefticura  nihilfolvcre  opus  habent. 

DIVITIiE  ET  REDITUS. 

pErcipitffinguli*  annishicDuxcxftatibusfuisultra  400. 
a  millia  aureorum,  quajextributisrerum  variarum  colli- 
guntur,utVino,farina,leguminibus,fruaibus,conis,pecore, 
moneta.fale,  J  udatis.titulis  Principatuuro,  Marchionatuuro, 
J-.omttamum,  Dommioruro,  qua:  pro  pretio  veiidiambitio- 
1|>  lolent.  Ex  bonisquoque,  quai  in  ditione  Ferrarienfi  pof- 
ndet,  certos  percipit  reditus ,  Super  hzc  omnia  Irogulisan- 
msa.Rege  Hifpanias  ia.  millia  coronatorum  habet. 

Inco!«,boum,vaccarum,porcorum,imprimis  inUrbis  Ve- 
^etieufum.roagnam  copiam  eroittunt.Praeterea  vini.avenr 
jiordei ,  leguroinum,  reruraque  aliarum  &  plurimaruro  non 
«evem  abundatiam  cum  aliis  aromatibus ,  curo  vlnetis  per 
•  '"^"«"ntquoque  Modinenfes  roodum,  quo 
iurcis  Viui  ufum.aquoaliasproptcrLegesfuasabftinent 
oftenderunt.  Illud  etiaro  roultis  aliis  nationibus.qua boni U 
lius  hquonsnotitiaro  habent  nullam.prstfant.  1 
c^u^c      Tl"' debent  Nundina;  Modinenfes ,  quarum 

r teJ"™^  °u  ncCxiSua  Pr*fta"<  commoda:  „cS 
re  lolent  i4.  Septemb.  &  8.  diesdurant.  P 

■  V   I   R  E  S. 

E&  <o  enuiiiK  Pr.5nC-ipiS  C°Dft,lnt  ex  5°  haftatis "e'v««>» 
forTJmdTlT*  kv'**™»«uraE«  Atque  hi  lemper  Ducem 

Wili&s  exSS  Fa  1  »  •  <lu,bQse«g»  P°»unt  20.  railHa 
"  "  •  tXJU,!ui- Fat1''  negof o  600.  equitum  habere  poteft. 

Quan- 


DUCATUS  MODIHESSIS,  tij 
Qpantum  ad  pfopoKnacula,qoa;  contra  hoftium  ingruen. 
tc-mv,mr  Jaa(unt>,lla  numcro&  robore  pra-ftant.  Ducibus 
Manruano  &Parmcnfi opponi  potett  BerfclU.Rubierauiue 
mun.tiffima ,  tum  deftinariooibus  Ducis MiranduUni &  dc 
firmFCf  ,8'°rt  m  Po«!^». Vcrtuca  in  loco  admodura 

firmo tocft,S  d.fhcileobl.deri  potcft.  Hac  ratione  fc  mZ 
gnoDuo,  &Luccnfibusopponerenil  veretur.  Hisetiam 
oppcm,  poteft  Caftcl  Noyo  f  Monf  Alfonfo ,  SaffolL  u$ 
puci>fcmperbonuseltm,les  prsfidUrius.  -Nullum  autem 
baber  mihtiE  fupremum  pntfectum ,  vulgoGeneralcm 
quod  illum  parum  j  odiccut  ncceiTariuro.quod  in  media  pacc 
lecun  vivant.  Locoautem  ejusquidam  eft,  minoris  condi  - 
t.onis  prarfeaus  militiar,  cum  aliis  centurionibus,&  Guber- 
i^ionbus. 


SERIES  DUCUM  DE  MODENA. 

A  NnoGratia»  903.  BereDgariusprimusIropcrator&  Rcx 
*  ^ltahacdiaus^Longobarduserat  gente,&  fequoque  Par- 
mx  &Regicmis  Doroinum  fecit.Hictresreliquit  filios,nimi- 
rum  Sigbbertum  fecundum,  Attonem  &  Gerhardum.  Cum 
vero  Sigi^bertusfecundus  &  Gerhardus  obiifient,Atto  folus 
fuperftes,  rerum  potitus,  mutatifque  liieris  diftus  eft  Azzo. 
Hic  duos  filios  reliquit,quorum  natu  maximusdidus  eftTo- 
raldo.&  aIterSigisbertazzo,&  Albercazzo,qui  miflus  eiH 
Patre  fuo  in  Germaniam  ad  Iraperatorem  Othonem  primu, 
cjui  ipfi  donavit  in  Italia  Montagnana  ,  Monfclice ,  calmarri 

"cum  titulo  Marchionis,exquo  nati  funt  Hugo,  vel  Ugo,  & 
Folio  qui  in  Germania  cum  raatre  fua  manfic.  Hugo  vero  in 

Jtaliam  venit  cum  patre  fuo ,  &  fucceflit  tam  in  territorium 

Paduse,  quam  in  Marcbionatum  d'£ftej  atque  iile  eft,  ex  quo 

Doroini  &  Duces  Ferrara»  proveniunt. 

Tedaldo.ejusfiliusnatu  major,obtinuitFerraram  a  Papa 

JoanneXlI.  &  obiitanno  1087.  Ejus  filiierant  Bonifacius  ' 

Tedaldo  Epifcopus  de  Reggio>&  Conradus. 

Bonifacius,natu  maxiraus,  pacri  fucceflit,  cul  cum  omnes 

liberi  obiififent ,  ipfotandem  etiam  roortuo  ,  Fcrrara  multos 

perannos  fub  Regimine  Ecclcfiaftico  permanfit. 
Poftca  Marchiones  d'Eftc  cum  ad  potentiam  non  vulga- 


<!t  S    E    R   I   E   S     D   U   C   U  M 

rem  pervcniflent,  velut  capita  &  primarii  hu|u<  fuerunt  Ci- 
vitars  Primus,  qui  ipfamranquam  Domiuu»  occup*vic  , 
fuit  /Vioertazzo  ,filius  dWzzo,  qui  fuca  flbrem  3nno  12  3. 
habuit  A/.zonemtertium  ,  qui  poftea  Vicariatum  Ferraise 
perinveftitunmaccvpit  per  Legatum  Papa?  Innocemii  5. 

Obizzo,  filiub  RinJdideEfte,  ipfi  fuccefljt ,  fuic  Do- 
roinu*  Ancomfc,  Modena?  &  Regionis.  &  obiit  an.  1295. 
•  AzzolV.ejusfi;iuj>& fucccflbr,  per  Frifcura  filium  fuuin 
in  carceremconj 'dtus \m  vitam  finivit 

Obizzo,fecundusfiliu*Rinaldi  fracer  Frifci,  an.  1517- 
inCircere  licut  parer  fuusobiit  Dominu>  f*Q  js>  Modenae 
&  inveftituram  Vicariaiu»  Ferrarae  &  Modenae  perLegatuin 
BonifaciiPapa»  accepit  anno  1302.  poftea  dcceflk  anno 
j  ? 52.  &  reliquit  Aldobrandinum  ,  Nicol  mui  tfc  Al  >eriuin 
Aldobrandinus  obiit  anno  1 56 « .  fucccflbrem  Fratrem  Ni- 
colaum  habuit.diclum  Zoppo,qui  egregia  in  Ferrara  poluit 
sedificia,  &  obiit  circiter  anno  iyd$.  haredcmque  omnium 
Albertum  reliquit ,  qui  obiitanno  i  $90  fineliberis,  relin- 
quensfucccirorem  NicoUum,fratrem  fuum  naturalcm,  aut, 
fecundum  alios»  filium  fuum.  Hic Nicolaus,  cum  ad  ma- 
gnampervenifletfortumam  ,  occupavit  Reggio.  Ex  uxo- 
ribus  fuis»  quas  duas  babuit,nullos  fufcepit  liberos  nonnul- 
lonamen  ex  concubinis,  ut  Lionellum  Meliadun,  Borfu  a 
&  Albertum  :  Ex  his Lionellits  &  Borfu.vipfi  fucceiierunt 
inStatuper  vices.  Vitavero  Nicolaus  fun&us  eit  an.  1440. 
cnm  47.anno>  in  imperio  fuiflet  Lioneldus  ejus  nacurali>  fi- 
lius,ejus  fuit  fucceflbr*  fratres  Herculem  &  Sigifmundum  b 
roedio  fuftulit  fub  praetextu  peregrinationis  &  mitTionis  ad 
aulam  Alphonfi  Regis  Neapolitani.  Ferraram  admodum 
exornavit ,  &  obiitanno  »450.  tenerae  setatis  nlio  Nicolao 
reli&a,  quem  Borfofratriluonaturaii  commendavit,  ipli 
imperium  tantiipercommittens,  donec  filius  ad  aetatem  im- 
perii  capacem  perveniflet. 

Borius  iibi  pocius  quam  aliisimperium  fervare  voluit.igi- 
turDux  Modinse&  Regioni*  fd&us  perlmperatorem  Fri- 
dericum  IU.  &  primus  DuxFerrarse  per  Papam  Paulum  II. 
pofteaobiitanno  1471. 

Hercules.ejus  frater  Gcrmanus,  fucceffor  e  j  us  in  Ducatu 
Ferrarienfi,  Modinenfi ,  &  Regionis  fuit ,  obiit  anno  1 505. 
relicTis  HberislegiumUSc  naturalibus. 

Alphon- 


t>  E    M  o\>  E  N  Ai  6r 

Alphonfiis  I.  ejus  filius ,  relfto  Hercule  7.  filig ,  hirede 

St.itu:-,obiit  .mno  153+.  v » ,la:reae 

JIIS^S  LtidoviciXU.  Galli*.  Alphonfum  fc. 
cundumfufcep.t,  Ludov.cum.poftea  Cardinalcm  :  obikan- 

AlphonfusH.  ejosfinus,  Dux  Ferrarienfis,  Modena:& 
Regio„.s,Marchiod,Eft.PrincepsdeCarDV  &r  n«m 
trium  uxorum  maritus  tamen  L  l£&  ^ 
redem  un.  verfalem  reliquit  Don  Carfar  d'Eft  y 

C*fw,filiusAlphonf,.compulfuseftan„o'.588.Ferraram 
Papx  Clement.  oaavo  cedere.  Habuit  aliquot  libero  ex 
AnnaMedicea.Cofmiprimifilia.  '«ucrusex 

Alphonfus.ejus filius  &  fuccefTor  deftinatus.uxorem  du 
x.t  a„no  ,608.  Pnncipem  Ifabellam.filiam  Caroli  EmTnue." 
KDucis  Savojat.ex  qua  fufcepit  Francifcum  natu  maxirr  u 
AIexa„drum>&  qaofdam  alios  filios.Horum  documen*  £ 

hTft  I  14  ymCnm       °CriBafi,ic  GeneraL  Thua"' 

PRINCIP^TUS  DE  CORREGGIO. 

nRincipatus  deCorreggio.nomen  ab  urbe  habens,  abor- 

1  tu  oorafu.&meridieDucatumModinenfemfitumha. 
bet,  &  a  Septentrione  illum  de  Mantua ,  admodum  exigu* 
eft  conditioms,  ideo  m  paucifsimis  memorabilis. 

R   E  €   I   M   E  N. 

pR.ncepshujusterritotii  abfoluto  gaudet  dominio  Impe- 
num fo,um  fiipenusagnofcit.cumque  Dominus  fit  abTo- 
lutus.monetam  auream  &  argenteam  c  udere  poteft.  At  ve- 
ro,  quoniam  ab  Imperio  Germanico  nimium  eft  femotus  {- 
deo  Hifpanum  agnolcitfuperiorem,&  Neapoli  copiam  mi- 
litum  habet  qu<e  a  Regno  Neapolitano  fuftentatur. 

REDITUS  ET  POTE^TIa. 

n  Editushabetexiguos,  cnm  non nifi 40.  tnillia corona- 
.V?^1?/™.03  Perc'P'at-  'n  urbe  fua  magnam  ftationatii 
mihtis  Hilpamcopiam  habet,  cujustutela  fruitur. 

STA- 


1 


(„  RATIO*STATUS 

STATUS  DUClf  MIRANDULANI 
GENTIS  MORES. 

I  Ncolae  Mirandulae,famam  qriaei  unt  potentiae, &  validi  beU 
*latores,  humani,liberales,  inconverfationibusaccepti,  fe- 
que  bonae  indolis  elfet  ,dici  amant. 

R   E   G   I    M   E  N. 

DOmini  hujusterritorii,in  principiotituIosComitum  ha- 
bebant,  poftea  di&i  funt  Principes  Mirandulae  &  Comi- 
te^Coneordiae.poftea  hicftatusope  cujufdam  noftramemo- 
ria  pro  50.  millib.  coronatorumin  Ducatum  erecluseft  ,  & 
hujus  dignitatis  titulos  ab  Imperatore  accepit ,  a  quo  etiam 
Feudum  agnofcit.  Habetpoteftatem  monetae  cudendae,  & 
fub  tutcta  Regis  Hifpaniae  vivit.  Tres  ipfiYunt  Doftores  pe- 
regrini,  qui  juftitiam  incaufis  tam  civilibus,quam  criminali» 
bus,  adminiftrant:  in  caufis  vero  capitalibus  ,  Dux  fibi  pote- 
ftatem  judicandi  refervat. 

DIVITI^  ET  REDITUS. 

HIcDux7o.  millia&quodexceditducatonorum,  Redi. 
tuum  nomine.percipit.  Ha?c  fumma  ut  plurimum  ex  ve- 
&igalibus/impofitionibus,condemnationibus,  Dominiis,pe- 
coribus,&c.  provenic.  Adhaecfingulisannisfex  milliacoro- 
natorum  a  penfione  Regis  Hifpani;*yj>ercipit ,  fub  quo  ille 
Praefe&useft  miHtaris  cohortisin  ReSno  Neapolitano,  indc 
ipfi  commodurqgJtlluiat ,  non  lectfb  ac  in  Tofcana  &  Ge- 
auenfium  Repub. 

POTENTIA  ET  V1R.ES. 

ILlius  Vires  hoc  praefertira  validajfuntaeftimandae ,  quod 
propugnaculainftrudiffimahabeat ,  fub  cuftodia  Regij 
Hifpaniaepofita,  &  quaeincolarum>tiia  miilia  explentium  , 
frequenti^  repleta  funt. 

•  ssries  DUCUM. 

pRimi,  qui  in  hoc  ftatu  inclaruerunt,  fuerunt  Piecy,praeci- 
4  paicivesurbisModenae.  Hi  magnae  f uerunt  aucloritatis 

^  pra- 


U  C  A  TUS    MIIASDBtANI,  Ht 

propter  potentum  qua  pollcbant  anno  ,  /,a  Dein  Francil 

cqs  Recc.us   Vicarius  Modeme  co„ftitu(lls  cft    per  I Zc 
racorem  Ludoyicura  4.  Nicolaus  6Hu,  Francifc  pol  Xt 
fucceflor  conft,tutUS  perDominos  Mantu* ,  &  ¥r*fc£S 
quoque  tive  Cap,*„c,.sillorum  de  ReaKio  a£tZ$» S 
qnithhnm .  co mi op*lioBolooieDPI^eft±i 
effet  ,  Pau!um.  Pa ulus  patri  foceffic  &  fncccllorcro  habui 

c.lcum  fuos  fihos    qui  primi  concordis  Comites  pcr  Imnc' 
ratorem  S.^undum  fafti  func . &  per  FridericumY  con" 
firmat, ,  joanncs  Francifcus  &Toroas  Patri  fuccTffcrun? 
Tomaspartcm  Impemfui ,  fratrinatu  raaxiroo  dedit ,  o  , 
N.colaofiholuofuccemonem  rcliqoir.patrj  haooi raccef 

&Joani,i  ,  PfimusiSta  tcmporn  optimus militia:  fuit dux, 
aher  vero  fecofi  fiu  , .  propter  erudhioncra  &  lincuarum 
cxoticarum  pentiam ,  roiraculum. 

Joannes  Francifcus  patri  fuccefllr,  multaS  babuitoxorer, 
cumtadovicobcltum  geint,  quiipfum  Mirandula  exp.i- 
l.t.quicameoope  Pap*  Julii  i.  reftitutusett.  pofteaaGa- 
broto  agoaro  luo  ir.tcrfcaus,  &  quidero  ante  iroaginem 
Cruci-.  Gak-otus  fuiusLndovici ,  qui  per^arricidiilcel.n 
Dom.ni.miM.randoteoccopaverat,  eam  tenuic  ufquead 
annum  15-ib.  quoipfamm  manUS  Henricifl.  RegisGallis 
commifit  :obiit  pofleaGaleotusanno  1571. 

Noftro  teropore  Alexander  Pidius  hujus  ftattis  Dominus 
fuit,&  Dux  Mirandolxaudit,u*orem  accepit  Eleonoram, 
filiam  Ducisde  Modena,  ex  qua  tres  filios  fufcepit.  Cum 
vero  etiani  filiuro  naturalemhabcret.  ipfum  per  Impera- 
torem  legicimare  curavit ,  obiinuitque  uti  fucceflbr  in  ftatu 
eifet:Obiitanno  i<J^7. 


MORES  VENETORUM  VETERES. 

PRimi  mortaiiom,  qui  accolebant  Venetias.  ctiam  pifcate- 
res  ,  ex  nullarealia,  qUam  ex  pifciumcaptura,  viveotes. 
Tum  vcro  moliri  aedes  cceperunc .  Imprimisin  Rivalto,  cu- 
j  us  loci  cultura  aliorum  fuit  intericus,  &  cum  di verfw  habi- 
tarenc  partibus.diverfi  etiam  moribus  erant  Hi  Civcs  omni 
tempore  gravitate  inlignes  eranc ,  fusquc  confervanda:  li- 

bertatis 


«it  M    O     R     E  S 

bertatis  ftudiofiffimi  Quod  rcliquos  attinet  in  Tarvifano, 
&  Foro  iulio,i|lorum  amplexi  funt  mores,quos ;  fub  potcita- 
temfuamredegerant.  Laborabacur  autem.ibiraaiombus, 
non  fecus  ac  in  aliis  Italise  partibus. ' 

Qiantum  ad  Venetorum  ori^inem,  fioneademelt  au- 
aorumfententia  :  aliienim illosa Trojanis.  aliiab  Hcncc» 
&  Pamphlagonibusdeducunt.Interiilorumfacra  hxc  erant 
pracipua,  colebant  divinis  honoribus  Diomedem  ,  cui  al- 
bum  immoiabant  equum.  Vid.  de  his ,  &  fimilib.  Plin.l.  J  c 
18.  Liv.  L  1.  Strab.  L  f.  Polyb.  1.  2.  Arift<*.  de  mirabd 
nat.  / 

MORES   VENET:  RECENTES. 

VEneti  magna  prediti  funt  gravitate ,  feveri  vero  ufque 
adexceflum,  ubi  abfolute  imperant.  Procensftaturae 
potiusquam  parva^  Cum  menfae  accumbunt ,  nonloquun- 
rurlibenter.  Necfuritboniequices,  curoillorum  precipua 
Uinera,tum  verb  raaxima  bella,maribus  praeficiancnr.  Ani- 
mi  iliorum  ita  vividi  non  funt ,  quam  aiiorum  civiurn  Iraliae , 
verum  hunc  defeflum  excellentiflfimo  compenfant  judicio, 
&  illi  cui  fe dederunt  fcientire,  adhsele incumbunt,unde  mi- 
rumviderinondebeat,  quodibi  omnium  artium  raiiiTimi 
&  exctllentescultoresreperiantur.  Graxis &Juda?is  fece- 
l  untpoteftatemillorumapud  feuti  Religione,lineulla  tur- 
ba,&ftrcpitu.Ca»teram  hoc  deVenetis  in  commune  dicitur. 
quodfint  magnifici,  callidt  *  fuaves  &  accepti  Veronen- 
fch  autem  ftudiofi ,  &  fideles;  Paduani,  vacillantes  mani- 
ca?  ;  Viceni ,  vwdi&secupidi.  Praeterea  &  hoc  de  ipfis  ja- 
chnt,  quod  Vcneti  ad  bellum  adferant  argentum ,  Trevifa- 
nigladios,  Paduaniequos,  Bergamenfcs  ftruant infidias. 
Adhax  fceminae  Cremoncnfium  fraudulofa?  funt ,  Viceno- 
rum  conftantes ,  Venetorum  infolentes ,  &  Dominae ,  Ve- 
ronenfiumfeftivse,  Breflenfium  diligentes,Treviforum  Zc- 
lo.ypae,  Bergamenfiumcallidae.  Paduani  de  bono  loquun- 
tur  milite,  Viceni  de  comitibus,  Breflenfes  de  habitatoribus, 
qui  parum  erga  paupcres  mifcricordes  funt  -.Triulorum  cu- 
pidi  &  quotidie  in  bellum  exprompti  funt,  mirabiliter  indu- 
ftriae  dediti,  ingenio  vivo  &  fubtilimaxime  excellunt ;  Iftrii 
nec  magnas  vicse ,  nec  magni  lunt  animi.  1 

Habita- 


,T  ,  .  V   E    N    E    TORUM.  4t{ 

^^^rcsinful.c •  CretaM,atura  ad  mala  faciendaprompti 

fin  m^  ^  CmcnFc 

iintmind.ct*.  call.d, ,  .av.r, ,  i.uq  e  laborV  rerunt ,  nec 
o  Umperteae  artem  aut  fcimtiam  irobibmu  Praci™ 
lilorumexeroaun.  eftarcum  bcne  tr.cl.re  fcire  ,  cufrcifc 
apn,,adanunrant,a,  kautin  hocexcrcitio  Turcasej  n 
fuperenr.  Hi  pr*terea  Venctoruro  n  ore.  lunt :  cuu  ,  S 

VMdidaoi  tamen  erunt  intcmi,qua  crudclius  fuo.  laturabunt 

G^f^^fS^  A  q^uldamhujusaccu. 
fan  ur  vun,  quod  bcnch  Qorum  fibi  cxhibhorum  n  eroorii 
fealc  depon-nt.  Amorijcd  vago^dd».  funr^cujustan^am 
fcHem,ri  W«*™»™*W**to>u*c*  ftimulos.  iZ 

^ntt?°im  amant  '  ttcrf^¥»  &  hcnim  cum  ftuciio 
lectautur    &  parvo  contcnt,  vnunt,  quarovi*  Nobilcs  li- 
bertate  frugaWll  &   magoificenti*  fepius  abutantur. 
Muheres  mor,>habent,  crines  artifi.iofa  aqua  tineere  ut 
luteievadant ,  idquodetiaro  Paduan* f.ditant .  &  hacra- 
t.one  on  nes  al.  js  fuperant.  Fucum  quoquein  adjumenturn 
dencgatarnatura^pulchriiudinibadhibent,  mores  prxfe 
ftrunt  ad  a  roorcs  valdc  prodivcs ,  quibus  plurimos lcvi ftu- 
d,o,ra  ralunant,  ur  ,n  amorcardentiuro  necftemma  n-c  di 
v,t,*obfervenrur  NobileMeropus  &  ingeniumfuum  velli- 
tcnsvel  ne^otnspublicib  iropendunt.  Qjandoqoebellorum 
tractant  Itud.a  ,  &  pngnas  navales  exerceot.  Cives  merca- 
tura?  curam  gerunt,plebs  artibos  manoarik  dedita  eft  Mul- 
tum  tamen  tempoiibVcncti,  tamNobile»,  quamviliorfc 
cond,t,onis,  cum  amafii*  traducunt,  quibus  Venetia^pras 
alih  loci*  fi  equentifsimar  funt:in  Theatro  Sandi  Marci  mul- 
ta  Ipettar,  folcnt  ludicra ,  q<ie;  otioforum  animisgratikiroa 
efle  folent.  Adh-rc  nulla  in  orbe  propemodum  ars  rcpe- 
riri  potcft,  quje  Venctiii  fuam  non  habeat  perfeaionem 
necEuropapraftantioresmercatores,  atque  Venetos,  un! 
quam  cognovit.  In  convivik  fuis  magnifici  &  fplendidi 
mumqueluarummagUprodigi,  quam  tenaceslunt.  Hal 
bitucorporistaliutebanturinprintipio  •.  longas  portabant 
veftes  cum  manicis,  exceptis Senatoribus,  qui  illas  largiores 
gerebant: cult um  veftiuro  colorem  valdc  aroabant,ut  Nobi- 
lesabignobilioribusdittinguerentur  ,  qusetamenconfue- 
tudopulteaexolevit.HodicCivcsplerumquenigroutuntur 

vcfti- 


*M  M    O     R     E  » 

vcftitu&maxima  pars  ad  Gallicum  inccdit  morem  ,  itfque 
a  nonnullis  ab  hinc  annis  ;  micras  quoque  non  alu  qiwro 
Nobiles  eerunt,  ad  morem  Hungarorum  &  Sclavonum; 
Senatores  &  pra:cipui  Magiftratus  rubrasportant  ex  mate^ 
ria  fubciiiore  togas.  Reliquorum  habitum  fufiusv  dclcripium 
vid.  ap.  Soter.  deila  Kepub.  de  Veneiia  I.  Fceminarum 
veftitusfaepius  variat ,  modo  ad  parfirrioniae  &  boneftatis 
leges  compofitus ,  modo  lafciviam  redolens ,  mox  ad  pom- 
pam  fa&us.  Quin  hoc  mulieribus  Venetorum  permiflum 
eft,  uthabitufplendidtf,  oble&aroentis  variisanimum  in- 
dulgeant.  Brevitati  corporis  cothurnis  velaltis  vclme<*io. 
cribus  confulunt.  Reliquum  ornatum  ;  nc  mirvutias  fe&e- 
mur ,  fufius  defcripfit  Goldion.  in  lib.  Cofe  notab. 

Lingua  Venetorum  afpera  eft ,  &  ad  pronuntiationem  ita 
languida,  ut  multiillam  loquentcs,  aliismateriam cachinni 
praebeant  -.illi  tamen,qui  alicujus  funt  conditionis ,  eleganter 
Tufcanefonant:  fceminarumetiam  fermo  elegans  ni- 
tidus  eft.  Vid.  Phialeth.  Forc.  quxil 

Nobiles,  certo  quodam  tempore  hoc  utebantur  more  ,ut, 
cumnonnemocum  Nobili  Virgine  de  matrimonioconve- 
niflet  contrahendo,  illa  ftatim  ad  Ducem  duccretur,  ut  is 
velut  teftis  hujus  eilet  matrimonii  »  ac  ex  illis  prognati 
liberi  ,  ad  Regimen  Reipub.  fine  ulia  difficultate  adinitte. 
rcncur.  Cum  vero  hic  mos  Duci  magnam  feciffet  moleftiam, 
abrogatus eft anno  1501.  Poftea  verointroduclum  cft,  ut, 
cum  nuptia* contraherentur ,  fub  ftipulatione  1 000.  aureo- 
rum,  id  Advocatocuidam  fignificaretur  ,  qui  teftismatri- 
rnonii  eflct,  &  ex  illo  prognatorum  liberoruin.  Au&or  hujus 
coufuetudiniseftGoldion.  inlib.  CofeNotab. 

Hodie,poftcelebratumcontra£him  Nuptialem,  omne$ 
Nobilesindomum  fponfteconveniunt,  quam  Novizzovo». 
cant  ,quo  cum  proximis  fuis  etiam  fponfus  venit ,  omncfqie 
porrecra  dextra,  iila  faivere  jubet,  Fceminae  fimile  quoque 
faciunt.  Altero  vero  die  huicrei  dcftinato  paffis  capillis 
e#  tentorio  veiut  ,prodit,  &  in  altiorem  collocatur  locum,  ut 
omnesfciant,  illamefle  fponfam  &  uxorem  alicujus  No- 
bilif.  Hic  vero  mo&etiam  hodie  in  quibuidam  correcius  eft, 

A  nuptiisad  fepukuram  proccdiuius,  cujus  morcs  in  prae- 
cipuis  funerum  hi  funt.  Cum  Dux  vel  Ducis  uxor  vitam 
dauferunt>unguenu$,  exemptisextis,ungi  foicnt.  Defuncli 

eada- 


D   K     M   O   D   E  N   A.  **S 

cadaver  per  tres  dies  publice  infpeftandum  fervatur ,  aureo 
panno  te£hira  ,  ubi  hinusducitur,  orones  fcholac&  ordines 
Religiofifequuntur  defun&um,  tumfaces  quarn  plurimaj 
accenfsepraeferuntur,  Segnoria,purpuraindutaprocedit » 
hoc  illo  veftitu  notatura  ,  quodlibcra  fit  Refpub.  nec  ob 
obHUmunius  Ducistriftera  etTedecere»  quarolibet  fucrit 
bonus.  Ducunt  verofunus  perPalatiumS.Marci,  ubiadfo- 
res Templi  ventum  ,  novies cadaver  in  altum  tollunt,Tem- 
plumque  falutant,cujus  lemper  exa&acura  eft  habita.Cum 
ad  Templum  S.  Pauli  ventum  eft.  corpus  in  excelfo  ponitur 
le&ifternio ,  &  ubi  Signoriaconfedit ,  in  honorefci  defunSi 
Oratio  habetur  funebris^accenfis  ubique  facibus.  Poftea  Se- 
natoresin  palatiumredeunt  %  ad  folvendum  conventum  pri* 
mi  conuTii  >  ut  novus  Dux  creari  fKCn. 

Qum  magnus  Cancellarius  naturse  conceflit,ilium  iifdem 
honorant  Ceremoniis,quibus  Ducem  prolecuti  erant»omnes 
enim  clerici  conveniunt  &  ante  funus  procedunt,  in  templo 
oratio funebris inillius honorem  habeiur. 


STATUS  ECCLESIASTICUS 
REIPUB.  VENET^. 

REpcriuntor  in  ditionc  Venetorurn  praeter  Chriftianos 
Latinos  &  Catholicos  Romanos  ctiam  Graca;  Relbgio- 
ni  addifti.qui  in  mnltis  infulis  habitant.Habent  etiam  Vene  - 
tiis  Ecclefiam.  Judaeorum  quoque  magna  eft  copia,  qui  pro- 
prias  habent  Synagogas.  Rciiqiur  nationes.niroirum  Turca;. 
Perfse,  Armcnii,  aliiq;  liberara  mercaturam  exercendi  Venc- 
tiis  poteftatem  babent.  Iplis  vero  fuz  Religionis  cxercitium 
minime  eft  pcrroiffum.  Habent  Veneti  in  ftatu  fuo  duos  Pa- 
triarcbas&4.Archiepifcopos:Patriarch5efunt,illeycncto- 

rnm,|tencnslocum  Patriarch*  DeGrado.alter  Aquiles.  Ar- 
chiepifcopifuntillideSpalato  Zara.Corfu&Candia. 

"atriarcha  Venctorum  crcatus  anno  1354.  Pfr  Papam 
Eugcniura  1 V.  titulum  antca  habuit  Epifcopi  d .  OlivoU  , 
pofteadiaus  Epifcopns  Mortuorum,  quod  quofdam  redi- 
tus  ex  demortuispcrcipcret.  Tandcmt.tuluro  EpJc<V»C»- 
ftillaniobtinuit.  Poftea  dignitas  £"»rcb»ra» 
Venetias  cft  tranflata.  Qmhrac  Patnarchs  ^«'.g' 


<t«         D  £   REGIMINE  POHTICO 
Epifcopi,  funt  ille  dc  Chinoza  vel  Chioggia,Torcelo ,  qui- 
bus  additur  ille  de  Caorle. 

Patriarcbae  Aquite  fedem  habent  in  U  rbe  U  dina.  Conft  i- 
tutus  eft  fuper  Epifcopos  Paduae ,  Veronas,  Vincentise,  Tre- 
vifi  ,  Concordiae ,  Feltrae,  in  Belluno,  Petin  ,  Coneda,  Pola, 
Parenzo,  CapodliVia,  ArchiepifcopUsdeSpalato  vel§pa- 
latro  i  Primus  Dalmatias&  Croatise ,  libi  fubje&os  habet , 
Epifcopos,de  Nona,Lefina  vel  Faro,  Trau,  Tina,Sebennio» 
Amifla,pre,ter  iilum  de  Segne  in  Croacia  in  terris  Archi  Du- 
cis  Auftria^  illum  de  Scardona  in  Dalmatia. 

Archiepifcopusde/are  fubfe  Epifcopos  habet  dArbe  , 
Veglia,&Oflero. 

Archiepifcopus  de  Cojfu  fuffraganeos  babet  Epifcopos 
Cefaloniaei  &  Zanne.  A  rWiepifcopus  Candiae  fedem  habcns 
inferiorem  in  Candiatenet  Epifcopum  deCanea»  Rettima, 
Sittia  &  Hiera  Pietrl.  Praeter  hoc  deCheronefo > Mellipo- 
tamo,  Arcadia&  Sichimo  cjuibus  additur  ille  de  Budua, 
olim  fubje&us  Archiepilcopo  de  Antivari »  ille  de  Catraro, 
fuffraganeus  eft  Archiepifcopi  de  Bari ,  &  ille  de  Curzola  , 
fubje&usa  nonnullis  Archiepifcopo  Ragufino, 

DE  REGIMINE  POLITICO  REIPUB. 
V    E    N    E    T  /E 
SECUNDUM  CONTA  RENUM. 

T  TNiverfusCiviumconventusdicitormagnum  confiliu, 
^  penesquodfummailliuseft  Reipub.  aquo  etiam  de- 
pendet  Migiftratuura  omftum  au&oritas.  Adjuscivium 
eciam  peregrini  admictuntur,  quibusbene  meritis  via  ad 
omnes  patet  honores  Dux  vero  prasfinitum  imperandi  tem- 
pus  non  babet,  fed,  dum  vivit,praefidet ,  Regiamque  prx  fe 
rertdignitatemac  poteftatem.  Dux  a  Civibus  veluti  Rex 
colitur,  fub.cujusnomineomniadecreta,  tumetiampu- 
blicaeliteraeprodeunt,  LL  :conduntur,  nuromi  cumipfiuS 
riomine&errigieimprimuntur.  Qoamvis  vero  Ducitanrus 
habeatur  honor ,  Gubernandae  tamen  Reipub.  ratio  ad  Se- 
natum  pertinet,  &  quicquid  illius  acloritate  fueritdecre- 
tum,  idfanaum&ratumhabetur.  Adhaec,  ibiSenatus, 
Decemvin ,  femorumque  feu  praeconfultorum  colleeium  , 
tjmlapientesdicuntur,&adSenatumde  Repub.  rererunt, 

quandam 


REIPUB.     VENETA.  «*/ 
quandam  optimatium  fpeciem  habcnt.  Majusergo  conii- 
lium  eft  ,  a quo  univcrfa dcpcndct  Refpub.  Omnb  ordinis 
patricii  juvenes,  quiXX.annumcxegerunt,adMagiftracum 
Advocaio.ium  vocantur  *.  His  comifeifTa  eft  LL  t  cuftodia. 
Patrcmveroy  quem  profitentur,  perduos  tefles  probant, 
fe  ex  honefto  natos  cile  matrimonio.  Dcinde  parens  ucer- 
que  velconfinguineusgenere  proxirous ,  jurejurandoafle- 
runtadolcfcentem  XX.  annum  fuperaiTe.Qui  autem  nupcias 
Parencis  honeftas  probant,  4.  teftes  jurati  funt.  His  pera&is» 
(iftitur  j  uvenis  coram  Trium-  viris.  Primarius ,  juvenis  ortum 
legit,  illumque  Pattibus  ut  civis  flat  commendat ,  coromitti- 
tur  deiqnomen  illius  Urnx,  &  cura  reliquisad  Principem 
defertur,penes  quem  alteraeft.inquatot  pillula  ,icu  globu- 
li,quot  nomina  in  priori  fucrint.  Pillularum  quinta  pars  au- 
rea  eit,rcliqua?  oronesargenteje*.  Extrahit  Princeps  ex  urna 
nomen ,  mox  dein  ex  altera  globulum ,  qui  ii  aurcus  fucrit , 
juvenibis,cujus  nomen  e*tra£cum  ,  confeftim  jus  publicae 
poteftatis  accipit ,  &  ad  majusconfilium  admitticur :  fi  vero 
argenteus  forteexcidit,fequencii>  anniforcem  e;cpe£Ut,  nill 
XXV.annosconfecerit.tumcnimcontinuojuijhabetcivis.Ica 
quinta  parscandidatorum  juvenum  recipicurquoquo  anno 
ad jus  fercndi  cum  aliis  civibus fufF.agii.  Cogitur  vgro  anci- 
quicus  oclavo  die  quolibet  magnum  confilium,cujus  munus 
eltmagiftraturacreare-.quem  veroordinem  fedentes  obfer- 
vent  tum  quomodoin  comiciiseligant,Vid.au6t  p.io8.i09. 
Conftitutum  vcro  cft,ne  comitia  ultra  lolis  occaium  protra- 
hatur.  Intcr  tot  vcro  magiftratuum  genera  1.  funt  rei  fru- 
mentarise  Prsefec"ti,navalis  praelidcs,Principcs<5.  Confiliarii, 
fingulis ex  una  quaque urbe  adjunguntur  quadraginta  Viro- 
rum  prsefc&i.  Prseconfukorcs  cam  curam  habcnt ,  ut  &  Se- 
natum  cogant,  &adSenaturoreferant.  Sedhicdiftin&ius 
de  fmguiis  magiftratuum  ordinibus  agcndum  eft. 

SECUNDUM  MENTEMJOAN* 
COTOVICI  J.U.D.  ULTRAJECT. 

SUmmae  dignitads  Magiftratus  in  Repub  Vcncta  DoX 
cft,  qui  vclut  Monarcham  aut  Regcm  repratfentat.  Huic 
adjunfti  funt  C  X  X  Scnatores ,  qui  Scnatum  &  al^uarn 
*  Rr2  confti- 


1*1         D  E   REGIMINE  POLITICO 

conftituunc  Ariftocratiam.  Accedunt  decem  viri  quorurft 
eollegium  XVII.  Senatores  habec.  Prasconfultorum  colle- 
gium  ex  XVI,  conftac  Senatoribus. 

Ducis  miniftri  funt  Cancellarius,Sacellanus,Clericus,  Do- 
n)icelli,omne*cives,etiam  magiftraius,aperto  Ducem  capi- 
re  alloquuntur,  ipfe  nuiiiaffurgit. 

j  Ducis  munus  ett  magno  Condlio  cseterifqueColIegiis  op- 
timacium  prailidere.  Singulis  Mercurii  diebusmagiftratus 
omnesadirceorumquefubfcHia  vifitare.  Nullam  privatam 
vicsefun&ionem  tra&are,  fed  Rempub.  tantum.folusoihil 
yalet  efflcere,  cum  aliis  ad  paria  fuffragia  procedit,  necplus 
illius  fententia;quam  alterius  valet  Magiftratu  fungentis. 

In  commitiisneque  Gentili,nequeconfanguineocompeti- 
tori  fuffragium  ferre  poteft. 

Senatum  CXX.  abfolvunf  Senatores.ex  quibus  fexaginta 
ordinarii ,  fexaginta  Della*Gionta  appellantur.  Priores  fm- 
gulis  creantur  anriis  menfe  Septembr.  Reliqui  Della  Gionta 
prioribus  adfcribuntur  ad  3.  Kal.o&ob.  Hi  pacis  bellique 
confticuunt  tempora,  pecuniam  a  Repub.  exigunt,nova  tri- 
buta  imperant,  eligendi  oratores  ad  exterosPrincipes  jus 
habent,ut &  poteftacem collegium  fapientum  conftituendK 
ConfticuuntergoSenatorumcollegium  jPrinceps,  decem 
viri,&  fcx  (imulConfiliarii.  Hocfumroaeeftau&oritatis,& 
velut  diftatoriam  exercet poteftatem.  Hoc  autem  raaxime 
dantoperam, 

Ne  ulia  dilcordia  in  fedicionem  abitura,  intcr  Cives  oria- 
tur. 

Ne  faclio  aliqua  Reipub.  faciat  detrimentum. 

N  e  quis  nuramo^  cudat  adulterinos. 

Ne  quis  Venere  mafcula  utatur ,  vel  aliud  grande  com- 
tnittac  facinus. 

Jam  diclis  Magiftratibus  etiam  aliiaccedunt,  qui  funt  vel 
Urbani,  vel  Exteri.  Urbanicognofcuntjuscauflarumcivi- 
Kum  &  criminalium,  &c. 

Exceri  percinent  ad  GubernationemCivitatum&oppr- 
dorum,qui  duplolongius  quam  aKi  officiispraifunt. 
Duo  quoque  funt  genera  judicum,  alii  eriim  Forenfibus 
caullis,  alncnminalibuspraefunt.  i.  SuntjudicesProcura- 
torum.3.  Ju^ces&Cot)fulesmercatorum.4.  TudicesAd- 
venarum ,  qui  cje  exterorura  lite  eognofcunt/V  Judices 


*  E  I  V  \J       v  E  N  E  T  m\  tt9 

Fetitionum ,  qui  cauffas  contraftus  judicant.  6.  Jud.  mobi- 
lium,  ubi  de  minimis  cauflis  cognofcirur.  7.  Judic.  Cattave- 
rosj  quafi  veritatis,  ubi  inquifitores  qui  de  rebus  inventis  ju- 
dicium  ferunt ,  an  ad  arrarium  pub.  an  vero  ad  privatos  fpe- 
&ent.  8.  Jud.  Publici ,  alias  Pio vegi ,  quorum  eft  de  contra- 
ftibus  &  ftipulationib.  cognofcere.  9.  Judic.  Sopra  gaftai- 
dos,  qui  bona  condemnatorum  fub  hafta-  vendunt.  1  o.  Judi- 
ces  exarainatores,  qui  teftes  ad  f  uturam  rei  memoriam  exa- 
mmant  ,de  Venditionibusimmobil.  cognofcunt.  1 1.  Judic 
Pratfe&orum  notis  qui  civiles  vocantur.  Eft  etiam  magiftra- 
tus ,  penes  quem  pubiicarum  pecuniarum  eft  adminiftratia, 
variaquenomina  habent,ut  Signori  illa  Dogana.  Signorio. 
officiodelDatiodel  vino,&c.  Magiftratus  pecuniarpublicaj 
bini  funt. 

Gubernatores  redituum,vu!goGouvernadori  delllntra- 
de.  2.  Qua^ftores  Urbani,  vulgo  Camerlinghi. 

Gubernatores  redituum  funt  numerotres ,  qui  creantap- 
paritores,  li&ores,  &c. 

QuseftoresUrbani  parrtertresfunt. 
^  Magiftratus,qui  pecuniis  prxfunt exigendis,  pro  exigen- 
tia  Reipub.  dicuntur. 

Li  cafudi,  Dieci,  Savi  fopra  I.  conti  Signori  fopra  U  zamcrt 
ds  momtt  nuovi,  novtffimt^  &  dtlfttfidto. 

Nec  omittendi  hic  funt  Varii  alii  Magiftratus  ad  commo- 
dum  Civitatis  pertmentes,  ut  funt. 

Paci  prsefecki  quinque ,  qui  querelas  &  decertationet  ad 
ripas&alibi  fa&as  componunr. 

Prsefe&i  Pannis aurati?,  vu\gOi$ignoridtlp*nnid'or*. 

Farinse  Praefe&i,  vulgo  Stgnori  alUfarin*. 

Salis  annonae  PrarfecYi,  v.  signori  dtl  Sslt. 

Monetae  aurex  argenteaequc  PrarfefH  tres,  vulgo  Providt- 

tort  della  Zeccba. 

Annonae  Triticeae  Praefefti  tres.  Signori  dtllt  Biadt. 
Salubritati  PraefecYi,  Signori  dtlla  Santta. 
iEdilescommunes  feu  Provifores  urbani  tres,  vulgo  Pr#- 
"jtdtton  dt  com  tnunu 


«        Kt  %  Prove- 


«Jo  D  E    REGIMINE    POL  ITICO 

Proveditori  all'  Arfonal,  fivenavalis  reitres  Prsefeftl. 

Signori  all'  acque ,  Aquis  lacunifque  Prsfefti. 

Prascerea  funt  Cenfores,quorum  munu$,procurare  ut  LL. 
Comitis  ferventur ,  ambitus  reos  pcena  pecuniaria  multare, 
infervos&ancillas  cognofcere. 

Syndici,  qui  Scribarum  publicorum  a£Va  examinant ,  LL: 
ftipendiorum  magiftratuum  omnium  miniftrisprafcribunt. 

Archiconfules,  vulg.  Sopra  confoli ,  quidecauflis  mer- 
catorum  cognofcunt. 

MercaturaePraefefti,  vuIgoSignoriallamercantia,  qui 
mechanicis  ftipendia  ftatuunt. 

Adipis  Praefefti,  vulgo  Signori  della  Grafcia  ,  qui  inftiro- 
ribus  prsefuntcafei ,  butyri,  olei ,  carnium  faleconditarum. 

Rationi  veteriPra?feaUulg.  Raglon.  vecchie,Expenfas 
Princip.  occafione  in  urbem  advenientiura  Senatus  decreto 
ractas  mpubliciscodicib.  defcribunt. 

Juftitia;  Veteris  Prafefti ,  vulg.  juftitia  Vecchia,  praefunt 
roenfuns ,  ponderibus. 

Juftiria?  nova?  Pr*feai ,  vulg.  Guiftitia  nuova ,  qui  cau- 
ponis,  diverforiis,  &c.  prsfunt. 

Pompae  Praefeai ,  fiv.  Triumviri  fumptuarii ,  Signori  fo- 
pralepompe. 

HiscommifTaeftfumptuariafanaionum  cura,  &cufto- 

dia  ilhergomodumponuntveftibus,  epulis,  fupelleaili. 
ailnfque  rebus.  * 

ProcuratoresDiviMarci,  quifumma&  perpetua  Sena- 
tomordjnis  digmtategaudent ,  nec  ambulatorium  gerunt 
magiitratum  ficut  reliqui,  fed  perpetuum .  inftar  Ducis , 
magniquc  Canceilarii :  adhocmunus  non  nifi  aliis magiftra- 
tibus  defuncli ,  &  de  Repub.  optime  meriti ,  admittuntur. 

lllis  tutela i  pupillorum  commhTaeft,  quorum  parentes 

line  tutoreinftitutodeceflerunt.  Hi  divifi  funt  intrcs  ciaiTcs 
Procuratorias. 

_wT^affi>?rocuratores  Patronifuntampliflimi&au- 

SqK5£:  Marco  dicati  * unaquecura  Duce  eju$ 


Tcrti$ 


REIPUB.   VBNETA  fJt 

Tertiae  claflis  adminiftratoresidem  obtinent  nomen. 

Singulae  hae  clafles  in  pauperes  &  apudTurcas  captos  ma- 
gnam  pecuniae  effundunt  fummara. 

ExteriMagiftratus  praecipui  funt.  Urbium  infigniorum. 

L  Praetor,  Praefe&us,  Qu^ftor,Cuftosarcium,Iraperator 
fummus  ad  clailem^non  ex  ordine  Patriciorum,  fed  externo 
milke  eligitur. 

Legati  Exercitus,  Quxftores  publicae  pecuniae. 

Praefeftitriremium  finguli  ineatriremicuipraefunt. 

Praefides  trireroium  finguli  tribus  aut  quatuor  triremibis 
praefunt. 

ImperatorClaffisbelioingruente  creatur,  &  univerfae 

praeficiturclafli. . 

Superfunt  Magiftratus  extra  ordinem  creari  foliti.  ^ 
Hi  funt  Syndici  numerotres,  fingulis  qiiinquenniis  eli- 

guntur. 

Hirecognofcunt  gefta  omnhim  Praptoru  &  Magiftratuu. 

Provifor  Generalis  Cretae,hic  neceflitate  urgence  fieri,& 
in  infulam  mitti  folet,  fupremam  habet  auaoritatem. 

Provifor  Generalis  continentis,fummum  jus  habet  in  om- 
nes  Pra?feclos,Duces,Proconfules,roercatorum  Syria?,Ora- 
tores,  qui  ordinarii,  &  extraordinarii  funt.  *  ## 

Hi  ex  Praeconfulum  collegio/ille  pari  roodi  iurrragus  ma- 
eiftratus  extra  ordinem  creantur.  . 

Ordinem  eligendorum  Magiftratuum  bi  expoiuerunt 

verficuli. 

Trenta  n'cieggeil  Confegiio  Qaarantacinque }  ponto 

Suafnovf  hanno ii  raegiio  Dequali undicnn  conto 
Queftieleggono  quaranta 


Ma  chi  piu  di  lor  fi  Venta 
Son  dodici,  che  ne  fanno 
Venticinque;  ma  ne  ftanno 
Diqueftifolinove 
Cheranconlelorprove 


Eleggon  quaranta  uno 
Che  chiufi  tutti  in  uno 
Con-venticinque  aimeno 
VotifannoiiSereno 
Prencipe,  che  corrcgge 
Statuti,ordini,eLegge. 


DE  REDITIBUS  REIPUB.  VENETiE. 

Efpub  Vcnetorumpcrcipitquotannisexoronibusftati. 
RbuTd^  *•  nnUioncs  aurco. 

rcoruro,hacraiione-  £x 


*!*  DE  REDITIBUS 

Ex  nrbibus ,  quas  in  Italisecontinente  poflidet  ,  o£Hn- 
gentacoronatorummillia,  quarum  Brixia  &  Bergonafere 
trecenta  millia  pendunt. 

Ipfa  vero  Venetiarum  Civitas ,  b  diverfis  portoriis  &  ve- 
ftigalibus,tumaliistributis,feptingenta  millia  coronatorum 
percipit  ,  quinfolum  vini  vc&igal  quotannis  CXXX.  mil- 
lib.  coronatorum  redimitur. 

Infupere  variis  decimis  ,  nobilitati  &  vulgo  impofitis, 
inipfaCivitatemagnaargentifummacoacervatur.  Id.  mil- 
lia  e  veaigalibus  ialis  colliguntur  ,  olim  e  Regno  Cypri 
quingentamilliacoronatorumRefpub.  percepit,  quamta- 
meniummam  hodie  aliifubditi  perdiverfum  modum  prse- 
ftant.  Hitantireditusfereomnes  ,  in  muhitiones  Vrbium, 
prarfidiarioscaftellorum,ftipendia  magiftratuum  ,&c.  im- 
penduntur.  Nequetameneo  minus  potens  aeftimanda  ha?c 
eft  Refpub.  cum  varios  modqs  extra  ordinem  colligendi  pe- 
cuni^m  habeat ,  fineullometu  populi  feoppofituri.  Habet 
autempraccipuostresextraordinem  augendi  serariimodos. 

Prior  eft  decimarum  ,  quas  tam  patritiis  ,  quam  plebeis 
ratione  bonorum  foli  &  im mobilium  imponunr,hac  ratione, 
utquodfemel  quotannispendereconfueveranc  ,  idjam  bis, 
terve  ,  prout  a*Senatu  decrecutn  fuerit ,  pendant.  Parira- 
tione  &  vea,galiaautportoria  merciumomnium  ,  quaea 
incrcatonbus  iolvuntur  ,  augent.  Hoc  veftigal  ut  pluri- 
mum  decimam  partcm  lucri ,  quod  ex  mercibus  illis  perci- 
piunt,a?quat.  v 

Secundusmodus,ubiprioradlevandamReipub.  necef- 
fitatemnonfurfiJt,hiceft.  . .  Patritii  .aliquotannismagi- 
itraturagrausgerunt.  prarcipuofque  honores ,  quiiobene- 
mcritos  conferri  folent ,  prctioemunt ,  hitamen  necdum 
iisconrcrantur  ,  quiplurimumofterunt ,  fed  refpeftus  Vir- 
S3,^^ ,d  vero  *d  tempus  fieri  folet.  Hoc  modo  cum 
RpmnnK^  Cameracenfi  psne  omnes Europse  Principes  in 

\tZfr9  *  m  *ranum  retulerir«  Accedit  ;  quodperdi- 
£nn£mCHm  Cert°qUe  Preti°  Nobiles  adhucminoVes  ad 
Ttert^T1  1  illorque^norumcapacesdeclarent: 

T«h?S?m  m£V*r  3liqUa  Ur8Ct  nCCefllta8 »  *  P»- 
^IS?  CT^puUt '  Vd  illorum><^  non  fponte 
conicncwnt,  fupellechlem  vendant.  ObHringitfe  autem 

fide 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQu 
Images  reproduced  by  courtesy  of  ihe  Biblioleca 
CFMAGL.  2.6.152 


R   E   I   ?    u    Bi     V   E   N   E   T  «, 

fidedataRcfpabJcintraccrtosannos.quicquidinhuncmo1 
duro  fumrenc^reddituram^ifurafque  perfoluturam;puta  auc 
duopro  unoquoque  centenario,aut  quinque  pro  eodem  Pri 
on  cnodoveteraexolvitdebita.  Hos,  &  bene  roultos  alios 
Refpub.  habet  jcrani  fui  aug-ndi  modos.  Ordinarii  vero  ex 
h;s  rcbusproveniunt  ex  Vinoaureoru*  oftuaginta  millia  ex 
oleo  fex  millia,  ex  mercium  portoriis  C.millia,  ex ailatione 
raerciumquadra^inrnmillia.Ex  trice^aquadraginta  raillia 
ExegrtlTumercitimtriginta  ofto  miliia.  Ex tritici portorio 
20  millia  ,  Ex  carne  triginta  miUia  ,  ex  frudtibus  fex  millia 

Cfi1,gnl?r  c  "?-l!lb,<  xPannuariao^omillia,cxmoIendinjs 
octo  miliia.Exfinguh*  civitatibus  hi  numerantur reditus. 

Exurbe  Patavinaaureor.    140000. 

ExurbeVincentina.    36000. 

ExVeronenildiilrklu.    90000. 

EBrixientl.    1004^0. 

EBergarr.enfi.    60000. 

E  Foro Julienfi.    30000. 

ETarvifinacivitate.  — ~  90000. 

EDahiutia.  ■  10000. 

ExipfaurbeVenetiarum    —  394000. 

DE  VIHIBVS  ET  POTENTIA 
REIPVB.  VENETiE. 

REfpublica  Veneta  adeo  bellicis  inftramentis  inftr*. 
eft  ,  ut  nulla  in  Europa  Refpub.  Omnes  ditiones 
fua>  munitiiTimas  habet ,  militarcs  copias  exquifite  arma. 
tas.  Cuiacccditpopuliipfifubje6lijngensmuItitado,  cu" 
jus  numeru9,  raonachis,  illiufque  fortis  hominibus  exceptis 
2.  millioneshominumexcedit,  illorum  njmirum,  quiad 
belluroapti  fant  :  quamvis  vero  hic  calculus  fcmpcr  noa 
fit  exaftu3 ,  compertum  tamen  eft ,  reperiri  fcmper  pofle 
38*582  qui  arma  tra&are  queunt.  Major  tamen  eft  in  con- 
tinente  hominum  numerus ,  quam  in  mari.  Militiam  ccr- 
tamalant,  quamcernidevocanti  qufc  $5.1  milliabellato- 
rura  pedeftriam  complec~ritur.  Prseter  hos  ultra  5.  millia 
Bomoardariorura  ele&acex  omnibusurbibusinvente,.  funt. 
Horam  ftadiam  in  exercitio  commode  fcopura  feriendi 

^r  5  femper 


<*4  D  E  VIRIBUS  ET  POTENTIA 
f jrnper  confiflit.  Equitum  in  ftationibus  temporc  pacis  d}- 
fpofitorum  calculuseft  8577.  exccpto  quod  omnesurbes 
teneatur  prodiurna  nofturnaq;  palatiicuftodia  tfalere  mi- 
lites  ,quorum  extranei  in  *ftimio  funt.  Praeter  cquites  etiara 
quofdam  in  Dalmatia  &  infulis  de  Zante  levions  aiuntar- 
rnaturffi.PrxcipuusveroiUorum  cquitatuseft  ,  quem  ma- 
gnumvocant,  continet.  Mturmos.  In  terra  firma  prae- 
termilitiaminftruaam,  flumina  ,  montesimpediti  aditus 
habent.quaomniahoftiumirruptionibusoppofita  funt.  Ce- 
lebria  illorum  propugnacula  funt ,  Palroa ,  de  Marano ,  O- 
fopo ,  Chiofa  ,  Cardore  &  Montfalcone  in  Dalmatia  oroneg 
contraTiircam  munitas  tenent  fedes.Si  infulas  reliquas  fpe- 
aes,  quidiliius  munitius?  Ncque  hic  tacenda  lllorum  ar- 
mamentaria ,  omnium ,  quas  in  Europa  funt ,  inftruaiffima* 
pulcherrima  -.ibireperiesindiesuk^  1000.  triremes  ,praeter 
incredibilera  tormentorum  numerum  Miflis  terreftribus  co- 
piis ,  fi  Vires  maritimasexaminemus ,  quid  illis  majus  ?  quid 
nautica  pube  inftruaius  &  animofius?adeo  uc,quamyis  Tur  - 
ca  numero  fit  fuperior,potentia  tame  iliis  longe  fit  inferior: 
neque  ulia  res  ipfis  ad  Bellonam  deeft ,  habent  ferri  chaly- 
bifque  fodinas  plurimas »  lignorum  navibus  aptorum  abun- 
dantiam ,  operariorum  peritiflimorum  frequentiatri ;  verbo, 
qusecunque  natura  &  ars  ad  militiam  deftinarunt  ,omnia  te- 
nent:  adeo  ut  rnirum  vix  fit ,  quod  haec  Refpub.  cum  po- 
tentiflimo  orientis  Domino  Turca  per  tot  annos  feliciter 
graviflima  geflerit  bella ,  &  eo  ufque  Viaoriam  obtinuit. 
Usecde  iliorura  viribusfuccinaa  fufficiant,  cumexa&io- 
rem  hac  de  re  defcriptionem  vix  unus  libercaperet. 

Nuncordo  Genealogiam  five  feriem  Ducum  Venetorum 
pofceret,  verum  ,  cum  illa  dignitasnon  haereditaria,  fed 
optimo  cuique  ex  civibus  conferri  foleat,  igitur  bic  nos  in  il- 
lis  recenfcndis  non  occupabimus-.fi  quem  tamen  haec  cogno- 
fcendicupidoteneat.legatPierredAvitii,  Tom.3.  p. 
ubi  iongum  illorum  Ducum  inveniet  ordinem. 

RATIO  STATUS  URBIS  VENET.E. 

p  Efpub.  Veneta  ,  cum  propterampliflimum  territorium ; 
lvquod  terra  marique  diffufum  eft  ,  tum  vero  propter 
fuam  ab  aliquot  feculis  confervatam  ttabiikarave  liberta- 

tem> 


REIPOB.  VENETJE. 
tem, ,  hanc ,  fecunduro  Ducis  Rhoani  judicium ,  peculiarem 
ftatuslui  confervandihabetrationen  ,nimirum,  utTurca- 
rumimperatoreroftricK-fibi  addiftum  habeat,  (cumouo 
tamen  hodie  perpetua  nec  infeliciter  geritbella)  Credite- 
tiam  fua  maximeintereffe,bella  externa  ciere,&  illaarefuo 
vTt  ^"^^"^«nocamrclinquit,  ut  terminos  Pa- 
pahs&  Hifpanicae  potenti*  interrumpat ,  neniminumvi- 
del.cet  excrefcant.  Et  quamlibet  ifta  regula  omnibus  Prin- 
c.pibu>commendatitfima  effe  debeat,  utvicinorumincre- 
roentonimiuraexcrelcentife  oppc*ant,  attam<?hba:c  Ref- 
pub.  mhocimprimis  ardorem  fuum  binis  his  magnatibus 
comprobavit.Qaantum  ad  reliquoskaliae  Principesfillis  pro 
necelfitate  commodi  fui  blanditur. 

FR^TENSIONES    ET  CONTRO 
VERSI^E  VENETORUM. 

T  Ux  huic  Reipub.  olim  cum  Pontifice  Romanokercede- 
*  banr,hacquidem  ex  rationc;  quod  Vcneti  omnes  Ecclefi- 
aftico^a  Regiroineexcluderent,  iecundo.quodnullampen- 
fionem  curiae  Romana*  penderent.  Hanccontroverfiam  no- 
va?alicujus  diffenflonis  facesdein  accenderunt,quas  fubPau- 
16  V.  Pontifice  Anno  1^05  ortajfuntjCumnimirum  Refpub. 
Vencta  duo  antiqua  ftatuta  in  univerfo  fuo  territorio  reno- 
vaffct :  I.  ne  bona  immobilia  cives  Ecclefiafticis  alienarenr 
2.  ne  quifquam  ullam  Domum  Reiigiofam  fine  fpeciali 
Scnatus  indultu  fibi  ftindandi  poteftatem  fumeret.  Aiias 
ciiamcontroverfiasinterPapam  &  Venetosvid.  in  Marcu- 
rioD  VittoriiSiri  tom.  1.  1.  2.  quae  fucceffu  temporis  cora- 
.p&fitasfunt. 

JUDICIUM  POLITICUM. 

INRelationib.  de  Repub.  Venetataleextatdeillajadi- 
ciuro.  Venetiae,  Civitas  in  maris  Adriatici  aeftuariis 
collocata,  pulcherrime,  fuoquc  fingularifitu  admirabilis 
pra?  CTtcris  civitatibus,  quarum  nuili  cedit ,  five  fpe&es  ma- 
gnificentiflirnarum  asdium  eximiaro  pukhritudinem  ,  five 
incolentium  fplendorem  ,  five  opcs  publicas  ac  privatas  , 
five  templorum  ornamenta ,  five  Religioncm ,  quse  Venetos 

cives 


«i*  RATIO  STATUS 

cives  fupra  caeteros  cxomar,  five  advenarum  multitudinem, 
fine  mercium  opulentiam  ,  quibus  Civitas  incredibiliter 
^bundat.  Verumtamen,  etfi  urbs  illa  pulchrafit,  dives  > 
pompofa ,  amcena ,  nihilominus  ipfa  quoque  fuis  Vitiis  ut 
res  humanae  funt  carere  non  por,eft.  In  fine  ejufdem  apud 
Honor.  relationis  haec  habenturad  fenfum  Italici.  Sed  hsec 
Refpub.  adeo  prudenseft ,  ut  fe  in  pace  femper  fi  velit  pof- 
iit  confervare ,  illamque  cum  omnibus  Mundi  Principibust 
prafertira  Chriftianis ,  col it.  Nullam  a  quopiam  injuriam 
tolerant,  &  a  nemine  prseter  Turcaro  fe  timere  profitenturf 
«juod  omnibus  Venetoiflm  ditionibusimmineat.  Le  tmforpo- 
htique,  in  inftru&ione  Legatiad  Pontificem  mifli,  ha*c ,  prse- 
teralia  illum  obfervare  cupit,  lib.  u  mihi  p.  38j.ut  gravitati 
apud  Venetos  ftudeat,quod  Domini  Venetae  Reipub.  illara 
profiteantur ,  illamque  maximi  aefliment,  non  tam  itrfpeci- 
em  ,quam  decorumpublici  Magiftratus,  utindeipfo  Virtu- 
tem,prudenuam,&  robur  animi  fui  declarent.Scias  quoque 
Venetos  honorem  in  pretio  habere,  praefertim  iilos qui  pu- 
blicis  praefunt  Magiftratibus,8cc  Bodinus  in  Repub.  L  3.  ita 
dicit.j?M4  de  confilit  cspiendtratiene  dtximus,  nufquam  fane  me- 
liw  quam  Venettts  fieri  confutverunt.  Plura  talia  paflim  apu4 
ipfum  iegantur.  Quamvis  autera  haec  Venetorum  Refpub  in 
ftatufui  Regiminisexaftiflimaefle  videattlr ,  ootavit  tamen 
Bocalinusin  illa  hunc  errorem ,  quodNobili  fua»  juventuti 
nimiam  indulgeat  licentiam ,  quae  intolerabili  fua  I  uperbia, 
vel optimos  cives  irritare  folet ,  &  in  faaiones  agere ;  quod 
vitiom  multis  fepe  Rebus  pub.  exitio  fuit. 

MARCHIONATUS  TREVISANUS* 
MORES  TREVISANORUM. 

FT  ujus orx incolaj honorati funt ,  ardentes , culti , vividi * 
1  *  &  prompti  animi ,  nec  minus  ad  literas ,  quam  alia  quse- 
vis  exercitia  apti ,  imprimis  cogendarum  divitiarum  ftudio 
tenentur.  Si  aliquam  foeminam  amore  comple&untur,riva- 
les  jcgerrime patiuntur.  Fceminarum  autem ejus loci  iidern 
ferc  funt  mores ,  qui  Venetarum ,  nifi quodluxum  &  pom- 
pam  minus  adainent. 

DIVI- 


/ 


URRIS  VESETA  *,r 

D   I    V   I   T   I  JE. 

JjUjasditionis  incokcnon  parvam  ex  pccore.  lana,  vino4 
nco.&panno,  Suodibunmiynaconrkiturabund»ntia. 

R   E   G    I    M    E  N. 

A  Lk  Refpub.  in  hac  ed  jtiooe  plurimos  Nobiles  Venetos 
di^.  t  o  'V-erfa  commi"u'"u'  officia.  Eft  ibi  unus  ?U*m 
d  aus&Cap.taneus  2  Camerlingbi,  vclm.giftriCainei£! 

BamliT?8  T  CeniS Pr«fu'"loci,  Pr^tcrc,  O. 
itellanus,  &  Proy,f«,r.  ln  magnis  Urbibus  lunt  judices  malc- 
ficorum ,  quoruro  prarcipuus  cft  Cancellf  rius ,  pro cuftodia 
aauum  pubucoruru ,  collegium  Notariorum ,  Conniftabilis 
toihtum,  &  ahi  minorisconditionis. 

RESPUB.  PADUANA. 
MORES  PADUANORUM  VETERES. 

rr  Ribuitur  hoc  Paduanisa  Strabone  (l  5  ;  quod  curam  & 
1  folertiam  in  confkiendis  tapctibus ,  antiquitus  adhibue- 
rint,  verbo,operas  manuumin  contexendispannisfic  vari» 
aliis  roateriis  excrcuerint.  Urbs  Paduan»  reliquas  ejus ora; 
antccedit  urbes  otrmes,  in  <jua  500.  homines  Equeftris  ordi- 
nisreperti.  Viresejus  tanta:  lunt.ut  aliquando  20.  milliami- 
litum  expediverint. 

MORES  HUJUS  TEMPORIS. 

D  Aduani  ingenti  pollent  animojiteris  valde  apti.ad  omniav 
quealia  exercitia  maxitne  idonei,medicina2ftudiaimpri- 
mis  amantjboni  funt  equites,fed  dubix  roentis.confilia  riova 
cutn  novoagi^ant  die ,  erga  peregrinos  parum  humani ,  nili 
illos,  ex  quibus  commodum  aliquod  fperant ,  Benefa&a  fibi 
exhibita  labih"  fervant  memoria  ,  obfervarunt  curiofi ,  quod 
ament  rceminas,quibus  parvae  funi  mamillse,  Vid.  Leand.  io 
I  wl.  Philaletb,  t  urci  quseft, 


«It  RATIO     ST  ATUS 

D    I    V    I    T    I  M. 

EfPifcopus,  qui  hic  fuam  jurifdiaionem  facram  exerccr, 
«t-^percipit  30.  millia  coronatos  nomine  redituum.  Abbas 

5  Juftinaditiorcft,  immo  ipfeordo  Ecclefiafticus  tcrtiam 
partem  divitiarum  Paduanarum  tenere  dicitur.  Ex  Nobili- 
bus  familiisprsecipuae  ad  8.  vel  10.  miHia  aureorum  feorfim 
exreditibuspercipiunt,reliquarum  minoresfunt  opes  C^ue- 
dam  etiam  Veterum  famiharum  1000.  pro  redutu  aureos 
habent.  Reliqui,  quibus  fundns  ctpes  negavit,  ex  mercatura 

6  lanaj  fericique  manuaria  opera  illas  hauriunt.Curoque  ibi 
artes  liberales  vigeant,non  parum  commodi  incolis  ex  pere. 
grinorum  frequentia  accedit. 

V    I    R   E  S. 

OMnes  Paduani  plus  quam  460.  millia  hominum  exhibe- 
re  valent ,  ex  quibus eligi  poflent  35  -  millia,  quia  armis 
tra&andis  funt  apti.  Veneti  hanc  urbem  adeo  firmam  reddi- 
derunt,  ut  praecipuum  ftatus  fui  rounimen  ftc 

R    E   G    I    M   E  N. 

rjyEcRefpub.  multos  Nobiles  Venetos  exornat.  Quiillis 
"praefunt,  funt,  Podefta,  five*Poteftas.Gubernator,quem 
Gapitaneum  vocant.i.Camerlingi.i.Caftellani.Habetprar- 
ter  hos  fex  Vicariltus,  in  quibus  iuura  exercet  impcrium. 

REGIMEN  DE  ROVIGO. 

rjitc diiio quondam  Ducibus  Ferrarae  fubjefta  fuit ,  po- 
*  *ftea  Venetis.Horum  quidam  Nobiles  ipfius  praefunt  Re- 
gimini.  Uli  titulos  habent  Poteftatis,Capitanei,Camcrlingi, 
Magiftri  cubiculi :  xvi.  vero  menfes  hi  omnes  fuis  fungun- 
turofSciis. 

VINCENT.IA. 

MORES  VINCENTINORUM. 

X7lncentini  vivacia  habent  ingenia,  civilia  ,  literis  aeque  ac 
V  armisapu.  Peregrinationes  valde  amant  %  &tamforis 

quam 


U  R  R  I  g   V  E  N  E  T  /B.  «Jf 

quamdomifplendide vivun!  ,  multoruroq;fervorum  nume- 
rum*limt>tam  in  fpeftaculis  quam  vcftitu  fplendidi,ad venis 
humam,  aroicorum  ftudiofi,  vmdicl*  avidi ,  indole  ad  amo. 
rem pronijtalis  tamen  audiunt  contentiofi ,  qui  hoc de  illis 
dicterium  habent.  Guardtuvi  U\n  Vutnuno  »p*fmo^un  ve- 
-»  P*dov**o  infuptrchn.  Preterea  tiru- 
lorum  valde  funt  avidi ,  adeo  ut  rcliqui  ftali  rifum  deliciafq . 
taaantComites  Vincentinos,  Marchiones  Veronenfcs,  & 
DoUores  Paduanos  Fcemina;  illorum  conftanter*&  pruden. 
ter  amant,  plebs  lanificio  operam  dac ,  nobiliores  literis  vel 
arti  cqueftri  vel  theatralibusludis:  omnesfide&  libertatc 
.  iusc  Reipub.  probantur. 

D    I    V    I   T   I  JE. 

p\Tcitur  quod  Refpub.Veneta capiat  cx  hac  ditione  fingu- 
J^lis  annis  So.  millia  aureorum.  Vincentia  6.  miHia  aureo- 
rum  reditus  accipit ,  qui  in  reparationem  pontium,  viarum, 
palatiorumqueinfumuntur.  Epifcopipariter  n.milliaau- 
reorum  redicus  funt.  Ex  pannisadhsec,ferico  &  lana,  qua; 
omniamagniapud  ipfosfuntpretii,ingens  colligiiurfumma. 
Ipfum  fcricum,quod  in  hac  conficitur  Regione,  fingulisan- 
nis  500.  roillia  coronatorum  prspftat.  Hos  nummos  fuppe- 
dirant  Germania,  Belgium,Venetiae,Genua,  Medioianum, 
Bolonia,  Ferrara.  Veneti  utique  non  parvam  frumenti ,  le- 
guminum,  &  vini  copiam  vendunt. 

VIRES  ET  POTENTIA. 

OMnis  ha?c  Rcgio  cum  fuacivitatenumeratcirciter  100. 
millia  hominurn  &  Refpub.  300.  fele&orum  militum, 
qui  fub  4.  tribunis  militiam  exercent ,  his  iooo.  fclopetarii 
annumerantur,qui  ex  incolis  eliguntur,  ipfi  Veneti  pro  prae- 
fenteneceflitate  16.  millium  militum  ibi  catalogum  fervant. 

R   E   G   I   M   E  N. 


HAbent  in  Vincentia  Veneti  Magiftratum,  qui  Podefta 
dicitur,  cojus  ftipendium  eft  35.  aureorum  permen- 
fem.  Poft  illum  eft  Capitaneus ,  Camerlengus,  fiveCubi- 
cularias.  In  rdiquis  ctiam  oppidis ,  alii  funt  ejufdera  tituii 

podefta, 


f4t  RAT    IO  STATUS 

podefta,  quiomnesNobiies  Venetifunt&  16.  menfium 
ipatio ,  fuis  funguntur officiis. Prsterea Xl.ibi  numerf ntur 
pro  Nobilibus  Venetis  Vicariatus ,  qui  tamen i foluro  in  av> 
libus  cauflis  cognofcunt.In  criminaiibus  confihurn  )udu:iurn 
fert, quod antiqua  dicitur.  Curiacompofua  ex  I Vincenti- 
nis,exquibus4.funtDoaores&  oftoalii,  fipguiis  vero  4. 
meofibus  officia  fua  mutant.  Hodie  confitium  illud  de  levio- 
ribustantumcognofcit  criminibus,  majons  momenti  ab 
ipfaRepub.  Venetorum  deciduntur.  Habent  vero  etiam 
Vincentini  fuos  deputatos,  qui  civitatem  repraefentant.quo- 
rum  officiumeft,  de  rebusillisconfulere,  qua?  ad  falutcm  & 
honorem  Reipub.fpedant  14.  PrimariosNobiles,  dictos  E-. 
quitescommunesjquicum  miniftris  fuis  pondera;  menfuraf. 
queexaminant ,  &  ad  Dominos  deputatos  omniadeferuot, 
qui  quotannis  eliguntur,  non  fecus  acilli,perconfilium  1  so. 
Civium.  ri<2c&praecedentialegunturapudLeand.  infua 
Ital.  Scot.  Ital.  Philalet.  Forci ,  quaeft.  Bart.  de  Pafi  TarifFa 
diPofi. 

VERONENSIUM  MORES. 

VEroncnfes  ut  plurimum  bellatoresfunt ,  ad  omnes  artes' 
&  fcientias  apii ,  literis  infigniter  faventes ,  bom  equi- 
tes,  in  moribus  vivendi  &  faraiiiaalenda  magnifici,  fide- 
lesin  confiliis.  Benefaaorum  non  tamfacile  oblivifcuntur, 
peregrinis  humani  funt ,  fceminas  nec  nimis  faciles ,  ncc  ni- 
mis  amant  dirficiles.  Ingenium  habent  fubtfme,  quodindole 
naturali  ad  arma  fertur ,  quibusetiam  ad  privatam  abutun- 
tur  vindi&ara,  adeo  ut,cu;n  duella  mifceant,  in  are  nam  curft 
60.  bene  armatis  Nobiles  defcendant,Fcemioas  fatis  eximia; 
habent  fpeciei ,  quae  fuperbe  veftitaeincedunt>&  peregrinis 
folito  favent. 

D  I   V   I  T  I  M. 

VEronenfes  ingentem  habent  ferici  copiam ,  quod  valde 
aeftimatur ,  adeo  ut  folus  locus  infulae  Scate  pro  50.  mii- 
libus  illius  coronator.  protrudat.  •  Ex  lana  pariter  non  levetn 
nuramorumcolliguntvim,  ipfifoli  Veronenfes  adeo  ma- 
gnum  ex  lana  &  ferico  faciunt  qusftum ,  ut  ex illo  20.  mil- 
luhominum  vivant. 

VIRES. 


URBIS  VENETiL 


*4i 


V    I    R    E  S. 

C  Ecundum  quorundam  calculum ,  vivunc  in  Veroncnfi  di- 
^uone 200.  roill.a  hominum.ex  quo  numero  Veron*  colli- 
gi  poliunt  1  j ; .  m.llia  armaiorum.  Militi*  Capiraneus  vu1ik> 
u.&us  p«cft>qui  iingulis  fcftis  &  Dominicis  dicbus  nuroe.  u 
copiaru  inire  folcc.ln  ftacione  miiitari  Veronse  numerantur 
ultraioo.  nuhcum  prapcerturmasaiias.uuaproincolumica. 
teurbis  excubant.  Reli(]ualocamiIitearmatoopcYroefunt 
niunita,non  fecusac  alia  armatuia^arcendo  hoiliidonca. 

R    E   G    I    M   E  N. 

r  TTalibi,  ita  cjuoque  hic  Refpub.  Yeneta  Magiftratum 
^  Podefta  di&um  habec  Huj us  ftipendtu,quolibeC  menfe, 
40.  aurcorura  eit.  Militia:  Prsfectus  tantum  habet.  Reliqui 
2-  Camer*  Pr.xfecTi  funt  diclti  Caraerlingi.  Prauer  bos  2.. 
func  Caftellani,unasin  S.Felice  cum  ftipendio  so.aureoruni 
ipfi  in  roenfem  folvendorumjalterin  S.Pctro.In  Soava  Ga- 
bernatoreft,  &  10.  aureos  in  menfem  pro  ftipendiohabec. 
1  n  Peichiera  Provifor  eft,&  25  aurcos  per  raenfem  percipic 
pmno  vero  hi ,  qui  Nobiles  Veneti  funt ,  in  officio  itf. 
in^pfcs  pcrftant.  Mitcicur  eciam  Nobilisquidam  Venetus 
Prqvifor,qui  lacuuro  curam  gerir,&  irmenfesofficio  prse- 
ctt/34.  aurcos  ftipendium  menftruum  habet.  Alter  ejufdem 
conditionis  eft  Caftellanus  a  la Chiufa,qui  32  menfes  in  of- 
ficio  permanet,&  30.  aureos  ih  menfem  habet.  Civitas  Ve- 
ronenfis  1 1  .Vicariacus  fub  fua  jurifdittione  ccnet,quibus  ad- 
miniftrandis  cot  eo  mitcic  Nobiles  Veronenfes>quoc  Vincen- 
tini  &  Paduani.  Gaudentautem  Vcronenfes  confilio  fuoje- 
que  ut  Vincentini,verum  in  ampliore  libertate.  Ha?c  de  Ve- 
ronenfibusleguncurinScaligcr.  Poet.  3.2  Philaleth.  Forci 
quarft.  Botcr.  della  Repub.  Vcnet.  1.  i.  Scoc.  Iciner.  Bartol 
dePafiTariffadiPefi. 

BRESSANORUM  MORES. 

BReflani  funt  concordes,  ingenlo  bonopraedici ,  labo- 
riofi  &  cuniculisagendis ,  vallisftrucndis,  apti,  nec  facile 

Ss  bcne 


64«.  R   A  T   I   O    S   T   A   T   U  S 

bencfa&oruiu  memoriam  perdunt,timidas  amant  focminasjr 
linguam  fonanc  agreftem  ,  itaut  Bcrgamenfes  ,  armisaddi- 
ftiflimi  fmc,&libere  agant.  Ingania  iua  fubrilianon  fraudi- 
bus,fed  benefaclisimpendunc.Fceminai  parfimoniae  ftudio- 
filfimjefunr>&  pulchiitudinem  cum  ioquendi  libertace  con- 
junchm  habent-.Viri  agricuiturcc  laboribusincumbuncpan- 
nos  conflcere ,  varii  gencris  arma  conriare,  mercacum  exer- 
cere>inter  praecipuas  ponunc  occupaciones. 

•  D   I    V    I    T  I 

EX  tixtrina  \anx  rhagna  percipiunt  lucra  ,  lini  tantam  ha- 
bent  abundantiam,  ut  adexteros  plus  quam  5o.miilia  li- 
brarum  mitcant.  Sicut  ex  lino.ita  quoque  ex  armis  confec~cis> 
frudribus  variigeneris>  panni  abundantia  >  roinoribus  merci- 
bus ,  chalybe ,  cbarta\  multifque  ferri  inftrumentis ,  lucruoi 
non  Jeve  colligere  folent; 

V   I   R   E  S. 

LJitc  Regio  armis  varii  generis  adeo  munira  eft,ut  nullus 
*- -"Italiaelocus.  In  folaCardona,  urgente  neceflitacc,perfi- 
ci  poflbnc ,  fpatio  unius  diei  ,  200.  fclopeta.  In  Bretfa  urbe 
plus  quam  200.  reperiuntur  tabernae  apertse,  in  quibus  varii 
gencrisarma  conflciuncur.  Arx  Breflenfisingenci  copia  tor- 
mentorum  munita  eft,adeo  ut  velut  armamentarium  Vene- 
torum  fic :  Brcflanorum  numcrantur  7.  vel  8.  centena millia-. 
quinipfa  Urbs  Breflenfis  n.  roiliia  hominum  caperedici- 
tur,  qui  ad  arma  gerenda  apti  funt;  reliquorum  numerus  ^6. 
millium  eft,  Arx  Breflana  pro  infupcrabili  habecur :  incra 
urbero  4.  func  miliitares  peditumturraa?,quAiibec  60.  habet 
milites, prseter  300.  feledos  fclopetarios :  in  arce  2.  turmae 
fingulisiervantur  diebus,loco  prseiidii.Non  referemus  nunc 
benemultasarces&  propugnacula  municiflima,  quaefirmo 
militum  robore  contra  exterorum  invafiones  velut  ftipata 
func. 

R  E  G  I  M  E  N. 

REfpub.  Venecorum  fervatin  Brefla  Magiftratum,Pote- 
fta  didum  ,  cum  ftipendio  40  aureor.  per  menfem ,  Ca- 

pitaneum 


URBISVENETjE.  <4, 

pitaneum  veIG'ibernatorero  fub  eadem  condicione.CahM- 
lanura  vel  areisGubernatorem,Caroera;  Prsefe&um.  Provi- 
forem,in  Salo,  &  Afolas  in  Orizi  Nuovi,  in  Lona.  His  om- 
nibus  Nobiles  Vencti  pnefunt,  qui  16.  menfes  officiis  r'un- 
guntur.  Eft  quoque  in  Rocca  dAnfo  Nobilis  Venetuscum 
titulo  Proviforib&Caftellani.  huic,  &  rclicjuisomnibus fua 
certafuntitipendia.Vid.de  his  Hentznej\,Hbdcepor.  Pi- 
ghii  Hercul.Prodic.  Scot.  Itin.  Philalet.  Forci  qua?it.  Boter. 
della  Repub.  Venecl.eandr.  Ital.  Bartol.  di  Paii  TarrifTa  di 
Peii. 

BERGAMASCORUM  MORES. 

L)  Ergamafci  valde  funt  civiles ,  fubtili  ingcnio ,  tam  literis, 
*-'quam  Daercaturseapti:  illorum  diak&us  admodum  rudis 
eft. 

D    I    V   I    T    I  JR. 

EXlana,  cujus  copia  abundant ,  taperes  magnoconfir innc 
nuraero,Spallieredic"ros,quorum  copiam  Lombardis, 
Gerroagis,&  Conftantinopolitanisroiniftrant.  Reliquaeres, 
ex  quibus  thefauroscoHigunt,funt,caro,panni,butyrum  , 
cafeus,carbones,  &c.  Peromnespartes  mcrcatnraro  exer- 
cent.  non  fecus  ac  Genuenfes.  Die  S.Barthoiomaei  nundinas 
habent  publicas ,  ad  quas  Itali ,  Germani,  Helvetii,  alia?que 
plurimae  cocfluunt  nationes. 

V    1    R    E  S. 

BErgaraafca»  Gentis  24.  roillia  numerantur ,  ex  quibus  4. 
miliia  miiitum  Bergameniium  legi  poflunt ;  reliqua  pars 
1 2.millia  in  Bergamafca  explet.  Eft  communiter  in  Berga- 
ma  itatioCCC  milituro. 

•   R   E   G   I   M   E  N. 

VEneti  in  Bergama  poteftatem ,  R  e&orem  diclum ,  cum 
Capitaneo,habent,  quorum  orfkium  itf.  menfesdurar. 
UnusCamerlengusvelcubiculi  Piaefe&us  per  32.  menfes 
officio  praeeft.  CaftellanusZapellae,  16.  menfes.  Podefta  ia 
Clufon,i6.  menfes.  Provifor  in  Martinengo,  per  32.  men- 
fes.  Podefta  &  Provifor  in  Rornan.  tantum  teruporw.  Atquc 

5i  ;  •  bi 


RATIO  STAT.US 
bi  omnesfunt  Nobiles  Vencti.  Ultimum,urbs  Bergamenfis 
fuatn  exercet  peculiar^m  jurildictionem  ,  ad  qtiam  judices 
ruitti  folent  Nobiles  quidani  Bcrgamafca?.  Hujus  relationis 
documenta  apud  fup:a  citatos  vrd.  au&ores. 

u  M  J  If&  l  t ' 

ETUS  MeOLAlU  M  MORES. 

J  ytfr$<fa\ji,ipi  .  .7.  f   :f  .     Vj  '-  ;      1  Ti  : 

TNcoIsehujii?  Regionis  fi&n£at>iics  cohcitatorum  afft&uu, 
«Maboribusdediti.  Prafertim  verb  Udinenfes  magni  funt  a- 
nimi,  geueroJijmagnifici^humanijCuai  fuis,tum  maxime  pe- 
regrihis. 

d  1  v  1  t  1  m. 

PRo  Venetis  ex  Forb  Julio  ferrum  eveh?tur,tarn  rude,  qua 
in  inftrumenta  dedrftum-  praeterhoc  iode  habetargen- 
tum  vivum^chalcanthum.cinnabaiim^vinum*  farinam,legu>- 
raina,omnifque  generis  fru&us. 

V    I    R    E  S. 

OMnis  hscc  ditio  coropleftitor  CC.circiter  millia  hominu, 
ex  q«iibuscolligi  pofllint  20.millia  militum  Palmse  pra?- 
ildiarius  miles  1 i.  turmis  peditumabfolvitur.  Excubia?  ubi- 
que  funt  inftru&iflimae. :  Dalmatise  velites  iingulis  noclibus 
fua*  excubiarum  obennt  vices  InMonfalcone  numerus  j  50. 
milkurn  fervatur,non  fecus  ac  in  Moran. 

R   E    G-  I    M    E  N. 

IN  ^nc'P»n>  haec  Regio  Longobardorum  experta  eft  im- 
penu,  ooftea  fub  Imperatorum  acquievit  Imperio,  donec 
tandem  Veneriomnemillius  occupailentpofleflionem.Ho- 
dieigitur  in  Udena  habent  Marefchallum  ,Locotenentem, 
Thefauri  Praefeftum  :  Horum  fecundus  &  ultimusquidem 
per  itf.menfes  officiis  fungufttur ,  primcsgz.  Eft  in  Palma 
Provifor  GeneralisThefauri  Praefeclus,  Provifor  della  Cita 
oel  Friuli,Podeftain  Monfalcone;  hique  omnesadminiftra- 
tionem  itf.menfiumobtinentHicum  aliis,quiin  reliquisop- 
pidisagunt  fibiqueoomroiiTa  negoria  adminiftrant,  Nobiles 
Veneu  funt,&  certa  fibideOinatarccipiunt  ftipendia. 

1STRIA, 


U   R   B   1-  S 


E    T  iE. 


«45 


Q 


I   S,  T    R   I  A. 
M  O  R  E  S    G  E  N  T  I  S. 

U idam,  hujus  Gentis  incolas  dicunt  parum  comoda  frui 
.valetudine  ,  ideoque  parum  habereaniroi.  Poftremum 
vero  de  illis  effatum  non  eft  omneex  vero ,  quodmultiex 
hac  gente  prodierint ,  virtute  bellica  &  meritis  in  Reropub. 
maximeclari.  Proexplorato  ac*uec  habetur^ibi  multos  re- 
periri,  prudentia  magnifque  ingeniis  prsediro* ;  neque  verd 
ullusiplislaudem  humanitatiserga  peregribos  juredenega- 
bit.  Sclavonicam  &  Italicam  linguam  folent  loqui  comnm- 
nitcr,habentque  arcus,choreas  antiquitus  peculiari  ritu  per- 
age  re  iblent.  De  his  vid.  Pierred'Avity  tom  j.indefcript.* 
Reipub.  Venetae  p.  m  7. 

D    I   V    I   T  I  M. 

*p  Efpub.Veneta  fingulis  annisex  hacRegione  percipit  24. 
-Tvmillia  aureorum.Ex  diverfis  nimirum  reditibus&  merci- 
bus  rerum  variarum,ut  olei,vini,ligQi,tum  lapidibus,ftruen« 
^i>  aedibus  aptis,  pikibusYfru£Hbus,  aliifque  rebus,  excepto 
quod  Reipub.  150.  ftaresfalisfquaefuntmenfura?  Venetae) 
nngulis  reddat  annis.  Hujus  Regionisincola»  vulgb  credun- 
tur  pauperes  >  propter  Vicinas Venetias ,  qua?  ob  ingentem 
irrcolarum  multitudinem  ,  orpnes  vicinos  fru&us  attrahunt.. 
Suppeditat  haec  llegio  Venetis  cafeum ,  carnes  fuillas  fale 
conditas,  vina,oleum,tergora,pifces  falitos,aliofque  in  ma- 
gna  abundantia  fruftus. 

V   I   R   E  S. 

CReditur,  quod  tota  Iftria  Venetorum,  non  plus  quam  64. 
miilia  hominum  capiat.  Ex  quibus  50.  rnillia  fa&ionibus 
laborant,quae  diflenfio  non  levi  damnocivesarHigit.quorum 
raritas,  Venetishancimpofuit  neceflitatem  ,  ut  magnam  H- 
berta  tem  &  immunitatero  illam  incolere  volentibus  proroit- 
terent.  Quamvis  autem  tanca  non  abundetincoUrum  mul- 
titudine,optimetamen  munitaeu\&  hoc  prsfertiroexinde, 
quod  aditum  difficiliimum  praebeat ,  quapropter  non  nili 
maritiraavioccuparipoteft. 

Ss  J  RfcGl- 


1 


IrWf 


/  i 


«4*  RATIO  STATITS 

R    E    G    I    M  v£  jN. 

MAxIma  hujus  Provincia?  pars ad  Venetos  fpe&abat ,  & 
reliquum ,  domum  Auftriacam.  Olim  fuit  Marchiona- 
tus ,  quemlmperator  Henricus  Gothopoldo  donavit.  Dein 
Venetiilliuspartis  maximae  paulatim  na£ti  funt  Dominium, 
jam  ibi  fuos  miniftros.  Podcftadiclos,babent,  quibus  jun&i 
funtCapitanei ,  confilariiabfoluta  Judicium  fercndi  pote* 
ftate  gaudentes,  non  min;*  in  cauflis  civilibus ,  quamvero 
criminalibus.Habent  quoq;  G^neralem  Proviforem.Guber- 
natorem ,  &  alios  in  oppidis  imperia  exercentes,  qui  oranes 
Veneti  Nobiles  funt.  Hsec  documenta  !egi  poflunt  ap  Ma- 
gio.  Geogr.  Boter.  Rep.  p.  i.l  i.  Manzol.  Iftria.  Bart.  de 
Pafi^TarirTadiPefijFioravantoSpecchioI.  i.ca 

CIIETA  SIVE  CANDIA. 
EJUS  INCOLARUM  MORES 
V    E    T    E    R    E  S. 

Retenfes boni  erant  milites,prudentes  vero exinde  ffftl- 
^  niabantur,  quod  effent  fophittse,  quorum  tantus  ibi  erat 
numerus.quantus  nullibi/in  fermone  magie  fenfa  verborum, 
quam  ornatum  attendebant ,  erant  fobi  ii ,  &  Rcligioni  acf- 
dj£li,  facilesquideminoffenfis,  fed  faciliores  ad  illarum 
oblivionem .  marefaepifllme  navigabant ,  mendaciis  ftude- 
bant.indedivi  Apoftolidi&um ,  Cretenfes  funt  mendaces, 
improbam  Veneremcontra  naturam  infani  frequentabanr. 
MiJitares&agreftes  pccupationes  invicem  mifcebant,  ar- 
cumtendere,  fuperardua  montium  eniti ,  currendo  alios 
prxyerterejuventutiserat  ftudium.  Qiii  libera?  erant  condi- 
tionis,  liberos  fuos  cantando  leges  docebant ,  fecundo  cantu 
laudes  Deorum,tertio  fortia  magnorumVirorum  fac~ta  can- 
tabant.  Venatum  pueros  pedibus  nudos  in  loca  faltuofa 
mittebantxertis  dicbus  interiilos  praelia  inftituebant ,  cho- 
reascum  armisillosducere  fenibres  jubebant,  quod  genus 
faltationispyrrhicum  vocabatur,  quod  illius  inventoreftet 
Pyrrhichius  Cydonienfis.  Ita  veroilliotia  fallebant  ,ut  fub 
illis  aliquid  ad  bellum  neceffarium  fimuUddifcerent.  In 
conviviis  peregrino  fuperiorem  cedebant  locum,  primam 
autem  confiderrtcs  memoriam  Principisfuifaciebant,  cui  4. 
partesdabant.  ifcdeshabebantgeroinas ,  unam  pro fe  fuil- 

que, 


i 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQu 
Images  reproduced  by  courtesy  of  Ihe  Biblioleca 
CFMAGL.  2.6.152 


URBIS  VENET^  ' 
<JUC,  akeraro  pro  peregrinis;  menfam,olla  vini  aqua  caftiga- 
ti  onerabmt:  potiores  autem  ciborum  portiones,  robuftio- 
ribus  vel  fapientioribus  miniftrabant.  Exempta  fame,  men- 
(ifque  rernotisde  publicis negotiis  fermonem  habebant,tum 
de  rebus  ,  quas  in  bellis  illorum  ac"tae  eiTent ,  illos laudando, 
qui fortiter  rem  geflerant,  illorumque  exemplo  j uvcntutem 
excitando.  Veftibus  iifdcm  seftate  &  hyeme  levker  corpora 
tegebant. 

Veteres  Cretenfes  dicTi  Eteocretes,  quod  multarum  reru 
ad  vitam  utilium  inventores  eflent.in  numerum  Deorum  re- 
lati  funt.  Inveniffe  autem  dicuntur  ferri  ufum,cum  modo  il- 
lud  liqjiefaciendi,  mel  extrahendi,  primi  fuerunt  concordia; 
&  difciplinaegladiorumque  au&ores.  Navigationis  prima 
inventio,ipfis  quoque  tribuitur.  Primi  etiam  rouficam  ad  u- 
fum  deduxerunt,&  illam  aiiis  nationibus  fuppeditarunt. 

Saltationestantifaciebant,  ut  illis  praecipui  dignitatc  ob- 
lettarentur  ,adeo,  utneminichoreasducere,  nih  Nobili& 
Regali  fanguine  nato,  eflet  permiflum.  Mafcula  Venere  im- 
probeardebant,  &  mafcuios  faepius  radebant.  Connubia 
illorumquod  attinet,omnes  Cretenfes  tenebantur  uxores 
ducere,  quamprimum  ex  grege  puerorum  amori  obnoxio- 
rum  evatKTent:quod  fi  frater  fororcra  duxiflet,mediam  par- 
tem  fraternre  portionls  pro  dote  habebant.Vid  de  his  Xeno- 
phont.  1.4.  Plat/de  LL  Strab  l  X.  Plutar.trflclat.de  amicit: 
tVater.  Ath.  1  13.C.7.  Heraclid.  dePolit.  ^lian.  Vari.  Hift. 
La.  Stob.  Solio.  Lucian.  defaltat. 


MORES  HUJUS  TEMPORJS. 

Quamvispuritas  aeris.  hujusinfula?  incolarum  ingenia 
fubtiliareddatck  vividia,illatamen  fertilitasterrxcor- 
cumpere  videtur,&  parum  laboriofos,gula?  deditos,  adulte- 
ros,  voluptatumfeciatoresfacit.  Quemadmodum  iili  ,con- 
tinentis  habitatores  ,  erTceminatifllmUaborum ,  &  operis , 
&  univerfiraomnesin  amoribus  infani  judicsntur. 

Cretenfes  in  artibusliberalibusparumlibiplacent, quin 
potius  vitro  curas  pellere,  &illo  partem  fohdo  de  dt$  deme>$ 
amant.Paucifllmosliteris  deditos ,  vel  armisinvenies,plu- 
rimos  vero  agricuitura:  &  pecorialendo,maritimatamcn 

5  8  4  pra:lia 


I 


f 


RATIO  STATUS 

prselia  vehementius,  quam  terreftria exoptantmec  meliores 
quam  in  maribus  Victores  evadunt.  In  conviviis  unus  alteri 
propinat,  &  mutuis  fe  falutant  amplexibus ,  roanus  porri- 
gunt,  quas  ofculo  taftasad  r>ontemallidunt,potum  anteor- 
dinem  exigereindecorum  habetur.  • 

Opibus  validiores,  eodem  modo  quo  Veneti  incedunt  ve- 
fliti.plebs  prolixos  alit  crines,in  fronte  tamen  prsEcifos. 

Fceminas  in  publicu  non  prodeunt,nifi  ad  Ecclefiam  eun- 
tes  velalicujus  negotiiergb.  InfuKxincolae  partim  Grxcxt 
partim  Italicae  funt  nationis,  qui  tamen  Italico  vivunt  more, 
fermone  utunturGrxco.fed  corrupto. 

Cum  foeminis  fuis  faltai  e  voluptati  ducunt ,  ita  ut*g1adio 
fintaccinfti  ,&pharetra  muniti ,  quod  turpe  putentdifcin- 
&um  annis  videri :  faltantescapita  in  altum  jattant ,  gladiis 
&  fcuds  conftrepunr,  &  variofaltu  deccrtant.  In  funeribus 
Graecorum  fequi  morem  confueverunt. 

RELIGIO  CRETENSIUM. 

xjObiles  tam  Veneti,  cuam  Cretenfes,  omnes  propemodu 
i  \  Ecclefiam  Romanam  fequuntur ,  reliqui  vero Infulae  In- 
cola^Grseca  Reiigioni  addicYi  i  unt.exeeptis  origine  Italis  & 
alusextraneis,  qui  Romanam  fequuntur  Eccleliam.  Reperi- 
tur  lbi  etiam Judjeorum  non  exiguus  n umerus.qui  tamen  il- 
Iius  gentiscrebras  patiuntur  injmias.Haec  inkila  fuum  habet 
Archiepifcopumjcujus  fedes  eft  in  ipfa  urbe  Cretenfj,  Papa- 
fubjeftusjcerimonias  ReiigionisCatholica?  fequitunilli  fub- 
Junt  nonnulli  Epifcopi,  qui  ledesfuas  incertis  urbibus  ha- 
bent.NemoautemjpraeterNobilesVenetos  honores  Archi- 
epjfcopalesin  Creta  obtinere  poteft.  Et  Horum  eleftio  pe- 
ncs(oIosVenetoscft,conrirmatio«em  Pontifex  lolum  adde- 
re,illiiqUe  rubrum  habirum,utCardinahbub,concedere  ibletv 

R    E    G    I    M    E  N. 

jD  Efpub.in  hancinfuiam  fingulis  bienniis  novos  mittit  Ma- 
giltratos,  quiomnesincoUimperio  regunt ,  ipfifqne  fe- 
;i!,-IJUnJii      Venct0ru™  juftitiam  adminiltrant.  Suinmus 
22?**"  ^cistitulogaudct ,  &  fecundns  ab  iilo  ma- 
knubdprtancus:  duosadjuuflos  habent  velutConfiliarios, 

2.  Ca- 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


URBISV'  ENETft.  <4f 

2.  Camer*  prxfeftos,  fi  ve  Camerlengos ,  Nobilcs  Venetos» 
qui  redituum  curam  gerunr.  *  LV 

Caltellanus  velGubernator  arcis,  potcftate'  alio  migrandi 
non  habet ,  quandiu  fuo  fungiturcfficio ,  &  id  quidem  fub 
pcena  capitis.  Eft  infuper  ibi  roagnus  Cancellarius  Venetus, 
qui  Cancellariam  Cretae  urbis  regit ,  fub  cujus  Imperio  func 
omnesaSecretib&Scribaajpublici.  Reliqua  cfficiaminora 
non  patlca  funt  numero,  q'iae  tamen  a  Nobilibus  Vcneiis  re- 
guntur.&  per  plura  eliguntur  vota,qua?  auctoritate  Senatus 
comprobantur,  qui  fuprcmo  &  abfoluto  Venetorum  Magi- 
ftratuifubjeftuseft. 

Civcs  urbis  Cretae  five  Candiae  ,  Ducem  fuum  agno- 
fcunt  judicemtamin  civilibus  quam  criminalibus  negotiis: 
omnium  vero  ftationum  milites,  tam  qui  intra  mcenia, 
quamextrailla  agunt,  fub  jurifdi&ione  magni  Capitanei 
funt,qui  pariterde  publicis  negotiis,ut  vec"rjgalibus,tributis, 
decimis,  exa&ionibus  ,  aliifquc  publici»  rebuscognofcir. 
Ceflatautem  omniumin  Infula  Magiftratuum  auctoritas, 
quando  Provifor  Generalis  ibi  3git.  Hic  equidem  a  Scnatu 
Venetoextra  ordinem ,  neceflitatepoftulante  miflus,  velut 
Regalem  ibi  cxcrcet  poteftatem  ,  folus  ibi  imperium  tenet, 
folus  thefauropraeeftpublico,  juftitiam  adminiftrat  folus , 
folus  crimina  punit,adeo  ut  abipiius  fententia  nulla  permit- 
tatur  appellatio.  Quamprimum  utbem  aliquam  accedit, 
illico  ipfi  clavesejusexhibentur ,  nec  unquam  aliter »  quam 
Regali  majeftate  infignis,  inpublico24-  haftatis  ftipatUs 
confpicitur ,  ut  alios  ex  longo  ordine  pone  fequentes  tacea- 
mas.  Gubernatorcm  militiae,  quifuperomnes  Capitaneos 
&  milites  imperium  exTcet,ibi  invenies:  hic  non  Nobilis 
aliquis  Venctus ;  fed  vcl  cxtraneus  virtute  probatus  efle 
folet.  Hictamen,ficutalii,a  Provifore  Generali  depender. 
Eft  &  Provifor  equitum  ,  Reclor  Candiae :  huic  quidam  ad- 
junftus  cft,  titulum  Confiliatii  habens  cadem  pollensau- 
&oritate,&  jura  civibus  reddens.  Reliqua  loca  Nobiles 
Vencros  Reclores  habent.  Cura  vero  Senatus  Venetus 
jnconftantiam  &  perfldiaroGraecorum  cognitam  haberct 
OPtime,  eo  colonias  mifit ,  przecipua  Veneta  Nobilitate 
plenas ,  inter  quas,plurimae  divifae  funt  au&oritate  Senatus 
fcdes. 

Habitatorcslnfulae  divifi  funt  in  Nobiles  Venctos  &  Cre. 

Ss  5  tenfeg 


*J#  DE   STA  TiV   M  A  G  N  I 

tenfesSc  plebem.  Nobiles  Veneti  iifdera  fruuntur  immunr 
tatibus,quibusalii  Venetiis,qui  in  magnum  recipiuntur  con- 
filium.  -\ 

D   I  V   I  T  I  M. 

p  Efpub.  Veneta  quolibet  annoex  hac  infula  ultra  roillio- 
-tv-neraauriaccipit-.Reliquaedivitiscolliguntur  ex  vino, 
corio,  cafeo,  frucT:ibus,malis  aurVis,citreis,ferico,lignorum 
varia  ftruftura.  Solent  veroCretenfes  illorum  vina  Conftan- 
tinopolim  deferre,  &  inde  in  alias  Regiones. 

V    1    R    E  S. 

NUmerantur  in  hac  Infula  ad  loo.millia  incolarum:  Vene. 
tiin  folaUrbe  Cretenficatervas  2000.  hominumalunt. 
qui  praefidio  urbem  &  arcem  muniunt :  Reliqua  pars  infulas 
cuftoditurper  alia  2000.  militum,  adeo  ut  4000.  millia  invi  • 
cem  connumerentur.  Caeterum  ,  adeo  hsec  infula  firmiseft 
raunitapropugnaculis,  ut  vix  illius  fimilem  invenireliceat, 
&  ,  ubi  ars  deeft ,  natura  iocorum  firmam  fecuritatem  prae- 
ftat,nec  quicquamillamviribusdebilitare  potcft,  quam  di- 
fcordia  Graece.  &  Latinse  Religioni  addi&orum ,  quas  intra 
Nobiles  Venetos  &  Cretenfcs  vigere  folet.  Non  leve  vcro 
hic  Venetis  a  Turca  feroper  incubuit  periculum  ,  cum  quot 
dubio  faepius  Marte.bella  gerebant,quem  tampn  hodie,feIi- 
ci  Vi£koriaBfucce{Tu,maximefatigant,&  ejus  potentiam  im- 
niinuunt.Horum  &  praecedentium  enarratiolegiturin  Co- 
tovic.ltiner.Boter.Sat.l.4.  CrufriTurcog  1.2  Bellon.obferv. 
l.i.Gefner.Mithrid.Bartol.  de  PafiTarifta  di  Pefi  Fioravan- 
ti  Specbio  1: 1 .  Soranzo  Ottom.  Veterem  hu j us  Infulaz  Poli- 
ticam  adminiftrationem  &  Religionem  vio\  ap.  Pierre  d'A- 
vitiitotiM.  p.183.  &  184. 

DE  STATU  MAGNl  DUCIS  FLORENTI^E. 
MORES  VETERES  FLORENTINORUM. 

OLim  Florentini  opibuserant  pot£tes,verum  magni  prae- 
dones,&  feri.Amori,choreis,voluptatibus,magicis  arti- 
bus  valde  erant  dediti,  contra,  peregrinisaffibiles  &  huma- 
ni.quoscommodeaccipiebant.  Eo  ufque  fortitudinis  fa- 
mam  obtinebantdonec  animum  in  delicias  &  fuperbiam  in- 
dulgerent,  &  ebrietatife  darenc. 

Variis 


DUClSFLORENTI>E.  €ft 
Vam<;artlbusnjechanld5ricut&  agricultura?  operam  da- 
bant  ,  in  otio  facris  prxfagiis  rebufque  naturalibus  inve- 
itigandisfeoccupabant.  Bis  de  diequietem  capiebant,& 
lini  omni  fpecie  magnificenti*  in  voluptatibus  per  nuda 
mancipu  &  roeminasquas  cognofcebant  miniftrare  jube- 
bant  Magiftratus  illorum  veftcerat  indutus  purpurea  ad 
nmbriam  ulque ,  infigni  fella  quoquc  curuli  coniidebanr, 
cujuspofteaufus  Romam  eft  tranftatus.  Leclos  floribus& 
auroconfpergebant:  IiguUe,  quas  ad pileos ex floribusalli. 
gabant,  plerumqueerantaureae.Tubx  bellicse  inventores,li- 
ao-um ,  Virgarum  ,  ut  &  aliarum  rcrum  efle  dicuntur 
SingjilifqucNonisfuumfalutabant  Regem  ,  &  tumdene- 
gotnsconfiliafufcipiebant.  Nomen  pariter  Iduura ,  quibus 
utebanturRomani  ,  abillisortumhabet. 
Cumfiftulisluderent  ,  ferva>  fuosflagris  ca»debant,  &in- 
terfe  pugnabant  ,  uxores  illis  erant  communes,  quaifui 
corporis  magnam  habebant  curam  ,  #necpudoriducebant 
illasconfpin  nudas.  Infantes  communi  ftudio  educabant, 
quum  illorum  pater  eflct  in  incerto  ;fi  quiseflet  necatus  ,illiug 
caputpurpura  vclabant,  &  coronabant,&  clypeo impofi- 
tum  cadaver  humabant. 

Milite  &  armis  abundabant ,  neque  ulla  inopia  argenti 
laborabant,  quineo  potentise  devenerant,  ut4fegna*moc- 
cuparent  Regionem  ,  quamrtobili  urbium  ftru&uradeco- 
rabant.  Maris  Thyrreni  dominium  poftea  fibi  acquifiverunt, 
fuoqac  cquitatu  rcliquis  fafti  funt  formidabiles.  Mosillo- 
rumhiccrat  ,  ut quaelibet  urbs  li&orem mitteret ,  quiantc 
legem  cum  fafciculo  virgarum  &  fecuri  iret ,  cumque  omnes 
duodecim  populi  Florentiae  excrcitum  militumcong^egaf- 
fent  ,  pramittebant  XII.  homines  ,  baculos  illi  prsefe- 
rentes  ,  quem  Duccm  &  caput  clegerant,  Cum  interillos 
quendam  haberent  ,  quialia  debita  contraxerat  ,  &  fol- 
vendo  creditoribus  non  eflet  ,  pucri  ipfum  vacua  crumenfc 
fequebantur ,  quod  magnoducebantopprobrio. 

Cum  fonitu  mufica?  facra  fotebant  facere,  &  extainfpi- 
ciebant ,  utebanturdivinationibus &  intcrpretationibus  ful- 
minum  ,  tonitruum ,  rerumquc aliarum.  Ha?c  dc illorum  an- 
tiquismoribusvid.  apudStrab.  1  .  f.&tf.Clem.  Alex.ex- 
hort.  ad  Gent.  Heraclid.  de  Politi.  Diod.  Sic.  I.  $.  Ath. 
1.  4.  C.  16.  Macrob.  Satur.  1.  1.  Plin.  1.  n.Strab.  1.  5. 

Macr. 


DES.TATUMAGNI 
Macr.Satur.  L  i.  Plin.  1.  i*.  Plutarch  decholera.Athen. 
1.  18.  Clem.  Aiex.  ad  Gent  Liv.  L  «o.  Diodor.  1.  f;  Dio- 
onyf.Halic  l  %  Arift  de  Mirab.  nat.  Herachd.  de  Pohtus. 
Macrob.  in  fom.  Scip.  1.2  Cic.de  Div.l.  2  Serv.ad  Virg.  1  iii. 

^^ORES  HUJUS  TEMPORIS. 

TEmperatus  &  fubtilis  hujus  Regionis  aer  incolas  pr*- 
ftat  ingeniofos ,  optimeque  ad  literas,  agnculturam,  & 
roercatura  aptos ,  magts  autem  fuperftitioni  dedicos,  quam 
bellatores.  Florentini ,  qui  verfus  orientem  magis  &  nieri- 
diem,  qusmMediolanenfesfuntpofiti,  libenorem  habent 
fermonem ,  &  videri  volunt ,  parum  comcdont ,  &  Mathed 
admodum  funt  dediti.  Labores  facile  ferunt,h  fpem  aliquam 
lucri  habeant.  In  vidu  adftrifti  &  parci  funt,non  tam  prop- 
ter  avaritiam  &  paup^rtatem  ,  quam  naturali  ir^hnatione , 
in  Privatisconfihisoptimifunt ,  minus  cum  in  publicis  con- 
ventibusconfulunc,  offenfarum  difficileoblivifcumur ,  non 
minusqiam  accepti  bcneficii  Peregrinos  humanitate,re, & 
confilio  adjuvant. 

Madeftasfuas  fceminas  paucorumque  verborum  effe  vo- 
lebant ,  n*  ue  per  plateas  vagabundas ,  fed  domi  inter  pri- 
vatos pa-ietes claufas.  vero  delicate  vivunt  &  veftibus 
degantesfpeftiri  volunt ,  magis  liberis  &  fervis  ,  quam 
omnibusreliquis  faventes.  m  #  '     iV1^  ' 

Pifani ,  qui  olim  tanta:  erant  potentte  &  animi ,  ut  Maria 
Europa;  &  Afiae  navigarent ,  &  omnibus  P.  incipibus  terrori 
cflent,  inter  fe  capitalibus  diflident odiis,  fuperbi ,  vindi&ap 
cupidi,  peregrinis  tamen  fuaves  &  humani.  Bona  fuppedi- 
tantconlilia,  fedinconftantia,  quod  in  aliam  mox  defcen- 
dant  fententiam,&  priusconfulta  &  omni  ratione  falubriter 
deftinatarejiciant.Licentiam  ,  &  fine  fuco  affabilitatem  in 
fceminis  amant.  ' 

Senenfes  boni  funt  in  confiliis ,  civiles,  grati  & ,  literarum 
ftudio  valde  dediti/irarum  &  offenfionum  memoriam  facile 
fepeliunt ,  exhibiti  tamen  fibi  beneficii  femper  memores,  in 
Exteros  humanitatis  funt  expedita» ,  accurati  pulchritudinis 
cenfores,  qua  illorum  muliebris  fexus  eximia  pollet.Poeta- 
rum  leftione  aniraos  excolunt  ,   uc  non  nifi  gravitate 


IXUCIS  FtOREUTU, 
mfignes  modefl*  &  accepts  omnibus  videantur. 

P.iteniesinnt  hilari^cVanimofae  indoiis,  fed  faaionum 
«  ociiorum  pieni ,  m  fermouibus  tamen  fuaves.  Amqri  iatis 
iuntobnoxii,temina>mediooi>  ftatura?.&  qua?  nec  parum, 
nec  n.miumloqtmntur,amant.  Illaevero  fatis  affabiles  funt. 
Ilude  Pratodiffufi  funtin  fermone,deArezzo  avaritia*  vitio 
Uborant.teminas  impenfe  habcnt  charas,cantatrices  Sub- 
ditl  Magni  Ducis  venauoni  vacant.  Fiorentini  &  ilii  de 
Livorno,  aiuquequiMariaaccoiunt,  omnem  vitam  fuam 
in  bonorato  quKttu  parando  ponunt,  ncque  indecorum 
Nobiiibus  ett  mercaturamexerccre  ,  &  artibus  manuariis 
vacare.  Pifani  veromagis  armisquam  mcrcatui  dediti  funt : 
Aretini  cum  alhs  parvo  vidu  contenti  Senenfes  vero  fplen- 
didasamantroenfas,  &hisfaepe  raagnosopesabliguriunt. 
Incohs  hujus  rcgionis  natura  potius,quam  luxus  veltimenta 
paravit,  fceminxtamen  cultiffirDO  habmi  fe  exornant ,  qui 
raulrum  cur*;&  plus  habet  fumptuum.  Uitimb,  Florentina 
velTufcanaiinguaomnium  eft  elegantiffima ,  qusefua  fua- 
vitatetam  Italos,quamexteros  adrrodum&fHcit.Vid.hosde. 
fcriptos  roores  apud  Cardan.Philaleth.  ForciQJ Pierre  d'A  vi- 
ty  hic. 

REGIMEN   FOLITICUM  REIPUB. 
FLORENTIN/E. 

Amilia  Mediceorum  fsepius  ad  fummos  honorum  gradus 
»n  Repub.  eve&a  fuit ,  mox  invidia  &  livore  fuppreffa  j 
Tandem  Imperium  anno  1 5  *  i .  obtinuit.cum  nimirum  Flo- 
rentini  a  PrincipeAuriaco  Duce  belli,Caroli  V.Imperat.  ur- 
gerenrur,utPrincipem Alcxandrum  Mediceum  crearent,  qui 
per  cundem  Imperatorcm  Dux  fa&us  elt,  cui  in  matrimoni- 
omMargaritam  flliam  fuara  naturalem  collocaverat ,  adco 
ut  ab  illo  tempore  hac  oriundi  famila  abfoluto  imperio  illas 
regercnc  Ditiones,  quse  Dominos  Florentinos  agnofcebant. 
Potteaanno  i5*9.Papa  Pius  V.creavit  fuccefforem  Alexan- 
dro  Cofmum  Ducem  Mediceum,  ab  illoqu&tempore  his 
tituiis  &  dignitate  uii  funt.  Nunc liberi  Status abfoluti  funt 
Principes,  rdpeclu  Florcntia?  &  Pifae. 
NoviffirauTn  vero  quod  attinct  ftotum  ,  Feudinomine 

Sicnam 


6J4        .    R  E  G  I  M  E  N  POLITICUM 

Sienam  tenent,  tum  Marlilianam  &  partem  infuhe  Elb*  a 
Rege  Hifpaniaj,  pro  cujus  recognitione  quilibet  Dux  fe- 
mel  pro  femper  10.  millia  coronatorum  Regi  Hifpanix  per- 
iolvit,  quialiundeablmperatorenimirum,  proS^ataSi- 
ena?inveftituram  accipit,  refpe&u  nimirumterritorii&  ur- 
bi^  Saturnise  ,  &c. 

Princeps  30.habet  Nobiles  camer^Dominos  titulorum, 
puta,Marchiones,  Barones,  &  aliostam  fuxditionis,  quam 
cxtraneae  60.  Nobiles  pueros  14-  nigro  funt  habitu ,  hique 
Ducem  in  caftr3  fequuntur.  Magnum  magiftrum  a  poculis, 
Scalcomaggior200.  Nobiles  apparitores,  quibus  diverfa 
funt  officia,  ut  magiftriceremoniarum ,  magni  Culinsepras- 
fecli,magnus  magifter,cum  aliis  curise  magiftris,unus  autem 
culinse  magifter  in  aula ,  altcr  in  caftris  fua  prseftant  Duci 
officia.  >l 

Praecipui  vero  illius  miniftri  funtConneftabilis,Prior  con- 
ventusS  Stephani,qui  velut  msgnuseft Cancellarius,  The. 
fauri  Praefc£tu>Gencralis  ,  Ammiralisvel  fupremus  Archita- 
laflbsGcneralisvel  Pracfe&usequitum  &  peditum,A  Secre- 
tis  Status  &  belli,Gubernatores  locorum.quorumSienenfcs 
&  Livornenlesin  magno  funt  honore.  Habet  Legatos  vel 
Agentes  ita  dittos  apud  Papam  Imperatorem ,  Rcgem  Gal- 
iia2,Angliae,Medenos,Mediolanos,  Venetos,Lucenfes. 

Contiiium  Principis  ex  8.  conftat  Docloribus ,  vel  litera- 
tis  ,  quorum  manibus  omnia  committuntur  negotia.  Ex 
aliisXH.Nobilibus  multieliguntunquiquandoqueLegato- 
rum  &  aliorum  officiorum  muneraobire  folent. 

Quod  ad  Regimen  regionis ,  ab  illotempore  ,  quolm. 
perator  Carolus  Magnus  tlorcntiam  in  bonum  alleruillet 
iiatum  ,  creati  funt  duo  Confules  pro  anno ,  quibus  adjun- 
c~tus  eft  Scnatus  &  Confilium  100.  hominum,experienta& 
ufu  rerum  pollentium.  Poftea  hic  ordo  immutatuseft  anno 
1120.  fecundum  quofdam,  fecundumalios  1254.  decTliquc 
funt  X.  Gubernatores  1  Impetrata dein  libertateab  Impera- 
tore  Rudolphoanno  1187.  Magiftratus  decera  hominurn 
routatus,&ado&oprioresredaci:useft,  cum  Praefe&oju- 
ftitiae ,  cujus/egimen  per  duos  folum  menfes  durare  debe- 
bat,  retinensVetcrumnomeu.AtquehocilliusReipub  Re- 
gimen  multas  mutationes  eft  paftum,donec  tajjdcm  fub  hac 
ratione,quse  adhuc  hodie  durat,conftitic 

Hodic 


h,S?len,g,lt,UrUrbs  Flo;entia  Saudet  fp^cie  priftin*fu*lu 
^^7^"^^  &Guber. 

Numerat  autem  48  Senatores,  ex  quibus  pertresmenfcs 
5.  cum  Imperio  pra:funt  ,  &  perfonam  Principis  repTxfcn 
XSSS^^S  Au^^&Fifcalis,hoPc  S 
rator&Advocatus  Ducis,  funtque  fuprcmi  judices  Pro 

SZPTM  °'  E*  MaS^"  f™<>  quibus  adjuncti 
Aud.tores,  a  Secretis,  Cancellarii ,  &  Sub.Cancellarii  . 
Mag.ltratus  novemperfonarum,habent  fuumCancellarium* 
5ub  Synd.cum,Sub  Cancellarium , aliofque  miniftros ,  quL 
bus  cura  incumbit  ftatum  confervandi,  Fortalitia  &adifi 
ciaDucis  confervandi.  Sexpropter  mercaturam  &  mer- 
catores  conftituti  adjunftos  quandoque  habent  XI  alios 
utraciant  17.  in  fumroa.  Hide  negotiis  num  quis  folverit 
nec  ne  dijudicant,  a  quorum  judicio  nefas  eft  appellare  Ar* 
vel  collegium  mercatorum .  ubi de negotiis mercatoiu  con 
1  ultatio  hc  in  caufla  permutationis  &  aliarum  reruro.  Collc 
gium  lanae  ex  8.  conftatconfolibus  &  tribus  confervatori- 
busqui  de  rebus  tam  ci vilibus ,  quam  criminalibus  judicant 
Collegiumienci,  miniftri  affecurationum,nummosfpeaan- 
tium.tf.  miniftnabundantiae,  qui  ex  numero  Senatorum 
ehguntur.  8.  mmiftriadipis,  conftitutiin  rebus  liquidis,  ut 
oleo,  butyro,&c.  pretiumque  illis  imponunt.  Miniftri  pupil- 
larum  &  viduarum  ,  &  miniftri  &  confervatores  honeftatis 
urbis  FiorentKir ,  quarocultam  &  nitidam  fcortifque  vacu- 
am  fervare  tenentur :  in  his  autem  officiis  femper  quidam  ex 
Senatoribus  funt. 

Sunt  prartereaFIorenriae  confervatoresLegum,qui  fumma 
pollentauaoritate,  &  tam  plebeja?  fortis  homines,  quara 
veroipfumMagiftratumdelinquentem  puniunc.  Eftcame- 
ra  rationum ,  dicta  Sopra  Sindici ,  qua?  calculum  omnium 
miniftrorum  examinat ,  qui  curam  habent  redituum  Ma- 
gniDucis.  Camera  Ducalisvel  Fifcalis,  in  qua  bona  reo- 
rum  Fifco  adjudicantur. 

MagnusDuxhabet  Florentiae^  Archivi  confervatores 
publicos ,  qui  ab  ipfo  eliguntur.  His  vero ,  pro  cuftodia  pu- 
blicorumdocumentorum  ,operam4.  Notariiprseftant,  4. 
coadjutores,  &i.  Tavolaccini,  qui  miniftrorumadinftar 
funt,  fcripturas  qiwerentium.  Quatuor  confervatores  de 

omnibus 


•  5<>  REGIMEN  POLITICUM 

omnibuscognofcunt  Proceffibus ,  qui  intra  privatos  &  No- 
rariosoccurrunt  ,rationecontra&uum  ,ftipendii ,  &  aliarum 
inde  dependentium  rerum.  Cancellaiius  fcribit  vel  fcribi 
procuratomnesdeliberationes ,  commilTiones ,  informatio- 
nes  ,litcras ,  difpofitiones  ,  Decreta  Magiiiratuum  ,  omnes 
Arthiviclavesinfua  habetcuftodia. 

OmnesStatus  communiiates  ,  ubi  Archiva  reperiuntur, 
obftri&ai  funt  mitter e  ad  Archiepifcopum  Florentia» ,  omnia 
publica  documenta  ,  quse  ibi  reperiuntur. 

Extra Florentiam  ,  omnes  loci  fuos  habent  Re&ores  ,  tjui 
juftitiamadminiftrant  ,  dicunturfuo  nomine  Potefta  ,cum 
judicibus,Equitibus,  Notariis,  &  tribunis  militum  ,ita  ut 
omncsextra  Florentiam  populiMividantur  ,  inPoteftates, 
Vicaiiatus  ,&  Capitaneatus. 

ln  urbe  Pifa  talis  hodie  eft  Magiftratus.  Eft  ibi  Vetus 
CommiiYarius  five  Gcneralis  ,  tjui  Vices  Gubernatorii  ha- 
fcet  ,  cui  adjun&us  eft  judex  ,  quitamen  fententiam  fine 
commiflarii  pcrmillione  ferre  netjuit.  Habent  prsterea  No- 
tarium,  coram  quodebita  cxaminantur,  dein2.  Notarios, 
quidecriminibuscognofcunt  %  cumjudice  &  Commiildrio 
&  i.  confuiibus  maris  ,  qui  Florentini  funt  ,  &  in  orrkio 
per  annum  fubfiftunt  ,  de  negotiis  mercatorum  maritimis 
cognofcenus. 

Sienenfium  hodiernum  Regiraen  quod  attinet  ,  hoc  pro- 
pemodum  fimile eft  ilii  i  quo ,  cum  liberi  effent ,  utebantur, 
nili  quod  magnus  Dux  fuum  ibi  habeat  Gubernatorem ,  vel 
pro- PraefeSum  Generalem  ,  quitamSienam  ,  quam  reii- 
qaos  ftatus  omues  Imperio  regit.  Reliquit  vero  Hlis  Dux 
Magiftratum  populi  ,  Priores  ,  Confiiiarios  ,  cum  iifdem 
privilegiiimmunitatibus  ,  &  jurifdiclionibus  ,  &c.  quibus 
antea  gaudebant.  Magnum  coniilium  ex  pluribus  conftat 
civibus.  HuicCapitaneus  populi ,  Priores,  Confiliarii  ad- 
juncY»  funt  ,  .&  ei  in  confiiiis  opem  ferunt.  Gubernator 
vero  ,  pro  ut  ipfi  vifum  fucrit  ,  illisconiiliopra»eft.  Solum 
vero  populi  Capitaneum  poteftas  &  honor  manet ,  negotia 
naagoo  confilio  proponendi.  : 

Pencs  Ducem  vero  eft  eligere  Capitaneum  five  Praefe- 
£tum  populi,ut  &  juftitia:  pra  fe&um,de  cauffis  criminalibus 
cognofccntem  ,  omnium  Status  confervatorem.  Guberna- 
tor  intra  ujbein  habkat.Dux  pranera  fibi  ele£tionem  judicis 

ordinarii 


REIPUB.  FLORENTINI,  <j7 
ordinariicaufarumCivilium  fervavic,tum  ).  Rota»  auditio- 
rum ,  8.  Capitancorum  Status  Sieneniis  8c  z.  miniftrorum 
cuftodiae  pro  numero  20.  civium. 

Omnis  Sieneniis  Status  plurimas  urbes  &  oppida  pagof- 
que  habet ,  cum  fuis  miniftris  &  Gubernatoribus,  divifus  eft 
in  16.  poteftaces  «vel  judicaturas  (ita  loquendoj  8.  Capi- 
taneatus. 

Plurimos  ibi  reperies  qui  ccrrkoria  bene  multa  loco  Feudi 
a  Principe  poflidenc,  velqui  certis  pafcionibus  obftrkili 
funcilii  data  occaiione  fervitia  prseftandi-  Habent  vcro 
Principem  vice  Proce&oris  &  deienforis.  Haeccamquoad 
Vetus ,  quod  exigois  delibavimus ,  quam  vero  ad  novum 
Florencia»  aliarumque*  civicacum  Regimen  legunturapud 
Machiavell.  inHiftor.  Florent.  100.  Hiftor.  fuitemp.  Gio- 
vaniHift.del  Mondo,  Leandr.  inlcal  Mambrimo  Rofco 
Supplement.  della  Hiftor.  delMortd.  Volatcran.  Geog.  1. 
S.  Matai.  Mesclli  Specul. 


DIVITI.E  ET  REDITUS. 


COmmunis  eft  oplnio,quod  bujuiPrincipis  reditusafcen- 
dant  ad  1800.  millia  ducaconum  iive  coronacorum.*Equi- 
dem  omni>Florenciaz  Statusipfi  quotannispendit  certa  700. 
millia  coronatorum.  Haec  fumma  ex  quatuor  prsecipuis  ve- 
lut  fcaturiginibusipfi  promanat ,  nimirum  exjuremolendi- 
norum ,  quae  tributum  folvunt  280.  coronatorum  ,  fale ,  qui 
pneftat  200  coronatos,  publicis  diverforiis/illifque  qui  con- 
duftas  habent  aedes,Tabellariispublicis ,  menfuris.  Neque 
parva  funt  tributa  ex  contra&ibus ,  dotibus,  haereditacibus , 
bonorum acquifnionibus, ccnfus conftitutionibus,  quaeipfi 
quotannis  100.  millium  coronatorum  fummam  faciunt. 

Reditus,quosextra  ordinem  acciperc  folet^vcniunt  ex  22. 
Magiftratibus,  qui  in  Florentiaagunt.  Magiftratus  dcciraae 
confiftunt  in  illis  ,  quae  incolae  folvunt  pro  iliorum  bonis  im- 
mobilibus,  hocvero  orrkium  praeftat  Duciquotannis  100. 
millia coronatorum.  Alia  officia  univerfim  omnia  Principi 
fuo  redicuum  ceicam  prasftanc  fummam. 

L«  ZtuM  five  moneca  ipfi  adnumerac  100.  rmlliacorona- 
torum ,  quotannis ,  quae  in  Itaha  pro  prscipua  ^dbet^iafiB 


<5*  R  E  G  I  M  E  N,  POLITICUM 

Mulclseex  condemnatis  &  confifcatis  non  infimam  fa- 
ciunt  nuramorum  fummam.  Et  ajudseis,  qui  in  hac  Repub. 
commorandi  habent  libertatem  ,  pecunia  colligitur.  Flo- 
rentiniinfingulacapita  i.  coronatos.  Sienenfes  unum  cum 
dimidiololvunt.  Pifani  &  Livorni  nonnihil  quoque  dant. 
Omnes  ,  qui  ex  aliia  locis  huc  commigrant ,  dona  extra  or- 
dinem  dare  folent  ,  ut  inde  aliquas  confequantur  immu- 
nitates- 

Feudorum  renovatio  etiam  commodaquaedam  profert , 
in  ftatu  Tiencnli  proCerealiagro,  qui  aliis  laboranduscon- 
ceditur ,  ^oo.  millia  coronatorum  penduntur. 

Redicus  bonorum  immobilium  Magni  Ducis ,  &  Domus 
Mediceaefunc  100.  roillium  coronatorum  quocannis ,  qui 
tamenindies  augerifolent. 

•In  Regno  Neapolica/10  principatus  Capiftram  emptus 
per  Ducem  Francifcum  profuo  naturali  filio  hodiequead 
Magnum  Ducem  fpeclans  ipfi27-  milliaannua  coronato- 
rum  portat. 

Gaudet  etiam  quibufdam  in  Hifpania  reditibus.  Tria 
Romse  poflidet  Palatia,  &  exinde ad  7.  millia  coronatorum. 
Multaslapidicinas,lapidespretiofos,  pi&ores  ,fculptores, 
bonorum  equorum  copiam ,  quae omnia  nummos  Duci  con- 
ferurit  nonexiguos. 

Adeouthic  Princeps  ordinariorum  redituum  quotannii 
1 8oo.mlIIia  conronatortim  num^ret.extra  reditus  incertos, 
qui  ad  calculum  reduci  nequeunc.  ' 

Sumptuumrationesquodattinet,credicur,  quodX.  cente- 
na  mill.  coronatorum  iingulis  annisin  neceilaria  impendan- 
t«rfuft«?ntatio,  fortalitiorum  ,  &  ftationum  miiitarium,  ipfi 
ad  rninin^im  fingulis  annis  200.  millia  coronatorum  ac- 
cedic^Equeftrisnriilitis  fuftentatio  ipli  conftabit  100.  millib. 
coronatorum  per  annum  &  pedeftris  12.  raillib.  Sumi 
ptusquiin  roilftiam  nauticam  impenduntur,  adeomagni 
nonfunt,  quod  ita  multis  triremibus  Duxnonfit  inftru- 
ctits.fumptusquiinmenfam  impenduntur  pro  300.  quiad 
ipfamaccumbunt,  50.  milliacoronatorum  calculumcon- 
nciunc  Ctfterum  quantum  requiratur  fumtuura  ,  pro  vefti- 
mentis  apparitorum,  muticis,Secretariis,Thefauri  prxfedo 
Generali,  Pra?cipuis  Principisminiftris,  Nobiiibus,Legaus, 
locorum  culcura  ,  &c.  Vid.  iniignem  auclorem  Pierrc 

d'Avity 


R    E    I    P   U   B.     V    E   N   E    T   M.  *s9 
d'Avity  in  tiefcriptioneStatusTofcani,Tom.  3  p.  jo*. 

Nec  fane  exiguam  felicitaiem  hujus  DucLincoLt  poffi- 
dent,  quod  in  peregrinas oras,  merces  fuas,  ut  fericum,pan  - 
nos ,  tapetes  exportent ,  ex  indeque  magnam  pecunise  vim 
fibi  parant.  Sola  tlorentia  fingulisannis  pannum  ,  fericum, 
lanam  in  tanta  conficit  abundantia .  ut  ex  venditione  harnm 
rerumx.  milliones (ut  vocant) auri  percipiat ,  cxceptispu- 
blicis  reditibus  200.  mill.  coronatorum  pro  sedificiis ,  ina- 
giftraribus ,  reparatione  pontium ,  &c.  Florentini  pro  bonis 
iuisimmobili|?us  1200.  milliacoronatorum  nomine  reditus 
percipiunt.  Hic  Princeps  adeo  opibus  potentes  habet  fub- 
ditos,  utunusX-  tonnas  auri ,  quidam  100.400.  600.  100. 
millia  coronatorum  in  bonis  potfideant.  Omnia  quae  apud 
Florentinos  funt  beneficia  compleftiturnumerus4.millium» 
quaeomniamagnos  prxftant  reditus.  In  EqueftriordineS. 
Scephani  hab#eri  polfunt  30.  millia  coronati ,  nominc  redi- 
tuum  1  quae  ex  rundis  colliguntur. 

VIRES  ET  POTENTIA. 

PRseter  armorum  apparatum ,  quo  omnis  Ducis  militU 
eftinftru&Hfima,  iUaifcquevimbeUicam,  quaeinfuifta- 
tuspropugnaculisubique  reperitur,  inarmamentariis,  na- 
mero&  viribus  poteniiflimis  ,  tantam  invenies  armorum 
copiam,quantapro  armandisSo.  miUib.hominibusfatiseft, 
nec  ullus  eit  Italorum  Principum ,  quitantam  tormentorum 
bellicorumvimquamhic  incaftraqueatprotrudere.  ':. 

Florentinicum  Pifani$  numerant  in  fuisditionibuscirci- 
tcrX.  centena  millia  130.  millia  hominum  Princeps  pro 
cuftodia  corporis  fui  centum  Helvctios  alit.  Centum  equites 
levisarraacura?,  turmam  cqucftremfcxcentorum  fclopcta- 
riorum,  ajiam  Nobiliuro  inftruaam  manum ,  diftam  L*ncur 

Ififittrif  ejus  potentia  conftat  ex  40000.  hominibus  , 
quoruro  tamen  exigentc  ncccflitatc  21.  22-  tantummillia 
prxfto  efle  folent.  Huic  roilitiae  cum  imperio  praeeit  bu- 
premuspr^feaus  equitum  fwe  Generalis  %  cui  aln  minores 
centurioncsobfequiurn  pra?ftant.  Secundum  confuetudinem 
huiui Gentis  militiae  Pratfcai  potcftatero habcnt.omnes  ad 
nijlitiam(cxccptis  ordinis  facriliterifquededitis  horomibus> 

Tt  z  cogere, 


*«•  SEXIES  PRINCIPUM 

cogere,  illorumque  nomenin  cat«dogum  militum  referre. 

Quantum  ad  propugnacula  ,  qua?  lecuritatem  &  robur 
huic  ftatui  praeftant ,  illaprafcipua  h^c  funt  ;  monteCarlo, 
PietraSanta  .  Saltodella  Cerva  vel  Cdvia  Rocca  Sibillina 
&  Filaterra  oppofita  invafionibu^  Regis  Hifpani*  ,  Scar- 
peria ,  &c,  Pr#cipua»  vero  militum  ftationes  funt  in  Livorna 
&  Porto  Ferrajo.  In  Livorno  fempcr  700  luftentantur  mi- 
iite^.  Portus  hujus  Principis  1.  funt  infigniores  ,  primusin 
Infula  Elba  di&us  Porto  Ferrajo,qui  ingenticopiae  navium 
&  triremium  commodam  prajbet  ftationem. 

In  Pifa  armamentarium  eft  ,  cum  1 2.  triremibus ,  cum  ap- 
paratu  armorum  infigni.  Praeter  Vires  maritimas  omnis  vis 
&  poteftasinEquitibusS  Stephani  confiitit :  Inftitutus  eft 
bicordo  anno  \$6i.  a  Magno  Duce  Cofmo  1  fubnon>ine 
Stephani  Papse.  Ex  hujusordims  occafione  exftruere  juflu: 
•liquottriremes.  Numerus  illorum  ,  qui  fubhoc  Equeftri 
funtordine,  ad^oo.  accedit  ,  interquosrepViunturMar- 
chionesaliique  forte  nafcendi  Nobiles  Viri  ,  ad  hosacce- 
duntalii  ,  nimirum  100.  Re&ores  :  quiomnes  Principi  fua 
praeftare  ofEcia  tenentur. 

Enimvero  ita  hic  Princcps  omnibus  iis  videtureflein- 
ltrucliiTimu.squaeadarcendafnhdftilem  vimrequirunturne- 
celTaria,nec  folum  tam  potenti& fua  vi nixa  gaudet.verum  & 
ab  aliis  Principibus  lcaliae  faciles  habere  poteft  fuppeths,ni- 
mirum  ex  Portu  de  Livorno,  ad  hxc  accedit  quod  ingentem 
poflideat  thefaurum,  quificut  aliarum  rerum  ita  quoque  bel- 
linervuseft.  Qualisvero ibi fervetur militixordo  , ,&  qu# 
mi.itibus  conceifae  immunitates,  Vid.  ap.  Pierre  d' Avity  tra- 
clationedesForces  deGrand.  Duc  de  Tofcane  p.206.  207. 

SERIES  PRINCIPVM  FLORENTL 
NORVMEXFAMILIA  MEDIC^EA. 

p  Verardus  de  Medices,cognomento  Bicci ,  Principatum  a 
^oHoNobilitatiinfenfo,  oblatum  recufavit  annoclo. 

Joannes  deMed?ces&  deBicci,  omnibus  perfuaftus  ho-' 
tSim        ambitum  duos  filios  Cofmum  &  Lau- 


Cofruu* 


FLOFTENTIMORUM 

Cofmus«Magnu>,  Paterque  Patriae  nominatus  opuientif.  " 
fimu^  fuit.  Habuit  tres  F  quorum  duo  Joanne^  &  Carol.  o- 
bierunt  fine  lihcris. 

Petru>  Cofmi  F.cui  duo  fuerunt  Filii  Julianus  8r  Laurrnt. 

Julianusa  Paccianis  confoflusanno  1478.  reli&ofil.  Ju- 
lio,  qui  Pontirex  fa&us  di&us  Cleroens  Vll. 
-Laurentius  Petri  F.  Joannes,poft  Papa  Leo  X  di&us  Ju. 
lianus  CapitaneusS.Ecclefia;  fa&usinGallia  Dux  Nemoro- 
fii  ducla  forore,  Duc.  Safeaud.  Franc.  1 .  Gall  R  amita. 

Petrus  Laurentii  F  qui  in  exilio  perik,hujus<liusCofmus 
ob  vagas  libidines  occifus. 

LaurcmiusPetriF.  quiaLeone  10.  Pontif.  Dux  Urbini 
creatus  eft. 

ALTERA  PARS  STEMMATIS- 

T  Aurentius,  Joann.  F.  Cofmi  magni  F;  ater. 
*— »    Petrus  Francifcus,  cui  duo  fuerunt  Filii. 

Joannes  Petri  F. 

Joannes  fulgur  belli  di&us. 

.CofmusquemFlorentini  vix  XVIII.  annum  natam  Du- 
cem  elegerant. 

f  rancii cus,  Cofmi  hl .  Magnus  Dux  Hetr. 

Ferdinandus.  Cofmi  F.  qui  priinum  Cardinal.  poft  Fratris 
ebitum  Dux  fa&useft. 

Cofmus  II.  Magnus  Dux. 

Ferdinandus  II.  Magnus  Hetruriae  Dux. 

Cofmi  autem  2  reliqui  nuraerabantur  liberi  Joajines  Ca- 
rolus,  Matthias  >  Leopoldus ,  Chriftina ,  Anna  Maria ,  Ann* 
Filia. 

RATIO  STATVS  MAGNI 
DVCIS  HETRVRliE. 

•  *  . 

HifLccuroinillo,  quemadmodum  apud  alios ,  prscipuc 
confiftat ,  ut  tranquillitas  cum  felicitate  publica  cooi  er- 
ventur  ,  has  ob  rationesRefpub.  Florentina  opus  hahet 
amicitia  &  favore  Pontificis  Rotnani ,  tam  propter  majoris 
damni  metum  ,  fi  Papaminimicumfcntiret ,  quam  ob  Ipem 
raaximi  incrementi,  quae  a  Papa  huic  ftatui  accedere  po- 
eeft.  Metusindeoricur,  quod  magnusDuxaneroineper- 

j  1 3  niciouus 


RATIO  STATUS  M  A  G  N  I 
niciofius  &  faciliusquama  Pontifice  invadi  qucat  ,  idque 
propterfitum  Hetrurix.quyaltillimisundiquemontibtis  ob- 
jetracft.  Hic  vcro  fitus  illud  efficit  ,  ut  Hetruriajufta  po. 
tentia  Pontificem  invadendi ,  fi  hoftem  experiretur.refte  uti 
ncqneat ,  quoddifficiles  montium  aditus  magnumnonca- 
piantcxercitum,  &  impeditiflimumtormentisbellicispro- 
irovcndis  iter  minetur  quod  facile  annons  caritatela- 
boret,  &  urgcnteneccflitate,  vix  necefiaria  Exercitui  ali- 
menta  praftare  poflet.  Contra ,  fi  ab  adverfa  parte  Pontifex 
jngrueret,  ajitum  p3tentiorem baberet,  &  commeatus  fa- 
ci.emabundantiamexLaiio,  Lombardia  &  Bononia.  Po- 
itubt.ig.tur  ratio  ftatushtijus  Ducis  ,  ut  fibi  quam  addi- 
ttillimumhabeat  Pontificem  ,  dein  Impesatorem  Roma- 
nura  .  cujusaulasminiftrispropterinveftituramtituli  ,  mu- 
neraad  300000..  aureorum  diftribuilfedicitur.  Gallisequo- 
queRegem  magna  colit  amicitia  ,  quod  illum  Hifpania! 
Keg.>lc.atefle_;mulum,  &  illius  confilia ,  Italiseootlcflio- 
nemhiantia  maxime  perturbet.  Qaomodo  cumaiiis  Euro- 
pse  1  nnc.p.busjura  colat  amicitia:  magnus  Dux  ,  vid.  cum 

i^P'  aoa,  •?  trefor  P°nt-  1  '•  mihi  P-  '95-  &  f«N- 
Honor. .„  Relat.on.  cap.de  Magno  Duce  Hetrur  p  217.  &  c. 

Trajanus  Bocalinus  in  fua  Pietra  delParagonein  capfo. 

r^fW  ?u "eS  P;inCiDCS  &  RefP»b.per bilanccmLau- 
rent,.  Medic.  l.brata:  fint ,  de  Repub.  Hetruria;  egrecie  fen- 

Y'flfra  U  Statoflondftmo  de  lGra„  Dich,  dt 
btlpu  lecfellente  quuLta  degl,  hu,min,  che  Vh*b,tnno,  tuttifrut- 
ufetuechecon  Ucervello  econ  ,1  corpo.fi  mpre  hannoUvoratoperVef. 
f»,togoverno,  oper  U  ptrpetuu  ubundanz*  ,  per  U  p»ce  ,  tftcur» 

tlp»r,  d,  qu»lj,  vogU»  fefn*Utn  Uon»,,h,±  : 

e.S*,US?ft  dehacRcpub.  joJicium  .  incommuni 
MaZ,K  r>  cf  furar0,"n.umRerumpub  mihip.  zH  ubi 
«SlnZ  .  •  en!°rC  aCC.UfKUr  '  ,  tanta  fuarum 

«Od fficff  ? '  Di?iam  exerceat  'icentiam  •  & 
ubil  MȣnC*  or,erte.  adve^arum  caritatem  inducat: 
dic iwrfl^""-"!^"  re,fOndetur  .  quod  nulla  pollit 
ma  orum^f"  "^,^100!018  •       «on  curanumeroar- 

Plura  vidin l n™?  P°ffideac  in  mari  Oomiuium. 

Plurav,d.nfcquent.  Hisadjungi  racritodcbentilla  .  qu* 

Joann. 


JUDICIOMPOLITICUM.  «6, 
Joann.  Bodin.  1. 5.  de  Repub.m  p.804.  adpi  ime  de  Florenti- 
nis  notavit,  inquiens.  Quiad  h.vvjanimuinintenderit  mirari 
delinet  ,  quid  iit  quamobrem  Fiorentini  ac  Neapolitani  Ve- 
netos  &  lnfubres  ingenii  acumine  in  privatis  rebus,rationi- 
bufque  vincant  ,in  publicistamen  vincantur.  Nam  Veneti 
prudenter  confilia  capiunt :  quippe  &  a  fententia  difcedere 
&  faniora confilia  fequi  non  durpitant:  ut  qui  ingenii  Viribus 
non  fatis  confidunt  nec  diflfidunt  omnino:  illi  vero  ,  fine  ni- 
miadiflerendi  fubtilitate,  fineingeniioftentatione,quam  fe- 
tnel  fibi  propofuerunt  fententiam,  mordicus  tucri  plerumq; 
putant,&  cum  fe  imperio  dignos  efle  finguli  arbitrentur.po- 
pularium  imperium  femper  malucrunc  quam  optimatum. 
Hxcille. 

JUDICIUM  POLITICUM 
DEREPUB.  FtORENTINA. 

ACute  de  bac  Repub  tam  civilibus  motibusturbata,quam 
pacata/Machiavellus  fenfifle  videturin  fuode  eademRe* 
przftantiflimolibro  cum  paflim  ita  dicit  1.2.  Non  alia  ratio- 
©e  populus  Florentinus  fubjugari  poteft ,  mjam  fi  fub  unius 
Principis  imperium  mitte.  etur,  a  quo  Virtuti  fuus  bonor  ha- 
beretur. 

Florentini  nequelibertatemtueri,necfervitutem  ferre  no- 
runt.  Nobilitas  in  privatis  negotiis  parem  non  fert,  in  publi- 
cisimperare  cupit.  L.  3  •  de  diflidiis  hujus  Reipita  fignanter 
dicit :  Romanoru  diflidia  urbem  iftam  ex  aequalitate  in  fum- 
mam  inaequalitatem  adduxerfit,  Florentinorum  vero  ex  in- 
squalitate  ad  mirandam  aequalitatem  revocarunt.  Libertas 
apud  Floretinoslibertatis  nomineopprimebatur.Lib.7;h*c 
leguntur ,  Jnimiciti*  Florentinorum  femper  fcdis  partibiif- 
flueconftabant,fiquidemnullapartmm,qu«Vjaoriapotiia 

eflet,unquam  unita  ftetit  diutius  quam  dum  pars  adverfa  Vi- 
resadhuchaberet,quamprimum  veroea  devida  extinctaq; 
eflct ,  confeftim  illa,  penes  quam  VicWia  remanterat ,  cum 
neque  metu  coe7ceretur,neque  prudenti  confilio  fulciretur, 
iterum  in  partes  difccdere  ccepit.  De  corruptis  illorum  mo- 
ribus  ad  finem  ita  fentit-.omne  ftudium  eo  dciinebat,ut  iplc- 
dideveftitisinqnefermoneaftutis,  atque  mordacibus  etie 
iiceret ,  fiquidem  is ,  qui  alios  dextre  perftrmgere  novitlet, 
reliquorum  prudentior  habcbatur. 

^  r  T  t  4  riO- 


<«4  RESPUB.  LUCENSIUM 

Honoriusin  fuis  Kclationib.de  magno  Ducatu  Hetruriae 
xnihi  pag.  2  1 5  Mxc  habec-  Florcntia  in  tanta  rerum  viciflicu- 
dine  atque  vat  ietate  non  folum  fcrvata  eft  ,  verum  etiam  in- 
figniter  aucla ,  uc  amplitudinem  fuamex  perlecutionibus 
&  bellorumaerumnis  propemodum  derivaverit,  &  per  fuo* 
hoftes  ad  magnam  gloriam  eve&a  fit. 

RESPUB.  LUCENSIUM. 
MORES  GENTIS  VETERES. 

T  Ncoke  hujus  Regionis  antiquitus  (tefte  Strabon.l.  f.) 
*probi,  ingenio  bono,  &  integri  func  judicati,  milites 
Validi  &  equicatu  pollentes. 

MORES  HODIERNI. 

T>  Fxentes  illorum  mores  proxime  ad  Veteres  bonitate 
J-Vaccedunt ,  ingenusvalde funt  indolis ,  humani,  mo- 
defti ,  aftabiles ,  in  negotiis  fuisliberi ,  ingenio  fubciles ,  pa- 
cati  ,  prudentes,  boniconiiliis:  peregrinisa*qui,miteserga 
jnimicos ,  libertatis  confervandae  ftudiofifllroi ,  quam  ufijue 
adara,defenfuri.  In  bello  gerendo  validi ,  &  amorecon- 
ftantes  funcnec  minusgratiam  pulchritudinis  quam  fidero, 
in  rcemmarum  amore  quzrunt.  Ex  benefaftis  ketaro  pr*  fe 
feruntconfcientiaro ,  in  conviviisaliifquepublicis,  magnifi- 
cos  fe  probanc ,  intra  privatosparieces ,  modeftos. 

Habitudinecorporistalifolentuti.  Nigri  coloris  per  pu- 
blicasulateasveftimentaportant,  pars  ierico,  nec  tamen 
iupertiuo,  fe  tegit,  A  menfe  Maio  lamcn,  ufqueadfinera 
Juln,  diverforura  colorum  habitum  amant ,  dicuntque  r,/. 
^ucunt  U   Vanib  1UdlS  chorcif^ue  fuavitatem  temporis  tra- 

Dialeausillorum,  nitidiflima  puriflTiroaqueinter  Floren- 
tinos  habetur.  Studia  in  Medicina ,  &  cognitione  juris,pre- 
cipuaiunt,  humanioraparvifaciunt,  Nobilium  exiftiroa- 
fcfeJS?1-  «»»  Ut  °°-oSfuoSobnixe 

diviti^:. 

R^d™UjUS  ^6ipub-  nurae"„tur  ultra  .,o.  milliaco- 
ronatorutn:  horina  raagnaparsex  VcctigalibuS  mcr_ 

cium* 


R  E  S  P  O  B.     lOCENSHfM.  tf. 

c.  um  coibgitur ,  inprimisveropanno&  Serico.  Cenfuse* 
carn.bus,  bon.smobilibus,  dotibus,  conjugiis,  fummam 
EESJL' aWead^et:  *™»«ntov«o  nulLimpTku, 

tlt  ibi  officiurn  abundanti*,  ubi  pro  centeno  quintus 
datur numrous,lhs ,  qu.fuam ibi dcponunt  pecuniarn S 
rat.one  mercatores  Hollandi,  Flandri,  Angli ,  ™ 
catum  frumei.ti  al.arumque  rerum  exercent ,  muItaXk 
Re.pub^cquiruntd.v.t.as.  qus&  frumentum  aliis  fUppe! 

d.  tat , &  furnospubl.cos pra;bet ,  in  quibus  panis folum  co 
qu.tur,  cum  pr.vat.s  hirni  non  conccdanwr.  Atciue  hic 
quoque  mofin  Genuenfi  obtinet  Repub.  4 

lncolae  hUjus  Rcgionis  quotannis  vendere  folent  fericum 
pro  fumroa  400000.  coronatorum.   Qnin  waxmx  u™ 
Lucenfium  induftna  manuaria;  operas  Vidum  prsbere  fo 
aPud  11  05  n.'h,,  ,oci  flt  Rcliqui  majorif,  uc" 

fubfeUuex opulentiamercatursfplendidiusvivunt  tej^u  o 
nscond.tionis  parce  fumptum  faciunt.  Multa:  ibj  boih™ 
potentcs  repenuntur  Familise,  qciales  funt,  illa  de  Buo 
nuifi,  Sarditu,  Galganetti,  Senami,  Arnolfini 


V  I  R  E  S. 


H 


Abct  harcRefpub.  ultra  if.  millia  mufcetorum  bcllico. 
ram, qua?  per  omncm  hujus  Reipub.  ditionem  dil  polita 
repenuntur,  adcoutadjunaisaliisinftrumentisbellius  20. 
miilialiominumarmatoruminbellumpoflint  expediri.  ln- 
ftro&aad  hxcibirepcricsarmamentaria  portusber^iiiuni" 
tos.  Necdefunt  juftaetiam  magnoexercituialimenta,uua: 
cxfrumento,  filiginc,  fabis,  farina ,  caftaneis  &c.  fto- 
roachopararipoflunt  facilia.  Atquc  hic  rerum  provcntus  7, 
annoramalimentum  pra?bet  etiam  obicflls. 

Magis  etiam  hic  flatus,  quam  uila  Italia:  Regio ,  frequen- 
tiaincolarumabundat,  adeo  ut  ultra  18.  milliamilicum  in 
cenfum  rclata  repcria»tur,  cxcepta  militia  Urbis,  quam 
vel  30.  mittia  incoiunt. 

Fortalitiaillius  ftatus  pra?cipuafunt,Luca  Urbs,Caftillon, 
Montagnofa  ,  exccptis  aliis  bene  multis  propugnaculis. 

In  Dominorum  curise  Palatio,  turma  centum  fervatur 
militam  Italorum ,  quorum  non  nifi  5.  ex  eadem  Reeione 


X 


€€6  RESPUB.  LUCENSIUM' 

efle  poflTunt ,  in  hunc  autem  militum  numerum  ex  Lucenfi» 
vel  Plorentina  ditionenati  non  admictuntur.  Himilitesin 
ftationem  excubiarura  2$.  quotidie  prodeunt ,  &  vices  exa- 
Oisi^.  horismutant. 


I 


REGIMEN  POLITICUM. 

Ucenfeslmperatorem  fupremum  agnofcnnt,illum  ut  fe- 
— .eitimum  fuum  Defenforem  in  Libera  tamen  Repub.  vi- 
ventes  fufpiciunt.  Haec  illorum  Refpub.  a  Nobilibus  regitur 
folis,per  legerri  quam  illi  Martini  vocant,  per  quam  populus 
omni  fua  excidit  auftoritate,  adeo  ut  cx  popuiari  &  Demo- 
cratico  ftatu  fattus  fu  Ariftocraticus. 

Qui  Reipub.caputeft,C<w/*/<wi>"«  vocatur*adjun£rr>s  ha- 
bens  0  Dominos,  dicros  antiquos,  &  titulis  Excellentiffimo- 
rum  gaudentes,  qui  tamen  aeque  ac  Gonfilonnr  mutantur, 
ubi  reiperduospraefueruur,  menfcs,  quibus  durantibus  in 
Palatio  Signorise(ut  vocant)vivunt:ceremonias,quibus  crea- 
ri  folet  Gonfalonierui  five  illorum  Pra?pofitus,vid.  in  Lue.Re- 
pub.Pierrcd'Avityp.  ii2. 

Sunt  praeterea  Sex  Cancellarn,  qui  ab  omnibus  eliguntur 
tribubus,quarum  in  urbe  tres  funt,  S.  Pauli,  S.Salvatoris,  & 
S.Martini.-  hiomnia  Reipub.  procurant  negotia. 

Magnura  confilium  cx  1 10.  conftat  Viris,qui  omnisftatus 
Regimenadmiftrant.  Hoc  veroconfilium  fupremam  inRe- 
pub.  obtinetaucWitatem.negotiaquemajoris  momenti  ex- 

pedirefolet.  ' 

Minus  adhsec  ibi  eft  confihum  ex  $6.  Vins,qui  in  commif- 
io  iibi  cfficio  8.menfcs  funt.  Confihapleruroque  bis  in  heb- 
domade  convenirefolent ,  Martis  nimirum  .  &  Venerisdie- 
bus,  qui cx ordine  abfens eft in  multam  incidic. . 

Ex  SexNobilibus  officium  abundantie/quod  ibi  eftjcom- 
ponitur ,  crigitur  per  Generale  Confilium ,  qund  Cancella- 
rium  &  Thefauri  Prjefe£tum  habet.  Horura  officium  eft,an- 
nonaecuramhabere.  «  . 

Officiumprovifionisinviftualibusex  6.  conltat  civibus, 
qiiod  quoque  fuum  habet  CancellariuTi. 

OfficiumRedituumReipub.ex9  Nobilibusconftat. 

Officium  bonae  in  urbc  cuftodiae  habet  6  pra?pofitos . 
oui  tenentur  omnia  peregrinorum  nomina  ad  Doroinos  de- 
^  ferrc, 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


MORES  GENTIS  VETERES.  ,„ 
ferre.  Alterum  officuim.munitionis  excubiarum  qua:  in  aula 
foot. panter  «s.conftat,  quibus  adjondos  eft  Cancellarios. 
Ett  preter  hsc.offic.um  adipis  de  ia  grafcia  diaum.  quod 
.  carnmm,P.rc.om,al,orumqueeduHorumcuram  habe t.Ora- 
c.uro roonus  P,ctat,s,»bi  pro  ftipendiis  nummi  colligunYur, 

?'S£?fl ?dfm,n,"rat0res0,fficiumcontroVerfiarumcomPo- 

,u^rfpeaUJUd  A0ram,0Jfficiuineft  *  Secretariorum.qui 
cum  luprema  auftor.tate  de  moribus  judicant ,  prefentc  ca- 
men  Goofalon.cro,  fine  qoo  ab  illorom  fententia  ad  confili 
umgeneraleappellatto  permittitor. 

Eft  adhcc  Vicariosfivepodeftaquivirgam  argentearo, 
jwdem  longam  gerit  com  titulo  Libcrtatis? 

In  qoolibet  Statos  loco  coromiffarius  Nobilis  eft  com 
notar.o ,  vcl  z. fcribis ,  qui  omnem  habet Poteftatera,&  fe- 
cundumftaturo  Lucenf.um  judicat.  Hi  commilfarii  omnea 
tenenturprodetenfionc  urbis  omnemeo  mittcremilitiam. 

JUDICIUM  POLITICUM* 
LEGATI  VENET.  IN  RELATION. 

T  Ucenfes  aPud  magnum  Duccm  ita  fe  habent  ut  cotur 
J~-n.xaPudacc,P,rrem,  nimirum  in  anxietateac  timorJ 
Perenm,  cumin  medio illiusftatusfintfiti ,  claufi  undioue 
annona?,  omniomqoe  rerom  ncccffariarom  indigentes  oua« 
al.undequaroa  roagnoDuce  vclPcr.ejusditionemacquirerc 
ncqueunr.itafanc  ut  hic  PrincePs  fuoarbitratu  eos  fubiicea 
re  Poffe  videatur,  verum abftinct .  diuque  forfitan  abft  nc- 
b.t.  quod  illud  non  Pofllt  cfficercabfque  ImPeratoris  offen- 
fionc,  fubcu,osPatrocinioagit,  tum  etiam,  quia  macis 
fib,  forte  cSdocere  exiftimet.ut  illa  civitas  fua  fruatur  liber 
tate ,  qoaro  ut  fibiferviac  ,  curo  in hoc ftatu  multa  fubfidia 
obt,neat,&  nunquam  is  in  fuis  petitionibus fruftra  fit  Ouod 
fivero  DuxiIlaraoccuParevellet,  nullum  effet  dubium 
quinhominesillnnhbertatenati,  Patriura  defererent  fo" 
lum  .roaeniaquenoncivitatem  Ducirelinquercnt  quo  naclo 
magnusDuxfpcrato  fallereturcomroodo.  v 


DE 


B  E  OUCATU 


DE  DUCATU  SABAUDJvE. 
MORES  GENTIS. 

SAbaudia?  popultim  tanta  f ui  tcner  fiducia,  ut  credant  Du- 
cemSabaudiae  praecipuum  in  orbe  elfe  Principem.Plebis 
indoles  adeo inepra  &  inficeta eft  ,  ut  vix  fimilem  alibi  in  ve- 
nias.Hodie  tamenNobiles  accepii  funcin  converfationibus, 
civili  fe  vicinis  probanc  ingenio,otnnibua  virtutibus  &  deco. 
ri  cum  ftudioaddifli.In  conflicru  animum  non  defpondcnt, 
expeditius  tamen  equites ,  quam  pedices  decernunt. 

Pedemontani  tam  ad  armorum  quam  litera:  um  ftudia  pa- 
riter  funt  idonei,  ingenio  &  aperto  pedore,  peregrini*  affa- 
biles &  perbencvoli  Vercellenfes  magnanimitatis  &  Nobili- 
tatis  ftudiofiflimi ,  talefque  vicinis  videri  volunt  *Turinen  fes 
parvae  funt  fidei,manu  prompti,Nobilicatis  ftudio  fe  impen- 
fe  occupantes.  Interhosolim  facliones  acerrimae  Guelfo- 
rum  &  Gibellinorum  viguerunt ,  quae  poftmodum  extin£hc 
funt.  Bielenfesfubtilja  in  a&ionibus,&  fervida  habent  inge- 
nia ,  in  negotiis  impigre  induftrii ,  ncc  fe  in  contra&u  facile 
patiuntur  decipi.  Cunenfes  funt  admodum  animoli ,  quod 
rnultis  comprobarunt  documentis.  Benaincolas  habetad 
ftudia&  atma  valdeincumbentes.Incoiae  Nizze;  futxile-  & 
callidi  funt,Mercurii&Martisftudiisex  aequoidonei,  Uni- 
verfm  dicendo,ingenscopiainhoc  populoexquifici  reperi- 
turmilitis  ,  quod  manuariae  arti  parum  deditosinvenias  qui 
parvi  iilius  pendunt  occupationes  ,  exiguo  vi£tu  &  veftitu 
contenti,&  in  hocNobiliu  imitantur  mores»  qui  infra  digni- 
tatemfuamponunt,mercatum  exercere.  Omnesigiturlucri 
curas  &  occafiones  ex  lana.aliifque  rebus  ditefceadi  aliis  re- 
inictunt,contraveroaliafecT:antur  oble&amenta,  nimirum, 
utgenioindulgeant ,  &in  variis  deliciis  fe  voluptarios  praj- 
beant.adeo  ut  quicquid  fit  partum  iabore  ,ore  abliguriant. 
IllorumDucem  nulla  res  magis  pejus  habet.quam  quod  adeo 
defides  fint.quod  ut  exuant  vicium  ,fedulo  curam  dat,ut  iliis 
occafio  mercaturam  exercendi ,  &ex  illaaliquod  lucrura 
captandipr^beatur.  Hoc  tamen  inertiae  malum  non  facile 
adfaluterapoteftconvertUllam  verodefidiam,cujus  Pede- 
fnontani  accufancur ,  obfequioinPrincip«m  fuumpenfare 

folent, 


m 


S   A   B  A   U  D   I  M.  <6o 

folent.  vivetidlfimpliccmhabentrationem,  fcquiaminus 
opu.n  ruinus  luxur,*.  Ita  percomis  perbenevola  illorun 
eft  indoles ,  natura  roagis  quaro  arte ,  virtutis  aroore  potius 
quara  pan^rorro.dme r.  h,  AMam  M^Jc^rl 
cent,  ncc  funt  pub  ,cW  fcc  eruro  flagitiis  inquioati,  ideo  bo- 
micidia  &  latrocinia  inter  Ulo*  funt  rai  iffima. 

REGIMEN    POLITICUM  SABAU- 

di^e  ducis: 

C  Abaudia  Dux  ,  Princeps  parirer  Italia*  &  Germante  no- 
mmatur,  diverfo  tamen  refpeftu.  Germanise  quidem  hoc 
nomine  quod  olim  ad  Comitia  Impcrialia  vocari  olim  Sa- 
biudi  folebant  Itali*  vero  ifto,  quod  plurima  loca  &  ingcn- 
tcsopesiniilapoflideat  Regione.  C^icquidenim  noniinc 
Pe  deroontn  venit ,  illud  in  ditione  eft  Principum  Sabaudo- 
rum.  Sane  paucis  Italorum  Principibnsopum  vi  &  potcntia 
concedit.VctuftilTimaSabaudorum  (quod  ex  Aiercuriopa- 
tet)  eft  familia,  &  per  600.  &  quod  excedit  annos  rerum  eft 
potita^  E3dem  familia  diverfis  temporibus  connubio  cum 
fummis  Prjncipibusjunfta  fuit ,  ocliescumlnjperatoribus/ 
quatuororientis,  totidemoccidentis,quinquiescum  Regi- 
bus  Franciae,  decies  quatCrcum  Principibus  Regii  fanguinis 
in  Francia  ,  quinquiescumdomo  Auftriaca  ,  comprehenlis 
Iroperatoribus  &  Regibus.  Semel  cum  Regc  Arragoniae.bis 
curo  Kegibus  Caftella?  &  Legionis ,  bis  cura  Rege  Portugal- 
lia»,  femel  cum  Regibus  Polonia?,-Anglia?,  Scotia? ,  Cypri  & 
Boheraiac.  tercurr,  Regibus  Sicilise  &  Jerufalem.  Prsetenll- 
ones  ejus  vid.  ap  Spreng.  in  bon.  Princ.  pag.  104. 

DIVITLE  ET  REDITUS. 

REditus  Duch  Sabaudia»  tam  ordinarii  quam  non  ordi- 
narii ,  ad  quingentaaureorum  millia  accedunt ,  nempe 
vcctigal  falis  5^000.  Tclonium  Sufse  14000.  Vt&igal  mer- 
cium  exterarum  1 8000.  alia  vecligalia ,  cum  eo  quod  Villa- 
frantae  folvitur,  accedere  dicun.ur  ad  25000.  ordinariura 
antiquum  curo  eo  quod  Baliaggi  accedit  ad  70000.  calculus 
Pcdemontii  ordinarius  ,  cum  mutatione  falis  ,  ab  alio 
monxium  latcre  in  vecligal  ordinarium  perpetuumque 
263000.  Confiftttioncs  bonorum,  condemnationes ,  au- 

gruen- 


«7#  RE^IMEN  POLITICUM 

ementum  fubfidiorum,  compofitioncsdeli&orum.  Cen- 
fuales  ,  qui  vulgo Tagliabeli  dicuntur ,  qui  homines  de  iuis 
bonis  npn  poflunt  dilponere,   nifi  Ducipro  ejus  arbitrio 
certam  aliquam  pendant  fummam.  Jud£i  quoquetributuin 
pendunt,  ex  fimilibus  rebus  50000.  fumma  percipitur. 
Calculus  vero  omniura  ,  500000.  aureorum  nummorum. 
Qjanti  erogentur  fumptus  ,  nihil  poteft certi  dici ,  illud  ta- 
men  kitur,  in  militiam  impendi  ioooo.  aureorum.  In  aulam 
Ducis  6oooo.InDucisConjugem  20000.1n  triremes  12000. 
NemorfibDuci  cognato  Ducis  14  aureorum  numerantur 
millia.  In  ftipendiaOfficiorum  ab  utroque  Alpium  latere, 
Senatum,  Camerasjudiciarias,aliaque20000.impendunrur. 
InLegatos  &  res  extraordinarias  itfooo.  aureorum  infu- 
muntur.  In  Donativa  i2oo0.in  viridarios >  &eos,  quiDuci 
funt  a  pedibus,  10000.  Dux  in  res  fibi  gratasimpendit 
10000.  Summaharumimpenfarum  acccditad  380000.au- 
reorum  miiiia. 

V    I    R   E  S. 

UTpaucadeillius  Viribusdicamus ,  poffidetmuniuffi- 
macum  arcibus  oppida.  Horum  praecipua  funt ,  Dro- 
nero ,  &  Carmagnoala.  Ulud  commercia  habet  cum  Pro- 
vincia  Galliae ,  pluriraique  hic  reperiuntur  mercatores,  opi- 
bus  potentes :  hoc  velut  in  centro  Pedemontii  fitum  eft  ,  & 
propter  incolaruraatquc  opum  abundantiam  Civitatis  no- 
men  merito  obtinet.  Ranellum  arx  eft  magni  momenti  , 
Dogliani,  Pederaontium,  Riviera  Verzel  ,  Manta,  Pagni, 
vinogenerofoNobile,  &  ditiflima  Abbatia  Staftarda ,  fu- 
perioribus  annisa  Duce  Caroio  Emmanuele  hic  Marchio- 
natus  Pcdemontio  unitus  eft:inPedemontio  prseter  civitates 
funtcirciter250.oppida,  interhsecmulta  funt  qu^civitati- 
bus  miniraeconcedunt.Reliquorum  oppidorumnumeratio- 
nem  Vid.  ap.  Autor.  Principal.  Ital  &  &  Les  EftatsdeskEm- 
pires  ,  &c.  p.  801.  &  feqq.  tam  viro  trefor.  politique  hic,  ubi 
prsetcr  variam  Status  Sabaudix  mutationem ,  controverfias 
cum  Hifpano&  aliis,&  quse  alia  hujusargumentifunt,  pro- 
lixiusenarrantur, 


SERIES 


SABAUDI/EDQCIS  .„ 

SERIES  SABAUDLE  COMITUM 
ET  DVCVM,  SECVNDVM  VAN 
DER  BVRCHTIVM. 

A  Ber.a,dus«  Mo"«n*pr.musDominus 

Hic  obut  anno  cb. 


Catharina  Schircnfis  Palatina. 
XXVII. 

Anno  ,o»7.  2  rfambeitm  I.  BeraldiF.  primus  Morienn» 

"isfiha.&unicaharres.obiitannocli.  XLVlll 
Anno  ,041.  3  Amadeusl.  -Hamb  p  coiuxor  joanna  Bur 

gunda,  GudhclmiCom  filia.decefllt ,  annocl LXX V 
Anno  «o75  4.  Humbcrtus  H.  Amad.  F.  cui  uxor ES 

Com.  Veniciarum.  F.  Hujus  Adelis  Ludov.CralTo  SS 

R.nnpfit.obiitannocb.  CIX  »««-«aij. 
Aonojioy.  5  Amadeusll.  Hum.  II,  F.  primusSabaodi* 

Come>,l.beros  fufcepite  fecondaoxoreGuigonia  Al 

teasf&^ &De,phini  vicLnfei; 

Anno,.$4.  <r.  Hombertos III.  Amad.  II.  Fil.  coi  uxore» 
L  Matihildis  FlandrisComitis  F.  x.  AnnaSalingea  l 
PcrnellaBurgtind.Coroit.F.  obiitcb  CC  I 

Annonoi/7.  Thomas  Harab.  F.  cui  uxor  Beatrix  Ge 
nevenfij.  Com.  fiKa.  Obiit  cb.  CC.  XXXIII. 

Annoi-233  S.AmadeusIII.Thom.fil.  ifxor Anna Albonia 
Guigonis  Com  &  Delph.  Viennenlis  &  pott  hancCe- 
cilia  Com.Provinc.fil.  obiitancb.  XLVI. 

Anno  1246.  p.  Bonifecius  Amad.  III.  fil.  cslebs  mortuus 
annocb.CC.  LVI. 

Anno  115.5.  lo.PetrusThom.  F.  uxorLeonoraFoukjVnia 
obiit  annocb.  CC.  LX.  VIII.  55 

Annoi2^8.  u.  PhilippusThom.  Filius,  Petri  Frater.  cui 
uxorfuit  AlexiaMeraniiCom,  fi|.  obiii>annocb  CC 
LXXXV. 

Anno  1 185.  1 1.  Amadeus  IV.  Thomaj  b  Thoma  filio  Nepot 
Habuit  i.uxores  Sibyllam  Briflanam,&  Mariam  Joan- 
ois  Brabanci*  Ducis  filiam,  obiir,  anno  cb,  CCCXXIU. 

Anno 


«72  REGIMEN  POLITICUM 

Anno  1 313-  1 3.  Edvardus  Amad.  IV.  Filius, cui  uxor  Blanca 

Burgund.  obiitanno  cb  CCC.  XXIX. 
Anno         l^.Amadeus  V.Amad.IV.Fil.uxorprimaJolan-. 

da  Paleologa,  fecunda  Catharina  Luxenburg.  Impera- 

toris  Caroli  IV.  Filia  obiit  anno  cb.  CCC  XLII. 
Anno  1342.  15.  Amadeus  VI.  Amadei  V.  fcilius ,  uxor 

illiruitBona  Borbon.  D.  filia,  obiitannocb.  CCC 

LXXXUI. 

Anno  i  383. 16.  AmadeusVII.  Amad.  VI.  filius,  uxorBona 
Biturigum  D  filia,obiitcb.  CCC  XCVII. 

Anno  1397.  17.  Amadeus^IU.  Amad.  YH.  filius,  primus 
Sabaudiae  Dux  ,  Uxor  Bona  Philippi  Burgundix  Du- 
cis  filia.  Papa  ele&us  an  •  cb.  CCC.  XXXIX.  obiit  anno 
cb.CCCLII. 

Anno  .439  18  Ludovicus,Amad.  VIII.  filius,  uxor  illi  fuit 
Anna  LufignanaCypri  Regis  filia  ,  obiitcb.  CCCC 
LXVI. 

Anno  1466.  19.  Amadeus  IX.  Ludovici  filius ,  cui  uxor 
Jolanda  fuit  Car.Vll.  Gall.  R.  fil.  obiitcb.  CCCC 

Anno  1471. 10.  PhilibertusI.Amad  IX.  filius.cui  uxorBlan- 

ca  Maria  Galeatii  Mediolanenf.  Ducis  filia  ,  obiit  anno 

cb.  CCCC  LXXXU.  fineliberis. 
Annoi^Si.  2«.CarolusI  Araad.  IX.  filiuscui uxor Bian- 

ca  MariaGuillielmi  Monti>ferrat.  filia  .  obiit  anoo  cb. 

CCCC.  LXXXVUI.  vel  fecundum  alios  cb.CCCC. 

XC 

Anno  j 490  21.  Carolus  II.  Caroli  filius,  qui  fine  uxore  &  li- 

beris  deceflit,  anno  cb.  CCCC.  XCVI. 
Anno  1495. 13.  Philippusll  Ludovici  fil.uxor  prima  Mar- 

gareta  Caroli  D.  Borb^nii  filia.  Secunda  Ciaudia  Bref- 

ieffia.obiitcbCCCCXCVlI.  ' 
Anno  14V7.  24.  Philibertusil.  Philippi  2.  F.  cuiuxorMar- 

gai  ita  Maximii.  Imperat.  F.  obiit  an.  cb.  b.  IV. 
Anno  1 504. 15.  Carolus  lll.Philippill.  fil.  cui  uxor fuit  Bea- 

trix  EmaqueLPortugallia:  Regis  filia>obiitanno  cb.b. 

LIV. 

Anno  1554  2<f.EmanuelPhilibertus  Carol.III.  F  cuiuxor 
fuic  Margarita  Francifci  I.Gall.  Regis  filia^obiitan.cb. 
b.LXXX 

Anno 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


S  A  B  A  U  D  I  Mi  tf7| 
nno  1580  2"\  Carolus  Emmanuel ,  Emmanuells  Philiberti 
Fil.  cuiuxor  fuit  Catharina  Philippill.  Hifpan.Reg  Fil 
&liabel!aHenricilI  Gall.  Regisfilia  prognata.  Ex  hac 
quinque  filios  rufceDit^Philippura^Eraanuelem.Viaorern 
Amadeum,  PhllibeFtum,  Mauritium  &  Thomam,&  4  fi. 
lias,  Margantam^Mariamafabellam^&Catharinam  |)e- 
nique  anno  cb.  b.  CX.  IX.  Viftor  Amadeus,  Princeps  Pe- 
demontii,  duxit  in  uxorem  Chriftinam  fecundo  Genitam 
Henrici  IV.  Gall.  Regis. 

RATIO  STATUS. 

/^UmDucisSabaudiaeVirestantsenonfint,  ut  diu  ir.ftru- 
v^ftum  exercitum  alere  poflit,  exterorum  Principum  omi- 
chii  valde  opus  habet.  Qjja  de  cauffa  arfta^n  cum  Principi- 
butGermanie.  colit  amicitiam,imprirr>i>  cum  Ekclore  Saxo- 
iae.  ideo  quodexeadera  fit  familia :  faepius  etiam  hic  Dux 
ad  Ele&ores  donorum  obiatione  perfuosvifitat  Nobiles. 
Capterom  cum  Helvetis  Ducimagna  interceditamiciti<»,im- 
primis  verocum  Cantonibus,PontificixRelligioniaddiais, 
quibusetiam  obftricluseft  certam  frumenti  mittere  copiam. 
Neque  aliter  dici  poteft ,  quam  quofl  cum  Rcge  Polonire  a- 
naicitiae  jura  colat ,  non  fecusaccum  ahi<  Italise  Principibus» 
«^orum  cui  libet  quantum  debeat  Vid.  Le  Trefor  politique 
Iro  2.  mihi  p.727.  Judicium  Politicum  ,  de  Sabaudia  hic  ex 
ordine  fubj  ungendum,difFerimus  in  ultim um  de  Italia  argu- 
mentum,  ubi  univerfim  Principumltaliaeftatusexaliorurn 
icente  judicabitur.  Sequitur  igitur  Primura. 

PR.ETENSIO  DUCIS  SABAUDLE. 

AJces  Sabaudia?  fe  Reges  Cypri  ob  quatuor  rationesdi- 
c\mL  y  nimirum  propter  jus  haereditdtis ,  adoptionis',  re- 
:iaTionis,&  teftamentum.Horumprsetenfiones  fufiu*  le- 
untur  in  libr.  Les  Eftats,  mihi  p.807.  &  fequent. 
Superioribus  quoque  annis  DuuSabaudiaea  DuceMan- 
uano  de  praenJgativa  dignitatis  mota  fuit  controverlla,  qt£ 
fjbi  cum  Sabaudo  parem  hodieMantuanus  vindicare  cona- 
tur»  hujuscontroverfiv  occafione  anno  1611.  Scripta  prodi- 
runr,qua?  prout  in  Italia  fuerunt  imprefla  in  V.  tomo  Mer- 
curii  Gallici  extant,ibiqueiegi  pollunc  fufius. 

Vv  JUDL 


tu  REGIMEN  POLITICUM 

JUDICIUM  1LLUSTRISSIMI  CAR. 
,  DINALIS  OSSATH  DE  ITrtLI^ 
PIUNCIPUM  POTEN.TIA,LT  AF- 
FECTV  ER.GA  PAPAM  ,  ET  ALI- 
OS  PR.INUPES.  IN  EPISTOLA 
AD  REGEM  GALLliE. 

QUantum  (inquir)  ad  Principes  Italiae  in  genere  attinet, 
Majdias  tua  minime  ignorat ,  quanta  invidia  Principes 
inter  fe  flagrenr.  Vix  unus  reperitur,  qui  Vicini  fui  potenti- 
aro  augeri  cupiat ,  nifi  forte  quia  incrementum  unius ,  dimi- 
^iutio  fit  aiterius  ootentioris ,  cujus  potentia  adhuc  magis 
invidiofc  eft.  Atque  hsecinvidia  maxime  Italorum  Princi- 
pum  ^nimos  occupat ,  nolunt  vero  plerique  omnes  Papae 
potentiam  in  temporalibus  crefcere  ,  quod  vereantur ,  fi 
ruiic  Poniificis  potentiae ,  fatis  nunc  formidabili  ,  inilg. 
nior  aliq  ua  poteftas  temporalis  accclTerir ,  qualis  per  adnu- 
merationem  Feudorum  facile  fieri  poteft ,  fe  neutiquam  ipfi 
paces  elTe  ad  ulrimum  pflfle.  NequedeeiTe  poflunt  occaiio- 
nes  &  cauflas  difljdiorum , inrer  Pomifices ,  &  Principes  Ira- 
lia^idque  precipue  ratione  jurifdidionis  Ecclefiaftica? ,  cu^ 
jus  relpecru  Pontifex  ut  plurimum  de  omnibu*  queritur; 
hodiequc  maxime  de  Hifpanisin  Ducaru  Mediolanenfi ,  & 
roagisetiamin  Regnis  Neapolitano  &  Sicilia;. 

De  omnibus  vero  leorfiro  dicendo,  pro  explorato  ha- 
bendebet,  quodRex  Hifpanire  vel  maximeiniquoanimo 
reretP.ip^potentramin  temporalibus  incrementum  cape- 
re.cumfibiconfciusiit,  ciuemadmodum  meliorem&  potio- 
rem  lcaiix  partem  poifidet ,  &limites  cum  Ecclefiaftico 
dommio  conjundof  habet  ,  itaetiam  crebrius  ,  %mafi 
quotidie  fmdx  fedi,  tafn  injurifdicrione ,  quam  juribus  Ec- 
clehafticis,  injuriamfacere.  Solus  quoque  omnium  extero- 
Icm/P"n.clPum  dominani!>  in  Iralia  poflidet-  Principefquc 
Itaha»  ilhus  folius  dominationem  &  vicintam  haud  fatis 
sequo  animo  ferunt  ;  idem  quoque  feorfim  potenriam 
1  ontinci$  temporalem  reforroidat  ,  qua>.  fupra  alios  illius 
rumam  &  hbertatem Icali^quam  Hifpani opprimunr.poteft 
promovere,  .d  quod  quidam  Papa>  facere  tentarunt,ut  Pau. 
lus,  &  Pjus  quartus,  Sixtus,  quintus ,  &c.  p0ft 


S   A   B   A   U   D   I  Mi  5  *  JS? 

PoftRegemHifpanlae  Vencdomniumminimc  optabunt 
DucemFerrarieniem  ad  fanftam  fedem  revert,\tam  quod  fa- 
pienciffimi  imt  mortales,  dominiiquefui  rctipentiffimi,  uui- 
quedilig.;nciHime  prolpiciuncomnia,  quae  ipfisauc  prodcfle 
aut  obeiie  pollunt.  * 

Ma^nus  quoque  Hetrurfc  Dux  fufpcftum  habet  incre- 
mentum  Pont»ficis,non  minusquam  alius  quivisltali*  Prin- 
ceps,  quia  non  folum  fines  dominioru  fttorum  cum  ipfo  con- 
junaos  habet,fed  quafi  permixtos  &  terri>£cclefi*in!er;tos* 

Praeterea  Ducatus  Florentinus  haud  ita  antiquus eft,  ut 
Reipub.  Florentinae  &  Senenfis  memoria  jam  excidiffe  po- 
tuerit  ex  animis  multorum,imo  ne  Pontificis  quidem,&quc- 
damd  fhdentia?  mutuae  intcr  hos  Principes  tam  Vicinos  in- 
diciapofluntanimadvertKfedefqueApoftolicajusaliquodfi. 
bi  vindicat  in  nonnulla  Hetrurise  loca,quorum  unus  tft  Bur- 
gus  S.  Sepulchri.  Caeterum  Caefar  Eitenfis  fororem  magnl 
Ducis  inmatriraonio  habet,  &  exillaliberos  ,quifunt  ma- 
gni  Ducis  cognati ,  quare  haud  fruftra  plerique  judicant ,  ip- 
fum  ,  Ducatum  Ferrarienfem  affini  fuo&cognatk ,  quam 
Pontificibusprseoptare,Dux  Mantuanuslimitcs  cum  Duca- 
tu Ferrarienfi  jungit,&  affinieate  junftus eft,tam  cum  Fami- 
lia  Eftenfi,  quam  cum  magno  Herruriae  Duce.quippe  cujus 
foror  uxor  fucrit  poftremi  Ducis  Ferrarienfis,  &c. 

De  Sabaudias  Duce  quid  dicam  nefcio  ( verba  funt  aufto- 
ris.)&  forte  ne  ipfe  quidem  novit,cui  potiflimum  adha reatj 
«ntum  ipfi  cft  domi  negotii ,  &c. 

Nihil  de  Duce  Urbinatium  dicam,quia  licet  Csefar  Eften- 
fisilliu*  fit  eforore  nepos,  &  ipfe  Duxdefuntti  Ducis  Fer- 
rarienfis  fororem  in  matrimonio  habeat  ,tamen  propter  di- 
vortium  ipfius  ab  uxore ,  jam  a  longo  tempore ,  haec  affi- 
nitas  potius  dccrementum  quam  incrementum  attulit. 

Genfeniis  Reipub.  potentia  tantum  eft  mediocris,  com- 
pofita  ex  hominibus,  qui  plu>  fuarum  rerum  fatagunt,quara 
publicarum,  &cum  Regi  Hifpaniae  fmtobnoxii,  cauflas 
habent  partimipfum  metuendi,  &  nihil,  quod  ipil  ingratum 
fic ,  faciendi ,  partim  propter  injurias quas  quotidieab illo 
accipiunt ,  favendi  illis,  qui  ipfum  in  ordinem  poflent  coge- 
re,  &ipfosab  illius  Tyrannide  liberare.  Lucenfis  Rcfpub* 
tam  exigui  momenti  eit,  ut  non  fit  pretium,  hic illius  memi* 
niile }  auc  illius  tfrtionem  habere.  Vicinos  fuos  omnes  n.e- 

V  v  a  tuif  j 


«7«  DEREPUBLICA 
tuit,&Ducem  Ferrarienfem  tam  iniquum  Finibus  dirimendls 
experta  eft ,  ut  pejus  eb  Ecclefia  timere  neutiquam  poflit. 

DE  REPVBLICA  HELVETIOR.VM. 
MOK.ES  HELVETIOIIVM  VETERES- 

f-]Elvetii  bcllis  addi&i  fuerunt  ,  animofi&  validi ,  prse- 

dones  tamen  ;  poftquam  divitias  Cimbrorum  vidiflent, 
durum  in  abundantia  pbflidebant. 

Geflatesad  certamina  totiferenudi  incedebant  ,  fuisfe 
tantum  tegebant  clypeis  ,  pradongisaccincligladiis  ,  qui- 
bus  adhuc  uti  folent.  Hi  vei  6  tantam  habebant  militum  fre- 
quentiam  ,  ut  quadraginta  millia  in  bello  contra  Caefa- 
rem  perierint.  ; 

Regimen  illorum  erat  populare,  &  quod  Rempub.  ex- 
primeret :  quemadmodum  hoc  palam  videre eft  in  Csefare» 
q;»i  omnes  Helvetios  civitatesappellac.  illas in  4.  diftri&us 
dividens.  Urgentetamen  occatione  &  neceflitate  ,  fupre- 
mumeiigebantcaput  five  Re&orem  ,  quem  ficupidoab- 
folureregendiincederet  ,  iilum  ftatim  trucidabant.  Cum 
vero  in  fufpicionem  sffV&ati  imperii  veniffet  ,  cauflamin 
publico  coovcntu  dicere  coa&u*  erat ,  quodfi  convi&us ,  & 
dainnatuseflec ,  cremabatur.  adeo  ut  Orgetorix  ,  adhoc 
evitandum  pcensegenus  ,  fibiipfi  violentas  intulerit  manus. 

Poftquam  autem  fub  Imperium  Roraaoorum  veniflenr, 
a  Prauoie  regebantur,  pollea  Prasfidibus ,  &  ultimum  fub 
Praefecti*  Geueralibus  imperii ,  quos  dicebant  Prasfetlos  & 
Gubematores  Polonorum  ,  acquiefcebant. 

Adoraba-nt  Mercurium  ,  Martem.Palladem ,  &c.  quod  & 
perilforum  infcriptioncs ,  quas  paflim  repertse  funt,  &  loca  » 
quae  iila  oblervantnomina  ,  probari  poteft.  HsecdeUJorum 
veteribus  moribus  proditaleguntur  apud  Casfar.dcBel.Gall. 
t.  l  Flor.  1.  3  Strab.  1.  4.  Polyp.  I,  i.  Guilliman.l.  i.c.6. 

MORES  HUJVS  TEMPORIS- 

f-J  Elvetii  maximam  partem  non  inelegantis  formiefunt, 
procero  corporis  habitu  ,   fubafto  ^rporis  robore  „ 

prsc- 


1 

HELVETIO    RUM:  677 
prejertim  illi  de  Zurich.pra;  reliquis  forma  lunt  egregia.Pro 
oellatoribusfemper  funt  habiti,  ijuo^tamen  quiesdei>eneres 
fecit,  quamlibet  illos  conftantes  plurimi  credanr  in  fide; ob- 
fervatum  tameneft  illos  duplices  efle ,  &  adiverfis  parribus 
(imul  ftare  ab  utraque  pecuniam  in  prxftandam  fidem  fume- 
re,dicentes.quod,  fi  illi  vellent  benein  una  crumenaapndfe 
diverfosnummosconvenirent  Pollenr  judicio,  led  ad  aftio-' 
nestardifunt,   hoftes  nihil  expavelcunt  propter  aliquam 
fpeciem  au&oritatis.  fed  quid  afturi  fint  profpiciunt.  A  reli- 
quis  Germaniae  populis  genio  &  moribus  vivendi  plane 
difcrepant  Propter  partam  &  hucufque  confervatam  liber- 
tatem  adeo  magnifice  de  fe  fcntiunt  ,  ut  reliquas  contem- 
nant  Nationes.  Pauci  funt  in  fermone,  an  ex  prudentiavel 
aliorum  contemptu  ,  ambiguum  eft.  Multos  inter  fe  habent 
mendicos ,  quibus  pnecario  acceptus  panis  potius ,  quam  la- 
borepartus  fufticit  ,  necquicquam  aliud  hoc  genushomi- 
num  fufteatat,  quam  civium  fuorum  liberalitas. 

In  hoc  autem  imprimis  fumroopere  laudantur , quod  nul- 
lum  inj uftum  fulcipiant  bellum,debiliores  ope  adjuvent  nec 
permictant.  ut  potentioresillis  illudant ,  erga  peregrinos  fa- 
cilesfunt,  &  juftitiam  vehementercolunc  ,  adeoutmagni 
Viricredant,  ideo>fummum  Numenipforum  Statuui  tanta 
felicitate  beare.  Ex  hoc  fane  juftitise  rigore  rlt ,  utpublicas 
vias  ab  omnibus  latrociniis  &  injurii?  fumma  adhibita  feve- 
ritate  incolumes  praeftent.  in  converfationibus  nonnilnl  r» 
des  funt ,  proinde  illos  Germani  vocant  Kuh*  meUktr ,  quod 
nomenignominiofumaccipiuntjboctameiinihilaliud  notat, 
quam  quod  pccore  abundent. 

Fa»minas  habent  valde  imperiofas ,  quaeetia  virisLeges 
nil  vereaotur  praefcribere  hinc  rixse &  contentiones  oriun- 
tur,  fa? piflime  inter  palmarum  pugnas  defincntes  Hoc  mali 
nonaliundepullulat,quam  quod  majorem  ipfis  permittant 
iicentiam,quam  apud alios  Germaniae  populos  moris  &  jurw 
cft.  Tenaces  tamen  J>udicitia?  mulieres,nuptas  reperies  , 
Virgines  quandoque  licentius  afFabiles.  Mulii  fefe  ftudio 
colendi  agri  &  alendi  pecori>  oble&ant ,  alii  mercatui  ope- 
ramnavant,  quidam  etiamad  literasanimum  appellunt  : 
Nequeullus  inficias  Ibic,  quod  h*c  Rcgio  clariflimos  jn 

y  f  jj  fcientiis 


V  f  } 


DEREPUBLICA 

fcientiis  viros  protulerit  ,  quorum  nomina  apud  Pierre 
dAvity  hic  leguntur.  Praeter  literarum  lludia  ,  etiam  alia 
adamant  exercitia  corporis ,  decertant  enim  curfu  ,  faltu  , 
lucla,}iabentque  in  hunc  finem  conitituta  pretia,  in  lingulos 
annos,quae  vi&oribus  adjudicantur,  non  fecus  ac iis,  qui  ig- 
nito  (clopeto  proxime  fcopum  reriunt.  In  folennibus  Feitis, 
.ut  nupcii^nunquam  conveniunt,ni(i  tympana  fonare  facianti 
quin  hoc  magno  fibi  fponfus  ducit  honori  ,iicopiofum  ar> 
matorum  holpitumnon  invitatorum  nurnerum  prseeuntcm 
habeat,  qui  lolennibus  nuptiaruminterfinc-.ipfi  puerideci- 
iD'Jm  annum  egrdfi,  faepius  turmatim  conveniunt ,  &  imagi- 
n  ria  milicum  iultracionecum  fignis&  tympanis  armifque 
bdlici^fucuro  velut  prasludunt  beilo.  Nulla  gensftudio  na- 
tandi  magis  arficirur  atquehsc,  ita  ut  bene  latosiacus& 
v^ncis  impetuofa  rlumina  auda&er  traijciat. Venatione  quo- 
que  valdedele&anturjntantum  utetiam  ruricola?,  cumfuis 
labonbus  fun&i  funt ,  altifliuios  montes  &  praeruptas  con- 
, K  ndant rupes, ibique  cervosxamelos,  urfos,  lupos aliafque 
rer^ldantur.  .  JjRF 

Opicrvacum&hoceftin  Helvetiis ,  quodpra;  reliquis 
maxinufaciant  feftorum  dierum  folennia  :  infingulis  fere 
«rb!i  us,  iiii  quimanuariasartesexercent,fuascertasa?des 
n  mcm  ,  ^ociecates  diftas,in  quibus  pr«  colenda  amicitia 
convemunt.  Eo  Viri  faepius  accedunt  ,  fcemin*  illorum 
nonnihcum,  quandocum  maritis  corvitare,  &genioin- 
%igere  volunt.  Qjandoque  cibos  domi  paratos  fecum 
eoadherunt,utinconlortiohilariter  comeddnt,  ubi  Magi- 
ltratui  &  fenioribiis  primus  conceditur  locus.  Tum  de  ne- 
gocus  publicis  &  privatis  ediiferunt,  &  Senes  prsecipua  t 
quce  m  juventute  fua  viderunt  ,  vei  a  majoribus  accepe- 
rimtenarrant.^  Nonnulli,  qui  voce  pollent ,  factamajorum 
luorum,  elata  cancant  voce.  Non  prius  autem  convivio  , 
niii  optime  poi, ,  diicedunt ,  ( a  menla  ante  tempus  furgere 
indecoruru  &  ingratum  confortio  eit.  Hoc  in  confuetudine 
nabuerunt ,  accumbere  menfae  ,  a  mane  ufque  ad  vefperain 
SsuInW11  n°'a^    ,de°  M^>™  BerrKBlegemtulit, 

Ad  oorlCUn'  CfC>  10  ^bliCis  diverl°riis  **  tres. 
fionca  legc ,  qUa  ipfi propinatutn  eft  ,  rftpondec. Veium  hic 

mos 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courlesy  of  ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


HELVETIO  RUM 

mos  apud  honeftiores  non  obfervatur ,  quaravis  etiam  lar- 
gius  potare  non  erubefcant. 

In  veftitu,  Gallico  plerumque  utuntur  more,  nifi  quod  in 
quibufdam  locis,utBernae,impeditas  &  graves  porrent  tuni- 
cas.  Reliquum  veftium  orpatum  curatius  perfequi,hujub  loci 
non  eft.  Duplex  eft  in  hac  Regionejerrao ,  aher  Germani- 
cus,alterGallicus,fed  corruptus.  Mercatorestamen ,  &  alii 
Nobilioris  conditionis,  elegancer  fatis  loquuntur  Gallice. 
Dialecttus  autem  Helvetiorum  G^rmanica  rudis  &afpera 
cft,  multurnque a  rcliquis  Germanis  differt.  In  conviviis  fo 
lennibuscarminadecantant,quae  plurimum  aeftiraant,&  vel 
Italicis  ac Gillicis  fuavitatem  illorum  anteponunr.  Milliare 
quatuor  horarum  fpatio  metiuotur  ,  quod  tamen  horae  no- 
raine  denotant.  Haec  lcguntur  in  Svizer  Chronol.  Chitrae. 
Itiner.  Simler.  in  Repub.  Helvetior.  SturopfF.  1.  4.  * 

STATUS  RELICIONIS.  . 


IN  hac  Repub.  dua?  funt  Rel^iones,nam  Cantcaies  Lucer- 
na^Uri,Svitzii>Underwald,Zug  Friburg &  Soleutra  Pon- 
tifi\  iaro  ,  Berna  >Zurich  ,Bafi)ta,Schafhaufen  Reforraatatn 
profitentur  Religionem.  Appenzel  &  Glaris  a  Caiholicis  & 
Reformatis  tenentur,quade  reillorum  quoqueMagiftratus 
mixtuseft.  Ulricus  Zuingliu6in  Zurich  contra  Papam  fcri* 
bere incepit an.  1519.  &an.  1513.  haec  urbsillius  ampiexa 
cft  fententiam.  Joannes  Oecolarapadius  fe  concionibus  op- 
pofuit  Ecclefiae  Romanae in  Bafel :  damnata  ejus  eft  do&ri- 
naan.  1521.  Bernenfes  vero  Religionem  Pontifiuam  an. 
1 528.  e  Repub,  illorum  foras  quatere  fuftinuernnt.  Poftea 
fuis  vicinisidem  faciendi  aucloresfuerunt ,  illofquevi  ade- 
gerunt:  Eodem  anno  abrogata  eft  NlitiainTurgovia&  an. 
1529  in  urbe  Bafil :  &  Schafhaufen  :  dein  an.  1 540.  quidara 
pagorum  deGlaris  &  Biirgadorum  Zvinglii  docVmam  rece- 
perunt,  adcout  omnesCantonescumCalvinoin  Religione 
fecerint  Maxima  veropars  horum  Cantonum  Ecclefiaere- 
ditus  fuis  addixe*  unt  miniftris ,  quidam  fuas  certa  conftitue- 
runt  ftipendia.  • 


Vv  4 


«DE 


«8o  D   B     $   T   A   T  U 

DE  STATQ  VETERI  POLITICO, 
ET  ORIGINE  HELVETIORUM. 

pj  Elvetii ,  quod  varii  Hiftorici  tcftantur,  jam  abantiquis 
temporibus,  gloria  rei  militarterloruerunt,  ut  qui  validos 
variarumNationum  profligaruntexercitus,imprimis  Roma- 
norum,interfecio  Lucio  Caflio  Confuie :  quum  non  poflent 
hominum  multitudinem  alere ,  cum  vicini*  fcedus  percufle- 
rnnr,q:iorumauxiliodeffniveTfa  Gallia  fubjuganda  cogita- 
J"unt  Igiturincenfisplurimis  pagis,quo  fpem  reditus  fuis  ad- 
Jmerentibell.jm  Romanis  intulerunt,verum  alulio  Csefare, 
q<u  rum  inGallia  exercitum  habebar,opprefli  funt,auftoref- 
qneranticonfiliipcenas  dederunt.  Poflea  Cimbroru  ingens 
rnulrir^jdo  pi  opter  inundationem  laribus  fuis  exuta  ,  Helve- 
tnm  totam  inundaverat.  Hi,  fafto  per  Germaniam,  tranfiru, 
niagnam  G^llia;  Belgija?  partem  occupaverunt.  Ubivero 
rieq  jehTcaIendxmuititudinifufficeret,adRhodanumcon- 
ccflerant,  &  ibi  a  Romanis  fedem  flagitarunt,qua  denegati , 
parseorurryn  Italiam  irrupit,  ubi  multis  utrimque  dacis  & 
2cc? ptiscladibustandem  aRomano  Duce  Mario  ad  interne- 

cionemufquedeletifunt.RelijuicisAlpesmanferant^&eam 
Helvetia»  pJrtem,  quam  hodie  5 vitii  &  Urii colunt ,  tenuifle 
a  nonnullis  putantur.  Hoc  etiam  nonnulli  habent  hiftorici , 
an  Oceanum  tres olim  habitafle  populos,Saxones,Anglos  & 
Vittos.  ExhHAngioscumVittorumparteininfulam,  qua; 
liodieAnglia  dicitur,navigafl'e,ibiquefedem  fixifle.Reliquos 
Vittos i  in  Helvetiam  venifle,  nonprocula  Tigurinoagro 
conIedifle,undehqdieadhucSvitii  (  vulgo  Svizzeri;  aVic- 
tisappellantur.  Porro  magna  Helveti*  pars ,  Romano  im- 
peno  hbefcence.primo  fub  SveviarDucum.dein  fub  aliorum 
But  dommatu,  donec  tandem  incolae  paulatim  in  hanc  liber- 
Wem,q<j3  ntlnc  frm,ntur,  fe  afleruerunt.  Quopafto  veroii- 
luci  eitectumdederint,  hicpaucisfubjungemus.  Habebant 
iielveuorum  pagi  aRomani*  Imperatoribus  conceflbs  judi- 
ce^quiMmennulUmadminiftrandK  Reipub.fed  juscantum 
cicendi  nabebant  poteftatem.  Horum  aliosforas  elimina. 
nmt  >  alios  etiam  libertati  aflbeti  homines  nfale  mukarunt , 
¥  Fi?r,?  aTF^erunt*  W°<*  munere  fibicommilfo ,  ad  fceiera 
&  Jitydmes  abuterentur.  Ex  multis  hoc  memoratu  non  in- 
Gignum:hutapudSvicios  &  Uiiosjudex  quidam,  cffru- 

aitae 


V    E    T   E    R    I     P   O    L   I    T   I    C.  «tx 

rutae  fuperbiaj  &  petulantia?.  Bic  inloco  publicopalo  Pr 
leumfuum  juxta  viam  impofuit ,  praecipiens ,  utipiiaquo- 
libec  prnetercunte  honor  haberetur.  Quod  cum  cordatus 
quidamGuillielmusTellusfacerenollet  ,  iilum  adfejudex: 
yocari  juffic  ,&  cura  eo  injuriam  hanc expoftulavic,  hancque 
ipfi  irrogavic  pcenam,  ut  capiti  pueri  (Ls autem filiuserac 
ipiiusGuillielmi  ;  pomurff  impofitum  fa^ittapeterct ,  & 
feriret:  ubihoc  candem  pacer  a  fe  perdiffialicerimpecraf- 
fet  %  fumcis  2.  fagittis,  ad  exequendum  mandatum  conceflir, 
artifqueiaculatoriseperitiffimus  ,  ilhefopuero,  pomumfe- 
riit.  Ubi  veroduasin  promptu  haberetfagictas  ,  rogatus  a 
«judice,quidnamaltera  futflet  fa&urus.  Egoinquit  ,iicha- 
riflimum  filium  la?fiflem  ,  alteram  hancin  pec"tustuum  in- 
flgerevoluiflem.  His  audicis  Pra?fec"tusin  irara  exariit  ,  ip- 
fura  nayigio  imponi  jubet  ,  ut  milerum  graviori  fervaret 
fupplicio.  Sed  Guillielmus ,  vadorum  peritus  ,  evafitecu- 
ftodia,&  fuper  ardua  montium  fe  penetravit  ,ad  popularefq; 
pervenit ,  vchomenci  oratione  &  querelis  vicinorurn  ani* 
mositaaccendit,  uc hicres populi,  Urii,Suitii&  Under- 
valdii,  injuriis&  fccleribusfuorumjudicumdevexaci,iIIo- 
rum  excuterentimperium  ,  &  interfecommunefcedusini. 
rentcujusleges  mox  fubjungemus.  An.  M.  CCClV.  Ex- 
ortograviin  Roraanoimperio  fchifmatc  ,  quod  Elec~tore$ 
Septera  Virialii  Ludovicum  Bavarum  ,  alii  Fridericum  Au*. 
ftriacura  pro Impcratore  agnofcere  recufarunt  ,  quod^au- 
cfcrum  electus  eflet  fuffragiis.  Quare  Auftriacus  Leopol- 
dum  filium  cura  exercitu  ad  Suitiorum  Pagum  oppugnan- 
dam  mifit ,  tanto  faciliorem  fibi  promittcns  victoriam ,  quod 
pro  certo  haberet,  a  Bavaro  illisauxilium  ferrj  non  pofle. 
Vixingreflus  Regionem  Leopoldi  quamvis  lecYiflimus  ex- 
crcicus,  moxundiqueatribusillispopulisccefus,  &  profli- 
gatus  eft.  Circa  idem  teirpus  idem  Imperator  frredericus 
Stamburgio  Comiti  ,  Undervaldiis  finitimo  ,  eosdcderat 
negotium  oppugnandi  ,  quem  camen  illi  ,  qnamvis  nullis 
cxcerisauxiliisadjuti ,  facilcaditu  prohibuerunr. 

Poftquam  vero  tanti  belli  onus  jam  dicVi  tres  pagi  pcr 
biennium  fuftinuiflet,  tandem  ,  ut  dicere  ccepimus ,  in  unum 
Reipub.  corpusfefccolligarunt  ,  quod  trium  pagorum  di- 
ctum  eft  :  Focdere  in  has  lcges  iclo. 

i.  Uc  junctis  viribusillatamproQjulfentj  vira. 

Vv'5  a.  Nc 


D    E     S    T    A   T   U  v 
2.  NeulliCantonum  five  pagorum  velprivato  cuiquam 
liceatdominatum  occupare,#& dominum  recipere. 

3  Ne  quifquam  confcederatorum  extraneum  quenquam 
fineconfenfu  reliquorum  pagorum  auxiliojuver. 

4.  Ne  quisconfcederatorum  cumextranco  quoquam  nne 
reliquorum  a  (Tenfu  in  ullam  tra&ationem  defcendat. 

f  Si  quis  forte  aliquem  diftor^m  pagorum  civera  prodi- 
derit ,  aut  quicquam  horum  fupra  &  inrra  fcriptorum  non 
obfervaverit,  ille  pro  turpi  proditore  habendus  eft,  ejufque 
bona  Fifco  addici  debent. 

Ne quis  ufpiam  toleretur  judex  , five  juridicendo  Prae- 
fecl:us,qui  vel  pecunia  vel  alioillegitimo  modoillud  fibi  mu- 
nusacquifierit.  •  .  . 

7.  Si  inter  confcederatos  diflidium  aut  etiam  bellum  exi- 
ftat  ,illi ,  qui  prudentiores  funt,(efe  debent  interponere,  & 
difcordiam,  turbas,  omnibus  modi*  toliere. 

8.  Siinterpagosipfosdifcordia  aut  bellum  ortum  fuerit, 
neque  unus  illorum  ccrtis  acquiefcere  vult  condirionibus » 
reliqui  pagi  contra  hunccseteris  fuccurrere  /cum  ejusdam- 
no,tenentur. 

9.  Si  confcederatorum  quis  alterum  occidat ,  &  fag3  fibi 
confulat.tum  ille,qui  talem  hofpitio  exceperit.profcribi  de- 
beat,  neceiliceatin  patriam  reverti ,  niii  communi  pago- 
rum  confenfu  fuerit  admiflus. 

1  o#  Si  forte  confcederatorum  quis  alterius  incenderit  do- 
mum ,  &  aufugiat ,  ei  nunquam  in  partiam  revertendi  cot^ 
cedttur  venia  :  qui  vero  talem  hofpitio  exceperit,  damnum 
paflo  id  refarcireteneatur 

Quantumad  Regimencivile ,  omnes  Ontonesfuos  ha- 
bentMagiftfatus,qui  fuprema  funguntur  auftoritate,ut  U  ri, 
Suitzii  Underwaldi ,  Zug.  Glari* ,  &  Appenzel.  Hi  omnes 
popularigaudent  imperio,  quod  maximi  momenti  negotia 
a  populi  dependeant  fuffragio ,  qui  fuos  habentpraepoiitos, 
Schulthtis  .di&os ,  cum  quibufdam  conliliariis  regimen  cu- 
ranrib.  quorum  eleftio  peromnium  civium  libera  fnfFragia 
pei ficitur ,  &  formam  Ai  iftocratici  ftatus  faciunt ,  nimirum 
Berna,l*ucerna  ,  Friburgum.  In  aliisConfulesfiveBurger- 
meifter ,  utinZurich ,  Bafel,  Schafhaufen  :  Poft  Praetorem 
prajcipui  dignitate  funt  Thefauri  PraefedU !  Secrctarii »  ap- 
paritores ;  Poft  Confulcs  Mamftri  funt  Communitatum,die 
*  Zunffc 


Early  European  Books,  Copyright  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centr 

CFMAGL.  2.6.152 


V  E  T  E  R  I  %p  o  l  I  T  I  C.  «tj 
Zunffc  Meifter,cumTribubus.  UlideZurichfuos  Re&ores 
vocant  Oberifter  Meifter ,  Seckei  Meifter ,  Bawharren ,  ab 
aliis  Lonherren,  qui  curam  habent  viarum  ,  portarum  ,  tur- 
rium  ,  vallorum ,  pontium  ,  sedificiorum  publicorum ,  aquas 
ductuum,&  cum  quibufdam  Dominis  judicant,qui  ipfisad- 
juncli  funt.  Ofrkium  Secretarii  in  magno  habetur  honore, 
&comraodum  prasftat  infigne.  Habentinfpe&ores  Viclus, 
Patron ut  viduarum  &  orphanorum,  Eleemofynarios,  pon- 
derura  &  menfuraruminfpeaores,&bonorumEccleiiafti- 
corum  provifores,  Scholarum  inipe&ores.  * 

In  qualibet  praecipua  urbe  duo  funt  confilia  publica,nimi- 
rum,  magnum ,  cjuod  ex  aliquot  conftat coniiliariis ,  qui  no- 
mine  oranis  populi  congregantur ,  &  de  negotiis  maximi 
momentideliberant.Secundura  confilium  parvum  eft,quod 
fingulis  diebus  congregatur ,  tam  in  negotiis  Reipub.  quam 
ob  tollendasCivitatum  controverfias.  Hi  confiliarii  eligun- 
turex  Nobilium  &  Civium  ordine ,  qui  tenentur ,  nullum 
quaeftum  vel  artem  mecbanicam  exercerc.  Qui  capita  funt 
confilio^um,  vocantur die  Zunfrt  Meifter.  Cantones  Refor- 
mati  duo  habent  Coniiftoria ,  in  quibus  cauilae  Eccleiiarum 
dijudicantur. 

Prseter  haec  confilia  Cantonum  adhsec  eft  concilium  Gc- 
nerale,  Helvetiorum,dic~tum  Landtag  Hocrariusindicitur, 
de  negotiih  belli  vel  pacis ,  aliifque  gravioribus  ftedere  jun- 
ftorum  decernit.  Sa?pius  tamen  nonultraij  Cantonum 
Legaci  in  conventu  adfunt ,  quilibet  deliberandi  faculcatem 
habet ,  &  pluresab  uno  mifli ,  unum  tantum  habent  vo- 
tura.  Omnes  vero  hic  Cantonum  Legati  non  femper  adfunt 
in  parvisillisConventibus,  vcrumtum  ,  cumilloruminter- 
eft. 

Quanturaadillos,  quicomraoda  XIII.  Pagorum  curant, 
illorura  Legati  omnes  conveniunt,  &  perfecli  corporis  con- 
ciliuro  conitituunt.  # 

Poft  controverfias  autem  Religionis,privatos  inftituerunt 
conventus,ica,ut  Zurich,Bema  Bafel  &  Schafhaufen  quan- 
doquc  feorfim  conveniant,  &  Pontificii  etiam  feoriim. 

Convocandi  confilii  Generalis  au&oritas  omnitempore 
ad  Cantones  de  Zurich  fpeftabat,  quod  peculiari  privilegi^ 
antiquitus  in  hac  confcederatione  primum  tcneat  ordinem, 
quamvis  Berna  validiflimaiit. 

Parti 


«H  D    E     S    T .  A   T  U 

Particulares  conventus  Zurich  4.  Pontificiis  urbibusindr 
cerefolet,  &  Lucerna  7.  CantonibusCatholids  Sunt  ethm 
particulares  conventus  Cantonum  ,  quicum  Rege  Gallia: 
fcedus  habent.  <>33 

Locusconventus,  qui  veceribus  Halvetiis  nullus  fuit, 
jatn  eft  urbs  Baden,  quod  remotiores  Cantones  uno  tempo- 
lecum  reliquis  eo efle poflint.  Comitia  4.  urbium  Refor- 
niatorumut  plurimum  in  urbe  Ara  v  celebrari  folent,  Can- 
tonum  in  Borna  ,  Pontificiorum  in  Lucerna  ,  &  quando- 
que  alibT 

Singulis  annis  conventus  in  Baden  circiter  in  funio  in- 
ftituuntur,  in  quibus ,  Prascores  rationem  adminiftrationis 
confilio  reddunt. 

Omnes  Lcgati  fedem  fuam  in  hoc  confilio  habent  fecun- 
diim  Cantonum  ordinem,  ita  ut  illi  de  Z  lrich  primum  tene- 
ant  locum,  poftea  Bernenfes,  Lucernenfes  &  alii.  I n  illis  Co- 
mitii*  decreta  communia  fieri&  publicari  tum  etiam  abro- 
gari  folent. 

Profpicit  vero  Concillum  Provinciis  ad  Cantoaes  fpe-. 
ffcantibus  inftitutioneminiftrorum  publicorum  ,  utfunt  Se- 
cretarii  CommiflariijOjJici^TMc^ma;;,  Lmdman^  Ltndwsbel. 
L*ndm*n  judex  eft  in  criminalibus.nomine  X.priorum  C  in- 
tonum,alcereft  velut  Procurator  Fifcalis.  Si  quidam  dirfici- 
lcs  proceffusm  Provinciis oriantur,  neque  in  his  Refrore>  & 
Praecores  fententiam  tulerunt ,  ad  concilium  referri  folenc  f 
ad  quod etiam  partium  appeilationes  diriguntur. 

Praetores  &  Gubernatores  tenentur  concilio  rationes 
reddere  redituum  ,  multarura.  In  Prasturis  quaedam  funt 
Abbatiae,  quarwm  civile  regimen  ad  quofdam  Cantones 
fpe&at,  verbo:  confiliumde  hisomnibus  cognofcit,  quae 
adcommunem  hujus  Regionis  adminiftrationem  fpe&ant. 
Gubernatores  ad  rationes  reddendas  vocat,audientiam  pras- 
ftat.  Qjomodo  lites  inillorum  foro^>eragi  foleant.  yid. 
Pierre  d  Avity  aux  Pays  des  Svifles  p.  530.  Qjalia  autem 
faedera&cumquibus  Helvetii  habeant,  p.  531.  quaeNo- 
biies&antiquaefamilise,  5  J^- 

D   I   V   I    T   I   JE  * 

REditus  Cantonum  ita  inftituti  funt ,  ut  nullis  mini- 
Itrorum  artibu*  augeri  vel  iramiuui  queant,  Equidena 

confti- 


VETERI^OLITICO,  *fj 

conlHtutamontium  .  pontiuro  viaigalia  ,  non  nifi  probata; 
fideihominibuscomroittuntur.  lmpolitionesautem  pneter 
ordinem  nulia;  funt.  Magiftratus  &  Reaotlcsnihil  a  fubdicis 
pecuninequamnominemuiaarumexigi  pofluntf  Itervero 

facientes  non  parva  trtbuta  folvere  tenentur. 

Magiftratus,  Redores,  quialiquo  funguntur  officio ,  tum 
veroprjecipuibujus  Regionis  divitiis  praiftant ,  plebsvcro 
ut  plurimum  re*um  eft  e^ena ,  propter  inopiam  mercatura? 
PraterZurichios,  Bafileos,  Schaf  haufmos ,  Galenfes  ,  qul 
rnercatum  apud  exteros  exercerent  i  reliqui  funt  nulli :  Hi 
vicinisfruraentum,  vinum  ,  ferrum  vendunt ,  illorumque 
lana  in  diflitas  exportatur  oras.  Et  quarovis  opcram  dcnt 
ut  aliquam  fibi  parent  pecuniam  t  illam  tamen  per  tabcrnas 
vagi  ludis  &  compotationibus  dilapidant.  Litium  etiam  pru- 
ritus  ,  qaas  velob  rainimas  caufias  aliisintentanr  ,  mult*n 
nummorum  vim  ipfis  extorquet.  Quantum  ad  Nobiles ,  illi 
quidem  opibusfatispollent,  fed  anriquiflimas  nihilomlnus 
famili^reperiuntur,  qua»  extrema  premuntur  paupertate. 
Praxipuac  vero  Helvetiorum  divitia*  in  pecore  fita:  funt,cu. 
jus incredibili»  in  montibus  eft  abundantia.  Illorum  cafei  eti- 
am  ad  Suevos  &  Ualosaliofquc  pertingunt,  Tantus  vero 
*:enfu>  inde  percipicunuc  pro  explorato  ficquod  20.  illorura 
vaccse  ipfis  100  coronacorum  aureorum  quotannis  ufumfru- 
dumfaciant  ,quin6cjam  ex  hoc  tota  familiadomeftica  vi- 
vat.  Atque  li3C  ratione  tam  ingens  populi  multitudo  in  tam 
arfto  fpacio  fuftentatur. 

V    I    R    E  S. 

TL_T  Eivetii  non  aliam  militiam  quam  pedeftrem  aeftimant, 
^  *  pro  qua  ingentem  copiam  fclopetorum,haftarum,celo- 
rum,&c.paratam  habecomnibus  in  hacRegione  incolishoc 
mandatum  datum  eft  ,  ut  armis  inftruai  firit ,  quilibetetiam 
Cantonum  fuum  habet  armamentariu.omni  bellico  appara- 
tuinftruaiflirru.Exiftimat  Boterusl.i  quod  iio.millia  mili- 
tum  pro  defenlione  Regionis  confcribere  poflint.conftat  e-  ' 
tiam  illos  30000  foras  fa?pius  mififle.  Soli  Cantones  Ber- 
nenfes  18.  milliu  exercitum  habent,  ut  expeditum  judicium 
haberi  qu*ac,quod  orones  fimul  junai  incredibile  producerc 
poffintmiUtixrob%.Quid  quod  natura  belhtorcs  aptinati 
fint,  quibus  armorum  exercitia  ,  quodfe  perpctuo  illis 

occupent, 


€**  D   E     S   T    A   T  U 

occupcnt  ,  folida  &  fucciplena  prapftantcorpora.Cum  de 
defenfione  Regionis  agitur,omnes,qui  tra&andis  armis  fuffi- 
ciunt,illa  propattiaex  temporecapere  tenentur. 

Qijilibcf  Cantonumfuos  habetbelli  fuprembs  Prsefe&o?, 
tribunos  militum  &  alios,quorum  cfficium  eft,ad  quamlibec 
excubare  occafionem  :  cum  autem  ducendse  funt  copia?,non 
omnes,  qui  bello  funt  idonei,  in  caftra  defcendunt,  ne  pr*fi- 
diario  milite  Regio  nudetur ,  &  pra?da  vicinis ,  vel  hoftibug 
exponatur,fedcum  pertribus,fiveZur)rTcien,omnesfincdivi- 
fi,ilh\qui  nondum  militarunt,  in  numerum  eligendorum  ad- 
fcribuntur,  donec  plcnus  evadat  calculus.Ex  qualibet  tribu , 
f)uaternus5.  tf.pro  necefficate  eligicur  ,donec  juftus  evadat 
numerus.  Ordinesdeferere,  ante  impetratam  veniam  difce- 
dere,capitaje  eft.  Rcditus  pro  alendo  milice  aequalicer  diitri- 
•  bu«ntur,  &,  fi  quis  militum  fe  fortiter  geflerit ,  in  prsemium 
aliqua  confequitur  dona.Hoc  autem  roirum  eft,quod  Helve- 
tii  nilnquam  bene  conveniant  cum  alio  Germanicae  Nationis 
peditacu  ,  qui  vulgo  dieLands  knechce  vocatur.  Plurimi  au- 
tem  Helvetiorum  ,  quod  probatre  fidei  &  forcidudinis  fint , 
itipendiamerent,  apud  Regem  Francia»,  Hifpani.T,  Papam, 
Ducem  Sabaudiae,  Lotharingiae,  &  multos  reperies  tribunos 
milicum,  qui  a  4.  parcibus  fimul,  quib.  nomina dederuht,  fti- 
pendiaaccipiunc. 

CumPrinceps  quidam  paclum  cum  Cantonibus  nonnul- 
lisinivit,  ut  fibi  liceatapud  illos  miiitem  conducere,  tum 
emiifi  conduc~tores,cautione  pra^ftaretenentur,  quod  ftipen- 
diamilicibus  certo  debeant  perfolvi.  Quod  fi  bona  Capita- 
neorum  ,  caucioni  non  furficiant ,  neuciquam  iilis  poteftas 
concedicur ,  ut  militem  Regione  educant. 

Nihilautem  magis  hodic  Helvetiosenervat,quam  difcor- 
dia,exdivcrfa  ReligTone orta:  lllideZurich,  Berna,Bafel, 
Schafhaufen  ,  nonquam  cum  Cantonibus  Catholicisconve- 
niunc ,  ideoquod  ilii  de  Zurich  &  illorum  Socii  Reformatae 
Religioni  addicYi ,  Reformaia  Religionem  in  publicum  Re- 
gimen  introducere  voluerint,idque  praner  confenfum  Pon- 
tificiorum.  Bernenfesquoque  omni  opc&  viribus  Religio- 
nem  Catholicam  prohiberc  conati  funt.  In  Lucernacum 
mukicflentCalviniftsaCatholicisejeaifunt,FribHrgenfes 
femper  fine  cum  Bernenfibus  di(cordi£  neftunt  propter 
Regiufints  adminiftrationem. 

RATIO 


9  VETERI     POLITIC  jjfo' 

RATIO  STATUS  HELVETIORUM. 

*  VGd|lia;  Regi  jungcrcpoflunt .  cjui  ut  Hifpanis  remorani 
obiiciat,itapcniionibusfu»  Helvctios  ditet  nibrCm0ram 

JVDICIVM  POLITICVM. 

IS%a0a°?  Pie"cd,Avity  ,  in  fuode  HclvetiistraSa. 
verfamR  pI-  TtUaS  xmo,a»ones  &  propter  di. 

verlam  Rcligionem  difcordias  cxaminans  ita  fentit  p.  ,14. 
vurant  lcs  dermers  moHvemcns  des  Cjnfons ,  les  fatho- 
Uques  ont  Svtvij  comme  ouvertcment  le  partydcs  Efpa- 
g"ols&  plufteurs  ont  portc 7*  armes  pour  eux  contre  les 
Orijons    aftftez.  des  Cantons  frhtr.ifics ,  fibtcn  auctc 
brutt  de  leur  unton  efl  beaucoup  plut grand  aue  fefctt , 
O-tcctte  mauvatfetntelltgencc  eft.capabte  de  tesrutncr  y 
**  Uem  fm  cftans  bten  Hntsje  es jugc  hvmatncmcnt  tnvtn- 
ciblcs  ,  conftdcrantles  rudes  attayucs  de  la  matfin  dAu- 
Jtrtche,  ^utfs.ontfonslenuesy  commt  ils  arrejtcrcnt  Its 
funeux  dcffetns  &  pmfins  cforts  du  Duc  dc  Bourgo^ne, 
MtjMti  tls  oftcrent  cnvtron  trtntt  mtlletcftcs,  pourtes 
logcren  une  chapeite  proche  de  Murat  oufon  les  peut 
votr  cncore ,  lcgrand  nombte  d '  hommes  cjtf  tls  ont  teurs 
p*JJ«ges  dtffictlcs^&  tturs  altanccs.outrc  tesfurttficattons, 
dont  tls  fe  couvrcnt ,  de  puis  peu  <t  annccs.   Ce  g+ites 
menace  davantage ,  cjr  cju  tl  ont  a  cratndre  plus  quc 
tout  lc  reslc  ,  ceft  ta  Matfon  %Jt  Aujhtchc ,  a  la  quellc 
tls  ont  arrache  plufieurs ptumes ,  qut  lcs  avotftne  de  plu-  * 
feurs  coftez.,  ayant  comme  a  Leur  portc  le  Tyrol  &  U 
*JMtlanots,  laComtedeTSregent^  &c.  QuantaU 
France  ,fesRoh  ontporte  dcpuis  long  temps  urieAffdlton 
tres parttcultere  a  cette  natton  ,  leur  alltec ,  &  les Fran* 
$ois  mefmes  lcs  atmcnt  naturellcmcnt  :  rjrpourie  regard 
du  Duc  de  Savqjc  il  na  que  les  pretenfions  durPayS  de 
Vaux  <jui  Itpmfjent  animer.  jMaistlfe  mettramai- 

aifttoint 


m  RATIO  STATUS 

atfement  en  campagne  pour  le  ravoir  ,  Ji non  qu*  il  vift 

elever  contr'  eux  quelqu  autre  puijfance* 

Pucis de  Rohan  in  difcurfu  VI.  de  Ratioqe  Sraf us  Helve- 
fiorum  &  Provinciarum  lufcrioris  Germaniaehocelegans 
cftjudicium. 

In  utroque  Iatere  introitusin  vaftam  Germaniae  Proyin- 
ciam  binse  fe  oftendunt  Refpublicae  ,  inter  ttatus  Chriftiani 
orbisfane  debiles ,  tam  propter  incolarum  fortuudincm, 
quam  fituationem  earum :  ita  ut  coramode  duo  Geimaniae 
brachia  vocari  queant. 

Dextrumeft  Hclvetia,finiftrum  unitum  Belgium:illa  po- 
pulis  &  pracipitiis  montium  fepta  ,  hoc  maribus  &  paludi- 
bus:  illa  montibus  dominatur,  hoc  Oceano  Natura  incolai  u 
Utriufque  hujus  Prcjvinciae ,  naturae  Regionis  adcocorre- 
fpondet  ut  Helvetii  montium>&  montes  Helvetiorum^mare 
Hollandorum  &Hollandi  maris  gratia  producli  efle  videan* 
tur:  in  Heivetia  quilibetCantonum  vicus ,  in  Belgio  quse li- 
bet  Provincia  Rempub.  conftituit.  Helvetii  aliis  corporum 
fuorumlibertatem  vendunr,  Patrise  contra  fibi  iolis  retine"t : 
Hollandi  autem  libertatem  fuam  integram  conferuant.  1 11 1 
diuturna  pace  locupletati  funt ,  hi  continuabelligeratione 
florent.  Ratio  StatusHelvetiorum  paxett;  Hollandi  con- 
tra  hanc  tenent  regulam ,  ut  femperarmi*  fint  induti.  Binae 
haeRefpub.  utfubfiftant,  nemini  niiiGalliae utilius junge- 
refepolTunt.  Binihiftatusnunquamfevel  livord  vel  Re- 
ligionedisjungipatiantur  •.  hi  enim  foli  funt  morbi ,  mor- 
tem  illorum  accelerantes  Honoriusin  fuis^e  Helveiii*  Re- 
lationibus  ita  ad  fenfum  Italici  textus*  dicit.  Helvetii, 
quamvib  inter  fe  pace  fruantur,  &  mutuis  conditionibus 
fcedus  egregie  fic  conftabilitum ,  adeo  utadfedefenden- 
"dos  validiftimi  videantur  :  bella  tamen  inferendo  minus 
eos  valere  exploratum  eft ,  ob  caufam  quod  praeterquam 
publicis  careant  provenribus ,  ac  redicibus ,  quibusdecem 
niilliamilitum  vix  pertres  menfes  fuftentari  queant:Vivunt 

«uoque  illx-gentesincrcdibilicura  fecuritate,  arrogantia, 
bertate  atque  rufticitate ,  adverlus  Auftriacos  nunquam  • 
"on  reffa&arii  atque  contumacea ,  tam  propterbellorura 
Cauttas,  quse  fibi  ciim  Comitibus  Habf  bu/genfibus  coram 
majoribus  interceflerunt,  tum  etiarn  propcer  mutuasinju- 


H  E.l  ?  E  Tflfc  R  O  M.  et9 
rla$,clades&  praelia  ,  quae  commiferunt  advcrfus  Duces 
Burgundiae,  &dein  propterdin.iinutaniDuciSabaudi*edo- 
minationera. 


R  E  S  P  U  B 
M  O 


R   E  S. 

REgio  illa  circum  circa  pr^ftantes  forma  habet  homines» 
ucelegantiores  vix  alibi  repeririliceat.  In  finibus  Tur- 
govia*  tanio  roraiofiores  funt  fceminae  ,  quanto  Regio 
afperidr. 

R    E    L   I   G    I  Q. 

ANno  1523.  fuperdifputationibus&  concionibus  Ulric1 
Zwinglii  orta  inReligione  mutatio  ,  ita  ut  Concio- 
natorcs  uxoresducere  inciperent ,  imaginesex  templisdi- 
riperent  ,  aliofquc  ad  hocfa&um  adigerent.  Hodiepur* 
Calviniftae  funt. 

REGIMEN  CIVILE. 

[T  m  c  urfcs  olim  in  poteftate  Regis  Gallise  erat,  &  Impera- 
torumGermanias,  re&aque  fujt  partria  propcmodura 
feculaper  Prseiides  imperatorum  ufque  ad  annum  1 2 1 3 . 
poftea  per  1 2.  Senatores  ,  qui  propter  infolentiara  commif- 
fam  fuerunteje&ianno  njf.  Pofteaurbsin  13.  tribusdi- 
ftinftaeft  ,  exquibusunam  Nobilesconftituebant,  illaeque 
fimulomnesConfuIcs  eligebant.quiorficiofuo  pcr6.menfes 
fungebanturtum:^eZ«»/>^Ar»  quosdicunt  dieObertflt- 
metfters.  Minus  illorum  confilium  fiveordinarium  50«  &  raa- 
jus,  quod  in  urgentibus  convocari  folet  negotiis,200.nurae- 
rocontinct.  Eit  adhuc  particulareconfiliom,quodredituurn 
&  raLionum  curarn  habent :  duofubfellia  Jultitia? ,  unum  111 
caullscivilibus,dicl:um  d*s  Stattgencht  y  altcrum  ,  diftum  d*s 
Ztnfgmcht.  Caufas  criminales  novum  Coniilium  dij.udicat. 
Prsefes  hiceft  Prajfeftus  Imperii,  diftus  DerKeuhfvogt ,  vel 
cx  BUttnchter,  quera coniilium fingulisannis fuoordineeli- 
git.  Habent  quoque  conliftoria  dicta  Ehegerigtt ,  in  quibu3 
caofl«matrknoniideciduntur.  *•*  .  .  # 

Die  Landvogteyen  per  confilia  urbis  gubernantur ,  itaut 
Praztores  fivc  dtc  L*ndvogt*\nira  urBem  manea  « .  &  Rcipub. 
confijiarii  fint,  &>  fi  dc  cauffis  criminalibus  agitur ,  confiliurn 

X  x  •  ^ 


RESPUBLICiB 

de  illis  cognofcit.  Habcntur  autem  etiam  ibi  magnse  prae 
turse,  ad  qaas  Pra?tores  cum  abfoluta  poteftate  ablegantur  t 
&deomnisgeneriscaufiscdgnofcunt.  Ilkeautem  Praeturac 
fua  peculiaria  habent  privilegia,morcfque  veteres,quosPra> 
toribus  immutare  minime  permiiTum  eft.Haec  leguntur  apud 
Viginer.  Annot.  in  Casfar.  Stumpff.  1.  3.  Drefler.  Ger.  urbes. 
Simler.  Rcpub. 

RESPUB.  BERNA, 
MORES  BERNENSIUISS 

T  Ncola?  hujus  Reipub.  robufti  &  ad  laboresapti  funt,  tam 
«*  pacis  quam  belli  temporibus  aptiflimi,concordes  &  rerum 
prodentes.Habitus  Nobiiium  adGallorum  mores  compo- 
fituseft,  qui  non  male  Gailice  lpquuiitur.  Peromneshujus 
Regionis  urbes  moris  eft  ,  ut  vigiles  fingulas  no&is  horas , 
eantu  in  verfum  defincnie,  decantent. 

R   E    L    I   G    I  O. 

f\  Mnes  Regionis  incola; ,  Bernenfi  pago  fubjefti ,  Refor- 
\f  matae  funt  Religionis ,  nec  ullum  Catholicje  Religio. 
njs  exercittumadmittunt. 

REGIMEN  POLITICUM 

TNBsroaduolairt  confilia  publica:  magnum  ,quodex  t- 
conftat;  parvum ,  quod  ex  26.  eleftura  per  roagnura.  Pri- 
mus ,  fupremus Magiftratus  illis  Germanico  nomioe Schul- 
tets  dicitur ,  h  magno  &  parvo  eleftus  confilio,  communique 
omnium  fuffragig.  Tempore  belli  Mediolanenfis  titulura 
Uucis  Berna»habuic.  Eftvelutcaput  confilii,  &creta  in 
conhliotabulaciolcribitea,  qujeeodem  dieaudiridebeant. 
Hicconvocat  confiiium  ,  &  cuftos  eftfigilli.  Poflillum 
4  pra^cipuif.jnt  velut  confervatores&  Tribunipopuli,  qui 
aimorumcuram  hdbent,  4.  annosin officiofunt.  Illosdi- 
gmtateproximiconfequunturThefauro  Prafefti  1.  Secre- 
tara  vero  confilium  Berna»  200.  conftituunt.  ad  quod  magni 
momenti  deferuntur  neqotia,in  quibus  totius  Reipub.  com- 
modumfiti  .*eft.  Hocnutem  Bernenfes  peculiare  habent 
m  eiettionc  coniilii  privilegium ,  ut  neminem  ad  minus 

conti* 


\ 


H    E    L   V    E   TnKQ  E   U   M  <9 1 

confUium  adrr.itrant  niti  Berna  oriundum.  Ad  majusautem 
conlilium  etiamilli  eliguntur,quiBerna2  nati  non  funt,modo 
domum  urbe  habeant ,  &  natione  Hclvetii  lint. 

Suntin  Bema  trc^juftiti  i :  curiae,  quorura  judices  eligun- 
tui  eTribunis plcbis^c  Thefauro Prafeclis ,  poitea per  mi- 
nus  confilium  conrirmintur. 

RESPUBLICA  HELVETIORUM. 

PRimacuria  vocatur  d*iVlfergrUht ,  ubi  prarfidetprjEtor. 
Piimus  autemibi  dicVus  derGroffc  L^etbei  (jngulis  fere 
diebusfuam  occypatfedem  cumXll.  ailiftentibus  vel  allef- 
foribus.  Ultimu^eligituraquatuorDominis  parviconiilii  » 
Decem  eliguntura  raagno  conlilio  ,  cum  i.  Sccreta- 
rio  ,  &  i.  miniitris.  Hi  de  debitis ,  in juriis,  aliifq;  mmoi  ibu.s 
negotiiscognofcunt ,  ab  illorum  ientemiaaduinus  confilj^ 
umappellatioconceditur,abhoc  ad  collegium  fexaginto- 
rom  quiex  Dominis  parviconftantconfilii&  jrf.connliariis 
rnagniconfilii,ab  6o.appdlatio  concedicur  ad  confiliu  gene- 
rak  ] udices  fingulis  conveniunt  diebus  ad  cauflas  deccrncn- 
das/jxceptaferia  i.C^ixeftfeeundacuriajudicat  deappcl- 
lationibus  Romaneniium  &  extraneorum  ydas  VehfappeiUtf- 
gncht.  Ipii  Thefauro  praefectus  pnefidet,  cnm  afleilonbus  t. 
minorisconfilii  Dominis  &  8  magni  confilii.      -  ■ 

Tertia  curia  confiftorium  eft,  conftans  ex  2.  minons  con- 
filii,c]uifinguli^2.menfibuspra2fident,i.Ecclefia3mini(his,4. 
maeni  coniilii.junaoiecretario&  officiario.  Nonfolum  dc 
caufis matrimonialibtis ,  vcrum etiam de  Religione  cognoi- 
ccn8.Hi&rcliquijud:ccsfinguMs6.rocnfibusroutan 

Quanturoadcriminamorte  punienda  ,  Rullusadilia  eft 
jud^ordinarius  ,  fed  dehis  majus& romus  confiuum  co- 
gnofcunt&  Pr*tores  praefunt ,  mandatumque  dant ,  ubi 

fententiaBernaedecifaeft.  /  a-r^^rU 

Inomnibuspr^turi^Bern^particulariscftjuftjuxctna, 

uuam  Landgeruht  vocint.coorone*^ 

(Wragium  iuuro  Prstori,  qui  prsfidet,  przftant  Rcf pcda 

autero  Prsturarum  confilium  Bern*  mutare  vel  confirroar^ 

potcft  illaruro  fententiam.  Rcl^\m!n°^ 

noroina  &otikia,Vid.ap.  Pierre  d'Avity  in  dcicr .pt.  Helvet. 

F5?>  XX1  Dl\I- 


€91 


RESPUBLICJB 


D  I  V  I  T  I  JE. 

LT  Mc  Refpub.  omnium  qna*  iq  Hclvetia  funtopibus  eft 
ditifllma,  ideo  quod  late  diftufa  pateat ,  tum  vero  ob  bo- 
oa  Ecclefiaftica ,  qurE  plurima  poflidet.  Exhibitores  J^elati- 
onum  ,  ipfi  praiftant 45.  millia  imperialium  ,  nomine  reditu- 
ura  30.  niillia  Zurichiis  1  i.raHlialmperialium  deftinata  iunt 
quot^nnisComitideSuze,  tanquam  generaliillorum  raili- 
tlx 

>,  Teftanturquoq^eillorum  divitias  ,  magna»  fufceptaj  rc- 
parationes*,  quae  in  diverfis  fiunt  locis ,  magnamedia,  qui- 
bus  Gubernatores,  cfikiisfuisfun&i  *onufti  redeunt ;  Ma- 
nufa&uras ,  quarumartifices  fajpius  infua  recipiuntterrito- 
ria  ,  exceptis  illis  quae  in  publicum  inferuntur  thefaurum, 
tumvero  graviflimisbellis ,  qu&  facoius  diuturno  temporc 
Tuisgeflerunt  fumptibus.contra  potentiflimos,etiam  Princi- 
pes.  Qnod  fi  hjec  Refpub.  ullis  modis  conjungere  pofler. 
flumina  &  riyos  Yverdon  &  Geneva»,  incrcdibilem  opum 
vimfibi  poflet  comparare,  ideo  quod  hacratione  navalc 
femperpateret  iter  a  Geneva  ufqtie  ad  Soleurram  ,  &  inde 
inRhenum.  HaecRefpub.  nullis  fubditosgravat vecligali- 
Uu>,fcd  exigit  tantum  decimas,qua3 funt  a  decem  unus  num- 
mus.  Csterumipfaplebsegenaeft,  has  ob  cauflas.  quod 
otionimium  indulgeat  ,  tabernas  faepius  invifat,  &  litibus 
fe  invicem  vexet,adeo  ut  Praetores  ,  Magiftratus  &  Judices 
fuispropriisditentfumptibus,  quosipfis  infolentiaaufert , 
quorum  pofleifionem  Dominismodefta  fervaret  folertia. 

V   I   R   E  S. 

O  Abuerunt  Bernenfes,  ante  ultimos  Germania*  motus,rai- 
jitwra  12.  millium  hominum ,  quibustf.  millia  poftea 
adcuderunt,  itautnunc  18. millia expediti  habeant militis. 
Ingruente  veroaliqua  externa  vi,  certum  habetur,accenfo 
inproxjmomontead  Barnam  igne,  intra  fpatium  24  ho- 
rarurn  40000.  hominum  tantum  ex  fuis  pagis  congregari 
pofle,  cxccptisiilis,  quideincolligipoflunt.  Nec  dirfici- 
Je  illiseit,  ulrra  20000.  in  pradium  extraterritorium  raittc- 
re,  ubnjticprafidiariomilitc,  quantumopus  eft,  reliao. 
Habent  hocprovcrbii  inore.  Bcrna  &  Bernenfes  tantum 
w  - *"  .  pofliinj 


r 


H\ltf?  I,   V   B   t  t;e&*  n\  M.  <r„ 

po(runtquanturaMedioianum&  Mediolanenfes,  Fortalitia 
Hclvetii,  nonfecusadLacedaemonii,  ufquead  ultirourain 
Gerraania  bellum  ccntemptui  habuerunt ,  exiftimanres  fa- 
tius  efTe  pe&ora  quam  muros  hoflibusopponere.  Poftea  ve- 
roufurerumedodiftjnt,  magnum  in  iilis  fitum  efle  pnefi- 
diuro,  igiiuranno  162.3.  pr;ecipualoca&  urbcs  munireoc- 
cceperunt.  Prascipua  illorum  propugnacula  funt  Chflon  & 
Yvcrdon  c\'c.  Vid.ckhisSimler.Helvct.Remp.  Guilliman. 
cc  reb.  Heiv.  Suizer  Chron. 


R  E  S  P  U  B. 
M  O 


LUCERN  A. 
R   E  S. 


LUcernenfes  erga  pcregrinos  vaide  funt  humani,  qucs 
non  aiiter  ac  incolas  accipiunt ,  ut  nullus Cantonum  faci- 
lior  inmoribusreperiatur.  In  bello ,  loco  tuba?  ,  cornu  urf 
iolent ,  quod  iibi  a  Carolo  Majgno  datura  efle  perhibent. 

R  E  l  i  g  i  o.  . 

Hi c  pagus  totus  eft  Catholicse  Relligioniaddi&us. 

R    E    G    I    M   E  N. 

FUerunt  antea  Lucernenfes  liberi ,  tam  refpe&u  belii » 
quam  Regimini*.  Poftea  Monachi  de  Murbach  Lucer- 
nam  vendiderunt,  ut  &  aliacircumjacentia.loca.  Fuerunt 
igiturfubDucibusAuftria;,  nonobftantibus .  quibus  gau- 
^ebant,  priviiegiis,  circiteri6.  annos  ,  fub  quibus  contra 
Vicinos  Pagos  femper  beila  geiferunt  /ut  Vn  Svitz  &  V»- 
dtrwMy  cumquibustandem  ceternum  fccdus  percdlerunt 
anno  1535.  Hsec  urbsnonin  Z«»/«»fed  Gtfillfcbafendmla 
eft.  Duo  habent  confilia  publica:  majus  conftat  ex  100. 
minusex  36.  confiliariis.  ... 

Oaodecim  per  fex  menfes  Regimini  praefunt,  &  ain 
peri8  Caput  confilii  publici  Prauoreft,  didus  Sckuluts  > 


judices  qui  de  injuriis  cognolcunt.  Confilium  autem de  Pro- 
ceffibus  crtminalibus  omnium  PrxtuTarumcognoicit. 

Xx  1  DIVI- 


RESPOBI.IC/E 


D    I    V   I    T    I  JE. 

HJEc  Refpub.  plurima  bona  ex  tinchrum  familiarum  No- 
biliu  poflidet.  Rclicjux  divitie.  ex  vecYfgalibu*,qu2e  mer- 
cibu>  irriponuhtur,  colligi  folenccjux  in  Vicinamcvehuntur 
Itaihnu.  Civium.autem  jus  ibi  magni  seftimatur ,  ut  nemini 
ctianj  excellentiffimo  artifici  ibi  viverefine  impetrato  Ci- 
vkath  j  ure  liceat. 

r  e  s  p  u  b.  u  r  i. 

M   O    R    E  S. 

T  "]*Ri  ,c]uiexnumeroTaurifcorumfuerunt ,  non  fecusac 
.   pa-  pagorum  hoc  nomen  feorfim  acceperunt,quodar* 
misf»m  c  ipUtcdurifylveftrib  pra?figerent,quem  Uri  vocant. 
#  Hinc  Gc/i,  nis  emUhroLhs.  In  beilis  tubatlococornu  bovi- 

no  utebdniur,  ■ 1  •* 

R   E   L   I   G   I  O. 

JNcolcehorum  Canionum  omnesfunt  Romano  Catholici* 

R    E    G    I   M    E  N. 

TNiiio  hic  populus  fub  Romanis  fuit,  poftea  fub  Ducibus 
-iGermaniae.Ou  niiiilorumditioin  X.  parte,  ciivifa  eft,quas 
G»*jfc^#»  vocant ,  q.iod  reruiucommunitatem  habeant ,  & 
nngulisannis  in  Orjiiliumconveniant " 

tleduriautemDominosCoufilii^omneshujus  diftri&usa 
quatuordecim  &  6.  annib  conveniuntinlocum  Betzeiinge 
prope  Altorfiom  fitum,ubiprimumeiiguntdiaum  Amman, 
cUi  duos  annos officio  pra3eft,tum  ej us  lecum  tenentem,  di- 
.aum  tartrttr,  Theiauri  Prafeaos^diftos f«^/iw«yf#ffpo- 
itea  Secrctanos  &  Pra?tores,  qui  Prauuras  Pagorum  guber- 
nant,  ita  &  alios  Reipub.  miniitros.  Edifta  hic  loci  fmguiis 
anms  voce  pubhca  totius  populi  le^untur.confirmantur,  ab- 
rogantur;  hujus  quidcm  argumenti :  Delufu  cartarum  ,de 
cnorc2S,  con}potatioijibus,pretioviauaiium,&  iimihum  re- 
rum.cx  h  quardam  negotia  circa  exitum  anni,majoi  isoccur- 
rant  momentijndicitar  confilium  extra  ordinem.txtra  par- 

vum 


H  E  t  V  E  T  I  O  R  U  M.  «95 
vum  confilium ,  etiam  Generaleeft,  ex  omnipopulocou- 
ftans.  Curia  juititiae,  quam  ibihabcntex7  conftantem,  ju- 
dicatcautlas  debiti  &  crediii  qua»  tamenfutnmam  tfo.libra- 
-um  non  excedunt.  Lft  parirerjuftitiaconftansex  15.  cui 
Ammmn  cam  Imperio  praceft,qai  graviorcs  decernit  contro- 
verfias. 

Criminalia  publicum  confilium  judicat  cum  Amm*n  ,  vel 
cju^locum  tenente  :  quandoque  eciam  confiliarii  multipli- 
cantur. 

D    I    V    I   T    I  M.. 

DTviti2e  hu  j  us  Reipub.confift  unt  in  ve£tigalibus,mercibus, 
qua:  ex  italia  portantur ,  praefertim  cx  penfionibus,  quae 
quotannu  a  Papa  percipiuntur  ,  tum  vero  RegeGallia:  & 
Hifpania».  Privaiorum  maxima  pars  ex  fuis  vivit  rcditibiK» 
qui  ex  pratis  &  pecore  percipiuntur ,  ncc  ultra  2000.  m.me- 
<antur,quiexmanuariaarteviverent.  Mukiex  diverioms, 
quxproextraneu  plurimainftruunt,  vivunt,nec  pudonSe- 
natoriverticur,  propretio  hofpitium  percgnno  praebere. 
Ladicinia  in  plurima  ibi  funt  abundantia ,  &  lncolis  magna 
prseftant  emolumenta. 

*    RESPUB.    S  V  I  T  Z. 

mor.es. 

riUjusincols  quieti  funt&  pacifid ,  in  ^««S^J 
Hadmodura  validi ,  &  ftrenui  venatores ,  «n 
induftrii.quamvis  parum  terrs,  qu<e  ^»^11'^"^ 
plurima  autcm  prat.;qu*  pecori  alendo  M^^- 
chanica,  nullas  ibi  ferme  inveniesn.fi  futor.am  &  lartor.am, 
fabrorum  &c.  ita  ut  mult.  otiof.  fint. 

R    E    L   I    G   I  O. 
jLlorum  omnium  ReligioRomano  Catholica  eft. 

■        R    E   G    I   M   E  N. 

Imperatoris.  Xx  4  ^um 


6$1  pESPUBLICjR 

Cum  vero  hujus  diftri&us  fex  eflent  diftin£be  partes  , 
ele&i  funt  asquali  numero  pro qualibet  parte  60.  qui  Canto- 
nura  confilio  interefTent.  Suprema  au&oritas  ad  comitia  uni- 
verfi  populi  fpe&acqui  eligere  folet  Amman^&zin  alios  Ma- 
giftratus,uti Cantones alii,  Reipub.  Uri,  cum  qua  fimile  Re- 
gimen  &  juftitiam  adminiftrant.  Quando  in  urbe  Svirz  fin- 
gulisannis  convcntus  celebrantur,  reliqui,  ad  huncdiftri- 
&iim  fpectantes ,  fuos  eo  ablegant  delegatos ,  rogantque  ut 
illis ,  in  fignum  magnae  gratia? ,  electio  fui  Magiltratus  per- 
inittatur.  Ilti  de  S  vitz  duas  commune&-  habent  prauuras,cum 
illis  de  Glaris. 

d  1  v  1  t  1  je. 

jp  Aueifiima;  In  hanc  Rompublicam  invchuntur  merces  , 
*  nec  ullamhomiues-curam  cx  mercatuta  ditefcendiadhi- 
bent,  contentiautem  funt  paratos  in  neccHicatem  nummos  • 
cx  laOe,  butyro  cafeifque  collegiffejcafeos  vero  non  fcemi- 
na;ledviriconficerefolent&in  Argentinamdeferre.  Non 
parvumetiam  qua:ftumcolligunt,  diverforiis  publicispere- 
grinosexc,p,entes,qui  mercum  in  Italiam  vohendarura  cr- 
go  co  trequentiores  commigrant.  • 

RESPUB.  UNDERWALDIA. 
M   O   R   E  S- 

USfelfr*^  admo°^f«nt,  &bellicofo  fpirlta 
E7n£?     '   <1U°d  'n  mu,tis  occafionibus  coniprobarunt 
Ex  pecore  v,vunt  nec  ullam  curam  mercaturs  habent! 

D    1   V    I    T   I  JE 

dunt.  necuiana»  merccs  nerum  impenv 

.  DdiaifUntomnes*Roinano.Catholics  Rcligionf. 

REGIi 


VETIORUM 


R   E   G   I    M   E  N. 

OLimUnderwaldi  unoconjuncli  erant  regiraine,  poftea 
4eroob  ditcordias  divifi  feparatiq;  funt ,  &  adhuc  tales 
rnanent.  A  duabuspartibu*  hodie  tfo.  eliguntur,quiCanto- 
num  conciliointerfint^qu^libet  autcm  pars  fuum  habet^m- 
m*n  fuum  locum  tenentem  vel  L*«/«*a*^aliofqueminiftros 
publicos  ,  qui  hos  ita  ut  Uri  &  Svitzii  eligunt. 

^ESPUB.  TVIGIVM  SIVE  ZVG*  - 

P  Jus  inqpla:  validi  funt  ,*  &  laboribus  indurati ,  atfabilcs 
taraen  &  humani  erga  peregrinos. 

R  E  L  I  g  i  o. 

Ofdnes  vcro  Pontificiatn  profitentnr  Religionem.' 

R   E   G   1   M   E  M. 

C^Jpremainhac  urbe  jurifdifliononminusad  incolasom- 
*5nium  pagorum  unitorum  fpedat,quam ad  ipfam  urbem  , 
omnefque  hi  aequale  poflident  dominium.  Illi  autem  Canto- 
nesin  tres  communitates  divilifunt,  eligunturque  sequali 
numero,quiConcilioCmtonum  interfint,  45.  bomines,no- 
vem  nimirumex  qualibet  fQcictate.  Ex  mandato  cujuflibet 
communitatis  A^man  eligitur.ut  &  illius  locum  tenens  Leu- 
tenant  d:£tu$,vd  Stath*lterytum  veroaliiThefauro  Prsefe&j, 
Secretarii,Praetores.  corffiliarii.  Prauerconcilium  genefalet 
urbsZ^fuum  a  partehabet,  ut  &juftitiamfuam  ,  Amm*n% 
•  Statbalter,  T  hefauro  Praefe&um  &  alios  qui  de  Civium  con  - 
troverfiiscognofcunt ,  &  publica  tra&ant  negotia  crimina- 
lia,ita  utin Svtu,Vri,&L  Undtrwald.xu  aprico  judicantur. 

RESP  VBLICA  GLARIS. 
M   O    R   E  S. 

Qu  1  hic  repcriuntur  homines ,  procero  &  valido  funt 
corpore,  concordes  tamen,  accepti ,  affabiles,  &  lucro 
impenfe  dediti  >  quod  tamen  ipfis  non  fucata  fides ,  fed  excW 
cata  incfoles  conciliat. 

Xx5  R  ELI- 


1 


/ 


tsl  R   E    S   P   U    B   L   I   C  :M  ? 

R    E    L    I    G    I  O. 

HIc  cum  &  Reformata;  &  Pontificise  Religioni  addi£ri  in- 
vcniantur,mixtum  ex  utraqueparte  habent  Magiftratu. 

R    E    G    I    M    E  N. 

CUprcmum  Regimen  ad  populum  &  concilium  generale 
^fpe£tat,quod  habetur  in  Swanden^ ubi  eligitur  Amman,  & 
alii,eodem  modo  quoapud  alios  Cantones  fieri  folet.Omnis 
Ditioin  15.  partesdivifaeft  ,quxTa£wan  vocantur ,  &  no- 
mine  omnium  partium  ad  concilium  6o.sequalitt:r%liguntur. 
Duo  ibi  fant  jultkire  coliegia ,  unura  ex  IX.  aiterum  ex  V. 
judicibus  conttat,  quos  fingulis  annis  geoerak  coniilium  e- 
ligere  folet.  IUi  vero  de  Glarisfingulistrienniidunuai  mic- 
tunt  Praetorem  Werdenbcrgam. 


R  E  S 


P  U 

M 


B. 
O 


A  P 
R 


P 

E 


E  N 
S. 


Z  E  L. 

INcohe  ejusvaHdaefantck  firma;  valetudinis,  qui  expro. 
ventu  pecoris  vivunt,  ut  &  Jini  abundante  copia.  Ex  mer- 
cibus,quse  in  S.Gal.  exportant,raultum  pecunix  fibi  com- 
parant. 

R    E    L    I    G    I  O. 

*  /t  Agiftratus  hujus  lociexCatholicis&  Reformatis  con- 
iVIftat ,  ideo ,  quod  utriufque  Rfligionis  afleclae  hiclibe- 
rum  fuum  habeant  exercitium. 

R   E    G    I    M    E  N. 

ILJ^c  terra  hodic  divifa  eft  in  12.  partes,quas  Roden  appcl- 
^lant.  Ex  quibus  6.  Burgo  Appenzel  conjun&as,  addiclae 
funt  ordini  interiori,  reliquc  ordini  exteriori.  Primi  fubje- 
£ti  funt  Abbati  S.  Gal.  rcliqui  vero  neutiquam.  Concilium  t 
quodin  Appenzeleft,conftatex  144  hominibus,i2  in  quo- 
libet  funt  ordine,  &  ubi  de  fomico  aliquo  negotio  confiliura 
inftituitur,augerifolet  Confultatorum  numerus.  Omne9ad 
elecbionem  Ammani  ut  &  aliorum  Magiftratuum  conve- 

iriunt. 


I 


HFLYETIORUM.  469 

niunt,  judicia  duo  habent,quorum  unum  vocauir  das  GAfien- 
gem /?r,qucd  publicum  iit^funt  ibi 24 .  judic06,alterum  dicitar 
Grfchworengertcht ,  conftar  12  judicibtls.  Practer  ho*ex 
quolibetordine  Confiliarius  cligitur ,  &  alii  majoris  digna-  m 
tionisminiftii.  Hicontraillos  animadvcrtunt  ,qui  publica 
imminuunt  ftatuta  ,  &  de  illis  deliberant ,  quae  in  generali 
concilio  pi  oponi  debeant,  ita  ut  velut  Legum  funt  cuftodes, 
&primariiconhliariidicli  inpagis  LanJthditch,  illorumquc 
orhcium  perpetuum  eft.  Publicum  concilium  criminales 
caLifasdijudicat,  ubi  prsefeseft  Ammanbvc  ejas  xtathalttr. 

RESPUB.  BASILEA.  MORES. 

TJ  Ujus  inquilini  maxima  ex  parte  procero,pulchro,&  va- 
n  ijjo  funt  corpore.  Fceminas  cximia  forma  &  gratia  mo- 
tuui  commendat.  Reperiesibiegregia  ingenia,  pleriquein- 
cclarurDindolem  habent  valde  mitem  &  tra&abilem  pere- 
*grinis  apcrto  pe&ore  affabilem.  Exprompto  ftudio  fe  invi- 
c^miaconviviis  accipiunt,  neque  peregrinos  ingraca  apud 
aliosconfuetudine  ad  nimium  potum  follicitant.  Modusvi- 
vendi  apud  illos  ,  qui  peregrinationibus  vacarunt ,  Gallicus 
eft  ut  Dlurimam.vciadillnm  proximeaccedit.  Reliqui  vcro 
Canionum  habitatores,agreftes  &  rudes  funt,peregrinis  ho- 
fte>  &  ad  exceflum  fuperbi. 

CommunL illorum  fermo  Gcrmanicus  eft ,  multi  tamen 
Gallice  loquuntur,ac  fi  eiVes  in  Gallia.Horologia  ita  quidem 
iliis  ut  temporum  Vicesdiftinguunt,  hoc  tamenprae  rc- 
liquis  peculiare  habent.  Prima apud  illos  auditur  hora,  cum 
apud  alios  12  Mud  veroabeotemporefaaum,  exquonon 
nemo  iftam  Urbem  occuparead  medium  noclisaliquando 
conftituerat.  Id  vero  cum  effc&um  dare  ad  XII.  horam 
vellet  primam  horam  horologia  fonare  ,  non  nifi  prodigii 
nomine  hoftis  animadvertit ,  &  adco  proditum  efte  fuum 
coniiliumfufpicatiiieft. 

R    E   L    I   G    I  O. 


IncoIsb  horum  Cantonum  omncs  funt  Reformati. 


'     K  E   G    I  ^>^«^yH 

✓-Ivitas  Bafilea^divifa  eft  15.  Tribos  vcl  illis  Z«»//«f 
1  LquarMm4.  praercliquib pl™ habentur 5  dicunturque 
He/ren  Zunfun :  prima  aft  mercatorum ,  fecunda  aunrabro- 
rum  i  ftanni  fabrorum  ,  tertia  mercatorum  vini ,  quarta  mer- 
catorumferici,  haecque  uhima  ommum  eft  potentiihroa. 
Rcliquxfuntvarii  generis  manuanae  arti  adchftorum.  IiU 
vero  artifices  conjunda  habent  collegia ,  in  rcbus  Rempub. 
fpeftantbus ,  ubi  finguli ,  pro  eligendis  confulibus  &  Zunffr 
metfter ,  conveniunt ,  feorfim  fuffragia  ferunt. 

Duoibi  funt  confilia  publica  :  primumraagnum,  quod 
conftatex24o.  hominibus,  10. confulibus,  2  Zunffmetflers, 
quicapitaconfiliifunt,&  junaim  numerum  taciunt  244. 
quiconfenfu  populiad  magni  momenti  negotia  convcni- 
unt:minusconfilium6o.  conftat.  Hi  vero  cum  praepoiuis 
confilii64.  numerum  adfolvunt  ,  qui  propter  negotiapu- 
blica  fingulis  diebus  conveniunt  &  controverfias  civium. 
componunt.  Majus  &  minusconfilium  in  vetus  &  novura 
diftinguuntur  ,  raedia  illorum  pars  non  ultra<$.  menfesm 
officio  perftat ,  plurima  eriam  negotia  per  confiiium  novura 
cxpediuntur.  Praecipui  dignitate  funt  Confules ,  poftea  dic 
Zunfftmeiflers ,  hique  difti  funt  4.  capita  &  prsecipui  Domini 
Urbis.  SuntpranereaaliilX.  domini  parvi  confiln,  qui  4. 
illiscapitibusadjunguntur,  dua?  funtfedes  juftitiae ,  magna 
curia,  di&a  Uas  Stattgeruht  ,decem  conftat  judicibus.quorum 
cuidam  a  conGlio  ,  alii  a  populo  funt  elecYi.  De  omnibus  ci- 
viiibus  &  criminaiibuVcaufis  cognofcunt,  incauflisvero 
teftamentariismagiftratus  Stqtvogt  di&us  in  judicio  pra?fi- 
det.  CaulTas  criminales  Praepofitus  imperii  judicat ,  funt- 
quetres  Confilii  Domini,  quiad  Inftantiaro  Procuratoris 
Fifci  dc  facinorofis  judicium  fert  ,  dicitur  Qherfienknecht. 
Hffcjudiciapublicc  pcraguntur,  fecundo  fedes  juftitia;  non 
nili  de  rebus  minoribusjudicium  facit*  nimirum  iilisquae 
nonexceduntX.  libras.  Minor  pre.tura  pnvatum  fuum  ba- 
bet  judicero  ,  qui  de  omnibus  rcbus ,  criminalibus  exceptis, 
cognofcit.  In  Pr aetura  illa  confiftorium  eft ,  de  rebus  raatri- 

inonii  cognofcens.  *?*'l.-m.  '~^j*. 

Tres^dhaec  funt  domini  ,dicYi  Drey  Herren ,  qui  tbefauri  uc- 
bjscuftodiaoa  habentjtum  tres  Ltdtnhtrrtn  ,quireditus  Rei- 

pub. 


H    F   L   V    E   T   I   O   R   U   M.  ,0| 

pub.  curant,  &  facinorofos  fceleris  pofcunt!  Alia  officla  pu- 
blica,  &magiftratus,  utOrphanorum ,  viduarum,  viciu- 
alia  curatorum ,  hic  non  perfequeruur. 


R 


D  I  V  1  T  I  /E 


Efpub.Bafilesreditibusgaudetopimis,  quiexX.  Ab- 
batiiscolliguntur,  mukum  etiam  nummorum  ex  Co- 
mitatu  Varnlpurgiuo  Regimine  percipit,ex  irppofitionibus 
quoque  &  vectigalibus  mercium,  quxeodeferuntur,  quod 
itcr  cx  inde  in  Italiam  ,Galliam,  &  Germaniam  inftituatur. 
Seorfim  verocommercia,  quse  Rhenodevehuntur  ,  illos 
valdc  praiftant  divitcs  ,  muhique  caupones  ex  pereerino- 
rum  eo  conrlucntium  abundantia  adprime  ditefcunt. 

••RESPUB.  FRIBURGENSIS. 
M    O    R    £  ■  S. 

SErmo  Cantonum  Romanus  velGallicus  eft,  maximam 
camcn  partem  corruptus.  Friburgenfes  vero,  tam  Roma- 
nc  >  quam  Germanice  loquuncur. 

R  E  L  I  G  I  O. 

HIc  pagusRomano  Catholicam  Relligionem  profitetur 
eftque  fub  fpiricuali  jurifdidionc  Epifcopi  Laufanna?  ' 
qui  in  urbc  Fnfarg  fuam  fedcm  habet,  quod  in  fede  fua  per- 
manere  nequiret ,  unde  omnes ,  Catholica  Religioni  addi- 
cli}  cjecli  iunft 

R  E  G  I  M  E  N. 

HOdie  Civitas  illa  in  quatuor  partescftdivifa.  Bx  his 
partibusConfules  eliguntur  Reipub.  Majusconcilium 
200.  minus  vero  24.  habet  qui  illis  praefint. 

Prastormagno  &  parvoconfiliopraefidet  ,Thefauro  prse- 
feclus  rediiuum  Reipub.curara  habet.  ;?  «^T* 

Minus  conlilium  negotia  minora  dirigit,  confiliumau- 
tem  200.  de  majoris  momenti  rcbus  cognofcit ,  &  quse  uni- 
vcrfum  ftatum  conccrnunt.  • 

Juftitia  Urbis,dida^4i  stmttgtrUhtf.  confilium  faciens  cer- 
torum  judfcum,  controverfiasincolaruradijudicat.  Aitcra 

curia 


- 


11 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courlesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


**i  -R   E   S   P  U   B  L 

curia  dicitur  das  L*nd<er«ht.  Sunt  prstercaXII.  j  udicc*,  qai 
ex  maeno  &  parvo  confiiiis cliguncuc  ,  a  quorum  fententia 
nulla  permittitur  appellatio.  Proxime  Friburgum  quinquc 
funt  PratursP,rcaapcr  quoidamConcilu  Domine*,qui  iq- 
traUrbemmanent.  Prfftorcs  cligunturpermajus  &  rninos 
coniilium,&inorHcio5  annos  perdurant ,  rationclque  iin- 
gulisannisadparvum  conlilium  referunt. 

RESPUB.  SCHAFHAUSEN. 
M   O    R    E  S. 

HUjusReipub.incolaemcrcaturamimpenfeamantjillara- 
queper  Galliam  variis  mercibus  exercent. 

D    I    V    I    T    I  JE. 

ILlud  hanc  Rempub.  imprimis  reddit  divitem,quod  merca- 
tores  teneantur  fuas  ibi  exonerare  nayes  quae  cx  Conftan- 
tia  veniunt,  neccitius  ultro  poffunt  navigare. 

HAbet  Schatfhaufen  fortalitiuminiigne  ,  cujus  viribustota 
urbs  defendi  poteft  ,  tuta  etiam  cft  fub  alienis  auxiliis, 
quod  cfim  Berna,  Zurich,  LucernajSx/j/*,  Zug^  Glaru, asterno 
velutfcedere  juncia  fit. 

R    E    G    I    M    E  *N. 

HOdiehaecurbsdivifaeft  XI.  focietates  five  Zunfften  ,  ex 
quibus  Nobiiitas  unam  faciu  Eliguntur  jequaliter  ex  his 
focietatibus ,  quiin  Conciliis  praefint :  majus  Conlilium86. 
perfonisconftat,minusi6.  Confulibus  ,  (\\X\$  Bwgermeifler)  * 
Prasfides  funt  Coniilii.  i.  funt  Judicia ,  unum  vocatur  das 
Schtiltgencht ,  alterum  das  Vogtgericht  vcl  ?  ajfengerichi  velju- 
dicium  mul&arum.  Oimina  morteexpianda  novum  conii- 
lium  judicat.  Sunt  praeterea  divii  dte  Seckelmtifter. 

r  %  l  i  g  i  o. 

I  Ncols  horuni  Cantonum  funt  omnes  Refotmati. 

RES. 


H    E   L   V   E  T  I   O  R   U  M,  ,fJ 

RESPUB.  BADEN§S 
M    O   R    E  S. 

mnaruraftenlesiblfintfceminaj,  fingulis  annis  ultra 
mille  uti iufque  fexus eo  ad  balneum  commeant ,  ibique 
lavant:  Aqua  enim.iulphure  &  alumine  mixta,fceminas,na- 
tura  fugidiores  &  ad  pariendumineptas,fanat. 

R   E    L   l   G    I  O. 

T  T  Rbs  CathglkcT  Religioni  addicla  eft,  &  Comitatus  tarn 
Catholicos,quam  Rcformatos  Magittratus  agnofcit. 

R   £   G   I.  M   E  N. 

T  TRbs  Baden,ubi  Helvetiifuosgeneralesconventuscele- 
brant,  regicur  pcr  Cantonesde  Zuricb^  Lncernae.Bafel, 
Un,  Svitz,  UnderwA  'd,Zug^  Gla*u>  habetijue  fuos  p3rticula- 
res  Magiftratus ,  parvura  fuum  confilium  ,  quod  cx  1 i.  con- 
ftat  hominibus ,  &  magnum  quod  ex  40.  fub  quibus  coftti- 
nentur  12.  parvi,unus  Pranor,ConuTii  caput,Thefauro  Prse- 
fecVi ,  VecYigalad  urbem  Badenfem  fpeftat  ,teloniuro  vero 
inercium  ad  Cantones.  Minus  urbis  Conliiium  non  folum  ur- 
bis  publica  tractat  negotia  ,  fed  etiara  in  cauflis  civilibusgc 
criminalibus  cognofcit,ita  ut  Praetor  urbis  Baden  nullam  fu- 
per  urbehabetaucloritatem  ,  fedtantura  (upercomitatura 
in  plurimos  pagos  divifum  3  uK  fuos  habct  j udices  &  locum 
tenentes.  Ubi  veroquisad  mortem  debcatdamnari,  24.  ju- 
dices  in  toto  Badenlifunt  Comitatua  Praetorefemel  elecli, 
&  qui  ad  vitam  inofficiis  fuis  agunt.Pretor  vero  fententiarn 
immutare  poteft.  Dignitas  Secretarii  fecundum  PraDtoris 
munus  praecipuaeft. 

BR.EMGARTEN.    EJUS  REGIMEN. 

HUic  prsefunt  Spraecipui  Cantonum,  habetqueuti  Baden 
fuura  parvum  confiliumex  12.  bominibus  compofitum, 
a  Cantonibus  eleclum.Praetorem  prsefidem  habont.Qu^dani 
ctiam  proxime  fira  oppida  Imperio  regit. 

MELIN- 


JEf"  r,JJSPUBLICJB 

MELINGEN.  EJUS  REGIMEN. 

T7UIT  olim  fub  imperio  Comitum  Habfburgennum, 
Jr  poftea  ab  Helvetis  occupata.cum  Br»mS*utn.  Poftea  Itn- 
peratorSieifmundas».  primis  Cantombus  illam  addixit» 
quiillam,  falvistamenejus  privilegiis,  impenorexerunt, 
adhucque  regunt. 

RAPERSWIL.  EJUS  RfcGIMEN. 

r  Apta  fult  anno  1508.  per  ffl*ttf,  Svitz  ,Vn«er**U 
^  &  GUris ,  poftea  ejus  incolas  coegerunt ,  ut  fe  fidehtatis 
j uramento obftringercnt ,  rciifta  tamen illis  eadcm libert a- 
te,quam  fub  AuftrictDuce  habuerunt,quibus  antea  obiequia 
praftiterunt.  ^j^/ 

R    E    L   I    G    I  O. 

I  Ncolae  hujus  uibis  Catholicae  Religioni  addicYi  funt.  . 

FRAVVENFELD.  EJUS  REGIMEN. 

P*Raeterconfiliumparticulare,  XII.  habet judices ,  qui 
omoesCiviumSc  pagoruminde  dependentium  procei- 
fusdirimunt.  Cognitio  tamen  criminum  &  hsereditatis  ad 
Confilium  fpe&at.  A  fententia judicum  ad  7.  CantonesAp- 
pellatio  fieri.potett,  minime  tamen  ab  his  ad  confilium.  Am- 
man,  caput  eft  judicum  qui  ad  mortem  condemnant. 

TURGOW.  EJUS  REGIMEN. 

SEptem  vetcres  Cantoneseofemper  Prxtorem  m.ttont, 
quodejusjurifdiclio  &  dominum  civilead  illosfpe&et. 
Cognitio  in  caufis  criminalibus  ad  X.  cantones  fpecTat  Mul- 
ti  prseterea  ex  ftatu  Ecclefiaftico  &  Nobilium  inferiorem  in 
minoribus  pagis  exercent  juftitiam. 

Nobiles  ibi  veteri  fuajurifdiclione  gaudent,  non  aliter  ac* 
DominiUlmae,  Vellenberg&Gne/fenberg.  OJincs incolae  non 
nifi  otto  cantonibus  juramentum  prarftant.plurimifque  gau- 
dent  privilegiis.  Atquehsecde  prsecipuis  Helvetiorum  Re- 
bufpub.dixitrefatis  eft:  qui  reliquarum  liberarum  Provin- 
ciarum  ftatom  fcireSefideratjVid.Pierred^Avity  in  defcript. 
Helvet.  p.  555.  &feqent.. 

»  PRO- 


HEtVETIORUM. 


70J 


fcROVINCIA  R  H  JETW  CUJUS  I  N- 
CpLJE    GRISONES.  MORES 
VETER^S  GRISONUM, 

VEtcres  Grifones , multo  praeftabant  roborc ,  qui  tameti 
parvivitam  fuam  aeftimabant ,  quod  miferam  &  viftii 
valdctenuem  trahcrent,  qua?  inopiaipGs  aliquam  latroci- 
nia  exercendi  neceflitatem  impofuerat.  Juventutem  fuam 
ficut  &  Romani  inter  arma  exigebant.  Cum  qulbus  paccni 
faciebant ,  illis  uvas  pailas,  ceram ,  mel,  cafeum  dabant. 


Mo^ES  HODIERNI. 

HOdierni  Grifoncs,  rufticos  &  afperos  habeot  More?,  fri- 
perbos  tamen  » qui  reliquas  Orbis  nationes  conteroptui 
habentomnes,  ut  &  magnorum  Principum  faepius  obLataia 
amicitiam,adeo  ut  quidam  ad  illos  Legatus  hsec  effuderit : 

O  Valleesdt  miftrty  &  montagnes  forguetl ,  bttnhturtux  ceux* 
aut  ne  Font  pas  veu  ,  &  lont  creu.  Hoc  eft  :  O  Valles  miferia- 
rum  &  montcs  fuperbiac ,  felices  iiii ,  qui  vos  non  viderunt. 
Lingua  illorum  t2m Germanica  quam  Italica  ,  fedcorrupta 
eft ,  quam  Germani  vocant  Churwtlfch.  Diale&us  linguae 
exoratione  Dominica  facile  poteft  cognofci ,  quas  ita  fonat: 
Babnos  %*uoUu  tflinfchtl  tf*n8tfichtofa)*ilgtts  num  ulgtes 
arigtnam  vtgna,  ternus  :  i*  thta  vceglta  £  vatnta  m  ttrra,feo  lafo 
infchil  Doanus  nospaun  houtu&  m  miinchiadt :  Pardunaanus 
not  dbitsJeo  nutfaiB  a  nosdbttaduors-.Nun  tns  mtnerin  mtl  apro- 
va  matnt:  Dim  perfematngfpendra  nus  d*  tuots  mels.  Amen. 

Cboreas  more  ab  aliis  plane  diverfo  ducere  folent ,  qua- 
rum  gratiaubi  convenerunt,larvati  omnifque  generis  arrois 
accincYi,  gregatim  per  viilas  inccdunt,in  manibus  baculos 
portantes  &expeditummotucorpusinvarias  figurasjoco- 
fo  &ferio  flexucomponunt,  tum  fceminas  manu  prehcn- 
dunt,&  ita  hiiari  pede  terram  quatiuntHis  ceremoniis  pera- 
ftis  exiftiraant,  meliorem  in  annofrumenti  £oreprovcntum« 
Pauperum  Nobilium  tantahic  eft  abundatia ,  quantafere 
nullibi.Hipariter  cum  agricolisdutislaborumexerce*tur,& 
rarr^nfuam.quamvisrerumcgenam,  jaQant  n9^^e(j^ 


RESPUBLlCi« 


STATUS  RELIGIONIS. 

GRrifonesduplici  Religionis  profeflione  diftincti  funt* 
quidam  horum  Reformati ,  alii  Pontificii  funt.  Subditis 
tamende  Religione  Difputatione9  non  conceduntur.  Re- 
formauquoque  nulium  libijus  in  bona  Pontificiorum  ac- 
quirere,  necin  ulU  urbetempla  exftruere  poflunr.  Liberi 
taroenGrifones  pro  bencplacito  fuo  Religionem  mutare» 
tetnplaasdificare,  roinoresad  Sacra  cogere ,  finealterius 
itatus  confenfu  non  nei]ueunt. 

REGIMEN  CIVILE. 

Post  varias  mutationes ,  quibus  erant  cxpofiti  Grifoncs  > 
ad  ultimum  fcedus  perpetuum  inter  fe  fccc-unt,nimirura 

itli  de  Prettigaw  ,  Tafaa$%  Schanfick  ,  ChurwsU,  Malans  &  Me- 

genfdd.  Hoc  diclum  eft  fcedus  X,  judiciorum ,  ita  ut  hae  tre* 
focietates  (Fcederis  antiqui,  Domus  De  i  ,&  decem  judicio- 
rum  )  antea  divifse ,  poftmodum  seterno  fcedcre  conjundbe 
fint  anno  147'. 

^  Illae  vero  Mgap  five  fredcra  in  plurimas  commonitates  di- 
ftin&a  funt,  ubicuilibet  fuuseft  Magiftratus ,  &feparata 
Refpub.fuprema  tamen  auftoritas  penes  congregatum  con- 
filium  omnium  fcederatorum  eft,  quifimultantum  unum 
conftituunt  corpus.In  his convemibus.qui  in  PUmz. &  Curia 
metropoli  habcii  folent ,  tractantur  negotia  pacis,  belli,  Le- 
gacionorn,edicrorum  LL :  &c.  Poftquam  vero  Reforroatio 
anno  i^ij.  fa&aefler,  obftricSli  funt  fcederatiin  die  S.Jo- 
hannis  Bapti(t*  g':neralia  cekbrarecomitia,di£ta  Germanis 
die  bund%-t*ic ,  utde  Regiroinisofficioillorumqueminjftris 
difponancquillngulisbinisannisapraepotentibus  ordinibus 
eligi.tumque  fidem  fuam ,  praeftito juramento,  Reipub.  ob- 
ftringerefolent.FcedusGrifonumad  comitiax8.  mittitLe- 
gatos^veldeputatos^DomusDEii^.&X.judiciorum.M. 
qtn  cum  Canccllario  &  janitore  cujuflibet  fcederis  con- 
vemunt.  Deputati  vero  tantumderebus  propofitis  judicant. 
Quandoqueomniumnationum  generalia  indicuntur  Comi- 
tia.id  quod  tamen  rarius  accidit. 

Habent  prasterea  coniilium  Germanis  di^lum  Beytag  , 

quod 


7 


HELVETIORUMi  T.7 
quod  praecipuis  terni  illius  fcederis  Magiftratibus  conftat- 
llli  vocantur,  d*r  L*ndttuhttr,  dtr  Burgtmttfttr,  Domus  DeI» 
&  dtr  L**d  Ammxn  ,  X.  judiciorum.  Hi  oronia  publica  cxc- 
quuntur  negotia,inter  illius  vero  conclufa  ad  collegiutn  ter- 
ni  foedcris  rcfertc  tenCtur.in  judiciis  publicarum  cauiVarum» 
iu  ut  Helvctti  prseccdant.lncontroverfiis  inter  confcedera- 
tos  ortis  trcs  vel  4.  a  qualibetparteeligunturjudices,qui 
juramento.  quofuis  tenebantut,foluto,  fecundum  confcien- 
tiaro  de  controverfiis  judicant,fi  convenire  partes  nequeunt» 
paribufquc  decertant  Votis,  arbicera  tribus  ligiseligitur. 
Quodfi  duo  confcederati  tantum  dillcntiune ,  tertia  pars  il- 
lorum  fententiamdecidit. 

In  ElecYione  Magiftratus  vox  populi  Grifonum  maxiroi 
eft  valoris  ,  ita  ut  EpifcopusCuriae  nec  roiniroum  Magiftra- 
tum  creare  finepopuloqueat. 

Quod  adcommunc  Provincia»  Regimen  attinct ,  tria  illa 
foedcra  fuos  Recfores  &  Magiftratus  in  Mjgtxfeldlk  Maltnt 
alioque  mittunt,quicum  Impefiocivibus  prarlunt.  Itedera, 
quibus  Grifoncs  aliisjuncYi  funt,  Vid.  ap.  Pierre  d'Avity  hic 
P-  573. 

D  I   V  1  T  I  AL4 

THefaurusGrifonum  publicus  exiguus  eft,ob  cgeftatcro& 
fterilitatero  Regionis.  Illud  vero ,  quod  a  fubditis  perci- 
pimr,  inter  Cives  diftribuifolet.  Opibus  potentiores  ex  pc- 
corc  &  pratis  vivunt,  qui  mechanicam  artem  exercent,  nu- 
mero  pauci  funt.Honoratiores  advenispublica  praebent  pro 
pretiodiverforia.IUi  etiam.qui  Magiftratum  gerunt.abope- 
rc  manuum  non  abhorrent.  Alii  per  mulo&&  equos ,  aliis 
merces  vehuot,  &  bacrationc  vivendimedia  fibiparant.* 
maxima  autem  pars  h  oroinum  ex  mcrcatura  vivit ,  quam  (i 
aliquod  interVenicns  bellum  rumpat,  nec  tributum  ex  mcr  - 
cibuspendicur,  multi  fame  percunt. 

V     I     K     E  S. 


INCuria4.  folumvel  5.  torroenta  bcllica  habent  ,  nul- 
lum  ibi  rcperies  arraamentarium ,  ncc  horrca  intempus 
neceflicatis  annona  plena.  Privatis  ttmen  arma  funt  talia 
qualia  vicinii  Helvecib.  Quod  vero  publicae  utilitatis  crgo 
J  *  -  Y  y  a  arma 


7oS  RESPUBLIC/E 

artna  non  parentur,  quarpubliceferventur.in  caufla  eftpri- 
roumincolentiumpaupertas,tum  qgod  ultraoftiduum  fimul 
permanere  nequeant,five  boftem  occupent/ivearceantjnifi 
ex  Suevia  alipque  frumentum  ipfis  fuppetat.  JEdes  ,  quibuf? 
habitant,  tam  in  urbibusquamoppidisex  magnaparteli- 
gnea  funt,nec  ullius  vis  patientes.  Vallorum  ufuspTopter  in- 
rerjectosexcelfosmontesilliseftexiguus,  cum  faciles  ob- 
feflis  mitti  nequeant  fuppetiie. 

Quale  vero  fit  cujuflibet  focietatis  fpecialeRegimen  feor- 
fimfpe&atum,tumveroconditionesFcederis&  aliorumop- 
pidorumMagiftratusVid.apud  Pierred'Avity  in  tra£t.Pays 
*   d§s  Grifonsnomi  p.  575.  &  fequent. 

RESPVB.  GENEVA. 
MOR.ES  INCOLARVM. 

/^Enuenfes  hiiares,  modefti,  animo  liberi  &  bono  ihgenio 
^prsediti  funt,  artes,  ad  quas  animum  applicant,  fe  illis  fe- 
Hciter  dant,  Libertatis  adeo  ftudiofi  funt,  ut  nulla  magis  or- 
bis  natio,  citius  fane  vitae,quam  iliius  ja&uram  fafturi.  Pere- 
grinis  omnem  humanitatem  &  gratiam  exhibent,cujufcun- 
cfueilli  etiam  fuerint  Religionis ,  Naturali  gaudent  integri- 
tate,  qtix  tamen  non  ohftat  quo  minus  ad  negotia  prompti, 
agiles,&  ofTenforibus  fuis  formidabiles  fint.  Atque  hsec  illo- 
rum  generofa  integritas ,  vel  ex  miHenis  pericuiis  Rempu- 
blicam  inconcutfom  afleruic.  Praeterca diligentise  laudem  & 
hborum  patientiam  nemoipfisnegabit ,  diffidunt  tamen  fi- 
hi  invicem.  Quin  interparccs  bonorum  ponimtncmini  tuto 
fidete.  Olim  afptris  &  incuitis  erant  moribus .,  quos  tamen 
hodie  ad  omnem  componuntVivilitatem. 

^  Mercaturne  ftudiis  incumbunt » trim  vero  artibus  manua- 
riis,vel  ftudiis,illorumque  Academiaingentem  ftudioforum 
alit  frequentiam  ,  qui  ex  remotiflimisorbispartibuseo  con- 
fluunt frequentiflimi.  Incolse  utriufque  fexus,mares  paritet 
acfoenainae ,  a  modeftia  commemfantur,  &  habitu  corporis 
ad  parfimoniae  decorique  leges  compofito- 

In  celebrandis  proroifli  connubii  folefjnibus,Morishabent, 
fcorfmipotum  Iponfo,  tum  vero  fponfae  praebere.Hic  vero, 

qui 


•      'Hf-LVETIORUM.  70, 

qui  potu  praebuit,acceptis  vitrisunu  cum  altero  mifccre  fo« 
let,tunc  vitruro  fponfi  fponfs  pr;ebet,&  contra,quibu«  pcr- 
a£Hs  in  fidcm  fponiionis  fponfusannulum  porrigit.  Poftea 
tribus  pcr  fubfequentes  ciics  dominicos  vicibus  Minifterjn 
Ecclefupublicavocedefyofatorumcx  fu^gcftu  dcnunciac 
nomina  :  quse  denuntiatio  poftquam  atcfte  Syndico  notata 
cft,  liccntiam  contrahendi  facit  matrimonii.  Tura  matrimo- 
nio  jungendi  cum  parentibuifuisproxiraifquecognatis  ad 
tcmplum  conveniunt ,  fponfa  per  duos  viros  vel  pueros  eo 
deducitur,  quae  fi  virgo  pileumfloribus  exornatum  gerit. 
Viduis  ad  fecunda  votatranfeuntibus  perraiflum  non  eft  pi- 
leumrloribus  ornatum  portare,  ducuntura  vidua  quoque 
proximae  confanguinitatis.  Patcrfiliaelegitimam  omniuro 
bonorum  dare  folet,  maritus  tertiam  ex  conftitutione. 

Quanturo  ad  funera,nemini  permiifumeft  cadaver  huma- 
re,  nifi  prius  a  Coramiflario  Magiftratus  vifum,qui  omnium 
conilgnata  nomina  Xenodochium  Gngulis  defert  hcbdoma- 
dibus.  Fccminaz  defun&os  nunquam  exequuntur  roaritos. 
Qui  demortuosefterunt,  duofunt ,  JuramentoMagiftratui 
obligati ,  fenolle  in  vetitis  horishumare  extinctos  ,  fequc 
nunciaruVos»  ii  quem  fcftina  rapuit  roors  Hi  tamen  non  nill 
vilioris  conditionis  defundtos  obfcrvant,bonoratiores  ab  his 
excmpti  funt  Lcgibus.  Pauperum  funera  publicis  peragum 
cur  fumptibus. 

R   E    L    I   G  IO. 

GEnevaeincolse.cumolim  eflent  Romano  Catholica?  Re- 
ligionis  confeflores,  illam  anno  1535.  ex  peifuafione 
Guillielmi  Fareli  mutarunt ,  poftea  per  joannem  Calyinum 
in  Reformata  Relione  anno  1  s  $9.  conbrroati  funt ,  in  qua 
ab  eo  tempore  hodie  adhuc  perdurant ,  illamque  obftinati.< 
animis  colunt.  Nullam  aliam  quam  fuam  Rcligionem  in  ur  - 
bibus  fu*  JurifdicHoni  fubjecYis  profiteridocerique  patiun- 
tur.  Pcregrini »  cum  illorum  facris  facicntes ,  eoUbentius 
coramigrant,  ideo ,  quod libero non tantum fruantur excr- 
citio,  verum  etiam  coramodc  accipiantur  hofpites.  Exiguo» 
autem  impendunt  fumptus  ,  propterea  quodomnis  generi* 
retum  abufjus  ibi  lege  fit  interdiclus.  Illis,qui  a  partibus  Ro 

Yy  3  mani^ 


7lo  R    E    S    P    U   B    L    I   C  * 

manisfnnt ,  nullaab  incolisexhibetur  moleftia,quinpotius 
omnishumanhatisofficiaab  iifdemexperiuntur.  Religiofis 
liberob  negotia  conceditur  aditus ,  ne  vdro  infolentiae  pue- 
rorum&  injuriis  pateant,  adjungunturillis  a  Magiltratu  mi- 
lites,qui  illorum  habeant  curam*Conciones  ibi  Gallice,Ger- 
rnanice,ltalicefingulisdiebus  Dominicis,ingratiam  peregri- 
norum,  habentur. 

REGIMEN  rOLITlCUM. 

HOdie  h#c  Refpub.  in  forma  lAriftocratica  regitur ,  De 
mocratice  temperata.  Habet  equidcm  25.  Senatores  , 
quorum  capitafunt^  Syndici, penes  quos  omnium  rerum 
adminiftratioeft.Hi  vero  2.5.  extribuspropemodum  vel  4. 
fo!umfamiliisconftant,qux  tamen  Genevaenati  civiumque 
filiieffedebeant ,  fingulisannis  hi  15.8.  Syndicoseligunc , 
quatuorveteres&  4.  novosqui  anteaper  4  annosin  eodern 
fueruntofficio.  Hoscoramconcilio  200.  fiftunt,ultimo  Ve- 
neris  die  ultimi  anni,  ut  vel  confirmentur  vel  reijciantur. 

Proximanovi  Anni  Dominica  populo  illosreprsefentant, 
quiex  hii^.  eligit&  tranfeundoSecretario  fuffragia  dant. 
Hi  4.clccli  fe  juramento  obligant,  qood  velint  Religionem, 
libertatem  Rtfipub.  Leges,  juftitiam  confervare,deinaqua- 
tuor  illis,qui  officiodecedunt.baculosSyndicatus  nigros  re- 
cipiunt.  Hobinortotumultuferrefolent,  ut  &  in  ferendis 
judiciis,cumadcapitale  fupplicium  quidam  damnantur.  Si 
ex  15.  numeroquidam  defunt,duoeliguntur,ex  quibu^oo. 
viri  unum  eligunt  :  illi  25.  numero  duosalios  nominant, 
qui  Locotenentisofficia  obeant ,  ex  his  quoque  populus  u- 
num  eligit. 

Primarius  Syndicus  caput  eft  Magiftratus  ,  omniaque 
Reipub.  negotia  ipfi  decernenda  committuntur.  Alrerira- 
tionescommiiraefunt ,  quaeex  publicisreditlbus,  vedigali- 
bus,&c.  funt.  Tribusautem  confiliariiscamera  rationum 
gaudet.  Tertiuspraslensadeft  conventui  Xenodochii,  qui 
hngulis  habetur  hebdomadibus  ,  ubi  etiaro  adeft  ex  25 . 
Confiliarius,  Paitor ,  five  minifter  ,  cum  4.  vel  5.  ex  coniilio 
100.  Secretanus  &  Receptor ,  qui  in ordinem  pauperes  re- 
digat.  Q^artonegotiura  fulvendi ftipendia  militibuscom- 
mitluin  elt. 

Locura 


H   E   L  V   E   T   I   O  R  U   M.  7« 
Locumtcncns,diftusLfi-^»«nr  ,  cxsf  nqmero  &  quin- 
tus  ex  primaria  dignitateeft.  Hujus  officium  eft ,  alternis  vi- 
cibus  juftitiam  adminiftrarc  ,  6  ipfi  adjunfti  funt  auditores, 
i.  Secretarii ,  1 2.  offiYiarii ,  portanies  baculos. 

Thcfau/o  PraefeftusSextus  eft  loco ,  non  tamcn  ordme , 
quod  illius  officium  raagnae  fit  dignationis.Hic  oranibus  oth- 
ciorum  praefecVis ,  milire  cxcepto ,  ftipcndia  folvit.  # 

ConfiTium  i5-duoshabet  Sccretario*&  unum  janitorem, 
ProcuratorGcncralis.  curam  habetjurium  populi.eltque 
CX200.  collegio  &  fingulis  trienniis  mutari  folet.  Minora 
reliquorum  officia  hic  iicco  pcde  tranfimus. 

Collegium  ducentorum  per  1 5.  cligitur  ,  conftat  ex  ci- 
vibus^quidccauffisReipub.  cognofcunt.  lUudcolIcgium 
ducentorum  ad  raortem  daranatis  vit32  gratiam  praeitare 
poteft.  Confiliumgeneralcadhucaliudeft  ,  exoronibus 
patribusfaroilias  conftans :  hi  omnesCives  funt ,  ad  ehgen- 
dum  Syndicos  vocati ,  &  alios^uftitiae  mimftros. 

Sineulis  hebdomadibus  ccrto  die  fuos  habent  conventus, 
P^ftores  Ecclefiarum&  Profeffores  urbis ,  utadacceptas 
literas  refponfafcrant ,  &  de  negotiis,qu2  Rehgionem  ipc- 
tfant,  ftatuant.  Praererea Confiftonum eft  ,  cuiXII.  Pr«- 
funtPaftores,  &  alii  XII.  auQontatc  poUcntes  &  coram 
populo  conftituti.  Hi  velut  aures  &  oculi  urbis  funt ,  quod 
omniuma£Honumcenfores  fint.  .  rLJ^- 

Qmriibct  platca  fuum  habct  arbitruro  ,  inquircntem, 
quUin  illa  habitet ,  nec  ulliii  peregrinus  ultra  triduum  reci  - 
65  DOtcft,  f,ncfa£lacjusdenunci3tione.Teroporc  belh  pcre- 
l iffiVd l  i£L  gladios  &  borobardas  deponunt.  Mjjtg 
JifcaiSomfpc»  admojluro  ^^n^^^m 
inconfulta  mentc  vox  croifia  illos  rcddat  fufpeaos.Cun.  ex- 
S Zstp^Us  implorant ,  iUud  hac  foteg^*- 
tione,  ut  fupreroa  penes  Mag.ftratum  roaneat  mihtis  irope 

raDPtTroao^ 

a  fceleratis  veritatem  extorqueanr.tortur.s  alibi  v.x  otitat.s 
uti  foW  inft  iuro  proceffu  M.Viri  ad  mortem  condemnat 
reti  Scntcnt  a  publice  per  Secretarium  pronunc.atu  , 
«    ^v^nTuo  taoetibuf.iue  ornato  confiftont  locopubli- 

Antc  fententi*  ve^o  dcimnciat.onctn  conf^o 


jl*  RESPUBLICiE 

fidel.condemnatilegitur.  Poilea  primarius  Syndicus Secre- 
tario  fententiam  ex  lacco  extra&atn  porrigit,  qui  iliam  om- 
ni  aufcultanti  pr^legit  populo.  Executiocuidara  Ltutnant 
committitur. 

Adulteria  ibi  puniuntur  capitali  fupplicio:  Viri  capite  ple- 
fti,feeminae  adnexo  ad  collum  lapide  in  profundum  prxci- 
pite$  agi  folent. 

DIVITI/E  ET  REDITUS. 

Efpublica  divitias  fuas ,  non  tamen  adeo  magnasxx  ve- 
•*V.£tigalibus,dccimis,reditibus  colligit.Ipfa  vero  urbs  opi- 
bus  fitis  raagnis  prseftat ,  quod  multa  adhuc  in  Gallia ,  Sa- 
baudia,  &  Helvetia  teneat.  Ex  multitudine  ftudioforum  in 
illamAcademiam  confluentium  multos  colligit  nummos.In- 
co\x  quaeftum  ex  manuariis  operis,ferici,  aliarumque  roate- 
riarum  confeflione  faciunt ;  Librorum  ibi  imprefloru  copia 
etiam  fuis  magno3confertnummos.  Mercatorescommodi- 
tate  navigabilium  fluminum  inGalliam  Jtaliam,Burgundiara 
mcrces  evehunt.Nobiles  nonex  quaeftu  mercatura?,fedfun- 
di  vjvunt,quidam  etiam  pro  ufuris  pecuniam  elocant. 

Domini  urbis  parum  habent  redituum,Cives  mediocrita- 
tera  opum.pauperes  egeftatem  habent,  ideo  quod  non  fem- 
per  habeant  quodagant.  Adlevandam  publicara  inopiam, 
publica  colhgiturpecunia.  SyndiciSc miniftri  templorura 
cxempu  funt  a  folutione  cenftfc. 

VIRES,  POTENTIA. 

/^Mnia  loca.extus  vergentia  templa,  omnefque  turres  ro- 
^tunda:  tormejitis  bellicis  iaftruft*  fuxit.  Adhac  armame- 
tanum  omnj  genere  armorum  cft  inftruaifllmum.  Privatas 
ctjam  cj  vjum  a?des  armis  munitas  repcriesJn  fola  urbe  4000. 
ad  decernendum  taale  cft  reperire,necinfoIenseft  ipfit  exi- 
gua  jnanu  magnam  v,m  hoftilem  fudiile.A  primis  vero  incu- 
nabuhs  pugna,  etjam  infantes  ardent,  duceVecopias ,  liCTea 
g^^a.confligerc,  accptara injuriam  ulcifci  eUam 
puenhs  apjmofius,  majori  prailudensdifcrimini,  fcpi„  |u 
1  net  5inguhs  drebu*  domioicis  armorum  traftant  exerci- 
fta.fcxtcriu  auxjha  non  nili  ^  Urgente  neceffiute  re- 

qu  i- 


HELVETIORUM.  7I1 
quiriint.  quod  graviorem  auxilia  fcrentium ,  quam  hoftium 
prxfentiam  cxperti  iint.Primi  autem  Helvetii  vocari  folenr. 
Sicubi  incendiunj  excitatum,veltarbae  exortae  funt,  plateig 
omnesin  iuisdiftriftibus.cxceptis  4.  Syndicis,armati  excu- 
bant,Reliqui  fua  peraguntorRcia.  Qiii  poft  nonam  hotam  fi- 
ne  lucc  per  plateas  obambulat,in  carcercm  mittitur. 

Hoc  vcro  pro  publico  introduxerunt,ut  femper  annona?, 
pulveris,&  falis  copiaabundent,id  quod  ipfis  Rempub.  red- 
dit  fecuram. 

Fortalitia  tam  accurata  habent ,  ut  vcl  cum  fortiflimis  in 
Europa  contendere  poflint.  Quafdam  etiam  habcnt  trire- 
mes ,  ad  arcendam  vim  externam  aptas. 

STATVS  DVCIS  LOTHARINGLE. 
MORES  LOTHARINGIORVM. 


LOtharingii  mixtos  habent  Mores,  quibus  partim  Gallos . 
partim  Germanos  rcpra^fentant.Eft  in  illisquaedam  hu- 
manitati^  Gallicae  pars,non  tamen  ingenium,rudes  equidem 
f ant  nonnihil  in  converfatione ,  illum  in  nonnullis  rebus  eb- 
forvantmorero^quemelegans  Gallicaaulaneutiquam  fere* 
Incompotationibus  Gsrmanosimitantur,  quibustotum  fae- 
piubfallunt  diem.  Regio  boni  militisferax  eft ,  populus  li- 
bertate  gaudct,  neque  ita  quam  in  aliis  provinciis  licentia\ 
corrumpitur.  Nobiles  bonae  funt  indolis,  liberc  agunt,&  vc- 
ramfcclantur  Nobilitatem.  Aula  DucisGallicosiroitatur 
Mores,  quae  tamen  hodie  vilioriseft  conditionis,  quod  Dux 
Lotharingi^nonadeopridcm  ab  Hifpanocaptus,  &  incu- 
ftoJiammiffuscft. 

D   I   V   I   T   I  A. 

INcote  magnu  pcrcipiunt  lucrum  ex  lapidibus  &  onionl- 
bos  quse  in  Lotharingia  inveniuntur..  Tum  vcrd  cx  vitris, 
fpeculis  cquis,  quorum  ingcns  venditur  numerus,  lana,roa- 
noarii  operi,argenti  fodinis.  Dux  Loiharingiae  ex  fua  per- 
cipit  Regione  z  00000.  coronatorum  ^tateraliosreditusfa- 
linashabet,  quaeipfi  proventumfaciuntinfignero :  Populo 
tributa,ut  alibi,  imponi  folent.  Propterfob  fcrtiliuttm  tcr 

Y  y  5  majo- 


7*4  STATUSDUCIS 

res  folito  percipit  reditus  ,  illicx  abundantia  fodinarum,  li^ 
gnorum,  pratorum  colligunttir. 

V   I    R   E   S.  # 

PRsBcipuum  Lotharingiae  fortalitium  urbs  Nancii eft,  ubi 
inftruaifTimum  armamentarium.Aftenam.Clecinonr^Arx 
de  Jametsproinexpugnabilibus  habentur.  Militarcs  copias 
habetinftrucYilTimas.quanamen  hodie  eo  devenerantinju- 
riofe  licentiae,  ut  latrociniis  potius  quam  bellis  omnibus  Eu- 
ropaeis  nauonibus  grave6  eflent. 

SERIES  DUCUM  LOTHARINGIiE. 

SUcceflio  Ducum  Lotbaringijc  faepiusinterruptalegitar. 
Primus.qui  Dux  inftitutus  eTidi&us  eft  Carolus  i  .Otbo  a 
cujus  tempore  Lotharingia  ab  Alfatia  divifaeft  t  Otto  hic 
mortuus  eft  circiteranno  loio.  habuit  pro  fucceflbre  Go- 
thofredum  filium  fuum,quiobiit  anno  1076. 

Poftea  Henricus  IV.  hunc  Ducatum  in  Conradura  filium 
fuum  contulit,  qui  dein  ad  Domum  Gotbofredi  rediic. 
Bauduinus  dein  fucceflit,  poftea  tres  illius  fratres. 
Henricus  V.  Imperator  hunc  Ducatum  adComitemdc 
Louvain.  tranftulit.qui  profucceffore  habuic 
Thcodoricum  filium. 

Thibautum  filiumTheodorici,cuifucceflit 
Fridericus,fub  quo  feparatum  eft  Belgium  a  Lotharingia. 
Matthias,  poft  illum  Dux  fuit ,  qui  fiiium  Simonem  reli- 
quit,  &  alium  Fredericum,  qui  obiit  anno  1 2 19. 
Hic  fucceflores  habuit 
Mathiam,  filium  s  poft  crat 

Fridcricus ,  filius  Mathiae ,  Tbibaut,  Fridericus,  Raulfus, 
Joannes,  Charolus,  Joannes,  Nicolaus. 

Poftea  Lotharingia  in  manus  Fridcrici  filii  Anthonii  Co- 
mitis  de  Vaudcmont  pervenit.  Hicrcmifit  Ducatum  ad  Do- 
mum  de  Buillon,  ex  qua  omnesifli  proveniunt,  qui  hodie  ad 
Domum  Lotharingicam  refcruntur ,  ut  funt  llenatus  Dux 
Lotharingiae. 

AnthoniusDux  Lotharing.  obiit  anno  1546. 

Carolus,Dux  Calabria»,  Lotharingice,&c  qui  filiam  Hen- 

rici 


LOTHARINGI^J  7it 

rici  II.  Galliae  Regis  uxoremduxit*exquafufcepitHeori- 
cum  Ducem  Calabrix  Lotharingiae,  &c.  &L  Carolum  Cardi  - 
nal.  Lotharing. 

Hjecaliaquelegunturapudau&or.  les  Eftatsintraft.  du 
Duc  de  Loraine. 

PR^TENSIO  DUCIS 
LOTH  AKINGIiE. 

T\Ux  LotharinguT,  Ducatum  fuum  ut Imperii  Feudom 
•L^prxtendit^quem  Rex  Gallia»  una  cum  Ducatu  Barrenfi, 
quem  aCorona  Franciae  poflideti  Lotharingbademit ,  ideo 
quod,tervente  bcllo  Gerraanico ,  Imperatori  contra  Galios 
i  jrvitia  praftiterit, 

ExcipitLotharingius  fenullara  commififfe  feloniam,  ideo 
qnod  a  Caclaris  partibu*  ftetTit ,  Iroperator  enim  antiquior 
f uit  Dominus,  intuitu  Lotbaringiae,  quin  non  folum  ut  anti- 
quior,  verum  ut  &  lmperator  omnibusenim  praefercndus. 

2.  Pr^tendit  etiam  Dux  Lotharingiac  in  Regnura  Hiero- 
folymitanum,  cujus  praeteniionis  f  undamenta  leguntur  a- 
p  ud  Au&or.  des  Eftats  &  Empircs  du  Monde  in  deicriptionc 
iiatus  Ducis  Loiharingiac. 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


7>7 


LIBER  SEPTIMUS, 

RE  P  Ris£S  E  NTAN  S 

GERMANI^E 

TAM  SUPERIORIS 
QUAM  INFERIORIS 

MORES,  RELIGIONEM,  STA- 
1  UM  PO  LITICUM,  R.E- 
DITUS,  VIRES,  DMTIAS, 

SERIEM  IMPERATORUM,  RA- 

TIONEM  STATUS,  PRjE- 

TENSIONES,  JUDICIUM 

CIVILE:  SECUNDUMIN 
ANTECESSUM  SERVA- 

T  AM  METHODUM. 


1 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courlesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


71« 


MORES    ANTI  QJJ  I 


MORES    AN  T  IQ.UI 

Cj  E  \M  A  2^0  %V  M. 

ffffig^  e  r  m  a  n  1  a  primis  annis  ftrenui  &  animofi  fuerunr, 
W (rZm%  procera  fuba£tefcque  ftaturae,&  optitnae  valetudi - 
rl  ni«.  Bellatores  ftrenui  omnibusaudiuntGentibus. 

^^^^Joiim  ,antequam  aciemingrederentur,  hymnum 
in  honorem  Herculiscantabant,  quem  fa?piusin  fuisterris 
f  uifle  ja&abant.  Antiquistemporibusnullam  auri  argentiq; 
habuerunt  notitiam ,  qnam  tum  demum  accepcrunt ,  cum 
mercaturam  exercere  didicerint.  Neque  apud  ipfosgladii  in 
ufu  crant ,  quin  loco  illorum  longis  utebantur  fuftibus  ,  & 
lanceis ,  in  mucrone  ferro  munitis.  Scuta  diverfis  coloribus 
tingebant,  ut  fe  invicem  cognofcerent,pauci  erant  qui  tho- 
race  uteren.tur,&  galea,nec  pulchritudinetwaut  celeritarem 
equorum  magni  faciebant.  Qui  fcutum  fuum  atmttebat,  ita 
odio  habebatur,&  contemnebatur,ut  necad  facraadmitte- 
retdr,  nec  ad  confilia,  &  alios  publicosconvenfus-.hoc  efFe- 
cit,  ut  qui  ignoroiniam  vitae  fugerent ,  vel  hoc  flagitium  vi- 
tarent,  vel  lucem  perofi\fune  vitam  &  animam  proijecerent. 
Duxex  nobilibus  &  fortibus  quibufque  eligebatur,  cui 
quaelibet  fecundum  beneplacitum  facere  permilfum  non  e- 
rat.  DucesBelli  illoslegebant  ,qui  aliis  virtute  &  forticudi- 
ne  militari  prseeflent ,  magisagere.  quamimperareprom- 
ptiores.  Tabulaspleruraque  in  bellum  fecum  portabant,re- 
prsefentantes  Deorum  fuorum  iroagines.  Preciofas  res  fuas 
fecum  in  caflra  ferebant.ut  &  proximos  &  chariflimos  quof- 
que,vel  pro  iilorum  faluce  &  confervatione  alacriter  pugna- 
ruri,  aut  in  coflfpc&u  illorum  nonfinefolaminemorituri. 
Acceptis  vulneribus ,  ad  parentes  &  uxores  fe  conferebant, 
qui  ipfis  vulnera  obhgarent,  cibum  &  alia,ad  recuperandam 
valetudinemneceflaria,praeberent,ad  alacriufque  capeffen- 
dum  animum  &  ferrtJm ,  diftis  incitarentrfaepiuslegitur 
Germanos acie  deviftos  jamque  profugos  a  fceminisincita- 
tos,  efle,  ut  arma  refumerent,  quod  faQum  fsepe  illisdefpe- 
ratam  recuperavit  vicloriara.  Quaproptermulieribusvim 

aliquain 


GERMANORTJM.  jff 

aliquam  futuraprsefagicndicribuebant  ,  &  adgravifllma 
coniiliaadraiccebanc.  Cercoshabebantdies,  inquibusMer- 
curio  homines  immoiabant  ,  beftias  vcro  tantum  Marti  fa- 
crilicabant ,  uc  &  Herculi.  Sortes  &  auguriain  magnoha- 
bebanc  honore.  Res  gravioris  momenti  tota  concludebac 
civicas.  Nullam  fecerunc  expeditionem  nifi  fub  novilunio, 
veiplenilunio  ,  (  quod  Romai,i  fortunata»  lunsecirculurrt 
vocabanc  )  dies  per  noc~tes  numerabant.  Ad  convencus  pu- 
blicos  armati  veniebant ,  cumve  lignum  vellent  dare ,  quod 
bene  in  confiliis  convenircnt  ,haltas  in  altum  erettas tremula\ 
manu  vibrabant  ,  quod  omnium  honorificum  fignum  erac 
publicaeapprobationis;  cum  vero  res  difplicerec ,  murmurc 
ingrato  illud  fignificabant. 

Qui  cx  bello  aufugitfcnt  ,  vel  amicos  fuos  prodidiflenr, 
cx  prima  fufpeodebantur  arbote ,  quae  rcpcriri  potuit ,  infir- 
mos  iuto  vel  mari  mergebant.  Nulii  Magiftratui  permif- 
furaerat  aliquam  rem  publicam  vel  privatam  exequi  ,  nifi 
accinttus  efletarmis.  Ingencem  famulorum  amabant  tra- 
ftum  ,  &  qui  nobilem  pone  fequentcm  aleret  juventutero, 
magnis  aftkiebatur  honoribus  ,  &  aliis  pra?ponebatur. 
Cura  extracaftra  viverent ,  potentiores  &  illuttresnullam 
aliam  habcbant  curarn ,  quam  bene  dormicndi ,  coroedendi, 
bibcndiquc:fceminis  curamdomefticam  commiferant  ,quse 
ctiam  fenibus  competebar.  Ditiores  a  pauperibus  babita 
feparabantur,  nonad  luxum ,  fcd  decentiam  faclo.  Habi- 
tos  virorurn  &  mulierom  idem  erat. 

Germaniintcrtot  Nationes  ,  tara  orientales ,  quamfe- 
btcntrionalcs  ,a  principio  una  contenti  fuere  foemina,quam- 
visalXplurcsduxerinc  ,  Miraculo  quafi  efledebet  illarurn 
continentia  &  incredibilis  pudiciwa ,  quod  fcre  nunquam  in 
publicisludis&  Feftis  confpeQ*  fint. 

Cum  fcemina  adulterii  crimine  urgCretur  ,  illi  capillos 
prsecidebant ,  pofteanudain  confpe&um  parentum  ama- 
rito  inapertam  protrudebatur  aream  ,  illa  omni  jurcdo- 
musprivata  ,  tumflagrispcrcotamurbem  agebacur  ,  ncc 
ullafpesiHifupererac  in  mariti  ofFenfi  gratiam  redire. 
Nec  erat  licitum  alterius  Vitio  illudcrc ,  vel'fua  damna 
ipfi  afflifto  objeftare  ,  quod  haec  confuctudo  magis  cor- 
rampcndis  bonis  moribus  ,  quam  xnalis  corugcndis  cer- 

tior  cffes.  , 

Juvcnos 


w 


U*  MORESANTICLUI 

Juvenesferocum  fceminaefle  didicerunt.  ideoillorum 
juventa  integra  manfir,  nec  prius  elocabant  filias,  quam 
annisplenis  nubiies. 

Homicidasgraviflime  puniebant,  maximam  ducebant 
toluptatem  hofpites  advenas  hofpitio  liberaii  excipere  , 
donamutuo  ab  invicem  accipiebant ,  neque  propterea  fe 
debitores  efle  colebant. 

Totas  quandoque  dies  &  noftes  hilaritati  vacabant , 
cum  ebrietatem  in  nullo  ponerent  Vitio,  undefacilead 
rixas  devolvebantur. 

De  rebus  graviflimi  momenti  intrapocula  confultabant, 
nunquam  calliditatelaborabantifedomnia.quaefub  pe&ore 
fovebant,  libereproferebanc. 

Cibum  iimplicem  amabant ,  aggrefte  poraum  ,  aliofque 
fruftus,  imprimbdele&3bantur  lafticiniis,  &la£tecon- 
creto  :  quod  fufius  Clarif.  Vir  Conringius  in  pecufiari  dc 
Morib.  German.  tra&atu  eleganter  explicavit. 

Annum  in  tresdividebantpartes,Hyemem,Ver,&  yEfta- 
tem.  Autumnus  ipfis  erat  ignotus ,  quod  nec  vinum  nec  alia 
illius  fentirent  bona,quamvis  illi,qui  ad  Rhenum  incolebant» 
vini  expertes  non  fuerint. 

Cum  defun&um  lugerent>magistacite  dolerequam  publi- 
cc  flere,praeferebant  C<eterum  Saxones,infignesmarh>  erant 
ftudiofi,quod  iliorum  colonise,  hinc  indedifperfae,teftantur» 
mores  habebant  captivorum  tetras  occupare ,  quos  crudeli 
ceremonia  trucidabant ,  exiftimantes  quod  praeda  in  bello 
capta  ,  a  Dtis  exoraturi  fint ,  defiderata 

Solliciti  admodum  erant  de  converfatione  Nobilium 
familiarum ,  idco  connubra  exterorum  ,  &  inferiori*  con- 
ditionishominiumdefpoebant.  Quod  illorum  attinet  Reli- 
gionem.  Saxones  fuperftitioni  addi£tflimi  erant,  adora- 
bant  euira  arbores  ,  herbas  virides  ,  fontes,  tum  ramos 
arborum.  Habebant  ingentem  arboristruncum  ,  terraein- 
fixum  ,  cui  honorera  rerum  confervatarum  deferebant. 
Hunctruncum  Carolus  M.  extirpavit,  poftquam  fubju- 
galTec  Saxones ,  illamquein  Brabantiam  mifit.  Adorabant 
etiam  MeiKrurium  ,  cuificutalii  Germani  id  quod  in  bello 
cepiflent  facrum  faciebant ,  certis  nirairum  diebus,  cum  ad 
bellum  accingerentur.  lnfra  bonorum  Deorum  fuoruni 
efleputabacu  ilios  templis  vellocis  claudere,  vqlftatuam 

illos 


G    E   R    M    A    N    O    R    U    M.  J7,fc 

lllosreferentcm  exprimcre  ,  &  erigere.  Arboresalras,& 
cacurainamontium  amabant,  dilputantes  de  maximis  na- 
turac  fecretis ,  fed  hoc  cum  ingenti  reverentia. 

Divinationes  fuas  hunc  in  modum  inftituebant. 

lili ,  qui  futura  fctre  volebant,  capiebant  virgas  Fru&i- 
ferarum  arborura ,  illafquein  plurcs  difcerpebant  panes ,  & 
in  illisdiverfas  notas  &  colores  notabant  ,  ipfafque  fuper 
veftimentaalbacxtendebant  ,lineulloordineagendi.  Qiiod 
fi  propter  rcropublicam  confultatio  inftitueretur ,  Pontifex 
rei  gerendae  praserat »  fi  vero  caufam  privatam  concerne- 
ret ,  Pater  farailias  hoc  peragebat.  Fftulisigitur  ad  Deum 
precibus  cum  elevatis  in  ccelum  oculis  ,  ter  virgas  illas 
expanfts  in  altum  tollebat  ,&  fecundum  illud  ,  quornodo  fe 
nota  &  colores  darent ,  bonavelmala  ominabatur. 

Alebant  adhaec  publicis  fumptibus  equosalbos,  infylvls 
cnrantes,  neulliadjungerenturlabori,  quin  illostrahendis 
fervabantrhedis,  quibusquaO  facrati  erant  ;  ubiRextan- 
tum  &  Sacerdos  vehebantur,  vcl  prxcipuus  Civitatis  aut  | 
Provinciar.  Ita  auterri  accurate  binnitum  horum  obferva- 
bant  equorum  ,,ut  nullam  haberent  divinationem  aliam  ,  cui 
plus  fiderent ,  atque  ifta  fuit.  Erant  enim  hac  in  opinionc 
quod  cqui  Deorum  miniftri  eflent,  quibus  fecreta  quxque 
iilorum  coramunicarentur.  Adhuc  aliam  de  cognofcendo 
belli  eventu  inquirendi  habebant  rationem.  cogebant  capti- 
vos  tn  bello  captos ,  qui  ad  illara  pertinebant  nationem  cui 
bellum  iilaturi  eflent ,  contra  illos  depugnare  quos  ad  hoc 
deftinaverant ,  &  qusecunqueparsalteram  fuperaflet ,  bo- 
norumfpera,  vel  malorum  fuccefluum  metura  explorato- 
ribusrelinquebantSuevi .  tefte  J.  Caefare,  ingenserat  popu- 
lus,  armisexanimoaddiclus  magis,  quam  ullaalteraGer- 
roania»  gcns.  Centum  habebant  oppida  ,ex  quibus  quotannis 
1000.  prodibantmiIites,quiex  illorura terris deroigrabant 
ad  invadendum  proximiores  Vicinos :  111  i  vero ,  qui  domi 
manebant,acriter,pro  fuftentandis  illis  qui  militise  vacabant  > 
laborabant :  cum  priores  ad  finem  anni  domum  repetiiflent» 
alteri  fe  in  caftra  conferebant.  Frigore  corpora  &  omnibus 
cceli  injufiisincredibili  mododurabant ,  utin  intenfiflimo 
frigoreleviteramiclieflent ,  nectotum  corpus  veftiti.  Sae- 
pius  etiam  in  profluenti  natabant  in  acie  cx  equis  defcen- 
debant,  &  peditespugnabant.  Vinumfuis  Regionibusin- 

Zz  fern 


7i*  MORES  GERMANORUM 

ferri  non  patiebantur,quod  illo  mollitiem  animis  induci  crc- 

debant ,  nec  aliud  quam  effceminatos  reddi  Viros. 

MORES  GERMANORVM 
RECENTIORES. 

/^Ermani  hodie  in  diverfos  ftatus  divifi  funt.  Primuseft 
^  Status  Clericorum  ,  fub  (juo  omnes  continentur ordines 
reg  ulares  &  irregulares.  Ad  hunc  ingentes  redundant  pro- 
ventus,  cui  magnushabeturhonor ,  imprimis  fi  honeftam 
agat  vitam.  Nam  hic  populus  miniftrob.  Ecclefise  >  bonarupi 
artium  rudes,  fufque  &  aequebabet.Habitu  oblongiorc  ,  & 
ad  talos  promifTo,  qui  taies  decet,utuntur ,  nigro  tamen  non 
coloribus  diverfo. 

Status  alter  eft  Nobilium ,  ubi  funt  Principes ,  Comites  t 
Barones,Equites,&  fimpliciterNobiles.  Principescum  pro- 
pter  illuftres&  antiquos  nafcendiortus,tum  vero  poterftiam 
&  Vires  clariflimifunt.  Idco  mirari  fatis  nequit.quod  omnes 
Imperii  Principes,  &  reliqui  ftatustam  obfeqentesfuo  fint 
Imperatori ,  quafi  illius  fubjedi ,  cum  interim  minores  No- 
biles  fe  hujufmodi  fubje&ioni  exemptos  dicant  Omnes  No- 
biles abhorrent  a  commerciis,  &  infra decorum  putant,uxo. 
rem  plebejseconditionisducere.  Ideocivium  converfatio- 
nem  fpernunt ,  &  fibi  in  campis  arces ,  &  palatia  aedifkant, 
pars  aulam  fequitur,  &  ex  privatis  vivit  proventibus,in  fun! 
do.proprio  natis.  Venationibus  valde  funt  addidi ,  quarum 
iingularibus  gaudent  privilegiis,a  Principibus  fibi  conceflis, 
&  fiquishaclibi  non  concefla  licentia  ufus  fuerit ,  lepores, 
damas,  cervos,  &  alias  grandiores  ceperit  feras ,  graviflira» 
iubjacet  poenae ,  &  fepius,  vita?init  periculum.  Feras  alias  , 
quanncolisdamnaferunt  ,  feftari  ,  cuilibet  permiflumeft. 
ppterumNobilesfumptuofe  vivunt,  & in habitu corporis 
luxurianr,  quem  diverfi  colores  commendant. 

Cuminpublicum  prodeunt*,  fervosbene  multosconfe- 
quentes  habent.  Itinera  plerumqueequkes  faciunt ,  inju- 
nis  lacelht.,  non  pi,blic4  juris  via  ,  fed  privata  vindifta  , 
fcc  armis  deccrnunr.  Commune  Nobilitatis vitium  foperbia 
eit ,  qua  nonnull.  ita  turgent ,  ut  omnes  reliquos  contem- 
nant  ,  mhil  ahud  quam  fumofas  Vetcrum  imaginesiaaan- 
tes  i  inquinatis  onufti  moribus ,  Virtutis  &  artium  bonarum 

rudes^ 


R   E    C   E   N   T   I  O   R   E   S.  7*j 
rudes  ;  quibus  illud  Ovidi  mum  bene  occines  : 

Ottid  juvat  admotnm  pcr  avoram  Nomina  cdo  , 
Inter  cognatos  poffe  rcferre  lovem 
Tertius  ftatus Cives  exhibct  urbium ,  quorum  nonnulli  im- 
mediate  iubjecYi  funt  lmperio,nullum  fuperiorem  dominum 
agnqlcendo.  AltealVmcipes,  quidam  Ecclefiafticos,  Domi- 
nos  a^gnofcunt. 

Civesin  urbibus  concorditer  vivunt ,  mercaturam  invir 
cem  publicam  &  privatara  exercent ,  conviviis  mutuis  fa?pe 
deledantur,admodum  humani  &  inFeftis liberaliter  vivunt, 
aliisdiebus  parcjus  &  atiftric^ius.  Veftitumagisadraodefti- 
am  quam  luxuni  compofito  utuntur ,  plerumque  tamen  fim- 
plici,p3nnis  Viri,  mulieres  linteareisveftimentis  confpiciun- 
tur ,  Gallico  verb  more  veftiri  amant.  Funera  parentum  & 
proximorum  acriterlugent,&perlongum  tempus  promiflas 
nigras  Vcftesfolummduunt.Religioni  caeteroquin  addi&if- 
iimi  funt,ut  ad  operas  nemo fe  conferat ,  nifi  prius  preces  ad 
Dcu  habuot it.  Hoc  in  magno  apud  exteros  honore  Germa- 
ni  gaudent ,  quod  crga  peregfinos  valde  liot  hofpitales,ftu- 
diofospauperes,  ex  fuifque  Regionibus  calamitate  belli  cx- 
torres,liberaliter  publicis fumptibus  fuftentent,  nec  infolens 
eft,  ut  ad  foresmercatorum  facram  faciant  muficam. 

itdcs  potentiorum  &  divitum  cx  lapidibus  cxtruclae 
font,  pauperesinplerifque  Germaniae  locis  infimas aedium 
partes  cellafque  inhabitant ,  adftricleque  vivunt,aedes  ditio- 
rum  lateribus,aut  tegulis,tec"tas  vides.Jam  deillorum  dicen- 
dum  Viclu  ,  ubi  notandum  quod  Franci  &  Saxones  poculis 
fint  addi&iflimi.adeo  ut  ad  potum  etiam  nimium  peregrinos 
cogere  nihil  erubefcant ;  ut  faepiustotas  dies  &  no&es  ebriag 
ducant  :#fi  quisad  prppinatum  refponderc  nequeat  modum, 
inimici  venit  nomine  ,  contra  vero  ,  qui  Regnum  vini  for- 
titus  eft ,  pro  Viftore  habetur ,  coronaque  rofea  cingitur. 
Sed  tiolumus  in  bis  illorum  poculis  diffuhs  fuliores  efle ,  res 
cnim  fatis  omnibus  conftat.  «... 

Saxonum  cibus  durus  &  craflus  eft  •,  ncc  Tatis  bene 
praeparatus,  quapropter  difficilem  comedentibus  praebet 
concocYionem.  lnfantibus  etiam  fuis  folidum  ftatim  cx- 
hibentcibum,necillos  diu  laQemorantur,  illum  autera  ci- 
buradurioremillisbene^nanducatum  porrigunt  nutrices. 

Z  z  i  unde 


7t4  |MORES  GERMANORUM 

undeSaxonesmagisrobufti  quar?alii  funt  ,  &  varias  vitx 
miferiasfadle  patiuntur.  f)iale£lum  fermonis  finguhrem 
habent :  eodem  aucem  cum  reliquis  Germanis  veltici  funt 
more, 

Weftphali  ingeniofi  ,  &  boni  ceconorai ,  callidi  autem. 
Franci  corpora  laboribusdurant ,  marespariter ac  fceminae 
vineis  colendis  fe  occupant ,  inlolentes  tQe  dicuntur,  .alia- 
rum  nationum  contemptores ,  fuaevero  magniseltimato- 
res ,  qui  arrogantiam  illorum  i  atienterferunt,  bene  acci- 
piuntur ,  caeterum  fortes ,  &  Religioni  addifti  funt. 

Primo  novi  anni  die  parentes  &  amici  fe  vifum  eunt ,  & 
prehenfi^dextris  fibi  felicia  qu  1  que  precantur ,  tum  genio 
isetiindulgent ,  &convivia  expediunt.  Hunca  Veteribus 
receptum  quoque  morem  fervant ,  uc  munufcula  fibi  init- 
tant.  Diebus  Feftis  variis  fe  deleclant  ceremoniis ,  quas  hic 
recenfere  nil  attinet. 

m  TemporeQuadragefima?  (  ut  vocant)  Franci  fatyros  lar- 
vis  induti  imitantur ,  &  ineptias publicas  exercent,  Baccha- 
nalia  celebrantes. 

DieS.  Urbini  Viniroresin.vineis  tabulamin  locumali- 
quem  publicum  ponunt,  illamque  odoriferis  operiunn 
herbis,  &imaginem  S.  Urbini  fupponunt :  quod  fi  dies 
ferenus  eft  ,  hiiariter  decertant  poculis,  fin  vero  nubi- 
lus,  velpluvia  ingratus,  luto  confpurcant  imagincm,  & 
triftes  difcedunt ,  quod  exiftiment ,  vineasnullabona  vina 
daturas. 

In  FeftoS.  Joannis  Baptifta?,  adignem  raares  &  fcemina? 
choreasducunt,  ex  coronis  herbariiscapitaimpediunt:  an- 
tcquamdifcedantabigne,  herbas,  quibuscingebantur,  in 
ignem  conijciunt,vovcnt£S,ut  omnia  mala,  qua?  illis  evenire 
pofle.it,  una  comburantur.  ' 

FrancicummagnogaudioFeftum  S.  Martini  celebrant, 
£t8f  ~  NicolaJ  1  nonnulli ,  inconviviis, poculis;  alteri,in 
Ecclefijs,precibus. 

In  Fefto  S.  Nicolai,  pueri ,  frequentantes fcholas ,  habitu 
ornantur  fplendido ,  cum  quo  in  templis  comparent:  Finitis 
iacris ,  Prajceptore*  illorum,  cum  pueris,per  urbem  hvmnos 
cantant,  &  lucrum  faciunt.  **3F3 

Sucvorum  Praxipui .  &divites,  operam  mercaturaj  na- 
vantjlocietatemlucri  &damniiniunt>  &  certam  jncora- 

naune 


• 


R    E    C    E    N   T    I  O   R    E   S.  7*1 

mune  deponunc  pecuniae  fummam  ,  pro  hac  varias  coe- 
munt  merces ,  etiam  quandoque  res  ludicras ,  ut  ex  illarum 
venditione  denuo  aliquod  confequantur  lucrum.  In  cujus 
Reiufum  a  Princjpibus  (ingularia  impetrarunt  privilegia, 
ut  in  illo  diftri&u  a  neminc  quam  ab  illis  eroere  cuipiam 
lkeat.  Reliqui  ,  qui  furoptus  ad  excrcendam  non  habent 
mercaturam ,  lanificio  operam  danr.  lta  ut  tempore  hy- 
bernopannosconficiant ,  &  juxtaVfri  acmulieres  colura 
tracient. 

Suevi',  libidini  valde  addiflifunt,  nec  fatis  adulteria vi- 
tant.  Fceroinse  tara  bono  &  gracili  pollent  habitu ,  ut  multi 
inde  ilbi  uxores  duccre  optent  ;  immo  hoc  jaftant  pro- 
verbium  ,  quod  fola  Suevia  toti  Germanix  uxores  va- 
leatiuppeditare  ,  qnod  haec  roala  herba  ibi  tam  feliciter 
crefcat.  . 

Bavari  rudes  ,  &  hebetes  funt  ,  ita  ut ,  (i  £um  rehqms 
conferantur  Germanis ,  pro  barbaris  cenferj  debeant.  Vi- 
riis  his  prsccipue  laborant ,  quod  inhumani  fint  ,  &  coo^- 
Cra7.  praeceptum  peccent  ,  qui  Religioni  addifii  luntpe 
regrinationes  longiores  fufcipiunt.  Hoc  aliasdifterio  viiia 
Germaoorum  notantur :  Franconi  latrones  ,  Bohemi  har- 
retici  Bavarifurcs„Weftphaliperjuri,  Marcbici  ad  Rhe- 
Dum  hcfluones  funt.  Bohemi  quondam  nulli  erant  oo- 
ftri£ri  lcgi  ,  quae  illis  ad  Virtutem  viam  monttraret  ,  ted 
ioftin&usnaturalisipfisnormaLegis  fuit,  fecundum  quem 
honeftc  vixerunt.  Illifunt  ftatura  roagni ,  promiflb  ven- 
tre,capilloshabent  lutcos,  ambitioni  obnoxii  ,  arrogan- 
tes,  ja&abundi,aliorumconteroptores,  necmultum  a  rc- 
liquis  diffcrunt  Gcrmanis.  Ad  ultimum  Gerroani  omnesfi- 
deiesfunt,  magis  nati  fimplices ,  quamcailidi,  caftitatem 
magis  hrudant  qaaro  obfervant  ,  neque  pudori  ducunt 
ebrietatem  ^diccntesquoddeceptores ,  viniabftinentiam  in- 
troduxerint,ne  malac  illorum  cogltationes  ,  vino  nimiura  f 
ooto.proderentur.  De  Moribus  Veteribus  German.  Vid. 
Tacic.  hic  Melara  1.  V  Strab.l.  7-  Lamprid.  Alex.Ddr 
Ammian.  Marcell.  lib.  7.  Herodian.  8.  Plutarch.  C*far. 
inBelU  Gall.  Athen.  UPlin.  L  18.  trontm.1.  2.  Agath. 
1  i  Gregor.  Turon.  Hift  1.  2-  De  moribu,  hujus  tempor. 
Vid.  Chytr.  inltiner.  Paul.  Merui.  in  Cofmogr.  1.  r.SC*- 
Uger  Poctic-L  3.     ^  ST  A- 


7t«  REGIMEN  TOLITICUM 

STATUS  RELIGIONIS. 

TLJOdicGermaniainmultasdivifaeft  Religiones  :  praecl- 
*pua  vero,  maxima?cjue  auftoricatis  eft  Romano  Cacho- 
lica,poftea  Lutherana  five  Auguftana.tum  vero  Calviniana. 
Reliquse  Religiones  funt  Huflitarum ,  Anabaptiftarum,Ju- 
daeorum.  Soli  Catholici  funt  in  Bavaria,  Stiria,  Carinthia, 
Carniola,Comitatu  de  Goritz,Ticol,  Auftria  vero  utriufque 
Religionisincolas  tam  Catholicae  Romanse,  quam  Auguita- 
na?,habet.  Sa?pius  tamen,ab  Imperatore,  &  nunc  prseiertim 
cum  virga  ferrca  vifitancur.  Quantum  ad  Epifcopatus,  Epi- 
fcopos,  illifque  Sufrraganeos,collegia  &  alia.horum  catalo- 
guin  Vid.  ap  Pierre d'Avity  in  delcript.Germ.p.  613. 

REGIMEN  POLITICVM 
GERMANORVM. 

rfOrmahujusReipub.  eft  Monarchica  ,  fedtcmperata  & 
mixta,  eltque  ele&itia,  quia  non  nafcitur  Imperator ,  fed 
creatur&  eligitur.Eftque  haxekaio  non  voti  adftricYi,fed 
liben,  faspiufque  conftitutura,  ne  eadem  familia  eligerentur 
lmperatores.  Mortuo  Imperatore.  Vicarii  imperii  funt  Ele- 
ctoresi  quando  nempe  nuilus  adeft  Rex  Romanorum.  Pa- 
iatin.  ad  Rhenum  &  tm  Oberuuh  Saxo  vei  inferiorib.  parti- 
bus.  3.  EleaiofitafolisEleaoribus,  juxta  tenorera  A.  B. 
ubi  quasdam  antecedentia,  intermedia  M  confequentia  fpe- 
ttantur.  Antecedentia  funt,ut  Moguntinus intra  unum  men- 
Jem  id  notificet  &  con vocet  z-  U  t  eo  fe  conferant  Eleaorcs 
ip  1  veleorum  Legati,cum potencia plenainftruai.3.  Utiili 
Jalvoconduauperterras  Principum  gaudeant.  4.  Utqui- 
#  libec  urbem  Francofurtum  certo  comitatu  inftruaus  nec  ul- 
tro  ingrediatur.  Omnibus  vero  Francofurtenfes  tutclam  ac 
lecuncatem  promittere  tenentur ,  nec  uilum  alium  prxter- 
quamEleaores,  Francofurtenfes  admittunt.  Intermedia 
^laiunt,  utEleaioFrancofurtifiat,  idquein  TemploD. 

Snr^m0«,  deputati ,  ad pra>ftandum facral 

nientum.  Hocpcraao,  in  lacellum  fccedunt ,  &Regem 

Roma- 


GERMANI£.  7^ 

Romanorum  eligunt.  Votorum  ordo  hic  eft,  ut  Moguntinus 
Collegti  velut  Decanus  primum  rtquirat  vota.  Primum  au- 
tcmvotura.  Ele&orhabet  Trevirenfis,  i.Colomen  v  Rex 
Bohem.  4.  Comes  Palat.  Rheni5  Saxo.  6  Eledor  Brande- 
burg.  Acceflitinftrumento  pacisOfnabrug  Principum  ordi- 
ni  Regina  Sueciae.  Major  autem  fotorum  pars  eligit.  Con- 
fequentia  funt  ;  quod  Rex  R.  eleftus  a  Monguntino ,  ad 
altare,  advocata  Nobilitate  &  populo,  publica  renun- 
cietur  Oratione.  Ipfa  Eleclio  ftatim  fcribitur  &  confirma- 
tur  figillis  fingulorum  Eledorum.  Ele&o  Regicommen- 
datur  Imperium  ,  adjun&is  taroen  certis  conditionibus. 
HincftatiraomniaPrivilegia,  jura  .  beneficia  1  iibertatem 
confirraat,  omnibus  Eleftoribus&  ftatibuslmperii.  Lccus 
<;oronationis  olim  fait  Aquifgrani,poltea,Francofurti,dein- 
de  variatum  legimus.  Imponitur  Diadema  per  Archiepifco- 
pum  Colonien.  Infigniafunt ;  corona  claufa  feu  Imperialis  , 
qux  ita  didturaddifferentiamaperta:  feuregalis.  i.  Gladius 
ftrictus ,  fignumtum  juftitiae  ,  tura  Imperialispoteftatis.  3. 
Sceptrura,  cujus  loco  olira  hafta  erat.  4.  Pomumaureum 
cumcruce.  5.  Aroi£*usqui  magoocum  honore  Norimberga? 
affervatur.  Juramenti  pracftatio  duplex  :  1.  Antecoronam 
&  unaionem ,  cum  Imperator  a  Colonienfi  rogatur  an  ve- 
litCatholicam  Religionem  fervare,  Ecclefia?  dcfenformi- 
ferorumtutoracdefenfor,  j  udexque  effe ,  &rcfpondctf 
Volo,  ficroe  Deu  s  adjuvct.  i.  PeraQa  coronatione  de- 
nuo  iuramenturo  conceptis  prse ftat  verbis ,  quod  1.  VeHt 
LL  .  fervare.  2.  Juftitiam  exercerc  ,  3.  Jura  Regmcufto- 
dire,  4  debitumhonoremRom.Pontificideferre  ,  5.D0- 
oata  Ecclefiisconfcrvarc,&c.  Hucfpeftat  capnulatioCa> 
farea.  Fuit  autcro  triplex  oUro Coronatio  Imperatons,  Ger- 
manica  ,  Lombardica  &  Romana.  Sed  Lombardica  inde  du 
£raeft,  quod  Mediolani  ficri  folebat  insde  Ambroliana, 
qua  coronatione  Rexltaiizrenunciebatur ,  &  Fndcncus 
1  quinquecoronisdiciturcoronatus  1. Francorum,;-.0,er- 
man.  z  Longobard.  4.  ^man.  5-  Ital«.  Tcrtiacoro- 
natio  RomaTfieri  folebatina.de  D.  Petri,  hcct  nec  hoc 
neceffarium;  namCarol.V.  Bononi*  a  Pontifice  coronara 
accepit  aureara,  curo  aureo  fceptro ,  enfe,  &pomoau. 
reo  PPontifcx  vel  per  fe,  vel  per  Cardinales  raiflos  Le- 
gacos  coronationem  PeragK,#quam  Iropcraton 


Tx8  REGIMEN  POLITICUM 

poteftatcm  aurumabant^  Poteftas  Imperatoris  longeolim 
fuit  major,hodienihilratum  habetur,  niliinidStatusIm- 
periiconfentiant,exceptisRefervatis,  quae  in  ej  us  fita  funt 
poteftate,  utcreare  Duces  aliarumque  dignitatum  Viros  , 
conferre  feuda  ,inveftitu,ras,  Principum  bahn  Lehn  habere 
cognkionem  in  cauflis  Dcr  Futfien  thumer ,  Academiarum 
fundationem  ,  condereCivitates.  Huc  fpeclat  jus  ftapulce , 
&  privilegia  nundinarum.  Adha?c  pertinent  curfores  publi- 
cos  &  poltas  inftituere  ,  Logationes  indicere  ,  famam  re- 
fticuere,  jiatales  honeftos  reddere  ,  concedere  veniam 
iE.ais. 

Poft  Imperatorem  y  primum  habetlocum  Rex  Roman. 
Hicconftituitur  vela  vivo  Imperatore,  vel  abaliiseligi- 
tur  nim.  Ele&oribus,  quando  fcilicet  vel  i.  nullus  elt, 
2.  velremotus,  vel  3.  fponteabiit,  vel4.  (aPontificeex- 
communicatus  eft ,  velj.  obiit.  Eiigitur  fecundum  A.  B. 
quotiefcunque  neceflkas  Imperii  poftulat.  Poteftasejus 
eft,  1.  quodaudiat  perpetuus  Imperatoris  Vicarius  ,  2. 
fucceflor  Filii  lmperator.  demortui  3.  Notainatur  capuc 
Imperii  4.  Abfentevel  impedito  Imperatore  Regit  ,  Im- 
periique  jura  exercet. 

HabetjuraMajeftat.  Nobiles  faciendi ,  Academias  crU 
£endi,  Bannolmperiali  fenendi  folvendique.  At  in  inligni- 
b  is  aquilam  tantum  gerit  firoplicem.  Imperator  dicitur 
J^mperAuguftus,  hictantum  Auguftus.  Impcratorem  re- 
vcreQciscaufla  nominat  Setnen  Herm  ,&c. 

V   I    C    A    R    l  I. 

\71cariilmperiifunt,  vel unrverfales , ejufmodi  eft  Rex 
J  Roman.  vel  particulares,  alii  in  Icalia,  aiii  in  Germania. 
Hicduo  A.  B.  conftituti  funt  Paiatinus  &  Elcftor  Saxo- 
Jn^ii-  :^S,n  ruPerioriDUScircuIiS<Germani.x,  Saxo 
.  J «sSaxoniar,  qui  vacante  Imperio  Vicariorum 
tunj>unturofrlcio.  Praediti  autem  lunt  poteftate.  Primoju. 

diuacxercendi.  u  BeneficiaEcclefiaftica  pr*fentandi,  1 
^pnaiariaram  Precum.  *        PatrLtus  7  Dol 

Dro^en^  ,IL  R^lligendi  reditus  & 

SS?Z  ^nJn.ve^^eFeudis,  & juramenta  fide. 

UUCib  vice  &  nomineS.  topcrii  recipiendi.  V.  Vicarii 

nullas 


G    E    R    M    A    N    I  7*9 

ullas  res  Irnperii  alienare  feu  obligare  poflunt  tempore 
icariatus. 


ELECTORES. 

HOrum  inftitutio  ordinum  confenfu  introdufta  fuit  *, 
donec  aCarol.  IV.  publice  conftitueretur  &  A.  B#  fir- 
maretur.  VocaocurlroperiiR.  decus ,  Illuftres  Principesf 
Eietbores,  Columoae  Imperii ,  perquosccepit&  in  quibus 
confiftitlmperatorix  gloriaecelfitudo.Palmites  Imperiales- 
Septemcendelabra,  Lucentia  in  unitate  Spiricus  feptifor- 
rai?.  Columnae ,  quae  facrum  aedificium  circumfpefbe  pru- 
dcntiac  pietace  fuftentant.  Membra  corporis  Imperatoris. 
Principes  abfolute ,  &  pcr  excellentiam.  Dignicaseorum 
haec  eft :  ut ,  licet  Reges  non  fint ,  Regibus  tamen  sequipa- 
rencur.  2.  In  celebratione  Imperialis  curiae  nullus  Princi- 
pum  in  quocunque  a£tu  ipfos  praecedit.    Qua  ratione 
Marchio  Brandeburgenfis  noluit  Rudolpbo  1 1.  qui  tum 
temporis  folumerat  Rex  Hungariae,  Ratisbonae  priorem. 
locum  conccdere.  Nec  ceflit  Archiepifcopus  Colouienfis 
Cardinali  Maroni ,  Legato  ApoftoHco.  Quapropter  in  co- 
ron^rione  Caroli  V.  Regis  Anglia?Legatus&  Nuncius  A- 
poftblicos  pompae  adefle  noluerunt ,  ne  poft  Ele&ores  ordi- 
narencur.  SedinConfilio  'Fridcncino  Ele&or  es  poft  Lega- 
tos  Pontificis  praccipui  fuerunc.   Officium  Ele&orum  ell ; 
ot  Imperatorem  eligant folenniter.  2.  Ut  prudentia  confi- 
lioqueCsefari  adfinc.  3.  Ut Imperatorera ,  fi  neccfli tas  uti- 
litafque  publica  idpoftulet,  deponanr^  4.  Illis  concedun- 
turorrJbcs  mctallorum  fodinac  ;  quas  inventas  retinent  & 
poflident.  Olim  jusfodinarum  Imperator  fibivindicabat , 
&deciraas  folvcreEle&ores  opus  habebant.fi  illas  haberent. 
5.  Tribuitur  iliis  recipicndi  judaeos  poteftas,  qusetaraen 
&aliis  Regaiiahabentibus  tributa  efle  videtur  <s.  Telonio- 
rum  de  prsetcrito  indi&orum  perceptio.  7.  Regalemcu- 
dendi  monecam  auream  &  argenteam  8.    A  quibufcun- 
que  Principibus  &  ,perfonis  terras ,  caftra ,  pollefliones  , 
prsedia  ,  &c.  comparare.   Nemini  tamen  Ele&orum  , 
fubditos,  proquaconquccaufla  ,  ad  quodcunqueTribunal 
extraneum  evocarelicec.  10.  Poflunt  celebrarc  conventus 

iriuiilitatem  Imperii. 

*  Zz  5  1.  In 


?*o   R  E    G    I    M    E    N  POLITICUM 

1.  In  Feudorum  ab  Imperatore  aliorumque  Regalium 
receptione ,  ad  aliquid  pro  ih dandum  non  cenentur. 

Inter  Ekclores  Ecclefiafticos  primum  locum  tenet  Mo- 
guntinus ,  Romanoque  Imperatori  dextrum  claudic  latus  in 
curiis  Imperiaiibus  &  Regalibus  ,  vocaturque  Archican- 
cellariusGermanias ,  apudquem archiva Imperii  fervantur , 
cum  matricula.  Eft  &  Decanus  ElecloralisCollegii ,  olim 
jus  ffabuit  confecrandi  Regem  Bohemiae.  Provocatio  a 
CuriaEle&oraliMoguntina  ad  cameram  Imperialem  non 
admitticur,  nifi  valor  cauflae  ad  fummam  400.  florenor. 
accedac.  Infignia  ejus  fuct ,  rota ,  cujus  origo  a  Willefio, 
Otconis  3.  Prxcepcore,  deducitur,  qui  fuit  Archipraeful 
Moguntinus. 

2.  Eft  Trevirenfis  Archlep.  di&us  Archicancellarius. 
Ipfi  competic  ex  praefcripto  A.  B.  votum  primum  in  E- 
le&ione  Imperatoris.  Sedet  ex  oppofito  verfus  Impera- 
toris  faciem.  Singularia  habet  a  Carol  I  V.  privilegia  f 
conceffa  Cuno  Archiepifcop.  Trevirenfis  annb  C.  M. 
CCCLXXVL  HaecvidinGerman.  Repub.  p.  156. 

3.  Ele&or  Colonienfis  Archiep.  Ille  1 .  nomen  Archi- 
cancellarii  ootinet  perltaliam.  2.  In  Ele&ione  Regis  Ro- 
manorum  votum  fuura  profert.  5  Ipfi  competit  Rojna- 
norum  Regi  primum  diadema  imponendi.  4.  Idem  in.  fua 
dicecefi  &  Provincia,  pariterque  extra  Provinciam  ,  Caefa- 
rislatus  claudic.  5.  Ejus  fubditi  gaudent  privilegiocontra 
Rotweilenfe,&  alia  extranca  confiftoria,  tam  realibus  quara 
perfonalib.  adtionib.  6.  Provocare  non  licet  in  cauffa  mo- 
mentaneas  poffeffionis  ,  falvo  taraen  petitorio.  Nec  in 
reliquis  appellatio  conceditur  ,  nifi  caufla  500.  Flertnos 
Rhenanos  sequet. 

4.  Eft  Rex  BohemiaeEleclor,  Pincerna  Imperii,  fed 
non  tenetur  femper  comparere.  In  celebratione  Imperia- 
lis  curia»,  primum  potura  tenetur  porrigere  Imperatori, 
non  tamen  fub  Regali  corona  ,  nifi  libera  voluntate. 
a.  Eft  interCoilegas  feculares  primus.  In  proceflionibus 
Imperatorera,feu  Regem  Romanorum  nullo  interveniente 
fequitgr ,  &  ipfam  Imperatricem  auguftalibus  ami£hro  in- 
fignibus  praxedit  3.  UtEle&oribus  caeteris  conceife  funt 
Civitates  ,&  arces,quas ut  Ele&ores  obtinebant.ita  Lufatia 
infcrior  ad  Regem  Bobemise  eodem  titulo  pertinuit.  Nemo 

•  fubdi 


G    E    R    M    A    N    I    /E.  ?!t 

fubditortim  extra  Regnum  Bohemiaein  quacunque  caufla 
ad  jus  trahi  poteft.  Excipiuntur  cauflae  &  controverlia*  Feu- 
dales.  2   lv>cus  contrachis  &  deli&i  Diftamationura 
caufl^.  Aliquandoenim  dirfimati  evocati  funt.  4.  Poflunt 
a  Camerae  aut  Rotwilani  judicii  comtniflariis  fubditi  hu- 
ju>  Regni  ad  teftimonium  dicendum  evocare.  V.  monetam 
auream  &  argenteam  cudere  licet.  VI.  Pro  fufcipiendis 
Imperialibusinluriscum  Romam  RexRomanor.  futurus, 
proficifceretur  ,  Rex  Bohemiae  non  tenetur  ,  utantea,  ei- 
demdare  ,  niii  quinquaginta  armatos  aut  totidem  argenti 
marcas  ,  quamvisfuperiori  tempore  300.  armatos  dare  aut 
tot  argenti  marcas  adftri&us  fuerit.  VII.  Conventibus  Im- 
periio.dinarii  interefle  non  cogitur  :  excipe  ,  niiilmpe- 
ratorap^dNurembergam  ,  aut  Bambergam  curiam  Impe- 
rialem  habuerit.  VIII.  RexBohem.  inveftituram  non  nifi 
in  finibus  Regni  fui  accipit.  IX.   Ad  fufcipienda  Regalia 
fua  proficifentiper  Imperatorem  de  Salvo  conduc~tu  pro- 
fpicitur.  X.  Capitaneis  per  Ca?farem  conftitutis  ,  qui  funt 
ex  fubditis  Regis  Bohemiae ,  pra?cipitur  ne  fe  contra  liber- 
tatemRegni  Bohemix  intromittant.  XI.  Circulo  nulliad- 
diclus  ,  neque  contribufionibus  ,  aliifque  oneribus  obno- 
xiuseft.  Reliqui  Ele&orales  Principatus  vacantes  ad  Im- 
peratoriam  provifionem  pertinent ,  excepto  Regno  Bohe- 
miae,  cujusRegnkolis  in  cafu  vacantia?  jus  competit  eli- 
gendi  Regem  Bohemiae,  faciendiquejuxtadiuturnam  con- 
luetudinera.  Rege  dereSum  setatis  patiente,non  proximus 
agnatus  ,  utvultA.  B.  fed  Proceres  RegniadEle&ionem 
Imperator.  admittUntur. 

5,  Eft  Eleclor  Palatinus  Rheni  ,  qui  nomine  Palati- 
natus,nonBavariae  Ducis.eft  Ele&or,  quod  etiamprobat 
decifioCarolilV.  A.  B.  de  hac  controverf.  Vid  Refpub. 
German.  p.  178.  Dignitatem  Palatini  haec  oftendunt.  1. 
in  Elcdione  Regis  Romanorum  quartum  votum  obtinet.  2. 
addextrumlmperat.  latusaflidet,  poft  Regem  Bohemia?. 
3.  fn  folenni  proceflione  pomum  aureum  imperiale  por- 
tat.  4.  Eft  imperii  Dapifer.  5.  Vacante  Imperio ,  dici- 
tur  ejus  Vicarius  in  partibusRheni  &  Suevi<e6.  Eft  judex 
Imperatoris.  7.  oppida  &  dominia  a  Caefare  oppigno- 
rataiifdem  conditionibus &  pretioeodem  ,  quooppigno. 
ratafuerunt.  redimerepoteft,  donec  a  Caefarereiuanturt 

8.  Pri- 


?It  R  E  G  I  M  £  N  P  O  L  I  T  ■'.  C"  Vf{ 
8.  Privilegiurahabetcreandi,  non  folum  Nobiles,  fede» 
tiamComites.  9.  Noniicebat  abeoprovocare  nifi  fumma 
appellation.  500.  Floren.  excederet ,  qua?  fumma  hodie  ad 
loooredaftaeft.  Subditi  officiales&  vafalli  Elc&oris  Pa- 
latini  privilegiaci  etiam  funt  contra  Weftphalica  &  alia  ex- 
tranea  judicia ,  oecnon  contra  Rottwilenfe  tribunal. 

6.  EftEle&orSaxoni* ,  qui  titulo  gaudet  Imperii  Ar- 
chimarefchalli.  2.  InEle&ionelmperatorisquinto  locovo- 
tum  habet.  3.  In  comitiis  ac  proceflionibus  Imperialibus 
gladium  Imperialem  lmperatori  praefert  s  unde  &  in  irjTigui- 
busgladiisutitur.  4.  Avenam  incurisefolennitatibusprimus 
diftribuit.  5.  Vacante  Imperio  ejusdem  eft  Vicarius  in 
illis  locis  ubi  jura  Saxonica  vigent.  6.  Subditi  ejus  ad 
aliud  judicium  extra  territorium  trahi  non  poflunt,  nec 
appellareipliad  aliud  Tribunal ,  quamdiu  juftitia  illisnon 
cft  denegata.  Habentur  autem  m  contrarium  prsejudicia 
cameralia  >  quod  nimirum,  non  obftante  privilegio,  de  nul- 
litateagi  polfic.  Etiam  ob  violaram  pacem  publicam  ,  Du- 
cesSaxonia?,  eorumque  fubditi  in  camera  Imperiali  con- 
veniri  poflunt.  Elccloratus  SaxonicB  varias  habuic  fa- 
milias. 

1.  Duces  Lunaeburgenfes  3. 

2.  Ex  Comitib.  Sup plenburgi  Lotharium  Imperatorem. 

3.  Ex  Ducibus  Bavaria?  Guelphorum  1. 

4.  Ex  Principibus  Anhaltinis  five  Afcaniae  8. 

5.  ExComitibus  Wettinenfibus&  Marchionibus  Mifnia». 

7.  Eft  Ele&orBrandenburgicus,  qui  eft  Imperii  Archi- 
camerarius.  2.  Sextum  habet  votum  in  electione  Impe- 
ratoris.  3.  In  proceflionibus  Imperialibusderert  fceptrum, 
coniiftem  a  latere  finiftro  Ducis  Saxonias.  4  In  folenni  curia 
porrigic  Imperacori  aquam  manibus  abluendis.  Eftultimus 
inter  Ele&ores  Seculares.  Habetvero  etiam  priviiegiurn 
fpeciale  de  non  appellando  ,  Anno  1568.  Hodic  tamen  • 
conveniri  tam  Eleclor  quara  ipfius  iubditi  in  caraera 
poilunt.  •  #* 

Septemviratus  Brandenburgicusfex  habuitfamilias. 

1.  FuitComitum  Werrineniium,  e  quatres.  i.Comitum 
Stadenfium,  equa^.  (3)Comitum  Afcanis  &  Principum 
Anhahinorum  ,  e  qua  1 3.  (4  ;  Comitum  Wittelipachio- 
rum  ,  8c  Ducum  Bavariae,  equa  3.  (5)  Luneburgica ,  e 

qua 


G    E    R   M   A   N   I   JE.  ?»| 

qua  i.  [6.)  Comitum  Zolerentium  &  Burgraviorum  Nori- 
bergeniiumf>  cx  qua  9  numerantur. 

Notari  hic autcm  dcbet ,  quod  in  Inftrumento  Pacis  8. 
C&oratu-  conftitutus  fit ,  quo  Carolus  Ludovicus  Comci 
Pahtinus  Rheni  cjus<]uc  haeredes,  &  agnati  totius  linesc 
Rudolphin» ,  juxta  ordincm  fuccedendi  in  aurea  bulla  ex- 
preilum  deinceps  fruantur.  Nihil  tamen  juris,  praeter  fi- 
multaaeam  ioveftituram ,  ipfi  Domino  Carolo  Ludovico 
aut  ejus  fuccdforibus ,  ad  ea  quce  cum  dignitate  Eleclorali 
Elettori  Bavapta?  ,  ^ttiquc  Iraea?  Guilhelmianae  attributa 
fuot ,  competat.  OTliqua  membra  &  ftatus  Imperii  funt. 
1.  Principes,  vel  EcclelialVici ,  iitque  vel  Archiepifcopi , 
vel  Epifcopi,  velAbbates  ,  quibus  annumerantur  Abba- 
tiil* ,  &  Magiftri  ordihis  Teutonici  ,  quorum  dignitas  & 
potcdas  ex  jure  pub.  latius'pjtet.  vel  funt  Principcs  Po- 
liiici  ,  ex  quibus  18-  familiae  funt  Principales  ,  tum  Du- 
ces»  alii  Comites  ,  Palatini  ,  Marchiones  ,  Landgravii, 
Bur^gravii ,  Comites,  Barones  Imperii  immediati ,  a  quibus 
muliuradifTcruntmediati.  Hi  incomiciis  in  fcaranadivi- 
duntur.  Nobijes ,  Imperii  non  funt  ftatus  amplius  ,quan- 
quam  olim  f uerint.  Denique  funt  Civitates  Imperii  iibera?. 
In  latere  Sueuico  31.  Rhenano  vero  35.  harum  Vota  per 
fcamna  Principum  viritira  fiunt:  habent  autem  Vota  coniu- 
lendi,  ut  raultisplacet,nonfurTragaodi,  quamvisaiiiutrum- 
<jue  afleraot. 

Comjtia  dividunturin  univcrfalia ,  &  particularia.  Uni- 
veriaiia  funt ,  ubi  imperator  &  reliqui  ftatus  univerfi  con- 
veoiuot.  Particularia  fuot  certT  partis  ex  corpore  congre- 
gatio.  #Locus  ordinarius  eft  Francofurtum.  Ad  particularia 
comitia  referunturconveotuscirculorum,  inquibus  negotia 
cootributiooum ,  mooeta;  probaodas  velimprobaodse,  pra»« 
fcotatiooesaflcflbrum  Camerasfexecutionum  contra  con*» 
turaaces  tra&antur.  His  duo  Principes  vel  Duces ,  uiuis  Ec- 
clefiafticus ,  alter  fecularis ,  praefunt. 

His  Coraitiis  ctianymnumeranturdic  Churfu*tentage,yxo 
falute  &  inxolumitate  Imperii ,  Generalium  autem  comitio- 
rum  indicendorum  poteftas  foli  Caefari  eft  refervata  ^  cura 
confenfu  laraeo  Ele&orum,  quos  prius  per  literas  cohfulere 
debet  fingulos.  De  loco,  ubi  comitia  celebrari  debeant,  ho- 
dic  oihil  ccrti  ctt  conftitutum.   jempus  etiam  olim  fuit 

certum, 


.  REGIMEN  POLITICUM 

certum  ,  nimirum  annuum  ,  quod  noftrismoribusamplius 
non  obtinet.  Ele&ores  vota  viritim  dant  hoc  orjiine ,  i .  1  re. 
virerfis,2.Colonienfis,  3.  Palatinus  ,  4.  Saxo  ,  5.  Branden- 
burgeniis  ,  ultimoMoguntinus.  Principes  Eccleiiaftici ,  & 
quiex  Praelati9accenfentur,omncs  vota  viritim  dicunt.Pras- 
lativero  &  Comites  curiatim  :  hocdifcrimine ,  ut  Pnpla- 
torumcutia  unius ,  Comitum  vero  ac  Baronum  a  locisin 
duas  tribus ,  Suevicam  ac  Wetteravicam ,  diftin&a ,  duorum 
fufrVagiorum  ferendorum  jus  habeat.  Ultimaj  clailiscuria 
Civitatum  Imperalium  eft  ,  jufqu^duplicis  habet  yoti, 
quamuis  inter  fe  fingulse  dicant  fententiam.  Non  vincfc 
autem  perfonarum  velordinum,  fedclafllum  fivecuriarum 
numerus.  Tempore  comitiorum  jurifdi&ionem  exercet  Ma- 
refchallus  aulae  Csefareae  inillos  ,  qui  eidemaulasfuntad- 
dicti ,  Marefchallus  hsereditarius  in  Legatos ,  &  Legatorum 
familiara  ,  advenafque  omnes.    Senatus  urbis  in  fuos 
Civeseandemexercet.  SuperfuntPrincipum,  Statuumque 
Imperiijura,acdignitas.  1.  Tantum  Principes  Germaniae 
in  fuis  territoriis  poflunt,  quantum  Imperatorin  Imperio. 
Habentjusterritorialeproprio,  &  ordinariojure.  Rcgalia 
raajora  &  minora  ,  merum  &  mixtum  Imperium  ,  jus  fef. 
fionis  &  fententiae  in  comitiis  dicenda?.   In  caufis  ipfo- 
rum ,  honorem,  bona  acfeuda  majora  concernentibus , 
non  nifi  per  comparis  dignitatis  Principes,  tanquam  per  Pa- 
res  Curise ,  non  perfolum  Imperatorem  autCameram  judi- 
cantur.  Utunturetiam  jure  Auftre^arum ,  ubi coram  utriuf- 
quepartis  nominatis  judicibus  controverfiae  civiles  Princi- 
pum  componuntur.    Permiflum  qudque  eft  Principibus 
Germaniae,  fcederaum  interfe,  quam  cumextcris,  pro 
defenfione  jurium  &  rerum  fuarum  ,   &  pacis  publicse 
cauflainire,  modoin  exitium  Reipub.  nontendant.  Nec 
fcedera  tantum ,  fed  &  rrtarimonia  cum  exteris  Regibus 
&  Dynaftis  libere  contrahere  poflunt  fine  Imperatoris  con- 
fenfu.necdifluadenti  tenenturobedire.  Adhaec  jura  rerum 
facrarum  iis  competunt ,  &  pofTuntf  ublicum  tam  Catho- 
licxquam  Auguftanas  Confeflionis  exercitium  mutare.vel 
reftituere  juretcrritorii.  Habent  vero  etiam  poteftatemin 
ditionious ifuis  non  foium  jus  dicendi ,  fed  &  condendi& 
abrogandi  ftatuta  ,  jura  municipalia  ,  conftitutionefque 
Provinciales.  Poflunt  pcenas  capitalesremittere,  crimina 

abolere, 

#  • 


G    E   R    M   A   N    I   M.  7JS 

olere,quodinGallia  Regi  tantum  coropetit,  jusinfupcr 
amse  reftituendae,  nothoslegitimandi,fubditos  nobilitandi. 
Onera  tamrealia ,  quam  perfonalia  ,  etiam  patrimonialia 
fubditisimponendi.  Gaudentjureadminiftrationisbelli.boc 
eft,  poftunt  militesconcenturiare ,  fubditos  ad  arma  convo- 
carc.  deleclus  inftituere.  Jure  quoq;  monetse  cudenda?  fruun- 
tur ,  modo  fecundum  conceptas  Leges  monetales.Se  gratia 
I)e  1  conftitutosdicunt»  quodcum  Regibuscommutieha- 
bent.  Haec  praecipua  funt  Principum  jura ,  privilegia  & 
libertates,  reliqua,  qua?  minora,hic  recenfere  fuperlede- 
nius. 

D    I    V    I-  T   I  M. 

OLim  redituslmperiiad  6otonnas  auriafcendebant^qua» 
camen  Summa  hodie  vix  pro  fuftentandis"  curforibus 
fatiscft.  Ex  cancellaria  &  pro  Fcudorum  inveftitQris  prseci- 
pui  rcditus  colliguntur.Quod  ad  Regionem,  illa  valde  dives 
cft,  tara  propter  auri,  &  argenti  fodinas  >  quam  alia  metalla, 
ut&  copiam  annonse,  vini,  pecorum,abundantiam  pifcium, 
Fodinas  aluminis  &  fulphuris.  Adhsec  manuariae  artis  in 
Germania  excellentiiTimiTeperiuntur  artifices,ut  in  Augufta 
Vindelicorum ,  Nurenberga  »  Argentina  ,  &  alibi ,  qufope- 
ras  fuas  Italis  ,Germanis,  Gallis,  aliifque  Nationibus  ma- 
gno  serc  vcndunt.  Multa  etiam  inftrumenta  ferrea  ex  Stiria 
portantur ,  in  Dalmatiam  ufque  &  Candiam  ,  ut  &  vitra  ar- 
tificiofeconfe&a  aliorumque  metallorum  inftrumenta,qua» 
Francofortum  cfFcrri  foient ,  in  magna  fane  abundantia ,  & 
in  Indiam  ufque.  Equorum  quoque  eximiae  pulchritudinis  & 
roboriscopiam  Germania  Galliae,  Lombardia?,aliifque  fub- 
miniftratlocis,  ut&chaiybis  &  fpeculorum  non  parvum 
numcrum. 

vir.es. 

Est  nonnullorum opinio ,  quod  fi  Germania  exercitum 
ducentorum  millium  extra  finesimperii  miferit.furficien- 
tes  tamcn  adhuc  virescontra  quemlibet  hoftium  habituram: 
pra?terea,  quod  uniti  imperii  partibus  Imperator  iooooo. 
equitum  &  totidem  peditum  caftra  implere  queat.  Ad 
#queftrem  vero  militcra  raaxime  funt  idonei  Brunfvicenfes, 

Cleven- 


7  j*  REGIMEN  POLITICUM 

Clevenfes ,  Franci ,  pedcftrem  contra  illi  Trivolenfes  ,Su<?- 
vi,&  Wcftphali.  Tempore  Caroli  V.  ubi  Proteltantes 
armamoveranc  ,'illorum  exercitus  150.  roillia  continebat. 
Maximilianus  vero  fecundus  ,  Turcae  bellum  inferens, 
100000.  peditum  &  ^ooo.  eauitum  in  caftrisnumera- 
bat.  Qiiin  in  Principio  ultimi  rtneftiflimique  in  Gcraoa- 
nia  belli  vifa  funt  in  Cattris  circiter  300000.  arma- 
torum.  #  a 

Equitatus  Germanise  ex  Nobilibus  maximam  conltat 
partem,  quialios  equites,  dittos  Reifige  Knechte*  fecum  du- 
cunt.  Arma  equitum  magis  invadendo  hofti  .  quamar- 
cendoidonea  funt  ,  quidam  illorum  tres  piftoletcas  ha- 
bent ,  cum  carrabino  ex  loro  fufpenfo  :  fuas  etiam  inter 
fe  habent  Leges  di&as  Reuter  Artttkelfbrtsfe  ,  qoas  fub  pe- 
ficulo  vitaefanciunt.  Cuilibet  turnwepraeeft  C*pttaneus  vcl 
Hauptman  di&us ,  reliqui  VOCantur  ,  der  Leutenant  >  Fendnh% 
Feldwebel  ,  pedites  vocantur  LandsKnechte.  Quantum  ad 
Legesmilitia;  Germanicae >  illse  bene  multae  efle  iulent ,  pra> 
cipuevero  hae  ••  nemini  militum  fub  pcena  capitis  ordi- 
nem  defercre  permifTum  eft ,  fiquidcontra  Leges  militares 
egerit,  in  manus  dicIVi  Profoft  incidit,  &  dein  ad  Judicera 
dictum  derKeglmentfchultz.  ducicuf,  &  per  praefettos  militia? 
pcenae  deftinacur.  MeliusaucemGermani  inaperciscampis 
quam  in  forcalitiispugnant. 

Quantum  adtitulos)  rarolmperacor  fupremos  concedic 
titu!os&  quaeabfolutamredolent  poteftatem ,  ut  func  Ge~ 
neraly  Vel  Feld-Oberfter ,  quin  potius  General  Major,  General- 
Leutenant ,  Oberfter ,  &c.  vocari  folenc.  Prascer  frequentif- 
iimas  milicares  copias,  etiamGermaniaeplurima  funt  for- 
talitia  :  inHungaria  contra  Turcam  funt;  Raab  ,Komora, 
Neuheufel*  Cajfaw  ,  Sacomar  yTok*y%  Pap*&  Presburg:  In  Au- 
ftria  eft  Vtenna  ,  tfeu/ladt  f  tn  Sttefia  ,  Urattftavta  %tn  Sttna 
urbs  &  arx  Gret^Rackelfpurg,Bettan>%tn  Car«j<?/^,munita  urbs 
eft  Labath,  Segnas*  Perttgney  Sijfegjn  Wtnfchmarch^  Ctrolotvtt^j 
Kopranttz, :  in  Limitibus  Bavari<e  Brtfachytn  Alfatta  Argenttna% 
Benfdd,  Hagenaj»  ,  tn  Palatinatu  ,  Manheim  &  Franckentaly  in 
terra  Epifcopi  Spira  Udenhetm  ,  alias  Philtpsburg ,  tn  Landtgr*- 
fiatUy  Hajfie  ,  Gtfa  yin  VVeftph*lta%  P aderhorn^Drefda  m  Mtfnta, 
Gothe  ,  in  Thurmgia  ,  Berbtn  ,  in  Brandeburgia  &  aliisMoris. 
Vires  maritimae  imperii  ex  potentia  quarundam  imperia- 

^*- liura 


G.  E    R    M    A    N    I   M.  7J7 

lium  Ci  vitatum  tantum  neftimantur.ut  Lubcca  Hamburgum 
&c.  Necqaicquam  reftat  Germanke  ut  iic  invincibilis  ,quam 
corrcordia. 

IMPERATORUM  GERMANORUM  SERIES. 
j.  CAROLU  S  MAGNUS. 

T$  folusRegnavic  in  Francia  ann.  41.  Bellum  cum  Saxo. 
lnibus  fufcepic  meinorabile  A.  C.  772.  propter  Chriftia- 
nam  RcUigionem.  Numerantur  ejus  expeditiones  24.  per 
annos^.  Pacavit  totum  occidentem  ,  compreiTitfeditio- 
nes,  HadrianoPontifici,  Romam  vocatus  fubiidio  venit,1 
Loogobardoruiu  Regem  Deiiderium  cepit  ,  ejufque  Re- 
gnura  Francis  adj^cit  ,  confra  Sarrscenos  in  Hilpaniam 
uuxic  exerdtom  ,  quos  dorouit.  Contra  Hunnos  &  Ava- 
re^  expeditioncm  iaicepic  ,  ur.de  multos  thefauros  repor- 
tavit.  Ingrcllu>torcio  Icaliam  A.C.  Soo  Romxdie  natali 
a  Pomincccoronatus,  die  Natali ,  Ircperator  &  Auguftus 
a  populo  falutatus.  lrene  patis  rcedus  cum  ipfo  renova- 
vit ,  torum  occidentis  Imperiura  ei  conceflit,  conjugium- 
que  promifit  ,  quod  miffis  Legatis  Carolus pcpoicic.  Per- 
iarum  Rex  illi  multa  mifit  munera.  Venerunt  etiatp  ex 
AfricaLegatidona,  Ofla  fanclorum ,  CyjTiani  &  Sperati 
capQtquc  Pantaleonis  attulerunt.  Nicephot  ius  cum  eo  pa- 
cemperpecu3mfecicucamboImperatores,  &  Augufti  di- 
cerentur,  &  alter  alterum  Fratrera  noroinarent.  Traditas 
ipfi  etiam  funt  claves  fancti  fepulchri.  Adrianus  Pontifex 
poceftatemipficontulit  ,  &  juseligcndi  Pontificem.  Mife- 
rateciamei  Pontifex  claves  Divi  Pctri  cum  Vexillo  urbis 
Roma;.  Nec  tameniile  a  Pontlfice  Romanum  accCpit  Im- 
pcrium.  Inftituit  Ofnaburgenfe  collcgium  anno  C  780. 
Tcrnplum  Aquifgrani  Academiam  Parifienfera  annoC. 
791.  Hxrefes  Fciicis  Francofurtenfis  confiiio  damnavit 
ubi  adoratioimaginuroreje&a  cft.  Accitis  Roma  cantori- 
bus,cantiones  emendavit  Ecclefiafticas.LeOiones  Feftorum 
ordioavit.  Linguas  raultas  tcnuit.  Juftitiae  &  difciplina; 
fuit  obfervantilfimus.  Mortuus  eft  A.  C  814.  atat.  7*. 
Jmpcriii3.  Rolandum  Ducem beili  habuit. 

Aaa  II.  LU- 


73»  I    MPERATOR    U  M 

II.  LVDOVICUS  PIVS. 

ANnoC.  8 1 5.  Imperiura  fufcepit  antea  Aquifgraniab 
ordinibus  dcilgnatus.  A;  C.  846.  in  Gallia  R  hemisa 
Pontifice  coronatus  eft  di&ufque  eft  Auguftus.  Regnavit 
a.  26.  Propter  Religionis fttidium  Pius di&us eft.Bella  cum 
Sarracenisycflir^j-josltaliaexpnlit.  Oppugnavit  Vivomar- 
cum  Regeuv  Ejus  opera  D.inix  Rex  Haroldus  imploravit » 
&  Baptifmum  M  >guntinr  fufcepit.Oppofuit  feipfi  Patrtieli9 
ejus.  Lotharius  filius  ipfi  bcllum  intulit ,  ut  &  poftea  con- 
juratorumcapita  per  $  ejus  filios,  Lotharium,  Ludovicum  > 
&  Pipinium,eoadegerunt  Patrem,ut  fefe  iis  dedere  coa&us 
fit ,  A  quibus  in  monafterium  cum  conjuge  fua  f  udith  detru- 
fus  eft  fed  ope  Ludovici  filii  ad  Imperium  rediit.  Au&orum 
verotantidiflidii  nemo  poft  biennium  fuperfuic  Mortuus 
eft  aetatis  anno  64. 

Ith  LOTHAR.IVS. 

J  Udovici  filius  Anno  C.  840.  Imperator  eft  faftus ,  im- 
•  peravit  Anno.  15.  Qaamvis  autem  pater  fingulis  fiiiis 
certum  Regaumdederit,  Lothario  Italiam  ,  Carolo  Aqui- 
tanjam  ,  Ludovico  Bavariam  ,  noncontentus  tamen  hacdi- 
vjhone  Lotharius ,  omnia  Regna  fibi  vindicavit.  Hinc  grave 
ortum  bellum.  Fame9  quoque  tanta  in  Germania .  ut  Paren- 
tes  liberos  &  hi  parentcs  vorarent.  Mortuus  eft  in  monafte- 
noBrumienfi  quo  feabdiderat. 

IV.  LVDOVICUS  2.  LOTHARJI 
F    I    L    I    V  S. 

A  NnoC.  85^.Imperiumfufcepit.&imperavitan.  ip.men- 
fes  lo.ruit  pius^comisjjuftusjfimpliciscandorisjeruditus. 
NormannosexGallia,  Sarracenosex  AgroBeneventano , 
*ratns  iui  Carpli  opc  cxpuiit.  Adalgifum  Ducem  Beneven- 
tanum  coercuit. 

V.  CAROLVS  CALVVS. 

LUdovici  Piifilius,  RexGallis.ImperatorGermanorutn 
niu,?JaRnnOC  '7J-  imPcravitAnnos2.  menfes2.  co- 
natuseftRegnumaFratre  Ludovico  relictura  inditionera 

Frencici 


G  E  R  M  A  N  O  R  U  M    S     K  I  I  s  71» 

Franeicilmperii  rcdigere.  SedafiliisLudoviciinprncliovi- 
ftus/m  fii£am  verfus  en\creditur  veneno  iublatus  pcr  Sede- 
chiamGudaeummedicum  iuum. 

VI.  LVDO  VICVS  3. 

LUdovicus  3  cognominatusBalb«gCaroliCalvi6lius>Fra- 
corum  Rex,  Imperatorclcauseit/imperavit  i.annum  » 
menfo  tf.fuit  pius,limplex,juflus ,  moderatus  Paccnil  pnus 
habuit.  •  Cpronatus  eft  a  Pontirice  praeter  multorum  Princi- 
pum  volumatem,  qui  magis  in  Carolum  inclinabaitf.  > 

VI.  CAROLUS.  3.  COGNOMENTO 
C  R  A  S  S  V  S. 

ANnoC8-'9.  regnavit,  fuit  Ludovici filius ,  imperavit 
annos  8-  menfes  7.  Hic  Regnuro  Franciae  extincto  Lu- 
dovico  acquifivit.  Cum  Normannis  Trevirira.  &  Metim  po- 
pulantibos  Pacem  fecit.  ea  conditione  ut  Chriftianam  Re- 
ligiooem  fofciperent.  Hoc  etiam  fadum ,  verura ,  neque  ita 
Normaoni  acqoicverunt.  Cumvero  imperii  rooli  par  non 
effet,  Depofituseft  aProceribus,  &adtantam  egetUtem 
redaaus ,  ut  vix  haberet  quo  vitara.  fuftentaret. 

VIII.  ARNULPHUS. 

r  Udovici  feniorisGarmani*  Regis  Nepos,  Dux  Franci* 
Lorientalis,  Iroperatoreleaus  eft  A-C  887.  .«npcrav" 
12.  annos.  eleausVontraeumRudolphusqonmperav.t  ,n 
Italia  annos  50.  yEmolus  ejus  fu.t Berenganus «en,  Gu.- 
do ,  fed  irape5rator  ipfos  ad  Mofam  fuperav.t.  *f  *™™ 
profcaus,aPontificcFormofocoronatoSfedab^ 
donispropinato  fibipharroaco ,  pcd.culorummultnud.nc 
ex  corpore  ipfius  orta ,  mortuus  eft. 

IX.  LUDOVICVS  4. 

/x  a  a  2 


74«  I.MPERATORUM 

juventutis  periit.  Exinda  Ungaros  animus  inceflk,  totara 
devaftare  ltaliam ,  Lombardiam ,  Saxouiam  ,  Thuringiam. 
Mortuo  Ludovico  ftirps  CaroL  M.  defccit  cum  jam  an- 
nos  ii2«  iropcraflet. 

X.  CONRADUS  I. 
9 

^Nno  C.  pi  i.  Conradus  I.  Conradi  Ducls  Franconlse 
fiiius  Jmperator  defignatuseft  ,  authore  Ottone  SaxO- 
nise  Duce  ,  qui  ad  fe  delatum  recufaVit  Imperium.  Fuit 
Princep*  ftrenuus ,  corpore  validus ,  rerum  perit t#,  scmulos 
fuos  partim  vi ,  partim  prudentia  fuperavit.  Arnolphum 
regno  ejecit,  alioscapice  truncavit.  Ance*  obicuru  convo- 
cavic  Gerroania;  Proceres ,  ipli*  fuadens  >  ut  Henricum  Oc- 
toiiis  Ducis  Saxonia?  filiam  Imperatorem  facerent  : 
cjaeru  eiiam  per  FratremEberhardum  ,  fceptrum  4  coro- 
nam  >  &  alia  Imperiiinfigu.a  miiic. 

XI.  HENRICUS  i.  AUCEPS  SiAXOKUM  DUX. 

^Nno  C.  919.  Irnperator  faftus  a  Principibus  Germa- 
rnx  &  Francia?  :  iroperavit  1 7  annos.  Nomen  aucupis 
a  venatsone  accepit.  Fuic  magnanimus  &  fortis ,  pius ,  mo- 
deratus ,  pruden*.  Primum  bellum  contra  Arnulphum  Du- 
cea)  axrai*  Bavariam  vaftantem  fufcepit  ,turo  adverfus  Hun- 
garos,  quicrebriaincurfionibusFranciam,  Alfaiiam  ,  Sve- 
viani,  Saxoniam,  populabantur .  quos  aggreflus,  mcmo- 
rabill  prxiio  ad  Merfpurgum  vicit  ,  ac  fugavic  ,  clamante 
cjusexcicku  xJ&i  t)4nQ*y  iAi^oy.  Hac  vi&oriaatri- 
nutjj,UngaricLsGermaniamvindicavic,  quie  ad  pauperum 
«Jfio^fo2convertic.!nde  Pacer  Patri*  falucatus  eii ,  ab 
omnibulque  Regibu*  &  gentibuscultus  eft.  Debeiiavic  Dal- 
malcas  ,  Boemos  ,  Nonnannos  «  Danos  Obodricos  ,  &c 
q  i  )ru.n  Obo.ri:oruin  Regemad  fidem  Chriftianam  addul 
aic,  pnmumujueEi)ifc,opumin  Alfaciacoilocavit ,  quiCa- 
tcchjfiuum  docuit  Quedlinburgi. 

XII.  OTTO  1.  FILIUS  HENRICI 
DICTUS  MAGNUSu  "> 

ASi°  PyP??  ImP^?tor  faftuseft.  Imperavitannos  1*. 
Bellababuucum  Bojemis  ,  Ungaris  ,  Germanis  ,  GaU 

lis  1 


6BRMANOROM   SERIES.  74t 

Ksf  Damis*  Sclavis.  Italis.  Graecis.  Seditiones  perTan- 
quardura  Saxoniae  Ducem  &  Eberhardum  motas  repreflit , 
Ratifbonam  obfedit  ,  Eberhardum  cepit ,  fed  poft  relttjuit: 
Novos  motus  per  Eberhardum  Franci*,  Henricum  Saxo- 
nise,&  Lotharingia  Duccs ,  in  hcrba  fuflfocavk.  Ludovicum 
Regcm  Galiise  Regno  reftituit.  Exercitui  fuo pileo*  ftrartii- 
neosdedit,  ad  ludiorium  contumelia»,  quod  Hugoftrami- 
«eosSaxones dixerit.  Haroldus  Dania?  Rcx  vi&us ',  ab  Im- 
peratore  pacem  petiit  :  quac  hae  data  conditione  -.ut  baptif- 
momfufcipcret ,  regnumqueab  Imperatoretanquatn  r/eu- 
dumacciperet.  Ex  Dania  rediens  Sclavos  nonnullo*  Wa- 
gros,  Windos  ,  8ccin  litore  Baltico  fubegit,  &  ad  Fidem 
Chriftianam  coegitcostamen  niroium  infolenteicontrivir. 
Contra  JohannemXU.  adSaracenos  profugitai,  fibique 
•  perfidum  exercitum  movit,  ubi  Roiram  facile  accepit  in 
fldem  ,  fubditofque;  promi'  rentc*  fe  nullum  Papam  pr  #ter 
lmperatoris  confenfum  ele&uros.  Dati  pro  fide  oWides* 
Convocatur  Synodus.  Papaad  dicendam  cauflam  cicatur, 
comparerc  nolens,  Pontificatu  deje&us ,  ejufque  loco  Lco 
VI  Il.furrogatuseft.  B^rengirium  dcin cum  uxorecepit , 
inexiliumque  Bambergam  milir,ubi  arabo  mortui.RebelleS 
vero  Romanos  Joannis  uillinclu  ,  bisexpugoavir.  Roma 
reverfus;  Longobardos  Albertum  Regis  Berengariifiiium 
It*di*dominumfacientes  repreflit.  Leo  Pontirex  omnem 
potellatera eligendi  pontificisadipfum  tranftulit.An.  9^6. 
denuo  Romam  rediit  Iraperator.  Joannera  Pontif.  XIII.  ex 
carcereeduxit&  in  fedem  reftituit.  Nicephori  linperatoris 
Conftantinopofitani  fiTiamlmperator  pcr  Legatos  fiuo  luo 
petiit.  Annucns  petiti>  juflofq;  venirequi  deducercnt  filiam, 
©ccidit,boc  faflo  incenfuslmperator .  Calabriam  copias  mi  - 
fjt,  qui  Grsecos  fuperbos  fudcrunr.  Captis ,  n  rfo*  amputa- 
runt  &  vicioresevaferunroccifoNicephoro  fucctflbr  in  Im- 
perioCemifcesJppnfam  Imperatorimilit ,  Germanos  ca- 
ptivosdiroific.  NuptiasOttocelebravit  AnnoC  972  Hm- 
davit  Epifcopatus  Brandeburgcnfcm  ,  Havelburgenlem 
Mvfnenfem,  Ciccnfcm  .Magdeburgenfcmmortuus  Amio 
Vienn* ,  fepulcus  Magdeburgi  in  D.  Mauritn  templo. 


Aaa  3 


OTTO- 


74*  IMPERATORUM 

O    T  T    O  II. 

/"YTtonis  Magni  filius  Imperium  fufcepit  &  imperavlt 
^io.  annosmenfes  7.  Haroldum  Dania:  Regem  ad  pa- 
cem  compulit  ,  Ducis  Bavariaj  feditionem  fedavit.  In  Bo- 
jemos  movit  ,  Bavarise  &  Carinthise  Duces  arma  contra 
Imperatorem  rooven«c«  cepit,  Pataviant  recuperavir.  Bo- 
JJjmia  Regem  cum  pace  dimifit.  Lotharii  injuriam  iibi 
iilatam  ultus  eft  ,  Gallofquead  petendara  pacem  adegit.  In 
Italiamrebus  compofitis  arma  convertitad  recuperandam 
a  Grascis  Apuiiam ,  &  Calubriam  ,  Jure  dotis  ob  Theopha- 
mamacceptas.  Scd  Granri  junftis  Saracenis  vicerunt  Im- 
peratorem  ,  quibeneficio  Graecaelinguaecvafit ,  copiiitjue 
celentenn  periculo  contraais  bellum  rcnovavit ,  Sarace- 
nos  ad  Internecionem  deievit.  Romanos  in  conviviura 
vocatosquod  fcelerate  ipfum  deferueranc,  introduaismi- 
licbus  trucidari  juffit.  Ipfo  in  Italia  agente  ,  Germani 
Sclavosdeleverunt.  Dirrh^  extindus  anno  *8?.  Roma?- 

lmguae  pentus. 

O    T    T    O  III. 

pOnfenfu  procerum  Romx  eleftus  eft  Imperaror  ,  A- 
hahZ  SrT  C°COnrUS-  :imPerav't  «7-  annos.  Aimulos 
Po?,t  tfdJ. &pw  fudit  In  mortui  Johannis  16. 
lia  o  Sn  Um«Gr?g°riu;n  V"  f^rogavit,  multainha- 
tuan-1  rC°rliltUlt'  Mox  vcro  Roraam  tumul- 
cxfW ?c'S efcenrt,unV  P^tificem  de  fededeijcienrero, 
& nlL nr? ^  fu,fPende^um  curavit.  Ancipapam  oculo 
toremRom? tUlna,eCaPJcolio«eiecit.  Poteilatemimp.ra- 
SSiS""1»! ;l,8«"H.d  Gcrmanostranttulic,  7.  Ele- 
Svlveft  Z  £  r  ^A°n°  "8--  iteruni  in  ltaliam  F^cius 
Sffi V^rt  P°n^  Coll°cavic  Hinc  vifendiS. 
a ■Bok^Xm  •Caul14  i0  Polo:,iim  e°"ee<fit,  ibi 
^«cuffiT^J0™"™"?'  excePtuSe".  cum  quo  Fcedus 

torum  faf\\nr>~  ~  1  •       r  *ecit*  vbl  occi  is  a  comura- 

^SSSSSSm''^*  ^Cafar  inCapillio 
«micjju.  rui  t.  fct  in  pcriculum  »ite  devcnic ,  cjucm  Hugo 


Brau- 


GERMANORUM    SERIES.  74* 

Brandeburgicus,Pr«feclus  Hetrurhe,  tanquam  Arbiterne- 
gotii.  fwgulariarteliberavit,  fuadendo  nimirum  longiori 
oratione  pacLs  ftudiuru  ,  ubi  Csefar  mutato  habitu  clam  au- 
fugit.  Cbirotecis  veneno  infecTis ,  &  a  Crefcentii  uxore  mif- 
fia  periic.  Sepultu»  Aquifgrani. 

HENRICUS  2.  BAVARI^  DVX. 

^Nno  iooi.  Imperatorcreatus  eft  rlmperavit  Annos  iV 
menfes  5.  Hicprimusab  Ble&oribus  fecundum  confti- 
tutionem  Ottoni<  3  8:  Gregorii  Papa?,  defignatus  eft  Impe-» 
rator,  cognomento  fa ncl  us  &  ilaudus:&  Apoftolus-  Vnga" 
rorum  dictus ,  quo d  aroftor  illorum  Converfionis  fuerit,& 
Saracenosex  ApulU&  Calabfia  ejccerit.  WindosinGer- 
maniadomuit,calcavir.  Mortuus  eft  A.  C.  1014.  fepultus 
Bimbergae  ante  obiriiiii  conjugem  Propinquis,  tanquam 
virgincm  caftam  reddidlt. 

CVNRADV5.  2.  COriNOMENTO  SALIQVVS. 
EX  CAROLI  M.  PROSAPIA. 

IMperavitannos  15.  Hoctemporeerat  tranflatadignitas 
aFrancisadSaxones.  Elettus  a  Principibin,  Germania  , 
tam  propterperitiam  rei  militarisquam  auftoritatem  Hen- 
rici.  Coronatus  eft  Aquifgrani  ab  Archiepifcopo  Colo- 
nienfi  Filium  in  Italia  R-.gem  Romanorum  dcclaravit- 
Diaderoa  Mediolani  fedato  ibi  tumultu  accepit.  Poft  Ita- 
lica  n  cxpeditionem  in  Sclavos  &  Vngaros  movit  Rever- 
tent  in  Germaniam  propeTrajeaum  morte  fubita  extmctu 
Spiraque  fepultus  cft.  ^ 

HENRICUS.  III.  COGNOMENTO  NIGER. 

A  NnoC  io?o.  Impcratorfaaus  eft.  Imperavit  17.  an- 
A  nZ  menfc? 7.  Primum  bellumcontra  Bojemos  fufce- 
pit,  JodTbutum  recnfarent.  F**™*™^»; 
adreftituendumPetrum  Regem  ,  propterl  yrann  denv ab 
Vngarisejeaum.  Anno  .046.  ta Itaham ven«. «  J'»J*5« 
triuro  Pontificuro  tolleret,  quos  tresdepofmt, & JiumCte 

roentem. ^I"WTl2ToSS. 
ccflapriusab  Adriano  1.  Carolo  M.  &Lconc  8. 

A  a  a  4 


744  IMPERATORUM. 

Mortuus  eftanno  105*.  setalis  39.  Bundfeldia?  Saxoniacop- 
pido,  portiuncula  panis  grandiori  utvolunt  ,  vel  dolore. 
Concidit  cum  eopotentia  Romani  Iroperii  pcr  Caiolum  M. 
inftaurata. 


HEN.RICUS  IV. 


H 


Enrici  3.  filius  A.  C.  1056.  Imperator  falutatus  eft 
imperavit  annos  50.  minus  2.  menfibus ,  impcrium  fuf- 
cepitanno  actatis  6.  cui  Matcr  Agnes  tam  diu  prarfuit.  iruit 
Pilnceps  magnanimus,  faecundus  ,  liberalis,  pius,ingenio- 
fus ,  beilator  felix  1  qui  bis  &  fexagies  curo  hofteconflixit , 
&  Marcum  Marcellum  ,  Juliumquefuperavit.  ContraPon- 
tificera  varia  ufus  fortuna,  rnodo  viclor  ,  modo  vidus. 
Csterum  a  Pontificibus  ccefus,  fpoliatus  vexatufque  eft. 
Vitam  in  venatione,  &luxuria  egit ,  Saxones  exlicentia 
cootra  ipfum  rebellarunt.  Inter  Boleflaum  Pojpnise  Regcm> 
&Uratiflaum  Bojemiae  Ducem  diflldium  compofuit.  De- 
vicit  feditiofos  Principes  Saxonefque ,  qui  Pontificem  Hi- 
lebrandum  contra  eum  concicarunc.  Hic  illum  Roroam  ci» 
tat.  Negat  venire  /raperaror,  &  Porftificem  abdicat,Prin- 
cipes  plerique  ablmperatore  deficiunt,  confiliurrque  de 
alioeligendocapiunc.  Ca?far  fatiffaaurusPomifici ;  in  /ta- 
liam  a.bit,abfolutionem  Canufii  petit ,  nullurn  pceme  gcnus 
recufA ,  ad  valyas  templorum  prolibidine  Papse  feprofter- 
nic  *  lca.  auc^oritatem  apud  Italos  perdens.  Interim  Rex  a 
Principibus  quibusdam  Rudolpbus  eligitur  Suevus ,  cui Pa- 
pa  coronam  hac  cum  infcriptione  mittit. 

^fetradedit  Pctro  ,  Teftus  Diadem*  Kudolpho. 

Y)  ^lnfas  /mperator  inGermaniam  redit ,  cum  Rudolpho 
■^bellum  committit,  querafugat,  Bavariam  diripit ,  & 
tandem  victorevadic.  Duces  Germanisecapiuntur.  Conn- 
lium  Brixis  Noricae  convocatur,  m  quoHildenbrandusli- 
cec  ablens  damnatur,  in  ejufque  locura  conftitutus  Cle- 
mens.  5.  Poft  rccruduic  prsliuro  cum  Kudolpho  ,  in  quo 
*udoiphus  dextram  fuam  amific ,  quam  fuis  monftravit  ut 
Jpectarent  perfidia:  ream ,  pcenafque  luentem.  Ex  hoc  vui- 
nerediemobm.  Poftinltaliamcopiasduxit.  aomamobfi- 

dione 


I 


GEKMAHOKUMSEfclES.  745 

dione  cinxit ,  vaftavit ,  templa  dirult.  Romanofque  ad  pc- 
tendampjcemcompulit.  Papam  Gregotium  ad  Norman- 
nos  profugum  revocat ,  non  venientem  fedemovet,  &  Clc- 
roentem}.  in  ejuslocum  evehit.  Interea  Rebelles  in  Ger- 
roania  Pontificis  juftu  Hermannum  Ducem  Lucelburgen- 
femRudolphilocolipperatorem  defignant  ,  quiFranciarn 
Onemalem  ftatim  diripit  ,  Redux  Moguntiae  conventum 
celebrat  an.  i  oS 5 .  in  quo.Hildcbrandi  a&a  damnantur ,  de- 
por.icur  Ofar.  Hcimannus  Uratiflaus  Bojemorum  Dux 
tkulumRcgw  accipit.  Denuo  ad  pacandam  Italiam  redic 
ibique  prer  7  annos  manet.  Duos  habuit  filios  ,  alterum 
Curiradarf),  altcrum  Henricum.Illumltaliae  praefecit,  hunc 
Imperii  fucceflorem  diilinavit.  Pafchalis2.  Henricum  Ro- 
JDarapauIo  poftcitat  con  coroparentem  anathemate  fcric, 
fcd  Hcnricus  pacem  cum  Saxonibus  facit.  Quos  tamen 
Saxone> ,  ipfi  Pontifices,  ut  &  filiumlmperatoris Hen- 
ricum  V.  contr^  patrepi  concitarunt.  Poftin  conventa  Mo- 
guntinoa  PapaPafcbali  impcrio  exuitur  ,  omnibufque  in- 
ligniis  ac  ornamentis  fpoliatur.  Tunccometa  illuxit.  Hen- 
ricus  A.  C  nc6.  mceroreanimi  confeclus,  efledefiit ,  ad 
tantam  paupertatem  red?c"tus,ut  ab  Epifcopo  Wormatienfi 
beneficium  Praebendae  peteret ,  nec  impetraret.  Qoidam 
fcribunt  corpus  ejus  ,  Pontificismandato,  fepulchro  extra- 
clum  ,  &  quinquennium  inhumatum  reli&umefle.  Hic  Im- 
perator  pro  tot  pro  Patria  fufceptis  laboribus ,  nihil  prseter 
jecernam  fidei ,  fortudinisac  conftantias  reportavit  mcmo- 
riam  ,  Hoftes  vcro  ejus  plerique  tetram  obierunt  mortem. 

HENUCUS  V. 

HEnriciiV.  filius  imperavit  19  annos.  /n /tallam  qui- 
dem  profec~tus  Lombardos  pacavit.  Papam  Pafchalem 
eocompulit,  ut  ipfi  coronam  tribueret,  quam tamen poft , 
perconciliidecretumamifit,  turbis  novis  implicitus.  Bel- 
lum  cum  Polonis  geffit  ♦  fed  irrita  fpe.  Hoc  iterum  fub  Ura- 
tifiavio  recruduit ,  ubi  a  BoIeflaoPoIonorum  Rege  viclus 
elt.  Conventum  Moguntia?  A.  1115.  indixit.  Moguntini 
jn  hocconventu  Caefarem  in  arce  obfedcrunt,&  addimit- 
tcndum  Archiepifcopum  compulerunt.  Morcuuscft  Tra- 
ie&i  fine  liberis.  x  1 25.  Sepukus  vero  Spira. 

Aaa  5  LOTHA- 


IMPERATORUM 


LOTHARIUS  SAXONVM  DVX. 

ANnoins.  ImperatorGermanorumfa&us  eft ,  impera- 
vitij.  ennos.  Princepsfuit  moderatus  i  pacis&  juftitise 
amans&  adfummorum  imperatoru  n  laudera  accedit.  Pa- 
cisautemftudio  ,  &  juftitiaecura admodum excelluit.  Ad- 
verfus  Bojeraos  expeditionem  fufcepit.  Innocentium  2.  Ita- 
liam  veniens  dignitati  reftituit  ,»corooam  Roma*  accepit 
Anno  1157.  Italiamdenuoingreflus  Rogerium  SiciliajRe- 
gem  Apulia&Campaniaexpulit.  Jura  Romana  poftquin- 
gentorum  annorumexilium  inScholas  &  forumrevocjvk. 
Mortuuseft  propeTridentum  in  reiitu  ex  Italia,  fepukus 
inter  Heimftadium  &  Brunfvigam. 

CUNRADUS   III.   SVEVIM  DUX. 

HEnrici  V.  ex  forore  Nepos  ,  Imperator  defignatusA. 
C  1139  imperavk.  14.  annis.  jfLraulum  Henricum 
Bavariae  Ducem  fine  caede  vicit.  Saxones  rebellantes  edo- 
rouit,  utpcxerent  fefe  recipi  in  fidem.  Bellum  Bavaricum 
gelTitcumVVelpho,fratreHenriciprofcripti&  expulfi.  A. 
C!  H40.  obfedkarcem  Winfberg.  ubimulieresimpetrata 
per  preces  gratia  ,  ut  quicquid  humeris  efFerre  polfent  au- 
ferrent  ;viros  ex  oppido  liberarunt.  Expeditionem  in  Syriam 
fufcepk,  A.  C  1147.  Sed  reinfeftareverfuseft Norim- 
bergam  &  Lubecam  inftauravit  &  exornavit.  Norimberuag 
monafterium  ad  S.  ./Egidium  fundavit ,  motuus  Bambergse, 
lepultuseft  Laureaci ,  Anno  1 151.  • 

FRIDERICUS  BARBAROSSA. 

J^Nno  11*2.  Imperlum  fufcepit ,  imperavit  annos  $8. 

3.  menfes.  Aquifgrani  Imperator  confecratus  eft.  In- 
fignis  fuir  prudentia ,  fortitudine ,  pietate ,  &  pacis  amore, 
fed  infigni  fortunae  varietate  ubiqne  ufus  eft.  !n  Italia  rebeL 
lantes  Atfediolanenfes  coercuk.  Romse  coronam  accepit 
A .  C.  1155.  In  Germaniam  redux  ,  novos  compefcuit  mo- 
tus.  Magnoanimo  fePonrifici  oppofuit,  cum  quo  ubiite- 
ruminamicitiam  redire  vellet ,  fuplex  Venetias  venk ,  ad 
Papas pedes  provolutus.  Tunc  Papa  pedelmperatorem 

calcans  h 


GERMAKORUM    SERIBS.  74r 

calcans ,  hxc  ex  Scripturis  protuiit  verba,  fuper  afpides  & 
Bacilifcumambulabis.  Hic  Iroperator  jura  fanxitFeudalia 
Edifturo  etiam  m  gratiam  ftudioforum  promulgavit  iniienc 
BeUumioSaxoniacompefcuit.  A.  u8t>iterin  terramianl 
ftam  fufcepit  contra  Saracenos  cum  Regibus  Gallise  &  An- 
gliae ,  in  flumine  aeftus  levandi  caufa  lotus  periit.  Sepultus  eft 
i  yri  cum  magno  fubditorum ,  fine  exemplo ,  fletu. 

HENRICVS  VI. 

p  AtriFredericoBarbaroflae  in  Imperio  fucceflit  An.  C 
A  1 191.  defignatusaPaire  Romanorum  RexAnno  1 170. 
Imperavfc7.  annis.  lnhaliam  ivit.  In  Sicilia  Tancredum 
cepitquiRegnuminvaferac,  oculifque privatum  io  Teutcv 
niam  mifit. Mortuus eft  Meflanae  A.  1 

OTTO  IV.  BRVNSVICENSIS. 

IMperiumfufcepit,  Romsequcab  Innocentio  3.  inaogu- 
ratuseft.  Abimperio autem  remotus ,  quod  invito  Pon- 
tifice  Siciliam  occupaflet.  Hanc  fententiam  cum  m  Germal 
nia  Moguntinus  Arcbiepifcopus  recitaifet,  Principcsab 
ipfo  defecerunt.  Alii  elegerunt  Iroperatorem  Fridericura 
SicilicT  Regemfqoem  Papa  confirmavit ,  fecitque  ut  Aquif- 
grani  inauguraretur.  Otho  contrattis  copiis  cum  Anglia?  & 
Polonia?  Regibus  fcedus  perciiflit.  Fridericus  cum  Gallo- 
rum  Rege.  Ventumad  praslium  ,  inquo  Othofuccubuit, 
defertulque  ab omnibus ,  inglorius  mortuus  eft  BrunfvjVa? 
Ad.  1218.  6 

FRIDERICVS  II. 

AC.  t2*o.  inauguratus  eft  »2.  Sicilia»  Rex  cdronatus  erat, 
Aquifgrani.  bufc  Imperatorfapiens^fortisjfelixlingua- 
ruroque  multarum  peritus.  In  imperio  pacem  ,  concordiam , 
juftitiam,  difciplinam  conftituit.In  Lombardia  Magiftratum 
ordinavit.Mediolanenfes  pra?Iio  fuperavit.  Filium  contra  fe 
furgentem  cuftodise  mandavit  in  qua  extinctus  eft.  Lembar- 
do^coercuir.  Cum  Saracenis  extr*  Imperia  bellum  geflit. 
Vi£fcoria,potitus  in  Apuliara  rediit.Cum  Pontificibus  acerri- 
mc  confli&atus  cft  ,fubtioc  Gibelinorum  &  Guelphorum 
ftudia  exarfcrunt.Guelphiqucdi&i  qui  Pontificero,Gibelli- 
niqui  Impcratorem  fequebantur. 

CUM- 


74* 


I   M   P   E   R   A   T   O    R   U  M. 


CUNRADUS  IV. 

FRiderici  filius  A.  C  1150.  Romanorum  Rejc  eleftus , 
imperavit  3.annis,menfibus  5.  diebus  10.  Civirates  Ira- 
iiserecuperavic.  Neapolim  expugnavit,  a  Tancredoadju- 
tusCapuamuros  demolituseit,  mortuuseft  A.  C.  125$. 
Medicisob  datum  venenum  fufpeftis. 

GUILLIELMOS. 

HOllandiseComeSjimpulfu  Pontificis contra  Fridericum 
1.  EleausRomae»  Rex  ,imperavit  9  annis  H rlfiisbel  • 
lumintulit,i§t  ab  iis  occifus  eft.  Hinc  Anarchia  totisi7- 
annisfuit,  quaravis  Kichardus  Frater Joannis ,  Anglorum 
Regis,  Aquifgrani,  Alphonfufquc  Caftellas  Rexlroperii 
potircnuir. 

RUDOLPHUS.  SUEVUS.  COMES 
HABSBURGENSIS. 

^  Nno  117?.  omnium  Ele&orum  confenfu  /mrerator  fa- 
&us,  a'Pontifice  confirmatus  eft ,  Aquifgrani  inauguratus 
setatis  25.  Imperavit  17.  ann.  9.menf.  animi  bonis»  adniodum 
excefluit.  /pfe  extra/mperium  abire  noluit>  Horatiani  ver- 
iusmemor,  illumque  recitans. 

■  Mevefttgia  terrcnt 
Omnia  teverfum  fpeBantta  ,  nulU  retrorfum. 

MifiisLegatispaceminomnibus  Irapeni  partibus  retinuit. 
Marchionem  Badenfem  &  Bavaria?  Duces  Rebelles  com- 
pefcuit.  Viennam  obfedit  Othocarumque  profligaviti  vicit, 
oceidit.  Regnum  Bojemi^  Wcnceflaoejus  filio  tradidit.  Au- 
iirias  Ducacum  Alberto  filiofuo.  Caefardedk  Bavariam  fiiio 
Joanni  ut  alia  (  ejus  fatta  taceamus )  fub  iilo  Vefperse  Sicu- 
Ife  Gallis  a?ternam  attulerunt  no&em  nam  8.  millia  Gallo- 
nim  i.borarum  fpatio perierunt  A.  C.  hincVefperae 
Siculae  Prsedones  Erfurtipunivit,  60.  arces  inTuringiail- 
lorum  delevit.  Mortuuseft&  Sepultus  Spirse  A.  1 291.  jeta- 
tis  73.  Ab  hocnumerantur  ImperatOres  Romanilaudatifli- 
ml»  Rudolphus  1  jmitis,  Albertus.|i.  fortis.  Albertus  2.  gra- 
ris^Fridericus  3*  pacificus.  Maximilianusprudens.  Rudol- 

phus 


GBRMANORUM     SERIES.  74, 

phusz.  Clemens.  Feruntipfuraordinaffe,  utinftrrjmenta> 
Germanica  Iingua  iciriberencur. 

•  ADQLPHUS  COMES  NASSOVIENSIS. 

y^NnoC.  1192.  ad  imperium  pervenic  ,  anniso".  Impe- 
ravit.  Conduftuscrt  ftipendio  centum  millium  aureo- 
ruroab  Edvardo  Angiia?  liege  ,  qui  eo  tempore  bellum 
cumGaliis  gerebat.  Ex  hoc,  odio  Germanis  effe  ccepit. 
quodlmpeniauttoritacem  imminueret.  A.  C.  12^8,  Im- 
peiio  exutus  ,  iliius  in  locum  Albertus  Auftriacus  eleftus 
ett.  Cui  Adolphus  belium  intulit ,  in  quo  cruento  occuboit, 
manu  Alberti  confolTus.  Cadaver  Spirae  fepulturo.  Qai 
toutra  Adolphum  confpiranjnt ,  fcedam  pa(B  funt  mortcnii 
Iple-Albertuba  trdtri?fiiio  confoilus  interiit. 

ALBERTUS  AUSTRI/fi  DUX  RUDOLPHI 
IMPERATORIS  FILIUS. 

y\  B  omnibus  Ekcloribus  Francofurti  Rex  Romanororn 
•  deli^^us  ctt  ,  impsravit  9.  anris,  totidem  menllbus. 
Confecratus  Aquifgrani  ,  Coronam  a  Bdnifacio  V///.  pri- 
mum  negatamtandem  accepit.  Bella  magis  privata  geffir. 
Bojemiam  Rudolpho  filio  acquifiyit.  Regnum  Vngariae 
frultra  aftcctavit.  Venenohautto  nonintcriit ,  fcd  oculum 
perfraudem  SalifburgentisEpifcopi  amifit.  Bojemiam  ita- 
rub  a  4  con j  uratis  cum  Rhenum  traijcerc  vellet ,  occifus  cft. 
Acjoanneb  fratris  ejus  fiiius  pugionem  primus  in  collum 
adegic.  A.  C.  J300.  Parricida?.  carcerc  &  capite  prxnas 
dederunt. 

HENRICUS  LUCELBURGICUS. 

IMpcratot  ele&us  eft  Francofurti.  Coronatus  Aquifgrani, 
annis /mperavit  4  menlibus  p.  Rebelles oppugnavit.Pro- 
fe&usin  /taliara  Mediolani  ferream  accepit  coronam,ubi 
Romam  veuit.  Auguftufquc  di&us  eft.  Florentinos  oppu- 
gnavit ,  cum  RegeSiciliae  fcedus  fecit  >  necatus  cft  in  Tufcia 
pcr  Eucbarifliam  ve^eno  inf  ettam.  • 


IMPERATORUM  • 


C  A  R  O  L  V  S  IV. 

IOannisRegisBojemte  filius  A.C  1346J1  Piincipibusqui- 
bufdam  pecunia  corruptus  Impcrator  fa&useft  ,Inipera- 
vitAnno  32.7.  menfes.  Nondumexa&o  biennio  urbejpul- 
fus,in  poteftatem  Pontificis  devenic 

WENCESLAVS. 

CArolilV.  fiiius  vivente  patre  defignatus  Romanorum 
Imperator  A»  1 37*.  Regnavit  anno  22.  fed  vitiis  dedi- 
tus.  Civitatesfefcederatsefubillomunire  ccepcrunt ,  quod 
ablmperii praefidio  deftituerentur,  cum  negligenter impe- 
riumhaberet,  Ele&oresipfumimperioexuerunt ,  Frideri- 
cumqueDucem  Brunfviga»  ipfi  furrogarunt ,  quiftatimex 
infidhis  interfe&us. 

RVPERTVS. 

ANnoC.  i^oo.RexRomanorumele&useuVu^pavariaj 
DHX&RheniPalatinus.  Regnavit  annos  menf.  10. 
Contra  Galeacium  in  Italiam  expeditionem  fufcepit .  fed 
praeiio  ab  eo  vi&us,in  fugam  conje&us  eft ,  reque  infecla  in 
Germaniam  rediit.Anno  1410.  e  vita  difceflit.  Spirarquefe- 
pultuseft. 

SIGISMVNDVS  VNGARLE  REX 
CAROL.  IV.  FILIVS. 

ANno  14 1 1  .unanimi  voce  Ele&orum  defignatus  Roma- 
norum  R.exannis26.  menfibus8.  regnavit.  Excellenti 
fapientia,  eruditione  &  muitis  Virtutibus»  Curafque 
in  Ecclefiam  &  Politiam  omnes  contulit  ,  cum  Bajazete 
Turcarum  lmperatore  conflixit)  In  Bojcmia  diuturnum  bel- 
lurn  contra  Huflitas  geflit. 

ALBERTUS  secundus  austrlc  dux 

iJno  1439.  Imperium  fufcepit  Francofurti.  Gener  Si- 
gifraundi  Imperatoris  fuit, biennium  nondum  integrum 
imperavic.Princeps  eximia  animi  liberalitate,  magnitudine. 

FRI- 


GERMANORUM   SERIES,  7J| 

F*IDEkICVS3.  AVSTRIiE  DUX. 

A  Nn.  C.  »440.ImpcratorRomanorumcleaus,  impera- 
<  *vicannos  5,.  FabioMax.  propcer  cundatioucm  firoi- 
hmus.  Iohaltam  proreclus ,  diademate  regioornatuscft. 
Redux,  Scn3tores6.  Vienn*  invincuia  conjccit.  Vnearis 
coronam  rertuuit  Avulfa  eft  ab  Icnperio  Romana  Boruf- 
iia  , Carolo  Dua  Burgundise  bellum  fecit.  Sub  hoc  invcnta 
ettArstypographica.  Mortuus  eftex  mclonum  efu  imroo- 
derato,  tibia  proptcr  gangramam  ferro  aroputatl  Optavit 
ut  Aulici  innulationem  ,  diffimulationemque  deponerent. 

M  AXIMILIANVS  I. 

•  f^59.A*  ,4^6,  a.d  ImPcrium  cvcftns  eft,  fuitFride- 
rici  3-  fibuj» »  Aquifgrani  coronatus.  Regnavit.  ann. 
25.  5.  menf.  elingois  ad  9  annum  manfit.  In  pace  ac  bello 
claru^fuit,  Literis  &  hiftoriis  operam  dedit ,  Bella  geflit 
cum  Flandris  a  quibus  captus  per  mcnfe?  in  cuftodia  man- 
fit.  Belgarum  rerociam  reprefllt.  Injuriam  a  Carolo  VIII. 
GalliaeRege.obraptam  fponfam  ,  iibi  illatam  nunquamj 
vindicavit.  Bellumcontra  Helvetios  geflit.  Subbocimpe- 
ratorenavigationovain  Indiam  ad  Calecutum  inventa  eft, 
quoteroporeclarueruntChriftophorosColumbus  cV  Ame- 
ricusVcfputius.  Tum  liga  ruiticorum  Sutularia  Bundfchuch 
an.  1502.  exortaeft.  Bcllumcontra  Rupertum  Palannum 
proBavaria*  Ducibus  geftum.  Bcllum  contra  Venetosfu- 
lceptumeft,  Comkia  Augufta?  habita  funt  ,  inquibusde 
belloTurcisinferendo,  &  Lutheri  caufla  a&ura. 

CAROLVS.  V.  ARCHIDVX  AVSTRLE. 

MAxiroilianilmp.  ex  filio  Philippo  nepos.  Regn.  ann. 
38.  Rex  20.  a?tati% anno  pervenit  ad  Imperium.  CoroJ 
natus  eft  Aquifgrani ,  Bononiselmperatorfalutacus.  Fuico- 
mnibus  Virtucibus  Princeps  clariflimus.  Sub  hoc  reformatio 
Ecclefia?  facla  eft,  Wormati«  ann.  Hf*i.  Letherum  audi- 
vit.  Conventus  denuo  Auguftae  indicTus.  Sub  hoc  Conci- 
lium  Tridentinum  fuit, ,  Sihmalcaldici  articuli  confcripti. 
Bella  geflitgravifllma.  InHifpama  rootus  compofuic.  Ex- 
arfit  bellum  intcr  Carolum ,  &  Regem  Gallias  Solyman- 

nus 


75»  I    M    P   E    R    A    T    O    R    U  M 

nusvcnitin  Vngariam.  an.  1535-  Africamcum  exercituCtf- 
iar trajecit.,BeUumcontra Proteftantes fcederis  Schmalcal- 
dicifodosfufcepit ,  Saxonem  &  Landgravium  profcripfit. 
Proftttus  in  Hifpaniam  fe  imperioabdicavit,  &  in  monafte- 
riovitamfinivkfymb.  habuitpius  ultra.  Fratri  Ferdinando 
celTitlmperiura. 

FERDINANDUS  ARCHIDUX  AUSTRLS 
CAROLI  V.  ERATER. 

A  N.  1558.  Imperiopotitusimperavicannis  7-  AqmTgra- 
niinauguratuseft,fuit  clemensmoderatus.  Fidem  ferael 
datam  fervandam  cenfuit  fancYiflime.  Latinl  fermonis  peri. 
tus  fuit.  Hoc  Regnante  Palfavienfis  tranfaftio  obtenta  eft. 
A  Pio  IV.  Pontifice  corrmiunionem  fub  utraque  rmpetravic. 
Ex  tabe  cacarrhofa  an.  1564.  mortuus  ett ,  an.  vitse6i.  • 
menf.  4. 

MAXIMILIANUS  II. 

FErdinandi  filius  an.  1 564.  Romanorura  Imperatur  ele- 
£luseft,imperavit  }£.  annis,  Armis  abftinuic ,  pacemco- 
luit.  /mprimis  erac  pius ,  sequicatis  cultor ,  libenter  omnes 
audivit ,  luxum  omnem  declinavit.  Nullum  peccatum  gra- 
viuscenfuit  quam  velle  confcienciisdominari  Bellum  geflic 
in  Vngaria  adverfus  Solymannum.  Liberosfufcepic  16.  Ex 
cordis  palpitatione  ad  10.  annos  laboravit ,  ex  quo  an.  seta* 
ti*  50.  Ratifbonse  ipfo  die  Maximilianiextinduseft. 

RUDOLPHUS    /  / 

MAximilianii.  filius  Auftriaj  Dux.an.  1576.  /mpcrator 
defignatus  eft  Ratifbonae,  antea  Vngariae  an.  71.  Boje- 
iniae  &  Romanorum  an.  75.  Rex  fa&us.  Sub  hoc  multa  ac- 
ciderunt  memorabilia  :  Aquifgrani  Evangelium  prsedicari 
ccepic,- an.  1580.  Coloniae  civium  pars  3.  a  Magiftratu  , 
Evangelii  Hbejam  petiit  praedicacionem.fcotenburgi  Legati 
Ele&orum  conveneront,  ibique  de  pacein  Ecclefia  confer- 
vanda  attum  >  ut  &  deCalendario  Gregoriano.  ftudolphus 
cum  aliis  Principibus  Pomificiis  in  ordinem  aurei  vellerii 
Hifpaniarum  Kegis  aflumptus  eft.  *s 

MAT- 


GERMANORUM   SERIES.  75§ 
MATTHIAS. 


MAtthias  ,Hungarineac  Bohemiae  Rcx,  fratrc defunQo, 
Eledorum  iutf.agiis  ad  iraperiale  fattigium  eveftus 
A.  C.  i6i2-  p  «ruit  lmperio  7.  ann.  Hoc  adhuc  vivo, 
Rcgni  BohcmiciSc  Hungarici  fceptra Ferdinandus -II.  Ar- 


FERDIN  ANDVS  II. 

DEfunfto  Matthia  Francofurti  faftus  eft  Imperator  an. 
i6m  hocipfoanno  Buhemi  ,  repudiato  Ferdinando, 
Fridericuro  V.  Eledorcm  Palatinum  Kegem  fibi  prafecc- 
runt.  Hincfcedum  excitatum  eft  bellum,  cui  etiam  Chn- 
ftianusIV.  Daniae  Rcx ,  anno  hujus  fecuh  25.  immilius, 
ingentemcladera  accepit.  An.  16.  Guftavus  Adolphus. 
Suecix  Rex  ,  contra  Imperatorem  arma  fufcepit ,  an.  30. 
hoc  ad  Luzenum  in  pr*lio  interfeclo ,  Sueci  cum  Fcedera- 
tisfuisbellum  ioftaurarunt.  Funftus  eft  imperio  anmsi7r 

FERDINANDVS  III. 
pvEdarat us  eft  anno  63  J  Re*  ,  parrMe- 

princW™ 

navit.  HancD.  O.  M^aciat  percnnem ! 

SPECIALIS  sTATUUM  GERMA- 
Nli  DESCRIPTIO. 
ALSATlt.  UBI  aRGENTINA. 
ALmSrES  INCOLARUM. 

doles.  GaUicaling  a(?  habitum  corporis ,  »le 

?3^«£U^  M0,„ 


fj4  SfECUlIS  STATUM 

Moris  cft ,  utprocus  fponfam  ,  aliquam  Virg  inem  am* 
biens ,  de  media  nofle  ,  illi  dulcis  muficse  ante  xdcs  carmen 
facibus  accenfis  adferat,  quod  fi  Virgo  ad  fcncftram  non 
accedat,irritum  ex  hoc  fore  amoremluum  conjeclare  certo 
potcft  ,  quod  ii  vero  accedat ,  proxiraa  in  noclem  prona 
vefpera  illius  ad  sedes  cum  amicisvifitarelicentiam  habet. 
Nuptioeferiaprima  &  fecunda  tantum  ceiebrari  folent ,  ubi 
fummo  mane  tubse  auditur  clangor  ,  illarum  folcnnia  no- 
tans.  Nobiles  ,tre3cum  dimidio  dies  huic  infumunt  fefti- 
vitati.  DuplicisveroGencrisnuptiashabent  :  primas  diclns 
diefreygab  hoehzeiten  ,ubi  pro  cibo  nihil  folvitur  >  fed  dona  fe- 
runtur :  inaliispretium  darifolct.  Virginibus  ,  nifiinGal- 
liaeduftis ,  ofculum  d.ire  infolens  ,  manum  vero  manuiin- 
tcxere  nonindecorum  habetur. 


R    E    L    I   G    I  O. 


rjlTjus  Urbis  Magiftratus  Auguftanam  confeflTonem 
^profitetur  ,  Incolae  cadem  coiunt  facra.  'Calvinianos 
etiam  multos  ibi  rcperies  mercatores  >  quibus  tamen  libe- 
rum  Religionisexercitium  non  eft  permillum.  Pontificio- 
rum  exiguUs  ibi  eft  numerus :  Hi  ad  fuae  Miffe  Sacra ,  ad  D. 
Joannis  Ordinis  Maltenfis  coiivenire  folent.  Omnia  vero 
Templa  Pontificiis  ab  Auguttanis  ademta  fuot. 

R  E.G  IMEN  CIVILE. 

^efpub.  conftat  partim  ex  Nobiiibus ,  partim  ho- 
neftis  familiis ,  ultimum  mechanicis.  Olim  penes  folos 
Nobilesitriperiumfuit  ,poft  feditionera  autem  Sauerorum 
anoi  1332.  In  hunc  ufquc  diem  tantum  tertia  pars  Nobi- 
lium  Mjgiftratum  tenet  .reliqun-  pa^es,  familia?,  &civiufil 
mechanicorumqueordoconftituunt;  1.  Ex  Nobilibus  ma- 


tfter,  quiorhciopi 
?0X^.r^terea^unt<4m'A<f,^fr»  quorumquilibetannum  eft 
mrunrticme,  &inexhu  quinquennii  illam  iterum  fufcipic 
5ex  di£ti  statma/lers  ,  Nobiles  ,  non  ultraj.  menfesoffi- 
cmm  adtniniftrant :  His  tredecim  Virorum  cura  ,propugna- 
culorum  urbis ,  armamentarii ,  &  fimilium  commiifa  eft 

Secun- 


G  E  R  M  A  N  I  /r  DESCRjPTIO.  75* 
Secundus  Oodo  cx  XV.  conftat.  ubi  5.  NobUes,cx 
quibus  fsepiirs  Praetor,  iwcStatmeifter  eligitur ,  Hiduoordi- 
nesXlll.  &.  X.V.  Dominorum.perpetuofunguntnrMagi- 
ftratu ,  X.  Cives  honcftae  familiae  ,qui  vclut  morum  cenforcs 
funt ,  &  in  omncs»  qui  orhciis  praefunt ,  animadvertunc. 
HisXV.  curaraooetae  &  viciualium  concrcdita  cft 

Tertius  ordo  eft  XXI.  inquo  tamcn  5.  vel6.  praefunt, 
hic  ad  inaximc  fecreta  confilia  XIU.  &XV.  Virorumcon- 
vocari  folct.  Atqui  bi  ordines  perpetui  funt. 

Militieepraefecti,dicli  offiaers  > inmuncrefuo  ad  vitara 
permanent,vel  donec  addignitatem  «rfiwm#i/?«r  evehunturqui 
Magnti^  Scnatus  ( det  Grojfe  tLaht )  ex  XXX.  conftat ,  ex  liis 
X.  iunt  Nobiles.  Prsefes  Senatus  Ammeifter  vocatur,  qui 
a  Magnoconiilioquotannis  eligicur.  Sunt  XX.  tribus ,  4°a- 
ruraquaflibet  luum  fuperiorem  Dominura  Tribunum  %  & 
20.  Scabinos  habet.  Ex  his  Scabinis  cujuflibet  Tribus ,  quo- 
libct  anno  Senator  eligitur ,  qui  magnum  confilium  per  duos 
•nnostrequcntat,adcoutexX.  tribubus.X.  Senatoresin 
Magiftratu  decedant,  &  reliquis  V.  fucceflbribus  novis 
X.criguntur$donccdiaicsBteriX.  Senatoresexa&is  2.  an- 
nisMagiftratudecedant.&reliquisV.  fucceflbribus  novis 
fucccdendi  locum  faciant.  Quolibet  quoque  anno  tam  cx 
ordineNobiliumquamXlU.  &  XV.  Vires  eliguntur  5e- 
natores ,  hi  proceflusciviles&  crirainaies  judicant. 

Eftctiam  minor  Senatus  cx  XVIII.  conftans,  <f.  No- 
bilibus&n.  Plebeis.  . 

Tria  ibi  habentur  Fora  juftiti*  ,  1.  dasStatgtncktyCm 
prxeftiudexperpetuus,  diftus  derStatrickttr,  i.  dySchuU 
Ve^uht,  quoPd  camcn  abrogatum  &  inejuslocum  fucceffic 
dJs  Vogthtygeruht.  ubiTutorcs  &  curatores ;  pupillororn  «d 
iationcs  vtcantur.  Quodiibethorum  exVU.  conftat  ho 
minibus.  3  dasSiebntrgtrscht  five  Zttbtn  nchttr.  Hijudices 
omne^  funt  Scabini ,  &  in  annura  mutantur.  • 

SuDrcmus  Magiftratus  ,  Ammttftrc^^  qaamvis  der 
wiS^Jm^  >  illotaraen  cft  infcrior  ,  &  votura 

conVr^ 
^•.niNnhirnimextrasedesfuas  prodire  faseft,  iulpeCta 

fceleraatroxibihabeturadultenum,  &  non  nin  luppuc.o 
capitis  «xpiandura.  ^ 


SPECIALIS  HATUUM 
Praetcr  mododi&a  Collegia,etiam  fpeciales  funt  functia- 

VCxhe  Aembter  ,  Ut  dcr  Dreyer>  dteStallherfen,  &C.  Vid.  dehfc 

aliifque  minutis  MariinZeiler.  ltinerar.  German.  c.  8, 
DIVITI,E  ET  REDITUS. 

CReditur  vulgo ,  quodreditus  hujus  Reipub.  ad  300000 
Imperialium  fummam  afcendant ,  qusc  ex  decimis  fru- 
ftuum  percipiuntur,  pro  centum  florenis  foivitur  tributum, 
Kopftnckfi.  Pars  a  XXX.hofpitibuy,  3.  Pars  ex  quolibet  facco 
fnimcnrt  in  piftrinum  defercndi,  &c.  ordinarii  vero  reditus  1 
ex  vino,  frumento » percipiuntur ',  quae  ibi  in  magna  funcco- 
pia,  &  mercatumconftituunt.  Vendunt  quoquealiiscrocum 
tincVira  infervicns  &  pulverem  torraencarium.  Exteri  aro- 
mata  illisadferunr.Ex  hortenfibus  fruftibus ,  magnam  colli- 
gunt  pecuniam.DuashabentnundinasinFeftoNatahtiorum 
&  S.  loannis ,  ad  quas  omnes  confluunt  Nationes ,  ibi  exitm- 
osinvenientes  equos. , 

V    I    R    E  S. 

T  Uae  in  optirae  munita  civitatc  Citx  funt,  tum  numero  Inco- 
*  larum  copiofiflimo  ,  optimc  armato  ,  animofo  ,  & 
ad  defendendos  penatescxprompto.  Aimamentarium  ipftt 
eftoninibusarmisinftru&iffimum  ,  horrea,  annonaplena, 
cum  vicinis  Helvetiisaliifque  Rebufpub.ar&ius  fcedus,  /B- 
mulofque  fibi  infenfos  habent  Archiducem  Auftria; ,  &  Epi- 
fcopum  Argentinse ,  quorura  femper  fufpeftas  metuunt 
Vires. 

PALATINATUS  RHENI. 
M    O    R    E  S 

HuJus  Regronis  incola»  adeo  cuhis  funt  moribus ,  exdc- 
curfu  aliquot  annorum,  percrebriora  cum  pcregrinig 
commercia ,  ut  in  tota  Germania  negre  invenias  alios  ad  tan- 
tam  humanitatemfa&os,  peregrinos  valde  amant,  idque 
exemplofuorura  Principum ,  gallice  admodum  expedite 
lonant.  Eft  iri  0//^4/,locoad  jurifdiftionem  Paiatini  fpe- 
«ante,  confuetudo ,  ocilliqui  as-  annosegreili  funt,  faOo 
coehbatus  voto  (  quod  Hagejhlt^n  incoi*  vocant )  li  ita  viti 
oec:edant,de  bonisfuisdifponere  nequeant,qua  Principiac- 
qujruntur.  1       "  5T  A 


GERMANIiEDESCRlPTIO.  7j? 

STATUS  RELIGIONIS. 

iNcolce  Palatinatus  .  fpatio  x^.annorum  ,  quater  Religio- 
nem  mutarunt  >  priroum  enim  Auguftanam  five  Luthera- 
nam  aroplexi  iunt,  mandato  Friderici  1 1.  fub  Friderico  1 1 1. 
poftea  fufceperunt  Calvinianam  :  Ludovicus  ,  filius  Frideri- 
ci,  iliositerumad  Auguftanam  recipiendam  compulit:  Ad 
ultimuro  Joannes  Cafimirusavunculus  Fridenci  1 V.  iterum 
ipfis  Calvinianam  perfuafit ,  in  qua  nunc  adbucperdurant. 
Lutheranorum  exiguuscft  numeru> ,  illorum  vero ,  quivcl 
lmperatori ,  vel  Regi  Hifpania?  parent ,  liberum  cft  cxerci- 
tium  fuae  Religionis. 

B>    E   G   I   M   E  N. 

A  NtiquisPalatinatus  nomen  fuitincognitum,quodabIuv 
•^^  peratoribus  provenit :  Titulus  vero  hic  dignitatit ,  tion 
Dorniniifuit  dequopluribusegtt  Pierred'Avity  mdefct  ipr. 
Palat.  Rheni  p.  67 1 .  Habet  autem  fub  Imperio  fuo  Palati- 
ausRheni,in  quibusjus  auriqusrendi  obtinet.  Quid.tioni- 
bos  &artobu»prgfunt  miniftri,  vocanturG*//*/!^: ,  ffliger^ 
Vf£ty  KtUer. 

DIVITliE  ET  RE  DFT  U  S. 

|_jAbet  Eleftor  Palacinus  poteftatem  cudendv  monetae, 
tam  aurex ,  quam  argentea?  ,  pari  jurc  ut  reliqui  Elcfto- 
res Germanise  Quantum  ad  reditus  ,  quos  percipit ,  iili  aefti- 
matifunt  CCCC.  miilibus  Imperialium.  Hi  autemreditus 
ex  frumento»vino,&aiiiscolligifoient.Parat2e  pecuniaeexi- 
gua  eft  copia  ,  exceptis  tributis  &  veftigalibus.  Dare  etiam 
quaodoquecoguntur  fubditi  centefiroas&  dccimas  cx  bonis 
luis.  Urgentenuromoruminopia  ,  ctiam  pupillorum  bona 
adpublicuro  ufum  fumi  folent.  Exvino,  illiuslocigene- 
rofiffimo,  ingens  pecunia  colligitur.  In  Fraqckentalia  matc- 
riarum  vcftious  aptarum  ingens  conficitur  apparatus. 

V    I    R    E  S. 

POtentia  Palatini  femper  fuit  terrori  aliis  t  um  ob  terrae 
fcrtilitatem,  quam  divitias  incolarum ,  tum  vero  Nobi- 
1  Bbb  3  lium 


75«  SPECIALIS   ST  ATUUM 

•  lium  frequentiam.  Miusfubdici  propiiibfumptibus  arma  fibi 
comparare  tenenrur.  LecYiflmia  autcm  juvencus  ad  miliciara 
vocatur ,  inde  nomen  der  /lujjchus  accepit,femperque  ad  nu- 
tum  Principis  paret.  S^eriempalatinor :  Vid.  Pierre  d'Avicy 

/  DUX  DE  ZWEYBRUCK. 
R  E  L  I  G  I  O, 

J^EformataeReligioni  uti  Eledor  Palatinusaddiauseft. 

D  I  V  I  T  I  JE. 

TlJujusPrincipis  territorium  itapaucos  habet reditus,  ut 
x  ^nonultra  30.  millia  Imperialium  exfoto  ihcu  fuo  per- 
cipere  dicatur. 

V   I   R   E  S 

\7lresejusnon  adeo  magnaefunt,  quod fuppecise 7074. 
v  equitum  ^o^tf.peditum  olim  Navarrse  Regi  miffe  te- 
irantur. 

R^E  G  I  M  E  N. 

j\Gnofcit  hoc  territorium  Duces  qui  vocantur  Palatini 
Rheni  &  duces  Bavariae.  Genealogiam  iilorum  ,  Vid. 
apudPierredAvityhic. 

PRINCIPATUS  DE  BIRKENFELD. 
R  E  L  I  G  I  O 
H^PnncipesAuguftano  Luchcranam  agnofcunt  Relig 


10- 


1 


R 


DIVITI^  ET  REDITUS. 

lefScilnT5  Pr;DCip,1S-  "°n  Ultra  IOOOO°-  ™P™- 
riuntur        0     Muk*  UffiCnhic  arS«ti  repf. 

COMES 


GERMANI/E  DESCRIVTIO 


759 


COMES  DE  LVTZELSTEIN. 
R  E  G  I  M  £  N. 

ualesinRegiraine  habuerit  DominosVid.  Pierred*A- 
feViiy  hic.    *  0 

DIVITI^E 

\/[  AgnoshicPfincepsex  teloniis  qnse  hic  fieri  folent  re- 
-^^cipit  reditus.  Qualis  conditio  fit  Comitatusde  Loewtn- 
ftttn,  wtfterteuhy  Comitum  dcUint*2en.VV*fgW>UtiJJtnbutg9 
L+md*MP,Hmnfruck,c\\m  minima  fint,Vid.  apud  Pierre.  d\Avi- 
ty  indefcrip.  Palatinatus  Kheni. 

SPIRiE.  RELIGIO. 

Quaravis  hscCivitas  in  medio  velut  Palatinatu  fitafit  . 
cuiusincolsc  Calvinilte  funt ,  tameh  Auguftanae  r<eli: 
Piunimaxiroampartem  addidaeft  ,  Ponuficiis  cjuoquc  m 
nunnullis  Tcroplis  liberum  permiCRiro  eft  exercitium. 

R*E  G  I  M  E  N. 

M-EfteDre(Tcroindefcription.  Gerra.  urb.  Imperatores 
TconS 

fignibus  donarunt  privilegiis,  P<*ft"Cft^ 
»n  iaoc  hic ab /mperatorc  conlhtutaeft.  Csterumwm.» 
%£S&S%Z7«  Epilcopi  /rcperio  «^H^ 
ie&t  aoi ultra  triduum  in «U  commorand  poteltatem  non 
hat;?Tpfi«roe„vc|dcroedia  nofte  vcnieou porta ;»pe- 

Germanus  effe  debct .  ad  rom.roum  Comes^ ve 1  Baro  i 

tifici*  vel  Luthe«n«e«ddiau«Religioni. -Haic5.  f  Wtwre 

-ff^Vor«  adiudicantar;  2.  Comitcsvel  Barone*&2.  Do- 
aireflores  adjua.canr  r ,  m  5  No. 

Bbb  4  %VOR- 


7*9 


SPECIALIS  STATUUM 


W  O  R  M  A  T  I  A. 
EJUS  KELIGIO. 

IUtheranorum&  Calviniftarumalia  atque  aliaibiSacra 
-reperies  ptxttr  ho*&  Iud<xo> iljirerunc.  Magiftratus 
tamen  Auguftanae  Religioni  nomen  dedic. 

R  E  G  I  M  E  N. 

J-J/E  c  urbs,  multorumolim  experta  eft  Iraperium,  Ro- 
manisfubje&a,  ab  Attila  tuinis  involuta,  a  Clodoveo 
RegeGallia;reftaunta,ultimum  libertatis  pileum  indepta, 
&  in  numerum  urbium  Imperialiutn  relata ,  &  intigni- 
bus  privilegiis  ab  Imperatore  Friderico  Burbarofla  anno 
1180.  audadt.  Fuitolim  fubtutela  Eleaoris  Palatini. 

A  RCHIEPISCOPVS  MOGVNT/£. 
MORES  EJVS  INCOLARVM  VETERES. 
JN  terra  Eichsfild  antiquitus  erat  in  excelfo  montc  di£ro 
stufenbirgidolum  ,  vocatum  sruf,  hoc  refponfaincolis 
tereDat ,  raore  antiquorum  oraculorui^. 

MORES  RECENTIORES. 
S^tSSS^\^^  vivuntmodo,  quidara 
££  dl&,g" &  ^W^, ob frumenci abundan- 

dideagunt  ?drod^V,n°aCquifitas  ^ 
FttminSp?    ^uiod.,1,,or"m  tcitanturadificia. 

reddit  bona  ,  ita  ut  <?  ™  'nC,t,ua:  corWn  conununia 
bonaqusdan,  vendat  """^^«^nlenlura  uxori,  lus 
coiuetudo  feEff  ^f*1*  nullus '  atuue 

tice  capitis  Dro ^  ICT?  ornamenta  aurea,  etiam  in  ver- 
omatus  aliisCftjntc1£jrc^tat,8rolin«inutn  getunt ,  hicque 

^^"«confccraaone^o^esejosloci,  &  vicini 

Incolag 


G  E  R  M  A  N  I  M  D  E  S  C  R  I  P  T  I  O.  ?gx 
Incolaecum^ympaniscVinftrumentis  muficis  eo  convenlunt 
peraftoque  prandio,  amplum  fibi  eligunt  fpatium  ,  inquo 
trigmta  &  quadraginta  paria  fimul  choreasducunt ,  quoj  ti 
quis  Gt  qui  recufet,l*pius  &  verborum&  verberum  certami- 
na  experitur. 

STATUS  RELIGIONIS. 

H  ic  vigitPontificiorum  Religio. .  Habet  Archiepifcopus 
roukos  fuffr aganeos  Epifcopos,  ut  WormMti4,Sptr4t  Arlen- 
Si^PsdaormiHmlbiffi^9yytrtzbur^Ey/lat,y^ird,t  Htldefkow, 

&Auguftae  Vindelicorum:olim  etiam  hic  Iud*i  fuerunt> 
poftea  tamen  anno  1433.  ejetfi. 

REGIMEN  POLITICVM 

A  RchiepifcopusMogundaeprimuseftinterEIe£lores  & 
magni  Cancellarii  iu  G^rraania  nomen  habet.Eft  ipfiab 
orHciis  Marefchailus,  Cancellarius ,  &  AlTeilores  Coniilii  Hi 
plerumque  in  ejus  aula  vivunt  ,  &  regunt  tam  Statum  ipfura 
Moguntiae ,  quam  ipfam  urbem  :  alii ,  qui  cu<n  Imperio ptx- 
funt  Amftmmns  vocantur.  r 

DlVlTl^E  ET  REDITVS. 

J^ok  difficileeftjudicare,  quodreditus  Uujus  Archlepl- 
fcopi  roagni  fint»  ideo  quia  plurimifundi  hicconduci  iol 
lcant.Vetf  igalia  pariter.qu* ex  Rheno  &  Mceno  prorluunt , 
Don  funt  exigua,ita  ut  praeter  extraordinaria  vedigalia,feu- 
daquc  maxima,  nonaginta  miilia  Imperialium,  ex  vino  per- 
cipere  credatur. 

V    I    R   E  S. 

Vlres  huj  us  pracipua? ,  in  magna  copia  Vafallorum  confi- 
ftunt.quiab  ilio  plurimas  urbes  Feudi  nomine  tenent » 
&  obrtrifti  funt  propriis  expenfis  ad  orficia  Principiscertum 
nutnerum  peditum  &  equitum  alere.  Hoc  nimirum  belli  ne- 
ceflitate  poftulante.Seriem  Eletf  orum  Moguntiae  Vid.apud 
Picrre  dAvity  hicp.  68^ 

Bbb  5  STA- 


7«t  SPECIALIS  STATUUM. 

STATUS  ARCHIEPISPI  TREVfRENSIS 
MORES  INCOLARUM  VETERES 

OLira  Trevircnfes  divinis  eolebant  honoribus  Iovem  , 
Martem  ,  Apollmem  ,Mercurium  ,  alioique. 

MORES  HUJUS  TEMPORIS. 

HujusRegionishodierni  incolse  maximam  partem  feveri 
Scexterioreafpedlu  melancholici  funt,  quam  crebnor 
cum  percgrinis  converfatio  hanc  illorum  afperitatem  valde 
emollit.  Laboribusfunt  addiftiffimi ,  &  per  afpera  etum 
locorum  facile  enituntur,  linguamtam  Gallicam  ,  quam 
Germanicam  hodie  loquuntur. 

R  E  L  I  G  I  O. 

A  RchiepifcopusTrevirenfis  Pontificiam  fequitor  £eligi- 

onem,  fuffraganei  illius  funt  Epikopi ,  de  Metz  ,  Tul , 

Verdun.        •  • 

REGIMEN  CIVILE. 


H 


i  c  Princeps  creandi  poteftatem  habet  Prsetorem,  Sca- 
binos,  feque  Civitatis  dominumdicit ,  quod/mperia- 
iis  audiat.  Nfhil  tamen  fecius  incolse  fe  liberos  putant  , 
titfuntaliaeUrbes  /mperiales.  Dicuntfe  habereduos  Con- 
fules»  Senatores,  Vice  Confuies  &  Scabinos  ,  curiam 
/udicialem  &  potcftatem  urbis  muniendas ,  &  cuftodiendse, 
&  quod  Archiepifcopum  non  niii  tanquam  Proteftorem 
agnofcant.  Hoc  tamen  Vero  convenit,  illos  nunquam 
fidem  Archiepifcopo  /uraife ,  nifi  fub  conditione ,  quod 
velitillos  infua  libertate  ,  &juribu:>  falvus&  tecloscon- 
fervare. 

Alithic  Princeps  magnam  aulam,  qux  floreNobilium 
gaudet,  habetfuum  Canceliarium  ut  alii  Ele&ores.  Hic 
negotia  territorii  cum  Confiliariis  dijudicat ,  habet  diftum 
Hoffmetfter,  Marefchallum ,  quiin  folennibus  aftibuB  gla- 
dium  fuum  ipfi  prcefert ,  in  judiciis  jura  Komana  obfervari 
folent,  niliftatuta  Imperii  vel  confuetudo  ftegiouis  aliud 
fuadeant. 

DIV/- 


GERMANIiE  DESCRIPTIO. 


7*1 


D   I   V    I   T   I  M. 


Agna  pccuniaB  visipfi  accedlt  ex  ve&igalibus  Ittieno  & 
MoCelttB  impofitis,  quseveex  mercibus  colligi  folent. 
raelertimvero  cx  viniKheneniis  abundantia,quod  Goloni- 
m  devehi  folet ,  ex  fodinis  auri  &  plumbi ,  ex  vinj  decimis, 
difti  MofeUwein ,  fundis ,  frumenti  copia  abundantibus ,  ira 
uc  pro locatione  fundorum  60000.^  Imperialium  percipere 
quotannis  crcdatur.  Fruitur  ad  haec  poteftate  cudend$mo- 
netx  aureae  &  argenteaj. 


V    I    R    E  S. 


£J  UjusPrincipisfubjecYi  tamNobiles  ,  quamvilioriscon- 
ditionis.  tenentur  ipfi  quavis  data  occafione  belli ,  fua 
praeftare  officia  ,  cum  certo  milkum  numero ,  ita ut  facile 
urgente  neceflitate  8000.  pedites  &  800.  Equites  in  caitra 
poflint  deducl 

E  Y   F  F   E  L" 
MORES, 

Ncolae  hujus  terra?  bono  fatis  pollent  ingenio ,  nullius  ta- 

Imenrei,  prseter  agriculturae  curainhabentes.  Caeterum 
.  j  i  d  e  laboribus  a  dd  icl  i  funt 

R  E  G  I  M  E  N. 

I_T  oc  territorium  ex  partc  Archiepifco  Trevirenfi>ex  par- 
teDucibus  Luxenburgicis  (qui  hodie  jceges  Hifpanias 
funt )  parat. 

MARCHIO  BADENSIS. 
R  E  L  I  G  I  O. 

INcolse  Marcbionatus  Badenfis  coa&i  erant  non  ita  pridem 
ad  audiendara  Miflam  ire  ,  illi  tamen  qui  Marchioni  de 
Durlach  parent,  cum  Dominis  fuis  Auguftanam  ampleftun- 
tur  confejTionem.  Sive  fponte,five  coadi.urbis  auoqueGer- 
fpach  pars  alia  eft  pontificiis ,  alia  Lutheranis  addifta ,  om- 
ifestamenbujusKegionisNobjlesLutheranifunt. 


7*4 


I 


n 


51'  E  C  I  A  L  I  S  STATUUM 

REGIMEN  CIVILE. 


Hjec  terra  a  2.  Principibus  ejufdcm  domus  regitur  ,  qui 
tamen  exdiverfisproveniunt  tribubus  ,  dkuiitur  M^r- 
chiode  B*din ,  alter  ,  Marchiode  Dnnacb^  &  de  HoMcrg, 
quilibet in  fuo  Marchionatu  CancclUriain  habet ,  lubditi 
Hlorum  nullispropcmodum  viribus  pullent ,  quod  tenean- 
tur  XII.  bonorum  fuorum  parcem  dominis  fuis  darc. 

D    IV*!    T    I  JE. 

Dro  certo habetur ,  quod  hi  Marchiones  fingulis  annis 

*  ex  territoriis  fuis  percipiant  ulcra  40000.  Imperi^lium. 
Quantum  adincolas,illis  peregrini  advense  multa  adrerunt 
commoda.  Imprimis  Nurenbergenfcs  cum  mercibu*  fuis, 
majora  autem  commoda  ex  ligno ,  quam  vino  Badenfes 
percipiunt. 

V   I    R    E  S. 

HI  Marchiones  producere  poffunt  in  caftra  circiter 
1000.  Equices&8ooo  Pedites.  Seriem  eorum  Mar- 
chionum  videapudPierre  dAvicy  hic  p.  6*5. 

DUCATUS  CLIVI^:  ET  COMI- 
TATUS  M  ARCfc. 
MO£ES. 

TNcotehujus  terrae  magis  «d  pacemquaro  bellumanimis 

*  propendent ,  fide  in  Principesfuosadeocommehdati ,  uc 
nullorum  unquam  raotuum  rei  legancur.  Horum  Moret  & 

linguapropiusadBelgarumquamGermanoruiu  confuccu- 
dinem  acccdit. 

R    E   L    I   G   I  O. 

JNterrisClivia?&  Julijemifti  reperiuntur  Pontificiis  Lu- 
therani ,  Lutheranis  Calviniltae.  Hodie  Reformati  maio 
rcm  ibi ,  ut  nunquam  antea ,  poteftatem  habent. 

R    E   G    I   M    E  N. 
S  Ucceflio  in  hunc  ftatum  controvcrfa ,  fsepius  totum  Bel- 
gium&  Germaniam  turbis  involvit,  &  adhuc  Elefto. 

rero 


GERMANI^  DESCRIPTIO  y$, 
rem  Brandeburgicum,  Neoburgenfcm  Ducem ,  Suecos, 
aliolquc  iifdem  inquietat.  Emifla  funt  in  luccm,  pro  utriuf- 
quepartis  legitimo  fucceflionis  juredefendendo ,  plurima 
documcnta,  &  adhnc  fub  judice  liseft :  prsctenfiones  huc 
Ipectantes  fuo  videbimus  loco. 

Comitatus  Mari*  ad  Principem  Auriacum  fpeftat ,  qui 
ibi  fuum  habet  Gubernatorem. 

Senatus  Urbis  Wefcl  juttitiam  adminiftrattamCivibus, 
cjuam  percgrinis. 

V    I    R    E  S. 

Nok  dccft  huic  ftatui  copia  Nobilium  ,  ita  ut  rcmotis 
Religionis  controverfiis  facile  junttarum  virium  tria 
roiUia  peditum iprseftare  non  nequeant.  Genialogiam  Du- 
cumvideap  citat  aut.  hic.  p.  6yp. 

Rationes  pranenfionum ,  quibus  Eleftor  Brandeburgicus 
ejufque  semulus  utuntur  ,  leguntur  apud  eundcm  p.  698.  6c 
feq.  ut  apud  alios  juris  publici  fcriptorcs. 

A  CLV  ISGRANUM. 
M  O  R  E  S. 


Hujusterraehabitatores,  diverfis  Iocis  congregati ,  Bel- 
gica  potius  quam  alia  utuntur  lingua  1  ad  varias  operas 
manuum  veluti  nati  eire  videntur. 

R    E    L    I    G   I  O. 
£  j  mc  urbs  Pontificios  >  Anabaptiftas,  Lutheranos ,  Cal- 


inianos  alit, 


R  E  G  I  M  E  N. 


,  •  mc  urbs  Imperiaiis  a  multis  annis  feditionibus  &  tur- 
"  bis  laboravit ,  quod  Proteftantcs  Inferioris  Germania? , 
tanquam  in  liberarolmpcrialem  civitatcm,huc  confluxerant 
metu  tyrannidis  Ducis  Albani ,  hacoccafione  illius  loci  Ma- 
giftratus  etiam  Proteftantium  Religionem  fufcepit ,  fatta 
veroiterum  rcformationc  ,  mandato  Imperatoris  Catho. 
licus  Magiftratus  iterum  cft  introdu&us ,  fcd  Proteftantes 
fumtis  armis,illius  denuo  urbis  Iroperinm  occuparunt  poft- 
ca  perconditionesutrimqueinitas,  utriufquc  Religionis 
*  r  aifeclis 


7f)$  SPECIAIIS  STATUUM 

ajreclislibertasobtentaeft  ,donec  anno  i6i4.per  Spinolam 
occuparentur  • 

ARCHIEPISCOPATUS  COLONIENSIS 
MORES  VETERES  COLONI/E. 
plvitatisUbiorum  antiquitus  ingens  &  rloreniffima  fuit, 
Miufque  incote  omnium  Germanias  populorum  erant 
cultiffirai.tam  ob  commercia,cum  pcregrinis^exercita  ,quam 
vicinum  Rhenum. 

MORESHUJUS  TEMPORIS 

TJTOdierni  incolarum  mores  valde  difcrepant,  ob  terns 
^diverfitatem,  proxime  tamen  ad  Weftphalorum  mores 
accedunt.  Seorfim  dicendo  ,  illiex  Comitata  Amfpergvz- 
iutagrefteshabentmores  ,  publica  nonhabent  divertori.i, 
fedfolum  tabernas  cerevifiarias.  Sermonis,  quo  utuntur, 
varia apudillos  diverfitas,pars  enim  Germanicc  ,pars  Welt- 
phalice,parsBclgice  loquitur. 

STATUS  R.ELIGIONIS. 

A  RchiepifcopusColonienfis  qui  Catholicuseft  ,  Suffira- 
**ganeos  habet,Epifcopum  ,Monafterii,Mindae  >OUnburg% 
&e.  Senatus  ejus  loci  pariter  eft  Catholicus. 

REGIMEN  CIVILE. 

U^c Civitas quod  Imperialis  ,  libera  eft  ,  qua»  non  ab 
auftoritateArchiepifcopi  dependet.  Ejus  quidem  ele- 
ftioeft8.Scabinorum,cumPraeiide,  diclo  Gr*]f  %  quicivis 
Colonienfis  effe  debet.  HicPracfes  fwe  Gr*f  ^fententias 
Scabinorum  excqui  folet  ,  incaufis  nimirum  criminalibus, 
incauffisverocivilibusnihildecernit ,  fine  au&oritate  Ma- 
giftrorum,  quosGewaltrtchter  vocani.  Eft  etiam  otfkialis, 
quicum  AffelToribus  decaufis  matrimonialibus  &  fimilibus 
cognofcit. 

Senatusdi&usdcr  Rath ,  ex  6.  Confulibus  five  Burgermei- 
ffler  conftat ,  cx  quibus  fingulis  annis  duo  per  Vices  Regimen 
habent ,  &  judicio  publice  prxfunt ,  atfeilbres  habent  44, 

qui 


G  E  R  M  A  N  I  £ 


DESCRIP-TIO.  7<7 

qui  ex  12.  Tribubus  eliguntur.  Tres  ibi  funt  Syndici  lCci 
qui  la  Senatu  non  fedent ,  fed  feorfim.  A  confulis judicio  ad 
Cameram  Spirenfera  appellatio  conceditur  ,  A  fententia 
uoque  Scabinorura  ,  ad  comraiffarios  per  Principem  ele- 
os  appellare  licet.  Hi  numero  5.  funt. 


D  I  V  I  T  I  JE. 


REditushujus  Principis  fummmam 
rialium  crcduntur  facere. 


1 10. 


millium  Impc- 


v  1  r  e  s 


H 


1  c  Princcps,urgente  neceflitate,  in  caftra  producere  po- 
teft  fatis  magnum  &  expeditum  equitum  numerum. 
Nobiles  etiam  ipd  fua  tenentur.  prasftare  officia,  &  illum  in 
bcllum  confequi. 

EPISCOP.  LEODINENSIS  SIVE 
LUTTICHLAND. 
MORES  GENTIS. 

TJ  a  c  gens  hilari  eft  animo ,  &  converfationi  valde  apta  % 
1  iicut  contra  Aqoifgranenfcs  rudes  funt&  malancholici 
&  cnm  alibi  peregrinorura  crcber  confluxus  etiam  pcregri» 
na  fecum  vehat  vitia,haec  tamen integra  moribus  eft  &  Reli- 
gionis  fuae  CatholicaeZeioardens.Adrnodura  abhxcin  labo- 
ribos  induftria,  prompta,&agilis,ad  inertiam  tamen,difcor- 
diam,&  partcs  prona.  Gratiam  exterorum,  audentia ,  &  ro- 
borcanimoque  bellicofo  fibi  parat.Gallicam  qui£m  lingu- 
am,  fed  corruptam  loquitar.  Nobiles ,  tamen  ejuselegantiae 
fe  dant,Fceminaspudicitia,parcimonia,  induftria:  virgines 
cum  laboredomefticoinnocujBchoreaecommendant.  Edu- 
clo  funere ,  quidam  eft,  qui  oratione  gratias  agit  exequiato- 
ribus,  quibus  pro  ftatus  conditione  vinum  datur. 

R  E   L  I   G   I  O. 

r  b  t  Luttichorum  impcnfe  Religionem  colitCatholi- 
cara  ,  nec  ullara  aliamadmiuic  lcctam, 

REGI- 


U 


I 


i 


7<t  SPECIALWSTATUUM 
R  E  G  I  M  E  N. 

Epifcopus,  quihic  /mperiumhabet.frmperper  capitu- 
lum  Ecclefiae  S  Lamberti  eligitur,  &  aflenfu  populi 
coroprobatur,  aPapa  vero  confirmatur.  Eft  Princeps[m- 
perii,  &  omnes  urbes  hujus territorii  ipfi  funt  fubjeft*,  tam 
in  temporalibus,  quaro  facrisrebus.  /pfa  urbs  Leodium  ma- 
gnisgaudet  immunitatibus ,  ut  potius  Refpublica  efTe  vi- 
deatur.  Nam  quotannisdie  S.  Jacobi  2-  Confules  eligit,  qui 
urbts  habcnt  Imperium.n  .habet  CommifTarios  perpetuos 
hiji.  eliguntjquiconfules  faciant-.neminem  autemadorfi- 
cium  Confuiare  admittunt,  nifi  juratum,  fe  non  per  f rau- 
des  ,munera  &  ambitum  illud  obtiocre  velle,  hocetiara 
inaliisobiervatur  officiis. 

DIVITI^  ET  REDITUS. 

pRincipis  hujusterrse  reditus  ad  30000.  aureorum  acce- 
1  dunt./ncolae  tantam  habent  carbonum&lapidumabun- 
dantiam  ,  ut  illorum  ,  pro  1 00000.  aureis  >  five  Ducatis ,  co- 
piam  raciant  plurimis,hifque  mercibus  mercatores  inAnglia 
magnura  confequuntur  lucrum. 

TERRA  NASSOVI£COMITUM. 
R    E   L    I   G    I  O. 

Hac  terra  a  Luthcranis  &  Calvinianis  incolitur. 

R    E   G    I    M    E  N. 


£omitescum  Impcrio  ipfi  pr<?funt ,  qui  inter  alios  Imperii 
liberos  Comites  locum  habent,  qui  non  nili  Imperato- 
rem  fuperiorem  agnofcunt  Hi  maxime  IlluftresGermanke 
funt  Comites  &  magnis  fruuntur  privilegiis.  Illorum  facU 
fummam  homiiium  exequarunt  celebrationem  ,  imprimis 
Guillielmi  de  Naflaw-Principis  Auriaci,6c  ejus  filii  Mauricii, 
cujusnomen  &  impenum  etiam  remotiflimi  experti  funt 

DIVI- 


G  E  K  M.  A  N  I  i£   DESC  RIPTIO. 

D  1  f  T  i  M. 


varum,  Ccrealis  agri ,  fodinarum  ,  fa- 
visamplos  pcrcipiunt  reditus»  Geticalogiaui  horumCo- 
Akumvid.  ap.  Picrred , Avuy  >hicp.  7^2.  6c  7 1 3. 

#W  E.STAHALIA. 
WESTPH ALORUM 
M   O   R   E  S. 

JNcolshujus  terra?  funt  forma  eximi4,  ftatura*  procerS, 
corporc  valido,  tantilque  pollcnt  anipis,ut  dicatur ,cjuod 
ibi  plares  nafcanrur  aftu;i  &  Aalitioli ,  ouam  infipidi.  Vi- 
£ktteiUotufn  cft  ,bovinacaro,porcina,rapum  ,cafeu?.In  nu- 
ptiis  acjua  hordeacea  ,«on  unius  fortis  ,fibj  delicati  vid^ntur. 
Potatorcs  ibv  habes  ftrenuo?,qui.extra  ordinem  bibere^nefas 
putant.  roeminaeiQ  roagni^feftis  fe  vinoadufto,  faccharo 
dulcorato  >  ingurgicant  :  vinum  non  nifi  proditiorum  pa- 
lato  fervatur.  Qaalcsin  Weftphaliafrot  deliciae ,  hivulg^s 
referent  verfus 

Hofpkium  vile ,  KUin  brett  ,  *Hn  bier  ,  L*nge  me$le% 
Suntio  Weftphaliafinonvis  credcre,  L«*]f  da. 
HabitusUlorumadGallicummorem  coropoiitus  eft. 

RELIGIO. 
p  Jus  incote  Refonuata?  &  Auguftanae  Religioni  addi&i 
'lunt. 

•      ♦  REGIMEN. 

CArolus  Magnus  ,  cumJn  Weftphaliam  Religionctn 
Chriftianam  introduxilfet  ,  &  taroen  ad  IdoloUtnarn 
fcrpius  dcfliaentcs  vidiflet ,  judices  fapientes  elegit ,  ot- 
OLO&SthtpunyWetindi  &  ^exmen  ,  qui  judicium facereni. 
Cum  vero  hi  concelTa  abuterentur  poteftate,  htcMagi- 
ftratusmutatus  cft ,  utnon  aroplius  inlecreto,  fedpalam, 
iudicia  ferant, 

1  D   I  V   I   T  I  M. 

Axirasillorura  Divitiaeex  fumatis  pernisdependcnt, 
4uaram  unu  eft  roultitodo  ,  ut  vel  in  umus  domus 


M 


Ccc 


mtroH 


770  SPECIALIS  STATU.UM/ 

introitu  60.  &  50.  pendere  videa%  pernas ,  etiam  peregrinis 
palatum  irritantes.  Vivitur  vero  ibi  ex  mechanicis »  &  mer- 
caturse  artibus ;  cum  teme  fterilitas  alios  negarit  proventus, 

EPISCOP4TUS  MONASTERIENSIS. 
M    O    R   E  S. 

INcolajMonafterii  nobilioris  funt  indolis  ,  quam  reliqui 
Weftphali.  Plurimae  ibj  patriciorum  reperiunturfamiliae, 
quse  tamen  ordini  Gcrmani.T  Nobilium  non  adnumerantur. 
Cerevifiae  magni  funt  potatores,  quod  cum  reliquis  commu- 
ne  habent. 

JCE  L* I  G  I  O. 

/^IvesMonafterii  Pontificii  funt,  yiprumqucEpifcopusa 
^C&roloMagno  A.  7^4.  iniiitutus  eft. 

D   I    V   I   T.  I  JE. 

^Ariisrnanuumartificiisoperam  dant  :pra:cipuse  verodi- 
▼  vitise  ex  pecore  &  carne  fuillailHs  veniunt. 

EPISCOPATUS  PADEBORN. 
M   O    R    E  S. 

[^[  Abeshicincolasmaximam  partcm  robuttos  &  proceros. 

quorumingenia  corporis  habitui  craflb  valde  funthmi- 
lia,  necimbibendisfcientiisapta,  ut  hic  rariflimos  reperias 
quidotibusanimiexceliant.  Humani  tamen&  civilfcfuntT 
Utuntur  veterelingua  Saxonura. 


I 


R  E   L  I*  G   I  O. 

Nquilini  Padebornenfes  ex  maximo  numero  Pontificii 
lunt,  rehqoi  Lutherani  audiunt  ,cum  magna  parte  Nobili- 
n  illius  EpifcoDatus.  b  r 


um  illius  Epifcopatus. 

R.   E    G    I    M   E  N* 

QUamvishac  Urbs  fuos  Confules ,  &  Senatores  fia- 
beat ,  Epifcopo  tamen  fubjefta  elt ,  qui  fuum  ibi  habet 

Senatum. 


*4 


GERMANIifc    DESCRIPTIO.  fftt 

Senatum  ,  vcl  Cancellarium ,  a  qua  a d  Spirenfc m  Cameram 
appcllatio  fieri  lolec.  "  *  ' 

In  Eptfcopttu  ofnabrugirfi  hoc  notari  meretur ,  cjuodma- 
gnis  gaudeat  prtvilegib  a»Carolo  Magno  Fundatore  iuo 
rcccptis.  Incolxpartim  Luthcrani ,  partim  Pontificii  ibi  de- 
guru-.Quondam  ibietianaEpifcopi  Lutlferanifuerunt. 
jcofrJtMsynndtifis  hoc  nomine  memorari  debet ,  quodex 
rnaximaparteincolas  habeat  Auguftan*  fconfeflioni  addi- 
clos:  illorunpquoque^Epifcopi  ^  longotempore  Auguftani 
fuerunc  Excoramoditace  fluminisVVr/rf.ingens  facit  lucruru, 
quod  cum  aliis  mercibus  abundantiam  vehic  cereviii*. 

COMITATUS  OLDENBURGICtJS. 

COruites  Oldenburgici  valde  funt  potentes,  necaliisin 
GermaniaPrincipibus(exceptis  Pfincipalibus)viribus  & 
potentiaconcedunt.  Illuftris  fanehxc  domuseft  ,  exqua 
.  Regum  DaniaeHegalis  ftrips  propuIlulavit,qui  etiam  a  tem- 
pore  Chriftiani  primi  titulum  Comicum  de  Qlitnhurg  &  Dtl- 
menhorsl  ufurpant. 

.  DUCATUS  CfE  IBERGEN. 
R**E    L    1    G    I  O. 

jlc  Rcgio  Lutherftios  paricer  &  Pontificios  incolas 
babet. 

R    E    G    I    M    E  N 

ic  Dacatus  ex  maxima  parte  fuperiorem  Duccm  Neu- 
burgenfem  agnofck  >  «jui  prsfidiario  milite  i  n  DufftUorp 
inftructus^ft. 

*D  I   V   I   T   I  I- 


H 

H 


I 


ll«  exferrifodinis,  incolarum  folerti  mercatu ,  &pan- 
noruro  prasparatione,  colliguntur. ;  # 
Marcse  Comitatus  partem  Hifpani  tenentnomine  Ducis 
Neuburgici ,  parsetiamEleaoriBrandeburgicopafet. 

U  R  B  S   j  i  N  I  A. 

Hm  c  Maoiftratum  fuum  habet ,  qui  totum  diftriftum  ab^ 
folutoreQitlmperio.  Olim  a  Nobilibus  tantumrege- 
batur,  fed,  fcdicioneorta,  mutatio  quaedam  obtinuit  iocum. 
9     1  Ccc  a 


„i  srECIALlS  STATUUM 

SUSATUM  URBS. 
R  E  L  I  G  I  O. 

iNcoljcejustamPonrificiiquamLuthcram  funt,  &cuili- 
bctfea*libcrurirperaiifluincftRcligioois  exercitiurh. 


R  E 


G  1 


M    E  N. 


H 


Mc  urbs  praedaris  gaudet  privilegiis-.Magiftratum  tan- 
tum  ex  patriciis  conftantem  habct.  Dux  Clivia?  illius 
prote&ionem  obtinuit  An.  1440.  cumolim  fuiiVet  fub  Ar- 
chiepifcopo  Colonienfi.  Poft  ilhmHifpani  occuparunt, 
falvis  tamen  ipfi  reliftis  pri  vilegiis.  U  ltimumMarchio  Bran- 
dcburgicusillius  accepit  poflcllioncm,  anno  1624. 

D    I    V   I   T    I  M. 

H^cuxbsvaldccftfertilis,  imprimis  Salisferax,ex  quo 
magnum  capit  lucrum.  ^ 

STATUS  SUEVIyE  DESCRiPTIO. 
MORES  SUEVORUM 
VETERBS. 

gUeviomnium  Germaniae  populorum  fuerunt  cxcellen- 
tiflimi  ,  ftrenui,  fortiflimi.  Centum  hsbebantpagos,ex 
quorufn  fingulis ,  quotannis  mille  fumcb3nt  armatos ,  quos 
extra  iimicesin  bellum  mittcbant:  reliqui,qui  domi  reman- 
ferant ,  pro  illis,  qui  in  expedicione  erant,  viclun*parabant» 
terramque  colebant.  Parum  panis ,  multum  carnis  &  laftis 
y  comedebant ,  verationibus  erant  addicYiflimi,  quod  cxcrci- 
tium illos  reddidit  validos,  animofos ,  &  procera  forma  pa- 
rentes.Frigore  ka  erant  durati,ut  cxiguo  corporis  uterentur 
tegumento,  etiamin  intenfiffimo  frigorc.  Equis  nunquam 
ntebaftturalienis,fed  ,quos  propria  genuerattcrra»  ad  ufum 
belli  formabant.  Vini  ufum  ignorabant  ,  a  quoplaneab- 
horrebant ,  exiftiroantes ,  quod  illud  animos  emolliat ,  &  vi- 
res  cxhauriat.  Capillorum  curam  magnam  habebant ,  quos 
albos  ferebant.  Principes  animofis  a&ionibus  occupabant, 
ut'terrori  hoftibus  Majeftate  fuaeflcnt. 

^IORES 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  ihe  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


GERMANI^   DESCRIPTIO.*         77  J 

MORES  HUJUS  TBMPOIS. 

rjOciiertiiincol»,  faciepollent  eximia  ,  cgrcgia  habent 
*  Jmgenia,audacia,  &  bellkofa,  verura  amorHvalde  de- 
dita  ,  (quod  taraeninillisexcufatZeilerusin  ltiner.  Gerro. 
c.  111.  p.  8^)itAtprovcrbiumfit:Sueviao\Gcrmani2C 
fat  fcortorum  praebere  poile  ,  quemadmodum  Franconia 
rerax  eft  praedonum  &  mendicorum ,  Bavaria  furum ,  Hel- 
vetia  carnificum  ,  Saxonia  potatorum  ,  Frifia  &  Weft- 
phalia  fcedifragorura ,  Rhenus  voracium.  Potentiores  in 
mercatu  ftudioh  furju;  ,  reliqui  fila  texunt ,  adeo  ut  non  tan- 
tum  puellae ,  fed  etiam  pueri,  in  hyemecolumtra&eqt.  Dc 
Suevoruxo  fceminis  hoc  tircomfertur  Elogium : 

Suevse  funt  amabilcs  > 

Virfs  &  applicabiles , 
•       Prolcm  educant  fedulaej, 
Et  curant  pcnfa  ftrenux. 

R  E  G  I  M  E  N. 
J^JAgna  pars  Suevia»  Civitatibus  liberis  &  imperialibus 
obtemperat;  reliqua  pars  Ducibus  WKteribergia?,  Ar- 
chiducibus  Auftriae  ,  Palatinis,  Marchionlbus  Badenfibu?», 
EpifcopisAugaftae,  &c.  Hodie  ,  trcs  Suevia»  funt  ftatus: 
primus  eft  clericorum ,  continens  Principes  Eccleliafticos: 
alter  eft  Nobilium,fubquo  Duccs ,  Principes,  MarchiOnes, 
Comitcs,  Barones,  Nobilescontinentur:  Tertiuscft  Ur- 
biumlmpcrialiumliberarum,quaevelutdiverfae  funt  Ref- 
pub.  &ab  Imperatoribusnon  dependcnt. 

D   I   V   I    T    I  /E. 

rjUncincotein  Sucvia  peculiarem  habent  modum»  nec 
apudaliosGerroanosufitatum,  utpannumex  partegot- 
fipinum  ,  ex  par te  lincum  faciant ,  cujus  copia  incredibiles 
fibi  comparant  divhias. 
EP1SCOPATU5  AUGUST^  VINDELICORUM. 
EJUS  REGIMEN. 

ETus  ftatus  nulii  alteri  Principi  fubjeftus  eft  vero 
Ipirituatfs  fus  jurifdiaionis ,  18.  fubipfo  funt  Abbates,  # 
ndvem  Praepofiii ,  unu*  Mj*  ,S  alu.  ^  ^  y  J 


774    S   P'  E   C    I    A    1   I    S  STATUUM 


D#  I    V    I    T    I  M. 

NONtantumhabetdivitiarum  ,  quantum  alii  Germanis 
Epifcopi,  nec  ultra  20000.  Imperialium  nomine  redi- 
tuum  polTidet. 

CIVITAS  IMPER/ALIS  AVGSBVRG, 
SIVEAVGVSTA  V 1 N  D  E  L I CO  R  V  M. 
MORES  VETERES. 

INfcrlptiones  illorum  Veteres  teftantur  >  quod  divinum 
culturn  exhibuerint  Terrae,  Soli ,  La  we. 

MORES  HUJUS  -fEMPORIS. 

J  Ncola*  Auguftae  Vindelicorum  forma  funt  elecanti ,  prae- 
fertim  illorum  fceminse ,  quse  fibi  noroinc  canitatis  valde 
placent,  delicias ,  decorumqne  corporis  amanthabitum. 
Ore&  reaffabilitatis  bumaniratifque  ltudiofiflimi  funt ,  in 
ferraonibus  graves  &  placidi  ,  fui  tamen  nimium  aman- 
tes,  ob  nimiasdivitias.  Bogorum  acquirendorum  plebs  eft 
valde  ftcdiofa \  ideoque  varias  manuarias  exercet  op^ras; 
•  necdeeft  mercatoribus  ,  ubi  magnas  coargervaruntopcs, 
ingens^ambitio.  Orficia  charitatis  libentcr  exercent,  mobi- 
liumdivitiasplurimastenent,  qua  de  re  apud  alios  invidia 
laborant. 

R    E   L   I    G    I  O. 

TJ  i  c  Pontificii  &  Lutherani  liberum  habent  Religionis 
x  ■*  exercicium. 


R   E   G    I   M   E  N. 

Q  ^CCivitas  fuum  habct  Magiftratum ,  Confules  &  Cu- 
ratores.  Supreanum  Mjgiltratura  Confules  gerunt,  ad 
quemparibusvicibusPoncificii  &  Lutherani  eliguntur;  id 
«juodinaliisGefmani*  Civitatibus  nonobtinet:  confirma- 
#vit  ipfi^haTppiirilcgURudoiphusIinperator  afi.  1276.  qax 
c«m  aliis  legibus  &  confuetudinibus  in  peculiaii  libro,  difto 
^//^^juotatalunt. 

#  Conftat 


GBRM  AUIfi   DESCRIPTia  775 

Conftat  hujus  urbis  Magiftratus  ex  45.  perfonis  ,  ex 
quibus  31;  numerantur  faroiiia?.  Secretum  conlilium 
ex7.  folum  conftac  ,  fubquibuscontinentur  dit  Stztffitger 
velurbis  curatores  >  fuprema  au&oritate  pollentes.  Conlu- 
lum  fex  funt,  tres  ex  familiis,  unus  ex  plurium  tribu  ,  quin- 
tus  ex  mercatoribus  ,fextus  ex  communibus  civibus.  in 
officio  Recipiendorum  nummorum  tresfunt  ,  in  jtdilitio 
totidem  1  in  Tributario  muqere  4  funt  ,  duo  curatoro  Xe- 
nodocbiorum.iQ  fupremo  curatorio  in  uncre,o£rr  Ffleg-Awpt, 
2.&  totideminZ*w£  aw^  reperiuntur.  Annonse  trespYae- 

futlt.Duo  vero CUratOres  fanitatis,06« rpfi<ger  mbtrsBUtStrhaus. 

Quatuor  funt  Scholis  pra? fe&i ,  duo  Bibliothecse ,  duo  ty- 
po^-aphias ,  duo  ctiratores  vulgo  qua?iitoruro  ,  tres  mecha- 
nicae  artis  domini.  Habet  prseterea  Civitas  haec  unnm  Can- 
cellarium ,  quofdam  Magittratus  Advocatos  ,  Scribam  Ma- 
giftratos*  tres a  Secretis,6.  Scrib/s publicos  ,Militia?  fupre- 
mum  Prxfe&um  ,  &  Pra^poiitum  urbis ,  diftum  dtn  iXtichs- 
St.ut-jcgt.  Vid.  Zeiler.  Cap.  XII.  Itiner.  Germ. 

,    DIVITliE  ET  REDITVS. 

fJujus  divitise  vel  ex  hoc  judicari  poflunt ,  quod  \b\  quidam 
incolarumtitulos  Baronum  &  Comitu  teneant.  P.ublicus 
ipfis  ampliffimus  eft  thefaurus,ex  quo  quondam,pro  obtenta 
pace  ,lmperatoriCarolo  V.jqpo^p.coronatorumdata  funt, 
DuHotaroen  fubditis  propterea  impofito  tribut*.  In  ipfis 
etiarabelBfuroribus  incohe  magnis  fumptibus  aedes  extru- 
xerunt  magnificas.  Mercatora  hujus  Reipub.pertotum  pro- 
pemodumOrbemexercetur,  omnefquc  Divitiasin  merca- 
tu  confiftunt  &  opificiis. 

V  I  R  £  S. 

ITOrtalitiaeias  roaxiraifunt  momenti,  varioarmorumge- 
.  nereinftruaiffima  ,  praeter  Civium  proialute  Civitans 
fuse  excubantium ,  maximam  abundantiam :  ftauonem  mi- 
licum5oco.  femperibireperies. 

RE  SPUB,    U  L  M  A 
STATUS  RELIGiONIS. 

KEcepit  h*c  Cifitas  *no.  153«-  .Doarinam  Lutheri, 
^quaroabeoteroporefempertenuit  .ihbataro.  Nequ 


Ccc  4 


e 

vero 


77«  SPECIALIS  STATUUM 

vero  ulli  aliam  ibi  publicc  profitcri  Religionem  fas  crlt  : 
Habenttamen  etiamduo  templa,  inquibus  Pontificiorum 
audiuntur  Millaj.  Reperiuntur  utique  14.  familiaeCatholi- 
ca3  ,  quae  fuis  privatis  defunguntur  facris. 

R   E   G    I   M   E  N. 

SCribunt  Auctores.nullam  per  unitferfam  Germaniam  efle 
.Civitatem,  qua?  majori  gauderet  libertate ,  atque  Ulma. 
Ejustaleeft  Regimen  Politicum.  XLl.  ViriMagiftratum 
gerunr,  quorum  tamen  maxima  pars  ex  patritiis  conltat.*Ex 
illorum  ordine>  eliguntur,qui  praecipua  fufcipiant  rc  unia  pu- 
blica,funtque  priraigradus  Duumviri/five,  Practoies#tiic~H 
die  Eltere  Hertn  ,  qui  velut  Praefides  in  Senatu  funt ,  quibuf- 
que  praeripwa  &  maxirae  fecreta  negotiorura  concredun- 
tur.  Atque  hi patricii  fuitf  ordiois.  2  ^unt  tres  Confules , 
Nobiles  Genere  ,  quorum  unus  totum  impcrat  annum. 
Quoad  vivic,  hacfruiturdignirate,  veladmajuscrRcium 
promovetur.  3.  Quinque  funt  trium  familiarum  fecreti ,  dU 
Hinffgeheimen^dem  drty  gefchlechter  und  ?n?een  von  der  gtmtyndt. 

4.  DuoCuratores  Dominii,  dte  Zween  Heerfchafft  -  Pfleger  , 

5.  TresPraefccYi  reinummaria?,  du  Stattrechr.tr ,  vels/**r- 
hittn.  6.  2.  Bello  prarpofiti,  Krtegiherrn,  quoruro  unus  dt  p£- 
tricius.  Ad  hoc  vero  otficitira  plures  accetferur.t.  7.  Duo  cu  • 
ratoresXenodochiorum,  quorumunus  patriciu.-:.  8.  Tres 
fupremi  Tutores ,  didi  Pflegherm.  9.  3.  /Ldiles  Ktnhen- 
W,ty%»\quibus  in  cauflis  Refigionis  alii  rres  funt  adj  unctii 
dlCtJ  die  Keltgions  Herrn.  10.  Sunt  duo  /Ediles ,  Dte&>B>berren, 
quorura  unos  patricius.  «.  Duo  Domini  Mechanicorum , 
die  Handwetcks  Herten.  n.  Duo  Armamer.tarii  Prarecti ,  d« 
Leugherren.  13.  AnnonafrPrJcfccK ,  dte  Provta  nt  Hetren.QUO- 
fumunuseftpatritius.  14.  DuoCenfores  five  Atntnger.  1 5. 
DuoLignisprarfe.ai.^H^/i^^/i^rr^.  Rcliqui  func,  die 
MmusCaflen  Herren,  Eleemofynx  prafc  di  ,itcm  Clofler  rflt- 
$er,  &C  Ut  &  Birchet  Woll  Leinwand- VVollentuch  FUy/ch- 
&er«ndBrodt-  Sch*wer :  Sive  inl pectores  carnis ,  panis,  lan«, 
Ccc.  *n#ibifutnjudicij:fuperiusjudicium,macrimoniale  , 
&  jntoiu*  Quot  ,&  qui  in  quoiibet  fedeant ,  vid.  Zeiler.  c. 
3«  uiucr.  Gcr.  p,  (ji9 


divi- 


GERMANI£.DESCR!PTlO. 

D  I  V  I  T  I  M  • 


177 


pRivatorum  bic  tantae  funt  opes,  ut  hsc  orbs  dltiflima 
opumintcrahasGcrraania:  habeaturcivitates.  Maxima 

incolarum  iprscxreditibus  vivit,quidam  ex  iale,|ferro,fru. 

menco,  ahilque  rcbus,  magnum  fibi coroparant  lucrura 
UrbisHaLtaleeilJlEGiMEN  i  24.  habet  Senatores! 

Magiltratum  shominura,  quidenegotiisgravibusjudicat- 

unuseft  Prstor.  noroinc  ♦mperii.  Quantum  ad  RebVio- 

ncm ,  iiU  eft  Auguftanas  Confeffionis ,  a  maxima  parte  ho- 

niinum  recepta. 
Civitas  Strdlingtn  incolas  habct ,  quoad  Mores ,  roinimc  fu- 

perbos  ,fed  fopplices  ,  &  fuo  Magiftratui  morem  gerentes. 
ibi  apud  omncs  cft  Lutherana.  Kepmtn  illius  XV.  Se- 

natoribus  conftat,  ex  quibus  11.  funt  Judiccs,  tresCon^, 

fulcs. 

Divitiasexpanno,  lana,  corio,  alioque  mcrcatu,  ma* 
gnas  1  Cives  colligunr. 

Urbs  Donaweta  modcftiffimos  &  pacificosfovetmortales: 
Magiftratum  habetex  Lutheranis  &  Catholicis  eleclum^ 
Qualis  reliauarum  in  Suevia  minorum  urbiumfit  ftatus& 
conditio ,  vid.  Pierrc  d,  Avity  bic  p.  736. 737. 738. 739.  &c. 

DUCATUS  WIRTENBERGICUS. 

R    E   L  I   G   I  O. 
|Mnes  hujus  Regionis  incolae  Lutherani  funt ,  quoruin 
_  Trincipes  non  folumin  temporaTibus,  verumctiam  fpi- 
rku^libus ,  abfolutam  habent  cognitionem  ,  ica  ut  miniftris 
iroperent  quid  ad  populum  debeanc  diccre. 

R   E   G   I   M   E  » 


O! 


Pvux  Wirtenbcrgicus  fuam  aulam  Stutgardiae  haber, 
V^Nobilium  frtquentia  fpe&abilem.  Eft  ipfiMarefchal- 
lus , dignitate  ut  plurimum»Comes  ,Baro  ,vel  Nobilis.  2.  di- 
£ti\*d*rH*us  Heff&ttfter,  velut  Vice  Marefchallus.  3.  tddtr 
*»rl  V°gt*  4.  luntduo  Lanafchreibers ,  qui  miniftris  curiae  fti- 
pcndia  folvunt.5  cft  der L*ndfchafft.einnthmer%c\i'h  proPrin- 
ci£e,  folvontur  terras  tributa.  Non  audet  vero  Princeps 

Ccc  5  impo- 


7?8  SPECIALISSTATUUM. 

imponere  uljum  telonium  fubditis.  fine  horum  duorum  con- 
fenfu,  qui  populi  nomine  conftituti  funt. 

Poft  Marefchallum  autem  pra?cipui  digoitate  funt  duo 
CameneSecretarii,  unusnationeGermanus,  alterGallus. 
Proftatubeliico,  fuum  habet  Praefeaum  militije,  didum 
Ob*rft*r\t\Obervogt  Confllium  belli,«/«"  Krtegftht ,  exCo- 
roitibus,  Baronibus,  Nobilibus,  Doftoribus,  aSecretis 

conftat.  +  *j  ' 

Habetfuum  magnum  Confilium » derOberraht,  ex  14.  vel 
15.  tam  togatis  quam  fagatis  <fcmpofitum.  Hoc  de  rcbus 
raagni  moraenti  confultac.  Tubingae  curia  eft.  dida  das  Hoff. 
gencht^quo omnes ditionisappellationcs devolvuntur  In aliis 
lociseft  unusdiftus^/.cum  fuoconfilio,&  judici*  officium 
praftaf.  in  quibufdam  lociseft  der  Oberv  gt ,  Nobiiis,  vel  der 
Dntervogt,  minoris  conditionis.  In  serario  Ducisfunt,  dte 

^»//^4WW£r,inquoMagiftriCamera3  ,dieK»mrner-mttfter  1 
tum  Vice  -  Kammer-  metfler  ,  duo  vel  Cres  Confiliaru»  di&i 
K*mmerraht.  Eft  porro  Confilium  Vifitationis,  der  vfitauom 
Raht ,  ex  Doftoribns  ,  Direaoribus ,  &  Coniiiiariis  quibuf- 
dam  conftans. 

DIVITI^  ET  RE  DITU  S. 
/^Uidam  hujus  Ducis  reditus  calculo.  300000.  Jmperia- 
^Miumabfolvunt,  meiiustamen  hacinreedocYi,  exifti- 
roanr;quod  fingulis  annis  ex  ftatu  fuo  1 7.tonnas  auri  habeat: 
creditur  quoque  thefauru  ingentem  aPraedecefloribus  ejus 
colieftumefle,adeo,ut  communis  ftfOpinio,nullum  Germa- 
niaePrincipcm-hoc  opibtisefle  potentiorem.Magnam  prane- 
rea  nuramorum  acervatvim,  vinum,<^r  Necker.  ne&arfane 
Germaniae.Nequelevem  divkiispartem  addunt,fal,  opifccia, 
nundinae,  minutae  merces  ferrariae ,  &  alia. 

V  I  R  E  S. 

ILhevelex  hoc  colligi  poffunC ,  quodquidam  exPr^de- 
.  cefforibusDucibus  duomillia  peditum  contralmperato- 
rem  Henricum  inarenam  produxerit,  quiadhuc  numerus 
facilinegotio  haberi  poteft.  P«ditum  facile  30000.  con- 
fcribipoflunt,  relifta  tamen  terras  ncceflaria  defenfione. 
Fortalitiaibihabes,  Scbomderf.  Afperg-Hohe-twtel ,  &  alia: 
in  montibus  loca  natura  munitiflima. 

Genea- 


G  £  R  M  A  N  I 


  ~  ^   DESCRIPTIO.  779 

Genealogia  Ducum  legitur  apud  Pierre  d'  Avity  in  de. 
icnpt.   Ducatus  Wittcnbergici.  p.  746.  ! 

LANDGRAFIATUS  HASSIjE. 
MORES  VETERES. 

\7  Etere*  Catti ,  hujus  terraeincola?,  dura  roborequc  valida 
▼  corpora,vultum  minacem,&  oculos  animofum  vieorem 
fpirantcs.animum  folcrtem  habuerunt.  Reftores  popuii  non 
mfi digniflimos fcientiick  virtute eligebant.  Vires  illorum 
m  peditatuconftabant.  PraKifosinjuventagerebant  capil- 
los,  barbamque  prolixam  ,  quam  non  citius  radebant,  quam 
ubi  ahquos  hoftes  occidiffent.  Omnes  aniraofi  ferreura  por- 
tabant  annulum  ,  doncc  hoftem  quendam  occidiflent.  Nul- 
lamcuramncque  xdium,  nequeterrar,  vel  rerura  aliarum 
habebant,  fed,  quicquid  fors  dabat,  accipiebant. 

.MORES  HUJUS  TEMPORIS. 

Abitatorcs  Haflise  ad  arma  nati  funt ,  nec  nifi  bellicis 
dele&antarexercitiis,  vel,  fi  vacat, venatione.  Tempore 
hyberno,  cum  ad  colum  tra&andura  co.  &  plures  convene- 
runt  ,  cantilenis  &  jocis  no&em  fallunt.  Maxima  ru- 
ricolarum  pars  mifere  &  parce^rivit,  ob  fterilitatcm  terra? : 
Nobiles ,  belli  ftudio  im}>enfe  ardent ;  contra  a  mercatu  tbti 
abhorrent ,  ut  citius  tcrram  laborare,  quam  fe  mifcerc  mcr- 
catuxse  negotiis  praepptent.  Nec  decft  fortuna*  exutisStcra- 
matis  nobilis  jaclatio. 

R    E   L    I   G    I  O. 

j  Rincipis  ad  cxcropium  in  Religione  etiam  fubditi  com- 
1  ponuntur>cumqueLandgrafiusde  D*rmj!att  Auguftana 
flt  addiftus  Confcffioni ,  omncs  etiam  fubditi  iilam  fequun- 
tur.  LandgrafiusverodeCaflel,  Calvinianura  cumfubditig 
fuis  fcquitur  dogma.  >  ^ 

•  REGIMEN. 

Uilibet  Landgrafiorum  fuam  habet  Curiam,CancelIa. 
rrium ,  fuos  Confiliarios :  quilibct  pagus  fuum  Iudi- 
ero,  SchMf/ris  diftum.    Hoc  vero  nomine  Landgrafii 

auda- 


7So  SPECIALIS  STATIIUM, 

laudatiflimi  funt,  quod  nullum  vendantciikium  Judicesin 
fuisjudiciiscomrnuniafequunturjura,  modd  non  fint  con- 
traria  privatis  juribus,qu£  dicuntur  Hdftfche  Landts  ordnun^ 

D   I   V   I   T   I  /£. 

HlduS  Principes  fingulisannis  ex  fuarum jurifdiclione 
circiter  looooo.  Imperialium  habere  poflcnr :  tributa 
ordinaria  ,quibus  Nobiles  exempti  funt  foli ,  opulenta  mo- 
nafteria,quorum  tenent  poflefllonem,  decirna»  fruc~luum,ve- 
cligalia  Rheno  impofua ,  reditus  Conduftus  dt$  Geletds,  alia- 
que  magnas  Dominis  colligunt  opes. 
Privati  ex  lana,  quam  in  Angliam  deferunt ,  ditefcunt. 

V   I    R    E  S. 

IN  armamentario  Caflelienfi  aliifque  locis  reperta  funt 
non  ita  pridem  soo.  tormenta  beliica  rryjora ,  quam  mi- 
nora.  Subditi  armis  funt  inftruclifljmi,  &  hngulis  diebus  do- 
minicis ,  armorum  habent  exercitia.  Revifio  quoque  quo- 
tannisinftituitur,  qua  validiquiqueprodefenfione  Regicnis 
eliguntur,itaut,pro  occafione,  facili  negotio  400.  equitum 
ftipenditeconduci  queant.  .Seriem  Landgrafiorum  ex  Dref- 
fero ,  Aug.  Branni  Label.  Synop.  Hejfifch  \\*p?nb<4ck  ,  Albizi 
5 tem.  dedu&am  vid.  ap.  pierre  d*Avicy  hic  p.  7  s  1. 

B   A '  V   A    R*I  A. 
M   O    R    E  S 

Atjftor  Hbri  Efi*dt$  Bwzros  rudes  &  agreftes  moribus  di- 
cit,  adeo  ut,  fi cum  reliquis  conferantur  Germanis,  Bar- 
bari  efle  videantur.  Hunc  au&orem  ideo  reprehendit  Zeile* 
ras  in  itiner.  Ger.  c.  II.  p.  7*.  Potiufquc  tales  efle  putat  Gal- 
los,  quara  Bavaros.Verum,  unius  pofitio,  alterius  non  eft 
fublatio- 

&ELIGIO  INCOLARUM. 

A  Ccepit Bavaria  Religionem  Chriftianam  anno  537. 

R   E   G   I   M   E    N.  # 

fJujus  Princeps  faftus  eftEleaorin  locum  ComitisPa- 
latini ,  in  bannum  ab  Iroperatore  A.  rtf23-  nufli.  Hodie 

•  magnara 


GERMANIi£  DESCRIPTIO  ?tr 
pagnamciic auhm , cjua ultra mille^apparicores habet.  Eit 
ibi  ab  otfiao  quidam  Obtr Hojf,*, «y?erdictus ,  Marefcuallus , 
Vaocell jriu^f ,  aluque  rainiari.  In  dirionibus  fuis  Gubernaco- 
rcs  Nobilesconftituit,qui  tanta  libertare  pollent.uc  a  ncrai- 
nc  uno.  quara  a  Principe dependeant.  Neque  vero  alibi  iub- 
diu*  fcpmes ,  qui  nw-jorem  rcverentiam  &  amoicm  luo 
Prmcipi  Ucianr  ♦  atque  bic. 

Incoix  vero  *a vaciac  in  tres  divifi  funt  ordines ,  quorum 
pnrous  ad  Abbaccs ,  alccr  Nobiies,  tertius  ad  feuuioris 
cooditionis  horoines  fpcftar.  Prirai  ordinis  ditiilimi  iunc 
omnium.  Monacbii  pluritni  Comitum,  Baronum ,  Nobi- 
liuroque  agunt.  Suntin  hac  Urbetres  Iulciciaj  fedcs#una 
procauffiscriminalibus,  quam  vocanc  Au  Bmlfomiiht  ,reli- 
quas  ad  curiam  &  urbcm  fpeclanc.  Judicium  curiaj  per  duo$ 
Comiies,Birones,  Nobiles  &  luritconfulcos,ex  quibus  harc 
CA>rftatCancellaria.Sciles  Juftitire,urbera  concerncns,in  fu- 
periorero  cx  inferiorero  divifaeft,ubihabeturSenatUscx  1 2. 
Patriciisveteribusconftans^alterexz^.  partim  juvenibus" 
partim  aetatcprovedioribusPatriciis.  Pra?tor,cx  aliqua  No- 
Dili&antiqua  familia  oriundus  ,  incriminalibusjudicium 
facic  Q^emadmodum  aoceroMonachiiCancellaria  curo  fuo 
diCancellario  pro  fuperiorcBavaria,itaDux  unam  in  Landf- 
bntt  pro  inferiorefervat.  • 
•  •  # 

D    I   V   I   T    I  iE. 

pjUjus  Principis  Divitia?  inter  maximasreliquorum  inGcr- 
maoia  Principum  divitias  nurocrantur.  Decem  ccYcena 
millia  Talerorum  cx  ftacu  fuo  percipere  creditur.  i<edicus 
habec ,  cx  fundis,  fale ,  fylvis,  vcctigalibus,  tributis  >  feudis, 
&c. 


V  I   R    E  S. 

n  1  c  Status  incolaram  infigni  frequentia  abundat,  qui  armls 
funt  inftrucViflimi ,  ita  ut  fpatio  6.  dierumin  campum 
produci  queant  30000.  militum  .quorumarma  prodefenfi- 
one  Religionis  parata  effe  debent. 

Habet  eciam  Princeps  tam  Monachii ,  quam  Ingolftadii 
pro  20  millibus  arraorum  apparatum,  qui ,  praster  id,  quod 
fub  arcta  &  innocua  vivant  militari  difciplina  ,  etiam 

certa 


?8t  8  P  E  C  I  A  L  I  S   S  T  A  T  U  U  M. 

certa  fua  ftipendia  confequuntur.GenealogiamBavariseDu- 
cum  vid.apud  Pierrc  d  Avity  p.  757.  ex  Drellero  Ifag.Mun- 
flero,  Reufnero ,  aliifque  dedu&am. 

Palati  natus  Bavak  i  xl  ,  quoad  Regimen  fuum  ,  diu 
Ele&orem  Comitero  PalaCinum  Rheni  fupetiorem  agnovic. 
pofteafe  Duci  Bavaria?  commifitan.  162 »•  fequeipfijura- 
rnenco  obftrinxic,  quod  vellec  libertatem  Religionrs  incolis 
falvamtueri. 

Urbs  Don AwER.DA,Magiftratum habct  i2.hominum,cx- 
ceptisConfalibusjqtiitresfuntiquorum  quilibet  4.mcnfium  ha- 
betlrnpenumAttlusderStatt-amman  e*  ordineScnacus elfgi- 
tur.  £ftcorpus  70.qui  perciveseliguncur :  Hiconlilioqnan- 
doque  afijftunt.  Eranchujus  Urbis  Senatores  addidi  Keli- 
gioni  Auguftana^cum  maxima  Civium  parte,  hodie  camen 
Ducis  imperio  ad  Miflamaudiendam  coguncur. 

RATISBONA  EPISCOPATUS  ET  CIVITAS 
I   M    P    E    R    I   4    L   I  S. 
STATUS  RELIGIONIS. 

CRedic  Drefferus  in  Urb  Germ.Racifbonam  a  Divo  Mar- 
co  Lucem  Evangelii  accepitfe.  Primus,  qui  hujus  Urbis 
Ecclefiam  rexic ,  Saaftus  fuic  Paulinus ,  qui  an.  4S4.  Racif- 
bonam  venic,  fecundus  S.  Juftus  *futf  primo  Bavaria?  Duce 
Theodor.an.489.  A  Paulinoverb,ufqueadSGaribaldam, 
novera,quifupervenerunt,numerantur. 

Eft  crgo  hodie  exercitium  Catholicae  Keliglonis  ibi  val- 
deliberum,  cui^o.  familios  Catholicse  favcnc.  Quarcam 
UrbisparcemClericorum  numerus  facit.  QuanrumadLu- 
cheranos,  quamvis  primarias  ibi  ceneancpartes ,  omneque 
Regimen  ab  ipfis  dependeat,  ultra  5.  Templa  tamen,ia  qui- 
bus  Sacra  peraganc,non  habenc. 

R  *  E    G   I    M    E  N. 

QUinquefunt  in  hac  Urbc  Scacus  Irrperiales  ,  Urbs  ni- 
mirum  ,  Epifcopatus  ,  duo  Monafteria  Religioforum 
&  AbbatiaS.  Emerentiani.  Regimen  Urbis ,  Patricii  fivc 
Nobileshabent  .•  quidam  ex  Magiftratibus  caufis  pupillo- 
rum  praepofui  func :  Clericifubjetti  funt  Legibus  Civitatis, 
non  Cecus  ac  alii  Laici. 

Nullum 


G  r  R  M  a  N  i  .-"  QESCKIPTIO.  7tt 
Nullum  vcro  nifi  Impfcratorum  fupcriorem  agnofcit 
Dommum ,  quade  cauifc  crebras  cum  Ducc  Bavarix  ha- 
bet  controv«has ,  libertatis  fua?  pertinaciter  ftudiofa. 

EPISCOPATUS  PASSAVIENSIS 
MORES  1NCOLARUM  • 

A  -B?a£  -T5  loci  inco1*  la'udc  commendantur,  ouod 
'"7,,.l,.nt  aonu-*m  ,  &  mercatuiaddiaUfimi.  Ac- 
centuslermonis  ad  Aultrtacum  proxime  acccdit. 

R  E  L  I  G  I  O.  * 

O  Oman^Rcligioniaddiaishicomnla  patent  ,  Luthera- 
^oisnecdum  libertas  confcientise  integraeft. 

DIVITIjE  ET  R&DITUS. 

^pfcribitorPaflavienfi  fcpifcopo  Tumma  40000.  Impc- 
nalium  ,  ex  reditibu9  perceptorum.- 
Mtfrcatura  in  vino  Auftriaco  fira  eft  /quod  inBavariam 
exportatur.tum  fale,  in  Bohemiam  &  vicinasoras  ferri 
folito.  Exltalisparitermercibuscommodacivibus  maena 
parantur.  b 

R  E  G  I  M  E  N. 

\\  Egit  Mc  Epifcopus  ftatum  fuum ,  per  Vicarium.Se- 
natum, yel  Confilium  Principis  ex  Nobilibus  compo- 
fitum  &Jf  unf-  confultis,Cancellarium,qui  praefider,aliofque. 
Habet  hic  loci  Bavarix  Dux  certum  jus  proteclionis ,  quoad 
Epifcopatum.  Epifcopusetiam  tam  temporalis ,  quam  fpi- 
ritualis  (  utvocant  )  cft  Doroinus  ,  Princepfque  Imperii. 

ARCHIEPISCOPUS  SALTZBURGENSIS. 
M  O  R  E  S. 

TNcolaeSaltzburgenfes  adeo  voluptatibus  diffluunt,  tam 
lobpotentiam  opum  ,  quam  mcrcatura?  felicitatem ,  ut 
nulliin  Germania  alijfint  ,  quihocnomine  cum  ipfis  pof- 
lent  conferri.  Nobifiumibi  exiguus  eftnumerus  ,  divitiis 
tamen  exuberat.  Q^i  ad  raontcs  accolunt ,  rufticam  rudera- 
quc  degunt  vitam.  , 

R  E  L  I. 


784  SPECIALIS.  STATUUM 

R   E    L   I    G    I  O. 

Sunt  huic  Epifcopo  multi  alii  fufFraganei  Pontificifc 
Religioni  adciicli.  Canonici  Eccklia?  Caihedralis  de- 
benc  ciic  Nobiles  ,  pofluntque  eligere  Archicpifcopum, 
fine  ulloPapxinterventu^dco  quodmagnLgaudearitpri- 
vilegiis. 

•        R    E   G   I   M    E    N.  . 

AD  hunc  Archiepifcopum  ,  tara  rerum  temporalium, 
quam  facrarum ,  abfoluta  fpeftatpoteftas ,  eftque  Prirj- 
ceps  Imperio  abfolutds  in  Statu  fua;  jurifdi&ionis. 

D  I  V  I  T  I 

A  Dnumerantur  copimunitcr  huic  Archiepifcopo  reditus 
circirer  200000.  Imperialium.  Haec  fumma  ex  fcie, 
aurirbdinis,tributiscoHigitur.  Subditi  illiusmercatuin  ka- 
liam,Germaniam^  Hungariam,  Bojemiam,ob conimoda 
Regionis  itinera  ,*  valde  luot  celebres. 

STATUS  DUCIS  DENEUBURG. 
MORES  GENTiS. 

Vlviturhicad  Danubium  admodumciviliter,  pagorura 
vero  miferiincola?,  per  cxa£lionesGubern3torum,  arHi- 
ftam  trohunt  vitam.  Urbs  Neuburgum  eximia  prseditos  co- 
roitatc alitincolas , ut  nulla  per Germaniam  repcriatur  civi- 
tas ,  quae  percgrinos  majorc  cum  humanitate  acciperet. 

R    E   L   I    G    1  O. 

QuihodieRegimini  praseft  Princeps  Neuburgicus  Ro- 
mano-Cathol.cam  fufcepit  Religionetn ,  ducens  in 
uxorem  Ducis  Bavaria?  fororem.  HincSubditi  <]uam  plu- 
jimi ,  cjui  Lutheranam  Religionem  ejurare  nolebant ,  in  exi- 
liumfunteje&i.  Enimvero  ,  quamiibet  hic  Princeps  Reii- 
gionem  inutarit,  Fratrestamenejus  Lutherani  fuerunt. 

R    E   G    I    M    &  N. 

PiRimus  dignitate  hiceft  Marefchallus ,  tum  ejus  Hfifmei. 
fter  Cairccllarius,  Cancellariam  fuara  plerumque  Ncu- 

burgi 


GERMANIiE   DESCRIPTIO,  ?t, 
burgihabet,  qusUrbs,  ut  &  alhe fuum habentMagiftra- 

tum  I  Conlules  ,  Senatum ,  qui  folum  cx  24.  conftat  hoini  nu 
bus :  nuUamtamenhabent  jurifdicYionem  ,  (cd  a  Princinis 
Minittrisdependent,  neque  ullu&S  conventum  nifi  permiflu 
Principis  ,  vei  iltiu»  Gubernatoruro  ♦  indicere  polTynt, 
ubi  vero  coavenerunt  ,  minoris  momcnti  ne^otia  folura 
tradant.  SubmuK  fcvcrohic  Princeps  Prote&ioni  domus 
Auftriacae  proptcr  intcreflc  lulia?  &  Oiviae. 

DIVITI^  ET  REDITUS. 
rfoooo.  Impcrialium  fummam  hujus  Principis  re- 
ditus  xftimantur .  lllam  pccuniam  cum  ex  dominio  fuo» 
tum  verotributis  percipit ,  qua?  Danubio  imponifolent.  Ex 
jflorimis  Abbatiis  olim  multum  nummorum  accipiebat,  quas 
hodic  Caiholicis  permiflae  funt.  Subditi  illius  tantis  pollehc 
opibus ,  ut  pro  libertatc  Religionisipfl  500000.  florenoruta 
extra  ordincrxi  proroitterent. 

V   I    *    E  S. 

Multi  hic  rcperluntur  Nobiles  qui  illius  funt  Vafalli ,  & 
facili  negotio6oo  Equitumin  ipflusditionc>  aliunde 
50-0.  pcdituai  colligi  poflunt. 

Qjas  fit  conditio  Landgrafiatus  Lichtcnberg  ,  Comitjs  d$ 
H*naw ,  Comitis de  Solms ,  Coroiiis  de  lfenburg,  Comitis  de 
\V*UUtk%  Fuldeik  &  BhckenVid.  Picrrc  d' Avity  hic  p.  767. 
?6i.  &  76'j. 

STATUs  SAXONl>C. 
MORES   GENTIS  VETERES. 

VEtcres  Saxoncs  magni  &  robufti  crant  mortalcs ,  afpeftu 
terribiies  ,  miuaci  vultu ,  &  omnesferefulvi.  Indoles 
illorum  ex  partc  crat  fcra ,  &  brutorum  ad  inttar  vivcbaot, 
ubi  manusconfcruiffent ,  feque  inviccm  vulncraflcnt ,  con- 
viviis  vacabant.  Non  ttare  promiflis,  in  dedecore  poncbant. 
Quimaria  teutabant ,  omnium  crant  pcriuffimi.QjiUa» 
maximecrantconfpicui^hishunc  unum  habcbant  honorcm* 
ut  demortui,  fcpulchralia  faxa  altius  engerentur  Regm.ea 
illorum  vctus  ad  Ariftocratis  Legeserat  compoluuro.  hli- 
tcbant  equidero  XII.  homines ,  qui  rehquos  omneb  «WCj 


7*<J  SPECIALIS  STATUUM 

rerum  experientia  ,  au&oritate  fuperabant.  £x  horum  rnr- 
mero  fupremum  militise  eligebant  Prsefe&um  ,  cui  Regiam 
dabant  auckoritarem  ita  ut  non  alio  tempore  ,  quam  belli, 
Regem  eligerent.  Qui  viclnos ,  prsedse  fpe  invadebant ,  & 
deteftosrevehrent,  mortidabantur  ,  jurare  fuperarmail- 
lorum  erat  mos  ,  qui  perjurus  erat ,  ipfi  locus  non  dabatur 
cum  aliis  cibum  capiendi  »  vel  cum  aliis  converfandi  fub 
poenabanni,  pacis;  poenamortb,  belli  tempore.  Suppli- 
cia  illorum  erani  gladius,  furca,  rota,  ignis,aqua,  fuftigatio, 
&  alia. 

Adorabant  cum  reliquis  Germanis  Tybel ,  ut  ipfum  vocat 
Tei  tullianus ,  h.  e.  Diabolum :  Deurn  etiam  Hamum  colc- 
bant ,  in  figura  Regis ,  cum  aliis  12.  diis ,  deabufque.  Ha- 
bebant  &  Deosdiaoslrm,  Fiinu,  Atre,  deamSibamt 
quos  Deaftros  Carolus  Magnus fuftulit ,  fecundum  Annalea 
Magdeburgenfes ,  poftquara  nirairuro  illos  fub  Imperium 
fuum  redegiflet.  Invaluerat  &  hic  apud  illos  barbarus  mos, 
uthumano  fanguinc  Deos  placarent,  cum  in  mari  effenr, 
proreditu  vota  nuncupabant,  omnispra?dae ,  decimarum. 
Vid.  dehis,  aliifq-ie  Georg.  Fab.  Sax.  1.  1.  Sidon.  Apoh 
KrantziSaxon.  DrelT.  Mil.  &  alios. 

MORES  HODIERNI. 

Oftriasvi  Saxones  robufti  &  validifunt,  optimsequc 
mdolisuniverfim,  afFabiles  &  grati  in  converfatione, 
quales  non  funt  fuperioresGermani.  Alacriora  melioraque 
nabent  mgcnia ,  quam  procorporishabitucraffo,  in  modo 
agendi  afperitas  quaedam  eft,  qu*  tamen  nullam  redolet  m- 
Iticitatem,  proaliquoconfmodo,  nullam  magnam  impen- 
duntoperam.  Fideles  &  conftantes  funtin  amicitia  ,  lenti 
mconhlus,  nontamen  ftupidi ,  &  quod  femelapud  ipfos 
conclulum  ,  fervantpertinaces.  Rariffimeantiquum  immu- 
tant  morern ,  laboribus  funt  inviai ,  pr*fertim  belii  Inter 
vitia,  quibuspra?reliquisinquinatifunt,  nimia  illos  eravat 
ebnetas  &  voracttas,  qua>  non  erubefcant  in  virtute  ponere. 
Solent autem  ex  ordine  potare,&  f,  quisad  Leges  primi  po- 
tatons  non  refpondeat,prius  rixarum ,  mox  pugnarumcer- 
tamen  facile  experitur. 
Maximam  civilitatis  notam  exiftimant ,  fi  hofpitcm  cgre- 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


GERMANTiE  DESCRIPTlO. 
gie  potum  reddant ,  nec  alionde  potus  pro  fanitate  Princi  - 
pum  origo  quaerendaeft;  cerevifiae  tamen  crebriorcm  ufum 
tjuam  vini  araant  >  cujus  largiore  hauftudiesno&efque  fal- 
lutu  ,  &  poculorum  Principcm  floribus  tanquam  Victorera 
decorant 


adeo ,  utniti  hoc  in  convivio  adfuerit ,  roale  fe  tractatos  au* 
rument.  Barbas  alunt  promillas.  ex  illarumque  longitudine, 
conditione  potiores  «ftiraant.  Habitumcorporisquod  ipe- 
ctat.ille  quidem  rufticis  pro  more  Regionis  (iroplex  eft  No- 
biliores  ad  Gallicam  incedunt  confuetudinera.  Nobiles* 
traiformi  ferme  incedunt  veftitu  ,  nequc  in  alium  falfoa 
Nobilitatistitulos  patiuntur,  ftudiaNobilibusexiguse  func 
curx ,  fed  vcnari ,  equo  vchi ,  prxcipua  judicant  exercitia* 
Mercaturam  maximo  habcnt  dedecori,ita  ut  mercatores  di- 
RcrioPfeffer/mck  voccnt,quamvis  etiam  opibus  maximc  pol- 
lcant. 

Saxonica  lingua  plurimum  utuntur ,  nulli  tamcnadAl- 
bim  pagifunt,  inquibus  Sclavonicus  fermoobtinet.  Cum 
aliquis  Nobilium  roatrimonium  contrahit ,  vel  ipfi  infans 
nafcatur,Nobiles,&  Virgines  vicinaj  eo  convcniunt,non  in- 
vitati.In  exequiis  Nobilium  folennia  exhiberifolentconvi* 
▼ia.  Nihil  vcroseque  cavere  accdrate  debet  Nobilis ,  quam 
nc  merc-toris  ,  quamlibct  ditiflimi  fiTiarn  in  matrimo- 
niumducat;  magnamcnim  hoc  paaoau&oritatistusper» 
ditpartcm. 

R    E   L    I    G   I  O. 

OMncs  in  hac  Regione  incolae  Lutherani  funt ,  vel  Cal- 
viniftae,  nonfecusac  Archicpif#>pi,  Epifcopi ,  alhqud 
Doraini.  EleaorSaxoni*,  aliique  ejus  familiap  Duces.  uc 
Brunfvici,  Luneburgici  ,Lawenburgici  Hpjfatia:,  McckeU 
burgiciomnes  funt  Lutherani.  Scd  Marchio  Eledor  Bran- 
deburgicus,principes  Anhaltini  tCalviniani  funt. 

R  E  G  I  M  E  N. 

ELeftor  Saxonix  Marefchallus  Imperii  diftas  ,  aulam 
fuam  Drefdse  habet,  cum  Cancellaria  fua  &  Conlnid, 
D  d  d  i  quod 


7**  SPECIALIS   STATU  Ull 

quod omnem  ftatum  regir.  Ad  hunc  Principem  tam  in  cauf- 
fis  temporalibus ,  quarbipiritualibus  (  ut  vocanr  )  juriicium 
pertinet  fupremum.  Plurimos  babet  Gubernatores  ,  Ampier 
diftos  ,  qui  certo  numero  urbium  &  pagorum  prarfunt ,  & 
pler  umque  Nobiles  funt,reliqui  vocantur  Wett*n,&  Scabini. 
Omnes  Urbesfuos  habent  Magiftratus,  &  coniiiia  quibus 
praeeft  Pratorin  aliis,  in  nonnullis  eft  judex  ,  d*r  Richur%  vel 
Kruger,  qui  de  controverfiis  Incolarum  judicat.  Scripto  utun- 
turjure,qucjd  vocant^j  Saxenrecht,  jui>  Saxonicu,  a  jure  P*o- 
mano  in  multis  difcrepans.  Quantum  adcrimina  ,  feveras 
adroodum  habent  Leges,  adeo  ut  fi  quis  ultra  5.  florenos  au- 
reos  furatas  fit,  dejurcfufpendi  debear,  Ad^lterium  duplex 
capitali  punitur  fupplHo,  przedones  totaferiuntur ,  lacri- 
legi,  moneta?adulteratore$,  aliiqueignis fuppliciopuniun- 
tur,  ut  alias  taceamus  fceleratorum  pcenas. 

Q^antumad  Nobiles,  illi  tantaro  non  habent  au&orlta- 
tem  ,  atque  alii in  Suevia  &  propter  Rhenum  incolentes. 

Scdeadem  cumprivatis  tam  in civilibus,quamcrimina- 
libuscaulfisjura  experiuntur. 

D    I    V    I    T    I  M. 

pEfcipkEleaor  Saxonia?  cx  fuo  Dominio  quotannisdc- 
<*•  ciesccntena  miliia  imperialium ,  quae  fumma  tam  ex  ar- 
rcnci  fodini?,  cjiiam  opulentisAbbatiis,  uf  &  Epifcopisqui- 
buldam  percipicur.  Exinde  colligi  poteft,  quantas  teneat 
divitiasin  thelauro,  quem  Elector  Auguftus  coacerva- 
vit,quii7.  niillioneslmperialiumcontinebat.  Mercatura 
fubduorura  ex  abundantia  fruroenti ,  corii ,  cereviiiae  ,  afti- 
uiari  debet. 

V#  1    R    E  S. 

ftUmero  Nobilium  ,  ab  ipfo  Feuda  tencntium  reliquos 
cimncs  exuperat  Principes ,  ita  utejusauxilia,  negotia 
Domus  Auftriacsf  uitimo  durante  bcllo  valde  promoverint. 
Facileenim  cfto  equir um  millia,  &  aliquot.  10000.  pedil 
tum  m  aciem  cduci  poffunt,  fpatio  triurn dierum,ultra  1000. 
armacoriim  Nobilium  expediri  queunt.  Quantum  ad  arma, 
illorum  qnarita  non  eft  Drefdajcopia,  prffter  aliasartifi- 
Cioifcindultriae  mcredibiles  auiiargentiquedmtias.  Series 

Elefto 


GEKMAN  I  &   DESCRIPTIOj  ?** 

Ele&orum  Saxonise  legitur  apudPierred*  Avity  indefcri- 
piione  Saxon.  p.  774.  775. 

MISNI^E  STATUS 
MORES  INCOLARUM, 

INcolarhujusRegionisvalidi  &  robufti,  elegantiquc  for- 
malunt,  tumlati,  modefti,pacih^i,necillosutialteros 
Germanos  ingrata  morum  afpentas  obfcurat,  LinguaMif- 
nicaomnium  ia  Germauia,  habetur  eiegantiffima  ,  quod 
clare  &  diftintie  efFeratur. 

R    E    L   I   G    I  O. 

PUblicaSacrorumexercitia,  hic  addogmaLutheriiofti- 
(utafunt  omnia. 

R  E  G  I  M  E  N. 
f-J*c  ditio  prtffentia  Principis  ,  ejufque  Cancellaria  in 
Drefda  ltabilita ,  autiaeft. 

D  I  V  I  T  I  M. 
17Lba  fluvius  Nobiliflimus ,  commoditatefua ,  uti  alii*  ci- 
vitatibusquas  alluit ,  itaquoque  Miiniaemagna&prattat 


divi 


uias 


LIPSIA  ACADEM. 
M    O   R    E  S 

INcolarum  hujus  urbisMores  valdefunt  civiles  .  impTjmis 
vcro  mulieruru  ad  omnem  elegantiara  exculii,  habnu 
Utuntur  decoro&  pretiofo  ,laute&  opipaie  vivui.t.^crmo. 
nem  babent  nitidum  ,  quo  fceminaeetiam  a  terrco  ptctorc 
aaiorem&  benevoleDtiari.  ehcient. 

R  E  I  G  I  Q. 
I  Utherans  Confeffioni  addiaiflimos  ,  Hi  illoque  fcrvi- 
*^dos  hic  reperies  roortales. 

R   E   G   I  M  E  N. 

CUria  Eleaoralis ,  dss  Eh.  Hcf  und  Ltndgtr.ch* ,  biccft, 
cuiprleft  fupremus judex  ,  ^O^iU^,cum^ 


790  SPECIALIS  STATUUM 

Nobilibus,  3.  Do&orib.  jur.  4.  Advoeatis,  &  adliuc2.  No- 
bil.  &  2.  JCtis  PraetercahicScabinorumordo eft,inquo 
unusPra?festresJ^i.  tresex  Senatu  cum  fcribafunt, 

DIVITU  VRBIS. 

URbshsc  non  magis  Academia1  quammercatu  nundi- 
nifquefolennibuscelebriseft,indeq;  raagnasejus  cives 
fibi  colligunt  divitias  ,  ipfa  Urbs  &  arx  munitiflima  eft, 
quondam  Succorum  tutiilimum  receptaculum.  Vid.  Zeil. 
IterGorm.  c.  4. 

Thunngi*  tres  habet  Duces  Saxoni^  qui  illam  regunt. 
quorum  unus  eft  Elecfco.r,  &  alii  Duces  de  Weimar  (  &  de 
ifensch  ^  Quantum  ad  urbem  Erfurtum  ,  Archiepifcopus 
Mogunti*  ibi  fuam  habet  jurifdi&ionem.  Hxc  Regiotitu- 
lum  Landgrafiatus  accepittempore  Imper2toris  Locbani  2, 
Scatum  Votgt  Undt*>  Comitisde  Hemelberg^  DucumWetmar 
Genealogiam  aliorumque  Comitum  vid.  apud  Pierre  Dav. 
inDefcriptioneSaXon  brevius,p.  779.  &  fequent. 

*RCHIEPISCOPUS  MAGDEBURGENSIS. 
R    E    L    I   G    I  O. 

rjl  Archiepifcdpi  Lutherani  f uerunt.  a  tempore  Archie- 
AJpifcopiSigifmundi  Brandeburgici,  quiibiLutheranam 
recitconcjonemanno  1553. 

R    E   G   I    M    E  N. 

A  Rchiepifcopus  quandam  quidem  in  Vrbehabet  jurifdi- 
Ctionem,  fed  non  abfolutam ,  quia  quod  veiut  Imperialis 
A\nS*   M^,ftj;aium  Tuumreaa,  quiexomniconitat  or- 

r  mX^mD,bustribubus-  Ticul°  Burggrahi  Magdcbur- 

genfis  Eleaores  Saxoni*  gaudent.  15 

R    E   D   I    T    U  S. 

REditushujus  Principis, 
pcrialium. 

PRINCIPATUS    ANHAL  TINUS 

r  T  r  r  D  *         R  E  L  '  °  1  °  '  2'  MORES. 

Hin  hLr,SCCp-8  Reformatam  fcqaitur  Reli^ionem.  Qui 
i«nac  Kegione  iuntincolie  ut  piurirnumprocerofunc 

corpore. 


faciunt  fummam  50000.  Im. 


GERMANU  DESCRXPTIO. 


791 


corpore,  mulieres  quoque  crafliores  htc ,  quamalicubiin 

Germaniareperies. 
m 

R    E   G    M    E  N. 

^  I31am  habetfatis  circumfcriptam  &  parvam  ,  ipfiufquc 
ftatus  exiguo  miniftrorum  regitur  numero  qui  in  Def- 
faw  confilium  Principis  reprsefentant. 

R    E    D    I    T   U  S. 

A  Nnui  hujus  Principis  reditus  \  quos  ex  Dominio fuo 
percipit  ad  circitur  g  oooo.  florenorum  accedunt.  Hi  ex 
teloniis&  fundis  tributoque  vini  ex  Franconia  aUaticolli- 
guntur.  Habet  autero  poteftatem  monetse  cudendae  xquc 
ac  alii  Germanise  Principes. 

Ganealogiamillorum  vid.  apud  auftor.  noftruminde- 
fcript.  Saxon.  p.  785. 

DUCATUS  BRUNSW  ICENSIS. 
MORES  GENTIS. 
Runfwicenfolardi&  fumofa;  carnis  magni  funt  ama- 
--tores,  necbenefinebis  in  conviviis  accipiuntur  ,  inde 
alii  Germani  Belgaique  illoscoromuni  diaerib  vocant  speck- 
^/fra.ideftiardivoros.  Qpa  voce  Muffen  etiaro  petulans 
claroor  infrunitaj  ,  &  peflirae  edufta;  Lugduno  •  Batava; 
iuventutiiomncsaliosGermanos  per  plateas  decantat  quod 
rioviter  advenis  admodum  videtur  infolens.Sedad  Brunfvi- 
cenfes  redearous.  Hi  pr*  reliquis  ftrenui  funt  cerevin*  po- 
tatore* ,  quaro  licet  aroaram  in  delicns  habent.  Mores  tam 
Nobilium,  quaraplebejorura,  neutiqunm  cum  aliorum  > 
iraprimis  Auftriacoruro,  civilkate  coroparandi  funt  5  Lingua 
iUorumeftSaxonicarudis,  &afpera. 

dogmaanno  15x4  fufcepit. 


B 


Ddd  4 


REGI- 


7n  SPECIAIIS  STATUUM 


R    E    G   I    M    E  N. 

f 

TJic  Pnnceps  di&us  etiam  Dux  Lunefourgi  aeque  ao 
*  *Brunfwigi  >  quod  ad  primum  Oucatnm  fpem  habeat 
fiiccetIionis>  &  ficutcontra  Dux  Luneburgicus  titulum  Du- 
cis  Brunfvicenfis,  ex  eodem  fundamento  ufurpat,  quod 
jus  fuccefilonis  habeat. 

Hab#t  Brunfwicenfis  Dux  anlam  fuam  in  WolffcnbHulat- 
ce  &  urbe  munitifliuia,  in  hac  ultra  700.  hominum  fuftcn- 
tantur. 

EjusSenatus,  five  Cancellaria,  ftatumgubernat ,  Nobi- 
lesinteralia  privilegia  hoc  habent,  utad  omnia  munia  & 
officia  Regiminis  promoveantur,  excepta  folum  juftitiae  ad- 
niiniftrationeadquam  nunquam  afpirant 

Q^antum  ad  urbem  iSrunfwigum,  quamvis  ejus  Magi- 
ftratus  poft  tot  controverfia?,belU,&  obfidiones  bomagiura 
& :  juramentum  fidelkatis  Principi ,  velut  Domino  fuo ,  pr«- 
ftiterit ,  anno  1616.  tamen  fe  Llempublicam  liberam  vocat, 
urbemquelmperialem.  Hasc  Senatumhabet ,  quiiliipra;- 
fitjdequoOax  nulhmdifponendi.habet  poteftatem  Re- 
periunturibi^.  juftitiae  fedes  cum  tot  Magiftratibus  qui  iu- 
rifdidione  differunt. 


R    E    D    I    T    U  S. 

iJAbethicPrincepsterram  adeofertilem  ,  &  incolis  fre- 
Jquentem  ,  ut  reditus  ejus  ultra  500000.  Imperialium 
numerentur.  Hi  ex  veaigalibus  Vini ,  cerevifi^,  bonis  Ec- 
cieiiaiticis,  tnbucispopuioimpoiitis ,  proveniunt.  . 

V  I   R    £  S. 

QUantum  BrunAvigum  tempore  belli  viribus  valeat,  ul- 
rum  ^r!!m  ?  -end,V  Ubiukra  ^000-  rnilitum  peregrino. 
NuT^n^  Ky  ultri<iuod  'oooo.  in  caftris  iuftentaret. 
Iba  n  rlnPefmani.a  dl  Pri"ciPUI*  •  q«i  tam  brevi  temporis 
Kr  Ah  T  eqU.,tUm  Produc^  poflltnumerum,  atque 
Em& UndaC.ern,mNobiHum,  vafallorum  multitudine. 
P  ru  HT7S,  t?ni°'  quodcxdominiofuo&  Epifccv 
paru  Halberftadienfi  X.  &  X 1 1 0  o  o.    equitum  produci 

Genea- 


GERMANIiG   DESCRIPTJO.  89* 

Genealogiam  Ducum  Brunfwiceniium  exhibuit  Pierrc 
d*  Avity,  hic  p.  787. 

DUCATUS  LUNEBVRGICVS. 
M  O  R  E  S. 
TNcoIjc  Luneburgici  proptcr  opcs  quibu*  pnecellunt  adeo 
*glorioiifunt ,  ut  mercatorum  tili«ita(plcndidoincedanc 
habitu ,  ac  ii  cffent  maximseconditionis.  Nobitifi  multitudo 
jbitantaeft,  ut  magna  pars  rerum  (it  cgena.  Nec  ullum  illis 
inoris  fuitbellum,  quiocjufmodihominibus  latrocinandi 
cornmodam  pr;eberet  licentiam.  Hinc  proverbium  natum; 
huntbwgtr  Httd  ,  Armer  Brudtr&eid. 

R    E    L    I    G    I  O. 
^JAxIma  incolarum  pars  Augufto  Lutheranam  feqoltur 
Religionem  ,  &  Calvinianosmaximo  profequitur  odio, 

R    E   G   I    M    E  N. 

QUamlibet  bic  Princeps  fe  Ducem  Luneburgicum  fcri- 
bac,  exiguam  tamenibi  habet  poteftatem ,  ideoquod 
arbs  illa  roagnis  gaudeat  privilegiis ,  &  fub  fcedere  Hanfea- 
tico  comprehendatur,intcrque  primariasHanfeaticas  urbes 
locum  habcac.  Incolae  inpatricios&  plebejos  dmiifunt, 
Patriciorum  honorata;  faraiiise  funt ,  funtque  omnes  fub 
Imperio  Magiftratus. 


R    E    D    I    T    U  S. 

vccs  Luneburgici,,  cx  territorio  fuo  quotannls  300. 
millia  Imperiahum  pcrcipcre  dicuntur.  Luneburgenfeg 
vcroex  fale  incredibiles  adipifcuntur  divitias ,  cujusabun- 
dantiam  omnibns  oris  Germaniae  fuppeditant. 


D 


V   I   R   E  S. 

N  nobillom  ,  Principis  Vafallorura  multitudinc  ,  non 
leve  Pfincipibusrobm-fjtumeft.  Hidataoccafionc  ,  pro- 
priisirnpenfjs,  fuatcncntar  probare  Dominis  fuis  fervitia. 


I 


Quantum  autem  viribns  fuis  effeaum  darepoflint 


Ddd  5 


adbuc 


 1  1 

*  •  3 

1 —    — -  1 

?f4  f  SPECULIS  STATUUM 

adhuc  probarant  cxemplo  ,  quod  fervente  in  Gcimania 
bello,  in  pace  fecuri  egerint. 

Episcopatvs  Hildesheimensis  ,  Magiftratum 
habetex  Lutberanis  &  Pontificiiscompofitum. 

ARCHIEPISCOPATUS  BREMENSIS. 
M  O  R  E  S. 

X  /t  Agnahujusgentispars  ftudio  in  arraafertur;  facilius 
^Vlautem  laboresquam  fitim  tolerant.  Equidem  potato- 
rcs  audiunt  ftrenui.  &  faspius  pugnis  controvcrfias  decidunt. 
Hordeacca  aqua  iliis  ordinarius  eft  potus. 

R  E  L  I  G  I  Q. 

Pifcopatus  Bremenfis  fundatus  eft  perCarolum  Ma- 
gnura  anno  788  Recepit  Religionem  Lutheranam  anno 
1525.  PoftCanonici  Lutherani  Archiepifcopum  eligebant, 
qui  fuam  haberet  jurifdi&ionem.  Hodie  Magiftratus  & 
fubditi  Calvini  fcquuntur  do&rinam  ,  dicunturquc  Rc- 
formati. 

G    I   M    E  N. 

uamvis  Archiepifcopustam  tcmporalis  quamSpiritua- 
-^li$,ut  vocant,  ibi  fit  dominus  %  ipfa  tamen  Civitas  Bre- 
menfis,  jura  Hanfeaticae  &  Imperialis habet  civitaii- ,  Urbs 
Stada fuum  habet  Magiftratum ,  illi  de  terra  Worfl ,  qu ^mvis 
Epifcopo  fubjefti,  in  quolibet  tamen  Burgo  Gubernarorem 
eligunt ,  qui ipfis  juftitiam  adminiftrat.  Hodie  Brema?  ftatus 
apriftino  nonnihil  deflexit.  Equidem  nuperadmodum  ,Ci- 
vitasBremenfis,  Regi  Suecia»  homagium  (  poft  intaspa- 
ds  conditiones  )  publice  prseftare  coafta  eft,  ita  agno- 
vit.  Operae  pretium  eft  hic  prsecipuas  adjungcre  conditio- 
nesin  qurss  utrimqueab  illisconventum  eft. 

1.  Quod  Confules ,  Senatores,  &  Cives  Brcmenfes  Regi 
Sueciaehomagium  prjeftare  tenebuntur. 

2.  Non  licebit  illis ullum  foedus  ,  cum  aliis  Principibus  in 
praejudicium  Regis  Sueciae  inire. 

3.  Netributa,  ve&igalia,  aliaque  onera  Succiaeindigenis 
imponant. 

4.  Nein  Archiepifcopali palatio  ullam  excrccantjurifdi- 

cVioncm.  5.  Ne 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


GERMANI/E   DESCRIPTIO.  79s 

5  Ne  in  capitulum  &  bona  Eccleilaftica  prastendentes  ullo 
modo  juvent.  0  , 

6.  Utpro  reducendomilitc  12000.  Impcrialiurn  folvant. 

R    E    D    I    T    U  S. 

REditus  Archiepifcopi  ad  60000.  Imperialium  acccdunt. 
Ipfa  vero  U  rbs  Bremenfis  ,  ex  mercatura  potcns  opibus 
e .  j  i i  1 ,  &  illa  adhucdum  crefcit. 

DUCATUS  LAWENBURGICUS. 
R  Eligio  horum  Ducum  Lutherana  eft. 

R    E   G   I   M   E  N. 

£J  u  ju9  Ducatus  Principes  Duces  vocantur  Saxonia;  ,  nihil 
uraen  prster  titulum  tenent. 

D    I    V    I   T    I  JE. 

LJ  1  c  Ducatuslatcfatispatet,  habetque  Nobiles  qui  ar- 
**•  ces ,  villas ,  Domima  tenent.  Mediorum  autem  pauci- 
tas  qua  laborant,  f«pius  ipfos  coegit ,  ut  pcregrinis  tn 
bello ,  operam  fuam  locarent. 

DUCATUS    MECKELBU  RGENSIS 
MOAES  VETERES. 

J-J  Eruli  olitn  ingcnti  faftu  &  fuperbia  ,  perfidi* ,  &  brutfe 
laborabam  moribus.  Atate  confeftos  ,  fcnes  &  «egro- 
tos  vita  fpoliabant ,  Viduaead  fepulchrura  mariti  fibi  laqueo 
gulara  rrangebant ,  hacque  rationein  maguoerant  hono- 
re.  Credebant  Deonim  multitudinem ,  &  qaod  facrifjciis 
placandieflent,  prseter  hos  alios  colebant  Dcos  Penates, 
in  pnblicoconventu  boves  &  oves  immolabant ,  &  quan- 
doque  etiam  homines  ,  ex  quorum  fanguine  voluptatera 
Dco^capere  dicebant. 

Sacris)  ritc  peraftis  ad  epulas  &  gaudia  difcumbebant. 

•       MORES  HUJUS  TEMPORIS. 

POfteritas  Werulorum ,  quos  Romani  Herolos  vac*bant, 
adhuc  in  Ducatu  Meckelburgenfi  obtinct  Tcrra  VfitUw, 

pccu- 


79«  SPECIALIS  STATUUM 

pcculiaremlingusm  fibi  refervavit ,  inqua  molta  funtLa- 
tir*a  More:  hujus  nationis  fimplices  magis  quam  ficYi  funr, 
nec  vi&us  deliciis  ,  fed  naturali  defiderio  paratus.  Llegan- 
tiam  nec  in  fermone ,  nec  in  vivendi  C0Dfuetudine>  reliqnif- 
que  moribus  obfervant. 

R    E   G   I    M    E  N. 

QUamvis  hic  Princeps  Dominus  fit  Roftochii  Acade- 
mise,  &  Urbis  Hanfeaticae,  &  ipfi  Senatus  incolarque 
homagium  praeftent ,  libera  tamen  eft,  proptcr  fingularia 
(quibu*  gaudet )  privilegia ,  habetque  fupremam  &  infi- 
niam  jurifdiclionem,  Magiftratum  fuum,  qui  illam  regit, 
jura  &  priviiegia  Lubeca».  Anno  1575.  P0^  controvcrfiam 
inter  Ducem  Meckelburgicum  &  Roftochium ,  conclufutn 
fuit,  ut  fuperioritas  Principi permaneret,  fed  Roftochienfes 
in  (uapermanerent  antiqua  privilegiorum  libertate ,  &  ju- 
ribus  ,vid.  de  his  Drefler  in  Gerrn.  urb.  Chytr.  Orat.  de  Ro- 
ftoch.  Tbuan.  1.  57. 

R   E   D    I   T    U  S 

j^Editua  hujus  Principis  ad  fummam  10000.  annua  Im- 
perialium  accedunt.  Refpeftu  aliorum  Roftochium 
ex  frumento  multas  colligit  opes ,  quod  in  Belgium  &  alias 
mittit  oras,  cum  optimae  notae  cerevifia.  Mercaturam  prae- 
fertim  fuam  in  Norvegia  &  Bergcn  exercent,  tum  in  Dania 
&  Suecia.  Seriem  Ducum  Meckclburgicorum  vid.  apud 
Picrre  d'  Avity  hic  p. 

MARCHTONATUS  BRANDEBURGICUS 
MORES  VETERES. 

URbsBrandeburgum  praecipuus  olimerat  locus,  omnis 
idololatriae  Wandalicae.  Hi  duoscolebant  Deos ,  unurn 
bonum  ,  alterum  malum  ,  exiftimantes ,  quod  ab  illo  omne 
bonum  ,  ab  hoc  flucret  omne  malum.  Ultimum  dice- 
bant  Zeemeboch ,  h.  e.  Deum  nigrum  ,  alterum  Swantewtth, 
queraetiam  in  Rugia  adorabant,  qui  certiora  quamajter 
reddcbat  oracula  ,  adeo  ut  in  illius  honorem  aliquem  Chri- 
ftianum  ipfi  facrificarent. 

MORES 


GERBTANIiE    DESCRiPTId.  ^ 

MORES  HODIERNI. 
Abitatorcs  hujus  Rcgionis ,  a refiduis Sclavonis  &  Van- 
dalis ,  quibus  undique  claufi  funt,  corrupto*  hauferunt 
mores,  in  reliquis  Germanos  iroitati  funt  vkiis ,  prseferim 
cbrietatc  ,  Vandalos ,  in  lubrica  fide.  Praedones  illorum 
etiamtetra  homicidia  excercent  ,  idquealatere  Caflubis 
quam  maxmie.Nobiles  ibi  inftar  fratrum  vivunt ,  reliqui  re- 
rum  funt  it^nari,  piebs  fordide  vivic,  raroque  panno  veftitur. 
Nobiiebscttaccvenatu,  hyemetrahisdele&antur.  Nuptias 
cum  multitudine  tubarura  celebrant,  quas  fonarefaciunt 
cum  pro  Principum  valetudinc  bibkur,fraternaque  invicem 
bibunt  nomina ,  fe  mutua  obligantes  fide ,  fub  conditionc 
Ztms  Schelms ,  fi  quis  fide  non  ltccerk  fraterna, 

R    E    L    I  G    I  O. 

pOftquamJoanncsSigifmundus  Ele&or,  Lutheridogma 
1  rejcciflet »  Calvini  vero  fufcepiflet,  fubditi  maxirham 
partem  Principem  fuum  in  hac  fecuti  funt ,  cum  Georgius 
Guillielmus,eandem  profeflus  cflfct,  fubditi  velut  coacVi,iif- 
dem  facris  noroina  dederunt,  magnatamenparsLucheri 
dogma  adhuc  conftanter  tuetur. 

Habet  Ele&o  Beriini  Confiftorium  ex  roiniftris  Curijc 
conftans ,  ubi  fuperintendentes ,  prsefidentes  (  qui  in  ma- 
trimonialibus  cognofcunt  )  aliique  roiniftri  fua  habenc 
orficia. 


I 


R    E  G   I    M   E  N. 

N  omnibusfuisurbibusjudicesEleftorhabet»  a  quibus 
ad  Curiam  appellatio  fit  *  vel  Cancellariam  Electoralem, 
quseBcrlini  utplurimuro  babctur,  nec  ad  Spirenfeforum 
ab  illa  conccdkur  appellatio.  Quaelibec  Urbs  &  oppidum 
fuuro habet  Gubernatorem  Nobilem.  Quantum adFran- 
cofurtum »  quamvis  cjus  Magiftratus  Electorem  ut  fupc- 
riorum  Principcm  agnofcat  ,  fuam  tamen  habet  crimi- 
nalem  jurifdi&ioncm  &  fubditi  hoc  habent  privilegium. 
ut  ab  omnibus  ve&igalibus  fint  exempti,  quas  mercibus 

imponi  folent.  ^  _  „ 

r  REDI- 


m 


758  SPECIALIS  STALUUM 

REDITUS   ET    D  I  V  I  T  I  yE. 

QUodEleSor  Brandeburgicus  quotannisex  territoii* 
fuis  decem  centena  millia  tmperialium  accipiat,  non 
vulgareeftjudicium.  Populo  fepius  tamordinaria  ,  quam 
extraordinariairaponunturtributa  ,  exceptisillis  ,qu*  vino 
&ccrevifianmpofitafunt.  Solvuntetiam  fubditiducemeli- 
mum  bonorum  nummum ,  Nobiles  vero  a  tributis  exempti 
funt.  Mcrcatura  Francofurtenfium  cordfiftit  praecipue  in 
pifcibus,  vino>  frumento  ,  quarum  rerumingens  ibi  eit 
copia. 

V    I   R    E  S. 

FAcileinaciemeducuntur6ooo.  equitum  &  2400^  pe- 
ditum.  Quantumadfortalitia,  nullum  magis  rounicios 
eftquam  Berlinenfe.  Hsec  legantur  apud  Vaget  de  Orbe 
Habit.  Chytr.OratjdeMarch.Munfter.l.  B.Genealogiam 
Ele&or.Brandcb.  vid.  apud  Pierred'  Avity  p.  803.  hic. 

MARCHIO  DE  ANSPACH. 
M  O    R   B  S, 

ObileshujusRegionis  nullum  praeter  venationem  ha- 
-  ,  bent  exercitium  ,  reliqua  funt  egregie  potare.  Studiis 
operara  dare  indecorura  ,  &  inferims  genere  settimant. 

R    E    L   I    G    I  O. 


N 


QUbditihujus  Principis  Lutherani  funt,  quin&  illi,  qui 
propter  hanc  confeffionemEpifcopatuWh  zburgenfi  funt 
cjefti ,  hucque  confugerunt. 

R    E   G    I   M    E  N. 

Jturhacc  terrapcr  confilium  &  Cancellariam  Prin- 
cipis,  unde  adlmperatorem  eonccditurappellanio. 

R   E    D    I   T    U  S. 

r\  Piniocft  quod  duoMarchionesde&  Anfpach  de  Culm* 
^  ^«^exiilorumterritoriis&bonis  Ecclefiafticisquocan- 
nis  percipiant  i>oooo.  lmperiales,  Marchioni  dc  Afp.uk 

raagni 


Rcip 


OERMAKIA  DE$CRkIPT!Oi  y99 

magm  ex  filvis  proveniunt  reditus ,  tum  vero  ex  vineis, 
foada,  tribut».  falvoconduau.  Prsecipui  vero  reditusr* 
Abbatiw  &  Prioratibos  colliguncur,  dein  cx  Scxacefima 
bonorum  ad  fubditos  fpeftantium  partc. 

V  I  n  E  S. 
CX  roultitudine  Nobiliom  Valallororo,  ultra  roiHe  equi- 
*-tum  in  caftra  mjtti  poflunt.  Nulla  vcro  huic  Principi 
muntta  funt  fortalitia,  nifi  aliquot  arces,  nonadeoarmis 
inltructas  ;  Armamentarium  tamen  omni  bellico  aparato 
habet  inftrutWiraura.  Omnes  ctiam  plcbci  fubditi  arque  ac 
Nobiiesarmis  funt  inftiu&i. 

MARCHIONATUS  DE  CULEMBACH 
M  O  R  E  S. 
n  Egionis  ruditati  &  afpcritati,  afperirudefqueincolarum 
*Vrelpoodent  morcs.  Linguam  fonant  rudiorem  ,  Nobi- 
lium  excrcitia  in  poculis  funt ,  quibus  cum  curta  fit  fupellex 
agrefti  confuetudine  fois  vivunt  arcibus.  Roftici  in  cxcin- 
dendis  lignisdefudant ,  vcl ,  viam  fecuram  curribus  mcrca- 
torom  mercibus  Nurcnbergenfibus  onuflis,  prseftant. 


R    E    L    l    G    I  O. 


o 


Mnes  cjas  Incols  confeffionis  funt  Lutherana*. 

R    E    G    I    M    E  N. 

Curia  hujus  Principis  ejufque  Canceliaria  ut  plurimum 
eft  in  Vrbc  Culembach. 

D    I   V    I   T    I  M. 

EX  foodis  ,  fylvis,  jore  venationis,  monafteriis,  hoie 
Principi  rcditus  profluunt  ,  «gre  tamen  inde  collecfci 
nummi  impenfis  prolixae  iufficiunt  aulae. 


DUCATUS 
M  O 


POME&ANIjE. 
&    E  S. 


u 


si  funt  Pomeraniae  incolae  lingua  Vandalorum» 
eo  ufquc  donec  Keligioncm  Cbriftianam  recepiflent, 

poftca 


8so  SPECIALIS  STATUUM. 

poftea  Hnguam  Saxonicam  locuti  funt.  Morum  elegantia , 
ad  luperiuris  Gennaniac  populos  neutiqaam  accedunt ,  ha- 
bitucorporis  vi&uque  nequaquaro  funcdelicaii,  aniicitias 
tamen  fidditer  fervanc.  Nec  poculis  parcunt ,  ad  hasc ,  & 
varia  pericula  imperterrici. 

R    E    L    I   G   I  O. 

A  UguftscconfeiTioni  hic  ubique  invenies  addiclos. 
R   E   G    I    M    E  N. 

DUces  Pomerania?  olim  Pomeranise  nomine  Regis  Po- 
lonix  fuperiores  agnofcebant,  poftea  illam  titulo  Feu- 
diablmperatore  tenebant.  Dein  pace  in  Germania  facla 
magna  PoroeraniaeparsSuccis  ceflit.  Jura  ibiSaxonica  ia 
ufu  funt ,  &  per  Cancellarios,  coniiliarios ,  aliofquc  Magi- 
itratus,  nunc  ditio  rcgitur. 

D  I  V  I  T  1  JE  . 

OLim  Ducum  Porrerania*  divitia:  ex  reditibus ,  1 50000. 
Iinperialibusxftimabantur.  Ipfius  tcrr.i:  thefaurusex 
pecore,  frumento,mercatura,  (qu^  maris  beneficio  in  Da- 
niara,  Norwegiam,  alioque  defertur)  colligitur.  Genea- 
logiam  Ducum  Pomeranias ,  quorum  ftemma  eifc  deilit, 
Vid.  apud  Pierre  d'Avity  p.  809.  hic. 

FRANCONIA. 
MORES  InCOLARUM. 

^Rrogantes  &  opinionibus  addicYifunt  Franci,  fuiaefti- 
matores,  contemptore*aliorum ,  execrationes ,  furta, 
ebrietatem  aroant,illamque  propcer  vini  copiara  in  iupremo 
gradu.  Si  in  confortio  quis  iniroicum  habeat ,  qui  fuo  propi- 
net  aemulo ,  cum  proteitatione  poculurn  accipit ,  quod  nul- 
lum  indepativelit  fuojuripraejudicium ,  hocqueappellanc 
auff  Hojfrecht  utptk*ny  hofpitibus  pra? ter  alios  fcyphos ,  quos 
Wtlkom  vocant ,  ctiam  vitra  dicla  S.  Joh*nnes  Segen  propi- 
nant ,necque  ulluscontra&us  emptionis  &  venditionis  hne 
poculiscondudicuryhoc  illi  vocanc  Wnnktuff  mncken. 

Mulicres 


G  E  R«M  A  :m  ;    DESCRIFTIO.  tot 

Mulieresvslde  habcnt  imper iofas  >  &  fuperbas,  caflas 
tameq  admodum ,  quod  vitiumcaftarum  cft  proprium.Ha- 
hentetiam  curam  roercaturre  &  doracfticorum  negotiorutn, 
Lingua  Franconum  Mifnica  rudior  eft,  in  pagisadeo  afpere 
loquuntur ,  ut      Gei  inani  ipfos  dig  Qroben  Frantksn  vocenr. 

in  nuptii*  actefponfum  ,  quiintcrduos  inccdit  honora- 
toi ,  ty mpana  8:  tubx  fonant ,  pcfic a  parentes  cum  amicis 
fequuntur ,  ufquc  ad  tempri  portas ,  ad  quas  rcdeuntesex- 
peclant.  Pc  it  Lum  tracru  muluruHi  docnum  eunt,  &  coram 
Prcfbytcro  nutrimonium  contrahunt.  Quantum  illorum 
hodicrnus  ferrr.o  ab  antiquo  difrcrat,exOra:ionc  Dominica' 
modo  fubjungenda  patcbit: 

Vatieruj>fnr  thu  Viflin  him\lt\  \Vibiynamun ;  dsnan  quemerthc 
dtn  :  Werde  trtlle  din.fo  m  htmtle  fofa  %n  erdu.  ProathlunfceremetJZ 
h>k  buns  htntu\  ob!*Z  uns  fchuldtunfer$y  fo  wirebUxen  unsfchuU 
duen.  Hntt  ntun  fifnlettt  tn  Korunka  ,  u  ns  erlofi nufihfon  k  ubtlt 
Amtn% 

R    E   L    I   G    I  O. 

Il  l  a  Auguftame  confeflloni  conformis  cft.  Scduloquc 
iliius  vcricas  incorrupta  fervatur. 

R   E   G   I   M    E  N.i 

ulrihicunotemporefuerunt  Duces,  Comites&Do- 
mir.i  Incirculovero  Franconiae  multi  funt  Nobiles, 
qmimmcdiatelmpcriofuntfubjeai,  &in  fexordmesdi- 

D    I   V    I   T   I  JE. 

misaer  folique  fertilitas ,  non  magis  fonos , 
js  abundantes  praeftat  incolas.  Montibus  fyU 
vifoueterracinftieft,  cujusplanicies,  Cerere ,  &  Baccho 
1  d  biliter  abundat .'  &  magnis  incolas  beat  commodts , 
d'D  "  :.,^r .  ipauminarvarii  eenerisfruaus,  prata, 


M 


uru< 
quari 


mcrei 


a  ,*  etiam  angfnt ,  legumini.variigenetisrruwu»,  t 

DUCATUS  ET  EPISCOPATUS 
WIRTZBURGENS/S. 
r   E   L  I   G   I  O. 

^FficiaEcclefinftica  abboc  Principe  Mtnlni  confertw* 
vJtur,nifiPontifi<iis.  R£Gt 


SPECIALIS  STATUUM 

R    E    G   I    M    E  N. 

J^Pifcopus  hnjus  loci  nonfecus  ac  Dux  poteftatem  habet 
de  criminibus  cognofcendi ,  illorumque  au&ores  morre 
afficiendi.  Qiiapropterin  folennibus  a&isi  feftifque  die- 
bus ,  fibi  praeferrijubec  ftri&um  gladium ,  hoc  nocans  j  fibi 
vica2&  mortiseflepoteftatem.  Hinc  orti  verfus. 

Hcrbipolcnfis  ftola 
Judtcat  cnfc  ,  fola. 

D   I    V   I    T    I  JE. 

TAnt*9  hic  Epifcopus  habec  opes,  utnullus  Germania» 
Principum,(exceptisEkcloribus  fecularibus)ipfo  major 
fit  divitiis.  300000.  talerorum  ex  territorio  fuo  accipit , 
mukaipfipranereaacceflerunt  Feuda,  icaut  calculusillius 
opum  exaQus  haberi  nequeat. 

1    R   E  S. 

p  Pifcopus  Julius  arcem  de  Marienperg  pacemFranconia? 

'iolebat  vocare ,  quod  vclutcfletinvi&a.  SpatioS.  die- 
rumiooo.  equitum  11000  peditum  fiftere  poceft. 

EPISCOPATUS  BAMBERGENSIS. 
M   O   R    E  S. 

g\mbergenfes  incolae  propter  ubertatem  foli,  &  inde 
prorluentes  divitias  ,  inter  omnes  Germaniae  populos 
maxitne  molles  &  cfFoeminati  luxuiquedediti  habentur. 

R    E    L  I   G   I  O. 
[-fic  pontificia  Religio  obtinec  ,   quamvis  inhoc  ftatu 
multireperiancur  Lutherani  Nobiles. 

6    I    M    E  N. 

TT ic  Epifcopus  Princeps eft  Imperii,  Cancellariam  fuam 
Bambergae  habet ,  in  pluribufque  locis  Reftores  diQos 
^nptmans ,  qui  certo  numero  pagorura ,  imperio  prjefunu 

DlYh 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQu 
Images  reproduced  by  courtesy  of  ihe  Biblioleca 
CFMAGL.  2.6.152 


G  E  RMANI/E   D  E  S'C  R  I  P  T  I  0« 
D    I    V   I   T    I  JE. 


|">  Editus  hujus  Epifcopi  ad  60000.  millia  Imperialium 
accedunt. 

FRANCOFURfUM  A  D  M£NUM. 
R   E    L   I   G    I  O. 

fyJAgiftrntus  hujus  Urbis  Lutheranus  eft»  neque  ullus 
Pontificius  in  Scnatum  admittitur  ,  quamvis  Catho- 
lici  publicum  ibi  habeant  exercitium.  Calviniani  idera. 
quondam  liberum  habuerunt,quod  tamen  perdiderunt.  Ju- 
daei  fuas  ibi  tenent  Synagogas,  &  more  fuo  fefta  cele^ 
brant. 

R    E   G   I   M   E  N. 

J>  Egirurhaec  Urbs  per  Pranorem ,  qui  fupremus  perpe- 
tuufqueeft  Magiftratus,  quem  Senatusex  42.  perpri- 
viiegium  Im peratoris  cligit.  Duos  habet  Confules ,  unum 
juvenem,  alrerum  fenem.  14.  Sunt  Scabini  in  officio perpe- 
tui.  TotusMaglftratusex4i.  perfonis  conftat.  Trcs  funt 
Confilii  advocati ,  didYi  Syndici ,  qui j  udlciis  adfiftune. 

SCHWEINFURT. 
R   E    L   I   G  I  O. 
tc  urbs  Lutheri  confeflioncm  fidei  fequitur  ,  &  ia 
immenfum  aufta  eft. 

R  E  G  I  M  E  N. 
TNhac  urbe  Imperiali  talis  reperitur  ordo  :  Eft  fecretum 
confilium  .  fex  conftans  Senioribus  ,  qui  der  $echferft*nd 
vocantur.  Ex  horura  numero  Confules  eliguntur ,  didi 
ObernBurgsrmef/ltr.qui pra:cipu4 pollent  auaoritate.6.  Sunt 
Scabini,  quicumaliis  XII.  numero  funt,  didi  judices  dU 
Genchtfhem».  Porro  XII.  funt  Senatores  ,  Duodecimcum 
aliis24.  »n  caufis  criminalibus  judicant. 

N  UREMBERGA. 
M  O  R   E  S. 
>BfervaruntcuriofiNurenbergenfes  elTe  robuftos,ftatua2 
'decors ,  vultufquc  elegantis.  Famins  contra  refpettu 


H 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courlesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


*H  SPECIALIS  STATUTJM; 

aliaram  deformes  funt ,  induftrii,  &  fcientiarum  capaces , 
judicantur ,  valdeque  expcditopollent  ingenio.  Hinc  pro- 
verbium  NurenbergerWitz.  lnfcilis  diebus  armorum  vacant 
excrcitiis.  Aurifabrorum  aliojumque  mechanicorum  in- 
gens  ibi  eft  numerus. 

R   E   L  I    G    I  J0. 

PRimiinter  Germanos  fuerunt  qui  Lutheranam  fafcepe- 
runt  Religioncm  anno  1514.  &  PoRtificiam  ejecerunr. 

R    E  G   I   M    E  N. 

REfpnb.  Nurenbergenfium  fere  Ariftocratice  regirur. 
Conftat  ex42.  peifonis  qui  iili  pra»funt.  Ofto  his  ple- 
bea» ,  alh  Nobilis  funt  conditionis ,  numero  23.  Tredecim 
funtqui  vocantur  Def  Rahis ,  velConfilii.  13.  Scabini,re- 
liqui  XVI.  vocantur<ti#  Altt  Gtntntt.  Ex  quorura  numero 
lingulismenfibusunuseligitur  Conful  regens  &anus  Sca- 
binus.  Itaque  hi  26  qui  in  continuo  agunt  regiminc  ,  ia 
Veteres&  novosConfulesdividuntur  ,  majoris  momenti 
negotiarn  confiliQ  Eledfiore  judicantur,  maxiroe  Secreta 
aSeptemViris  Ceheimt  Ratthsn ,  diclis.  Sunt  &  Duumvirt 

tiie  Ufnng  H^rr^.tumTriumvirarii  dtt  Obrifi-H*uptmanfth*ft% 
Hisadduntur  alii4.  &  cum  reliquis  dte Steben  Alttrt  Htrren 
vocantur.  Alii  VI.  his  adnumerantur ;  qui  cum  reliquis 
1$.  SenioresConfulesfaciunt,  exiliisvero  ,  nt  &  reli- 
q  m  conftans  Senatus  XXVI.  componitur.  Reliqui  16. 
iton  femperin  Senatum  veniunt.  Ex  praecipuis  conftantis 
Mj^iftratus  miniftri  pctiores>eligunturjut<kr  StgltrdtsStcrets, 
C*>tenhtyen  y  Ztnfherren  ,  Obrifie  Bxtvmttfitr,  &c.  NeniO  Do- 
ck.rurain  M^giftratum  admittitur,  illorum  tamen  conii- 
ln  in  gravibu^  exquiruntur  negotiis.  Quotannis  Senato- 
resdonovoeiiguncur,  modum  Eledion.  &  alia  vid.  Zei- 
ler.  c.  IV.  in  Itin  Germ.  p.  105. 

Praeter  hos 4  fuos  habent  Gubcrnatorcs  in  arcibus  &  op. 
pidis  conttitutos ,  qui  abillorum  dependent  Iroperio.  Pra?- 
fecti ,  &  mercatoicsabofridis  publicjsexempti  funt. 

D   I   V   I   T   I  M. 

[jicvaru  generis  merces  ferrariaj  conficiuntur,  aliaquc 
mechanica  opera  cx  ligno  ,  cUalybe  ,  corio ,  argento 

conft&a 


GIIMAHIfi   DESCRIPTIO  fo, 

confecta ,  qu«  tamen  non  diu  durant,  ut  proverbium  Ger- 

mamsClt  Xurtnbtrger.hmnd  tbetriep  alULand.  Ex  his  auttm 
omnibus  affabre  confe&is  mukum  fibi  pecunia  comparant. 
Accedkquodmercaturamin  Hungariam  aliaque  loca  ira- 
pigrc  cxerce?nt,  ut  quod  fterititasloli  negavit ,  id  induftria 
mercatura?  &  ingeinola  ars  manuaria  penlent.  Attribuuntur 
huicReipub.reditus  200000.  Imperialium. 

V  I    R    E  S. 

INftru£li  funt  Nurenbergenfes  armamentario  exquifitif- 
limo  &  copiolifTjmo  >  publica  granaria  plurima  tcnent» 
verbo ;  ita  bene  munitaert  ills,  quse  belli  neccflitas  exigit, 
ac  ullainGerraanis  Refpub. 

STATUS  ARCHIDUCIS  AUSTRLfc. 
R   E   G    1    M   E  N. 

UBique  in  ftatu  fuo  1 .  habet  Parlamenta  ,  anum  Vienns*, 
in  Auftria,  quodmultas  alias  complettitur  Regiones, 
akerumin  Tnfprktk  inComitatu  Tyrol. 

D    I    V   I    T  I 

QMnes  Archiducis  Rcgiones ,  fingulis  annis ,  ipfi  21  mil- 

liones redituum  praeftant  ordinariorum. 

Extraordinariorum  non  inferiur  fummacft;  ita  utquo- 
tanniburtiicr  5.  miiiiones  percipiat. 

V  I    R    E  S. 

a  deoAuftriaincolis  frequens,  tamquam  late  d'fFufacft. 

ut  ultra  30000.  equitum,  &  100000.  pcditum  in  ca- 
ftra  mittere  queat :  Genealogiam  Auitriae  Archiducum  vid. 
apud  Pierre  dAvity  hic  p.  824. 

H  U  N  G  A  R  I  A. 
MOKES  VETERES. 

PAnnonienfes  quondara  mifere  vivebant.  Erant  tamcn 
validi,iracundi,&admodum  crudeles.  Difciphnam  Ro- 
nsanam  linguamque  exatte  callebant.  Sine  urbibus ,  Pno- 
&  Eee  3  C,PC» 


*o*    •  SPE   CTAIIS   HAT  U  U  M 

cipe  &  Magiftr atu  licenter  agebant ,  donec  ipfos  Tiberius 
Caefarfublmperium  redegiifet. 

Poftea  vero  Hunni  dicli  A vares ,  ex  Scythia  orti  illas  oc- 
cupabant  oras.  Quidam  illos  a  Mofcis  deducunt.  Adure- 
bant  candenti  ferro  labia  infantum  fuorura  ,  neillisbarba 
fuccrefceret.  A  prima  juventaitafe  omnibusadverfisdu- 
rabant,  utnec  ignem  necfapidos  expeterent  cibos  ;  fed 
cx  radicibus  herbarum  fylveftrium  crudaqac  carne  pecorum 
Viverent.  In  a»des  teftas  nunquam  intrabant ,  quod  fe  ibi 
makJecurosexiftimarent  :  igiturpaffimerant  vagabundi, 
&  perfylvasmontefquedifpaiatamultitudinejerrantes.  Ha- 
bitum  corporisexpellibusvel  lana  &  textrina  habcbant, 
quam  raro  mutabant.  Mali  erantpedites ,  optimi  cquites, 
adeo  ,  ut  dum  equis  veherentur ,  emcrent,vendcrent,  bibe- 
ren  ederent,dormirent.Obfequia  non  Regibus,quosnullos 
hdbebant,  ied  pra?tipuisex  populo  praeftabant.  Laboribus 
lenunquam  dabant,  liberos  ufquead  12.  vel  14.  annura 
alebant.  Inconftantia  &  perfidiS  laborabant ,  facilefquc 
motushabebant,  nec  Religionisaut  fuperftitionis  uilam  te- 
nebant  opinionem.  Illorum  falfajaccufationes  ,  avaris  cre- 
bnvis  ufitata?,hoc  efFccerunt;uthorum  maximepotentes  & 
iapientesfemediotollerencur,  quodillis  interitum  attulic. 
Potatores  infani ,  deceptores  impudici  erant ,  judicum  im- 
probi  moresdoniscorrumpebantur.  Moris  erat,  veteres  in- 
ter  Hungaros,  uc  fponfus  fponfse  idolum  argenteum  mitte- 
ret,  Deum  aliquem  reprafentans.  Idera  fa#itabant  fpon- 
J?.»  ,dtlu^jn  contraai  matrimonii  fignum.  Vid.   de  htg 
pion.  Cafl.  1.       Veget.  deremilit.  1.  18.  c.  io.Vellej. 
12.  Appian.  Aiexand.  Diacon.  Lonpobard.  Agath.  1.  <. 

w?t^S  r  n-  NkePhor-  «•  *  l  30.  Sigf  Baro  ab 
Herberft.  Cofm.  Mofc.  Suida:  Eoravantil.  Specchiodel 
acien.  1.  1.  c.  28. 

MORES  HUJUS  TEMPORIS. 

P^OdiernorumHungarorum  furibunda  cft  facies ,  afpe- 
Ctus  ten  ibihs frons  elata.  Bclligeri  crudeles,  fuper- 
t>i ,  vindict*  avidi ,  difcordes,  fupeririciofi  ,  avari,  prsdo- 
csaudiunt.  Qui  cx  meliorelutofunt  Nobiles ,  magnifici, 
piem  gravitati5|  humauifctis,  admodumiuncaudaces,  in 

COnfiUis 


G  E  R  M  A  N  I  £   DESCRIPTIO.  *o7 

confiliiscaUidi,  &  aftuti  ,opibus  potcntcs  plurimos  habent 
cx  fe  dependentes ,  talefque  fideles  Dominis  fuis  rcperiun- 
tur.  E^uorum ,  veftium  pulchrarum ,  armorum  ,  poropa? , 
deliciarum  aroatores  magni  funt  :  hoc  tamen  praecipue 
operam  dant  ut  timeantur>&  honorentur.  Amicitiaeillorum 
non  eft  nimium  fidendum  >  quod  pcr  amici  nomen  fspius 
faliant.  Hyberno  temporcintra  ptllcs  fe  continent ,  &  non 
nili  ebretati  &  gulae  vacant.  Aromatum  tantam  in  cibis  ad- 
hibent  copiam,  qualem  gensalia  nulla.  Deio  vinum  lar- 
giter  hauriunt  Iuventutisannos  utpluriroumcafleexiguut. 
Inertise  naturafuntdcditi,illorumquefcemi!ia30tiofaefingu- 
lisfunt  diebas.  Habitu  corporis  Turcis  funt  iimiles  ,  longa6 
cnim  habent  tonicas ,  &  dormientes  tapetibas  incumbunt. 
Forispompam  feclantur.Lingua  Hungarorura  varia  eft  3 ,  lo- 
quuntur  enim  Germanke,  Hungarice,  Sclavonice,  Turcicc. 
lpfa  vero  Hungarica  lingua.nihil  cum  reliquiscommunc  ha- 
bctquodex  fub  jun&aorationeDominicapatebic,  quasita 
fonat  :\itAty*ntki  vagy  az  mtnnytkbtn.  Sz.tnttlttfftt  tntgd  te  nt- 
vtdiLojon  tlaz  ttorszagodytgutn  mtgd  tt  aknratod^mtjnt *z  rntn- 
ybtnlJgytt  tK  foldonois.A^mtmindtnnapi  Kenytrruncktt  add  meg 
ntkunc  m*  :  Es  boczdfd  n.tg  mtniWunc az  mi  ittbtinktt.mtflt^ 
ftmmtjs  mtgbccz.atunca^oknac  ,  azhtc  mt  tlltnunc  Vttktzttnte. 
Es  ntVigy  msnktt  a*.  ktftrtt  tbt,  dtfzabadttt  mtg  mtnktt  azgor.oz- 

<#/.  Amen.  .      •    •       r  n 

Multi  HungariseDomini,  ut  amicitiam  jnvicem  iuiien- 
tent,  liberos  fuos  a  prima  joventuteetiamincuiiismatri- 
moniisdefpondent.  Omnes  a  connubio  Viduaruro  admo- 
dumabhorrcnt,quamvisillaeopibus  valeant ,  hancopimo- 
nem  habentes ,  quodisquinonducat  virg.neminuxorem  , 
nullam  in  mundohabiturus  fic  felicitatem.  Qinn  fi  v.rgines 
antequamnuptaefint,  populus  cogofcat  immjnutas,  1  las 
crudeiicerinterimerefolet.  Vid.  dehis  CrufiiTurcog.  \  7. 
DoglioniUngar.  Aubian.  de  monb.  Gerra  Gefner.  Mi- 
thrid.  &c. 

R  E  L  I  G  I  O. 
^Eographia  velutqusdam  Religionumio  Hungaria  eft. 
GRefcriunturequidcm  ibi Lutherani ;  Pont.6c..  ,  Ca  - 
vinifts,  Arriani,  Trinitari ,  Anabaptifts , & .  al.i.  Ql" 
ad  monUsaccoluntLutheri  faquuntur  ^^ffij^ 
bilesmaxiraaexparteCalviniamfunt.  Intcrni "J»*™ 
Eee  4  1 


te*  SPE   CIAtlS  STATUUSI 

%£hntibus  ultra  30.  mjllia  Catholicorum  Romsnorura 
[  1  er'"ntur>quilibero  ReJigioois gaudent  exercitio.  Duos 
naoet  Hungaria  Archiepifcopos ,  aiter  eft  in  Sir.ooni» ,  alter 
coleixe,  utercjuefuumhabetfuftYaganeum." 

REGIMEN  POLITICUM. 

pjOdieHungarialmperatori,  velelefto  Regiejusfilio 
«•.!I«r  •J>a'}'m  Tatcx  par«-  Reges  vero  Hunga.  \x 
«allofocceffioDB jare, fed  cleciionis  conliitountur.  Ritus 
«nauguratioms  vid.aoud  Picrre  dWvity  hic  p.  840.  Poft  Re- 
gemprox.rous  cftdignitate  Palatinus  qui  Status  ad  ekftio- 
nemconvocar,  &prioium  habetmaxioii ponderis vocui.. 
«u.  conrroverlias  inter  Regem  &  fubditos  componit ,  ar- 
niorum  ab,0lutam  habet  poteflatem.  Palatinum  excipit 
judexcuna;,  cujusofficium  ftmiie  eft  Marefchalli  officio 
i  rinc.p.sGermania:;  eftque  ordinarius  Regni judex.  Duo 
&  wtel  V"'  UnU$  PerPetuu?-  diciturquc  Regniprimas, 
&  C  •  f  Mfreta.r,MSP°teftatem  habens  "ngendiRegis 
9^&$§>  "«I-  altc?  fecundum 

ni°f  >ud,c!a  '.[eperiturVice-Palatinus  Regni ,  jud?X 
Profonor?  -Sr?t,5-VMin°reS  his  infaviui  fo« 

fuSSrir,,Qu,funt  Fifcaiis« '  *****  &  **»«» 

J£l       f!» a'rar5° P«f eftus ,  tum  Cubicularius ,  Ma- 
gffier  „te ,  von^  Culiodes  &  ^ 

Pr^UOrgrauUm  5n  HunSir'a  homines  funt   PritnB<  eft 
MRqa°  Abbat°S '  Pr!?Poflti  Kcclefiis.6tc.Ucon! 

da4i£C5^h^edef  fiu0*»  au<^»  fi-efiliisdece- 
S;°  ,ra  bo"a  Reg'  acquiruntur.  Vid.  de  his  Ranzov. 

Hun°ar'  SSS&X'    V°y  du  Sieut      Hayes ,  iaz 
htungar.  Jufti  Rcdcnberg .not .adBoter. 

D   I   V  I  -T  I  m. 

R  cb?Un£ar0rUm  PriEciPu°s  fuos  reditus  cx  fodinis  per- 
lumt^?V6<ff°-  aurcosP«rtant.  Reliquaredi- 
*  fm tx  vc^galtbus^ecori  iropofitis  cclligitur. 

ad 


GERM  AKU   DESCRIPTIO.  U9 

?d  31000.  Ducatorrjrn  numerantur  ,  furama  univerfim 
fiimta  S14.  millia  aureorum  eft  ,  quamordinarieex  toto 
pcrcipit  Regno. 

Tributum  C^z,  quod  Turcrs  Hungari  folvuntpro  capitc, 
aoreuseft,  huncpro  libertate  conlcientias  quittbet  folvit , 
cxcepiisMiiirtributis.quxfolvererubdititenentur.C^terurn 
tam  adr  i  abilk ibi  cft  tcrrac  fcrtilitas,ut ad  hancfoli  felicita- 
tem  ninilmagbincolis  defit,  quam  nullo  prctio  aflimata 
aoimi  liberus. 

V   I    R   E  S. 

LJUngari  Rcgi  fuo  oclo  mlllia  equitum  facilc  poflunt 
^fuppeditare.  Huflarorum  copias  non  levc  ctiam  pra> 
bent  adjutnentum.  Necdefuntfirma  Hungarise propugna- 
cula ,  quorum  praecipua  eft  Comara  &  Javerin. 

Quantum  ad  Vires  Turcicas,  illae  in  multo prsfldiario 
miiite  neatiquam  confiftunt.  Equidem  ultra  treslocosmu- 
nitosnon  habent,  in  quibus  copiofa  militum  prarfidiate» 
nent.  Munitiflima  Buda  eft ,  multoinilitecuttodita  :  Ge- 
nealpgiam  Hungar.  Rcgum  Vid.  p.  843.  apud  Pierre 
d'  Avity. 

B    O    H    E   M   I  A. 
MORES  BOHEMORUM  VETERES. 

TETipore  primorum  Ducum  Virgines  hujus  Regioni* 
arroa  gerebant ,  Duces  ex  fuo  fexu  cligebant,  vena- 
tionibusdpcram  dabant ,  talefquemaritos  fibi  eligebant, 
q jales  iptfc  placebant,  eodem  etiam  habitu,  quo  viri,  veftit* 
iaccdebaot.  Poft  mortem  vcro  Libufli  fub  Impcrium  fuo- 
rum  marirorum  redaaae  funt,  circa  annum  1319.  barbas 
lonea« ,  capiliofquc  promiflbs ,  quidam  vero  ad  aures  praeci- 

Interconvivia  vocetremula  cantabant ,  Linguarumdi- 
Verfarum  ftvdium  habebanr ,  Sacerdotesillorbm  parvas  fe- 
rcbant  coron^s ,  crinibus  illorom  coopertas,  gladufque  pra- 
loiiPisaccircli  incedentes.  Omnium  vero  moresBohemi, 
vclutSin  iTirDirabantur.  Mortuosfuos  in  fylvisvelcampis 
humarefoiiri,  oculos  fuos  larva  tcgcbant ,  idqueex  falute 
iiUruroanimarumefle  arbitrabantur.  AdorabantOrcade?, 
Ece  5  Ufya- 


5PECIAMS  STATUUM 

Dryades,  Hamadryades ,  fimilefque  falfos  Deos :  quidam 
ctiaciaquam,  ignem,  arbores,  petras,  &c.  colcbant,& 
idolisfacrificabant.  Vid.  de.  hisCofm.  Prag.  Chr.Bohem. 
1.  i.  Chronic.  Aul.  Reg.  Bohem. 

MORES  HODIERNI. 

gOhemorum  plerique  ftatura  funt  proceri  ,  &  robufti, 
oculos  habent  ardentes,  vocem  articulatam.  Maxime 
fibi  videntur  lacfi.fi  contemptui  habeantur;  negotia  fua  cum 
promptitudine  obeunt  ambitiofi,  gloriofi,  audaces,  alio- 
rumcontemptores,gulofi,opipariciborummagiri ,  convi- 
viis  fumptuofi  potatores  ,  crudeles ,  novorum  ftudipfi , 
praedones  ,  fcriptoribus  plerifque  audiunt.  Nobileshono- 
rumvaldefuntavidi,  bellicofi  ,animofi,  promiflisftantes, 
difloluti  tamen ,  &  quos  difficile  fatures. 

Habitu  corporis  olim  ante  bellum  Pragenfe ,  Gallos  imi- 
tabantur,  &  quamlibet  multi  Bohemi  Germanicam  linguam 
fonent ,  illorum  tamenlingua  proprlaSclavonicaeft. 

Circa  fepeliendi  confuetudinem  hoc  Zeilerus  ipfe  in  Bo- 
hemia  obfer vavit  viditque  ( cap.  VIII.  It :  Germ.  p.  1 8 1 . ) 
Solent  demortuos  fplcndido  exornare  habitu,  in  lc&umque 
collocare.  Antequam efferatur,  vidui,velvidua;airo proxi- 
misagnatis  vifum  veniuntdemortuum,illumq  ;lugubri  eju- 
latu  &  clamore  dolent.  Vidua  vel  viduus  cum  liberis  cadaver 
ofculis  &  amplexibusexcipiunt ,  ac  fi  adhuc  in  viviselTet. 
Hoc  iterum  faciunt  ubi  debeat  fepeliri ,  quamvis  morbo  de- 
ceirerit  contagiofo.  Vid.  de  his  Dubravi  Hift.  Bojem.  Chitr. 
delc  ltiner.  ^fcneaeSylv.  Hift.Bohem.  Thefo».  Polit.  &c. 

R    E   L    1    G   I  O. 

QLim  Bohemia  repleta  erat  Huflitis,  poftea  Lutherani 
&  Calviniftaecum  Pontificiis  ipfam  incoluernnt.  Ob- 
tentaveroad  Pragara  a  Caefarianisvi&oria.  Lutheranicum 
Calvinianis anno \6oz.  ejecYifunt,  Lutheranisclaufa  funt 
templa  Pragse  &  exercitium  publicum  per  totam£ohemiara 
illisfuitinterdiftum.  Inlocum  etiam  Luthcranorura  Ma- 
giftratum,  Pontifkii  furrogati  funt.  Judsei  hodie  Pragas 
magna  gaudcnt  libertate ,  fuamque  ibi  habent  civitatem. 
Vide  dc  his  jfcneam  Sylv.  Hift.  tfohem.  Chytr .  de  ftatu  Ec- 

cicf. 


G  E  R  M  A  N  I  £   DESCRIPTIO.  •  Six 

clcf.  Remond,  Dcs  Hercties  1.  4.  Gencbr.  Chron.  1.  4. 
Mcrc.  Gall.  1.  1.  Tom.  14.  1.  3.  Tom.  14.  &c. 

R   E   G   I   M  E  N. 

LT*c  Rcgto  antiquitus.  Regum  fubjefta  fuit  Imperio, 
Wnec  crat  perroiiium  Bohemis  Rcgem  fibialienigenam 
quaerere,  poftea  vcro  corona  Regis  Bohemiseinarbitrium 
lropcratoris  pcrvenit,ubi  Fredericus  Rex  Bohemia?  ad  Pra. 
gam  a  Caefarianis  ccefus ,  fibi  ceflionis  elegiflet  arbitriura. 
Mi.iiftrihujus  Regni  prxcipui  funt,  MagnusBurggrafius", 
quijuftitiaeRegni,  difta;  L^Jrechtptxcil ,  roagnusCubi- 
cularius  ,  qui  intereft  Camerae  judiciorum  Cammergericht, 
magnusCanceliarius,  judexCuriae,  Burggrafius ,  magnus 
Notarius.  Neroo hic  judicis  officio  defungi  poteft  ,  niii  lin- 
guam  Sclavonicam  callcat  Burggrafii  &  Gubernatores  non 
pofltmt  efle  pcrpctui »  fcd  a  Regis  dependent  voluntate. 
OmncsPrincipcs,Duces ,  Marchioncs,Barones,  Nobile9, 
aiiique  Feudatarii  tenentur  Rcgrhomagiumpraeftare.Tero- 
pore  belli  neroini  ex  his  fub  bonorum  confifcatione  extra 
Rcgnum  ire  licet.  Si  incola  Regni  fine  hserede  dcccdat,  ejus 
bonaCamerae  adjudicantur. 

Confilia  ibi  habes  varia  ,  ut  confilium  Burggrafiatus, 
confilium  tabuhc  Regni,  magnum  &  parvum  confilium, 
confilium  juftiti®  curiae  ,  confilium  camerae  Bohemicae, 
confilium  Cancellariae. 

D   I    V   l   T    I  JE. 

ABundat  haec  Rcgio  argentifodinis.  Olim  Imperatornon 
pcrcicpiebat  ultra  600000.  Imperialium  annuorum. 
Hodie  vcroillius  rcditus  geminati  iunt  permediaconfifca- 
tionis  bonorum  Nobilium,  &  aliorum  dominorura,  qui 
contra  ipfum  ultimo  belloCivili  arma  fumpferant.  Ve&i- 
galiaqus  hodie  fubditis  extra  ordraero  imponuntur ,  ma- 
gnam  faciunt  fumrriam.  Vi&ualia  vili  comparantur  pretio. 
curo  ibi  magna  rerura  fit  abundantia.  Nurcnbergenfesex 
hac  Rcgione  incredibiliter  ditefcunt.merccs  loci  in  Italiam, 
Bdgium ,  Galliam  ,  Angliam  devehentcs. 


Si'ECIALIS  STATUUM 


V  l   R  *E  S. 

/•^Reditur  vulgo  Bohemiam  prodocerepofle  iooooo.  pe- 
v^ditum,  10000.  equitum.  Quio  ultimis  annis  talis  eft  fa- 
ctuscalculus,  utfiexdecadeunus  tantum  cligatur  ,  ultra 
200000.  milicum  colligi  poffe.  Qjamvis  autera  equitatus 
optimusfit,  peditatus  tamen  nihili  sftimatur,  ideoquod 
Nobiles  fuos  ruricolas  mifere.  &  veiut  mancipia  tracrent. 

Genealogiam  Regum  Bohemise  vid.apudPierre  d'Avity 
p.857.  &fequcntib. 

S    I    L   E   S    I  A. 
MORES    NATIONIS  VETERES. 

A  NtiquusSilefiorum  moserat,  corpora ,  &  fcuta  fua  ni- 
grocolorctingere,  &  fub  no&em  obfcoram  incerta- 
men  prodire,  ut  tali  fuo  tetrico  afpectu  horrorem  hofti  in- 
cuterent.  Quidam  illorum  facrificulum  habebant,  muiiebri 
veftitu  indutum  ,  Deosgeminos  velut  Caftorem  &  Poliu- 
cem  colebant  >  ftatuis  tamen  nulium  cultum  Religioiura 
exhibentes. 

MORES    HUJUS  TEMPORIS. 

q  Uefii eleganti ftatur&,  necnimium  elata  ,  nec  nimium  de- 
o  preffl.forma  exiraia  prazditi  funt.  lilorum  Sexui  mulie- 
brialbuspolcberrimufque  coloreft.  Ad  omnesartes,  im- 
primis poefio,felici(fima  habent  ingenia.  Nobiles  animofi, 
in<:oofiliisfuiscircumfpec"H,  ad  executioncs  prompti,ante 
pericula  quieti  ,audeotesio  occafiooe  elfe  judicantur. 

Nobiles  juxta  ac Cives,divites pariter  &  paupcrcs, ipfa- 
qiic  ruft  ca  plebb  in  Scholas ,  (qua*  plurimi  faciunt,)  pubeoi 
faaraablegant.  Filias  ad  fila  ducenda  ,  literas  exarandas  , 
aliafque  hunc  fexum  decentes  artes  sque  Nobiics  ac  Cives 
applicmt.  Nobiles  libris  &  venationibus  ,  vel  equeftri 
exeriitio  Jele&antur.  Viri,  gravioribus  impediti  negotiis , 
uxoribusfuis  rem  familiarem  tutopermittunt.Qua?  exa&ae, 
&  fedutefuntmatresfamilias.  Cibum  plebeis  natura  fim- 
plicem  effe  voluit  1  luxus  opiparum  delicatumque  Nobili- 
buspcrluaiit.    Qu  vinum  bibunt  in  pagis  funt  rariifimi, 


GERMANIif*  DESCRIPTIO.  gi) 
htijusdefeaumfapidiflima  cercvifia  penfat.  Quemadmo- 
dumautemSiletiilide  &  candorc,  ica&fe  etiampoculis 
Germanos  probant,  quae  pro  falucc  fuorum  Principum, 
in  conviviis  tunJitushaurirc  ,  adillaquehofpices  foliicitare, 
optime  didicerunt;inter  pocula  Muficam  adamant.ad  quam 
naturi  feruntur ,  &  ubi  mero  Hungarico ,  vel  cerevifia,  aut 
etiara  vino >  adufto  incaluerunt  ,  mulicum  folenne  inftru- 
mentum,  illbdi£hira  eUrBock,  fonareimperant,  choreaf- 
que  ex  urdinedu^unt.  Nuptiarum &  exequiarurafolennia, 
luagna  cutn  pompa,  majoribus  tamcn  furaptibus,inftituunt, 
piseierrira  Nobiie>,  quorum  multi  opirnos  habent  reditus. 
Maximira  quidemiilorum  partem,  diuturnum  Germaniae 
biilum  bonisexhauiit ,  illi  ,  licetaliisparesfortunaecondi- 
tione  non  fint ,  pare^  tamen  femper  aniiso  eiTe  volunt.  Ha- 
bitus  Silciiorum  cum  reliquo  Germanorum  convenit ,  niii 
quod  ilii ,  qui  exteras  Nationes  peregrinationibus  adeunt , 
QaUki  moris  veiles  domum  adferant.  Fceminarum  veftitus 
auro  argentoq;intertextus,  margaricisonuftus,  bona  opum 
partera  ipettando  iuxuenervat.  Lingua  illorumGermanica 
eft,cui  ut  plurimum  Polonicam  adjungunt, quam  praerc- 
liquisGermanis  purius  loquuntur  Uratiflavienfes ,  Delica- 
tu>  ciborum  apparatus  &  cerevifia  Scheps  valde  commendar, 
net:; adeo  funt  fbliiciti  de  roulta  hcreditatc  iiberis  reiinquen- 
da,tnodoaliquammechanicam  artembene  calleant.  Igitur 
prxientibus»  utuntur  bonis,  hiiaremque  vivunt  diem ,  dicen- 
te*idiibi  ab  Ircpcratoreprivilcgii  datum,  ut  bcne  come- 
dant.  &  meiiusbibant.  Vid.  Nicol.  Henel.  Silefiograph. 
&c.  Quare  vero  Siiefi  falfo  di&erio  vocentur  Afini  efo- 
rcs .  hujus  rei  originem  D.  Gcorg.  Tiicni  his  cxpofuit 
veriibus : 

Efores  Aftn  '%  quondam  iixen  Silefosy 

Caufm  retqumjttqueftto  nata  futt. 
Mons ptof  Ketchfltntum  eft9auro  dtvtfqui  fidints  j 

Aureus  htc  mfinus  nomine  dtftus  trmt, 
Ums  qutmStlefitfolum  tenuere  fodsnas , 

Efores  Aftnifunt,  quafit  nomgn  habent. 

R    E    L   I    G    I  O. 

U Bidudum  Silcfia  Idololatriam  fecutaeiTet  anno  969. 
Cluiftianam  fufcepitReligionem.  Hodieejuslncol* 
w  Ponu- 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  Ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenz 
CFMAGL.  2.6.152 


«14  5PECIALIS  STATUUM 

Pontificii&Lutheranifunt.  Sed  Lmherani  perreformatio- 
nem  non  ita  pridem  ortam,  ex  multis  Silelias  locis  inexi- 
lium  pelluntur ,  &  multis  calamitatibus  afficiuntur. 

R    E    G    I    M    E  N. 

OLim  Silefia  Regno  Poloniae  fuit  unita,  bodielmpe- 
ratori  paret,  qui  fuum  in  illa  habet  Gubernatorcm,  di- 
ttum  Lands  Hauptman.  Eft  autera  Silelia  Feudum  Romani 
Imperii  poftquam  Imperator  Carolus  Magnus  anno  776. 
illam  fibi  fubegit;quod  vero  etiam  Principes  Silefi*  ipfi  im- 
mediatefuerintfubjecli»  hoc  velexindeliquet ,  quodolim 
appcilationes  immediate  ad  Camaram  Magdeburgenfem 
remitrebantur ,  qnae  nunc  Pragam,quod  Siiefia  Regni  Bo- 
hemiae  Feudum  fit ,  devolvuntur ,  tefte  Merian.  in  Topog. 
Silef.  NumeranturinSilefia  XVI.  Principatus  &4-  Liberi 
Status,  &  Dominia.  Principatus  funt  i.Rattfor,  2.  J*gerr>* 
dorfty  $.Iroppau,  4.  Tefchen,  5.  Oppeln%  6.  Brtgenfe^  y.Gronkau* 
vienJe,S.BreJl*vienfe)9.0lfntcenfey  10.  Ligmc enfet  1 1.  Mun- 
fterbergenfe*  12. Schjvetdntcenfe,  1  j.  Jaurenfe^  14.  Mfjtu  Glogo* 
vienfe,  1 5.  Crofftcenfe ,  16.  Sagan.  Hodie  Domus  Lignicenlis 
folum  ex  Regum  Polonise  ftemmate  fupereft. 

Hi  omnes  Principatusa  fuisreguntur  Principibus  ,  qui 
fuos  a  confiliis ,  aliofque  habent  miniftros.  Quantum  ad 
Principes  Silefia; .  illi  quidem  maximam  quondam  habue- 
runtpotentiam  ,  tam  in  rebus  temporalibus,  quam  facris , 
qtiamdiu  fub  Regibus  Bohemise  erant,  difcordia  tamenbel- 
lifquecivilibus>&  ultimum  ab  Imperatorc  bello  devi£ii,toca 
propemodum  fua  exciderunt  libertate ,  cujus  hodie  fpe- 
ciemquandara  &  nomen  Ducatus  folum  obtinent.  Multi 
Baronum ,  Nobiliumque  Feudatarii  ,  alii  ordinarii  funt. 
Ruricote  ad  plurima  obligati  funt  oncra ,  quse  vocant  Ro- 
botcn,&  Frondienfte. 

Quantum  ad  Uratiflaviam , illa  Ariftocratice  regitur.  E x 
XV.  Patriciis,qui  tamennon  omncs  lunt  Nobiles ,  verum 
etiam  alii,ex  honorata  tamenfamilia.  Reliqui  ex  Zythopo- 
lis,tabernariis,  pannuariis,  Lanionibus  eiiguntur.  Magnis 
ab  Imperatore  Sigifmundo  praeconiis  au&a  eft ,  cum  illam 
vocaret  regulam  morum,exemplum  &  fpeculum  omnis  ho- 
neftatis,in  vitahumana  ,  lucidum  hefphorura  ,  interalias 

Urbes 


DESCRIPTI 


lUbcslumme  prxceUentcm  .SummusibiMaeiftratus,  Ge- 

giruen 


habent  ;  Xl.Scabini,  i.Syndici.  Vid.  dehisplura 
apud  Henel.  in  lua  Breflographia  ,  cap.  ult  P 


DIVITIiE  ET  VIRES. 

A  Bundat  Silcfia  frumento ,  cerevifia,  lana,  lade ,  pellibus 
corio,  plumbo,  ferro ,  armi* ,  panno ,  lapidibus  ffngularis 
gencris ,  vino ,  oleo ,  aromatibus ,  aliifque  rcbus ,  ex  quibus 
mercatores  fuasopes  colligunt,&  velut  vena  port*  Reinub 
corponluumprsftantalimentum.  Illud  quod  Silefiamro' 
bore  firmam  praeftat ,  circumjeaae  fylva?  montefque  funt. 
Dein  cquitatus  (eieaiflimus  ,  numcroque  validiflimus  .ulti- 
mum  plunma  loca  natura  &  arte,  armilquc  egregic  munita 


M 


O   R    A  V 
M  O  R  E  S. 


/  A 


\A  OresMoravorumproximead  Bobemorum  accedunt 
iV1Quibufdamferoces,  expilatores ,  perfidi  .judicantur! 
Linguamcx  Boheroica&  Germanica  habent  compofitam. 

•  RELIGIO. 

NOftri  temporis  Moravi  plurimi  font  Anabaptifta  •  pr^- 
cipui  Huflitica»  confeflioni  addi&i.  Multi  ibi  etiam 
quondam  erant  Luthcrani ,  ouibusanno  1^24.  publicum 
Religionis  exercitium  interdictum  cft. 

R   E  G  I   M  E  N. 

HAboerunt  olim  Moravi  fuos  Regcs ,  qui  Boftmia»  etiam 
Unperabant.  Hodie  Imperator  fuos  ibi  habet  Guberna- 
tores  Lanas  Hauptmans  dicto?,  qui  etiamin  Brtjn  fuam  do- 
mum  habent  Landsham.  Domini  vero  Regionis  hujus  fuos 
fubditos  mifere  tractant ,  (juictiara  dicbus  Dominicis  fua 
illis  tenentur  prsftare  officia. 

DIVJ. 


I 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  Ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenz 
CFMAGL.  2.6.152 


%l6  JPECI.ALIS   STATUUM  ^ 

D   I    V    I    T    I  JE. 

r  X  admirabili  huj  us  terra>  f  crtiHtate,  frument  i,  vinj,  croci 
copiofa  abundantia.quanta:  non  poflunt  colhgi  diviti*  ? 
L   U    S    A   T    I  A. 
.  M   O    R    E  S. 

LUfati  cum  Saxonibuseandern  fere  habcnt  roorum  firpi- 
litudinem.Linguaveroillorura  magnumcura  Bohemica 
videtur  habere  commercium.  Oratio  Oominka  illis  ita  io- 
nat:  VVofchnafcbMfch  fy  nanebuwf*n><(chone  bushymttwo- 
Vt :  poshtih  knam  Krarleftwo  twoje  :  foftant  wU  tveoj*  :  tak  h*k 
na  nebuy  tak  heu  na  femu  :  Klib  nafch  fchtdnt  day  n*m  fmnfa  l 
aj»od*y  namwyni  nafhe,ack  my n>odatt>*my  wtmkam  nafbitni 
newefhy  nafs  dofpitowan* '  a  le  wimofnt  nas  wot  fligo.  . 

R   E    L    I   G    I  O. 

Mnes  Lnfati  Auguftanae  Confeflioni  addifti,  quidam 
etiamUrbe  tn  Baut^en  Catholici  funt. 

R   E  G   I    M   E  N. 


o 


A  B  anno  1 623.  tota  Lufatia ,  tam  fuperior  quara  inferior 
adEleaoremSaxoniaepertinet,  qui  fuos  in  iliahabct 
Direfitores. 

V  I    R   E  S. 

QUidamexiftimant,  quod  haec  Regio  20000.  incaftra 
expeditos  miiites  prodncerspoflit. 

A   U    S   T   R  I  A. 

%  .     M  O    R   E  S.         «ur*w*t  r  1 

AUftri!  oriundi ,  pulchra  quidem  &  eleg.inti  facie  ,  fed 
nimio  faftu  ,  &  vitioebrietatis  inquinafi  funt ,  adeo  uc 
alias  contemnantnitiones.Nobilesexternspompae  &  ma- 
cnificentiac  ftudio  infignes  volunc  videri,  quin  plebei,  nobi- 
licatis  nomen  &  titulos  affeaant ,  Sc  parera  eleganti*  habi- 
uim  fumunt.  Fideles  creduntur,  avaritiae  potius  quam  indu . 


G  E  R  M  A  N  I  /E  DESCRIJTIO.  ir? 
ftriap  ftudiofi,Vicnnne  Civesmajorem  voluptatmiKquam  ne- 
gotioruin  curam  gerunt ,  rei  familiarisfolicitudipero  uxori. 
buscornmittont^ualibcrcin  fora  prodeont.&rerom  ne- 
ceiiana  ccemptionc  (oii  pfofpiciunt.Hac  nrarterea  va!de  a- 
mantpnbliCiConrortia,aniatoriac<irminaA  chorcas  fa-pios 
ad  medium  nocrisprou.itfas.  fn  quibus  quaroplurimff,  roa- 
tronalem  ,  vel  virginalenidefalrantpudicitiam  ,  ctrinprse- 
fertim  nox  &  vinum  focii  fiot  cupidinfs  »  difta;  funt  ob 
vini  amoi-um  FUfchtntr^enn.  l-ojminaeNobilcs ,  Gaiiicum 
habitum  chariflimum  habent.  Yiliorisconditionis,  proRe- 
gionisconfuerudinefiropiiccro  «mant  veiiiuro  curam. 

Linguaro  GalKcam  &  it«i!icam  in  pretio  ponunt,  iti 
Vicnna  maxitnus  cft  couduxus  mercatorum  cxterorum, 
Gerrnanorum ,  ltalorum.  Gnliorum,  Polonorum ,  Scla- 
vonurn.  Soiennecil  Vienna:  quotnnnis  Nobilibus,  bacha- 
nalia  cclebrare,  ubi  brvati  ,  equis  ,  cuitu  raagnifico  & 
a  vulgai  i  ,  vulgatoque  abhorrente ,  cxornatis  vehuntur ,  ut 
omnium  infeconvcrtantoculos.  Vid,  dehisMunft.  lib.  3. 
Raw.  Cofm. 

R    E   L   I   G    I  O. 

PRaxipu!  Regionis  Incolae  Luthcri  Religionem  ample- 
tiuntur.  totaque  fere  Vienna,  ejufque  mercatores  & 
rucchanici  huic  confcllioni  addi&i  funt.  Nobilibos  Auftriae 
Impcrator  Maxiroilianus  anno  1568.  liberum  conceflitin 
domioiisfuis&arcibus  excrcitium.  At  vero  fcquentitem- 
porc  cdiclo  pubiico  Imperatoris  caotum  fuit,  ne  ullus  in  hac 
ilciigiooe  ,  VienncT  tolerarctur.  Hodie  roagna  per  Au- 
itriam  indicla  cft  reforraatio ,  6c  oranes  Lutheranos  foras 
climinat. 

R    E   G    I   M    E  N. 


RE2t*  primom  eft  Kaec  Reglo  per  Marchiones ,  poffca 
perDuces,  ultimuro  per  Archiduces  ,  quiillam  adhuc 
regunt  &  fuos  in  provinciis  habcnt  Reftores.  In  Vicnna 
habcs  confilium  CamcramrationumjMagrftratum,^. Ma- 
refchallos,Confulef  .quatoor  ordinum  hominesdi&osL*»*- 
ft*nde  primus  cft  ordo  Ecclefiafticus ,  fecundus  Baronom  & 
Dominorum,  tertius  Nobilium  ,  quartus  Urbium,  qot 
fccundum  Leec*  faos  reguntnr  %  fuos  habcnt  MagiftratusSc 
*  Fff  Juftitiatn* 


H 


51?  SPECIAIIS  STATUUM: 

Juftitiam.  Omnestamen  Archiducem  utfapcriorem  vene- 
rantur.  Sunt  "10*14  praecipuse  Faroilias  Comitum,  23.  liberi 
BaroneS)  17.  Barones  fim  plices ,  66.  Familia?  Nobilcs. 

D  I  V  I  T  I 

A  Uftriafingulis  annis  Archiduciredituspra?ftat  3?**J34. 

Irrtperial.  Ex  inveftkuris  &  Feudis  ingens  percipitur 
furoma.  Viennse  ingens  Vini,ferri ,  frumenti ,  corii ,  (erici 
aliarumque  rerurq  mercatus  reperitur. 

V    I  R   E  S. 

Ommunis  eft  opinio,  Auftriam  facili  negotio  decem 
millia  peditum ,  2.  equitum  Imperatoriexhibere  pofle. 
Paucaibivi  aliqtia,  vel  prsefidio  munita  loca reperiuntur  , 
praner  Viennam  ,  Niujladt  ,  Newburg,  Melck,  Kett&ich 
Qiantum  ad  arraaturam  militarem  ,  tam  inftru&iflimura 
armisett  Vienna3  armamentarium  ,  ut  vix  ullibi  infignius 
reperire  liceat. 

COMITATUS  TIROL. 
M   O    R    E  S. 

TNcols;  inhoc  Comitatu  Germanice  tantum  loquuntur, 
Iquamvis  &  Italica  quibufdam  frequens  fic 

R    E   L    I    G    I  O. 

r^Tine^huius  Comitatus  incote  Catholici  fant,  ficut& 

^^ipleArchidux. 

R  E  G  I  M  E  N. 

A  nchiduces  fuum  m  Jnfpuik  habent  confilium,  inar- 
*cibus  &Dominiisjudices,  miniftros ,  &  Redores 

D  I  V  I  T  I  M. 

r^Ommune  eft  judicium  ,  quod  ArchiduX  fingulis  an- 
^nis  ex  fuo  dominio  percipiat  trecenta  millia  coronato- 
rum  ;  vel  fecundum  alios  trecenta  millialmperialium,  ex 
todiniscentummillia,  tumexfale  &  tributis. 

VIRES 


5 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


MANIjE  DESCRIPTIOj 

V  I   R   e  S. 


p  Acili  opera  Archiduces  cx  hac  Rcgione  circitcr  i2.mill?a 
1  peditum,  conducerc  polfuut.  Quin  ipli  Hifpani  fepius 
inde  fuas  acccperunt  f  uppetias. 


S  T  I 
M  O  R  E  S 


R   I  A. 

G  E  N  T  I  S. 


I Ncolae  hu  j  us  Regionis  quod  inopiam  frumenti  patiantur* 
1  raro  pane  vefcunttir ,  contra  veroprunis  duratis  (cujus 
frutbusingensipfis  eft  copia  )  famem  explent.  Germanice 
maximan»  partemloquuntur ,  plcbs  Sdavonico  indutain- 
cedithabitu. 

R   E   L  I   G   I  O. 

QUondaminhac  Regione  Lutherani  erantquam  pluri- 
mi  Jed  poftmodumanno  1603.  ejecYi.  NamCatholici 
ibi  fuum  obtinent  lmperium. 

R   E   G   I    M   E  N. 

Abent  Archiduces  fuum  in  Gret^  Cancellarium  *  cum 
Cancellario  Principis,  a  cujus  lententia  nulla  ad  Im- 
peratorem  conceditur  appellatio.  Barones  inibi  fuabona 
vclut  libera  omnia  tencnt  j  ideoque  Landhernn  vocantur. 

V   I   R   E  S. 

TOtahaec  Regio  armiseft  munitiffiroa,  metu  niroirurri 
Turcarum ,  qui  non  proculabfunt.  Nobilitashujusfte- 
gioois  j  certum  tenetur  fumptibus  fuisalcrc  Equitumnu- 
merum,ita  utex  hac  Rcgione  ipoo.equiteslevisarmatur^ 
facile  poflint  conduci. 

CARINTHIA. 

M  O   R  E  S. 

CArinthii  Religioni  erant  addiaiflimi  Lingua  Sclavo- 
nica&  Germanica  ipfisex  sequo  commum*  eft. 

f  f  f  a  RELi* 


8i« 


J  PECIAL  IS  STATUUM 


i l 


R   E    L   l   G   I  O. 

REcepithicpopulus  Religionem  Chriftianam  3^00790. 
DuoibifuntEpifcopi,  qui  Catbolicam  Religionem  in 
populo  confervant. 

R   E   G   I    M   E  N. 

HAbent  ibi  Afcbiduces  unuro  Pr*fidem  &  unum  Vice- 
PrtfGdem.  Eft  &  Magiftra:u8d.hominura. 

CARNIOL  A.    R  ELI«GIO. 

T  Ncola»  hujus  Regionis  Pontificii  funt ,  quidam  tajnen  ex 
*  Dominis  1  Lucherani  reperiuntur ,  qui  privatim  vivunt. 

R   E   G   I  M   E  N. 

rr  *cRegio»  iroperio  Archiducum  Auftria?parer.  No- 
biles  particularemibihabent  curiam,di£tam  L*ndfh*us. 
BaronesNobilefquefuisfubditis  velat  mancipiis  imperant, 
quibus  propriisexpenfisfervitia  prseftarcobftri&ifunt.Sta- 
tumComitatUS  de  Gorttz*  lft*i*y  Vtindt\m*rtht*%  Croact* , 

cum  paucaibi  occurrant ,  Vid.  Pierre  u  Avity  p.  8^5.  & 
8ptf.  indefcript.  Gerooan. 

RATIO  STATUS  GERMANIi*. 

/^Ermania  quemadmodum  olim  libertatem  folaro  pro  ra- 
Vf  tioneftatus  habuit,  itapoftmodum-quoquehuji 

fervaocfas  ftudio  impenfe  operam  dedit.  Enimvero  q 


us  con- 
quamvis 


>l!a  iibiiraperantiom  potcntiam  cancellis  quibufdam  inclu- 
dere  impenfe  iaboravit ,  attamen  per  aliquot  continuas  fuc- 
ceffione*,  ?mperio,  Domui  Auftriacaeconfirmato  ,  eo  .  es 
dedufta  effe  videtur,  ut  illa  nunc  velut  hsereditariom  teneat 
Imperium.  Quod  ut  facilius  obtineretur.  Hifpanicis  confi- 
liis,  auxiliifqueopuserat.  Hinciiladuo  mutuaefocietatis 
inter  Auftriacam  &  Hifpanicamdomus,araiflima  fcedera, 
non  aliud  quam  duo  extremi  funt  poli ,  a  quibus  omnia  lm- 
perioconcludendi,  libido  in  orbcra  intiuxit.  Etquantum- 
vishodicrnaGermaniceratio  ftatus>  idrequirat  unici,  ut 
omniainpriftinum  Itatuiu  redigantur^  dignitafquc  Impe- 

ratorii 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQu 
Images  reproduced  by  courtesy  of  ihe  Biblioleca 
CFMAGL.  2.6.152 


/ 


GERMANIjC    DESCRIPTIO.  ftt 

ratoris  akernatira  praecipuis  conferatur  Principibus  ,  cri- 
brum  tamen  roujgendo fupponitur  hirco,  cum  ca  qua:  velit, 
non  pofllt,  nec qucs  poflit,  velit. 

Proteltamium  in  hoc  Imperio  haec  praecipua  ratio  eft,  uc 
cum  foii  tantae  potentirt  impares  fint,  fc  mutua  invicecn 
concordia  con(bing2nt,extcroruroqneamic"uias  &  fcedera 
ambiant,  quoCatLolicaiLigseviresenervcnt.  Seddumdc 
libertateconfulitur,libcrtas  comHDpebatur.  1 

PRyfcTENSIO. 

PRapteDditTmperiumRoroanum  inavulfas  aGermania, 
aliorumque  Regum  Impcrio  nunc  fubje&as  ditiones ,  uc 
Prufliam  &  Livoniam,  &c. 

JUDICIUM  POLITICUM. 

JNgeniofus  Bocalinus  /infua  Pietradel  Paragone  Poli- 
tic.  ita  dc  Germania  judicat :  quod  per  inordina'.um  luum 
vivendi  modum  folidam  fuam  &  roburhm  coraplexior.era 
valdc  imminuac ,  &  quod  cx  quartana  fcbri  in  bcclicam 
ideo  iociderit;  qua>  ipiam  ita  viribus  exhaulic,ut  ipfi  praxer 
cutem  &  olfa  reitet  nihil.  Hinc  concludic,  quod  illud  olitn 
trcmendurn  Imperium  Romanum  peravaritiam  &arobi* 
tionerafubditoruma  priftino  fu^ftaiuita  dcflcxwit,  ucin 
aedibus  vili  pretioconductis  habitaretcncatur.  Ipfaquedo- 
inusAuftriacacum  magnitudine  accloritaiii ,  &  opuleMia 
ftatusfui,  dignitatem  Romanilropcrii  fuftinere  cogatur. 

OratorSenerilfimseRcipub.  Vcneta:  de  Genvania  apud 
Honoriuroitaadfenfun  judicat.  Germania:  ibtus  inprnr- 
fentiacorruptiiTimu-eft  :  nam  filmperaror  cooaitia  \  ubh- 
cet ,  Principes convenire  negligunt >  foofquc  LegatOs iiliic 
inittunt,  quibusvetancdecetaere,  niii  p.iut  dc  u.  Uandis 
rebusfibilignirketur.  ltaquepauca  negotia  cxpctuuntur. 

AdhzcdiffidiaGermaniam  gravant.  Hac  traplic»  iunt 
generis.  Primum  eft  inter  Principes  &  liberas  Cmtates , 
quia  iUorum  conatus  omnis  &  finis  eft ,  ut  irnpercnt  ,  & 
baram,r>c  fub  juguro  mittantur.  Alterum  difltdium  eit  jnter 
Principcs&doroum  Auftriacam  ,  propter  inviaiam  ,  qua; 
ciusfelicitateraacmagnitudinero  &  fufp^aam  dominauo- 
sein  profequuntur ,  quod  Imperiuro  diutius ■  quam  i-aters 
ftirp r  ooffcdcrit ;  naoi  poftcn  Caroh  Magm  ,  illud  tem*- 


- 


■ 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


u%  5PECIALIS  STATUUM 

runt  pcr  1 18.  annos ,  DomusSaxonieae  1  >7.  Franciae  ioz. 
SueviJBiio.  hsecverojam  ultrai8o.  annas  regnavit.  Ter- 
uuradHTidiumeft ,  interCatholicos&  proteftantes,  Hanc 
partemomnesliberaecivitates  conftituunt.  An  non  gravif- 
fimafit  Hippoliti  a  Lapidcde  lmperio  Romano  cenfura, 
(  exceptis  tamen  excipiendis ;  judicio  cordatorum  virorum 
reli£tum  efto. 

DE   MUTATA   HODIE    INf    QUIBUSDAM  IM- 
PERII  R.  FORMA  NOVISQUE  QUOAD 
STATUM  POUTICUM  ET  ECCLESIA- 
STICUM  CONSTIT  UTIONIBUS. 

DTftum  cft  fuperius  VII.  R.  I.  effe  Eleftores.  Hic  nu- 
merus  non  ita  pridem  per  inftrumerilum  pacis  Ofna- 
brugiinterftatus  Imperii  R.  &  Suecos  utrimqueftabilitae 
au&useft,  itautinpraelehs  VIII.  iinc  Ele&ores.  Equideflj 
tjuod  Domum  Palatinam  fpe&aba:,  Imperator  cum  Im- 
pcrio,  piiblicaetranquillitatiscaufaconfcntit ,  ut  inftitutus 
cflet  Eleftoratus  O&avus,  quoDominus  Carolus  Ludovi- 
cus  Comes  Palatinus  Rheni ,  ej  ufque  haeredes  &  agnati  to- 
tiuslineae  Rudolphinae  juxta  ordinem  fuccedendiin  A.  B. 
expreflum  deinceps  fruantur. 

Ipfi  taraen  DoiuinoCarolo  Ludovico  &  ejusfucceflbri- 
biis,  adeaqjaecumdnjnitate  Elecfcorali  Domino  Elcftori 
B*  varix  totique  linea?  Guilhelrnianne attributa  funt  nihil ju- 
ris  prarer  fnnultaneam  inveftiturarn  >  con*petat. 

Deinde  uc  totus  infcrior  Palatinatus  cura  omnibus  & 
fmgolis  bonis  EccIeliaiHcis juribus ,  &c.  quibusante  iSohe- 
micosmotus  Eleftprci,  Principefque  Paiatini  gavifiiunt 
eWem  plenarie  reftituerentur. 

Qioddomum  Bavaricam  fpectac ,  dignicasEle&oralis, 
quarri  antea  Eiefkores  Palatini  habuerunc ,  cum  omnibus 
junba»&infigniis»&c  ut&  Palatinatus  fuperior  totus  raa- 
neat  penes  Dominum  Maxirailianura  ,  Coiutera  Palatinum 
Rhenj  B  ivarice  Ducem,  ejufque  liberos  ,  toiam  lineam 
Ou,ihchmanara  ,  quamdiu  raafculi  ex  eafuerint  fuper- 
lnres.  r 

r ^.D^fi^nteverolinea  GuUbelmiana  raafculina  &  fuper. 
niteP4auna  ,  nonmodo  Palatinatos  fuperior ,  fedr ^am 


GERMANI/B    DESCRIPTIO.  ti\ 

dignitas  Elc&oralis,  quse  pencs  Bavariae  Duces  fuit,  ad 
eofdem  fuperftites  Palatinos  ,  intcrim  limulata  inveftiturft 
gaudentes  redeat,  O&avo  tum  EkQoratu  prorfus*expun- 
gendo. 

TotaetiamdorrtusPalatinacum  omnibus  &  (ingulif  ipfi 
quocunque  modo  add'£tis,  prarcipue  vero  miniftrib  &  ipfius 
Palatinatus  exulibus  generali  amncflia  frui  debet. 

DominusCarolus  Ludovicua  Palatinatui  fuperioripro  fe 
&  heredibus  fuis ,  tum  ipfe  ,  tum  etiam  fratres ,  doncc  ex 
lineaGuilbelmiana  hcrcdcs  legittmi  &  mafculi  fuperfue- 
rint ,  renuncicnt. 

CIVITATIS   AUGUSTjE  VINDELl. 
CORUM    QUOAD    STATUM  PO- 
LITICUM  MUTATIO. 

jNillanunccorjftituti  funt  VII  Senatores  confilii  fecre- 
tioris  ,  exfamiliis  parriciis  deiedi.  Ex  his  dcfumuntur. 
Reipub.  praefidesduo ,  vulgo  dicli  stattffleger,  unusCatho. 
licus,  alter  Auguftanse  Confcfllonis.  fcx  rcliquis  V. tres 
Catholicse  Religioni ,  &2  Auguftanfe  confcflioni  adcficTf*. 
Senatores  reliqui ,  Senatusminoris,  necnon  Syndic- ,  Af- 
feflores  judicii  Urbani,  aliique  orRcialcs  omtics  funt  a*quali 
numero  utriufque  Rcligionis. 

Qu3eftorcsrcinummariaetrcsfunt ,  quoruro  duo  Qntas, 
tertiu>  diverfae  Religionis ,  ita  quidem  ut  prirrK  amioduo 
flntCatholici,  unus  vero  Auguftanae  c  nfcflioois ,  $Ctertius 
Catholicus,  &  ftcdeinccp-alcernando  fin  ulisannk 
Prafe&i  rei  torrcentaria:  ibidem  tres  pa::rjLC  armaaat- 

ternatione.  .  . 

Praefidii,  Duuti  virorum  ,  Secretanorum ,  Senatortfrn  , 
Pra?fecl:orum,Syndicorum,  judicum,  aliorumq;officialiuin 
Catholicorum  eleaio,&  nunc,&  pollhac,  cft,  critq ;  penca 
ipfosCatholicos.  Auguftan*  confefljoni  ■ddiaorooi  pencfl 
eofdem  &defunftoC^boIico,iliusCatholfco«,pairiterque 
AugtiQanx  confeffioni  addifto.  cidem  forrogatur  addiaus , 
pluraiitate  votoram  ia  ciufli  Rcligionis  miuiax  ittenta, 

Fff  4  STA- 


I 


124  SPECIALIS  STATUUM 

STATUS  RELIGIONIS   L  R» 
SECUNDUM  NOVISSIMAM  CON- 
STITUTiONEM. 

TRanfaftio  Paffavienfis  anno  1552-  inita,  &  banc  niox 
fccucapax  Reiigionisanno  1555.  prouteaanno  1566. 
Auguftae  Vindclicorum  &  poft  iuvariisS.il.  I.  univerfa- 
libus  comitiis  confirmaca  fuic ,  in  omnibus  fuis  capiculis , 
unamini  Imperatoris ,  Ele&orum ,  Principura ,  &  Scatuura 
«criiifqueReligionis  confcnluinitis ,  conclufis,  racahodie 
habetur. 

Sabd?ti  &  Vafalli  hsereditarii  Iraperatoris  ,  5c  Domus 
Auftriaca;  aranefliara  quoacl  pcrfonas ,  vicam ,  famam  ,  8c 
honores  fecaroraque  reditum  in  pacriam  impecrarunc. 

Libera  &  immediaca  Imperii  Nobilhas ,  omniaque  &  fin- 
gulaejus  membra  in  juribus  Religionem  concernentibus 
ldem  jus  habent ,  qaod  Ele&oribos  Principibus,  &  Stacibus 
compeiit.  Mber«Iraperiici^tcaces,  Hlxqueinquibusunica 
tantum  Religio anno  162.4.  in  uf«fuic,tamradonejurisre- 
rormandi,  qutm  aliorum  cafuum  Religicnem  concernen- 
tium  ,  in  territoriis-fuis ,  idem  cum  reliquis  Scatibus  /mperii 
lupenoribus  jus  habenc. 

Nemo  vero  aiienos  fabdicos  ad  fuam  Religionem  per- 
trahere  ,  eavedecaufa  in  defenfioncm  aut  protctcioncm 
fuicjpere ,  illifve  uila  racione  pacrocinari  poceft.  Siiefii  eciam 
Prmcjpes  A.  Confeffioni  addicti ,  Duces  nimirum  in  BrieR, 
Lignjcz ,  Manftcrberg ,  &  Oels ,  cum  civitas  Uraciflavieniit 
Kjljoerofuorumjurjumanccbeilumobcencorura  ,nec  non 
KeiigiomsA.  cxercitiofaIvi,teaiconfervaridebenc.  Re- 
miU1  ^^«Nobito ,  iiloramque  fubdiii  immediace  Ca- 
meraRceafubjcai  ,  extra  territorium  AuguftanaCon- 
rnn^f  rCJtTJn  vidnis  loc'*  ^quentarenon  nequeunt, 
SfMTr'**?""1*'  viva«.  Debcnt  veroulcimu* 
utrjufquc  Kclig,onw  Magiftratus  fevere  cavere&probi- 

iKD"?  pU^i3  co™<*ibus  rcriptifquecranf. 
attjonem  Religioiam  Paflavienferaimpugoec. 


liTORES 


GERMANIifc  DESCRIPTIO. 


MOR.ES  veteres 
INCOLARUM  GERMANI/E  INFERIORIS. 

Q&fa  dicit  jjuod  Bclgas  ,  (quo  nominc  etiam  ftcardi 
continentur , ;  fint  ftrenui  >  &  ad  conatus  prompti.  Mer- 
caturam  quondam  fufque  &  aeque  babebant,  ncc  permittc- 
bant,  uttalesmercesinfuum  vehercntur  territorium ,  qux 
fubiitorum  animos  redderc  poflent  effceminatos,&  molles, 
id  quod  etiam  Vicini  non  concedebant  Germani  ,  cum 
quibuscominua  bella  gerebant.  Illorum  fortitudo ,  liberta- 
tifque  flagrantiflimum  dcfiderium  velindepater,  quodfc 
Dominio  Romanorum  fubjici  nunquam  pafli  fint  ,  etiam 
ipfo  Ccfaris  tempore.  Incola?  Coraitatus  FJandrici  ita  fuc- 
runt  addi&i  armis  ,  ut  nunquam  in  pace  vivcrcvolacrint. 
Saneufque  in  Syriam  &  Terram  fan&am  bellumpropu- 
gnarunt.  Longumteropus  eft,  exquo  hicpopulusmcrca- 
turam  exerccre  &  lucrumingensfacere ,  tcrram  fuamcuU 
tiorem  ditioremque  reddere  didicerir.ErantBelgaefimplices, 
&  candidi ,  contra  feroces ,  ba.di ,  arrogante*»  ,  in  viftoriig 
infolentes,  qucruli.  Lafte  utplurimum,omnifque  fortiscar- 
ne  ,  imprimi?  porcinl  &  fale  conditd  vivebant ,  ficpiufque 
de  dic  quietem  capicbant :  Praelongis  gladus  accin&i  m- 
cedebant. 

DESCRIPTIO  SPECIALI5  BELGII 
MORES  BATAV.  HUJUS  TEMPORIS 
UNIVERSIM  SPECTATL 

INfcolae  Gcrmaniae  ut  plurimum  formofi  funt ,  valido, 
optiraequecompofitocorpcre  :  quaecorporis  concinnitas 
pra;fertim  fceminas  commcndac.  Staturam  pleruraque  ha- 
bcnt  proceram,  opum  cupidine  flagrantirfima  Gens  cft, 
aiquasco^cervandas,  nuliain  univerfoOrbe  Natio  vide- 
torpioprior  cflc.  Equidera  vel  folis  Belgis,ha:ctria  maxi- 
marum  opum  adjumentafunt  :  i.  parco  &  parabili  viftu 
contentifunt  i.  laborum  &  periculorum  fupra  modum  pa- 
ticntes*  3  Fidei  femcl  datae ,  feveri  &  firmi  funt  Obfervato- 
re*.  Inmiximis  opibusinveruesmodcftifllmos^in  advcrfis 
cautos  ,  &  paticntcs ,  verbis  nonnihil  ja&abundos ,  haud 
cuaquam  tamcnambitiofos,  iDgeniopoUcntfubtili>inven- 
ffi  5  tionibua 


8  2* 


tionibus,  variifquc  artibus  exculto,  invidi*  &  iracundia? 
obnoxii  non  funt  >  affueti  nihil  contra  voluntatem  fuam 
facere ,  concordes  funt ,  pedoris  aperti,  prompti ,  m  omni- 
bus  neeotiis  6deles ,  omnium  artium  &  fcientiarum  ca- 
paces>  magisamori,  quam  vino  dediti.  Civiies  fatis  fccun- 
dum  Rcgionis  conditionem  ,  faceti  ,  etiam  ad  tcedium.. 
Prfffumptionibus  &  opinionibus  valde  funt  obnoxn.  Gar- 
ruli  facileque  humanitatis  fibiexhibitae  oblivifcuntur.  Pa- 
rum'reliquas  amant  Nationes,&  fingulis  diebus  novis  rerum 
inventionibus  incumbunt.  Vixalius  populuseft ,  quimufi- 
cam  libentiusaudit  quam  hic.  Plus  peditatu ,  quam  equitatu 
valent ,  mali  fiquidem  equites.    Mari  ,  ingenti  pollent  vi , 
ut  pro  inviftis  habiti  fuerint :  Navigationis  artem  exacte  te- 
nent ,  linguas  externas  facile  imbibunt ,  &  in  longe  remotas 
terras  mercium  caufla  commigrant.  Cerevifiam  magis  quara 
vinum  vulgo  bibunt ,  vinura  Gallicum  apud  ipfos  quoti- 
diani  ufus  eft.Pulchrum,  &  nitidum  veftitum  femper  amant, 
sedes  perpetuo  fervant  nitidas ,  itaut  nulla  pars  Europa; 
ipfos  mundicie  fuperet.  Fceminaeillorum  funt  pulchraj  ,(cto 
tamennubuntjitautadtrigefimum  annumcum  virginitate 
certent.  Audaces  &  prompta; ,  liberseque  linguae  &  conver- 
fationis.Hociofisin  vitio  ponitur ,  quod  vini  potum  ament, 
ut  etiam  *it  fummo  mane  propinato  fibi  vitro  refpondere 
non  timeant.  Quamvis  vero  in  fuis  8c  aliis  valde  libere 
agant,  hoctameu  certum  cft,  alibi  ebrietatem  etiam  lege 
prohibitam  magis  in  ufu  efle.  Nam  caeteroquin  parce  & 
adftri&e  vivere  optime  norunt  ,  &  ex  omnibuscommo- 
dum  quaerunt,  lucri bonum  odorem  valde cupientes.  Habi- 
tum  GalHcum  magni  faciunt ,  libere  fexus  muliebris  binc 
inde  (olus  iter  fecit,  adamiccs  8r  confanguineos  uxorcs 
finearbitriscommigrant  ,  prster  ullammatt  fufpicionem. 
Quod  nimium  habeant  licentia; ,  faepius  imperant ,  fuperbas 
&  vix  tolcrabiles,rei  tamen  familiaris  ftudiofiflimae.  Princi- 
pes&  Magnates,  omnefque  aliiqualifcunque  fuerint  con- 
ditionis  natu  ,  maxirno  familiae  nomen  pacris  dant.  Nobi- 
les ,  natu  maximas  filias  fuas ,  reliquis prseferunt  omnibus, 
iilifque  de  optimo  profpiciunt  marito  ,  &  cui  major  natu 
non  nupfiflet ,  illi  reliqua?  libenter  nubent.  Cum  vkiniori- 
bus  peiegiinis  matrimonium  libenter  contrahunt  ,  hunc 
vero  morem  fepius  tolerant  >  ut  juvencs  ducant  vetulas 

uxores , 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  ihe  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


SPECIALIS   BE161I.  ti7 

uxores,  Senes,  puellas ,  juvenes  plebei,  Virgines  nobi- 
les  cubicularias ,  mechanki  ,  concubinas.  PiclurS  vaidc 
cxceilunt.  Primus  hic  Eikius  mifcere  colores  monftravic 
cum  oleo  permixtos.  Tcmpore  nundinarum  conviviis  ami- 
cos  fuos  excipere  folent ,  &  cum  ob  negotia  privata in  ali- 
quatn  urbem  iter  faciunt .  non in  publica  diverforia ,  fcd  ad 
confangumeo*&  amicos  coucedunt/ibique  liberale  habent 
holpitium.  % 

Ca?cerura  ,  incolaehujusRegionis  hodie  divifos  inter  fe 
roores  babent,  quemadmodum  etiam  divifum  ftatura  poli- 
ticum.  Equidem  illi,  qui  Regis  Hifpaniae  Imperio  fubjecli 
iunt,  eiiam  Hifpanico* imitantur  mores,longo ufu , apud 
ipfo*  in veteratos ,  ampliflimos  amant  honorum  titulos ,  uti 
Neapolitani ,  Populus  vcro  unitarum  Provinciarum  mores 
fucs  rctinu.tantiquos,  nifi  quod  nonnulla  ab  extraneorum 
fuorijus ,  cum  quibusmercaturam  exercent,  mutuarint. 

STATUS  BELGII  SUB  REGE  HISPANIiE 
R   E   L   I  G   I  O. 

I  N  toto  Archiducatu ,  nullum  aliud  Rcligloniscxcrcitlum 
populo  conccditur ,  quam  Catholicum.  Jefuitae  in  duas 
ibi  dtftio&i  funt  provincias ,  in  priraadi&a  Flandro-Belgi- 
ca ,  collegia  fua  habenr :  Antverpiae,  Bruga?.  Bruxellis,  Lo- 
vanii.alibicjue;  in  altera  Gallo  Bdgica,  pariter  eadem  pof- 
fidw-nt ,  u:  in  b.  Omer,  de  Toutfiay ,  Arras,  Luxenburg, 
Namnr>  Dinant^  Hedin,  &c. 

R    E  G   I    M   E  N. 

/^Um  hx  Regidnes  diu  a  Gubcrnatoribus  qui  a  Rege 
^  Hifpaniac  eo  rnittebantur,  reclae  eflent ,  Philippus  ie- 
cundusfuprenmm  inhasterras  lmperitim  filiae  fuaelnfanti 
IfabellaeClarae  Eogenise  .  Anno  15^8.  Cquam  Archiduci 
Alberto  Auftnae  in  matrimonium  dcderat)  contulit  ,  hac 
cuni  condiciooCf  ut  ad  iilas  terras  rcgcndas  mares  seque 
ac  fce:nina »  admitterentux ,  fi  veroneutnusfexus  beredea 
exiiiereTjr  ad  Ke^cm  iterum  devolvereritur,  omni  aliena- 
tionc  prohibiti.  Hodic  Archidoci  Leopoldo  ibi  rerum 
famroa  commifli  cft,  qui,ut  quondara  f  uit,  tria  fua  ibi  habct 

*  coniilia. 


confilia.  Quoram  prirjium  eft  confiiium  Status »  altenim, 
privatum>ertium,  pccuni*  pubiic*.  Conffliwn  flatusl  rs- 
lidemhabet,  &  incerturaconfiliariorum  numerum.  Lxpc- 
diuntur  in  hoc  confilio ,  negotia  ftatus  ,  pacis  ,  belli. 

Confihum  Privaium  12.  habet  Doaoresper  Principem 
eleftos.  HisadjunduseftPrafes,  magni  figilh cuilos.  Hic 
judicialiaperaguntur,  privilegia,  Leges,  edifta,  aliaque 
conftituuntur.  '         .  . 

Confiliumpublic*  pecuniae,  tres  habet  fuperintenden- 
tes,  Thefauris  Praefeftum ,  Rcceptorem  Generalem,  tres 
Commiffarios,  i.  Secretarios ,  five  a  Secretis ,  ahofque  mtoi- 
ftros.  Huic  confilio,  cura  commiffa  eft  Doroinii  Prmcipis* 
babetqueau6toritatemtam  fuperordinarium ,  quamextra- 
ordinarium  fubfidium  ,  ut  &  alios  miniflros ,  qui  numanam 
Principis  rem  adminiftrant.  Solet  autem  Pilnccps  tempore 
belli  aliud  habere  publicse  pecunias  confiliura  ,  dictum  Hi- 
fpanice  Confejo  de  U  ^i>»^,t  antum  ex  Hifpaniscompofi- 
tum  .propter  pecuniam  qua?ex  Hifpania  pro  belli  iuftenta- 
tione  mittitur.  Eft  pariter aiiud  confilium  belli  ex  Hifpanis 
conftans.  Omnia  vero  illa  confilia  ab  aula  dependent. 

Eft  in  BruxcliaCaraera  rarionum  ,  cx  praefide  &  aliquot 
magiftris  rationum  conftans.  Hi  rationes  Principisdirigunt, 
pecuniafque  publicas  ex  Ducatu  Brabantise  &  Luxeoibur- 
gico  provenientes ,  adminiftranc 

Prseter  hos  diftos  Magiftratus ,  alii  reperiuntor ,  particu- 
lares  Re&ores ,  &  Magiftra/as ,  certis  locis  prsepofiti  ,  quo- 
rum  nomina&  officia,  vid.  fufiusapud  Pierre  d*  Avity ,  aux 
EftatduRoy  d'Efpag,  du  Pays  Basp.  4^.  au&oremdes 
Eftats,hic.  p.  503. 

D   I   V    I   T    I  M. 

iNcolae  hujus  Regionis,  quod  roare  proxime  accolant, 
lincredibiliainde  percipiunt  commoda,  praster  alia  emo- 
lumenta , qua?  tam  frequentia incolarum ,  quam  foli  fcecun  - 
ditas  profert.  Praeter  illa  ,  mercatorum ,  quaquaverfum 
eo  confluentium,  incredibilis  multitudo  Regionemhanc 
velut  forum  publicum  facit ,  variaque  mercium  abundantu 
ditat  1  qua?  funt ,  aurura  ,argentum ,  vinum ,  oleum  ,  plum- 
bum ,  ftanuum ,  mulfum ,  fal ,  luiphur ,  frumentum ,  pelles, 

ligna, 


SPEClALISBEIGII.  U9 

ligna,  fericum,  lana,tap€tes,pi&uraicqui,tauri,  cafeus, 
ligura  ,  aliaque.  Praecipuum  vero  lucrum  in  mcrcatura 
balecum  conhftit. 

V    I   R   E  S. 

^  Bundat  hsec  R  egio  non  folum  hotr  inibus  animofis ,  fed 
^  &  locis  naturafccartc  raunitiflunis ,  quibus  etiam  for- 
rridabilcs  exeicitusdelerenon  nequcat.  Quodad  vires  ma- 
ritimas ,  ill*  li  cum  rcliquis  Belgis  effent  coojun£fce,  vel  in- 
vincibilem  bunc  ftatum  praeltarent. 

BRABrANTIA. 
MORES  GENTIS. 

t>  Rabanti »  antc  pericula  cxcubant,  impavidi  tamen& 
AJfuribundiinadverfis,  in  mediis  vero  periculis  fecuri , 
miiltum  pro  gloria  &  libertate  fufcipientes.  Ad  danda  con- 
filia  prompti ,  ad  oronesartcs  &  fcicmias  apti  nati ,  gaudiis 
&  feflivitatibus  ad  incptU*  ufqoe  addi&i ,  bono  ingcnio& 
judkio  pollcnt,  civiles  affi»biles,laborioii  ,cxcitati  3nimi, 
unanimcs,  futura»  fencclas  parurn  profpicientes ,  in  a&ioni- 
busliberi,  hodie  tamen  nonnihil  tccYi.olin  incognitisdeli- 
cii-  addicYi  Fceminas  ele^ante?,&  ad  omncm  humanitatem 
babenrcoTipolitas ,  ncc  Virginumgratia  &amor  rnagnis 
opus  habet  impenfis ,  qnze  libcrc  loquuntur ,  obaraboiant, 
joco>  alunt,  amant. 

Iffi  veroBrabanti  mercatura?  artibus,  tam  mechanicis, 
quam  aliis  ,naturafunt  additlifliroi,impriro!s  vcro  artificcs, 
qui  capetes » ferico ,  &  auro  intertexios,  pi&uras ,  fabrilia 
ingeiiiofaconficiantraan^u^hicrcpcriuntorcxccllentiiTim?. 
Lingtia  hojusGcnti?,raaxinaam  partem  BcJgica eit ;  quidi- 
gnioiis  conditiouis  funt  ,  Gallice  ,haUcc,Gcrnjanice ,  6c 
Hiipanicc  loquuntur. 

R    £   L   I   G    I  O. 

tv  7  Ullios  alterios  Religionis  cxcrcitiom ,  quam  Pontifi. 
IN  cise i  in  bis pcrmittitur terris , quamvis  in  prarcipuis Ur- 
bibus  non  infrenacns  fic  Reformatorum  multitudo. 

1  REGtf* 


DESCfclPTl©- 


r   E  G   I  M   E   N.  € 

Ha  c  Regio  Regimin;  Archiducis  Leopoldi  hodie  pa- 
ret ,  quj  nominc  Regis  Hifpani®  iuprcmuro  habet  in 
hasterras  lmperium :  Rcgiam  Bruxellishabet  ,  ubi  ctjam 
Canceliarie.  in  B^abantia  ledes  cft,quaj  fuum  Caneeilanum, 
aliquot  Confiiiarios ,  Advocatum  Fifcalera  ,  Procuratorem 
Generalem,  duosScribas  ( illkgrafiarios)  roukos  aecreta- 
rios,  unum  Auditorem ,  fervat. 

Status  Poliiicus,  ex  tribus  conftatcrdimbus,  pnmus  con- 
tinet  Abbates ,  Pralatos ;  fecundus ,  Duces ,  Comites,  Baro- 
nes ,  aliofquemagnos  Domino^tertius  quatuor  habet  pr^- 
cipuasUrbes,  Lovanium,  Bruxellas,  Antverpiam  &  Bol- 
ducum.  Omnesvero,  tam  majoresquam  minpres  Urbes  , 
sequali  juris  gaudent  libertate ,  cum  incivilibus ,  tum  in  cri- 
minalibus.  Pro  caufis  Criminalibus  duo  funt  miniftri  po- 
tentes ,  primus  dicitur  DroiTart ,  vel  Droft  Brabantias,  alter 
magnus  Praetor ;  primus  omnibus,qui  in  iliis  oris  Flandrjce, 
aker,  illisqui  Walloniceloquuntur,  in  criminalibus  jufti- 
tiam  adminiftrant.  Priores  j udicium  fit  coram  Confilio  Bra- 
bantiae,  vel  delegatis  ab  illo  commiflariis  Magni  vero  Pr#- 
toris,  coram  curia  Feudali  de  Ccrapt.  Omnes  Statos,Braban- 
tiasfobje&Uplurimashabent  immunitates  ,quae  Dux  Joan- 
neS'abImperatoreCarol.  IV.  an.  134*.  illisobtinuit ,  inter 
illa  hocett,quodnullus  Brabantinus  in  ulloGermanias  ftatu 
arreftariqueat,  ab  illorum  Principibus  ctiaro  nonnullaac- 
ceperunt,  nimiruna  quod  ipfis(prc;ter  exprefluro  Civium 
conlenfum » nulla  imponi  queant  tnbuta,  quod  nulla  officia 
inextraneosconferri  poffint,  excepto,  quodin  Canccilaria 
Brabantiaeduo  peregrinicire  pofilnt  Conhliaiii ,  quodlibe- 
ram  bonorum  fuorum  tam  Feucftlium  quam  aliorum  ha- 
beant  adrriniftrationem  ,  nec  cogi  a  Principe  queant ,  fe  ad 
mandatum  ejusin  loco  fiftere,  ubiroris  funt. 

Qantum  ad  Antverpiam  ,  prxter  quod  imperialis  fit  Ci- 
vitas,  fuos  etiam  habet  Confules ,  Scabinos,  a?rarioPrx- 
feftos,  z$.  CiviumCapitaneos,  Prxtorem  diftum  Marc- 
grave,  Superiorem  vero  Ducem  Brabantiaj  agnofcit ,  velut 
MarchionemS.  Iroperii.  vid.  de  his  aliifque  Pierre  d'A- 
vity  hic. 

DIVI- 


SPECIALIS   B  £  L  6  I  I,  fjt 

D    I    V   I   T   I  M. 

pRoptcrmcrcatam  florentifllmum  ^incoIahujusRcmo- 
*  nisopibusvaldcpotentesfunt,  Nundin*  Antverpianaj. 
adquasex  ommbus  utriufque  Gcrmania;  partibus  &vici- 
nisRegnisingenshoroinumconfluit  frequentia,  imprirois 
equis  funt  cckbres  ,  tum  vcro  mercium  omnis  generis  cop& 
abundant.  At  vero  illam  olim  Antverpia;  ampliflimi  mer- 
catus  felicitatefn  Amftelodamenfium  fubito  emergens,&  in 
lroniep.lum  culmen  cxcrcfcens  fortuna .  intra  tcrminos  mc- 
diocriratu  cceVcuit,quae  velut  totiusOrbisEmporium  fafta. 
ubi  quid  in  humanis  rebus  divitiae  &  luxus  poflint ,  didicit. 
Merccs  vero,  quae  Bruxellis  incrcdibilem  opum  vimattuld 
runt,  funt  arroa,  panni,fericum,  tapetes  ,tcxtrina. 

V   I    R    E  S. 

O  **"'s  Sener*$  abundat  armis,  bellicoque  apparatu  eft  in- 
ftruaiffima ,  quin  illis  quicquam  potius,quam  animofus 
copioiufqucdecritmiles ,  &  fi  alibi  locoruro  fortalitia  re- 
perianturmunita,  hicfanenonnifi  munittflima,qua;etiam 
potentiflimi  hoftis  conatus  reddere  valeant  irritos. 

FLANDRIA. 
MORES  GENTIS. 

FLandricximiS  pollcnt  ftatura\colorifque  funt  vividi,fce- 
mi  narum  rorma  ibi  eft  elegans.ipfae  funt  graciles,  fobrise, 
elegantes.  Hodicillos  comiras  &afFabilitas  morumvalde 
commcndat *  ad  pacis  &  belliftudia  pa<  Iterfunt  apti,  mer- 
caturs  avidiflimi ,  valde  induftrii ,  &  in  operibus  fuis  afli- 
dui ;  Linguam  Belgicam  &  Gallicam  optime  callent. 

R    E   L   I   G   I  O. 

NUlla  in  hac  Regione  toleratur  Religio  alia ,  quam  Ca- 
tholica,  exceptts  tam  cn  locis  illis ,  qui  fub  Imperio  con- 
fccderatiBelgiifunt. 

REGI- 


D   E  S   C   R   I   *   T  I 


R    E  G   I    M   E  N. 

„Rovmci*FUndris  prsccdentibos  f«utis  ab  invicem 
P  fcSr.«  fuerunc  Qpelibcr  fuom  V™P"*™cl**"* 
cipemhabebat,  titolo  tenosmagis  quamreipia.  Poftea 

rom  dcficientc  una  famiiia,poteftasad  aliarh  devolverctor 
/Vid  CardinaL  Bcntivogl.  della  Guerra  di Flandra  1.  u) 
lekor  Flandria  diverforum  Principom  Imperio  paruit ,  po- 
OeaComitom.quos  focccflione  cxcepit  faroilia  Borgundie 
Ducum,qu*fubunumcorpus  unioneomnesredoxit,  nanc 
Archiduces  Aoftri* &»Reges  Hifpania?  exccperont.qoibos 
hodie  adhuc  paret.  Regitur  igitur  per  confiliuro  vel  curiam 
Provinciarqusinftitota  eftanno  1409.  per  JoannemDu- 
cem  Burgundise  ,  qui  ibi  conftituit  unum  Prxiidem,  12. 
conmiaTK)s,  Scquofdamalios  miniftros.  Omnes  Flandnas 
appcllationes  eo  devolvuntor ,  ab  bac  vero  appellatione  ad 
niagnumcorofilium  RegisMalinenfcaliadatur  appeliatio. 

EftinComitatuFlandriaeonosConncftabilis  >  duoMa- 
refchalli,unusCancellarius,  unus  Cubicularius  ,  magnos 
VenationisMagifter,  12  Pares,4.  Receptoresaliique  Prin- 
cipisminiftri,  Qpatuor  in  his  oris  hominum  font  itatus, 
Primos  eft  Ecclefiafticorum,  2.  Nobilium ,  3.  Urbanus ,  4. 
Caftcllanorom.  In  Flandria  Belgica,  ix.  curiae  Principis 
Fifcales  funt  ,inGaliica  Flandria .  non  nifi  duas  funt.  ^ 

Hic  veroLeges  municipales  &  confuetudines  particula- 
rescujuflibetOrbis,  ut  &  jus  Romanumin  judiciisatten- 
duntur.  Suoquc  jure quxlibet urbsgaudct.  Nullusextra- 
neus  publicorum  officiorum  capax  eft. 

D    I    V    I   T   I  JE. 
T7Xvarii  generis  mercatura  incols  hujus  Regionis  divi- 
Xltiisroaximispollent.  Hic  copiamagna  ierici  prscpara- 
tur,  conficiendis  diverli  coloris  matCriis  fericeisapta. 

Equi ,  pifces  fale  conditi,  buty  rum,  aliaque  incolis  magna 
adferunt  lucra. 

V   I   R   E  S. 

pRopter  horoinum ,  Flandriam  incolentium  incredibilem 
A  multitudinem  >  Elandria ,  magnis  fc  opponerc  poteft 

viribus 


SPECIALIS     B  E^t  G  I  t,  *,) 

viribrjs.Urbes  &  pjgi  ejus  vicinitare  quadam  vcluti  ncxuita 
conjunguntur,  utlubCarolo  V  Hilpani  has  tcrras  viden- 
tes,  dicerent,  quod  una  tantum  UrbsFlandria  eflet ,  inde 
multitudo  homimim  colligi  poteft  ,  ex  qua  non  nifi  lcdtifli- 
mus^maximcquetlrenuusrniles  conducicur.Sula  UrbsGani 
davum  80000.  roilitum  in  bellurn  expedire  poteft. 

DUCATUS  LIMBURGICUS. 
RELI.GIO. 

INcol*  hnjusRegionisomnes  Pontificiam  fcquuntur  Rc. 
ligionem. 

R    E   G   I    M    E  N. 

rj  1  c  Ducatu*  admodum  antiqtius  &  celebris  eft ,  qnicurri 
Brabantia,  Holandia,  Zelandia,  tlandtia  pariter  incla- 
ruir. 

EjusDuce*  lat^  diftentum  pofTHebant  territoriurrt.  Hodic 
adCancellariam  Brabantia?  fpc&ansin  5.membra  dividitur. 
cjoae  bancos  vocant.-  Henve  ,  S{>remont,  Balcn  ,  Valhorme 
&  Montz.  Horum  prima  duo,  Mjgiftratu  luprerro  regun- 
tur , Maire ,  vel in jjorc diclo , tria  reliqua  [  er  Droffarosita 
diclos. 

D   I   V   I   T   I  M. 

Llmburgiquotannisin^entempanni  copiam  conficiunK 
quam  in  divtrfis  Belgii  locis  vendunt ,  indeque  ui&  cx 
ferro,  fodinis,fua  capiunt  non  temncuda  commoda. 

DUCATUS  LUCENBURGICUS.  # 
M  *0    R    E  S. 

Ajor  hic  cft  Nobilium  frcquentia  ,  quamin  aliis  Belgii 
-  partibus.  Subditos  tamen  fuos  veiut  fervos  duriter  tra- 
ftant ,  adco,  utin  matrimonium  liberos  fuo?elocarc,  fine 
cxpreflo  Dorr  inoruroconfenfu  nequcant.  Ipfl  tamen  No- 
biles ,  fidem  fuis  Principibus  probant  iibcre  ,  virtuteque 
pracditi  funt.  Exercitia  fua  tam  in  armis ,  quaro  Veriationc 
habent ,  motua  faiutationis  officia  ,  cx  amore  fibi  inviccm 
oraltant.  Incolx,  proot  viciniorcs  Gcrmania:  vci  Gallia* 

Ggg  fao*i 


M 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 


8J4  DESCRIPTIO 

funt,linguamGermanicam  &  Gallicam  loquuntur.  Vid. 
Guicciardin.  Belgium. 

R   E    L   I    G    I  O. 

iNcolarum  huj  us  Regionis  Religio  Pontificia  eft. 

R   E   G   I   M    E  N. 

DTuturno  ImperioCoroifcshanc  tenuerunt  Regionem : 
poftea  illam  Duces  rexcrunt  ,  quorum  raulti  fuerunt 
Imperatores.  Wenceflauslmperatoris  Caroli  IV.  filius,  pri- 
musfuit,  quiiliaminDucatus  dignitatem  evexit  A.  1353. 
Hodie  per  confilium  regirur ,  quod  in  Urbe  Luxenburg.  uc 
plurimum  refidet.  Hoc,  Praefide,  &  plurimhconftat  Confi- 
liariis.  Judicia  forenfia  tam  in  Germanica  ,  quam  inGal- 
lica  lingua  ibi  exercentur ,  qua  de  re ,  judices  opus  habent 
linguaeutriufqueperitia.  OrdoClericorum  ,  Nobilium, 
prsecipuarumque  urbium  ,  tres  praecipuos  hujus  Ducatus 
conftituunt  ordines,votaq;fua  in  publicis  dant  conventibus. 

D  I  V  I  T  I  m. 

PEcoris  multitudo ,  frumentiqueingenscopia  ,  fubditos 
reddunt  opulentos,  ubi  vero  haec  deficiunt,  venatio  cer- 
vorum ,  leporum,  aliarumque  ferarum  damnum  penfat. 

COMITATUS  NAMURCENSIS 
M   O    R    E    S.  * 

NArourcenfes  bonx  funt  indolis,  liberales,  genlolsetl, 
adofflneares  apti  ,  Principibus  fuis  fideles,  ad  arma 
veroaptiUinii.civiles,  affabiles ,  firtnduftrii audiunt ,  cor- 
rupte  Gallice  loquuntur. 

R    E   L   I   G   I  O. 

j  Ncolas  hic  habes  omnes  fatholicos  &  prseter  hos  vix 
alios. 

R    E  G    I    M   E  N. 

L|  Abct  h«c  Regio,adexemplum  aliarura  Provinciarum, 
L 1  fuum  Gubernatorem  ,  Confilium  Regale  Narourci 

eft. 


4PICIALISBEIGII  l|; 
eft.  Statushujus Regioni?  qui  Namurciethm  eft ,  conftnt 
ex  ordine  Ecclefiaftico  Nobilium,&  praecipuarumUrbium. 
Pra?ter  Regiraen  Regionis,  etiam  Magnus  eft  Prsetor ,  cut 
funt  adjunftiX.  vel  XII.  Pares,  qui  cx  praecipuis  Regio- 
nis  dominis  conftant. 

D  I  V  I  T  I  JE. 

TErrahujusRegionis,  infigni  gaudet  fertilitare,  fra- 
menti  habet  copiam^crafli  lign',magnique  pretii,abun- 
dantiam,  tninae  ferri,  plumbi ,  lapides  ad  aedificia  apti ,  car- 
bones,fulphuf  ^venationesjinagnisincolas  beantcommodis» 

PR#OVINCIA  CAMBRENSIS. 
R    E   L   I   G    I  O. 

MneshujusRegionis  irfcolae  Catholico  Roraanae  ad- 
di&i  funt  confelfioni. 


o 


R   E   G   I   M   E  N. 

Hi  c  Epifcopus  temporalem  &  fpiritualem  (ut  vocant) 
babet  juri?di&ionem.  Huic  Ducis  titulus  cft,  Prioceps 
cft  Imperii ,  fatisque  amplam  habet  jurifdicliunem. 

D  I  V  I  T  I  JSL 

ij  1  c  quotannis  ultra  tfo.  partcs  tela»  conficiantnr ,  quse 
inde  ctiam  nomen  fuum  habet ,  Cx  qua  fumma  pecuniae 
2.  millionum  400000,  coronatorura  percipi  creditur. 

V   I    R    E  S. 

ex  Hifpaniap,plcrumqueUrbcm  Cameric  copiofiflimo 
-milift  praefidiario  rounirefolct,  quamvis  ejuspropu- 
gnacula  arroorumquc  ingcns  apparatus ,  ipfam  velut  invin- 
cibilem  reddant. 

COMITATUS  HANNONIiE 
M   O   R    E  S. 


R 


M 


Ulti  hujas  Regionis  incolae  literis  funt  addi&i ,  M 
acricultur*velcuammercatura3,  artibufque  diverlis. 
b  Gggz  Qyt 


!,«  D   E  S  C   R   I   P  T*I  O. 

Qui  inter  Ulos  elegantia  morumexcuhi  funt,  affabiles& 
humani  funt ,  plebis  tamen  indoles  corrupta,  &  ingrata  eft. 
Galiicaquidem  illorum  eftlingua,  fed  nonnibil  horrida^ 
Nobiles  puritati  Gallicae  ftudent. 

R    E    L    I   G    I  O. 

H  i c  omnes  incolac ,  Catholicae Religioni  addicli  funt. 
R    E    G    I   M    E  N. 

COmitatus  Hannonise  comple&itur  unum  Principatum  » 
decem  Comitatus,  XII.  Pares,22-  Baronias,  26.  Abba- 
tias ,  Reftorem  Generalem ,  Praetorem  ,  Marefchallum  t 
Pra?fe£tum,  magnum  Venatorem ,  Cubicularium  ,  aliof- 
que  miniftros ,  cjuorum  officia  hereditaria  funt ,  &  ad  prae- 
cipuos  Proyincia»  fpe&ant.  Conftat  verb  horum  ftatus  ex 
quinque  membrrs :  primus  eftXH.  Parium,  alter ,  Prselato- 
rum  feucollegiorura ,  tertius  Nobilium ,  quartus  miniftro- 
rum  ordinariorum,  quintus,  Urbiuro. 

D  I   V   I   T-/ 1  A 

"P  X  materiis ,  vitris  ,  pannificio ,  lana  >  incolse  fuas  hic 
colligunt  divitias. 

V   I   R   E  S. 

INgens  Nobilium  frequentia ,  aliorumque  hominum  (qui 
tam adequtftria  quain  pedeftria  prselia  expediti  funt,) 
magna  eft.  Neque  ver  6  caftellorum  &  munitarum  arcium 
ulla  hic  eft  inopia.  ^ 

COMITATUS  ARTHESIiE 
M    O   R    E   S.      •  -# 

Lim  Arthefi  mercaturae  ftudiis  fe  valde*  occupabant , 
v^diuturnoveropoftmodombeiloexerciti,  ad  arma  & 
artes  militares  animos  dederunt ,  Principibus  fuis  fe  fide  & 
.  emoreprobarunt,  Gallis  vero  inrenfillimifunt ,  quod  fse- 
pius,  cum  iliis  ut  vicinis  difcrimina  virium  fecerint. 

RELI- 


fPEClALISBELGIb  1|7 
R    E    L    I    G    I  O. 

T 

*  Ota  hxc  Regio  nomen  Catholicae  Religioni  dedic. 

R   E   G   I   M   E  N. 

I"  T  Odie  inhis  oris  Confilium  eft  Provinciale  ,  quodvoca* 
"  turCaroera  Confiiii  Arthefia*  Novem  funt  Cattellani 
aroplaque  poilent  jurifdi&ione  ,  Status  primusibi  Ecclefia- 
fticorumeit,  quicompleftitur  Epifcopum  ,  Pra?pofitum, 
20.  Abbates,  X.  collegia  Canonicorura  ,  alter  eft  Nobiltum, 
fubquibuscontinentur  Principes,  Comites ,  Ma*:hione?, 
&c  tertius  eft  feptem  prsecipuarum  Urbium  Regaliuro. 
Qjalis  Artefiae  olira  fueric  Status  Yid.  Pierred  Aviiy  hic 
p.  45«- 

D    I    V    I   T    I  JE. 

X  frumenticopia »  magnam  pecunix  fumraam  Regio- 
*  nis  hiJjus  incohe  colligunc. 

V   I    R   E  S. 

URbes  hujus  terrae  ,  maximam  partem  egregie  funt 
munitce. 

STATUS  UNITARUM  FOEDERATI  BELGII 
PROVINCIARUM. 
MORES  FOEDERATI  POPULI. 

CArdinalisBcntivoglio  hoc  de  Belgii  Fcederatiincolis  , 
optiroum  profert  teftirooninro  cum  ita  in  Rehtionib. 
fuisdeunitisProv.  I.  i.c.  3.  inquic: 

Clt  huomint,  cht  prvduct  tl  pAtfe,  fono  ordinariamtntt  ii  grandt 
flatmraidtbtllo  ,  0  candido  afpttto  ,  tdtcorpoytgorofe,  trobufio. 
Hamno glt  antmt  non  n.e  vigorofidttcorpt9t  cto  te  *>odurc  tn  quelUfi 
lunga  0  fipertinace  refiftenzafche  d*  Uro  lefatta  aW  armtSpagnuo- 
U.  Sonopopult  faperta,  e piacevolnatutM^moUatndufirtofi.moito 
dtdttt  altrafco,  haiti  ftmt  a  tutte  U  artifma  fpttialmente  allt  ma- 
nu*li%  tmecanuhe.  Amanoftpr*  moM  U  Ubtrta  ,  ptnfo  fimofira- 
**ttn*ctftmtdtUrpnvtUgi>  tdtquinafct,  cht ftanefactlsan. 

Ggg3 


S,8  DESCRIFTIO. 
cora  adinfos  pettirfi,e  factli  ad  alterarfi.tfon  abfimile  huic,teftl- 
monium  quocjj  eft  P.  Cornelii  in  Hiftor.  Flandr.  dicentis..^* 
molto  dedttt  *l  dtfiderar  cofe  nuove,e  fjtcilt  al  credere  S>'amano poco 
f*a  lo^o^  prefto  fi  titfmenticano%dt  quali fi voglta  benefictoncevuto. 
Sono  U  maggtorparu  dt  loro  dedttt  al  "Jttto  UoU'  tmbrtacchezza^Uel 
bere  ft*or  dt  modo  E  quanto  fonoprodtghi  ntlle  taverne ,  tanto  f  ono 
ffor/i  nelgoverno  dche  lor  cafef  t  delUlorfamtglte.  Sono  molto  Uedai 
a  far  cagvtti,  Sono  dt  naturafreddt  ,  avart ,  t  UefiUtrofi  u'  acquim 
ft *re  aeile  ncchezz*.  Senfu^  verbowm  utriufquc  Au&orishic 
e(t  Homines,  rjuos  unitum  producic  Bclgiuro,  ut  plurimum 
habiiuiuntproceri,  pulchro  &  alboafpe&u,  robufto& 
fucci  plenocorpore ,  quod  bello  contra  Hifpanum  proba- 
ront.  In#>le  apcrta  &  grata  praediti  funt ,  induttrise  &  cora- 
merciis  valde  dediti ,  Libertarem  furamopere  amant ,  idco- 
que  privilegiorBm  fuorum  tenacilfiroi  funtHinc  faciles  funt 
iniulpicionem.  &  novorum  cupidi.  Amor  illorum  mutuus 
exiguuseft  Benefaclorumfaciie  oblivifcuntur,  ebrietati 
fefe  dant  (  auod  tamen  vitium  vel  folius  vulgi  eft  )  fed  quas 
in  tabernis  liberalius  faciunt  expenfas,in  re  rarailiariiterum 
ardiuW  contrahuat.  N<*tura fuot  frigidi,  avan ,& divitia* 
rum  maxirao  tenentur  dcfiderio. 

DE  REGIMINE  ECCLESIASTICO 
POEDER.ATI  BELGII. 

n^im  fub  Epifcopi?  Belgiura  erat.  Provincisque Fce- 
deraci  Belgii  ratione  Ecclefiaftica?  j urifdiclionis,  fecun- 
dum  vanosbpifcopos  di  verfimode  confiderabautur.Convo- 
cata  A.  i6ip.  Synodo  Dordracenfi  canones  Ecclcfiaftici 
comprobati  funt.  Pontificiis  Religionis  exercitium  ante  A. 
i  sSo.negatum  efiCbod  etiam  publice  promulgatodecreto 

^  fK^^^"1^  Urbes  fubfcripfcruncac- 
n  ,1;  ?TUrbC  Amftelodaraenfi  ,  propter  varias  feditiones. 
^ aa; inUroe  erant.  Speciale  Decretum  ordiues  paulopoft 
2;m°'V,J.  1  tcce™™<  <]"o  abrogabantur  conventicula 
Rcmonftrantjum,  Synodo  Dordracenll  antea  damnato- 
Srl  Tm  -,n  Holl™*a  conceiTum  ,  in  alteriu* 
Sffi^-^^^..  Peraitfiim  omnis  Reli- 

Ganlt  ?n,bUS  ?  H°1,tnd,a  viv*re  Per  Pacificationem 
Cadudavenieinconditam  1575.8.  Nbvembr,  Abinitiohujus 

Reipub. 


SFECIALIS   BEL6  IIi  •  *§ 

Reipub.  tolcrati  funt  Anabaptiftse  privataque  eorundem 
oonventicula ,  quod  eandcm  perfecutionem  cum  refomatis 
patTi  tint.  De  non  tolerandis  Jefuitjs  n«vum  dccretum  fa- 
ftumcft  A.  1641-  Quod  ad  miniftrosReligionis  Rcforma- 
t&  ;illis  ftipendia  tam  in  urbibus ,  quam  in  oppidis  confti- 
tuta  fuDt>6c  in  plerifque  Provinciis  viduarum  cura  babetur. 
Reditus,  c^quibus  miniftris  fatisfit ,  colligumur  exbonis 
Eccletiafticis ,  Suntautem^.  Miniftrorurh  genera.  1.  Mi- 
niftrorum  Vcrbi ,  2.  Do&orura,  3.  Seniorum,  4»  Diaco- 
norum.Miniftrieliguntur  ab  Ecclefiaconfentientc  poftmo- 
dum  Magiftratu.,  &  fi  non  fine  diflidiis  jura  Patronatus  in 
multis  locis  adhuc  fefvantur ,  Quae  ut  cuipiam  competant, 
neccflum  eft;tt  illa  i.probet.2.aliud  tamcn  in  bisjus  non  ha- 
beat,quam  Pr^efentationis.  3 .  Non  eft  fas  Patronis  cum  Mi- 
niftris  tranfigere.fed  iis  ftipendiura  procurare.4.Praefentatio 
ccrto  ficrcdebet terapore,$  Praefentari  debet Orthodoxus, 
quiintegrscVitac  cft\6.  Ecclefia  prsefentatumrepudiandijus 
retinet.  7.  Praefentatusab  Ecciefia  cxaminatur  ,Controver- 
fiseinterPatronum  &  Ecclefiam  particulari  Synodocom- 
ponuntur.  6.  Non  licet  Patrono  citra  j  udicium  exauclorare 
Miniftrwn.  Miniftri  non  poflunt  fe  ad  aliud  Vit*  genus 
nifigraviffiroasob  caufas  conferre.  Dcctores  hic  prapaliis 
non  a?ftimantur.   Habent  ctiam  quidam  concionandi  par- 
tes.    Seniorcs  cum  Miniftris  res   E«clefiaflicas  procu- 
rant.    Diaconi  eleemofynas  adminiftrant.  SuftentatMa- 
giftratus  Orphanotrophia  &  Cerontocomia.  Parsredituum 
ex  Legatis  piis  pro  illorum   fuftentatione  impenditur  t 
Orpbanocum  prxfe&\  dicuntur  W«s-  v*eders  ,  pecu- 
liari  vcro  pucri  puellapque  utuntur  veftitu.    In  Geron- 
tocomiis  feniorcs ,  laboribns  impares  aluntur.  ^grorum 
quoquepublicacura  multis  in  iqcis  geritur.  Milinbus  pro- 
•  pria  nolocomia  Ca/l.huyfen  ,  conftituta  funt.    Ideo  Medici 
&  Chirurgi  publicis  aluntur  fumptibus.  Lcemocomia  quoq; 
peftilentia  laborantibus  conftituta  funt.  Curatores  ha- 
bent  peculiarcs  ^  Huys-fittend*  Armen.    Sola  Amftela 
io<o  farailias  pauperes  per  hebdomadas  fingulas  fuftentat. 
Harum  curatores  Eleemofynaru  feu  Admoeffemers  ,  di- 
cuntur.  Conventus  Ecclefiaftici  quadrupbces  funt.  1.  hft 
c  "  MI8  Prrlefiafticus  ,  Conventus  claflicalis.  Synodus  par- 
eiXis&Sy^  Ecclefiafticus 


140 


R    I    P     T  I 


in  omnlbus  Ecclefiis  particularibus  occurrir.  CUflkalefl 
conitantex  vicinis  Ecdefris,ex  quibus  quaelibeceo  able- 
gant  Miniitrum  &  ieniorem.  Synodus  particulares  in 
omnibus  Provinclis  femei  in  anno  habentur  Provinciales 
Synod.  in  Hollandia  ob  clafliuai  muhitudinem  bis ,  plura 
debis  vid.  c.  XV.  1.  3  Schockiumin  BeJgio  ircederat. 


REGIMEN  POLITICUM  REIPUB.  BF.LGIC<€.  DE- 
QUE  EJUi.  VfcTERE  ET  RECENTIORE  ET 
PRISTINA  BA 1  AVI/fc  STaTUS  FORMA. 

g  Atavi  Cattorum  progenies  anre  tempora  Jul.  Ctefaris  in- 
fulam  Rheno  &  Occanocircumfluam .  qu^m  incolisva- 
cuamrepererant,  olim  ocuparunt.  Qui  Germanicz  cenfe- 
bantur  Nationis ,  tum  Nobilifllmi  erant  Bitavi,  quorum 
Refpub.  talisfuitfub  Romanis,conditionis,  utRomanilm. 
perii  reverens  ettet ,  neutiquam  tamen  ipfi  fubjc cta..  Atque 
hoc  faris  inde  Hquet.quod  a  tributopendendo  eflet  immunis, 
copiis  Batavorum  auxiliaribus  Duces  Batavi  prseficeren' 
tur  titulofocialis.  k  Romanishonoraretur.Qjinprotuen- 
dafua  hbertate  Romanas  Legiones  «d  arma  prqvocaret. 
PoiteaComitum  Iroperio  fubjeftafuit,  qui cseteris Nobi- 
htate  &  opibus  prallabant.  His  veronon  tam poteftas in 
Rempub.  quamprimaauftoricasera^on^fl-^  quodtum 

pr*lcnpue  ipfisLegesoftend  mt.quasadeoftricWervabant 
«fT*™  T  £omitU!"  Imperidm  committerent,  nili 
ftdedata  illud  in  fc  recipienti,  fe  Leges  patrias  morefque 
fervaturum.tefteGrot.  de  antiquicJUipub.  Batav.  c.  5. 
Precar.oetumComitesHollandiaE,  ficut  Reges  Germani» 
imperabant  Compofitum  autem  erat  Regimen  cu.ufl.bet 
p  ovmcue.ubi  adhuc  fub  Re^ibus  Hifpanileflentex  forma 
Mo„arch.ca,  Ar,ftocratic#&  Democratica.ex  cujusharmo- 

&!E£S%T  PUW  CU.S  intr«^dinesdivifusconftat 
t>at  ;  in  Ecclefiafticum  ni  nirum. ,  NobUium  ,  &  Dooula- 
rem  ccfteCard.  Benrevogl.  inrelat.l.  ,  c.  4.  Cum vero 
ua  enam  Ph,1ippus  2.  ^ilpaniarum  Lx  LperToS 
tn  B navos  conceflo.abuterentur.quxdam  Bdgicarum  P  o 
vmua  um  .phus<jurarunt  Imperfuro.lghur  anno  , X  16 

Uppum a.  Hi/paniarn n  Regemob  violataslroperii Leges, 

ipfo 


rwl 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


SPECIALIS   BELGII,  $4t 

ipfojure  principato  excidiffe,  poftquam  nimiruminqmTi- 
tioReligionis  c*  libertatis  diminutio  hicplurimos  gravius 
arfiixiffct.  Hincaliquotannorum  graviffimum  exai~iit  bel- 
lum  :  Fcederatae  Provinciae  Kei  militaris  fummam  Principi 
ArauriOoeniidetuleruni,rubcujius,ejufcjuefucceQbruuiPrin- 
cipum  aufpiciis ,  foris  domique  res  fuas  gefleruot  feliciter,& 
poft  partas  roaxi  terraque*ingenti  aufu  ,  vi&orias ,  fe  in  pri- 
ittoam  libertatem  aflcrueru  nt,ubi  priu^  inducia^  curo  H  ifpa- 
no  pacYi.poftea  aeternara  aureae  libertati*  pacem  fjbijfuiique 
polleris ,  tara  poteotiiTiraomooarchaead  ultimuro  extoruL 
ieot.Septero  vero  Proviociae.quae  mutuuminterfe  percufle. 
runt  fcedus,illai  fuot :  nempe  Ducatus  unus  Geldriae,  Comi- 
tatus  c!uo  Hollandiae ,  Zelandia? ,  Dominia  quatuor ,  Ultra- 
jcftum  Frifla,  Trans-infulania ,  &Gi6niuga. 
Hisacceduntin  Flaodria  Brabantiaq;  &  iph«  finibus  ipfo- 
queGerroaoici  Imperii  fuodo,  pluiirase  &  validifliu:2eci- 
vitates  ,vi  arrooruui  iuperatae ,  tum  vero  aliae  io  lndorum 
orbe  terrae  plurimae. 

Illae  vero  Urbes  , eodem apud  fcederatos  habeotur  locot 
qoo  proviociaeolimapud  Romanos.  Suroroum  enim  capuc 
auipicium  ,  &  fumroivis  Imperri  peoes  illas  VIL  Provio- 
cias  eft  |  quae  ccepta  fub  Carolo  V.  tyraonidis ,  fub  Philippo 
c jus  tiiio  adultae,  ac  deoique  fub  Albano,  ultimum  excid ium 
nomifti  Belgico  roioitaote  pertaziae,  formidabile fuper  ca. 
pita  excufl.raot  imperii  jugum. 

Quapropter  oatae  primo  iingularum  allquot  Civitatum, 
dein  torJnutn  Pcoviociarum  Hollaodiae  ,  Zclaodiaeque  in 
primis  ab  Hifpaoiae  Rege  dcfe&ioot s ,  quibus  aiiae  quinque 
ditioae&fe  mox  junxeruot.  Hacracione  factum ,  ut  a.mo 
1579  fcedusintercas  Ultrajedliioiretur ,  iodeque  Litraje- 
clinum  eft  liictum.  Inito  dcmum  eofcedere,  iudictisco- 
mitiis  ,  iingularum  ditionum.  Legatiordioum,aliquotiesin 
uoum  cooveoeroot ,  dictique  fuot  Qtdtnts  Gtmr*Us  FaUerati 
Belgtt.  lohisfumrous  militiarlroperator  %Provinciarum  di- 
tioouroquc  omoium  Guberoator  Guliclmus  Nailovius  A- 
raufiooeofls  Prioceps,  BelgicaequeiibertatisprimusAu£(or 
&  Statorcreatuseft.  Legeaquoque  promulgatae,iecuodum 
quas  re&  Reipubiicae  adroiniftrarentur. 

Cum  vero  nondum  ftatus,contiouufqueeflet  ordioum  iU 
lorum  cooveotos^oegotiaque  pubiica  ordioarium  queodam 
Ggg  5  & 


t4t  D     E     S     C     R     I     P     T     I  O 

&afliduumrequirere  Senatum  viderentur  ,  qui  decreta  & 
confuita  ordinum  Generalium  executioni  daret  ,  &  ad 
quem  oblata-omnia  ncgoria  ftatim  referri  poflent,eleaum 
eft  confiiiura  ftatus ,  vulgo  den  Kaedt  van  Staten.  Hujus 
munuserat,  Legesab  ordinibus  Generalibus  praefcnptas 
obfervare,  illafque  obfervandas  indicere,  communeFoe- 
dcratorum  jerarium  curare,  ftiperidia  perfo!verc,curare  ne- 
quidRefpub.detrimenticaperet:  denique  de  gravionbus 
oranibusnegbiiis,  dequibus  adhucnihilab  OrdinibusGe- 
neralibusdecretumeflet,ad  ordines  fingularum  ditionum 
referre ,  urgenteque  neceflitate Generalium  Ordinum  con- 
ventumindicere,  ac  flagitare.  In  rainoribus  vero  ,  leviori- 
bufque ,  proarbitrio  confulendi  decernendique  habuerunt 
poteftateni.  Majorisautem  momenti  res  etiam  inconfulta 
Ordinum  Generalium  au&oritate,  ipfi  decernebant. 
•  Ordinarius  vero  ille  Senatas,ex  fupremo Gubernatore  & 
lingulis  lingularum  Fcederatarum  ditionum  Legatis  confta- 
bat ,  quibus  adnumerati  funt  Thefaurarius  vel  cuftos  serarii , 
&quiaSecretiseflent  tres  Secretarii. 

Omnia  hujus  Senatus  membra  ,  hoc  fe  folenniobftrin- 
gebantjuramento,  fe  in  adminiftratione  munerisfui,  non 
flngulis  dicionibus,  a  quibus  Legati  eflent ,  fed  vero  omni- 
busfcederatisexsequo  addidosfore  ,  feque  fingulis  ternis 
menfibus  rationem  confiliorum  reddituros.      ^  # 

Nulla  fixa  fedes  Senatai ,  aut  conventui  tum  fuit  afligna- 
ta ,  fed  modo  in  has ,  modo  in  alias  ditiones  raigrare  ,  obiata 
rei  neceflicatelegati  Provinciar.  tenebantur. 

Enimvero  ubi  Reipub.  Foederatse  res  majoribusin  dies 
incrementis  augerentur ,  placuit  tandem  fupremum  ftatum 
&  fixum  convencum  five  Senatum  conftituere ,  qui  proprio 
nomine  Ordmum  Cenerahum  FceUerati  Betgii  diceretur 

At ,  cum  conlilio  Status,  Legatus  Angliae  ex  pa&o  in- 
terelTet  ,  ut  eo  melius  libertati  confuleretur  ,  ne  quis 
omniumarcanorum  particeps  effetextraneus,  leviores  res 
gerendaeconfilio  ftatus  funt  reliftas ,  majores  veroomnes 
novo  &  fupretrio  commktere  coniultius  vifum  eft . 

Singularurn  Provinciarum  Legati,  OrdinesGenerales  vo- 
cantur ,  quod  in  f upremo  confeflu  congregati ,  non  tam  fin- 
gularuin  dkionum  res,quamomniumFcederatorum  jun&im 
curant.  Igitur  foiennes  ipfisobaucloritatemtribuuntur  ri- 

tuli  > 


SPECIAtlS   BELGII.  f4j 

Culi  ,  utdicantar  Hooth  -  Moogtndo  ,  h.  e.  cclfi  &  potcntes. 
Singularum  vero  ditionum  ordines  tantum  Edele.bio- 
g?nde  ,  HolUndise  Weft-  Friiiaque  Eaeie  Croot-Mogende  > 
vocentur. 

Didumeft,  ex  ilngularum  ditionuro  Legatls  fupremum 
Senctum  conftare  Fcecier.uce  Ueipub.  Quaproprei  in  eo 
feptem  iunt  Ordines  Lcgatorum  pro  ditionumVII.  nu- 
mero. 

Prlmi  funt  Legati  Geldriae ,  2.  Hpllandise ,  3.  Zelandia?, 
4.  UltrajeSi,  5.  Frilias,  6.  Tranlifulaniae ,  7.  Groningae, 
Hisaddituraftuariusfeu  Secretarius. 

Civitates  Brabantiae,  aliaequeciriones  vi  armorum  a  Fce* 
deratis  fuba&ae  ,  fuperioribus  annig  rogavere  ,  ut  fibi  in 
fupremo  Senatu  dicendae  fententia?  jas  euet ,  rjuod  quiain- 
confultum  vifum  /ideoque  denegatumeft  peccntibus. 

Guberoator  militiae  fuprcmus ,  in  boc  convent u  Senatus, 
locum  fententiae  dicenda?  non  habet.fed  e  j  us  confilia  tantum 
pro  Repub.  expetuntur  vel  iponte  obiata  audiuntur. 

Prasfe*  fupremi  hujus  Senat  u> ,  *non  idem  fempercft ,  fed 
finguli*  octiduis»  routatur,ejus  perfonam  repraefentant  exor- 
diue ,  nunc  Geldriae ,  nunc  Hollandiae  ,aliarumque  omnium 
fcederatarumditiooum  Legati. 
llii  autem  creantur  ex  finguiarum  Provinciarum  ordinibus 
ita  ,  ut  quaeiibet  ex  fuo  corpore  unum  vei  plures  fibi  eligac 
&  adhuncSenatum  mittat ,  ii  plures  funt  unius  Legati, 
unum  tantum  habent  fuffragium. 

Stipendiaillis  a  fuacuique  perfoivuntur  Ditione.  Hujus 
vero  orficii  dignicai  a  plerarufnque  Piovinciarum  ordinibus 
io  trieooium  iui*  concreditur  ,ab  aliia  in  fexcnnium  ,  pauci 
ad  vicamilli  defunguntur.  ^ 

Summaigiiur  hia  Imperii  poteftas  cft  tribura  ,  iniiiis  , 
uuae  ad  communc  pertinent  fcedus,utq;  eligendi  terra  mari- 
quefupremi  Iroperatoris^illuuiqueadjuramenturn  cogen- 
ai.ut  Foederatae  Provintiae  in  mutua  amicitia  maneanc? 
nullo  ta/uen  imperandi  jure  ,  fed  infpectione.  In  facra- 
menruruconfcii^cum  miiitein  adigendi ,  &c. 

Praeterea  ad  iupremum  Sciutum  ,  omnia  deferunt  exre- 
rorum  Legati,Gut>ernaroresditiooum  ijngularum,ditionum 
ordines,  vel  quilibet  eiiam  privatus.  Dein  finguli  ad  iuas 
diLijDisordioee dcliberau,6uclata  pcrfcribunt  jiimajoris 

fint 


,44       •      D     E     S     C     *     I     P     T     I     O  ^ 

fintmomenti;  &fuper  hiseorum  poftulantfententum  & 
decrctum.  Decretis acceptis, iinguli  Legati,finguU  decreta 
a fuis accepta  in  hoc  prorount  Senatu ;  tandem  ex  his ,  no- 
mineomniuroFcederatorum,  unum  conficitur  decretum , 
pluriuro  aiTentientium  przvalente  confe.nfu ,  ( i*amen  re- 
busexceptis,  qustributa,  aut  infignemahquam  Re.pub. 
mutationem  fpeftant ,  in  quibus  omniura  uxianimis  dehde- 
raturconfenfus)fit  SCtum.  .  . 

SupremoSenatuialiusinferior  eftadditus,  vulgodidus 
dcnRaetvanSttten  ,  quafi  confilium  Status  Fcederatorum 
ordinum  ,  Hic  ex  tali{>us  conftituitur  Legatis  ,  ex 
quibusfupremus,  nifi  quod  in  hoc  perpetuum  agat  Pra?fi- 
dem,  &  fententiae  dicendae  jus  habeat  fupremus  mjhtia! 

Imperator.  #  . 

Ad  hunc  ordinaria  &  extraordinana  negotia  minora 
omnia  ,  quas  commune  fcedus  &  militiam  fpeftant  refe- 
runtur. 

Di&umeft,  quod  conventusOrdinam  Generalium  ex 
particularibusunitarum  Provinciarum  ftatibus  conftet. 

Illiautem  particulares  ftatusexduobuscoraponunturor. 
dinibus,  nimirum  Nobilium  &  Civnatum,  quifuosutrim- 
<jue  Hags-Comit  habent  delegatos. 

Cum  ex  nata  occafiohe,,  maxime  gravia  negotia  ,  uni- 
verfura  Fcederatarum  Provinciarum  emolomenturn  fpe- 
ctantia ,  occurrunt ,  tunc  Generalia  indici  folent  Comitia 
dicVa  de  Genertele  Vergtedenngh.  Ad  hsec  conveniunr  Provin- 
ciarum  Delegati.majore  pro  folito  numero,  vel  li  placuerit, 
minore.  In hiscomitiis debelloinferendo , vel  arcendo,  in- 
duciis  ineundis ,  fcederibus  faciendis ,  tributis  novis  impo- 
nendis ,  &c.  confiiia  haberi  &  decerni  folent. 

Ut  rata  habeantur  hscconfulta  Senatus  ,  opus  eft  omni- 
um  Provinciarum  unanimi  confeniu.  Quod  ii  aiterutra  Pro- 
vinciarum  a  communi  diifentiat  fufjragio ,  neque  ullo  modo 
aifenlum  praebere  velit ,  tunc  in  tah  cafu  Delegati  Provinci- 
arum  exfuoordineeligerefolent,qui  diflidentem  Provinci- 
am  rationibusadconfenfum  communis  fuffragii  pervincant, 
hocque  modo  obftinata  pertinacia  rationi  cedere  folet.  Ita 
quondam  Zelandiaut  induciis  Hiipanicisfubfcriberet ,  evi- 
aa  eft  rationibus. 

llla  Generalia  Comitia  rariflime  indici  folent ,  ubi  non 

folura 


SFECXALIS  BELGII.  Ifl 
folum  Provinci*  unitx  omnes  ,^obiles  preapui  cum  prx- 
cipoisCivitatibusexqualibetcongregantur. 

PrecerfuperiusexpofitumConrifium  ftatu?,etiam  eft  con- 
h\tumAmmb0l»m*hfa  diauro.fc  ConfitiumJEf*rtt\QKi$  a  Gc- 
ncralibus  dependent  ordinibus.  Ad  confilium  serarii  iive  ra- 
tionum,  omnia  Provinciarum  unitarum  tributa  deferuntur. 

Confiliura  raaritimum  vulgo  Amroiralitatis%egotia  rei 
nauticse  adminiftrat , ipfi committuntur  nummi ,  quos  Pro- 
vinciisiroederatis  reditus  maritimi  adferunt.Omnes  vero  de- 
putati  i  qui  huicconfiliointerfanc  exceptis  Nobilibus  ,  pro 
tcmpore  mutari  folent. 

Rei  maritirose  non  unum  ,  fed  plurima  confilia  Gene- 
rales  osdines  conftituerunt  ,  idque  in  tribus  potiflimum 
mariiimis  ditionibus  ,  Hollandia  ,  Zelandia  ,  Frifia.  In 
Hollandiatriafont »  Amftelodamenfe ,  Roterodamenfe  , 
Hornanum,  unumin  Zelandia,  Midelburgenfe,  unum  in 
Fiifia,^)ocumenfc,  nunc  Harlingaro  tranflaturo  ,  Singula 
ha?c  confilia  ex  7.  conftant  Senatoribus.  Hollandica  cx 
4.  Hoilandis  &  tribus  aliU,Zelandica  ex  totidem ,  Friiica  ex 
4  Q^i'bu>additurunu<rSecretariu|  &  unus  fifco  maritimo 
Prrfe&us.  Ciput  confiliorum  fupremus  eft  Gubernator, 
Au^rorirate  Ordinum.  HagapComitum  ordinarie  harc  con- 
filia  fedcro  babent ,  cxcepto  Ammiralitatis  confilio ,  quod 
inplurimamembradivifum,  &  permultas  prpvincias  dif- 
fufum.  • 

Ut  Verbo  abfolvamus,  nepra?ter  inftituti  rationem  fu- 
fiores  (imu?,fciendnro;quarolibet  feorfim  fpe&atam  Provin- 
ciam  fuprema  pollcrc  au&oritate.  Majeftas  autem  &  emi- 
nentiaordioum  Generalium  ,  in  unione  locum  habet. 

Civitatescuoque  prsecipua?  quaedam  majores  vocantur , 
funt  autetn  il!a?  Dordracum  ,  Harlemum ,  Delphum ,  Lug- 
dunun  ,  Amftelodamum  ,  Gouda,  Cxtereolim  intcrmi- 
nores  nomcn  fuum  profiebantur.  Qaemadmodum  vero 
Nobilium  &  Civitatum  ordine  ftatus  particnlares ,  ita  etiam 
ex  his\loabus  cUflibus  Generales conftant  ftatus. 

In  gravioribus  negotiis  particnlares  Provinciarumftatus 
conventus inftituunt ,  rerumque  fuarum  fatagunt ,  maxiroe 
vero  fonticis  rebus  ,  roagnaGeneralium  ordinum  confcri- 
buntdtcomitia.  Quod  Regimen  Urbium  Hollandicarum 
fmgulare  fpeftet » illud  conltat  cx  Prsetore,  ex  Senatu.Con- 
fulibus  &  Scabinis.  Pranor 


'  D    B    S    C     R     I     P    T     I  O 

Prstorin  fingulis  unus  tamum  cft  ,  qui  non  qiiidem  foti» 
dicend  a iquamhabet potethtem .  fed in  crimmri.b^* 
co  itadiais)  caufi»  .  Comitatu*  nomine ,  publ.cus  qu.dam 
S  accufacor,  qui  ad  verfus  rcos  opud  Scabinos  ad.onem  .n- 
flituit:  hic  cxpenfis  accufationum  cap.t.bus  .  |ui  d.cun t- 
Stipendium publicum  ejus  nullum  eft ,  fed  ex  reorum  mal- 
ti*  infiilludiadiudicatur.  , 

Senatus  Urbis  ampliffimus  ,  vocatur  vu  go  i*n  Wmjm 
R.fdConft.cLeidaBex40  nonnullis  30.  plernqi  40. .civi- 
bus  ditioribus.  Hic  Senatus  non  folet  convocan,  niii  .ib;  eb- 
cendiaccreandinovifmt  Confules,  novique Scabim  ;  turn 
«uotiesCoroiua  Ordinum  convocantur ,  quo  capitafcraoi 
expendant,de  quibus  inComitiis  cric  dehberandum  fct  quic- 
quid majori hujusSenatus  oarti  vifum  fuerit ,  pro  fententia 
totiusillius  Civitatis  in  ipfis  habetur  commis. 

Di&i  Senatores  publici  coadiutores  funt  Contulum  SC 
Scabinorum,  quorumperpetuaeft  dignitas.  ConUiium& 
Scabinorum  ambulatoria.  ;  \ 

Deliguntur  ex  his  Senatoribus  Confules ,  &  Scabini  plu- 
ribus  ipforum  Senatorum  fuftragiis.  1 

Confules  alibi  funt  4.  alibi  tantum  i.  numero,  Dordraci 
tantumunusadhospolitia  Civitatum  fpe&at-  # 

Scabininumeroalibl7.  alibi  novemfunt ,  quinonaln, 
quam  j udices  Civitatum  3  udicantur ,  qui  in  foro  ac  tribunali 
fuo  ftatisdiebus  tervcquatervehebdomaditim  cognofcunc 
decauiTistamcivilibus,  quam  criminalibus  a  Praetore  obla- 
tis.  Gravatisfententia*,  appellatio  concediturad  confeflun» 
judicum  Provincialem ,  qui  Curia  Hollandia?  vocatur,  inde 
ad  confeflum  fuperiorem.quem  fupremum  dicunt  Senatura , 
&finecibifatisfa&urapartieft,  revifioab  ordinibu*  Hol- 
landiae  impetrari  folct ,  a  quibus  juxta  Senatum  alii  judices 
conftituuntur :  conftituta  tamen  in  temere  litigantes  multsc 
pcen^40.  In  Curia  Hollandiae  quinque  &  feptuagima ,  in 
fupremoSenatu  ,  ducentorum  florenorura,  ii  nullura  fuifle 
in  fententia  commiflum  errorem  reperitur. 

Jura,quibus  utuntur  duplicis  funt  gcneris  ,  alia  Regionis 
propria  ,alia  Romana  funt. 

In  civitatibus  iingulis ,  fmguHsminoribus  caufis  deligi  fo- 
lent  ecorpore  Civium  nonnulli ,  qui  CommtJJartJJem  op  de 
kltyne \*tk,r>  vocantar ,  five  j  udices  ad  caufas  minores  dati, 

quae 


SPECIALISBELGII.  |4, 

quce(ummam70.  florcnorumnon  excedunt.  Illiscommit- 
tuntur  etiam  aftiones ,  qua»  injuriarum  nomine  inter  Cives» 
heros  nerafq;ramulos  famulafq;oriri  folcnt.  Hifcc  judicibus 
icmper  aliquis  Scabinorura  prareft ,  deligiturqac  inter  alios 
excmbus  Romani  pcritus.Si  quis  tamen  in  hoc  judicio \x> 
iuniieconqueratur,  adipfumScabinorum  tribunalpro- 
voondi  habct  poteftatem. 

Tandera Senatui  Urbano &  Collegio  confulu  m  ac  Sca- 
binorum  continuo  addiftus  cft  Afl'e(for,didus  Penfionarius 
hve  Syndicus.qai  cIoquens&jurisRomanipcrituseflede- 
bet ,  urpotc  in  oblatis  majoribus  negotiis ,  os  &  oraculam 
Civitatis.  Atquehocmodo  Kegiminis,  brcvius  expofitos, 
Foederatum  Bclgium  fclici  concordis  nexu  magnis  excre- 
vit  increraentis ,  at  nanc  ipfi  ad  fummam  rci  praetcr  pcrcn- 
nitatem  defitnihil. 

DE  OPIBUS  ET  POTENTIA  FOEDERATiE 
REIPUB.  BELGICj*. 

j^Iccndum  nancde  nervo  ImpcriiBelgici,  opibas  nimi- 
rurahujus  Reipub.ampliflirais,  quaeexvariiscolligun- 
tur  proventibus. 

Primum  qoondam ,  omnes  &  fingula»  Fcederatas  ditiones 
qootannis  pro  commonis  caulTae  defenfione  canonem  pras- 
itarc  tcnentur ,  qucm  vnlgo  quotam  dicunt.  Hic  vero  ca- 
nonproconditionecdjuflibet  provincia;  folique  bonitate, 
roajor  vel  mijjor  folvendus.  Et  in  illos  erogandus ,  quibus 
aiiquid  debebat  Refpub. 

Sccondo  funt  licencix,  ut  vocant*  (iveveCrigal,  quod  no- 
mine  mercltra,  terrft  marique  inveclarum  penditur.  In  eam 
rero  difpofiti  funt ,  inomnibus  parribus  &  Civitatibus  pu- 
blicani  dicti  Licent'.  meefitrs  ac  Cberchers  •  qui  exploratis 
mercibas  ,  earura  nomine  conititutum  exigunt  vecligalN 
Tertium  tributam  cft  cx  litcris  Salvi  condu&us  vulgo  Paf- 
poorten,  quod  quondam  imponebatur  illis *  quiexditio- 
nifcos  Hifpanicis  9  additiones  Fcederatas  ad  aliquod  tem- 
pus  fe  conferebant. 

Sunt  porro  tribata ,  qaac  in  limitaneis  civitatibus  Braban- 
tia:  6c  Flandrisefub  Fcederatorum  ditionem  redacVis ,  vini , 
ccrcvilise^alis,  aedium dcnique ac fundorum  fingulorum 
nominc  penduntur.  Accedic 


DESCR     I     P    T     I  O 
Accedit  his  prjcda  roilitaris  ab  hoftibus  accepta,  cujas 

P^lteda^shucfPcaat,  ouod  Fcederati  Princi- 
pes ,  Galli prslertim ac  Angli,  quot.es  Belga;  cum  H.fpa- 
S?aliifque  iu,plicantur,  in  zrarium  Fcederatorura  conferre 
ex  vi  rcederum  tenebantur.  ;  -u\m 

Ita  Galli  fuo  *re  quatuor  peditum  ,  equitum  200.  millia 
in  Fcederato  Belgio  alere  tenebantur. 

Aliudconimodumexsrefcenebr,  percipitur.  Illud  vo- 
catur  pectinia  a  privatis  volentibus  Reipub.  credita :  hac 
cura  conditione,uc  illis  volentibusforscum  ufuns  reddatur. 
Ufur*vero  ,  qushoc  nominea  Repub.  perfolvuntur,  iunt 
floreni  annui  centura  ,  pro  annuo  fortis  ufu  bis  mille  Flore- 
norum.  Prseter  fuperiusexpoiitasaugendi  aerarn  rationes, 
tributa  tam  ordinaria  ,  quam  cxtraordinariaconftituta  iunt. 
Ordinaria  funt  quae  femel imperata .  femper  exi^untur. 
Extraordinaria  autem ,  quae  prodiverfa  ratione  &  ne- 
ccflitate  Reipub.  fubinde  exiguntur ,  iubinde  non  item. 

Tributa  extraordinaria  triplicia  funt.  Primum  eft  fingu- 
lorum  capitum  diQum  Hooft  gelt  ,  fecundum  fingulorum 
caminorum  Sihoo-fteen  gelt  ,tertium,  omniura  opumacpof- 

feflionum  deTtvee  hondmfle  penntngh. 

Cenfiocapiturokainftituitur,  ut  cujoflibetcapitis  nomi- 
nenummtis(vuigbflorenus)  Reipub.  pendatur.  Excipiun- 
turabhocpaupcrioris  conditionisCives :  femeltamen  ille 
cenfus  tantum  a&us  creditur ,  quod^mulci  iilum  praftare 
detre&arint. 

Ordinaria  tributa,  multa  funt,  primum  fe  offert  tributum 
falis  Sout  gelt  ,  tum  ve&igal  cereviiiae ,  aflium  20.  in  iin- 
gula  vafa,  ve&igalcerevifia*  ,  quod  folis  impoikum  elt  ce- 
revifiae cottoribus  ,  &aliud,  cauponis  imperaturn.  Vedi- 
galaceti,  4.  conitans  florenis &  i6.aflibus  ,in  fingula  ma- 
joradolia.  Araen  difta  VecYigal  vini  gailici ,  butyri,  olei, 
candeiarum  ,  rotunda?  menfurfe  ,  vulgo  den  In.pofh  vmn  de 
Kondemaun.  Hoc  pendicur  pro  omnibus  illis  mercibus, quse 
rotundae  form»  menfuris  menfurari  folent. 

Ve£iigal cefpitum &  carbonum.  Mcrcium  durioris ,  ru- 

diprlfque  materfce,  vulgo  dt  Impoften  v*n  Grove  Wawn 
veftigal  ligni  ,  den  Impoft  1/4»  Brandt-Houdt  ,  VccYigal 
pannorum  ,  vehiculorura  ,  cujufque  generis^grorum, 

eonfi- 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQu 
Images  reproduced  by  courtesy  of  Ihe  Biblioleca 
CFMAGL.  2.6.152 


SPECIALIS  BEtGII  Uf 
COnfitorum  agrorum  »  Vecligal  sedium  den  Impofl  van  d» 
Huyfe*.  Vectigal  famulorum  &  famularum  uno  annuocon- 
ttat  rloreno.  Ve&igal  omnium  imraobiliumbonoruro>fub 
quibus  majores  naves  comprehenduntur ,  vecYigal  magni 
&  parvifigilli. 

. Reliquas  tributorum  fpecies ,  quae adhuc  rrultee  reftant, 
hic  non  exponemus  ,  cum  pubiica  Ordinum  Hollandis  au- 
ftoritate  imprelTce  le^antur. 

Q2oniam&  inhoc  Reip.  primarium  fulcrum  conftat »  ut 
©pibus  potentes  habeat  civcs ,  unitarumque  Provinciarum 
incclT  hoc  nomine  omnium  in  buropa  nationum  incredibi- 
li  opum  vi  florentiiTimi  judicentur»  non  abfonumerit,  irt 
Ularum  fundum  &  fcaturiginem  oculos  defigere. 

Quo»  ad  tantam  potentram  Fcederatum  Bclgium  evexe- 
runt ,  duo  funt  pracipua ,  mercatura,&  manifaclura,  ut  vo- 
cant,  five  artes  mechanicse.  Florerjt  autem  admodum  mer- 
Catuprareliquis  Provinciis,  Hollandia&  Zeelandia ,  quas 
navibusfuis  totiusorbis  remotilTiroas ,  veteribufque  vix  no- 
©ine  cognitas  adeunt  Regiones ,  ex  quibus omnium  rerurr* 
acervura  cumulant.  Admajusmercaturse  incrementumin- 
ventae  funt duae  focietates ;  India: Orientalis ,  &  Occidenta- 
lis,quarumquidem  priwa  Itupendis  divitiis  adillam  jusha- 
bentes auxit  adeo.  ut  etiara  Occidentalis  Indine  mercatorum 
Bclgicorum  accepta  damna  abunde  compenfet. 

Adhuncrotliuspromovendum,  in  majufque  indies  tu- 
genduro  mercatura ,  quaedam  inventa  funt  fubfidia,  in  gra- 
tiam  raercatorum  a  Fcedcratarum  Ditionum  Patribus  intro- 
ducli. 

Primom  cft  fubfidium  fccuritatis ,  quod  pro  certo  prctio 
conftituto  ,  faiva  fore  bona  mercatoris  in  fe  recipit  ahus.  2. 
eft,  Tabernaargcntaria^vulgo  WiJJelbwk.  3.  Inititonum  dt 

F*lnie?rc)iauas  artcs  rocrcaturam  inflflgio  ftabiliendi,  h« 
iudicats  fifnt  maxime  conducibilesT.  qe  nimiis  gravetur 
oneribus,2.  nc  conjungantur  Oriens  &  Septcmtrio cum  Oc- 
cidentc ,  h.  c.  nc  mcrcatores ,  qui  ad  Oncntero  &  Ocdden- 
tcm  habitant.  puta  Hamburgi,  Dantifci,Regiomonti,  »c. 
3S« OricnrSet  Indicas  adeant  >?Ul  omncs  mcre^j 
or*  fcrtim  peregrini  commodc  acci^iantur,  4.  U  t  ab  oroine 


«5* 


D  K 


S     C   R   I   P  T   I  O 


i 


toribu8,qui  arcana  norunt  mcrcaturae,extra  tcrr  jtonum  mi- 
grandi  concedatur  licentia,oblatifque  beneficns  curandum, 
manimumhabeantremanenditf.   Ut  opificesoroniftudip  ^ 
roveantur ,  quorum  prsecipui  funt  Piftores ,  tinftores,  lapi- 

dicidaj^liiquenumeropropemodum  infiniti.  ■ 

Pifcatorumparitercopia,  fiulhbi,  certchuic  Reipub. 
hic  admodum  eft  utilis.  Horum  quidam  balaenas ,  ahi  na- 

leces  capiunt.  .  ,  a 

Accedit  ad  tantum  exterarum  opum  inhasoras  conflu- 
xurr  etiamloliBelgicifertilicas,  in  quopafcuus  velce£|a; 
li>  acer , in^ens  prtfftat  fuis  emolumenturo  > pnmo  Holian- 
da  ,  Frifia.  Omlandia,  akero  fdix eft dominuim  Uitrajech- 

Enimvero  Hollandia  prae  reli(|uis  hoc  munere  naturae 
beatilTim3  eft ,  quod  laetiorem  producat  graminis  proven- 
tum,exqoo,  innuroeri.vaccarum  greges  pafcuntur  ,  has 
jncredibilem  laftis  prsebent  copiam  ,  &  privati*  magnam 
f^ciunt  bonorum  acceflionem. 

Atveroin  hoc  tam  diffufo  divitiarum  Belgicaram  argu- 
mento ,  jam  nos  diutius  non  occupabimus ;  cum  ex  inftituto 
magnisVirisplenas  fecerit  paginas.  Tribusautemclaudi- 
mus  ;  nihil  in  Belgio  adeo  eft  vilc ,  quodnon  fit  parandis 
nuramis  utile. 

YITES  ET  POTENTIA  UNITARUM 
PROVINCIARUM^ 

Illjb  vel  terreftres  vel  maritimse  funt.  Tcrreftres  fpe- 
ftantur  in  fortalitiis  &  i.  copia  bellici  apparatus,  3.  con- 
ditione  &  numero  militium,  Quantum  ad  fortalitia ,  illa  in 
his  Provinciis  funt  arte  &  praefidio  fortiflima;Zelandia  quod 
in  plurimas  diftincta  fitinfulas  ,  acceffu  plane  eft  inaccef- 
fibilis,  non  fecu*  ac  H^landia.multis  fluminibus  §c  foflis  cir- 
cumflus  Omnia  limitanca  unitatum  Provinciarum  loca  funt 
munhiflima.  Nequefaneullibi  Belgicus  deeftapparatus  , 
cum  armorum  incredibilem  habeant  abundantiam. 

Militia  Belgica  partim  extraneo  ,  partim  indigena  con- 
ftat  milite  ,  Hollandi  tamen  &  Zelandi  pedeftri  militise  pa- 
rurryfunt  idonei ,  contra  ad  maritima  praelia  vcl  foli  apti 
nati.  Ncrvus  igitur  pcdeftrismilitisein  extrancomilitcfitus 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  ihe  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


SPECIALIfBS|LG.IT.  v,i 

eft  f  quoPrindpesAuriaciingravUfirao  contra  Hifpanos 
bello,  praeclare  fe  gelfcrunr. 

Dum  maritimas  expendiraus  Vires,  fpe&anda  fe  prae- 
bent:  i.  ingens  Qaviura  bellicarum  numcrus,  i,  focilitas 
rerum  ad  illasmuniLM}da>  neceiVarium  >  Abunclantianau- 
tarura.  4.  Peritianivigauonis.  ,His  omnibus  bcllicis  pne. 
fidiis,  unitae  Proviucia:  a  Jeo  funt  inftruda! ,  ut  vix  uilam  vi- 
ribus  roajorem  fuper  fe  agnolcat  Rcmpub.Has  pluribus  ex- 
pofitasejusviresvid.  ap.  Cardin.  Bcntivogi  nella  Relation. 
delle  Provincic  unitc  di  Fiandra  L.  1 .  c.  vi  i. 


SPECIALIS  FOEDERATARUM  PRO- 
VINCIARUM  EXPOSITIO. 

HOLLANDIA. 
MORES  EJUS  INCOLARUM 

HOllandi  ut  plurimum  proccro  funt  corpore,  robufto , 
benecompoiito,  faciegrata  ,integr&  valctudine  ,  Fce- 
minarum  quoque  forroam  decora  longitudo  commendat. 
Ulx  naturali  pulcbritudine  ,  nullo  fuco  inquinati  eximiae 
funt.  ImprirDisautem  in  Nord-Hollandia  pluresquam  alibi 
formarum  fpecie  praeftantes  reperies ,  quae  tamen  liberiore 
potuplcruroquecorrumpantur.  Quod  naturalero  in  omnl- 
«ousacYionibus ,  verbifquc  fuis  prac  fe  fcrant  libertatera ,  id 
ipiis  vitioliultitiae  adfcribkur ,  praefertim  curo  libcriori  ioco 
&  facetiis,  di&eriifque  utantur.  Verum  crebrius  quod  ipiis 
snterceditcam  rcliquisnationibus  commercium  dlosin  fer- 
«onea£tionibufquc  fatis fecit chcumfpe&os ,  ut  etiam  non 
iniqui  in  hoc  reliquorum  effc  poflintcenfores.  Neque  taroen 
Ideope&orefuntduplices.  Tantura  autem  abeft  ,  ut  ingenii 
tfbi  folertia  ad  aiio9  decipiendos  abutantur ,  fed  ut  hoc  cly- 
peo  contra  aiiorum  infultus  liberi  fint. 
'  lofignia  oiim  Bdgiom  protulit  &  aluit  ingenia,  illifqjprag 
reliquisNationibus  valde  inclaruit.  Maxirae  cclebresviri 
fucre  Erafmus,  Joannes  Secundusjohannes  Douza,  Adria- 
M9 Iunius,Danicl  Heinfius,quem  Gallicus  fcriptor  deUees  de 
U  peefie  Lattne  &  Flamande  de  ne/lre  temps  appellat  ,  Vofli  US. 
Grotius ,  Boxhornius ,  Barlaeus ,  ut  alios  roagnos  taceamtis 
Viros  Rcperies  hic  infoperplurimos,  qui  in  piftura  mfignv 
r  Hhha  wc 


t,a  D     E     S     C   R    I   P   T    I  O 

ter  excdhnt.  alii  adtnprfnmindoftrii  •          «;  &  Perce»- 
nationum,  imprimis  maritimaruro  ftud.oii  <™'^ 
verfatione  modcftos ,  placidos  in  agendo  ,  humanos  &  ftu- 
diofos,  ad  ipfam  parcimoniam  vclut  natos  ,  natura  efle 

?  Scwi  muliebri  elegans  indoles,innocua  agendi  loqueodi- 
quelibertas,  adminus  fulpeftam  familiaritatem  acccdcns. 
lcetus  &  cantilenisaddicVusanimus  ,  lepores  &  mgenua; 
fcftivitatcs  ultro  venerationem  conciliant.ln  illatamcn  mo- 
ttim  elegantia  veftiumque  ornatu  iplendido  iamptuuni  par- 
ciffim*  iunt,ctiam  curas  vinles  dextre  obeuntes.lgitur  roer- 
catusergo  crebrius  iterfaciunt,  nundinas  foraque  publica 
frequentant ,  emunt ,  vendunt ,  lucrum  faciunt.  Hoc  taroen 
laborant  vitio ,  quod  plcrumquc  maritis  imperent ,  &  rei 
famiiiariscaputelfc  aftc&ent. 

Summum  autem  maritoindc  nafcitur  opprobriuro,ii  male 
fuam  tra&etconjugem,  vel  ft  uxor  honoratioris  conditio- 
nis  >  raaritum  fuum  injuria  aliqua  ifficiat.  Virgines  modeftae 
aftabilitati,  deftudio  fe  dant,  quae  fi  amorecapiantur  ali- 
cujus,  etiamrcfragantibusparentibubnubunt,  ieque  clam 
abduci  non  aegre  patiuntur.  Enimvero  rariflima  hujusli- 
centiae  inter  ciigniores  familias  exemplareperiuntur. 

Nobilus  quamvis  proprioftudio  mercaturam  nonexer- 
ceant,  feplilime  tamen  cum  aliis  focietatem  mercaturae 
ineunt ,  lucri  &  damni  ex  aequo  participes.  Multi ,  qui  in  ju- 
ventute  fua  operam  ftudiisdbederunt;  gradufque  Do&orale3 
ailumlerunt ,  du&is  in  rnatrimonium  uxoribus ,  mercaturara 
exercent,  ;ftudiaque  fapientiae  cum  honefto  jungunt  mcr 
catu.lpia  juventus  Hollandicaadraodumexcitatic  eftindo- 
lis  ,& nunquam  reperitur  otiofa. 

Dclicatum  cibi  appai  atum  fruftra  fepius  apud  Hollandos 
quseres,  maxima  equidem  illorum  pars  parco  &  iimplici 
contentaeft  cibo,batyri  cafeiqueboiusobfoniimultis,ctiam 
prandii  &  ccence  ioco.  Ubi  melius  volunt  coroedere,  bo- 
vinam  velaliam  carncm  femelco&aro,per  totum  ocliduura 
ad  menfam  referunt.  Marinorum  pifcium  crebrior  illis  eft 
ufus.  Potus illoruro  ordinarius  cervilia eft  ,  digniores  vinum 
Rhenanum  in  propriis  fervant  ccllis. 

Ruftici  cafeo  &   butyrocum  libcrisfuiscontentifunt, 
multofque  in  Nord  -Hollai.dia  ani  is  confetios  reperies 

fenci 


fcncs 
runt. 


SPECIALISBELGII.  f  5« 

qui  nunquam  nec  vinum  nec  cerevifiam  gufta- 


►  Acccdiratis  ad  Ornatum  muliebrem.  Ille  3n  praecipuis  ur- 
bibus  magno  fceminis  conftat  pretio  ,  ideo  quod  valde 
fplendidus  iit.  Nobilesmore  veftiuntur  Gallico»  illamque 
linguam  valde  adamant. 

jfcdiumnitores,  fplenc^imque  apparatumadprime  fe- 
ftantur,  in  quam  rcm  certaf  Au.lUUxbiLi  alibique  locorum 
mercatores  alunt,  ancillas,  quae  fingulis  hebdomadibus,  fri- 
cando,poliendo  ,radendo ,  exquifuam  sedificiorum  elegan- 
tiamoperofainduftria  follicite  procurant. 

Cum  folennia  cclebrant  fponfalia,fi  magnrc  alicujuscon- 
ditionis  fponfus  vel  fponfa  fu nt ,  tum  primum  cei  to die ,  Se- 
Diores ,  iponfum  fponfamque  falutatum  eunt  ,  illique  opti- 
maquseque  precantur.  His  dein  fedentibus  vinumpra?bc- 
tur  aromaticum,vulgo  hypocras  di&um.  Alcero  die  juvenes 
cumvirginibusadaedes  fponfae  conccdunt,  &  quilibetjti- 
¥cnis  fuara,quam  co  deducit,  habet  virginem,  tum  quiyU  dc 
initomatrimonii  voto  faufta  precantur  fponfac.  His  ibi  con- 
grcgatis,  vinacum  bellariis  offeruntur,mox  ad  choreas  itur, 
quseGallicomorefolenniturhilariterque  peraguntur&  to- 
tas  farpe  noaes  fkkantium  paribus  infomnes  fubnpiunt. 
Ubi  faltandi  fincm  fecerunt.,  quilibet  juvenumad  deftina- 
tum  apud  araicos  hofpitium  virginem  fuam  deducu,  ita- 

ouc  difceditur.  m  m  r  k 

In  nuptiis,fuasctiaro  obfcrvant  peculiaresconfuetudincs, 
Poftquam  enim  dies  nuptiarum  venit ,  fponfa  infigni  ornatt 
habicu,  rhcdaad  templum ,  curaaliquotdevehiturvirgmi. 
bust  quas  in-faunc  aftum  rogatas  sp<el-  M<tten  vocant. 
Sponfus  pariter  ibi  cum  fibi  adjunttis  duobus  araicis, 
sLlKnJt  diais>  ibi  fponfam  opcmur.  Perafra  pu- 
blice  miniftri  verbis  defponfationc  ,  duoruraque  illorum 
comprobato  in  Ecciefia  matrimonio  fponfa  ad  nuptiales 
JeTebitursdes.  quamanteforesfponfus  excpit  Poftvir- 
Snc  cumfponfade  feneftra  faccharum  irjtcr  vulgusproji- 
dunt  dein  ad  roenfam  accumbunt,qua  fublata  ,  ub,  non  eft 
chorca.  ex  ordinc ducunr ,  vanofque  iudos 


Hhh  3 


parvas 


cionc 


f54  DESCRIPTIO 

tione  fpeftatus  obiit,  amici  defunai ,  fchcdulasimprimi  cu- 
ranr,in  quibu»  Nomen  def  unai,dies  ad  iepulturam  dittina- 
tus ,  domus ,  ex  qua  efferri  debeat ,  cum  invitatione  ad  exe-* 

quias ,  iiguificantur.  . 

Mortuus  hne  omni  cantu  ad  templum  defertur ,  lecto  in 
anteceifum  cujuflibet  exequiatoris  noroine,curn  addita  peti- 
tione,ucperaciofunore,  in  ctffcum  iterura  redeant  amici. 
lllatum  *m  cemplumcadaver  bWn  circulum  ducitur»  poitea 
humatur  ,  adttancibus  videutibufque  exequiarom  holpiti- 
bui.  Pcraclo  hoc  uitimo  humanitatisofficio,  eodcm  ordine» 
cnnnesad&dcb  defunfti,  proximum  illius  amicum  conie- 
cjuuntur.  Tu-  prinius  lugentium  ,  paululum  in  mediurn 
piocejit^gratiafi^tacitejflexucorporismodicojcoronae  agit. 
Hoc  poftquam  fc&um ,  in  aedes  funcbres  ordine  quilibet  in- 
tr£t,a«i  j  anuam  ipn  placcntula  porrigitur,mox  unum  &  ahe- 
rum  viti  um  vini^unus  alteii  propinac.  Qui  tamen  hodie  mos 
in  defuctudinen,  apud  digniores  venire  videtur.  ^ 

U  c  mutua  ci ves  coalcfcanc  concordia  ,  Hollandia?  Urbes 
hunc  non  conteuiucndura  introduxerunt  morera,  utCives 
ceriuconvenL  nttempore  ?  6c  per  aliquot  diescum  uxori- 
bua  fuiifolenuia  ceiebrent  convivia,  mutuamque  hacra- 
tione  nterfeineant  &  roborent  araicitiam.  Hancconiue- 
tucfiriem Hoefdk*  vocant.  Sumpcus,  qui  hic  impenduntur> 
colliguntureX  privans  multi&,  quibus  cxigendis,  obali- 
quem  errorem  a  cive  coumidium  certia  Magiiiratu  con- 
itituti  funt ,  in  qualibet  U  rbis  parte  ditiores  Cives ,  qui  ex 
Commiffa  fibi  a  MagidracU  potcitatcj  de  minoribus  inter 
concives  controverins  cognofcunt,pcenafque  illis  ob  ddicla 
irrogant.  Hi  vocantur  HsoftmHtnen  ,  illrique  prafunt , 
quihbetinfuo  diiiiictu  convcntibus,  quiiuascertasLegcs 
&  itatuta  habent,  quse  curatius  obierva n  iolenc 

fcilias  Hollandi  fcro  in  matrimonium  elocant,  contra 
juvenes,  quibusvix  prima  lanugo  mentum vcftit ,  uxoreS 
ducunt  .interiuj  priuiae  juventa?  annos  inter  vagas  libidine$f 
icientibus,  nec  famen  fcrio  id  proKibentibusparentibus,vik 
alidpejore  cxeraplo ,  deducunt.  Quin  tota  Hoilandia  non 
praerer  racionem  gravifliuiorutn  cenfurasideopatet ,  quod 
jn  fcortationes  6c  adulceria  tot  &  tantorumexemplorumfi 
jpioicjuc  alieni  matrimonii  obfeflbres  leviflima  vel  fspius 
liullapcenaanimadvertat. 

Alterura 


SPECIALIS    BEL6II,  *1S 

Alterum  vitiura ,  quohujus  Regionis  incolac,  praereliquis 
laborant,avariti<*elt ,  &  habendi  immcnfa  cupido,  verum 
hoc  tamen  mirari  fatis  ftequit »  qucd  unus  civis  alterius  pro- 
niota  velit  au&aque  commoda,Hrsefcrtim  ubi  cum  peregri- 
do  controverfia  eft  Neque  in  hac  gente  aliena  rei  pneter  fas 
retinendae  Hlicitam  vidcbis  voluntatem  :  quin  ubi  quicquam 
iuventum  eft  ,  illico  ad  virum  currkur,  qui  publicopeivis 
clangore  per  plateasdenunciet  arrillum ,  nomenque  inven- 
toris  edicat.  Nos aliquando  paupcrrimse  mulicrculae  ex«m- 
plummirari  fatisnon  potuimus;  qu«,  cumaliquotaureos 
noramos  non  levis  pretii  &  ponderis  in  via  repcrilTet,  illos 
pcr  praeconem  ,  inveotos  vulgare  voluit. 

R    E   L    I   G    I  O. 

PLorimse  funt  in  Hollandia  Rcligionc?,pra?fertim  Amfte- 
lodami ,  quarum  vel  30,  numeraruur  fpecies.  Xil.  IQUt 
adminimum,  quae  finguiis  diebu^  DominuMibji^aicon- 
cionandi  habent  poteftatem  ,  hos  intcr  funt  Arminwni, 
Anabaptiftar,  Auguftani ,  Calviniani,  C-thoiicispublicum 
Religionisexercitium  interdi&um  eft, 

Com  vero  Anabaptiftae  in  tot  divifi  iint  fcchs ,  non  ultra 
6.  tamen  numerantur,  quibus  data  eflet  libera  coiiriones  ha- 
bendi  poteftas.  Tolerantur  infuper  Amftelodaroi  Judi  i,qui 
Lofitani  efle  creduntor,fuofque  ibi  habeot  cooventus  &  Sy- 
nagogas  publicas.  Plurioii  pariter  Leidae  inveniuntur  Ar- 
miniani,quibus  tamen  libera  non  conccduntur  intra  Urbem 
cxercitia.  Ipfi  Roformati  fuprema  in  omnibus  poiientau- 
ftoritate. 

REGIMEN  POLITICUM. 

JRdincsHollandiae,  Weft  Frifixque,  bipartiti  funt ,  in 
dooque  merobra  diftributi. 
Conftit  eqoidem  Regimen,  partimexde  egatis  Nobi- 
liom  &  illius  Provinciae  equeftris  ordo ,  vulgo  du&uUt* 
fchMp$nde  Eieltn  vocatur  ,  partim  ex  Civitatibus  ,  qus 
vo\no  dit  Steden  dicuntur. 

Civitates  quod  fpeftat,  illsc  coUeg.umSenatorumurb.- 
corum  habent ,  vujj^  Vr«i,ftb*{ft»  1H~  « 


o: 


I56  I>   E    S   C    R    I    V   T   I  O. 

inlign.oribuspatriciis,  civibufque  conftar ,  nuraero  alibi 
40.  alibi  36.  alibi  32  alibi  19  alibi  24.  alibi  20. 

Penes  haec  fola  Collegia,  tam  deliberandi ,  confultandi , 
ac  decernendi  de  negotiis  totius  ditionis ,  quam  Urbis  ius  & 
poteftaseft. 

Eligunturinhiscollegiisquotannis  Magiftratus  4.  ordi- 
narii,tresvel duoConlu.es, qui  vulgo  vocantur  Lwgemee- 
fters ,  feptem  aut  pluresjudices,  Scabini ,  aut  Schvpenen  difti. 
fcj  omnes  per  annum  rauneri  prafunr. 

Munus  Confulum  eft,  rebus  Politicis  adefie,  &  curare,ne 
quid  Refpub.  capiat  detrimenti. 

Scabiniadminiftrandce  juititix,  &  controverfiiscoeno- 
lcendispra.funt.  0 

Atque  penes  ha?c  Magiftratuum  collegia  fummum  eft 
Impenum^perHolIandice  Weft  FfifequeCivitates. 

Itaquecolleg:aha.cMagiftratuum  &  Senaforum  Urba- 
norum,  cumNobiliumconventa  coniunaa,  totum  Hol- 
landjsBcorpus  repraefentant. 

SolentNobiiesin  Comitus^folenni  &  competentinurae- 
ro  1 %.  tere,  aut  1  j.  fefe fiftere.  Civitates  vero  Confulem 
cumnonnullis  mittunt  Senatoribus,  prorei  nimirum  ne- 
ceititate.  Senatus  perpetuo  Hag*  Comitis  celebratur  ex 
JJeputatls  Ordinum  conftans,  qui  vulgo  Gecom muuerde  Rae- 
«»n  dici  lolent.  Eum  unus  ex  Nobilibus  ,  &  fingularum 
^jvitatum  Im^uli  Legati  conftituunt,  quorum  ha_c  dignitas 
rriennnterminaturfpatio.  eit  &  unu>  AftliTor  lCtuf.  di- 
Ctus  Kaet  Penjionarms.  * 

Cum  adftatutumdiem,  XH.ex  Nobilitate  &aliiuWu* 

S3n  VKrm  L^lH>Z*  *  >  conftituunt  El 

luumillum&rxtraordinarium  Ordinum  Hcllandi*  con 

Lnj^^;;uJgo,  eit^  ■*  **** 

T*"1  KKf//  Fnefi^na  vocatur. 

fertSl^T  bUjUS  ""^  fingula:  m!ttUDt  Civit«<* .  tres 
r«.reiuatn  lmero,nea..peuI.usConfulum,  unus  exScabi 

itnhonanubCivitatisappcllatur  ^uij.qui 
JSS^tS^*!^ \  S^collegia  ratio. 

publ/coruu  'Comiutu 

WfeeaC •  ,  [}ana,S£  bonori"« »  quspleruui- 
*i  «^aiuvclDoaunia  iokncdid  Nomcn  habct  K.m» 


■iJ 


SPECI  ALIS  BELGII.  %u 
V*n  Keecheningen  ,  conftat  cx  5.  afleflbribus  ab  Ordini- 
bus  Hollandise  confthutis.  Penes  alterum  cft  cura  infpi- 
ciendi  rationes  veaigalium,  tributorum ,  &c.  Hollandue 
Comitatus;  Illudconftatuno  ex  ordinc  Nobilium  Legato, 
&  1.  Legatiscx  ordinecivitatum. 

DIVITLE  ET  REDITUS  HOLLANDLE. 
LT  Ollandia  omnium  hodie  Foederatarum  Provinciarum 
11  ditiflima  crpt  Untiflima  cft,  quae  fingulisannisincredi- 
bili  nummorura  fumma  potitur.  His  judicare  licet ,  ex 
fplendidi>  Hojlandorum  sedificiis,  numero  incolarum  incre- 
dibili ,  navium  indies  hucappellentium  abuqdantia , mecha- 
nk  orum  inflnitis  Nationibus.  Quis  praiter  hos  in  numerato 
habebit  caupones,  flamraearios,  violarios,  carinarios.  Tex- 
toria  arshicprse  rcliquis  maxime  floret,  &  pannusexlino 
confcCtus  incolas  prseftat  opulentos.  ^utyrum  olxafeus  foli 
KoUandici  proventu  uberrimus  fru&us  ,  cujusincredibilis 
copia  longe  lateaidiffufis  miniftaturNationibus  TefteGuic- 
ciard.  ultradecem  100.  millibu$,incolarum  lucrura  praeftat. 
Porro  ex  cefpite  deterra  eftoUo,cuniculis,  illorumque  pei- 
libus,  panni  abundantia,  materiarara  varii  generis  textri- 
na,  quanti  non  colliguntur  nummi  ?  Pr£cipuum  verolu- 
crum  ,  (]i:od  ad  HolUndos  rcdundat  cx  halecum  profluic 
captura ,  ex  qua  multx  civitatcs  magnas  confecuta  funt  di- 
vitias. 

Alterumditcfcendiapud  Hollandos  fundamentum  prse- 
cipuum,  in  multitudine  navium  &  navigabilibus  fluminibus 
iiuim  eft  ,  (juorum  beneficio  hinc  indeiter  faciunt ,  &  mer- 
caturamexercent.  Ipfa  Urbs  Anifteiodamenfisfuo  teftatur 
cxcmplo ,  quantis  parafangis  reliquas  omnes  civitates ,  feli» 
cilfimoiuperet  mercatu  ,  ut  noniiumerito  totius  orbisopes 
polfidcre  &  protruderc  a  Barlaeo  dicatur ,  cum  ita  canit ; 

i^utcquid  mortalts  fingit  folertin  cuut 
Vtl  natura  fuo parturtt  almm  finu  , 
11U  dabtt ,  totoqut  patans  temmerci*  mundo  , 
^surtc  tmtre ,  O*  totam  vendeu  femet  arr.Ut. 

Hic  mercatore*  Societatis  Indica?  ingenti  gaudent  opum 
vi,  adco,  ut  nolirofeculo ,  unus  Amitelodamenfismerca- 
tor  CjlarTem  navium  inftruere,  illamque  auxiliareraSuccis 
in  aure  Balcicuui  mittere  obfcrvatus  fit. 

Hbh  5  Harlc- 


85g  D     E     S     C     R     I      P     T     I  O 

Harlemenfes  ex  tcxtrina,fubtilique  fua  tela  magnas 


oivitiasiiDjparavit.    

celebrantur,  fuura  quserit  incrementum. 

V   I   R    E  S. 


QU*iil*thujusRsgionis  Urbsfuos  babet  cives  in  cer- 
tos  ordines  divifos ,  qui  velut  nei vus  &  vires  funt  Rei- 
pub  Hos  ordinescommuni  dicunt  vocabulj^*//*^,  quod 
plerumquebombardaslocoarcuum  humefisportent.  Prae- 
ter  cives  armis  exercitatos,  condufti  quoque  mihtis  per  cer- 
ta  loca  difpofiti  ,  non  levem  alunt  numerum.  Quantum  ad 
fortalitia,  illa  Hollandis  natura  &  arte  ita  funt  munita,  uc 
omnibus  reliquis  nationibus,firraandorumoppidoruro,  Ur- 
bium.artiura-,  fluviorumprobatifliraa  ratione  &  certiflimo 
prseiverint  exempio.  Munita  loca ,  quse  iilis  parent ,  funt 
'  Siufa,  Berga  ad  Zomam,  Breda ,  Gertrudenberg ,  Hufden , 
Grave,  Crevecceur. 

Q«iinipfa  HollandiahoneftasmUitiasSchola  femper  an- 
tea  fuit  judicata.Maritimis  Viribus  folaHollandia  multorum 
Principumconjunfta  licet  potentia  fuperiorcft,  nequeul- 
lam  ufpiara  reformidavit  magni  aiicujus  Principis,  reliquis 
etiam  gentibus  formidabilem  maritimam  potentiam.  Uc 
verbo  coneludamus,  tantus  eft  Hollandis  omnium  rerum  ad 
beUura  fpetiantium  apparatus ,  tam  audentes  in  pericula 
aniroi ,  ut  hoftem  citius  ad  defperationem  deftinationum 
adducere  concordes  queant ,  priufquam  iiie  confilium  agen* 
diapudfeconitituat  ,  priufque  fcdcvictum,  quam  oppu- 


gnant«m  fentiat. 


DE 


SPECIALISBELGII.  %$t 

DE  NOBILIBU5  HOLLANDI.fi  FAMILIIS. 

Cum  Hollanvriaorpnnimrerum&felicitatis  beataeffet 
genitrix  ,  iniignes  etiam  familias,  Virtute&  meritisin 
patriam  illuftres  pioducere  dcbebat.  Harum  nunc  praeci- 
puas&  Nobiiitategeneris  pervetuftas,illafque,quibu$Hol- 
landia  patrium  tuit  iolum  ,  &adhucintcrvivos  iuntexor- 
dine  recenfere  liccat.  Sunt  vero  illae : 


Brederode , 

:naer  velDuvenwoor 


Mateneile , 
Schaegen» 
Bouckborft , 
Vandcr  Does, 
Poeigeeft  > 
Boetzelaer , 
Naeldewijk» 
Freflon  > 
Uijngaerden, 
Vander  Duyn, 


(de, 


Sequuntur  familiap ,  quse 
origine  non  funt  Hollandi- 
cae  ut : 
Arckel , 
Broeckhorft , 
Amftel  vanMyndc, 
Hodenpiji, 
Rietwijck , 
Heufden, 
Afperen , 
Kroonenburgb , 
Egmont. 


B 


Reliquarum  extlnftaram  Cathalogora  tum  etiam  alia- 
ruro  Vid.  Chronic.  Hollancl.  W.  van  Gouthoeven.  & 
Theatr.  Hollandia?  Boxhor.  c.  r  utrumquelingu.  Belgica. 
Ultimum,multihicreperiunturruftici,  qui  Origine&fa- 
milia  Nobiles  funt ,  fed  ob  auguftiam  rei  familiarit  ruftico- 
rum  fe  addixerunt  ordini. 

JUDICIUM  DE  HOLLANDIA. 
}Ji.  Cl.  Boxborniusde  Hollandia  itaeleganter  adimi- 
tationem ,  verbis  Belgicis ,  nobis  ad  verbum  Latine  da- 
tis  ioquitur.  • 

B-lgium  Orbis  annulus  eft , 
hujufqueannuliunio 
Hcllmdta  eft. 
Belgium  Mundi  oculus  eft , 
#  hujufque  oculi  pupula 

Hollandia  cft. 
Beleium  orbis  nemaseft ,  % 
.     hujufque  Nsmoris  cedrus 
HolUndia  eft. 

Belgium  Orbiseftgaudutheatrum 


bujuf- 


D     E     S     C     R     I     P     T     I  O 

hujufquetheatri  deliciae 

HolUndt*  eft. 
Belgium  Orbis  ccelum  elt , 

hujuiqueccelilolelt 

HolUndt*. 
Bclgium  Orbis  eftRegina, 
hujufque  Reginje  corona 
HolUndta  eft. 

Tudiciura  Erafmi  Roterodam.  de  Holiand.  vid.  apud 
eund.inTheatr.Holland.  c.4-ut&  aliud  ap.  Adrian.  Ju- 
nium. 

COMITATUS  ZEELANDIiE. 
M  O  R  E  S. 

ZElandi  mediocrisfunt  ftaturae,verum  robufto  &  fubado 
corpore,  placidi ,  fed  callidi ,  &  adolios  decipiendos  a- 
p  i,Hollando<divitiaruro  qusftu,iicet  non divitii>&  mercc- 
tura* ftudioetiam  fuperant,civiliter  tamen  invicem  vivunt, 
ut  pauciibi  reperiaritur  tumultus.ln  sedibus  fuis  exa&i  funt, 
comiiate&  libertatelaudabil^,  parcimoniaetamen  ftudio- 
ii,mendicos  in  vicinia  fua  non  patiuntur,  qui  ipfis  poriu>  ne- 
ceffariaviclusfuppedirant.  Quaetamen  virtus  non.cujuili- 
bet,fed  potiorumcondicione*propria  eft.  Caeteroquin  plcbs 
rudis  &  incivilis,  crudelis  &  iracunda  eft.  Optimi  omnium 
BelgarumZeelandinautaefunt,  qui  rei  nauticse  experien- 
tii  &  in  maritimis  prarliis  incredibili  fortitudine  animorum, 
•&  alacritate  pollent.  Pifcatores  adha?c  optimi  audiuot,  fed 
quifaciles exceffusin  cibo&  potuadmittunt. 

R   E   L    I   G    I  O. 

Ulla  alia  hic ,  quam  Reformata  toleratur  Religio.  Cu- 
lN  juspublicum  exercitium  utinaliis  Provinciis,  fupre- 
maftabilitumeft  audoritate,Reliquidiffidentes  tolerantur. 
R    E   G   I    M    E  N. 

tJ  Mc  infula  diu  olim  a  Danis  &  Normannis  fuit  poffeffa , 
"  pofteaComitibusHollandiae  paruit,  necunquam  pecu- 
liaremhabuerunt  Principem. 

HodiotZeelandia  fuum  peculiarem  habet  Architalaffum 
five  Ammiral  >  duos,  qui  rationibus  praefun  t,  unus  Zirlczese, 

aiter 


S  P  K  C  I  A  L  I  5  BELGII.  ttx 
alter  Middelburgi  agh,uterquc  ex  Hagalroperium  agendi 
accipiunt.  Curia  Zeelandia?  Middelburgi  eft  ,  curoqueGu- 
bcrnarorZcelandiapinhancvenit  Infulam,  ineadem  urbc 
aularo  fuam  habet.  Status  politicus  cx  Nobilitatc,  &  Civi- 
li  conftat  ordine. 


D    I    V    I    T   I  JE. 

I  LlneZeelandis  ex  commoda  navigatione  ,  induftriaquc 
i  mercaturae  maximx  profluunt.  Equidemfalem&  vina  cx 
Gallia ,  cx  Hifpania  oleum  ,  alumen ,  vinum ,  magna  eve- 
hnnt  copia,  &  in  Livoniam  ,  Prufliam  ,  Daniam  ,  aliaquc 
in  Iocj  magnaimportantabundantia.  Quidam  etiam  illo- 
rum  in  Oricntales  Indiaslucrum  faciunt,  cx  quibusaroma- 
ta,  aurum,  aliaque  fecum  adferunt. 

Salem  fingulari  arte  coqucrc  apprimi  norunt ,  quem  ni- 
grum  cx  Occidenteadferont.  Neque  vero  folum  remotio- 
ribu«,fed  ctiam  vicinisfois,  omnis  gencsis  merces  afratim 
fuppcditant ;  qnarum  fmgularum  nomina  hic  velle  pertexe- 
re,nimi9fbret  prolixum. 

V    I    R    E  S. 

ILlae  innavium  inftrufliflimoapparato,  bcllicofa*  gen- 
tis  marifque  periti llimae  magna  frequentia, opibus  &  fitu 
Infulae  potiflimum  fpe&antur. 

GELDRI^.  DUCATUS. 
M   O   R   E  S. 

OMnes  Geldri*  Incola- ,  pr*fertim  vero  Nobites  in  arma 
naturilipropenfioncinclinant,  Vcrum  aliis  fuperbuc 
,otanturvitio.  Poftquam  veropo6tafuntbella,jampopu- 
jus  mcrcaturr,  agricultura? ,  &  artis  mechamc*  occupauo- 
nibos  incumbir.  LinguaGeldricaegentis  multum  a  rchquo- 
ruro  Bclgaruru  fcrroonc  difcrcpat. 

R   E    L   I   G    I  O. 
^  UoniaminomnesFcedcratarum  Provtoclarum  ditio- 
nes  Rcformata  Religiointroctoaacft,  idco  ctiaro  nic 
locorum^ncroiDj,  pr*ter  Rcforroatos  liberum  Rehgionis 


u%  D  E    S  C   R  I   P  T  I  O. 

cxerdtium  conceflura  eft.  Reperiuntur  tamenibiquidam 

Arminiani  &  Anabaptiftie> 

r   E   G   I   M   E  N. 

nOftquam  Komani,  Galli,  Dani,  Normanni  hac  effent 
PSne  ejefti  Jm^eratores  German!?illius  o,:cuP,runt 

iUhd?a.im  Vooght  VanGeUer  dedcrunt  ,  quod  fub  C  a- 
robCalvo ,  *e|e  Gallic ,  faftam  efle dict  Guicciardinus: 
poftea h*c  dignitas  h*redicaria  ab  Imperatonbus  ratta  cft, 
ffSum  fupfemam  fibi  c j ns  refervaroot  aoaor itatcm ,  fu- 
JS  vafStoscjM  hiTutoresfivePra.fiae 
Eomina  Coraitum  ufurparunt  ,  ac  ca»dem  Ducum.  Ubi 
autem  ad  Domum  Auftriacam  ultni.um  pervenjiiet  ,  &a 
Gubernatoribus  a  Rege  Hifpanis  eo  miflis  dunus  wfta- 
renturiadum  eft.ut  par*Geldria5  in  unionem  bo^rata:  uiu 
Provinciarum  defcenderet,  quas  fibi  armisadhuc  cjus  diuo- 
nispluravindicarunt,  quibus  communifruuntur  iiberrate. 
Hodie  igitur  Status  hujus  Ducatus  conftat  ex  EMonious. 
Nobilibus&  4-  prfbipuis  Urbibus.  lUipejordunnoncrrr 
GubernatorisGeldriae  vel  Cancellana?,  vel  Conjiiu  Proyi*. 
cisecongregantur  ,  ob  negotia  Regionis  fotenma.  Eligitur 
ctiam  in  eodem  ftatu  Gubernator  &  Canceiianus.  f 

Multaibi  reperiuntur  judiciafecundumcauiarum<iiveK 
fitatem ,  ut  funt  Ecclefiafticum  ,  provinciale  »  .Ordinaria  ur- 
bium.  Verum  a  mutatione  Religionis,  omnescauifotam 
Ecclefiaftic*,quam  aliae  ad  confilium  provlnciale  remittim- 
tur,  ubi  Canceliaria,  vei  etiara  Gubernator  Regionis  &? 
Canceliarius  praefident.  Hoc  confiiium,etiam  de  appella- 
tionibus  Comitatus  de  Zutphen  judicat ,  gratiamque  fceie- 
ratis  facit.  Quaelibet  ejus  urbs  fuum  habet  Senatum ,  re- 
liquis  Scabini  praefunt.  Quantura  aJ  reditus  tam  Ecdqf 
fiafticos  quam  aUos,  fuos  habent  rationum  miniftros ,  di 
£tOS  de  Rent-Meefter» 

Non  praeter  rem  erit ,  fi  praecipuaGeldria^oppida  11. 
lorumque  notabimus  conditionem  ,  cum  de  iliis  quasdam 
qux  invenimus  fcorfim  apud  au&ores  legantur 


URBS 


SPECIALIS    BEICII  |<j 

URBS  NOVIOMAGUM. 
ILLIUS  STATUS. 

C  Jus Stat«s  fuh Impcrio, fub  Principibus ,  fub  Ordinibus 
«■-'  coniiderari  poteft. 

Sub  Imperio  Noviomagi  maxima  fult  dignitas,quam  Im- 
peratorCarol;i>Magnui>cumtribus  aliis  urbibus  Aquifgra- 
no  ,  Ingelhemo,  Theodonis  villainfigniier  ornavit. 

SubPrincipum  Imperioeflecoepit  an.  db.CC.XLVIII. 
cum  Guilielmus  Hollapd.  lrop.  Ottonilll.  univerfam  oppi- 
gnoraflet  ditionem. 

Sub  Ordinibus  Foederati  Belgii  annocfo.  L>.  XCI.  cflfe 
ccepit,  a  quo tempore  primum  inter  Urbcs  cum  loco  fufTra- 
gium  obtinuit.  Regiroen  illius  antiquum  ,  ex  primoribus 
Gentis ,  vulgiquc  promtiflimis  conftabat.  Senatores  XXIV. 
Conftiles  erant  bini.  Plebs  erat  p«r  focietates  &  tribus  divi- 
fa  ,  quas  inter  praecipua  fodalitas  S.  Nicolai  fiiit ,  Ducentum 
Virorura ,  atlminiftrabat  Rempub.  tribunitia  poteftas.  Pro- 
vocatioin  civilibus  ad  curiam  Aquifgranenfem,  nullaerat 
in  criminalibus.  Summatotiu*  Reipub.  penes  Magiftratum , 
Principibus  per  dccretum  probandi  libertas,  contra  niti  illis 
fas  non  erat. 

Aquo  temporc  fubBclgica  fuit  unione,  cjus  Reipub. 
forma  in  quibufdam  mutata  cft  s  Abrogatac  funt  Fraternita- 
tes.  Inlocum  Sodalitatis  S.Nicolai  XXXII.  fucceflerunt 
viri,  quos  tribuuo*  plebis  vocant.  Senatorum  numerus  in- 
fra  XXtV.  quorum  electiodurante  cum  Hifpanis  belio ,  cx 
pacto  penes  Gubernatorem  fuit. 

URBS  BOMMELENSIS. 

Il  l  a  inter  Hanfeaticas  civitatoa  nomcn  &  dignitatem 
fuam  tuetur ,  qucmadmodam  &  Tila ,  bellica  fortitudi- 
ne  pariter  inilgnis.  . 

URBS  ZUTPHANIA 
EJUS  REGIMEN. 

FOrma  hujus  Reipub.Ariftocratica  eft.rcgitur  per  Confu- 
les  &  Scabino*  XI  i.  penes  quoseft  libera  cL  ctio ,  &  juris 

fumma 


D     E     S  C 


R     I     P     T    I  O 


V4  j-  ^:nnfpftaQ  Ab  Ulius  judiciis  nulteconecdun- 
famma  CoUatusibidijudicanrur 

controveruse.tumvc  .univerfum  Comitatum 

civitatum  O4.ot.es  autern  res  a£-'mitUinUrt)einconvo_ 
rpeaante8d1.cePtand^venmnt  Co"  fturi  me_ 

Horniji  nuper  admodum  vulgatis. 

DESCRIPTIO  FRTSIiE. 
MORES  GENTIS  V.ETERES. 

t  7  Ercres  Fnfiiingerfles  fuos  animosfatis  olim  fuot  teftati, 
V  uMtapofi»  fibia  Romanis  tributa  pr*ftare  negarent, 
(LutRS^U  rebellionc  fub  Imperio  libem  opponc- 

enr  Colchi ,  qui  etiam  ex  parte  Frifiorum  erant ,  duriter  & 
valdemiferevivebant,  quod  maris  inundacioni  femper  ef- 
fentexpofiti.  Ut  malavitae  levarent,  rhetiaconficiebant, 
ouibusad  capiendospifcesufebantur.  • 

J  Hocnominemaximelaudantur.quodfuennterga  Ecclc 

fiasliberales:  Ltberi &ingenui ,  amici juftitiae ,  & :  *  quita- 
tis  intecrsefidei,  amori  &  libidineparumfubjeah  Hinc 
ipfis  non  facile  in  alios  judicium  ,  quod  ioter  fe  roagis  atnu 
ce,  &  libereviveruut,  quam  ullae  ali*  Nationes.Terram 
plerumquecum  ftudio  colebant ,  quae  in  caufa  fuit,  quod 
paucas  sdificarint  Urbes.  A  peregrinorum  matrimonio  non 
folum  abhorrebant,  verum  ne  confinia  qmdem  lllornm 
frequentabant,  nec  hofpitalemunquam  noaem  peregnno 
fecum  concedebant  ,  cum  tamen  ipfi  oran.a  exhiberent 
humanitatis  ofKcia.  . 

Tam  generofos  femper  gerebant animos ,  §:  vinbus  tan- 
tls  pollebant  ,  ut  per  600  annos  libertatis  fua»  conftanter 
effent  defenfores,  ipfara_non  folum  omnibus  vitae  boms,  ied 
ctiam  vita  ipfa  potiorem  ducentes.  . 

Lafte ,  butyro  &  carne ,  quibus  abundabant,  vivere  lole- 
bant,  hac  ratione  tam  validi  evafcrunt,  ut  vicinis  admi- 
rationi  effent,neque  aliunde  iotegras  diuque  durabiles  vires 
•  acquirebant ,  quam  quod  fero  matrimonia  contraherent.  At 
vero,  quanquamfibi  &  fortkudinis  &  tantarum  virium 
e(frntconfcu\  rariffime  tamen  aliuRegionibusbellumir,- 

feribant 


SPECIALI5*   BELGII.  Us 

fcrebant*fed  agriculturae  potuis  operam  dabant,externam  a 
rinibus  vim  arcebaiu. 

Venationis  &  pifcationis  apud  ipfos  omnium  una  erat 
libercas »  quin  ipii  ruitici ,  tam  cleganti  habitu » quam  civcs 
cuhiincedebant  ,auro&  argento  veltebomare,  morisapud 
illos  erat  vulgaus,  ncc  hoc  apud  lblos  Nobiles,  atvcro 
etiam  apud  alios,  quibus  aliquac  erant  facultates,  veftes  auro 
argcnto  ,  utriu!q'ie  metalli  laminis,tum  veroaureiscate- 
nis  mirifice  e\Oi  nare,  capillos  ponc  promittere,  quibus  non 
foium  in  fines  exairrentibus ,  fcd  per  totum traftum  auri  & 
argentigljnci;ic>  appendcbant,gcmraifqueexornabant.A> 
queitam^gninVi  iini  cile  videbantur. 

Inter  Nobiles  famiiias  haec  erat  confuetudo  ,  utvidua 
cadaverdcfun&iiuimariti,  nuptinliinduta habitu,  confe- 
queretur,  quseinfignum  lu&us  nigrum&in talosponede- 
mtilum  flainmeum  tantum  habcbat.  Ubi  pera&is  funeris 
folennibusdouuim  itcrum  redhTet,  omnem  hunc  exuebat 
ornatum.  ilium  non  ckius ,  quam  adfecunda  iterumvota 
traniiens,  repetitura. 

Quiex  fequiore  erant  conditione ,  ideo,  quodflammeo 
nigronon  uterentur,  aurum  &  argentumex  veftibus  fuis 
demebant,  &  ica  defun&os  raaficos  adfepulchrumcomi. 
tabantur. 

MORES   HUJUS  TEMPORIS- 

FRifii  pulchri  funt  mortales,  ftatur*  proceri ,  fortes  ,  ani- 
mofi,  libertatis  amici,  fcd  indonationibus  valdeparci. 
Tarde,  quid  tit  amor,  difcunt  ,inde  ipfis  integra  valetudme. 
&  viribus  foboles  nafciiur.  Raros  ibi  invenies.qui  zelo  con- 
jugali  laborent,  ideo  quoi  rariffima  genus  mores  norint 
adultcria  :  quinmortempotiasferent,  quamob  vioiatum 
macrimonium  fibi  iilacum  dedecus.  Hanc  ofa i  rcn imatro- 
naii>  caftitas  ibi  farvde  fervamr,  qusomms  fuci  &  glau- 
c^matis,  amorum  &  iibidinum  flabe  lorum  expertes funt 
Carcerum  Friiii  f amk  &  iaedi*  pacientiffirai  morca  e^rigus 
aiiaque  nacurs  &  beili  mala  iiiorum  ammos  nihil  emol- 
X  nnz  Comr T affabiles ,  concordes  ,  modefti ,  in  iram 
w  *  Uia  tamen  femei  accenfi ,  furioii  effedicuntur.. 

^turs  >  W»  -vigauom  ^nec 


U*  D  E   S   C   R   I   P   T   I  O 

quicquamaliud,  quam  armacogitant.  Verum ,  Nobilitas 
mercaturam  fugit ,  omnefqiie  generis  manuanas  operas , 
qua?  omnia  infra  decorum  iuae  ponit  Nobilitatis.  Neque 
vero  plebci  vel  civis  filiam  ,  fins  difpendio  Nobilitatis  ulius 
ducet  Nobilis  >  velinUrbe  habitabit.  MagnaparsNobi- 
lium  Principum  aulas  fequitur,  reliquiex  roilitia ,  cui  nomen 
dedcrunt ,  ftipendia  merent ,  alii  ex  annuis  vivunt  reditibus. 

Cumdomiagunt ,  magnum  canum  venaticorum  aiunt 
numerum ,  &  fe  venatione  crebrius  exercent.  Interea  fce- 
mina3illorum,quod  dorniagunt»  habenr,  fila  ducunt,nent> 
vel  culinarias  peragunt  operas. 

Rufticorum  prsccipuus  cibus  eft ,  caro,  fale  &  fumo  con- 
dita  ,  Jufculum  aquae  hordeacea ,  lardi  quoque  plurimum 
comeount ,  seque  accafei,  butyri  ,aliarumque  feraruro,quas 
venatione  confequuntur.  Singulis  diebus  dominicis  lau- 
te  vivere ,  &  14.  ciborum  diverforum  patinas  apponere 
foliti, 

Vinarias  &  cerevifiarias  lubentes  inftituunt  compotatio- 
nes ,  cu  m  vinum  extranei  mcrcatores ,  hanc  propria  Regio 
optimasnotaefuppeditet.  Qui  fibi  propinatom  poculum  fi- 
ne  cauiTa  refpuit,  inimici  habetur  loco.  Moris  apud  illos  eft, 
cornuacirculis  &  laminisargenteis  munita,  inter  bibendum 
adhibere,  fingulifque  vicibus ,  ubi  hoc  propinarunt  cornu  , 
manum  ofculnndam  accipienti  poculum  porrigere,  atque 
hoc  fine  ulla  fexus  diftinftione  obfervant. 

Nobiles  fplendide  &  fumptuofe  vivunt ,  habitu  pretiofo 
elegantes ,  fervos  multos alunt ,  ncc  longe  viam  finc  rheda 
&  equoineunt* 

Hodie  omnes ,  Viri  pariter  ac  fceminas ,  more  Gallico  vc- 
ftiri  amant ,  qti*  adultac  setatis  funt  fceminas  ,  auro  &  ar- 
Kentoinfolennibus  diebu6  adeo  funt  onuftse  ,  ut  alibi  vix 
fplendidioresliceatreperire.  Friforum  diale&us  roultuma 
reliqnisdifcrepat ;  cujus  etiam  in  ipfius  Frifice  diftricYibus 
tanta  eft  diverfitas ,  ut  alter  alterum  fine  crebriore  fermonis 
comroercio  intelligere  nequeat.  Occidcntales  taraenFrifi 
elegantius,auam  Orientales  loquuntur;  fed  utriufque  Frifiae 
incolas  ut  plurimiim  germanicam  fonant.  Habet  etiam 
Friforurolingua  mixturam  quandam  verboram  germanico- 
rum,vel  que.  plane  funt  peregrina,prsefertim  multa  virorutn 
ocmulierumnomina:ut  Hayon,  Boyon,  Ubbon.  Udon 

Foccon. 


SPECI.UIS  BELCII.  *«7 
Foccon,  Ucon  ,  Siccog.  Sition ,  Fcjion ,  Pibon  ,  &  alia  hu- 
jufroodibenemuka,  qu*apud  Ubbon.  Emm.  Hill.  1.  2. 
leguntur. 

Porro ,  cum  Frifi  uxores  ducunt ,  non  quamtnt  virginea 
tam  pecunia  &  optbus .  quam  verovirtuteck  pulchritudine 
pneditas ,  qweparis  iintconditionis ;  verum  hiclaudandus 
mo*  ,  alterius  fuit ,  non  hujus  eft  temporis.  Hodicenim , 
ctiamFrifis  matrimonia  contrahentibus  Virtus  poft  num- 
roos  eft. 

Sponfa  corona  tn  capite  decora  ad  Templum  magna 
pueHarum  caterv&  ftipata  concedcre  foiet.  Huic  non  con- 
vivae ,  fed  parentes  proximi ,  &amicidona  nuptialia  offe- 
runt.  Exempta  fame ,  remotifqtie  menfis ,  varia  fonare  fa- 
ciuntinftrumenta.  Sequenti  die ,  pera&is  nuptiarum  folen- 
nibus.Nova  nupta  capillos ,  velo  tettos  gerens ,  convivis  vi- 
trom  optimi  vini  propinat,vel  alius  liquoris,  hoc  fignificans» 
quod  materfamilias fafta fit.  Fceminae, quae  nulla prole ma- 
ritum  parentem  feceVe,  poft  obitum  viri  ,in  confanguineo- 
ram  vel  parentum  rediunt  aedes ,  hac  tamencum  conditio- 
ne;  ot  non  nifi  finito  luftus  anno.  ad  fecunda  tranfeant  vota. 
Parentes&confanguinei,  inquibufdam  locisad  30.  dies» 
alibiperannuiDmortuoselngent,  nigraque  ufquead  talos 
pallia  gerunt.  Haec  de  moribus  Friforum difta ,  Aucrores 
babent Tacit  I.  4.  Ann.  Plin.  L  16.  Ubboo.  Emm.  Hift. 
Ketnpi.  1. 1.  Guicciard.  in  Btlg. 

R    E    L   I    G    I  O. 

EST  in  Frifia  magnus  R eformatorum  numerus  ;  fcftaque 
Anabaptiftarum;  in  Orientali  Frifiactiam  Cathohct  rc- 
periuntur. Altcra  tamcn  diftidentium  pars  validior  ett ,  prae- 
fcYim  Erobd*,  cujuslncolae  fui»  fe  oppofuerunt  domtnis, 
taro  ob  libcrtatem ,  quam  vero  Religioms  exercitium. 

R   E   G   I  M   E  N. 

nOftauamdiu  Romani  Frifiara  imperio  fuo  fubjeftam, 
P ?on SSmte crcberrimis feditionibus  tenuerunyan 
dcm  cum?e  Jotentes  vidcrent  Frifii,  magnam  vcterts  Bata. 
Sarrm  &t  fecerunt  ditionis.co  tctnpore^cum  GaUt  Ro- 
Smcxcu» 

111  1 


7 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courlesy  of  ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  i 

CFMAGL.  2.6.152 


«*S  DESCRIPTIO 

buerunt  ,  donec  a  Normannis  &  panis  fedc  fua  movc- 

rC£  feptem  Principum  comiter  obfervarunt  Imperia, 
poftea  7  Ducum ,  dein  9.  Regum ,  qu.  fe  monarchas  Fnfis 
Orientalis ,  quorum  Regia  UrbsStavern  erat,  vocabant.Se- 
ptemtrionalis  etiam  fuos  habuit  Rcgcs  &  Duces ,  qui  aulam 
FuaminMedemblick  habebant    Poftquam  •«cm^oram 
RegesvinbusCaroliMagnicedereefTentcoaai ,  rcfli  tont 
Frifiipcrpoteftatesmore  Italorum,  quitum  fueruntXVI. 
eleai  perliberapopuiifufFiagia,  &  hi  mox  erant  annui , 
raox  plurium  annorum  ,  quandoque  perpetuum  gerebant 
imperium.  Poftea  infperacorin  Friiiam  Comitem  velRe- 
aoremfmgulisquadricnniisroktere  folebat ,  quigravions 
momenti  c  mtroverfias  decideret,  abiilonimirumtempore. 
quo  poteftaturq  poteftas  expiraverat.  Erant  tum  tempons 
qusedam  Nohiie?&  potentes  famiiias ,  qus:  Frifiam  faaio- 
nibus  fuis  fajpiusturbarant,  adeo  ut  ad  ultimum  ,Uladifcor- 
dia  gra viorem  libertatis  j aduram  fecum  traheret.^ 

Tandcm  tam  Nobiles  quam  cives ,  ipfique  ruftici liberta- 
tcm  denuofuam  quadam  juriumsequalitate  invent&recupe- 
rarunt,  ita  ut  neminem  fuperiorem,  quam  ipfum  Imperato- 
rem  agnofcerent,  cui  exigente  belli  neceflicate ,  auxilia  mi- 
licaria  rerebant ,  tribu tis ,  uti  aiii  vicini ,  nunquam  onerati. 
Praeterantiquas  confuetudinesetiam  peculiaresfcriptas  ha- 
buerun:Lege>,  quas  vel  a  Carolo  Magnoreceperant ,  vel 
confirmatas  fervarant. 

Hodierni  temporis  talis  Frifiorura  ftatuseft;nimirumFri- 
fia.Occidentali^  Praspotentibus  Statibus  unitarum  Provin- 
cUrnin  troita  eft ,  fuum  tamen particulare  Regiraen&con- 
filium  hahens ,  licut  etiam  Groningae  terra/Verum  Frifia 
Oriental:  Tuis  re^itur  Comitibus  ,  qui  membra  vocantur 
Imperii.  Vid.  dehisPontan.  Belg.  l.i.  Suffrid.  deorig.  Fri- 
fior.  I.  1 .  Hameon.  Frifia.  U  bon :  Emm.  1.  8. 


D   I    V    I    T    I  ^E. 


INcoLt  hujus  Regionis  ex  equis ,  tauris  »  butyro ,  cafeo > 
capfpite,  cepis,  pecore,  nummos  fuoscolligunt. 


VlRES 


SrECIALIS.BELG^H. 


V    I    R    E  S. 


p  Rifia  naturll  adeo  mimita  eft ,  ot  omnibus  fibi  nocere 
volemibus  fatis  reiiltere  valida  fu.  Equidero  undicjuc  il- 
lam  aquaeinterfluunt ,  &  tampeditiquamequitidifficilera 
prsebent  aditum  ,  accedunt  fofl»  undiqueterram  dividen- 
tes  ,  quseetiam  exiguo  cxercitui  viam  eundiintercludunt. 
Huicnaturali  pr.Tildioetiam  artificialeFrilii  junxcrunt ,  ni- 
mirum  tormemorum ,  aliulljue  bellki  apparatus  copiara. 

FRISIA  OCCIDENTALIS. 
M   O    R  E  S. 

INcolse  territorii  Scvenvvplden  ,  melius  funt  tam  animis 
quamcorpore,  ad  armadifpofiti ,  atqueilli,  quiperde- 
licias ,  mollicicm  &  inertiamcontrahunt. 

RELIGIO. 

f\  Mnis  Occidentalis  Frifia  ,  ut  &  GroningT  ftatus  fubeft 
W  jurifdi&ioni  fpirituali  Epifcopi  Ultrajectini,  qui  tamen 
nonmajorem  ibi  habct  poteftatem,  quam  reliqui  Catho- 
Kci,  quibus  nullum  Reiigionis  exercitium  perrmilum  cit 
Tantus autem hic  Anabapcittarura ,  quantus  in reliquis pro- 
vinciis ,  nuraerus  non  elt. 


R 


R   E   G   I   M   E  N. 

Eeimen  five  confiiium  Frifiae  Occidentalii  Levvardiae 
ldcum  habet,  quo  perappeilationem  omnescaufl*  po- 
puli  inter  mare  Znydtr^t  &  L-irm  ,  habicantis  devol- 
Vuntur,nioiirumtamCiviles,  quamcnrainale?.  Hscpari. 
ter  Urb<  iufervitconventui  Deputatorum,  qm  eo  aStatibus 
Generalibus  abiegantur;  conftatex2.  ordimbus,  Nobi- 
lium&Civiuro. 

DITIO  GR6  NINGANA. 
M   O    R   E  S. 


TNcolarnm  Groningenfium  fuaves  funt  mores 
1  piaCjdi,  ipfilaboribusdediti,omniuroquefcientiaru 
r  lii  3  *r 


,  civiles , 
m  & 
artiutn 


170  DESCRIPTIO 

artium  capaces ,  in  vivcndi  ratione  magnifici ,  fplendidi,  ira~ 
pcrandi  cupidi^praBfertin)  prodefendendalibertate  rnaxime 
excubantes. 

R   E    L   I    G   I  O. 

REformatae  Religionihic  omnes  habet  addi&os  ,  quas 
uti  &  in  reliquis  unitis  Provincii*  feveriscolitur  animis. 

R    E   G    I    M    E  N- 

TT  AbetGroninga  titulum  Principatus,undePrincipesfuos 
*  -Mumebant  titulos.Verum  hodie  in  Ordine  Foederatarum 
cftDitionum,  fuofque  fibi  Gobernatores ,  &  Magiftratus 
coniiituit.Magnaexiongotemporeab  Imperaroribusnatta 
elt  privilegia/prsefertim  quod  cjus  fubditi  per  nullum  Prin- 
cipem  &  alios  in  jus  vocari  qoeant,  nificoram  ordinario 
Groningse  Magiftratu  ,  neque  ulla*  a  Senatu  Groningae 
conceduntur  appellationes ,  Hunc4  Confules couftituunt, 
&alii?2.  Senatores,di6tiflaCt(lupuCn/quii5.  numerum 
abfolvunt.  HicSenatumde  omnibus  illiscognofcit ,  quac 
Urbem  fpeftant ,  ut  Capitaneos  conftituendi ,  praetores  & 
ahosMagifttatusordinandi.  LcgatosTnittendi,  verbo,dc 
omnibus  negotiisad  Kempub.fpeaantibusdifponendi.Sin- 
gulisautemannisduosabrogantconfules.  &  6.  Senatores, 
&in  illorum  locum  denuo  novos  eligunt.  Habentporro 
aliudconfiliumex24.  conftans,  hosvocant  <*5efUlQ0renC 
»?&CP   v4iuratos  Senatorcs  Sunt  adhuc  io  hac  Urbc 

t?/nfi,'difti  l»«6t-.TO«(lcrsr/«uarttrr  HBcr- 

VfXf/  belli  prafc-cri,  Capitanei  & alii.  Omnes.  quiGro- 
BintftM  ditioni  fubjefti  func,  fingulas  res  venales  to  Urbem 
tencntur deterre  ,  neque  pcrmiiTum  eft  peregrinis  mercato- 
nDu^butyriim.cafeo^eq.ios ,  pecora,aIiaque  emere,  priuf. 
quam  «n  tnbus  fuerint  Ui bis  foris,&  tributuro  rebus  venalu 

rr^:!^TkuVCrlnti  ^cqucrub  prena confifcationis 
mtrc^  Habct  hsc  Urbspoteftatem  cudeod*  moncts. 

fu™.1r!/W  Frif,i  J^c  civili  utantur  ,  hsecUrbs 
c\m7  j Ura  1  LeScf(Iue  &  confuetudines  fpe- 

VIRES. 


CPECIALIS  BELGIL 


V   I    R    E  S, 

Urbs  Groninga  armamentariis ,  quae  inflrucYiflimus 
armorutn  omnis  generisapparatuscommendat,  val- 
dc  cftmunita  ,  addito,  cjuod  commodum  defenlioni 
habeat  titum. 

Vid.  de  his  parv.  Infer.  Germ.  Rcnp.  Emm.  1. i. Guicci- 
ard.  Belg.  Rempi  1. 2. 


F  R  I  5  I  A 
M 


ORIENTALIS. 
O    R   E  S. 


D 


EMbdanuspopuluscivUiseftinmoribus,  unanimis,  au- 
dcns |  valitlus , aimorum ftud.isoptimus.  Olim  quidem 
Principibus  fdis  amorc  addi&ilfimus  habcbatur ,  fed  bodi- 
croacxeropla  aliud  videntur  doccre. 

R   E   L    I  G   I  O. 

Itiohxc  variarumRcligionumnutrit  afleclas,  ut  Lu- 
~  theranos,Catholicos,Calvinifta*,  Flaccianos,  itaaMa- 
thia  Haccio  diftos.  Qui  in  aulaComitis  funt  ,ex  parte  iunt 
Catholici,  cxparteAuguftani.  Quamoroad  tubd.tostam 
NobUes ,  quam  plebcos,  UliCatholici  &  Luthcramfunt. 

R   E  G   I   M  E  N. 

Hmc  ditio  divifa  erat  anno  14«.. /.n  divcrfos  exiguos 
ilatus,  inde  de  przcedentia  dom.n.s  femper  na»  c* 
condfeverfia.  UlricusSircfenus  .  unuscx  prsc.pms  &  d w 
tioribus  hujus  ditionis  ,  Ulam  m  Feudoro  ab  jmpe atore 
Friderico  lll.acceperar.diaufque  cft  Coraes  Or.ental.s  Fr.- 
ft  c  Hacmione paulaf.m  controverfi^mulorum  twm&m 
font  Ab  ?oquPe  «empore  fuos  Cou.ites  Reg.o  habmt. 
Vi«;h,eftinvariaRcg.mina.  ubi  Gubernatores  per  Co- 
^conEKgunf.  Coroes  ^^^S^ 


17*  DESCRIPTIO 

rolte  &  Clvibus ,  anno  i6op.  initum,  illa  jam  ejus  plane* 
exempta  cft  Imperio ,  &  obiequio>  8c  in  proteclionem  uni- 
tarum  Belgii  Provinciarum  conceffir.  Hinc  Comiti  natas 
cum  Hollandis  iniroicitia?.  Regitur  illa  U rbs  per  fuos  Con- 
fules  &  Senatores ,  quialias  au  beneplacitum  Comitis  eli- 
gebantur. 

D;  I   V  I  T 

Ommunls  eft  opinio  reditas  Comitis  Frifise  Orientalis 
^adtrigintamillialmperialiura  accedere.  Quod  ipfius 
ditionis  fpe&at  divitias  ;  certum  eft ,  quod  portus  Embdani 
commoditas  magna?  (it  utilitatis ,  quo  omnes  Anglia» ,  Nor- 
*vegia?fDani«,  Belgii  naves,appellerefo]ent,&  frumentum 
«x  occidentalibus  oris  huc  copiofe  adferunt ,  infignemque 
mercatura?,  locum  faciunt.  Salis  hiceitoptima ,  aliarum- 
quererum  pra3paratio;pr£fertim  hcT:ic,hordei,fabarum  fe- 
hxprovencus,  cujuscopiam  tam  omnibus  Uniti  Belgiilo- 
cis ,  quam  vicinac  miniftrat  Germaniaj. 

V  I    R    E  S. 

p  Raeter  quod  Embdanl ,  egregia  loca  rmmka ,  aliaque ad 
*  bellum  neceflaria  >  &  prafidium  certum  in  hominum 
iiabeantroultKudine ,  majus  tamen  fecuricatis  &  falutis  fux 
tulcrumin  unioneFcederararum  ditionum  pofitum  habent. 

rTe         *  Bekis  ccrtifnma  iibi  polliceri polTunc 
pr*f,d,a.   Ita-cum  h*c  Urbs  exercitum  Tillii  pratfeai  Caf- 
iare,scop,,s  metueretf  a  Bclgis  ,6.  miHia  pra,fidiarii  accl 
pit  m, l,t,s ,  curr ,  l8.  tormcntis.  Inde  fadle  licet  co  licere 
cjuanus  h*c  Urbs  polleat  divitiis.  cowgere  > 

ULTRAJECTUM. 
M   O    R    E  S. 

GnJnl?C  rtl0ne  v5vun^oroines,  naturali  propen- 

™™prS  &  vi8<>™ 

bujcJoco  N«affi      ^"'^^^tur.PapaHadrianus  6. 

m .  lj»t  racundi ,  muhca;  amatorcs.    Scvera  Theoio- 

gorum 


Q 


X 


SVECIALIS   BEICIl'  ?7l 

gorura  cenfura .  Ultrajefti  ,  cxercitia  corporis  intcrdifta 
lunt ,  ne  fub  hujus  pnetextu  faltationcs  inttituerentur,quae 
in  publicis  folennitatibus  fub  graviflima  pcena  interai&a; 
font.  Magnus  hic  eft  Nobilium  cootiuxub ,  qui  ad  Gaili- 
cum  moiem  fplendide  vivunt ,  &  in  folennia  nuptiarum 
magnos  faciunt  fumptus. 

R   E  L   I  G   I  O. 

NUllum  UltrajecYi ,  pariter  ac  aliis  locis  aliud  Rcli- 
gionis  exerckiura  toleratur  quam  Reformatae  &  Ana- 
baptiltarum  confeflioni  conforme.  Sutit  tamcn  nihiiomi- 
Mftibi  locorum  quam  plurimi  qui  Cathoiicam  profitentur 
confeflionem.  Auguftans  confeflioni  addittus  hic  etiam, 
fcd  rariores  publice docentes  invcnis,  Arminianis  publica; 
conciones  non  funt  permifla?  ,  qui  exigua  ibi  rruuntur 
iibcrtatc. 

R   E   G   I   M   E  N. 
• 

STatus  Epifcopi  Ultrajetknfis  adeo  quondam  potcns 
fuit,utejus  Princeps  in  aciem 40000.  armatorum pro- 
duccrc  valeret.  Vemm  cum  uhimus  Geldria?  Dux  Carc- 
ius  ad  inciras  Epifcopum  Ultrajectenfem  redegiflet,&  prae- 
fertim  Henricum  Bavariae,  cui  magnam  Ultrajecti  partern 
abiiulic;  Epifcopus  ad  ultimum  in  Caroli  V.  fe  permifit 
tutetam,  ipfi  dominium  teroporale  deferens,  tam  Ultra- 
jc£U  quam  TrenhTulanae  ditionis  anno  1527.  hbique  tao- 
tum  fpiritualem  cum  reditibus  refervavit  jurifdicYionem. 

Potteaanno  1528.  facta  cum  DuceGeldriaepace,  Co- 
mcs  d*  Hoochftraet  ,  tanquam  Gubernator  Hollandias 
omnerahujusStatusoccupavit  pofleflionem.  Subfequenti 
terapore  ,  ditio  haec  juncla  fuit  unitis  Belgise  provinciie, 
quas  inter  quartum  tenet  ordinera  ,  Eft  prarterea  Ul- 
trajecVi  conliliura  Provinciale  ,  conltans  cx  praefide, 
0.  Confultoribus  ,  uno  Advocato  Fifcali,  uno  Procura- 
tore  eencrali,  unde  appcllationes  Hagam  dcvolvuntur. 
Quatuor  ctiam  hic  funt  Marefchalli  ,  qui  in  improbos 
animadvertunt- 


TRAtfS 


$?4  DESCRIPTIO 

TRANS-ISULANI 
R    E   G    I    M    E  N. 


H 


scditio  ad  Epifcopuin  Ultrajeainum  quondam  fpe- 
_  -dabat.  Sedanno  1527.  Henricus  Bavarus  Epifcopug 
Ultraje&inus  ejus temporale  dorainium ,  uti  &  Ultrajeai- 
numCaroio  V.  conceffit.  Poftea  anno  1549.  ejus  filius 
Philippus  receptuseft  hujus  ditionis  Princeps ,  a qua  fuum 
accepit  titulum.  Haecautera  loca  omnia  fub  unionem  Ece- 
deratarura  Provinciarum  redaaafunt,  &  feptimuui  con- 
ftituunt  ordinm. 

R   E  L   I   G    I  O. 

ERat  Epifcopo  Ultrajeaino  quondara  jurifdiclio  (  ut 
Vocant)  Spiritualis  fuper  hac  Provincia,  quafefub 
Reee  Philippo  4.  abdicavit ,  iliamque  Epifcopo  DaventriaB 
conceflit.  Exercetur  Religio  Catholica  in  Oldenzed  qoam- 
vis  reliquis  locis  non  niu  Reformata  Religionis  confefijo 
fitlibera.  f 

RATIO  STATUS  FOEDER AT ARU  M 
.  PROVINClA#UM. 

Hjtc.  inhoc  principali  confiftit  fulcro  ,  ut  libertatem 
fuam  tam  contra  cxternos  omnes  hoftes ,  quam  inter- 
nos  faaionum  motus  inviolatam  confervet  &tueatur.  Ad 
hancautemfartam&integram  omnibufque  modis  invio- 
latam,  tam  ftabiliendam ,  quamad  pofterostranfmitten- 
dam  ,  duo  prgcipua  humani  animi  &  hujus  ftatus  bona 
maxime  habet  neceflaria  ,  illafunt  concordia  Civilis  & 
mutua  utrimque  animorum  conjunaio  ,  tum  vero  vid- 
noram  Regnorum  &  Rcrumpub.  quas  potentia  &  au&ori- 
tatehodie  florentiflimse funt  >  araiflima  fcederum  fide  inita 
amicitia.  Exhis  praecipuis alia?  fluunt;  fcilicet,  ut  iibera 
maris  ubicunque  Hollandis  fit  navigatio  ,  &  mercaturae 
cxercendaeinconcuflalibertas,  i.  ne  uniusalteriufquefce- 
deratae  ditionis  vei  civitatis  potentia  ,  invidendis  rerum  in- 
creraentis  eo  excrefcat ,  ut  aliis  affeaati  in  reliquas  Iroperii 
fufpeda  efle  poflit.  Acccdit  &  hoc  ,  ut  omnes  in  hunc 

ftatum 


SPECIALISBELGII.  tr; 

itatum  ,  Principum  praetenfiones,  juriumque  allegationes, 
qua?  in  coramunis  libcratis,  qua  populusgaudet  Fcederatus! 
vergere poflent  praejudicium ,  in  hcrba  fuffocentur  &  ex- 
tinguamur. 

JUDICIUM    POLITICUM    DE    R  E  P  U  B. 
BELGII  FOEDERATA. 

Cu  m  Tacitus  Principcs  mortales ,  Refpublicas  vcro  im- 
roortales  vocer,  non  incommodede  Belgicae  Reipub. 
duratione,  &  (  fi  fasmortalibuscft  dicerc)  immortalitate 
hic  quaeri  poteft. 

At  fane ,  ut  de  his  certius  aliquod  ex  mente  magnorum 
virorum  judicium  feratur,  ut  in  ajiis  naturalibus  corporibus 
caufla?  generarionis ,  quae  illa  durabilia  vel  facilc  dirfluentia 
reddanr,  quaeri  folent ;  itanonimmerito  principia  &  fun- 
dame&tanovitercoRftitutarum  Rerumpublicaruro,exqui- 
bus  narae  fnnt ,  moxque  adolcverunt ,  curatius  inveftigare 
Deceflum  eft.  • 

Finna  &  durabilis  hnjus  Reipub.  erit  felicitas » cui  nafci- 
tu:a»  juftiria  obftetrix  fuit,  raodo  iifdemartibus  confervetur 
quit/us  parta  eft. 

B.lgica?  Fcederat^  Reipub.  fundimenta  pofuifle  juftl- 
futn  ,  jamunivcrfoOrbi  lati*  notumeft .  poftquam  gravif- 
fimum  an  vero  magis  inicjuum  Hifpauiti  Imperii  jugum 
fortrer  excufllr,  feqne  in  avitam ,  nulliquc  antea  fubjcaam 
libertitem  animofe  vindicavit.  Atquc  hrrc  ram  perfpefra 
juftitiaecaufla,  omnem  primo  perpetuitatcm  huicFcede- 
rara?promittit  Reipub. 

Hanc  etiam  fpondere  videntur  externa  prsefidia  ,  in 
vicinorum,  prsefertim  Angiia»  adhac  nuper  arclius  inito 
fcedere  pofita ,  cui  ut  unitis  Provinciis,  a?quc  fufpetta  & 
exofacitdorainatio  Hifpanica,  non  nifi  in  utriufquecxi. 
tium  cxcubans. 

Accedunt  doraefticae  opes,  qua»  tamin  privatorum  ?m- 
menfi*»  divitiis,  quam  impigra  fpefrantur  jnduftria  ,promit- 
tenresquodnihilfacilehuic  Reipub.  defuturumfit. 

Sietiam  ratio  munimentorum  habeatur  >  quibus  partim 
natura  ,  partimingeniofa  naturae  imitatrix  ars ,  bancfepfit 
Remp  utfuntMarii  ,rlnminaqueubiqucnavigabiIia,non 
ftiii  pcrpetuitasipfi  tribui  poteft.  Nequc 


t7t  DESCRIPTIO 

NequerWarncjusfpem  facit  exemplum  vicinaeHelve- 
tiorum.Reipub.  quafc  iifdem  munita  naturae  prajfidiis ;  etiam 
adverfuspotentillimosfe  tuetur  Principes.  Nequeminora 
modus  Regiminis  divinare  permirtit,  qui  ita  conftitutus , 
utomnibus  &  iingulis  Provinciis  fuaconftetcumlibertate 
propria  &  fumma  au&oritas.  # 

His  pofitis ,  non  habebit  fatis  fundarcenti  Cardinalis 
Bentivoglij  hae  de  Repub.  judicium  ,  qui  eandem  in  ReU- 
tionib.  iuis  de  duratione  Reipub.  Batavae  movit  qua> 
ftionem  ,  &   negativam  his  rationibus  tuetur  fenten- 

tiam.  1# 

Q^od  omnis  libertas  licentiam ,  &  hxc  ln^qualitatera 
adeoquc  fingularis  five  unius  Imperii  pariat  deiiderium, 
quemadmodura  Romani  poft  exputfos  Reges  amplifliraa 
ufifuntlibertate,  deininaequalitate  ordinuminterfe  com- 
rniffi  ,  poftremo  iterum  fub  unius  nempe  Caefaris  vene- 
runt  dominationem. 

Verum  hoc  exemplum  accurate  non  quadrat  aa  hanc 
Rempub.  Nam  illa  nata  &l  conftituta  Reipub  Romanae 
rorml  «qualitati  ordinum  non  fatis  erat  provifum ,  quod 
in  hac  Repub.  locum  non  habet, 

Quod  fupremi  Gubernatoris  nimia  fit  auftoritas.  At 
hxc  magnaquidem  olim>  vix  talis  hodie,  ordinumvero 
fummaeit. 

Quod  incredibires  &  psene  immenfi  bcllorum  fuerint 
fumptus.  Sed  nullibi  quam  in  Belgio  melius  expenfum 
(umptai  fertur ,  &  vix  in  alias  oras  tantas  natura  &  induftria 
cotueflitopes  .  quam  in  unitum  Belgium,  cujusasmulus 
H  fpaniarum  Rex,  jara  ipfe  viribus  eft  attritus  &  ideo 
roinus  nociturus. 

Quanquara  &  fecundum  ejus  objecVionem  Hollandia 
reliquis  fit  potentior ,  ideo  illius  in  reliquis  metuendum 
fit  /mperium ,  attamen  quoad  res  fcederis  curandas  uni- 
cuique  Provinciae  eadem  fummae  au&oritatis  vis  eft. 

Neque  obefle  poteft  communi  ftatui  divcrfitas  Reli- 
gionis  ,  quin  potius  concefla  in  Reiigione  diflidentibus, 
confcientiae  (  quam  vocant  )  libertas,  gratam  ideo  Rei- 
pub.  formam  facit ,  in  qua  tam  commode  libereque  vivere 
poflunt  omnium  locorum  peregrini.  Dc  ingenio  Belgarum 
Famian.  Strada  dec.  1.  6.  ita  fentit  i  M*lt  afud  Bt!g*s 

ttrrort 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  ihe  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


SPECIALIS  BELGII.  %7? 
te*rou  vtneratiocompMrMtur.  Carol.  V.  hoctulit  deBelgis  ju- 
dicium:  smIU  funtpopuli  9moJ9  pateme  habeantur ,  qutfervi- 
tutisnorrenmaps  execrentur ,  magts  pattantur.  Supra  di£h)S 
auctor  lib.  9  porro  ita  dicit.  Stc  rfjt :  Belgu  molltbw  plerum- 
ejue  rerreitu  ,  rr.eMm  funatur,  contra  vtmpervtcix  obnttttur 
qutturque  f*ciltm  ,  qu*m  Uucttur.  Dc  Belgio ,  citatO  lib. 

hoc  teitatur.  Cum  mari  facile  comparares  Bcl- 
gium,ad  quod  undiquc  locorum  tam 
vAria  Nationum  agmina,  tan- 
quaro  amnium  nomina 
confluunt. 


LIBER 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


179 


LIBER  OCT  A  VUS, 

EXHIBENS  regnorvm 

E    U    R   O   P  JE 

S  EPT  E  M-TRIONALIUM 
DESCRIPTIONEM, 


QUsE  IN  ILLIS  SUNT  ,  POPULO- 
RUM  MORES,  STATUM  RELI- 
GIONIS,  STATUM  POLITICUM, 
SERIEM  REGENTIUM  ,  REDI- 
TUS.DIVITIAS,  ET  VIRES»  PR^E- 
TENSIONES  ,  RATIONES  STA- 
TUS  ,  ET  SIMILIS  ARGUMEN- 
TI  ALIA,  SECUNDUM 

PUBLICA  DOCUMENTA  RECEN- 
ITORUM  ET  PROBATISSIMO- 
RUM  AUCTORUM. 


DE- 


D  E  SCRI PTIO 


REG  NI  DA?II<l.£;  xM  0  R  E  S 
DANORVM  V  ET  E  R>E  S. 

Eter.es  Cimbri  olim  vagus  crat  populus ,  qul 
ofquc  adpalodem  mxoticarn  armis  cft  graiTatus. 
•  Validi  &  valdeeranc  lirenui ,  magnumque  iibiac- 
'quifivetunt  nomen  ,  cum  Italiam  peragraffcnt  > 
&  uoicum  Theutjnibus  ufque  in  Galliara  perrexiflent. 
Ex  annalibus  videredt  ,  illorutn  Reges  18.  vkibus  dorauis- 
fe  Irlan  Jiam  ,  decies  vero  Ani;liam  ,  ipfis  Scotiam  homa- 
gium  prcefiiciflc  >  Saxoniam  ipfif  quioquie*  fuifle  tributa- 
riam:  Sclavos  24.  vicibu^ab  illis  dfedevictos.  Sucdiam  ,  & 
Gochiam  iiios  diverfis  tempoiibus  pro  fuis  accepifle  domi- 
nis,polt  habita  18  giavitfima  prxlia. 

Prilcis  temporibus  fuas  fecum  in  bella  fceminas  duce- 
bant,  pedibus  nudas&  Zingulo  Corcaceo  cinctas.  Uiaspqf 
cxercitum  medix  ibanc ,  Itriccos  gladios  in  manibus  geren- 
tcs ,  tum  impofuis  in  navem,qu:educebant,  mancipiig,cutri 
illosinfublimemafccndebant  montem,  fanguineque  mifc- 
rorumcrrufo,praefagiabellidivinabant»  reliqua  exta  oc* 
ciforuminfpiciebant,  vicrorias  ex  illis  concludentes.  Vc- 
tercs  Dani  &  Saxoncs  annorum  fuorura  initia  fecundura 
rnaris  fluxum  &  refluxum  ordicbantur.  Duella  prohonorc 
&  amore  matronarum  inirc ,  hacve  rationcfuas  probarevi- 
rcs,indecora  ponebantconfuetudinc  Horam  documenta 
vid.  ap.  Tacitdemorib.  Germ.  Strab.  1. 7.  Saxon.Gram. 
hift.  Dan.  Scaiig.  Ifag. 


MORES  DANORUM  RECENT IORES. 


H 


Odierni  Danis  incol*  prsfertim  feptentrional  Jutix 
.  ^ffjg.di  robufli  &ficci,  magni  &  pukbri ,  calbdi  &  m 


SSt  D   E   $    C   R    I    P    T    I  O 

abundent ,  ad  rixas  &  contentiones  faciles ,  periculis  fe  cx- 
ponunt,peregrinatioues,  &  venationes  amant  Opinione» 
ji,as  tcnaciter  dcfcndunt ,  Linguarum  pentiaro  fummopere 
fcaantWtVucrifquc  aflidue  vacant>in  quibus  ex  Equeitri  or- 
dincilluitreshabuerunteruditioni^glonaviros.Liberosroul. 
tosha>ent,il!orumautemmulieres,  quamvis  valuc  foecun- 
d*,  dim~ulter  pariunr;  Quae  pulchrae.  fedavar*  funt,  parcc 
vivere  optime  norunt ,  Quidam  in  hac  funt  opinione  ,  quod 
inhacRegione  ,  monachus  primam  invenent  machinam 
Wivo.nam.  Norwegi  firoplices  funt ,  &  peregrinosamant, 
illofquc  bene  aLcipiunt  ,  nec  ullis  obnoxii  funt  latrombus, 
vel  f'iribus  ,  atit  iliis  fcclcrC  inquinatis. 

la.indi  ineodem  cum  pecoi  ibus  degunt  loco  ,  fimphater 
admo.ium  vivunt,  nec  aliud  quicquam  quarrunt,  quam  quod 
hhrura  hon  ini  ultro  conceiferit  ;  parvo  igitur  &  parabili 
victu  contenti  agunt  >  montes  prae  Urbibus  incolunt,  fontes 
in  deliciis  habent.  Angli  illorum  terras  faepius  accedunt  , 
propteringemem,  quaeibifit  ,  pifcium  capturam.  Fa£ta 
Veterum  memorabilia  verfibus  exprimunt.  Pifcibusfere 
tantum  vivunt ,  quos  durant ,  poftea  in  farinam  velut  redi- 
gunt, illilque loco  panis  utuntur. 

Qui  vivunt  delicate ,  pane  bis  co£to  vcfcuntur.  Pro  potu 
aqia  fitientibus furficit,  ditiore&lac  bibunt.  Sed hodie fru- 
menrumeoaliunde  advehitur,  &  magisnuncadpalatum  , 
quam  anrca  vivunt.Lubecenfes,  Hamburgenfes  ,  Roftochu 
enle^  ipfi  advehunt  farinam  ,  cerevifiam  ,  vinum,pannura , 
lanas ,  ferrum ,  chalybem ,  aurum  &  argentum ,  aliaquc 
multa. 

STATUS  RELIGIONIS. 


POftquam  Fridei  icus  i .  Rex  Daniae  eleftus ,  &  in  Regalc 
folum  Cbriftiani  2.conftitutus  eflet,  primus  Auguftanam 
D.Lutheri  confcflloneminhocintroduxit  Regnuro.  Quan- 
tum  ad  ceremonias  Veteres  Ecclefufticas ,  \\\x  in  priftino 
more  fervatae  funt. 

Sunt  Dania?  fui  Epifcopi ,  ut  ille  de  Rofchild ,  Odenfce 
Slcfwkk  Rype,  \Vi  burg. 

Chriftunus  Tertius,  cum  ReformatisHollaridis,  Anglis. 
ScotisinRegnoqusedamhabendi  templa  libertatcm  dedif- 
fet,  ibiquoque  pedem  nonnulli  cx  his  fixexunt.  Pontifi- 

ciorum 


REGNI     DANIiP.  «*l 

ciorum  paritcr ,  ibi  quidam  reperiuntur  ,  fed  qui  in  ocuko 
ibi  vivunt ,  fuifque  privaiii  chm  inteiiunt  Sadis. 


REGIMEN  CIVILE. 


REgnum  Daniae  a  Regibus  monarchica  potius  forma  , 
quam  Ariftocratica  regitur ,  quanquam  Statuum  aufto- 
ritas  vk  poteftas  magna  lic ,  qui  Chriftiernum  Regem  quon- 
damufque  admortem  c.iptivum  detinuerunt.propterexer- 
citam  nimiam  crudeliratem.  At  vero  hocnon  obftantee- 
xemplo.  maximatamenRegiseft  aucloricas.  Suntquidam , 
qui  Regi  Dani.T  fupremam  in  Regno  denegant  poieftatem 
quod  banice  Nobilium  Ordo  coronatio«.em  Friderici  Anno 
1559.  menfe  Augufto  5rrpediverit ,  ufque  dum  folenniter 
jurdfet  ,quod  Nobilem  ,  ad  mortem  condemnare  abfclut& 
aucloritatenon  potTer ,  fedquod  aSenatu  debeatjudicarL 
Qyod  omnibu^  Nobilibus  jus  vitae&  n?cis ,  in  fuos  fubditos 
lineulia  appellatione  competere  deberct.  Q^od  Kexof- 
ficia  RegnilineSenatus  confenfu  diftribuere  nollet.^ 

Carerum  Rex  titulo  Feudi  ab  ImperatoreGermaniae  par- 
tem  Ducatus  Holfatiae  tenet ,  eadem  quoquc  conditione  an- 
tiquitusterram  Danicam  tenuit ,  qux  nonnifi  fimplexerat 
Ducatus  ,  cum  ejui  nomine Canutus  Dux ,  Imperaton  Lo- 
thariohoroagiumpraeftaret.  Poftea  Fridericus  pnmuslra- 
pera'orgladium  cum  corona  Petro  Dani*  mifit ,  ipfiusDi- 
tionem  in  Regnum  eligens ,  curo  conditione  praeftandi  Im- 
peratori,  juramenti.  Subfequentibus  tamenanms,  Reges 
Danix  hujus  homagii  difpenfitionem  impetrarunt. 

Regnura  Dani*  «eftitiu*  eft,  neque  Rcge?,  pcr  fucccf- 
fionem  Reealem  confcquuntur,aignitatctnjIicct  FilnRegis, 
ejufqueproxiroiagnatiinfucccOionc  rehquis  prsferantup 

utplurimum.  _  .  .  r  »  0««««* 

Coronationis  folcnnia  Hafn*  perag.  folent.  Regem 
Epifcopu*  Rofcbildi  ungere  confuevu  .jurantem ,  k  vei^ 
Kie°Regnifervare,  Chriftianam  defcnderc  Rel.gmnem 
&?urtitiam  reddere ,  coronatio  aScnator.busperag.  debct, 
qu  Regijuraroenturo  ndeUtat,>pr*ftant 
S  OmnYautemRegnumd.v.fum  eft.n  .84.  Reg.m.ad.- 

^Scfuatbominumin^hocRegno  Ordines.  ^ 


Sf4  D     E     S     C     R     I     P     T    I  O 

Primus  eft  Principalis  Familis  •  fecundus  Nobilium. 
InterNobilesautemtituli  Comitum  &  Baronum  quon- 
dam  non  inveniebantur ,  nec  quicquam  ilii  gentilitub  fuis 
imaeinibus  addere  folcnt ,  quod  inrra  dignitatem  iux  No- 
bilitatisefle  judicant.  Illi  fuapeflident  bonacum maxima, 
medi£  &  minimajurifdictione.  . 

Omnia  tam  Patrum ,  quam  matrum  bona  moDiha  &  im- 
mobiiiainterutriufque  Sexus  liberob  *qualiterdividuntur; 
itatamen,utfraterduascapiatpartes ,  &  fororunam.  # 
Ex  ordine  Nobilium  Senatores  Regni  ehguntur  ,  qui 
nunquamzS  nuraerumexceflerunt  Regnum  illis  iuftenta- 
tionem  pr#bet  ,  &  quilibet  corum  quarn  priraura Juum 
aggreflus  eft  orficiur!)  ,  ac  in  illo  perdurat ,  fuam  arcem  ha- 
bet*,  nec  quicquam  inde  Regi  folflc,  teneturtaraen  tera- 
pore  beUicertum  equitum  alere  numerum  ,  illumque  ad 
Regisnutum  paraturri  habere. 

Interalia  RegniDaniae  ftatuta  hocetiameft,  quoRegt 
licitum  non  eft  ,  a  Nobilibus  territoria  emere ,  ne  inter 
Regem  &  Nobiles  aliqua  oriantur  diflidia. 

Nec  Nobilesarufticis ,  iramediate  Regifubjeftis  ,  bona 
fibi  poflunt  acquirere.  Equidem  quidam  ruftici  bona  ha- 
bent  hereditaria ,  planeque  libera. 

Tandem  Regi  permiirum  non  eft  ,  quicquam  Regnoim- 
perare  vel  fubditis  Nobilium  >  fine  expreflb  Senatorum 
confenfu. 

Pra?cipaas  Danic»  Nobilitatis  familias  funt  ,  llla 
Ranzoviorurn,  Kaas,  Guldenftern,  Munck,  Rofenkrantz, 
Gubbe  ,  Walkendorp  ,  Brahe ,  Schram  Pafberg ,  Harden- 
bsrg,Uiftaudc  ,  BiHg  ,  Beloun  ,  Wipfert  ,  Goce,Sche- 
feld,  Schclen,  Freze,  Jul,  Bilde,  Drcflelbergh  ,Grcen, 
Brockenh  jfen  ,  Holke ,  Trolle  ,Knutz<sn »  Biorn ,  Seftedc, 
J enfen,  Scue^e  ,  Mattieflen ,  Lunge  ,  Banner ,  Luck  ,  Ra- 
ftorp  ,  Kruien  ,  Fafli  ,  Lindeman  ,  Suuon  ,  Santbeke, 
Qnittoun  ,  Lange  ,  Gelfchut ,  Glanbeke,  Crabbe,  Mari- 
zec ,  Kragge ,  .Achfel ,  Beck ,  Ruthede ,  Negel ,  Witfelc, 
Split,  brVen  ,  Appelgard  >  Jvenan  ,  Podeifen,  Reuter, 
Podebuflen,qui  olim  Baronesfuerunt  Ducatus  Pomerania?, 
Uren  ,  Blick,  Galle  ,  Wogerfen,  Bafli,  Solle,  Daac, 
Bax  ,  Bafelich  ,  Wenfterman  ,  Hoken  ,  Lindow ,  Billc, 
Ruten,  Hundenmarcki  Heiderftorpcr>  Wolde,Papen- 

hcimb, 


\ 


REGNI     DANIH?.  *«5 

beimb,  Gram,  Falfter  ,  Narbu  ,  Worm  ,  Bilde,  Bocfc" 
wolt ,  Budde ,  Swaben ,  Santbarch,  Span ,  Lutken ,  13 hrtir* 
5pegel,Bammdberg,  Rofenlpart,  Dune,Hube,  ShaW 
gard,  Muft,  Gris  ,  Fakkc  ,  Bune  ,  Laxman  ,  Duram» 
Baggen,  Norraan  ,  Gclf ,  Maue,  J^ofepgaid,  Totten» 
Konnoun,  Krurapcn,  Alcfcld,  Rcventrouw,  Walftorp» 
Pogwilch,  Blom  ,Sturen,  Krumdkk,  Meinftotf > Suinen» 
Staken,Biocktorp,Breiden,  Hciien ,  Qualen,  Vonsflet» 
Ratlow.Wenlin,  Dam,  Vantinnen ,  Hagen,Holer ,  Plef" 
fen  ,  Gadendorp,  Wittorp,  Hakon,  Otteu  ,  Hojer,  Uken* 
Mcuten  ,  Magnuflen  ,  Jvcnfcn ,  Kerebcrg ,  Stove ,  Kraf " 
fenbrcck  ,  Ritzerow  ,  Vojen,  Hacken ,  Harberger,  Perf 
fen ,  Grabow,  Lancken  ,Siverfen,  Kocler ,  Leven ,  Paifen* 
Peterfcn,  Anderfen ,  Johenfcn. 

Tcrtius  Ordo Clerkorura  eft ,  cura  VI I.  Epifcopis  funt 
illi  nimirum  Archiprselul  Lundenfo  cV  Epifcopi  Rofchild» 
Ripenfis,  Othonien  ,  Wiburg,  Arhufiens  &  Slefwicenf. 
comprehendens  ctiam  Canonicos.  Hi  dcciraafl  Regni  ha- 
bent,quaifecundum  Provincia?divifa:funt.  Epiicopi  dimi- 
diampartern,  alteram  Rex  percipir. 
Nominacio  Prselatorum  omni  temporead  Kegem  fpe&a- 
bat,conftitui:queChriftianus  J  J I.  nelinecon^nfu  Rcgis 
Eccleliaftici  quicquam  vendercnt. 

Quartus  Ordo  Civium,&  raercatornm^Civitatcs  incolen- 
tiunuxft.  Hi  peculiatia  fua  habent  privilegia  ,  quibus  gau- 
dent,  fuosetiam  particulares  fundos,  &  prselidem  uuura, 
pleruroque  ex  NoDilibus . 

QjintusOrdoeft  Ruricolarum,  qui  duphcie  funtgcne- 
ris  quidam  illorum  vocantur  Freybunden  ,  hoc  eft  ,  libcri, 
nui  tundos  hereditarios  poffident , &  abillUcertum  iingulis 
anniveai^alfolvunt.Prasterhocnihilin  pubiicum  pendunt, 
niii  ex  auctoricate  &  dccrcto  Senatu? 

Reliqui  nulla  hereditana  poflident  bona ,  fed  illa  a  Rege 
&  Nobilibus,  vel  etiamordinis  lacri  Dominhconducunt. 

Ex  ordine  Equeftri  prnecipui  eliguntur  Regis  miniftri ,  ut 
roaenusAulsmagifter.  Hic plerumque Hatni*eft ,  vicem 
Re|istenens,MareUhallu?,puo  Canceliarii ,  l  Regis.2.  Xe- 
cni  2  Secretarii  unus  rebus  Danicis  Nobiles.aiter  Gcnnani. 
S  f«eft  Ammiralis.  five  lupremus  Mans  Frafcftu., 
aerarioprxfcausjcum  Vice  Aramirali,cui  reimamima:  cura 
r  K.  k  k  5  cora* 


88*  DES.CRIPTIO 

cpmmifla  cft  ,  culibet  navi  Capitaneus  ex  Nobili  ftirpe 

praeeft. 

Ad  Cancellariam  Regni  omnes  Infularum  appellationes 
accedunt ,  a  qua  ad  Regem  kur .  judicia  primum  inftituun- 
turapudj  adicem^liftriclus,  tum  antejudicem  Regiminis» 
poltapud  Canccllarium,&  ultimum  apud  Regem  &  Regni 
Senatores,  qui  decifivam  ferunt  fententiam.  Qnodti  primi 
judicesfententiamtulerint  iniquam ,  in  poenam ,  mediarn 
bonorum  pirtem  perdunt,  ex  qua  mediam  partem  Rex» 
reliquam  laefa  pan»  accipit.  Cancellario,  qui  curiam  plerura- 
quefequirur  ,  udjjincli  funt  7.  vel  8.  Nobilesa  Secretis, 
otnnia  vero  negotia  a  Rege  deciduntur ,  qui  Confilium  ur- 
gente  aliqua  neceflitate  convocat.fcftautem  Danisfcriptum 
jus  per  V  .ldamarum,  &  Epifcopos  Senatorcfque  Daniae 
introduclum.  Fidem  mododi&oium  vid.  ap.  Bodin.Rep- 
1.  c.  u*  Helniond.  Hiitor.  Sciav.  Peu.  Mont.  in  Merc. 
Atl. 

D   I    V    I   T    I  M. 

£~*  Erta  multis  hxc  eft  opinio ,  quod  Reditus  Regis  Danise 
.  * omni°us  ejusditionibus  ve&igalibus  ,'bonis  Eccle- 
fiafticis,  alirrque  provenientos  ad  fummam  600.  millium  Im- 
perialium  acccdere.  Media  autcm  augcndi  iiios  extra  ordi- 
nemalia  nou  habet. 

Qjantumad  peregrinos  ,  ilhs  ve&igal  liberi  itusaugeri 
nequit ,  quod  peculiaria  habeant  priv ilegia ,  fibi  per  pacta  a 
Rege  concelfa.  Inter  Danicos  Civespauci  funt,  quidivi- 
tiis  magnis  pollerent  ,  qtiod  illae  a  Nobilibus  plerumque 
poffideantur.Principales  Danic-e  reditus,ex  telonio  navibus, 
<]ua?  Sundam  tranfeunt ,  impofito ,  tum  ex  taurorum  ve&i- 
gaii  quorum  ingens  numerus  iinguiisannis  in  Hollandiam 
&  vicma  Germaniae  locaevehitur,  colliguntur. 

Quod  telonium  navium  in  rreto  Sunda  fpc&at  ,  cora- 
njumsinHollandia  voxeft,  quod  onmis  mercatoria  navis 
illam 1  tranliens  pro  fingulo  maio  nummura  aureum  illis  Ro- 
ienobel.  valori*  4.  imperiahum  foivat.  Obfervatum  ergo 
eltq-iandoq  icuniusdiei  fpttio  100.  400.  &O000.  naves 
bunJam  tranliviile.  Quod  f,  fada  dierum  squalite  folum 
200.  mdiempro2.  mahs  folvant  naves,  evadat numerus 
1«^.  miiha  iibraram:  proVeaigaliautemtaurorum,  ubi 

pro 


R    E    G    N    I     DANIiE.  Wt 

pro  quovis  imperialis  folvitur ,  colligitur  circiter  50.  mill. 
fumraa. 

LocusWardbusetiara  notabilem  nummoruro  fert  fum- 
mam,ex  illotempore,quo  AnglimercaturaroinCalmigrafr 
cum  Ruflis  exercere  occceperunt. 

NequeparviilHfunthabendireditus,  quiex  capturapi- 
fcium  proveniunt,  ut&  hordeo,  butyro,  lardo,carnet 
coreo ,  tauris  ,  aliifque  ufui  neceUariis  rebus.  Hacc  legun- 
turapudBert.  Rer.Germ.  1. }. &c. 

V   l   R   E  S. 

PAuci  Danorum  reperiuntur , qui  peregrina  caftri  feque- 
rentur,  neque  dcfeodendw  loci^  reperti  iunt  idcneit 
quamvis  corpore  validi ,  &  virium  robure  pollcnteb  lint ; 
quodnimiscommodevivcreament,  igiturterieltri  militiae 
p^rum  lunt  idonei. 

Prsecipuae  Regni  Viresin  cluflibus  maritin.i^  Ipcctantur, 
nuroeroq  e  in  belji  u«um  munitarum  navium.  Tehantur 
Hitto;i<e,  quodChriltiernus  I  L  adpetitionero  Hcnnci  1 1. 
Rcgis  Gall.  inScotiara  contra  Anglo>  claficm  cencum  na- 
vium  roiferit.  Neque  hic,  vcl  etiam  raajor  illarum  numerus 
hodie  Regno  deeft  ,  cui  fi  pares  ^rarii  vire>  jungantur.cum 
fubditorura  probata  fide  &  alacritate;  nullumdubium  ett , 
RegnumDania?,  contra  vicinorum  etiara  potenuorum  m- 
grucntemvim  fecurum  fore. 

SERIES  REGUM  DANI^. 

nRimiDanixPrincipes,  orturo  fuum  traxerunt  a  quo- 
I  dam  Hurael ,  five  Huml ,  qui  pnmus  in  Cimbnca  Cber- 
fonefoimperavit,  fine  fafta  certi  teropons  ab  authoribus 

%T*"m!!sHamc\,  noroen  indidit  Cimbrics  Chcrfo- 

nCL°o  t h  «  r  ,  ejus  filius  ipfi  fuit  fucceflbr ,  poftea  Skiol 
Graro,qui  a  Norvvcfcis  interrcdus  eft. 

Hadding,  filiusGrami. 

Froto  n. 

Kkk4  HAL" 


SK*  DESCRIPTIO 

HaU*n%  filius  Frontoni,  qui  duos  habuit  filios,dicT:os  Rhce 

&  Helgo. 

.RWoccifuseft  per  Hodbrod  Sueciae  Regem. 
Hetgo,  Suecos  fubjugavit. 

Kolfo  ,  occifus  eft  in  media  nuptiarum  feftivitate  , 
tranflattimque  eft  Regnum  Dania?  in  Suecos  temporc 
Attilae. 

Btardo,  Rex  Danise & Sueciae. 

Hotb$re ,  filius  Attilae  Regiscjufdem  Regni. 

Kor/r  ■  fub  quo  Suecia  dcfecit. 

Wulet, 
Betmundy 

Vfi> 

Dan  Secundus. 
Hudety  ejusfiliui. 
froton  IL  filiusHuder. 
*>*n  Tertius. 

fcch^  fubjuSavit  Norvvegiam  ex  illaque  Ducatum 
Fr#/M  III.  Norwegos  rebellantcs  domuit. 

Hiar  fijius  Fro/o*. 

JW/,^Secundus. 
JFrotton  Quartus. 
3»gelto  fiiius  Frotonis. 
OU&. 

H'roldsiS  vel  Haraldus,  fiHus  O/4/. 

Quintus,filius  &«r«*0. 
«««4»  Secundus,  cjusfilitw. 

cix*T*ldHS  Secundus'octi^seftperEricum,  RegemSue- 

DJnil/^4^^.SeCUndus,  frater  Hafttldi  -  *  Suecico  ImPe"° 
PPgSt '  Capien,tiue  Re8em  £"cum  Sueciam  op- 

daSr'  ReXcI^m^sGothicus,  per  ttftaraentum  Al- 
oani  dictus  eft  Rex  Daniaj. 

^«rvel  Stxvard. 
Hddnnus  I  V. 
Haraldus  Tertius. 


Buch 


«9 


KEGNI  DAUliE. 
Bucbltus  >  frater  Sio?ardi. 

jamtertc ,  filius  St&ardi ,  Jutlandiam  recuperavit. 

B*od*r>  filius  Jarntmci. 

Six»*rd*t  Tertius. 

fryt ,  filius  St&STtli. 

Btor. 

Haral  QuartQS. 
Cormo. 

Gotr« ,  tempore  Pepini,  patrh  Caroli  Magni,  floruit ,  oc- 
cilu<  cft  anno  gratise  8 10. 
OUt,s  Tertius,  filius  ejus. 
titmmtng)  fiiiub  OUi, 

Si&ard ,  cum  Rex  effet  Suecia? ,  clcftus  eft  Danias 
Rex . 

Regnrrtu  ,  filius  Stward,  anno826  Baptifmum  cum  uxore 
fua ,  aliifque  Danis-  fufcepit ,  quod  amiulum  Regni  Hcral- 
dum  habeiet,exindcaGermanbfuppetias  fperans  ,  verum 
cum  Regni  vam  fpe  laboraret,  cultum  idololatricum  ite- 
rum  fulcepit,  uhimuro  in  Irlandia  captus  obiit. 

Stw*ra\  ejus  tilius  baptizatus  fub  Ludovico  Pio. 

Eneus  Secundus. 

Enctts  III.  minirous  Rogeri  filius. 

Cxnuius  filius  £r/«,  ut  eflet  idololatra ,  Chriftinam  ab- 
negavit  Religionem. 

Froton  Qaintus,  iterum  Chriftianus  faclus. 

Cormo  Secundus,  filius  Frottnts. 

H2tmUu4  Sextus,  ChriftianusReligiofifllmus. 

Cormo  Tertius ,  tempore  Henrici  I.  imperrtoris. 

Heraldus  V 11.  filius  Cormo  ,  fe  primus  CUm  fuO  fi- 
Ikl  Suenone  Imperatori  Othoni  I.  fubmific  ,  Chriftia- 
nam  fufccpic  Rcligionem  circiter  anno  948.  &  obiic , 
anno(;So. 

Suenon  ,  fufceptorem  ex  Baptifmo  Imperatorem  O- 
thonem  habuit,  diftufque  cft  Suenothon ,  pofteaChri- 
ftianam  abnegavit  Religionem  ,  patrem  vita  &  Impcrio 
privavit,  Angiiamarmispoftea  invafit,  illamque  fibi  parerc 
coegit.  Secunda  iterum  vicepcenitens  a  paganifmo  ad  Re- 
lieionemChriftianamrediit ,  fbmque  AdhclardusEpifco- 
pus  Hamburgenfis  nonnuilos  in  Dania  Epifcopos  ordina- 

Kkk  5  vit, 


%90  D     E     $    C     *     I     P     T     I  O 

vit,  qui  Danos  in  Religione  Chriftiana  firmarent.  Deceffit 
dein  vita  Suenonanno24-  Regni  AnnoChrifti  1004. 

Cantitusll  di&usmagnus.filiusSuenonis,  obfeditSue- 
ciam,  Angliam,  &  Nonvegiam  obiit  an.  10  . 6. 

Canutus  1 1 1.  faftus  NorWegiae  Rex  poft  obitum  Sueno- 
nis  fratris.  Hic  per  vitam  Angliae  &  Dani*  Imperio  praifuit, 
obiitqueanno  1045.  m 

Magnus ,  filius  S.  olai ,  Norvvegke  Kegis ,  aex  Danias  ra- 
£cus,  obiit,  ungala  calcitrantis  equi  i&us. 

Sn#w»IH.filiusfororisCj»«if,  Magnofucceflit,  &  fine 
liberisdeceflit ,  p.filios  adultoshabuit ,  obiitque  Anno  C. 

1074  * 
HirjUusy  filius  natu  maximus  Suenonis,  poft  illuni  2. 

regnavitannis,  & obiitanno  1075. 

Cwutus  IV.  ejus  frater,  cognomento  fanQus»  ab  Irlandis 

in  templooccifus. 

ol*us%  Obiitanno  109$. 

'  EnV^lV.  o/ai  frater,  initinere  Hierofolymitana  obiit 

an»  11 02. 

HtcoUus  y  filius  Suenonis  III.  filiamRegis  Sueciaema- 
gni  uxorem  habuir,  fuitetiam  Rex  Sueciae.  Dani  contra 
ipfum  Ericum  Regem  eligebant ,  qui  faepius  alterum  fupe- 
ravic,  poftea  per  Nicolaum  vi&useft,  quem  &  tandem 
Slefvicenfesoccideruntanno  n  35. 

Encus  V.  poft  ejus  Obitum  ,  Imperium  fuse  fecit 
Poteftatis ,  poft  decurfum  4.  annorum ,  interfe&us  eft  An- 
no  1139. 

Encns  V/.  ex  Rege ,  monachus  fa£tus  anno  1 1 49. 

Sucnony  filius  Enci  V.  In  Regemab  imperatore  Friderico 
Barbarofla  coronatus ,  compulfus  eft  inGermaniam  fuge. 
re  per  Canutum  &  Waldemarura ,  qui  titulos  Regis  ufur- 
pabant.  Sed  meliore  fortuna  Regnumiterum  indeptus, 
Canutum  morifecitan.  1156.  Ipfedein  per  Waldemarum 
in  bello  occifus  anno  1 15  7. 

vvMtmarus  /.  Domitis  Sclavis  ,  ipfis  Religionem  Chri- 
ftianamimperavit.  Obiitanno  1181.  cum  vivens  coronara 
filio  Canutoanno  1 171. procuraflct. 

CanvtusX.  HeraldumSucciaefuperavit;  iS.annisregna- 
vit ,  obiit  anno  1001. 

Valoemakus  II.  primus  Danoram  &  Vanda- 

lorum 


R   E   G   N   I     D   A    N   I   M.  $9l 

iorom  Rex  Hamburgum  &  Lubccam  fuo  adjccit  Impc- 
perio,  poftea  Rex  r<»&us  Rtvaliarh  in  Livonia  fundavit» 
obiit  partisrebus  perdiri>  anno  1242. 

EmcusVII.  filius  Va  ldemariII.  cum 
patri  fiiccefliflet,  occifus  eft  per  fratrem  fuom  Abelcm ,  qur 
jpiumin mare jaciendum  mandavit  anno  1250 

a  b  e  l  fratricida  >  ih  bello  contra  Friiosobiit ,  mana 
ruftici  anno  1252. 

Chkistophorus  Primus  ,  dictorum  frater  ,  in 
bello,  cjucdcontraCooiitcm  Holfatia?  habuit,  captus  obiic 
anno  1168. 

E  r  1  c  u  sV  I II.  fllius  Christophobi.  Val- 
demarum ,  Ducem  Slefwici ,  vicit ,  poftca  a  luis  occifus 

EricusIX.  ejus  fiiiu*  filiam  Regis  Sueciae  uxorem 
duxit ,  obiit  anno  1  3?  1. 

Chkisio  p  h  o  r  usll.  Fratcr  Henrici.  Rugiam 
Irpperio  acquiGvit,  Roitochiuroque  feudi  titulo  Ducibus 
Mcckeiburgici>dedit,dejectus  Regno  pcr  CooutemHol- 
iari^ ,  poftea  reftitutus  ,  obiit  anno  1 3 1  j. 

WaldemarusIII  filius  ChrISTophoriII. 
Fratri  fuo  Otoni  Juflandiam  dedit  ,  infelix  fuit  in  bello 
contraUrbesVandalicas,  perdidit  Infulam  Schonlandiam 
cx  Hafniam  ,  ipfifque  per  1 6.  annos  caruit ,  obiit  an.  1 375. 

O  l  a  u  s,  filius  Margarithae  ,  filius  Waldemari  III. 
Biatrii  votib  Rex  Dania? ,  adhuc  juvenis  electus ,  cujus  ma- 
tcr  tutelam  Regni  hjbuit  ,  Filio  autem  in  juveniii  setate 
extincto.  Regina  Daniae ,  Sueciae  &  Norvegiaefuit ,  qusc 
Li  icuro  Ducero  Pomeraniae  anno  1412.  fucceflorem  elegit. 

Er  1  c  us  X.  Rcxfa&usDanise,  Comiti  Holfatiae  Jut- 
landiam  anno  142^-  ademit,  cumimperaflet2<».  annos,re- 
roilicanno  1439.  imperium.  r  K 

Christophoro  III.  Duci  Bavanac  ,  qui  ctiam 
Suecia;Rex&  Norvegiae fuit,  & fineliberisdeceifit  ,anno 
1448.  RegniannoX. 

ChkistianusI.  ComesOldenburgicus  &  Delmcn- 
horit  iucccflit,Ducatam3IcfwiccnfcmRcgno  Daniae  iterum 
coniunxic ,  Diuturna  cum  Suecis  gcfllt  beila ,  qui  faepiusrc- 
bcllab^nt.  poltcafratremfofpcaum  habens  ,ipfum  Ducatu 
SlclViCCofi  cxuit ,  fiiium  iuura  Joannem  Imperio  defti- 
LVum  coronari  fecft ,  cui  fiiiam  Electoris  Saxonis  uxorem 
conciliavic,  poitcaan.  1481.  oMit.  Joan- 


D     E     S     C     R     I    P    T    I  O 

"  Vw*«.Rex  patrifque  declaratusfucceflbr,  reUqojt  Nor- 
xvemamFriderico  regcndam  ,  Suecos  bcllo  adortus ,  ftd 
infcWucceflb,paulopoftann.  131  3.  vica  deceflit. 

Caroli  V.  lmperacoris  Elizabetham  fibi  matrimonio 
junxit  ,  poftea  Regno  exutu$  ,  propter  tyrannidem, 
illudqoe  recuperare  cupicns  ,  pcr  Danos  eftcaptus  ,  SC 
incarcere  vitam  tcrminavit,  Fridencus ;  l.  Rex  Dania-Sc 
NorwcftiaDox  Holfatiae,  patruelis  Cbnft.anill.  inejus 
locumeleaus  erat  Rexanno  1 523.  Hic  Lutheri  Orthodo- 
xaraaraplexuseftReiigionem  ,  &imperavit  ufqueadan- 

num  1535-  ....  r  1 

chnfti****  1 1 1.  filius  Fndenci  ex  uxore  fua  Dorothea, 
filiaDucisinferioris  Saxoniae  quinque  habuit  filios ,  puta 
Fridericum  in  Kegno  fucceflbrem ,  magnum,  qui  in  Lo- 
voniaEpifcopusfuit,  Joannem  &  duas  filias.  Obiitan.  C. 
ir^.regnavic  M.annos.  ## 

Fndeucus  1 1.  ej  us  fiiius  ipfi  fucceflit ,  qui  pnmum  rebel- 
lesDitmarfosfubegit,  poftea  bellum  Erico  ,  Regi  Sueciae , 
mari&terraintuiic,  ipfumqueanno  1565.  devicit ,  Duxit 
in  uxorem  Sofiam  >  UlriciDucisMekeiburgenfisfiliam,  ex 
qua  Chriftianum  IV.  fufcepit,  obiit  an.  1588.CUIII  annos 
fere  5  5 .  vixiflet,  regnaflet  29. 

Chrijltanus  IV.  undecim  tantum  annos  natuspatriin  Re- 
gnofuccefllt ,  fibimatrimonio  junxitan.  1597.  AnnamCa» 
thrinam  ,hTiam  Joachimi  Friderici  Marchionis,  Brandebur- 
gici,  &  fororem  Joannis  Sigifmundi  Eledloris  Brandebur- 
gici,  ex  qua  fufcepit  Chriftianum  V.  defignatum  Kegni  fuc- 
ceflbrera ,  &  Fridericum  Archiducem  Holfatise ,  qui  hodic 
fciiciter  Kei  fummae  praeeft. 

Defuncli  autem  B.  M.  Chriftiani  I V.  ingens  fuit  Virtus , 
quifummacum  prudentia  Kegnura  -adminiftravit.  Bellum 
an.  i6u.  contraCarolum9  Xegem Sueciasmovit  ,  caput 
dein  fuitUnitorum  Statuumcontralmperatorem&Regem 
Hifpania3^iiltimum  navale  prselium  ipfe  prsefens  cumSuecis 
f orriter  geflit ,  pauloque  vit&  cumlmperio  fun£rus.  Fuit 
Princeps  pace  belloque  omnibus  viriotibus  Illuftris.qui  Re- 
gnum  Dania»  infignibus  auxit  incrementis ,  &  quod  invenit 
Latericeum ;  reliquit  marmoreum,  pacenpatrise  optimus. 

Fredirtcuslll.  hodie  fceptra  gcnt  Danica  ,  Princcps  pacis 
publicscurator  felicifilmus.  PrAL, 


R   E   G    N    I  DANIJP. 


PR^TENSIO  REGIS  DANIjE. 

0  K  x  Danijc,  titulo  Ducis  Holfati*  »  in  Civitatem  Ham. 
Avburgenfemquxie  liberam  Imperialem  Civitatem  afle- 
nc,  pretendit ,  ideoquodin  Holfatico  territorio  fita  fit ,  & 
quaecunquc  intra  Pnncipisterrirorium  feptacontinentur.ea 
omuiacjub  jurUdiftionis  ordinariae  fubjeaa  eiTe  cenfeantur. 

RATIO  STATUS. 

|N  hocpotilTima  verfari  videtur,  ut  maris  Baltici  clavis , 

1  Sunda ,  five  accclTus  freti ,  penes  Regnum  omni  cura  cu- 
ftodiatur;  2.  ut  cum vicinisHolljndisar&iorcolatur ami- 
ckia 

DE  NORWEGIA. 
MORES  GENTIS 
EXJOAN.  BARCLAI  EUPHORMIONE 
A  L  1  I  S  QJJ  E. 

NOnvegia  a  raris  incolitur  incolis  ,  qui  in  venarioni- 
bus  totara  fere  vitam  occopaot  Gentera  rudem  , 
&  apud  multos  veneficiis  infamen  ,  vcnalemque  ventum 
babontem  dicunt.  Dira?  hyerai,  &  reliquis  natura?  malis  ob- 
noxia  plaga.  Torpens  aeY,  rcmiflb  &  nullo  pxnc  fenfu  cor- 
pus  occupad  ut  prius  quio  pereat  9  quam  fe  periiffe  fentiat. 
Cseterum  cum  indole  incolarum  ita  coroparatum  eft  ,  ut 
maximc  fecundum  naturam  vivanc,  fimplici,  &  parabili 
cibocontcnti,  quid  luxus ,  fuperbia,  «emuLcioiint  ?  pror- 
fu*  ignoranrcs. 

Quin  tales  tfle  voluic  afpera loci  conditio ,  cui  rocliorum 
frugum  provertura  deliciafque,clemtntioris  foli  natura  ne- 
gavic.  Qui  eo  ex  vicinis  oris  mercatores  cum  navibus  ap- 
f>dlunt.pronavium  tabulatis&  malis  coemendis,ad  vi£tum 
meliorcsmercesillis  adferre  folcnt ,  mullique  &  cerevifiac 
Roftocbiansjerumque  aliarum  ipiis  copiam  facientes,qua- 
rum  ufum  infeflivitatibusnuptialibus,  aliifque  adhibenc> 
in  quibus  poculum  plerumque  triplex  bibitur.in  memoriam 
Dtt  ,  falutem  £egis,poculum  Regis,  infalutem  Regina:  po- 
culum  Regina?,quacnomroe  sch*Un indigitant ,  uc  aliasiL- 
lorum  firopliciorbuidolis  confuetudines  taceamus. 

REL/- 


r   E    L    I    G    I  O. 

Uod  Norvvegia  eidem  cum  Daniae  RegnoRegis  Impe- 
Q  riojunaaeftgnullum  in  illa  publicum  Rel.g,on,s  tole- 
r^r  exercicium,  quam  Auguftanae  confeffiom  conforme. 

r    E    G   1    M    E  N. 

r>  EenumNorwegishaereditaria  fucceffione  adRegem 
K  Dani*fpeaat,totaravelineam  Oldenburg,cam,quam- 
diu  illa  fuperfte.fuerit.  Qni  ilii  Regendae ,  loco  Regiscon- 
ftituiaRegefolet,  Prorex  vocatur.  H*c  dignitas  praci- 
puis  Nobilium,  optimeque  de  aegno  menus  confern  folet. 

REDITUS  ET  VIRES. 

REditus,qui  ex  his  oris  RegiDaniae  proveniunt,praecipui 
ex  pifcatura  ,  pafcuis ,  lignique  ccedui  abundantia  judi- 
caridebent.  Caeterum  ,natura  Norwcgiam  itamontibus& 
rupibus  horridiscircumvallavit ,  ut  arti6ciof,s  non  indigeac 
propugnaculis.  Incolarum  erga  Kegem  propenhffimus  eft 
animus.  Quibus  gubernacula  hujus  Kegionis  com  nifla 
funt ,  magnas  f,bi  inde  conqqircre  folent  opes ,  quod  num- 
morum  viam  optime  norint. 

ISLANDIA. 
MORES  ISLANDORUM. 

ISlandorum  totavivendi  confuetudo  ad  furoraam  frugali- 
tatem  exa^a  cft.  Aniiquiffimam  habitandi  rationem 
Ifl andi  fecuti  funt  non  per  U  rbes  &  oppida  ,  fed  ditcreti  co- 
lebant  ,  ut campus,  ut  fous,  ut nemus,  collis  aut  vallis,  littus 
vel  finus  marisplacuit.Domus  fuas  exligno  &  caefpite  con- 
ftruebant,  feneftris  in  teao  reli£kis. 

Villarumdomusinfuofundoquilibetcontiguas  fere  ha- 

bebat,  prater  armentorum  ftabula ,  aliquanto  interv  allo  ab 
ipfis  penatibus  difpofita. 

Potum  nativum  ferumlaaisexpreffumhabent,favomel. 
lis ,  aut  aqua  mulfa  adhibitis ,  quandoque  liquore  ex  baccis 
utuntur.  Vefti- 


certa 


«Mfl 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


REGNI  DANI£,  g„ 
Veftitusvulgarisconditionis  hominibus  expannoTflan- 
dicocit.Diuore.ex  pcregrinis materiisetiam  honoratiores 
gerunt  vdteN  monctc.  uius  lllandi>olim  fuit  ignotus,fedar- 
gentum  itatera  appeudcbant ,  annulo*aureos ,  armillaive, 
pnvati*hodi  rru*  ufus  oondcncgat. 
m  Veteribu*  '(bnv)  sl^l^llrjccxeicitiumincrebroerat  ufu, 
mquoexpcn  indiroboriv  gratia  viri  ac  juvenes,  quandoque 
ctiatBnudipcriculaviriumfecerQDt.  Ad  pateftramacceife- 
runt  pilae  cx  jacuUndi  certamen,  mox  fagitta  &  funda 
balearis. 

Erat  adharc  Iflandis  pecularis  iWo^fc/* ,  five  equorum 
certaroen,  quod illi *Htft*pyng  :  Hift^jg  diftum.  Inhoc 
generohflimi  equi ,  feroci  inter  fe  commitcebantur pugna, 
inftigabantur  quilibet  a  fuo  domino  loris  &  bacillis  a&i. 
Quod  genus  ludi  ,  ut&  alia  gymnica  originem  videntur 
traxifle  exGraccorumludis.quos  ipfi  **yUfi&<t  &  #Woc/o- 
Ae/*  vocabant ,  qui  in  honorem  Thefei  iniiituebantur ,  vel  a 
Romanorum  ludis  Circeniibus  ,  quiEquiria  di&ifunt,  io 
Martifque  honorem  habiti. 

Sedhaecferia  fuerunt  exercitia  Iflandorum  s  his  adjun- 
gunt  Kcofa .  faltationes  nimirum  nfulicas ,  in  quibusfinguli 
ordine  cantilenam  aliquara  cantant ,  &  pcrorbem  exul- 
tant. 

R    E    L    I   G    I  O. 

COlcbant  quondam  Iflandi  Religiose  Deum  quendam 
Thordictum,  a  quo  Septenrrionalia  hsec  Regnadiem 
TW/W^feetiamnumvocant.Praster  huncln  veteri  juramenti 
forma  alii  tres  dii  nominantur.  Frtyr ,  Ntordur ,  a%. 

Solennis  etiapi  apud  Septentrionales  populos  mos  crat , 
ut  Regcs  poft  fata  divini^  colerentur  honoribus.  Ad  vicli- 
mas  non  folum  quadrupedes ,  fed  etiam  homines  deftina- 
bant,quiad  faxum  prrrgande  illidcbantur ,  &  necaban- 
tur.  HodielflandiChriftiana  colunt  facra. 

REGIMEN  VETUS, 

ISIandia?  Magiftratus  in  Provinciarum  praefe&us  diftin- 
guitur,  6c  nomophylaces.  Provinciarum  Praercfti  fuere 
ftnguli  in  finguli&Provinciis  ,munia  tam  fori  publica,  quam 

facro- 


wm 


delubrislocamtemporeauiumnali  .  duDrlces 

Conventus  Pnrfcfti  Provinciales  il 1»  g ^ 
habebancannuosfeuordinanos,  &inditfrvos,  fweextra- 

°  t^erea  ad  delubra  finguli  ^j^^^ 
dam  annuum  pendebant,  cujusexafto  sditirausfuit.  Mn 
Magiftratus  fuerunt  nomophylaces,feu }^^^ 
tino  eodemque  tempore  unus  erat,  qui  adicendo  five  recen- 
fendojure  UymannS.  Uyfognmann i  dictuselt. 

Porroin  fummorigorejudicia  pub  .ca  vetens  feculi  mor- 
tales  exercuerunt.  Equidem  omnes  dli  qui  in  foro  agebant, 
in  tVrincipio  aftionis  omnem  dolum  ,  fraudem,  veriutiam, 
injuftitiamfanae  abjurabant.  In  hunc  finera  juramentum 
praftabant ,  annulura  -Vei  potius  armUlaro  ianguine  riolti- 
arum  Ethnicarum  Ulinitam&  a  judicein  fupremo  brachio 
geftatam  attreftantes^hacque  formula  fere  utebantur. Fr*y- 
rum  Ntordum  hmn  *lm*ttkz  *s.  Invoco  Deos  ,  &c.  me  jlldl- 
cium  &  fententiamlaturum>cauffam  adurum  veldicturum 
teftem  adhibiturum  ,  &c.  ex  juftitiae ,  veritatis,  &legum 
praefcripto.  Haec juramenti  forraula  etiam  recentibus  Chn- 
ltianisinufufuit. 

REGIMEN  HODIERNUM. 

QUemadmodum  apud  Romanosfcribendis  Legibas  de- 
cem  Viri  creati  erant ,  itahic  elecYi  poftea  funt  Re&o- 
res  dicionis,quiLegam  conformationem  inftituerent,novaf- 
que  fucccflive  in  publico  foro  augerent,  fecundum  quas 
Refpub.adminiftraretur ;  illarum  auclores/ipfaeque  de  va- 
ri:3  materiis  latae  ieguntur  iq  fin.  Rcipub.  Daniae  ,  quo  cu- 
riofos  remittiraus. 


REDI 


i 

natiol 

k'"' 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


REGNIDANIJR  Sf  7 

REDITUS  ET  VIRES. 

pXiguiscontentam  cfle  voluit  uatora  Ifhndiam ,  in  qua 
~multarumh-ugi«mprovennim  fruftra quxres ,  pifcibus 
tamen  mannis ,  equis,  labori  &  lom>o  itineri  fercndocom- 
modiUimis ,  camboTqoe  bgacitmt,  commoda  fua  venatur. 
l  /aebet  tae  Ucg.o  roborc  &  viribus  corporis  homines  ma- 
Mmcpoltentci ,  qui  luitincnciis  rum  bclli  ,  rumaliismagnis 
Uboribosapti  rutifunt,  quibusindeflexa  fenilium  viriurn 
niatuncas  longarvoa  pra  tiat  annos. 

DESCRIPTIO  HOLSATI£. 
EX  JO  ANN  E  AB  ELVERVELT. 
R    E    L   I    G    I  O. 

f~\  Mnis  Hoifitia ,  abolita  penitusComitumdenominatl- 
^'one,  tjtulum  Ducatus  ab  Inip.  Friderico  III.  propter 
rrerita  Cbriftiani  I.  I  >ar.i;e  Rcgis  accepit.  lila  dividitur  ia 
quatuur  pjitilfimum  partc* ,  nimirum  in  Holfatiam  proprie 
dictam,  Scormaiiam  ,  Wagriam  &  Ditmarfiam ,  quibus 
Slefwigse  accedic  Ducatus ,  quem  in  Feudum  a  Dani*  Re- 
gibus  HolUtia?  Principesaccipiunt. 
'  Indiclis  modo  DucatibuseorumqueProvinciisduo  rcpe- 
riunturftatus,  fuperior&  inferior. 

Superiorin  trcsdiltinguiturordines.  Horum  primusRc- 
ges  arque  Prjpcipcs  ,  fecundus  Prselatos ,  tertius  Nobilium 
familias  continet.  Univerfa  vero  horum  DucatuumGuber- 
natioRegiDanipe,  tum  Producibus  abipfoconftitutis.nec 
non  Holiatix  Duci  incumbit.  Si  ardua  occurrunt  negotia , 
in  illis  nihil ,  nifipraecedenteomnium  in  HolfatiaOrdinum 
confenfu  decernitur.  Hosinter  primum  obtinet  locumE- 
pifcopusLubecenfis  j  ubi  vero  in  communideliberatioin- 
ftituitur,  cumSlefwicenfis  Ducatus  Ordinibus,  Epifcopus 
Slefwicenfis  in  his  Principem  obtinet  locum. 

SecundusOrdo  duos  continet  Epifcopatus,  Lubecenfem 
&  Slefwicenfem.Hamburgenfis  Bremenfi  fubjc£laseft.Ha- 
bert  5.  capitula,  Lubecenfe ,  Haraburgenfe ,  Slefwicenfe, 
Haderflebienfe,  &Oitinenfe. 

Abbatiae  in  hoc  ordine  funt  VII.  Reinfeldenfis ,  Bordef- 
hol&ienfis ,  Segebergenfis ,  Arnsbocenfis  ,  Cifmarieniis, 
Lumenfis.  Ruenfis. 

LII  Mona^ 


f5l  DESCRIPTIO 

Monafteria  etiam  continet  i  *  quorum  5noftro  teropore 
redituum  largo  proveniu  &  Veltalium  Virgmum  chorii 
maximecelebria  funt.  lt^hoen/ejreuenfe,  Vte^enfe,  Sltfvt- 

cenfe ,  llembecenfe. 

Tertius  Ordo  Nobilium  eft  ,  qui arces  &praedia  lua  m 
hoc  Ducatu  pleno  jure  ac  Dominio ,  quemadmodum  Ger- 
maniae  Comites ,  cum  libertate  venationis ,  aucupii,  pifca- 
tionis  poflident.  ' 

Etfi  veronulla  illorum  praedia  nomine  feudorum  aefti- 
mentur,  maxima  tamenex  parte  allodialir  &  haereditaria 
funt.  Cautumvero  eft  Holfatorum  Privilegiis  ,  ne  novis 
exaaionibus  &  veftigalibus  a  Principibus  graventur ;  haec 
Principet,pHufquam  a  fubditis fidelitatis  juramentum  prae- 
ftatur,  ipiique  Regimini  admoventur,  juraruento  confir- 
mare  tehentur.  Libera  quoque  horum  Ducatuum  ftatibus, 
ex  Regum  Principuraque  filiis ,  quem  velint ,  eligendi  com- 
petit  poteftas.  Nulla  Principes  bella  praster  confenfum 
Ordinum  fufcipiunt.  Nobilium  lites ,  judicio  quodam  bjs 
quotannis  peragi  folito  a  Senatu  Ducatuum  dijudicantur , 
pnefentibus  plerumque  Principibus  perVices,  ex  privi- 
legio  Pi  ovincialibu*  indulto  a  quibus  ramen,  prarftito  mali- 
tiae  juramento,  ad  Caa.eiam  Imperialem  caufrae  iilorum 
devolvuntur. 

R    E    L   I    G    I  O. 

QUemadmodum  inDania,  itaetiam  totaHolfatia  Au- 
guftanae  ConfeiTionis  publica  exercitia  habentur ,  nec 
penniiTurn  eft  u\\h  in  ReligioneChriftiana  diflidentibus  pri- 
vatafuacelebrare  facra. 

DIVITI^  ET  VIRES: 

INngnisfoli  Holfatici  fertilitas  &  maris  Baltici  vicinia, 
tum  vero  fluminum  navigabilium  maxima  cotnmoditas , 
maximas  incoiis  parant  divitias.  Qui  hic  reperiuntur  No- 
biles,tantosexfundisfuiscolligunt  thefauros,  &  incredi- 
bilemopum  vim ,  utvixinulla  Germaniae  ditione  poten- 
tiores  &  ditiores ,  magifque  magnifici  inveniantur.  Exinde 
non  obfcure  colligitur,  quantum  bello  praefidium  hic  parari 
queat ,  attento  &  hoc ,  quod  Holfatia  incolis  dioflimis  fre- 
quensfic  quibusexcitatiadomnia  ftudiatam  artis,  quain 
Hiartisanimi  iunt.lnteraliosDittnarfoium  Viftus,  inbellis 

maxime 


EGNl     D  A  M  t  A 


maximeprobataeft,  quorura  etiaro  fceminas  tanra  ouon- 
dam  incelfitgeneronus.  utobfeffam  Urbem  fortiter,  & 
ftrenue  detenderent;  ob  quodegregium  Virtutis  muliebris 
exeinplum ,  in  quibufdam  Viroo  pra:eundi  libertatero  obti- 
nuerunc. 

SERIES    NOBILIUM   IN  HOLSATIA 

FAMILIARUM. 
p  Rimum  inter  Nobiles  ordinem  ducit  illuftris  farailia 

Jytnz.ovtana,  Ai*fcldia>&  Rumorta,  %eventlovta% 
CT  Walftorptca  ,  Pogvvtfcbta*  Nobiltum  te  VVtfch  & 
Wolffiorum,  SeftedtanaSlomtca.Sturenfis,  Bockyvoldta* 
Krummendt^tana,  Afcwftorptca,  feu  AJeindropica,  Sui- 
manay  Stahana,  Brocktorptana  ,  rBreidtajtd  ,  Hcftenica, 
QttalianaJTonfcflettca,Ratlovtana,V^tnfinianayDam^ 
mtanay  linen,  Ilagcmca,  Ho>ktana,Plejfana,C]adendor- 
ptca,  VVtttorptana,  Hokenay  Ottentaf  Hojerenfis,Vkena> 
AJotena  ,  cr  AJagnuffena,  Rofencrantz.ia  ac  lvenz^ena , 
Kerckbcrgtana,  cr  Stovena.  Caftrochm,  q-  Munkiana% 
Rtt^crovtana*  VVogta,  Hackta  ,  Herbergtana,  Tenfend 
&  Cjrabavta  ,  Lan^ena ,  Stverfena ,  Kolerana  ,Levana> 
Patfena,  Pcterfena,  Anderfena,  Johanfena. 

DESCRIPTIO  REGNI  POLONIyE. 

E  T    D  E 

MORIBUS  VETERUM  SARMATARUM. 

LAtronum  potius  more  ,  quam  militum  olim ,  gerebanf 
bella,laboribus  cotdurati ,  nihiii  vitam  aeftimabant. 
lllarum  filioe  ,  equis  vehi ,  fagittas  mittere ,  Venationibus 
feoccupare,  cum  hoftibus  confligere  folitse ,  poftinitum 
matrimonium  arma  deponebanr.  Nullascertas  incolebant 
manfiones,  fed  ibi,  abi  pecori  pabulum  parari  poterat,  fub- 
fiftebant.  Fceminis,non  fecus  acdominisobfequenteserant. 
nec  ullam  filiarum  matrimoniolocabant  >  nifi  quse  duos  vel 
tres  hoftes  occidiflet.  Velis  ora  tegebant,  prseterve  oculos* 
nihil  vifuipacerc  fincntes.   Sepulturasipfis  intra  fylvas  & 

Lll  *  tanjposj 


♦ 


Soo  D     E     S     C     R     I    P     T   I  O 

campos  difpofua:  erant ,  quas  congefti  notabant  lapjdes  i 
quidam  etiam  corpora  ctemabant ,  cineres  m  certa  vafa  col- 

liaences.  .       .        K  •  • 

Ifl  bellum  exituri,  teminas  fuas ,  incantatnces  in  con- 
fortiumaffumebant.  Si  qaii ;  fc  bcllo  fubduxiffet,  nunquara 
inaliorumconfortium  admittebatur.      ,  #  > 

Reqi*  vel  Principis  nomina  ipfis  erantignota,  quorum 
loco  fortiflimum  quemque ,  &  armis  maxime  ftrenuum  le- 
cebant ,  qui  tibi  cumimperio  prxelict.  .  m 
Sacra  Sarmatarum  bsc  erant:  cokbant  igncm,  &  Poloni 
censSarmatica  Jovem,  Pluionem  ,  Venerem,  Dianam,  Ce- 
rerem,Martem  adorabant:adorabant  etiam  lunam  &  folem, 
animae  imraortalitatem  credentes. 

MORES  POLONORUM 
VETERES. 

QUemadmodum  Poloni  ex  Sclavoms  orti  funt  ,  ita  il- 
lorum  morcsper  longum  obtinuerunttempus.  Illi  verb 
morcs  multb  inquinati  fuerunt  vitiis ,  quae  fuperbis ,  latroci- 
nio  &  furto  dedifis,  helluonibus  ,  homicidis  potiuscom- 
pecerenc.  Veriim  noftri  aevi  Folunica  gens,quantum  a  prifcig 
iliis  mortalibus  mutata  efl?  Qnx  hodie  omni  humanitate  , 
obfequio  in  Principes,  aliifque  culta  elt  virtutibus.  Cum  Ve- 
teres  uomina  liberis  fuis,jam  setate  nonnihiladultis,impone- 
re  vellent,ilios  in  templa  fuorumDeorum  conducebant/illif- 
que  primos  detondebant  crines,  quos  pro  facrificio  offercn- 
tes,  ica  filiob  facris  confecrabant.  Deos  adorabant  Jeffan, 
hoc  cftjpvem  ,  Lidron ,  h.  e.  Plutonem ,  Niam  h.  e.  Dia- 
nam^Marzamjh.  e.  Martem,Ziziliam,  h.e.Cercrcm  &  Zie- 
vancm ,  qux  erat  Venus.  His  diis  eadem  ,  quas  Graeci  &  Ro- 
roani  ficiebant  facra.eandemque  cum  illis  ferc  profitebantur 
Religionem.  Felta  foiennia,  ludis ,  choreis,  conviviis,  canti- 
bus,aliifqioblcfl:  imentis  apud  illos  celebrabantur.  Lithuani 
cum  in  his  folennitatibus  choreas  ducerent ,  manibus  plau- 
debanr,repetita  frpius  incantu  voce  L*don.  Colcbant  etiam 
Deum  quendam  Ziviam ,  qui  notat ,  acrem  vitalcm ;  adbsec 
Deamquandam,  Pogodam  dittam,  quae  vox  ferenitatem 
temporisdenotat. 

QpoJ 


i 


R   E   G    N    I     P    O   t   O   N   I   B.  9Qt 
Qaod  Lithuanos  attinet,  illis  antiquus  ignem  pro  Deo 
colendi  mos  erat ,  tum  ligna  ,  &  ferpentes ,  quos  in  proprii9 
alebant  sedibus ,  &  illis ,  ut  diis  facrificabant,  Ignem  adhxc 
facrum  adorabant ,  Omni  opera  accuranies ,  ne  unquam 
cxtingueretur;  in  quam  rcm  facrificuli  illi  indics  addcbant 
fomentttm.    V  no  vel  altero  a  grotante ,  illico  ad  Sacrificu- 
loscurrebant  amici ,  quaMitum ,  an  mortis  periculum  ,  vel 
ulterioris  Vitse  fpcs  exmorbo  decumbenti  reftaret?  Tura 
facerdotes  ignem  ncftu  accenclebant ,  &  fcquenti  die ,  re- 
fponfa  illis  ,qui  fc  interrogabant ,  ferebant,dicentes ;  quod 
anteignem  ajgrotantis  umbram  viderint.  Multi  etiam  exil- 
lis,  folem,  lignaquedivino  cultu  cokbant,  &  qUO  celiior  ar- 
bor  effet ,  eo  majcrem  ipii  exhibebant  venerationi^  cultum. 
Tam  egeni  rerum  erant ,  &  tam  parva  inter  R uflos  aftima- 
tionTs ,  ut  Principe*  iliorum,nihU  in  fidem  fubjetf  ionis aliud 
accipereab  Bs  ,  quam  exiguum  panniculamentum  potue- 
rint , Gailos  gallinaceos  fcrpentibus  immolabant ,  quos  ex 
la£le  alere  confueverant.  Singulis  annis  fefta  folennia ,  ad 
exitum  menfi-  Septembris  celebrabant,  &  cura  ex  bellis  re- 
dirent,fpoliaabhoftibuscapta,  pro  facrificio  adolebant, 
cum  illis  duos ,  ab  hoftibus  captos  ,  comburentes.  Curn  dc- 
roortuos  cremare^t ,  illoriim  fimul  mobilia  ,  &  pulcherri- 
irosequosin  ignemprxcipitabant,  mulfum  &lacadulti- 
mum  pro  aris  raciebant.    Ubi  tandem  ad  lucem  Chnftia- 
na3  Religionis  converii  eflent,  nemo  ferc  prarter  Nobtfcs 
ufumpanni&  calceamentorum  habebat;  naro  plel^  hn- 
tci8  ,   &  exuviis  ferarum  corpora  tegebat^  Quod  ad 
Samogicas  ;  illi  more  rcliquorum  Prilci  svi  mortahum 
notitiam  aurl  &  argenti  non  adeolongo  ab  h.nc  temporc 
didicerunt,  non  fecus  acvini,  &  ferri  ulum.  PcnmffoiD 
illisfuitpluresalcreuxores,  filio  novercarn  uxorem ,  fcd 
poft  mortcm  fui  patris ,  &  rratri  fororem  ex  aho  patre  vel 
Ltre  natam  in  matrimonio  habere,non  ilhcitum  erat :  Syl. 
vasutfanaasDeorummaniionesadorabant;  quinin  illae- 
rlSop^Oiic.  quoditefylw  cVilUrurr .vgz  fc«cflcfct 
LnaTomncveL  fandum  eflwdebe- 

rerX        habebant  *de?  ■ ubi  cum  1k  cns 

111  ,r   iiitc  illas  cadaveraamicorum  combure- 

lZm™S         ■«««  p--pt illoIum 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courlesy  of  ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenz 
CFMAGL.  2.6.152 


9ot  DESCRIPTIO 

fadis  ex  farina ,  in  forma  cafei  onerabant :  credentes ,  quod 
animse  defunftorum  ,  quoscremarant ,  de  noftu  effent  redi- 
tura.  Quod  fi  quifquam  minimum  intuliffet  fylvis  da- 
wnun\,  per  incantationes  ipfum  claudicare  fecerunt 

Livoni  diu  Barbari  &  inculti  fuerunt ,  &  ad  eundem  fere 
inodumcumreliquis,  multos  coluerunt  Deos.  Simplicitate 
autera  infigni  iaborabant  ,  ita  ut  expreffo  melle  ,  ceram 
proijcerent,  tanquam  fuperfluam  &  nulliusufus  rem.  Sem- 
per  in  ore  voqem  Jehu  habebant,cujus  explicationem  noftro 
tempore  ibi  agentes  norunt. 

Antiqui  Prufli  valdeolim  cruenti  &  barbarifuerunt,  ad 
Iiaec  potatoresftrenui,  lac  pecudum  ipfis  delicise  erat,  priuf- 
quam  mellis  ufum  fcirent ,  Tot  ducebant  uxores ,  quot  fua- 
debat  libido  ,illasautem  fervarum  inftar  tra&abant.  In  me- 
dia  hyeme  gelidam  tentabant  aquam  ,  illaque  corpora 
abluebant  Mortuos  cum  pretiofis  rebus ,  mobilibus  &  equis 
humabant ;  illis ,  qui  in  pradiooccubuerant ,  facra  faciebant. 
Adorabantignem  ,  folem  ,  lunam  ,  ferpentes  ,  beftias ,  & 
alia.  Erga  miferos  ,  magna  ducebantur  commiferatione, 
&  illis,  qui  cum  periculis  maris  conflic~tabantur,opem  liben- 
tes  ferebanc ;  aurum  &  argentum  nuliius  apud  infcios  volu- 
ptatum  erat  pretii. 

MORES  HUJUS  TEMPORIS. 

Qu  Jk  recentiore  sevo  Virtute  &  nomine  Orbi  fatis inno- 
^•cuit  Polonorum  gens,  prifcorum  Sarmatarum  crudelita- 
*em  &  Barbariemomnem  diu  exuit.  Ingenia  Polonis  aperta 
&  candida  funr ,  &  tefte  Joann.  Botero  falli  roagis  ,  quam 
fallere  apta  i  minime  proterva ,  auc  pertinacia ,  fed  mitia  ac 
traclabilia  ,  qu*  tamen  ,  potius  exeroplis  ,  quam  vi  flc£tun- 
tur.  Magiftratibus  fuis  obfequium  ,  quo  impcriamitigantur, 
roinime  detreftant ,  comitatis ,  civilicatis,  hofpitalitatilquc 
ftudio  maxime  commendabiles.  Amicitise  jura  cum  extra- 
neis  ad  familiaritatem  etiam  ufque ,  prono  &  aperto  colunt 
animo ,  adeo ,  ut  etiam  illorum  mores  ,  quibus  cum  vivunt, 
feliciter  imitentur.Teneram  fobolis  fuse  setatcm  in  addifcen- 
dis,  tam  varnaculae,  quam  Latina;  linguse  literis  ut  piuri- 
mum  exercent ,  neque  vero  in  Romano  ,  quam  Polonico 
a8to ,  Romana  lingua  tam  facili  ufu  cornmunis  cft.  Plebejsc 

condi- 


/ 


REGNI  POLONIiE, 

conditionis  horoines ,  agriculturac  vcl  opificiis  addiftifunt» 
pobiles  militiam ,  vcl  facra  curants,  Longinquas  peregriua- 
tione*ex  animo  fufcipiunt ,  &  facile  orones  linguaspere- 
grinasaddifcunt ,  ingcnia  iu  i ,  magis  in  alicnisiuventi^  ad- 
difcendis,  quamnovis,  fponte  fua  inveniendis ,  occupant. 
Non  defuerunttamen  Polo  Polonicoiniignes  Aftrologi,  & 
Mathematici,folo  Geometrae  ,Foro  &  aulaeoratores ,  Poe- 
tseque  iniignes  ,  qui  patriam  ingeniis  (uis  claram  reddide- 
runt.  Rem  familiarem  diligentius  curare  non  ita  pridem 
Poloni  occeperunt ,  quod  ab  extrancis  quaeftus  cautla  in 
Poloniam  coron.igrantibus  didicerunt ,  &  tantum  hodie  in 
illoprofecerunt  ftudio ,  ut  quxolim  Senatoii^  filisecenrum 
marcarum  dos  fucrat  ,   nunc  fimplicis  alicujus  nobilis, 
quinimo  alicuj  us  mercatoris  fponi-e  ,  centeiima  dotib  portio 
iit.  Equidem  infolen>  hodie  non  eft ,  ut  centum  millia  flore- 
norum  ,  elocandisliberis  fais  parentes,  adnumerent,necio- 
lum  illi  qui  Nobilioreconditionepra:ftant,exoticis  pellibus, 
pannis,  lerico ,  purpura  &  auro  veftiuntur ,  ied  &  vilioris 
ccnditioni>  ditiores  Regnifubditi.  Equi  etiam  Polonoiurn 
auro  ,  margaiitis ,  argento ,  non  minus  quam  menfa?  pateris 
pmear^enteis,  onerantur.  In  quem  uium  magnas  Magna- 
te>impendunt  opes.  Quod  vi&um  hujus  gencisattinet ,  is 
iniiJLnlisdi:iorumexqJiin.us  ,  teuui  >ri*  tortuna;  hominibus 
parcus  ac  parabilis  cft.  Maxima  provcntuum  pars  a  No- 
biubu>in  aromata  &  vina  irapenditur.  Antiquitus,  ^ius 
ex  filigine,  potusex  hordeacea  fufficiebataqua;  hodic,  vini 
&muliicopia  etiara  plebi  non  infreqjen>  eft ,  iiiiprimtis  in 
civitatibus  &  locis  Hungariae  proxirais.  Habitus  Polono- 
rum,  licettantaemutationiatquealiarumgentium  ,  non  tit 
obnoxiu> ,  compertum  tamen  cft ,  illum  aliquoties  ad  mini- 
mumterindecemannismutatum  eifc.  itulebfuastapetibus 
pretiofiflimis  non  Magnate*  folum  ,  verum  etiam  mcdiocris 
conditionis  Viri  mirificc  exornant.  &  Perficosamant  ap- 
paratus.  Iterfa&uri,  fcerninae  quidem  carpentis,  rhedis, 
curribus ,  Viri  ut  plurimum  equis  vehuntur ,  &  in  dedccore 
ponunt,pcdeftreiterconficerc,  id  quod  plebcjum  &  citra 
decoruro  Nobilitati.  efte  exiftiroant.  Inpublicum  prodeun- 
tes  Dominos  grex  ramulorum ,  fplenaide  veftitorum  con- 
fequitur    fimili  colore  veftium,  quo  Dominu*  cxornatus, 
id  uuodetianiin  fceroinis  obfemrc  Ucct.  j 
»  Lll  4  Csetc* 


904  DESCRIPTIO 

Cfl?terum,cum  nihil  mortalis  habet  conditio,quod  huma- 
nus  non  premerct  error ;  obfervarunt  auclores,quod  natam 
Polonorum  ad  libertatem  ,  omnefque  Virtutes ,  praefertirn 
bellicam  egregiarnindolem  ,  ut  plurimum  foluta  libido  in- 
quiriet ,  quam  tamen  plerumque  in  proftratae  pudicitiae  mu- 
lieribus,  nonnulli  (magnusenim  in  Polonia  virginitatis  & 
matrimonii  honor  eft  )  brevi  errorum  pcenitentes  extin- 
guunr.  Ad  furta  &  inertiam ,  quodam  modo  proclivis  plebs 
dicitur  Polonica,nequeSordirierrt,paupertatis  ut  plurimum 
fociam.facile  vitabir.  ComweHatiombus  &  compotationi- 
bus,  vitio  Septentrionis,  crebrius  indulgent,&  conviviorum 
inultoties  iteratam  amant  confuetudinera ,  in  qua  vel  Thra- 
cicasbibendiLegesimitarimuIticonfueverunt,  ubi  mero 
incaluerunt,facile  in  contentiones,&  ex  illis  mox  in  pugnas 
exardent,  grariam  tamen  &  odium  in  aperto  gerentes.  In- 
culantur  areliquis  Nationibus  nimis  profufae  liberalitatis, 
vel  potius  prodigalitatis,  quodve  non  nifi  fplendido& pre- 
tjofo  veftiumapparatu,  &  famuiorum  pone  fequentium 
proiixogregecontentifint.  Joannes  Barciajus,ipfis Barba- 
ras quafdam  in  Euphormione exprobrat  Leges,quse  incom- 
mjfljs  homicidiis  antiquitus  funt  obfervata?,ut  foluta  in  hanc 
rem  conltituta  pecuiiia.qui  homicidium  peregit,a  \  cena  ca- 
pjtaljhberaretur,  praefertim  fi  foerit  Nobilis.  Contrahaec 
&  aha  quae  durius  Barclajus  quandoque de  Polonis  accepit, 
(cumcaEteroquinpliirimaex  verofentiat)  audor  Poloniae 
dereniaj ,  non  muhis  ab  hinc  annis  prodiit ,  qui  cum  multa 
e£rcg'?>  nonminusquamveradePoloniareferat:  videtur 
tamen  in  quibufdam  humani  aliquid  paflus  ,  ubi  de  non  pu- 
Jiiendo  pcena  capitali  homicidio,fed  pcena  tantum  pecunia- 
m  cc  carcerjs annui  lupplicio expiando ,  Legem  in  Polonia 
ant  q.jjtus  ufu  receptam  &  adhucobtineotem  ,  nec  juri  na- 
X hn  n  l™  contrariam  ft«oit:  Qnin  Legem  illam 
imn^T ldl,sintcr*>»*  Politicas&  judiciales,  eafquenec 
£  "ec  Pr^iWtas  nobis  ponit.  Verba  ipfius  aucloris 
h*c  funt  p.  82.  Poloma  defenfc  confignata:l£«  ne»p,  He- 

LTal7Ur Cbrjumi.  ALc*f.mo»U- 

TtTnZ   V'  &JuJtC'*Uh  ^  »"  »  *****  Proh.. 


KEGNlPOLONIjR  ,0f 
non  difctdtndum  ttmttt  conctdam ,  it*  hoc *uda8er  affirmo,  ptr  tl- 
UmnontJJt  vttitum  [uprtm*  ctvtli  pottftatt,  mtttora  fancttndi 
Fo*ngtnto&n*tHr*popHloTHm.  Harciile.  Verum  cumtanti 
vin  pace,  Legesdehomicidio  nec  imperatas,  neque  pro- 
hibitas,  adeoque  politicas  &  pure  j udiciales  effe ,  rjec"anti- 
qux  Orthodoxse  Chriftian*  Ecclefi* ,  neque  nobis  cx  illa 
pendentibus,  nequejuribus  unquamperfuadebit,vel  cx  fa- 
cn»  probabit. 

R    E   L   I    G    I  O. 

p  Obni  anno  falutis  9*5.  Religioni  Chriftianx  nomen 
dederunt  ,  quod  fub  Rege  Myefco  fadum  :  curoquc 
plui  m&i  adhuc  S.  Baptifmate  non  eflent  initiati ,  fed  idolola- 
tnae  porro  vacarent,  publicatum  eft  decretum,  ut  fub  pcena 
capitali  omnes  idola  demolirentur,  quae  poftmodum  in  pro- 
f undura  conjefta  funt ,  mox  imperatum ,  ut  S.  Baptifmum 
VII.  menfis  Maji.fufciperenttam  Urbes,quam  oppida;quod 
fa&umeft  Inde  veroortaconfuetudo,  uiincolarum  majo- 
ris  Poloniadiberi ,  dominica  tatare  ,  formam  aliquam  idoli 
ligneiportent ,  quam  aquae  ex  recepto  more  immergunt. 
Nobiles  temporc  Miecifl  ai  hunc  fervabant  morem  ,  ut  cum 
S.  Evangelium  legeretur ,  medios  gladios  fuos  ftringc- 
rent,quoi»iterum  condebant ,  quum  verba  ,  Gloria  tibt  Vo- 
mtnty  canerentur.  Hic  vero  mos  poftea  ufu  eXolevit.Ab  illo 
igitur  cempore  conftanterChriftianamReiigionem  Polonia 
profciiaeft.  Tempore  Uladiflai  Jagellonis.Confeflio  Huf- 
licarum  in  Pctlonia  innotuit ,  pauio  poft  etiam  Lutheri  Au- 
guftana ,  &  ad  verbum  Dei  exacta  confeflio  ,  in  multorum 
anirnisin  Polonia  illuxit,  cujus  hodie  adhucliberum  exer- 
citiuro  ,  a  Komana  diflentibus,  permiifum  eft.  Maxiroa 
vero  Reipublica»  Polonrc  magnatum  pars  ,  Romanam  fe- 
quiiur  Eccleiiam  ,  alii ,  fed  numero  pauciores,  Reformatae 
iunt  adiicli  Religioni  ,  tam  Principum  generc  liluftres , 
quam  Nobiles.  Lutherani ,  qui  in  Polonia  agunt,  ut  pluri- 
mum  ex  Germania  mercatores funt,&  fe  intra  Urbes  contU 
nent,  in  Pruflia  faroen  Barones  &  plurimos  Nobiles  huic 
confclTioni  addiclo*  reperies.Qui  Gr  tcam  Ecclefiam  agno- 
fcunt  pro  fua,  in  Ruflia  multi  funt ,  qui  tamen  a  Moicovitis , 
cidem  etiam  addiclis  confefIioni,multum  djfcrepant.  IIU  in 
polonia  fuum  babenc  Epifcopum  Mctropolitanum  vcl  Kio- 
vieniem.  ^il  5  P«tcr 


f0<  DESCRIPTIO 

Prsetcr  Anabap'iftas,qui  in  Pruffia  lares  fuos  fixerunt.So- 
ciniani  etiam  Poloniara  invaferunt  ,  cepitque  in  Polonia 
illorum  confeflio  anno  l  s$2.  cujus  auctorem  Socinum  ,  il. 
liufque  dogmatis  progreffum  Cl  Boxhornius  in  Hiitor.  U- 
niverf  ad  finem  expofuit. 

Necdeeft  Udxh  in  Polonia  commorandi  Iibertas,  qui 
magnisgaudentprivilegiis,  utvix  in  toto  orbe  melius  fint 
Sehic.  AtemporeRegisCafimiri  II.  cognomento  ma- 
3,  in  Polonia  agunt,  &  Poioni^  oppida  Urbefque  in- 
colunt.  InLithvaniamulti  funtTartan,  qui  Machometi : 
facraprofitentur ,  multi  etiam  in  hac  funt  opmione,repenri 
in Lithvania&  Samogitia  rudera paganifmi ■  <K^^»n; 
turferpentesadorare  ,  quos  domiGwoites  diftos  fovcnt. 
Certo anni  tempore facerdotem  vocant ,  ftrataeque  mappa 
menfa3,cibus  imponitur:  nisnc  ferpens  per  albam  prorepens 
mappam,  de  cibisguftat ,  quosaffidentes  fehci  cumomine 
fortunati  anni  dein  comedunt.  Leguntur  fupenora  &  hac 
apud  Math.  Michov.  Rer.  PoL  L  2.  Crom.  R*r.  PoL  Lud. 
Decium  de  Veter.  Poi.  1.  i .  &  aiios. 

REGIMEN     POLITICUM     REGNI  POLONIA 
SECUNDUM    STAROVOLSCI  JUDiaUM. 
QUI  NUPER  ADMODUM  CUM  PRIVILEGIO 
REGIO  PRODIIT. 

HOcRegnum,  ex  tribus  primis  &firaplicibus  Rerura- 
pubiicarum  formis  videtureffecompofica*  ;  quod  vei 
unius,  veipaucorumimperio,  veimuicorum,omnujraque 
nuadam  jurissequalitate  continetur.  Rex  enimelectione , 
nonfucceflionecreatus  impcrat ,  &  abfolutus  LL.  executor 
eft,  qua:  in  folennibus  Regni  comitiis  confieri  foient.  Eft 
vero  &  Senatus,  ex  praecipua  Nobilitate  Poiona  lettus , 
cuftos  LL.  paternarum.  Secundam  hunc  eft  Nobilium 
Ordo ,  qui  Nuncios  unius  cujufque  Provinciae  fuffragiis  ele- 
ftos,  &  velutiTribunosaliquos  populi  denunciatos  ,  ad 
Comiiia  mittunt  Legatos ,  qui  fuperiorum  potentiam  &  fi- 
cubiexcedenteraaucWitaterareftringant.  Et  ltaunanimi 
omniumconfenfuacftudio,  ccrtis  finibus  fummara  rerura 
tenentium  poteftas,  in  facrum  at  equeftrem  ordinem ,  &  u- 
triq;  fubieftos  homines,atque  bona,conftituta ,  circurafcri- 
1  pta 


REGNI    POLOjjll^»,  ,07 

pta  eft  Caeterum  Sacerdotes  juri  ,quod  Regi  illos  compete- 
rec,exemptifunt,idqueabinitioftatim  fufceptse  Religionis 
Chriftianae  s  De  equitis  autem  vita  &  fama  ,  non  niii  in  Co- 
mitiis  Rex  cum  Senatu  j udicat ,  certis  aliquot  exceptis  cauf- 
iisSenatu  vcro,  &  Tribunis  inconfultis  ,  nullum  decer- 
niturbellum,  neque  fcedus  percutitur  ,  neque  tributaac 
veftigaliafubditisimponuntur,  ne«nov#LL:  (cribuntur, 
auc  nummus  cuditur  ,  nulla  rata  habetur  de  bonis  Re- 
gnialienatio,  nemo  in  Nobilium  ordinem  aflumitur,  aut 
ulla  res  gravior  ad  Rempub.  pertinens  conftiruitur.  Rex 
vero  ipfe  Epifcopos  &  Abbates  nominat ,  Palatinos ,  Mare- 
fchallos ,  Cancellarios  ,  jerario  pra?fe&os  Ducefque  milicise 
creat,reditusRegnidifpenfat,prxfedurasdiftribuit,Comitia 
indicit,  Magiftratus  omnes  &  judiceseligit,  deniqueuni- 
verfos  Reipub.  honores  folus ,  pro  ut  illi  placet ,  &  libec  ,de 
Reipub.  benemeritis  diftribuit. 

Porro  Senatores,  qui  Regi  adjun&i,  &  in  partem  cura- 
rum  confiliorumque  ,  publicne  Rei  caufa  vocati  funt ,  ex 
omnibus  Provinciis,  tam  fatri  qtiam  Polirici  ordinisCL. 
numerantur.  Uladislau  s  B.  M.  Rex  ,  tresan- 
tiquoadjunxitnumero ,  Fpifcopum  Smolefcenfeai ,  Pala- 
tinum ,  &  Caftellanum  Czernichovienfem.  Dicli  Senatores 
quadrnplicis  ordinis  funt:  Epifcopi,  Palatini ,  Ca#ftellani  ,  & 
orficiales  majores  ,quiomnes  jure  jurando  Reipub.  obftri- 
&\  ,  ad  hoc  collegiura  &  confilum  admittuntur.  Hae  di- 
gnitates  perpetua?  Itffit ,  nec  nili  cum  vita  deponuntur  i  nec 
quifquam  his  exui  poteft  nifi  per  maximam  ,  &  mediaoi 
capitis  diminutionem ,  nimirum  libertatis,  Civitatis ,  five 
nobilitatis  araiflionem,  aut  li  quis  altiori  gerendo  Magi- 
ftratui  pneficitur.  Numerantur  autem  2.  Archiepifcopi; 
Gnefnenfis ,  &  Leopolienfis.  Epifcopi  veroX  V.  Craco- 
vienfis,  Cujavieniis,  Viln<»nfis,  Pofnanienfis ,  Ploccniis , 
Varmienfis ,  Luceorienfis ,  Pinemiflienfis ,  Samogitiae ,  Cul- 
menfis , Chelmenfis ,  Kiovienfis ,  Camenecenlis ,  Venden. 
fis ,  Sraolenfcenfis.  Hi  omnes  hoc  ,  quo  modo  ordine  enu- 
meraci  funt  ,  eodem  etiam  fuff.agia  fua  clant.  Pdlatini 
func  34.  Cracovienfis,  Pofnanienfis ,  Vilnenfis  ,  Sendo- 
mirieniis  ,  Califlienfis,  Trocenfis ,  Siradienfis,  Lancicicn- 
fis,  Brettcnfis  ,  Riovicnlis  ,  Inoulodiflavienfis ,  Ruflise, 
Votoyni* ,  Podoli*  >  Smolcnfcenfis ,  Lublincnfis,  Polo- 

ceniis, 


oK  DE%CRIPTlO 

cenfis  ,Belzenfis ,  Novogrodenfis ,  Plocenfis,  Vitebfcenfis, 
MaiTovi*,  Podlachiae,Ravcnfis,Brefcienhs  ,  Culmenns, 
Mfciflavienfis  ,  Marisburgenlis  ,  Braflavieniis ,  Pome- 
rania:,Mifceniis,  Vendenlis,  Dcrpatenlis ,  Parnavieniis , 
Czernichovienf.  &  Capitan.  Samogicia:, qui  foius  ex orani- 
busomnium  Provinciarum  &  diftriauum  Praefeths  Sena- 
tum  ingreditur.  Caftejlani  tam  majores,  quam  minores 
numero  funt  87.  Cracovienfis  ,  qui  orones  Palatinos  an- 
tecedit,  primumque  locumpoftEpifcoposinterPohticos 
Confiliarios  capic  Vilnenfis ,  Trocenfis ,  Pofnanienfis ,  Sen- 
domirienf.  Califlienfis ,  Voinicenfis ,  Gnefnenfis  ,  Siradien- 
fis,  Lencicieniis,  Samogitiae  ,  Breftenfis ,  Kiovienfis ,  Inou- 
ladiflavienfis,  Leopolienfis,  Volhynise,  Camenecenfis,  Smo- 
lenfcenfis,Lublinenfis,Poloceniis,  Belzenfis,  Novogro- 
denfis,  Plocenfis,Cernenfis,  Podlachiae,  Ravenfis,  Pre- 
fcienfis,  Culmenfis,  Mfciflavienfis,  Elbingenlis ,  Brafla- 
vienfis,  Gedanenfis,Minfcenfis»  Czernichovieniis.  Horum 
omnium  praecipua in  Regno Polonise  dignitas  &  auftoritas 
cft ,  ad  quam  de  Repub.  Virtutibus  bene  meriti ,  ex  gratia 
Regia  confueto  moreevehuntur ,  ex  qua  etiam  alii  minori- 
bus  gaudenteshonoribusdependunt. 

Atquehi  dicuntur  majores  ,  quia  cumreliquis  Senatori- 
bus,  tam  •Ecclefiafticis ,  quam  Politicis,  etiam  fecretiili- 
moruro  cbnfiliorum  participes  funt.  Minores  vero  non 
item ,  ut  funt  Sandecenfis ,  Medirecenfis,  Viflicieniis ,  Bic- 
cenfis,  Rogofnenfis ,  Radomienfis ,  Zavichoftenfis ,  Len- 
denfis,  Sremenfis,  Zarnovienfis  ,  Malogoftenfis ,  Vielu- 
neniis,  Prxmiflienfis,  Halicienfis ,Sanocenfis ,Chelmen» 
fis ,  Dobrinenfis ,  Polanecenfis ,  Prasmetenfis ,  Crivinenfisi 
Czechovienfis  ,  Naclenfis  ,  Roipirienfis ,  Biechovienfis , 
Bidgoftienfis ,  Braefinenfis  ,Crufvicenfis,Ofuecimenfis,  Ca- 
roenenfis,  Specimirienfis,  Tnoulodenf.  Covaiiens.  Santo- 
cens.  Sochaczovieni.  Varfoviens.  Goftinens.  Vifnens.  Ra- 
ciofens.  iieprcenf.  Vifogrodens.  Ripincnf.  Zacrocimcns. 
Ciechanovien.Livens.Slonfcens.  Lubaczoviens.Covariens. 
terraeSiradiens.  Vendens.  Derpens.  &  Pernaviens.Covari- 
ens.  teme  Lenciciens.  Conariens.  terraeCujaviens  Hosdein 
officiales  fequuntur.  RcgniX.  majores.  Marfchallus  Rc- 
gni  Poion.  fuprcmus,  &  Marfchallus  curiseRegni:  Mar- 
iUnllus  magniDucat.  Lithuan.  fupremus .  8c  Marfchallus 

curice 


REGNI   P  O  L  O  N  I  £  *  ,09 

curiaeMagn.  Ducat.  Lithuan.  Cancellarius  Regni  Polon 
V»ce  Cancellarius  &  Pr*  k&m  Thefauro  magni  Ducatl 
Luhuan.  Suct  vero  &  alii  otiiciales  extra  ordinem  Senato- 
riumpofiti  ,  trifaxiamquc  divjfi  :  alii,  quitotius  Regniaut 
mpgVi  Duotu<  Uthuaninepmciilesdicuntur,  utGenerales 
excrcuiunn  Rcrerendarii,  Pocillatores,Dapiferi ,  vexilli- 
feri  ,  &  limiles  alii ,  nonnuiliauljeRegiasofficiales ,  utCa- 
merariosfupremus.  Praefefti  &  Viceprxfecti  ftabuli ,  cu- 
lin.T,  curruum,  Venatores,  Secretarii ,  &  alii  diftriduum  feu 
Proviniiartim  officUlei ,  ut  Uibium  Prtffefti ,  judices,  Gla- 
d  feri  ,  Qnrftore*,  Tribuni  ,  &c.  terreftres  didi  officia- 
les  Hi  veroo;nnestales,  folius  creantur  Regisaibitrio,  & 
quidemefohs  Nobilibus,  quipoftmodum  ad  Senatoriam 
cvvlmntur  digniiatem  ,  &  quorum  opcra  Rex  in  leiza- 
tionibus,  flnibusregundis ,  exactionibus  publicis,  &  aliis 
uiitur. 

Habet  autem  Regnum  Polonia?  potiflimum  tres  Vafallos. 
Primosefl  Dnx  Pruflke  ,r.Iter  Dux  Curlandiar,  tertiusVa- 
UchUe.  Q  iiomnes  Rcgem  ,tanquam  Regni  Feudatarii 
pe  iorem  agnofcunt  ,  &  in  lignum  recognitionispenfiones 
debitasftatotcmpore  pendunt,pro  membristamen  Regni 
non  numerantur,  veluticseteri  incolse  Regni  Poioniar,  nec 
veniunt  ad  comitia  autfuffragia  in  ele&ione  Regis,  fed  ioco 
extraneorum  habentur.  Deficiente  in  illis  prole  mafcula , 
(  Valachia  excepta  )  Principatuscoronae  denuo  velut  roem- 
bra  corpori  inferuntur. 

Quemadmodum  etiam  non  ita  pridem  pars  Pomeranise 
ka  adjun&a  eft ,  cujus  Duces  Stetinenf.  homagium  Regi- 
bu*  Polonine  praeftabant.  Horum  Vafallorum  fubditi  in 
caum\  gravioribusad  fupremum  judicem  ac  Dominum,Re- 
gemrecurrunt ,  &  ultimas  appellationes  fuas  expediunt : 
Excipiuntur  tamen  hic  Moldaviac  fine  Valachi*  populi, 
qiied  Principcs  ipforum  Turcam  potius  fupremum  Domi- 
num  agnofcant  licet  Majeftatem  Regis  Polonisecaeteroquin 
reverenter  habeant ,  ipfique  ftatis  temporibus  munera  rait- 
tant.  Oiim  tributa  direcle  pendebant,  aRege  inveftitiin 
iliius  jurabant  verba  ;  nunc  a  Turca  ,Princi»atus  infignia, 
corporifque  habcnt  cuftodiam »  quamvis  fcedere  inter  Polo- 
nos  &  Turcas  ante  bellum  Chotimenfc  utrimq ;  in  hoc  con- 
fenfum&  fancitum  fic,  ne  Provinciam  illam  cuiquam  Tur- 

caruio 


,to  B     E     S  C 


carum  Imperator  unquam ,  prster  Poloni*  Re^olt^ 
teracommitteret,  utqueis,qu,eamacceptuais  eflet ,  Regi 
Poloniae  fe  ficie  obftringeret. 

DIVITIVE  REGNI  POLONI/E. 
Olonla  tefte  Micbovio ,  ufum  monetae  diu  ignoravit,  in 
P2  te  H  2  pcmcnit  notitiam  fub  Vcnc.  lao  Rege 
t*£n£™n™,  poftquam,  grofG Bohem,c, cufi , & 
fn  Poloniam  introduai  funt.  Sigifmundus  Auguftus  pnmus 
fuit  ,  qui  rudi  ponderc  autrum  iub  certa  forma  cud,  juffit. 

Quondam  Reditus  Regis  PolonuE  ,  majores  fucrunt 
quam  nunc ,  Cromero  &  Neugebavero  effe  creduntur.  Tc 
nebatuurruftici  <2.  groflos  Bohemicos  pro  quohbet  jugere 
Re^i  pendere  Incote  oppidorumquotanms  obftncti  erant, 
dare  in  ufum  Regiae  aulae  pecora,  frumenturo,  avenara,  alia- 
cue  cum  cerra  nummorum  fumma.  Nec  Nobiles  abhis 
erant exemti ,  qui  ad  equos ,  aliaque animalia,  canes ,  vena- 
torumque  fuftentationem ,  prseftandam  tenebantur.  Bona 
rrft>nafteriorum,tantanon  gaudebantlibertate, quin  licitum 
erat  Regi ,  in  illis  pro  lubitu  venari ,  pifcari ,  contra  privatis 
nec  in  proprii*  fjndi^  fine  indultuRegis  idem  fecifle.impune 
cefllc.  CumRex  per  Palacinatu^reddendasjuftitiaiergoker 
faceret,  tunc  quilibet  Regem  ejufquecornitatum  propriis 
accipere  expenfis  ,  tamdiu,  quamdiu  ipfiibimanerevolu- 
pe  fuit.obligatus  erant.MaximaautemRegum  Polonisetam 
in  Ecclefiafticum  ,  quam  Nobiliumordinemclementia,  & 
fingularisgratia,  hisjuftis  oneribus  illosexerait,  uthodie, 
non  nifi  refpe&u  prioris  debitum  minusfolvant.Prsecer  haec, 
omnium  Palatinatuum  fubditi. Regis  familiam  hodie  fuften* 
tant^  folventes  illud,  quicquid  ipfis  imponitur.  Sola  au- 
tem  mineralia  &  falis  fodinaeRegi  maximos  faciunt  reditus  ; 
tumTributa&  veftigalia,  mercatorum  advenarum  merci- 
bus  impofita.  Tributorum  aliud  vetus,  aliud  novum  eft, 
vetus  exiguum  eft,  &  ab  iis  tantum,qui  in  Regno  mercatum 
exercent,exigitur.  Novum  raajuseft,&  folviturpro  bobus, 
cquis ,  frumento,  iana ,  corio,  cera » aliifque ,  quas  extra  Re- 
gnum  vehuntur.  Ab  his  tamen  Nobiles  &  Ecclefiaftici 
exempti  funt,  quod  non  emant  eo  fine ,  ut  iterura  ven- 
dant. 


X 


R  E    G   N    I     P   o   L    O   N   I   M.  ,11 

Aftimant  quidam  reditus  Regni  Polonis  ad  tfooooo.  co- 
ronatorum  Ita  hcorom.  Quod  &  aliqua  emergat  neceifitas  , 
novamcomunsfolennibusindicifolent  tributa  .  augen^ 
aliarura  rerum  vcttigalia  ;  fubfidium  ab  ordine 
fcccletiaftico  petitur ,  pnvati  dicioresmercatores,  procon- 
duthcne  aomm.orum  certam  pendunt  furomam 

b  Jodacw  portona,pro  annua  fummaelocantur,  &  privile- 
gu  mercarura?  conceduncur. 


ex- 
eo, 

□s 


QLnntum  ad  ipfius  Regni,ejufque  incolarum  divitias,e? 
plor^urn  eiiquod  Poloni ,  ex  frumento ,  filigine  ,  hord< 
me  ie ,  cinenbus,  lignis ,  leguminibus ,  lino , corio ,  bob^ 
pellibus ,  malia  navium ,  cerevifia ,  equis ,  martibus ,  pelli- 
bu>  ZobellinKs,panno,ferico,tapctibus,  unionibus,  pilci- 
bus.rensttanno,  chalybe,tum  aliis,quae  exportantur,  quara 
lnvchuntur.incredibiiem  coiligerc  poffiot  opum  vim ,  Nul- 
lusautem  in  Polonia ,  iplique  inncxa  Prufila  mcrcatu  ce- 
lebriorlurusdt  quam  Gedanum,Urbs  totius  Prufil«&Po- 
loniic  Ocellus  Europae  granarium.  Ubi  ob  mareal*. 
luens  i  ingens  pere^rinorum  mercatorum  reperitur  conflrj- 
xus,  merciumqueperegreadveclarum  incredibilis  &  pre- 
tiofa  varietas,  Ejusnundinas  Dominicales  Menfe  Augufto 
cel|brandas  ,tot  percgrinse  vifunt  Nationes,ut  interprseci- 
puasEuropsenundinas  ab  auftonbus  nnmerentur.  'Craco- 
yiaetiam  a  mercatorum  ex  Italia,  Hungaria  ,Geririaniaque 
ingenti  confl  ixu  ,  divitiarum  Nobili^eft  Civitas  ,  utalias 
tam  Wilnse  ,  quam  Boruifiae  mercatu  celebres  t^ceamus  ci- 
vitates.  # 

Nobilibus  Poloniae,  divitias  frumentum  f$c  boves  por- 
tant ,  qui  cum  pro  more  Sarmaticx  indolis  ad  Leges  luxus 
&  omnium  deliciarum  plerumque  vivanr  ,  fitu  &  cuftoditu 
graves  non  fovent  thefauros ,  fed  illon^m  largiflimum  pro- 
ventum,  in  fplendid- » veftium  apparat  u,  dapibus ,  omni  ge- 
nerearorr.atum  conditis,  famulorurrj  numero,  vinoqueUn- 
garico,feftivisprokiuntanimis.  F.inc  ferainfundo  parci- 
rnonia,  in  penuria  pcenitentia  no  nnullos  inconfultos  even- 
tuum  aeftimatores  fubit ,  qui ,  frequenti  faneexemplo ,  po- 
fteris  praster  inanem  rerum  ,  /.Igaque  viliorem  NobiJitati9 
ja&antiam,  ultraque  vires  an'4mos,reHnquunt  nihil.  Quod  ii 
rerum  fuaruracuratiusfata/^arent,  nullum  dubiuracft  ,  vix 
ullam  Nationem  ,  illos  d\vkiis  fuperaturam.  Scd  quse  in 

privatis 


privatis  Nobilibus  hic  commendari  merecur  parcimonia,in 
Lsnatum  aulis,  olficiorum  dignitate  lofignibos,  locum 
vix  reperiet  fibi  deccntem.  Miiltum  cmm iilli  magmficen- 
tise ,  &  plus  expromptae  debentliberahtati. 

V  I  R  E  S     P  O  L  O  N  I  JE. 

T-iR^dpuaePolonorumvires,  in  numcrofo  &  expedito 
Pequitatuconfiftunt.  Nobiles,  omnibusca-teroquinex. 
cmpti  oneribus  ,  ex  Legibus  Regni  in  caftra  cum  Rege  ire 
tenentur  ,  quam  expeditionem  Pofpoliteru(ztnu ^ocant.m- 
mirum  urgente  neceflitate.  Tum  per  omnes  Palatinatus 
patenta  Regia  mittuntur,  Tertio  fa^a  denunciatione,qui- 
Ebet  Nobifisfuo  fefiftitPalatino,  hincipfoDaccadccr. 
tum  deducitur  locum  ,  fuis  etiam  expenfisNobihtasRe- 
gnumtueritenetur,  proprioque  militatsre.  Numeruso- 
mnium,  qui  adarmaconfcripti  funt.  Nobihum,  cumluis 
equitibus  200000.  facile  explere  poteft.  Peditatus  Polo- 
nicusparvi  femper  habituseft  ,  incujusdefeaumextrane- 
usGermanusmilesconducitur. 

Incol*  Urbium >  certosin  bellum  armarc  folent  pedites, 
illofque  in  cattra  Regia  mitterc  ,  vel  pro  certo  conducendo 
militum  numero ,  imperatam  pecuniam  exlolvere.  Quon- 
damCofaciantemuralePolonie.  dicebantur ,  llli  nimirum 
q ui  ad  Bory fthenem  accolunt ,  quod  raanu  fortes ,  belloque 
ftrenui  e(Tent  milites,  &  Turcico  nomini  iroplacabiliusira- 
fceratur.  Verumillorumperfidia,  quantis  malis  non  ita 
piidem  Polonium  afflixit !  qui ,  ut  ad  priftinura  redeant 
obfequium,  voto  nunc  certior  fpes  eft.  De  origine  Cofa- 
corumqu^damnotavitPierred*Avity  in  defcript.  Polon. 
quos  cum  Soranzo  Ortoroanno  Nobiles  Polonos ,  fed  laxi- 
orem  viveodi  &  convivandioblicentiam,ad  egeftatem  rc- 
daftoscfleautumat. 

Moduspugnandi  Polonis  peculiaris  eft ,  fiquidem,  ca- 
demvelocitate,  quifugiunt,etiamfequuntur ,  moreScy. 
tharum  acciquo  >  mox  f ugam  fiftunt ,  &  vchementius,  quatn 
cautiusopirjioneviaoriieinduttos  hoftesclaudunt,urgent- 
ve,  &  ccede  volvunt. 

Quod  fi  quis  Nobilium  paterfarailias,  convocatus  in  bel- 
lumire,velejus  loco  filiumaduUum  autfratrem  eomittere 

detre&a- 


R  E  G  N  I  P  O  L  O  N  I  M.  „, 
detrc&averk  ,  ejus  bona  fecundum  Leges  RcgniFifcoad- 
jud.cancur,  Viduistamen.pupillis,  quiquartum  decimum 
annum  nondumiuntaggreiTi  ,argrotis,  ienibus,  alium  <uo 
loco  mittcre  confanguineum  vel  fervurn  pcnniflum  eil 

QuiobnegotiaReipub.  abfunt,  vel munere  aliquo  fun- 
guncur  cogato,vel  milicari  ,  &  in  pr*fidiarii>aguntlocis  , 
tum  alu ,  quirebus  EcclefiatVicis  pra?func.,  ab  hacexempti 
funt  proficifcendi  neceflicacc.  Si  quis  nobilium  ab  hoftibus 
capicur,  pro  ipfcfa  Rcgelytroofolvitur,  &  poftliminio 
re verfo  .tequi ,  quos  pro  Repub.  perdidic  reftituuntur, 

Fortalicia  in  Potonia  ,  quac  pracfidio  eflenc  Reipub.  nulla 
func ,  neque  vcro  per  Leges  Regni ,  a  Nobilitace ,  tolcrari 
polfunc ,  quamvis fspiu* de  illis  coofilium  fucric  agicacurn. 

PROVINCIARUM    POLONIjE   IN  ILLISQUE 
SITARUM    URBIUM  PR/fcClPUARUM 
DESCRI  PTIO. 
MAJOR  POLONIA. 

M 


Principum  excruxic ,  donec  ?H  Cracoviam  eflet  tranflaca, 
Quinque  hab#et  Palacinacus  Pofnanijenfem ,  Kalifienfem 
Siradienfem,  Lancicienfem ,  Havenfem.  Urbsejusprar- 
cipuaeft.  L 


P   O   S    N    A    N  I  A, 
M   O    R   E  S. 


i 


Ncolas  habec  moribus  non  inelegances ,  forma  venufta  f 
veftiiu  nicidoTk  fumcuofo  confpicuos. 

R    E    L    I    G    I  O. 

P Ontificia  hic  obcinecprsecipuum  Iocum.  Hanc  colluvics 
Judxooim  excipic ,  qui  libercate  ibi  maiima  gaudenc » 
&  mercacura  florenc. 


R   E   G   I   M   E  N. 

q  Uum  haec  Urbs  habec  Magiftracum  a  ruajorc  tamcn  dc- 
3  peodei  ipfius  Prarfe&i  auaoricacc. 

Mmm  DIVI- 


L 


DESCRIPTIO. 

D  I  V  I  T  t  M* 

EXmercarorunVibi  agentium ■  aliorumqueilluc  ex  Ger- 
mania ,  vicinaque  Pruffia  confluentium,  frequentia,tum 
ver  ojodxorum  copia  incredibili ,  Urbi  magnae  fati*  acce- 
dunt  opes ,  quas  ter  ibi  in  annum  babiwe  nundinae ,  &  navi- 
ga^ilis  Vanha  fluvius  raajore  rcrum  proventu  auget.  ^ 

In  PalatinatnSiradienli.  Urbt  Pcttikovia  eft ,  univerfae 
PolonianribunalinquoNobilium  controverfse  cauflse  de- 
cidflntor  Jtjucficibus,  hujusloci  propriis,  ut  quodSpirain 
Gerrcania,  hoc  Peti  icovia  in  Polonia  lit. 

MINOR  POLONIA. 

MTnor  Polonia  in  ortum  foli*  fpe&ans ,  confinem  habet 
Mofcoviam  a  latere  Scptentrionali ,  ab  ortu  Rufliam, 
meridie  Hungariam  &  Silcfjam  ,  complr  dtitur  Palatinatura 
Cracovienfem  ,  Sendon  iricnlem,  Lublinenfem.  ln  Palati- 
natu  Cracovienli  Urbs  eft 


I 


CRAC.OVIA. 

1,U  mcritototius  metropolis  Nobiliflima  &  celeberrima 
audir ,  qua?  cum  nitidillimis  non  Germaniae  folum ,  fed  & 
lcalia?  Uibibusconferri  poteft. 

MORES  CIVIUM. 

QUod  Athcnse  in  Gra?cia  fiicrunt ,  hoc  merito  Craco- 
via  in  Poionia  hodie  eft.  Equidem  fingulari  morum 
elegantia  ,  comitate ,  aff.biliratc  ,  culti{fimo&  alit  mortales, 
qui  ad  Italorum  morem  magnifice  vivunt ,  fplendida  inha- 
bitant  non  a?  dificia ,  fed  palatia ,  in  cultiflimo  habitu  corpo- 
ris  ,  &  delicato  menlarum  apparatu  multosfacientes  fum- 
ptus.  Quem  hoc  folum  producit  fcxum  muliebrera  ,  forma 
corporisamplifllmapulcerrimaqueeft,  illsefuavitatc  fua, 
non  incolarum  folum  ,  fcd  &  peregrinorum  omniahuma- 
nicatis  officia  &  arnoris  defideria  in  fe  haud  immerito  con- 
vertu  nt,  adeo,  ut  mirum  videri  non  debeat ,  ii  hic  locorum 
quandoqucplus  juftoliberior  amor ,  fibi  in  prsecordia  ho- 
min  unuamum  Juuperium  indulgeat.Erat  quondamCraco- 

vUa 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  201  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze. 
CFMAGL.  2.6.152 


i 


*EGNI  POLON  Ii£.  ,tf 
via,  RegumPolonisRegia,  Arce  fplcndida  infignii ,  in 
ctnuslocum  poftmoduin  Varfavia  venit ,  quod  velutin  me- 
dio,ommum  Regni  Poloni*  provinciarum  ,  ideoque  publi- 
as  habendis  Corajtiis  idoneor  ,  omnibus  ex  xouo  ad  illam 
longo  uinere  eiler,.  1 

R    E    L    I    G    I  O. 

A  Rdentifllmos  Religione  Catholica  Cracoviaalit  inco- 
f  1  las,  quibusilla,tantumf«piujmefuadetnialorum,  uc 
infontes  peregrinos ,  ob  diverfa  facra  fufpecros ,  certis  anni 
temporibus  fedibus  fuis  proruant,  injuiiis  &  contumeliis 
arficiant,  ad  ultimum  crudeli  morte  quandoq  ;  tollant,  mor- 
tuorum  cadavera  de  ferali  cifta  ex trahant ,  pedibus  per  for. 
desplatearura  tra&a,  tandemfufpendant ,  magis  Religiofi, 
quamhumani,quam  pii.  Juda?i^contramagna  permiflahic 
eftlibertas,  quicum facris peculiarem  luamhabent  civita- 
tem.Templa  Urbisinfigniopulentia  ditia,&  artificiofa  ftru- 
cturaadmirabiliafunt ,  omnia  Catholicorum  deftinata  fa- 
cris.  Academia  e j  us,  frequentia  ftudioforum  celebris  eft. 

R    E    G    I   M    E  N. 

SUpreraaconcefla  poteftas  &  jurisdic"tioUrbis,penes  Gu- 
bernatorem^five  Staroftam.Cracovienfem,qui  peculiares 
fuos  habet  miniftros,  eft.  Magiftratus  civilis  ambulatorius 
eft,&  oovisquotannisperfonib  alius.  Civitastribuscontiguis 
conftai  oppidis;Cafimiria,  Clepardia  &  Stradomicia,prse- 
ter  Judasorum  &  cerdonum  vicum. 

D  I  V  I  T  I  jt. 

POlonicarum  Urbium  omnium  mercatu  &  divitiis  floren- 
tiffima  eftCracovia ,  quam  fcecundiflima  ioli  bonitas  $ 
auro  ,argento,  plumbo,  cupro,ferro  ,  marmore  ,alabaftro, 
prsefertim  falis  fodinae  ftupendae  profunditatis,  maxime  di- 

tant'  M   A    S    O   V   I  A. 

M   O    R    E  S. 

Afovi  eofdera  cura  Polonis  habcntmores,  nifi  quod 
duriore  iingul  laborent ,  ingenia  eruditione  culta, 


M 


Mrnm  z 


hic 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  i 

CFMAGL.  2.6.152 


M 


D     E     S    C     R    I     P    T     l  O 
hicvalderarafunt,  communis  natioms  indoles  m  obltina- 
tampraneripfararationem  fcrtur  pertinaciam. 

R    E   L   I   G   I  O. 

1 # 

OMnesin  Mafovia  Nobiles ,  Catholicam  fequunrur  Re- 
ligionem ,  nec  unquam  hic ,  alienas  Confeffionis  opi- 
nioprogreffum  fuumhabuit. 

V    I    R    E  S. 

Afoviae  Nobiliratis  ad  40.  millia  numerantur,ad  Co« 
ronationemSigifmundi  III. ad  1 5.  milliaMafoviorum 
convenerant. 

MINOR  RUSSIA. 
MORES    R  U  S  S  O  R  U  M. 

RUflinaturacertis  morbis,  utcapitis,  &  renum  fub- 
jccVifunt:  plicaequoque  morbusinter  illos  communis 
eft,  quocapilli,  veluri  glutine  quodam  invicem  compin- 
guntur ,  ut  nullius  pectinis  ufu  in  ordinem  reduci  queant ; 
illis,  qui  manuum  tracVant  operas,  firmae  ad  laborem  feren- 
dum  vires  funt ,  cui  etiam  diebus  feftis  &  dominicis  operam 
navant,  quaerentibus ;  cur  non  in  die  dominica  ab  opere 
ceflent ,  refpondent ;  quod  tam  hac  die,quam  in  aliis  come- 
dereoporteat.  Polonicalinguaipfis  ufu  frequentior  eft, 
quam  Ruflica.  Vini  Hungarki,&  mulli  potum  frequentem 
habent.  Ruftici  in  rus,iine  fagittis  ac  arctim  aptatis,non de- 
fcendunt,  magni  Tartarorum  ofores  funt.  Erga  peregrinos 
humanitatis  itudia  exercent,  cuiArmenii  inUrbeLwow 
prsefertim  fuct  addicTti. 

R    E    L   I    G    I  O. 

QUatuorinhacRcgioncReligiones  numerantur,utputa 
Romana,  Grseca,  Armeniana,  Judaica.  Lutheranx  & 
Calvinian*  Reiigionibus/infenfiiTiiLe  irafcuntur.  Pleriquc 
vero  Nobilium  Romanae  Religicni  ,  qui  inoppidis  agtmt, 
Gr<£cae  funt  addicli. 

Epifcopi  tamcn  RuHbrum,Regi  Poloniaefnbje&Uedem 
Romanam  &  PapamCleaicntem  8.  pro  capite  anno  1595. 
agnoverunt.  DIVI- 


X 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


REGNIPOLONIjE.  vt#? 

D  I  V  I  T  I  te. 

OPpidum  diftum  Iwowo:  vini,  quod  malmafia  vocatur, 
mercatudiveselt.  Armeniani  hasorasvalde  reddunc 
opulcntas,  qui  in  Alexandriam,  Conftantinopolim,  lndiam 
ufc]ue ,  uer  mercium  ergo  fufcipiunt. 

P    O    D    O    L    I  A 
M    O    R    E  S. 

INPodolia  culturam  morum  &  eruditionis  noraen  vix 
invcnies ,  pecoribus  enim  potius  >  quam  ingenii6  alendis 
hsec  Regio  proprior  eft. 

R  £   L   I   G   I  O. 

y\  Uofuntin  Kimienicc  Epifcopi ,  alter  Romanus ,  alter 
confefljone  Grsecus.  Dua?  etiam  ibi  funt  Ecciefia; ,  ia 
tcmplislevi  fabrica  extrucl  u  convenientes. 

R    E   G   I   M   E  N. 

OMnis  Podoliae  traftus ,  Regis  Imperium  comitcr  agno" 
fcic 

V  I   R   E  S. 

QUi  Bratzlaviam  incolunt,tra£Undorum  fclopetorum, 
hifqueexa&eferiendi  metam  ,  apprime  norunt.  Cum 
Tartaris  faepius  confligunt. 

LITHVANIA 

MORES    LITHVANORUM  VETERES. 

VEteresX-ithvani,deliciasperegrinorum  ciborum,cx  po- 
cus  quondam  ignorarunt,  fobrietati  &  abftinentia? toti 
addifti  ,ln  arraorura  ufu ,  equorura  &  famulorum  multitu- 
dine  fuas  quaerebant  delicias. 

Ad  bellum  paratas  femper  habebant  lanceas,  clypco?, 
faccos  coreaceos  farina  plenos.  Adorabant  ignem,  lcrpen- 
tcs  ,  fylvafque  pro  facris &  deorura  fedibus  habebant,  De- 
niortuorum  cadavera  cum  illorura  equis,  armis,  falconibus, 
Mmm  3  canibus 


9Xg  DESCRIPTIO 
canibus  venaticisaliifque  rebus  pretiofis  comburebant.  Ci- 
neribusparentumlac,  roel,  aqua  &  cerevifi&  miitum  ( fie- 
rebant  .choreafque  ibi,  ad  tympani ,  &  tubse  bellic^fonura 
ducebant.  Johan.  Mektius  ocuiatus  teftis  ha?c  fe  apud  Luh- 
vmosobfcivalfr  ,  in  quadam  teftatur  epiftola.  In  funeribus 
arulticis  cadavera  defun&orum  veftibus  &  calceisindue- 
bmtur,  &  infella  collocabantur  ere&a ,  cui  aflidentesil- 
lormn  propinqui ,  poculis  decertabant.  Epota  cerevifia , 
ejulatum  funebrem  ordiebantur  hunc  in  modum  •.  H»l* 
le  Jele  ,  y  Procz-ty  *ene  utnarl  ?  y  za  tt  me  mjel  fzto  yefly  albe 
p  ty  !  y  procz  ty  umiril  Ha  le  le,  lele%  yza  tt  nie  mieUkrafz ye  mlod- 
xtce}yproct  ty  umarih.c  Heiheimihi,  quaremortuuses? 
H  i  hei  mihi,  numquid  tibi  defuit  cibus  vel  potus  ?  annon 
habuifti  formofam  conjugem ,  quare  mortuus  es  ? 

per*ffcix  quereiis  ,  munera  cadaveri  donant ,  mulieri 
quidem  flla  curo  acu ,  Viro  linteolum,  idque  ejus  collo, 
implicaiur  Cum  funusexequuntur ,  mulci  currum  adequi- 
t*m,&  edu&isgladiis,auras  verberantes clam2nt:  Get^gty» 
th* ,  b*.g  ythe  pecke.U  h.  e.  aufugite  vos  da?mones  in  infer- 
77  11.  T  j«n  ad  fepukhrum  cibum  &  potum  coliocant,  uxor 
ii.i^  fi^diebus  furomo  raane,  &  vergente  in  vefperamdie 
tumuloaflidet ,  fuumqnedeplorat  &  revocat  per  XXX.dies 
maritum.  Inds  conviviam  paratur*  Hofpites  muti  veiut 
acoumbunt.  Dux  mulieres  line  cultro  cibosminiftrant  in- 
vitatis,  &  deomnibus  ferculis  aiiquid  menfa?  fubjiciunt , fi 
cjuid  forte  ceciderit ,  non  tollunt ,  hocque  in  gratiam  anima- 
rum  quascomedere  credunt,faciunt.  Peradoprandio.facri- 
ficulus  de  menfa  furgit ,  fcopis  domum  purgat,  &  taiia  fatur. 

J$y  Pttyductfe:nujren,numen,h.  e.  ediftis  ,  ac  bibiftis 
aoimaj  diie&a:,  ite  foras.  Perattis  his ,  convivium  reftaurant, 
6cpotu  invicem  decertant,  Viris  acriter  fceroinae  refpon- 
dent ,  &  ofcula  poculis  mifcent.  Ha^c  modo  difta ,  fupra  ci- 
tatus  autor  partim  fe  vidifle ,  partim  r^liqua  ex« de  digruffi- 
niorum  Virorum  orc  haufiileteftatur. 

MORES  LITHVANORUM  NOSTRI 
TEMPORIS. 

T  Ithvanorura  plebs  valde  rudis  &  fimplex  eft,ut  ad  feren- 
^dumj.igum,  natavelut  effe videatur.  Nobiies fubditos 
luos  ut  mancipia  trattanL  Gens 


REGMI  F  O  L  O  K  I  £  »*» 
GensLithvana,  inculta&  incivilis^  moribufquecrudcfis 
cft:  prawiones&  furesplurimosrovet,  quieo  lcelerum  dc- 
labuntur,ob  nimiab  quibuHndulgent,commeilaiioncs,quae 
illosad  vitam  paupercm  &  inertcm  traducunt.  HicfiBdes 
penes  Michalov ,  in  Licvania  proptcr  fccUMatrocinii »  plu- 
rcsin  unomenfe,quamin  Mofcovia  &  Tartaria  pcrceniuin 
annos  fufpcndi  folent.  Herburfteimtefle.Virgines  Kiovien- 
fcs  uitra  feptimum  annura  ,  pudorem  virgineum  prodigunt, 
cumquaruminhac  setatepropofitaforroa ,  etiaropudicitia 
cxponitur.  Raptoribu?  illarum  tamen  pcena  capitis ,  &  con- 
fifcaiionis  bonorum  krogatur. 

Servi  qninqucper  hebdomadem  dies,in  operibmfuorum 
dominorum  impe.idunt  ,lunae  diem  canturo  fuUliberam  ha- 
bentcuris,  die  dounnica  ctiam  in  fervitiadominorumim- 
pensa.  Frumentum  fuum  ad  focumficcareconiuevcrunt» 
quodpoftea  in  granariisttCcudunt.  Qui  liberioris  futit  con- 
difionis ,  alaboribus  fe  utplurimum  vkdicauc ,  &  inpopi- 
nas  derleCtunt.  in  iilis  dies  nodcfquc  potui  inddlgenies.  Ce- 
revilia  ,  &  vino  adufto  pro  potu  utuntur ,  cui  mullum  *  opti- 
macnocae,  addunc.  Hoc  in  magnatum  auiis  perplurimos 
annos  aiTervatur.  Adthor.  libri  Theforo  PoUuco  1.  $• 
dicit,  in  Aula  llluftrifiimorum  Principum  Radzivillioium 
mulfum  uhra  100.  annos  integrum  fuiile  iervatura.  K>io- 
vienfcs  a  primis  incunabulis  natationi,  navigationi,  pina. 
tioni  &  venationi  fe  dant,  quaeexercitia  illorumcorpora 
admoduro  reddunt  expedita.  Conviviis  Lithvani  fapiug 
intcretTe  amant ,  in  quibu^  a  meridiano  fole ,  ad  medium  no- 
cYis  ufque  gcnio  indulget  e  iolenc. 

Potentiurum  menias  pcregrina  vina  &  opiparus  ferculo- 
rum  apparatus  onerat.  A  primo  mane  aduftum  vinum  omnis 
fexus&  aetatishominesbibunt. 

Veftitos  incoiarum ,  non  fecus  ac  Mofcovitarum  longior 
eft  :  muliere*  valde  fplendidum  habitum  amant. 

In  matrimoniis  contrahendis ,  qnondam  nullu^  habitus  re- 
fpeccuseft,apudLithvanos  divitiarfi  vel  ftemmati*,  fed  ille, 
quem arroorum  gloria  commcndabat ,  quamvis Uyilrt con- 
dicionis  e(Tct;fceroinam  tamen  ex  Nobilifhma  farmha  ducere 
potcrat  Hxcconfuecudoroultismagnosfecit  ad  virtutefti- 
mulos  Hodie  tamen  paritas  conditionis  &  ftemmatis  in  ma- 
trimonii»  fervari  iolec.  Fceminae  nuptum  dat*,in  dotcm  cer- 
Mmm  4  um 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  Ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenz 
CFMAGL.  2.6.152 


91»  DESCRIPTIO 

tam  bonorum  accipiunt  partem  %  inde  obfequentioresillas 
fibimariti  experiuntur.  Natura  illarum  ad  qusrenda  cuna 
aliis  vicina  confortia  valde  prona  eft. 

Qjatuor  linguarum  diale&us  in  Lichvaniaefle  ,  recepta 
eftfententia,  Jaczuingiorum  Lichvanorum  ,  velSamogita- 
rum ,  Pruflbrum  ,  &  Livonorum.  Oratiodominica  in  Liih- 
vanicalingua  ikfonat: 

Mustabesk*stues  eckfchkan  de  biffts ,  Schweriez.  tcuuz  vtart. 
£ack  nums  touvcs  Walflibt  teuus  praatzjusk»  eckfchkan-Dehbes  t* 
JVarfanfemmes.  Mufjt  devtfche  mafle,  Duthmums  Schoodeen.pam- 
matemumsmujfegrakekameftammat  muffe  parradurken.  Mee- 
Vedde  mums  Jonna  baduke  ,  le  pett pajfarga  muns  un  wuffe  malo. 

R    E    L    I    G    I  O. 

QUuiam  Litvanorum,  Ecclcfia?  Romanse  fequuntur  fa- 
cra ,  numerooue  aliis  potiores  funt ,  Epifcopum  Vilnen- 
iem  babentes  ,  quiab  Archiepifcopo  Gnefnenfi  dependet. 
Kehqui,  Ruflorum  amplecluntur  ReijVionera ,  ucinNo- 
wigrod.  Polotzko. 

Proxime  Viinam  Tartari  etiam  haj)itant,  qui  certam  ter- 
ram  occupant,  &  mercaturam  exercent.  Hi  Machometi 
Keiigione  lnitiati  funt. 

m  P^terhosmultiinUthvaniaJudaiifunt:  multi  hicrepc- 
ruincur  magi ,  qui  prarftigiis  diabolicis  lupinara  mentiuntur 
tormamj  quod  maii,  etiamin  Livonia  non  infrequens  eft. 
Nec  infolens  ertLithvanis,de  morbo  alicuj  us,ex  umbra  cor- 
pons  ad  ignem  collocati  judicare. 

Armenii  fua quoque  Viln*  templa  habent ,  Diclorura  au- 
fores  funt  Gelner.  Mitridat.  Chytr.  Orat.  de5tat  Eccl 
Mjchov.  Sarm.  Europ  Jo,  Auban.  demorib.  Gent.  &t 

R    E    G    I    M    E  N. 

L-SrE*  °im  temP°7  L^hvania  per  magnos  Duccs  rcgc- 

»=»£t«l°i''bicao'C,w,'u6dte>lib«»p»'=«'>k.&f»'- 

p=  «oionx  m,  mpe,iam,ade0jm  £„,  Bil-„,  ^j, 

pre- 


REGNI  POLONI*.  ,lz 
manturrervkurc,aliosalibi  vix  invcnias.  Equidem  illi  mii 
manapia  fuis  funi  dominis ,  pecudum  more  cum  uxoribus 
&  libens  vendi  folent.  llli ,  qui  libertate  gaudent ,  &  vi- 
yend.  mediis  deftituuntur ,  fiiios,  fiTiafque  luas  vel  femet 
ipl^aliisvendunt,  utfolum  apud  emptores  cibum  habere 
poilint,  Pratterdebita,  qus  ruricol*  tam  Regi ,  quam  Do- 
minisiuisfolvere  tenentur,  obftri£i  quoque  funt  uxores 
ductun  .  ccrtam  pecunix  fummam  aulis  pendere,  fi illis  po. 
ltea  natus  inransdiem  fuum  obeat.  Judices  rei  judicati  de 
cimam  partem  capcrc  folent. 

Homicidia  .praefcrtim  a  Nobilibuscommifla,  pcena  tan- 
tum  pecuniariA  expiari  folent. 

Duo  Palatini  vicini ,  juftitiam  ibilocorum  adminiftrant  % 
praeter  id ,  quod  fua publica  obeant  negotia.  IJlud  vero  par- 
tes  litigantes  roale  habet,quod  fixum  judiciis,illi  judices  non 
habeant  locum  ,  fed  modo  hic,  modoalibijusdicant. 

Sicui  ob  facinus  mortis  pcena  adjudicataeft ,  dominus 
condcmnati  lilum  cogcre  poteft ,  ut  ie ipfum  fufpendat  vid 
Michovv  Sar.  Eur.  L  2.  Herbcrftein.  Lithv.  Michalov. 
rragm. 

D    I   V   I    T   I  JE. 

SUpra  fummam  ordinarioram  Tributorum,quam  Rex  ex 
hispercipit  oris ,  bona  extraneorum  mercatoruro,  qui  hic 
moriunturi  ilii,  vcl  illius Reclori  Provincise  acquiruntur. 
Tarcx  &  Tartari  fua  exercent  negotia. 

Eft  prope  Kioviam  exiguus  mons ,  fuper  quem  mercato- 
resfaepiusiterfacereneceifam  habent ,  quod  fi  currusmer- 
cibusonuftiibidem  loci,  rumpantur,  vel  pars  mercium  cf- 
ftuat  ,omneidquod  folumattingit,  Regi  proprium  cedit. 

Privatorum  divitie/paranturex  cera,oielle,frumento,pel- 
Iibu^,cineribus,quarum  reruro  ingens  copia  Gedanuro,&  ab 
hincin  Belgium  devebitur. 

KiovicC  infignis  mercium  exterarum  confluxus  reperitur, 
pcr  cujos  confinia  omnis  generis  lapides ,  aromata ,  fericum, 
materuEaurointertextae,  crocum,  thura,ex  Aliai  Perfia.  In- 
dia  ,  Arabia  ,  Syria ,  in  Mofcoviam,  Sueciam,  Daniam, 
ordmario ,  &  maxime  commodo  itinere ,  devehuntur.  Cum 
Dullum  cxpeditius ,  quam  illud  a  Cafta  porto  ponti* Euxini, 
in  Boryfthenemindeque  Kioviam  fit.  Qiiod  fi  Boryfthenem 

Mmm  5  merca- 


,n  D     E     S     C     R    I     P     T     I  O 

mercatores,  ibique  Regi  tributa  mercium  cauffa  exolvenda 
effdgere,  hacquerationeiterin  Lithvaniam  vitare  ,  &  per 
defertaioca  proficifci  vellent,  aliorum  prxdx  &  latrocinus 
effent  expofiti,  quod  aliquot  exemplis  probatum.  C  um  crgo 
commodiorem  viara,  quam  per  Kioviam  ,  habere  nequeant , 
incredibile  ejus  mercatoribus  lucrum  inde  adferunt.  Ipfa 
Kioviamelie,  frumento,  carne,  plfcibusjapidibus^aro- 
matibus  ,  abuftdans  eft.  H*c  notarunt  Herberftein  de  Lith- 
van.  yfcneas  Sylv.  dc  Lithvan.  Michalov.  in  fragm. 

V  I  R   E  S. 

f  Ithvania  facile  70.  millium  exercitum  in  caftra  poteft 
producere:deteriorautem  equitatueffe  videtur,  ob  equos 

nimium  parvos.  Soliti  funt  Lithvani,  in  caftra  cum  magno 

pompaeapparatuircquodfi  in  illi*  fubfiftant ,  veftiumele- 

gantiorem  ornatum  domum  remittunt. 

Potentiores ,  qui  propriis  expenfis  aliquam  militarem 

manum  conducere  tcnentur.data  pecunia,a  caftris  exempti 

funt,  milites  Lithvani  limitanei ,  ab  omnibus  tributis  exem- 

pti  judicantur. 
BoryfthenesLithvanis  ad  impetumTartarorum  fiftendum 

apprimc  otilis  eft. 

SAMOGITIA. 
M   O   R    E  S. 

S  Amogitse,  quamvis  plerumque  maximi  fint  corporis,il- 
lorum  tamen  quidam  nimis  exigua ftatura  habent  liberos, 
qui  pumiliones  magnitudine  vix  fuperent.  Tanta  pollent 
corporis celeritate , ut  ex  equos curfu  concitato ,  fine  lapfu, 
in  pedes  deiiliant ,  adeo  firmae  funt  valetudinis ,  ut  ad  ceate- 
fimumannumvivant.  Animofi,  laetique ,  &  ad  beila  animis 
valde  propenfi :  vitia  impenfe  oderunt :  Latrocinia ,  f urta, 
inceftus,vix  nota  genti  nomina. 
Virgines  adeo  fuas  caftitatis  tenaces  funt,ut  illius  infidiato. 
res,  vel  cum  ftri&o  cultroinfequi  nil  vereanturr  maritae  licet 
mulfi  potu  dele&entur ,  puditiae  tamen  fuae  minimc  funt 
prodigse. 

Kuftici  vomerc  ligneoterram  laborarc  folent,  (Juodin- 

felix 


REGNI   POLOHI£.  '  ,zt 

relixin  hunc  ufum  ferrum  tfle  putent.  Nunquam  terram 
colunii  indc  illis  penuria  frumenti  nafcitur. 

Rempecuariam  inter  praccipua*  habentcuras:  mulieres 
lanam  tractanp 

Cibus  fibi,  rapas  ad  igncm  aiTas,  pra?  pane  eligunt,  quibus 
lac ,  mel ,  butyrum  &  pifces  addunt.  Quae  per  hycmem  du- 
rarenequeunt  pecora  ,  illa  in  ufum  douicfticum  maftant , 
&  cum  tcris  fylveftribus ,  quibus  abundant ,  comedunt. 

Pro  confervatione  pecoris  fui,  Deura  fuum  ignis  orare 
lolenr. 

Linguam  candem  fere  cum  Lithvanis  habent ,  alii  Polo- 

flke  loquuntur,  quo  fermone  etiam  facra  peragi  moseft. 
Fili*  ante  trigefimurn  ,  vel  ad  minimum  24.  annum  ibi  viris 
non  nubunt ,  nec  ante  confcdas  propria  manu  aliquas  ve- 
ftes ,  qiarum  dona  fponfi  comitibusdefponfataeexhibeant. 
Tumenim  cuilibct  illoruro,fubuculumcum  mappa  offcrunc. 
Porcntes  filiabu^  fuis ,  ad  zinguli ,  quofuccinda*  veftesfunc 
anteriorem  &  pofteriorem  partem  campanulasfolentap. 
p?ndere,ut,ubicunque  locorum  fint.fcirc  queant,no&u  iine 
face  ire  nulli  illarum  licec. 

Cum  parentes  filiabus  fuismaritosquaerunt.tuncnontam 
foliciteillorum  divitias  &  pulchritudinem^quam  vero  mores 
explorantrconfuetudo  eft,ut  duo  agnati  fponh\defponfatam 
rapiant,  quaspcrattanuptiarurafeftivitate  in  familiam  ma* 
riti  conccdk. 

R    E    L   I    G    I  O. 

QUi  hic  func  Epifcopi,  Catholicam  Romanara  fidem  ha- 
benc.  Prarter  hos ,  rudera adhuc qusedam  paganifrni  ibi 
rcperiuntur ,  apud  illos,  qui  deorum Ioco  colunt  Auxthejas 
Viflagiftis,  Zemopacics,  Dearo  Aufcara  radiorum  folis,B.ez- 
kam  vcfpeii  Deaan ,  Brckftam  Deam.tencbrarum ,  Ligicze 
Deum  ,  qui  concordiam  inter  homincs  fervat.  Datan  bo- 
norum  datorem ,  Kirnis,  qui  curam  habetcerevifia?.  Rre- 
mata,  porcorum  Dcum ;  Gondaro  fliia*  adorant,  Modcina  & 
Ragaina  likarum  dii  funu.  Ta\val>  Dcusdivitiarum. 

Multa?  Vecercs  hic  funt  familia?  Nobilcs,  quar  proprios 
penates  fuos  habere  creduntur,  horum  nomina  funt  Rur- 
vvakzin  ,  Eiaizain  ,  Gardunithas ,  Derfintos,  &  plurima 
alia. 

Cum 


l4  SERIES  REGUM. 

CumlacobusLafcoviusaSigifmundo  Auguftoan.  1572. 

cffct  raiffus , qui  Samogitis unum  Deum  concionarctur ,  lpli 

refponderunt ,  quare  tu  nobis  unura  praedicas  Deum ,  tan- 

quara  potentiorera  noftris  dii*;Nunqu,d  ,gnoras,plures,plus 

habere  potentis,  quam  unum ,  &  facere  plura ,  quam  unus 

facerepoflit. 

r  R    E   G    I   M    E  N. 

DAtus  eft  Samogitiai  a  Rege  Poloni*  Gubernator  Pala- 
tinus  velCapitaneus  Generalis,  praner  hunc,  ahum  nir 
norem  habent  Magiftratum ,  didum  illis  Civonias.  # 

f>  I  V  I  '  T   I  M. 

IAcobusLafcoviustempore  Sigifraundi  Augufti  ipfisqua- 
draginta  raillia  terrse  jugera  diltribuit,  cum  hac  conditio- 
ne,  ut  quotannis  f .  florenos  ex  his  Regi  folverent,  exceptis 
aliis  minoribus  refervatis.  Pecunia  vero ex  lino,lana,qua3  in 
Livoniam  &  Regiomontum  vehitur,  cineribus,carne ,  ut 
plurimum  illiscoliigitur. 

V   I    R   E  S. 

SAmogitii  milites  funt  egregii,  qui  in  tendendo  arcu  mul- 
tum  func  exercitati ,  cquis  quidera  parvis,  fed  ad  bellum 
maxime  idoneis  utuntur.  Fortalitia  ipfis  nulla  funt.  Sed 
fortior  in  pectore  Vircus.  .  • 

SERIES    REGUM  POLONIiE. 
SECUNDUM  FLORUM   POLON.  CL. 
VIRI  D.  JOACHIMI  PASTORII 

E  T 

S.  NEUGEBAUER. 
L  E  C  H  U  S.    A  N.    C  H.    D  L. 

LEchus  ,  primusPolonicae  gentisconditor  acPrinceps 
fuit.  Quidam  illum  indigenam ,  alii  Sclavonia  ,  Dalma- 
tiaqueoriundum  exiftimanc.  Principi ,  lex  natura  erat  , 
populique,  cui  imperabat,  genius.  Polonia  tum  pecuniam 
ignorabac  ,oppida  erant  rara,  &  provcntu  fubdicorum  Rex 

fuften- 


P    °    L    °    N    1  f2f 
3^  &cicndis 

aniraumadjccic.  Primum  exftruxic  Gnefnam  ,  quondam 
S,s  '  lumc  Antiftitis  Regiam ,  ubi  Aquils  nidus 
^/tus^  omen  nakcntislmperii.  Adcpca  nomcn  a  nidoci- 
vitas,  avifque.Ua  Rcgni  manlic  infigne.  Eoregnaviccem- 
pore,  quocunccinpracccpsRoma,  VandaliGalliam ,  Hi- 
ipaniaro.&Alricani.  Gochi  Icaliam  inundaverunc ,  Quam 
d.u  gubcrnaric .  quibufque  liberis  fpem  fuccedendi  relicTue- 
nc ,  ex  dcrectu  Hiftorise  ,  cerci  quicquam  haberi  nequic. 

DE  PALATINIS  XII. 

•Mprtao,Lccno»  nondum  conftancem  formamPo- 
lona  Refpub.  naftaeiTet  ,  Regiaque  foboles  Regno 
deeflcc9XII.  Priroarii  Viri  delecTifunt,  vernaculo  nor&ine 
Wojevods,  hodie  Palacini ,  boceft  Ducesbellidiai.  Qui 
Magiftratus,  non  abfimilis  decemviris  Romanis  fuic.  Sed  hi 
difcordiisturbarunt  Rempub. 

C  R  A  C  U  S.   A.   C  H.   b.   C  C. 

Cu  m  Polonia  inteftinislaborarec  bellis,unidenuo  fumma 
reicommifta  fuit.  Is  fuic  Cracus  viropulentus  Viftulse- 
queaccola.  Hicaegreperfuafus  Imperium  accepic,  hofte9 
fcederibus  vel  vi  mkigavit.  Domi  ambitionis  difcordiarum- 
que  femina  fuftulit.  Judiceslicium  per  provinciasconfticuit. 
NovamUrbem  ad  Viftulam  a  fuo  di&am  nomine  Craco- 
viamcxcicavic,  quse  Regni  capuc,  relicta  Gnefna* ,  fafra. 
Sub  hac  ingens  ancrum ,  ubi  horrendae  magnicudinis  Draco 
habicairedicicur,  quem  Cracus  incerfccic  perefcam,  picc 
fulphurcque  infectam.  Sepultus  eft  Cracus  in  -Laffotino 
montc  uhra  Viftulam. 

LECHUS.  II 

D Uo?  reliqaerat  Cracus.  filios ;  quorum  mlnor  Lechus  , 
Imperium  vi  rapuit  >  fratremque  in  fylvas  venandi 
caufla  educlum  obcruncavic.  Hunc  quafi  fato  raorcuum , 
acerbe  luxic ,  magnificoquc  exculic  funcre,  fcd  innocuic  fco- 
lus ,  miilufque  in  exilium  elt  Parricida. 

VEN- 


,x6 


j  E  R  I  E  S  R  B  O  O  M. 
VENDA    A.  C.  bCCL. 


T-Ratribiisvitafunais:  fororiillorum  Vend*  impenum 
T  deUtumeft,  virgini  ingentis  aninn,  fupraque  iexum 
nrudenti.  Sed  cum  Venda  Princeps  potius  ,  qoam  Pr.nci- 
Exorefle  maluit,  fe,  fponfam  ab.entem  Rmgerum, 
EdpemGermanisfpreverat.  Hicquod  prec.bus  ..pe- 
frarenonpotuit ,  manu  conjug.um  caperedccrey.t.  Hoft. 
amatori,  cum  magniscopiUPoloniaminvadent.,  obv.am 
DrocelTitVirgo,  du.nqueinirritumomnesLegationes  ,  « 
ESus  abirfnt ,  vecors  amore  ,  &  ulnfi  conatus  pudore 
Dux ,  fibi  manus  intulit.  Vcnda  triumphum  de  arnis  6c  , 
amoreagens,  Cracoviam  ingreditur,  leque  m  V.ftulam 
prxcipitem  dedit ,  &  diis  manibus devov.t.  • 

DE  XII.  PALATINIS  ET  PREMISLAO 
SIVE  LESCO  I. 

EXtinaacum  Venda ,  ftirpeq;  Regnatrice,  Impeni  mo- 
lesadpalatinosrevoluta  eit,  fed  brevi  is  Magiftratus 
antequaro  corrumperetur,  defiit.  Succeffit  enim  Premiilus. 
Is  erat  aurifater ,  qui  fingulari  ftratagemate  tum  Pannones 
&  Moravos,  Poloniam  infeftantespergaleasdecepit,  Po- 
lonifque  ccedendos  miniftravit.  Sufpendit  enim  felle  vcl 
Lithargyro  illitas  galeas ,  caftra  hoftium  contra :  qua?  fole 
lucente\  hoftium  nunciabant  copias.  Mox  fublata  ab  auclo- 
re ,  fugaj  fufpicionem  faciebant ,  a  Poloniscceptae.Hinc  ad 
perfequendum  hoftem  Pannones  accin&i  y  &ininteriora 
fylva»penetrantes,circumvenii  a  Polonis ,  internetioni  da- 
ti.  Hoc  propterinvcntum,Premiflus  a  Polonis,  Rex  crea- 
tur.  Tranquille  imperavic ,  nullos  poft  fe  reiiquit  liberos. 

LESCUS.  II  AB  AN.   bCCLX.  AD 
ANN.  IdCCCIV. 

#  pOftFataPremifli ,  nullo  reliclo  Regni  herede,  nova 
1  de  Principatu  orca  eft  conuntio ,  in  eamque  tandem  de- 
fcenderunt  fententiam  Poloni ,  ut*fortunae  ele&io  commit- 
terccur ,  fub  hac  conditione  ;  ut  qui  eques  primus  ad  metam 
prsefixam  perveniiYet,Princeps  foret.Sed  cum  quidam  dolo 

agerer , 


Early  European  Books,  Copyrigh.  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


p   O   L   O   N   I  /E, 


agerct ,  &  campi  arenas  ubi  currcndum  crat ,  nottu  tribu- 
1.»  tcrrc»  «mped.rct  rcliaofibi  intcgro tramite,  jamquc 
cftufitin  curfum  alns.lapfantibufqucJmpoftori  vicloria  ctim 

corona,  ctatufT  cft.  Eanaem  viam  vir  quidamtenuis  fortis 

ErW18»  ""f? '&<*r"™^  aliis^ad  mctam  pcrven 
POM  Hunc  vclit  Fato  oitenfum ,  Poloni  Principem  rc 
nunuant,  pauperemlicet ,  nec  unius  equi  Dominum  Hic 
habitum  modeftiamquein  Regnoretinuit  ,  fobriufque  fuk' 

LESCUS.  IH  AB  ANN.  CH  lo  CCCIV 
USQJJE  AN.  Id.  CCCX 

J  Efcus  ficut  gloriofc  vixit,  ita  etiam  in  pr*lio  contraCa- 
rol.M.Sclav.s  Hunnifqueopem  ferens,gloriofe  vita  de- 
cc  lit  Prov.nciasquafdampatrio  Regnoadjccit.  CumCa- 
rol  M.rouneribusmiflis,pacemfecit.  Filiosmfcepitcom- 
plures ,  quoruro  unus  Popielus  in  fpem  Regni  educatus  c 
legitima  conjuge  natus,reliquiimpari  ortu  nati  Marchiam, 
Pomeraniam,  Caflubiaro,iifqUC  confines accepcrunt Pro- 
v.ncias,haccumconditione,  ut  Popielo  integra  maneret 
heredicas.  Fuit  Lefcusin fuos,  accgenos  liberalis. 

POPIELUS  MAJOR  AB  AN.  IdCCCX. 
AD  A.  C.  Id.  CCCXV. 

tJ  Ic  nihila  Patrc,  prseter  Principatos  accepit  fortunam. 
L  *  Ignavus  erat ,  cui  Cracovia  difplicuit,  ideoque  campel 
ftriapUnaquehabitare  maluit.  Etquofimul  fratribus  Po- 
merani*  Dominis.propior  clTet,Crufphiciadclccl:aeft,  Cu- 
javiae  hodic  oppidum.  Fertur  in  familiari  fermone  fe 
fuofque,  murium  depaftioni  devovuTe,  quod  in  filio  cx- 
pertus. 

POPIELUS  JUNIOR.  AB  A.  C.  Id.  CCCXV. 
AD  AN.  b  CCCXXX. 

I"  1  Ujtis  Adolefcentia  Patruorum  Proccrumque  confiliis 
"  cohibitacft,fed  mox  honeftatisfraenaexcuiTit.  Juvenis 
forma  dcformis,  turpibus  deditus  voluputibus,ut  Choftek 

dicere 


9lt  8EKIESREGUM. 

diceretur.  Duxit  &  vicina  Germania  uxorem  ,  fuperbam  8c 
avaram,  quse  etiam  tandem  vim  tcnuit  impeni i ,  &  nhis 
Mso.  mortuomaritoRegnumfirmavit.  Diffidebat  autem 
Polonis  •imprimisPatruLs,  quosperfcelusfuftuht :  fimu- 
lansenim,  ita  jubente  uxore ,  morbum ,  advocat  patruos, 
ipfifqueqiiafi  morti  proximus ,  conjugem  cum  libens  coro- 
X-ndat  Vereentein  vefperum  die,  fecefluns,  a  fe  manum, 
tanquatn  tefferam  afiHtus  uhimam ,  &  fimul  poculum  ve- 
neno  mfeOum  &  ab  uxore  paratum  porngit.  Illi  coriteitirn 
interramprocidunt,  &  veneni  vi  rooriuntur  ,  quorurn  ca- 
davera  tanquam  qui infidias  paraverant,  roulier  abjici  juflit. 
Sed  fifidesannalibus,  ultioDei  ipfuro  fuftulit ;  nati  enim 
ex  defunaorumcadaveremures,  &Kegun,  conjugem  > 
liberofque  cjus  depaftifunt,  fruftra  turribus,  aquis,  fa- 
tellitibufque  munitos. 

P   I    A    S    T    U    S  , 
AB    ANN.    IdCCCXXX,   AD   ANN.  IdCCCLXI 

Mlfere  defunQo  Popielo,  magna  de  fucceflione  orta 
funt  diffidia.  Rejcfti  naroque  ftegnum  polcentes  Filii 
patruorum,  qui  ex  Popieloerant  nati.  Interim  omnia  ra- 
pinis  &  latrociniisfcedabantur,  accedentibus  ad  publica 
mala  finitimorum  machinationibus.  Poft  longe  agitatas 
contentiones,eligitur  Princeps ,  quem  nemo  lperaverat , 
Piaftus,  oppidanus  Crufviciae,  parviagelli  Dominus  ,in- 
tegertamen  vitae ,  & in  egentespromptus.  Is  ,'orta  inCo. 
mitiis  annonae  caritate ,  omnem  multitudinem  frumento 
refecifledicitur,  nihil  ideo  iraminutis  dapibus.  Hoc  vifo 
miraculo,Po!oni  Principem  Piaftura  falutant.  Gefllt  Prin~ 
cipaturnfeliciflime,  quem  Fato  accepcrat.  Bella  fub  illo 
milla  fuere.  Diflidia  au&oritate  fua  compofuit.  In  pofteris 
fuisdiu  Regnum  tenuit.  Crufviciam  dein  interitu  Popieli 
jnquinatam  mutavit.  Gnefnamquefcdemtranftulit.  Ex  u- 
xore  fua  Repicha  filium  unicum  fufceperat:  fuperavit  rarif. 
fimum  mortalibus  annurr.  vicefimum  fupracentefimum,ab- 
flinens  gulae  &  libidinum ,  quae  multis  exitio  f uere.  ^ 


ZIE- 


*    o    L    o    N    i  m 


at>  avt  ¥z  1  E  M  O  V  I  T  U  S.  I. 

AB  AN.  Id.CCCXLI  AD  AN.  1d.  CCCXCII. 

I S  ex  Repicha,  uxore  Piafti ,  natus ,  Patri  granctevo  in 
j.  Partcm  curarum  afluratus  erat ,  magnifque  omnium  ftu- 
dn>Princepsfaftuseft.  Ereftaj  Vir  indolis ,  malorum  pa- 
tienciirimus ,  reimilicarisgnarus,  rounificus  inlargiendo, 
mitior  m  pcenis,  quaro  feverior.  Militarem  difcipiinam  fe- 
citjCreato  militiae  magiftro,  ordinumque  Du&oribus.Paulo 
poft  in  Ungaros,  Moravos,  &  Gennanos  movit,  ad  recupc 
randas  proyincias,  ignavia  Popieli ,  &incerregni  cumultu 
Polonis  amitlas.  Nec  fua  tantum  recuperavit ,  fed  his  alia 
adjecic.  Poitin  Pomeranias  Caflubiaeque  Duces  prifcum 
Polonorum  ex  L«fco  3.  fanguinem  movit.  Sed  hic  fortuna 
furHamen  vi&oriis  pofuic,  cum  locorum  prsefidiis  Duces 
tuti  eflcnt.  Scquuta  Zicmoviti  mors  anno  regiminis  XXXII. 
reli&o  filioimpuberc ,  &  adhuc  Regno  rcgcndo  impare. 

L  E  S  C  U  S  IV. 
AB  AN.  b.  CCCXCII.  AD  AN.  Id,  CCCCXIII. 

MOrtuo  Ziemovito,  Poloni  Principatum  filio  cjus  defe- 
runt ,  datispucroredtoribus ,  qui  negotiis  praeeflent 
Reipub.  Hi  ccepcura  a  Patre  Lefci  contra  Pomeranos  bel- 
lum  neglexerunt.  Lefco  adulto ,  occafio  rei  gerendas  erHu- 
xerat:  huic  roiteerat  ingeniura ,  qui  parta  tueri  maluit, 
quam  novis  acquirendis  fatigari.  Pacis  arcibus  inclaruit.  Im- 
roacura  obiitaecate,  relido  filio  Ziemomiflo.  Magni  Cum 
rnotus  Germaniam  infeftabant,  tranflato  a  Gallis  inGer- 
inanos  Imperio. 

ZIEMOMISLUS  A  B  AH  lo.  CCCCXIIL 
AD  AN.  Id.  CCCCLXIV. 

Imilis  Patri  Lefco,  filius  Ziemomiflus  pacem  amans  fuc^ 
ceflit.  Hicfilcntiotranquillo  vitam  tranfegic.  Filiura 
feri  parcus,fcd  cttcum  cx  uxore  fufceperac.Poftquam  paer 
feptimum  attigitlctannum ,  gentiliriioipfi  comatondeba- 
tar.Inftru&o  a  Patreconvivio,durantibufquc  epulis,ambi- 
gua  incer  trifticiam  6c  gaudium  Procerura  tronte  ,  rcpente 

Nnn  pacr 


s 


^0  S   E  R   I   E   S     R   E   G   U  M 

paeroculorumlucemindeptus.  Hinc  Klieciflai  nomenac- 
cepit ;  interrogati  fuper  hac  re  Areoli,  refponderunt ;  lurncn 
portendi  Poloniae.  Qjpd  Augurium  fecuta  Chriftiana  Re- 
ligione  confirmatum  eft 

MIECZISLAUS  I. 
AB  AN.  Id.  CCCCLXIV.  AD  AN.  Is.  CCCCXCLV 

I  Mmodicuslibidinara  7.  uxores  habens ,  tamen  fine  prole 
agebat.  Sparfi  tum  per  Regnura  Chriftiani  ,  Principi 
proraiferantprolem,  feliciorekjue  fucceflus  >  fifacramuta- 
ret.  Sequutus  promiflum ,  repudiatifque  uxoribus ,  Bo- 
leflaiBohem.  Dueis  filiamfjam  Chriftianara  .  uxoremdu- 
cit ,  &  antequam  matrimonii  fcedere  jungerentur,  fponfus 
Sacrolavacrotinftuseft.  Poft  fulceptam  veramFidem,  fa- 
cem  vcix  Religionisfubditis  praetulit ,  creavitque  duos  Ar- 
chiepifcoposGnefnenfem ,  &  Cracoviens.  Junclis  hinc  inde 
Bpftcopis  &  Sacerdotibus.  Juvit  piosPolonorHm  conatus 
J  )bannesXHI.  Pontifex  a  quo  miffus  jfigidius  Cardina- 
li^  ,  conquifitis  ex  halia,  Gallia,  Germaniaque  facerdotibus, 
omnia  ad  Ecclefiae  Romanaeritus  compofuit.  Interim  filius 
einafcitur,  cui  Boleflai  nomen  imponitur.  Adultoque  fi- 
liam  Juditham,Ungarorum  Princip.  Geifas  inmatrimonium 
dat,  cujuscura9  primum  perUngariam  Evangelii  vox  in- 
fonuit.  Bella  vix  aliqua  geflit.   Congreflus  eft  infeliciter 
cum  Ulodomiro  Rufiorum  Duce ,  amiflis  PremifliS  9  Cer- 
veno,  alifqueoppidis.  Miferat  poft  Mieciflaus  Romam 
Lamhertum,  Antiftitem Cracovienfem ,  ad  Benedi&um 7. 
Pontificeproimpetrando  Polonise  Principibus  Regio  110- 
raine;  fed  noluit  annuere  Pontifex.  Tum  Poloni  morem 
habebantad  praele&ionem  S  Evangclii  gladios  ftringere. 
Regnavitannos35.  feliciterque  praefuk  Reipub.  Sepultus 
eft  Pofnanise. 

BOLESLAUS    CHROBRY    I.  VERUS 
REX  POLON.  AB  AN.  b.  CCCCXCIX. 
AD  AN.  cio.  XXV. 

CJT 1  c  ab  Ottone  3  Germanias  Imperatore  coronam  acce- 
pitjremilfisin  Poloniae  Regnu  pratenfionibus.Adjunxit 

8c 


P   O  L   O   N   I  /E. 

&a{finitatisvmculuradefponfata  filio  Mieciflio  adhucim- 
puberi  Rixa,qua;  nata  ex  Ehrenfrido ,  Rheni  Palatino.  Hic 
Rex  dignos  fortuna  fpiritusgeffit.Primum  Bohemos  repref- 
fiCqoabas  iterum  fuperatis,Moraviam  fibi  fecit  tributariam. 
Mox  in  Ruflbs  movit,  erepta  patri  recuperaturus.  Miferatus 
eiiam  Stopolci,  quiaFratreJaroflaoejedhis  erat,  Polono- 
rumqueimplorabattutelam.  Jaroflaum  igitur  fudit,Kio- 
viatnque  U  rbero  occupatam  Stopplco  reddidit.  Poft  ha?c  , 
Saxones  Boleflaus  aggreditur,  graves  Pomeranise  Ducibus». 
fed  hi  fugam  ,  quam  arma  maluerunt ,  hofti  diripiendam  re- 
liqueruntterram,  quiufqueadSalam progreflus,  pofuitin 
flumine  columnas,virtutis  Polonicaeteftes.Redux,Prutenos 
coercuit.  Adalberti  interfe&ores,  qui  pacem  petierut  tribu- 
tarii  Duodecim  iibi  e*Proceribus  Polon.  coniiliarios  afcivit 
Eoleflaus.pauperes  in  litcm  vocatos  fuis  opibus  juvabat.Ar- 
ces ,  praefe&orafque  obibat ,  Sacrorum  curam  magnam 
gerebat  pace  belloque  juxta  clarus,  meruitque  Chrobrii  no- 
mco  h.  c  acris  ,  proptcr  animi  magnitudinem.  Sepultus 
Pofnaniae  pompa  moderata  ,* quod  prarcavit ,  cum  regnaflet 
anno  25.  &$8.  vixiflet,  obcujusobitum  totaPolonia  per 
integrum  annum  luctu  confederat,  ita ,  ut  necconvivia  ce- 
lebrarentur ,  nec  muficaaudiretur ,  nec  veftibus  cultioribus 
uterentur  Nobiles. 

MIECISLAUS  II.  REX.  AB  AN.  cb.  XXV. 
AD  AN.  cb.  XXXXIV. 

AD  hunc,  mortuo  Patre,  Regnum  devolutum  eft.  Segnis 
^  Vir  erat  indole.  SubilloBohemi  tributa  pendere  de- 
negarunt,  Moraviamquefibiaflcruerunt,  Quamilleimmif- 
fo  milite  vaftavit,  nulla  ferio  Urbe  oppugnata.Feliciuscum 
Pomeranispaulopoft  conflixit ,  Beise  virtute,  quem  Rex 
Generum  affumferat ,  data*  ei  in  uxorem  filii.  Data  in  do- 
tem  Pomerania,cujus  Dux  in  praelio  occubuerat.  Poft  Mie- 
cillaus  ad  folitas  rediit  .voluptates,  amentiaque  cqpreptus , 
non  fuo,fed  oxoris  utens,ingenio,  in  odium  &  conteroptutn 
omnium  venit.  Mortous  exillo  morbo  eft,  Pofnaniaeque 
fepultu?,rexitPolonos  9.  annis  fere#rixit44.  unicumfilium 
Caiimirumreliquit,fubcojusortu  tcrraemotusauditus  eft. 


MDQ2 


CASI- 


SERIES  KEGUM 


CASIMIRUS  L  R.  AB  ANN.  cId  XXXIV. 
AD  ANN.  cb.  XLI. 

MOrtuo  Mieciflao,Cafimirus  cjus  filius  ipfi  fucceflit»  fub 
quo  nato  terrae  motuf  multa  portendit  mala  Poloniae. 
Cum  adolefceret,Regia  poteftas  penes  matrem^ixam  erat, 
qua?  invifa  Polonis,in  Germanos  propenfior,  expilato  Fifco 
in  Germaniam  fugit.Cafimiuisad  matrcro,poftad  Ungaros 
tendit,a  qua  anitni  excolendiergo,Lutetias  roiffus,ubi  rao- 
nochus  ra&us.  Laborabat  tutn  Polonia  coedibus,  rapinifque. 
Maflaus  Regi  a  poculis,  Provinciara  Regno  abftraxit ,  poft 
abillo  Mofcoviam  di&am  Rufli  Bohemiquc  tum  infefta- 
bant.  Mifla  igitur  ad  Cafimirum  ex  Polonia  Legatio ,  tum 
Cluniaciin  Gailia  monacbum,ut  redirct  ad  fceptrum.Libe* 
ratus  ergo  voto  a  Pontifice  Benedi&o  IX.  eamque  ob  cauf- 
fam  impofita  Polonis  eft  annua  penfio,fancYi  Petri  nummus 
dicla  ;  &  tonfura  capiilirotunda  ad  tnodum  monachorum, 
Redux  Cafimirus,  Gnefnae  Rex  falutatus  eft.Vulnera  Reip. 
Polonise  fanavit  ,  pacem  publicam  punitis  latrociniis  fir- 
mavit »  diflidiaque  Procerum ,  publica  amneftia  finita  funt. 
JariflausDux  Ruflbrumin  fcedus,  &  arfinitatem  aflumtus 
a  Cafimiro,duc*ta  illius  forore  Maria.  Motus  poftea  exerci- 
tusinMofcos,  viclufqueMaflaus  aufugit ,  ied  vi&us  po- 
tentior  rediit,  fecuti  namque  illius  partcs  funt  Jaziges  Pruf- 
fic2  popuius  ferociflimus.    Tum  viftum  Maflaum  Prufli  in 
crucemagunt,  infultantes»  mortuumque  difteriis  peten- 
tes  ad  aica  nifum  ,  ad  alta  pervenifle.    Hanc  viftoriam 
quKs  Poloniae  lecutaeft,  Reccpti  funtin  gratiara  Prute- 
ni.  Sufcepitex  uxorefiliosBoleflaum,  Uladiflaum,Mief- 
conem ,  Ottonem  &  filiam  Svantochnam.  Obiit,cura  im- 
peraflet  18.  anuis  Pofnaniae terrse  redditus  ,  Cometes  antc 
rbortem  ejusapparuit.  In  pupillos  fuit  clemcns,  do&us , 
Ecdeiufticisfavit,  corais,  lenis,  benignus. 

BOL&LAUS  COGNOMENTO  AUDAX  AB  AN. 
cb  LIX.  AD  cb.  LXXXIL 

P  X  omnibus  Caiimirf  filiis  B  oledaus,  raaximus  natu  ,  Rc- 
gni  potitus.  Juvenisnamque  adliuc  inagnamin  feoftcn- 

dit 


P   O   L   O   N   I   >F.  fjJ 


dit  indolem  cum  undique  male  a  fuis  hablti  Prlncipes  ad 
BoleQaiopem  coofugerent.  Priraum  contra  Bohemorum 
Principem  Premiilaum  movit ,  cui  contra  Fratrem  Jaromi- 
rum  bellum  erat ,  cum  quotranfegit.  Poft  ,  contra  Prutenos 
arma  fumptit,  quos  exinfidiisde  paludibus  fuga  fimulata 
excitos ,  caedeftravit.  Poft  Belam ,  qui  amitam  Boleilai  uxo- 
rem  habebat ,  contraUngaros  jtivit,Princeps  Bohemorum 
Uratiflaus  captus^cujusfolioa  BoleflaoBela  impofitus.Poft 
expcditionem  redux  ,  fibi  uxorem  ducit  VilTeflavaro  Ruflb- 
rum  Pr.nripisfiliarn.  Kuflltum  negotium  Izafleofecerunt, 
quem  Kiovienics  receperunt,  70.  feaitionis  ducibus  vita, 
velcK:ulismultati*Htc  Boleflaus  pauloquieti  vacans.denuo 
in  Premifienfes  movit ,  venienti  omnia  patu£re ,  Premifa 
occupata  eft.  Poft  mortem  Belse ,  cjus  filio  cum  scmulis  Re- 
gni  in  U  ngaria  confli&antibus  fuppetias  tulit ,  contra  Salo- 
moncm  prae  aliis  Regnum  capientem .  Pax  interponentibus 
fe  Epifcopis  intcr  diflidentcs  poftea  fafta,  hac  conditionc^ 
ut  Belxfilii  ducum  titalo  tertiaque  Regni  partecontenti , 
fumroum  nomen  Solomoni  reiinqucrent.Poft  in  Ruflbs  rno- 
vit#  quos  in  fugam  vcrtit,  Kioviamauealiquamdiu  obfeflam 
cxpupnavit,  ubi  per  hyeroem  viclorexcrcitwlibidinibus 
dancuit ,  uxores  fuorum  abfentiam  virorum  aegrefcrentes, 
libidinem  libidine  domi  penfabant.  Hac  fama  ad  viros  dc- 
lata  ,  rorflionem  petunt ,  qua  non  impetrata ,  clam  doroum 
dilabumur.Rexfuisdeftitutus,fequicoaausfugiences,quos 
redux  multavit.nonnollos  vita  ,    alios  confifcatione  bo- 
norum  ,  Ubcribusadulcerarumabftracn  fobolem  .catulot 
quc  admovere  jufferat   Sed  nimtum  indulfit  ukioni,  poft 
tributis  infolitisfubditosgravavit.    Mox  ipfe  adulter  a 
Principe  bono,in  pejorcm^egenerabatTyrannum.  Cen- 
£™  vir^fuxoderat,  quosinter  ruit  Staniflau«Sozepano- 
^^SjSSS^  qui  tandem  aRege  poH Al  *- 
.  22.    /•^aniiam  Rex  ab  ipfo  a  communione  facrcrum 

E«  regorio  VII  p«cuff«.  exofu.  u,s  com  fiho 
a  ronnncevjicg UDi  CODfcjent  ae  vu  neribusagitaius 
SSSSSSSS^ u-mentia,  imuliffe,  Sepultus 
tZZ^l^cl^™  ia.perioaonosfere  *, 

praefuilTec. 

Nnn  X  ^LA- 


SERIES  REGUM 


ULADISLAUS  HERMANNUS 
AB  AN.  cb.  LXXXII.  AD  AN.  cb.  CIII. 

EXaftoBoleflaoAudace,  Regnum  Rege  deftitutum ,  a 
Ruflbrum  incurfionibus  vexabatur.  Hoc  Principisno- 
mineFrater  Audacis,  Uladiflaus  fufcepit,  Regis  titulum 
afpernabatur,  fpe,fratrem  rediturum ,  Ad^ontificem  poft 
mittitur  Legatio ,  a  quo  pra;ter  facrorum  hberum  ufum  ni- 
hil  impetratum.  Revocatur  poftmodum  filiu-  fratris  Miefco 
a  Uladiflao,fed  brevif ato  conceflit.  Sub  Uladiflao  Pomera- 
norum,Prutenorurflqueincurfion^busUborabaturQuatuor 

vicibusexercebanthoftes^Uladiflaum,  qui  ukimumvifti, 
clementiam  Vi&oris  implorabant.  Eo  tempore  Henricus 
IV.  UratiflaoBoheroorum  Principi  Regiam  conferens 
dignitatem,jusquoque,quodnullum  habebat,in  Poloniarn 
dederat.  Ideo  ej  us  filius  Polonise  fines  in  vafit.  Quem  Cra- 
covienfis  Palatinus  Seciechus  fortiser  repulit  ,  graviflime- 
quc  ultus  eft.  Sed  Seciechus  ob  impetratamfelicitatem 
niraium  elarus ,  potenciam  fuam  in  oppreflione 4inferiorum 
oftendit.  Qnodfafrutn,  ipfum  Civium  odioexpofuit.  Pro- 
fcripti  abipfo,  adjuti  ope  Bohemorum  ,  Regis  arma  in 
illum  moverunt  ,  adfumptoduce  Uladiflai  notho,  Ula- 
diflaus  fibi periculum imminere ratus , exercitum  conjura- 
torum  aegreditur ,  quibus  fe  mifcuerant  Pomcrani ,  illos 
ftrage  infigni  afficit  Sbigneo,  quicaput  erat ;  capto,veniam 
tamen  fupplici  conceflit.  Sed  recruduit  vulnus  belli  civi- 
Jis  ,  ubi  impetrata  ultimum  quiete,  armainPomeranos 
&  Ruffos  converfa  funt.  Tandem  curo  anno  20.  rerum 
potitu<sfuiflet,&  quinquaginta/iovem  vjxiflet,&ngorecon- 
fe&usobiit,  in  Ploccnli  Baiilica  cadaver  dcfunSi  huma- 
tum  eft. 

BOLESLAUS  tlt  CRIVOUSTUS  AB 
A.cb.cIII.  AD  ANN.  cb.  Cxxxlx. 

p  Atre  mortuo  ,  filius  Boleflausfuccefllt.  Magna  juvenis, 
*  virtutis  dedit  fpecimina,majora  vero  Princeps  exhibuit* 
aemulum  habnit  Sbigneum  fratrem.  Hoc  motore  Pomerani 
contra  Bokflaum  inlurrexerunt ,  quos  lentius  compefcuit, 

ex- 


L     O     N     I    &  91% 


cxpugnatis  praecipuis  illorum  oppidis.  Mox  ncgotium  ipti 
cum  Bohemis  fuit,  quibus  Poracrani  fe  jungebant.  Com- 
mifla  dein  ad  Uratiliaviara  cum  Bohemis  eft  acies  »  ma- 
gno  utrimque  horainum  difpendio.  Pax  deinde  cum  Gae- 
fare  Henrico  &  affinitascontrs&a  eft,  defponfataUladifLo 
fiiio,  filiola  Caefaris.  Paulo  poft  refumendum  bellumcrat 
in  Pomeranos.  Sbigneus  impetrata  a  Fratre  Boleflao  ve- 
nia ,  fratrem  illico  non  tantum  ,  veium  etiam  Proceres  in 
odium  tui  pertraxit.  Stimulabantocculte  Principcm  ,  ut  as- 
mulum  multisbeneficiiscmendandumamolirentur  Fa£tum 
eft ,  uc  permittente  Boleflao occideretur  %  fub fpecie  jur  gn 
privati.  Hxc  ccedes  perpetuum  Boleflao  fuir  m  animo 
tormentura,  Tum  Scarbimirus  Palatinus  Cracovienfi* ,  vir 
acer  ingenio,  militiaquefpLaatus,n?miubfactorum  iuorum 
iactator ,  &  PrincipisCriminator,  Senatu  motus ,  excceca- 
tmque ,  in  carcere  vitam  finivit,  utque  ignominiae  polt  mor- 
tem  aiiouod  etfet  monumentum  ,  conftituium  eft ,  ut  polt- 
hacC-ftellanu*  Cracovienfis  Palatinum  loco  acdignitate 
anteiret.  His  ita  geitis,  Pomerani  denuo  Bolcflaum  la- 
SSkIoocc  Suentopelio.  Seddebellatifunt .,  Rebgionem 
Cbnitunam  bisafe rejeaara  .tertium  bona  fiae  receperunc 
Novam  arenam  Rufli  Boleflao  •peiocriiDC .  «  ^on« 
fuax.  laroflai  Patrui  Viodi  mire  infidias  vjtantis.  Qacm 
reducere  ope  tfoleflaUufli  Ubonjbaot.  ^  Jar^uispu- 
gnans equo  exculTus  eft ,  finem  belli  raortc  fecit .  Poft ,  Bo- 
leflaus  Volodorem  Prezeniflienfium  Ducera  ,  armis  Po- 
onos  infcl  an^es  compefcuit.  Duccm  iilorum  Jaropeieum 
lonos lnreuauica  u;rrarrere  detentus  >  tan- 

perinfidiasfuiauhci,  pacav, 

rettatuens  «^F™^,,,,  viaicienfem  impetrat , 
rei  ramiliaris  ta£ti»  'V[^ct^  m  hanc  tradidit : 
qua  diu  retenta ,  d»ottvit  Jaropeleu  m  .11114 ,        f  . 

vatusdicitur,fedKulti,quiDuicu<  Reu0cabant  laro- 
redolomoXeUnd^ 

Aaurn  Hahcieofium  Ducera 1, ,t Ju«  rri 1  £  '  int, Bo- 
Polonofque  profugum.  inW"^c;S  Huic  occurrunt 
leflaus  minoribu»  copiis  utalera  redocrt^ H  .  ^ 

Huogarorum  Turaw -d  Hahcum,  fpeaequc  g«t 


»)*  S   E   R   I    E   5  REGUM 

Polonorumfejunguntagroini,  "rdcra  faciunt  Halicienfest 
amicitiam  fimulantes  ,  roox  Polonos  circumcircacin&os 
invafuri.  Senfit  fraudemBoleflaus,  pugnaque  Ruflos  a- 
dortus,fed  iiniftrepugnatum  eft.  Unde  Princeps  impa- 
tiens  ignominise,  domi  fe  luftu  macerabat,  qui  ipfi  roorbum 
&  ultimiim  mortcm  peperit.  Vixit  36.  annis.  Funere  Plof- 
cum  folenni  Pompa  clatus.  Fuit  Princeps  animi  excelfi, 
contemptorpericulorum,  adiram&  milericordiam  pari- 
ter  pronus,  juftus,  imprimis  bellislongemaximus.  Liberos 
reliquitexSbiflava  Uladiflaum,  ex  Adelheida  filia  Hen- 
ricilV.  ImperatorisCafimirum,  Bolcflaum  ,Miecziflaum, 
Henricum  &  denuo  Cafimirum.  Priori  extinfto ,  fumma 
rerumUladiflao  ceflit:  in  partitione  reliquorum  bonorum, 
Cafimirum  ukimum  genitum  praeterierat ,  cauflam  rogatus 
rcfpondit,  currum  a  quatuor  rotis  trahi  >  Cafimirum  ve- 
ro  fuam  in  medio  currus  fedem  habiturum  ,  ad  ultirautn 
fummae  rei  admovendnm. 


ULADISLAUS  II. 
AB  AN.  cb  CXL.  AD  AN.  cb  CXLVI. 

jD  Oleflao  fucccflit  fllius  natu  major  >  Uladiflaus ,  qui 
AJ  divifione  fafta  a Patre ,  asgre  contentus ,  irritavit  illum, 
&  uxorem  ejus  in  perniciem  fratrum.  Convocatis  Proceri- 
bus.,  dcmonftravit ;  dirficile  unum  Principatum  a  pluribus 
regi ,  fe  fratribus  dignos  ex  Fifco  proprio  reditus  dare  velle. 
SenatusUladiflaiconfiliumimprobavit  ,  igitur  Uiadiflaus 
Fratribus  bellum  intulit,  Ruflisin  auxilium  vocatis.  Henri- 
cumSendomiria,  &Boleflaum  Plofco Mafoviaque  ejecit. 
J™*  Miecziflaus,  cuife  caneri  fratres  commiferant. 
UladiflausPofnaniamoblidionecinxit.  Hunc  atergoFra- 
tresimpetunt,  caftrifque  exuunt,  &  Principatu  fpoliant. 
Hiccum  uxore  mali  confilii  auttore  ad  Conradum  3.  Im- 
peratorem  in  Germaniara  profugit. 

BOLESLAUS^IV.  COGNOMENTO  CRISPUS. 
AB  AN.  cb  CXLVI.  AD  ANN.  cb  CLXXIV. 

JP  Xauclorato  UladiHao  Principe,  Boleflaus  Concordi  fra- 
*-*  trum  ac  procerum  fuffragio  Rex  creatur,ls  Principatum 

mode- 


moderategeflit , Fratrcs  fibi  benevolentiadevInxIt^C^faris 
propoiuum d< rUladiflao  refticuendo  immutav  tS 5 
Atm.ca  exped.t.one  reverfo,  bellum  flbi  intentanti  ob  Ula- 
d.flaum  pulfum  ,  quem  Regno  reftituere  UborSllm^aA 
occurr.c.  Solutum  illud  bellum  ftatim  eft.  Poft  MdSfcS 

ESS^^S^  5Pfo  a0Daratu  «inaus  eft ,  reKS 
fihis  Boh-flao ,  M.ecz.flao .  &  Conrado ,  qui  Silefiam  8  iu! 

pVwiUm  ;  ^  C conditione  -  *  Mnjeftacem  Reiis 
Polon,*  com.ter  obferuarent.  Anno  i.<4.  Boleflau*  in 

itructus,  arma  fumfit,  ad  pacemque  cum  fide  Cbriftiana 
rec.p.endam  coegit.  Sedftatimadingeniumredierunt,  L 
cerdotes  ejeccrunt ,  &  ad  Boleflaum  pro  venia  Legatos  mi- 
ferunyogantes;  ut  a  fide  Chriftianaiiberarentur.  Confenlic 
Boleilaus  ad  rogata,  nihil  dcillorurn  crga  fe  perfidia  ti 
rnensPruteni  impune  primam  ofFenfam  ferentes,confeftim 
omnem  cxuunt  crga  Regem  fidem.  Horum  mocus  perfidia 
Boleflaus , exerciturn  contra  illos  expedivit;  Scd  transfuga- 
rum  ,  vias  Polonis  monftrantium  dcceptus  fraudc,  mulcos 
in  fylveftria  loca,  paludefque  adduftos,  Pruteni  trucida- 
runr.Ibi  pcene  omncPoloni*  roburattritum  eft.Indicla  poft 
Conitia  Cracoviam,ubi  homines  fadiofi  potentefque.con- 
fpirationc  fa£ta,  adCafimirum  Sendomirienfem  Principa- 
tum  deferebant ,  Boleflaum  perofi ,  illiusimbellem  animum 
accufaptes.  Vcrum,  fufFocavit  hoc  confilium  modeftia  &  in- 
tegritas  Cafimiri,  oblatum  detreftantis.  Quies  dein  Polol 
niam  habebat.  Moritur  tandem  Boleflaus  Cracovisque  fe- 
puitura»  honore  afficiturA.  1173.  poftquam  Polonia?  Prhu 
cipacum  anni>  27.  tenuiffet ,  vixiffet  46  reli&o  unico  Lefco 
fijjo,  cui  Tutor  Cafimirus  frater  fuic ,  filio  haeres  fubflicucus 

MIECISLAUS  III  COGNOMENTO  SENEX  AB 
AN.  clo  CLXXIV.  AD  ANN.  cb  CLXXVIII. 

FRatrcmortuo,  Cafimirum  Prlncipem  minoris  Poloni* 
pofcebant  fuffragia:fed  haec  Mieciflausmajoris  Polonia» 
fenienciis  evaluit.Hic  quod  gravis  &  prudenseflet,fenis  no- 
m:nobcinuit.Principatum  ejus  impofitaNobilibustributa, 
NnD  5  hono- 


,„  SEKIESRBGOM 


honorumnue  nundinationes  invifura  fecetunt.  Anxere 
!T  ^niftri  Prsfeaiquc.avaritia  nimia  laborantes.Stu- 
tZTZuS^^dton  Oacovieofi.  Antitfa* 
&  uftruaa  fabula  vidua^.cuj  us  gregem  nutntura  a  fil.o  ca- 
c*.  luiTruttiii-wuM.        ma^ne  ftb  Principera  exhibebat, 

cura  StePbano  Cracovienfi  Palatino  ad  abrogandura  M.e- 

ciflao^deCduraqueft^ 

ris  prseivit. 

TASIMIRUS  II.  COGNOMENTO  JUSTUS.  AB 
CA5IS  cl  CLXXVIU.  AD  AN.  cioCXCV. 

^  Afimirum  cum  aliae  Virtutes.tura  moderatio  animi  Po- 
C  bS maxime  commendavit,    Cum  Conanus  Auhcus 
cum  ipfo  ad  noaem  aiealuderet,  &colaphum  duceret 
X  non  tantum  non  iratus,  fed  poens  capital.reunv exe- 
mit.  Adeptoinvitus  Regno,primam  curam  habuit  fanandi 
Reeni    Primumbellumin  Halicienfes  geflit ,  fororilque 
faaffilium  Mieciflaum  reftituit  ab  Mis  expulfum  Mieciilaus 
tum  forteope  fibi  faventium  Regnum  appetere  cceperat, 
occupataeratCracovia,  arce  taroen  a  Eulcone  Epitcopo 
ttNicoiaoPalatino  prohibebatur.  Cafimirus  captum  h- 
'  liam  fratris ,  ej ufque  milites  non  tantum  mcolumes ,  led  & 
muneribus  donatos  remifit.  Haecpietas  adeomoyitMie. 
ciflaum  ,  aliofque,  ut  nihil  hoftile  impofterum  mohrentur, 
PoftinPruiYosmovit,  adcladem  Boieflai  fratris  ukilcen- 
dam  quo^devaltationibusitaamixerat,  ut  fe  Regi  tnbu- 
tariifubmitterent.  Hoc  ultimum  fuit  bellum.  Reduxre- 
ftaurandisrebus&  Religioni  intentus.  dura  S.  Flonani  a 
PontificeiropQtratasreliquias  memoriaraque  epuhs  fettis 
celebraret ,  haufto  poculo  repente  concidit,  non  tine  fufpi- 
cione  veneniafemina,quam  deperibat,adomati  Fuit  Prin- 
ccps  mulicroiior  nonnihil,cseteraoptimus.  Moderatuscle- 
mens  domi  forifque,  pacis  &  belli  artibus  clarus.  Regnavit 
annisfereXVII.VixitLVI.  ConditusCracoviae.  Rehquit 
filios ,  Lefcura  cognomine  Albara ,  &  Conradum ,  Autio- 
i  etn  omnium  Mafovte  Principura. 

LESCUS 


P  O  L  O  N  i  m. 


919 


LESCUS  VI.  COGNOMENTO  ALBUS 
AB  AN.cbCXCV.  AD  AN.  cbCCIH. 

p  Oft  exceflum  Cafimiri,habitis  multis  concertationibus, 
A  ad  Fili  um  Lefcum  tandem  dtf ertur  Principatus.Sed  im- 
Parl  Regimini ,  mater  Helena  adjungitur ,  cum  Antiftite, 
PalatinoqueCracovienfi.Interim  Mieciflaus  patruusambi- 
tionc  Regnum  afFeftat ,  colleQum  per  Silefiam ,  &  Polo- 
niam  majorem  exercitum  Cracovia?  admovct.  Huic  Pala- 
tinus,  Ruflis  advocatis  occurrit.  Res  ad  praelium  venit,pu- 
gnantibus  fratribus  &  affinibus.  Sed  Mieciflaus  dcftitutus 
a  luis,  fruftra  fuit.  Poft  aliquot  annob  fortunam  iterum  ten- 
tat,Cujaviamque,£atrimonium  Calimiriiiberoruro ,  occu- 
pat,Succedente  prima  fraude,majora  aggreditur,Helenam 
Lctci  matrem  per  Legatosarrepk,  demonft.at  jus  fuum.tu- 
ttiarn  Lefci  tanquam  patruus  petit ,  datisfpeciofispromif- 
fis.  Imparejustechnismater  Lefci,promiiTis  credidit.con- 
fenticntibus  in  Mieciflai  reftitutionem ,  poft  diflenfionem 
Procerum  Mieciftaus  Principatu  potitur,fedeum  breviite- 
rum  amittit ,  nihilminusquam  promifforum  tenax.Hclena 
mater  Lefci  ut  credula  antca ,  ita  jam  fevera  exa&rix  illo- 
rum  fuit.  Elufa  aliquotics  ad  vim  tandem  provoca vit,inve- 
nitquefautores,  dejeftos  imprimis  aMiccillao  a  pofleflioni- 
bus  1  ui>  Corijurat Palatinus  Cracovienfis,DucePalatino,oc- 
cupatur  UrbsabfenteMieciflao.Helenaquecum  Lefcofilio 
recipitur.Sedqui  jam  Principatuexciderat  Mieciflaus,ecce 
'  iterum  fraudcwdecepta  muliere  regnat,cau(atus  enim  nefcio* 
quasfidei  remoras,  fancledcnuo  polliceturomnia.  Sedau- 
ctoi  e.n  turbarum  Palatinum  Cracovienfem  amovet ,  nil 
qui>cquam  raeritorum  fidcro  probantem  Helenae.  Tertium 
faausPrinceps  Mieci(laus,fruftra  promiflorum  admonetur. 
Villicienfc  territorium  illiaurert,  fed  paulo  poftreceptuui 
Imperium  finem  vitae  fecit.  Eandemquc  fidem  experius* 
qoara  aliis  praftiterat.  Nullum  Lefcus,quoad  vixit,bellum 
geflitf  otiopacequeimpenfiusdeleftatus.  Adminiftravic 
Regnum  a  mortePatris  aflnos  33.  fere ,  fed  in  his  Mieczif- 
laus  1.  UladiflausLafcooogustres. 


BOLF- 


SERIES  REGUM 

94« 

BOLESLAUS  PUDICUS. 
AB  AN.  cId  CCXXVI.  AD  AN.  cb  CCLXXVHI. 

/->  u  mLcTcus  filiumBoleflaum,adhucverotenerum,  reli- 
(-1  quiflet,Barbatus  &  Conradus  de  tutela  haeredis  aliquot 
certabant  annis, donec  poft  multas  difficultatcs  ad  Regnum 
eluftatus  eft.  Princeps  ,Cunegundin  Belae  Ungarorum  Re- 
eis  filiam,uxorem  duxit,fed  cum  primis  nuptiarum  diebus 
intafta  ab  ipfo  relida  f  uiflct,in  votum  perpetue.  virginitatis 
utrimqueconfenferunt ,  Unde  Boleflai  Pudici  nomenacce- 
pit.  HocRegnante,  Tartari  Poloniam  invaferant,  profli- 
gativero  ad  Schidloviam  oppidum.  Denuo  recruduit  bel- 
lumcumTartarisinSilcfia,  ubi  ccefi  fimt  Duces  Henricus 
Pius ,  Uratiflavienfis  poft  Henricum  Patrem  Dux  Boleflaus 
MoravorumDucis  filiusPompo  crticiferorum  Magifter,alii- 
qucbellatores.  Caeterorum  milituro  tantaoccifaeft  multi- 
tudo,  ut  a  Tartaris  prascifae  cceforum  fingulis  fingulse  aures, 
novem  capaciflimosfaccosimpleverint.  Accepta  hac  clade, 
Bolellaus  in  Ungariamcum  fuis  transfugit,  nec  diu  poft 
comparuitlnde  Boleflao  Calvo,  Filio  Henrici  Pii,Regnum 
confertur.  Quod  aegre  Conradus  Mafovius  ferens.fceptrum 
Calvo  datum  fibi  afleroit.  Sed  hujus  Regimen  invifum 
fuit,ut  PoloniPudicum  revocarunt.  Rcverfui  Jmperium  re- 
cipit,  confligiicum  Conradodupliciprelio ,  unoVtcTor, 
alter  viclus.  Mortuus  dein  Conradus ,  quietaque  facla  Polo- 
niaeft.  Diflidentibuspoftinter  fe  Silefiorum  Ducibus,  nova 
calamitas  a  Tartarisinfonuit ,  qui  ingenti  vi  Lublinenfem 
terram  vaftabant.  Redierunt  vero  ad  fua  Tartari ,  iterabant- 
que  incurfiones  in  Poloniara  ,  fed  poftremum  Polonos  la- 
ceflentes,  pcene  a  Boleflao  excifi  funt.  Lithvani  inter  fe  tom 
difcordabant.  Rufli  devicYi  funt ,  poftmajorPoloniabellum 
cum  BrandeburgicisMarchionib.  exorfa  eft  ,minor  intefti- 
nis  bellis  laborabat  eodem  tempore.  Paulus  Polucofius  Cra- 
covienfi^  Antiftes ,  abfente  Boleflao  ,  nova  moliri  cceperat, 
defcrens  cum  conjuratis  Principatum  ad  Uladiilaum ,  Opo- 
lienflum  Duccm.  Quos  Opoliam  a  Duce  evocatos ,  Pudicus 
adoriturex  occulto,  parvoque  cin&uscomitatu  ,  rebelles 
comprcflit,  ultufque  eft  Uladiflai malitiam.  In Silefii  vero 
tum  maxime  Duccs  cognati  arma  parricidalia  fumferant 

inter 


*  o  t  o  n  i  m.  f4I 
intcr  le  auftorc  Boleflao Calvo.  Mortuus eft  BoleflausCra- 
covix  hnc  prolc,  ibique  fepultus,  cum  regnaflet,  vixiflctque 
,t.poft  patrcmannos,oxorcrcliaa  vir^nequs  poft  mariti 
obicum  omnes  racultates  in  pauperum  ufus  diftribuic. 

LESCUS  NIGER 
AB  AN.  cbCCLXXIX,  AD  AN.  cb  CCLXXXIX. 

g  Oleflao  cxtindo ,  Lcfcus  Nigcr  cx  fratre  ipflus  patruele 
ortus,Regnopotitus,cxadoptioneBoleilai.  TumRufll 
Tartans  j  unth  fcede  Poloniam  vaftabant.  Hi  f ufi  a  Varfio 
CaftellanoCracovienil,  inde  bellumin  Henricum  Uratif! 
Uvienfemcognomento  Probura.  Caufla  bellierat,  fraus 
Hcnrici  in  patrueles  fuos ,  cognatos  Lefci.  Eo  tcmpore  feli- 
citercontra  Lithvanospugnatura  eft,qui  maximara  partcm 
ccefi  funt.  Mox  cxarlerunt  civiles  raotus ,  pars  enira  re- 
bellium  fpreto  Lcfco  ,  fe  conrado,  Mafovia:  duci,  fubmife- 
rat.  Verumrepreflitfubito  Lefci  fama  motores  in  Mofco- 
viara.  Reliqui  comitate  ad  obcdientiam  tradi  funt.  Secunda 
vicc  Litvaoi  in  PolorJlam  irruentes,  a  Lefco  reprefli  funr. 
Novum  poft  rebcllionis  contagium  Paulus  Cracovienfis 
Epifcopus  in  fubditos  difleminavit ,  fola  Urbs  Cracovia 
immunis  a  fcelere  manfit.^  Accitur  Conradus ,  venientique 
Cracovicnfis  &SendomirienilsProceresobviam  procedunt. 
Obfeki  Cracovid ,  civcs  fe  in  arcem  recipiunt ,  Conradum- ' 
que  majores  viresopponentem  Lefcus  vicit.  Debellatis.ve- 
niarn  culpsededit ,  foli  Conrado  implacabilius  irafcebatur. 
Tartari  denuo  Poloniam  inundaverant ,  ubi  tot  hominura 
abducli  erant,  ut  inter  fpolia  Tartari  20.  millia  virginum  in- 
nuptarum  numerarent.Scnferunt  quoqueRufli  pcenam  gen- 
tis,quam  toties  juvare  non  detre&abant.Ferunt  enim ,  quod 
Tartari  tranfeuntes,infe£Hs  veneno  humaniS  cordibus,aquas 
polluerint,  inde  graviflimi  morbi  &  plicse,  quibusadhuc  la- 
boratur ,  puliularunt.  Canerum  Lefcus  privatae  vindiclse 
intentus,Conradumbello  aggreditur,  miflbquein  Mafo- 
viamPalatinoSiradicufi,  devaftatcjus  Regionem.  Quem 
recedentem  Conradus  incautura  oppreflit ,  necavitque.  Le- . 
fcus  ipfe  paulo  poft  mcerorcanimi  confec~tus  periit.  Sepul- 
tus  Cracoviae  in  Teroplo  S.Trinitat.  apud  Dorainicanos,fc- 
licior  in  principio  4  quam  finc  Princeps. 

DE 


SERIES  REGUM 

DE  INTERREGNO  ET  PREMBLAO  R^E^ 
AB    AN.   cb   CCLXXXIX.  AD  AN.  cb  CCXCVI. 

T^Ecefferat  Lefcus  abfque  liberis.  Inde  Regni  cupido 
D  roulL  inceflerat,  Siradieofo  Palatinatus  Uladiflao  Lo- 
aicoFratriLefciceirit,  a  Cracovienfibus&  Sendominen- 
fibus  Boleflaus  Dux  Pioceniis,  Conradi  Mafovn  Frater  , 
ur  Princcpscflfei ,  vocabatur-  Sed  hicmoxab  Hennco  Ura- 
rflavicnfi  Duce  dejeftus ,  ipfe  quoque  ad  tempus  a  LoUico, 
naulopoltveroreftitutus.  Morte  inftante ,  harumProvm- 
ciarum iharedcm  fcripfit  Premiflaum ,  Majoris  Poloni*  Du; 
cem ,  cui  recens  Pomerania  teftamento  morientis  Miefciugi 
accefrerat.  Sed  Henrici  haereditatera  ambiguam  faciebat 
Grvphina  ,  Lefci  nigriuxor,  qua?  jusdonationisamarito 
fac1seinPalatinatumallegabat,CracoviaceiritBohemo.Sen- 
domiria  a  LocYico  armis  vindicabatur.  Inter  tot  diflidia  Pre- 
miflaus,majoris  Poloniae  &  Pomerania  Dominus,  Principis 
obtinuitdignitatem,  cuimox  Regiadignitasacceflit.Omiifa 
eainPoloniafueratducentis  &  ultrarannis ,  a  temporibus 
Boleflai  Audacis,  obquem  Pontifex  Regnuro  diris  devo- 
verat.  Poftquam  etiam  Dominantes  numerofam  relinque- 
rent  fobolem ,  divifum  in  tot  Principes  R^gnum  fuit ,  ut 
vixhorumullusRegium  nomen  fuitinere  valeret.  Prerojf* 
lausdiadematefolus  dignus  judicabator.  Hocipfi  Gnefnse 
folenni  ritu  Jacobus Swinka  Archiepifcopus impofuit.  Kex 
fa&us  Premillaus,  Rege  dignas habuit  curas ,  fed  illas  fatum 
nimium  properum  praecidit.  Septimo  enim  Kegni  menfe; 
dum  Bachanalia  apud  Rogofnum,  Marchiaevicinum  locum 
celebrat ,  fecure  agens  ab  emiflariis  Marchionum  Brande- 
burgenfium,  (utcreditum  eft  )oppreffus ,  periit.  Corpus 
ejus  Pofnaniara  relatum.  Reliquit  unicaro  Filiam  Rixam 
ex  Rixa  Kegis  Sueciaefilia ,  qua^  poft  Venceflao  Bohemix 
Poloniseque  Regi  nupfit. 

ULADISLAU*  LOCTICUS 
.     AB  AN.  cb  CCXCVL  AD  AN.  cb  CCC 


PosTnccem  Premiflai,  omniumeleftusfufFragioUladif- 
lausLocticus,  quitamen  folenni  ritujuon  eitinaugura- 

tus» 


I  O  t  O  N  I  JE. 
tus,  hsredifque ,  non  Regis  Poloniae  nomen  aflumfit  Prima 
ejusexpedu.o  jn  Silefios  fuit,  favorein  Bohemum  R^ni 
zmu.um.  ipfi  mfenfos.  Horum  terram  ingreflbs ,  mafna 
la  aque  ruma  vaftav,t.  Redux  ex  Silefia  *otio  fe  permtft 
Ulad,flaus,necm,hte8eJUsraPinisaffuetia 
manus  coh,buerunt  conoiventead  omnia  Principe,  oui 
diftentuSpr,vat,sl,b,d,n,bu8>  Rempub.  fufque  &  awieha- 
buit.  Male  per  tres  annos  Regnum  adminiftratum ,-  ei  abro- 
garuntPolom.  Hac  calamitate  Lofticusfelixfuit ,  ouippe 
calaroitauscauflam  altiusad  animumrevocabat,  virtutifuue 
adroonitus  ru,t.  ^ 

DE  VENCESLAO.  REGE 
AB  ANN  cb  CCC.  AD  ANN.  cId  CCCV. 

A  MotoLodicOj  vocatur  Venceflaus  Bohemorum  Rex 
inPoloniam,  coronatus,  uxoremducit  Rixara,  Pre- 
■ufli i  Regis  filiam.  Hinc  ad  Lo&icum  perfequendum  fe  ac- 
cingit ,  clamin  Regno  latentcm ,  mox  Hungariam  ,  inde 
Romam  fugam  parantem.  Securusaemuli  ,  ipfeinBobe- 
miam ,  ordinatis ,  qui  Regnum  curarent ,  conceflit.  Abfente 
Vinceflao.  Sendomiricnfes,  Cracovienfefque  contra  Ruflos 
confurrexerunt.  Pugnantibusetiara  fi  neRege,  nondefuit 
fortuna.  Fufisoamque  cum  Ruflis  Tartaris ,  Lublinum ,  pcr 
50.  annoscreptum  recuperarunt.  Dum  ha?cinPoloniage- 
runtur  Locticus  in  Ungaria  occalionibus  Regni  recupe- 
randi  imminens  i  apudque  Amedeum  Palatinum  agens ,  vi- 
densvcro  gravem  fore  Polonis  Bohemorum  Dominatio- 
nem  ,  Venceilaunmie  in  Ungaros,  filii  ergo  bellum  parare 
in  Ungaros.collecTa  Ungarorum  manu  in  Poloniam  venit, 
vicina  occupat.  Sequitur  Venceflai  mors,  Lofticoqueim- 
mincnti , Cracovia  &  Sendomiria  facile  celferunt.  Regnum 
tamen  Patrium  afierere  cupiens  Venceflaus  Junior  ,  in 
meridiano  fomno  occiditur.  Albertus  Jmperator  in  fu- 
fpicionem fceleris  venit.  Abhoc  tempore  Bohemiexteris 
Regibus  fubjefti  erant. 

ULADISLAUS  LOCTICUS 
•AB  ANN.  cbCCCV.  AD  A  N.  cb  CCCXXXIII. 

Quem  nonnulli  Regem  agnofcebant  Lodicum ,  ex  Bo- 
hemiareduccm  (o\i  Pofnanicnfes  illum  repudiabanr. 

Ad- 


f44  r$ERIESREGUM 

Adfcifcunt  igitur  fibi  GlogovienfemDucem.Lo&icus  adver- 
fariorum  agros  corripit ,  ad  Pomeranos  tendit ,  a  Gedanen- 
fibusju^jurandum  accipit. 

Sed  nondiu  pacatam  tenuit  Pomeraniam  ,  auctore  mo- 
tuum  Petro  Cancellario  Palatini  Gedanenfis  filio :  fed  pro- 
deretentantem  Marchionibus  Brandeburg  Regionem,Ula- 
diflaus  captivumCracoviam  ducit.  Bogufla  Prafeaus  Ar- 
cisGedaneniis  opemcontra  Marcbion.Brandeb.  aUladiilao 
petiit,  impetrat  illam  per  Crucigeros  f aciendam.  Crucigeri 
in  arcem  recepci  ferocius  fe  geflerunt,candemque  fibi  totam 
vindicarunt.Ceflicipiis  arcis  Pra?feQus,  cum  condicione,  ut 
illam  Uladiflao  redderent  poftulanti.  Mgrc  hoc  negotjura 
tulit  Uladiflaus-.Traniigit  igitur  cum  Crucigeris,ut  impenfis 
iplisredditis,  liberarent  arcem.Cfucigeriiramenfam  poftu- 
lantes  furr.mam,  conditionemeluferunt.  Interim  Lithvani 
diciones  Uladiflai  irruunt.  Cum  Marchionibus  foedus  in- 
eunt,  cumconditione  ,  utomnia  retinerent,  quascunqu* 
fuperiori  bellooccupaflent  inPomerania,permitterenc  vero 
fibi,  Gedanum,  Derfaviam  ac  Suezaro  bello  acquirere.  Po- 
tici  Urbe  Gedano ,  reliquas  fraude  &  ipfam  fubegerant  Po- 
meraniam.Ne  vero  idinjufte  fecifle  viderentur,  emunt  ean- 
dem  certa  pecuniae  fumma ,  confirmarique  illam  fibi  ab  Im- 
peratore  Henrico  p(jftularunt.  Poft  indicuntur  Comitia 
CracoviseJnquibusUladiilaus  cum  uxore  Hedvige  coro- 
natur.  Interim  Silefia  civilibus  Ducum  bcllis  agitata,a  Po- 
lonifque  deficiens ,  Johanni  Boheraias  ftegi  fe  fubijcit.  BeU 
lumdeinUladiflaocum  Crucigeris ,  ob  reftitutionem  Po- 
meranias  fuit,quos  ad  internecionem  ccq^it.  Bohemiae  Rex 
a  Crucigeris  vocatus  in  Borufliaro ,  multa  ubique  occupat  , 
Pomeraniamabipfojure  fempiterno  obtinuerunt.  Secutas 
inducise  inter  Regem ,  &  Crucigeros  per  annuro.  Praeficitur 
poftea  in  ComiciisCaiimirus  ejus  filius ,  majori  Polonia»  21 . 
annos  natus.  Iniquo  tulitanirao  Palatinus  Pofnanienfis  iibi 
ademptam  praefe&uram,fufcitavitque  Crucigerorum  arraa. 
Paruerunc  coniiliis  illius ,  fed  inferioribus  fpe  conatibus.  Illi 
tamen  majorern  Poloniam  valde  vaftarunt.  Bellum  inde 
contra  iilos  Rex  movit ,  praidaqueonuftos ,  ad  flumen  ma-4 
gna  viftoria  delevit,  cum  10000.  hominum  perdidiflenc. 
PoftinSilefiam  copias  ducit,  rauitaque  cepit  &  incendit 
oppida.  Poft  in  morbura  lapfus >  obiit  ;Cracoviae  fepultus. 

Rcgna- 


.  *  O  l  O  M   I  A  MS 

Kegnaviti3  anmspoftcoronationem,  Princcps  parvus, 
magnarum  virtutum. 


.D  «vt   9AS,MIRUS  MAGNUS. 

AN-  cb  CCCXXXVH.  AD  AN.  cb  CCCLXX. 


as,  filiusejus  s  pa. 
onplacebat.Lligi- 


C  Ecutuseft  Patrem  Loclicum  Ula< 
^cem  cum  Crucigeri^init,quaBPolc...  , 
tur  arbitcr  IKis  Pontifex  ,  mituntur  ab '  hoc  Legaci 7 "qui 
Polonis  Cujaviam ,  Dobrinum  &  Pomerelliam  adjudicant. 
Crucigen*  grandem  mujtam  irrogant.  Sed  hi,  jiibii  omnia 
curante^occupata  re/inent.Caeterum  Cafirairus.libidinibus 
deditus ,  Regiaprole  carebat.Elegit  igitur  fucceflbrem  Ca- 
roluro.  Ungarix  Regem.Hinc  in  Ruffiam  movit ,  nunqtiam 
viaamaPolonis,aCafimiroinProvincia  reda&am.  Sum- 
ferat  tum  arma  Johannes  Bohemias  Rex  contra  Polonos  % 
unicum  folatium  Sene&utis  ponens ,  quando  muros  Craco- 
viae  attigilTet.  Rcpullus  vero  a  Polonis ,  inGallia  interiir. 
Poft  haecCafimiruscondendis  domi  Legibus,  j  udiciis  confti- 
tutis,  arcibufque  ftru&it ,  utilem  fe  Reipub.  proba vit.  Hic 
introduxitin  Poloniamjus  Magdeburgicum,condidit  quo- 
auepartem  Urbis  Cracovia?  Cafimiridnam  ,  adhuc  hodie 
dt&am.  Sed  fucceffor Cafimiri,  ele&us  Carolus  decedit,cu  - 
jasin  locum  fuccedit  ejus  filius  Ludovicus,  aquo  Poloni 
imrounitatemtributorum  pacifcuntur.  Eodera  anno  Cafi- 
mirus  Rufllam  perpacavit.  Pulfis  turbatoribus  Lithvanis. 
PaulopoftMafoviacorpori  Polonia?  junftaeft.  Hoctem- 
pore  Germani  plurimi»  Regis  clementia  exciti ,  in  Poloniam 
migraverunt.  Didhifque  mdeeft  CafimirusPaterplebejo- 
rum,quod  vilioribas  etia  peregrinis  faveret.  Poft  baec,  quod 
praeiio  cum  Valachis  inito  infelicior  fs&us  eft  Cafimirus. 
Curo  Valachi  incifis  fylvis ,  &  arboribus  fuper  Polonosruen- 
tibus,  magnam  parrem  militum  Polonorum  obtruncarent» 
reliquos  in  f ugara  a&os  ceperunt.  Haec  mala ,  peftilentia  & 
annonse  caritas  fecuta funt.  Cafiroiros  vero ,  dum  omnibus 
vcnerationi  cHet ,  inter  venandum ,  dum  incautius  cervum 
infe&atur.equoexcutitur,  foloq;arRigitur.  Moriensmulta 
Ecclefiis  donavit ,  Princcpsaliasmagnus,  nifi  libidinibus 
corruptus,  Prsf uit  Regno  ann.  XXXVII.  vixic  LX. 


Ooo 


LUDO- 


M6  SERIE^  REGUM 


ludoVjcus  ungarus. 

AB  AN.  cb  CCCLXX.  AD  AN.  cb  CCCLXXXII. 

n  Efecit  tandem  in  Cafimiro  illa  Piafti  progenics ,  tot  per 
^feculaRegnatrix.  Regnum  igitur  ad  Ludov.cum  Un- 
carum.deftinatum  fucceflorem  devenit,  forore  Cafimirige- 
nirum.  Venit  tandem  diu  dubius  in  Poloniam.  Removit 
vero  nothos  Caftmiri.  Paulo  poft  redit  in  Ungariam,  Matn 
Elbabethse  Poionte adminiftratione relifta.  Prole  carebat 
mafcuia,duasfufceperatfiiias,quacum  una  Sigifmundo  Cx- 
fari  nupfit,  altera  Polonismanfit.  Soli  Proceres  roajons  Po- 
loni*novumRegem  afpernantes  s  Uladiflaum  Ducem iCu- 
iavienfem  ex  Uladiflai  LoQici  fratre  oriundum,  Pnncipem 
flbi  conftituunt.  Ismejiteimbeciliiormonachusfaaus.  lnde 
in  Poloniam  reduftus,cum  omnia  prodominatu  tentaffet ,  a 
Sabino,  affecla  Henrici,  vincitur.Miffusad  Regem,  donatur 
Abbacia  ,  qua  fpreta ,  Divion€  prifcam  fedem  petiit,&  in  lti- 
neremorteproperainteriii.  MaterLudovici,  pertarfa  Polo- 
nicorum  mortuum,inUngariamcowendit,moxadrelicl:ani 
ftationem  rediit.  Illa  reversa,Lithvani  Poloniam  irruerunt. 
Maturavitea  propter  LodovicusexUngaria  reditum,  in- 
ftru&iifqneUngarorum  manu  ,  juntia  copiis  Polonicis.ad 
peten^m  pacem  Lithvanoscompulit.  Poft,  Rufliam  Unga- 
ria»adijcere  Ludovicus  animum  induxerat.  Ungaros  Prx- 
fetios  imponif.  Poftea  Buda»  comitiis,  cura  Regni  tribus  Se- 
natoribus  imponittir^Zaviffae  Cracovienfi  Antiftiti ,  Dobef- 
lao  Cafteltano  Cracov.  Zaviffae  fratri,  Sendivojo  Czubinio- 
Califlienfi  Palatino.  Ipfe  Ludovicuslanguidus  ,  fuccefforem 
Sigifmuodum  Marchionem  Brandeburgicugenerumfuum , 
fibi  dechrar»  ncc  multo  poft  extinguitur,  Tirnaviae.  Imperii 
annoXII.  Polon.  Ungarici4i.  auatis  L  V  I.  Fuit  fupplici- 
bus  clemensdo&is  propenfus,majorem  curara  plebis,  quam 
Nobilitat?sgeflit,mutato  fsepe  habituin  publicum  proceflit, 
exploraturus ,  quid  de  ipfo  fentirct  vulgus.  Male  audita  def« 
emendavit ,  morefque  correxit. 

AB  AN.  cb  CCCLXXXU.  AD  AN.  cb  CCCLXXXVL 

DEftinatum  Sigifmundum  Marchiouem  fucceflbrem , 
Poloni  repudiaiunti  tom  quod  per  faftumepulasPo- 

lonorum 


°    *   °     N    I  Ufc 


lonorum  contcmfiflet ,  cum  quod  Demetrium  majori  Polo 
nis  invifum  foveret.  Convocatiscomitiis  deliberant ,  an  ipfi 
Regnura  deferendum.  Concluditur,  ut  Ludovici  filizha- 
beretur  ratio ,  illiusmaritus  ea cftus  Rex  falutaretur,  fi  nulli 
aln  Regno  irophcitus  effec.  Hac  fententia  exclufus  Sigif- 
mundus  ,  tacite  Ungaricoinhians  Regno.  Venitfedeinde 
voluntas  inZiemovitum.Mafovia^Ducem^haclege.uc  Hed- 
vigim ;  alteram  Ludovici  filiam ,  in  uxorem  duceret.  Sed 
afpcrnatageneiueft  Hedvigismater,EJizabetba;manumqi 
ingentcm  in  Poloniam  mittit.ad  infringendos  Ziemoviti  co- 
natus.  Venit  tandcm  Hedvigis  in  Poloniam ,  quamfpon- 
fara  ambibant  Vilielmus  Auftriacus  ,  &  Jagello  Lithvanus* 
ultimiim  fe  ad  Chriftianam  Religionem  ,  &  Principacum 
corporiReipub.  Polona  obtuiit.  Hae  conditiones  non  di- 
fplicuerunt  Polonis,  impetrato  igitur  matris  confenfu  ,  fllia- 
quedevin&a,  tenacius  Auftriaco  adhserenci,  ipfi  in  uxo- 
rcmdacur ,  freraentelicec  Auftriaco. 

ULADISLAUS  JAGELLO. 
AB  AN.  cId  CCCLXXXVI.  AD  AN. 
clo  CCCXXXIV. 

INgreflus  Poloniam  Jagello  .ejuratGentilifmum  ,  nomcn 
Uladiflai  alTumit,  celebratis  cum  Hedvige  nupciiscoro- 
natur  Rex  ,  &  in  Lithvaniam  proficifcicur.  Lichvanos  ad  ve* 
ram  fidem  convcrcit.  Hinc  difcedens,  Fratrem  praefecic. 
Difcordia  dein  incer  Regem  Reginamque,  fere  ad  divorciurn 
nfque  orta  cft ,  tanquam  prifco  proco  Vilihelmo  Auftriacd 
faucrct.Sed  purgavitfe  2<eginajuramenCo  ,delatorque  mch- 
dacium  fe  dixiiTe  de  Hegina  confeftus  eft.  Quod  pcena?  ge- 
nus  apud  Polonos  probrofilTimum  habecur.  Crucigeri  poft- 
modum  Lichvaniam  invadunc,contra  quos  non  erat  conful- 
cum  arma  expedire.  Xeginaincerimmoricur  .multapaupe- 
ribos  &  Academiae  legans.  Cum  aucem  denuo  Crucigcri 
Poloniam  lacerTcrcnt ,  bellum  codtra  illos  decernitur.  Cce- 
duntur  igitur  LOOO.  Crucigerorum ,  &  Poloni  magna 
potiuncur  vicToria.  Poft,  Caefar  Sigifroundus  armacontra 
PolonosperTranfylvaniaePrincipem  expedit.  Conventuru 
dein  Crucigeris  primum  deinduciis,  poftmodumdepace. 
Quse  tamennon  diu  duravit.  /£mulum  habuic  Xegni-Vi- 
Oo  o  2  toldum* 


S  E  R  I  E  S  R  E  G  U  M 
toldum,  qui  perartes  adRegimen  graffabatur,  Ipfumque 
Reeemfacile  decepturus ,  nifi  bonorum  curis ,  &  propno 
fatofpeRccni  excidifTet.  £um  Crucigeris  dein  12.  anno- 
rum  induci*  pafti  fnnt  I«oni.  CompofitoRcgno,  roor- 
talitatemUladiflausfinivit,cum  regnaflTet  XLVllI.  annos. 
mitiflimiPrincepsingenii,  valdequeliberahs,  &  Religiom 
addiaiflirous ,  vixitannis  LXXXI.  Cracovisque  terrs 
redditus  cft. 

ULADISLAUS  JAGELLO 
AB  AN.  cbCCCLXXXlV.  ADAN. 
cId  CCCCXXXV. 

Post  obitum  Uladiflai,  natu  maximus  filius  patri  cogno- 
minis,  novem  annos  natus ,  Rex  eligitur.  Ortisincomi- 
tiis  per  semulos  controverfiis ,  Marefchalcus  Johannes  Olef. 
nicius  rem  totam  compofuit ,  j uflis ,  qui  a partibus  Uladiflai 
ftarent,  ad  dextram  decedere,reliquis  ad  finiftraro.  Dextrara 
eleg£re  pleriqueetiamex  turbidis.  Ita  demum  Regia  infi- 
gnia  Uladiflao  delata  funt,  itaque  facYio  fociorum  fe  Regi 
opponentium  diflolutaeft.  Juramentum  propter  actatem  du 
latumeft.  Spondentibus  Sophia"  matre ,  &  Procerumnon- 
nutlis.  Non  en  igitnr  penes  Regem ,  poteftaspenesSatra- 
pas  erat  qai  Palaiinatibusprserant,  Regni  negotia  traftan- 
tes.  Primuro  y  fub  Uladiflao  lis  compfita  eft,ordinero  Eque- 
ftrem  inter,  8c  Sacerdotes.  Publicae  etiara  confultum  fecuri- 
tati,pa£to  cum  Crucigerisperpetuofcedere,  haclenus  Polo- 
nis  ir;feftiflireis.Poft,infeliciter  cum  Tartaris  pugnatum  eft. 
Bohemiquoquc  diffidiisfuis  Regem  involverunt.Sed  major 
moxmetusaTurcis  Poloniam  invafit.  Equidem  Amurathes 
Turcarum  Iroperatcr ,  exoccaiione  Ungaricorura  diflidio- 
rum  ,  Belogradum  premereobfidionecceperat.  Fruftraque 
habitaLe^atione  Regis,  tributum  Ungaris  imperat.  Itain 
Turcas  belium  publicatum.  Ad  hoc  fe  quoque  Poloni  accin- 
gunt.PriraumTurca,perdkisXXX.hominura  millibus  profli- 
gatur.  Mittuntur  ftatim  Legatia  Pontifice,  quiRegidevi- 
ftoriagratularentur.  Poftinducias,  raiflis  aTurca  Legatis, 
dccem  annorurn  pafti  funt.  Interea  Arourathes  omnem 
fuam  potentiam  in  Carmenos ,  populum  Afiaticuro ,  vertit. 
Qua  occafione  ere&i  Venetijmperatorque  Conftantinopo- 
lkanus  miflia  nunciisadrcrumendumbellumRegemcontra 

Turcara 


P  O   L  O   M   I   JE.  m9 

Turcam  ftimulant.  Solverac  Regera  a  datfl  AmurathinVe 
Legatus  Pontificis,  Paruit  Uladiflaus  perfuafionibus,  ju. 
venili  calcns  fervore.  Contra&o  igitur  undique  exercitu,ad 
Varnamoppidumventumeft.ibi  Amurathes,  Afji  redux. 
Regera  aggreditur.  Pugnatur  utrimque  acerrime,donec  fu- 
gacis  prioribus  Turcarum  copiis.ad  Janizeros  ventum  eflct, 
quipraefentia  Imperatoris  incitati,  acricer  rem  peragunt, 
florera  militiac  excindunt ,  iple  Rex  audentius ,  quam  fecu- 
rius  in  hoftem  irruens ,  ingcntcm  morte  fua  Polonia»  attulit 
cladem,  poenafque  violatae  deditfidei.  Accidic  haec  clades 
An.  14^4.  Regni  Uladiflaiin  Polon.IX  inUngar.  5.  dum 
vix  20.  aetatis  annum  exceiriflet.  Fuic  Princeps  Religioni 
addidus ,  magnique  imprimis  animi. 

CASIMIRUS  TERTIUS. 

EXcepit  Regnum  Cafimirus,  tum  Lithvanias  Dux,  qui 
oblatum  fceptrum  diu  refpuic  ;  quod  tandem  recipit. 
Lithvanoscum  Polonis  unit.  Matrimonium  dcin  contrahic 
cum  Eiizabetha  Mberti  Imperatoris  filia.  lnde  opemtulic 
Prulfis  contra  Crucigeros,  mifli  ,  qui  juraroentum  abiis  ac- 
ciperent.  Sedgraviusbellum  cumipfiserat  habendum  >  in 
quoimprofpereRexpugnajric;  vixque  hoftium  evalic  ma- 
nas. Caufla  ja&urae eciam  cuntemptus hoftis  fuit,  quem  Po- 
loni  aurigarum  fcuticis  fugari  pofle  jaftaverant.  Ad  hanc 
delendaro  jgnominiaro/impofituraeft  Petricovia?  tributum, 
tam  Equcftri.quam  EccleliafticoOrdinibus.  Exhinc  aliquoc 
annos  in  Pruffia  pugnatum  eft.ambiguo  tamcn  tnarte.Tan- 
dem  fupervenienie  novo  a  Pontifice  Legato ,  pax  Thorunii 
incerRe^em,  &  Crucigerosconfirmatacft ,  haccumcon- 
ditione ,Rcx  Pomeraniam ,  Culmcnfem  ,  &  Michalovien- 
fem  tcrram ,  Mariaeburgura ,  Sturaam ,  ttbingam  ,  cum 
fexpagisadarcem  Hoilandisc  pertinentibus  tcneret ,  Keli- 
quaCruciferis  relinquerentur,  eorumquc  magifterfubfide 
&  Clientela  Regis,Principis  &  Scnatoris  Regni  dignitate 
frueretur.  Sub idem  tempus cum ageretur  de  folvendis  mi- 
liti  ftipendiis  ,  &  roinoris  Polon.  cives ,  fine  caeteris  qui  abe- 
ranc  fcifcere  quicquaro  nollent ,  conftitutum  eft ,  uc  e fingu- 
lis  Palatinatibus  Legati  adComitia  mitterentur ,  qui  aviura 
(uorum  nomine  dc  negotiis  Keipub.  cura  Rege  conlilia  ini- 
Ooo  3 


,5o  SERIESREGOM. 
renc.   Quod  dein  ita  in  confuecudinem  venit  ,  ut  nulla 
Comicia  legitima  habcrentur,  fine  Nunciis  terreftribus  h.  e. 
Legat»s,diitriftuum.  Sed  Legatus  Poncificius  ,  qnondara 
conciliator  pacis  inter  Regem  &  Crucigeros ,  ttimulavit  in 
Behemo-urr:  Regem  Gcorgiura  Calimiflira ,  quod  Papae 
*  infcrifus  cflet ,  tanqaara  Huflita;  fefta?  obnoxius.  Roganmt 
deininfer.fi  Georgio.ut  UUdiflaus,  filiusCafimiri,  Rex  Bo- 
homorum  deftinaretiir,  quod  recufabat  Rex.Mortuo  Geor- 
gio,alcer  ab  Ungaris  Calimiri  filius,  Cafimirusad  Regnum 
vocaturBohem  miccicurque  illac  a  Parente  ,  fed  inraufto 
eventu.  Coaclusenima  Mathia  ad  fugam  cft.  Multainde 
diflidia,  bellaque.  poftin  Pacem  tandemhisconditionibus 
conventum:  Ut  MathiasRegis  Bohemiae  titulum  ufurparet. 
Boheraice  adminiftratio  penes  Uladiflaum  ,  Cafimiri  filium 
eflec,  Silefia,  Lufatiaque  penes  Mathiam  ,  dumviveret, 
permaneret.    Hac  paQtione  foplti  quoque  funt  motus  in 
Pruflia  ,  motore  Mathia  coorti.    Iftum  dein  eft  foedus 
cumTurcis,operaNicolai  Firlei  Caftellani  poftea  Craco- 
vienfi.  Tarcari  etiam  magna  ftrage  opprcfll  funt,  a  filio  Re  - 
gisJohannis,Alberto !  quempofteaUngari  mortuoMathia 
Regem  voluerunt  In  Ungaria  Uladiflaocum  Joh.  Alberto 
fratre  bellutn  grave  erat.  Caufla  fuit  diflenfio  Procerum  ,  in 
elecYione  Regis  difli  ientium  Intcrim  CafimirusRex  morbo 
correptus  teftamentum  fecit ,  quoUladillaum  primogeni- 
tum  fiWnm  exhzredavicpoft  diem  fuum  obiic.cum  Regnum 
gubcrnaflct  XLV.  annoa  expleffet  LXIV. 

JOHANNES  ALBERTUS, 
AB  AN.  cb  CCCCXCIII.  AD  AN.  cb  Id  II. 

afimiruscura  defiit  effe,  4  filiosreliquic,dubiisPolonis  ; 
v-'  qui  pocior  Regnoeflet.  Evicic  tandem  Johan.  Albercus, 
fraCribusei  fponce  cedentibus,  Reginaquc  matrearmatum 
iniccentefufFragium.CoronacoXegi  ftarim  graculacum  ve- 
nionc  Turcaruin  &  Vcnecorum,Legaci;  unus  belium  depre- 
cans.alcerincicacurusinTurcos&cgem.  Hic  Lcgacitocum 
annum  fufpenfi  hartcrunt ,  poltin  criennium  inducise  faftse 
+    f  .  func.  Interim  Tarcari  Poloniam  mcurrunt,  deprsedati  Vo- 

liniarn.  Scragem  non  mcdiocrem  ediderunc.Incedebac  Ke- 
gem  glorice  cupido,  ideoque  non  neceffario  bello  Poloniam 

impli- 


P  O  L  O  N  I  9ir 
implicuit  ,  XXXL.  niillia  armatorum  in  Valachiam  (fub 
obtentu  belli  contra  Turcam )  immittit ,  Hinc  poftquam 
adobidrainSocifaviamdiuhjefiffet,  Stephano  pacem  pe- 
tente  urgentequeannonse  caritate,  conventum  utrinque 
eft.  Rex  per  fylvam  iter dorcum  faciens,  ab  imroinentibus 
Valachis  non  levi  afficitur  militum  jaciura  ,  poft  tamea 
Vi&oriaufuseft.  Domumredux,iamalumotium  &luxu- 
riam  difcingebatur.  Excitavit  vcrWpfum.Moldavia  ingens 
irruens  in  Poloniam  malum.  Non  folus  enim  venicbat  Mol- 
davus,  fedTurcisacTartarisadjutus;  qui  ingenti  ftrage 
Poloniam  involverant ,  abducTis  inAfiam  fupra  C.  millia 
hominibus.  Turca?  prseda  non  contenti ,  excurliones  in 
Ruilia?  agros  faciunt ,  quo*  Nemefis infigniter  ulta eft.  Im - 
miflum  namque  eft  intenfitlirnum  gelu  ,  quo  XL.  hominum 
milliaobriguerunt.  Poft  hsec  mala  Pax  Poloniae  illuxerat, 
poft  tot  niinirum  malorum  turbines.  Rediit  enim  Rex  io 
graiiam  cum  fratribus ,  Uladiflao  Ungariie  Rege ,  &  Ale- 
xandro  Lithvanix  Duce.Cum  exteris  eiiam  Principibus  ini- 
micitix  corapofitae  funt,Stephanocuipam  deprecanti  igno- 
vit.  CuroBijazethefcedus  initum,  nec  cum  TartarU  pa- 
cem  Rex  rccufavit.  Poft  in  Pruiliam  Rex  contendit ,  Ma- 
giftrum  Crucigerorum  Ducem  Saxonia?  juramentum  pras- 
ftareabnuemero,ad  officium  redadurus.  CuroThorunium 
perveniflet,ex  repentino  expint  vit  morbo ,  magni  Princep$ 
aoimi .  niii  quod  infelix.  Corpus  ejus  Cracoviam  delatum 
cft  >  &in  Bafilica  honorifice  fepultum.  Regnavit  fere  an. 
oos  9  caelebs ,  XLll.  vixit. 

ALEXANDER, 
AB  AN.  cb  W.  AD  AN.  do  b  VI. 

P Oft  Johanncm  Albertura  aliaua  ordinum  de  fucceflbre 
fuit  diffenfio.Tresreliquerat  hliosCafimirus  Uladiflaus, 
Primus  natu,  jam  Ungarorum  Bohemoruroq ;  Rex  nonnul- 
lisplacebat :  aliiprarferebant  Sigifraundum  Glogoilenfium 
&  Opalienfium  Ducera.  Plurimi  tamen  Alexandro,Lithua- 
nix  Duci,magisfa^ebant.  Proclamatus  igitur  Rex  Alexan- 
der  &  paulo  poft  Cracovi*  coronatus  cft.  Conjugi  Helenae 
necatum  eft  diadema,  quod  Grxcx  Religioni i  addifta  eflet. 
MoxbellumaMofcovicisipfiillatum  ,  Smolcnfcuro  obb- 

Ooo  4  denti- 


6$l  SERIES  REGUM. 

dentibus,  cui  fubvenit  Rex  pa&isadtf.  annoscum  Mofco 
induciis.  Poft  TartariadCracoviam  ufqueprsedasegerunt, 
incuria  Friderici  Cardinalis ,  cui  Regni  cura  a  Rege  abfente 
commifla  erat.  Stephanus  dein  Mold.jviae  Palaiinus  Polo- 
niam  laceflivit.  Tandem  denuo  cum  Tartaris  eratconfli- 
gendum,  qui  feliciter  ccefi  funt  ,  occiforum  XX.  miliia 
numerata  funt.  Haec  noja  ad  Alexandrum ,  jaui  morbo  con- 
fe&um, delata,  adeo  ipfum  gaudio  affecerunt,  ut  fublatis  in 
cceium  manibus,  cura  ufu  lingua;  careret,  gratia*  egifle 
Numini  videretur,  nec  multopoft  cxpiravit,anno  a:tat.  45. 
ImperiivixV.  anno.  Princepsfuit  iirmuscorpore,  fedtr* 
genio  hebetiore ,  ad  profufionem  liberalis ,  &ideotacitur- 
nus.  SepultusVilnaseft  juxtaCafimirum  Fratrem. 

SIGISMUNDUS  I. 
AB  AN.  cb  b  VI.  AD  AN.  cb  b  XLVIH. 

pxCafimiri  Filiis  duo  adhuc  fupererant  Uladiflaus,  ac 
^Sigifmundus.  Quorum  unus  Ungarise  &  Bohemise  Prin- 
cepserat,  alterGiogovienfiura ,  nuperqueLiAuaniaeDux 
creatus,  fpes  Polonorum  in  fe  erexerat.  Declaratus  Rex  eft 
Sigifmumdus.  Primam  curam  adhibuit,  in  serario  Regni 
reltaurando,unde  in  tributi  penfionem  confenfum,fcriptuf- 
quemiles,  qui  excubias  in  finibus  Regniproincoluroitatc 
Keipub.a^eret.Primum  bellom  contra  Tartarosgeftum  eft. 
Polt  Valachi,  Ruffiam  adorti ,  quos  Poloni  ufquead  Tyram 
iiumen  profecuti ,  ubi  plurirai  ccefi  funt.  Poft  hax ,  olurim^ 
cxterorum  PrincipuroLegationes  Sigifmumdum  coluerunt. 
AUtuit&PontificisLegatusincicans  ad-jungendacum  Un- 
ganscontraTurcosarma.Secuta  mox  deTartaris  Viftona 
^ancexcepitbelium  Mofcoviticum.  SedreftituicGlinfcius 
eiepturaSmoienfcum  Regi,cujusin  gratiamrediit.  lnte- 
riSre  poft  X  X  X.  miiiia  Mofchorum.  Pax  .gitur  petenti  ho. 
iti  in  quinquennium  concefla.  Incitaverat  Mollhos  Maximi- 
Iianus  Calar,  ad  bunc  fibi  conciiiandum  adiecerat  SUfc 
rnundusanimum,  Legatofne,  ad  ipfum  mitteret ,  an  ipfe 
Csiaremadiret  ambiguus.  Ultimum  elegit.  IngrefTus  ici. 
turpnmum  Pofoniurn  Ungari*  Urbem  ,  fratrem  Uladlf- 
iauni  vflitat ,  curn  quo  ,  pr*cniifis  Legatis  ad  Viennam  Ma- 
ximnjanum  mvifurusabit.  IbiperXlV.  dieshumaniflimoa 

Maxi- 


pOtONIi6 
Maximilioexceptuseft,  cum  Fratre.  Sigifmundus,  *ter. 
njimque  invicetn  inkum  eft  Fcedus ,  quod  ut  cflet  ardius , 
iNeptim  luarn  Mariam  Ludovico.Ungaria?  harediCxfar  lo- 
cat.lp!c  viciflim  nepotifuo  Annam,  Ludovici  Sororem  de- 
UinaMta  propenfiffima  volutate  fe  exdpientesdifcefferunr. 
Keducero&RegemmorsRegin?BarbaradoloreafFecit,du. 
Ct  i  dein  BoniZrbrtiaJoh  >n.Galeatii  DucisMediolanenfs  fi- 
Ua.T  um  Tartari  magna  ftrage  Regiosfuderant  Sequutu  eft 
Dellum  Prufficum,  atrox  fed  exitu  non  infelix.  Ad  hoc  Mar- 
chio  Brandeburg.  Albertus,fororeSigifmundigenitus,Cru- 
cirerorum  prarfedtusdenegans  juramenturo  Regl  occafio- 
nemdedit.  Graffabantur  mutuis  ccedibusac  occupationi- 
buslocorum  hoftes,  fufpenfa  dein  in  quadriennium  funt 
arma.  Poft  comitia  Thorungii  funt  habita,  ubi  privilegia  il- 
lorumRexconfirraavit ,  nemuniadignitatefque  nifi  indi- 
genis  darentur.  Sequutaeft  in  Polonia  pax,  nifl  quod  ipfam 
Tartaricae  incuifionesinquietarent.  Vergentibus  ad  hnem 
cum  Cruciferis  induciis.  Plebs  Dantifcana  Lutheri  dogma. 
tisaflenfu  feditionem  movit,  Aufaeftoblu&ari  Magiftra- 
tui ,  occupata  funt  teropla  per  vim ,  innovati  ritusEcclefia. 
ftici.  Mox  fcriptis  literis  oranr  Regem ,  confirmaret  ipfis 
ficra ,  cseterum  in  obfequiofuturis  Rex  non  refragatus  eft. 
Precibus,  exroetu,  nedenegatispetitis,  ad  Crucigeros 
coofugerent.breviinduciis  elapfisarmarefurapturos.  Ve- 
rum  inducias  paxexcepitasterna.  Kex  poft  Urbemingref- 
fus ,  pcenam  de  au&oribus  feditionum  fumfit.  Eo  tempore 
commiflum  elt  belium  cumSolimanno ,  Ungarorum ,  cui 
Ludovicus  Rex  immixtus  florem  UngaricseNobilitatis  per- 
didit.  PervenitqueNobiliffiroa  UngariajparsadTurcam. 
In  Polonia  interiro  Kex  Filium  Sigifmundum  Auguftum 
primum  Lithuania?  Principatui ,  mox  Kegno  inaugurar. 
Poft  Tarnovii  vi&oria  de  Moldavo  Polonosexhilarrvit. 
Refurofitdein  vire$MoIdavus,cui  totas  Rcgni  viresoppo- 
oereRex  neceffurababuit.Nobilitasvero,ad  bellumexcita, 
t>ene  in  feditionem  adverfus  Regem  efferbuit.  Orta  tempe 
ftas  turbidos  viribufque  fidentes  in  diverfa  egitxoropofituf- 
que  eft  tumulcus ,  reliftis ,  qui  arcerent  hoftem.  Mutatus 
dein  eft  in  Moldavia  Dominatus.  Surrogatus  eft  ,  &  a  So  - 
limanooStephanusfratcr ,  profugopriore.  Indiftum  tunc 
erat  a  CaroloIrnperatoreConciiium  Tridentinum.  Ad  hoc 

Ooo  5  invita- 


>54  SERIES  REGUM. 

invkatuseftSigifmundus,  Legatutn  ad  concilium  mittere 
rccepit.  Paulo  poft  fatalis  tcrminus  Sigiimundo  imminebat, 
quiKloriofiiTimusfuitPrinceps,  inter  tres  Heroest  quos 
iliudfeculumproduxerat,  a  Paulo  Joviopofitus.  Fuerunt 
autem  illi ,  Carolus  V.  Caefar.  Francilcus  I.  Gal.  Kex  ,  &  hic 
Sigifmundus.  Vixit  annos  LXXXII.  quorum  dimidium  in 
Regendo  exa^e  confumfit.  Prxter  Sigifraundum  Augu- 
ftum6.  filiasreliquit.  Princeps  fingulari  pietate  &  Juftitia, 
prudentiaque.Dicitur  adeo  corpore  firmus>ut  florente  «tate 
terreasequorum  foleas  manibusdiftringeret,funescannabi- 
noscraffioresrumperet,  fafciculos  chartarum  luforiarum 
difcerperet ,  &  quse  plurade  illo  narrantur. 

SIGISMUNDUS  II.  AUGUSTUS. 
AB  AN.  cb  bXLVIIL  AD  AN.  cbbLXXVI. 

HIc  a  Patre  quidcm  vivo  Rex  nominatus  ,a  Regno  tamen, 
volentibus  ita  Polonis,  abftinuit  nonnihil.  Offendit 
ipfosfolutior  illius  vita  poft  mortem  Elizabethff  A.  ltriacae 
&  propter  du£tam  in  matrimonium  £adzivilliain  viduam 
Palatini  Trocenfis.  Habita  igitur  funt comitia,ubi  varia de 
Rege  confirmando  diffidia.Rex  literas  ad  Senatores  interira 
fcribit,&  de  nonnullorumconqueriturcontra  fe  injuria\  In- 
terea  Cracoviae  Studiofi  graviflimas  moverunt  turbas, 
poftquamfibi  juftitiamnonre&eadminiftrari  quettieffent, 
reiiclurofque  Academiam  minarentur.  Quod  dum  fufque 
&  aeque  haberetur,fec£re,quod  dixerant,agroineque  egrcf- 
fi  ,  fe  ire  in  univerfam  terram  ingeminabant ,  Dilapfi  dein 
quilibet  in  patriam  fuam  ,  omniue  quodam,Lutheri  do&ri- 
nara  poftmodura  perPoloniam  fparlerunt.Sufpe&atumerat 
Epifcoporum  potentia  Ordini  Equeftri.  Eo  tempore  Ori- 
choviusCanonicus  Preroiflenfis  propteroppugnatum  cseli- 
batum,raotus  raanerc&ditionc  fuic.  Is  dein  affinibus  po- 
tens,  matrimonii  Sacerdotum  fuit  acerrimus  dd enfor.  Ip- 
feq;  uxorem  duxit  Chelmfciam.  Inde  graviffima  odia.  Rex 
Comitia  Petricova;  indixit,  ubi  decreto  Regio  pertinaciter 
reclamatura  eft,ut  nemo  Epifcoporumpoteftatem  fuam  ex- 
ercere  auderet.  Infurgebantetiam  tanquam  in  haerefios  da- 
mnatosOlefnicios,  Scadnicios,  Oftrorogio$,Laffocios.  Po- 
ftca  Llcx  Gedanum  ingrcUuS)diffidcntcsin  Religione  comi- 

tatc 


*   O   L   O   N   I  9S$ 

tate  mrtigavit  Poft  Rcgiomontum  petiit,  ubi  maoi- 
ftn  tormentan.  culpa  ,  peneperiiftet ,  dum  tormenta  pro  fi- 
gmficandalamtia  exploduntur.  Globusnamque  Vifniove- 
ciicaput,  pone  fequentisabftulit.  Pra?dixerat  ToxiusMa- 
thematicus  eo  die  periturum  Regem:culpam  freroentes  Po- 
loaiin  Albertum  Brandeborgicum  conferebant,  hicin  ma- 
giltrum  tormentoruro^ui.vchementius  ira  ab  Alberto  peti- 
tus ,  ereptus  eft  a  Kege  periculo.  Mortua  RadziviUia ,  Aex 
oovum  contrahit  matrimonium  ,  cum  Catharina  ,  olim 
r rancilco  Mantwe  Duci  nupta.  Ea  teropeftate  Mofchi  gra- 
viter  Livoniam  inreftabant.  Impares  Livoni  hofti,  adex- 
terna  profpiciuot  auxilia.Kevalienfes  EricoSuecornm  Regi 
fe  dedunr,  Archiepifcopus  Rigenfis ,  cum  Magiftro  Livonia; 
&  fubje&a  Nobilitate ,  Augufti  kegh  auxilium  implorant. 
Kecepti  a  Rege  hac  cum  conditione,  ut  fe  fuaque  omnia  Po- 
loni.t-  &  Luhvanise  fubjicerent.  Albertus,  Ruifiae  Duxmor- 
tuo  parre  ,  obfequiura  fidemque  Regi  ac  Regno  juravit. 
Huic  Rex  privilegia  vetera  ftabilivit  ,  additiAuguftana; 
confeftionisimmunitatetremiflifqueappellationibusad  Tri- 
bunal  Regiuro.  Difcordes  erant  Gedanenfes  cum  Magiftra- 
tu  accuf.ito  Peculatus.  /fimovereRegem ,  ut  arbitros  mir- 
teret.  lllos  mettiens  Mjgiftrarus,  fub  certisadmittitcon- 
ditionibus.  Hoc  Rex  indfgne  ferens,  nova  imponit  ipfis 
onera  ,  portorii  parcero ,  quo fola  Civitas  gaudebat,  fibi  vin- 
dicans  &  ut  cauife ,  quseliroites  Pruflia?  non  egrederentur  % 
in  Poloniadeciderentur.Grau*abantur  eotemporeimmani- 
terMofchi,  ubi  Bafylides  infandara  exercuittyrannidem. 
Poloniam  peftis  populabatur.  Rex  Varfaviae  Coraitia  in 
di&a  habere oon  potui t ,  &  ab  infe&a  Urbead  Knifchinum 
venit ,  quemex  lento  morbo  fatum  fuftulit.  Principera  mo- 
deratum,  litcraram ,  juftitiae,  imprimis  fecretiorumaman- 
tiilimuro,  nec  bellis  obfcurum,  magistamenau&oritare» 
quam  roanu  ref  peragentem.  In  hoc  Jagellonica  linea  defe- 
cit,poftquatn  100.  fereannis  in  Poloniarcgnaflet. 

HENklCUS  VALESIUS. 

r*Igifroundq  Aogafto  facceflit  HenricusJH.  Andium  Dux 
OHenriciN  GaliiarRegis  filius.  Confcctis  igitur  inftrtt- 
mentiseleaionisjinitDfantinGailiarn  XI II.  Legari,  qui 

Rei*em 


i 


956  s   E   R   I   E   S     R    E   G    U  M. 

Reeem  terns  Polonicis  illum  procurarent.  Dum  Regnum 
Poloni*  per  quadriraeftre  adminiftrat,  mor;tur  Ga\hx  Rex, 
frateripfius.  Hoc  ad  Proceres  defert  Henricus,  oftendens, 
fua  in  Galiia  opus  efle  prjefentia :  nihil  tamen  fine  Ordinum 
confenfu  adarus.  Hacdereindicuntur  Comitia.  Henncus 
interim  ciam  ad  Casfarem  mittit  Maximiliannm  ,  qui  hdem 
publicam  ab  eo  peteret.  Qua  non  expeftata,  nocte  intem- 
peftahabitu  Nobilis  peregrini ,  citatisequis  Pleflam  ,  Sile- 
fi^oppidum,  venit,  indeViennam,  poft  Venetias  ac  per 
SabaudiaminGalliamrcmeat.  Poloni  reditumper  hceras 
rogantes,  dumnihil  impetrant,  ftatuunt  certumdiem,  in 
quo,  fi  fe  non  ttiterit,ad  alterius  Regis  eleftionem  properari 
debere.  Defperato  Regis  in  Poloniam  reditu,publice  in  co- 
mitiisexauftoratur.  Occifus  eftRex  Parifiis  duodecennio 
poftmodum  a  Monacho  Jacobo  Clcmenie  An.  1 5H6. 

STEPHANUS  BATHOREUS. 
AN.  cb  IdLXXV. 

ELe&us  dein  eft  in  Comitiis  Varfaviae  aSenarus  Regni 
potiflima  parte ,  Cafar  Maximilianus  Poloniae  Rex  & 
proclamatus  ab  ArcbiepifcopoGnefnenfi  ,  cui  proclama- 
tioni  poft  reclamatum  eft,  tanquam  non  jure  fac~tae.  Adver- 
fa  Proceram  parsYrequentralTenfu  Nobilitatis  Annamde- 
fun&i  Regis  fororem,  Virginem,  iteginam  declarat ,  eique 
Stephanum  Batorem  Tranfylvaniae  -Palatinura  maritum  de- 
cernit.  Dum  Oefar  moras  necYit ,  Stephanus  maturat  ad- 
ventum,  du&aque  Anna  Infante  An.  1576.  Cracovisecum 
ea  RexPoloniaeinauguratuseft.  Primaejus  curafuit ,  fe- 
dare  turbas  Regni.  Decernuntur  Legati  pro  pace  ad  Mo- 
fchos.  Gedanumapartibus  Maximilianiftans,  raorarr  in 
juramento  prseftando  fecerat  >  Damnatur  igitur  criminis 
perduellionis ,  &  bellumcontraillam  decernitur ,  &fufci- 
pitur.Interceflerunt  pro  illa  Pr  incipes,Elecl:ores»Hai7ia?quae 
Landgrafius/illudque  bellum  intra  3nnum  fopitum  eft.  Oc- 
cupato  ad  Gedanum  Rege,Mofchus  irruptiOnem facit  in  Li. 
Voniam.  Decernitur  contra  illum  bellum.  Poftea  pax  fta- 
bilitur  »hacconditione  j  ut  Livoniam  ,  Bolociam,  agrum 
Velifienfem  Mofchu;»  Regi  cederet. 
Rcxdein  omnesCommiflariorum  Actiones  conftitutio- 

nefque 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


4 


P    O   L   O   M    I  * 

nelqueinprsrjudicium  Civitatis  vergentcs  j  Ipfamque  de- 
creu  rormularocontraGedanumirritam  pronunciat  Con- 
vocans  Comitiis  ,  Nobilitas  capita  proponit  delicentia  Re- 
gis  rcitnngenda ,  corroborandifque  Nobilitatis  privilegife. 
f  *u  T"^1'3  3(1  Regni  falutem  fpe&antia  proponit.  H\, 
le  liludiexiltiraantes,  interpofita  proteftationedifceflerunt. 
fcocjera  tempore.magniin  Livonia  motus.occafioneCalen- 
dani  novi ,  cxorti  funt ,  &  in  apertam  feditionem  concefle- 
runt,  Itex  Rigenfes.Grodnamevocatos,  nec  comparere  vo- 
Ientes,profcribir.  Poft  a  Venationibus  Grodnam  reverfus, 
cx  magnisfrigoribus,repentinos  fenfit  horrores  ,  &  epile- 
ptxis  paroxifmis  deje&us ,  viti  Regnoqucidibus  Decemb. 
funftuseft,  ann.  >£tat.  LIV.  X.Kegni  7. menf. Princeps  \ 
Virtute,  fapientiaque  ac  magnitudine  animi  infignis.  Jufti- 
tise  amans,libidinibus,  fceleribufque  infenfiflimus. 

SIGISMU  NDUS  lll 

y\  Efunclo  Stephano  Rege ,  Procercs ,  altero  anno  Varfa. 

vjse  novi  Regis  eligendi  caufTa ,  menfe  Juoioconvene. 
runt.  Accefleruot  ad  Eleclionem  Exterorum  Legati,a  Pon- 
tifice£omano,Iraperatore/Uidolpho,  Hifpania?,  Suecia;- 
quc  icegibus  ,  tum  aTurcarum  ,  Tartarorum,  Mofchovitar. 
Principibus  Legati.  In  deliberatione  diu  multumque  a&um 
cft  per  partcs,  alii  Sigifmundum  Suaciae  Prinoipem  Joh.  IIL 
Sueciae  ^ege ,  &  Catharina  Jagellonia  Sigifmnndi  I.  Polo- 
niae&egis  filianatum,  alii  Maxiroiiianum ,  Auftria*  Archi- 
duccm,  Maximiliani  Csfaris  fiiium,&egem  pofcebant.  Tan- 
dcro  vereSigifmundusSuecia;  Princeps ,  ritu  fok-nnia  Sta- 
niflaoKarnkovio  Archiepifco  Gnefnenfi  Cracovia;  16.  ca- 
lcnd.  Jan.  Diademate  infignitus,  Regni  potitur  anno  jetatis 
2i.menf  2.  Hincutriufque  Kegni  optata fperabatur  con- 
juncYio.  Sedacriusbellum,  RegnoSucciaecxclufus ,  cura 
Carolo  patruo  gcfiit ,  &  aliquoties  cum  ipfo  fortiter  utinam 
tam  felicitercooflixit.Perditis  in  Suecia,ftabiliti\  in  Polonia 
rcbus  motus  Cofaccorum  reprimit.  Smolenfcum  capit ,  & 
mox  contra  Turcam  expeditionem  fumit.  Poftquam  omnia 
bellorum  Mofcovitici ,  Turcici,  Suecici,  Cofacici,  mala ,  in- 
tcrnofque  Rokoflianos  motus  doraicompofuiflet,  Regiam- 
oucfobolem  multamprafidium  Regno,rcliquiflet,tandera 

Prin- 


^t  SERIES  RE6UM. 

Princepsmagnanimus  obiitanno  1632.  ultimamenf.  April- 
annoaetatis  66.  Regni  45. 

ULADISLAUS.  IV. 
EX  ILLUSTRISS.  PIASESCIi  CHRONIC. 

Qui  poft  Fata  Sigifmundi  I  II.  fceptris  Polonicis  *** 
motus eft,  fuitUladiflaus,  Princepsingentisanimi ,re- 
liciflimus.  Natuseftex  AnnaAuftriaca  Anno  159$.  9  J!,ni1 
Cracovia?,  tummpraxedente  nativitatem  Regisnoct^arce 
Cracovia»  conflagrante,  Quindecim  annos  natum  Pnnci- 
pem,omnes  Mofcoviae  Ordines  Uladiflaam  penerunt  qul- 
fibi  cum  Imperio  praeeflet,  hac  cum  condirione,  utReh- 
gionem  Grseci  ritus  profiteretur,ejufquebaprifmoinitiari 
deberet.  Urgentibus  dein  ordinibus,  Princeps  a  Rege  Patre 
in  Mofcoviam  miflus ,  fed* minus  profpero  eo  tempore  fuc- 
ccffu,  qnod  occafio  prima  potiundae  Mofcoviaeinterdelu 
baran.dum  effluxiflet,  &  Mofci  defideratum  anteUladit- 
laum  Principem  ,  poftea  accipcre  nollent.  Dumergo  ab 
Uladiflao  armis  felicitur  oppugnantur,  occupatis  Ducata 
Severienfi  ,Czernichovienfi&  Nowogrodienfi  ,  imminente 
a  Tartaris  Reipub.  graviore  periculo ,  induciae  pa£tee  funt , 
quibus  conclufis,  Uladiflaus  Princeps  in  Poloniam  redierat, 
menfeMartio  A.  C  1619.  PofteacontraTurcam  in  Cho- 
ciroum  ivit,  mira  in  bello  conftanti&  praeditis  Princeps, 
ir.orboin  caftrisingravefccnti  ,ipfeetiara  expoiitus.  Redux 
abilla  expeditioneUladiflaus,iter  in  exteraRegnafufcepit, 
incognito.  Viennae  Imperatorem  convenit,  poft  in  Bel- 
gium  ivit  ,  &  a  praemonitaV  ab  Imperatore  Gubernatrice 
quarfitiffimo  hotiore  ibi  acceptus  eft,  Bredanas  obfidionis 
cxercitu  vifo.  Poft  Romamconceflit,  aufpiciis  annijubilasi 
adfuit,  &  a  Pontifice  exceptus  magnifice:  vifis  prasc  ipuis  in 
Italia  ,alibiquelocorura,  inPoloniam rediit.Ipfi  deindece- 
dens  vita  patercoronam  Suecia?impofuit.  An  C.  16*2.  U- 
ladiflausomnium  Regni  Poloniac  ordinum  confenfu ,  Rex 
Poloniae  creatus,  8cpaulopoftCracovix  coronatus  eft. 

Prima  ejus  expeditio  illa  fuit,  qua*  Sroolenfcum  ab  ob- 
fidione  liber3vit  >  dein  Mofcorum  caftra  ad  dedirionem 
coegit,  paceroque  cum  Mofcis fecit ,  quametiam  Turcis, 
fcd  a:gre  conceflerat.  Cum  Suecis  in  Pruflia  pacem  fecit , 
dcUi  de  contrahendo  matriraonio  confiliaagitavit,  du&a  in 

uxo- 


*  O  L  O  N  I  m* 
axorem  Auftriaca  CicHia  Renata  ,qua  vita  funfta,  &  fufce- 
pto  ex  illa  Principe  ,  ajteram ,  Mariam  Ludovicam ,  Princi- 
pemNiveroentem  in  Regalem  accivir  thorum.  Orta  tum 
adBoryfthemsoramCofacicibelli  tempeftas  ,  totam  Po- 
lomam  graviflimo  pervaferat  mctu,  cum  Uladiflaus,  Heros, 
cx  malignafebrifatisconcefliffet.  An.  1638.  aaatisfua^. 

PRALTENSIO  REGIS  POLONU. 

p  R&tendit  Serenifljmus  Rcx  Poloniae  in  Livoniam  & 
*  Sueciam,illam  ot  ad  Kempublicam  Poloniae  fpcclantem, 
hancilbijure  haereditario  competentem,  aqua  nullo  jure 
exau&oratusSigifuaundus  III.  fuit.  Contrarium  probarc 
Sueci  fcmpcr,  fed  fruftra  laborarunr;adducentes  jure  ipfum 
fuifleexauftoratum.  t.  QuodSigifmundus  Joannis  Regis 
Suecix  filius,  quafdam  in  Finlanm'aexacTiones,  Scrigoro. 
fas  quorundam  turbationes  approbaverit.  i.  QuodCaro- 
lum  contra  LegesRegni,  patrifquetcftamentum,  acon- 
credita  fibi »  abfente  Sigifmundo  ,  Rcgni  cura"  &  guberna- 
tiooeabrogaverit.  3.  quod  fecum  peregrinum  militem  in 
Sueciam  adduxcrit.  4.  quod  non  folumcontra  teftamentum 
patris, A oguitana  confeflione  relicla,  Cathoiicam  amplexus 
Religionem,verum  &  eques  aurei  vellerisabHifpano  fa&ua 
fucrit.  In  his  omnibus  contra  Leges  fundamentales  peccafle 
ipfum  Sueci  incufant. At  praeter  verum-.Equidem  approbatio 
commifli  inFinoniacontrahsereticos  facinoris,  nunquam 
probari  poteft.QuodReligioncm  fpe&at,certum  eft^egem 
Catholicae  Religioni  fuille  addiSura,fed  quod  juramentum 
contra  perfequendos  haercticos  fecerit,probari  ncquitQuin 
iplius  coronationis  tempore,  jam  Romanae  Ecclefiae  fuic 
addiclus,  &  fcientibus  Suecis,  ipfi  paterni  Regni  haeredi- 
tas ,  cum  fubditorura  hornagio  delata  f uir ,  adco  ,  ut  nullo 
fundamento,  illademutata  Religione  prxtenfio  nitatur. 
Illudenim  quodfemel  placuit,  ampliusdifpli<;erenon  po- 
teft.  Quod  abdicarionem  Caroli  fpeftat,  illam  primum  fa- 
cTam,  Regni  Senatores  ra'i  habuerunt ,  neque  unquam  ra- 
tione  abdicati  Caroli  apud  Sigifmuodum  conquefti  funt. 
Sedhanc  fufioribusabaliis  dedu&am  controverfiam  nunc 
miflamfacimustquziufpcs  eft  redintegrata  amicitiacom- 

P°nCt-  RATIO 


<0  SERIESREGUM. 

RATIO  STATUS  REGNI  PO  LONI^ 

x  m  Axiraa  &  prsecipua  Reipub.  Polon*  Status  publica 
MCura,  proinnata  Gcnti  tum  confcrvanda .  quamad 
pofterosdernittenda  fua  libertate  femper  fuit  exiftimata 
Hanc  &  paterna  Regum  audoritas  ,  &  filiale  ftbduor ura 
obfequium  abfolvunt.  Duos  velut  extremos  polo»  Polonia 
Regnumhabet,  alterum  Bor yfthenes  ,  alterum  Balncurn 
roafe  metitur.  Ab  utroque  cum  clementia  vel  feyeritate 
habito ,  &  magna  rerum  increroenta  ,  &  omm  reftitutione 
majoradamnain  Rempub.  promanare  poffunt.  Qiianto 
tonitru,Boryfthenes  haaenusPoloniam  J  perterruent ,  ad- 
huc  faiviens  belli  Cofacici  tempeftas,magno  fuit  mifens  do- 
cumento.  Nullum  firmius  eft  contra  Turcam  praeiidium , 
roiliteCofaco,  infideperftante  ,  contra  nemo  hocpejor 
patri*  hoftis ,  cumnon  tantum  fua  vi  nitatur  ,  fed  &  vici- 
norum  Tartarorom ,  qui  in  omnes  rapinasexcubant ,  &  m 
focietatem  fceleris  adfcita  potentia\  fe  nocentiflimos  pro- 
bant. 

Adoram  marisBalthicicrebri  fpirant  aquilones,ad  quorum 
ri  gidam  vim  declinandam  ,  nulla?  fatis  efle  poffunt  excubis. 
CertifTimaveroprsefidii  vis  fitaeflevidetur  in  populi  Pru- 
tenicifide,  gtatia  &  benevolentia  Regis  &  confervatione 
privilegiorum  antiquorumbeata. 

JUDICIUM  POLITICUM. 

QUi  ad  exaftam  libram  judicii  Politici  forroam  Rei- 
pub.  Polonaeponderarunt,  nonpauci  Statuum  accu- 
rati  cenfores ,  hoc  de  illa  exiftimaht ,  quod  potius  fingulari 
providentiadivina ,  nectam  humanis  conuTns  &  prudentia, 
haec  tot  difficultatibus  innexa ,  &  tamen  peculiari  Polonoi  u 
geniocorrefpondens,  Regiminisforma.in  Polonia  conier- 
vetur.De  qua,  nec  fapientiflimis  mortaliuru  expeditum  fatis 
effe  poteft  judiciura.  Quod  his  notavit  Bocalinus :  Non  folo 
ihe  ;fo  c  ,  mailfacro  collegto  tutto de  Virtuofi pereccelente ,  amn 
ferota  gtufitficattone  delU  monarchia  Polacca.  Cauflaautem 
tot  femper  in  iila  emergentium  difficultatura  ,  Au&or Hbri 
Letrefor  Politique  Lj.  p.  373-  tetigifle videtur  ,  cum  ita 
inquitj  Les  coeusdes  Volonon  font  fimnables^  acaufe  qusls  fe 

Uif- 


P  O  L  O  N  I  JE.  9*1 
ftnt  ttnporteralturs  intereft  ,  ty  pafpons  particulitrts ,  *u%enne\ 
ptut  quavec  d§  U  dtfficulie  futre  jugtmtnt  dt  Iturs  attions  futuns 
Hanc  mutabiiis  in  Polonis  ingenii  cauffam  ,  his  Bocalinus 
verbisvideturexpreflilfe:  VercheU  Potom*  tfftndonattontthg 
nonfa  viverttn  una  ajjoiuta  Ubert*  ,  hatalmtntt  tn  horrore  tutl* 
l*  fttViiu. 

De  Polonorum  moribus  ita  fentit  ijfeis.  Sarmati*  velfu- 
pra  H.fptrta  ift  ex(u!ta.  Bodinu*  1.  5.  ^Hep.  c.  1.  ad  iinem 
Poionos  etiam  Germnnis  ipfis  in  lin^fae  &  morum  elc- 
ganti  i  pra:rert,  cum  ita  d\CiZ.One»iaium  ttem  proUtio  moiiiot 
tft  \  ut  Pohnty  (ju  tm  Germant  molltus  loqunnturtfunt  tttam  urba~ 
nurei(y>  cultu  *len*mttor^ ,  Auguft.  Thun.  lib.  LVI.  Hiftoi  t 
bocde  Poloni»  ferc  judiciurn  1  Regio(Polonia)  ferax  ,  op- 
pidi  ac  Vicis&  Caftellis  rVequens  ,  fiuviis  crebris  irrigua  , 
&  aJhxc  Generofa  Nobilitatc  abundans;  qua»armorurn 
curam  reie  cum  litcris  conjungit.  Itaque  &  Kegionam  vi- 
fendjrum  gratia  ,  Nobiles&  primores  Adolefcentes  cre- 
bro  lares  pacerno^  deferunt,&  magnam  fecum  do&rinae  co- 
piam  &  optimarum  rerum  ufum  non  mcdiocrem ,  ex  pere- 
grinationibus  colkttum ,  domum  referunt. 

DESCRIPTIO  BORUSSIvC. 
MORES  BOaUSSORUM  VETERES 

PRiufquara  Prufll  adChriftianae  Fidei  agnitionem  cffent 
converfi ,  multos  laude  dignos  obfervabant  ritus.  Equi- 
dem  omnem  fuam  opemillis  praeftabant  ,quiin  aliqaacon- 
ftituti  ctient  neceflliate.  lllis  fuppetias  ferebant  ,qui  api- 
rati^in  mari  urgcbantur,  velab  ejus  teropeftateiu  pericu- 
lumvita»veniflent.  Aurura  &  argentum  nihiii  faciebant. 

Crudam  ferarum  carnem  pro  cibo  habebant ,  potumlac 
prxftabatlitientibus,  fanguine  equorumpermiftura.  Ubi 
cum  Alanis  Prufll  araicitiam  ioiviffent .  ipfifque apud  ie  na- 
bitandi  permififlent  poteftatem,  Alani  Boruffis  uxorum  tua- 
r um  copiam  faciebant.  ut  pro libitu  cum  UUl  efient  Eo  tem- 
poreMatrimonii  jura  buicgentierantignota ,  icd  promilw 
cuo  mulierura  amorc  abuscbantur,  quicunquc  hbidinent 
expiere  vellent.  Hac  rationc  ,  incrcdibih  mortahum  ex- 
c  everantmultit^dinc,  qua  facilc  vkinos  ^bi  fubegerunt. 
cum  tande*  Biocterus  iflorum  primus  Ke*  dlun  *gm 


6%  DESCRIPTIO  BORUSSI/E 

oentislibidinem  intra  cancellos  vellet  continerc ,  neimpo- 
fterum  tot  natorum  parentes  in  incerto  eflent  ,conttituit;  ut 
quicunque  virginem  ra puiflet,  illam  poftea  fervare ,  &  alere 
teneretur.  Antiquse  hic  apud  illosconfuetudinismos  fuit , 
ut  tam  in  faneribus ,  quam  die  natali ,  follenniacelebrarent 
convivia,  in  quibus.  laetos  ducebant  cantus. 

Ferri  uium  it'n«b-nr  ,  pro  quo  bacillis  utebantur  in 
principio:nuilisii^F<  n,-c  Magiftratibuscrant  fub- 

jefti ,  fed  cuilibetpropria  voluntas  &  poteniia  pro  Lege 
placebat. 

Primas  Leges  populo  primus  Rex  Biotterus  rogavit,  qui- 
bus  caatum  erat ,  ne  quis  majore  liberorum  &  lervorum 
numero,quam  requirebatneceffitasdomefiica,uteretur.  Ne 
quis  paterfamilias,  labori  inidoneos  &  membris  corporis 
captos  liberos  aleret ;  &  quod  licitum  efiet  flliis ,  patrero  ni- 
roia  astate  gravefcentem  &  confeftum  vel  ex  morbo  gravi 
decumbentem  laqueo  interimere. 

U t  ad  firmam  amicitiam  hu  nc  truculentum  populum  per- 
doceret ,  crebriora  indixit  folenriia  fefta  quorum  grati 
tonfuctudine ,  mutua  animorum  confpiratio  inter  illospro- 
moveretur. 

Mortuos  toto  corpore  armatos ,  terrae mantiabant ,  con- 
je&a  in  fepulchrum  ,  oroni  pretiofa  illorum  fupelleftile. 
Cum  folennia  peragerent  convivia,  vel  etiam  extra  haec,  ci- 
bum  ex  melle  vel  farina  confe&um  demortuis  exhibebant. 

Haec  Helmoldus  in  Chron.  Sclavor.  L  I.  &  Erafmus 
StelladeBorulV.  1.  i:  Johan.  Meletius  teftantur. 

MORES  HUJUS  TEMPORIS. 

gOruflis  civilia  ,  &  ad  omnes  artes  &  Scientias  docilia 
funt  ingenia.  Peregrinos  valde  amant  :  quibus  omnia 
amicitias  jura  cum  benevolentia  probant.  Infignes  hasc  ora 
produxirMathematicos,inventionibus  novisper  totumOr- 
bem  clariflirros  ,&  operibus  fuis  immortales.  Cseterum  Bo- 
rufli  laeti  &  afFibilis  funt  animi  aperti  peftoris/in  amicitia  fl- 
di  &  conftantes.  Novorum  tamen  cupidi,  idque  ob  ftudium 
libertatis.  Pro  qua  vel  graviflima  non  detre&abunt  pericula. 
Invidu  &  amittu  fumptuoli ,  boni  tameri  in  reliquis  oeco- 
nomi. 

RELI- 


HORUSSIAS, 


&  E  L   I  g   I  O. 

\f  Eteres  Prufli paganfc idololatris; ftudiofi erant ,  &  cer- 
tosDeoscokbant,  tum  veroetiam  annofas&  patulas 
quercus.  A  temporeCrucigerorum  ,  qui  illam  terram ;  ut  & 
Litnvaniam  per  arma ,  ad  Chriftianam  Religionero  com- 
pu^runtXhnitianjB  Religioni  Prufli  nomen  dederunt.  llla 
verohodie  in  varias  opinioncs  diflidentium- divifa  eft,  & 
RoTiano  Catholicos,  Auguftanos,  &  Reformatos  habet. 
Intcr  diflidentium  Religiones ,  primum  locum  obtinetLu- 
theranorum  Confefllo,  quaj  cum  Pontificia,  publicam  facra 
cxercendi  tantu  habet  libertatem:  Reforraati?  aliis,per  con- 
oiventiam  illa  pcrruittitur.  Quondam  omnes  in  Ducali  Bo- 
ruflia  Duces ,  Lutheranierant ,  ufquead  Albertum  primum, 
qui  Aeligioncm  Catholicam  ejuravit.  In  ipfa  hodie  Elt  ftor 
Brandcburgkus ,  utRegis  Polonia*  ratione  Ducatus,  Va- 
fallus,Reformataeeft  Reiigionis,  quam  taroen  fubditis  im- 
pcrare,  poteftatem  non  habet. 

Anabaptiftse  in  plurimi*  quidem  locis  agunt,fed  fine  libcrd 
Religionis  publicoexercitio.  Frequentilfimi  reperiunturin 
Civitatum  fuburbiis  &  ditione  illa,  quae  Werder  vocator. 
In  Regali  Pruflia  duo  funt  Epifcopi ,  Varmienfis ,  qui  Brunf- 
bergsagit,  &Culmenfi* 

In  Ducali  quoq  ue  Prulfia  duo  erant  Epifcopi,  Sambienfis 
&  Pomefanienfis. 


REGIMEN  POLITICUKf. 

OLim  Prufli  fub  Imperio  erant  Germanico ,  a  quofe  pd- 
ftea  vindicarunt  ,  (  occafionemdefettioni?vid.  apud 
Schonborn.  Polit.  1.  5.  )  Pofteaabordine  Teutonico  di- 
rcfti  funt ,  qui  totam  Borufliara  ab  Ethnicifmo  vindicarunt » 
&  ad  Rcligioncm  Chriftianam  adduxerunt.  Uitimum ,  eju- 
rato  tnnc  Crucigcrorum  in  tyrannidera  mutato  Imperio ,  fc 
in  fidcm  Regis  Polonia?  &  tutelam  perraiferunt  ,  fal- 
vis  taraen  omnibus  privilegiis,  &  iramuniratibus  libcrta* 
tis.  In  Regali  Poruflia  Senatusvel  confiliumeft  ,  conftans 
exVarmienfi  Epifcopo,  qui  ipfi  praefidet,  &  altero  CuU 
menfi.  Praner  Epifcopos  Palatini  funt  Culmenfis ,  Marias- 
buraenfis  ,&  Pooaerani«.  Hos  fequuntur  Caftellani ,  Gc- 
6  Ppp  2  '  danefl 


S<4 


DESCRIPTIO 


danenfis ,  Elbingenfis ,  Culmenfis ,  tura  Subcamerarii ,  fivc 
a  Cubiculis  Thorunii ,  Elbingae  &  Gedani.  Hi  Confiliani 
Pr  ulTice  vocantur.UItimuroCapitanei  funt,curarofonalicio- 
rum  &  rcdicuum  Regionum  habentes  Ad  ConfiHuua  Pruf- 
fiae  etiam  Civitates  fpeftant ,  Thoruniuro ,  Eibinga  &  Dan  - 
tifcum ,  quae  fuos  ad  conventus  territoriales  delegare  folent 
dclegatos  Hi  in  menfe  Majo  Mariaeburgi  &  FeftoS.  Mi- 
chaelLs,Grudenti  convocari  folent,  aliifque  temporibuspro 
negotiorym  necelficate.Convencus  illi  vocantur^i*  L*ndm~ 
jpvclto*»i*<»,  ad  quos  Nuncius  Terreftris  Regio  nomine 
miitifolet.  Epifcopi ,  illorumque  collegae ,  fuos  in  oppidis 
habentGube-natores,  Burggrafios ,  judices,  Advocatos, 
Magiftratus ,  in  cauflia  Eccleiiafticis  fuos  officiales  ,  qui  nia- 
gna  pcllenc  aucloricate. 

Principalcs  in  Boruflia  Urbesfunt  Gedanum ,  Thoru- 
nium  ,  Elbinga  ,  quse  magnis  gaudent  fibi  a  Regibus  Polo- 
niae  conceifis ,  &  incoronatione  cujuflibetnovi  Regis  jura- 
mento  confirmatis  privilegiis.  Ratione  ordinis ,  Thorunium 
prarcedit  111«  fuos  habentMagiftracus  peculiares.libero  vo- 
torum  lufFragio  ele&os.  Bur^grafii  civitatum  a  Regeexno- 
mrnatis  Prjxonfulibus  &  Confulibusadannuum  imperium 
eliguntur.  Exa&oanno,  novus  in  locuro  prioriseligitur , 
quod  tamen  Thorunii  accuraic  non  obfervatur.  Praeconfu- 
Ics  &  Conlules  perpetua  ad  vitam  fruuntur  dignitate. 

Couftdt  autcm  Rcgimen  ex  tribusordinibus ,  primus  eft 
Senacorius ,  2.  Scabinorum ,  3  ( ut  Gedani )  Centum  viro- 
rum.  Uehispeculiaris  erit  dicendi  locus. 

Magiftfatu^Territoriales.qui  iunt  perpetui,  RexinPruflia 
Greareiolet,  exceptis  Gubernatoribus,quiadlibicum  Regis 
mucari  poflune.  Palatinus  folos  conftituic  Scabinos.  Judicia 
Nobiliura  ^quoiannisplerumqucbiscorarajudicibus  terrc- 
ftrlbui ;  &  Scabinis  in  praefentia  Palatinorum,  ccrtis  in  locis 
peragi  tdenc.  Abhis  adconfilium  Pruifia2&  indeadRegem 
appeilatio  fieri  folet.  Prulfia  Ducalis  per  iuura  regitur 
Ducem  ,qui  homagium  ejus  noroine  Regi  praeftat  Polonia?. 
Anno  i5<jy.  Dux  Albertus  Eridericus  pyaeftito  Regi  Sigif- 
mundoAugufto,  homagio,  proroiffum  a  Kegeprofe,  & 
.iuisiucceflonbusaccepic,  quod  iu  Religione  Auguftana, 
lilius  fubditihberiefle  debcant,  intcrdicta  omnibus  Nobi- 
hous  Prufli* ,  a  Duce  ad  Regem  appellatione ,  niii  in  cafu 
violentix.  &  dencgaw  juftici*.  Qjiod 


P   R    U   £   S   I.  £.  9tt 
Quod  fi  inter  R^gem  Poloniae,  &  Ducem  quaedam  orian- 
tur  controvcrfiae  ,  Mlae  Maria:burgi ,  vcl  fclbin^aj  per  Regis 
Confiliarios  componi  folcnt ,  qui  joramentum  novum  prae- 
iianc  ,  quod  fccuDdumjuftitiamjudicare  velint. 

Habet  porroDux  in  1'rufii  i  fuos  Confiliarios  ,qui  f«ia  pc- 
culiaria  obfervant  orrkia,  &  ju  ra  rcddunt  fubriiti*.  Uli  vo- 
cantur  dte  Rtgtntnts  Ratte^  fivo  Regiminis  Coniiliarii ,  quo- 
rumlV.  funt  der  L*nd  HcJJmtifir,  ditionis  curator ,  derGber- 
Burfgraf,  fupremus  Burggrafius,  dtr  C*ntz.ler  Cancellaritis, 
dtrOber-Mtrfchxlck  fupreiiius Marefcballus.  Eftcx  aiiudju- 
dicium  ,  dittum  judicium  aula*  das  Hcffgencht^  in  quo  6.  funt 
Nobiles  &  3.  Docrores  juris.  Q^antim  ad  judicc*»  Provin- 
ciarum,  Rcx  excribus,  quos  quaelibec  Pr<  vinciarum  nomi- 
navit  |  unum  eligit,  IUi  vero  fccundum  jura  Cuimeniia,  6c 
Staiuta  F rovinciae  judicare  fuient. 


R 


D    I    V    I    T   I  JE. 

Editu*  Regi>  Polonise ,  quos  PruiTia  fuppcdirat,  ex  tri- 
butisUrbium  ,  ierritori<irura ,  fundurum,  iniUarum, 
&adminiftrationibus,«  ut  plurimum  yenditis  colliguntur. 
Dux  ex  fuccino,  quod  mare  Balthicum  evolvit,  10000.  rlo- 
rcnoruro  Rhenanorum  percipic.  ;  ] 

Mercaturae  felicitas  ,  magnarumin  Boruflia  divitiarurn 
ferax  eft,  quas  velutpatenti  excipit  finu  Dantifcum,  Elbin- 
ga,  Regioroonium,  Brunfberga ,  Memela,quarum  Princcps 
Gedauum  eft,oroni  rerum  copia  ditiffima. 

V  I   R   E  S. 

<l  aliquaingraathoftilisvisinPrufliam  ,  illico Nobilcs  & 
reliqui  populi  arma  corripiunt ,  &  equitatum  inftruun : . 

Urbes  tampeditummagnas,  quamequitum  copia^luppe- 

dkant.fc  ruricolae  pedites  pr*ftant. 

Nec  defunt  Prufli*  natura  &  artemunitiflima  loca  ,qua: 


9*6  DESCRIPTIO. 

In  Elblnga  non  leve  fecuritatis  prarfidium  eft  ,  cujus 
etiam  capax  eft  Pillavia ,  portus  &  ftatio  fida  peregrinis  na- 
vibus. 

DESCRIPTIO  REIPUB.  GEDANENSIS, 
M    O    R   E  S. 

QUi  Viftulamaccolunt  Gedanenfes,  decentior,  quam 
fublirniorhabitus,  formaque  venufta  commendat.  £x- 
ckara;  indolis  &  aperti  peftoris  funt ;  Ingenia  ad  oaincs  ar- 
tes&  fcicntias  feliciffima  habent,  quae  praelertim  ftudiis 
mathematicis ,  infigniter  eluxerunt.    Hac  autem  praecipua 
ferunrurlaude,quod  public*  honeftatis ,  humanitatis  &  af- 
fabilicatis,  accuratiflimicuUores  fint,&  firum  Magiftratura 
cum  reverentia,&debito  honore  amoreq;habeant,morum- 
quc  elegantise,tam  erga  fuos,quam  vero  peregrinos  impenfe 
fint  ftudiofi.  Utornate  facundcqueloquantur ,  cupide  ela- 
borant,  haec  folicitudo,  fi  ullius,  certeprovecliorisanate 
j  uventutis ,curas  &  animos  maxime  vcrfat;  quin  more  gen- 
tis,  exbenevei  fecushabitofermonc,  quidin  hominc  vir- 
tutis  fit  reJ?quum,judicium  fsciunt.  Amicitiae  jura  arcTiflime 
&  intimercolint ,  quaj  ut  conftanter  ftrvent,  crebro  fe  invi- 
cem  adconvivia  invitant ,  &  humaniter  accipiunt :  fi  quid 
irarutn  &  ofFcnfa»  inter  illos  conceptum  ,  illico  utrinqiie 
qusruntur  arbitri  ,  qui  diflidentium  componat  animos, 
immortales  ira;  hicrariflimeinter  Cives  reperiuntnr ,  quam- 
visfaepius  litibus  fori  diftincantur.  Alienas  calamitates  & 
miferiaspromptaopeemendareftudent ,  nec  fortuitaeru- 
befcunt ,  fed  in  ufum  pauperum  ,  publicis  fumptibus  xdes 
habentur.   Q^aealibi  leviore,  vel  nulla  puniuntur  pcena! 
adulteria,  hic  capitali  expiantur  fupplicio.  Extcrarum  Na» 
tionum  amantiflimi  funt ,  quibus  apud  illosad  omniaorfi- 
cia,  &  fortunam  relix  patet  aditus,  adco,  ut  vix  ullibi  exter- 
nae  virtuti  major  honor  quam  hichabeatur ,  vixque  fimilem 
h  uic  in  tota  Germania  locum  reperies,  in  quo ,  tot  peregrini 
in  omnibus  publicls  officiis  ,  commode  accepteque  vivant. 
Invivendi  ratione  fibi  liberaliter  indulgent,  privatim  ad 
parcimoniam  viftus ,  brevem  quidem,  fed  cibis  exquifitis 
gratammenfamamant,  adconvivia,  &nuptiarum  lolen- 
nia  fumptibus  &  ferculis  delicatis  effufiores.  Cultus  &  ha- 
bU.qsparcioioniailliscontraintantum  nonobfervatur,  quin 

ctiara 


G   E   D   A   N   I  s«7 

etiamuUra  gcnus  &  fortunam  pleriquenimisfplendido  ve- 
ltitu,  etiam  in  pra?judicium  Legis  fumptaaria;  peccent» 
Potior  fexus  viriiis  honoratior  nigro  veftitu  cultu^eft  .  fce* 
minas ,  pcafertim  Vir^ines  verficolores  fei  ica?  veftes  gratio* 
res  reddunt.  Fomia  vcftium  aliquid  p^terni, nec  non  parum 
gallici  moris  redolet,  pro  diffufoin  humeros  crine,Virgines 
tutulo^;nuptae  vittas  auro  &  argento  fqualente^  gerunt  cum 
palliolo  fericene  materi?e,quondam  pellibuy  zobclinis  orna- 
to,&  ad  cubitum  brachii  proriiiflb,in  diftin&as  velut  partes 
confluente. 

Linguam  omnes  fonant  Germanicam ;  qui  dignioris  funt 
conditionis » pure  &  nitid&  loquuntur ,  plebsrudius,  &di- 
verfa  velut  diale&u  ,  quam  ibi  nototituloK*/7««/cfcappel- 
lant.  Polonica?  linguse  ufus  non  magi*  hic  utiiis  ,quam  fre- 
quens  admodum  eft.  Igitur  parentes  filiosfuos  peradole- 
fcentulos  ad  capiendam  hanc  linguam  in  Poloniam  able- 
gant  .cujusutilitatem  maximcilliexpeiiuntur .  qui  merca- 
turam  cum  Polonis,  eo  quotannis  ingenti  numero  confluen- 
tibus,excrcent.  In  educanda  juventute ,  nonnihil  peregrinis 
vidcntur  peccare ;  quod  muhi  laxiores  in  difciplina  familia; 
nimis  indulgendo  ,  atFeau>  fuos  ament,  Dicendum  nunc  ali- 
quidde  publicis  Gedani  folennitatibus ,  &  pnmutn  ad  nu- 
ptiasibimus.  .  A. 

\\\x  cum  pompa  fplendide  pcragi  folent  :  Conftituto 
illis  die ,  fponfus  &  fponfa  peculiares  domus ,  &  in  hoc  re- 
ftumexornatas,(dequibusadTemplumprodeant(habent. 

primus  exitfponfus,  cum  multis  amicorwn  oupualiuin pa- 
ribus,  &ordineminterduosPra?confules,  velconfules 
tnedius,pro  dignitate  perfona;  ducit.Sponfum  ex  foa  domo 
SKoxfequitur/qu^  Virginum  grexprs- 

cedJt ^fLtronarumconfequitur.  Digniores,  proximiorcs 
Sntopicunt,  cujuslatera,  duacproximz agnauonif, 
cCdnntP  Temp luro  ingrefli ,  variorurrf  inftruroentorura 
£J5  excipiuntur  raufica ,  roox  faedus  matnmonii  co- 
"    %S  concrahitur  Ad  altare  teroplicom- 

inanisforti;,hexbe^  in  don,u  nuptlalem 

H.s  1**^^™"  iUUaro  h?c  ad  liroites  sdium  huroa- 
prsit ,  fequiturlponla  ,  auamn  fuclo 

niter  excipit,  roox  ab  WKJJJ^i  fponfum  & 
m(>rcdonaferuntur,quiprohxagratuUuonca  r 


9*8  DESCRITTIO  PRUSSIiC 

fponfam  defunguntur.  MoxAitaccumbant  menfis,rogantar. 

Sublatis  dapibus,  adchoreas  follenni  iturordine.  Duo 
agnatione  proximi  juvenes  faltu  feorfim  pracedunt  chorau- 
las,fequitur  fponfus  cum  fponfa  ,  hos.  patres  &  proximi 
agnati,  &  quos  feverior  commendatsetas.  Poftea  juver.es  & 
▼irginesfakanditangitordo  »  tum  verohohoratiores  con- 
vivas.  In  his  igiturad  mediam  ufqueno&em continuo  fe- 
duli,  ad  ultimum  fponfam  in  fponli  deducunt  ardes»  pra> 
eunte  muficorum  fuaviter  modulantium  choro :  ibiiteium 
inftruSis  dapibus  menfisaccumbitur ,  faltatur,  difceditur. 
Inhacfolenni  feftivitate,nemini.nifi  cum  magno  dedecore 
&  exiftimationis  ja&ura1 ,  intra  pocula  licentius  peccarc  fas 
eft.  Jn  funeribus  hic  obtinet  rooe  :ex  aedibus  defunfti  ingens 
linteum  fufpenditur  velum,  cui,fi  virgo  eft,fertum  affigitur. 
Cum  fnnus  effertur  ,  Scholarumdifcipuli  aliquot  facros  hy- 
mnosin  mortis  memoriam  cantant,  funufque  prsecedunt » 
cjuod  proximi  sgnati  pullati  nigra  vefte  fequuntur ,  vuitu  & 
babitu  admcerorem  compofito.  Dein  cujuflibet  exequia- 
torislegitur  nomen.  Sequiturmox  roatronarumlugentium 
Jiumerus,qnarurnprima?,  &  prima  agnationemortuo jun» 
€tx  ,  tum  Verb  Virgines  a  mulieribus  in  hunc  ulum  ac- 
citisducunturj  &  lamentabilem  rr  oeftiflimumque  vultum  , 
linreojis  invblvunt ,  ne  lachrymis  rubcntes  vulgent  ocu- 
los.  SjperfonaMagiftratus  vitadeceflit,  lugubris  auditur 
per  diesaliqnot  campanaruro  pulfus.  Mufica  in  teroplis, 

ponciones  peraguntur funebres  ,  in  quibus  vita  &  virtu tes 
defr.ncli  recenfentur. 

Ante finitum lu^us tempus,  ad fecundas nuptias  tranfire 
vellc ,  indecorum  habeturt 

Ad  fervandam  inter  cives  mutuam  concordiam  ,  certa 
anni  tempora  publicis  deftinantur  cpnventibus ,  interalia 
Feflum  eft  S.  Martini  cc!ebre,in  quo  in  pubiica  mercatoru.n 
porticu  folenne  -habctur  conviviuro  ,  ad  quod  invitatur 
omnium  ordinum  Magiftratus.  &  fi  qui  adfunt  peregrini 
Domini.  Illudprivatorum,  qui  in  hoc  collegiofunt,  lunl- 
ptibusperagitur,  utquotannis  alius  ex  fratribuscolletrii in- 
vicemfuccedat.  Hic  n.os  nulli>  Legibus  abrogari  pouft , 
R>2ff  £  VftCn  rUS  inei^ab^^torescomminationes, 
r,t2£ !  ?l  *  ^^y  ore.vetiam  in  aijis  civitatibu,  Bo- 
ruflis ,  ut  1  bowwi  &  Elbing*  maximam  parten,  obtinent. 

REL/. 


■  ■  ■     ^^^IB^  i 


i; ' 


DESCRIPTIO  P  R  U  S  S  I  £,  ,0 
R    E    L   I   G    I  O. 

p  OtiflGma  &  praecipua  Civium  &  mcolarum  pars  Augu- 
1  ttanam  Luthcri  fequitur  confeflionem.Nec  ulla  alia  Re- 
ligiobicperveteraRegumPoloniaedecreta  ,  &huicUrbi 
conceflaprivilegia  libertatem  habet,quara  haeccum  Catho- 
lica  Hic  loci  dictt  Reforroati,fua  tamen  hichabent  percon- 
niventiampublica  cum  templis  exercitia,  Suprema  vero 
Eccleliarura  cura,ad  Magiftratum  fpeclat  In  fuburbiis  multi 
reperiuntur  Anabaptifta? ,  qui  fine  publico  facrorum  ufu  to. 
lcrantur.  Judseisnon  nifi  innundinis  S.  bominici  annuis, 
aliqua  hic  commorandi  conceditur  facultas. 

REGIMEN  POLITICUM. 

REgimen  Gedani  Politicum  triplex  abfolvit  ordo.  Se- 
natorius,  Scabinorum,  &  Centumvirorum.  Senatorii 
iive  ConfuUris  ordinis  XVIII.  funt  perfonae,&  unus  Syn- 
dicns.  Ex  his  4.  funt  Prseconfules,  dicYi  Burgermetfter ,  prima- 
riaedignitatis.  Ex  his.cV  aliis  Senatoiiiordinispriraariisjun- 
crim8  Perfonisdcle&is  ,  aSenatu  Regi  per  literas  tranf- 
miflis,  eligiturquotannisnovusiSurggrafius,  qui  in  fuprc- 
rr.ohonotepofitus,  Regis  nomine  Urbi  praeeft. 

Qui  hac  Regali  Gratia  ,  &  Iiluftri  dignitate  hoc  anno 
it^rutrj  fruitur  ,  eft  Dn.  Adrianus  de  Linda ,  Praeconfulum 
pnmariQB,  Virgloria  roajorum ,  &  meritis  infignis. 

Ex  Pra?confulari  fubfeilio ,  lingulis  annis  novus  creatur 
Pra?f?s#  csput  fummum  Senatus,  &  ipli  adjunclus  Vice- 
Prapfes.  Primarii4.  Prseconfuk*s ,  4".  ditionibus  velutipro- 
vncii*  cum  Imperio  &  jurifdiclione  pra?funt.  Sunt  Verb 
Werder*  ,  Nefinga  ,  Hechta ,  &  Heftnfis  ditio.  In  Confulum 
ordincXlV.  repcriuntur  Magiftratu>  Perfona?,quibuscerta 
coairoiiT*  fuot  ofikia  ,huic  ordini  propria.  Vocanturilli*//* 
K*mm$r  Herttn  ,  five  tfrario  PrJrcVi  die  Wett  Hetren ,  cen- 
fores,judeX,^<£*»>  Herren  ,  sdiles,  dit  Htlfgtldtr  Herren, 
d« >  Aittfe-Herren  ,  qui  in  exigendo  cerevifia:  tributo  praj- 
iont  dte  TfikxvwHt..  Htrten\  fcVc.  In  Scabinorura  ordine 
X 1 1  femper  nuroerantur.  In  hunc  eliguntur  juris  &  ii- 
terarumpefirjf  tum  veroex  ordine  Secretariorura  bene 
Ppp  5  meriti 


■  1  1 

Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


DESCRIPTIO 

meriti  &  prudentioresCives.  In  graviflimis  negotiis,tnp1ex 
convocarifolet,ordoSenatoriu.Scabinorum  &  centum  V.- 

rorum,  cui ultimoaojunguntur  ^4 ,ive 
4  Viri  exmechanicis.  In  creatione  Magiftratu»  hicierya- 
tut  ordo  ;  Ex  prudentioribus  eliguntur  Scabim,  ex  Scabinis 
Confules  ex  COnfulibus  Pr*confules.  D-vi(a  aurcrn  eft 
civhasin  duas  partes  prscipuas.Prima  vocatur  Vetus  Urbs, 
qua:  cum  curia  pcculiarem  fuum  habet  Magiftratum ,  Con- 
fules&Scabinos,  exceptis  Pr*confulibus.  IlleveroMa- 
giftratus ,  a  vctx  Urbis  Senatu  primano  eligitur  ,  &  depen- 
det,necnifi  inquibufdam jurifdiaionero exercer. 

In  PrimariaCivitati.parte,  quodhicnon  omitteudum  , 
multa3antiquiiTima&  Nobiles/iUiufque  loci  Magiftratu  per 
longamfucceffionerofungentesreperiuntur  famiiis,  qua- 
rumorigoindubitata  in  antiqui*  Pruflicis  &  Polonici*  anna- 
libus  reperitur ,  quibus  etiam  tempor.  S.  Auguiti  Reg. 
Polon.  )uraNobilitatispartiuacollata  ,  pammconfirmata 

^U  uitimum  »  qu»  jatt  Confules  Gedani  vocantur  ,  q  ion- 
dam  difti  funt  Senatores ,  ut  Confulum  amiquitatisnomen 
illis4.primariistantumtribueretur.  Placuit  tamenadpro- 
cerum  Poloniae  defiderata ,  quod  illi  Senatores  voccntur , 
illa  perrautare  nomina ,  ut  Scnatores ,  confules  ,  confules 
PrSeconfules  vocarentur. 

REDITUS  ,  VIRES  ET  DIVITIjE. 

PUblici  Civitatis  reditus  ex  portoriis,  ve&igalibus ,  fub- 
jecYisditionibus,  molendinis,  pecunia  pro  jureCivitat» 
collata,  raagnifanecolliguntur. 

Privatorum  opes  mercatura  rerum  varia^rum  ,  tum  vcro 
frumenti ,  ad  infignera  fummam  provehit.  Hunc  vicinum 
Balthicum  mare,&huic  conjun&aViftula  valde  promovent, 
ad  quam  fi  crebriusexercitiummechanicarum  arcium(quod 
hic  peregrinis ,  quinonfruuntur  jure  Civitatis  interclufum 
eft)  accederet,maximisincrementisexemploaliarum  Civi- 
tatum,  Gedanum  augeri  poflet. 

Viresejustam  infortiflimis  propugrraculis»  &  munitif- 
fimo  Mundaeportu ,  quam  in  omnigeno  &  copiofiflimo  ar- 
morum  apparatu,  &  armamentariis ,  praecipuc  vero  in  pro- 

vida 


%  G   E    D   A    R  I. 

vida  Patrum  vigilantia  fits  funt.  Adeo  .  ut  quantum  in 
hujus occupatione  nova imperia  molientibus ,  &  fua  aurere 
mcentibus  prsfidn  fitura  fit ,  Campanella  optime  intellexit, 
Rcgi  Hilpanue  fuaden^,  mteralios  paucos  portusGedanen. 
fcmcuraretoccupare.  Verum  talium  fpecuiatorum  huic 
Ktipub.  nocitura  confiha  fuprcmum  avertat  Numen. 

DESCRJPTIO  REGNI  SUECIjE. 
MORES  VEILRLS  SUECORUM. 

/^Othi,  qui  e*  hacOrbis  plaga  orginem  fuara  traxifle 
.  crcduntur ,  adeofuerunt  potentes,ut  diu  Italiara  impe- 
riorexerinr.  Diuetiam  Hifyaniae  praefuerunt ,  &  Gallise 
partera  tenuerunt  .  prafertim  Languedociam  &  Gaf- 
coniam  ,  Cruentiquidem  fuerunt ,  fednon  adeo  Barbari 
atquevulgocrcditur:  illorum  fcemina?,  adeobellicofaefue- 
runt ,  ut  at>  illis  Amazones  credantur  effe  ortse.Divitias  con- 
terr ptui  habebant.  A  prima  infantia  fceminae  armorum  tra- 
frabantexcrcitia,  pro  defendend^  nimirum  propria  pudi- 
citia.  Veterum  Gothorum  folennis  moserat,in  fine  Decem- 
bris  cum  omnia  gelu  rigerent,velociflimoscurfu  equos  con* 
gregare ,  ut  is  qui  reliquis  currendo  eflet  fuperior ,  diis  im- 
moUreiur,  vel  Regiis  iervitiis  adjudicaretur. 

Curn  inflgni  aliquo  pr.tlio  conflixiiTent ,  ingentis  magni- 
tudinis lapides erigebant ,  qui  pyramidum  ad  inftar  efle  vi- 
debantur ,  &  jo.  1 5  20  30.  pedum  altitudinem  sequabant. 
Magnaseciam  ftatuas  iapideas  collocabant ,  curaGothica 
infcriptione,qul  bellofortiflinioscommendabant.  Reperti 
adhuc  ibi  funt  Iapides,quibus  incifa  eft  forma  urforum ,  dra- 
conum ,  ferpentum ,  ab  illis  devi&orum. 

Aftronomia?  erant  periciflimi,  cujus  beneficio  futura  prse- 
cftcebant,cumlibriscarerent ,  baculo  utebantnr,  cuicha- 
ra&eres  Gothici  erant  imprefli ,  hocque  virtu:e  folis,  luna?, 
aliorumque  aftrorum  cognofccre  poterant-U  tehantur  etiam 
2liobaculo,quihumanamsequabatlongicudinem,  a  cujua 
uircque  iatere  nuraerus  annorum  raenfiumque  erat  defcri- 
ptus,  6c  quen  libet  menfem  7.  Gotbicse  litera?  exprimebant. 
Huncauiemnnmerum,  adChriftianam  converfi  Religio- 
nem  auro  notant,  qui  ipfis  diem  dominicalem  fignificat. 
Jtfagiftrospeculiares  ,  qui  illorum  pueros  in  literisinforma. 


,7»  MORESSUECORUM 
rcnttam  adfcienuai,quamveroadRegimenpoIitIcum  ido- 
neis.  Mis  vocabantur  Zenta,  Dicenet,  Zamolxis.  lntra  luos 
Zarobeb  &  Terees ,  Reges  fuos  &  facerdotes  creabant.  # 

Ad  morem  yfcgyptiorum  etiam  animalium  figuris  m  fcn- 
ptione  &  numeiis  utebantur,  lignoque  aaionum  fuarum 
cogitata  imprimebant.  Erat  hsecapud  illosrecepta  opinio, 
ut  crederent ,  neminem  poiTe  animo  &  viribus  rortem. 
dici,nifiduellisprobatum,  qusefi  quis  recufabat ,  jam  pro 
vifto  habebatur :  quin  ipfos  Reges  criminabantur,  li  hoc 
recufaflentcertamen.  Peradis  duellis,adconvivia  dilabe- 
bantur,  quiverovi&orin  hoc  periculofo  evaferatcertami- 
ne  locum  inter  alios  ftrenuos  pugnatores  pro  praernio  ha- 
bebat.  .  , 

Notitia  muficae  variorumque  inftrumentorura  iphserat 
perfpe&a ,  Principum  fuorum  cadavera  ex  arboribus  ra- 
mofi9,pr2efertiro  quercubus  ,fufpendebant ,  quas  Diisfacras 
colebant,  veletiamiila  in  locis  montofis  humabant.In  lo- 
cumnummorummoner&coreacea  utebantur.  Viribustam 
maritirais,quam  pedeftribus,  claffibusque,  inftru&ierunt. 
Iarn  a  prifco  tempore  Principibusobfequenteseranr,,Gothi» 
queexnumero  Sacerdotutn  Reges  eligebant  ,  ipfos  poft 
jnortem  inftar  Deorum  colentes. 

Cum  quid  fontici  negotii  Regibus  effet ,  per  nomina 
Deoruro  jurabast  ,  nec  permiflum  erat  legitimis  illorum 
filiis  ad  menfam  accumberecum  patribus,;  priufquam  ad 
arma  idonei  j  udicatFeffent. 

Veteres  Gothorum,tres  prsecipuos  colebant  Deos.  Poten- 
tiflimum  habebant  diftum  Thor ,  tum  Odhen ,  &  Friggen, 
quae  Dea  erat  pulchritudinis.  Praeter  hos  etiam  Nethotim , 
magura  quendam ,  adorabant,  au&orem  cerimoniaruin» 
quibus  infacris  Deorum  utebantur. 

Cceterum  Gothis  novenarius  in  facrificiis  numerus  aotus 
erat.  Certis  nienfibus,  per  novem  continuos  dies ,  diis  fuis 
novem  fpecies  animaiium  faciebant. 

(Ilehomo,  qui  facrificiis  erat  deftinatus,  inputeumim- 
merfus  ,  necabatur. 

Cum  ad  illorum  opinionem  votis  Dii  non  refpondiflent, 
arma;contra  illos  parabant ,  quali  illos  cogere  ad  prseftanda 
defiderata  vellent. 

Anirnse  immortalitatera  credebant ,  &  quod  in  certum 

atnce- 


B    O    R   U   S   S    I    &.  «7J 

amocnum  concederet  locum ,  nec  infolitum  erat ,  in  bellum 
exuuns,  Dusequosin  antecelTum  immolare ,  pra>nVehdo 
g  adiorum  mucronibus  illorum  capita\  ubi  hoftcs  viciflenr, 
liios  Dns  iacrificabanr,  quibus  iitnul  iudos  parabant. 

MORESHUJUS  TEMPORIS. 

o  ueci  natura  robufti :  illi  vero  ,  qui  SepRntrioni  proximi 
O  h3bi:ant,  maximam  partem  ilatura  parvi  funt.  Fceminas 
nacurali  pulchritudine  &  fine  fuco  infignes  habenc,quas  in- 
gens  commendat  fcrtilitas. 

Pcregrinis  valde  funthumani,  quibus  jura  hofpitalitatis 
omni  itudio  prreftare  folent.Peditatu  a?quc  ac  equitatu  ma- 
xioie  funt  validi.non  fecusacinmari:ad  mechanica*  &  alias 
liberaies  arre^dociiia  habenc  ingcnia  ,  linguifquecapiendis 
maxime  idonea.  Ita  prauer  Suecicam  linguam  ,  etiamGer- 
manica,  Galiica  ,Finncnica  ,  ipfis  invulgariufu  eft. 

Vulgi  morea  u:  plurimum  fimplices  funt ,  nec  ulla  rerum 
cupidin^ignari  mundanx  voloptatis  accenduntur.  Verum» 
muratijim  in  hbvidenturefle^poft  belIuGermanicuro,quod 
ignaras  antea  culiius  vivendi  illorum  mentes ,  feliciorere- 
rura  fucceflu  etiam  ad  ignota  vitiaconcitax  it.  Cauerum  fri- 
gora,tempeftates ,  fitim  ,  faraem,  omniaquealia  naturae 
malaaequo  feruntanimo. 

F^minarumhxcibipraecipualauseft  ,  quod  fapientes , 
modefta?,ab  ebrietate  abftinentes  fint,qnin  &  iila?  qua?  qux- 
ftum  corpore  faciunc ,  optime  vultum  eaftitati*  rerrcdicun- 
tur. I  llarum  negotia  funt  lanam  &  colum  tra&are,  seftate,ad 
cceli  lucem  ,  quae  ipfis  pernox  efle  folet ,  hycme  ad  axun- 
giam.ex  vitulis  marinisaliifque  monftris  excraaam. 
»*  Tcndere  arcum  ,  prajpofico  prasmio  patres ,  filios  erudire 
folent,tum  vero  aliis  certaminibus  illorum  irnbuere  animos. 
Vulgaria  vero  illorum  excercitia  in  venationibus&pifcatio- 
nibuifita  funt.  •  . 

Frumenti  raagnam  partem  f  oquenda  cerevifis  mlumunt, 
qua  contenti ,  tenuioris  conditionis  mortales.  Dignioribus 
rina  in  ufufunt  frequenti.In  annnona:  caritate,raulti  panes, 
exfarina  corticis  pini,  velSinapis  coraedunt,  autetiam 
pifcibus  ad  folem  duratis  utifolent. 
F  Carneetiamabundant,  cujusmagnampartemfolccon- 


I 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 

CFMAGL.  2.6.152 

,74  MORES  SUECORUM, 

dire  mos  eft  ,  reliquus  viftus  eft ,  pifces  recenter  durati , 
fumati,  butyrum  ,  cafeus,  cujus  fpeciofam  ingentifque  ma- 
eoitudinUfiguramhabenc. 

Quidam  illorura  borese  viciniores  ,  nullum  terme  panis 
ufum  norunt ,  ied  ejus  loco  pifcibus&  ferie  utuntur.  Mulfi 
potum,  fuccumex  pomis,  aliifqueexpreflumfructibusm 
deliciis  babenr.  . 

Quod  habit«#  fpeftat ,  ille  ex  lana ,  panno  &  fenco  ilhs 
paratur.  Isquondam  fimplex  &  rudis  erai ,  fedhodieob 
res  in  Germania  &  alibi  bene  geftas,  maxime  cultus  &  fum* 
ptuofus,  multumqae  notans  luxum  reperitur.  Qui  ad  aulam 
funt ,  Gallico  more ,  reliqui  cives  Germanico  veftiuntur. 
In  feptentrionalibus  toci ,  parentes  liberos  fuos  bellibus  fe- 
rarum  involvunt,  prsefertim  urforum  ,quin  omnes  plerum- 
que  pellibusincedunt  induti. 

Horologiorum  ufum  rariflimum  habent ,  pro  quo  in  ru- 
pibus  teroporis  vices  obfervare  folenr. 

Hyberno  temporeexvoceanimaliumhoras  dijudicant. 
Multarum  Hnguarura  communisillis  eft  notitia ,  ur  Finno- 
nicae ,  Livonicae ,  Germanicae ,  ipfiusquoque Gothica* , in 
qua  Oratio  Dominica  ita  fonat : 

Atta  unfar  thuin  HimminayWthnal  namo  thtin^  vimai  thiudi 
naffus  theins.  TJerthevpilga  theins  ,  fue  tn  htmmina, gah  ana  arte* 
LtUefun  farana  Stntetnam  gk  uns  htmmadag%.  G  *h  aflst  uns 
thatetfculanfftgaima  fua  futganrvttfz.  afletam  thatms  kmam  un- 
farem  ,  gah  tn  brigges  uns  tnftatflub*  A\i  Uufsjtuns  aftjmma 
ubltn.  Habent  adhuc  veteres  chara&eres  numero  35. 

Multique  reperiuntur  fubtili  ingenio  praedtti  mortales  , 
quiquanquam  Gothicae  &  Latinse  linguse  ignari  fint ,  fibi 
tamen  certaseffingantliterarum  figuras  ,quibus  incortici- 
bus ,  pellibus,  papyro &c.  utantur. 

Baculi  aftronomici  notitiam  parentesliberis  fuisaprima 
ftatim  juventa  inculcare  folent >  per  hujus  ufum  futurum 
praedicunt  tempus.  Di  vinationibus  adhaec  valde  incumbunt , 
in  quibus  unus,nigro  veftitus  habku,ftric~him  gladium  manu 
gercnsfalrat,  Rexquedicitur  ,  reliqui  claoraula?  illum  fe- 
quuntur.  Multi ,  qui  in  Finnonia  &  Laplandia  funt ,  vene- 
ficiis  &  incantationibus  ftuderecredunrur.  Laplandis  non 
infolens  eft  ,  ut  Ventos  &  turbines  excitent ,  quando  mare 
navigant. 

Inter 


MORESSUECORUM  ,75 

*ul^  conditio»Is  bomincs, 

^Sm^T  Cr°ntrrahcndis  ™™  Wtrimoniil 

li!mfutSVPrain  ^.tradit:  ES°  Cibi  meamfi- 
dimlS  utfittuauxor,  qosrmc? 

SroiS^Uai?  habe^.clave*  Portarum  &  tertiam  par- 
ccTrn.^  WP  CCun,*'roob>»u<*  &  immobilium,utaliarta- 

w?q*^7late,  nUrPt,a,eS  *  °U*  ^UOndam  fuc- 
run t  quacumfumptuorw  nuptiarura  conviviishodieinUr- 

fl3e  ^wgat*  funt  quod  raulti ,  prsfertim  Nobiles 
quondam  in  illa  tantos  profuderunt  nummos ,  ut  ad  pauper- 
tatem  brev,redigerentur.  Igiturhodieinnuptiis  digniorum 
jnnull^  apponunturepuls,  fed  bellaria  tantura  &  vinum 
moderatius  poturo,reliquum  tempuschoreis  &  faltationibus 
tranljgftur. 

JurahofpitalitatUhodiein  Sueciaadhuc  ufu  frequentia 
lunt.prarfcrtimtcmporcNatmtatis  D.N.  I.C.in  quomen- 
las  ad  aliquot  dics  continuo  ftratas  &  dapibus  plenas  reper- 
ics  omnefque  qui  a?des  intrant ,  ut  comedant  &  bibant,  invi- 
tantur,  necunquara  coramodius,  minorequc  fumptu  per 
Sueciam  iter  inftiruitur,  quara  illo  tempore,  ubi  apud  oranes 
rufticosjaroparataeinveniuntur  menfa?,  adquas  gratisac- 
cumbcrc  licecquin  vitio  recufantium  voccs  accipiunt.In  illo" 
Fefto  (  quod  4.  diebus  facrum  colunt )  variisludis  &  oble- 
&amentisanirai  gaudia  teftantur,' queVifa  enarrarenimis 
forct  prolixum. 

Hoc  etiam  in  morc  Suecis  eft.utin  balneis  crebriuslavcnt, 
&  frigidam  fa?pius  tentent.cuietiam,  tcnellae  aetatis  infantes 
calida  extra&os  imraergunt.  Igitur  hos  verfus  Virgilii I.  IX. 
jEneidos  ,  rircafinem  MagnusSueciaeCancellariusOxin- 
ftirnadefuisSuecis  non  immerito  faepius  allegafle  magnis 
Viris  dicitur ,  quibus  Suecica  jndolcs  pulchre  expriraitur : 

Vnrum  a  flirpegenus :  gnatosad fiumina  primum 
T*cftrimut ,  ftvoque gelu  duramus  &  undts. 
v*natu  tnvigtlant  pueri ,  filv afque  fstttgant : 
2l*8er$  ludus  tquos ,  &  fptcula  tendere cornu. 
4$  pattens  operum  >p*rvoque  ajjueta  juventus  , 
^ut  raflns  tertam  domat ,  aut  quattt  opptda  bello , 
Omni  avum  ferro  teritur ,  vtrfaque  juvencum 

Tetga 


R 


976  DESCRIPTIO 

Terga  fatigamus  hafid ,  nec  tardufentftus , 

DtbUttat  virts  ammi ,  mutttque  vtgorem. 

C*nittemgaleapre,,»mHS>  feroperque  recentcis 

Conveftarejuvatpraedas,  &  vhrere  rapto.  # 
1    InterreliquaVicia,  quibusSueciobnoxii funt,  inviOia, 
fUoerbia&  ^tfidentia  jpud  ipfos  locum  habcrc  dicitur, 
quae etiamex  fecundo  hactcnus  rerum  iucceffu  proriuxifle 

videntur.  •         ,k  • 

R    E    L    I    G    I  O 

E  x  Guftavus  primum  in  Sueciam  ingreflum  Augu- 
^ftanaconfclfionian.  1527.  aperuit;  occupanf  codcm 
tempore  bona  Ecclefiaftica ,  nil  nifi  fuftentatione  Ecdcfia- 
fticisrelifta.  Quanquam  vero tum  mutatatit  Keligio,  ni- 
hil  tamen  ab  extei  nis  cerctnonii*  emendaturo  elt.Reman- 
feruntenim  A-chicpifcopi,  Epifcopi ,  Concionatores ,  & 
quaedammifl&fpecies.  .  . 

Ericus  five  Henricus  Patri  fuccedens  Guftavo  ,  m  eoderw 
ftatu  res  Keligionis  reliquit  ,  in  quo  Mas  ^runfto  patre 
invcnerat.  Rex Joannes  ejus frater,qui ipfi  fucccflu,  Catno - 
licos  creditur ,  fed  corde  magis ,  quaro  profeffione  ,  fervans 
Ecclefi* iejunia,&  quadragefima:  tempus.  Uxor  ejus  Kegi- 
na  Catharina,exercicium  ReligionisCatholic»  pubhce  pro- 
fitebatur,  cuj  us  tamen  cpnatus  irritos  fecerunt  qui  bona 
Ecclefiaftica  teneSant     miniftri ,  qui  uxores  duxeranr. 

Srgifmundus III  Rex  Sueei*  coronatus ,  poft deceilum 
patris , priftinam  Religionem  inftaurare  cupiens,  paternam 
coronam ,  muitisfeditionibus  gravem  ,  cum  tutiore  Poio- 
nica  permutavit. 

Hodie  in  Suecia  nulla  alia  tolcratur  Keligio,  quam  Augu  - 
ftan^confcffioni  confona  ,  nccpcrnaiffuin  ctt  ftudiofar  ju- 
ventuti.inCatholicis  Academiis  viverc,  fubpcena  capitali, 
in  tranfgreffores  hujus legis  frncita.  Caeteruru  ipfe  Gothias 
populusin  piurimis  locis^Reiigioni  Catholicae  adhuc  favct, 
muiti  etiam  ex  Septentrionaiibus  popuiis  hodiefolem& 
lunam  ,pannumque  rubrum  ,adoraredicuntur.  Ultimum, 
non  pauci  funt  Chiiftiani  ,  qui  bis  tantuminannoaut  fe- 
melinEcclefia  comparent,  locoruro  diftantia  ab  exercitio 
facrorum  prohibiti. 

REGI- 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


REGIMEjj  SUECIiE.  9>7 
REGIMEN  POLITICUM. 

R^SuCniq&,.abJomnitemP°re  teftc  OlaoM.aSena- 
1 1 Vhr  ,  £  rgm ' -dcleSatis  Provinciarum  ,  &  prscipuis 
Urbibwclcaifunt  Poftca  hocRegnum  hsreditarium  fa- 
«um  eft ,  temporc  Rcgis  Guftavi.  Omncs  Regcs  antequam 
coronenrur,  ut  antea  iicbodie jurarctenwtur,  fe  chriftia- 
narn  Religionem  &  Auguftanam  ConfefTionem  tueri  velle, 
nolleuIIasLe^es  novas  pratcr  confenfumOrdinum  intro- 
ducere  ,  fed  Nobiiium  jura  inviolata  tueri.  SiRexplorcs 
quam  unum  relinquatfiliura ,  ipii  tettamento  Ducatusreli- 
quuntur.  Filisr  Regis  100000.  Imperialium  prodotenume- 
rantur ,  qui  a  ftatibus  penduntur. 

%  SexinSuecia  numerantur  Status:  Principum  haeredita- 
riorum,  Nobilium  ,  Clericorum  ,Rufticorum  ,  militum  ,ci- 
vium  five  rnercatorum.Hosinter  trcsfuntprarcipui,qui  ma- 
xima  in  Regno  pollent  aucloritate,  Ordo  Clericorum ,  No- 
bilium  ,  &  Rufticorum.  Hi  tres  ordines  ad  comitiarebus 
majoris  momenti  occurrentibus ,  convocari  folent,  &  de 
propofitis  a  Regibus  negotiis  confultarc.  Praecipuidignitate 
&  officiis  funt  V.  i.  Drotfet ,  five  Vice  Rcx  ,  Mavck  ,  five 
Marcfchallus,  magnus Cancellarius,  Regni  Ammiralisfivc 
fupremusmaris  Prastcclus,  Schatz  mttfter ,  aut  aerario  Prsc- 
fedhis.  Adhaec5.  fummain^egnoofricia  5.  praecipuaan- 
numerantur  collegia,utconfiliumRcgniaulicum,Confiliuoi 
belli,  Cancellariae,  Ammiralitatis ,  &  Camerae. 

Quondara  Rex  XII.  ordinarios  habebat  Confiliarios ,  & 
praetcr  hos  multos  alios  a  diverfis  officiis.  Hodie  Senatorum 
Rcgninumerusaucliorcft.  Totum  Regnum  divifumeft  in 
Provincias,  Ducatus  &  Comitatus,  quaelibetve  provincia 
itcrumfuum  territorium  &  jurifdidionem  habet.  In  qua- 
libet  autem  provincia  certus  eft  Gubernator  ,  diaus 
Lands-Htmnj  in  praefcclura  fuperior ,  diftus  Lanfman  five 
Letnjmann^vxw  Vice  Comiteoi  vcl  judices,qui  ficut  I talis 

potefta  eft.  .   •  -11  •  * 

Praeter  Vice-Comitcs ,  alu  adhaec  funt  Regni  miniltri.qui 
veluc  Galliae  Senefchalli  aut  Praefeai ,  dicuntur  Lamani, 
velut  fuprcmi  judiccs.  Hi  tributum  a  populis  exigunt ,  alia- 
quc  Regnopraeftantfervitia, 


971  REGIMEN    SUECI  M' 

Qnantumad  miniftros  ,  quireditibus  Regispraefunt ,  eft 
imprimisCommitfrrius ,  qui  mandatis  figillum  anne&it ,  ica 
ut  nulla  folvantur  tributa  fine  hac  fignatione.  Huic  generali 
commiffario  fubeft  Thefauro  Praefeaus.Cum  hocTbefauro 
Prasfe&oX.  miniftri  funt  Rationum ,  qui  omnium  redituum 
calculum  fervant ,  &  rationes  adminiftrati  officii  Generali 
Commiffario  prarftant,  praefentibus  aliquot  Regis  confilia- 
riis.  SuntauteroThefauroPra:fe£ro  diverfi  exaftores ,  qui 
imperata  exigunt  tributa ,  &  in  Regis  thefaurura  deferunt. 

Quantum  ad  Urbem  Stockholniiam  ,illi  funt  4.confules, 
qui  pertotam  vitamin  funclione  permanent,  &  in  Politicis 
judicant.  Duo  exillisquotannisalios  fucceffive  prsecedunt, 
omnesvero  4.  fimul  deliberaturiconvenium\ 

Leges,  quibus  Sueci  utuntur.  valde  funt  antiqua?,  lataque 
atemporeS.  Henrici ,  RegisSuecia?,  &  ufqueinhocdura- 
runt  tempus ,  exceptb  Legibus  Eccleliafticis. 

Nullam  unquam  mentionem  ufuraruro  LegesSuecicac  fa> 
ciunt  ,  nifi  cafu  ubi  debitor  a  multi>  creditoribus  fuerit  ve- 
xarus,  &  iiextrahoc  quis  abalioufurasaccepiffet ,  etiam 
creditum  amiferat ,  &  ufurarius  pcenam  fubibat.  Hodie  ta- 
men  Holrnia?mos  ufurarumobtinuit. 

Aduiteria ,  praefertim  duplicia  ,  fine  ulia  mitigatione  pce- 
nx  hic  morte  puniuntur. 

Judici  fecunda  vice  rogaio ,  &  tamen  fententiam  decifi- 
vam  diffjrrenti,pcena  imponitur ,  qua  ratione  proceffiis diu 
nondur-mt.  Nullushicadvocatorum  &  procuratorumufus, 
cum  quilibet  coram  judice  caufne  fuse  pctronus  fic. 

Qjiodfi  veroparslitigans  viduavel  minorennis  fit ,  pro- 
iimi  agnati  proceffum  curare  tenentur.  In  defe&u  horum, 
MagiftratusipfeillisTutoresconftituit,  &  negotium  intra 
breve  tempus  finitur. 

Mater  liberorum  fuorum  Tutrix  &  Curatrix  poft  morrem 
mariti  manet,  quamdiu  vidua  fic  ,  fi  ad  fecunda  tranfit 
vota,prxcipuas  veftes,&  tertiam  mobilium  accipit,reliqua5 
2.  tertiasliberispermanent  Bonauxoris  fineiUiusconfenfu 
nemini  licec  vendere.  Poft  obitum  mariti  decem  menfes  vi- 
du^  adjudicantur ,  quse  fi  pofthumumintra  illospareat,  ha> 
reditatem  cum  infante  adic  ,  verum  fi  infans poft  X.  men- 
fem  natus  fit ,  pro  haerede  non  habetur. 

Pseraina  adulcera,  criminis  per  6.  teftesconvi&a ,  dotem 

perdit 


REGIMEN   SUEClit.  »7* 

perdit,  omnequeacquifiturn  marito cedit,qui  illam  ad  mor- 
temdandipotettatem  habet. 

Judiciurn  quorundam  criminum  foli  Regi  integrum  eft,ut 
lxiJBMajeftatis^proditionis^&c.Proditoresrota  feriri,  vel 

8Ular-S-C8i?  gCati4  Capite  .Pkai  folcnt>  flN°bilcs  fint,nifi 
vero  delich  gravitas  fufpendii  ignominiam  exigat ,  tum  ar- 
genteacatenavelfune  fericeo  ex  arbore  viridi  fceleratos 
talesfufpenderemoseft.  Vid.  plura  Pierre  d'Avity  p.654. 
m  defcript.  Regn.  Suec. 

De  ultimo  genere  hominunvufticorum  nimirum,  hsec  no- 
tari  debent,  quod  nullibi  in  Europa  majorem,  quara  hic  ha- 
beantlibertatem  &  poteftatera ,  cura  in  comitiis  oratores 
fuos  habeant&  fuffiragia  ferant:  Duplicisautemfortisfunt* 
alii  dicuntur  dte  t>katbbndery  qui  fua  poflident  hxreditaria 
bona,abillifque  quotannis  certum  pendunt  tributum.  Ml 
pre/  er  alios  his  gaudent  immunitatibus,  ut  fi  ingruente bel- 
lo,libi  idonea  poffint  parare  cumequoarma,  quamdiufti- 
pendia  mereant,  liberi  ab  omnibus  iint  oneribus.  His  adnu- 
rnerantur  illi  ,  quiin  fodinis  cupri  laborant.  Altera fpecies 
rufticorum  ,  in  Regalibus ,  Clericorum  &  Nobilium  bonis 
habitat,fuaque  folvit  tributa,  &  tales  pre  reliquis  rufticis au- 
cupia&venatione?  exercerepolfunt.Vid  Zeiler.in  Befchr$i± 
kttng  des  Kontgretchs  Schweden  ,  p.  62.  feq. 

D  I  V  I  T  I  A\ 

t>  Editus  Regni  percipiuntur  ex  bonis  Ecclefufticis  :  cx 
fodinisdecimisfrugum ,  tributis&  ve&igalibus.  Quan- 
tumad;bona  Ecclefialtica, priufquara  Religionem  Sued 
mutaflent ,  Archiepifcopus  Upfaliae ,  fex  Epifcopi ,  pluri. 
roaque  monafteria,latiflimos  poflidebantfundos,exquibus 
magnos  accipiebant  reditus.  Verum  ,  hodie  Reges  omnia 
illa  bona  fuse  fecerunt  poteftatis ,  qui  Epifcopis  minores  re- 
dkas  conftituerunt.  •  orft 

Omniuramineraliumdecimse  Regi  debentur,  &li  lub- 
diti  venas  fodinarum  non  tenerent  in  occulto ,  multb  plures 
exillisredircntproventus. 

Per  toturo  infuper  Kegnum  tclonium  &  decimae,  fru- 
menti,batyri,cafej,pifciuni,boum,  rerumque  aharum  Regl 

penduotur. 

Qqqa  Cum 


fto  REDITUS  SUECORUM 

Cum  Rex  aliquod  bellumpro  defenfiohe  Regni  fufcipit» 
omnibusid  notum  facit  provinciis,que.  viftus  neceffaria  fup- 
peditant.Nobiles  tamen ,  illifque  fubje&i ,  ordinaria  ad  bel- 
lumtributa  praeftare  non tenentur ,  fed  cum  contributiones 
Generales ,  confenfu  Nobiiium  indicuntur ,  illorum  fubditi 
naediam  partera  folvere  debent. 

Porro  populusobftri&us  eft  ad  dotem  Regis  filia? ,  quan- 
do  in  matrimonium  datur ,  pccuniam  conferre. 

Reditusex  pellibus,  quosfolum  Rexa  Lapponibusexi- 
git,raagnifunt 

Ex  folo  aerequod  ex  duabus  vel  tribus  eruiturfodinis,  de- 
ciroae  Regis  quondam  ad  500.  Sqmpons  &  ukra  accefferuntt 
yalor  autem  Snfmpom  50.  millium  talerorum  eft. 

Praeter  ve&igalia  maritima,  quae  bodie  pro  certa  pecuni» 
fumma  mercatoribus  elocantur ,  etiam  infignes  proventus 
ex  ditionibus Livonicis ,  &  Pomeraniae  accedunt. 

Divitiae  privatorum ,  in  copiapellium  &  ferarum ,  coriisf 
exuviifque  fitae  funt,  tum  vero  in  butyri  ,terri ,  cupri ,  cerae > 
fevi  aliarumquererum  abundantia. 

V   I   R   E  S* 

QUaslibet  Provincia  fuum  habet  peditatura  &  cquita- 
turn  numero  &  robore  potentem. 
ln  RegnoSueciae  &  Gothiae  numerantur  circiter  jj.vexil- 
la  pedeftrismilitiae :  quolibet  700.  homines  continet.  Illas 
copiae  in  omnem  occalioncm  paratae  funt.  In  Finlandia  duae 
iunt  militumcohortes,unamilitum  fimplicisconditionis,  al- 
tera  Nobilium. 

InSmalandia  &  Oftrogothia  ut  &  Weftrogothia  qua»- 
dam  cohorte>  Nobilium  equitum  reperiuntur ,  &  Wefter- 
gothia,Nobilibupplus,quam  ull*  aliaeabundant,neminique 
ibi  pr^re&uramilitarisconcreditur ,  nifigencre  Nobili. 

Srnallandia  fola  quandoque  30000.  armatorum  exhibere 
potuit.  Livonia  hodie  praefidiario  Suecico  milite ,  inftruttif- 
iimacft.  Praeter  Vires  terreftres,  quaetamin  abundantia 
m.  l,m*quam  accuratiflima  militiae  difciplina  artibufque 
militaribusfquibusSuecicagens  notior eft  )  fitae  funt ,  etiara 
nuritiraa  Suecis  potentia  magna  eil.  Quin  Rex  Sueciae  in, 
pace  vivens,  ut  pluriraum  50.  naviurn  belljcarura  &  ultra  in 

promptuj 


VIRES  SUECORUM/  9ti 
promptuhabct,  fub  dtredione Ararairalis five maris  Arcbi- 
talaflj.  Uli  m  omnem  cafura  parata?  clafli ,  certus  femper 
conftitutus  eft  navalis  militis ,  &  naut2rum  numerus ,  qui  fti- 
pendia  quotannis  &  alimenta  ideo accipiunt ,  ut  ad  omnem 
nutum  parati  inveniantur. 

Prarcipuaenavali  claflicerta  Holmia*  fecretaqueeft  ftatio, 
quara  nemini  peregrino  iine  periculo  pcense  carceris  adire 
UCet.  AliainFinlandia  ,  contra  Mofcosexcubac,  quaedam 
etiam  in  Poraerania>&  aliisSuecicis  ditionibus  reperiuntur, 
ad  bellum  rounitifiima?. 

Fortalitia  quondam  in  Suecia  fatismulta  fuerunt,  quse 
atempore  bellicum  Sigifraundo  Rege  Poloniae  &  Suecise 
habiti  dirutafunt.  Verum  parum  illis  indiget  Suecia ,  cum 
undique  ingentis  magnitudinisrupibus  claufa  iit ,  &  defpe- 
ratum  hoftibus  prsebeat  aditum. 

Adhsec  portuum  commoditas,in  omnibusSueciaeditioni- 
bus  ,  nonnifiad  magnos  conacus  audentibus  viam  aperit, 
cum  maxima  maris  Balchici  parsillis  velut  claudatur. 

SERIES    REGUM  SUECI^E. 

J^J  A  c  o  g  ,  filius  Japheti  minimufque  filius  Noachi  pri- 
musScytharum  parens  fuit,  primufque  fecundum  hi- 
floriam  Regniin  Finlandialmperium  habuit.  Huic5.  fue- 
runt  filii ,  quorum  maximus  Suenno  pater  &  Princeps  Sue- 
norum  vel  Suedorum  fuir^fecundus  di&u* Gethar  alias  Gog 
Getis  nomen  dedit ,  quoslmpenorcxit,  reliqui  tresvocati 
funt  Thor ,  Garman  ,  &  Ubbo. 

U  b  b  o ,  in  Sueones  vel  Suecos  imperium  exercoit ,  mor- 
tuoFratre  fuoSuennone  poft  24$.  circiter  annos  ultra  Di- 
luvium.  Hic  Upfaliam  exftruxit  ,  &  illi  ,  qui  fequuntur 
poftillum  regnafledicuntur.  ; 

5  I  g  g  o ,  Suecis  cum  lmperiopra:fuit65.  annos ,  obiit 
aii.  poftDiiuvium  anno:  -  *- 

B  e  r  1  c  o  ,  poftea  /<ex  Sueonum  &  Gothorum  fuit 
circaannum82  6.  poft  Diluvium. 

H  u  m  u  l  p  h  u  s ,  ejus  filius  natu  maximus  ipfi  fucceffir, 
quem  excepit  Humel cjus maximus  natu fiiius,quo  tempore 
DanT,ipiifubjedi  rebellarunt.  Poftea a Saxonibus vexat i, 
S  iunt  duos  illiuspetere  filios  Dan,  *  Angul  pro 
Qjqq  l  acxen 


9«t  SERIES  REGUM. 

defenfione  fui ,  &  Imperii  adminiftratione.  Devictis  ergo 
Saxonibus,  Humel,Gothis  &  Suecis. ,  aliisque  iroperavit. 

G  o  t h  i  l  a  s,  ejus filius,ipfi  fucceffit ,  quem  fucceffione 
excepit. 

S  i  g  7  h  u  n  ,  vel  Sigtrug ,  pater  pulchrse  Gra ,  de  qua 
adhuccantiones  incolis  reftant. 

Scarih, Rex Gothorum ,  a  Graro  in pugna  occifus 
eft. 

Sibdager,  Rex  Norwegiae ,  Gothorum  &  Suecorum 
Rex  electus ,  Regem  Gram  Danorum  fuperavit :  ipfumque 
vita  exuit. 

Asmundus,  filiusSibdager,  illiufque  fucceffor  in  prselio 
obierunt. 

Hoffo,  filius  Afmundi,  ejecit  Hading  Regione. 

Hunding  ,  frater  VfFonis,  paccm  cum  Hading  fecit ,  po- 
fteafalfo  informatus,  quod  Hading  per  Guthorm,  fuum 
generum,  occifuseflbt,  utigit±ir  monitraret,quod  in  hoc  fa- 
ftocfletinnocens,  mortem  iibi  in  vafe,  pleno  mellis,  elegit, 

Regnerus ,  Thorildis>matertera2fua?,infidiaspoftquam 
evafiflet ,  Regnipotituseft. 

Hothebkot  fiiius  Regneri  &  fucceflbr,  fuperavitKe- 
gem  Dania3,ipfumque  vita privavit ,  occubuit  cum  exercitu 
in  mari. 

Attila  I.  ejusfiliu9ipfi  fucceffit,hunccxcepit, 
Hottila,  ejusfrater,  quiin  praslio  contraDanos 
obiit. 

Roricus  , five  Rodemcus ,  filius Hoteri,  cognomento 
Slingabond.  I. 

A  t  t  i  l  a  II.  filius  Roderici  a  % .  Danis  occifus  eft. 

Botu  i  l dus,  filius  A ttil  v,  ipfi  fucceffit. 

C  a  ko  l  u  s  1 1.  minor  filius  Botuildi, 

G  b  i  m  er  us  magnusTyrannus,templorum expilator, 
per  iniraicos  fuos interemptus  eft,  cum  ferrea  catena. 

To&do,  ejus  filius ,  ei  fucceffit  ,  qui  Saxones  fupe- 
ravit. 

Gotharus  ejus nepos. 

Adulphus  filius  Gothari,  qui  Kegnum  Danix  fecit  tribu- 
tarium. 

Algot,  Adulphi  minor  filius, 
£kicus  filius^lgothi. 

klN> 


5  V   E  C   I  JE.  cSj 

Lindohm  ,  vcl  Lidor , filius  Erici ,  vcl  Hcnrici. 

Alaricus,  vel  Arich  minorfilius  Lindori  per  Gothos 
&  Suecoseleftu^  eft,  Regem  Norwegiae  acquilitse  fecic 
Gauthonem. 

GESTiLLUsfenex  Rex  Gotborum  &  Suecorum  fuccef. 
forem  fibi  defignavit  Ericum  cognomento  Eloquentem  no- 
mine  3.  qui  tempore  Domini  Salvatoris  Noltri  regnavit. 

Getricus  vel  Gotricusfilius  Erici  >  natumaximusRex 
Gothorum  creatus ,  fraterque  ejus  Haldan  Suecorum. 

Sivakdus  I.  poft  mortem  patris  Haldari  occifi  aRegni 
magnatibus,cum  ma  nolabore  Rex  Suecorumele&useft. 

Carolus  III.  Nordianiminor  filiusoccifubeft  abOlao 
Rcge  Daniae ,  qui  uxorem  duxerat  Wildara ,  filiam  Regis 
Sivardi. 

Er  1  cus  4  filius  Sivardi,  in  Regno  Sueciae  fucceflit. 

Hudanusi.  filius  ex  Carolo,  poft  fumptam  ob  homi- 
cidium  pairatum  patrib  fui  vindiftam  ab  inimicib  Rex  Sue- 
ciseelectuseft.  ,  . 

U  ngu  1  nus  Rex  Gothorum  poft  mortem  Haldani  agna- 
ti  fui  Rex  Suecorum  faftus,  mox  etiam  Damae  Rexob  vir- 
tutesfuascreatuseft.  , 

Ragnaldus  jam  confcaum  state  Unguinum  e  medio 
fuftulit.ipfepofteainpraelioccefuseft. 

Amun  L  filius  Ragnaldi  Rex  Sueci*  eleclus  eft  j hco 
poftmortempatrisfui.  Fil.i  ejusfuerunt H atho,  Helvin, 
Hagbart ,  &  Amund,  bellatores  omnes  ftrenui. 

^SEStel-  -tumaximusipfiin  Regnofuc 
ceflit ,  brevet|ue  regnav.t  tenpoi. 

eligebant  Flioloium vel Siolmum ,  donecSuec, 

elegiffent.  ...    f  k  Gothorum  Rex  ppft 

Suekcherus  fil.us  F1l°'^„roUexcepit  Valand.us,qus 

p«ris  fui  deceffum,  bun Regnc Utoseflet. 
fcliuS,cumejusnatummorfiiu£Ceret.»m 


>«4  SERIES  REGUM 

Dignerus,  ab  altera  parte  fucceflbr  fuit  Attilae  in  Re- 
gnoSueciae,poftea  Dagerus  ejus  filius,  qui  Ruflbs  &  Danos 
imperio  fubegit. 

Ingemarus,  pofteaRex  Gothorum  &  Suecorumele- 
£r>us  eft,  &  per  uxorem  fuam  laqueo  vitam  perdidit. 

Ingellus,  eiusfiiiusipfius  fucceffbr,  uxorcmquoque 
ex  Dania  habuit,  impudicitiae  vitio  obnoxiam. 

GERMUNDus,filius  Ingeli,  perDanos  laqueo  interfectus, 
poftquam  illos  fubjugaflet. 

Haqu mus  Ringo,  fiiius Germundi,  poftea  Rex  Gotho- 
rum  &  Sueciae  creatus  eft ,  qui  potentem  Regem  Danix 
Haraldum  fuperavir. 

Egi  llus  filius  Rin^o  cognomento  Vendilkraaca  patri 
fucceflic ,  &  &  tauro  furente  occifus  eft. 

Gothakus  filius  Egilli,  ipfi  fucceflit ,  occifus  eft  per 
fratrem  fuum  Fafto. 

Easto  ,ipfiusfuitfucceflbr. 
^Gudmundus,  ejusfilius,  patrem  in  Regiroine  fecutus 

ADEL,filiusGothari,Gothia2&  Suecia? poftea Rexele- 
•  fluseft.  r 

Osta nus,  filius Adel ,  fed tyrannus ipfi  f ucceflit. 
Ingem arus ; ,  optimus  filius  peflimi  parentis ,  Rufliam  & 
Daniam  fobegic. 

Bioxno,  pol  illum  Rex  Gothix  &  Suecia?  fuit. 

Ravaldus,  filiusBiernoKex  Gothiae ,  Daniae  &  Suecias 
fuit  anno  falutis  464. 

Snartman,  ejusfuitfucceflbrintribus  Kegnisiobiitcir- 
caA.C  509  cuminlmperioiS.annosfuiflet. 

ToFDoII.Fatrifuo  ywarmann  fucceflit. 

RuDOLPHusipfi  fuccclfit,  quemfecutuseft 

Hathin  ,  qui  Herulisfiliumcjufdem  dedit  nominis. 

Attil a  IV.  in  Regno  huic  fucceftic." 
ToaDo  Tertius,  non  diu  imperium  habuic. 
Algot  II.  quiRulfos  tributarios fecic. 
mS£TAC-'  .Cr.uddis  vaidety^nnus,  quicirca  tempora 

fofom^n  -  M  dl  Pcr  vaiidum  Arthum ,  qui 

jpiumlaqueojuflitperire.  M 

ARiHusfiliusAlgotix.  regnavitcircaA.  C.  ^o.obiir 
liaeliberiscum  contra  Mofcos  fclicitcr  bellageffiiTec 

Hakon 


9*1 


5   0   e   c   i  m. 
^HAKOHvel  HaquioTeruus|filiusGoftag>  patrc  ^ 

Cakolus  Quartus.filiusHaquini. 
CarolusV.  filiusCaroli. 
BieKgerus,  poftillumRexfuit. 
Eiucus  V.ejusfiliubPatri  fucceflit 

^TOKi!iLLUiSJVelI0tillus'  ^luisinp^liodereliaus  eft 
concra  Haraldum  Regem  Danis  pugnans ,  quo ^  ternpore 
Regnum  iimulcum  vita  perdidit.  H  «mpore 

.1  A°RaU^  Re*  Goihoru?&SuccorumcircaA  C  i6a 
electus  eft  diuque  imperio  ptefuit,  quod  reliquit  * 

Al ar  ico  iuofilio,  aque  pacato  ac  ille  fuk 

BioRNovel  Beko  RexGoihorum&Suecorum  creatus 
A.  C  8co.  cum  Ca.olo  magno  rcedu,  fecit  Doctorefque ab 
ipfo  rogavii  ,qui  fuos  fubditos  in  fideChriftiana  informarent 

Bhatemundus  Fro  ,  fucceilitipli,moxtamenDerfr"i 
cremiuumSivardumoccifuseft.  P  rra~ 

Sivartus  tro  Nor wegios domuit,  &  per  fceminas  Nor 
wegianas  in  prsclio  occifus  eft. 

Nerot  ,  fuccellbr  duorum  fuorumfratrum  ,  filiam  fuam 
Thora  Regnero  Regi  Daniaededit  uxorera. 

Carolus  VI.fucceilorcumRegnerobellum  habuitaui 
ipfum  fuperavit.  ^ 

BiORNus,nonelectus,  fe ipfumconftituit  Regem  ,  po- 
ftw*a  coactus  eft ,  ut  in  Norwegiam  concederet.  . 

Jnceval  filiusHeroc,  cum  magno confenfu electus  eft. 

Olaus,  cognomento  Tretelia,  filius  Ingevali,  Danos 
c  jetit  Regnisiuis,  valdeque  fenexobiit. 

I  s  go  ej  us  filiu*  Ruflos  domuit,  fucceffor  ipfi  fuit 

Ericu*  five  Henricus  VI.  ejusfilius,  pater. 

Er  i  c  i  Segerfeli ,  qui  Livonos ,  Eftones  &  Pruflbs  devi- 
cit.aquibusimerfccruseft ,  cumiliosad  Religionem  Chri- 
ftianam  adducere  vellet. 

Ericus  Aor^el  veiSTENCHiLLtis  ,  Chciftianus  fscrus, 
multos  pauldti;ii  fubditorum  fuorum  convertit,  a  quibus 
o^ciius. 

Olaus  cognomento  Schotkonung  ,  fratet  vel  filius 
Erici  Religionem  Chrilli3nam  per  totum  Regnum  fuum 
in.peravit.  Rex  non  folum  Gothias  &  Suecia:,  fcd  etiam 
Norwegiaefuit,  obiitcirciter an.  101S. 

CLqq  5  Amun- 


fW  SERIESREGUM 

Amundus,  filiusOlai,  ipfi  perekaionerofuccefilr. 
iSlS^ju.  nothus\  ipfi  fuccefllc  concra  Leges 

°rSri  nchillus,  minor  filiusOiai  Schackonung. 

Isco,  roelior  Kegum  Suecis. 

Halst  an  ejus  Frater  ipfi  fucceflu. 

Philippus  Halftaniekauscirciteran.  1080. 

1     o  filius  Philippi  ipfi  fucceflic ,  ex  veneno  periit. 

R S ,1 5 !»"  cognomenco  Knaphofde  ,  poltea  ekaus, 
moxproptercrudcHcatemocalus  an.  1139. 

MAGNUsfiliusNicobl  Regis  Dani* ,  ekausquondaro 
Rex  Sueci*,  Rex  eciam  Gothorum  fuic,  fed  cyrannice  im- 
neravit , ita  uc per  fratrem.S  Canuti  Ericum  occifus  fit 

Suercherus  velSuerco,  primuma  Gothi*  per  Oftro- 
gothosekauseft,  viventeMagno,  poftea  a  Suecis ,  oc- 
dfusafervo^cumadMilTamiret. 

CarolusVII.  ejus  filiusfucceflorin  Kegno  Gothorum 
fuit.obiitan.  u6*S.  fed  ekauseft  a  Suecis. 

S.  Ericus  filius  laduardi,  qui  in  fcinlandia  propcer  Re- 
lipionem  Chriftianam  obiit  an.  1 1 5 1 . 

Canutus  filius  S.  Henrici  ipfi  fucceflit,  obnt  an.  1 1 9*. 

SwERCHERUSvelSuercho,  filiusCaroli  7.  poftobitum 
Canuti in  Regem  ekaus  eft  Suecorum  &  Gochoruro  ,  ma- 
gnam  ftragem  inter  Danos  &  Bohemosan.  i208.fecit,& 
obiitan.  12 10.  .  ,. 

Er  1  cus  filius  Canuti ,  ckaus  Rex  duorum  Regnorum » 

decelfit  vita  an.  11 18. 

JoANNEb  filiusultiroi  Suercheri,velSuercho ,  pcr  4.  io- 
lumregnavit  annos,extinaus  an.  in2.  

E*  icuscognomento  claudus,  filiusultimi  Regis ,  Enci 
Principisoptimi,  depofituseftan.  1229.  fedpoftca  Ericus 
lioftesfuosfubegit ,  obiitquean.  1250.  cum  regnaffet  28. 

^"valdbmarus  filius  Ducis  Brigeri  ekaus  Rex  adhuc 
juvenis an  1 15 1  .interim  Regnum  reaum  eft  per  iilius  pacris 
prudentiaro ,  cui Bergero nomen  ,  quiobiican.  1166.  Sed 
Valdemarus  ob  inimicicias  cum  Fratribus  exercicas  folius 
tancum  Gochiae  &ex  remanfic 

Macnus 


$     U     E     C     I     iE.  ,f7 

Magnus  cognomento  Ladalaos  Rex  horom  Regnorum 
aa  ii  77  creatus  eft,poltquam  frater  ejus  Valdemarum  per 
StatuseiietdepoiJtus.  Magnus  autem  Valderaarus  in  Ni- 
copeniiarcefervarejuiTit,  quiobiitan.  1290. 

Birgerus  ubiiuccefliflet  ,Turgilusprudenter  Reipr*- 
ruit,  ut  lub  ejus  confiliis  tota  felix  eilet  Regio , fed Birgerus 
valdepoftea  vexatusfuit  a  DucibusErico  &  Valdemaro, 
quem  occidere  j  uflit :  M3gnus  etiara  filius  ej  us  captus  &  oc- 
viius  eil. 

Magnus,  cognomentoSmerchfiliusDucisErici,  occiii 
elcctus  eft  Rex  Gothorum ,  &  Suecorum  an.  C.  1 3 19.  poft. 
ca  a  itatibus  depolitus ,  quian.  1 363.  eligebant  Succorura 
&  Gothorum  ftegem, 

Albertum  ,  DucemMegapolitanum,fed  Albertustran- 
quillus  Princeps,  Magno  ,  multa  indolfit  Status  gaudia, 
ipfumomnibus  ditionibus  exuere  nolens.  Poftea  Magnus 
ipfibellum  inferens,  victus  eftope  Xegis  Haqui  Norwe- 
giar.  Dein ,  cum  Albertus  tyrannice  imperaret ,  in  bello  cum 
rilioErieocapruseft,  &in  manus  Margarita*  ,  ReginzeDa- 
nise&  Norw  egiaepervenit  an.  i}88. 

Margariiha  Regina  Nonvegiae  &  Dania?,  tandem 
ReginaGothiae  &  Suecise  electaeit;  an.  J395.  curo  con- 
ditione,neicegimen  ad  peregrinum  traniferrct,nec  vel  prse- 
ter  conrenfum  Statuum  quicquara  Kegno  imponeret.  Se4 
j/romifli?  non  ftetit  ,otfkiain  Anglos&  Dano^contulit,  or- 
tis  ergo  quereli?  auctor  fuit  ftatibus  ,  ut  eligeretur  Rex. 

Erjcu^,  Dux  Pomeranise,coronatusett ,  RexSuecias& 
Gothise  an.  «396.  Margaritha  obiit  an.  1411.  fedEricus 
peiiime  Nobilestractavit ,  Clericospeifecutuseft,mox  En- 
gilbertus  NobilisDalacarlienfjs  producto  in  caftra  j  00000. 
exercitu  Princeps  &  Gubernator  Regni  ele&useft,  intra 
a.menfes  Regna  a  tyrannideErici  liberavit,mox  proditione 
interfedus  eft.  Poft  mortem  Engiiberti,duorum  Regnorun\ 
Rexeiectuseft,Carolu^Canutus ,  quo  temporeetiauj  Nor- 
wegia?  RcgnuniEricusperdidit,  djcs  vitae  reliquos  inGot- 
landia  clautit. 

Chr  jstophorus  ,  Ericj  Nepos &  Bavanae  Dux ,  Xegni 
potitusett  circa  an  1442.  clementerin  principio  Regnum 
ircflit,  mutatuspoftea,  obiitan.  1448.  die  5.  Kegum. 

CarolusCanutus  ,  ex  familia  vcterum  Cothiae  Regum 

Sueco- 


fU  SERIETREGUM 

Succorum&Gothorum  Rexiilico  clecrusfuit,  Ericumin 
infulaGotlandiaeobfedit,quitamen  in  Pomerianiam  eva- 
fit.  Caroluspauci  temporkfpatio  Norwegiam  occupavit, 
Danosinmarifuperans,  moxpropter  tyrannidem  populo 
exofus ,  Holmiazque  obfeffiis ,  Gedanum  aufugit  >  a  Rege 
Polonias  omni  huraanitate  exceptus 

Interim  Chriftiernus  Daniae  &  Norwegise  kex  Archie- 
pifcopum  Upfalienfem  fuarum  fecic  partium  ,  contraCa- 
rolumSueciaedefenfionera  prornitcens,  qui  in  Polonia  va- 
lidumconduxeratexercitum.  Hunc  Archiepifcopu^  Upfa- 
liae  recepit  &  coronavit. 

Sed  ille  promiflbrum  fidem  non  fervavic  ,  Archiepifco- 
pumincarcerem  miiit,  thefauros  Caroli  ftegisin  Daniam 
tranftulit ,  revocatus ,  &  Regno  reftitutus  Carolus ,  obiit 
anno  »470. 

Steno  Sture,  nepos  Caroli  Gothorum  &  Suecorum 
ftex  clectus ,  cum  magna  gloria  50.  annos,  imperio  prsef  uic. 
chriftiernum  &  Joannem  Reges  Daniae  ejecic,  occubuic 
anno  1503. 

Svanto,  PrincepsOftrogothorum  ,  Gothorum&  Sue- 
corum  poftea  ele&us  Princeps ,  contra  Danos  bellum  mo- 
vit,  obiitprincipio  anni2Ji  2. 

Steno  STiiREejusfiliuselectus,  ejecitDanos,  &  Chri- 
ftiemum,utcederet,  coggit,  qui  an.  i6ip.rediit.  aquoSte- 
no  fclopeto  laefus ,  poftea  obiit. 

Christiernus  Rqx  Danice,  aSuecis  &  Gothis  voca- 
tus,  coronatus  ctt  anno  1 520.  mox  Principes  £egni  truci- 
darejuflic,  poftquamillosad  convivium  invicaflec,  eodem 
autcm  menfe  quo coronatus  ,  etiam  in  Daniara  redire  cpa- 
ftus  eft. 

Gustavus  minor  filius  Steno  stur  Regimen  Gothias 
&  Sueciasnaftuseft.poftabominandam  Chriftierni  fa&um, 
Auguftanam  confeftionem  poftea  fufcepit  ,  ex  primoquc 
matrimonio  Principis  Lineburgicae,  filium  Ericum  fuicepir , 
obiitanno  i  $60. 

Ericus  cjus  filius  maximus,  patri  fucceflit  ,  fratrem 
Joanncm  Ducem  Finladiaecepic,fed  Joannes  liberior  ipfum 
Holmise  in  aree  obfedic ,  ttacu  exuic ,  &  in  carcere  vita 
privavit, 

JoANNEsFrater  Erici  coronatus  eft  Holmiaean.  156$. 

UU 


1   U   E   C   I  /E 
illi  ex  forore  Slgifmundi  Aucufti  Rec     Pol  *m?r™ 

SicisMUNDusIU.cum  cfTet  Rex  Polonia?  an  kZi 
v,ventepatre,poftobitumejus  inSueciam  rediit'  com 
natu<eitinRegem  Polon  an.  159*.  deceffic. 

CArolus,  Ditt  Sudermanni*agnatusSigifmundi*c- 
gmim  occupavit  an.  .«08   diftufquc  eft ^cx  Suecorum, 

£a£ SSJ£ JJfiT^  -EX  Prima'^^xorcAnna 
Mada  PiliaFridwa  UL  Comitis  Palatini  Khcni ,  fillam 
lulccpitMargaritham,  rooxmortuam,  ex  fccunda  Chri 
itina,  fma  Adolrl  Ducis  Holfati*,  Guftavum  Adolphuro  uui 
naiusann.  1 594.  &  Carolum  Philippum  natum  ann.  1611 
qui  obiit  1  2.  Oclob.  An  161 1. 

GustaVw  Adoi .phus  in  Regno  fucceiTor ,  pacem  cum 
Dmux  RC£2fecit,d;ucumMo!cisbellavir.  deinin  Pruf- 

fum.!noxinGermaniamarmafcliciatranrtuIit,H^rosfecuIi 
incomparabili?,  An.  1510.  Mariam  Eleonorum  ex  doroo 
Brandeburgicain  roatrimonium  fibi  furolit,  ex  qua  fufccpit 
Chriltinaro,rerumpotitam.  ^ 

Ch  r  1  st  1  n  a  ,  pace  in  Gcrmania  ftabilita ,  folenni  ritu  in 
p.trium  auttum  Kegnum  fucceffit.  Princeps  literarum  glo- 
ria  &  litcratorum  amore  ,  in  Kegno  clariffima  ,  quaj  cum  ali- 
quotannos  impcrio  prarfuiflet,  fceptruro  &  coronam  de- 
pofuit,  Agnatoquefuo  fub  certis  conditionibus  permifit. 
Ipfa  ad  extero*  peregrinationem  fufcipiens ,  ubi  darc  quam 
rubcre  ftegnurn,  potius  didiciffet. 

RAT/O  STATUS. 

Cu  m  provinciisdiffufa  t  populoque  animofofrequentifli- 
mafit  Suecia,  quae  vix  unquam  aequoanimopacem  fer- 
re  poffit.ipfa  vero  Kegiocultu  iituque  afpera,tantaj muhitu- 
dini  alendaenon  fufficiat,  cum  hodiecoloniis,  plures  Regio- 
ncsnon  pateant ,  ex  rationeStatusKegni  Suecijeefle  vide- 
tur,  ut  aliquo  belloexterno ,  ferocespopuli  fpiritus  exerce- 
at,fcedcracum  potentiffiaii$&  maxime  bellicofis  Principi- 
bus  ineat,  ut  foris  majorem  famam  fervct ,  domi  exalieno 
ditior  vivat  commodaque  habeat  tempora. 
Cumverovicinas&egiones  habeat,  quse  quidemalieno 

IfuperiQ 


99o         FINUNDIA  DESCRIPtlO 

lmperio  fubjeftac,  non  tamen  fatis  fua  vinixaefint ,  illas 
Regnout  adjungat ,  &  data occafione vi  armorum  accipiac 
pro  iniigni  Suecije  incremento  habebitur.  His  deftinatio- 
nibus,  mari  Balthico  Urbes  adjacentes  in  poteftatem  reda- 
aa3,nonievedatura3pondus,  quin  fi  fieripoflit,occupati 
jam  per  partes,  tandera  totius  maris  Balthici  univerfum  do- 
minium. 

FINLANDIA. 
M   O    R   E  S. 

Flnlandi ,  pleni  funt  (OlaoM.  teftej  civilitath  &  pere- 
grinis  humani,  modefti ,  &  adiracundiam  tardi ,  vindi- 
€tx  tamen  nimium  avidi ,  ubi  irritati  funt.  Forma  prasditi 
funt  eleganti ,  procera  ,  facie  pulchra,indole  fimplici.  Inter 
bibenduro,vafiscornutis,qu33  Nofa  vocant,  quae  extusmuU 
tas  habent  pi&as  figuras. 

Fceminaeillorum ,  vcnatum  cum  virisexeunr,  nec  aliud 
pueris  praefidium  eft  ,  contra  ferarum  &  tempeftatum  inju- 
riam  quam  inter  vipreta :  in  quibus  etiam  feniores  latitant ; 
exiftimantes ,  quod  multo  felicius  ita  vivant ,  quam  fi  ex- 
truendis  domibus  fefatigarent.  Quantum  diffcrat  lingua 
Finnonica  a  Suecica,ex  fubjun&a  orationeDominica  aliquo 
modo  colligi  poteft. 

Bader  vorfuuert  aihimuum  hilligK.t  bit : namb  ti  Tomit  titt  rxtti 
vetdo  tu  mle  fuoms  ai  htmmoyfo  at  pudu  Burd  Vort  dalgt  geb  tu  ofz 
$d*g.  Ogbergebofz  ftullden  vom,  fuofem  viber  gebum  ftulldum 
vorn,  Ant  letd  ofze  tt  bret/i  ni  heldttr ,  brelfa  tu  $fz  ber  tllu  Tatz, 
fie. 

R    E    L    I    G    I  O. 

COnverfi  funt  Finlandi  adfidem  Chriftianam  circaan- 
numii55.  Templa  habent  infigniter  extrufta  ,  fed  a 
teropore  Olai  Auguftana  Keligio  apud  ipfosinvaluit,  quae 
hodie  adhuc  ibi  confervatur. 

R    E   G    I    M    E  N. 

REx  Sueciae  fuoshic  habet  per  provincias  Gubernatoresj 
qui  fubditos  arfte  &  fevere  tenentur  regere ,  &  ab  ipfis 
tributa  exicere,  ut  obfequii  memorcs  fint. 

DIVl- 


s  U  E  C  i  /E. 


D    I    y   I  T 


I  JB. 


Omni 

L    1    V   O    N    I  a. 
M    O    R    £  S. 

H  y^??111'  in.C.°lx  moribus  fimiIe*  runtvicinis  Lith- 
y  van^&San.og.cs  ,  Nomen  habent,  quod  valde  fint 
crudeies ,  Utfi  iter  raciens  apud  rufticum  pcrnoact, pcric?. 
lurx ,  vitac  fepius  paciatur.  Otioejus  incoke  valdc  funt  ad- 
dich  ,  J7;Prlm»>lexusmuliebris,exiftimantes,quodindeco. 
rar«.vdifaucfit?Ubowc.  Hocotiumgentiscum vitioin- 
gWiei  &  ebrie:atis  conjunclum eft,magna adtuec  laborant 
luperbia,malitia&rraude.  Rigenfes  morum  elegantia.ho- 
fpitalitatis  jura ,  fplendidus  veftium ,  &  ciborum  apparatus 
pra?  reliquiscommendat. 

Ruricolae  atro  &  viii  pane  viftitant ,  habituque,  Rohemi- 
ccproximo  utuntur.Fasminjeillorum  colum  ducunt,omni- 
umque  miferrime  traclantur.  Linguarum  hicvaria  eft  dia- 
lettus.Equiderofrequensilliseftlingua  Curlandica,/Eftoni- 
ca,  Livonica.  Revalia  &  Dorpatum  eodem  utuntur  fermo- 
ne.  IncolaeveroUrbium  ,  Arcium  ,  &  CaftcllorumGerma- 
nicc  ut  plurimum  loquuntur ,  in  quibufdam  etiam  partibus 
Kuflica  lingua  non  infrequcns  eft.  Livonice  oratio  doraini- 
ca  ita  fonat. 

jh*h*s  mus  ,  kas  tuts  eckfihan  de  teffis,  Schnreititz  toxr  jpartt, 
$nack  mums  toivs  ncalfttbe^totps  praatzs  buska,  tkfch  kan  debbts,  ta 
jpurfan  fummes :  Mufie  dentfche  mayfeduch  mumsfchodeen.Pam- 
mate  mums  muffe  grake  ,  kamers  pammatt  mupe  paratlucken  ne 
jpedde  loun*  badetkle  :  pett  paffarzu  mums  nutvjfe  loune. 

Cumfponlain  matrimonium  elocatur,  ipfi  coronaro- 
tunda  argentea  altius  caput  exornat,  omnefque  fcemina?  & 
virgines  illam  prascedunt ,  coopertae  rubris  &  invicem  com- 
plicatispalleolis>a  capite  ad  talos  propendentibus. 

Verib  Livonis  hic  veius  remanfit  raos>ut  ad  demortuorum 

fepulchra 


%  RELiGIO  SUECIiE 

feoulchracibosferant  ,  dicentes:  Exitomiferex  hocrnun- 
do  in  meliorem,ubi  tibiGermaniaroplius  non  imperabunr , 
fed  obfequentes  erunt  ,  omnia  habes  quorura  in  jtinere 

ind,geS'  R    E   L    I    G    I  O. 

T  Ivoni  Pontificiae  Religioni  addiai  fuerunt ,  propemo- 
Ldumadannum  15*7.  ufque  Ab  illo  tcmporeoroncs 
fere  LutheranamRelligionem  profeiTi  funt.Hodie  pottquani 
fublmperium  Suecorura  venerunt,  nulla  ibialia  Religio 
quam  Auguftana  publice  docetur.  Qui  Graecara  profitentur 
Relitfionem.pauci  clam  vivunt.  Quin  apud  roultosreliqui* 
ReligionisCatholics  remanferunt.  Qui  ruridegunt,adhuc 
Religionem  Catholicam  tacite  fovent. 

R    E   G    I    M    E  N. 

SUbieftaquondam  haecRegio  fuit,Magno  MagiftroOr- 
dinis  Livonici ,  qui  (tefteloan.  Leuncl.  dc  Mofcor.  bcl- 
conjunaus  fuitcum  illo,qui  Prufli*  pr*fuit,  Vel  Equi- 
tibus  Teutonici  Ordinisfivc  Crucigens  fub  Conradoillo- 
rum  fupremo  Magiftro.  An.  1234.  per  ordinationem  Gre- 
gorii  Papa3  IX.  ab  hoc  tempore  Magiftri  Ordinis  Livo- 
nici  pro  fupremo  Magiftro,  Magiftruro  Prutiia?  agnoverunt, 
ipfiquecertumfolverunt  uibutum.  Sed  magnus  Magifter 
Walterus  de  Pletenbeg  ,  ab  imperio  Magiftrorum  Pruflia?, 
MagiftrosOrdinis  Livonici  liberavit,  certa  pecunia;  funi- 
maultimoMagiftroordinis  Teutonici  Marchioni  Branden- 
bufgenfiperfolutaanno  1513.  Cumqueis  Princepslmperii 
evafillet  ( Vid.  Thuan.  1. 1 1 J  abfolute  Livonii  imperavit , 
ufqueadannum  1535.  Verumad  ultimuma  Sigifruundo  1. 
Rege  Polonioe  coadtus  eftut  1.  conditionibus  fubfcriberct. 
UltimumSigifmundus  Auguttus  extinxit ordinem  Livoni- 
cumpoftdeceflum  roagni  magiftri  GuiUielmide  Furften- 
berrr,  omnia  loca  occupans  &  Ducem  Curlandke  creans  , 
qui  ?pfi  praeftitit  homagium  an.  14 17.  Manferunt  igitur  Du- 
ces  curlandiseinfide  Regum  Polonise.  Ultimutn  Rex  Sife- 
ciseLivoniamjureaninjuri&  (quisinViftorerequirit )  fibi 
armis,  certisinitis  conditionibus  fubegit,in  qua  hodie  fuura 
habet  Gubernatorem ,  aliofque  Regni  miniltros. 

DIVI- 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


s  u 


99J 


\4  Erc.a.tur?.his  5nori*  florcntifllmaeft  ,  obincredroilem 
ioh  tertihtatcm ,  qua?  in  feiicj  provcntu  producit  fru- 
mentum,  cerarn,  linum,  cannabira,  variaque  pcllium 
genera. 

V    I    R    E  S. 

T  Dcm  Armorum  ufus  Livonos,  ut  Germanos  hodie  ma- 
1  ximccomiiiendat.  Hi>  in  bellum  excitatuseftanimus» 
manufque  prompta.  Equi  iilorum  celeritate  Polonicisnil 
concedunt  ,  pedicatu  tamen  deterior  cft  Livonia  ,  quod 
plures  rcpcriantur  in  illi  mercatores  &  mechanici.  Hac 
tempeftate  %  Suecici  militis  numerofa  praefidia  ,  ubique 
collocata,  fecuram  incurfionum  faciunt  Regionem,  qui- 
bus  accedunt  Ioca  arte  Archite&urx  miiitaris ,  munitifli- 
ma,  &  magna  incolarum  frequentia.  Ne  in  data  fide  Ri- 
genfe»  nutarent ,  arte  quadam  Rcx  Suecise  in  prudentiores 
perfonosMagiftratusSt  Cives  collata  beneficia ,  fibi  illo- 
rum  conciliavit  animos.  Hic  gratus  honorisiiquor  multo- 
rumpro  patru-e  libertate  &  priviiegiisconceffis  fervida  ftu* 
dia,  facile  extinxic. 


Rrr 


LIBER. 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrah 

CFMAGL.  2.6.152 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


LIBER  NONUS, 

E  X  U  I  B  E  N  S 

PR.ECIPUARUM  ALIQUOT 

HANSEATICARUM 

CIVITATUM  BPtEVEM 
DESCRIPTIONEM, 


Rrr  2 


DF, 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze. 
CFMAGL.  2.6.152 


99? 


D  E  OHIGINE 

HANSEATICI 

FOEDERIS. 

Um  Lubeccnfis  Civitas  pcr  mercaturap  exerci- 
tium  |  in  Norwegia  &  aliis  maris  Balthici  locisy 
adeoque  ufque in  Mofcoviam ,  aucrio  r  &  poten- 
w^unm  tior  evaiitlct,  magnam  fibi  bac  ratione  invidiam 
Ducis  Saxon.  Leonis  ,  afiorumque  vicinorum  attraxerat. 
Nata  exiode  eftoccafio ,  ut  Civitates  maritimae  mutuo  ali- 
quointerfe  foedere  arclius  jungerentur,  quo  eoiiberiore 
commerciorum  exercitio  f  rui  poflent.  Quod  ,  cura  pro  li- 
bertate ,  mercaturam  ubivis  locorum  exercendi  introou- 
6lum  elfet  ,1ra£tum  eft ,  ut  multae  aliae  maritimae  Civitates , 
buicfuafubfcriberent  nomina.  Manfit  yero  Lubeca  totius 
Hanfeatici  corporis  caput ,  unanimi  reliquarum  Civitatura 
confenfo,  de  cujus  Statu  nonnulla  fubjiciemus. 
DESCRIPTIO  CIVITATIS  LUBECENSIS. 
MORES  LUBECENSIUM. 

Vl%  ulla  inGermania  dicetur  civitas,  quae  rooribus& 
habitu  Veteres  Germanos  magisreferat ,  quamhaec. 
Habet  equidero  incolas  fimpBcw  &  Germam  candons,  qm 
fenfa  animilibere  eloquuntur,odia&  amorem  inapertoge- 
runtvindicl^ 

amkit iz  fraudum  ,  ignari  funt,  Meo ,  quod  per  naturam  ,n- 
do^ 

nibus  liberi  &  aperti,  adeoque  perfpicui  funt,  nec  obfcu  os 

infpurcaconvitiatamen  fac.les. 


95>*  D   E     R   E   B   U  | 

R   £   L  I   6   I  O. 


M 


Axima  Lubecas  AuguftanaeConfeflioniseftdignitas  s 
fecundura  quam  omnia  publicafacra  adminiftrantur. 
neculU,  aliena;  Religionishicconceditur  exercitiutn.  Ce- 
lebre  huj us  loci  eft  MinifteriunH  in  quo  Snperintendens ,  fu- 
premuseft ,  cum  V.  paftoribus.  Seraper  vero  in  confiftorio 
Eccleiiaftico,  dum  de  rebus  gravioribus  confultatur,  Syndi- 
cus  &  2.Senatores,cumSecretario  funt,nec  quicquam  fas  eft 
concludere  Confiftorio>  praeter  expreflum  Magiftratus  con- 
fenfum.  Sacerordo,  magnohic pollet  in  publicis  folenni- 
tatibus  honore. Equidem  totus Ctericorum  ordo,  Senatores 
antecedic ,  fuperintendens ,  qui  femper  Theologiae  doftor 
eft,  fuum poft  Confules  habet  locura. 

R   E   G    I   M    E  N. 

T   Ubeca  Imperialis  Civitas  Ariftocratico  Imperio  re&a, 
•  4inRegiminehabetConfules^.  Syndicos  Doftoresex 
his  unus  rerum  Hanfeaticarum  eft  &  1 4.  Senatores ,  qui  de 
jure24.  efledeberent. 

Senatorum  variaeft  ratione  officiorum  dignitas.  Habent 
enim  hic  dte  Kemmer-Herren ,  qui  nunquam  poflunt  eligi  in 
confules,  (quod  taraen  nuper  velunico  cafufaftum)  dte 
Rtchter  Judices  ,  die  Wetn  und  Afotetker  Herrsn  ,  dte  Vuht-  Her- 
re*,  dte  Wett-Herren,  cenfores ,  dte  Krtevs-Herre*  rei  milita- 
ris  dte  Stttll  Herren ,  &C 

In  Magiftratu  pater  &  filiusut&  i.  frattesfirauleflene- 
queuntSenatores.  Qiiilibe*  etiamin  permutatione  officio* 
rumiuraraento  teftari  tenetur,  fe  in  fuafunaione  nullum 
accepilledonativum. 

VIRES  ET  POTENTIA. 

QUomam  Lubeca  percgrinos  in  Civitatem  admittere 
aut  .uIlum  •  '«*  Rdigionc  diflidentibus  exer- 
mlZ  ?errra,Cterc.^eo,vacua  velut  extraneh  mcrcatoribus, 
d&S!^  °?*0°*<*  Perdidit.  Nec  nonnifime! 
t E fed  anT  ™?s.babe'e  POteft.  Satis  quidem  per  fe  mu- 
c!  m  t?  mai°"^gruenti  vi ;  fola  relida  cederet.  Portu 
«um  Trtmtnde  gaudet,  fed  bic  *  givkate  longiua  remotior, 

facile 


PUBLICI  5   HANSEATICIS.  5*9 

facile  feparari  poteft  ,  cum  nec  magno  gaudeac  praefidio 
bellico. 

COLONU  AGRIPINifi 
DESCRIPTIO. 
M  O  R  E  S. 

Olonienfes  civilitas  mofum  commcndat ,  &  civiliscon- 
^  cordiac  ftudium  Igitur  certa»  tribus  hanc  peculiarem  & 
«grcgiam  habentconfuetudinem,  ut  in  fuis  curiis  aut  aedifi- 
ciis,uni  cuiq;collegio  deftinatus,fingula  hebdomade,diebus 
folisconveniant,  confervanda»  amicitiae,  &  conjun&ionis 
animorum  folidandae  caufla.  In  hoc  conventu,uni  ex  colle- 
gio  fratri,  femper  ex  ordine incumbit, ut  vol  pernarr^vel  li- 
mile  edulium  cum  hauftu  vini  apponat.  Ita  vero  hic  modus 
conftitutus  eft  ,  &  fub  certa  fide  fervatut ,  ut  vix  quinto  vel 
fexto  anno  talis  adornandiconvivii  ordo  ad  eundem  recur- 
rat. 

R    E    L   I    G    I  O. 

IN  totaColonienfi  ditione ,  Catholicas  Religionis  publi- 
cum  obtinet  exercitium. 


R   E   G   I   M    E  N. 

HyCcUrbs  fuos  habet  praeconfules,  Praetores,  Cenfores, 
Tribunos  Vigilum»  Quaeftores,  yfcdiles  ,  Prsefe&os 
annonse  &  alios. 

Praeterhos,  aliifuntduo  Magiftratusin  Urbe,  quorum 
onus  in  collegio  S^cerdotali  eft  ,  quud  Prafidem  fummum 
Principero  habetS.Imp.  Eleft.  Arcbiep.  altcr  ipfius  Aca- 
demia?  Re&or.  cum  4.  Decanis  facultatum.  Civium  uni- 
verfamultitudo  in  22  tribusdividitur ,  qus  Colonienfibus 
CsfiUn  ,  aliis  Zunfften  vocantur. 

Status  bujus  Urbis  popularis  eft ,  in  quo  Magiftratuseli- 
gitorconftansex40,P<afonis.  III* »  qui  in  fupra  diaistri- 
bubus  non  funt,  dicuntur  adjurati  hve :  2JW/<  W*r  Con- 
ventus  fineulbannisdie  Joannis  Baptifta:  inftituitur,  in  quo 
per  {uffralia  duo  vel  tre*  creantur  ,  qui  Magiftratui  in  Re- 
pob.  fubminiftrantur ,  nuUo  habito  difcnmine,  Majora  vota 
Fcmper  Magiftratam  eligunt ,  donec  complctus  fit^^- 


Jooo  D    E     R    E   B    U  S 

natoruranumerus^extnbubos.  lllivero^.  aliostredecim 

exnumerotribuUm  denub  eligunt,  donec  numerustotius 
Magiftratus  49.  abfolvatur.  Igiturde  Tribubuscreati  $6.  in 
curiam  ducuntur,  quidepofito  fidelitatis  juramento,  Itatim 
in  fuppleroentum  Senatusad  vota  &  novam  Ekttionem  13. 
perfonarum  properant,qut  ex  collegiis  artificum  evocantur 
&  illos  vocant  Gebreihs  Herren.  Poftea  ifti  49.  ex  fuo  nu- 
mer0  2.  fibi  creant  confules  ,  qui  in  Secretioribus  confiliis 
multura  valenc 

Licet  fingulis  annis  nova  fiat  efeQio ,  non  facile  tamen 
rejiciuntur  illi ,  qui  in  pracedentibus  fuerint  annis ,  fed  aliud 
remifliusfubeunt  oflkium,  &  4.  demum  anno  iterum  ad- 
Gubernationisftatum  revocantur.  Itaq  ;  ferefcmper  unum- 
quodquecorpusex22.  Tribubusi^  continet  Senatores. 

In  cauifii  juftiti»,  &  jurifdiaione  exercenda,ha?cfervatur 
ratio.  Eft  ibidem  judicium  Lle&oraleex  X.  perfoniscon- 
ititucum  ,  cui  prcfider.  Comes ,  diftusGrafen,cum  9.  Scabi- 
nis ,  qui ,  Colonieniis  Urbis  non  folum  incola;  funt ,  fed  nc- 
ceilumeft,  ut&  immobilia  poflideant  bona.  Abhocjudi- 
610  plane  exclufus  eft  Senatus  tempore  interregni. 

D   I    V   I    T   I  M. 

Oic  vin!  Rhenani  incredibilis  abondantia  ,    qua?  in 
--^interionsGermanLTloca  Rheno  devehitur,  aliarura- 
quemercium  copia,  &  raercatorum  peregrinorum  frequen- 
1  roagnapraftatCivitati  incrementa. 

CIVITAS  HAMBURGENSIS. 
EX  MSS.    DER  STATT-HAMBVRC 

MORES  INCOLARUM, 

I^£d1?2S  S?*^  °»S»™  habent  morum 
Wt.!  S^perSaxoniaminferioremha. 
tur ,  &  a£  tZ,  *  o' '  habitU,&  vivendi  "tione  utun- 
«cndanrt  JnlVniTI Gcrmanani  &P*  integritatem  com- 
*™*4p^  *  ir.echanicasomnes 

«frslofffi  habunt> adha?c>  lD&™  &  eruditio. 

/ignc       *  c^cll^shicnatifuntViri,  pcetacjuein- 

Jplius 


FURLICIS  HANSEATICIS.  ,  * 

Ipfws  plebis  genius  plurimum  in  vetitamdeclinathcen- 
«»»;P«fert,mUb,,uto«^ 

muntur^npubhc.sconventibus.paucisutunturcerimonh 
tam,n  v.rb.s,  quam  vero  aftiooibus,  „ec  ulk?"dS?im 
compofi,o*norunt  geftus.  lnfuperibus,  null* ?oScS 
d.uoturConc.ones,  quod  in  aliis  Gemanis  oEetfods" 
ncqoetammaefunusconlequi  folent,  quanquam  proxima 
agnat,omdctunclo,ui£t;e.  Mu«»"proxima 
Hic  tamcn  antiquus  ibi  fervatur  mos ,  ut  omnes  perfon* 
Magdtratus  &  Dodores  ad  folennia funeralia vel  nup 
..iv.tat, ,  &  fu,  cop.am  facientes ,  certam  accipiant.pro prs- 
ttitohonore.pecumam.quodpro  recepta  ej  us  lociconfue 
tudine  minime  prster  decorum  eft. 

STATUS  RELIGIONIS. 

TT  Alishic  loci  recepta  eft  Religio ,  quae  AuguftanafLu 
^en  «mteffioni,  P«vo  &  magno  ejufdemCathechif- 
mo,formuls  concor  dia,  cum  ejus  adha-rente  Apologia  con 
gruit.  Quodh  aliquae  oriantur  in  Religione  diftenfiones  " 
Ulx  ad  normam  dictorum  librorom  componi  debent.  ' 

CiterumOrdo  Ecciefiafticus  magna  bicpolletauaori- 
tate,quam  tamen Lubecenfis majorera  habet.  Jud*i publi- 
cam  etiam  hic  habent  Synagogam  ,  Reformatis  in  Urbe 
publicum  confeffionis  exercitium  noo  conceditur  ,quod  ta- 
men  extra  Urbera  Altnaviliberum  habent. 


I 


R   E   G  I  *f    E  N. 

N  Republica  Hamburgenfi  qui  Regimini  prafunt  pu- 
blico,^.  funtConfuies, &  2u  Senatores. 
Priier  Senatum,  collegium  illorum  eft,  qui  dicuatur 
DteGfTtcbts-  Vtrwjinten  y  iive  judiciorum  patroni,  cumuno 
Prrepolito,  qui  r^r  dicitur  Inditto  collegiocaufliEciviles 
&  crimin.iic^  riijuiiicarjtur,  quibus  dies  Luna»  &  Mercurii 
conltiru:i  fuht 

Duo  prsetcrea  ibi  funt  judiciajudicium  inferius  das  Vnter- 
gtf.cht,  i;i  quoprafiens  ti\dtrVogty  illisqui  vocantur^GV- 
nthu-Verw^nten.  Hic  notat  ArreiTationes ,  res  judicatas,& 
ia  exequitur  fibi  a  j  udice  impofira,  adj  Jtus  Scrib£,dic~to 
erichts-Schrttbtr.  In  inferiorijudicio8.  adhsecfunr  per- 
^rr  5  ionas 


omn 
dtr  Gerichts 


loo*  D    E     R    E    B    U  s 

fonaefive  procuratores , qui in  caufis  eriroinalibus ,  seque  ac 
civilibus ,  ubi  fumma  i  oo.  marcas  Lubecenfes  non  excedit, 
judicant. 

Judicjum  fuperius  five  Senatus ,  das  ober.gtricbt*  in  omni. 
buscaulisnon  criminalibus,  &  quse  fecundum  primamin- 
ftantiamad  inferiusjudicium  nonfpe&ant ,  judicat. 

Ultiraae  appellationes  ad  cameram  Iraperialem  devol- 
vuntur  intra  X.  dies  judicii  lati ,  quando  rei  fumma  600.  au- 
reos  excedit :  contra  has  leges  peccantes  60.  marcas  puri 
aurifolveretenentar,  &  femel  publicatum  dccretumexe- 
cutioni  mandatur. 

Illi ,  qui  in  Principum  agunt  officiis ,  ipfifque  juramento 
obtlrivfri  funt,  in  Senatum  eligi  nequeunt  ,quaradiu  illote- 
neantur  juramento.  Pater  curn  filio,tumduo  fratres,  fimul 
Senatorcs  effe  nequeunt.  Cum  ad  auditas  querelas  Senatus 
vultrefpondere,  &judicium  aliquod  ferre,  oronesSena- 
tores,  aui  utrique  parti  proximitate  fanguinis  juncti  funt, 
ufqiie  aa  7,.  gradum  inclufive ,  confilioexeffe,  vel  difcedere 
tenentur.  Tum  reliqui  fine  refpeclu  perfonarum  de  propo* 
fita  caufa  indicant. 

Ultimum,  nemo  jaris  Doftorum  inSenatum  eligitur, 
omnes  enim  illi ,  qui  ad  hanc adfpirant  dignitatem  Licentia- 
tijuris  effe  debene. 

DIVITI^s.  VIRES. 

Ivitas  Hamburgenfis  fitu  &  opere  vallorum  munitiffi- 
^  ma  Urbseft,&  incolar&mfrequentia  maxime  abundat. 
Nulla  etiam  eft  inferiorisGeraianiae  Civitas,  qua». 
illamdivitiisxquaret ,  adeo,  ut  non  irame- 
ritu  acmula  Urbis  Amftelodamentisdi- 
catur  ,  quod  mercatu  floreatif- 
fima  fic. 


LIBER 


LIBER  DECIMUS, 

EXHIBENS 

MOSCORUM 

£  r 

tartarorum, 

ALIARUMQUE  BARBARARUM 
EUROP^E  ,  ETC.  NATIONUM 
JUXTA  ORDINEM  INSTI- 
TUTI  DESCRIPTIO- 
NEM. 


DE 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQu 
Images  reproduced  by  courtesy  of  Ihe  Biblioleca 
CFMAGL.  2.6.152 


100  S 

M  O  S  C  *0  V  I  A 

MORES  GENT  15. 

rfg»7|o$ci  mediocris  ftatur»  funt ,  corpora  ha- 
S^Wll  -nt  robore  fuba&a»  oculi  ilHs  funt  cceru- 
Il&jliffi1  '  cox*brcvcs>  venter  prominens ,  barbas 
Viae/U^dlunt  prolixas  ,  quam  Principet  nunquam  ra- 
du.nt/  praptcr  bellica  exercitia  nulla  habent  alia, 
In  illis  omnia  incommoda  ,  fitim ,  famem ,  patienter  ferunt, 
pane&  aqua  cootenti.  Moribus  praediti  funt  cruentis,  & 
iracundis  ,  maximeque  funt  barbari ,  non  folum  erga  hoftes 
fuos  ,verumetiamomnesextraneos.Legatus  quondam  Da- 
niar  Regisadillos  miflus ,  talede  illis  perhibet  teftimonium; 
quod  fint  perfidi  ,  impemeroaii ,  crudeles  ,callidi,impu- 
dentes,  violenti  ,  omnibufque  addr£H  vitiis,  intolerabilis 
fuperbiae  &  opinionum  feclatores.  Negotia  fua  majoris 
momenti  ut  plurimum  nocfcu  tradant ,  &  uxorei  admodum 
fant.  Pctus  illorum  eft  mulfum ,  vinum  grsrcum ,  variique 
generis  adufta  vina.  Magnus  Dux  ubi  accurobit,  multos 
circumftantes  habet  aroicos  *,  miniftros  belli.  Menfae  ple- 
rumque  tria  vafa  impofita  funt,.aceto,  fale,  &  pipere  repleta. 
Princeps  erga  illos  fingularem  fuam  comprobat  benevolen- 
tiam  ,  quibus  de  menfa  fua  panem  &  falem  mittit. 

Praeter  venationem ,  roagno  Duci  etiam  hoc  eft  oble&a- 
mentum  f  ferocem  urfuro  in  fpatiofa  domo  alere  jubet  > 
quem  aliquis  vilioris  bomo  conditionis ,  furca  munitus  pro- 
vocat,  non  finecerto  vitas  difcriminc. 

Principum  Mofcoviae  habitus  pretiofus  eft.  Portant  enim 
loogas  tunicas,  quarum  fimbria?  gemmis  aliifque  prctiofis 
lapidibus  funt  intertextae.  CCC.  Nobiles  panno  aureo,  fem- 
perhabet  ornatos. 

ReliquisMofcis  promifTus  ad  talos  habkus,  nec  fuccinchis 
morc  Grsecorum  eft.  Fceroinarum  idem  fere  eft  habitus ,  ad 
tcrram  protenfus,qucm  ditiorcs  auro  &  argemo  onerant. 

Filisejam  plenis  annis  nubiles ,  pileos  no&urnos  pellibus 
vulpinis  cxornatos  &  forma  longiores  portant ,  capillofque 
in  circulos  contortos  largiorcs  gerunt ,  fenioribus  capita  ra- 

duntor 


l0o*  DESC     RIpTl  O 

duntur.  Viri  ufqueadaures  pra?cifos gerunt crines,illorum 
Sacerdotes  nigro  veftitu  indutiincedunt ,  digniorefqueex 
collo  tabulam  pendenteru  gerunt ,  cuiinfcriptafunt  pra> 
cepta  DEI. 

Filiae  pauperum  &  rufticorum  circa  colla  capita  fcrpen- 
tutu  babent  loco  coraly.  Plebs  tunicas  ferarum  pciiiceas 
portat,  ut  &  calceos,  ex  arborum  corticibus  fattos,  omncf- 
que  rufticifutoream  artem  exercent. 

In  oWibusaedibuSjfan&orum  habent  imagines,  &  quam 
primuro  quis  aedes  ingreditur,confeftim  aperit  caput,&  con- 
fpeda  imagine,tribus  vicibus  fignum  crucis  facit,&  aliis,hic 
taccndis  ceremoniis  defungitur. 

Externi  cultus  accuratam  habent  curam ,  honorumque 
valde  funt  obfervantes.Nefasputant,fi  aliquis  vilioris  condi  - 
tionis  eques,adveniat  in  aedes  fe  dignioris.liIi,qui  aliqua  poi- 
lentdignitate,rariusinpublicum  prodeunt,  utdignitasper- 
fonse  fervetur.  Si  cui  honorem  habere  volunt,  ejuscaput 
ofculoimpertiunt ,  &  ipfumfalutantes,  genua  fle&unt 

In  cimbarum  inopi& ,  ligatis  invicem  arborum  ramis  flu- 
mina  traijciunt.  ,v 

Omnes  fuas  rationes  per  Sorogk ,  vel  Dewcnoft  cxpedi- 
unt  hoc  eft  per  numerum  40.  &  90, 

Chara&ereliterarum  ad  imitationem  Grsecorum  utun- 
tur,cum  quibus  multas  literas  videntur  habere  communes. 

In  templis  lingu^  utuntur  Sclavonica.  Eadem  quoque 
in  communi  obtinct  converfatione,corrupta  tamen,&  mul- 
tislinguispermixta,  ut  ab  ipiisMofcovitisdifficiiimeper- 
cipiatur.  Nullahabent  collegiavel  Academias  ,  verumio- 
lum  Scholas.ubi  illorum  liberilegere  &  fcribere  difcunt.  E- 
vangelia,  A&a  Apoftolorum,  Chronica  &  aliquot  melodias 
do£torura,pr#fertim  S.  Joannis,Chryfoftomi ,  recitant.  Si 
quis  ad  ajtiora  adfpirat,ftatim  in  fufpicionemmali  incurric, 
quodDux  neminem  fe  fapientiorem  pativelit.  Hincillud 
procedit.quodnemoa  Secrctis  velCancellaiius,  unquamad 
literas  Principum  peregrinorum  aut  iilorum  Legatorum  de- 
ilderata  refpondcant ,  verum  ea  tantum  fcribunt  &  refpon- 
dent ,  quse  fibia  Duceimperata  funt.  NihUimprimitur ,  nifi 
fit  in  uium  Principis ,  nec  alia  reperitur  typographia ,  quam 
illa  in  Sloboda  Alexandria?. 

Nulii  in  tota  Mfcovia  Medici  funt ,  praetcr  illos ,  qui  a 

fervi- 


c     ...  c  M   °   9  C   O   V  I   Mt  JOn7 

dic&      TaKd°  rar^US-  "«  folom  MofcovL  Mc 
eX^T  ^^  h?btnt  notitiara>  a~*«-  Sc 
^uot  mUndUm  Per8ooo-a™os  duraturum 

J?r"Smte" P°raad  ^lorummorem  metiuntur.  Pri- 
uL X  ?  f  CXOrtU  f°lis '  rdi(^uas  horologium  fonat 
nHm^^  &unarolbhinc  pofteahoram, 

pnmampoftoccafumfolisnumeranc,  hacquc  rationcrdi- 
cjuarum  pertexunt  calculum.  H 

■  p*ter  fiiiam  in  matrimonium  clocaturus ,  juvenem  qu*- 
nt  moribus  (ibi  placentem  ,  cui  fiiiam  cum  ccrta  pecunix 
iumma ofrert. Ante  nuptiarum  diera,fponfam  fponfo  vidcrc 
neraseit ,  fed  ioluro  ejus  parentibus,  qui  inquirant.  utruro 
Jlla i  coeca,furda,muta  velalioaffeftafit  morbo.Mater  fpon- 
i*  idem  racit.Die  nuptiarum  ,  primum  facerdotis  voce  ma- 
tnmoniifcedereconjunguntur,  ubifponfo  interrogato  u- 
trum  minis  terrere  &  vcrberarefuam  conjugem  velit ,  illo- 
quenon;  refpondente,  ad  virgincm  abitfacerdos,  illamvc 
interrogat , utrum  illi  nubcre  velit ,  illias  domum  regere,fl- 
dclis  effe ,  ufque  ad  ultimam  feneclaro ;  ubi  annuit  fponfa, 
abfinthium  illorum  iroponit  capitibus,  illifquc  benediclio- 
ncm  apprecatur.  " 

Moxillispaterampropmatex  Hgno  ,  inauratam,  hanc 
illi  mox  evacuant.Illam  epotam,fponfus  ad  terram  projicir, 
pcdibusproruit,  vovens.  ut  omnes,  qui  fibi  noccre  vclint,(il 
roitimodoprofternantur.  HU  peraftis;  defponfatis,  a  prse- 
fcntibus  dona  offeruntur ,  aux  fponfus  fedulo  notat ,  &  il 
nuaedifplicuerint,  donantibus  illa  remittit.  Quilibet  una 
tcemina  contehtus  vivit,quamdiu  illa  ipil  placuerit ,  quod  fi 
difpliceat,illicoipfi,  vel  ex  minima  culpa  admiila,  libellum 
rcpudii  mittit. 

Ob  ftcrilitatem  fceminam  rcpudiarc ,  &  tali  poft  6.  heb- 
dotnades  aliam  iterum  ducere  licet. 

Multi  Nobiles  rerum  cgeni  rcperiuntur,  qui  pro  prctio  & 
quzftu  ,  ditioribus  fceminarum  fuarum  caftitatem  prodi- 
gunt.  Conditio  mulierum  hic  mifera  eft.quod  velut  perpe- 
tuo  carccre  a?dium  fuarum  cla  udant  ur,  iUafvc  parvi  faciant, 
qax  a  peregrinis  vifa?  funt. 

Ubi  quis  vica  decelTit ,  primum  lavatur ,  poftea  fubucula 

albo 


1008  DESCKIPTIO 

albo  induitur.  Qaatuor  Virgines  demortuura  pra?ccdunt, 
lugubri  ejuiatu  trittes.  Poit  Virgines ,  Sacerdotes  eunt, 
ab  utroquelatere  thura  accendentes ,  hos  confcquuntur  pa- 
.  rentes ,  cum  aliis  agnatis  proximis,  qui  confufo  incedunt  or 
dine,lamentabiles  voces  &  lachrymasfpargentes.  Cum  ad 
locum  fepulchri  ventum  eft  ,  urna  ad  otto  dies  ad  fepul- 
chrum  deponitun  his  elapfis,iterum  eo  redeunt.cumque  ali- 
quot  bymnos  cecinerunt ,  preccfque  peregerunt>cxequiato- 
res,mortuoofculadant » dein  Sacerdos  in  manum  demortui 
fchedulam  porrigit ,  cujus  (enfus  hic  eft ,  teftatur,  quod  fan- 
Sevixerit,  &  quod  facerdos  ipfi  omnium  peccatorum  re- 
miflionemcontulerit.  Hocideo  fit,  ut  deraortuus  adillorum 
opinionem  S.  Petroillara  exhibeat  ,quocitiusin  Paradifum 
admittatur.  His  pera&is,  claudicur  urna  fepulchralis  &  qui- 
libet  amicorum  aliquidin  illara  terraeconijcir.  Redeuntes 
atnici,  coenam  in  honorem  def unfti  parant,  &  per  6.  hebdo - 
mades ,  lugubrera  veftitum  gerunt,  in  quarura  exitu  viduo 
iterum  uxorem  ducere  permifTum  eft. 

Diem  mortis  ,parenturo&  cognatorum,  Mofci  accurate 
notare  folent ,  ut  in  eodem  die  fingulis  annis  conveniant ,  & 
inmemoriam  defun&i  convivia  celebrenc.  Cadaveramor- 
tuoruraillisextra  templa  humantur. 

R    E    L   I    G    I  O. 

JAftant  Mofcovitse  in  fuis  annalibus  quodS.  AndreasA- 
poftolus  ipfisprimum  annunciaveritEvangelium/ipfofque 
infide  Chriitiana  inftruxerit.  Procompertotameneit,quod 
primus  Chriftianus  Dux  Wolodimerus  f uerit ,  qui  baptif- 
raum  fufcepit ,  ubi  roatrimonio  fibi  junxiffet  Annam  Soro- 
rem  Iaperatoris  Bafilii  &  Conftantini  an.  469.  poftea  ejus 
fubditian.  960.  iderafacere  coa&i  funt,  cum  antealdola 
colerent ,  &  unum  prasprimis  di&um  Petum  ,  qui  caput  ar- 
genteum  habuit,  &reliqua  idola  Uzlao  ,  Corfa,  Danfuva  t 
Striba  ,  Simaergla ,  &  Macofch.  Alii  Mofcovitarum  ve- 
ram  converfionem  ad  an.  989.  referunt,  dicentes,  quod 
Lco  primus  Patriarcha  Ruirorum ,  rpfis  ex  Graecia  Religio- 
nem  attulerit ,  cum  fibi  primtim  fedem in  Kiovia ,  poftea  in 
Volodomiria,  ultimum  in  Mofcovia  conftituiffet,  ubiad- 
huc  refidet  &  ab  omnibus  Archiepifcopis ,  Epifcopis ,  Ab- 

batibus , 


...  M  .°   S   C   O   V    i   JE.  loo* 

^Ubus  ,  totoq(TeMorcovia:clcrodigifur,  fitamenmagno 
Duci  pUcuenr.  Ohra  quidem  Patriarcha  ConftantintW 
uanus.illum  confirraare  folebat ,  qua?  tamen  confirmatio 
nodiearapliiisnonrcquintur,  aterapore  Ducis  BallliiPatrc 
Joannis.  Magnut  Dux  Mofcovia;  ,  quotannis  Patriarch* 
mittit  500.  c.rcuercoronatos  nomine  fcieemofynarum.  Qui 
RMix  pr«ft,redituspercipit  adyooo.  Rubbes  tivecircner 
iSooo.  impenalium.  Trci  habet  iibiparenteb  Archiepifco- 
po?,ubi  illorum  practipuu*  in  Novogrod  eft  ,  reliqui  deo  in 
Sufdal  &  Koltow.  Epilcopi,qui  Patriarchaj  fubfunt  ,  msgnis 
gaudent  redkibui,&  fibifubjccrisfubditis,qui  tamen  teuen- 
9tur,  Magno  Duciccrtum  lTiilitumpraeftare  nuraerum,ubi 
aliquod  bellum  geridebear. 

Epifcopi  nunquam  macrimonium  contrahunt  ,  nec  un* 
quamcarnevcfcuntur,ficuc&  PatriarcbaJ.  Annulosindigi- 
tis  nuoquara  gerunt ,  illorum  habitus  Monachorumhabitui 
correfpondec. 

tageqp ibi  rcpericur  Monachorum  numerusqui  nefciunt , 
cuifinc  Ofdinj  adcicli.  InCOta  Ruflia  duo  tantum  funiab- 
bates,fed  magna  Prtorum  muliitudo.  Adhaec  conventus 
Rcligioiorum  ibi  rcjferitur  ,  qui  nigro  vcftitu  incedunc 
induti. 

Illorum  condonatofetsdidipoppcs  antequam  prffdicect, 
matriinoniuai  COatrahunt,  ubi  dcccflic  vita  uxor  ,  fi  ad 
Votafecundatranfeanc ,  proConcionatoribusampiius  nou 
habentur.  Ordinarios  anquoj»  reditus  non  accipiunc ,  fed  ex 
orficio  fuo  vivuot. 

Oranes  vero  Mofcovitse  Religionem  Grsecam  fequunrur, 
aquibu<tamen  in  multis  difcrcpant.  MilTam  inlingua  Mo- 
fcovitica celcbrant ,  triplo  vcro  longior  Romana  cii  Sacra  • 
mentum  CcenxinFcfto  Palchae  lubutraquecciebrarifolec, 
quin  ipfii  fcptennis  inrantibus  illud  exbibent  ,  etiam  ex 
vita  exicuris ,  fine  facibus , ipfis  unccionem  confcrenccs. 

Mortuo,facibus  acceniis,  Sacerdotes  comicari  folencqui- 
bus  nulia  crux  prsefertur :  cum  vero  humantur,  ita  adftantes 
prxeunteSaccrdoteditunt ;  Dominememencohujus  aniT 
m*,aliaqucexGracaliturgia  defurau. 

Beatam  Virginem  ,  Mich^c  era  Archangelum,  S.  An- 
dream,  Toannem,aliofquemaximovenerancurcuitu  ^praj. 
cipue  vcro  S.  Nicoiaum ,  quera  miraculo*  um  haoremt  o- 
cani.  31 4 


Joio  DESCRIPTIO 

A  tempore  Fefti  Natalitiorum  ufque  acf  Feftum  3.  Rc 
gum,  o&iduum  poft  Pafcha  carnibus  vefcuntur ,  meliufquc 
quamalioternpore  vivunt.  Vigilias,  ut  Pontificii,non  ha- 
bent. 

Patriarcha  dnabus  vicibus  in  anno  Mofcovise  fluvium 
confecrat.temporelll.  Regum ,  &  Aflumptionis  Maria?, 
reliqua  flumina  alii  confecrant  Sacerdotes. 

TuncmultiinfluvioMofqualavant ,  pecora  &imagines 
abluunt.  Septcm  hebdomades  je}uniisimpendunr,  in  qui- 
bus  ab  efu carnium,  ovorum,  butyri  cafei,  abftinent.  'Eadem 
repetunt  jejuniaaX.  Novembr.  ufque  ad  Feftura  natali- 
tiorutn  &  aliis  anni  temporibus. 

CuraS.  adrainiftrant  Baptifmum  4.  acceduntcandela , 
ad  4.  larera  S.  Lavacri ,  mox  illas  extinguunt ,  &  infantem 
more  reliquorum  Chriftianorum  Baptizant,  addunt  &  huic 
ritui  alias  Pontificiorum  ca?remonias ,  nimirum  Oleum ,  & 
falem.  Qui  publicas  habeant  conciones ,  nulli  funt ,  verum 
illorum  Sacerdotesfolum  vitasPatrum  pra?legunt,vel  etiam 
aliquam  homilia?  partem.  Preces  fuas  ftando  peragunt  , 
terramque  fronte  allidunt,gradus  confanguinitatism  nupti- 
is  apprime  obfervant ,  quin  in  4-  gradu  matrimonium  non 
contrahunt.  Quasautem  de  facris  articulisChriftianas  Reli- 
gionishabeancopiniones ,  Poflevin.  infua  Mofcoviaex- 
plicavit. 

Praner  MofcovitasmultireperiunturGermani,  qui  Au- 
guftans  Confefljonifuntaddifti^praEfertim  in  UrbeMofco- 
via.qui  in  Crefnacella  ,  villa  Urbi  proxim4  ,  fuse  Confeffio  1 
nistemplurnhabent,  Catholicis  vero  liberum  Religionis 
exercitium  fevere  eft  interdiftum.JudaBi  ibi  non  tolerantur. 

Perfae ,  Turca ,  Tartari  in  fua  Religione  tam  libere  vi- 
vunt ,  quam  alii»populi  idololatrse. 

Reperiuntur  etiam  inter  Mofcovitas ,  qui  daemonum  cul- 
tum  fervanc.  a  quibus  fe  valetudinem  recuperare  pofle cre- 

.5  ' rhos  Co^zki  in  linguafua,GermaniKobolde  vocanc , 
qunpfisfubhumana  forroa  apparere  folent.  Hsec  fufiusle- 
.guntur  apud  PofTevin.ln  fua  Mofcov.  Fabr.de  Relig.  Mofc. 
Pccraeum  in  MofcSig.  Baro  ab  Herberft.  &  alios. 


REG  I- 


Moscovt  ifc*  ^oit 

R   E  G  I   m   E  N. 

^Ota  Mofcovia  per  unum  Princlpem  regitur,  quima* 
*  gnusDuxvocatur,  vcl  Mofcis  Rnez  interaiios  titulo« 
etiara ZaarvelQefar  dicitur. 

FiliusMagni  Ducis  ipfi  in  Regnofuccedit,  quodfivero 
Magnus  Dux  fineliberisdecedat,  proxiraiagnatione,Regi- 
rmni  prarponuntur.ln  defeftu  confanguineorum,  magnatcs 
Imperio  digniorera  eligunt. 

Magnus  Dux,  abfolutam  babet  auttoritatem  &  potefta- 
tem,  tam  in  temporalibus,  quam  vero  Ecclefiafticis,  tn  fuaqfc 
voluntate  omnium  vitam  &  bona  fita  habet.Omnes  hoc  pro 
perfuafohabent,  quod  illenihilagat,nifiad  Dei  volun- 
tatem ,  ipfiqye  Archiepifcopi  hanc  opinionem  fubditis  per- 
fuadent.  Qjpd  fi  clementem  vel  iratum  fentiant  Deum ,  Ca- 
\em  etiamluum  Principem  feexpcriri,&illosquiobfequen* 
tes  fuo  fintPrincipi  ufque  ad  ulrimum  vitse momentum,finei 
omnidubio  falvari  QMarperfuafio  pluricnum  valet,in  animis 
hominura  ,  utadomne  Imperium  paraii  fint. 

Omnium  territoriorum  abfolutuseft  Dominus,  ipforura 
poffefliones  prolibitu  fubditisauferens,&  aliis  donans.  Ejus 
fubditi  propriis  impcnfis  in  caftra  ire  tenentur ,  adeo ,  ut  ne- 
mo  fe  Dominum  alicujus  rci  dicere  poffir^cum  tamdiu  folum 
fit  poffeffor ,  quamdiu  Maguo  Duci  libuerit. 

Principes  fanguinis,aliiqueDuces,  fe  mancipia  magniDu- 
cis  vocant ,  ita  Mehemet ,  ConflflariusSelimi  Imperatoris 
Turcici ,  cum  intellcxiffet  Regem  Polonise  Mofco  bellurn 
illaturum,dixit ,  hoc  fibi  valde  mirura  videri  ,curo  Turca8c 
magnus  Dux  Mofcovias  foli  effent  in  orbe  abfoluti  Domini 
fuorum  fubditorura  <  &  ideo  raaxime  potentes. 

Magni  Ducis  confilium,maximam  partero  conftat  ex  Du* 
cibus  illis  Knez,  qui  ex  antiqua  Principum  Mofcoviasorigi* 
neprognati  funt.  Patriarcha  in  hocconfilium  ordinarie  nort 
intrat ,  eius  tamen  magnus  Dux  explorat  ftffragium. 

MododiaiConfiliariivelSenatores  numero  XII.  pro- 
ceffusiudicant,  magnoque  Duci  illos  remittunt,  quiali* 
quam  habcnt  difficultatem.  Hi  pro  lubitu  Magni  Ducia 
mutantur.  &  deponontur.  Magnus  ipfi  eft  Cancdlanus , 
qui  incer  ilios  poteftatem  babet ,    cffic»  Nogus  dj 


loli  DESCRlPTfO 

ftribuendi,  quaead  dcfenlionem  fortalitiorum  fpe&ant. 

Prarter  ho> ,  eciam  Urbium  &  fortaliorum  Gubernatores 
funt,  quinjta  aliquain  Rcgimine  difficulcate ,  fuos  certos 
IvabcntSenatores,  quibus  cum  negotiumconfcrant.  Ca?te- 
rum,m3gnus  Dux  illorum  foeminas,  liberos ,  proximosa- 
gnatosapud  feretinet,  quibuslqcorum  commific  adraini- 
fti  ationem ,  quod  fi  quis  olficio  fuodefuerit ,  in  illos  obfi- 
des  crudciiter  animadvertit. 

Uno  eodemque  ternpore,plura  non  confert  uni  officia,fed 
locorura  &cdores  perunumvel  dnos  annos  in  Regimine 
confti^uic,  ipfi^  baculum,  fignum  Imperii  in  manus  dans. 

Supremusnlliusj  udex  diciturOcolnick,qui  Principi  fenv- 
per  proximus  eft ,  &  magni  Confiliarii  nomine  vocatur. 

"  Efteciamalius  Nedelfnick,  cujusofficium  eft  ,alios  inja- 
dicium  vocare ,  &  in  carcerem  mittere  ,  hiquein  Nobilium  1 
fjncordine. 

Oainia  judicia,in  prasfencia  alicujmConfiliarii  peragi  dl- 
bentjtumuniusSecretaVii,  aquoram  fententia  appellatio 
non  concedicur. 

Judiciuin  in  plurimis  non  fecondaroLegesfcriptas,&  fta* 
tuca,  feci  voluncat£m  Priacipis  conflkukur. 
^  Excra  fines  Imperii ,  fine  impetrata  a  magno  Duce  venia, 
ftemini  ire  licet ,  neque  vero  ullo  extraneo  Principum  Le- 
£ato licicu;n  eft.fincs  Mofeoviae  ingredi,  abfque  fa&a  in  an- 
teceiTjm  adventusfui  denunciacione ,  qux  limitaneo  Duci 
offercur.qtuadvenrum  J^Jpvi  Legati  nunciare  tenetur. 

Cu:n  Mjgno  Duci,  negocia  aliqua  com  extraneis  Princi- 
pibibincerccduncfuoshabetdelegatos  di£rosWe/.*iPr/7/five 
Ptftnuy  tum  curfores ,  illis  Gonu*.  Horum  ultimi ,  tantum 
literas  iliis  exhibent ,  ad  quos  mifli  fqnt ,  reliqai  dc  nego- 
tiis  minoris  mumenti  tr«ftare  poilunt. 

Magiu  veroLcgatirariusmittuntur,  quimiffi,  propriis 
viverc  furopcibus  obligaufunt. 

#  D    I    V   I    T  J  JE. 

O  Unt,qm  reditus  magni  Mofcovia  Ducis  i  catculo  22  mil- 
hpoum  abfolvunt.  VecVigaliahic  mercibus  imponuntur 
maxnna.  Rerutn,  qu*  in  judicium  veniunr,decimae  exigun- 
turjuc&equorum  peregrinorum,qui  eo  adferuntur  venales. 

Ncmo 


M   O   S   C   O   V   I   Mi  ioh 

Kcmo  extraneorum  quicquam  vendere  poteft,  nifiprius 
jfcrario  Prxfcftus  pro  Principe  potiorem  clegcrit  partem. 
Inde  Magni  Ducis  ihefaurus omnium  seftimari  poteft  ditilfi- 
mus.  Quin  orone  anrum  &  argentum  in  Mofcovia  corra- 
dit,nec  permittit ,  ut  extra  tcrriforium  quicquam  tffcratur, 
fi  non  prolytro  quorundaro  captivorum. 

QpandoLegatiabexterisredeuntPrincipibuf»omniailli3 
donata  munera,  fua  facic  magnus  Dux  ,  illisaliquam  pecu- 
lux  fummam  &  quandoque  nihil  pro  illis  reddens.  * 
Ex  peiliurn  ingcmi  copia,  magna  Principi  colligitui^pccitr 
cia.  Qui  a  Secretis  Magno  Duci  iunt ,  per  omnes  Provin- 
ciasfummacumdiiigentia  tributaexigunt,  ipfa  inthefau» 
ruro  Principi^inferentes. 

Hocautcm  Rufiiam  auri&  argenti  ditiflimam  reddit  t 
^uamvis  nuUas  2urihabeat  fodinas,  quod  omnis  generis 
pecuniain  illam  inferatur ,  contra  nihil  nummorum  cffcra- 

tur.  Hanc  adaugent  mcrces  ferici  uniones ,  rocl ,  li 

  r_    »_ •   .  a 


,  iinum, 

cera,  fmegma,  canabis  ,tum  verocomrnerciacum  Arme- 
niis,Turcis,  Tarraris,  Polonis,  Suecis,  Holiandi^An- 
glis,  Itaiis,  Scotis,  D2nis,  Germauis,  Perfis,  Livonis, 
ircqucntiilima. 


V  I   R   E  S 


Es T'roukoram fententia,  quodmagnus  Dux  Mofco- 
vixfpatio^o.dierum  ^oo.millia  cquitum&  100.  nulha 
optimorum  fclopetariorura  &  arcus  tendentium  congrc- 
gare  qucat.  Hodie  nunquam  in  caftra  defcendit,  niu  ad  riii- 
nimumcum  500.  miHibus  mUitum,  hanc  fervan*  coniuctu- 
dinem.utinanno,  belium  praecedenteomnem  iuamnnU- 

tiam  luftret.  .  .    o  na 

Omne^NobilesinheUum  tenentunre,  finc  ullaeNce- 

ptioneeV  efccufatione  neqotiorum ,  vel  valetuduus,  quocJ  U 

I,nu?orHciodefueric,  eju>bonafifco  apphcamur 
Nunqjamprslium  incunt  ,  mfi  lefex.es  vk 

hoftisdt,  fupei iores  fciant.  Prariwtruci  vocc  &  0ft9tt» 


3oU  DESCRIPTIO 

In  caftris  magnara  habent  copiam  aceti ,  vini  adufti,  pa- 

nis  bifcofti. 

Obfidendis  locis  parum  funt  idoqei,  dcfendendib  vero 
aptiflTimi. 

Qnibus  Principi  cuftodia  pra?fidiariis  cohortibus  commif- 
fa  cft.X.  millium  felediflimi  numero  funt. 

Fortalitia  quadam  ad  lacus  difpofita  habet ,  miiite  &  in- 
ftrumentis  bellicis  optimemunita.  Iniilis,  fere  quotannis 
Vioui  funt  Redtores,  &  guandoque  in  uno  loco  trcs ,  ubi  pri- 
musfapremam  habet  au&oritatem.Prarcipuaillorurn  forta- 
litiaexlapidibusexftru&a  funt,  Mofcovia,Novogrod$  Por- 
ca,Sloboda,  Alexandria ,  parsjaroflavisei  Smolenfcumex 
csefpitibus  confe&a  eft.  Hodie  ad  terapos,  Mofcoviticae 
ditionis. 

'  Hofies  fuos  capitales  habent  Tartaros  Prapcopenfes,  ho- 
die  Polonos,quianteafelicius,quamnunc,.  cum  iplis  bclla 
gcflerunc  Obfervatumqueab  anno  1600.  femper  eit ,  20, 
millia  Polonorum  tfo.millia  Mofcorum  debellare  potuitle. 
Hodie  extranei  militisplurimashabent  copias,  in  quo  omne 
robur  fitum  eft,nuper  tamen  admodum  a  Polonico  exercitu 
non  leviterattritum.  * 

J?^|CrRIPTI°  TARTARIf. 
MORES    GENTIS  VETERES. 

r\  Mnes  hodic  didi  Tartari,olim  nomine  Scytharum  con- 
tinebantur.  Hi  in  principio  diffufas  non  tenebant 
polieHiones ,  fed  fuccelfij  tempori>  tam  evaferunt  potentes, 
«multasimperio  fuo  fubjecerint  Provincias ,  maximafque 
fuperarmt  Nationes.  Nunquara  leguntur  domiti  ,  qui 
alns  mgens  fecerunt  negotium.  Ita  Darium  in  fugam  dede . 
runt.  Cyrumcumunivcrfoexcfcitudeleverant.  Romana; 
fluideml-ortitudinisfamam  ,  nnnquam  apudfe  exemplum 
expernfunt.  Atquehic  populuslecunduro  naturamvivc- 
bat,  necullalegeopushabebat.  A  furtis  ex  aniaio  abhor- 
rebant ,  &  pccora  fua  nullis  includebant  ftabulis ,  fed  falva 
m  apcrtis  fervabant  campis.  Auri  notitia  ill.s  crat  nuila , 
nulla  ideoqueaheni  libido,  Laais&  mellis  fimplicera  ama! 
bant  efuro ,  contra  frigus,  pellibus  incedebant  induti.  Cutn 
cx  bello  reducnt.omnimn  dcvi£torum&  octilorum  hoHium 

capi- 


TARTARI^.  # 

capita,  Printipiluoadferre  tcnebantur.Semel  in  annoqui- 
libet  Principumillis  tnilitibus  vina  dabant ,  qui  aliquem  uo- 
ftium  interrecerant ,  contra  illis ,  qui  nulla  hoftis  ccede  in- 
claruecant ,  vel  alia  fortitudinis  acYionc  fe  viros  probarant» 
fcorfim  ftare  fine  ullo ipfis  habito honore  iraperabatur.  At- 
que  hoc  raaximum  ducebant  dedccus.  Qui  plures  occidif- 
fct,  illi  duo  vafavinidabantur.  Intcr  Deorum  numerum  co- 
lebant  Veftam.quae  omnibus  prseeffet,  poft  hanc adorabant 
Jovcm ,  Tellurem  *  quam  Jovi  nuptam  credcbant.  Atque 
hos  Deos ,  ut  fibi eflent  propitii  adorabant.  Practerea  Apol- 
linero  &  Vcnerem  vencrati  funt ,  quibus  additus  eft  Mars » 
Hcrculcstncmini  vcro,nifi  Marti  tcmplum sedificabant, ipfi 
facra  facientcs  cx  centcfima  partc  omnium  illorum>  quae  in 
belliscapta  crant. 

Beftiisctiam  nonnullis  facra  facere,  imprimis  equis.  Por- 
corum  gcnus  tantoperc  odio  habcrc ,  ut  nullum  intcr  alios 
gregespecudum  pafci  paterentur. 

Siquis  a  Rege  ad  mortem  damnarctur  ,ejus  omnes  liben 
mafculi,  fimul  nccabantur. 

Fcedcra  intcr  fcinituri ,  vas  aliquod  fiailc  magnnm  vino 
replebant,  huicutriufque  partis ,  fadereconjungends  fan- 
guinero  leniter  emifluro  mifccbant,  roucrones  gladiorum 
fuorum,haftarum  ,  fagittarum,  hocliquorc  contingentes : 
niox  in  fcederis  verba  utrimque  jurabatur,add.ti>  horrendis 
execrationibus  ,  quibus  fe  devovebant  invicem  ,  fi  fidem ita 
datam  fefelliiTent.Hoc  dein  vinum  omnes  tenebantur  bibe  - 
re,  non  folum  in  inita  focietatc  prscipui  verum  etiam  om- 

FThlrocciS ad  fcpulchram nonnullis, q«i«P«- 
terrardabatar.occiiisaoiM  COncubin&,  ut 

cipuis  crant  immftnf ,  &  ctenu.raa  ivcb 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courlesy  of  ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenz 
CFMAGL.  2.6.152 


xons  -    D  E  S   C  R  I  P  T  i  o. 

eiTent,  qui  in  alio  mundo  Regi  fervirenr. 

Non  ablimilem  fuperior»  ,  etiam  in  privatorum  funere 
hunclervabaritraorem.  Defunaura,  adomnesamicos  ve- 
hebant,  quorum  quilibet  in  domo  fua ,  convivium  inftagra- 
bat,proillis,  quidemortuum  coniequcrentur,  adteropus 
40.  dierum,  in  quorum  exitucadaver  humabatur. 

Viri  fe  nunquam  lavabaut,  illorum  vero  fcemina?,nuda  ad 
hpides ,  &  duriora  ligna ,  fricabant  corpora ,  cum  ex  nimia 
fritrione  intumueratcorpus  j  ex  ligno  cypriadhibsbant  ci- 
fleres  &  odores ,  aliaqueablutoaqua  corporemcdicaminz, 
quod  illis  elegantiorem  conciliabac  forroam. 

Nif,  per  Kegale  (olium  ,  nunquaro  jurabant ,  quod  fi  quis 
perjurusope  incantationum  probatus  eftet,  capitis  luebat 
iupplicium,  illiufque bona ipfi  adjudicabantur,  quiperju- 
jrum  probaiTer. 

■  Fceminjeproftitntacpudicitias,  adulterx  ,  furto  infamcs, 
inter  ilios,  teftium  nunquam  habebant  locum  ,  nec  ulh  an- 

t  quitushomkidiaintcrillosreperta  fuxi  ,quod  magislegum 
transgreflionem ,  quam  delifti  pcenam  metuerent. 

Hodie  populi  magno  chamo  fubjeai,  ipforum  vicinis 
*>Um  fuerunt  obfequentes ,  quibus  ttibuta  foivere  tencban- 
tur.pofteapcrCanguiftum  quendam,  aliis  Chinghim  f,ve 
Marefchallum,abaljorum  potentialiberati  funt,  qui  i>rimus 
Kex  illorum  anno  Salutis  1 1 87.  vocatus e{t. 

MORES  TARTARORUM 
HODlERNI 

T  Artariroinorisfuntftaturac,  peftora  &  brachia  largiora 
Jiabent,  oculos  magnos,  palpebris  denfioribus  cooper- 
tos.  latumvuUum,  parun,  torb^prolixiores nuftaces ex 
Jao,j5propendentes.pra.fcindercperocciput 
pcr  fincjput ,  !os  creicere  iinunt ;  ubi  lon£iores  fcfti ,  £ 
poft  auresrcligant.  b  '  1  os 

Equeftri  militi*  aptiffimi  ^editatu  deterrirai  funt.  I 
Jterperr,egjonesfacientes,  pedites  minquam  ,  fernn-r 

riUt.fi  ad  colium  equ,  luicampanulam  habeant  appcnfam 
Lbtaloqnunturvoce,  &ubicanunt,  ululatum  potius  la 
porum^quamcaLturnJiominumxrrederes.  P 

Nun- 


TARTA    R   I   /|(  fd 

ha£«q^S?UOf  '      Y*  *^«em.  qoam  ^ore 

cam X:„;  n       •KaUth  V°lUnt  ffdibuS  »  tcmoriis  in  aprico 

qua^fc  C°ntCnti:  HiC  P^s.omniumW 

quaruro  OAw  Nationum  maximuseft  conteroptor,  quod 

rel  ,uo  Chnftianos,  canis  abjcOo  fcommate  iropetunt,illos 
mnLnl*8^111^  ^rrro^icascrcbril,scxcrcenc!  fo- 
nrnw que  interpretan  fuflment.  Alien*  rei  tanta  flagranc 
cupidine,  uc  cum  ,llos  libido  habcndiinceflk,  iliicodeiil 
dcr.tum  rapianc ,  6  aliter  haberi  nequcat.  Si  quem  in  via  of- 
t.ndant,  ciuihberi  ,tus&  reditusliteras  chaminon habet, 
nunc  capiunc > lilumque  ut  mancipium  fibi  vindicant.  Pecu- 
i.iam  curo  magno  mutuum  dant  fcenorc ,  Eleemofynas  pau- 
penbus  nunquam  donant.verum,  fi  quis  prandentes  vel  cce 
nantes  pauper  compellat ,  ipfi  licentiam  ,  (  bona  fane  con- 
I  letuchne )  accumbendi  faciunt,  in  cdendo  &  bibendo  fpur- 
ci  lunt,  necullis  inrocnfa  utuntur  mappis.  Qyjdam  illo- 
rumeo  inhumanas  devenerunt  ferocine,  ut  captos  hoftes 
fupei  craticulacoftos  deyorent ,  in  teftimoniuro  vindic"bein 
iliisexpietae.  Antequam  veroaifentiniroicum  ,illiusfangui- 
nem  vafis  exceptum  fibi  invicem  propioant.  Potusquoti- 
dianus  illSf  iac  juroentorum  ett.  Aliquam  fincre  perire  ex  ci- 
bU  appoficis  partem  ,  peccatum  cfle  putant.  Adeo  vero 
avari  &  fpurci  fi»nt,  ot  fanum  nunquam  ma&ent  &  co- 
mcdar.c pecus,fcd inquinatum,  morbovecorreptum. 

Pauco  cibo  contenn  funt  ,  ilngulo  mane  tres  fcyphos 
Lclis  cvacuant ,  hacrationefa^piusperintegrurcdiemnihil 
comctiunt  auc  bibunt.  Q^ivis  illorum  tam  mafculusquaro 
fcerr  ina,  ukraunaro  nonfaabet  veftem  ,  Viritegumenta  ut 
micras,  rotunda?  formae.nec  nimium  profundas  gerunt.  qui- 
bus  veiut  ,caudae  adbrcrent.  ifcftate  veftibus  riigris,  hyeme 
vcl  piuvio  tcmpore ,  aibis  induti  funt.  Pelliceas  etiam  veftea 
ijtpluriprom  induunt,&  fi  videri  volunt,extus  geruntpel- 
libujconfpicuastunicas.  Arcum  optimetendere  norunt,  & 
valrleexpediri  funt  equites.  Uxores  &  libcros  fuofecum 
in  b/ iiumducunt  *  &  imagines  hominum  quandoque  cquis 
imponunt ,  ut  boftibus  majorem  copiarum  numcro*  repra?- 
fentcnt.  Fugam  urgenteneceffitateminime  putant  indeco- 
ram.  Cacervaciro  confligere.ita  etiam  fugere  folent,  ubi  po- 
n:infequcntC4fcntiantboftes ,  fagittas  fuper  capuc  vibranr, 

Sff  5  & 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  Ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrah 

CFMAGL.  2.6.152 


101«  DESCRIPTIO 

&eximprovifo  gradus  vertente*,  circulo  hoftesclaudunt» 
&  acrius  inftaurant  prselium ,  hac  ratione  fsepius  pro  devi- 
£X\s  habiti ,  viftores  hoftium  evaferunt. 

Cu;n  aliquam  invadere  voluntterram ,  divifoin  partes 
exerciruillam  adoriuntur,  utnemopoflicevadere,  potiti 
vicloria,crudeliterindevi£tosfeviunt  ,  nulli  nec  aecatiim- 
belli,nec  fexui  parcentes>exceptis  mechanicisfcquorum  ope- 
ra  ad  ufus  utuntur  communes.  Fidem  datam  neutiquam  fer- 
vant,  &inillos,  qui  fefeillis  commiferunt ,  fraudulenter 
agunt.  Atque  hocgenus  hominum  fomicacionieft  addi&if- 
iimum.Equidem,  quanquam  tot  uxores  habeant,  quas  alere 
poflint,  nullofanguinisbabitorefpe&u  ,  promifcuema- 
trimonia  contrahant ,  excepta  taroen  matre ,  forore ,  filia , 
attamen  flagitio  Sodomiae  graviter  vivunt  inquinati. 

Cum  uxorem  duxerunt ,  illam  non  citius  prae  fua  agno- 
fcuntconjuge  ,  priufquam  illis  liberos  pepererit.  Qua  de 
caufla  fteriles  repudii  lege  derelinquunt.  Adulceria  tamen 
fecundumle^istenorempunircfolent,  aviris  velrnulieri- 
bus  commifla.  Cuilibetuxori  fua.eft  domus,  fuafamilia  % 
qnaematronalis  pudicitiae  tenaciflimae  funt.Ubi  ex  bello  viri 
redȣre,  pecora  in  campum  deducunt ,  illorum  habeniescu- 
ftodiam,  tum  venationibus  vacant,&  lu&a  fe  exercentjFce  - 
niina»  rei  farniliaris  curam  gerunt ,  cibos,  porum,veftes  alia- 
quc  curant.  Hic  populus  fuperftitionibus  quam  plurimis 
onuftuseft.  Urinam  in  publica  platea  mittere  nefas  eft, 
quod  fi  quis  contra  fecerit,  illud  forfan  leve  exiftimans,  iin« 
ulia  venia  occiditur ,  excepto  uno  loco ,  in  quo  quis  natura: 
tuto  morem  gerat. 

Duosfolentfacereignes,  quos  inter  duasfigunt  hafta«, 
cordam  uni  arbori  alligant ,  qua?  alteram  e  regione  atcingit. 
Abutroque  latere  duaefunt  fcemina;  aquam  afpergentes , 
verbaque  obfcurofono  murmurantes.  Atque  permedias 
jllas  haftas,velut  duas  portas ,  illis  ire  opus  eft,  qui  purificari 
volunt. 

Nullusperegrinusinconfpc&um  Regisadmittitur  ,  cu- 
jufcunque  etiam  fuerit  dignitas  ,  niii  prius  hac  ratione  pu- 
rificatus.Deli&a  contra  mores  reccptos,pluris  faciunt,quam 
alia  abominanda  fcelera. 

Cum  aliquis  ex  morbo  dccumbit  %  jamque  morti  vicinior 
eft ,  tunc  haftam  nigro  appenfo  llntco  in  loco,ubi  x ger  de- 

cumbit 


T   A   R   T    A    R  I 


curabit  6gunt,  utprstereuntium  nemointuseat.  Extinfto 
g    ?u- M?,C!e'us  omnes  conveniunt,  illumuue  in  oco 
ouemhbnlleelegerat.condunt.  Ubi  benepffiam T 

|«tacoUcKant.  Mox  cadaver  pretiofis  indutum  veftibu, 
mrodiunt ,  ommaque  terra  operiunt ,  una  cum  eouo  £  i,? 
niento.  Ditiores  fibi  ex  mancipii,  morituri  eH P*l £ 
rronte  candente  notatu,  ferro,  cum  demortuo  ffi *J 
WMUM»  pcrafiU ,  amici  defunai.equum  .UmSSSS" 
ecocciium  comedunt.  M«*fipw, 

Derundi  uxores,  olTa  pro  anim*  purgationecomburunt 
^od  .llorum  v^umfpeaat,  oryzam  valdcaman  Uc 
dc  tiUatumeuamutArabesbibBnt,  aporcina  carneplane 
abrtment.  Cum  in  via  funt ,  ttellam  polarem,  ignari  via  um 
lequunturducem  ,  &cum  ut  plurimum  in  carapis  vivan™ 
altrorum  inagnam  habent  notitiam.  Argenti  cufi  nullus  apud 
lpios  uius,  niii  apud  mercatores ,  reliqui  rerum  permutatio- 
nemobferyant.  Equiillorum  quidemparvi ,  fedrobufti& 
labor»  paticotes  funt ,  hos  B*chm*t  vocant.  Ipf,  etiam  Tar 
tari  laborum  &  moleftiarura  patientifllrai  mortales  ,  quil 
bus  dclicurum  nomen  incognitum  eft.  Curo  Principem  de- 
mortuum  ad  fepuichrum  in  roontem  /\ltay  ferunt.omnes  fibi 
obvios  in  via  trucidant.adeout  Marc.  Polan.  fcribat,cum  fe 
in  Tartana  agente  ,  illorum  Princeps  Mogu  adfepulchrum 
efterebatur, milites,  qui cadaver  ejus confequebantur ,  ultra 
X.  millia  hominum  fibi  obviatrucidarunt. 

Jncola?  Provincia?  Camullufibus  &  faltationibuslibenter 
vocant,  &  extrancos  magna  excipiunt  affabilitate ,  quibus 
etiain  uxorum  foarum  pudicitiam  proftituunt. 


R    E    L   I   G    I  O. 


T  Artari ,  qt)i  fub  Impcrio  Magni  Chami  agunt ,  omnes 
unius  non  funt  Religionig.  Equidem  horum  quidain 
Mahometi  fequuntur  confefliOaiCm ,  qusc  his  in  oris  recepta 
eft ttrca  an.  1 246-Mofaicas  Leges  obfervant',  &  quse  vetere 
Lcgc  imperata  funr.  Singulis  diebus  elata  clamant  *xe. 
J*ht  tlloliloloth  hoc  cft.  non  rilfi  unus  cft  D  e  v  s. 

Q^idam  in  Catay  Machoroetani  funt  ,  plures  tamen 
idololatrae,  quorurafidcseft?  duoscrcdcre  Deos,  unum 

cceli 


jrOia  DESCRIPTIO 

cceli,  altcrumterra?.  A  primo  nihil  petunt  aliud,  quam  bo- 
nam  valctudinem  &  bonum  intellec~tum,ab  alterolriicluum 
abundantiam,  &  ingentem  pecorum  numerum. 
Terrae  Deum,uxorem  habeie  &libero>credunt,fibi  curae 
effe  pecora,&  quotiefcunquc  comedunt,  cum  maximepin- 
guicaroe,  osidoli  lceminam  Deae  terfeftris  reprxfentantis 
fricant.  Deum  cceli  in  alto  fervant  loco,  alterum  vero  terrae 
ininfenore.  Animarumcreduntimmorcalitatem  ,  fcd  curn 
Pyihagorica ex uno  corporein aliud  migratione,  talemve 
jllas  invenirefedem,  quaiem  aclionibus  fuis  funt  prome- 
ritae. 

Divinurn  adharc  cultum  exhibent  foli ,  lunae  cxquatuor 
Elementis»  quibusfacrlficia  prseftant. 

Omnes  Chriftianos  nomine  D^jnth\st  h.  e.  paganorum 
vocant.  Chaur,  illis  notatinfidelem ,  canem  &  idoiolatram. 
Jdolafua  ex  ferico  ,  panno  conficiunt ,  ipfifque  magnarn 
habent  reverentiam. 

Nullamdiempraealia  magrs  habent  fan&am  ,  nec  uno 
terapor^magis  jejunant,  quamalio,  quod  tamen  Maho- 
metani  accurate  obfervant. 

Interillosmulti  quidem  reperiuntur  Chriftiani ,  fedqui 
I^eftoris  fequuntur  hserelin.  # 

Eft  mTartaria  Archiepifcopus ,  qui  magnum  Chamura 
,  coroaare  fokt. 

R    E   G    I    M    E  N. 

PRjncepsTartariae  eft ,  quem  Turcas  vocant  Ulucam  hoc 
eft  magnum  Principem ,  &  Mofcovitae  Czar  Catai^ki 
CcTarem  de  Catay ,  cujus  nomen  in  rubra  fcribitur  tabula, 
literis  aureis  fupra  portas  templorura  /inillorum  prsecipuis 
Urbibus  ,vocaturque  filius ,  umbra  &  anima  Dei,  itaab 
©mnibuscolitur  &  timetur  fuis  provinciis ,  ut-cjus  verba  in- 
ftarLegurn  inviolabilium  rigorofe  obferventur.  He;c  ab- 
foluta  Principis  potefta*  a  Canguifte  orta  eft ,  qui  fa£rus  Im- 
perator  Tartarorum ,  illos  edc&urus  quantum  fibi  debeant 
obfequium  7.  Principibus  qui  antea  populum  rexerant  prae- 
*  cepitjUtpropria  manu  luos  occiderent  infantes.  Quod  qua- 
visacerbum  videretur  parentibus  furorem  tamen  populi  ti- 
mentes,  qui  hunc  Kegem  velut  ccelo  delapfurn  credebat 

oranes 


dnnes  fuoslibcros  nccabant.  Ab  hoc  tempore,  vita  &  niors 
Tartarorum  ex  fola  Principis  pepcndit  voluntate,nec  quic- 
quara  cft,quod  illius  hftere  mandata  poflet 

Nequeullusfubditorum  dicere  potcft,  fe  quicquara  in 
lua  poteftate  &  bonis  habcre.  1 

lnfigilloiuo,quodliterispubl!cisafrlgitur,  his  uti  folet 
verbi*  Deus  in  ccelis ,  Chuichuch  Chan  in  terris.  Impcr Jtor 
rtbur  eft  Dei  &  hominum.  Hic  Princcps  nullos  extraneos 
adroiuic LcgatOhnifi  prius  purificacos,  de  qua  conluetudine 
Tipra  actum.  Cum  Legati  audiuntur  ,in  genua  ucprocum- 
bu.t  opu<  eft  j  qui  a  Principc  iingula  verba  maxima  cum  at- 
tentigne  percipere  tenentur. 

Juftitia  hicin  deliccis  ftricle  &  accurate  fervatur. 

Duo  Magnus  Cham  habet  confilia ,  unum  bclli,  quod 
cx  2.  prudcntibusconttat ,  alterum  Status  ,  in  quo funt  pru- 
cLniia  &  uiu  rerum  maxime  noti ,  quibusomnium  ncgotio- 
rum  cura  commiiTa  eft.  Hi  univerfo  prsfunt  Regimini ,  & 
poteftatem  babcnt  fceleratos  puniendi,  dequc  aliis  negotiis 
dilponendi. 

Inmilitia  fuas  hordashabenr.qunecxmultis  conftant  hol 
minibus.  Tcmpore  belli  igicur,dccumani,  centumanis  obfe- 
qjentes  funt,  qui  mille  prxfunt  militihus.  J 1 1  i  vero  iili;, 
iterum  parent ,  qui  X.  millibus  imperanc.  Inter  bas  hordas^ 
quidam  non  nifi  Duces  fuperioresagnofcunt,  reliqui  tri- 
bucarii  Mofcorum  func,  alii  MagnoCharao  fubfunc. 

D    I   V   I    T   I  M. 

KX  praedis,  quasTartaripcr  Europam  &  Afiam  ipfamquc 
Chinam&  Moicoviamdifpalata  multitudine  vagi,  cor- 
ralerunt ,  non  parvse  fane  illorura  diviciae  aeftimari  poflunt. 
lllud  etiam,  quod  adhuc  hodie  illorum  confervat  ftatum,  eft 
commoditas  locorum  mercaturse  exerccndaeaptiflimorum, 
cui  acccdit  planicies  Regionis,  &  multi  navigabiles  fluvii. 
Mercatura  hic  loci  florentiflima  eft.rerum  nimirum  ibi  nata- 
rum.  Abundat  enimRegiooryza,|ferico,lanl,rabarbaro, 
mufco,  roateriiscxpiliscamelorum  confe&is,  MarcusPol. 
fcribic,terram  Chaindu  producerc  multugingiberU,cinna- 
raoroi  cariophillorum.Ad  Principcra ,  oranis  Regionis  pecu- 
Dia  pcrtinct,quam  in  2.  fortiflimisconfervatlocis,exqmbus 
*  nunquam 


l0it  DESCRIPTIO 
nunquam  aufertur,  adeo  ut  multorum  fides  fit ,  illum  insfll- 
mabilem  poflidere  thefaurum.  Quoniam  etiam  Urbs Cam- 
baluinmediornagnse  ProvinciseCatay  fita  eft.  Multae  ad 
hancex  IndiaOrientali,  China  ,aliilqueIociscomportan- 
tur  merces,  praefertim  uniones,fericum»  aroroata  &  alia. 

In  Provincia  Tenduc  tres  reperiuntur  auri  fodina?  >  hujus 
metalliditiflimfe,  ex  quibusincolae  ingentesextrahunt  di- 
vitias  $  verbo,  nullus  repeiiri  poteft  Principatu.shmili  &um- 
inorum  incredibili  copia  ditior. 

V   I    R    E  S. 

QUi  illaspenitus  fcrutati  funt,  invenerunt,  praecipLe 
fitas  efle  in  Regionis  fitu ,  admodum  commodo  valde- 
quediffufo:  in  roagnitudine  Urbium ,  ad  noftrum  morem 
extru&arum ,  ut  funt  Ergimal ,  Cerazam  » Thebet,Caindu 
omni  rerum  copia  vic~rui  neceflaria1  abundantes.  Nervus  vi- 
rium  Tartaricarum  in  multitudinebellatoruro  confiftit ,  qui 
ad  nutum  roagni  Chami  parati  funt.  Arma  illorum  funt  >  ar- 
cus&  fagitta,quibus&  fugientes,&  urgentes  alios,pugnant, 
&  ut  plurimum  equites  praelia  ineunt.  Ad  manus ,  cum  ho- 
ftibus  raro  veniunt ,  nec  nifi  paucis  farcinis  in  caftris  uturj- 
tur.  Uli,  qui  fortiter  rem  geflerunt ,  roagna  inde  percipiunt 
prsemia.  Magnus  Cham  plerumque  pro  cuftodia  corporis 
fui  12.  millia  militis  cquitis  in  ftatione  fervat ,  reliqua  milita- 
rismultitudo ,  omni  tempore  facile  contrahi  poteft,  cui 
ftipendia  exafte  numerantur ,  adeo .,  ut  nihil  minus  magno 
Chamo  defit  >  quam  numerofus,  expeditus,&  ariimofus  mi- 
les,ad  omnia  Principismandataexpromptus. 

DEORIGINE  TURCORUM, 
ILLORUMQUE  IMPERIO. 

f  Urcas  Gens  Scythica  funt,  ante  ann.  DCC.  in  Afiam 
minorero,Natholiam  di&am,ingrcfli,ubi  omnia  horren- 
dis  vaftationibus  roifcuerunt>ufque  dumcivitates,  arces,  lo- 
caque  inunita,  fuae  feciflent  poteftatis,  populumque  minoris 
A  fise,  bellis  minus  affuetum ,  opprimerent. 

Eo  tempore  Turcx  nulium  habebant  Principem ,  fed  pa  • 
lantes  ,ampliflimam  totiusininoris  Aiiaeterram  iubcgerunt, 

auoci 


atrociufqoc  vexaruot.  At cum  Chriftianorum  peditum tre- 
centa  &.equuum C.  miliia.  fortiflimo  Duci  Bilioneo  ncm  in, 
ded,ffent,  &  mare  trajeciflent  ,adoccupandanS 
ftam  ubi  fepulchrum  Servatoris  NoftrfeftT tJSJI 
congWat,    militia,  pr^feftum  fibi  Solymannu m  crca 

,  runr^t  ,ta  corftra  Chriftianos  decernere  ftaruerunt  ?fe in 
gent,  cruentoque  bello  a  Chriftianis  vicli,  terga  deSerunt 
Ab  hoc  tempore  nonconftat,Turcosaliquem  Principern 

shabu,ire  ufquead  Ann.C ,3co  MUotemporetandemOcto. 
maonu*  ,nclaru,t  &Turcaruo,  lmperator  declaratus  cft 
qucm  reijqu,  Imperatorcsin  Regimine  fecutifunt.  1 

MORES   TURCORUM  VETERES. 

Hraciaeincolae,  femper  funt  habiti  rudes  &  iracundi  H 
lorumque  tanta  fuit  copia  ,  ut  tefte  Herodoto  nulli  vi 
fuperari  poflent ,  ficoncordes  manfiflent ,  &  uniuslmperio 
rccY,  fuiflent.  r 

H*c  iliis  crat  Religio ,  quod  credcrent ,  fe  in  morte  non 
panfuros ,  fed  poft  difceflum  e  vita ,  ad  Deum  Zamolxim 
ituros. 

Hic  Zamolxisdifcipulus  fuit  Pythagora; ,  qui  cum  in  Re- 
gionera  fuam  redux  eflet,  videretque  Thraces  fuos  barbare? 
Sc  fere  brutali  more  vivere,  ipfis  Legesdedit,prsecepitquef 
ut  amalisabftinerent ,  ituriemm  cflent  pofi:  runc  vitam ,  io 
aliam  omnisfelicitatis  plenam. 

Poftquam  ergoaliquem  divinitatis  cultum  in  animis  Thra- 
cijra  reliquiflet  ,  fe  ipfis  fubduxit ,  dellderium  fui  poft  fc 
illisrelinquens.  Quibufdara  hoc  negotiidabant,ut  tres  in  al- 
tum  tenerent  haftas ,  &  mox  aderant  alii,qui  pedes  manuf- 
que  ligatura  hominem ,  in altum  jatta  mitterent,  quod  fi  illc 
defuperpMeccps,  hattisinfixus,  illicoanimamexhalarct  t 
hoc  in  fignum  favcntis  Dei  ducebatur ,  quod  fi  vero  aliquid 
faperviveret ,  huic  ferali  facrificio  deftinatus.iroprobus  ha  - 
bebatur.  #  # 

Cum  tonarct ,  Thraces  ccelum  fag,tti$  petebant,  quaii 
Deos  ministerrere  vellent,  f,gnificantes,quodpraeterfuurn 
Deum  ncminem  alium  vellent  agnofccrc.  ^ 

Cumipfisnatuscffet  infans,  iilius  in  vitam  ingreflum, 
parentes  circumfufi ,  lacbrymis  excipiebant,ipfi  omnes  mi- 

ferias 


iot4  DESCRIPTIO 

ferias  &  neceflitates  enumerantes^quibus  eflet  exponcndus 
ideoque  illius  vicem  ,  maxime  infeliccm  dolcntes.  •  Verurri 
ubi  quisdiem  fuum  obiiifet,  illum  nfuexcipiebant,  irnpcnf*: 
gaudentes,  quod  omnibuseflet  fuhdu&us  miferiis. 

Plureaducerefolebant  uxores,  &  mortuo  marit%  foe- 
minseiocertamen  &  duellum  defcendebant »  una  cum  alia. 
contendente ,  fe  magis  cbaram  defunfto  fuifle  marito.  Ad 
hanc  dtrimendam  controverfiam  ,  conventus  eft  inftkutus, 
illavc <;  i e  prae reliquis  dile&iflimamaritoconjux  judicaba- 
tur,  iimul  cum  ipfo humabatur,  cui  proximi  confangut- 
neicaput  amputabant.  Reliqua? omnes,  laram  infe  inju- 
riofam  fententiam  ,  feque  iu  amore  defun&i  poftpofius, 
lacbrymis  teftabantur»quodideoinfelicesper  omnem  vitam 
judicari  deberent 

Erat  Thracummos,  ut  fuos  venderent  liberos,  antiqua 
Gentisconfuetudine,nec  parentesfuorum  liberorum  ullara 
habebant  curam^ipfis  vagas  libiaines  permittentes.Uxorum 
tamen  caftitatem  &  pudicitiam  ,  appriuae  fervabant  inviola  • 
tam,  quas  caro  coemebant  pretio. 

Illis  notae  qusdam  in  fronte  inurebantur  v  G  quse  illis  ca- 
reret,  ex  vili  forte  judicabatur.  • 

Qutbus  pracellens erat  formae  venuftas^mercatui  expone- 
bantur  3&  pro  conftituto  pretio  vendebantur  deformefque 
flbi  maritos  emebant. 

•  Decorum  exiftimabant  >  nihil  prorfus  agere ,  &  ex  raptu 
vivere,  quin  illi ,  qui  agrum  colebant ,  coniemptui ,  *  vjles 
habebantur. 

Marti,  Bacho,  Mercurio,Dianas,facra  faciebant.  Humiles 
habitabant  aedes ,  vidfcualia  ejufdem  erant  quotidiepretii  , 
vinearum  vero  nullusiplis  futt  ufus. 
Regemele&uri,  muhitudincmfurTragiorum  attendvb.mt* 
quxRegem  faciebat.  Ncido  veto  eligebatur ,  qui  libe- 
ros  habebat. 

Regi  fuoabfolutam  non  concedebant  in  Imperio  licen- 
tiam ,  fed  ipii  40.  adjudicabant  aflellbres ,  qui  ipft  in  criini- 
nalium  judiciis  fuffragia  ferrent. 

Quod  ftalicujus  criminis  poftulatus  eflet,  mortis  defti- 
nabatur  fupplicio ,  itatamen  ,  ut  ncmoipii  manusinferrer, 
fed  fame  ene&us  ,  fua  fpontc  periret. 

InfuncribusmagQoruui  »  itafegerebant.  Illorumcada- 

vcra 


T  U  R  C  I  Mi  tQii 
rera  ,n  publicom  defcrebant  locum,  ubi  per  ires  dles  va- 
nas  mattabant  beftiasadfacrificium  aptas.  Mox  ingensin- 
taurabantconviviura,  &  poftaliqueraejulatum  &  quere- 
las,  terraicorpusmandabant,  velcremabant,  deinfepul- 
cbrum  altius  in  memoriam  defundi  erigebanr,inftituto  ela- 
diatorumcertamine.  Jn  arcu  tendendo  valde  erantexpe- 
diti,  ciijuslc  jadabant  invcntores.  Eandem  cum  Scythis 
nabebant  loquelam.  J 

MORES  RECENTIORES. 
VEX    B  A  RT  H  OLOM.  GEORGIEVIZIO 
QJJI  1N  TU  RCIA  XIII.  ANNOS  FUIT, 
BUSBEQU  II  EPISTOLIS. 
ET   JOANN.    BAPTISTA  MONTALBANO. 

T  Urca»  nollas  m  templis  habcnt  iraagines ,  praeter  infcri- 
pta  vcrba  Arabica ,  (ignificantia  ,  non  eft  Deus  nifi  unus* 
Mahometautem  Propheta  ejus.  Quinque  vicibus ,  adora* 
tionem  dedie  conveniunt,  ubi  pedesmanufque&  caeterairt 
anteceilum  abluere  tenentur,  tum  fupercapita  teraquam 
fpargunt,  hsec  verba  recitando  hlhtmdu  Ltiuhi  gloriaDeo 
meo.  Calceosautem ,  teropla ingrcdi volentesexuunt.foe- 
minae  cum  viris  nunquam  apparent ,  fed  peculiari  fedent 
loco,rariorefque  Tcmpla  freqaentant.  Cum  orant ,  Viri 
pilcos  non  deponunt,  fedillosfummisdigitis  attingunt,in 
genua  provoluti,  terram  fa?pe  ofculoexcipiunt.  Chriftia- 
num ,  eorum  facris  interefle  nefas  putant ,  quod  pollui  tem- 
pla  fua  horum  pracfcntia  crcdant.  Ubi  Sacerdosperduaa 
horas  concionern  habuit ,  duo  pueri ,  qui  preccs  decantanc 
afcendunt,pera£to  cantu,incipit  Sacerdos  cum  toto  populo , 
demiflacantarcvocc,  pe&ufque  palmis  plangere,  additis 
vcrbisjmhilllolllobthh.  e.  non  nifi  unus  Deas.  Hujusroodi 
autem  orationes  temporc  auadragefimali  fiunt,  &  die  Fcfto. 
Jcjunantaatcmper  unaro  rocnfcro  &  unamhcbdomadecn 
fmgulis annis ,ita ut  12.  annorumdecurfu,  annum,  &n. 
hcbdomades  loco  dccimarum  Deo  ofFerant.  Tota  autern 
die,  tcmporcjejuniinoncomedunt»  ne panemquidcm vel 
aquam.  Visa  aotem  ftclla  aliqo*  ,  illis  omnia  manducarc 
licet  Turcas  cir cumcifione  utuntur  non  oftava  die ,  fcd  lc- 
Ttt  ptimuai 


102«  DESCRIPTIO 

ptimum  vcl  oftavum  nati  annos.  Nomina  autem  illrs ,  non 
circumcifionis,  fed  nativitatistempore  imponunt ,  Sacer- 
dotes  illorum  parum  vel  nihil  a  Laicis  differunt.  Eliguntur 
illi  a  populo,  ftipendium  vero  a  Rege  pro  labore  accipiunt. 
Uxores  liabent,  &habitum  utfecuiares  ,  cum  ftipcndium 
non  fufficit ,  artcm  mechanicam  exercent.  Tantam  vero  re- 
vcrentiam  fcriptis  Mahometis  exhibent ,  ut  fchedulam  quo- 
modocunque  fcriptam,  humi  jacentem tollant, & rimas  pa- 
rietum ,  ilia  ofculo  impertita ,  obftruant  %  iniquum  judican- 
tes,  ut  literae,  quibus  Dei  &  Mahometi  Lex  exprimun- 
tur ,  pedibusconculcentur.  Nemini  etiampermiiTum  eft  ut 
Alcuranum  Chriftiano  vendat. 

In  Scholisillorum  mafculi  rnafculos  ,fceminseautem  fce- 
roinas  inftituunt.  Amant  autern  Aftronomiam,  Philofo- 
phiam,  &artem  poeticam.  Cum  difcunt,  clara  voce  cla- 
.  mant. 

Matrimonia  fine  juramento  contrahunt,  &  indotatas 
uxores ducunt.  Nihil  habetfponfa  incorpore  cultus,  vel 
ornamenti,  quod  non  cogatur  a  foceris  redimere.  Addi- 
vortium,  moresconjugumdifcrepantes,  velfterilitasfuffi- 
ciunt , judex  autem  de  illis  cognofcit. 

MORES  TURCORUM. 

pEregrinationes  longinquas  Turca»  non  amant ,  fedfan- 
1  cla  Regionis  folum  vifitant  loca,  raagis  Religionis  ergcx, 

Cum  domum  redeun  t,aquam  in  utribus  plateatim  portant. 

illamque  obviis  fitientibus  gratis  offenint. 

Multainufum  pauperum  habent  Xenodochiaex  Tefta- 

mento  Regum  condita ,  ubi  pcregrinis  cibus  datur ,  nec  ulli 

pernoctare  ibilicet. 

*  Viaimaspariterimmolare,apudillosconfuetudoeft,vo- 
tivastamenutpluriraum,  nequedamnati  votorumjudican- 
tur ,  quj  ex  morbo  &  periculis  non  emerferint ,  c  um  condi- 
tione  enim  Vota  nuncupant ,  dabo  fi  dederis ,  &c. 

ln  teftamentis  condendis  ita  procedunt.  Si  quis  ex  Mu- 
iolmannis  moriens  teftamentumcondere  conftituit ,  amt- 
cos,  &  v  icinos  adhibet ,  illofque  rogat,  ut  rivos  deducere  ve- 
Jin  t,  ex  longinquis  partibus  ante  aliquod  hofpitale,  aut  tem- 
plum  fiveinlocum  aridum ,  pro  anima  ejus,  pietatisgratil. 

AIi| 


T  U  R  C  I  M.  to*1 
Aliifervoscaptivo*,  lihertate  donant.  Mulierespccuniam 
rnilitibus  lcgant,  pro  certa  Chriftianorum  coede,  idqtie 
anirnaefua?  faluti  prodcfle  exiftimant.  Reges  vero  templa 
&  hofpitalia,  extruenda  conflituunt ,  aliique  fiqul  funt 
potentcs. 

Ubi  quisroortuoscftt  tuncfunus  V5ri,fi  vireft,  fi  foemina, 
fccminse  cfFerunt.In  templis  momios  fepelire  ncfas  ducunt. 
Inexequiis  Monachicum  candelis  prajccdunt.  Sacerdotcs 
fubfequuntur  >  cantilenas  canentcs ,  donec  ad  fepulturas  lo- 
cum  pcrvcntum  cft.  Quod  li  pauper  fucrit  defoo&us ,  pro 
laboribos  Religioforum  vicatim  coliigitur  pccunia ,  iilifque 
pro  prseftito  orficio  datur. 

Conditoria  Regum  in  ternplis  funt ,  inftar  altaris  inaltl- 
todinemelata,ubi  more  Ethnicorom,panes,carnes  novem- 
quedierura  coena  pro  animadcfuncli  pauperibus  exhibctur, 
tum  vcroavibus  &  formicis  efca.  ^queenim  Deogratam 
efledocont  Eleemofynam,  tam  brutis,  quam  bominibos  da- 
tam  ,  cum  ob  amorcm  Dei  ofFertur. 

Nullanatio  adeoaddida  eft  veaarioni ,  craamTorcica. 
Equidcm  in  afpcra  &  aditu  dirrkilia  loca  fc  penetrant,  cum 
feras  lecfcantur  •.  quod  fi  anknai  a  canibus  fufFocatum  eft,illo 
oon  vefcuntur,  nequeipfifolom  ,fed  necChriftiani.Aprum 
occifum  Chriftianis  dant,qood  Muiulmanni  carne  foilla  vef- 
ci  non  debeant. 

Ruftici  perfervosfuosagrumcolunt,  quifuolmperatori 
derimam  pcndunt  .Opcraru ,  manu  vi&ura,  &  mercaturam 
ftrenoccxerccnt. 

Balnea  in  Civitatibos  roolta  habcnt*  ubibisvelterla- 
vanf 

Incriminaiibusjudicemcomraunem  tam  Turcse,  quam 
Chriftiani  habcnt  ,  homicidia  ilhsmorte  puniuntur,  furta 
fufpendio.Vir,qui adulterium  commifit ,  in  carcerem  conji- 
citur,  poft  aliquot  rocnfes  pecunii  redimitur  ,  &  mulier 
adultera  fupcr  afioum  vicatim  &  plateatim  ducitur ,  flagris 
denudatacceditor,  &  lapidibusobruitur,  vifc«raboviscx 
collo  fufpcnfa  habcns.      ^_  # 

In  «dibus  ex  Uteribus  faftis  habitant,  partim  folc,partin> 

fornacecoclis.  -  „     r  .      c  . 

CultuscorporisJpfis  eft  ex lana,  lino,  fenco  , fatis  magm- 
ficus,  Promiflu*autcm  ufque  ad  talos ,  veftes  DQftratiUjn 

Ttta  dete- 


J9z9  DESCRIPTIO 

detcftantur  ,  quod  Ulis  partes  corporis  nimium  expri  ■ 
mantur. 

Mulieres  divitum ,  facie  vclata  incedunt,  &  nunquam 
alienis  Virisvoltura  aperiunt,  nunquam  in  publicumpro- 
dcunt.  )nter  cdulia  maximeoryza  dele&antur  ,  pifcibus 
valde  abftinent,  carnibus  omnibus ,  porcina  excepta  vefcun- 
tur.  Tabernas  publicas  nonhabent,  fedin  plateis  cibaria 
vendunt ,  Potum  triplicem  amant ,  ex  faccbaro,  melle, 
diluta  aqua ,  tum  ex  uvis  paflis  aeirois  dcrraftis,  ex  auua 
rofacea  addito  melle.  Ex  mufto  etiam  potum  parant. 

Accumbunt  menfse  excorio  faftae ,  decuftatim  vero, pe- 
dibus  invicetncomplicatis,  morefartorum.  Cibutncapturi, 
orationem  praemittunt. 

Raptim  autem  ,  &  magnocum  filentio  comedunt ,  nec 
3n  viclum  teftudines  adhibent,  quod  illis  contreftatis  fe  pol- 
luicredanx.  licet  fcedos  puerorum  amores  in  deliciis  ha- 
beant.  Vini  potusTurcis  raagno  daturjcrimini.prseferthn  fi 
a?tate  grandiores  funt.  Nccomnescomedunt  pifces.Omnes 
uxorcsin  abdito  tencnt ,  nec  permiflum  eft  fervisXII.  an- 
nos  natis ,  domum,  ubi  mulicres  funt ,  ingredi ,  fed  infra  1 2. 
annum  pueri  ,  neceflaria  majoribus  deferunt.  Captivisfce- 
minisnoneft  perraiflum  egredi,  nili  cum  Turca  fcemina, 
domi  etiam  labori  vocareadftriftae  funt,  cum  captivis  fervis 
colloquiaillismifcere  nonlicet,  nec  delibertate  cogitare. 
Caeterum  Turcae  extremas  difficultatcs  &  anguftias,  mira 
patientia,fobrietate,tum  vero  vi&us  parcimonia  conftanter 
ferunt.  Quininillo  maxime  gloriantur  ,  fibique  valde  pla- 
cent,  fi  multa  adverfa  in  vili  nafcendi  forte  paffi  funt.  Qua- 
propterquiapud  Principem  primos  tenent  honores.fere 
omnespattorum  &  bubulcorum  filiifunr.  Canera  proob- 
fcoeno  &  impuro  animali habent ,  ideoque  domo  arcent,& 
inejuslocum  felem  amant  ,quod  animalin  maximishabent 
delicus.Graviffimeferunt,  iiquisbeftiam  per  roultosocci- 
datcruciatus  ,&  voluptateraexejuslanienacapiat.  Solent 
adhaec  rurcas  m  honore  ergaamicos ,  &  contumelia  erga 
hoftes  efle  nimii.  & 

Hic  illorum  in  excipiendis  peregrinis  mos  eft ,  ut  accla- 
mationis  vocabulo/«Wr  utantur,  locusa  finiftra  apudii- 
osdignior  habetur,  quodillampartem  gladius  honeftet. 
Occu  ta  fljguw  levnis,  manifefta  graviter  puniunt,Pietati9 
loco  ducunt ,  Chnftunum  falfo  accufare.  DucUa 


T   U   R    C   I  &. 

Duella  in  maximo  criminc  babent ,  quodperilla  lrope- 
ratoris  damno  homines  praeter  fas  perire  credant.  In  publi- 
cis  rebus  Turca?  omnia  ad  auclorem  Deum  referunt ,  quo. 
cunqueetiamconfilio  inftitutafint ;  modofeliciter  procc 
dant.TemporaTurcU  nulh  diftinguit  bora.  TMlifwtnnosha- 
bent,  hominesTemplorum  niinifterio  dicatos.  Himenfu. 
ris  ex  aqua  utuntur  ,  quibus  fumroo  mane  clamorem  tollunt 
i  celfa  turri ,  in  eum  conftrudta  ufum  ,  quo  homines  ad  ve- 
neratione'  Dei  hortentur»  idem  faciunt  medio  teropore ,  folis 
exortum&  meridiem  inter ,  &  inter  meridiem  &  occafum. 
Ultimum  ,  fole  occidente ,  acuta  utuntur  voce  illam  erata 
modulationefleftcntes.ItaqueTurcis  totus  dicsin  4«  tpatia 
dividitur. 

In  publicisjudiciisjaftitiam  fnveram  &  brcvem  profiten- 
tur,  abuno  conftituto  judiccnon  daturappeilatio.  Quia 
judicibus  &  fcribis  exigua  funt  ex  litibus  emolumcnta  , 
oronia  apudipfosarobitu  &  pecunia  turbantur.  Delatorum 
ki  rebus  ad  Imperium  fpe&antibus,  folertiam  ,  praemii*  pro. 
vocare  folent ,  domefticos  fufurrones  nihili  facientes.  In 
judicicsChriftianisteftibus  nulla  habetur  tides,  non  fecus  ac 
Hebraeis.  Hororocentum ,  unius#Turcae  teftiraonium  fupc- 
rat.  Delinquentium  non  terga,  fedplantas  peduro  li&or 
verberat,projcSo  illorum  in  terram  corporerubi  plantae  ad 
lignum  F*Ms  di&um  colligantur ,  &  ad  millc  plagas  cura 
vitae  difpcndio  excipiunt.  Cuilibet  Urbi  dcftinati  funt , qui 
carnes ,  panem ,  frugcfque  revifant.Si  quem  nimia  extollit 
fama,  istanquam  aodtor  feditionis,quondam  evafuruse  me- 
dio  tollitur ;  taliquc  majus  periculum  eft  ex  roagna  fama  , 
quam  ex  mala. 

In  deli&o  Majeftatis,nocentcs&innocentesjuxtacadunrf 
oaini  nimirum  atroci  mortis  gencre.  Cuique  privatoin  pro- 
priam  familiam  neds  eft  poteftas.  Cseterum  ,  ipfa  Turcica 
gens  nec  cailida  oec  aftuta ,  nifi  quantumex  perfegisdidi- 
cerit.  Habitucorporistrux,  utpluiimum  fortis,  magno 
fatiscorpore  ad  impetum  vaiido  ,  laborura  omniurnque 
calamitatum  patiens.  Capita  abradunt,  reli&a  in  capitis 
fummitatc  crinium  particuia ,  barbam  vero  pomittunt.  U- 
tcnfilia  domi  habent  rara  ,  fupellex  ad  nfu ,  non  ad  pompara 
eft.Iilis,quib.usuxor  non eft.fuper  centones  vclutinbcllis, 
qnibus  vero  eft.fupra  ftrata  bumi  ftragula  cubare  folent.fcx 
*  Ttt  j  coriacca 


r 


j0?o  DESCRIPTIO 

coreacea  mappa  abfquc  fcamnis  &  aulasis  cibum  capiunt. 
PafTae,aliiq  uc  magnates,rooreRomanorum  fuper  thoros  pul- 
vinaribus»  ftratis  innixi,  eciara  ftabularios  fecuua  comedentes 
non  dedignantur.  Turcis,  hofpitalitatis  juracommendata 
funt.  Vinononadeo,  quam  carne  fuilte  abftinent ,  quan- 
quam  utriufque  ufum  lex  prohibcat.  llli  tamen ,  qui  viiium 
lemel  biberunt ,  largius  fe  ilio  ingurgitant ,  aduftum  vinum 
&Nicotianam>vulgoTabacum,  crebro  bibunt ,  cum  aliis 
ebullitis,  floribus&  aromatibusconditis,  vinique  colorem 
mentientibusaquis.  InOrnatu  Turcaefumptuofifunt ,  qui 
nitidiflimasexomni  genere  &  colorcveftes,  auroargen- 
toque  fulgentes ,  ex  purpura  &  holoferico,  non  adftriccas , 
fed  flu£ruant«s  gerunt.  In  quo  tamen  luxu  ingens  fimplici- 
tas  &  parcimoniaeft.  Equos  auro  pariter,  &  gemrrisor- 
nant,  &  tenacitinguntcolore  ,  nonniilcuin  piiispereunte. 
Argentum  &  auruminbellageftare  vetitum,  Caiigas  viri- 
des>  gcrere  capitale  eft ,  quod  iilo  colore  Mahometes  vefti- 
tusincedebat.  Contra  rubras  ut  piurimumgeftant,  in  Pcr- 
larum  ignominiam ,  qui  rubrahabent  capitum  geftamina. 
Caput  ia  falutando  nunquam  aperiunt ,  fed  manu  peclori 
appoMtd ,  inclinatoque  falutant  capite.  Ipfum  Imperato- 
rem  &  praecipuos  Paffas,  ambabus  pe&ori  applicatis,  vene- 
rantur.Abeuntesnemini  terga  vertunt,fed  paulatim  retroce- 
dunt,  donece  confpe&u  evadant.  Inhoneftum  illishabe- 
tur ,  enfem  in  alium,  quam  in  communem  hoftem  ftringere, 
Rara;  inter  ipfos  rixa? ,  conyitia  ,  ccedes  fere  nullse.  Lnpa- 
tiens  confortis  Regnum ,  Imperatoribtis  fraternas  ccedes 
fuadet  ,  ideo  Imperatores  femper  aliquotalunt ,  qaorum 
opera  in  ccedendisfratribus ,  vel  aliismagnatibus  uti  lolent. 
Nuiliapud  Turcas  reperiuntur  mendici ,  Mercatoribusli- 
bcri  itus  &  reditus  permkuntur ,  ipii  Turcae  mercaturara 
non  exercent ,  quibus  in  credendis  pecnniis  magna  fldes. 
Plebs  humilis ,  in  morem  Hebraeorum  fepelitor ,  erecto  ad 
caput  &  ad  pedes  lapide.  Imperatores  in  templis  a  feex- 
truftis  fepeliuntur,  .ad  quorum  fepulchra  face»,  aut  lam- 
padesfuper  gemmata  candelabra  perpetuoardcnt.  Lugu- 
brishabitus  nullis,  niii  ob  Imperatoris  mortem  conctdi- 
rur.Lunam  ,  ut  praecipaum  Planctarum  venerantur,  &  men- 
fesabeadem  numcrant.  Prae  foribusTempli ,  pecudesfa- 
oificant ,  &  carnes  inter  paupercs  dividunt.  Impcrator 

nullaoi 


T  U  R  C  I  JE.  ioii 
nullam  habetuxorem,  &  fi  multas  intra  feptem  miriicrcs 
alat ,  quse  tamen  primogcniti  fucrit  mater ,  caetcris  major, 
&  ImperatorisuxorappellatUT.  Ad  publica  fpcftacula  & 
caereraoniasmulieres  nunquam  admittunt ,  illafcjue  falvari 
Turc.x  non  credtrht ,  fed  in  medio  quondam  loco  poft  wor - 
hcm  rore. 

RELIGIO  TURCORUM. 

fT  Res  Cardinales  in  Mundo  rcperiuntar  Religiones ;  He- 
braea,  Chriftiana,&  Mahometana. 

Utprioresduaslinquamus ,  Mabomctani  fuamprimam 
&  optimam  eflejadant,  in  qua  unum  tantum  colant  Dcum, 
n  cu.o  - iam  fandorum  reverenter  habeant  >  abftincntcs  ab 
homicidiis ,  aduiteriis ,  execrationibus  Dci.  • 

Profommo  Propheta  Mahometero  agnofcunt,cjus  Alco- 
ranum  cum  maxima  colunt  veneratione. 

Hic  Pfeudoprophetaitaiia  ftiis  impofuit  dogmata.  Qnod 
in  Principio  creationis  Mundi,  Deus  4.  rcspropria  manu  fe- 
ccrit,  primam  dicit  fuiiTepennam ,  quaomnesres  faftag 
notavit ,  &  quac  a  Primordio  mundi  ufquc  in  c j  us  finem  du- 
raturs  ftont.  Poftca  fecit  hominem  Adamum.ex vario  coio- 
rispulvere.  Atqueindeprofluxit  variainter  homines  mo- 
rumdivcrfitas,  &  corporis  conftitutio.  Poftea  thronum 
fedcm  Majeftati$fecit,&  ultimum  paradifura.  Hispera- 
&is,  tabulam  confecic ,  in  qua  res  in  mnndo  duraturai  con- 
fignavic. 

Porro  in  fuo  Alcorano  fcribit ,  quod  coeltim  duas  habeat 
portas,&  duas  claves,utraroque  auream,&  qood  unum  cce- 
lum  tadura  fit  ex  aqua  viridi ,  alterum  ex  aqua  clara  ,  re- 
liquaex  Smaragdo ,  aoro  poro,  hyacintho ,  nube  plena  hi- 
minis,  flamma  &  ignc ,  id  vcro  quod  fob  ccelii  eft  mare ,  cft 
vivificans,  &  quae  alia  hsec  confequuntun 

AfferitadbjEC,  quodAngeli  portent  montemCaf  fuper 
quem  fede*  Dei  eft.  His  angelis  tam  roagna  capita  tribuit, 
utii  avismille  continuos  volct  annos,  dimciie  tamen  ab 
una  aure,ad  alteram  pervenire  poffet.  Paradifum  fmaragdo 
&  jafpide  &  hyacintho  reiucere  dicit. 

lncolas  Paradifi ,  variis  coloribns,cxcepto  nigroexorr.a- 
tos  pcrhibct.  - 
r  T6t4  ,n 


103*  DESCRIpti  o 

Incaloomnisgenerisfrudus,  &  carnes  comedcndas , 
tum  vero  pu  cherriuiarum  fceminarum  ufum  promittit. 
Haec  &  firmha  raipoftoris  Mahoroeti  comroenca  partim 
ex  pagana  fupeiftiCione,turo  veroctiamjudaica  crafta  funt. 
Curodogmatatuaconiignaret,  daos  habuic  TudsosApo- 
itatas,  adj  utorej,  umrm  fe£te  Neftorian*.  alceium  Arriance 
addi&os. 

Ampleaitur  vero  cfoarina  Mahometi  circumcifionejn, 
&  diitinctionemmundorum  &  immundorura  ciborum. 

Divinitatem  Salvatoris  Noftri  ncgac,  qua  impia  aftertio- 
ne  Arrianisvellificatur. 

IgiturTurca»  unum  confitentur  Deum,&  Chriftum  Pro- 
phetaro  magnum  agnofcunt,natum  ex  Virgine  Maria.Cru- 
anxum  autero  &  mortuum  efle  negant. 
feru^r8inibUS  Dullum  exhibenc nonorem ,  neque  vero  illas 

Die.Venerisjillisquietiseftdies^ficutnobis  Dominicuf. 
Jejuniaao.dierumobiervant,  qux  Zamadan  vc\  Komodan 
vocant,  inquibusnihilcomedunt  ,  nifi  ubi  nox  veneric, 
t  um  oranisgeneris  vefcuntur  cibis ,  excepca  porcina  carne 
oCvinipotu. 

Feftura  P.ikhx  illis  Bayran  ,  etiam  obfervant  ,  quod 
per  tres  dies  durat,  quo  tempore  oronibus  fe  obleclamentis 
rcnciunt  Noviluuiurocuriofe  obfervant,  quodfaiucare 
mmore  habent.  1 

Morejudxoruracircumcidifolcnt,  non  quidem8  die% 
fedpoft*.  annura.  Capanarum  ufum  ignoranc  ,  fed  in 
haruralocum  facerdos  in  altam  confceocfic  turrim  c  per 
d.em  vICibus,ex  quibusalta  voce populum coropellat  Ab- 
horrenc  vero  Mahomecani  a  nomine  Turcico ,  quod  apud 
Hebraeoshocnoraenprofcripturo  notet,  dici  vero  aroanc 
MHfulmanm,  hoc eft  bene credentes 

q«*  modovi. 

VUidldlfcrepant.    III*  funt  TorUa.es  t  Der:>(/.  KaUnders,  & 

btT?"\?Um  Cl?riftianis  ' libcr™  converfatiorem  ha- 
Gcnr,  cum  illbcomcdunt ,  &  negotia  exerccnt,ita  ut  etiam 
quandoqueroatrimo^  Contra^o 
Wzos  jn  rragno  habenl  odio,  &  nihili  faciunt.  Porro 
2*  bo*w«Mcrationc  Dei  &  Chrifti  abftinent.  Hoc 
cocitanter^rroant,  ouodilii,  quiMahoraeti  legero  ac^ 

curate" 


T   U   R   C   X   A  io)i 

curatx  obfervant ,  seternara  vitara  confecuturi  fint ,  in  qua 
iUw  Angeli  invafisaureis  lac,  in  argenteis  vinum  exhibi- 
tun.  Ommetiaropeccatori,  inAlcoranum  credenti,  seter- 
nam  vitam  promittunt. 

DE    REGIMINE     IMPERII  TURCICI 
PRIMUMQUE    DE    PERSONA  IM- 
PERATORIS  CON5TANTI. 
NOPOLI  SPECTANDA. 

T  Vrca/om.  Imperator,  abfoluto  &  fummo  in  omnibus  dl- 
tionibu^fuisutitarlmperio,  necullum  focium  vellm- 
per ii  * mulum  patitur.  U  bi  ad  Imperiale  folium  eveaus  eft, 
omnesmagniBa{rae&  DominiOthoroannici  Imperii,ad  cxl 
niDendam  Imperatori  Venerationem  conveniunt,  ipfique 
nmbnam  vcftw  ofculo  iropertiunt.  Dein  folennes  Conftin- 
tinopoli ,  &  pcr  orones  Provincias  inftituuntur  acclaraatio- 
nes.qoarum  fenfus hic  eft  obfervatus.  Ut  anima invidi Sul- 
tani  imperatons  N.  gaudeac  gloria?  gloria ,  &  pace  *terna, 
&  ut  Sultani  Iropenum  in  omni  feiicitatc  per  longos  florcat 
annos.  *  V 

Qtiantum  ad  titulos  Impcratoris  Turcici,  ilii  non  niii 
Jummum  faftum  &  fuperbiam  notant ,  cum  fe  dicat*egera 
Regum  ,  Doroinum  omnium  Dominantium.  Principem 
oronium  Principum.  Habitus  Imperatoris  ut  plurimum  me- 
diocnsprwiieft,  quin  ctiam  fuorum  Miniftrorum  habitus 
cukum  non  excedit,  nifiquando,  reccns  natu$  Princeps 
circurockJi  debcat,vcl  Lcgati  audiendi  funt,tum  eniro  omni 
opulenua^t  magnificentia  ditiflimo  veftirifolet  habitu. 

Caterum  nemini  licct  Imperatorcm  oculis intueri ,  fub 
deliftocriminwlaifa?Majeftatis,  quod  nec  ipfis  Baffisintc- 
grum  faccrc  cft.  Quin  magno  Mufti  &  Vifis  ,  folum  in 
conlpeaum  Iroperatoris  vcnire  adjpfum  venerandum  per. 
roitrkur ,  qui  compiicatis  manibus  ,  oculifquc  in  terrara 
defixfc,coram  fe  fiftunt ,  &  mox  in  genua  procumbunt,  ncc 
iplum  fatisintueri  audent. 

Ncroini  ex  roagnatibus ,  in  palatio ,  ubi  Iroperator  cibum 
capit ,  quicquam  ioquilicet ,  quselicenfialoqucndi  non  nifi 
ad  moriones  Ipcctat ,  qui  foli  ridendiloqucndique  iibertatc 
gaudcnt, 

Ttt  5  Orones 


re34  DESCRIPTIO 

Omncs  patinae,  quae  in  Imperatoris  menfam  feruntur,gc- 
roinae  >  &  puroauro  funt ,  numero  2$.  vel  30.  cibus  nec 
fale»  aceto,  ullilque  aromatibuscondkus  eft. 

Solenne  juramentum  magni  Turcarumlmperatorisboc 
eflefolet:  Egojuro&  promitto,  permagnum  Deum,  qui 
ccelum  &  terram  creavit»  per  animas  70.  prophetarum  ,  per 
meam  animam,  perillam  meorum  pra^deceflbrum  >  meob- 
fervaturum ,  omnia  capita  fcederis ,  &  conftitutae  amicitias 
in  hanc  ufque  diem ,  &  illa  facra  &  inviolatacuftoditurum , 
queraadmodum  fignis  meis  declaravi. 

OmncsBaflas,  fupremique  Imperii  Magnates,  obftricli 
funt  certis  anni  temporibu?,  tempore  circumciiionis  libero- 
rum,  &  quando  ab  adminiftratione  officiorum  redc*unt  mu- 
neralmperatori  ofFerre. 

QaantumadipiumlmperiiTurciciRegimen,  &  jurifdi- 
cYionem,  exploratumeft,  nullum  unquam  Principum,  toc 
Provinciasac  Regna  imperio  tenuifle,  quotOchomannica 
dorous  armoruro  virtate  obtinuit.  Siquidem  imperii  O- 
thomannici  fines  ,  a  Dalm3ticispartibus  ,  Italisecontermi- 
nisincipiendo,  fefein  Epyrum,totamque  Pelopponefura  & 
GrcTciara  extendunt  ,  comple&entes  majorem  in  Oriente 
infularumpartem,  continent  1500.  milliarum  Conftanti- 
nopolim  ulque.  Alittoribus  Pont.  Euxini,  ufque  ad  ulti- 
raos  Europae  terminos  iidem  ufque  in  AGam  prolatantur,  & 
fpatio  totidera  milliarium ,  in jfcgyptum  du&i  ad  Nilum  uf- 
que,&  ultimos  Afia  Hmites proferontur.  Hinciturin  Afri- 
cam  cujus  omnia  fere  litora  Turc^  poflident ,  ufquead 
Freti  Herculei  anguftias  ,  paucis  ,  quibufdam  exceptis , 
quaeaRegibusHifpaniae  &  Luikania:  poflidentur.  Omnes 
hic  circuitus  per  mare  dimenfus,  comple&itur  fpatiura  o&o 
millium  milliariura  ,  neque  vero  huic  terrarum  circuitus 
roinorerit. 

Uniuerfam  hoclmperium,  divifum  eft  fub  Regimine 
20.  BegUerbeomm,  qai  hoflie  Battae  dicuntur. 

Hi?,  qui  paulo  ante  I <?.  erant ,  Baila  Cy prius  cum  magno 
Chriftianorum  damno  acceflit.  Atque  hi  omnes  perindc 
actotidem  Reges  late  imperant.  InEuropa[tres  funt,  ni- 
miruaa  Graecia ,  Bafla ,  qui  major ,  caeterifque  potentior  eft , 
Budenfis ,  Temifvareniis.  In  Alia  tredecim  numerantur . 
Natolis  ,  Carammani»  ,  Damafci  Aleppi ,  Tripolis ,  in 

Syria, 


T   U    R   C    I   M.  To?, 

Syria>  Babylonia,  Baifara  ,  Caramaehacoajni  ,  Edrar> 
Livalii  >  Marafii ,  Cypri ,  Jn  Africa  tres  funt ,  Cairus  >  Tri. 
polis,  &  Algerium.  Q^ibusomnibusadjungitur  maritimus 
pra*feclus  Belgierbejusdic"tus,  qui  littoribus  &  InfubsO- 
thomanicoimperio  fubjecYis  prseeft  vid.  Theforo  politico 
nella  Relatfone  di  Conftantinopoli  p.  88. 
^  Sunt  prseterea  multi  alii  miniftri,qui  in  aula  magni  Impc- 
ratoris  v  jvunt. 

Primum  reperiuntur  4.  Eunuchi  albi ,  qui  ex  tribu  Chri- 
ftunoruxn a  prima  juventute  delecli  funt ,  hiprjecipui,  & 
primaria  capitain  aula  Imperatoris  funt. 

c*pt  Ag*  magnus  cubicularius  Imperii  Turcici ,  in  pal.i- 
tio  lmperatoris.fupreros  eft  aucloritatis  >  fiquidem  iile  fo- 
lus,  quando  ipfi  placet,  cumlmperatore  loqui  poteft. 

Secundus  ab  illo  eft  Chafnad*:  BjJ/i^  vel  serarioprjefe&us, 
ad  quod  ipli  una  clavis  eft ,  altera  Imperatori. 

Tertiu*  Chtftrgi  Biffi ,  magnus  dilpenfator,  vcl  fupremus 
ornatus  culio*,  qui  curam  Imperatoris  veftiuro  habec. 

Qwtus  eft  $*rvtagaffi ,  Prafe&us  aulse,  cuicura  omnium 
palatiorum  impolitaelt. 

Prauer  hos  4.  Eunuchos  ad  ha?c  fumma  officia  Sultani 
elf  clos ,  alii  plurimiabofficiis  Imperatoris  func.  Singuli 
horuraTriginta  in  peculiari  habitu ,  fwgulis  prsefunt  offi- 
ciis. 

Qlridam  miniftrorum  ,  ipfis  a  menfa  &  patinis  funt,  in 
magno  fane  numero  ,  qui  tamen  a  4.  reguntur. 
Argtbafft  fmgulorum  officia  accurate  obfervant. 
Mtmmut  Pagiy  liugulis  diebus  pro  confumpto  pecuniam 

numerar. 

Tertius eft  Checay*  antigraphu9  curise,  qui  alicnos  exa- 
minat  calculos- 

Q^artusvocatur  Mutpariazi,  qui  amanuenfis  cfficioeft. 
Qi»i  minoribus  prsefunt  officiis,  vocantur  Baltagts,  comitatus 
dedu&oresnumeroico.  Bcftangis,  hortoruro  praefeclinu. 
meroultra  800.  ciborum  roagiitri  ^oo.ftabularii  800.  E- 
quldem  in  palatio  Imperatoris  14.  raillia  nuraecantur  tara 
roafculiai,  quam  foeminini  fexus. 

Exeunte extra palatium  iroperatore,  &  in  aliam  provin- 
ciam  difccdente  >  fecum  comitacum  36.  mijiiuro  Janizaro- 
rumducit,  quiinpedeftrittatione  cullodiani  corporis  Im- 

peratorit 


j<>3«  DESCRIPTIO 

peratorisconftitut  funt  44.  n/illla  Spzfi  fiveleviorl*  arma- 
turxequites  habet ,  mille  Capigts  2.  millia  Solachis,<]\i\  quoti- 
dielateralmperatoris  ftipant ,  4000.  Chaous  Legationibus 
adhiberi,  &juftitiam  exequi  folent.  500.  Nobiles  ciburn 
ad  menfam  miniftrant ,  ufque  adportam  camerse.  Stabu- 
lariorum  3.  funt  millia.  Venationis  miniftrorum  3000. 
Qui  proculina  Imperatorisligna  ccedunt  8000  (uniThave*0 
^iiifive  proviforum  mille.  Therezt  fartorum  palatii  15000. 
piftorum  600. 

Quum  iter  in  bellum  inftituitur ,  miniftri  armamentaria; 
artis  46.  millium  funt. 

D\QC\  Sebegis  y  in  fabrica  armorum  feoccupant,  &qui 
armapolirelolentfunt  14.  millium.  Inter aulse  magnates 
4.  praecipui  Baflai  funt ,  qui  cum  Imperatore  totam  machi- 
nam  Imperii  Turcici  regunt.  Eft  magnus  Vizir ,  mari  prae- 
fc&usrf.dg*  Janizarorum. CapitaneusConftantinopol  qui 
yi^ir  vocatur,  eft  velat  Pro  -  Rextotiuslmperii&omnium 
excrcituum  Imperarorh ;  magnus  adhsec  Cancellarius  &  ca- 
put  confiHi. 

Capitaneus  feu  maris  praefe&us.  Ammiralis  &  Generalis 
militiae  navalis.  <Ag*  Janizarorum  .  Equitatui  Turcico  uni- 
verfo  praeeft.  CapitaneusConftantinopoli  civitatem  regit. 
Hi^.  Baffaefumma?  funtaufroritatis ,  qui  etiam  coronam 
Imperatori  auferre ,  &  illam  alteri  dare  poflunt.  Ha?c  ,  & 
aliorum  minorum  officia ,  ut  &  magnificentiam  BaiTarum 
vid.  Leseftatsindefcript.  Turc.  p.  117. 

VUES  ET   MILITIA  IMPERA- 
TORIS  TURCICI. 

IMptrator  Turcicus  centum  quadraginta  quinque  millia 
equituminiuo  lmperio  difcriptorum  tenet.  His  annu- 
merantur  15.  millia  portae  (quaeaula  Imperatoris  dicitur) 
equitum.  HifoliexPrincipisaerario  (  CafnaditXo)  ftipen- 
dia  mernetur.  lllorum  arma  funt  hafta,  fcutum,  arcus. 
Praeter  galeam  arma  fore  nulla  habent  def enfi va.  Hi  omnes 
milkes  pacis  &  belli  temporibus ,  in  ftipendiis  fuis  detinen- 
cur  ,adeo,  utlmperator  aliquod  fufcepturus  bellum  ,  nul- 
los  infolitos  adaugere  fumptusteneatur.  Praeter  Janizaros. 
Turcae  pediteshabent  nullos ,  illiduodccim  mjUium  nume- 

rura 


T  U  R  C  I  i€.  ,0J7 
rorocxplent  ,veletiam  minoricalculoabfolvumur.  J,ni- 
zari  vero  plerumquc  cx  Chciflianisoriundi  funt.  HiC  pe- 
ditatus,miliii2B  Turcia?  prsecipuus'nervus  eft,  deligenterque 
cducatur.  Stipendia  fingulorum  quotidie  funt^.  ad  novem 
ufque  afperos ,  &  tribusfingulismenfibus  exaerario  Princi- 
pis  folvuntur. 

Maritimasquodfpeaat  Vires,  illis  ImperatorTurcicui 
prae  reliquis  Principibus  inftrucTiflimus  eft.  Equidero  in  iu- 
V  iH  pugna  haberc  folet  plufquaro  trecenta  navigia  aclua- 
ria  ;  computatis i4.onerariis,  quas  Af^ji^vocant.  Prseter 
haec ,  roultas  alias  triremesnullo  negotioardifkarepotcft. 
Naro  ubiadEuxinilitoraopiflcesmittuntur,qui  nerxoribus 
denfiflirois confitus cft , quam  plurimas ,  brevi  tempore  cx- 
trr.ct  j>  habebit ,  ita  ut  ultra  roille  aureos  quslibct  trirenjis 
licm  conftet. 

In  tanta  vcro  navium  &  trircmium  copia,remiges  »  nau- 
tse  &  roiiites ,  reiquc  nauticse  periti ,  in  pauco  funt  numero. 
In  clafljbus,quodam  utuntur  hominumgenere,dicro  AUppi. 
Ex  his  20.  circiter  (ingulis  imponunttriremibus.  Ex  Periia 
adbuc  alii  advocati  funt ,  dicti  Chiwdi%  qui  clafli  ad  militix 
ufum  imponuntur.  Qucmadmoduro  vero  illos»  terra  fero- 
ces&  bellicofos,  itamari  imbelles,  &  nihil  curandos ,  cfle 
conftat.  Caeterura  hoc  negari  ncquit,  quod  Imperium  Tur- 
cicum  nulla  ex  parte  ad  neceflarium  belli  ufum  munitum 
fit ,  quia  forfam  muniendi  pcritiam  Turcae  non  callent ,  & 
niroiuro  multitudini  robons  virium  fuaruro  fidunc.  Adjuo 
gendus  hic  eft  ordo  &  difpofrtio  belli  Turcarum. 

DE   OFFICIIS   AUL£  TURCICE, 
ILLIUSQUE   MINISTRIS  # 
£  T 

I  ORDINE  MILITIiE 

EXJOANNE  BAPTISTA  MONTAL* 

BANO    NON    ITA  PRIDEM 
E  D  I  T  O. 

FUlcimen  Turcicae  potcftatisingens  Jsmvummm  torba  cft, 
qui  velut  praetoriani  milites ,  Dominumcuftodia  circum- 
dant }  &  omoi  m  fubditos  graflantur  libidine.  sp*i  equitibus 

prifcis 


lojl  DESCRIPTIO 

prifcis  fimile6  funt.B Smnpakl  &  S^fci ,  inftar  Senatorum 
ac  Nobilium  funt.  CbtnuffiiyCapigtiqueT nbum^  Centurio- 
nes  dici  merentur.  Subatftt  &  Ajnmtflmni ,  inftar  li&orum  Sc 
aparitorum  funt,  qui  lateralmperatoris  ftipant. 

Janizefisadhonores  rariflimuspatetaditus,  nefecundx 
fortuna?  impatientes ,  rudes  fubditorum  mores  turbisimpli- 
cent,  &  Imperatori  miaus  fidos  reddant.  i>a**ero,  quibus 
cultioreftanimus,  ad  omnisgeneris  dignitatesevehuntur. 
Nontaroenideo  Jantztris  validiores  aut  magis  metueiidi, 
cum  vix  1800.  fint. 

Azamogltant  hoc  eft  tributi  filii,  qui  teneris  unguiculis 
exempti  ad  22.  ufquesetatis  annum  inter  dura  laborum 
&  inopiara  exercentur ,  ignariqut  parentum ,  pro  tutela  & 
obfequio ,  vel  potius  fervitute  Imperatoriseducantur.  Ho- 
rum^tf.  millia  numerantur  ,omnefqueB^<i»/ii  commoran- 
tur,  quibusfolumduoaurei,  quolibec  menfe  ad  vi&um  & 
veftisannua  dantur. 

Veztrii  Pejf*  velutpurpurati  funt  Senatores,  per  quos  pro- 
vincise  &  imperia  reliqua  adminiftrantur.  Ut  quod  olim 
apud  RomanosLegatiProvinciarumPrsefe&ique  erant,  hoc 
illi  Turcii  funt. 

Begletbey  titulus  notat ,  quod  Dominus  fit.  Igitur  Paff* 
gUrbet  Legati  dici  poflunt ,  quodalicui  Vtzirto  femper  in  Pro- 
vincia  fubfunt,&  fibi  addi&um  ejus  partem  velut  Legati  ad- 
roiniftrant.  Teftardarit  velut  procuratoresfunt ,  quorum  mu- 
nus  eft,  tantum  imperatorios  curare  reditus. 

Sangiaki  &  Begi  pr.xfe&i  dicendi.  Vtztriorum  incertus  eft 
numerus ,  ficut  etiam  Patfarum ,  nam  qui  femel  eo  munere 
f  un&i  funt ,  femper  noroen  ac  dignitatem  retinent.  Sex  fli- 
^antti  (fbmmorantur ,  £  quibus  fupremus  colligitur  Senatus, 
cui  Veztrius  primus  ( ipfis  Vtz.it  Aztm  )  magna  prazfidet  au- 
£toritate,illoqueinbellumdifcedentc,  Vtztnus  alter  Caimt- 
Auwhoceft  locum  teneruis  nomine  furrogatur.  Atquehi 
^Nimultisprovinciisut^gypto,  Arabiae,  Babylonise, 
Grxclx ,  Hungaria?  Gubernatorcs  darl  folent.  Qui  ex  ad- 
miniftratione  Byzantium  redeunt,  quia  fas  non  eft ,  fupra  di- 
ftum  fupremi  Senatus  numerum  excedere,recentior ,  nomi- 
ne  ac  dignitate  retentie,loco  cedit,  niii  contrarium  voluerit 
lmperator. 

r^r^wnumeras,  qui  luud  fatis  unquamconftat >  nu- 

rnero 


T    U    R    C    I    JE:  10|> 

mcro  Viziritmm  quintuplofempermajor  eft.  Hiquanquam 
dignitatc  fttrtf  j  toinores  fint ,  fempcr  tamcn  &  ubiqu?  ma- 
ximefuntconfpicui,  ideoque  filii  fororum  vel  filiarum  Im- 
pcratons  ut  piunmum  cum  Vttmis  matrimonia  incunt. 

Tifnfdam  m  certo  funt  numero,  quod  Imperatoris  cenftis 
valde  fint  magni , ^p.urimofque  rc^uirant  procuratores,  qui 

DO  rcddere,omnemquepecuniara  cmitterctcnentur 

*+*t»k  permultiiunt,  &  uniuscujufque UrbiaFrarfc- 
cli,  cui  rrnnores  fubfunt  pagi. 

•  Btgis  nulla  eft  in  Lnperatoriam  militiam  poteftas,  auc 
iniigniorum  ufus,  nifi in  proprios  privatos  milites.  Uli  vcro 
uitiores  funt  quam  s*ngtaki. 

C^i^iiUifunt^qui  per  ProvinciasadPrafides  Iropera- 
toris  mandata  perferunt ,  &  exequi  curant  ,  quod  munus 
apud  illos  iroprimis  honorificum  eft. 

C*ptg%i  atrocioribusrebusadmeveri  folent,  ut  in  iftfe 
renda  morte  &  fupplicio,  prapfeftis  &  Gubernatoribus. 

C^,,numerofuntquadringenta,  oftonisaureisquoli- 
bct  menfe  ftipendii  loco  donati. 

#  Chtmyflix  quingcntafunt ,  &  pro  ftipendo  30. aureos  per- 
cipiunt.  SUajfit  velut  liclores  aut  magis  fateliitum  &  appa- 
ritotam  prafeai  dici  poflunt.  Hi  drdinari»  militia?  pro- 
prii  funt  miniftri,  quorum  inccrtus  nuroerus  eft  ,  incertsque 
ftipendia,nec  tam  Imperatoii,qu,am  ej  us  miniftris  famulan- 
tes. 

MuttfdtAgMtiSoUkist  pedites  Sagitariifuntambidextri 
qui  utrumque  Imperatoris  latus  claudunt.  touufaSAg*  ex 
omnibus  partibus  &  Rcligionirmsconflatifunt ,  autexcel- 
lentecorporis  fortitudine,  vel  quavis  alia  bellica  Virtute 
confpicui,  quos  t  antum  honoris  gratia  Impcrator  loco  cme- 
ritorum  habec  militum.  Horum  500.  funt ,  queis  fingulis 
menfibus  fexaginta  aurei  in  ftipendium  numerantur. 

Coloniarum  dclcc tus,  Auxilia,  S  c  cii,R  ej ;e<  &  Tetrarcha? 
iidcm  hodic  Turcis  efle  videntur,  qui  olim  Romanis  fue- 
runt.  Siquidemcapta  Urbequalibet,  potcntiorcscapite 
plecluntun  vel  cxiliopuniuntur.Ubi  /4»i£rN>r*#»fpajorum- 
que  numetus  fuppleri  debct ,  tunc  ex  Cnrittianis  fubditis. 
a»que  ac  Turcis  delc&us  haberi  folet ,  quo  impuberes  uti 
dicruma  parentibus  avcliuntur,  utpropriioblitigenerisi 


1040 


DESCRIPTIO 


crga  Imperatorcra  novumobfequium  &  amorem  a  tenerk 

annisimbibant. 

Auxiliaexfubditis,  potiffimum  vero  e  Chriftianis  con- 
fc^ibifolent,pra^fe^timexHllngaria,Dalmatia,Illy^ico^Ma,- 
fia,  Epiro,  Thracia,  Macedonia,  quandoque  ex  ipfa  Graecia, 
atque  Afia.  Ha?c  primum  in  hoftes  iropellere  folent,  &  pi  i- 
moobjiciunt  furori. 

Claifes  pcncs  Turcas  pcr  Pajfas,  Sangiakosy  Begos  &  Katfias 
regi  folent. 

Clafles  duas  habent  inltrucTas  ,  unam  Bolphoranam  , 
alteram  Africanam  ,  Africana  plerumquc  variis  in  lods 
difperfa  agere  folct ,  qua;  tamcn  ad  nutum  Domini  para- 
tamfeiiftit.  Bofphorana  pariter  divifa ,  quse  tamen  brevi 
tempore  in  unum  cogi  poteft.  Prsecipuae  claflis  nervus  Xy- 
zanttt  hyemat. 

Univerfje  clafli,ex  Veziriis  unus,quandoque  duo  praefunt, 
AlterPrarfe&usGeneralis  Capttan  Pajfa  diclus ,  alter  ejus 
locumtenens.  His  in  fingulos  menfes  mille  aurei  funt  aifi- 
gnati,  praeter  alios  innumeros  provcntus. 

Numerus,utiin  aliis  rebus,ficetiam  in  triremibusexaftus 
non  fervatur.  Equidem  300.  triremes  ex  conftituto  efle 
deberent ,  &  tamen  ultra  80.  vel  ad  fummum  centum  non 
reperiuntur.  Pro  illa  clafle,  hominum  quatuor  aluntur  mil- 
lia ,  captivis,  aliifque  damnatis  militibus  exceptis. 

Canerum  ,  Turcas  bella  impigre  obire  folent,quanquam 
hyeme  ab  armis  ceflent.  Exiguis  adbellum  impedimentis 
ac  finc  muliebri  turba  abcunt.  Penu,  illis  n3tnicus  panis  eft, 
cum  caf ne  ficcata  farina ,  qua?  in  pulmentum  excoquitur. 

Univerfim  plus equite  valent ,  pedeftre  robor in  Jmni**- 
rorum  pr^iidio  eft,quos  nullisadhuc  prxliis  fufos  memorant. 
Equos  habent  forma  &  expedita  vclocitateprseftantes.  In- 
terarmalanceis,  &  enfibus  falcatis ,  latiore  ferro,fed  bre- 
viore  quam  noftri  utuntur  ,  quibus  uno  i&u  loricas  le- 
viaque  teguraina  raedia  fcindant  ,  clavam  &  acinacem 
alii  ad  ephippium  appenfum  gerunt  ,  miflilibufque  dc- 
cernunt. 

Peditesarcu ,  fagittis ,  vel  fclopeto ,  &  framea  morejani- 
zerorum  praslia  ineunt.   Equites  arcu  &  fagittis  certant. 

lllorum  animas,  qui  in  prselio  perierunt,  in  ccelum  ftatira 
putantrecipi, 

Eft 


T    U    R    C    l   JE.  tf)4t' 

Eft  ipfis  milUuro  gcnus  quos  Dcli  vocant.  Hi  pericola 
parvi  admodum  faciunt ,  &  fe  verficoloribus  fagis  mirifice 
exornant,  carnes  fibi  perforant  ac  fcindunt ,  foramlnibus 
plumasaliaqueinferunt,  fcifluris  clavam aut  frameamap- 
pendente?,ut  nimirum  in  fufFcrendis  vulneribus  patientiam, 
ipfiukjiie  vitaecontcmptum  oftendant. 

Adhaec,  nihilmagisTurcisignotumeft,  qtiam  artes  bel- 
lica?  aliaquc  ftratagemata.Pugnantes.omnia  populantur,de- 
yuftant,incendont,  §l  oltima'  ruinavolvunt.  F5deHnbello 
ipfis  nulla ,  nifi  qaac  uriiis  ,  matei  ia  belli  facilis.  Obfequii 
ergafuperioresftudiofi.  in  fubditos  ac  roinorcs ,  fuperbii» 
avaritia  intclcrabiles.  In  cartra  ipfe  Iroperator  raro  pro- 
ficifcitur,  cui  minime  cxpedit  in  tam  vafta  impcrii  mole 
traput  rcram  omittere ,  Sed  v^xnus  primus  cum  omnimoda 
femperemittitur  poteftate,  cui  nihil  aliud  praefcribitur  , 
qoam  ot  «ideat ,  ne  quid  /tefpub.  capiat  dctrimenti.  Con- 
fiiia  belli ,  cuncYis  aliis  praefentibus  pertradbntur.  In  caftris 
rariffimeeveuiunt  fedltiories.  In  qujbus  remedia  feveiitatc 
qufcri  folent  ,  quod  potius  mifericordia  ex  ufu  falubiis  afti- 
tnctar.  , 
O    P    E  S. 

pOmmuni!  fert  fententia  ,  Turcum  quotannis  8.  au- 
^  reorum  mil»oncse»igere,dequibusfextantura  erogan- 
tur  2.  vero  rcconduntur :  feorfirn  vero  reditus  coofiftunt  in 
2  millionibusCaracciorum ,  tribu;  raillionibus  &quingen- 
tis  millibus  ex  portorm  &  veQigalibus ,  computatisanima- 
lium  emolumeotis.  Porroin  quingentis  miliibus  aureorum 
cx  bonis  Iocati?,demuro  uno  miliione  ex  cenfibus  bonorum 
caducorum ,  qua?  fifco inferuntur.  Praetgrea  exigere  Impe- 
raror  foletcentum  fexaginta  milliaaureorum  ,ex  tributis& 
pcnfioni bus  d i verfor um  Principum.At  vero > quod  fi  Turca, 
quemadmodum  in  csteris  ,  lictntiain  exigendis  nummis 
abuti  vellet  ,  infinitam  propemodum  pecunia?  fummam 
corradere  poffet,  prscfcrtim  Conftantinopoli ,  ubiincredi- 
bilrsauri&argeotiviscx  fpoliis  totRegnorum  coacervata 
cuftoditur,  t 

.    Vvv  SERIES 


104» 


DESCRIPTIO 


SERIE5   IMPERATORUM  TU;cCICORUM 

E  T    P  R  I  M  U  M 
DE    ORIGINE  OTHOMANNOrUM 
EXJOANNE  CUSPINIANO. 

QU  i  primusinhacgentenomen  tulitOthomannus,Ga- 
latia?  natalesfuosdebet.  Siquidemanno  circiter  millefi- 
mo,  ducentejfimo  &  quincjuagelimo  e  Perfide  4.  familise  cum 
totidem  Ducibus,  exercitibu$q;per  E«roparo>&  Afiamlate 
funt  vagatae.Qfjarum  auftores  dicYi  funt  AJfembecci^Candelori, 
GaramanntyOtbomanni.CandeloriSmopen  Regionemq,circa 
pontumoccuparunt.  CaramanniCiliciam.  Horumultimus 
Abrahamus  ,  auxilium  contr^a  Othomannos  a  Pio  Ponti-. 
ficeper  Oratores  petiit.  Utraquefamilia  a  MahometeO- 
thomanno,  Turcorum  Caefare  pqlfa ,  ad  patrocyiium  Af- 
fembecci  confugit.  Caramannusinter  Mahometem  &  SoL 
danum  iiigypti  Dominum  medius,  cum  utroque  ambiguo 
marte  pujmavit,  &amicus  Chriftianorum  ,  Mahometiria- 
gransodio,  multa  perpefluseft.  Ubi  verominoris  Arme- 
mx  &  Capadocia?  terras  poflideret ,  fsepe  quadraginta  mil- 
Iia  Aflembeccusarmatorumcoegit ,  di&us  Ufuncafan,  qui 
Othomannis  plures  abftulit  Urbes  ,  Capadoces  Arme* 
nos ,  Mefopotamios  1  omnefque  finuimos  fubegit  populos  : 
dua^inuxorem  Imperatoris  TrapenzuntiifiliaChriftiana. 
Hic  quoque  Sarochura  expugnavit  >magniTamerlani  Ne- 
potcm ,  &  muka  alia  praeclare  geflit.  Poft  mortem  patris , 
fihos  non  cadem  excepit  felicitas,  rauka  enim  illisOtho- 
manni ,  multa^lii,de  Imperio fuftulerunt. 

Ultima  Othomanni  farailia ,  eodem  tempore  DuceO- 
thomanno,  in  Afifim  primumminorerairruptionemfecit, 
iuccelTuque  temporis  reliquas  familias  fupplantavit.  Poft 
iub  Bom/acio  V.  Imperance  Heracleo ,  Lex  MahometK:a 
circaannum  Chrifti  fexcentefimum  prodiit.  AnnoChrifti 
oaingentefimo  quadragefimo  oaavo  ,  Seraceni  ingenti 
multitudinejerofolymamoppugnarunt.&ltaliamvaftarunt: 
6c  anno  1 254.quatuor  praediftae  familiae  Ajfembeccorumsc*n~ 
telorum  C*rmarino>t4m&  Gth9mannorumVTO&Ciunt.  Exhis 
ulejrais.Soldanusmagnusa  meridieegreirus,  contraOrien- 
tera  ,  omnes  Regione*  ad  mare  uicjue  occupavit ,  terram 

fpatio- 


TARTARIjE,  1041 

fpatiofam  &  In  fepiem  partesdivifam  feptem  fuis  Ducibu?, 
quosfecumattulerat^diftribuit,  illxabinhabitatoribus  fic 
i unt  diftac^  Oihmaneli,  Ermeneteli  ,Germenteli ,  Garcba- 
neli,  Andingeli,  Mentefcheli,  Karamaneli  (juoniara  pri- 
mus  Dux  lingua  patria  Orhmanbeg,  alter  Ermenbeg ,  ter- 
tius  Gerrhenbeg  ,  quartus  Garchanbeg,  feptimus  Kara- 
tnr »Vg  appellati  fuut.  P  imus  vero  Othmanbeg  piulo  poft 
omnes  devicit ,  ac  fuftulit,  Regionibufque  expulit.  Cai 
diu  rcfiftebat  Carambeg  ,  cum  quo  fsepius decertans  re  in- 
fe£U  domumfemperrediit,  ut  apud  Turcas  proverbium 
clVet,  Karamanbcg  futurus  eft  perpetuus.  Toratandem 
a  Mahomete  Amuraus  filio  familia  Karamannorum  peiiit. 
OchmaQbeg  fuis  pott  nomen  rcliquit ,  ut  omncs  Othmana- 
gli  hoc  eft  filiiOthmandicerentur. 

SERIES  IMPERATORUH 


A  N  N  O 

j  2^9.  Ofma  Ertogrulk  filiue. 
1 Urch^n. 
1 359.  Morad  I. 
13*9  Abuhezid  five  Baja- 
^et  Hildrin  ,  Ki^*»^, 

1406.  Saleiman. 
Mufa. 
Ifa. 

1412.  Muhammed  I 
141 1 .  Morad  1 1. 
1451.  Muhammedll. 
1481,  Abulezeidf.  Bajazct. 
II, 


A  N  N  O 

1512 Selirn  I. 
1519.  Suleiman. 
1566.  Selimasl  L 
i575.Murad  III. 
1 595.  Muhammed  III. 
1604.  Achmed.  I. 
1617.  Muftafa. 
i6i8.0fmanll. 
1622.  Muftafa.' 
itfi^.MoradlV. 
1640.  lbrahim. 
i64S.MuhammedIV.  hodic 
imperans. 


DESCRIPTIO  REGIONUM 
IMPERIO   TURCICO  SUBJfiCTARUM- 
G  R  yF  C  I  A 
MORES   GR^CORUM  HODIERNL 

UT  antiqua  momuraenta,  dc  his  terris,Regiminc,  admi- 
randifuue  Grsecorum  paflim  vulgau  milta  raciamus, 
Yvr  1  railQ 


10^4  DHSCRIPTIQ 

ratio  Jnftituti  poftulat.  Inpraefens  noftri  temporis  Graeco- 
rurnmores  primis  labrisaccingemus. 

Qui  hodie  vivunt  Grsecijn  iijiferaconfticutifunt  fervitu* 
te ,  exceptis  nonnullis  paucis ,  qui  modofub  Venecorum  itn- 
periodegunt.  Equidem  Turca  maximam  Gra?qae  partem, 
tam  continenre,  cjuam  vero  Maribus  claufam  ,  poflidet. 
llli  qui  fub  Imperio  Venetorum  funt,  mitius  vivunr,  propter 
Religionis  refpeftum.Tantaveronunc  Barbarieb  Graeciam, 
olimomniserudicionis  matrem,  pecvafit  ,  ut  nullainUrbe 
Academia  reperiatur  ,  nulla  liberorum  educatio  ulli  cordi 
fic.  Omnes eadem  utuntur  lingua", nimirum Graeca corrupta, 
cjuidam  tamenculcius  loquuntur.  • 

Urbium  incola?  ,  qui  Vencios  Dominos  agnofcunt ,  a*que 
perfe&e  Italicam  ac  Graecam  linguam  fonant.  llli  etiam 
qui  fubTurcico  tremunt  jogo.Graece  &  Turcice  loquuncur. 
Nobiles  diciorefque ,  illorum  imitantur  morem ;  &  habitum 
quorum  fub  Imperio  funt.  Plebs  vero  tara  fub  jurifdi£fior>e 
Venetorum ,  quamvero  Turcorum  >  alyfque  locis  &  infulis 
nihil  ok  anciquis  rerinec  moribc:s.  Omnes  habent  longos 
ci  ines  in  occipice  ,  prxcifos  infronce,  omnibuscurta  cft 
fupellex,  nec  ietlisindormiunc,plumis  refertis,  fed  in  culci- 
tris.  Fcemina?  cura  virisnunquam  comedunt,  quipifcium 
potius,  quaracarniumefu  deleclantur.  Albani ,  utscythse 
jracundi  funt ,  validi  veroin  praeliis  pedeftribus.  Hiprsedis 
fummopere  inhiant  >  &  diverfa  a  Graeca  &  Sclavonica 
dialettjuutuncur. 

Qji  in  Epyro  habitant,  tempore  aeftatis  catervacim  extra 
fuam  Regionem  excurfiones  faciunt,ob  nimiam  fcilicet  fte- 
rilicatem  cerra;  ,  indeque  inMaccdoniam  ,  Romaniam  ,& 
Natoiiam  abeunt,ubi  proTurcisoperasmanuariasexercenc. 
In  aucumoo  domum  r edeunt ,  ubi  per  hyemem  commoran- 
tur. 

GRJiCORUM  RELIGIO 
NOSTRI  TEMPORIS. 
Raecia  Romana  Ecclefica  (longum  tempus  eft)  feceflio- 
^  nem  fecerunt,  fioique  conftituerunt  Patriarcham,  quem 
pfo  capite  agnofcunt.  Suntautera  in  totaGrseca  Ecclefia^ 
Patriarchae ,  nimirum  Conftantinopolitanus ,  Alexandrinus, 
Hyerofolimicanus,  &  Anciochenus.  Verum  illiquiin  vera 

fuat 


G    R    A     C     I  10# 

funtGrxcia,  nonnifi  unum  Patriarchara  Conftantinopo- 
litahum  3gnofcunt,  illorum  lingua  a  Moicovitica  parum 
diicrepat. 

Maxima  vcro  Grarcorum ,  Monachornm,  &  Saccrdotum 
caterva  peTtotaroGrjeciam  diftufa  cft.  l.lbiqufflibetccrtura 
folvens  tributum  libero  utitur  RcligioniscfcerCitio ,  quam- 
vis  a  Barbaris,qui  nunc  Grxciam  inundarunt ,  variis  aftligan  • 
tur  caiamitatibus , 

Montem  Athos  Graeci  in  magna  habent  vencrationc ,  in 
quo  magna  func  monafteria  &  piuriroi  ReligioG,  qui  Grarcae 
Religionis  ritus  ibi  exa&e  obfervanc.  Hos  Turcae  plurimi 
faciunt,  adeo  ut  illis  ctiam  eleemofynas  colligant.  Nemo 
inter  illos  eft  ,  qui  in  otio  viverec ,  fed  omncsaliquamartem 
mechanicam  exerccnt. 

Habitusilloruro  valdeexigui  eftpretii,  nequc  fubucula 
•  cxiino  gcrunt ,  fedlana  afpcra.  Literarum  plane  funt  rudes, 
iuut  ncc  kribere,  nec  legere  norint.  Peregriois  ,qui  per 
montem  illorum  itcr  faciuuc »  Gnc  expenfa  pecunia  cibum 
gratisPrsebenc. 

INSULiE   ARCHIPELAGI,  OJLJ M 
TURCO  PARENT. 
MORES    1NCOLARUM.  # 

QUanqaam  hujus  infulac  habitatores  ad  Graecorum  in 
plcrifquc  vivant  morera,  in  multis  taroen  abipiusdi- 
fcrepant. 

Etquidem  ingens  biceft  Piratarum  numcrus ,  quiundi- 
quaqueincolasrovadanc.  Quaproptcr  in  muitis  iotibcxcu- 
biasjpraefertiminaitismontibus^collocant  ,  ut  illorum  ad- 
ventusa  longinquo  fciri  queat.  Notlu  faccs  accendunc ,  ne- 
imperati  inveniancu/. 

Infula  Pathmus  a  Chriftianis  incoiitur  Grarcis  ,  qui 
ibiomni  fruunturfub  Turcalibertate ,  foltito  cehotributo, 
quodillisimponifolec-.habenC  etiam  Turcicum  Magiftra- 
tum.  TerraaChriftianscoiicur.  .  > 

Q^i  Infulam  Cos  incoiunc ,  hac .  vifo  ferpente  iabo- 
ram  fuperftitione ,  ut  credant  efle  filiaro  Hypocratis. 

INSULA 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Fii 

CFMAGL.  2.6.152 


DESCRIPTIO 


INSULA  CYPRUS. 
M   O    R    E  S. 

T-J  Uju^inful^itKoIajcivilia  habentingenia ,  fplendide- 
x  x  que  &  delicate  vivunt.  Peregrinis  valdc  funt  affahile?, 
quosomni  humanirate  excipiunt.  Validi  &  ad  bellanati 
ttiortales  funt  ,  quibuamira  corporis  eft  agilitas.  Omnes 
tamen  melancholia»  obnoxJi. 

Exdiverfis  Nationibus  incolse  collccli  funt »  maxima  ta- 
J^enillorom  parsGraecifunt.  Maxima  hominum  copia-in 
hanc  appulit  infulam  tempore  magniConftantini  ex  &gy- 
ptfr,  In  Ma, Syria,  Cilicia ,  Capadocia,  Pamphylia,  Thracia 
aiiuqueGr*ciaediuonibus.  Nobilea  veroilliuslnfula?  ple- 
fique  cx  Gallia  provenerunt ,  ubi  nimirum  terram  fanclam 
perdiderunt,  portea  Veneti  illius  Imperium  nafti ,  fuosin 
Jllaro  imroduxei  unt  Nobiles&  Cives.  Mixti  igitur  hodie 
imlla  infula  more.sfunt ,  quidam  more  Turcorum,  alii  mo- 
f  e  Italorum  ibi  vivunt. 

R    E   L    I    G    I  O. 

F,}^ntinhacInfulaXlV.  Epifcopi,  omnesGra^ciqui 
1  II.  ad  ternarium  numerum 

ie- 
opus 

-  -rj.wpu.^nei.u^iuperiorcm  i.atmum  agnofcunt.  Sub 
J-apaPio4.  Venen  illum  indepti  funt  Archiepifcopatum , 

^if  onn*  ^,cnklnomin«i  ex  q.ibus  unusa  Papa Arthie- 
pilcopus  eligebarur. 

tUrPhtre/rGra!Cam  &  ^'"^^'^«.ali^ibireperian. 
1  A™;«'™°™«»,  Maronitarum,  Judeo- 

omn£e?hr,an°rUm  !  GW»"»  &  Jacobitarum. Turca- 

SsSuto.  Pen°  fab,eaiS  *  rcquinto  linSuib  »n- 

^    E    G    I    M    E  N. 

QMnes  extra  Urbes  Viventes  cypri  in  *  claiTes  divifi 
ftV^^^^*^^ 


G  R  JE  C  I  M.  10^7 
Pariciorum  conditioomnium  ert  miferrima,  quod,  uc 
mancipia  traclantur,&  toti  cx  fuorum  dominoruru  itijuriofa 
licentia  pendeant.Secundi  quintam  vel  fextam  partemfru- 
£luurapendunt,hicum  prioribus  matrimonia  inireneque- 
unt.Perptatres  aliquam  habent  libertatem,  cumliborisfuis 
a  Regibus  Cy pri  obtentam  ,  cum  conditione ,  ut  certum  in 
annoslolvant  nummum. 

Albani  quondam  flipendia  fua  cumliberis  merebant. 
Venetiani  albi  liberi  funt,foluto  impofito  fibi  tributot  am 
Regibus ,  quam  Reipub.  Venetse.  Hsec  Infula  a  Venetis  oc- 
cupataeftanno H7j.quam Sohmusanno  1370'.  itcrumre- 
cuperavit. 

Mult^  aliselnfulsem  Europa,  fubje&ne  funt  ImperioTur- 
cico»  ut  Infula  Rhodos,  infulae  Propontidis,Bulgaria,Servia» 
Rafcia,  &c.  de  quibus  barbaro  more  habitis,pauca  funt  qua: 
hic  dici  vix  mereantur. 

DE  KEGIONIBUS  IN  ASIA  TUKCC 
5UBJECT/S 
U  B  I 

REGNUM  HIEROSOLYMITANUM. 
MOK.ES  AhABUM. 

VEteres  Arabes,nullam  fcientiarum  &artium  curam  gef- 
ferunt,  ProraifibsalebantC'ines.  Qui  aetateerant  ma- 
jores,  reliquisimperabant.Omncs  res  ,  ut&  fceminaSjcum- 
muneshabebant,  adeo ,  utqui  pfimum  aedeseflet  ingreiluF, 
&  baculum  in  angulum  pofuiflet ,  communis  fajminze  ufu 
gauderet.  Hacratione  omnesfefratrum  nomine  invicem 
falutabant ,  nec  a  confuetudine  matrum  fororumque  brutis 
pejoresabftinebant.  Adulteriamorteexpiabant  j  illevero 
adulterhabcbatur  ,  ctim  quofoeminarem  habuillet ,  quae 
ipfius  non  effet  confanguinea.  Demortuorum  nullam  habe- 
bant  curam.  In  pacYis  ioeundis,pollices ligabant,donec  fan- 
guis  proflueret ,  quem  in  7-lapides  fpargcbant>nomen  deo- 
rum  invocantes.  Inter  illos quidam  erant  difti  Ophtophaga 
qui  ex  ferpentibus  vivcbanc  Alii  Debes  terra;  colendae  ad- 
dicU  Reeem  ex  favore  populi eligebant ,  quibus  extra  pa- 

Vvv  4.  lauum 


3048  DESCRIP  JIO 

latium  egredinonliccbat,timcntesnelapidarentur.  Illequl 
permittebat  fua  imminui  bona ,  ipfi  infamiae  nota  inureba- 
xur.  Regimenintrespartesdividebant,  primum  iniiiolo- 
cum  afifgnabant  Sacerdotibus ,  alterum  tcrram  cultoribus, 
tertium  rmlitibus.  Sacerdotum  er^t,  omnes  controveriias 
tara  politicas  quaoi  alias  dirimere.  Ruricola;  fruges  in  com- 
munedividebant.  Sacra  Deorum  cum  mufica  &  hymnis 
peragcbant  jattantes,  quod  Jupiter  deccelisadiedefcen- 
derit. 

Aurum  &  argentum ,  aliaque  metalla  alio  transferre  ulli, 
nec  Sacerd6tibus  extra  Templafub  pcena  capitis  ire  per- 
nf.ilum  erat.  r 

Sacra  illorum  dona  &  imagines  3eorum  2ccuratiflime 

obfervabant . 

Terram  illam,c]ua:  200.  ftadiorum  poft  delubra  erat,  fan- 
ftamcolucrunt.  Judxi  qui  Judaeam,Samariam,&  Galileam 
aliafque  Regiones  incolebanfc ,  peculiares  fuos  obfervabant 
ntus,  petMoyfenaDEoimperatos,  quibus  alii  ritusex 
longa  co.:fuetudineacceiTeruiit,qu6simpenfecuftodiebant- 
cujus  rei  documenta  plurima ,  tam  apud  Veteres ,  quam  re- 
centioresaucjoresreperiuntur,  nec  opus  eft  illis  hic,  utpote 
maximara  partem  Chriftianis  notis  immorari. 

MORES    HUJUS  TEMPORIS. 

]U  fdhm  N3t0»'atn  vilioris  conditionis  homines  inco- 
*  * lunt-  Turca^qui  per  omnes  huj us ditionis locos  difper- 
iilunc,magisfimp]ices&bardi,quamulli  aliifunt ,  neque 
tamcruenios  habent  mocs,  atque  illi,  qui  Chriftianam 
cjurarunt Religionem  Nulkeibi  Nobiles reperiuntur ftir- 
pes,Jed  omnesaequa  is  funt  conditionis ,  &  velut  mancipia. 
Runcol*  pjgn  &  otiofi  vivunt,  &  exiguam  curam  colend* 

4^u7?d-UT  k£apadocia  *  Gr*cis  i^olitur ,  aliifque 
wntar.    Palaeftma  omnium  Nationum,  ficut  Arabia,  frc- 

ITafLn  ^  Re,igLofi  s- FrancHci  >  £S£5 

r1  c«arcEquitesS.  Sepulcbri,  illorumque 
coSw  8      '  PatCma  Percg»ni^oncdit,  qui  fe\o 
Natura  Arabes  fufci,  animofi ,  fubtilcs,  fuperfticiofi, 

nego. 


A    R    A    F    I  /F. 


aegotiudediu ,  vindiaa!cupidi&turbaruro  ,  novarumre- 

^lfilnr  a  limag?',UtI?i?  '  via">"busmaximi  inlidiato. 
re^lunt  AuhjccpluscaUMi  quam  potentes,  pnelia  fineor- 

nLm  '  V,?."? Par.tc.hoftcs  urfccntcs.doneccatervas 
pe  rumpant.  Ub,  abamicis  impetuntur  , ftatim diffugiunr, 

Z\  Z  wmTr  A^^^-n^ntarcus.fagitta8  Qu 
per  Araharo  defertam ,  ,ter  in  mediisarenisfaciunt .  ftelbs 
ut  condudores  obfervare  tenentur.  neque  viatoribusUlo 
le  conterre  fine  apparatu  ciborum  &  amicorum  eit  inte- 

Ci  UQli 

Foeminarumaniori,  Arabes  admodumfuntadditi.quaa 
p  urimas  ducunt,  neque  ulli  pcrraittunt, aperta  facie  npa. 
blicum  procedere.  "r11 
In  felici  Arabia  mnlti  funt ,  qui  pecuaria:  rei  operam  navanr 
rehquifemercatura  occupant.  r   *««  "avant, 

Veri  Arabesfubtentoriis  ag«nt,  Uli  vero  quiinoppidis 
deguut,  Maun#ocantur.   Thefaurus  illorum  conHllit  in 
camehs.equis,  &  armis ,  qa*locotercdiiatislibcris  rc 
hnqunt  ™  rc" 

Incolae  Turcomannorum  magni  pra?donos  funt,  quiev 
Tartaris  originem  fuam  trahunt ,  &  fub  teutoriis  vitam  de 
gant  ,  pccudcs  pafccntes.  Alii  faorum  tcrram  laboranr 
&mecbamcasartes  cxercent.  Optiraosibi  Tapetcsconfi 
cerelolent.  r 


R   E   L   I   G  I  o. 


D  Ra?terMahometanos  >qui  »nomnibushiscommorantur 
R^gionibwf  etiara  alios  divcrfe  Religionis  mortales 
rcperiricft.Suntenim  ibipriraum  Judsi ,  dienChriftiani , 
qujparttm  fcccleham  Romanara  fequuntur,  partim  etiam 
privatim  vivunt*  Catholicam  Romanam  Ecclcfiam  fc 


quuntur  mcrcatorcs  Vencti  Ragufiani ,  Franci  ,  aliiot 
plunmi  mercarores  ,  qui  in  Aha  Svria  ,  &c.  mercau.; 


liam  fe-. 

|UC 

cxerccnt.  HiaReligrolis  S.  FranciiWfmjiope  iiXvarU^ 
lent ,  qui  HierofoIyma?& Betlehemihabitant; 
J  Hujus  loci  incoJae  converfi  funt >er  Bart*olom*um  Bo- 
lonicn.umordimsS.  Dominici,  qui  fadus  fuit  Epifcopus 
anno  1337.  fub  Joanne  XII.  hodie  tamum.ia.  oppida 
•  .v  vv  5  .        1  Rotnanx 


; 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


1050 


D 


E   $  C  R  I    r   T   I  O 


Rornan*  Ecclefia?  fida  funt  reliqua ,  patriarcham  fupcrions 
Armenia?  agnolcunt  pro  capite. 

Reliqui  qui  ibi  degunt  Chriftrani  divifi  funt  in  3.  Seclas 
tanrq\ieMtUhiits%Niftoti*niet  Dhjcorieifes.  Melchites nomen 
nccepcruntaMclech.qnod  nomen  JVmcipem  notant.quod 
inReWibneConcilia&  Imperatores  Conftantinopolicanos 
fequuti  fmt,atque  hi  omnes  i  111  funt,  qui  in  AfiaGraecam 
ReWionemfub  Patriarchis  Conftantinopolitano  ,  Alexan- 
drino,  Antiochenfi  &  Hierofolymitano  pro  fua  profiten- 
tur  Hi4  PatriarchaB,pcrEpifcoposRcgionumcliguntur, 
neoue  confirmatio  Pontificisinillorum  nunc  qu*rirur  ele- 
ftione  quod  antea  faftum  eft.  Verum  IkeDtia  electionis 
1  Bjfla  Turcico,  &  confimatio  ab  ipf  >Imperatore  hodie 
reauiritur.  Patriarch*  eligunt  &  confecrant  Archiepifcopos 
&  Epifcoposfibifubjeftos.  Neftoriani,  linguaroChaldai- 
cam,  ^rabicam,  Turcicam  fecundum  loca  qux  mcoiunc 

'T^Uio  tresdivififuntfeftas.  In  Armenios,  Jaco- 
bitas  &  Coftes.  Armenii  ,patriarcha3  titulum  multisex  pras- 
latis  fuisconferunt ,  quorum  fefta .  &facra  prolixafunr.  ^ 
lacobitxillifunt ,  qui  in  ConcihoChalcedonenfi  a  parti  - 
bus  Eutvchii  fteterunt ,  jnter  alias  1 1.  feftas  quae  fe  conciho 
■oppofuerant  numcrati.  Hi  Jacobitae  autorem  habent  Jaco- 
bVm  Syrum  %  qui  vixit  tempore  Mauntn  Imperatons.  Hodie 
lacobit«,unum  Patriarcham  habent,ex  Gifran,cuju>  fedes 
inCaramit  invenitur.  Hic  Patriarcha  fub  fe  habec  Metro- 
nolitanuminHierofolyma  ,  &  Cypri,  aliofquc  Archiepifco- 
i)OS  &  Epifcoposcum  multo  Rrfligioforum  confluxu,ordims 
S  Antonii,  CumfeCrucefignant  >  proximoa  pollicedi^i- 
toilludfaciunt,  contra  morem  reliquorum.  Summomane 
carnes  Mercurii&  Veneris  diebusparitercomedunt ,  a  qui- 
bus  tamen  tcmpore  quadragefimali  abftinent.  Linguam 
Chaldaicam  ,  Arabicam,  Turcicam,  Aftneniacam  exafte 
loquuntur.  Atque  haec  de  iliis  fuftkiant. 

R   E   D   I   T   U  S. 

-nRaecipui  Natoliae  reditus  proveniunt  exgoflypioquod 
1  permultasdevehitur  Nationes.  Bythinia  abundataun- 
pigmento  ,  cujus  copiam  plurlmis  iacit.  Curia  *Se™° 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 
Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazion 
CFMAGL.  2.6.152 


A    R    A    B    I    tf.  1051 

abundat.  Qui  Pamphiliaro  incolunt,reditus  magnos  faciunt 
ex  raateriis  quas  C*m*l  t  vocant.  Capadocii  ex  argento  fuo 
in^ens  Gbi  parant  commodum,tum  vero  ex  ferro,aIuno,cri\. 
itallo,jafpide,pretioliwlapidibus,  alabaftro. 

Cilicii  magnam  habent  copiaro  pulchra  marcria?  cameloc 
ditre,  ex  qua  a  peregrinismagnum  percipiunt  lucrum.Qui 
in  J  udara  funt ,  a  peregrinis,qui  ad  S.  Sepulchrum  eunt,  pe- 
cunumaccipiunt.  Phcenicia  mercatu  celebris  Regio  eft, 
quo  Arabia  felix  pra?iertim  beata  eft ,  ob  abundantiam aro'- 
matum  unionum,&  lapidumpretiofbrum.  Prseter  h*codo- 
rifcra  thura  toto  prseftat  mundo.Mecca  locus  mercatura  cla- 
ru*  ertjnquemmultiex^thyopiaJndia.&cconHuuntmer- 
catores ,  reliquum  commodum  a  peregrinis  viatoribms  perci- 
pitur.  Adeniocuseft',  prae  reliquif a  mercatura  &  divitiis 
commendati(Timus,ob  multitudinem  mcrcium,quse  ex  India 
iiithyopia,  Perha,  huc  adferri  folent.  9 

V    I    R    E  S. 

OPpidum  Burge  in  Bythinia  ubi  ImperatoresTurcicI  per 
aliqbot  tem  pus  fuerunt,valde  munitum  eft.  ln  Carama- 
nia  confpicitur  Urbs  Laranda  ,  cujus  fortalitium  plurimi 
«ftimatur.  In  Paphlagonia  confpicitur  Aroafia,  ubimunita 
reperitur  arx,in  colle  a:dificata,cxpra:fidianoTurcicomilite 
munita.  Necconteronidebet  UrbsTrebifondein  Capado- 
cia,  quod  fatis  munita,ab  illo  tempore  quo  a  Turcis  tenetur. 

In  ditione  Ayaman  in  Arabia,  tres  magna*  confpiciuntur 
UrbebValJe  munita?,  putaManta,  Narua,  Baila.  Praner 
ingentem  arcium  numerum.  Aden  valde  munira  cft,  in  qua 
multusprajfidiarius  degit  miles.  In  Syria  arx  Damas*  fatis 
commodaeft,  necillacontemni  debet  ,  quse  in  Antiochia 
eft  In  Coroagena  Urbs  Alepmagnicft  pretii.  Reliquaioca 
bujus  Regionibin  minorefunt  pretio. 

I      DE  STATU  XEGIONUM  TUK^ 
IN  AFRICA  SUBJECTARUM. 

UORES  VETERES.  • 


HujusRegionis  fcerninarum  quejibet)  antiquituscx  fe. 
more  fufpenfum  sereum  circulum  gerebat >  quod  ad, 

huc 


jo5i  DESCRIP.TIO 

huchoJie  inplurimisobfervant  Africsloci5,pra2fertimIn- 
traMauros.qui  promiflum  gerunt  capillitium,  in  quibufdam 
locis  ita  erant  fordidi ,  ut  roorderent  &  occiderent  repertos 
pediculos  dcntibus.  Hi^dicebantur  Andrimachides,  qui  cum 
pcenis  juncli  erant ,  quorum  mos  erat  ,  filias fuas  innuptas  in 
medium  producere  ,  Regique  deflorandas  exhibere,  qui 
exomnibus  uoam  forma  £c  corpore  praittantiorem  elige- 
bat,illorumquevotisfatisfaclurus,cum  illa  concumbcbat>pri- 
uiquaminmaritipoteftatemtraderetur.  Aliiexhis  capillos 
cx  occipitc  longos  promitteb,ant.Sinciput  calvum  gerentes, 
contrarium  hujus  alii  prasftabant.Hujus  Gentis  rmtae  fingu- 
lisannisdiem  certaminis  inFefto  minervseinchoabant,  in 
honorem  hujus  Dex ,  confligentes  inyicem  lapidibus  bacu- 
lispro  fanguine  ufque.*  Quaein  hoc  minus  Virgineocerta- 
minemortem  oppetierant,  proimminutis  Virginibus  ha- 
bebantur,  illa?  veroquajvi&rices  evaferant,  quaefitis  coie- 
baritur  honoribus:illas  velut  coronatas  curru  ad  Tritonidem 
locftm  circumvehebant. 

Hic  populus  promifcuo  muiierum  abutebatur  amore. 
Quantum  ad  liberos ,  ex  hac  thori  confufione  fufceptos,illi 
proximi  ephcebis  ,  in  medium  parcntum  aducebantur  , 
quibus  quemcunque  eligendi ,  fibique  fervandi  poteftas  da- 
b*tur,  atqueitapateramplius  non  eratin  incerto.  Inhunc 
finemfingulis  ternis  menfibus  conventusindicebatur. 

Ex  his  oriundi  oris ,  perfidialaboraverunt ,  adeo  ut  etiam 
in  proverbium  Punica  fides  venerit ,  illos  notans ,  qui  fe- 
rneldata  fide  nonftarent. 

Ab  omni  teropore cailidi  fuerunt ^quo  nomine  Hannibal 
Romanis  fatis  innotuit,  nec  ipfis  unquara  defuit  animus, 
ctiam  in  fa&iones&  invidiam  expromptus.  Rex  Tremi- 
forumnon  nifi  cum  prsecipuis  ex  aula  loqui  confueverat, 
infignum  affe&ataemagnificentiae. 

MORES   HUJUS  TEMPORIS. 

INcoIae  hujus  Regionis  ecdem  fcre  vivunt  modo  quo 
illi  „  qui  Fez ,  &  Marocco  Regiones  incolunt.  In  quibuf- 
dam  Turcoium  imitantur  mores,  quorum  Imperium  co- 
niiter  obfervant. 
Qui  ex  his  oris  origincm  fuam  traxerunt,nunquamTurcas 

ama- 


*A    R  A   B   I   /E.  ,  ,or. 

amabunt ,  adco  ut  exorto  tumultu ,  iUi  inter  priroos  efle  fo- 
'«nt  """"      Provinciaru«n  f«wum  occupatoi es  in - 

t,S"? »  P°Pu,i "at«ra,optime ad fanita- 

temdilpolnacft,  laborum&iegritudinispatiens.  &  Cra- 
vefcentisfcneautjs  plerumque  capax,  ,,„«  nulli8  .norbis 

O  0 I  •  O  X 1 3  C  iT  • 

C^i  ProvinciamBugiarnincolunt,  divites  Nobitecivi- 
lefquefunt.  (^itasfiaUesin  tota  barbarie  fruftra  quxres. 
Veterem  hanc  obfcrvant  confuctudinem 

Tunenfes,  prsfertim  Nobiles ,  nunquam  funt  Divites, 
q^odcommerc.a  nulla velint exercere.    Illorum  mor*ad 
aliorum  provincabum  mores  compofiti  funt  ,  excepto 
quodh,  inliteris  magis  ,  qoaro  ajii,  fint  exercitati.  ||Lx 
Carthagmevalde  fontfuperbi,quanqium  rcapfc  miferi 

Uit.mum,  orunes  Regione^nari  proximseprsdonibus 
&  latrombu,  plenx  funt ,  ,n  his  multi  Chrittiani  reperiun- 
tur,  quirojfcramferviontfcrvitutem,  prafertim  m  Urbe 
AJger. 

R    E    L   I   G    I  O. 

/^Mneshasincolcntesoras,  aperreMahometanam  Reli- 
Wgionemprofitentur.  MancipiaChrifliana,  infuaqui- 
demvivunt  Rcbgjone,  fed  quae  cum  lafinjtii  mifcriis  & 
calHmuat,biKConjanaa  eft,  ut  vivimartyres  merito  dici 
poffint.  Cum  duriorem  habeant  conditionem  quam  011 
quiin  Regno  Maroccodegunt.  1 

R   E   G   I   M    E  N. 

f  RemiiTorum  Rex ,  inter  alios  miniftros  Prsefeaum  belli 
habet.  Hic  cum  eadem ,  qua  Rcx  pollec  autforitate 
inbelium  irefolet.HuncfequituraSecretii  magnus  Secre- 
tarius,qui  nomine  Regisrcfpondet.  -rirarioprareclus,  ctim 
illo,qui  tributa diftribuit.  Capitancus  pflrtse  dein  eft  vcl 
Magnus  cobiculo  praepofitus ,  qn,  fe  R^gj  fiftic  quando  au- 
dientia  datur.  Incubicolofuo  Rex  roinjfterio  mancipiotum 
1  uorum  tantum,& foeminarum  eunuchorumqueutkur. 


DIVI- 


,.„  D  E  S  C  R  I  f 


H 


D  I  V  I  s  t   I  M. 

/E  Regiones  prae  reliquis  opibus  funt  florentiffimae  , 
^obmercatorum,qui  easfrequentiflimi  adeunt/infignem 
abundantiam,  excepta  Tiipoli,  ubi  pirats  fedem  iuam 
habent.  Prseter  mercaturam,  paftus  etiam  pecorum  &  man- 
cipiorum  frequentia ,  (qui  fuis  dominis  adlabores  omnis 
generis  obttriai  funt)  illas  ditat.  Genuenfes  &  Veneti  dlas 
fxpiusvifunt  oras.  * 

DESCRIPTIO  BARBA,Rli£ 
HODIERN^,  EX  ITINERARIO  LE- 
GATI    REGIS    GALLI/K,    Dk.  DE 
BREVES  1N  ORIENTEM  MISSI 
MORES  GENTIS. 

r^ceminxTurcorum  proftratae  funt  pudicitiae,  quap  pro 
r  fcedoquxftuomnibusfeproftituunt,  ut  peregnni,cura 
Mis ,  non  fecus  ac  feris  ,pro  caftitate  fuadepugnaretenean- 
tur  Habent  in  hac  Regione  Turcae  muficam  ex  4.  Inft.  u- 
nientis  conftantem,quae  harmoniam  valde  dulcem  exhiber. 
Tympana  gemina  habent ,  quorum  unum  noftro  fimile eft, 
quotybicinesinpagis  ex  collofufpenfo  utuntur ,  illudque 
pulfant,  aliafuntexaerecompofita.  InNuptiis,  circum- 
cifione,  aliifque  feftis  folennibus  majoraadhibenttympa- 
na,  qua:  tam  magna  funt>  utillis  baj  ulandis  6.  homines  non 
fufficiant. 

Tam  illorum,  quam  ahorum  fceminae  totum  corpus  pan- 
no  fubtiliore  involvunt,  ut  praeter  oculos  nihil  pateat ,  loco 
C3lceorum  ,  utuntur  lintco  fubtili ,  quod  ufque  ad  malleo- 
lbsporrigitur.  Tibias  &  brachia  pretiofisexornantlapidi- 
bus.  Unguesfibi  tingunt4ierbaaliqoadiclaTurcis&  Mau  - 
ris  ^uena ,  fibique  palpcbras  &  fupercilia  ut  &  capillos  an- 
timonioincenfo*,  nigra  faciunt. 

1  V   I   R    E  S. 

PRaecipuae  Viresin  Alger  confiftunt  inX.  millibus  raili- 
tum,  quiibifuftentantur,  tampacis,  quam  Belli  rem- 

pore, 


B   A   R    B   A    R   x   B.  I0„ 

pore.  Sontque  ibi  <5ooo.  Janizarorura ,  igitur  quos  funt  C 
M^/Mya>  ut  vocant,  100.  ^«/«^Goo.O^/foreliqui 
( unt  ,  vel  iimplices  milite.  ultr  aj.n.illia         4  " 

Jan.Zar.corpusn)iltiaconftitupnt,  &  abfolute  ftatum 
rcgunt,  modolaneturnultuario&peregrino,  non  pluris 
,pf,.m  Imperatorcrn  quamalium  Baftam  facientes.  K.tc 
gensdcperd.tjEmal.t.a.eft  ,  ex  omni  c.olluvie  peflimorum 
n.ortal.umconflata,  qua:  fplendido  incedit  babitu ,  arroU 
egregiemun.ta.  '  " 

Pra.terhosmi.ites  locus  etiam  a  Mauri.  &  Tudiis  inco- 
litur.quorumh.ceftmagnacopia.  fedbirerum  valdefunt 
eg^..^ongo,rnore  Regionis,  utbntur  habitu.  Cura  Maut is 
arma  tractare  nou  l.ceat ,  commerciis  operam  dant. 

DE  iCGYPTO 
MORES   iEGYPTipRUM  VETERES. 

J£  Gyptii  oljmad  adroirationcm  ,ingcniis  excelluerunr, 
.adco,utMacrobiu8iEgyptiosvocctartiummare  quod 
hujusReglooisincol*,  Geometn*, Arithmetic* ,  Medi- 
cirw? aliarumque  multarum  artium  inventores  fuerint 

Primumcognitioniaitrorumanimosapplicabant  &ma- 
gia»  naturaliinterilloscelebri. 

PrimiXII.nominaDeorum  invencrunt,  ftatuas  erexe- 
runt  Fsmina?  illarum  nunquam  mercaturam  excrcebant 
NuIlainTemploSacerdotis  officium  praftare potuit.fupre- 
raus  ex  facerdotibus  illiserat  pontifex,  cdjus  dignitas  ad  fi- 
hum  cjusdevolveoatur.  . 

Parecte5feniograves,alcreexofficio  fllii  tencbantur. 

In  luaujbarbasipromittebantj&longiorcs  alebant  crines. 
Fabas  nunquam  ferebant,  quasetiam  comedere  nefascrat! 
In  facristauros&  vitulos,  iramolareconfueverant,  vacca- 
rum  hplocauftum  planeerat  inferdittum.  In  coviviis ,  hanc 
obferf  anr  confuetudinem ,  fublatis  cpulis ,  corpus  ex  ligno 
fadum  ferebatur,  &cuilibet  convivarum  oftendebatur 
cum  hacad  quamvisallocutione :  ede,  bibe,  nam  ubi  fueris 
demortuuslimilis  eris  huic  ftatuse. 

Juvenes  Agyptiorum  magnum  fenioribusfaciebant  ho- 
norem ,  quibus  in  via  locum  cedebant ,  &  in  conventibus 
de  loco  furgcntes,cott)modiorc  &  primum  iplisofYerebanr. 

Veftes 


10J«  DESCR    I  PTIO 

Veftes  exlanatempla  adituri  ,  deponere  tenebantur,  neqiie 
demortuos  cum  iilis  humare  permiflum  erat.  • 
#  In  vivendi  ratione  fobrii  admodum  erant ,  quod  ad  men- 
faro  nihil  quarn  caepas ,  ovum  ,  &  vitulinara  adferrcnt. 

Reges  tantam  erga  fubditos  adhibebant  clementiam  ,  ut 
fubditi  proillorum  vita&falute,  fe,  liberofque  &omnia 
fua  bona  confecrarent.DemortuumRegem  acerbiflirne  lue- 
bant,veftesfcindere,templa  claudere,nulla  fefta  celebrare, 
fora  non  frequentare ,  bis  de  dic  pjp  renovandolu&u  con- 
venire  ,  &  in  illo  carminibus  defuncli  Regis  yitse facTtita- 
tem  &Virtutes  canere,  infolenni  fervabantconfuetudine. 
Q20ufque  tempus  lu&us 'durabat ,  nullo  cocloutebaatur 
cibo ,  a  vini  potu  &  omnis  generis  delicatis  fcrculis  abnor- 
rebant,  corpora  necunguentes ,  iavantes  ,  nec  in  le&o  dor- 
mientes,  vei  cumuxoribus  agentes.  Per  totura  verotem- 
pus  miferabili  ejulatu  &  lame#tis  mortem  Regis  urgebant , 
non  fecustic  fi  proprios  perdidiflent  liberos.* 

Omnium  vero  mortaiiurn  ^gyptii  maxime  erantfuper- 
ftitiofi ,  &  potius  in  idololatria  fua  ridiculi »  quod  prater 
ftatuas »  etiam  vivas  &'  mortuas  beftias  cultu  profeque- 
rehtur.  b  \ 

Cum  ex  hisdiis  aliquiseflet  mortuus,cadaver  ejuslinteo- 
lisinvolvebant,  thure&  balfamo  unc~tum ,  illimagnocum 
clamore&  ejulatu  fupremum  venerationis  honorem  exhi- 
bentes ,  &  lugubri  habiiu incedentes  :  fi  quis  unarn  ex  his 
beftiis  occidiflet nullis  mediis  a  morte  liberari  potuit. 

In  noviflimis  hdnoribus ,  quibus  demortuoscolebant,  ni- 
mium  fumptuofi  &  curiofi  fuerunt  y£gyptii.  Equidem  ubi 
illoruro  parrntes  vita  deceflerant,  veiaiis  capitibus  jotarn 
plorantes  oberrabant  Urbem  ;  tandiu ,  donec  cadaver  eflet 
bumatum,  utaliosillorum  hictaceamus  ritus.  Solennia  fu- 
nerum  triplicis  erant  Generis ,  unum  valde  fumptuofum>al- 
terumnonita  ,tertium  Viliofis  pretii.  Poftquam  cada^er  ad 
illis ,  quibus  hoc  daturo  erat officii ,  unft um  efle ,  demort ui 
laudes ,  juftitiara,pietacem ,  fapientiam,  &c.  decantare  orli 
funt ,  Deos  rogantes  ,  utin  beatoruro  fedem  adfcriberenrur. 
Uitimum ,  omnes  /Egy ptii  pro  Nobilibus  rjabiti  f  unt:qui  ta- 
men  pigritias  moliiciei ,  jacTrantiae ,  mendacii  macula  notati 
crant ,  (}ui  alienigenas  dominossegre  ferebant,feditionibus, 
inj  uriis  infercndis  apti,& Leguro  rudeeifuperbiafuriofi^quc 
Uborantes^cnocentesaliis.  MORES 


G    Y   p   T  !• 


MORES  HUJUS  TEMPORIS. 

r_T  Odie  pauci  ex  antiqua  itgyptiorum  progcnie  reftanr. 
1  ^Hodierniincolse  vel  Chrittianam,  vel  Mahometamfe- 
quunturReligionero.  Qui  intraUrbeshabitant,  albicante 
colore  ,  qui  rura  incolunr,  nigricaritetincli  funt.  Maximam 
partem  bonae  funt  indolis.  &  oronibus  iiberse ,  valdeque 
in  converfatione  accepti.  Verum  habitatores  /tgypti  inrc- 
rioris  ,  rcliquis  civilitatc  roorum  potiorcs  funt.  Equidem 
par>iomedia  Provinciae  (ita ,  aperegrinisraro  vifitur,  nec 
nrfi  a  quibufdam  /fc  thiopibus.  Altera  vero  quam  mareal- 
luit,ingens  hominum  multitudo  frequentat,ex  Europa,Bar- 
baria  c<  AiTyria  eoconfiuens.  Has  incolentes  parrcs » laeto 
&  hilari  funt  animo,  quo  reliquas  omnet  Nationesfupe- 
rant,  praefertim  faltandi  miiifica  confuetudine. 

jfcftivotcmpore  materia  fcricea,hyeme.  pannoin  veflium 
ufuro  utuntur. 

Omnes  in  capite  tiaram  gerunt  ,  quam  vulgo  Dulipan 
vocant ,  hocque  in  hunc  ufum  ,  ut  fe&ae  horoinumabinvi- 
cero  diftinguantur.  Fceroinse  in  publicum  nunquam,  niii 
vclata  facie  prodeunt,  Teflatur  de  illis  Leo  Africanus,  quod 
f.epiu-  intabulis  fuis  recentiores  comedamcalcos ,  faieque 
optime  conditos.  La£te  etiam  certoroodo  concreto  vefcun- 
tur,aquo  genere  ciboruro  pcregrini  ne  quicquam  coroedere 
poflunt. 

/Edes  taro  exileshabitant ,  ut  illas  potiuscanum  &  fcra- 
rum  ,  quam  vero  hominuro  maniionem  crederes. 

Maximaro  temporis  partem ,  in  arborum  rarois  quiefcont» 
ut  tranfeunte  vento  refocilleotur. 

Orones  equidem  itgyptii  &  Arabes  ,interomnes  alias 
Nationes,  noc~hi  huroum  cubilejevitcr  te&i  habent.  In  na- 
tandoadroodum  funt  expediti ,  <,  lod  corporisexercitium 
incolis  Nilus  fxpius  extra  ripas  fe  evolvens ;  totafque  terras 
inundans  fuafit,  quo  cirobis  dcftituti,  ncgotia  iua  com- 
mod*  queant  natando  exequi. 

Alexandria  oriundi , &  in  jfcgyptoviventes,  pleruroque 
Arabiceloquuntur.  Veruro  Turcae  his perroixti ,  peculiari 
utuntur  dialeQu.  Trogloditse  pierumque,rudcs,  barbari ,  & 
paupertate  mifcri  funt. 

v   r  Xxx  RELI- 


105« 


DESCRIPTIO 


R    E   L    I    G   I  O. 

HP  Ota  yHgyptus  divcrfarum  Religionuro  afleclas  habet, 
inquaMihumetani ,  Chriftiani ,  Judaeivivunt  >  quorum 
ultimi  in  minori  numero  &  aeftimio  funt.  Quantum  ad 
Chriftianos ,  illiyEgyptum  incolentes ,  velextranei,  velin 
eadem  Hegione  nati  lunt.  Extranei ,  propter  commercia  eo 
conflaunt ,  quae  in  Alexandria  &  Cair  florentiflima  funr. 
Eonon  foluru  Veneti,  Florentini,  Ragufii,  Galli,  Angli » 
verum  etiam  Religiofiqui  Jerofolymisdeguntcommigrant, 
&  facra  ibilocorum  adminiftrant. 

Chriftiani  in  ipfa  jfcgypto  nati,  ab  inundatione  Barbaro- 
rnm  &  crudelitateSarracenorum  &  Turcorum  liberiores , 
50.  millium  nnmerum  non  excedunt.  Quanquam  vero 
Chriftiani  illorum  locorum,  quemadmodum  &  nos  baptizati 
fint ,  attamenfimul  morejudaeorum  circumcifionem  obfer- 
vant.  Mille  funt  anni,  &quod  excedit,  ex  quo  haerefin 
Eutichianam  proficentur,  cujus  errore  fe  abEcclefiaKo- 
mana  feparan  t,  facra  fua,  lingua  Chaldaica*  peragunt,  Euan* 
gelium  prirnumChaldaice,  dein  Arabice  dicunt.  Sacerdotc 
cantance,  pax  vobis,  tuncquiillosinter,  natu  minimuseft, 
Circumit  ,  &  manus  illorum  quifacris  interfunt  contingit. 

Hi  Patriarcham  Alexandrinum  pro  capite  agnofcunt , 
&  fidem  Pra»>byceri  Joannis  fequuntur.Vetus  itgyptiorum 
Re^imen  ,  ftatumque  Regiminis  ufque  ad  cempora  ROma- 
norum  ,  (ubi  yEgyptus  in  Provinciam  reda&a  eft )  tum  vero 
pofttempora  Romanorum  qui  fufius  cognofcere  defide- 
ratvid.  Leseftats,  in  defcriptione  Africaep.  1265.  1171 
1274. 

JUDICIUM  POLITICUM. 
DEPOTENTIA   TURCICI  IMPE- 
KATORIS    EX    O^ATIONE  PHI- 
LIPPI  CALLIMACHI. 

Ria  funt  fecundum  quae  potentia  Imperii  alicujus  ju- 
dicari  folet  :  Armorura ,  atque  hominum  multitudo, 
divitiae  ,resgeftae. 
Ac  fane  quanquam  in  Adx  illis  diffufislocis,  Grsecis& 

Latinis 


^BARBARi^,  io)9 

Latinis  fcriptoribus  paricr  cclebratis ,  ijiiae  Turco  nunc  pa- 
r»nt  ;tot  rlorentiflima  olim  Regna  fteterint,  raulticudine  ho- 
minum,  &  frequentiaUrbiuin  celcberrima  ,  hodicramen 
jbinulliprifciindigeuajac  cultores  inveniuntur,  fed  Natio 
Turcica  ubique  difperfa,  uumero  fane  protanto  imperio 
rninus  valida.  Nec  multum  dilpar  eft  ab  Afiae  folitudine. 
Status  Kegionum ,  quaeChriftiauis  adempca;  func,in  (juibus 
aliquocTranflaticiiexAfiaTurcae,  pauciGrarci,  Bulgari, 
Servi,Epyrocae  omne*  fere  agriculturse  intenti  &  in  occafio- 
yem  excutiendi  jugi  parati.  Qnoddivitias  attinet,fi  ( quod 
verameft  )  ilUe,  in  bominibus  tributa  &  ve&igalia  penden- 
tibusconfiftant,  pro  explor  aco  haberi  debec,  cum  canta  pro 
condicionelmperii  hOminum  fit  raricas  ,  ve&igalia  eciam 
minorafore.«£cquanquamcoc  Nationum  prsedas  quondam 
cbnveft jriut  ,  quibus  immenfas  fibi  cumulaverant  opes  , 
illx  camen  concinuisbellis,illifauecum  Veneiisin ha?cuf- 
que  ccmpora  gravifiimib  procractis ,  ut  piurimum  infelici 
marce  exhauftae  func  ,  adeo  uc  illam  fua  molc  laboran- 
tem,  reruroque  vacuam  Iraperii  Turcici  machinam  ccm- 
cordes  Chriftiani  Principes  facilius  eflent  everfuri.  Plurain 
eandem  materiam  apud  didum  vid.  auctorem.  De  dura- 
cione  Imperii  Otomannici ,  multa  magni  Viri  diiTeruerunt , 
quae  fane,  vel  ideodiu  diucurna  ampliusefle  neqoeac ,  quod 
Tyrannica  fevericace  &  non  clemencia  fubdici  Imperii  Tur- 
cici  regancur.  Ideo  Imperium  Otomannicum  apud  Bocali- 
num  (incapic.  quocrroreslmperioruraexaminantur)  Bu- 
ropa»  Principes  falfe  ridet,  quod  clemencia  &  manfuecu- 
dine  fubdicos  fuos»  tra£tent,fibique  barbarum  &  cyrannicum 
regcndi  morem  exprobrent,cura  perillam  manfuecudiaem 
a  fubdicis  fuis  indigniflima  qua?que  ferre  cogantur.  Verum 
tefte  Polyb.  lib.  V  I.  Jii$R$tpub.  ftmtMS$ptmbslts&  fi"»ssstt1% 
tnquo  Cr  prtvttim  [ancte tnnoxttqttt  vivttttr  ,  &  pttbitctju/litts 
&  cltmtntt*  vtgtnt* 

DESCRIPTIO  PERSI^B. 
MORES   PERSARUM  VETERES. 

Mos  erat  Prifcorum  Perfarum,  uc  fua  palatia  in  altja 
montibus  aedificarcntjn  quibus  thefaurck  &  pecuniam 
cx  tribaio  iubditorum  percepcam  fervabajat, 


X5I 


loco  DESCRIPTia 

Culibet  plures  ducere  uxores  permifTum  erat ,  aliafquc 
concubinaseciam.  Praemia  viris  dabancur,  (jui  plurimosge- 
neraffent  filiw,  qui  non  niii  quinque  annos  nati,in  parentum 
fuorum  confpectum  adducebantur.Intentio  hujus  kgis  haec 
erat , ut  interea  liberi  diem  fuum  obirent ,  parcntes illorum 
nullamhaberenttriftitiae  materiam ,  quodillonon  cogno- 
verint.Adulti  vere  nupt ias  cekbrare  folebant, 

Juventus  Perfarum,  a  quinto  anno  ad  24  ufque.equitare 
&  arcum  tendere  &  praefertim  vera  loqui  difcebat.Re<5tores 
Juventutis  omnium  erant  far/ientiffimi,  fobrii ,  eontinentes* 
Pedeftreiter  aliquot  ftadiorum ,  per  nives ,  arenas,8c  rivos 
conficere ,  continuis  quandoque  laboribus  fatigari ,  juven- 
tustenebatur. 

Mane  tcrram  &  hortos cokbant,  a  meridie  pifcationibus, 
&  venationibus  fefeoccupabant,  ubi  praedas,fagittis  confe- 
quebantur.  A.  20.  annoad  50.  ufque ,  ftudia  fe&aban- 
tur ,  foris  litibus  &  mercaturae  ftudiis  non  diftinebantur  ; 
De  maneconfiliainire  ,  deillisvero  non  nili  perbene  poti 
concluderefoliti,  exiftimaotes,  rauliubex  calidocerebro 
deftinationes  rerumprofluere. 

Potioresfortunae  conditione,fibi  obviam  fatti  ofcula  da- 
bant,  inferiores,  potentioribus  magnam  praeftabant  reve- 
rentiam-  Demortuos,  cera  unguebant,roagorum  cadavera, 
canis  dilaceranda  relinquentes. 

Deteftandam  fervabant  more  gentis  confuetudinem  ,  ut 
filii  cum  parentibus  amore  jungerentur. 

In  confperfhi  Regis  fputurn  emittere ,  nefas  ducebant,  in 
aliquo  aere  effe ,  vilem  valde  rem  exiftamantes.  Caelum  ipfis 
pro  jove  colebatur ,  ficut  &  fol ,  cum  luna ,  venere  ,  igne , 
terra,  aqua ,  vento ,  nullis  tamen  in  ufum  facrificiorum  alta- 
ribus  vel  templis  ex trucYis.  Aquis  magnum  habebant  hono- 
rem,  igiturin  illas  fpuere ,  mingere  y  mortuorum  cadavera 
projicere,  fub  capirali  pcenainterdirtum  erat. 

Qai  Regi  erat  inobediens ,  poftquam  capite  eflet  &  bra- 
chiis  vitiatu* ,  inhumatusin  campum  projiciebatur.  Inter 
illos,  Parthi  pro  antmofis  &  valde  fortibus  habiti  funt ,  & 
priufquamdivitiaeipfis  fuperbiamperfuafiflent ,  rufticoin- 
ccdebanc  more. 

Qnanturri  ad  armorum  exercitia ,  militem  non  ex  liberis 
fubditis ,  fed  mancipiis  fuis  coaducebant.  Quadese,  ne- 

taiai 


•  E  K  S  I  J£i  to«1 
«linipermifluro  erat  de  fervo  4liberurn  facere ,  igitur  illos 
roulto  comple&ebantur  amo  re,  &  cum  cura  fovcbanr ,quo« 
illorumproprii  liberi ,  in  bellicisexercitiis  exercebant  ,ar- 
cum  tendere.equum  tra&are,  &c.  docebant.  Auri  &  argenti 
ufus  tam  viliserat popuk) ,  ut  iilo  non  niii  ad  veiiiura orna- 
tum  uterentur. 

Quidam  Autorum  (cribunt ,  quod  1111 ,  oui  liberis  erant 
deftituti,  amicis  fuis  conjugum  luarum  copiam  facerent , 
ut  iliorum  ope  patres  fierent. 

Religioois  Oeorumque  curaro  curatiusobfervabant,  cou- 
trafuperbi,  feditiofi,  fraudulenti,  opinionum  feclatores, 
in  negotiis  admodum  erant  fecrtti,  in  verbispauci,  &  po- 
tius  metu  pcenas ,  quam  refpectu  revereutix  Magiftratibus 
fuisobfequia  prsftabant. 

Mediroolles  &  effceminati  feroperfunt  judicati  ,egrcgfi 
tamen  equites,&  qui  arcum  optime  tendere  noverant.  &egi 
pdurimus  uxoruro  numerus  ,  fubditis  ,  non  nifl  feptem , 
permiffus  erat.  Fceminae  dedecori  vertebatur  ,J  (1  quaz  fe 
uoiub  folum  mariti  uxorem  diceret,  igiturquaeiibetadmi- 
ciroum  4.  pro  maritis  agnofcebat. 

4n  kieundispadHs ,  fauguinem  more  reliquorum  Graco- 
rum  effjndebant :  cibu^  iliorum  ex  radicibus  maximam  par- 
tem  erat  ,  nec  alias  fcras  nili  domeftieas  in  quotidianuro 
paltura  ma&abant.  AiVyrii  olim  duas  habebant;  tunicas , 
quarum  ona  erat  promiflior,  altera  brevior.  ln  publicum 
prodituriticeptrum  maou  gerebaot  ,ornatu  de  caeteroccn- 
ipicui. 

Virgines  Nobiles  quotannisin  publicum  vebebanturfo- 
rum  ,  &  publica  prarconis  voce  vendebantur.  Praemittebant 
vero  pulchriorcs.  vero  quas  elegans  noncomincnda- 
bat  forroa,  pecunia,procos  conciliabat.  Mandatum  erat 
publice ,  ut  curo  quis  in  morbum  incidiffet ,  confilium  ab 
illo  peteret ,  qui  ex  eodem  morbo  laboraffet ,  tenercturquc 
ab  ipfoconfilium  fanandi  morbi  fequi.  Atque  hoc  in  pubiica 
crat  confuetudine  ,  priufquam  medicinae  cognitio  inva- 

'°  Cadavera  hominum  roelle  ungebantur,  illorumque  fu- 
neramoreitgyptioruntcelcbrabantur. 

Affyrii  nunquam  matrimonialis  thon  mibant  conluetu- 
diflera,  nifipriusfrieidaloti, 
Xxx  % 


DESCRIPTIO 
In  honorem  Veneris ,  quacdara  Virginescam  peregrinp 
amoremcolebant,  inquemufum,  catervatiro  intempla 
coroms  ahifque  ornarnentis  clegante<  ibant.  Turo  proci  ex- 
pofitampudicitiam  placentium  fibi  pecunra  emebant.  Ex 
his  mhoneftis  amoribus  colleda  pecunia,  in  commoda  tem- 
plorum  lervabatur.  Strabo  de  aliii>teftatur,  quodfuotcm- 
pore  70.  annorum  Senes  morn  dabantur,  ex  levi  fane  caufa, 
cujus  proximiconfanguineidein  cadjvercomedebanr.  Ve- 
tuiasfuffocarefolebant.  Qui  nondum  feptuagefimum  an- 
num  cgreffuserat ,  non  manducabatur  quidem  ,  fedterra 
obruebatur. 

MORESHUJUS  TEMPORIS. 

TTOdierni  Perfarum  mores  maxime  mites&  gratifunt, 
»  xinteriIIosquiuItimas  mundi  oras  incolunt.  Commen- 
^antur  pra  fertim  a  iiberalitatc ,  nccadeo  barbari,  quam 
Jndi&ScythaefuncVerum,  multapra?diti  funt  affabilita- 
te,contcmptui  aliosnon  habcntcs  ,  fedbonapoliticare- 
gendi  ratione  fecuri. 

Piurimi  illornm  reperiantur,qui  in  artc  Medica  &  Aftre- 
Iog»a,  ut&Poefivaldeexcellunt,  ut  cum  admiratione  lo- 
quantur.  In  mercatura  excrccnda  pariter  funt  feduli,  af- 
tium  mechanicarum  ftudiofi.  Fratrescum  fororibus  ,  aiii- 
^cPrPx'^agnationismiituaminterfefovent  amicitam. 
Nobihtati  magnusapudillosbabcturhonor,  contrariun 
Turcifaciunr,  imaginesfamiiiarum  nihiliaeftiroantes. 

Multi  apud  illos  reperiuntur  llluitres,  divitiifque  clari. 
Humanitateinfjgni  praeditifunt,  potifllrnum  erga  peregri- 
nos,  quibusomnem  benevolentiam  &  humanitatis  ftudia 
probant.  Hat  vero  illorum  virtutes  vitium  fufpicionis  in- 
quinat.  Hacdecaufa  mulieres  illorum  ,  fe  peregrinistuto 
nequaquam  poihjnt  monftrarejicetin  reliquis  multa  fruan- 
tgi  Iibertate ,  qu*  Turcicis  mulieribus  nulla  eft,  quod  inftar 
n)ancip,orum  vivant.  Perfarum  faroinasexiraiaform*  ve- 
nuttas  commendat ,  cui  adhuc  elegantior  accedit  ornatus , 
adeo ,  ut  pulchriorcs  alibi  vix  rcperiri  eft. 

H^cautem  Perfarum  indolcseft*,  ut  affeaibus  fuis  ni- 
mium  indulueant,  &omnis  generis  volupratibug  vacenr , 
amoris  oblecWnta>  &  fcelefti  puerais>inter  pracipua  ha- 
bcntcs-  ~        *  Habittrs 


V    I     R    S    I    A\  lorfj 

Habltns  iriorum  magnificus  eft  >  gemmis  intertextus  gra- 
tis  perfufusodoribus.  Lingua  Perlica,  quodgrata&  dul- 
eis  eft»ctiam  in  multis  aulis  ufu  frequens  reperitur.  Ab illo 
verotempore,  quoMahometiharelin  receperunt,  Arabi- 
Can  linguam  loquuntur. 

R    E   L   I   G   I  O. 

Po  st  obitum  Mabometi  ,  au&oris  fceleratse  &  per 
orientem  diffufae  hrrciis ,  Alii ,  Ababequer,  Omar ,  & 
Ofman  fc  invicem  unus  prse  alio  pro  illius  vero  j  scrant  fuo 
cefforc  Ex  hoc  certaroine  natae  funt  quatuor  principales 
(cEtx. 

^l/iiauftoriUius  fuit,quam  vocantlmemiam.quam  Perfa? 
amplexi  funt ,  non  fecus  ac  Indiani  &  plurirai  Arabum  & 
Africanorum. 

Perfx,interaliasOrientales  nationes  fua  confpicui  funt 
Religione,  nexPerfarumlfmaelSophi »  fuam  ab  Aliis  de- 
dacens  origincm,  ipfi  magnam  attulit  a  u&oritatem. 

Reperiuntur  etiam  in  Imperio  Sophii  quidem  Jucfci , 
quorura  praedeceffores  in  Affyria  fuerunt- 

InCorofa  provincia  PerfiaeiUa  feaatenaciterobferva- 
tur  ,  aux  in  Grarcia  olim  fuitconderonata. 

Neftoriani  eiiam  ibiiuas  habent  fedes.  nec  noninter 
Armenios  Chriftiani ,  qui  metuTurcicorum  armorum  eo  le 
omnescontulerunt.  *L*Z^ 

Csterum.  Perfa>(ut  teftaturOleanus)  unum  tantum 
credunt  Deum,  quiccelum  &  terram  creavit,  Myitenum 
vcro  trium  in  Deo  pcrfonarum  non  credunt.  balvato- 
rem  Noftrum  roagnum  Prophetam  ,  verum  Deum  eiie 

Depc?rro  etiam  credunt  omnes  Angelos  &  Dubolos  cor- 
pora  habere  ,  nam  Aliiqui  Perfts  fanaiflirous  habetur , 
Sicituraliquando  Diabolum  occidiue.  Hanc  adhuctuen. 
tur  opinionem  Angelos  Ubi ■  Diabolos ircfipjfccrepoffc.ll. 
lorum  dicro  Dominicam  ,  Ventris  die  Rehgiofc  colunt. 
Ut  a  ludsis  8c  Chriftianis  facrorum  admniftratione dr- 
lificVent.  NullashabcntConciones  ,  fcd preces  tan  um 
pe ragunt.  Priufquam  templa  ingredrantur  f  V^co^ 


1^4  D    ES  CKIPTIO 

ucunturcampanis,  tenentur  quidam  in  Templi  fummitat- 
iiare  ,  populumque  alta  voce  ad  Sacra  vocare. 

AUt  profan&o  &  divinoViro  habent  ,contra  veroexe- 
<zvzt\tx\r  Ababtker  cura  omnibusfuis  affeclis.  Fides  illorurn 
Mahometanaeft,  &cum  Turcis  Alcoranumprofuo  agno- 
fcunt.  Cumvero  Alcoranus  multis  iniocis  dirhcUior  fit  in- 
telle&u,duoshabent.  quiillum  interpretantur.  Unuseft 
Tzafarjladm  kattccU  ^,a!terH4»»/«,difcipulus^/ifCreditu\ 
Pcrfainterpretationemr*-^»,  &Turcae,H*»,/"*  fequuncur, 
difputant  etiam  ,invicera  quis  poiior  M^humedts  .potuiffec 
effe  fucceffor.  Praeter  Mabumedem  XII.  imamen,  promagnis 
habent  Prophetis.  Horum  nomina  funt:  Mit  primus , H <*JJan% 
JioJfttn%  Se  nel,  dbedni%Mahumed,  K*kur%Tzafar,  S«duk>  Mafai, 
K*fumtRtfa,  Mahum%  Taggi,  Altt%Naggt,  Askeri%  Mebedtulli- 

mura ,  muita?  non  folum  ducere  uxores ,  verum  etiam  con- 
cubinas  Perfarum  Religio  permictit. 

R    E    G    I    M    E  N. 

pfrfarura  Regimen  m.igis  politicnm  cft,  atque  reliquo- 
*  rum  Mahometiftarum  ,  &  quod  potentia  Regalis ,  ad 
fpeliorem  regulam  politicam  exafta  fit ,  quam  in  aliis  huj us 
ietteaddiftis  Regionibus.  In  Reliquis  Regnis,  Regcs  No- 
roiles  exterminant ,  mancipiorum  contenti  fervitio.  Fratres 
C  medio  auferunt ,  vel  oculis  privant.  Contra  Reges  Perfa- 
rum.humanicer  fratrestraftant.NobiHtatern  magni  faciunt, 
Sc  lobditos  cum  clemencia  habent,  qui  tamen  magnismu- 
iienbusRegeovlliufque  miniftros  femper  placare  tenentur, 
l!  quos  negotiorum  fuorum  fperant  fucceffus. 

Qnirniniftriinaula  Regisfunt,  ex  enumeratione  Am* 
pliilirni  Vjri  Olearii  in  Hiftorica  Perfi*  rslatione  vo- 
cantur. 

Primariu*  Eahtemad  Do„let ,  five  Regni  Cancellarius  * 
KCgit  lecrecis  &  confiiiis.  Huic  totius  Regni  cura  cooiinifla 
«t,  Kteoquetimlo  Pro  Regis  gaudet  &  prolibituderebus 
QJiponit.  r 

2./C«r/^^lCaputeftfupra  X.vel  12000.  militum,  pila 
«arcum  gerentium,  quipaffimper  provincias  habitant, 
m  erequevivunt,  &  ubiin  callraeunt,  fubilliuslmperio 
tlie.tenencur. 

3.  Uthrfi 


g 

i 


s 


V     I      R    S    I    /V:  IO<J 

3.  Meheter,  five  a  cubiculo ,  qui  praefens  Regi  in  omnibus 
conventibuseiTsdebet  tamdie,  quamno&e,  ideoinaedi- 
busconcubinarum  excubareiemper  folet.  Majorifque  au- 
cloritatis  iilius  apud  Regem  fermo  eft,  quam ipfiusCan- 
ccllarii. 

4.  W*ke**tSi  CoufiliariusCaroeraevela  Secretis,  qui  Ke- 
giasfcribit  literas,tum  publica  peruniverfum  Regnum|Re- 
gis  nomine  mandata.Hujus  oroxium  etiam  eft,reditus  &  ira- 
penfasRegninotarc ,  in  quemufum  ipii  40.  Scribaefuas 
praritant  operas. 

5.  D<ir***f*i,fuprernus  Regionis  judex,  quiin judiciis 
ad  mortem  damnatos ,  vita  exuit.  Jpii  in  judiciis  Seder ,  & 
K*/fiIcrorumnoroine  adfiftunt. 

6  KmUg*fi ,  fupremus  miniftrorum  Reclor  eft ,  quorum 
oQto  roiliia  numerantur. 

7.  EtfctltMgafi  Bafthi,  magnus  Marefchallus,  quifupre- 
museftfupra  40.  Etfthtkag*Ji ,  &  alios  ImamcuU  SrnUhan. 
Hi  in  diverfis  babitant  locis ,  &  quolibec  medio  anno 
in  aula  prasfentes  efle  debent.  Hi  excubias  portarum 
habent. 

8.  Jefaul  Sohtbet ,  peregrinorum  Marcfchall ,  quiillos 
excipit. 

o.  HMfir  aulse  praefettus ,  omnium  illorum  curam  gerit, 
quas  ad  culinam  1  peclant. 

jo.  TufhonMl  ,  cuiina»  pra?poficus ,  &  Rcgiasmenfa? 
provifor. 

•  1.  D#jr«ff#r  Sccretarius,  quiSigiiium ,  chartam,  atra- 
mentumaiiaquc  Regi  roiniftrat. 

12.    Afyr^nr*«/«^,fupremusftabuli  Pr^fedus. 
1 5.    toyttfctk  4f  fuprcmus  Venationis  magilter. 

14.  stkb*hnb*fct  >  fuprcmus  Venationis  fuper  Canes 
przre&us. 

15.  Jtjmulkor ,  Reeis  Marefchalius  qui  Regi  viam  parat. 

16.  Sujfretzti ,  qul  Regi  cibum  ad  meniam  fcindit& 
miniftrat. 

17.  AbA*ry  qui  aquam  Kegi  ad  Iavandas  manuspor- 


r;gic. 
j8. 
lp. 
20. 


Chafinedar,  Thefauropraepofitus. 
Ambardar ,  Annonas  praefeclus. 
JefatelKefer)  quiicegios  fervat  cakeos. 

Xxx  5 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  i 

CFMAGL.  2.6.152 


X06*  DESCRIPTIO 

1 1.  Uehemander ,  qui  peregrinis  Legatis,quam  diu  in  Re 
gione  funt,  adelle ,  illilque  fervitia  praeftare  tenentur. 

MINORI5  CONDITIONIS  MINI- 
STRI  SUNT. 


jr  Ifchikizibache ,  Vigilum  prafeftus. 
J-\jrz*bed*r ,  magifter  artis  equeftris. 


3.  Tz. mzi  ,prsBCO  Regiorum  mandatorum. 

4.  sh*l*ud*rbafchi,  fervis  prsepofitus  qui  equorum  curam 
gerunt. 

c.    Kitabdar,  Bibliothecae  prsefeftus. 

6.    Meamer,  ArchiteftursBregiorum  palatiorum  pra?po- 

Moftof%  Aula3  Scriba  ,  qui  alios  fabfehabet  mini- 

8.  Seraider.  sedium  prsefectus. 
tj.    Klttary  clavium  curam  gerens. 

10.  Afn/^ri/.ScribaRationum. 

1 1 .  schtrbedary  bellariorum  adminiftrator. 

12.  Canati,  piftor  Sacbari.  # 

1 3.  omatzdar ,  qui  Regios  pueros ,  ahofque  miniitros 
tendere  arcum  docet. 

D    I    V   I   T    I  M. 

pErfiam,  fericum  incredibili  abundantia  confeftum  di- 
*  tat  Hocnonfolumincolis,  vernm  etiam  multis  pere- 
crinisNationibus,  fatisfacit.  Adhaec  in  Perha  mercatura 
unionum,&  pretioforumlapidumcelebriseft,quibus  com- 
moditasmarisnavigabilisaccedit. 

BaftrianorumDitio^metallorum  &pretioforum  lapidum 
ferax  eft.  Ut  fmaragdi,  chryfolitis, hyacinthi ,  ex  quibus 
incola»  magnas  confequuntur  divitias.  Qui  divitias  Perfici 
Monarch*  fcrutatifunt ,  in  uno  earum  non  acquiefcunt 
calculo.  Siquidem  nonnulli  ipfi  tres  milliones ,  aiu  quin- 
<me  annumerant.  Nbn  videtur  tamen  verifimile ,  Regem 
macnaspoffidere  divitias  ex  hisquidem  duabus  ratiombus. 
Piimaeft,  quod  TammasSophiipublicemandark  ,  netn- 
butum  ab  ilii*  ajnplius  cxigeretur,  qui  Regionero  vel  ingre- 

dercntur, 


*    E    R    S    I  iot7 

dcrcntur ,  vcl  etiara  ab  illa  difccdercnt.  Illud  tributum  ad 
90.  mAM^Temmmt  |hoceftadmillionem&  8oo.milliacoro- 
natorum  afcendit.  Altera  ratio  eft ,  quod  omncs  Perfia?  fta- 
t  j>  in  Vil.  provinciasfint  divifi.  ifpman  reddit  yoocco.coro- 
natorum.  Syr*s  etiam  tantum  :  Ex  decimis  frutfuum  quos 
t  »rra  producit  maximi  colliguntur  rcdkus ,  tum  vcro  ex  mi- 
ni>  &  tabernis.  E<juidem  il I i,  qui  tabernas  aliquas  collocare 
volunt ,  ccrtum  Kegi  tributum  quotannis  pendere  tenentur 
Ex donis  quoque  non  parvi  colliguntur thefauri f  non  fccus 
ac  ex  aliis  bonorum  confifcationibus. 

V   I    R    E  S. 

X7  Ires  hojus  Rcgni ,  roagis  in  robore  fuo ,  quam  multita- 
▼  dme  hominum  confittunt.  Triplicis  ordinis  ibi  funt 
railites.  Primum  Rex  continuo  itipendiis  fuftentat,  alter 
eft illorum,qui  Timarioti  vocantur,&  in  cqueftri  funt  mili- 
tia,  illis  afllgnatae  terras  loco  ftipcndii  fuo*,  pcditatus  in  mi- 
nori  cft  abundantia,  ctiam  maritimis  Perfae  minime  pollent 
viribus.Tertius  ordo  cft  peregrinorum,pro  nummis  cx  Tar- 
taria  condu&orum.Armorum  rcrumq;  ad  militiam  fpe&an- 
tiura  nuilam  fere  noront  prseparationem ,  quanquam  me- 
tallis  iilorura  Kcgio  abondet ,  ideo  nec  obfiderc  Urbes  9 
nevallum  ftruere  aot  quicquara  horum  (imilc  faccreno- 
rutit,  Viresfuasinequitatunamerofoponcntes.  Adigno- 
rantiam  artis  militaris  aliud  difcordia»  inter  fubditos  accc- 
dit  malum , qaod  ex duobue  fontibas  promanare  videtur, 
primuseft  nimins  Imperantis  faftus,  alcer,  itinera  minus 
expedita  ,  & flavia  n  .vioiis  knpervia. 

Siquidem  omnes  fluviiin  mare  Cafpium  fe  diffundentes, 
mediam  vclut  Regionem  ficcara  relinquunt.  Deferta  ad- 
ha?c  loca ,  plurimique  raontes ,  Regionera  ab  invicem  fepa- 
mntes ,  illara  non  dHIimilem  Hifpaniz  prxftant. 

Quantum  ad  numerum  equkum  ,  quem  Rex  in  caftra 
expedirc  poteft ,  obfervatum  eftin  beliis,  quae  intcrlfmae- 
lem  &  Selimum  ,  &  eundero  Jfmaelcm  &  Solimannum 
intcrcefferunt  ,  quod  ultra  30000.  equitum  producere  po- 
tuerir,  lcviter  tamen  armata,  &  quse  minus  terrercpof- 
fent.  Illi ,  qui  aliquas  habent  opeg ,  eadera  cum  nobis  urun- 
turarmatura  ,  rcliqais  arcus,  &  telum  futficiunt.  Quod 

vere 


io68  SERIES    REGUM  . 

veroSophitantam  ja&uram  ,  utplurimum  in  bellis  patia- 
tur  ,  culpa  eo  (ita  eft  ,  quod  nimium  peditatui  luo  fidat, 
nullum  pedeftre  robur  vel  etiam  munitiones  locorum  cu- 
rans.  Plura  de  inftitutis  , moribus ,  rebufrjuc  geftis  Perfarum 
fcire  cupicntes  remittimus  ad  Petrum  Bizarum  Sentina- 
tem  Henric.  Porfium.  Philipp.  Callimachum  Jacob.  Geu- 
derum.  Jofeph.  Barbar.  &  Ambrof.  Contaren.  Joan.Thom. 
Minadoum  &  alios. 

SERIES  REGUM  PERSI^. 
EXDESCKIPTIONETAXEIR^. 

Aiumarras,  proprudente,  animofo  ,  &  liberali  bonigno- 
*Vquc  habitus,ele&useftKex:cujus  pedes  fubditi  in  fignum 
fubieaionisofculoexceperunt 

Fuit  filius  Aram  filii  Semi ,  filn  Noe,  quero  Pcrfavo- 

Cantfecundum  Adamum.  Habuit  blWum.Nacek  Kajumarras, 
ouia  Sicariisinterfcftuseft. 

o  x^noh  Rex  Pedia:,  fibi  traditum  /mpenum  bene  rexit, 
habukfilium  diftum  Tamures,  lapideeft  occifuscum  50. 

^J^D^d  Rex  Perfis,  qui  voluit  ligare  Diabo- 
lurr  hic  populo  remiflionem  tnbutorum  fecit.  Mortuus 
elt  in  *U*.M  in  civirate  B«ift  cum  30.  annos  imperaifet. 

lamfaed  Rex  Perfiae,  fecundum  alios  filius  Tamures, 
fecundum  alios  confobrinus  ejus  ,  homo  magna  prudentia 
prseditus,  &  valde  animofus.  Granaria  conftituit&  vinum 

*°  zTaf^Ty^rannus Perfiae ,  dum  qusreret Yrayhdum  filium 
lambxed  quem  mater  fecretum  tenebat ,  occiditur  a  Kao*h. 

>  Frayhdun  fa^usRex  Perfiae ,  honorat  &muneribusaffi- 
cit  Kaoah  dufta  uxore  filios  fufcepit ,  qui  inter  fe  bella  gef- 

^Fuit  Frayhdun  bonus  Rex ,  fapiens ,  &  amicus  bonorum 
valdeanimofus  &  liberalis. 

Manucher  Rex  PerflX. 

Xaudat  Rex  Perfiac. 

jtazab  Rex  Perfiae. 

Kajkobad  Rex  Pcrfiae. 

Kavkdus  £ex  Perfiae. 

Kaykizjmu 


»   E   R   S    I   &  i<*> 

K*ykozrrsoRcx  Perfiae. 
Lormfph  Rex  Perfiac. 
Cujlafph  Rex  Perfiae. 
Bmhmmmndmrmz  Rex  Perfia*. 
D«ra6  x*^*r  Rex  Perfiae. 
Dmrmb  Stqutrwe\  Kuthtk. 
Jifcandat  Vel  JiUxmndtr. 

Inter  regnum  Periiae. 
X«^*r  Rck  Perfiae. 
ArdxtrBabm  Khon  Rex  Perfi*. 
Xapitr  zmbtlkttaf  Rex  Perfiae. 
B*baton  Kermonxm  Rcx  PerfijC. 

1'*z.<lgtrdy  RexPerfias. 
Bmbmton  Gmr  Rcx  Perlia». 
Y«z.dgerd  Rex  Perfiae. 
Hormoz  Rex  Perfias. 
fhtru^  Rex  Pcrfia». 
Btk*  RexPerfiac. 
JC*£«^Rex  Perfiat. 
x#/«r#  Anuxvon  Rex  Perfiar. 
HotmoK)  Rex  Perfiae. 
Khozrrmo  Pmrutz  Rex  Perfiae. 

Xypuyhe  Rex  Perfia?. 
Ardxir  Xyruyht  Rex  Perfiac. 
XmremrTyrmnnus  Rex  Perfias. 
Jw*  Xi>  Rex  Perfiae. 
T*r*»  D#*/  Rcgina  Perfiac. 
JafmnctdMb  Rex  Perfias. 
jizmtmit  Dokt  Rcgina  Perfia*. 
A'r/rr#filius  Jafancedah  Rex  Perfia?. 

TtrrogzMd  Rex  Perfias. 

Y*z.dg*rd ,  ulcimus  Rex  Perfise in  illa  prima  parte. 

Poftea  Arabes  Perfiaminvaferunc. 

Mmhnmtd  ,  vulgodi&us  Mahoma  pollmodum  X.  anno* 
imperavit  cai  mortuo ,  poft  multas  turbas  &  certamina  fuc- 
ceflit. 

jibubakmry  cognomento  KmUfmlit ,  quod  nomen  primarium 
aJkjuem  notat  Virum,quo  etiara  omnes  cjus  fucccllbres  dcin 
ufi  funt. 

jiamar  fecundus  Kattfmtb  Pcrfia». 

Ofmttn 


te79  SERIESREGUM 
Ofman  tertlUS Kalifah  Perfise. 
Morts  Altt  quartUS  Kalifuh  Perfia?. 
Acem  quincus  JC«/f/iA  Perfise. 

MauvyakxtusKtUfah  &  Dominus  Perfiac ,  anno  falucis 
662. 

YhezidteptimyisKalifah  &  Dominus  Perfiae ,  anno  falut. 
68i. 

Mauvyaid&M^Kahfah.  8.  &  loco  depoficus,anno  fal.  685. 

Marwan  nonus  Kaltfah,  qui  Arabes  fuperavit,an.  fal.  086. 

Abdel  MaUk  decimus  Kaltfah,anno  falutis  703. 

Oelijd  undecimus2C*//.#£,qui  per  Perfiam  iuum  ampliavit 
Imperium,  anno  falut  #  7 1  <> . 

SoUymam  duodecimus  Kilfah. 

Hamar  Terdus;decimus  KaUfuh^  annofalut.  72<>- 

Yheztdi.  quarcusdecimus  KaUfahy  anno  falut.  714. 

0*0»  quincus  decimus  KaUfah  &  Perliac  Domiuus ,  anno 
fal.  773. 

Oeltd  2.  fextus  &  decimus  Kalifah  &  Perfia»  Dominus. 
rhe^htd  3.  &  feptimus  decimus  Kaltfhh  &  Perfise  Domin. 

Ebrahem  O&avUS  &  decimus  KaUfah. 

Marwan  fecundus ,  nonus  8c  decimus  Kaltfab^xmo  faluc. 
751- 

j*/**  C«&/«fc  Vigefimus,  anno  falut.  754. 
Abu  Jafar Kalfah  vigetimus pnmus,anno falut  763. 
Mahadijy  BtlaY^altfah  12.  anno  falut.  777. 
Eladtj  Bila  Mufa  ben  MahadiZ^.  Kalifih  ,  anno  falut.  787. 
ArraxtdBtlaHarun  Kalifuh  quartus  &  vigeiimus  ,  anno 
falut.  804. 

Mahamed  AminKalifah  25. 

Mahamun  Ben  Arun  Kaltfah  itf.anno  falut.  81 1. 
Abu  ezach  Matacon  KaUfah  27.  anno  falut  829. 
VVacek  Kaltfah  18.  anno  falut.  838. 
Almoto  VVakelBtla  Jafar  Kaltf^h  29.  annofalut.  850/ 
Mentacer  Btla  lLalefah  trigeiimus. 
Abul  Abas  Hamed  Kaltfth  ,31.  anno  falut.  8<to. 
Mofla  Hhtn  Kalfah  9  2. 
Almate^Btla  Kalrfuh  33.  annO  falut.  886. 
Motadtj  Stla  Kaltfah  34. 

Almat  Hamet  EtlaKaltfah  35.  annofalut.  8*8. 
Mata^td  Bila  Hamed  Kaltfah  36.  anno  falut.  898.  &c. 

Uoktafii 


*   fi  R  S   I  A. 


1071 


Moktafii  BiU  Kaltfah  37.  anno  falut.  907: 
Moktadtr  BtU  Kahfmhtf.  annofalut  909  " 
JafmrtbtnMatmKtd  Kaitfmh  39.  annofalut.  926. 
K*htrBilaUahamidKaUfahA0.  annofalut.  93^ 
IU*tj  BiUMmhmmtd  Kabfmh  +  \.  anno  falut.  919 
MoktmfijBiUEbrmhtmKmttfmh^Z.  annofalut.  £2. 
Moftmchfii  AbdtU  KmUfmh 43.  annofalut.  044 
A/#/j4fc  btUKmltfmh^.  anno  falut.  949 
r^^  ^c-riWKW,/^45.  annofalut.  979. 

KmdtrBtU  Hamtd  Katfih 46   anno  lo20. 

K**#*,  vcl  ^4^»  K*lfmh*7.  anno  falut.  iou. 

Atmocktmdij  Bilm  Kmttf.h  48. 

jitmoftmz.tr  BiU  KmUfuh  49.  anno  falut.  1 1 1 9 

MmoftrarxtdBtUVattltKaUfmh  ,0.  annofalut.  1 1 36. 

K**t*  Bik  K«/,/«£  50.  anno  felut.  ?  1 19 

Almoktsfij  BtUKmitf.h5l^nt)ofa\iit.  titfr. 
AlmoftangttBtUlJfufKmUfmh^  anno  falut.  I  1  1 9. 

^*#/?«**y  *#*«r  #k£  ^WJg  x,/,^  J4#  anno  falut  ,  „  g0 
N*##r,  vcl  N«<*/#  L**1,*  *«/#/*/;  55.  annofalut.  1 226. 
^«^f,  veiAUmhtTBtUUmhtmtdKmUfmh  «dannofalut. 

IH7- 

AlmoftanttrBiUMmnfurKmbfmh  $7.annofalut.  1244« 
Almoftmctm  BtU  AbduU  Kmltfmh  58.  anno  falut  1 2  5 I 

Scquuntur  noroina  Tartarorum  &  Mogolorum ,  qui  in  Pcr- 
fia  Impenum  tenerunt. 
ChtnguyikmnfX\M%Sukijh  Pmdur. 
Oktmykmhon ,  filius  Chtnguyskan. 
Cmyukhmm  filius  Oktmykabon. 
Manchukmhon  GliwTulyknn. 
Vlmhkukmn,  Germano  fucccffit. 
Hmyikmykhan  filius  Vlmhkukhmn. 
Hmmtdkhan  ,  antea  di&us  Hicndar  Oglan. 
Argonkhou  Bilus  Hmhkaykhon.  "  • 

P-^X^filiusr^a^,  filius  7##r#«*,,  filiu$W^^W 
Cazun  filius  ^r?#»  filius  Hmbkmykhmn. 
Alymptu  di&US  S  ##//#»  MahamtdArgon. 
Sultan  Abufayd  Bahtdtrkhon  filius  Alyaptul 
TtymurUngh  filius  Bujmnkmn. 
Mtr^mhxmrok  fiflUS  Itymur. 

ologkbtk  qui  invita  patrisfui  Uirxamk  terris  Iurkeftam 
praefuit.  atir*«J 


,07i  SERIESREGUM 

MirTah  Abdelatife. 

Mir?ah  Abdula  frater  Abdelatife. 

Miriah  Sulton  Abufayd  filius  Mahamed. 

Mtrzah  Sulton  Hamed  filius  Abufayd. 

Mtrzah  Pabor  COnfobririBS  Hamed. 

MttznhSultanOcemflYlUSManfur 

Bahadt ,  •  pedy  Amazon  ,  &  Mujafar  M«*.*h. 

Mitomxa  filius  Teymutlangh. 

MtrzahAbubakerGerm&nusHonar  nn:exnVver 
Hic  quzdarn  reftant  alias  relationes  de  illis ,  qui  ex  diver • 
bSSSd  I.  Perfia  regnarunt^ 
fpanumPedroTeixeira  lib.  n.  56.57.58.  &c'  aela  KUa 
cion  de  Los  Royes  de  Perfia. 

TABULA    REGIJM   PERS  N- 
CTIS  ANNIS  RbGlMINIb. 

Regnavic  annos  Menies 
40  o 

Kayumarras ,  * 


o 


Syamek 

Ouxanvh  5° 

Ihamures  ~ 

Jambxed  Q  Q 

Abrahamz^^f  o  o 

Fraydhun  JlQ  Q 

Moyfes  M**»«her  0 

Naudar  J2  Q 

Afractab  Q 

Za«£vel  £  Q 

Salomon^^^  150  o 

KayKbo&ao  Ho  O 

Lotafpb  vel  Lorafeph  ^  " 

Bahaman  datas  *a]t  Q 

Ardxxr  Q  0 

Howay  tnuUer  ^  q 

Darab  -  .  Q 

SchandervAAfchandtr  * 


72  o 


InterRegnum.  6o 

X^Mf      L  l/L  $00 

ArdxirBabakbon 


o 

Ac 


P    E    R   S   I  /E. 

Atquc  hi  omncs  Regimenin  Perfia 
dam  Reges  eile  volunt. 

(  Xmpur  ZabelKetaf 
{Ardxtjr  Farzmnd  Hormax 
Xapur 

Baharo*  Kermcn  X.i 

TazdGtrd 
Kefere  Khozrrme 
Baharon  Cur 
Nmrfij  vcl  Nmrfm 
Baharon  Gur 
Nmrfij  vcl  Nmrfm 
j  Baharon  Cur 

(Tazd  Qtrd 
Nmrfij 
Jazd  Gerd 
Hormoz  Fmrzand 
f  Feruz, 
Sufarm » 

Sufarm  , 
L  Feruz  > 
Belax , 
(1*mmfp% 
{Kobad, 

Kefere  Anuxiron  vel  Nmuxirvan  , 
Hormoz , 
Baharon  Chubij , 
Khozrrao  ParueZ, 
Kohad  Xyruyhe  , 
Ardxtr  Xyruyhe  , 
\arear , 
■foon  Xyr% 
Turon  dokt  Regina  , 
'Jacanceda , 
Azmrmtj  dckt  Rcgina» 
Kefere, 
Ferregkzad , 
Tmzd  Gifd% 


habuerunt  quodqui- 


o 

o 

60 

15 

21 
o 
o 
o 
o 

o 

o 

2i 
1 

o 
6 
0 
16 
$ 

43 

11 

38 

o 

o 
I 
I 
I 

o 
o 
I 

o 

20 


o 
o 
o 
o 

o 

8 
2 
O 
O 
4 

o 
6 
o 
1 
o 


SEQUUN- 


SEKIES  REGUM 


SEQUUNTUR  DICTI  KALEFAS  D  E 
BAGADAD  qjji  in  PERSIA  IMPE- 
RARUNT  AB  ARABUM  IN  I  L- 
LAM  INGRESSU. 


TJOmar, 

Ofmanrc\Otman> 
Morts  Alij) 
Acen* 


i 

1 1 
4 

o 


EX  STIRPE  HUMYA, 


YiZta  i 
Mawya  2. 
Marwan » 
Abdet  MaUk% 
Oelijd% 
Soleyman  , 
HomarsA  Homer 
Yettd  U 
Oxon  % 
OtUtd , 
Te*ijd$. 
Ebr#hem  * 
~Uaman  2« 


20 

o 

O 

3 

o 

o 

o 

i 

io 

i 

o 

o 

21 

I 

o 

y 

8 

o 

2 

6 

o 

2 

5 

o 

4 

8 

o 

15> 

8 

o 

I 

2 

o 

o 

6 

o 

o 

2 

o 

5 

O 

o 

EX  STIRPE  EBEN  ABAS. 


QJfat 

u  Abt4l*f*r* 

Mahadtj  Btla  , 

Eladt)  btl*  Harum% 

Mahamed  Amin » 

Mahamun  > 

Abt*  Ezach  Matacon. 

VVactk , 

Almoton>*k*\  btla  Iafar  , 
Montacer  > 
AbtelAbas  Hamed, 


4 

*3 

]o 
13 
4 

8 
5 

o 
5 


o 

o 
o 
o 
o 
o 
o 
o 
o 
o 
o 


P   E  R 
VacancU  d*l  Calefado , 
Moftahhin  > 
Aimatt^btU, 


S   I  /f^ 


liotadtj  btla% 

Almat.  HamtdBiUhamtd^ 
Mokjfif  btUn% 
Mokttdtr  btU, 
l*f*r, 

KaherbtU  Mahamed9 
Ka^ij  M«  Mahamed, 
Moktafij  biU  Ebrahenz» 
Moftachfij  AbdaU , 
Mutya  btU  Fazele , 
Tahya  Abtl  Karim  » 
Kader  B:  i  Hamtd, 
Kmhtm  vel  Alkmhtm  BtamttryU  A- 

bu  Jafar  AbdmU  > 
Almoktadxj  biU% 
Almoftaz.tr  biU , 
Almoftaxtrd  btU  fazele, 
Raxtt  biUt 
Almoktafii  biU  3. 
Almoftangtr  biU  iffuf , 
Almoftan  Z>  btnurEUh  Actn% 
IfactrVC\N*ctrt  ladinla 
jilz*h*r,  vd  AltaherbiU  M*- 

hamtd, 
AlmoftanctrbiU  Manfurf 
AlmoftactmbiU  AbduU> 

MOGOU  VEL  TARTARI  QJJI  IN 
PERSIA  IMPERARUNT. 
DESCENDENTES   *  CHINGUYSKAN. 


6 

Q 

1 

4 

Ǥ  0 

<> 

0 

0 

!  I 

O 

9 

O 

4 

0 

0 

7 

0 

0 

20 

0 

O 

I 

6 

0 

4 

0 

0 

4 

0 

O 

4 

4 

0 

19 

6* 

0 

17 

z 

O 

41 

4 

44 

4 

O 

19 

5 

O 

M 

O 

J7' 

O 

0 

O 

«4 

0 

O 

1 1 

S 

O 

9 

0 

O 

47 

0 

O 

0 

9 

O 

17 

0 

O 

15 

7 

O 

/~Hing»yskhat 
L  OtkayKhaon* 
GayukKhaon* 
Manchu  Khaon  > 
VUkuKhaD** 
Haybkay  Kh*en> 


1 

»3 

I 

<? 
*7 


Yyy  2 


H*mtd 


s  i 


) 


SERIE5  REGUM 

H*medKhan>ve\  Ntcudar  2  l  O 
Oglan , 

Argon  Khan,  300 

Baufo  K/>#* ,                                  i  o  o 

GazurKhan>  8  5>  o 

AliaptuKhan,  qui  poftea  dictus  n  9  o 

crt.  Suitan  Hamedy 

Sulton  Abu  SaydBahaderKhan.  19  o  o 

MOGOLI  VELTARTARI  DESCEND  EN« 
TESDETEYMURLANGHQUIIN 
PERSIA  REGNARUNT. 

*J*Heymurlangh  ,  35  O  O 

Mtr^ah  Xarrok ,  43  o  O 

Ologhbefty  x  o  O 

Mtrzah  Abdelatife ,  o  6"  O 

Mirzah  Abdula ,  I  O  O 

Mirzah  Sulton  Abufayd ,  18  o  O 

Maurenahar,  uirzsh  Sul(on  18  o  o 

Jtfjtfrrcjtl»,     Hamed  ,  3  8  O  o 

MaurenmkAr,  Mirzah  Bay0Tt  z  O  o 

Karafon,         Mirzah  Haydigar ,  B8  4  o 

v**mr~„  MirzahSulton  Ocen , 

K4rj/M>         Bahadijve\Pedt)>  «  ° 

A^mo  &  Mu^afa  Mi)rz*htt&- 
tresjunai. 

Mtrzah  Abubakar  , 

TURCOMANNI   EX   STlRPE  KARA 
KUYONLU   QUI   IN  PERSIA 
IMPERARU  NT. 

TTArslffuf, 
\-Amir  Scandar9 
J$on  X* , 


TUIt 


14 

O 

O 

15 

O 

O 

31 

O 

O 

I 

0 

• 

Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courlesy  of  ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenz 
CFMAGL.  2.6.152 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


LIBER  UNDECIMUS, 

I      N      D      I  M 

ORIENTALIS  ILLIUSQUE 
OMNIUM  PROVINCIA- 
RUM  DESCJUPTIO- 
NEM, 

EX    FIDE  OIGNK6   ET  RECEN- 
TISSIMIS  AUCTORIBUS 
DESUMTAM. 


Yyy  4 


MOR.ES 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


loti 


MOTiES  SI2s(E2^SlVM. 

EX  ACCURATA  DESCRIPTIONE 
TRIGAUTII  S.J. 

MORES  GENTIS. 

I  nensrS)  Urbanitatis admodum  funt obfer, 
vantes ,  ut  totum  ferc  tempus  in  ea  confumant. 
In  falutationibus  ncc  caput  aperirc ,  ncc  pedem 
movere ,  autamplexu  (e  invicem  profequi ,  mo- 
ris  habent.  Vulgaris  humanitatis  ritus,apud  illos  hoc  modo 
peragitur  :  In  iuperioris  togse  manicis,  (quas  laxiffimas 
geftant)collc&ashabentmanus,  quas  ambas  unitas ,  una 
cam  manicis  primum  in  altum  modefte  erigunt ,  cx  adverfo 
confiftentes;  &  hancfyliabamgeminantes, Zi»,  Zmcujua 
vocis  nulla  effe  dicitur  fignificatio  alia ,  nifi  quod  ritum  Ur- 
banitatis  exprimat. 

Quando  amici  in  vicis  fibi  occurrunt  ,  &  alter  alium  fa- 
lutat,  totum  folent  (complicatis  in  manicas  manibusj  infle- 
clere  corpas ,  caputqae  ad  folom  ufque  dcmittere ,  quod 
venerationis  officium  ab  utroque ,  vel  etiam  a  pluribus  eo- 
dem  exhibetur  tempore  i  hunc  ritum  ipfi  dicunt  Zoyi.  Ia 
hoc  exhibendo  ,gradu  inferior,  fuperiorem  ad  dextraralo- 
cat ,  In  boreaii  vero  plaga,  Hniflra»  potior  habetur  dextra. 
Sacpenumcro  boc  ritu  perafto ,  vices  permutant  i  ut  qui  ad 
dextram  ftcterat ,  finiftraelocum  occupet,  ut  ita  is,  qui 
primum  in  honoratiore  loco  exceptuseft,  alteri  fibihabi- 
tum  rcpendat  honorem.  Hic  Uroanitatis  mos  per  vicos 
frequens  eft  j  domi  vero  ad  aulae  capu t ,  ex  adverlo  Janua?» 
ubi  tum  ad  eandem  cceli  partem  uterque  refpicit ,  hoc  utun- 
tur  more. 

Si  quando  majore  vencrationis  cultu  defungi  volunt, 
erga  illos ,  qui  vei  diu  abfuerunt ,  vel  quibus  gratias  agere, 
veldealioua  regratulari  opus  habent,  aut  aliaexcaufa, 
tum  exhioita  modo  di&a  falutatitione ,  utcrquc  in  genua 
provolvitar  %  frontem  adfoluro  demittentes  >  moxin  pedes 
eredti ,  fe  iterum  inclinant>&  genua  fleftunt,  idque  diverfis 

Yy  y  5  tribus 


Ktt  DBSCRIPTIO 

tribus  vel  4-faciunt  vicibu9.  Cum  vero  majoriut  Magiftra- 
tui  ,  Principi ,  hicfalutationis  habetur  honor  i  tum  is  ad  au- 
\x  caput  ftans ,  hunc  excipit  cuhum ,  ipfeque  manibus  uni- 
tis ,  eodem  loci  Hexo  poplrte  ,  roodice  corpus  incurvat. 
Hoc  eodem  cultuSinenfes  fua  colunt  fimulacra ,  domivel 
in  templi9  collocata. 

In  compeUandofeinvicem>nunquamfecundarn  ufurpant 
perfonam  >  utunturq ;  variis  loquendi  formulis,  five  praefen- 
tem  tive  abfentem  compellcnt.  Cum  de  fc , ipfi  loquuntur, 
nemininifihero,  vel  fuperiori  curo  infiroo  loquenf  i ,  primse 
perfonae  pronomine ,  uti  pcrmifTum  eft,tot  vero,  fe  iplos  de- 
primcndi  habent  formulas ,  quot aliuir,  elevandi.  Loco  Pri- 
ipse  perfonae  *g<* ,  noraen  fnum  ponuot  propriom,cum  yero 
Parentes  fuos , fratrcs ,  filios  nominant ,  honoratiote  titulo 
utuntur.  Ubiautemderebuspropriisferraoeft ,  iilasadhi- 
bent  voces  .  quse  modeftiam  exprimaot  ,  qu.as  omnes 
in  numerato  habere  oportet  nifi  inurbanus  effe  velis. 

In  mutois  falutationibus  hos  obiervant  ritus.  Quial- 
tcrum  vifitat>  ad  ingreffum ,  libellum  profert,qui  nihilaliud 
continet  ,  quam  Salutionis  nomen  cum  modeftia»  epithe- 
tis ,  pro  rationc  cujuflibet  tam  falutati ,  quam  falutandi. 
Hunclibellem  Janitor  ad  herum  defert.  Ca?terum  fi  plures 
ubuno,  velunus  a  pluribus  falutantar  feroper  pro  nu- 
merefalutantium  ,  autvifitatorum  libelli  reperiuntur.  Hi 
autem  12.  ex  charta  candida  conftant  paginis  ,  &  fefqui 
palmum  oblongi  funt.  Opus  etiam  eft ,  Janitori  commen» 
dare ,  ut  hofpitum  nomina  in  commentanum  referar  ,  do- 
mofqueillorumquifalutatum  venerunt,  ne  intra  tertiura 
diem  ,  memoria  fufceptae  falutationis  excidat ;  qui  raos 
curatius  obfervari  ab  iis  debet  ,  qui  frequentius  falu- 
tantur.  Si  quis  falutatus  domi  non  fit,  vel  exirenequeat , 
tunc  libellum  ad  fores  sedium  deponere  mos  eft  >  tefte>  quafi 
adhibic*  ialutationis.  Quo  magis  autem  is  honoratior 
eft  ,  qui  alteri  hoc  humanitatisexriibet  officiam  ,  eo  majori 
charatrere  notoenfuumperlibrarium  adfcribit. 

Cutn  fibi  mutuo  munufcula  mittunt ,  id  quod  apud  ipfos 
fieri  affoiet ,  eodem  quoque  utantor  libello ,  in  quem  prac- 
ter  proprium  nomen ,  etiam  feriem  munerum  referunt.quas 
tranfmittuntur ,  fingula  vero  fingulis vcrfibu6  concinne  de- 
fcribunt.   Illa  qase  mittuntur  muncra ,  prajter  ullam  inur- 

banitatis 


REGNI   S  I  N  lotf 

banitatisnotam,  &  reijci  &  rccipi  poflunt,  autetiamre- 
mitti,  idque  fine  ulla  cfferrentis  laelione,  quod  cum  fit > 
iimili  libello  vel  gratiac  rcferunuir ,  yel  munera  modefte  re- 
roittuntur,  vel  ea  quae  accepta  funt  adfcribuntur,  autfe- 
ries  eoruin  quas  rependuntur  exprimitur,  idque  non  fins 
varia  rituum,  quoslongum  eflet  commemorare.urbanitate. 
Nccetiaminfolenseft,  utSina;  pecuniariamunufcula  ofFe- 
rant ,  naro  aureos  fa?pe  decem ,  aut  quinque ,  nonnunquam 
ciiam  pauciorcs,  fuperiores  inferioribus  &  contra  tranf- 
roittunt. 

llli^quiMagiftratusgerunt  aut  literariishonorumgradi- 
bus  prae  aliisconfpicui  funt ,  quoties  falutationum  peragunt 
officium,  peculiari  muneris  fui  induuntur  habitu ,  quinon 
parumaquotidianodifcrepat.  Uliquiextra  officia  publica 
vivunt,  viri  taroen  graves  funt,  Jproprium  etiam  habent 
alios  falutaturi  indunjentum,  a  vulgari  abhorrens.  Quod 
fi  cx  improvifo  alter  in  alterum  incidat,  hoc  peculiari  fo- 
lennique  veftium  ornatu  noncultus,  tuncfalutationemfo- 
lenni  rita  alteri  non  exhibet  ,  donec  alter  eundem  in- 
duat  habitum  ,  in  [quam  caufam  famulus  herum  confe- 
quens,  arbanitatia  togam  portare  folet,  quod  fi  hocnon 
fiat ,  tum  ille  qui  hoc  falutandi  paludamentum[induerat , 
ftatira  cxuit ,  &  in  quotidiana  fua  vefte  falutationis  ritum 
p<*agic.  Si  plures  fuerint , qui  aliquem  vifitant ,  horum  pri- 
mariushofpiti&fedem ,  aut  fedes  fingulas,  utraqucaccipit 
roanu,  &  iu  fuo  honoratifftmo  aulas  loco  collocat,  tum 
propriis  manibus  illas  excutit ,  quarovis  nullopulvereob- 
ducta  fint ,  tametfi  etiam  fades jam  fint  collocatas.  Singulas 
tan.encontingere,  &  aptius  collocare  mos  eft.  Hocpari- 
ter  iiii  qui  falutantur  prseftant,  in  eundem  fere  modum.  Hoc 
d  nn  fit  ,cuiidexhibeturofficii,adlatusadftat  ,receptisin- 
traTmanicas  manibus^leviterque  elevatis  ,ac  mox  depreffis* 
gratias  agit ,  &  exhibituro  fibi  honorem  modeftc  recufat. 

Casterum  hofpites  extraneos  in  primo  collocare  folent 
loco ,  neque  fas  eft  cotitra  receptamconfuetudinem  morem 
iilum  declinare. 

Ubicun&i  confedeVc  ,  anus  doraefticorum  famulorum 
cultior  prae  reliquis  habitu  ,  manibus  elegantem  portat 
tabulara,  &  in  illa  ipro  numero  bofpitum  fcutellas  quae 
potione/i*replct32  lunt.  Quibus  aliqukl  ex  bellariis  mix- 

tum 


i«84  DESCRIPTIO 

tumeft  ;  adquod  capiendum  argento  cochleari  utl  opus 
eft.  Famulusab  honoratiore  principium  capit,  fuamcui- 
quefcutellam  porrigens,  ad  herum  ufque,ultimofedentem 
loco ,  ii  diutius  confident ,  iterum  atque  iterum  obambulat, 
illudque  bellariorum  fruftulum  toties  variat.  Exituri  ho- 
fpites,  antequamexaulaegrediantur,  juxtalimen,  utan- 
tea  confiftunt ,  corporaque  ritu  ufitato  fleclunt :  quos  he- 
rusufque  ad  limen  adium  exequitur>  ubi  iterum  feincli- 
nant,  tum  herus  illos  rogat  ,  uti  vel  equum  vel  fellam 
confcendant,  quodillifacere  recufant,  herumque  ut  fe 
in  asdes  recipiat  rogant.  Tunc  herus  domus ,  in  limine ,  fe 
hofpitum  fubducitoculis ,  raoram  illis  equosconfcendendi 
permittens  ,  vel  in  fella  confidendi :  mox  repente  prodit, 
abeuntefque  falutat,  vocem  hanc  Zin  ufurpans ,  ambafque 
intraveftem  manusconditasinalcum  tollens,ac  raoxdepri- 
mcns,  idquod  &  illi,  qui  ipfi  aderant  hofpites,  fimolfa- 
ciunt  mox  famulum  mittit;qui  citato  curfu  abeuntes  confe- 
quatur ,  illosheri  falutet  nomine  ,  hoc  etiam  hofpites  vicif- 
fim  faciunt ,  &  per  famulos  fuos  refalutant. 

In  conviviis,  SinaE  non  minusofficiofi ,  quam  frequentes 
funt,  cumetiam  conviviis  facra  peraganr.  Interedendura 
nec  utunturfufcinulis,  neccochlearibus,  autcultris,fed  con- 
tra  bacillisteretibus ,  fefquipalmum  longis ,  quibus  querali- 
bet  efcae  genus  ori  admovent,  omnia  fruftatim  divifa  in 
menfaraadferuntur,  nifinaturamoliia,  utova,  &c.  Pota 
ctiam  in  vehementi  asftu ,  fervente  utuntur  ,  tum  vino , 
quodillis  ad  longiorem  expedit  vitam,  adeout  nemoSi- 
narum  calculari  morbo  obnoxius  fit. 

Cum  quifpiam  ad  folenne  invitatur  epulum  ,  pridie, 
vel  etiam  ,  pluribus  diebus  ante  convivii  diem ,  is  qui  al- 
cerum  invitat ,  libellum  mittit  ex  iis,  qui  fupra  funtde- 
fcripti ,  nomenque  invitati  urbane  apponit. 

Priufquam  accumbant  hofpites  convivator  unam  e  pa. 
teris cx  auro ,  argento ,  vel  marmore  &  fimili  materia  ela- 
boratam  vino  plenam  in  fuo  difco  utraque  tenet  manu , 
illamque  primum  locum  occupaturus,inclinatione  corporis, 
fubmiifa  ialurc  impertit ,  mox  ex  aulain  atrium  progredi- 
tur,  denuo  fafta  inclinatione  hanc  vini  pateram  vultuad 
Auftrum  converfo  ,  cceli  domino  bibit ,  &  in  folum  ef- 
f undit ,  dein  repetita  inclinatione  in  aulam  redit ,  aliamque 

pateram 


REGNI  SINjE.  iegf 
pateramaccipiens,  praecipuum  convivam  demiflbin  tcr- 
ramcorpore  lalutat,  &  in  roedib  menfe  latcre  collocat. 
Quoniam  Sinae  nihil  ciborum  manu  contieftant ,  ideonec 
fubinitium,  necfincmconvivii,  manuslavant.  Hisper- 
aftis  ritibus ,  fimul  omnes ,  invitatori  flcxo  corpore ,  hono- 
remfaciunt,  &  tum  interfe,  unusaltericorpusinclinat ; 
poitea  ad  menfam  confident. 

Quoties  bibitur  ,  Convivii  dominus  pateram  accipit ,  le- 
viterqueereai,"  acmox  demifsa,  reliquos  ad  bibendum 
invitat.  Eodem  tempore.finguli  ad  invitatum  converfi,  idem 
laciunt,  &  itafimulomnesbibereincipiunt.  Lentotamen 
bibunttrattu,  ut roagis forberc ,  quaro  bibere  videantur , 
contrario  Europa:orummore ,  quiplenishaullibuspateras 
ficcant. 

Prima  exhaufta  patera  ,  ferculapaulatim  inferuntur ,  ex 
quibus  fimul omnes,quoties  unum  attingunt,unum  alterum - 
que  ex  eofruftulum  carpunt,&  ori  adroovent,  bacillis  adbi- 
bitis.  Hocautero  convivae  ftudiofeobfervant,  nequis  prius  io 
menfa  bacilluro  reponat ,  priufquam  is ,  qui  primumin  con- 
vivio  locuro  obtinec ,  id  fecerit. 

Totoconviviitempore  ,  ferroonero  de  rebus  laetioribus 
habere  (olent ,  vel  corocedia  fpeclatur ,  aut  cantor  vel  ma- 
ficas  aliquis  inftruroento  convivasexhilarat. 

Iis  vero  omnibas  vefcantur  cibis ,  quibus  Europaei ,  nifi 
quod  pifces  cum  carnibus  mifceant.  In  convivalibus  roenlis , 
nullus  eft  panis  ufus ,  fed  neque  oryzae ,  nili  in  quibufdam 
epulis  minus  foleanibus.  In  conviviis  varios  exercent  ludos, 
in  quibus  qui  fuccurobit ,  potare  cogitur ,  cum  roagno  rcli- 
qaorum  applaufu  feftifque  claraoribus.  Nemo  taroen  ultra 
Viresadbibendura  compellitur,  fed  aroicc  tantum  invita- 
tur.  In  capiendis  cibis ,  .moderatiores  funt ,  fsepe  ctiam  ac- 
cidit,ut  quis  ab  Urbe  difceflurus,feptem  vel  pluribus  interll  t 
conviviis  ,  ut  omnibos  fati&faciat  amicis.  Morem  habent ,  ut 
Regi  fuo  plurima  externa  exhibeant  oflkia.  Hunc  nemo  al- 
loquitur,  prarter  Eunuchosillos,  quiin  palatiipcnetralibus 
famuli  funt ;  tum  Kegios  propinquos ,  qui  intra  ejufdero  pa- 
latii  comraorantur  fines ,  qualesfunt  filiiac  filia?.  Reliqui 
Regem  non  nifi  fupplicibus  libcllis  accedunt.qui  tot  venera- 
tionisformulas  contincnr,  ut  non  nili  abexercitatis  compo- 
ni  queant. 

Quoli- 


,oSS  DESCRIPTIO 

Quodlibet  ineunte  anno ,  cujusinitium  novilunium  eft  , 
ex  iingulis  provinciisLegatus  mitcitur ,  qui  Regem  officiofe 
falutet.  Hoc  folenniter  tieri  folet  tertio  quoque  anno,  prae- 
terea  in  fingulisUrbibus  primorenafcentislunae  die.  Illi  , 
qui  Magiftratum  gerunt,quifque  in  Urbe  fua  ,  in  unum  fre- 
quentes  conveniunt  locum ,  in  quo  Kegius  eft  thronus,  Re- 
giaque  infignia ,  caelati  &  inaurati  dracones &  alia.  Coram 
his  fapius  incurvant  corpora  &  genua  flc&unt ,  corpore  ad 
peculiarem  modeftiam ,  &  Venerationem  compofico.  Hoc 
teropore,Xegi  fuo,  vitse annorum decem  millia  vovent, 
&  acclamant.  Idemquoque  cultus  Regi  exhibetur  ,  na- 
talifuodie,  perfingulos  annosredeunte.  HocdiePequi- 
nenfes  Magiftratus,  &  alii a  Provinciis  Legati,  necnon 
Regispropinqui,  variistitulisinfignes  eoextracuriam  con- 
veniunt.  Regi  vitam  gratulantur,  &  magnis  muneribus 
ftra  teftantur  obfequia. 

Eo  autem  ordine  procedere  folent,quo  per  Leges  ire  j  u- 
bentur  ,qaodad  Regium  tribunal  ante  primam  lucem  fit. 
Prascedunt  hicmonitores,Rituum  Prsefe&i  ,ubi  officia  Re- 
gio  folio ,  abfente  tum  Regeaccurate  exhibentur,  nccim- 
pune,  a  quoquam  vellevitererratur.  Quod  cum  faciunt , 
peculiari  cnltu ,  nimirum  purpureodamafceno,  &  tiarisin 
capite  argenteis  >  fed  inauratisinfigniuntur.  Utraqiievero 
manueburneam  tabulam,  quatuordigitoslatam  ,  palmos 
duos  longam  geftant ,  illaque  os  tegunt ,  quoties  quicquam 
coram  Rege  loqui  volunt. 

Rex  quoque  cum  olim  in  Tribunal  prodibat ,  e  loco  iupe- 
riore  ad  ingentem  comparebat  feneftraro ,  &  manu  quoque 
eburneam,  ad  vultum  contegendum  geftabat  tabula-n  ,  co- 
lorRegius,&  reliquis  interdiftusjflavu^eft  ,ex  quo  veftis  ej  us 
eftcontexta,  invefteRegia  draconesut&in  palatiis  con- 
fpiciuntur.  Quod  fi  quis  hunc  colorem  vel  praconis,  in 
propriosadhibeat  ufus,  perduellionis  incurrit  crimen„nifi 
forteRegemfanguine  contingat. 

Prseterea  nullaeftapud  Sinasalia  temporum  nota ,  fiye 
inlibrisfive  inaliis  quibuflibet  publicis  inftrumentis ,  nifi 
qusea  Regis  inauguratione  duducitur.  Sicut  a  Chriftianis 
jera  Chriftiana  in  ufu  habetur.  Solenne  veroRegi  eft,ti- 
tulosin  primariorum  magiftratuum  parentesconferre  ,fcri- 
ptione  quadain  ,  Regis  nomine  a  Regiis  Philofophis  fa&a. 

Eatn 


R   E   G   N    I     S   1  N  i4«7 

Eam  rcm  Sin*  tanti  faciunt,ut  ftupori  fit.  Nam  adhunc  bo- 
norem  impetrandura,nuilisparcunt  fumptibus,  &  ut  rcm  fa- 
cramin  familia  confcrvcnt.  Nec  minori  funtin  prciio  aiii 
nonnulli  tituli,duobus  tribufq;cbaraaeribu$  expreUi.  quos 
viduisRex  confert ,  qux  feiundas  nuptias  ufquead  decra- 
pitam  fenectiro  recufarunt,  vcl  fenibus,.qui  fcreieri>  puram 
v.tam  pcregerunt.Has  infcriptionesfupra  l.menexponunt, 
Neque  vero  ,d  folum  Regcs ,  fcd  etiaro  Magiftratus  amicis 
praeitare  Jolent.IpfisquoqueMagiftratibusde  Repub  opti. 
me  racntis ,  Arcus ,  pubJico  precio  e  marrooreerigi  folent , 
qualesapud  nosintriuropbisconfpiciuntur.  Iderocxhibent 
Urbes  civi  fuo,qui  aliquam  infigriem  dignitatcm.aut  io  lite- 
rariis  examinibus  primas  obtinuerit. 

Quicquid  prctiofum ,  aut  affabrc  faftum  in  univerfo  Re- 
gnohabetur.id  quotannisad  Regem  tranfmitti  folet. 

Quatcrfingulisannis  fubquatuorannitempeftatibuscu- 
rialesomnesMagiftratusadprifcorum  Regum&  Reoina- 
rum  fepulcbra  convenircfuofque  ritus  &  donaria  ibi  dopol 
nere  folenti  ad  hunc  ritum  fc  aliquot  diebus  ante,  prius  prae- 
parant,indiaojuftitio  &jejuniis,  quae  Rcligioie  privatos 
inter  parietes  fervare  raos  eft.  r 

Proxima  venerationum  officia,  fecnndum  Regem  Magi- 
flratibusfuis  deferunt,idque  folitisloquendiformulisexe" 
qui  folcnt.tum  vero  officiofis  vifitationibus:  ad  quasnemo 
aimjureadfpirarepoteft,  nifiquialiquodin  Rcpub.munus 
gcircrit.llli  qui  propria  culpa  honore  Magiftratus  exiderint, 
reverfi  tamen  in  patriam  ,  folenni  faepe  Magiftratus  cultu 
infignesprocedunt,&  Magiftratus  Urbani  ipfos  in  honore 
habent. 

Si  quis  Magiftratus  egregie  fuo  dcfungitur  officio ,  &  de 
Repub.  benc  meruit,  is  maguis  muneribus  afficitur ,  & 
difccdens  Urbe,ocreas  fuas,  Magiftratus  iufigne,ad  perpe- 
t  uum  beneficii  monumentum  rogatus ,  relinquit,  qua:  pu. 
blico  inclufas  Scrinio,  unacumvariisin  ejuslaudcm  verfi- 
bus  ac  fcriptionibus  aflervantur.  Aliis  vero  qui  majoris 
funtfubfellii,  in loco publico  marroor  erigitur ,  inquoil- 
lorumin  Rempub.  rocrita,  eleganti  fcriptura  coniignata 
adpofteritatis  memoriamperdurant.  Necdefunt,  quibus 

publicetemplamagnisextruaotarimpenfis^arifqueftatua; 
imponantur ,  quseilloruin  exprimantimagiuem ,  quantum 

per 


lot8  DESCRIPTIO. 

perartificis  induftriam  fieripoteft.  Tumcenfus  annuus  & 
certi  deputantur  homines,  quiperpetuosodores,  &  feniper 
viventes  accendant  lucernas.  In  quam  rem  , ingentia  ex  aere 
campanothuribula  ftatuuntur,  ad  eundem  ritum ,  quoipii 
fua  idola  venerantur ;  quem  tamen  cultumabillo  Diiscon- 
fecratodiftinguerefolent ,  quamvis  plcbs  hos  cultus  juxta 
habere  foieat. 

Omnes  Sinarum  libri,  qui  de  moribus  agunt ,  toti  \unt 
in  excitandis  filiisad  prxftandam  parentibus  obfervantiam, 
in  qua ,  tam  exprompti  &  folliciti  funt ,  ut  nulla  Gens  alia 
tocoterrarumorbecumSinis  comparari  queat.  Receptum 
inaflidendo  obfervant  ritum,  ut  nulla  ratione  in  aquali 
fitu ,  &  longe  minus  ex  adverfo  confideant ,  fed  ad  latus  al. 
terum.  Hicritus  etiara  difcipulis  erga  Magiftrosfuos  notus 
eft.  Magna  etiam  veneratione  cum  iis  colloquia  mifcent, 
&qui  tenuioris  fortuna;  funt ,  iilisadterminum  ufquevitae 
laute  copiofeque  neccifaria  vitae  fubminftrant.  In  nullo 
tamenfuntReligiofiores,  quam  duraiisparentant,  &ulci- 
ma  periolvunt. 

Lugubris  vero  Sinarum  veftis,  non  pulla,  fed  candida 
eft,  ln  luftu  parentum  ,  filii  cannabina  vefte  afperrimi 
induuntur  ,primis  ialtem  menfibus,&  ipfa  forma  talaristu* 
nica?,pilei,calceidetriti  miferabilem  lugentibus  circumdant 
faciem.  Patrum  ordinis  Francifcani  Inviolabilem  ccmfuetu- 
dinem  fervant ,  ut  luftus  patris  aut  matris  in  trienniumjper- 
trahatur.  Cujusrei  hanc  reddunt  rationem,  utparentibus 
fuis ,  qui  illos  primo  setatis  triennio  ulnis  portarunt ,  pietatis 
vicem  exoivant  ln  cxterorum  propinquorum  lucl:u,lugendi 
tempuscontraftiusfervant,  pro  ut  quifque  viciniore  velre- 
motiore  confanguinicate  aliquem  attigerit.  Caeterum  vel 
annuo ,  vel ,  alias  trimeftri  fpatio  lu&us  terminatur. 

In  funere  Regum ,  legitimum  lugendi  tempus  trienmum 
abfolvit ,  omnibus  fane  Regni  finibus.  Sed  jam  edicto 
Regis  pro  menfibus  dies  computantur,  atque  ita  menfem 
unum.totum  Regnum,  ex  Regis  obitu  conceptus  mcerorem 
publica  profitentur  triftitia.  Creterum,  funebresSinanim 
ritusjufto  continentur  volumine,  atque  ita  cum  aliquise 
f amilia  diem  fuum  obiit ,  fuperftites ,  ad  quos  funus  fpectat, 
cura  librum  confulunt ,  ut  ad  praefcriptum  rituum ,  funebris 
pompa  inftituatur,  eo  in  volumine  non  folum  praefcri- 
r    r  buntur 


REGNISIN^i  toU 
bantur,  fed  etiam  veftes  fpeclandae  exbibentur.Tum  pilei  9 
calcei,  Zonaa»  &  alia  rituum  folennia.  Cum  aliquisex  pri- 
rnariis  Viriseffe  defiic,  61ius  demorcui  aut  fanguineproxi- 
mus  caeteros  propinquos&  familiareslibello  adinonet,mce- 
fla  verborum  follennium  formula  ,  idque  intra  tertium  » 
quarcumque  ab  obitu  diem.  Hoc  ccmporeferecrum  fabri- 
cant ,  &  jlli  eo  cadaver  includunc,  aulam  candidopanno 
vel  ftoreis  infternentes.  In  medio  aram  extruunt ,  feretrum- 
quelocdntcumerfjgiedemortuL  Adcamaulam  intrapnc- 
ititutosdies.  qui  4.  vel  5.  inter  primarios  etfe  folent ,  omnes 
propinqui  &  amici  convcniunc,  ipii  pariter  funebri  vefta 
induti,  cuilibet  verocertaad  hoc  humanitatis  cfficiumdc- 
ftinata  hora  eft,  binc  in  ara  accendunt  odores,  binofque 
defuncto  locant  cereos :  quibus  accenfis ,  quaternas  inclina- 
tiones&genuflexionesexpediunt.  Dumhsec  itaperaguo- 
►  tur ,  flHus  def u  ucti  unus ,  auc  plures  ad  lacus  adftanc  ,  func - 
briinduti  vefte,  flebiliter,  modefte  tamen  lamenca  cden- 
tes.  Poft  feretrum  ,  omnis  mulierum  domefticarum  turba  > 
cortinaxamen  tecla  ioconditos  plan&us  &  cjulatus  roifcent* 
Solennisquoquemoseft,  papyrum  vel  fericeos  pannosco- 
lorisalbiexurere,  quod  ea  de  caufa  faciunt,  quiaexifti- 
ment ,  fe ,  vita  fuocTi*  veftetn  tnioiftrare ,  in  benevoleocix  & 
obfervjutiae  teftimonium. 

Non  raro  etiam  fllii  parentum  cadavera  feretro  inclufa  ad 
tres  &  quatuor  annnos  domi  affervanc  ,  &  bitumine  ica 
riraas  illinunt  ,ut  nihil  fcetoris  tranfmittant ,  quo  tem- 
pore  illis  cibum  potumque  per  fingulos  dies  exhibent ,  non 
fecus  ac  fi  in  Vivisefleoc.  Filiicameo  non  in  (edibus  folkis, 
fed  bumili  fcabeiio  coolidunc,  nec  fomrrumiole£cicis,fed  in 
ftramineis  culcitrts  capiunt.  Carne  perid  teropus  vefci,  vi- 
nura  bibere ,  balneis  uti,cum  uxoribus  effe,  conviviis  intcr- 
elTe,  intracertos  meofes  in  publicum  egredi  ,  ncfas  eft. 
Ex  modo  dicca  auftericace  vero ,  feroper  nunc  aliquid  ic* 
mittunt. 

Cumjam  efFerri  debeat  funus,propinqui  &amicialib  in- 
vitantur  Iibello,qui  omnes  candida  vefte induticoveniunt» 
ultima  defunfto  perfolucuri.  Haec  veroicainftituuntur.Va- 
tix  virorum  ac  mulierum  ftatuse  ,  elephantorum  ,  ty- 
grium  ,  leonum  papyracese  vero  omnes  praeferuntur ,  quso 
dcin  coramturouto  incenduntur.  Funuslongaferieidolo- 
Z  z  »  riun 


,09o  DESCRIFTIO* 
rum  miniftricomitantur ,  &  profaniprecum  recitatores  ,  Hi 
variosritusinitinere  peragunt ,  &  tympana*,  fiftulascym- 
bala,tintinnabula,  aliaque  muficainftrumenta  pulfant,  lub- 
fequitur  feretrum  ingenti  apparatu  &  pompa  fplendidum:il- 
lud  fequuntur  filii  baculis  innixi  ,  veluti  prae  nimio  lu£lu 
defatigati  ,-dein  mulieres  intra  candida  vela ,  fanguine  pro- 
ximse  fella  funebri  geftantur.  DefunQi  vero  extra  patriam 
domum  revehuntur,  etiamcum  magnisfumptibus.  Dicenda 
nunc  pauca  de  fponfalibus  &  nuptiis  funt.  Utraqueinte- 
neris  peraguntur  annis ,  fponfum  &  fponfam  aetatepares 
effe  voiunt ,  confenfus  filiorum  non  requiritur  Primates  , 
intra  fuum  genus  uxores  ducunt ,  Plebei  pretiofibi  uxores 
comparant,  quas  quoties  volunt  repudiant.  Deconnubiis 
Regum  Cbinenf.  Vid.  P.  Alvaro  part.  4.  p.#  '51-  Re8,a 
proles,in  connubiis  non  fpectat  fanguinisNobilitatem  ,  ied 
folum  corporis  Venuftatem.  Plures  tamen  Regise  uxores* 
conjugali  gaudent  titulo  ,  una  verb  prsecipua  elt ,  qtfSe  cura 
maritomenfa2a(Tidet,reliquJEilliuspediflequae  funt.  Incon- 
nubiis  hoc  .religiofc  obfervatur ,  ne  quis  fibi  cognominem 
ducat  uxorem.licet  nulla  fanguinis  inter  illos  intercedat  ne- 
ceflitudo.  Neminilicet  novum  fibifingerenomen.Gradus 
arflnitatis  &  confanguinitatis  nullam  apud  ipfos  habent  ra- 
tionem.  Sponfanullam  a  parentibus  habet  doterr/,  fedo- 
mncm  fupelleclilem  ex  mariti  fumptibus  fibi  comparat. 

Qjilibet  natalis  dies  apud  Sinasfcituseft ,  &  munufcu- 
lis ,  epulis ,  aliifque  ketitiae  figniscelebratur.  Solennis  etiam 
apud  Sinas  is  habetur  dies,quo  filii  virilem  pileum,illud  per- 
mittente  aetate  fumunt,  non  fecus  ac  olim  Romani  juve- 
nes,  cum  virilemtogam  ♦  exuti  prsetextam  induebant.  Ea 
setas  eft  annorum  20.  nam  ad  hoc  ufque  tempus  folutam 
alaerunt  caefariem. 

Sed  maxime  follennis  toto  Regno  celebritas  ,  quae  ab 
oranibus  seque  fecVis  colitur ,  eft ;  in  anni  recurrentis  inito  > 
primo  novilunio,  &  iterum  primoplenilunio  ,  ubi  etiara 
lucernarumeft  feftivitas.  Nam  in  fingulissedibus ,  quilibet 
ingeniofas  lucernas  acccndere  folet,  quas  vari&  exftruxit 
arte,  nirairum  e  papyro,  vitro,  velo  ,  quae  omniaeodie 
in  foro  habentur  venalia.  Percos  etiam  dies  nofturnisho» 
ris  varie  concurritur  ,  &  lucernse  in  draconis  morem  fibi 
inutuo  innexae a  bacchantibus  circurnferuntur.  Multa  q«o- 

que> 


*  E  G  N  I  S  l  Yt  M.  ro9t 
quefulphureoigneludicra,  &  fefti  ignesemiftuntur ,  qui- 
bus  domus  &  vici  iniigni  ardent  fpeftaculo.  Relraua  fullus 
cxplicata  vid.  apudcitat.  auft.lib.  I.  c*. 

RELIGIO  SINENSIUM. 

Q u  i  Sinam  incolunt ,  idololatra  funt ,  exceptis  nonnuU 
lislocis,in  quibus  lefuicse  Keligionem  Chriftianam,jam 
ibi  riorentem  propagaront,  Idol j  quae  ab ipfi?  coluntur  varil 
funt  figura\  Inter  alia  un,um  adorant  idolum  corporc,hurne- 
ris,&  brachiis  conftans.Huic tria  funt  capita  ,  fe invicem  in- 
tuentia,  omnibufqoe  tribus  ajqualem  attribuunt  potentiam, 
quod  non ikve  indicium  fuggerit,  illos  olim  ccgnitionem 
Religionis  Chriftianse  habuifie.  Quidam  ibi  etiam  imagines, 
tjuaeApoftoIos  reprasfentantinvenenint,quasiHiPhilofopbo. 
rum  eile  dicunt,quiinillisorisfecandum  Virtutem  vixerunt, 
&  ideo  Angeli  coeli  facYi  dicuntur.  Imaginem  a*dhsec  mulie- 
ris  eximiae  pulchrit<jdinis  ,  &  irrtra  brachia  infantem  tenen- 
tishabent.Hanc  adhuc  virginem ,  dicunt  peperifle ,  magni- 
que  Regisfiliam  fuifle. 

Quodccelum  omnes  vifibilcs  res  &  invifibiles  creavitt 
credunc.  Hocprima  Alphabeti  liter&notant ,  dicentes ;  illi 
fupra  omnc>res  fuperiores  Regimen  efle.  Hoc  fecundum 
fblem  maximum  adorant.  Alium  adhaec  colunt  Canfay^dU 
c~tum  fpiritum  ,  cui  rerum  inferiorum  tribuunt  curam ,  & 
quod  vita  &  mors  hominum  in  illius  fint  manibus.Huic  Can- 
fay  tres  alii  (ubfunt  pariter  Spiritus ,  qui  ipfum  in  Regiminc 
adjuvant.  Illorum  noroina  funt  Tanquam,  Teiquam%  &  Tzui* 
quamy&  quilibet  horum  fingularera  habent  potentiam.Tar- 
quam^pluviasgerit  coram,&afiarum  rerumterreftrium.Tei- 
quam  ill  e  eft ,  per  quem  nafcuntur  homincs  i  qui  bellorum  » 
feminum  &  frugum  rescurat.  Tzuiquam  mari  Regimini 
pra?eft  ,  rebufque  in  illiscontentis. 

His  rite  facra  faciunt ,  votaque  nuncupant. 
In  San&orum  numerum  mukos  retulerunt  roortalcst  ' 
qui  reliquos  potentia,  fapientia,  induftria  fuperarunt ,  vel 
feveram  exegerunt  vitam.  Daemoni  facra  faciunf,  neilli^ 
noceat.  Plurimapariter  tcnent  idola  ,  ex  qoibus  prsecipua 
ha?cfunt.  #  #  # 

Priroac  fan&itatisidolura  dicitur  sirij^cui  tribuiturin- 

Ziz  2  ftitutio. 


tojt  DESCR    I    P   T   I  O 

ftituo.  Vivendi  ad  regnlam  Religioiorura,  qui  nnnquatn 
matrimohium  contranunt. 

Adhaec  Dearn  aliquam  colunt  diftam  Qu*n'tn*t  quaefilia 
dicitur  Regis  Tzonton  cui  tres  (ut  iltt  dicunt)  fuerunt  filias, 
quarom  haec  nubere  noluit  ,ideo  a  patre  male  tra£fcata,mul- 
lis  miraculis  fe  fanftam  comprobavit. 

^  Quaninam Neoma  fequitur ,  quam  filiam  alicuj us  Princi- 
pisiiiiusRegioniscredunt ,  a  connubio  abhorrentem ,  & 
ideofan&am  xftimatam. 

Sunt& in  hacopinionejquodccelum^terra,  &aquacon- 
funfta  invicem  fuerint ,  ab  omni  tempore,  quodvcunus 
in  ccelo  di&us  Tayn  per  fummam  fuam  fapientiara ,  qua  fuit 
praeditus  a  ccelo  terram  fepararit,  ccelumve  in  fuperiore  fua- 
parte ,  terram  in  infima , .  pro  conditione  indolis  fuae  man- 
fiffa. 

H\c  creavk  hominem  ex  nihilo ,  di&um  Panfon ,  &  fce- 
minam  Panfone.  Panfon  creatus ,  per  conceflam  fibi  a 
Tayn  potentiam,  alium  ex  nihilo  creavit  horoinero,  diftum 
Tanhomcumaliisi3.  fratribus.  Hic  Tanbom  ingentifuit 
pra?ditus  fapientia,onMies  res  creatas  fuo  defignavic  nomine 
&  perinformationem  Tayn  omnium  rerum  virtutem  &  me- 
dendiartemcognovk.  Tanhom  &  fratres  ejus,  multosha- 
buerunt  liberos,quorum  maxixnusTeijencom  di&us.Hinc  cre- 
durrt  Sinenfes,  iiiorum  genus  durafle  per  aliquot  millia  an- 
norum.  Poftea cum  Tayn  fibiillataraulcifci  vellet  injuriam, 
cjuam  ab  illis ,  quos  fecerat ,  acceperat  ,  quod  illum  amplius 
iupremum  Dominum  (  ficut  promiferant )  agnofcere  noi- 
lejit ,  ccelum  ruere  f ecit ,  quod  Tayn  iterum  erexit ,  alium- 
que  in  terris  creavit  hominenf,  diclum  L^trizam  i.  gemino 
cornu  pra^ditiim  ,ex  quibusodorprovenit ,  unde  natireli- 
qui  viriSc  mulieres.  Hic  vero  Lot^izam  difparuit,  cumr 
rnultoshornines  &  fceminasin  mundoreliquiflet.  Exhoc 
igitur  omnes  reliquos  provenifle  credunt  :  qui  in  mundo 

.  vivunr.  Primum  ex  Lotzizanr\2t\im\  vocarunt,qui 
vixit«>oo.  annos.  Poft  illiusobitum  ,  ccelum  aiium  crea- 
virdlcru«i  jttzton,q\\\  800.  annosvixit.  Poft  natus  eft 

^uipraeteralia,  vcftes  facere  illos  docuit.  Hunc  excepic 
quidamdidusH«»f^if ,  qui  inventorignis  fuit ,  docens  ar- 

'  temcoquendi&allundi.  Poftcaaliquam  fceminam  didara 

Htntqtbfi* 


*  E/G  N  I   S  I  N  M.  m  le9l 

&»ntz\bon  prrjvcnifle  credunr,  ex qua  natus  Ocheuuy  qui  va- 
nasadinvenit  res  &  matrimonia  inftituit.  Hic  Oiheutey  fi. 
liurn  habuit  di&um  Ezomton ,  qui  fuit  inventor  Mediciu»  & 
Attrolo^icE&colereterramdocuit.  Deillo  fabulantur,quod 
ieptcm  herbarum  vencnofarum  fpecies  firie  ulloValetudinis 
Vwl  Vitac  damno  comcdcrit  vixeritque  400.  annos.  Atque 
ha»c  iilorum  de  creatione  mundi  fuperfticio,  non  aliundc 
profluxiffc  videtur.  <juara  ex  accepta  forte  abaliis  Veteris 
rcederis  a  Moyfeconlcripti  hiftori5,ad  lubitum  detorti. 

Caeterum  ,  animarum  credunt  immortalitatem  ,  cum 
pr*miis&  pcenis,  qux  quemlibet  cx  bene  vel  fecus  acYra, 
manere  debeant.  Animam  de  ccelooriginem  fuam  habere 
dicuot,  quod  iplihoc  dedit ,  ut  immortaHs  fit,  &  quod 
quiliber, (jui  fccundum legcs patrias vixerit ,  nulla  ve injuril 
aliquem  affccerit ,  inccelum  elevari  poft  mortemdebeat , 
contra ,  qui  in  flagitiis  vitam  exegerit ,  inconfortio  diabo- 
lorum  futurum, 

Creduot  etiam  aliqucm  locum  ,  in  quo  anima?  quse  fg 
Angelostransformari  debeant,  ab  omni  peccaro  debeant 
purificariiquod,dumiocorporeagerent,comriiiferunt.Plebs 
vcro  credit ,  quod  animas  quac  maie  vixerunt ,  priufqoam  iu 
iofernum  ..  entur,  ob  male  fa£la  fua  in  bruta  pecora 
commigrent. 

Contra  ,  bonorum  animas  in  corpora  Regum  &  magno- 
rum  Dominorum  tranfire.quibus  cummagna  agunt  Isetitia- 

Plurima  apud  illos  reperiuntur  monafteria  &  loca  fan&a, 
peromnes  villas  &  oppida  facra. 

Reiigioforam  4.  tantum  funt  fpecies ,  quarum  cuilibet 
unus  pra?fe&usdictus  Tricon  in  illorum  lingua  ,  &  cuilibet 
Provmciae  Provincialem  conitituit,  Religiofi  omncs  rafa 
capita&  barbas  gerunt. 

Filius  natu  maximusalicujus  familiae,  fenequit  addicerc 
ordini  Religioforum ,  ideo  quod  oranes  61ii  natu  maxiroi 
jobftricti  fint  parentesfenioconfe&osalere.  Demane,  & 
noclu  adolere  folent  fuisidolis. 

Academias  intoto  Regno  habent  fpJendididas,  in  quibus. 
ftudia  Philofopbica  trac"rant ,  &  Regionis  Leges  docentur  ,* 
fme  ullo  habito  Iperfonae  refpeclu. 

Do,£tos  ibi  magni  raciunt,  in  quos  fummos  conferunt 
honorcs    Reliquas  illorura  cercmonias  numero  quam 
Zz  z  3  pluii- 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze. 
CFMAGL.  2.6.152 


109+  DESCRIPTIO 

plurimas  f  ufius  legere  eft  apud  Trigaut  :  &  nuperedito 
infigui  opere  AtLnte  Sinico  Martinii. 

REGIMEN  SINENSIUM. 

OMnium  hujus  Regni  lacifiime  difFufarum  Provinciarurn 
Regimen  ,unusKex  adminiftrar,  ignocaque  Chinenfi- 
bu3  Comirum,Marchionum  &  Ducum  nomina  funt.  Kex 
omnia  officia  Nobilibus  confert,  cujustanta  eft  Majefhs 
&  veneratio,  ut  non  ficut  Rex  colacur  ,  verum  ficut  Dcus 
adoretur.  Illudexhocliquet ,  quod  iu  omnibu  Provinciis 
Regis  imagines reperiantur , ex  auro  fafte ,  veloque  tecla», 
coram  quibusinnovilnnio  locorum Magiftratus,  & aliima- 
gnates  in  genua  procumbuncipfi  divinum  honorem  facien- 
tes.Scriptas  a  bis  mille  annis  ob/ervant  Leges,  quarutn  idem 
£principio,  ufqueadtuec  ternpora  perroanfc  vigor&au- 
£roritas.Qiiarum  notitia  cum  ad  omnes  honores  certa.  lit  via, 
reperiunturquam  plurimi,  qui  animosadillarum  cognitio- 
nera  applicanUgitur  totifefeoccupancin  difputandoinma- 
teria  de  optima  regehdi  ratione. 

Alter  moJus  ad  honores  perveniendi  a  virtute  militari 
petidebec.Prxcipuadignitas  eftPro  aegis.tumVifitatorum, 
confiliariorum  ,  Gubernacorum. 

Cumofficiadiftribuenda  lunt,  omnes  Lcytias  (qusevox 
lllfV  Equitem  fonat )  conveniunt,examenque  caudidacorum 
dignitatum  inftituunt ,  qui  poftquara  Legum  ,  Regni,  &  j  u- 
rium  gnari ,  virtutifque  cultores  probati  funt  ,ad  digniiates 
evehuntur,  fidemdantes,  fe  fideles  Regi  fore.  Mox  peril- 
losequitesad  campanorum  fonum  &  tormentorumexplo- 
fionem  per  plateas  ducuntur.  Adbioitis  iilam  ia  rem  aliis 
pluribus  cerimoniis. 

Rex  in  Urbe  Taydin  confilium  fuum  habet ,  ex  XII.  au- 
ditoribus  fiye  confiliariis,  unoque  Prarfideconftar  . 

Qui  ad  dignitatera  coniiliarii  adfpirac  ,  opu>eft,  utin- 
itructurfKnonfolumfcientiarerum  Naturalium,  poiirica- 
rum,  &ftatutorum  Regui,  verura  etiam  Aftrologice  pe- 
ritiilimus  efledebet. 

Sunt  enim  Sinenfes  in  hac  opinione,  ut  quicunque  fe  hoc 
fupremo  coniilio  dignum  probare  velit ,  futurarum/crum 
notitiam  habeat ,  neceifum  fit ,  quar  non  nifi  ex  Aftrologia 
addifcipofliint,  XII  lili 


REGKI     SlMiE.  *«H 

Xft  Illi  auditores  five  confiliarii ,  coriTilium  ut  pluri - 
mumhabentin  fcegis  palatio ,  ubi.3.  fubfeliia  6.  exauro 
fqualida,reliqua  fex  cx  argento  ,  uhiiuura  ,  preiiotis  gem- 
misexornatum  £t  in  medio  rel  quorum  pofitum. 

Elc&io  noviconiiliarii,  per  alios  Auditores  &  Praefidem 
inllituitur,&  a  Regeconfirmatur. 

QJ  Regi  ex  confriio  negotia  proponit ,  Prnefes  eft ,  qui 
fi  morbo,  velaliisimpeditusfitnegotiis ;  aliusordine  &  di- 
gnitate  primus  Auditorum  ,  illudfacit.  #  - 

Coniilium  diclum  ,  omnium  rerum  quae  in  Provinaage- 
runturfcitudignarum,  finguiismenfibus  accuratam  habet 
notitiam.Tenenturenim  Rcdores  Frovinciartim  orrnes.ie- 
cundum  mandatum  expreiTuro  ,  fingula  quae  in  lilis  eye- 
niantillico  Kegi  fcribere  ,  &  quamlibet  remotifliniae  iint 
Provincia?  ,  curforestamen  publiciin  certum  fe  fiitere  tem- 
pustenentur,  qui  ubi  omnes  advencrunt  ,  junctiranova 

conferunt.  I      c  _  r 

Harc  ubiconfilium  vidit  &  cxaminavit ,  fadaque  lupcr 
his  diflertatione ,  ad  £egem  negotium  defertnr.  Inde  racto 
aliquodecreto  ,   omnia fide & fumraa  taciturmtatepera- 

puntur.  ~  . 

(Ymnquamveroconhliiraagnafitauaoritas  ,  ncmota- 

merTPro  -  Regura  vel  Gubernatorum ,  tantam  habet  pote- 
ftatera,  utperviamjuftitise,  aliquem  ad  mortem  damnare 
poflet,  fineexprefloinfententiamlataro  Rcg.s  confenfu  , 
«xceptotamenbelli  tcmpore  ,  ubifupremo  ro.l.t.aPra-te- 
£>o,&  eiuscollecse  hacc  coropetit  poteflas. 

Provincisde  Paquia  &  Tolanchia  per  magnum  confi- 
liumRegisreguntur,  illolque  roiniftro, , 
«at.rellSiar.iro  Provinciarum  qu*l.bet ,  ^f^** 
legem  ,  vel  Gubernatorem ,  qui  in prarc.pua  Urbe  refide  , 
illisdiaus Pro-  Aex  fupremum  m  prm-.nc.a  ob u- 
neos MagiftraturoPerfonaroqueKeg.s  repraelentat,  &  Co[. 

W1eSus  dignationcin  Provincia  Gubernator  vocatur 
JuZ ^correaor  in  qualibet  agens  urbe.ub,  nec  V.ce  fiex . 
nrGubernatorlrepe7itur)r-r;-appe ^«.«T*^ 
reaornegotiaroaximi  moroent.  cujuu.betUib.sexequ.tur 

Zzz  4  agci^ 


• 


10"  DESCRI  PTIO 

agensratlonum  mulcisaajutusc  )nfiliariis,&  officiorum  m 
niitris ,  quorum  officium  eft ,  reditus  cujullibec  ProvinusE  in 
Irifcum  colligere. 

Q^^f^spr^cipuorumRegisminiftrorura^^^y/eftjPr?. 
icsjuititia  civilis ,  juxtaaccriminalis ,  qui  cum  fuis  audito- 
nbus  fibi  coadjutoribus  omnes  proceflus  componit.  Qointo 
etiam  primarii  honoris  nomen  eft.  Ayto  ,  qui  Generalis  pro- 
vifor  eft  &  Praefes  Confilii  bellici,&  poteftatem  urgente  ne- 
ceflicate  conducendi  habet  militis . 

Pra?ter  modo  diclos  judices  ,  quidam  etiam  alii  inferiores 
teperiuntur.  Hifunt  ^Cantoc,  quimagnm>eft. 

P'0chi»Ji9  quiRegishabet  Sigillum.  Autzatzi,  qui  velut 
Urbium  eft  praepofuus.  Ultra  aiii  tres  funt  dicYi  in  illorum 
lingua  Huitay  Tzta&  Tontay ,  qui  velut  prsepofiti  &  judices 
Urbis  fuht.  Hiinaedibusfuis  juftitiam  adminiftrant.  Siqui 
in  judiciumvocatusinjuftusrepertuseft  ,  hic  ad  alium  mit- 
titur  judicem  z^«didum,cun?'  fchedula,in  qua  genuspce- 
nse  qua  puniri  debeat  fcriptum  eft. 

Adha?c  aliiibireperiuntur*miniftri ,  quorum  unus  dicitur 
Tompo ,  qui  vichialium  curam  habet. 

Tribtte  quifcel«ratos  &  otiofospunit.  Qumche  ,  quivelut 
inagnus  Pranor  eft.  Chomc *»,curain  habens  carcerum .  %um  - 
*b*y,qu\  nunquam  a  curia  difcedit,nifi  in  graviffimis  negotiis 
cjuajpacem&tranquillitatem  Regni  fpe&ant.  Hocapud 
jllos  accurate  obfervatur,  ne  Pro-  Rex ,  Gubernator ,  vei 
Auditorinillonatus  fitloco,  in  quoillodefungitur  officio , 
omnibus  his  miniftrisRex  fatis aropla  prsebet  ftipendia,ideo 
^uodnihil  apartibuslitigantibus  donorumcapere  debeant. 
In  omnibus proceflibus ,  tam  civilibus ,  quam  criminalibus  , 
Judices  in  fcriptis  procedunt ,  afta  faciunt ,  &  teftimonia 
pubiicein  pra?fentiaminiftrorum  publicorum  audignc. 

Cumquiiibet  judicum  non  ultra  triennium  in  officio  per- 
duret,  finitotemporerationem  adminiiiratiofficii  reddere 
tenetur.  Princeps verofingulis  annisinomnesProvincias  Vi- 
htatoresmiitit,di£tos  Louchtz  qui  inte^errim»  vicse  &  jufti- 


.  xjuod 

TCT  f  "^^^'^iwdiccs  repererint,iIlos  capere&  punire, 
Ycrlabotbciisfufpendere,  vclpenicusremovere  ;illosvero 

cmi 


R  E  G  N  I  5  I  N  /E.  io,y 
quimandatomunere  bene  funt  defuncli  ,  donis  honorarc 
non  nequeunt.  Attjie  hac  ratione  omnes  qui  juflicia  ad- 
miniftrandae  pr*funt,leduloalhborant ,  ne  quicquara  com- 
mittant  errons,  unde  fibi  dedecus  &  pceoa  emergat. 

Ncmini  per  marc  iter  facerc  peregrino ,  fine  confenfu 
Kegis ,  aegnuro  mgredi,  mercatori  fine  cautione  ad  tempus 
pr^finiturareditus.  fubpcenaexihl.alio  fc  corjferre inte- 
grum  eit.  Hodic  vcroGubcrnatoresportuumhanclicen- 
tiam  mercatoribus  fraeexpreflo  Rcgh  confenfu  facere  fo- 
leot ,  ut  in  vidnisprovinciis  m^rcaturam  exerceant. 

Si  quisaliquid  alteridebeat,&  folvere  non  vultdebitum 
ternismoncturvicibus,utdebitumfolvat,  fi  mandato  non 
paret,  ruftibus  pro  qualibct  vicc  mitias  &  gravius  excipi- 

Viduis  ad  egcftatem  redaftis ,  libcros  fuos  vendere  licet 
Paupcrcs ,  fibi  a  Magiftratibus  conftitata  certa  habent  alil 
ruenta.  Atquc  harc  brcvius  dc  Sinenii  Kegimine  luiriciunt. 

D    I    V   I   T   I  JE. 

Hinainterorones  Mundi  Kegiones ,  didfllma  habetur. 
^  quod  omnium  rcrum  ibi  maximus  fit  confluxus ,  qua; 
nonmodoejusincolis  ,  vcrumctiam  proxime  adjacentibus 
cL*tionibus,fatiscnre,facilique  negotioob  alluens  mare,  hinc 
lodc  tranferri  poifunc    Ingons  ex  india ,  uniooum  prove~ 
nit  abundantia,  vaforumporccllinorum^lanae^ferici^omnif. 
quegencrismateriarum:adha;cfacchari,mellis,rhebarbari, 
&  quanta  ibi  non  cft  abundantia  i  Reditus  Kegis  Chinaj 
aftimanturad26.  roiilioncsauri  in  annum.  Ex  ipfo  falis  ve- 
Sigali  quotannis  Rex  24.  millia  coronatorumaccipit  ,  prsel 
tcr  ingentiaaori  &  argeoti  pondera ,  quae  feoriim  Kegi  cx 
Drovinciismuncrum  locoferuntur,accedit  tributum  lingu- 
forum  capitum,a  quo  tamen  exempii  funt  miniftri  juilitiy 
&  militis  vcdigalia  rocrciuro  ,  deciraac  ex  omnis  eeneris 
frucTibus,  rcdirus  ex  fodinis.  Ex  quoruodam  fide  dignis  re- 
lationibusconftat  ,  quofci  in  Provincia  Pagvia  Rex2.roii- 
liooes  740000.  fubditorumhabeat,  ex  Provincia  Canton 
3.miiiioncs  600000.  horoinum,  ex  Olam  2.  miiliones  du- 
ccnta  quadraginta  millia.  Ex  Cinfay  tres  milliones  j  2  00  & 
quadragintajuinqucmillia.ExSufuam  i.  rcilliones  <o0oo 

Zzz  5  £x 


,o$8  DESCRIPTIO 

ExTolancia.ubi  Rex  fuam  habetfedem  tf.  millionesSoiO' 
millia.  Ex  £anfay  2.  milliones  1 3006? &  millia.  Ex  O- 
quiamj.  milliones  800.  millia.  Ex  Aucheo  t.  milliones 
840000.  Ex  Honan  1.  niillio  20000.  ExXanton  i.millia 
944000.  ExQuicheu  2.  milliones  34000.  ExChequeam 
2.  milliones  244000.  ^Ex  Sancii,  quae  eft  minima  ex  X  V. 
lnlulisi.  millio  662000.  &  500.  Atque  tantus  hominum 
propemoduminfinitusnumerus,  Regi  Chinae  tributafolvit. 
Praeterhas  divitias  ,  fuosRex  inqualibet  Urbe  principali 
habet  thefauros » ibi  a  longo^temporecuftoditos. 

Quantam  percipiat  Rex fummam  ex  variis  mercibus,  le- 
gereeftapud.  Auclor.  LesEftatshicp.  1568. 

V    I    R    E  *  S. 

EXenumerata  fuperius  incolarum  Chinae ,  immenfa  raul- 
ikudwe,  abunde  patet,  qu2ntis  illa  polleat  viribus.  Ve- 
rum  ,taliseft  conditio  Chinenfium,  ut  magis  parta  tueri, 
quamaugere  ftudeant. 

Prsetereainqualibet  Provincia  Confiliura  belliRexha- 
bet,  cum  militiae  pra?feclo  Generali,  cui  ingehsfubeft  mili- 
tum  numerus ,  adeo ,  ut  pro  occafione  nata ,  facili  negotio 
magnse  tam  terreftres  ,  quam  maritimae  copia;  produci 
queant.  Omnia  caftella,  portas, urbes,copiofus  tenet  miles, 
exquibusneminiegredi,  veHllasingredilicet,  nifiimpe- 
trata  in  antecefTum  a  j  udice  venia*. 

Militum  in  hoc  Rcgno  diverfa  eft  conditio ,  quidarn  indi- 
genaeUrbium  funt,  quos  Ceum  vocant  ,  alii  militespere- 
grini  funt ,  &  per  menfem  vel  annurh  in  officio  funt ,  &  vo- 
cantur  Pon.  Quilibetcohorti  militari  tam  ioo.quam  1000. 
militumpraefefrus,  fuam  domum  fuper  murum  extruc^bm 
habet ,  in  qua  ej us  nomen  repei itur  confignatum  ,  idque  in 
i!lo  loco  ,  ubi  quoad  bellumtlurat  manere  tenentur.  Sin- 
gulis  menfibus,  belliac  pacis  tempore ,  luftratiomilitum  in- 
itituitur. 

Equites quatuor  portant  gladios,&  firaul  cum  2-pugnant . 
armaillorumfuntarcus,  fagitta,  telum,  gladii,  fclopeta. 

Adha?c  maritimae  militiae  curam  Rex  habet  exaftam  ,  in 
qua  magnus,  eft  claffium  apparatus  ,  cum  maris  praefeclis, 
qui  omnes  in  Regnum  aditus  diligenter  obfervanc. 
^  •  Captos 


E   G    N   I    S   I    N   Mi  10» 
Cap  os  in  bello, Sinenfes  non  occidunt,fed  in  finibus  Re- 
gm  inmilicanltationeaiVcrvanc/iUifqueitipendia  dant. 

Cfciotpeditum  equitumquc  millia  per  omnesXV.  Sina; 
provincias  numerentur ,  videre  eft  apud  auclor.  Les  Eftats 
indelcnpt.  Chmap.  1571.  ubi  incredibilis  militarismuhU 
tudini*  leguurnumerus. 

QuanturoadVicinos  Regni,  nuliius  tanta  eft  potentia, 
ut  Sinenhbas  noccre  queat,exc-pto  magnaj  Tartarix  Cha- 
mo.x|uiSineole  Regnurooccupavit.Japonenfesplus  nocent 
SinenUbus  rapinis,&  deprscdationibus,  quam  aperto  bello. 

SERIES    REGUM  CHIN/E. 

yltty  primus  Rex  Sinenfium  dicitur  ,  vir  ingentis  magni- 
tudinis,cujus  ahtudo  quatuor  ulnas  fuperabat.  Hic  ulum 
aun&  gemroarum  introduxit ,  &  audor  fuit,  nequis  fllium 
ad  aharn  qQaro  paternam  vit*  funftionem  daret.  Totum 
RegnuminUrbcs,oppida,&viUasdivifit,  nccullamfce- 
mirum  voluiteffeotiofam.  Jmperavit  loo.annosreliclis 
25  libens,  ex^.  uxoribus. 

£xeju>lineau6.  Regesipfi  inRegno  fucceflerant ,  & 
peranno^  2157  Imperarunt  Ultimus  ejus  linese  fuit  Trin- 
zon,  qui  odio  fuorum  laborans ,  ubi  regnaflet  40.  annos,ex 
lniidns  occifuscft ,  Tartaroshoftescxpcrtus. 
sinchofo&An  per  duos  annos  regnavit,  magni  animi  homo 
^/«r^sexfitiisipfiruccefiic,  quij.annos  Re^navic' 
&  juvcnisobiic  •*  * 

MatcrFutey  fccptra  pofteageffit,  per  18.  annos  cum 
omniura  applaufu.  Ejus  Mariti ,  ex  alia  fifius  ipiifucceflit 
qui  13.  annos  Jmperio  prarfuit,  cujtisfacceHbr  firit.  * 
C»»'fyeja*6husqui  16.  annos*&  8.  menfesrcgnavit. 
timnuj  fiiius  Cuntey  54.  annos  in  imperio  fuic. 


Chanuy  ej 


3.  annos  regnavit. 


■f     *  ^  c»  

Chinttj  pavif»  fucceftor  15.  anno*  3.  menfes  imperavit. 
Cbutitey  fi^iii^  ejus  i6.  anno*2  mcnfes  fceptra  gefiic. 
Tzmtzty ejus  fiiius  z6.  annos  4.  menfcs  imperio  prxhiit. 
Cuthcy  cjus  filtus,  per  6.  foluni  annos  regnavit.  • 
Ptntntey  filiufi  Authey  quinquennale  Regnum  habuit. 
T^intzumt  filiusAurheyfratrifucccflit,  rcgnavic  folum 
xxa  aonos  7«  mcnfes. 

Huy. 


cioo  DESCR  IPTIO 

Heyh*nnon  frater  Tzintzumy  &  Pintarey,6.  annis  Regno 
pi.rluit-  . 

Btnt h*y  fiWusCubum  imperio28.  praefuit. 

Unthey  ejus  filius  tredccim  annis imperavit. 

OfJ^ipfifucceflic  &per  VI.  atanosj.  annos  imperium 
rexic. 

Tanthey  filiusOthey  per  8.  folum  menfes  regnavit. 

Antey  ejus  filius  18.  annorum  Regnum  habuit. 

Tunuy  ejus  filius  poft  patrem  cko  obiit  cum  per  tres  men- 
fes  in  Imperio  fuiflet. 

Chitey  cjus  filius  fceptrum  unius  anni  tenuit. 

^«»f*yfraterra»rf)>&Cto^ipfis  fucceflic,  &  21.  an- 
norum  imperium  tenuit. 

Lfxi/^ejusfiiius  22.  annis  imperium  rexit. 

Xanthey  filius  Linthey  31.  annos&ex  fuit. 

Hiccum  minus  intelle&u  pollerct,  in  odium  fubdito- 
rumincidit.  Hinc4.Tyranniemerferunt ,  quorum  nomina 
funt  Ctncozmy  Sofoc,  Guanfian  ,  &  Guanfer. 

Poftea  hoc  Regnum  in  tres  partes  divifum  manfit ,  una 
&  quidem  praecipua ,  partes  fecuta  eft  Laupi  j ,  altera  Sofoc. 
tertia  Cincoam 

Atqueita  Regnumper  aliquod  tempusmanfit,ufque  dum 
Cithey  filiusLaupij  ,  fratri  in  imperio  fucceflic 

Ciambutey  Tyrannus  quidam  fe  ipfi  oppofuerac ,  fed  hunc 
ille  occidit,  tantaque  valebat  potentia  ,ut  divifi  Regni  par- 
tesicerum  conjungeret ,  quodpeMi.  annos  divifum tuit. 
Pofte#folusper  2?  annoslmperiopraefuit. 

Fontey  ejosfiliusdein  17.  annosimperavit. 

Utpaucioribusresexprimatur  15.  Reges  ejufdem  fue- 
runt  lineae  qui  176  annoslmperium  tenuerunt. 

Ultimus  horum  Regunr  fuit  Qutontey  ,  contra  quem  fe 
oppofuit  quidam  Tzuy ,  fueruntve  ex  ejus  linea  tres  Reges 
qui  37.  annos  regnarunt. 

Contraultimumfe  oppofuit  r«8f0  ,  qui  optime  Impe- 
rium  adminiftravit ,  &  fuccei|pres2i-  Reges  habuitjqui  per 
2p4.  an :  regnarunt. 

Ultiinus  horum  diftas  eft  Troncon ,  qui  Virginem  eximia» 
pulchritudinis  ex  monafterio  uxorem  fibi  fumfit,qua»ipfum 
deinoccidere  juflit,  &  lola  in  Regno  regnavic  per  tem- 
PUS40.  annorum. 

Tontzon 


E  E  G  N  I  SINA  nos 
loutzon  adimperiuraeveaus,  fcelusrcemins  ultuseft. 
Hicexfuafaroilia  7.  Reges  habuic,  qui  20.  annis  regna- 
runt.  Ultimus  fuit  Comham  cui  fe  oppofuit  Diam  ,  qui  Re- 
gnum  obledit ,  duos  Reges  ex  fua  habuit  familia  ,  qui  18. 
anms  Imperio  prarfuerunc. 

yton  contra  ultimum  horum  arma  fumiit ,  &  ex  fua  fa- 
miliatreshabuiiReges  ,  qui  ultra  XV.  annos  non  rerna- 
runt. 

Omtfin  fe  oppofuit  ultimo  ex  his  tribus ,  &  duos  fucccf- 
fores  poft  fe  reliquit  fuae  familiae ,  qui 9.  annos  &  ues  men- 
fes  imperio  praef  uerunt.  • 

Tczo  contra  ultimum  fe  oppofuit ,  qui  cum  fiiio  folum  4. 
annoslmperium  adminiftravic. 

^Mtbm  bellum  contra  filmro  Tozi  geflit ,  quem  occidit, 
&  in  Regno  fucceflbres  habuit  duos  ex  familia  Vitey  primi 
Regis,  oppugnavit  uhimum  ex  ftirpe  Anchia,  ipfumquc 
occidit.  Fuerunt  exlineaZaitzon  17.  Rcges,  qui  omnes 
in  pacelroperio  per  100.  annos  prsfuerunt. 

Ultimushujuslineaedicluseft  Tepim,  contra  quem  ma- 
gnusTartaris  Charo  diclus  Uzou  btllum  movit.  Hic  Chi- 
naminvaflc,  & Imperium  ejus  occupavit.  Hinc  per  93. 
annos  9.  Tarcaroruro  Reges  regnarunt. 

l^int^oum  ultimuscx  novem  ,  omnium  fuit  nefarius  & 
inculpa,  qood  Regnum  in  partes  fcinderetur,  &  quod 
unus  eligereturdictus  Hombu  cx  antiqua  Regum  faroilia, 
homo  magnarum  viriuro  ,  qui  tantum  potentia  fuaprofe- 
cit,  ut  Tartaros  ex  orani  Jtcgno  ejiceret.  Ex  linea  Hom- 
bouXII.  fucrunt  xeges.  Ex  his  undecim  per  100.  annos 
regnarunt.  Uitimus  diclus  eft  Bonog  &  fratri  in  Imperio 
fucceflic 

*  E  G  N  U  M  JAPONIiE. 
MORES   IN.  COLArUM. 

t  Aponenfium  plerique/ubtili  pollcnt  ingenio,&  exprom- 
J  pta  merooria.  Nemini  paupertatem  luam  exprobant, 
convitia,  furta,  confuetudinem  jurandi ,  &oronis  genc^ 
ris  ludos  cx  aniroo  deteftantur.  Multum  iibi  ob  eximiam 
corporis  venuftatem  placent.Vividofunt  maximam  partem 
animo ,  &  in  fexagcfimum  ufque  anqum  arma  trattare 

noranc. 


not  DESCRIPTIO 

norunt.  Exiguam  alunt  barbam,  crines  quidam  in  anteriore 
capitisparte ,  alii  in  pofteriore  alunt.  Nobiles  parumcri 
niura  in  ulteriore  parte  gerunt ,  plebei  medio  capite  calvi 
funt.  Vi&uspotentiorum,  opiparus  &  exquifitus,  vilioris 
Conditionishominum,  exoryza  &  herbiseft.  Taedii&la- 
borum  patientcs  ,  gloriaeque  valdecupidi ,  injoriarum  con- 
traimpatientesfunt,  qui  tamen  vindi&se  animumftudiote 
occukant,  exinde  nomen  proditorum  nacTifunt.  Plurimi 
exiilisnatosfuos  liberos  coquunt,  uthacrationeneceflita- 
tem  illos  nutriendi  evitent.  Unum  tantum  fermonem  ha- 
bent ,  fed tot  diverfis  permixtum  terbis  &  locutionibus ,  ut 
inplures  linguas  videatur  elfe  divifus.  Jnter  armafclopera 
habent ,  pugiones .  aliaque  leviora  &  ad  piJgnam  expedi- 
tiora.  Inluriu  albis  utuntur  veftibus.  Pro  potu  delicato 
aquautuntur,  cui  pretiofum  immittunt  pulverum  ,  dictum 
Chte.  Quidam  etiam  Vina  bibunt,  quas  a  peregrinis  acci- 
piunt.  Venationes  valde  amant ,  6c  fsepiusferina  carne  do- 
mefticocjue  vefcuntur  pecore. 

ln  Urbe  Banoum  Scholam  habent,  in  qua  Bonzes  ju- 
ventutem  informant.  Adhuc  inter  ipfos  Seminarium  Je- 
luit^habent,  in  Bungo. 

Siquis  Nobilium,  flagitium  aliquod  admifit ,  illlus  ades 
magnamilitum  clauditur  turma,  quaeipfum  co^it ,  rjtfibi 
ipfi  violentas  inferatmanus.  Hocrecufantem,i}  fi  trucidi.DC. 
Carceres  apud  illos  nulli  funt,  fed  poenas  de  lceleratis  in 
aperto  campo  fumunt ,  vel  illosprofcribunt. 

R    E    L    I    G    I  O. 

T  Aponenfes  inReligione  eandem  cum  Sinenfibus  fovent 
•'opinionem.  llla  vero  dicla  incredibilis  &  abominabiiis 
eft.  Do&ores  &  concionatores  illorum  funt  Bonzes  in 
XI.  divififeftas,  multum  opinionibusdifcrepr.ntes.ln illo 
tamen  omnes  conveniunt ,  ut  providentiam  Divinam  ne- 
gent,&  animarum  immortalitatem.  Hxc  tamenimpieta- 
tisfecreta  ,  non  nili  cum  Nobilibuscommunicant ,  &  cum 
pjebe  non  nifi  de  pcenis  infernalibus  in  fucura  vita 
agnnt. 

Matrimonia  illis  contrahere  fasnoncft,  ut  &  aliisReli- 
giolis,  quidiverfo  habituindutiincedunt. 

Suaa 


R   E    G    N    I     S    I   N   /Ei  iioj 

Suasetiamhabent  Academias  ,  quarum  praecipua  Frc- 

nojamaeft. 

Pra:cipui  Deorum  quos  Japonenfes colunt  funt  Fotoques 
&  Capes  ,  quorum  piimub  innutnerum  Deorum  relatu*  tft, 
ob  inhgnem ,  qua  pollebat,  eruditionem.    Altet  ob egi  cgia 
facla  &  iingulares  inventiones. 

Adorantpraetereajaponenfes  folem&  ftellas  ,  alii,non 
nilicceium.,  quidam  cervosdivirio  honorant  cultu  ,  ut&: 
alias  feras  fylvtftres,  adbaec,  Deum  Amide,  Xaqu  e,  Camts. 
Inter  hos  idololatras  ingcns  Chriftianorum  numeyjs  eft , 
quiian&o  ChrUtianae  Rcligionis»  Zeio  praediti  lunt ,  adco 
ut  nec  quaiitiJlimia  tormentis  a  vera  Rcligione  dimovcri 
queant. 

R   E   G    I   M   E  N. 

POtcntia  &  magnificentia  hujusRegni  Principis  ,  non  in 
vicinorum  aroicitia  ,  fedau&oritate  Regenti*  confiftit. 
Q^iamprimuQi  Rex  aliquas  indeptus  eft  poireiTiones ,  vel 
terras  interaSiicos  &  fibi  ride  probatiilimos,  illasmox  divi- 
dit ,  atque  hi  omnia  tam  publica  quam  privata  poflidenc 
bona ,  cum  dandi  uni ,  alteri  fuum  auferendi ,  abfoluia  abu- 
tatur  poteftate.  • 

Prartcrea  quod  Principes  indies  mutentur ,  populi  amo- 
rem  fibi  parare  nequcunt ,  neque  vero  ipii  populo  ullam 
probant  benevolentiam. 

Qui  Regiroen  in  hoc  Regnoadminiftrant ,  funt»  inMa- 
chau  j.homines  praecipuura  gerentesMagiftratura,omnium 
Statuum.  Hi  fupremam  habenc  au&oritatem ,  &  dc  omni- 
bus  rebus  j  udicant.  Prirous  qui  velut  fummus  Pontirex  cft, 
dicitur  Zazo  curamrerumSacrarumgercns.  Altcr  Uco  fu- 
per  omnc»  dignitates  &  honcres,  Tertius  Cutama  ,  belli  & 
pacis  curam  gercns. 

Populus  in  5.  ordines  divifus  eft  ,  in  primo  quidam 
funt,  qui  aliqua  polknt  au&oritace,  vocanturque  com- 
muni  nomine  lonet.  Alia  porro  inter  illos  nonnullorum 
dignitaseft,  quas  noftris  Rcgibus,  Ducibus,  Marchioni- 
bus,  Comitibus  corrcfpondct.  Subaltero  ordineUlicon- 
tinentur  ,  qui  aliquod  in  rebus  Ecclefiafticis  habent  oflt. 
cium  ,  calvis  capitibus  &  rafo  rnento  inccdentcs  ,  iinc 

fcemi- 


H04  DEESC  RIPTIO  STATUS 

fceminis  agunt »  in  varias  divili  fe&as.  Omnes  vero  com- 
muni  nomine  vocaniurBouzes.  Tertius  ordo  eft  Nobi- 
lum&Civium.  Quartus  coccplecYitur  mechanicos,  uki- 
mus,ruricolas.  Omnes criminura  rei,mortis pcena  afliciun- 
tur,  vel  ad  minimum  exilio  feriuntur.  Fures  in  furto  depre- 
henii  in  currum  iroponi  folent ,  &  per  publicum,  vehi,polt- 
raodum  fufpendi,utab  oranibus  confpici  queant. 

D  I   V  I   T   I  A. 

IN  Japonia  mercatura  infigniter  floret ,  Prseter  alias  mcr- 
ces,&oryzae  abundantiam,  quae  folaonerandis  quam- 
pluribusnavibusfufficit,  uniones  in  roaxirija  ibi  reperiun- 
tur  abundantia.  Adhsec  pretioforum  etiam  lapiduro  ma- 
gnam  ibi  reperies copiam ,  quae  dua»  res  ad  ingentes  Regio- 
nis  divitias  fatisfunt.Rex  ex  fola  oryza  l.roilliones  nuromo- 
rnm  percipit ,  exceptisaliismuneribus ,  quaereliqui  Reges, 
aliiquepublicispraefefti  officiis,  ipfiofferretenentur,  tam 
belli  ,quam  pacistemporibus.  Hinc  facile  conjicereeft  , 
quanti  Regi ,  cx  aliis  pretiofis  mercibus  accrefcant  thefauri. 

DESCRIPTIO    STATUS    REGIS    F»  R  A- 
MIDARUM   SIVE  PEGU. 
MORES  BRAMIDARUM  EX  DESCRI- 
PTIONE    BELGICA  ABRAH  ROGE- 
RUQUIINILLISFUITORIS. 

J>  Ramidarum  gens  noroen  fuum  deducit  a  quodam  Bram- 
ma,  quera  pro  capite  fuo  agnofcit.  In  varias  vero  fe- 
clas  divifaeft  ,  velratione  profeffionis ,  vel  modo  vivendi. 
RationeprofetIionis,fex  diverfse  reperiuntur  Seftae  Brami- 
darum  :  VVciftnouwa. ,  Seivta  ,  Smaert a ^Schatrw aecka  ,  Pnfen- 
(h,  Tfcheflea.  Illi ,  qui  modo  vivendi  a  reliquis  Braminis  di- 
vifi  funt ,  vocantnr  Jagiis  quod  fi  quidam  Soudraes  eandem 
ample&antur  vivendiregulam  ,  vocantur  logus,  Atqucbi 
rarione  vitje  diftincti,  vocanturvel  Wanapraftas ,  vel  Sa* 
1  i/iis  vel  Avadoutas. 

K^a«a/>™//a*,cumliberis&  uxoribusintra  nemora&  fyl- 
vasagunt,  ubi  ex  rructibus  arborum,  &  quse  tellus  fert 
vivunt ,  nullo  fe  labore  occup&ntes.   Qiiidara  horum  adeo 

funt 


Rbcni    V>  r  a  M  I  P  A  *  U  M ,        i to§ 

funt  fuperftitiofi,  ut  nemininam  radicem  de  terra  evellanc 
quod  peccatumexiftiment,  occafionem  praebere,ut4cor- 
pore  anima  divellatur.  Atque  hi  pro  fan&is  judicantur. 

Illi  >qui  vocantur  San-Jafits  hominesfunt ,  quimundum 
&  mundana  omnia  gaudia  contemnunt.  Ideo  ftri&iorem 
vivendi  rationem  obier van t .  Illis  non eft  fas  uxorem  ducere, 
non  nifi  femel  in  die  edere ,  nullis  aeneis  vafis  uti.  Scd  ex 
fi&ilibus  cibumcapere,  Scbibere:  totamquevitamexelee- 
mofynis  fuftentare.  Nullam  etiam  pecuniam,aurum,aigen- 
tum,  aut  ulla  alia  bona  poifidere,  vcl  certas  habere  man- 
fiones  poffunt.  Igitur  fingulis  diebus  alium  qua?runt locum, 
nifi  quod  certo  anni  tempore  perduos  menfes  in  uno  loco 
licentiam  habeant  commorandi  ,  &  ille  locus  quem  fibt 
elcgeruntfanttus  habeatur ,  tunc  enim  per  totam  vitam  fuam 
in  tali  habitare  non  nequeunt,  inreliquis  utidi&um,  non 
nifi  per  no&em. 

Hi  vero  San-Jafiis  fex  capitales  hoftes  vincere  tenfti- 
tur.  i.  Qama ,  rerum  cupidinem ,  2.  Grootd,  iram ,  $ .  Lopa> 
avaritiam  ,4.  Madda ,  fuperbiam  ,     Liefie^  res  mundanas, 
6.  Matfara ,  vindi&ae  cupidinem.  Atque  in  hoc  certamine 
pertotam  vitam  depugnare  tenentur. 

Qui  Avadoutas  vocantur,  liberioris  vitae  funt  ,nec  adeo 
arftas  fervare tenentur  regulas  atque  Sanjafiis.  Hi  non  ab- 
ftinent  ab  uxoribus  ducendis ,  &  San&iores  tamen ,  quant 
San-Jafiis  e(Te  volunt  >  illa  abjicientes ,  quibus  etiam  illi 
utuntur  ,  neque  fi&ilibus  vafis  in  ufum  fervatis  aut  vefte 
quibus  corporategant ,  fed  plane  nudi  incedunt,  nonnulli  » 
tantum  panniculi  folum  habeno  quantum  tegendis  naturali- 
bus  : uttici t. 

Hi  cineribus  corpora  fua  confpergunt,  &  cum  fame  labo- 
rant ,  muti  in  aedes  aliorum  intrant ,  &  ftipem  porrefta  manu 
pofcunt,  ftatimque  comedunt  acceptum.  Hi  avSdoutas  ab 
Ethnicispro  fanftiffimishabcntur,  credunturque  fummunt 
perfe&ionis  gradum  obtinere. 

Ex  BramidisfolumBramidasnafcuntur,  nequeahus  illud 
nomen  tueri  poteft ,  quanquam  cuilibet  permi(Tiim  fit  fc- 
cundum  regulam  Bramidarum  vivcre,  ut  eo  evadatperfe- 
ftior.  Haec  Bramidis  folennis  eft  confuetudo,  ut  liberos  fuos 
recens  natosper  X.diespro  impuris  habeant,  ut&  sedcsin 
quibus  infans  natus  eft,  ideo  nemtnipropinquorumduran- 


Aaaa 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  Ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenz 
CFMAGL.  2.6.152 


2  io6  Descriptio  StAtus 
te  hoc  rempore  illas  intrare  licet.  Decima  die  sedes  ,  omnia- 
•que  in  illis  utenfilia  lavantur ,  polliuntui  que  X I  I.die  ignem 
faciunt  illis  diclumHorodwinquem  praeteraliathusimmit- 
tunt  fuper  hunc  accenfum  ignem  aliquas  recitanc  preces,  ubi 
extingui  vult ,  nomen  infanti  indunt ,  quod  illis  inter  alia 
commune  eft.  Ut  Nainopa ,  Naraina>  Beireway  Damerfay  Pad- 
manaba ,  B^agoa,  Tirrenatat  Marlepa,  Dewela  ,  TannopaXarpa9 
Wellopa,I{amay  SaneratGoyendayWarredayWeinketi.  Poftquam 
infanti  nomen  impofuerunt,  ejus  perforant  aurem,  qui 
tamen  mos  non  eodem  femper  obfervatur  tempore.  Hoc 
vero  votum  notare  volunt ,  quofcillorum  DcoWtfinou  vel 
Bfwara  devovent ,  fe  inillius  culcu  &  Relieioneconftanter 
pcrdurare  velle.  Perforatainfantiaurc  ,ipfi  fauftaquseque  & 
falutaria  apprecantur. 

Omnium  Bramidarum  officium  in  illo  confiftit ,  ut  alios 
doceant.  Ideo  proprios  fuos  liberos  omni  do&rina  im- 
butint,  aut  fi  illis  non  vacat,  praeccptores  illis  aluntBra- 
midas,  neque  ullum  ad  hoc  admittunt  ofiicium  >  cum  hac 
rationefuum  imminuihonorem  credant. 

Inter  alias  Bramidarum  domefticas  curas ,  praecipua  hsec 
eft ,  ut  libcris  fuis  matur^  de  bono  profpiciant  matrimonio : 
ita  tamen,  ut  fponfa  annis  mindr  fit  fponfo ,  quas  fi  plenis 
mibilis  aunisnon  nubat,  ^nemine  Bramidarum  pofteauxor 
ducetur:  ideo  filiabus  fuis  rhature  parentes,  praefertimdi- 
tiores  de  proco  profpiciunt.  Dum  juvenis  virginem  ali- 
quam  fponfam  ambic,  fcrio  attendit,  in  occurrentia  fibi 
mali  vel  boni  ominis  figna  ,  fiprimadiesmaliquidporten- 
dat ,  differt  in  proximum  diemfuum  propofitum  ,abhoc> 
in  tertium  ,  quod  fi  &  tertius  dies  finifter  eveniat,  planc 
i  propofito  abftinet  connubii  voto.  Cum  utrinque  in  pa&a 
matrimonii  conventum  eft,  fponfae  parcns  donumbeteldi- 
ctum  fporffi  amicis  donat ,  teftaturque  coram  omnibus ,  fe  fi- 
liam  fuam  in  matrimonium  N.  collocafle;  certoverotem- 
pore  matrimonia  contrahunt,  nimirum  Februario.  Majo, 
Junio,  Ottobri  &  Novembrimenfibus.  Cum  tempus  ma- 
trimonii  contrahendi  venit ,  ignem  HomamdiStum  faciunt , 
ex  arbore  ipfis  dicta  ^awafittou  qua?  fancta  habecur.  Hic 
ignis  velut  teftis  eft  contracli  matrimonii ,  quo  urcnte , 
quidam  Bramidarum  preccs  folennes  habet ,  poft  fponfus 
ter  cinercs  manu  capit » iilos  in  caput  fponfse  fpargens ,  id 


• 


fclClS      R  R  A  M  I  D  A  R  U  M.  1107 

quodbtiam  fponfa  Jacic.  Tumpaterfponfajfponfamvefti- 
bus  pretiofis  ,  margjlritis  &  unionibus  exomatis  pro  condi- 
tione  fortuna?  induit,  foonfi  pedes  lavat  ,matreaquammi- 
niftrante.  Hoc  fc&o,  fpon&  manum  prehendit ,  in  illam- 
que  aquam  immittit.cum  aliquapecunia,quam innomine 
Dei  fponfo  poftea  tradit,  <Jiccns  j  jam  mihi  inteamplius 
nullum  jus.  | 

Dum  verd  pater  fponfae  manum  fponfo  porrigit ,  turri 
praefto  ipfi  etiam  cft  ligula  ,  ex  qua  aureum  caput  idoli 
cujufdam  dependet  quod  Tali  vocant.  Hoc  Tj//adftanti- 
bus  monftratur ,  &  a  fpo nfo  in  collofponfae  colligatur.  At- 
que  ab  hoc  tempore  firmum  &  ratum  eft  illorum  matrimo- 
nium,  quamdiu  vero  vinculum  Tali  non  aecellit,  matria 
monii  paftum  fineullodedecoredilfolvipoteft. 

Poft  mortem  mariti  Ti//crematur  ,  quo  pa&o,  matrimo- 
nium  folutum  notatur.  Ante  aliquot  ante  nuptias  dies , 
matrimonii  pafta  publica  tieri  folent^  pcr  fufpenfa  tentd- 
ria  ipGs  difta  panda  Sc4.  in  ordinemdifpoficisarboribus* 
qua?  figna  notant,  in  tali  domo  fponfam  c(fe.  Primocon- 
clufi  raatrimonii  die,  pater  fponfae,  cpulas  amicis  &pau- 
perfbus  exhibct  per  5.  dies  per  quos  etiam  accenfus  ignis 
Homam  durat.  7.  diefponfus  cum  fponfa  inpublicumpro- 
dit ,  nonnulli  per  praecipuas  vias  publice  vehuntur ,  8c 
quilibct  amicorum  equo ,  vel  elephanto  infidet.  Poft  fponfa 
in  fponfi  aedes  deducitur,  inquibustresvel4.dies  manct  * 
fi  adhuc  setate  minor ,  &  cum  marito  cffc ,  impar  eft ,  in  pa- 
tris  domum  redit,  fi  vero  matufior  annis  eft ,  apudvirum 
habitat.Cum  liberi  Bramidarummatrimonta  contraxerunt, 
amplius  non  Bramafarh s ,  fed  Grah aft as  vocantur.  TJItimum 
nemini  Bramidae  in  matrimonium  liberos  dant,  nifi  ex  gentc: 
Bramidarura  genito.  Plura  de  matrimoniis  Bramidar.  vld. 
apuddidumRogeriumc  XI  f. 

Hanc  confuetudinem  Bramida?  adhazc  obfervant,ut  duas 
horas  vcl  unara  antcfolisortum  furgant.  ExculTo  primunt 
fomno,  nomen  Dei  ftatim  nominant ,  in  cujus  meditatio- 
nelefto  incubantes  femi  horam  impendunt:  ubi  furrexe- 
runt,  faciem,  manus,  & pedes lavant.  Hocperafto,afleri 
infident  vcl  tapeti ,  vultum  verfus  orientem  vcl  fcptemtrio- 
nem  vertuttt,nuflquam  ad  mcridiem  vcloccidententem.  Af- 
feriinfidentcshiftoriam  caountjde  Gasjendrc  Mootsjam{hoc 

Aaaa  a  *» 


lio8  Descriptio  Status 
eft  defervato  elephante ,  cujus  hiftoriae  enarrationem  vid. 
cap.  XVII.)  Si  ante  folis  ortum  ipfk  adhuc  aliquod  re- 
ftat  tempus,>illud  concionibus  in  honorem  Dei  impendunt. 
Tum  furgunt ,  &  os  cum  dentibus  ,  totumque  corpus  in  rivo 
proximo  vel  domi  lavant ,  puramque  veftem  mox  induunt. 
Poftea  ex  putea  extra&am  adhibent  aquam  ,  illamque  ter 
inosquodtamen  digito  non  contingunt  injiciunt,  &  inte- 
rea24  nomina  Deorum  nominant  di&a  illis  Japon.  Inenu- 
mcratione  nominum  24.  partes  corporis  fuitangunt.  Ex- 
ortofole,  ter  volasaqua  complent,  quam  interram  eflfun- 
dunt ,  adhibit£  fingulis  vicibus  oratiuncula  ,  atque  hoc  in 
honorem  folis  peragunt.  Inde  vero  iterum  terinosaquam 
injiciunt  ,  &.in genua provoluti , folem  adorant ,  dein ido- 
lum  fuum  Salagramma ,  lavant  ,  &  aliis  defunguntur  cerimo- 
niis.  Appropinquante  vefpero,  ante  folis  occafum  ,  Bra- 
midse  iterum  corpora  fua  lavant ,  iterumque  fe  fignant ,  & 
24.  Deorum  nomina.proferunt ,  aquamve  ut  in  matutinis 
01  is ,  ita  vefpertinis  foli  efTundunt. 

Ethnica  illa  Natio  novum  fuum  anum  k  menfe  Aprili 
orditur ,  in  cujus  certo  die  folenne  feftum  celebrant  quod 
vocant.  Samwat-tfaradipanduga>  hoc  eft  feftumanni :  gam 
panduga  notat  feftum.  Samwattfarum  annum  adi  primum 
in  menfe  annum.  Annumper  i2.mcnfes  metiuntur,  quos 
vocant.  Tfeitram,  Aprilem,  JVcinjacam,  Majum»  Jeflam, 
Junium,  Ajadam  ,]\\Yi\\m,Srawanamy  Auguftum,  Badrapadam, 
Septembrem,  Ajwijam,  O&obrem;  Carticam,  Novembrem, 
Margifaram ,  Decembrem  5  Poujam ,  Januarium  -?  Magam , 
Februarium ,  Paelgouwan  ,  Martium  \  Septem  dies  labori- 
bus  habent  deftinatos ,  quibus  planetarum  indiderunt  no- 
mina. 

Sicut  Graeci  olympiades.  obfervarunt ,  ita  quoque  hi 
poft  decurfum  fexaginta  annorum ,  annos  iterum  de  novo 
numerant.  Annos  vero  non  per  numeros ,  fed  per  fa&a  Sc 
gefta  numerant ,  ut  non  anno  tertio  quarto  &c.  fed  anno 
Bipawa  Sachela,  &c.  Sicut  porro  Chriftiani  annos  nume- 
rant  a  nato  Chrifto ,  ita  illi ,  k  quodam  Rege  Salawagena> 
hic  vcro  calculus  non  nifi  in  magnis  rebus  adhibetur, 
quarum  memoria  memorabilis  eft. 

Cum  in  Bramidarum  Natione  quatuor  fint  diverfae  capi- 
tales  fccla?,  exhi4.  duae  Settrea  &  S<wdra  pifcibus,carni- 

bus, 


Mo*BS      B  R  A  M  I  D  A  R  U  M,  H09 

bus  ,  omnibus  cduliis  excepta  came  vaccinavefcuntur. 

Stemma  vero  Bramidarum  ab  efu  omnium  viventium 
animalium  abftinet,  quod  cum  Pythagoricis  commune  ha- 
bere  videtur,  qui  deftru&ionem  &  fcparationem  animaea 
corpore  credunt ,  qu*  inaliudcorpusdeinmigrat.  Ca?te- 
rum  in  capiendis  cibis  Bramida?  valde  funt  mpderati ,  qui- 
bus  minime  delicatis  utantur ,  potus  illorum  etiam  nonnihil 
acerbior  eft.  La&e  ex  vacca  plurimum  delettantur ,  cui 
herbas  8c  radices  adhibent ,  adeo ,  ut  inter  illos  ebrietatis  & 
gula?  vitium  nunquam  reperiatur  ,  quod  in  Catulum  5.  nu- 
merum  peccatorum  quorum  remiifio  difficilis  eft  ,  retu- 
lerunt.  Sunt  vero  illa  5.  peccata  haec.  1  Cummatrerem 
habere  ,  fub  qua  noverca  &  uxor  Sacerdotis  intelligitur. 
2  Bramidamjoccidere.  Bona  furto  auferre.  4.ebrium 
effe.  5.  cum  illis  amicitiam  habere  qui  talia  faciunt, 

In  morbis  Bramidae  hunc  obfervant  morem  ,  ut  non 
per  miffionem  fanguinis,  fed  inediam  curcntur.  Si  in  de- 
tcrius  vcrgat  valetudo ,  moris  habent  f  aliquas  pro  aegroto 
recitare  preces ,  &  eleemofynas  paupcribus  dare.  ALgrotus 
ioterim  continuo  nomcn  Dei  in  ore  habet ,  fi  ipfum  defi- 
ciat  vox  ,  amici  illud  continuo  nominant.  Credunt  enim 
quod  fi  a?grotus  ad  extremum  vitae  halitum  ufque,  nomen 
Dei  nominare  pollit,  illum  illico  poft  obitum  in  coelum  pe- 
nctrare.  Moriens  maritus ,  uxorem  fuam  interrogat ,  urrum 
cum  illo  velit  mori  &  comburi ,  quod  fi  promittac ,  ex  pro- 
miflb  tenetur.  Credunt  equidem  quod  nulla  fcemina  poft 
mortem  mariti  fui  (ine  peccato  vivere  poilit.  Hxc  &  alia 
fiifius  apud  citatum  auttorem  leguntur  ,quobcnivolum  le- 
ftorem  remittimus. 

RELIGIO  BRAMIDARUM. 

IL  l  1  qui  Weiftnouwaes  vocantur,  dicunt ,  quod  ffiftnouaui 
Peremael  fupremus  Deus  fic.  Contra  Seiriaes di&i  ,quod 
non  Wiftnoit)  fed  Efwa  fummus  fit. 

Igitur  non  folum  unum  ,  verum  etiam  fummum  Deum 
crecfunt,  cui  ncmo  par  potentia  fit. 

In  hoc  vero  omnes  conveniunt ,  quod  Brammawundum , 
omniaque  in  illo  per  potentiam  fibi  a  Deo  conce(fam  crex- 
verit.  Unde  vero  Bramme  originem  fuam  accepeiit ,  varia 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


fllO  DlSCfclPTlO  Status 

&  fabulofa  aflerurft.  Cceterura ,  non  folum  omnium  rerutn 
creationem  ,  fed*etiam  Regimen  &  confervationem  huic 
Brammae  adfcribunt  ,  quod  Deus  hanc  fibi  curam  impo- 
nere  nolit,  ut  circa  confervationem  mundi,  refque  «  illo 
rnundanas  fe  occupet,  fed  omnia  Vicario  fuoregenda  re- 
linquat.  Ule.etiam  Bramma ,  terminum  vita?  humanaecon- 
ftituit  ad  fummumcentum  annorum  ,&hominibusdivitias 
honores ,  omniaque  bona  tribuit.  Hic  Bramma  creditur  ab 
ipfis  alios  habere  vicarios  ,  in  partes  curarum ,  adfcitos. 
Jnter  hos  prsecipuus  eft  quidam  Devendre,  quimagnamre- 
rum  habetadminiftrationem,  &  caput  eft  fuper  omniaofta- 
vi  mundi.  Ofto  vero  mundi  in  praecipuis  8.  terrae  plagis 
verfus  occidentem,  orientem,&c.  divifi jacent.  Aflerunt 
prseterea  quod  Wtfinou  qui  pro  fummocolitur  Deohuma- 
nam  aflumferit  Naturam ,  &  in  infimum  mundum  defcende- 
rit,  fub  variaanimalium  fpecie.  Cum  Epicuro  &  Metrodo- 
ro  hanc  fovent  opinionem ,  quod  plures  mundi  fint,  qui  in 
formaoviacjuis  innatant,  quseextramundumfunt. 

Quod  etiam  ante  hunc  mundum  in  quo  vivimus ,  alius 
fuerit,  &  ante  illum  quoque  aliusfuturusfit>&itaporro, 
conftanter  aflerunt,  adeo  ut  aeternitatem  mundi  ftatuerevi- 
deantur ,  &  quod  alius  iterum  hoc  finito  expe&ari  debeat. 
Qua  ratione  ceterna  temporum  pcrennitas  ab  illis  conclu- 
duur. 

Quatuor  prsecipua  seva  mundo  a  Braminis  adfcribun- 
tur  Primum  vocant  Critaigom.  z  Treitagom.  $.DJvaparugom. 
4  Kaligom..  Ex his jam  ultimum  creduntcurrere.  Necin- 
ficiaseunt  ,fhtum  hominum  inpiimosevolongefuifleme- 
liorem  ,  quod  in  hoc  homines  in  omni  juftitia&  aequitate 
vixerint.  Diabolum  quidem  tumfuifle,  nullam  tamen  ho- 
mines  laedendi  poteftatem  habuifle.  Secuqdum  sevum , mul- 
tum  juftitia?  habuit.  Ultimum  extitit  omnium  peflimum. 
Tamen  hoc  illis  vulgare  eft  ,  ut  Mundum  ovi  figurae  in> 
pludant. 

Angeli  ab  his  paganis  vocantur  Dewetaes  &  Diaboli 
Raetsjasjaes  ,  &  fecundum  illorum  opinionem ,  abhomini- 
bus  originem  traxerunt.  Patcrutriufquediciturfuifle  Kjtf* 
Jiopa  9  qui  2.  habuit  fceminas  ,  unam  di&am  Diti  matrem 
Dewetaes  alteram  Aditi>  matrem  Rjutsjasjaes  Quidam  exhis 
ultimis  adilloiumppinionem  pelfmii  fgquut  honunes  *  ob 

fcekva 


Rieis     B  I  A  M  I  D  A  R  II  M.  IHf 

fcelera  in  cxilium  pulfi ,  ut  ftipem  per  orbem  vagi  rogarc 
teneantur.  Prohibiti  ullo  fi  u&u  terras  vefci.  Igitur  ticirctva 
filius  Efwara  fupei  his  infpe&ionem  habet ,  curatve  >  ne  vcl 
exiguum  gramende  terraevellaDt. 

Hls  poteftas  hominibus  nocendi ,  non  eft  permiffa.  Con- 
tra  alii  funt  diabolidi&i  ]{actsjasjacs  ■  genus  diabolorum 
peiHraum,  quod  multis  nocet  hominibus.Dccreationeho- 
rninum  haec  habent  principia. 

jC rcdunt  quod  non  D  i  u  s  ipfc ,  fed  quidam  Bramma 
creator  hommumfit.  Hic  inprincipio  ix.  hominescrcaffe 
dicitur.  £x  his  IX.  hominibus  ,  &  aliis  a  Bramma  ex 
uxorefua  £4/4/074*1  fuficeptis ,  genus  humanum  propagatum 
creditur. 

Inter  omnia  creata  hominem  praecipium  effe  affirmant, 
non  quidem  qua  animam ,  fed  qua  corpus.  Quod  animae 
immor tales  fint ,  &  in  omnem  aeternitatem  durai e  debeant , 
communisBramidarumeftopinio.  Unde  veroillaefint  or- 
tae,  certiillis  aliquidnonconftat.  Quidam  tamenillorum 
credunt,quod  ab  aeterno  fuerint  in  Deo,&  ideo  aeternis  gau- 
diis  affici.  Quod  poft  mortem  corporum  in  alios  ,  etiara 
brutamigrent,  alii  exiftimant ;  quaetameninbrutamigra- 
tio  poenae  loco  eft. 

Religiofocultu  non  folum  fupremum  Deum ,  minorera 
Deum,  fed  etiam  Daemones  colunt.  Illum  verdininter- 
num  &  externum  dividunt.  Internus  in  illis  confiftit  ;  ne 
homofuperbiat,  fed  animam  fuam  Dco  commendet.  Ut 
in  illius  maneat  fervitiis  ,  &  femper  magnus  Dei  amicus 
fit  Ipfius  infinitam  Majeftatem  cogitans.*  Ut  femper  de 
illius  Majeftate Ioqui libenter  audeat,ipfique  fecundum  Bra- 
midarum  doarinam  ferviat.  Exterior  cultus  in  templorum 
aliorumque  facrorum  locorum  aedificatione ,  tum  vero  ce- 
rimoniisconfiftit.  Haecfc  aliaplura  fufioribus  dedufta  le- 
gunturapudcitatum  BclgicumauaoremRogerium ,  qu? 
benivolum  remittinaus  le&orem. 


Aaaa  4 


SERIES 


III2  SiKiit  R 


fi  G  U  M 


SERT£S   ALIQUOT   REGUM  INDIjE 
INTRA  GANGEM  ALIORUM  QUE 
REGNORUM  ORIENTALIUM. 
EX  ACCURATO  MS.  CL.  VI- 
RI  GEORGII  HORNII. 


REgum  Indiae  circa  A.  Ch.  970.  fundavit  quidam  Raja 
Bethoura,  kquo  longa  ferie  defcendunt  Reges  ,  ufcjtie 
ad  A.  Ch.  1527.  quo  Mogoles  ex  pofteritate  Tamerlanis 
rj  Tartari  in  Indiam  venerunt  ,  eamque  fibi  fubjecerunt ,  a 

■|  quotemporehaec  feries  Regum  fuit.  ' 

152/.  BaburPadifcha. 

rl  '  153^  Humajun.  Quo  pulfo  India  varie  dilacerata  fuit, 

&  dum  exulat  Humajun  in  Perfia ,  interea  regnarunt 
I  ex  priari  Regum  Dellycinorum  familia. 

1540.  Schir  Scha  Tyechmecha. 
j/  k  \ ;  '  ]  .  J544«  Selim  Scha. 

Jf  l    f  1552.  Firuz  Scha  Ibri  Selim.  Muhammed  Adel. 

\\\n\      \  155^.  Ibrahim. 

fjl'|  I  \ .  r  j/  1554-  Scander  Lud. 

\  j     i  I/  i^^6.  Humajun  recuperat  Indiam. 

H        I  1565.  Muhammed  Tzeladin  Akbar, 

jyjl    /  160$.  Selim  Muhammed  Ziahangir. 

*  '  f  !  /  1627.  Tzihan  SchaBedin  Muhammed  Chorum. 

\  /t  SERfES    REGUM  TAHUANTISUYO 

l  1     K,  SIVE  CUZCONIS  QJJOS  HODIE 

fH|   \\  PERUVIA  HABET. 

f&!/  /.  i.  1200.  TyyT  Anco  Inca.  2.  Roca  SnichL 

\  2.  lYlLloque  Yupangui. 

I  j  >'j/  4-  Mayta  Capac. 

5«  Capac  Yupangu. 

I  jj  6.  IncaRoca. 

1  j  7»  Jahuarhuacac. 


8.  Viracocha. 
I  9.  Pachacuter. 


10.  Yupangu. 

11.  Tu- 


Series    Rbcum-  1113 

11.  Tupac  IreaYirpangu. 

12.  148 t.  Huagna- Capac 

13.  1523.  Guafcar  &  Atahualpa  qui  vulgo  Atabali- 

pay  ftrangulatus  ab  Hifpanis. 

IMPERATORES  TAPONIjE. 

IN  Japonia  multis  feculis  imperarunt  Dayri ,  quotum 
nomen  &  feries  nobis  noudum  innotuerunt. 
Hos  Dayros  imperio  exuerunt  illiqui  hodie  imperant, 
quorum  haec  eft  feries. 

1550.  Nubunanga. 

1558.  Faxiba  Quabacondonus. 

1607.  Fideri  Samma. 

16 16.  Ongofchio. 

1617.  Combofamma. 


RECES  MEXICANORUM 


EX  PUREHASO. 


An.  cb.  ccc.xxiv.  Te-|i.r. 
ouch. 

lxxv.  Acamapichtli.  1 


xcvi.Hui^ilihuitl 


XXI, 


cl>  cccc.xxii.  Chimal-x 

pupuca. 
xxvi  1.  Yzcoalci. 
xl.  Gueguemote^uma. 
lxx.  Axayacaci. 
LXxxn.Ti^o^icatzi. 
lxxxvi.  Ahuizozin. 
cb.  I>  11.  Montezu- 

ma. 

cb.  b.  xxr.  raexicoab 
Hifpanis  capta. 


XIII 

XXIX. 
Xfl. 

I  v. 

XVI. 
XIX. 


EX  ACOSTA. 
Mexi  Dux. 

cb.  ccc.  lxxi  1.  Acama- 

pixtli  xl. 
cb.  cccc.xxn.Virzilo- 

vitli  xiii. 
xxxv.  Chimalpopoca 
1 1 1. 

xxxvm.  Ifcoaltxii. 
l.  Motezuma  xxvi  1. 
Lxxvii  1.  Tic,ocic  iv. 
lxxxi.  Axayaca  xi. 
xcii.  Autzol  XI- 
cb.  b.  11.  Motczuma 

XIX. 

Finis  Regni  mexicani. 


Aaaa  5 


LIBER 


LIBER  DUODECIMUS, 

EXHISENi 

D  ESCRIPTIONEM 

I    N    D    I  iE 

OCCIDENTALIS  SIVE  A- 
MERICjE.  ALIARUMQUE 
DITIONUM  SECUN- 
DUM  ACCURA- 
TA  DOCU- 
MENTA 

10  A  NN  I  S   D  E  LAET. 


NOVA 


IH7 

NOVA  FRANCIA 

M  O  R  E  S. 

INCOLARUM   INSUL/E  QJJJE 
TERRA  NOVA  DICTA. 
MORES. 

Ncon  hujus  ditionis  moribus  afperi & fcri 
cJ  ^nt '  ^ne  U^a *-*e* cognitione,  &  omnisratio- 
^  W$M  nis  P°^"ce  virendi,  expertes.  Invivendimore 
J^Tgt  habituque corporis , cum illis, qui continentem 
incolunt  >multum  conveniunt.  Illiquibalaenas 
pifcatum  eo  fe  conferunt ,  teftantur  •  hujuspopuliindolem 
fatis  eflc  tra&abilem  ,  modo  cum  humanitate  habcatur. 
Chriftianis  ,  in  operibus  fuis  continuo  aifiduam  prceftant 
operam  ,  non  tam  fpe  lucri  alicujus  ,  quam  fpontancabc- 
nevolentia  ,  modo  parum  panis  ex  labore  confequantur. 
Nullas  ccrtas  habent  manfiones  ,  fed  pro  ncce(fitate,aut 
libitumodo  hic,  modo  alibi  commorantur,  in  tuguriolis, 
cx  baculis  conftru&i? ,  ferarumque  pellibus  coopertis.  Inter 
Capode  Rj^  ,&  Capo  Briton  ,  inveniuntur  (celeratimortalcs, 
cumquibus  ,  nullum  haberi  poteftcommercium :  nigricante 
colore ,  adufta  facie » complicatis  fuper  capur  crinibus,  uten- 
tes  telo  &  fagittis,  quibus  omniaexpediteferiunt. 

DE  MORIBUS  FERORUM  HOMINUM 
QUI  HANC  INCOLUNT  ORAM. 

AUttor  Fjcartor  diftus  teftaturj  illoslsetosomninoge. 
nio  e(Tc ,  maximamve  tcmporis  partem  ipfis  ridentibus 
inter  jocos  elabi,  ita  tameo  utquodammodoaufterieflTevi- 
dcantur.  Lcnte  loqui  amant ,  in  medio  fermone  fubfiftunt , 
moxpergunt,  quafi  realtius  cogitata.  A  menfe  Septcmbri,in 
O&obrem  ufque  menfcm  ,  pifcationibus  anguillarum ,  fc 
pro  more  recepto  cxercent.  Has  anguillas  in  ufum  hyemis 
duratas  fcrvanr;  Anguillis  confumptis,  fcrasYcnantur ,  in 

quarum 


jli3  Descriptio 

quarum  penuria  ,  aliquot  dierum  jejunio  famelici  efle  fo- 
lent.  Tum  cahes  fuos  ,  &  pelles  quibus  veftitintur  come- 
dunt.  Duo  vitiahos  imprimis  premuntmortales >  nimia  in 
inimicos  crudelitas,  &  mendaciorumfraudumqueartiricia. 
Caeterum  nullis  vivunt  legibus  adftritti ,  vel  ullas  alias  bonas 
obfervant  confuetudines  ,  more  ferarum  quibus  omnis  ra- 
tionis  fenfus  ademptus  eft.  Dicit  Jaques  Quartier quod Deum 
quen&m  colant  di&um  Cudruagny.  Incantatores  etiam 
quofdam  habent,  diftos  Pillotoisy  quos  familiariter  cum  Dia- 
bolo  colloqui  credunt  ,  qui  ipfis  praecipit,  quid  inbello 
agendum  Gt.  Somniis  fuis  multum  fidunt.  Hic  populus 
forma  corporis  non  indecorus  eft.  Viri  quam  fceminae  ni- 
gricante  colore  prediti  funt.  Hyeme  exuvias  ferarum  in- 
duunt  >  seftate  nudi  incedunt >  Virgines  illarum  quatuorde- 
cim  vel  15.  annos  natae  >  libere  cum  jurenibus  agunt,  & 
quicunque  illis  placuerit >  illum  fibi  eligunt  maritum.  Qiiod 
u  maritus  nullos  ex  uxore  fufceperit  liberos ,  illam  ipfi 
repudiare  ,  &  aliam  ducere  fas  eft.  Mortua  uxore,  omnia' 
in  foflam  utenfilia  fepeliunt>  fimulquecumilliscadaver  hu- 
mant.  Animarum  credunt  immortalitatem  >  dicuntque> 
quod  poftquatn  ex  corpore  migrarunt  >  tunc  in  aliam  mi- 
grant  Regionem>  ubi  amici  illorum ,  defunfti  reperiuntur. 
Semper  in  timorevivunt,  faepiufque  metu  >  fe  invadentium 
hoftium,  fomno  excutiuntur  >  armaque  corripiunt  ,  ac  fi 
Jarh  praefentes  eflTent  >  quiillis  nocerent.  Haec  de  illisferis 
verafunt,  qui  in  principio  hujus  orae  habitant  quam  Mon~ 
taignets,  Canadiens  &  Souriquois  vocant.  Ultimum,  nunquam 
ultro  cogitant  >  quam  de  praefente  hyeme  ,  quae  incuria 
multa  illos  pati  finit  adverfa. 

DE  MORIBUS  ILLORUM  FERO- 
RUM, QUI VOCANTUR 
ALMOUCHIQUOIS. 

HI  capillos  fuos  omnes  in  anteriore  parte  capitis  ton- 
dunt,  &  in  pofteriore  promiflbs  gerunt>  in  variofque 
fle&unt  duttus.  Faciem  fuam  rubro  tingunt  colore  ,  tum 
vero  etiam  nigfo,  id  quod& aliiftciuntbarbari.  Formam 
corporis  decoram  habent  >  quce  nullis  fceda  eft  maculis. 
Arnlaillorum  funt  hafta>  pilg m ,  &  fagitea,  Agriculturam 

cxercent  * 


A      M      B      *     1      C     &.  III9 

exercent ,  quam  alii ,  conteronunt ,  in  Majo  menfe  ic- 
runt,  m  Septcmbre  mctunt.  Certas  femper  habent  asdcs, 
nec  ita  crcbromanfiones  fuas  ,quara  aliimutant. 

VIRGINIA. 
E  MORIBUS  POPULI,  QUI  ORAM 
MONTAJNES  DICTAM  COLIT. 

HAbitus  horum  mortalidm  ex  pellibus  ferarum  eft,  ci- 
bus,rrumentum  turcicum,ex  quoplacentas  conficiunt. 
Arma  illorum  funt  arcus  &  pila  acutis  lapidibus  praefixa. 
Nullas  habcnt  aedes  fed  fub  dio  vivunt.  Omnia  fua  fem- 
pcr  fccum  portant.  Vidctur  efle  populus  multa  humani- 
tate  praeditus,  ad  furta  tamen  praefertim  ingeniofa ,  valde 
proclivis.  Tabaci  ufum  ex  illo  creduntur  benc  callcre ,  quod 
fiftulas  tabaci  aeneas  hibeant.  Hofpitaliratem  n.ultampe- 
rcgrinis  exhibent.  Teftatur  Henncus  Hudfon,  quodcum 
apud  illos  appuliflet,  illico  ipfum  convivam  fecum  habcrc 
volucrunt ,  emiflis  ad  venandum  Viris  ,qui  ftatim  cum  avi- 
bus*  telo  transfixis  revcrfi,  ad  cornam  etiam  canem  ma&a- 
runt  Cum  vero  apud  illos  manere nollet ,  rati,  quod  illorum 
arcus  &  fcgittas  timeret.  confraftas  inignem  lpfovidcnte. 
conjecerunt.  Rcligio  huic  populo  aut  Dei  cognitio  nu!la 
eft.  Oiabolo  tamen  facra  faciunt,  quem  Mcnutto  vocant. 
Orania  etum  illa,  qua?  captum  homintm  fuperare  viden- 
tur  Menutto  dicunt.  Suos  qui  velut  ipfis  imperant  Sakinot 
\t\  potius  Sagimos  habent.  Sufpicax  &  vindicte  avidus 
eft  mc  populus,  inomnefquehoras  mutabilis.  Formacor- 
poris  omnibus  non  eft  eadem,  quidam  enim  longions ,  uc 
Scfqueskamoclqm  ,  alii  bievioris,  ut di/ti  Wbigcocomocos  fta- 
turae  funt.  Nigrum  capilitium,parum  barba?  habent.  Ingenia 
fubtilia,  &  facilimae  apprehenfionis.  Iracundi,  minus  ta- 
men  furaces ,  quod  timeant  ne  incantatores  furtum  revc- 
lcnt.  Mulieres  lllorum  non  nificum  voluntate  mariti  pere- 
grino  vocant  amori.  Quaelibet  familia  diftin&as  hibe* 
xerrx  portiones  >  ex  quibus  cum  fuisvivit.  Inveftitumul- 
tis  utuntur  ferarum  pellibus,  hyeme  pilofis,  aeftate  vero 
glaucis.  Fceminarum  brachia ,  pedes  &  mamillae  nigris 
pun&ulis  infe&a  funt,  quibus  multseferarumexprimuntur 
figurae.  In  qiulibec  aure  uc  plurimum  tria  habent  fora- 

mina^ 


II20  Descriptio 
mina  ,ex  quibus  varia fufpendunt  ornamenta  viri  etiam  fer* 
pentes  virides ,  aliiin  capite  pennas  &  alasavium  gerunt, 
quidam  etiam  manum  hoftis  arefattam.  Brachia-  &  capita 
rubro  colore  tinfta  ipfis  funt  ex  Radice  Loiore ,  quod  contra 
hyemale  frigus  &  aeftivum  calorem  bonum  e\iftimant.  Do- 
mus  ex  lignis  flexibilibus  conftruttas  incolunt ,  fuperneque 
llragulis  te&as.  Nomina  ex  openioneparehtum  fuorum  ipfis 
indita  funt.  Liberos  fuos  valde  amant ,  hos  in  profluente  to- 
tifcs  lavant,  unguentifque  afficiunt,  utcallum  contrafrigus 
&  seftum  obducant.  Viri  venationibus ,  toeminae  domefticis 
curis  incumbunt. 

R  E  L  I  G  I  O. 

ILlorum  Religio  ita  comparata  eft ,  ut  omne  illud  adorent, 
juod  fibi  nociturum  fciunt ,  neque  illi  ulla  ope  refiftere 
poflunt :  ut  funt  ignis ,  aqua ,  tonitrua ,  bombardae  equi , 
&c  DcemonemtamenimprimiscoIunt,iIlum  Efte  vocant, 
cui  magisextimore,  quam  amore  ferviunt.  Suosetiam  ha- 
bent  incantatores  diftos  Pauxoranem. 

REGIMEN. 

QUanquam  hic  populus  valde  fit  barbarus,  aliquamta- 
men  Regiminlhabet  formam,  Supremumque  aliquem 
Dominum  &  Monarcham  Poubatan  dittum ,  fecundum  loca 
quae  incolunt.  Alias  vocatur  Wahunfonacoak^  Habet  fuas  he« 
reditarias  ditiones,  ut  Pouhatan  Arrohatec\  Appamatucke ,  Pa- 
maunl^e ,  Youchtanund  8c  Mettapaniem.  Prae  Regiailliuseft 
Orapac^.  Tot  habet  ujcores ,  quod  libido  fuadet.  Ex  his  Re- 
gi  cubanti  una  ad  caput ,  altera  ad  pedes  fedet ,  ubi  furrexit , 
una  illius  dextrum ,  altera  finiftrum  claudit  latus ,  Potiores 
dignitate  liberi  Regis  non  funt,  fed  primum  fratres  ,  po- 
ftea ! orores.  Nullas  habent  fcriptas  leges ,  nifi  quafdam re- 
ceptas  confuetudines.  VoluntasRegisfupremalexeft  ,qui 
pcenas  libere~a  fubditis  fumit ,  aquibus  valde  timetur.  Inter 
pccnas  quibus  afficere  folet  noxios  &  haec  eft,  utmanus  &: 
pedesligati,  ad  ignem  circumvolvantur  donec  vivitofti,, 
moriantur ,  utalia  fuppliciorum  genera  hic  prsetereamus. 


F  L  O. 


OR.IBNTALIUM, 


1 121 


: 


FLORIDA,  DE  MORIBUS 
EJUS  INCOLARAM. 

HUjus  ditionis  incolce  coloribus  corpora  fua  tingunt , 
Mares  porre&ae  funcftacura^decoroquecorporishabi- 
tu  promiflbsalencescrincs.  Magnialiasfuncdilfimulacoris, 
&  defraudacores ,  viribus  validi  &  adpugnas  expediti.  Pras- 
ter  arcum  &  pila ,  nulla  habent  alia  arma :  juvencutemAi 
curfu  excrcenc ,  propofitopraemioexpiditiuscurreQcibus  * 
5cillis  qui  diutiusfpiritum  traherenorunt. 

Fceminaruta  forma  pariter  eft  venuftaquibusetiammo- 
ris  eft,  ut  corporapinganc.quemadmodum.  Viri  Ajuvea- 
tute  album  habenc  colorem ,  quem  poftea  uneuentis  de- 
pravanc.  Audacia  mulierum  hic  tancaeft,  ut  etiam  flumina 
nacando  crajiciant ,  in  unoBrachio  infancem  portantes.  ln 
alcillimas  dciam  facili  negocio  enicuncur  arbores,multi  in  hac 
Regione  reperiuntur  hermaphroditae ,  qui  maxima  baju- 
lanc  onera ,  &  viftum  in  caftra  vehunt.  Agriim  nunquara 
ftercoranc ,  fed  illi  femen  commifluri ,  ilium  exurunc.  Tem- 
pere  mdiis  Rex  pcr  fuos  miniftros  omnes  ad  publicas  evocac 
operas  Hyemeper4.menfesin  filvislatitant,fibiqueparvos 
cunicilos  faciunt ,  ex  ramis  palmarum.  Carne  Crocodili 
libentervefcuncur,  quae  albafjne&muicumvalderedolet. 

NOVA  HISPANIA 
MEXICANORUM  MORES. 

HUjus  populi  cura  roagna  ineducandisliberisobferva- 
ta  eft-quibus  cercas  pi&asproponunc  figuras,in  illis  no- 
ticias  rerum,  pro  capcu  aecatis  liberis  imprimemes.  A  primis 
annis  ipfos  facerdotibus  praefcntanc,  vel  eciam  militias  ma- 
giftris  j  uc  quamprirnum  annis  maturiorcs  evadant ,  alceru- 
crum  gcnus  vitae  amplectantur,  interim  illos  eoufq-,domifer- 
vanc  ,ipfis  pro  racione  aetatiscibum  miniftrant.  Delinquen- 
ces  fpinis  ex  magncs  Caftiganc.  Matrimoniaconcrahentes, 
hunc  obfervanc  morem :  Certaefceminaequas^OTMi^vo- 
canc,  fponfae  veftcm  incergum  convolvunc.IUain  conforcio 
proximae  agnationis  mulierum.ad  fponfi  domum  deducitur, 
ftragulam  juxta  fponfum  collocacur.  Mox  ,  fponfae 


Bbbb 


pon- 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze. 
CFMAGL.  2.6.152 


1122  De.sc.riptio 

fponfique  veftes  conne&untur ,  facrificiura  diis  exhibetur  &z 

convivium  folenne  mftauratur.    Atquc  ita  matrimonium 

confumitur. 

R  E  G  I  M  E  N. 

QUondam  Rcgimen  politicum  ariftocraticehicfuitad- 
miniftratum,  poftca  fibi  Regem  elegcrunt,  quinon ju- 
refanguinis,fedeleclioneimperabac.  Electiopenesmagna- 
tcs  mexicanos ,  &  vicinos  Reges  ftat,  qui  ad  hoc  fpe&aot 
Imperium  tanquam  vafalli ,  illos  Regis  Electores  vocant 
Tlacobccalcatl ,  &  poft  Regemdignitate  pra?cipui  funt.  Hi 
fupremum  habent  militiae  Ducem  dittum  Tlacatecatl ,  & 
EqtabuacatlL Tandem  etiam  habent  facerdotes  dic"tosT//7/<*n- 
calqui  .dominos  nigrse  domus,  quod  fe  ungant  olconigro. 
Regi  certis  ab  officiisfunt  miniftri  ,  tam  in  jure  admini- 
ftrando,quam  juftitiaexigenda.Suntipfis  inprovinciis  Gu- 
bernatores  di&i  Petlacalcatli  tum  alii  Calpiaue  ad  exigenda 
tributa.  Inlibris  piftisimpreflTahabentcujuliibet  Provindae 
cribura.  Annum  a  Martio  incipiunt  menfe,totumque  in  18. 
menfes  diftinguunt,  &  cuilibet  cet  ta  imponunt  nomina ,  fuo- 
rum  feftorum  incidentium.  Cuilibet  menfi  20.  adfcribunt 
dies  ,quibus  etiam  fua  funt  nomina.  Succeilionem  Rcgum 
plenius  fufiufquedefcripfit  Acofta. 

REGMUM  PERU 
MORES  INCOLARUM. 

QUemadmodum  loca  hujus  provincia?,  ex  Indole  Re- 
gionis  diverfa  funt,  ita  etiam  diverfosmoribusprodu- 
cunt  incolas.  Nam  qui  planitiem  incolunt  ,  fubdiodc- 
gunt.  Viris ,  fubucula  ad  genua  ufque  promiflfa  erant ,  fuper 
brachia ,  tenui  tegebantur  palliolo.  Uterque  fexus  linteolis 
diverfi  coloris  crines  inne&it.  Qui  in  Serrania  funt ,  ro- 
bore  corporis  multum  reliquos  antecellunt,  nonminus 
ingenii  acuminc.  Viri  Veftibus  utuntur  ex  lanificio  gregis 
proprii  confeftis.  Fceminaium  color  albicanseft  ,  quaima- 
ritis  fuis  valde  funt  morigerae  ,  &  fidelcsinnegotiis  coad- 
jutrices.  Prcccipua  illorum  exercitia  in  venatione  fita  func , 
in  qua  tum  ad  quatuor  millia  congregatis  rotam  ,  junftis 
invicem  manibus  faciunt,  feramque^incus  claudunt,  8c 

maximo 


1   N   :     I   .".      OCCIDENT.  tllj 

maximo  clamore  exagitant,  donec  fera  efic  definat  fequc 
capi  permittat. 

Ordinarium  illorum  triticum  Mai%  eftaliasdi&um  %ara 
potum  quoque  ex  Africa ,  habent  hic  cx  Mai%  &  aqua  com- 
ponitur.  Multis  adhaec  aliis  radicibus  ad  potum  utuntur , 
quarum  nomina  hic  tacebimus. 

Peromnia  itinera  quse  per  Provinciasducunt ,  difpofita 
reperiuntur  diverforia.quae  Tambos  vocantur,  in  ufum  iter  fa- 
cientium  extructa.  Incola?  natales  fuoslocos  nonfacilere- 
linquunt.  nifi  forfan  coa&i  illud  facexeobnimiumrigorcm 
illorum  Caqqutn.  Egregia  pollenc  ftacura,  intellettuprae- 
diti  infigni ,  &quafvisartes  facile  imbibunt.  Longaeviad- 
hxc  funt,  viribufque  corporis  validi.  Vitio  veromendacii 
obnoxii,  novorum  cupidi,  in  horas  mutabiles,  ebrietati 
addicli,  nec  facile  boni  Regiminis  patientes.  Qui  exillis 
Chriftianam  amplexi  funt  fidem,  noncitiusfacro  baptifmo 
tingi  ?olunt ,  quam  in  ultimo  mortis articulo. 

DE  INCOLIS  BRASILIjC. 
I  LLOR  UMQJJE  MORIBUS. 
EX  GEORGIO  MARCGRAVIO  ,  QUt 
ILLAS  PERLUSTRAVIT  ORAS. 

HUjus  terrae  incolarum  naturalium  ,  quatuor  funt  Na- 
tiones  fuis  diftinftae  nominibus,  nimirum  Tubinambu 
Tobajara ,  Pttiguara ,  Tapniya. 

Ob  mixturam  vero  variarum  nationum ,  aliae  quinque 
diftinftae  hic  reperiuntur  hominum  fpecies.  JLquidem  is 
qui  ab  Europseis  parcntibus  patre  atque  matre  hic  natus 
eft,  appellatur  Mo^ombo. 

Qui  natus  ex  patre  Europceo  &matreBrafiliana  dicitur 
Mamtluco. 

Natus  ex  patre  Europseo  &  matre  J£  thiopiffa  Mulato  vo- 
catur.  Nitus  ex  patreBrafilienfi&matreit.thyopica.  Ca+ 
ribocaSc  CabotUs  audit.Ortus  cx  uuifque  parentibus  Nigi  itis 
Criolo  cognominatur.  Hic  quaedam  ALthiopifla  gemellos 
peperifTe  didtuvy  unum  alburo  alterum  nigrum ,  quosau- 
aor  vidit,  PC  &  ALtiopes  fcnesbarbamagnaplancquecan3 
capillifqwe  capitis  canis.  Adhaec  juvenem  o&odccim  an* 

r  "  Bbbb  ?  norurn* 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  Ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenz 
CFMAGL.  2.6.152 


H24  Deschiptio 
norum,  maximealbum,  crinibus  crifpis  &  albis  ,  cutcque 
albiiiima,qui  tamenex  patre,ac  matre  nigritiserat  natus.  In- 
colx  Brafilienfes  qui  inter  Chriftianos  degunt  >  ftaturafunt 
mediocri ,  robufti  >  humeris  largis ,  bene  compofiti  >  quia 
inter  illos  difficile  invenies  diftortum  >  vel  lufcum ,  aut  clau- 
dum ,  quod  fane  mirum  videri  debet ,  cum  infantes  >  nun- 
quam  fafciis  involvant.  Ligant  tamen  Brafilienfes  ,  recens 
natorum  infantum  crura  certis  fafciis,quas  vocant  Tapacura, 
ea  nimirum  de  caufa,  utrobuftiorafiant.  Brafilienfes  ocu- 
los  habent  nigros ,  nafum  compreflum  ,  os  amplum ,  ca- 
pillos  nigros  redlofque,  mulieres  mediocris  ftatura  com- 
mendat ,  bene  difpofita?  robuftaeque  funt ,  nec  inelegantis 
formae.  Comas  alunt  nigras ,  partuque  faciles  funt. 

Annos  fuos  numerantabexortuHeliacoPlejadum',quas 
Oixu  vocant ,  atque  ideo  annum  eodem  denotant  nomine : 
accidit  autem  is  ortus  noftro  menfe  majo.  Ut  autemnu- 
merum  annorum  a?tatis  fua?  retinere  poilint ,  fingulis  annis 
unam  reponunt  caftaneam ,  de  jicaju quam  ipfi  Acaju  >  Acay 
appellant.  Fniwtus  illius  arboris  fingulis  annis  femel  ma- 
turus  fit. 

Diu  plerumque  vivunt ,  &videreinterilloslicetmultos 
fenes>  qui  eentelimum  fuperaruntannum,  neque  facile  nifi 
in  decrepita  aetate  canefcunt. 

Pucrorum  ingenia  fatis  habent  docilia ,  nifi  quod  illi 
hebetiores  fint,quando  ex  ephaebis  exceflTerunt. 

Tranquille ,  compofitifque  inter  fe  agunt  moribus  >  nifi 
quando  poculis  indulgent ,  tunc  enirafaltationibus ,  &  can- 
tilenis  plurimam  partem  de  no&e  folida  demunt.  Viri  aeque 
ac  mulieres  ebrietatis  vitio  laborant ,  a  quo  non  facile  fe 
divelli  patiuntur ,  unde  in  rixas  &  contentiones  faciles 
funt. 

Pigritiae  quoque  valde  funt  obooxii,  &  laborumcura- 
rumque  pertsefi,  paucis  contentivivunt  >&  terraefertilitas 
ipforum  fubvenit  negligentix,  divkias,  ex  illifque  nafcen- 
tia  mala  ignorant,  neque  calcari  ad  labores  opus  habent. 
Fcemina?  illorum  hofpues  advenientes  lachrymis  exci- 
piunt ,  fingularique  alloquuntur  fermone.  Quo  pa£to  vero 
mortuos  (uos  deplorent,  vid..  Joanncm  Lerium  qui  intcr 
Tupinambos  diuegit.  T4/wi^<eautemquandopaterautma- 
ter  illorum  moritur,  omnes  capitis  capillos  fibicvellunt, 


O  &   1    E    N    T    A    L   1  U    M.  '1125 

de  quibus  poftea  dicetur.  De  veftitu  illorum  haec  pauca 
notata  fufficiant  Viri  fubligaria  p  jam  ex  lintcamine  ple- 
rumque  induunc,  Quidam  quoque  indufia  habent,  & 
utuntur  pileis  ,  maximam  tamen  partem  nudoinceduntca- 
pite>  caprllifque  more  Lufitanorumtonfis,  calceos  nullos 
gerunt,  fed  nudi  incedunt,  quidam  etiam  folum  fubciu- 
dfcorio  pannolumbostcgunc,  caeterafineveftitu.  ' 

Muliercs  longis  veffiuntur  indufiis,  exlinteo  vel  gofly- 
pino  panno,  praster  haec  veftimentorum  nihil  habent.  Viri 
pariter  ac  foeminae  ,  &  infantes ,  variis coloribus  cutem  tin- 
gunt,  nigro,  rubro,  flavo,  ad  quemufumfuccumefruflu 
Janifaba  adhibent.  Capillos  capitis  in  humeros  ufque  pro- 
miflos  alunt ,  inferius  vero  sequaliter  praecifos  ,  in  frontcque 
ad  lineamdetonfosgerunt.  Palliaextiliscrailisconticiunt  > 
inftar  retis  nexa  >  hinccuilibct  nodopennam  internexunt  , 
ita  ut  totum  pallium  expennisquafi  conftet. 

Auricuias  ita  perfodiunt ,  ut  digitum  foramini  pofles  im- 
mittere.  Perforatae auri ,  lignum  digitum  oblongum,  vel  os 
ccrtopithecorum  imprimunt.  Viri  labia  infenora  perfo- 
rant,  foramenque  lapidealiquo,  criftallovelfmaragdoauc 
Jafpide  magnitudine  nucis  avellanaj  exornant .  talem  lapi- 
dcm  Mctara  vocant,  &  fi  viridis  vel  cseruleus  fucrit  Metarobi 
dicitur. 

Ad  utrumque  etiam  oris  latus  buccas  habent  perforatas , 
nimirum  conjugati  Viri  folum.  Cuilibet  foraminilignum 
indunt,  figura  &  magnitudine  pennae  anferinse ,  quod  in- 
ftarinfixi  prominet  clavi,  veletiam  aliquemimmittunt  la- 
pidem  diftum  Tmbccoareta  Nares  quoque  faepius  perfo- 
ranc,  quibus  ligna  Apiyati difta  indunr. 

Corpus  varie  pingunt ,  atque  infuper  toti  corporc  plumas 
avium  varii  colorisagglutinarefolent.  Vocant  hunc  aftura 
Acamongui. 

Brachia  quoque  certis  corallis  6  plumis  avium  foftis  ru- 
bris,  flavis ,  exornant,  vocantque  Aguamiranga.  Pennas 
infuper  Struthionum  multas  vel  arara?  inorbemquaficol- 
ligunt,  filoque  crafliore  conne&unt,  atque  adligant  lum- 
bis ,  ita  uc  inferiora  corporistegant,  huncornatum  vocant 
Aracoaya. 

Ex  rrudu  Aquay  cjui  triangularemformamhabet  ,mo- 
nilia  faciunt ,  qu*  cturibus  infra  furas  circumligant ,  qui 

Bbbb  3  cortices 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze. 
CFMAGL.  2.6.152 


%IZ6  Deschiptio 
cortices  interfaltandum  fonum  quendum  edunt. 

Mulieres  partes  genitalcsfolum  herbarum  vel  foliorum 
fafciculo  tegunt.  Hi  autem  mores  intcr  Gentiles  frequen- 
tesfunt.  Qui  vcro  Chriftianorum  facris  nomina  dederunt, 
illorummoribusutuntur.  Caeterum fuppcllex  Brafilienfium 
admodumcurtaeft  ,  itautcum  locamutcnt  ,  omniafecum 
portent  qiiod  oflkium  mulieri  compctit ,  quae  muli  inftar 
onerata  ,  neceflaria  bajulans  maritum  fequitur. 

Praecipuaillorum  fuppellexrete  eft,  ipfi  Jw/dittum  ,  Lu- 
fitanis  Hede  in  quo  dormire  folent. 

SpeculisexEuropaallatis  admodum  dele&antur  ,  loco 
atinarum,  utunturcucurbitis ,  quae  multas  variafque  ha- 
ent  fpecies.  Cochlearium  vicem  digiti  praebent ,  menfa , 
terra  ,  vel  fcamnum  eft. 

Cumperegre  iterfaciunt,muliermaritum  femper,&quo- 
cunquefevertatetiamin  militiam  fequitur.  Maritus  prseter 
armanihil  portat.  Neque  vero  multisfeonerantcibis,  fed 
icnuisparvaquefufficitfarina  <  ita  leviter  onufti ,  cumlari- 
bus  peregre  abeunt ,  parum  de  nummis  vel  commodo  he- 
fpitio  folliciti ,  quibus  fecundum  naturam  ex  tenui  viven- 
tibus ,  fylvae  commodum  diverforium  ,  campi  virentes , 
ftratos  le&os ,  hauftus  aquae  ,  vini  praeftantiam ,  parva  para- 
bilifqucefca  ,  varias  prseftant  delicias. 

Cum  domi  agunt ,  Viri  manc  cum  arcubus  &  fagittis 
fuisin  fylvas  &  campos  abeunt,  ad  figendam  aliquam  fe-r 
ram  ,  vel  avem  , vel  pifcatumexeunt,  mulierescontraplan- 
ta.iaadeunt,  folitifquc  defunguntur  laboiibus.  Ferasvariis 
modis  capiunt ,  vel  enim  ilhs  fagittis  figunt ,  vel  interra 
fovcas  faciuntprofundas.  Pifcesinrluviisvelfagittis.figunt, 
vel  hamis  capiunt ,  Cibus  &  potus  Brafilienfium  hic  eft  : 
Carnem  variam  animalium  fylveftiium  ufurpant,  avium  , 
ut  &pifcium  variorum  ,  etiam  teftaceorum  &  cruftaceo- 
rum  :  fruitus  itidem  arboreos  ,  &  terreftres  tum  varia 
legumina. 

Carnem  co&am  vcl  affam  comedunt  >  vel  etiam 
toftam. 

Ignem  cliciunt  ope  duorura  lignorum  ,  uno  molli, 
alteroduro,  durumacuunt,  &  applicant  molli. 

Pifces  minores  foliis  herbaccis ,  aut  arboreis  mvolvunt , 
cincnbufque  calidiscopcriunt ,  ita  breyi  tempore  ad  ci- 

bum 


INDIA     OCCIDIMT,  *   I  127 

parati  funt,  licct  neque;cofti,  neque  afli  dici  poflint. 

Farinam  duobus  vel  uibufcvpofterionbus  digitismanus 
dextrae  prsehenfam  ,  inter  edendum  oriinjiciunt,  ita.dex- 
tre ,  ut  vix  aliquid  pereat.  Interdiu  ,imonoclufa?pcus  co- 
medunt  ,  neque  ftata  obfervant  edendi  tcmpora.  Cibum 
vero  cum  fummo  filentio  capiunt>  raroque  inter  edendum 
bibunt ,  fcd  jam  bene  fatiati. 

Potus  illorum  ©rdinarius  aqua  frigida  eft,  vel  fluviati- 
lis ,  quas  hic  &  clara ,  &  valde bona reperitur. 

Vulgare  autemeft  Brafilienfibus,  utex  variisfiu&ibus, 
radicibufque  diverfos  faciant  potus  ,  qui  viniprabentgu- 
ftum.  Primum  vocant  Cavi  cx  Acaybae  Arboris  fruttu 
maturo  ,quem  manibusexprimerefolent. 

2.  Eft  Aipii  ex  radicibus.  3.  PacM  ex  fru&u  arboris 
pacobete.  Reliqua  potusgencra  videantur  ,  apud  Au&or. 

lib.8.p.274-  ^  . 

Arcus  cx  duro  ligno  fa&os  habent ,  quos  Gutrapara  Sc 

Urapara  vocant.   Cordas  arcuum  e  goflTypio  contorquenc. 

Sagittas  ex  arundine  fylveftri.   Culpides  fagittarum  ex 

ligno  in  acumen  exeunte.  Tapuyarum  nationes  nonnullas 

nullis  utuntur  arcubus ,  fcd  ex  manu  fagittas  mittunt. 

Tapuyse  clavas  habcntcxfolido  nigro  ligno  confe&asdi- 
cuntque  Japtma. 

Tubas  ex  oflibus  humanis  faciunt,  quas  Canguencavo- 

cant.  ,    A-  1  i- 

Saltationibus  fupra  modum  deleftantur  ,  quas  generah 

nomine  G«<u/dicunc. 

Habcnt  etiara  inter  faltandum  varios  cantandi  modos. 

Pueri  quocjueccrtos  exercent  lufus ,  quos fuis  nomirabus 
au&ornotavU. 

DE  TAPUIYORUM  MORIBUS  ET 
CONSUETUDINIBUS  EX  RELA- 
TIONE  JACOBI  RABBI.QUI 
PER  ALIQUOT  ANNOS  I N- 
TERr  ILLOS  VIXERAT. 

HI  plerumque  incertis  vagantur  fedibus ,  inftar  No. 
madum  ,  ccrtos  tamen  inter  limites  mtra  quoscaftra 
Bbbb  4  mutant, 


IU8  E>   B  S   C   R  I   p   T  !  o.  I 

mutant,  fccundum  mutatioadm  annitempeftatum.  Regu- 
lum  habcnt  diftum  OtsbiCa^nte  qui  fingulis  diebus,  de 
mane  &noauconfuItisina«tc^euiimdivinationibtis,  pro- 
clarnar*  jubet,  quo  prdximd  mane  promoturi  fiht.  XJbi 
conccflun,  quid  lbidem  afturi.  Mane  priufquam  iterag- 
grediantur,  flumina  tentant,  corpufque  abluunt,  &  arena 
nitxdiflima  corpora  fua  fricant,  rurfufque  abluunt.  Inde 
vero  egrefli,  areus  fuos  ita  extendunt,  &  contorquent ,  ut 
articuli  crepitent.  Poftea  ad  focumaccedunt,&calefafti, 
denticulis  quortmdam  pifcium  corpora fcabunt , ut  fangui- 
nem  eliciant,  quod  addemehdamlaflfitudinempraefenselTe 
reraedmm  exiftimant,  Teftatur  Rabbifefe  id  fa?pius  ex- 
pertum  eiTe^ac  utilecomperiiTe. 

Ad  lapidis  jaftum  ,^Regulitabernaculo,  duotrunciar- 
borum  jacent,  unius  pafliis  intervallo  abinvicem  remoti, 
gens  autem  reliqua  in  duas  turmas  diviia  ex  adverfocon- 
liftit.  Hinc  unaqua?queturmaunumexrobuftiflimis  eljgit, 
qui  trtjri(?os  illos  fucto!are,&  quam  celerrimeportarequeat; 
qut  lociim  caftrorum  primusattigerit,  reiiquos  tardius  ve- 
nientes' fifcild excipit.  Famina?  quoque ccrtando ,  luftando, 
currendofe  exercent ,  quibus  certaminibus  dua?  prafident 
foemina?,  quK  de  Gngulis  judicantaftidnibus.  Cum  juve- 
nes  ad  nuptias  animum  applicant  ,  venatum  exeunt ,  fe- 
ftanturque  feras,  tum  mel  fylveftre  colligunt,idqueomne 
ad  Patres  puellarum  quasamansdeferuntjquifi  fiiias  ,ple- 
nis  annis  nubilcs  habent ,  Prophctas  fuds&fortilegoscum 
mcdicis  advocant.  Illi  vero.  Regulum  ad  deliberandum 
adeunt.  Regulus  porroperpneconemadolefcentes  procos 
m  proximum  extra  caftra  corivocat ,  ubi  plurimi  tumado- 
lcfcentes  cum  puellaeconveniunt,  &conjun<ftim  perfylvas 
oberrant ,  donec  ad  locum  venationi  deftinatum  perven- 
ttim  fit,  hinc  confultd  feranim  iatibuhpervcftigant ,  qus? 
ubi  invenei  int ,  citato  curfu  ad  reliquos  rcdeunt ,  tum  omncs 
armisaccin&i  cum  canibus  feras  feftantur,  ubiiilas  clau- 
dere  poffiint,  tanto  cutn  impepu  inillasriiunt  ,utducentas 
quandoque  fimul  capiant.  1  Extis  exemptis ,  canibufque 
objeftis  ,in  caftra  feras  pertrahunt.  Accurruntpoftea  foe- 
minx  ,  minifterio  culinx  promptae,  primumvifcera  tor- 
rent ,  Virifque  exhibent  comedenda ,  tum  priuftis  pilis 
ferarum  carnes  conciduAf  *  fcifbbtoibite  imponunt ,  &  ita 

com- 


O  UE  NT  A  LIUM,  1129 

commeflando  hilariter  diem  confumunt.  Deinad  Reguli 
Tribunal  acccdunt,  Confilium  de  ineunda  inproximum 
diem  venatione  rogaturi :  uBi  certum  acceperuntrcfpon- 
fiim  ,ad  cantilenas  in  cohortes  concedunt ,  ex  cantu  enim 
omen  ,  male  vel  bene  fucceiTuraevenationiscapiunc ,  poft 
pera&am  venationem,  iterum  adconvivia  redeunt,quido- 
mi  manferunt,  farinam  ex  radicibus  faftam  adepulascoo- 
ferunt. 

Hoc  in  more  pofitum  habent^ut  Adolefcentibus  foramina 
in  genes  terebrent ,  atqueha?cvelutifponfaIia  ftint,neque 
enim  prius  hanc  adolefcentes  confuetudinem  fubeunt,prius- 
quam  in  amorem  apud  virginem  ha?reant.Hispera£tis,per 
triduum  &  ultra  conviviis  indulgent,in  iftoveroinuptiali 
convivio ,  Regulus  ipfe ,  fuas  cuique  partes  deftribuic. 

Solent  autem  matres  cavere,  ne  hlia?  cum  maritis  fint, 
cum  menfes  habuerint,  id  quodforti,!egis fuis&  Jvledicis 
indicant  &  Regulo,  tandem  ira  fponfaad  thalamumfpon- 
fi  adducitur,  maritique  potitur.  TJltimum  mater  fponfx  can- 
tilenis  celebrarur  >quod  decusvirginaleexpugnare  non  pafla 
fit,  quod  fi  mater  maturam  Viro  habeat  filiam ,  quam  ta- 
men  proci  fpenfam  non  ambiunt ,  tum  mater  filiam  fuam 
fuboculisrubro  pingitcolore,  illam  ad  Regulum  adducens, 
&  mentiooem  de  illa  facie.  Tum  Regulus  ad  fe  voc^t  ju- 
venculam  ,  illamque  in  ftorea  juxta  fe  co!locat,fingensfe 
medici  partibus  fungi ;  manus  ergoad  focum  calefacit ,  fe- 
que  iis  primum  pofteaSc  juvencuIamdemtiIcet,poftea  (e- 
que  virginemque  herba?Indica?fumovuIgo  Tabacci  afllat , 
tum  mulibria  ferit  arva,  fi  fanguinem  forteeliciat ,  hunc 
delingit»  idque  honorificum  putant. 

Fcemina?uterum  ferentes  ,a  virorem  confbrtioabftinent; 
Enixa? autem,  in fylvas fecedunt,  &  infanti umbilicum  con- 
cha  praecidunt,  unaque  cum  fecnndinis  coftum  devoranr. 
puerperam  autem ,  pariter  acinfantcm  mane&vefpcri  fri- 
gida  abluunt  ,  nec  licet  fcemina;  quamdiu  infantem  ladtet 
cum  viro  confuefcerc,  nifi  forteilleunicam  tantum  habeat 
conjugem. 

Quod  fi  feemina  cum  altero  rem  habeat ,  idque  viro  irno- 
tuerit ,  illam  d&utum  domo eliminat,fi  vero cxerciti  adtilte- 
rii  arbiter  faperveniacmamus,utrumque  impune  occiderc 
poceft,  ram  alii  raacrimoniiobfcflbrem,qtumvitiatam. 

Bbbb  5  Regu- 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


II30  D  i  $  c  ^  i  p  t  i  o 

Rcgulus  Jandui  in  mediotabernaculi  fui  ingentem  habct 
cucurbitam  ,  fuper  floream  ita  difpofitam  ,  ad  quam  finc 
mandato  ejus  nemini  licet  accedere,  aut  illam  cucurbitam  in 
trofpicere  ,  cum  vero  tabacum  accendunt ,  fumum  inillam 
expirare  fas  eft,  feras  &  mellaquaeinferuntur ,  juxtaillam 
deponunt,  donec  utauferantur  Regulus  imperat.  Singula- 
ri  autem  vencrationecucurbitamillamexcipiunt  ,inquala- 
pides  quidam  funt ,  qui  in  majori  pretio  habentur  quam  au- 
rum.  Hibent  quofdam  Mcdicos  velpotiuspraeftigiatores , 
gui  populo  mins  artibus  imponunt ,  mifcrifque  perfuadent , 
ie  ex  eorum  corporibus  ,  animalia,  lapides  ,  aliaqueexfu- 
gere  ,  quae  ipfis  videntibus  cvomunt.  Reguli  quoquefibi 
medendi  facultatem  arrogant ,  itaque  matrcs  infantes  fuos 
segros  ad  Regulum  adducunt,  qui  illosfricat,Tabacoque 
confputat  ,  quodfiinfans  nihil  minus  fpiritumexhalet,  a 
matre,  &  proximisconfenguineiscomeditur. 

Martio  &  Aprili  menfibus,ingens  aquarum  vis  de  monti- 
busdefcendit ,  ubi  capiendis  pifcibus  operamdant,  Poft- 
quam  vcro  rluviusintraalveum  fuum  concedit ,  in  confuetas 
ujas  fedes  redeunt,  fementique  faciendse  vacant.  Priusac 
feminaterraecredant  ,folum  afuperftitiofis,&  Prophetisil- 
lorum  ab  ortu  ad  occafum  luftratur,  feminaquc fumo  Taba- 
ci  perfumant,  autumantes  id  ad  fsecunditatem  plurimum 
faccre.  Divinatores  quoquc  fuos  de  anni  fcrtilitatcfollicite 
confulere  folent,  qui  variis  diverfique  coiorisplumisexor- 
nati  dolis  offl  aenatum ,  &  crcdulum  vulgus  ducfcant,  &  de  re- 
bus  cafia  mcmorant. 

Plejadum  exortumimprimisvenerantur,ilIafque  ftellas 
numinis coluntloco ,  canendo choreafque ducendo ,  impri- 
mis  in  loco  ad  id  deftinato ;  lllac  tendunt ,  poftquam  fru&us 
fcrc  ad  maturitatem  pcrvcnerunt.  Hicautemadolcfcentes 
haftiludium  exercere  parati,  pofttriduumcantandofaltan- 
doqueexaftum,fecertaminiparant :  &primoquidcmfuras 
vinciunt  lento  quodam  vimine ,  e  quo  calceos  confe&os  in- 
duunt  i  poftea  melle  capita  inungunt,  capillofque  poftica 
parte  fubligant,  faciem  variispinguntcoloribus,  frontial- 
bas applicantes  plumas, dorfo fafciaminftarcaudaeaptant, 
brachiis,volucrisalas  (J^o/awgvocatur)  cerviciquoque  ru- 
bras  circundant  pennas.  Itaornati  pertriduumcertant,vi- 
ftores.ovantes  faltant. 

Vit* 

( 


m 


I  N   D  1  I      OCCIDENT.  I  i;i 

Vitl  funttorum  cadavera.intracaftraportanMibimedi-. 
ci  &  fortilegi  illaexenterant  &  pofteaoflilant  ,partes4  ve- 
telistorrcntur  ,  &  abiifdem  &  confanguineis  cum  planftu 
levorantur  ,  fummi  namqueamorisfignumdfcexilnmant , 
iraicos  intra  propria  vifcera  condere.  Atque  hic  quidem 
mos  inter  plebem  ufu  increbuir.  Digniores  ^dignioribus 
comeduntur ,  exceptis  nonnullis  oilis ,  qua?  a  proximis  con- 
fanguineis  in  nuptialia  fervantur  convivia  ;  que  tum  inmi- 
nimas  contunduntur  particulas.,  &  bellariorum  vicem  prse- 
ftant  ,  quamdiu  autem  demortui  o(fa  fuperfunt ,  proximi 
amicorum  &  fanguine  junttorum  fibi ,  capillos  in  fignum 
lu&usevellunt. 

MORES  TAPUYIORUM. 
PER   ELJAM  HERCMANNUM. 

HI  robufto  funt  corpore ,  procero  ;  craffo ,  &  amplo  ca«c 
pitej  coloris  fufci,  nigrocapillitio ,  &afpero,  quod 
fuper  cervicem  propendere  finunt  ,  in  fronte  verd  adaures 
ufquetondunt  ,  quidam  Europaeorum  moreid  faciunt.  JU 
lorum  magi ,  apud  illos  magni  habentur  ,  &  de  futuris 
preenunciant.  Malosgenios  provocare  norunt  ,  quifeillis 
in  perlbna  Tapuyiorum  fiftunt ,  interdum  illos  fubfpecie 
mufcse  &  alterius  minoris  animalis  advocant.  Hoc  multi 
vidiflTc  teftantur  ,  Veneratio  alioscum  colunt  >  ex  fcemina- 
rum  ululatu  trucique  clamore  rieri folet. 

Regulum  fuum  valde  colunt.  In  bcllum  iturus ,  illos  an- 
tecedit ,  cui  tamen  domi  parca  praeftant  obfequia.  Porro 
cumomncs  nudi  incedant ,  Reguluscumprimatibus4  vul- 
go  dignofci  foient ,  partim  capillitio  ,  partira  unguibus. 
Ilegulo  namque  capilli  in  coronam  funt  tonfi  ,  &  ungues 
poHicum  longiffimillliusautemconfanguinei,  aliiquebeU 
lici  miniftri  ungues  alunt  longos  ,&  ex  omnibus  digitis  pra?- 
roinentes,  decorum  enim  exiftimant ,  prcefegmina  quam  lon- 
ghTima  alere.  .  . 

Pueris  quoque  feptem  yel  ofto  annos  natis ,  aunculas  per- 
forant ,  ut  &  labium  inferius  fupramentum ,  dicentes  •  quod 
hac  rationeilli  demum  in  hominum  numerum  afcifcantur. 

Fceminae ,  fi  mortuum  enixae  funt  fcetum,  flatim  illum  de- 
vorant  .  aiumcnim  iilos  racliuscond*npnpo(fcquaini;itia 

matejr 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  Ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrah 

CFMAGL.  2.6.152 


ir$2  Descriptio 

roaternorum  vifcerum  in  quibus  antea  latebant ,  receffus, 

Infantes  illorum ,  (quod  peregrinis  videturincredibile) 
nona  vel  decima  hebdomade  ambulare  incipiunt,  ipfaf- 
que  ad  natandum  aquas  ingredi  folent,  quare  nemo, 
(cujufcunquefexus  &  conditionis  fit,)  invenitur,qui  bene 
natare  ignoret. 

Adhaec  ad  fummam  &  decrepitam  fene&am  afcendere 
folent,  ita  ut  interilIosreperiantur3quicentum  &quinqua- 
ginta ,  aut  fexaginta ,  etiam  qui  ducentos  annos  exigant. 
lngenio  ita  funt  impense  improbo,  utetiamintimiamici, 
qui  ad  aedes  illorum  falutant ,  rariflime  fmeacceptomale- 
ficio  indedifcedant. 

DE  CHILENSIBUS  ILLORUMQUE 
MORIBUS. 

HI  ut  plurimum  fatis  fubatto  robuftoque  gaudent  corpo- 
re,  colorem  albo  &  fufco  mixtum  habent,  nigros  & 
crafTos  capillos,  Illi,  quiapud  Hifpanos  ftipendia  merent , 
prolixos,  intonfofque  capillos  geftant,  verum  qui  adhuc 
fui  juris  funt,  &cnmHifpanisbelligerantvulgoUcaisdi- 
fti,  attendere  illos  folent ,  ne  ab  hoftibus  fuis,appre- 
hendantur ,  hoc  igiturfigno,  ab  aliisdignofcuntur. 

Caputgrandius ,  faciem  latam  habent,  imberbes,quiail- 
lam  evellunt,  duabus  mytulorum  conchis  arfte  connexis , 
non  folum  vero  e  mento  &  genis ,  verum  etiam  fequioribus 
corporis  partibus  capillos  evellunt,  mares  juxta  ac  foe- 
minse. 

Capite  nudo  incedunt ,  nec  nifi  redimiculo  capillos  ca- 
pitis  fubligaht,ipfis  dicitur  Tariwelonco  priorelque  illud  pau- 
lo  pretiofius  portant.  Nonnulli  etiamornamenti  locoexu- 
vias  volucrum  gerunt. 

Fceminae  quoque  capite  nudo,  folutifquc  incedunt  co- 
mis,  quas  tamen  certo  fubligant  temore ,  videlicet  cum 
muliebri  menftruo  laborant  vitio.  Prseterca  pannofearhi- 
ciunt,  quem  e  lana  fuarum  contexuntovium,  Pannushic 
diverforum  eftcolorum,  quemetiam  viriinpropriumver- 
tuntufum.  Pedibus  inceduntnudi,nifiquod  feftivis diebus 
caligas  affabre  fattasinduant.  Calceortimufumplaneigno- 
rant,  omnes  autem  Chilenfes  mudicei  funt  amantilfimi , 

quare 


O  R  I  E  N  T  A  L  I  U  U, 

quare  fingulis  diebus  mane  fefe  abluunt,  etiam  gelu  aquas 
ftringeotc. 

Ipforum  doraicilia,  tuguriola,  feu  cafae  humiles  funt, 
ex  ftramine  vel  arundine  confe&a? ,  neque  enim  oppida 
yel  civitates  inhabitant>  fed  in  unum  locum  pcr  familias 
congreeantur. 

Supelle&ilemvaldeexiguam  habcnt. 
Omnis  follicitudinis  expertes  vivunt,  nequeferunt  ,  ne- 
ue  metunt ,  nifi  quantum  in  proximum  futficiat  annum. 
x  pccudibus  enim  vivunt,  quibus  tamcnnonadcoabuu-» 
dant. 

Scmentcm  hac  rationcperagunt.  Octobri  menfe,fami- 
liae  aliquot  conveniunt,  laborumque  focietatt  inita ,  ma- 
res  uno  alteroque  die  terram  fodiunt,  aut  etiam  arant , 
femina  fparguht,  refidua  laborum  fceminis  permittunt. 
communiter  ab  ortu  ,  ufque  ad  occafum  folis  comedunc 
&  potant ,  cum  domi  funt,  quando  veroforasabeunt,vel 
in  caftri*  agunt ,  bis  dedie  tantum  funtfaturi  Aquam  folam 
rarobibunt,  fed  fruAuum  fucco  mifcent. 

Tot  uxores  ducunt ,  quot  alere  poflunt.  Opulentiores 
plures  habent ,  lllafque  k  parentibus  emunt ,  undcprover- 
bium  apud  illos,  quod  illi  divitcs  fint,quimultashabeant 
filias.  Io  matrimoniis  contrahendis ,  non  tam  rationem 
habent  forma? ,  quam  virium ,  quamvis  nec  cenus  puel- 
larum  floccipendant.  XJxorem  dutturus ,  puellam  non  al- 
loquitur,  verum  tantum  fuos  confanguineos ,  opem  illo- 
rum  implorans  ,qui ipfi  quilibet  pro  fua  conditione , ovem , 
porcum,  vaccam&c.  largiuntur.  Tum  apud  patrem  filiam 
in  uxorem  depofcit  \  poftea  de  pretio  convcniunt ,  &  pen- 
iones  inftituuntur,  quarum  fingula; ,  vel  ovis ,  vacca ,  &c. 
_unt,  itaque  puella  empta  proco  cedit,  mox  pater  dimi- 
diam  partem  pretii,  in  nuptias  impendit.  Quod  fi  nova 
nupta  durius  a  marito  cra&atur ,  lllam  per  vimabducunt, 
aliique  uxorcm  locant.  Viri ,  ditiores  fingulis  uxoribus  ca- 
fas  exftruunt,  illafque  pro  affe&u  vifitant.  Poftpartum, 
mulieres  frigida  abluuntur,  confeftimque  ad  munia  fuare- 
deunt.  Adulteras  ftatim  trucidant.  Viduisadfecundavota 
tranfire  quidem  licet ,  fi  tamen  libcros  habentes  inupta?  ma- 
nent  ,idhoneftiuse(Teducunt.  Quodfinulloshabeant,cum 
ca-teris  bonisad  hxredes  tranfeunt. 

DE 


  1    '  m     flUiJ'  " 

Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courlesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


HJ4 


Des  c  h  i  p  t  i  d 


DE   CHILENSIUM  RELIGIONE.  EX 
GEORGI   MARCGRAVI  R£LA- 
TIONE. 

CHilenfes  extra  omnem  cultum  divinum  agunt ,  nullurri 
dierum  atcendunt  difciimen  j  poft  obitum  nihildeho- 
nrine  refiduum  manere  credunt.  Diabolumtamenboniad- 
verfarium  noverunt,  vitam  fummum  bonum  judicant,ubi 
quis  illorum ,  diem  fuum  obiit ,  illum  a  Diabolo  abreptum 
dicunt :  idquod  fuo  idiomate  Aherey  vocant. 

Quidam  tamen  illorum  adeo  omnis  numinis  expertes 
non  funt:  credunt  enim  aerem  fpiritum,  quem  appellant 
Pillan  ,  &  illum  in  fympofiisfuis  potiHimum  veneraritur. 

Tonitru  P/7/4wvocant,  quod  pronumine  agnofcunt.Cum 
vero  tonitru  auditur ,  ad  arma  concurrunt ,  credunt  enim 
quod  tonitru  illos  moneat,  hoftes  fuos  Hifpanos  jam  ad 
c(Te.  Eo  etiam  tempore  fagittam  fumunt ,  aut  fecurim  la- 
pideam  inftar  cunei ,  terraeque  infigunt ;  ubi  circumftantes 
truces  emittunt  voces,  oiantcs,  ut  Pillan  hoftes  ipforum 
perdat. 

Omnes  praeterea  ,  fortes  &  cximios  viros  nominc 
Pillan  infigniunt,  ipfifque  divinas  tribuunt  Virtutes.  Cum 
tabacum  accendunt,  fumum  illius  fingulari  cerimonia  in 
aerem  cxhalant,  dicentes ,  accipe  haec  Pillan,  quo  pafto  i 
aliifque  modis  Numini  facra  facere  folent.  ' 

Quod  fi  quis  veneficii  aut  incantationis  reus  fit  convi- 
ftus,  talem  fine  ullavenia ,  aut  dillimulatione  vivum  com- 
burunt ,  cu  n  omnibus  aua*  polHdet. 

Nullos  habent  facrihculos  autalios miniftros,qui Pillan 
facrificent :  neque  fortilegos ,  verum  tantum  illos  qui  cum 
Pillany  comcediam  probe  agere,  cantufque  ducere  norunt , 
quos  fanemagnifaciunt. 

Spiritum  etiam  alium  five  falfum  numcn  colunt , di&unl 
Maruapoame ,  quod  ipfis  indicat  ,quando  potillimum  uxo- 
rem  ducere  8c  concumberedebeant ,  credunt  etiam  illas  ex 
Concubitu  Maruapoante gravidas  fieri.  Interrogati  vero  quo- 
modo  cum  illo  fpiritu  colloquantur,  refpondent ,  id  tieri 
per  infpirationem  aut  in  fomniis ,  ubi  ipfi  antea  cantibus  ope- 
ram  dederunt.  Atque  in  hifce  duobus  nominibus  univerfa  iU 
lorum  confiftit  fuperftitio. 


lcai 
Oque 

Hifp 
£! 
funt» 

regir 

COQV 
012  & 

bdb 
Hb 
■■■ 
fcdom 
popolo 
oitas,' 
velut  \ 
proxin 
Quc 
idooci 
Eld 
hunci 
fpirat 
refolc 
fignic 
vocat 
Publu 
fiint, 
fortia 


I  N  D  I  *     OCCIDINT.  HJ5 


DE  CHILENSIUM  REGIMINE  PO- 
LITICO  ET  ARMIS  EX  GEORG. 
MARCGRAV.  QUI  INILLIS 
ORIS  HABITAVIT. 

ILlorum  Regimcn  penes  optimates  eft  ,  quos  Ulmcn  vo- 
cant ,  quando  vero  unus eft ,  Palmcn.  Alibi  dicuntur  Ca- 
iique  aquibus  indigitantur  Caraca,  nam  Cafitjttt  nomenab 
Hifpanis  exinful.  Amencaetranflatum  eft. 

E  jufmodi  interdum  Ulmeni  live  Curaca inter  illosplurimi 
funt,  quandoque  numero  25.  intcrdum  quinquaginta,im- 
mo  Sc  ceotum  autplurimisfamiliis  praefunt.  Horum  vero 
regimen  praecipue  in  adminiftrando  confiftit  bello,  vel  in 
conventibos  generalibuf  indicendis ,  cum  nimirum  de  rebus 
magni  momenti  dileberandum  eft  :  ipfi  enim  hujufmodi 
conventus  convocant.  Ncqueunt  autcm  tributumaliquod 
cxigcre ,  vel  illis  alia  onera  imponere  ,  prseter  illa  quae  fum- 
nia  fiagitat  neceflitas  -}  imperaretamen  poflunt ,ut  adverfus 
hoftesegrediantur :  quo  cafu  ipfi  praeireopushabcnt. 

His  vero  Generalibus  ,feu  populi  Rectonbus,non  eft  per- 
miflujn  de  rebus  publicis  privatim  cumaIiquodelibcrare> 
fed  omnia  coofilia  palam  haberc  tenentur,  praefenteomni 
populo,  ut  omnem  amoveant  fufpicionem.Haec  Curacaedig- 
nitas ,  vel  munus  inferioris  Rectoris ,  a potentibus  inliberos 
velut  hereditastranfmittitur  ,  fi  veronuHiextentliberi  ,ad 
proximos  confanguineos  &  affines. 
.  Quod  fi  vero  harredes  parum  fint  gcrendo  Magiftratui 
idonci ,  aftutiores  fibi  lllam  dignitatem  occupare  folent. 

Electio  vero  Nentogues  fcuRectoris  alicujus  communitatis 
hunc  in  modum  inftituitur ;  loco  vocanti  is ,  qui  ad  illud  ad- 
fpirat  oflkium ,  rationes  facultacum  fuarum  expeditas  habe- 
re  folet ,  illi  namque  neceflitas  incumbit,primores  populi  in- 
figniconviviofibiconfiliare.Rebus  autem  riteparactis,con- 
vocat  Curacas omnes,&  communitatisPulmenos,  inlocum 
publicum  iili  actui  deftinatum  ,  quicumibi  frequentesad- 
funt,  orationem  ad  illos  habet,  genus  fuumopes,amicos 
fortiaque  praedicans  facta ,  m ul taque  alia , qua?  ad  rem  facc- 
reexiftimat.Hac  rationepetit,feindefunc~ti  locura  furrogan: 
Dein  unus  Curacarum  aut  Pulmenurnorationemorditur> 

com- 


II$6  Descr.i*ti  o 

commendatque  conditatum  quiconfeftim  Patroni  fui  collo 
circumdat  collare,  ex  turcoidibuscompofitum,autcertis 
conchis  albis  factum  ,  quas  auri  inftar  aeftimanr.  Ele&usin 
fe  recipit,  feomniaprocommunifaluteatturum,  munerif- 
que  fuibonam  habiturum  rationem.  Deinde  orator  ille  col- 
lare  a  candidato  acceptum ,  inter  reliquos  primores  dividit ; 
totus  tandem  hic  actus  in  longum  tempus  produ&um ,  abfol- 
vitur  lcetitia  &  cornmefTatione.  Eodem  quoquemodoeli- 
gunt  Afocuracam ,  hoc  eft  fupremum  Re&orem  ,  Arma 
jpfis  funt  haftas,  lanceas,  utuntur  &clavis  ferroafperatis, 
gladios  hifpanicos  nudos  geftant.  More  quoquemajorum 
Jagittas  &  arcus  ufurpanc  ,  lapillis  afperotos  &  internecivo 
veneno  tinclas,  neque  tamenidomnesfaciunt~'Meliorie- 
quitatuquam  peditatu  pollent ,  galeas  &  thoraces  ex  crudis 
tergoribus  vaccarumcomponunt,  ijautittugladrorumvix 
penetrariqueant.  Vi&ores  valdecrudeles  funt ;  captivorum 
enim  occiforumcordaemunt ,  &  adhucpalpitantia  laniant. 
Fcedcra  ita  faciunt:  unusadalterumfagittammittit  ,quam 
invitatus,fi  fcedus  percutere  vult  dextra  tangic ,  &  vice  juris 
jurandifeobligac.  Hocqueprsecipuuminterillos  habeturfi- 
dei  vinculum.  Ad  eundem  prope  modum  cum  legerevel 
fcribere  nefciant,  unum  ex  fidis  mittunt  Miniftris,qui  rjego- 
tium  alteri  nuntiet,  fe  fagittam ,  cui  fafciaeftalligata&a- 
morem  notat,  dextra  tenere  manu.  Quodfialteraliquidre- 
nunciarecupit,  addit  alteram  fafciam,iagittamque  remittit , 
fi  autem  opusfitaliosquoquemoneri ,  priorfagittam  cura- 
tafcia  retinec ,  & ad alios  fibi  fcedere  juncfcos  per fuos  deferri 
curat. 

DE  STATU  REGIS  JAPONIjE. 
MORES. 

IAponenfes  maximaex  partc  fubtiles,  circumfpectijdoci- 
les,  &  bona  memoriiipolletes  mortales  funcNemini  fuam 
ex  probranc  paupercaccm ,  mcndicandi  ramen  artem  fugiunt 
&deteftantur,non  fecus  ac  alia  latrocinia.Confuetudines  ju- 
randi ,  &  omnis  generis  ludos  contemptui  &  opprobrio  du- 
cunt.Multum  ob  forma?  preeftantiam  gloriantur,&  arma  fex- 
aginarii  ufque  ferrefolent.  Nobiles  ulteriore  capitis  partem 
capillis  rarioribus  cegunca&aegrefejunc,fi  quis  illorum  mi- 

nimam 


A  M  B  R  I  c  A.  11^7 

t  nimam  partem  tangat.  Plebs  &  ruftici  mediam  capitis  par- 
tem  calvamgerunt. 

In  comedendo  duobus  utunturbaculis  ,quos  ita  dextre 
adhibent  ut  nihil  fibi  excidere  patiantur. 

Qui  conditione  pauperes  funt,  herbis ,  oryza  &  pifcibus 
vi&itant  ,  ditiores  contra  valde  fumptuofe  &  delicate  vi* 
vunt ,  laborum  ob  gloria?  cupidinemvaldefuntpatientes, 
vindi&am  optime  diilimulant  ,  ideo  pro  produoribus  ha* 
bentur.  Multi  ex  ills  recens  natos  infantesfuosoccidunt, 
ut  necdfitatem  illos  nutriendi  evitent.  Uno  quidem  tantum 
utuntur  fermone,qui  tamentot  peregrinis abundat  verbis , 
ut  in  novam  diale&umabirevideatur.  Chara&eresillosin- 
tegros,  illis  notant  fenfus,  &  verba.  Arma  illorumfunt: 
Sclopetum  ,acinax  telum  aliaque.  Cumlugent,album  in- 
duunt  veftitum.  Potui  pulverem  pretiofum  immifcerefo- 
lent.  Venationem  valde  dele&antur  ,  cum  quis  Nobilium 
crimen  admific  ,  ejus aedes  multitudine  hominum  obfident  , 
illum  cogunt,  ut  fibi  violentasinferatmanus  ,quodfiillud 
facere  recufat ,  ipfi  aedes  ingrediuntur  ,illumquecumomni- 
bus  ipfius  domefticisoccidunt. 

Nullos  habent  carceres,  fcd  reos  in  apertis  caftigant  cam- 
pis ,  aut  illos  p  rofcribunt. 

RELIGIO. 

IAponenfes  funt  inRelfgionefimilesChinenfibus,muItis 
erroribus  &  impietati  obnoxii.IUi  qui  Bonzes  vocantur  il- 
lorum  Sacerdotes  &  Do&orcs  funt ,  divifi  in  undecim  di- 
verfas  fe&as  ,  in  illo  folum  convenientes  %  quod  providen- 
tiam  divinam  &  immortalitatem  animae  negent.  Nemini 
etiam  fecreta  Religionis  fuaenifi  Nobilibuscommunicant. 

Multas  habent  publicas  Scholas,,  quarum  praecipua  in 
Trejonama  eft.  Fuit  quondam  Japoniee  Rexquiinnoclo- 
co  2800.  templaextruxit. 

Praecipui  in  Japonia  Dii  quos  colunt  funt  Yotoquts  Sc  Capet 
primus  norum  in  numerum  Deorum  relatus  eft ,  propter 
ejus  infignem  doftrinam  &  vitae  aufteritatem.  Altervero 
ob  bene  fafta  ,  &  peculiarcs  inventiones.  Adorant  porro 
Japonenfes  folem,  ftellas  ,  alii  ccelum ,  quidam  etiam  ccr- 
vos ,  &  alias  fylveftres  feras.  Proxime  Machauextruttum 
eft  templum  dedicatum  cuidam  litterarum  &  fcientiarum 

Cccc  Dco, 


1158  Discriftio  Status 
Deo,atque  hicdiabolusfubformavariarum  beftiarumado- 
ratur,  interrogatus  quis  fit ,  refpondet  fe  e(Te  Regem  bourn  " 
Ibidem  Deusaliquisinfernalisconfpicitur,  afpe&u  terribi- 
lis ,  qui  peccata  hominum  notat.  Qui  taedio  vitae  capiuntur 
quendam  Amide  invocant ,  ut  eo  citius  moriantur  tum  ve- 
ro  aliam  Xaque ,  unam  ex  praecipuis  diis.  Inter  hos  Idolola- 
tras  multi  inveniuntur  Chriftiani ,  in  Religionc  magis  quam 
nos  ardentes,&£patribus  Jefuitis  converfi. 

R    E    G    I    M    E  N. 

QUi  hic  maximam  imperii  tenet  auftoritatem  Rex,  ao- 
quifitas  Provincias  &Regnainteramicosdividerefolet, 
qui  propriis  expenfis  tam  belli ,  quam  pacis  temporibus, 
Re^i  fua  officia  praeftare  tenentur.  lgitur  inter  paucos  po- 
tentia  &  divitiae  Regni  divifae  funt.  Cum  aliquis  oflkio  fuo 
in  Provincia  exau&oratus  eft  ,  illico  etiam  ipfius  Miniftri, 
aliis  deponi  folent,  fint  vero  in  Machau  $ .  homines,  qui  prae- 
cipuum  gerunt  Magiftratum  fupremaquepollentau&orita- 
te.  Primusquivelut  Pontifex  eftdicitur  ^;o,rebusfacris 
praepofitus.  Secundus  dicitur  Uco  honoribus  &  dignitatibus 
prsepofitus  tertius  vocaturC«^4W4  pacis  &  belli  cura  gerens. 

Hic  populus  Japonenfis  in^.ordinesdivifuseft.  Primus 
illorum  eft  qui  aliqua  pollent  au&oritate ,  dicunturque  To- 
nts.  Eft  etiam  inter  illos  non  fecus  ac  nos  dignitas  Ducum , 
Marchionum  ,  Comitum.  Altef  ordoilloscomple&itur, 
quibus  facrorum  commhTa  eftcura,quimento&  capitera- 
fi  incedunt,  ccelibefque  vivunt ,  in  varias  divifi  fcftas ,  vo- 
cantur  communi  nomine  Bonys.  Tertius  ordo  Civium ,  & 
Nobilium  eft.  In  quarto  funt  opitices ,  ultimus  agricul- 
torum. 

Omnia  crimina  morte  puniuntur  ,  vel  exiliopublicoex- 
piantur,  prout  mitiores  vel  duriores  habeant  judices.  Ca- 
pitis  pcena  plerumque  fccleratus  irrogatur  fures  curru  per 
publicum  vefti,  tandemfufpendiopunirifolent. 

DIVITIfi    ET  VIRES. 

IN  Japonia  commerciorumufusflorentifiimuseft ;  cujus 
Oryza,  peregrinorum  plurimas  naves  onuftas  reddere  fo- 
lct  Unionum  etiam  hic  magna  cltcopia  ,quorumgravis  & 

rotun- 


A    m    c    *    i    c    m.  i!39 

totundafiguraeft.  Adhacmultiprctio(ibpides&  aurico- 
pia  hic  rcperiuntur ,  qu«  hoc  Regnum  divitiis  valde  potens 
praftat.  Quantum  ad  Regem ,  ipfi  alii  Reges  dona  ferre  te- 
nentur,  fua  prajftare  tenentur  officia,  tambelli  ,  quamve- 
ropacistemporibus.  Necparvae  Viresexinde  Regis  Japo- 
nenfis  judicari  polfunt ,  quod ,  2000.  navium  poftquam  50. 
Regnorum  Dorainuseflet  faftus ,  conficere  inbellum  juffe- 
nt ,  lpfi  etiam  j3ponenfes  multo  pollent  robore,  adeo ,  ut 

exiguaillorummanusChincnfiummagnas  copias  profliga* 
requeat. 


STATUS  REGIS  DE  PEGIL 
MORES. 

INcolae  Pegu  roediocrem  habent  ftaturam^gilcs  &  robu- 
fti&  tamcnbellis  minus  idonei  funt.  Nudi  omnes  ince- 
dunt,  mfiquapartesvercndasAlbo  pannocapitafuaobve- 
lant  amoribus  fceminarum  valdeindulgent,  inquarum  gra- 
tiam  campanuias  aureas  &  argenteas  gerunt.  Quidam  exi* 
ftimant  illos  a  Judseis  ortum  traxifle  ,  qui  conrines  eranc 
tempore  Salomonis  his  Regionibus.  Ipfi  vero  &  Peguff 
ftulte  aflerunt  quod  ex  cane  &  foeminaChinenfi  prognati. 
fint.  Omnis  generis ,  fuperftitionibus  &  voluptatibusaddi- 
clifllmi  mortales.  Regnum  Siam  incolentes  ,  omnis  gene- 
ris  voluptatibus  deditifunt,  efflictiai  foeminasamant,  Sc  gu- 
\x  ftudioftffimi  funt. 

Muficamvaldeadamant,  Mechanicas  artesplanenegli- 
gunt ,  illifque  peragendis  mantipia  fua  alunt.  In  pubhcis 
(quas  habent)  fcholis  Leges&  Religioncm  fuamprofiten- 
tur.  Scientias  vero  lingua  peculiari  Sc  a  communi  difcre-» 
pante  docent  habitum  corporis  magnificum  praefe  ferunt. 

Incola?  Rcgni  Cambaya,  validi  funtadmodum ,  naviga- 
tionum  ftudia  &  commcrcia  feduli  tractant.  Mores  tamert 
jllorum  valdefunt  barbari,  homines  &  pecora  juxtaexifti- 
mantes.  Poft  obitum  Virorum ,  fcemina?  fe in  ignem  pra?- 
cipitant  ,&  poft  mortem  Regis  non  folum  fcemina? ,  verum 
etiam  aliqui  Nobilium  de  ftudio  in  flammas  proliliunt. 

Illi  ex  Tarntffcy  ex  variis  animalium  vivunt  generibus  Ter- 
r*  fine  mappa  comedentes  incumbunt,  potus  illorum  eft  a- 
qua  faccharo  pcrraifta.Leftos  altc  habent  ftratos  Tei  ram  co- 

Cccc  %  lunts 


1 140  DlSCRlf  tio  Status 
lunt,  cum  fceminis  nunquam  concumbunt,  nifipriuscum 
albo  aliquo  Chriftiano  vel  Mahometoconfueverint  ,quod 
fi  aliter  iceminse  faciant  illas  poteftatem  occidendi  habent. 
Sacerdotum  demortuorum  cadavera  cremant,  vafis  oleo 
myrrhaque&c.  repletis ,  claufa.  Tum  2ovel  30.  idolisfer- 
vientes  pi&i  pe&ora  palmis,  plangunt,  gcmitus  aliofque 
ejuhtus  ob  defun&um  emittentes.  Elapfis  poft  hsec  xv. 
diebus  ,  foeminoe  defun&i  omnes  fuos  invitantconfangui- 
neos,  quibus  in  loco  cremati  mariti  convivium  exhibent , 
quod  variis  ritibus  fdlenniter  celebratur.  Prope  locum  con- 
vivii -profunda  conricitur  fo(Ta,  quse  matuia  combuftibili 
plena  accenditur,  juxta  hanc  vidua  defunfti  choreasinfti- 
tuit  fericea  te&a  tunica  &  ubi  animam  fuam  precibus  mini- 
ftrorum  Diaboli  commendavit  praeceps  in foflam  irruit ,  hic 
mos  inter  maxime  confpicuos  ufu  frequenseft. 

R   E    L   I    G   I  O. 

ILli  &  Siani  Au&oreseffedicuntur  omnisfuperjiitionis  in 
illis  locis  ufitatae ,  Dcum  tamencoeli&  terrae  Creatorem 
credunt ,  qui  bona  malaque  munerum  &  poenarum  com- 
penfationc  profequitur.  Quod  homo  bonum  &  maluna 
fpiritus  fecum  habeat  comites  credunt.  Multa  sedificant 
templa ,  extruuntque  ftatuas.  Sacrificuli  illorum  pannoin- 
#duti  funt  lutco,  quod  is  colorcm  folis  referat.  Vinabibere 
"ipfis  magnum  eft  opprobrium.  Quin  Sacerdotes  lapidant 
convictos  potus  vini.  Seepius  jejunant  ,temporequejejunii 
omnes  in  Templa  adaudiendasconcionesconfluunt.  Mun- 
dum  aliquando  coepifle  &  per  8000.  annorum  duraturum 
efle  jam  vero  6.  millia  effluxifle  credunt. 

Docenc  adhuc ,  mundum  in  igne  periturum ,  &  quod  fol 
tum  7.  oculos  habebit,quiomnesrivos&  fluminaexficca- 
bunt,  omnibus  combuftis  duo  reperiridebent  in  cineribus 
ova  ex  quibus  nafci  dcbeant  mascum  fcemina  qui  mundum 
iterumrenovabunt. 

Idolorum  ipfis  ingens  eft  numerus,  interalia^adorant 
Elcmenta,  4c  quilibetfibimoriens  unum  eligit  clementum 
in  quovelutfepeliacur.  Icaquiterram  adoranc ,  humancur, 
qui  ignem,  comburuntur,  qui  aerem ,  fufpenduncur  ,  qui 
aquam  ,ipfi  immerguntur. 

Qui 


IND  1«      OCCIDINT.  H4I 

Qui  bpientiores  in  Pegu  funt  infinitos  mundos  Deolque 
credunt  >  mundos  tamen  fibi  invicem  fuccedcre  debere  autu- 
mant.  Tria  poft  mortem  credunt  loca  ,  inunobeatitudo, 
altero  damnatio ,  tenioaneantijjcment  annihilatio  efie  dcbet. 

Conventus  Sacrificulorum  m  vicinis  templisldolorum 
inftituunt  quibus  rafa  capita  &  mentum  eft.  Hi  a  confortio 
mulierum  planeabftinent.  Trigintain  annum  Dies  jejunant. 
Qui  alicui  bona  abftulit ,  illum  in  futura  vita  illius  fore  man- 
cipium ,  cui  quid  abftulit  credunt. 

R   E    G   I   M   E  N. 

REx  hujus  Regionis,  abfolutus  eftDominus  omnium 
hujusRegniditionum ,  quasprocertapecuniae  fumma 
fuis  miniftris  elocat :  velinfuftentationcm  donat.  Hicon- 
tfa  obftri&i  funt  belli&pacistemporibusRegicertapra?- 
fttreoflicia. 

Solet  etiam  Rex  Pegu  inter alios cuftodiae  fuas  miniftros 
miile  habere  Chriftianos,  qui  omniaaulseexequunturoffi- 
cia>  &quibusfeRextutopermittit. 

DIVITIfi    ET  VIRES. 

OB  infignem  terrae  fertilitatem  ha?c  Regiovalde  dives 
eftquam  Nilus  totdivitiarumferaxperluit.  Exoryza 
equis  elephantis  auro ,  unionibus  argento  ftanno  >  &  ma- 
gna  eo  confluentes  mercatorcs  commoda  hauriunt. 

Nullum  dubium  eft  Regem  Bramenfem  valde  efle  poten  - 
tem,quod  Rex  Siam  quemRegnofpoliavit,  fexmilliain 
militari  cuftodia  habuerit  ;o  millia  Elephantes ,  quorum 
3000-  bello  apta  erant.  Adhuc  20.  millia  equitum  &  bis 
centena  &  quinquaginta  millia  peditum. 

STATUS  MAGNI  MOGOR. 
MORES  GENTIS. 

Ui  Cambayamincolunt,  maximam  partem  mercatura 
dediti  funt ,  armis  traftandis  plane  inutiles.  Omnes  hic 
nudl  incedunt,  nifi  qua  fequiorem  corporis  partem  tefti, 
in  capite  purpureas  gerunt  roitras.  Carnesnon  comedunt, 
fed  ex  oryza  hordeo  aliifque  inanimatis  rebus,  vivunt. 
Cum  una  tantum muliercmatrimoniumVircontrahit,nec 

Cccc  3  nifi 


J 142  Descriptio  StAtus 
nifiunummulierhabetmaritum.  De  mane  equis  vel  Ele* 
phantisvefti,  Miniftri  antefores  pallatii  Rcgem  fuorum 
falutatumvenmntcum  fonitu  &  clangore  eubarum  &cor- 
nuumipfivelut  profperum  vovcntes  diem.  Regnum  Ben- 
gala,a  pluribus  peregrinis  incoliturNationibus  obaeris  gra- 
tam  clementiam  &  Regionis  fertilitatem.  Ex  hac  plaga 
oriundi  colore  albi ,  fubtiles  &  humani  rebufque  quas  tra- 
ttant  valde  intenti ,  ideoque  fraudibus  obnoxii.  Nudi  vero 
ficutreliquilndinonincedunt,  fedfubucula  ad  genua  pro- 
miflagerunt.  Illorum  Rexolim  utplurimum  eligebatur  in- 
ter  mancipia  Abyflinorum  ,  quibus  tota  repleta  eratjcuria. 
Invivendodelicati&fcientiarum  rudesfunt,  utietiamalii 
ex  Cimbaya.  Gangem  rluvium  incolae  maximc  venerari 
dicuntur,  qui  hocdeillofibi  perfuadent  quod  inillolotiab 
omnibus  fuis  commiflis  peccatis  mundentur.  Neminivero 
Rex  in  hoc  rlumine  lavacrum  concedit  nifi  quis  certam 
ideofolverit  pecuniam. 

R  E  L  I  G  I  O. 

MAhometi  fefta  adeo  per  Europara ,  Africam ,  &  A- 
fiam  diffufa  eft ,  ut  omnes  propemodum  orbis  partes 
illius ,  quadam  colluvie  infe&a*  fint ,  ficut  etiam  magni  Ma- 
gor  ditio,  qusehancfcftamcum  aliis  Idololatriaeerroribus 
permiftam  fequicur. 

D  I  V  I  T  I  M    E  T    V  I  R  E  S. 

H&c  ditioferico,  aromatibus  ,pretiofislapidibus,a!iif- 
que  mcrcibus  ditifllma  ,  non  obfcure  Regionis  hujus 
dotesteftatur.  Penitius  Regis  thefaurum  excutientibus  in- 
venitur,  quod  quondam  500.  auri  tonnae  &  argentiex  illius 
serario  fuerint  protra&a?.  Mifit  etiam  magnus  Mogor  do- 
num.  Solymanno  Turcarum  Impcratori  ceftimacum 
600000.  coronatis  utfibi  fuppetias  praeftaret. 

Quantum  ad  Vires  illius  ,  in  numerato  habere  dicitur 
centumquinquagintamillia  equitum  &  centum  millia  pe- 
di  tum  ,cui  militum  ingenti  multitudine  militaris  vis  armatu- 
raeingens  accedit  apparatus.  Procertoetiam  crediturquod 
magnus  Mogorfpatioexigui  temporis  trigtnta  millia  equi- 
tum  &  quinquaginta  millia  Klephantum  pr  oducere  queant. 

Caete- 


In»ia    Occident,  114; 

Caeterum  magnus  Mogor  vires  nullas  habct  maritimas ,  tam 
quod  portubus  carcat  ,  quam  quod  Lufitanos  habeat  vicinos 
qui  omnem  ipfi  claudunt  Cambayam  ,  cum  propugnaculis 
t  0 :  c  nl  •  mis  Daraam ,  &  de  Oiu. 


STATUS    REGIS  CALICUTI. 
MORES  POPULL 

CUm  Rex  calicuti  fibi  virgincm  matrimonio  iungit ,  non 
prius  cum  illa  in  thorum  confcendit ,  priufquam  cum 
prcecipuis  Regionis  facerdotibus  concubucrit ,  quibus  pro 
nocofficiigenere  Rcxquingenta  coronatorum  donat.  Ubi 
Rexquietemcaperevult ,  interram  corpus  fineullo  tapetis 
ufu  profternit ,  facerdotibus  undique  ftipatus ,  qui  ipfi  etiam 
prandentivelcsenanti  adfunt.  Rex  cum  Regina ,  nunquam 
magnifico  incedunt  habitu ,  incolaeque  Regionis  omnes  fe- 
•renudi  funt.  Rege  in  venationem  exeunte,  facerdotes,  in 
aulaReginae  cuftodiam  fufcipiunt.  Si  qui  repcrianturami- 
ci  qui  uxorcs  duxerunt ,  in  fidcm  amicitia?  fepius  per  mu- 
tationem  uxorum  invicem  faciunt  ,  liberi  tameti  fuos  fe- 
quuntur  parentes ,  cumverouna  fcemina  plurespaflaeftvi- 
jos  ,  quem  enixa  eft  infantem ,  illi  tradit  viro  ,.qui  fibi  vide- 
tur  commodus ,  neque  tum  viro  oblatum,  repudiare  inte- 
grumeft.  Defatigatis  terrafoliis  ftrata  cubile  eft ,  quiRe- 
cemfequunturpurpureascircacaputgerunt  fafcias.  Omnes 
valde  longos  crines  alcre  folent,  quos  defunfto  Rege  una 
cum  barba  prsefcindunt ,  in  fignum  tnftiti* ,  ldeo  concepta?. 

Fceminarum  omnis  labor  in  operofa  concihatione  pul- 
chritudinis  folum  confumitur ,  equidem  in  pubhcum  exeun- 
tes,quamvisnudaefint,  auro  tamen&  Margarms,pretio- 
fifque  Upidibus ,  onulte  confpiciuntur. 

R  E  L  I  G  I  O. 

jr^  Ui  hanc  mundiincoluntpiagam  Calicuti ,  unum  Deutn 
Ocredunt  creatorcm  cceli  fcterrae,  hngunt  tamenillum 
cfcotiofum,  &  mundi  univerfum  Regiraen  Dubolo  per- 
mififlcqucm  ccelo  ortum  ideo  Judicem  hominum  fore  cre- 
dunt  Ipfc  Rex  Calicuti  in  palatio  fuo  Domum  Orationum 
habctfigurisDiabolorum  repletam,  qui  triflefane&hor- 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  Ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenz 
CFMAGL.  2.6.152 


H44  Dbscriptio  StAtus 
rendum  fuipraebent  fpeaaculumSacrificatoresillorumBra- 
midas  funt  ,  aui  tetuntur  illa  idola  quolibet  mane  rofacea 
aqua,  lavare  diffufo  coram odorifero,liquore,  Ubi  facer- 
dotes facnficium  idolo  faciunt,brachia&pedesauro&ar- 
gento  exornant  Rexnunquamcubitumit,  priufquam  unus 
ex  Bramidis  cibum  Diabolo  obtulerit,  neque  Rex  neque 
llhus  praecipui  aula?  Miniftri  carnem  comedere  poffunt,  fine 
expreffo  Bramidarum  confenfu. 

Remiflionem  peccatorum  fingulisannispopulofaciunt. 
IHa  inftituitur  in  templo  Idoli  cui  facra  parant.  Hoc  in  me- 
dio  ftagno  «dificatumeft,  geminoordinecolumnarumcir- 
cum  feptum  ,  cum  lampade  infignis  magnitudinis  figu- 
ram  Naves  repra?fentantesoleiquecircum  circalucem  fpar- 
gentis  pleno.  In  hoc  ftagno loti  templumque ingrefli ,  oleo 
afacerdotibus  afperguntur.  Poft  adfacrificiaaccedunt,  ex- 
bibitoque  venerationis  cultu  (cjuem  Diabolo  redderemos 
eft)  difcedunt,  ipfifque  Bramidae  univerfum  peccatorum  . 
rcmifiionem  lmpertiunt.  Hoc  templum  velut  publicum 
afylum  cft ,  in quo  nemini  alterum  criminis  poftulare  Iicet. 

REGIMEN. 

DEfun&o.Rcge  ,  illiusliberiPatriin  Regnononfucce- 
dunt,(ed  filius  fororisejus  Princeps  Calicuti creatUr. 
quodillam  Bramidam  dicant.  Inhomicidiocommiffo,reus 
criminis  vivus  palo  infoditur ,  dein  vero  fufpenditur.Quan^ 
tum  ad  debita,  fi  creditor  debitorem  fibiinollefolvere  vi- 
deat ,  accipit  ex  viridi  arbore  corticem,  cum  hoc  dcbitorem 
perfequitur,  inventum  huic  alligat ,  obteftaturque  nomine 
Bramida?  &  Regis  ,  ut  priufquam  folverit  loco  fe  non  mo- 
veat.  Quod  fi  quis  in  hoc  conditioneconftitutusaufugiat , 
fine  ulla  remiflioneocciditur.  Secundum  Regem  pracipui 
Regno  funt  facerdotes ,  fecundi  ab  his  funt  Naires ,  qui  velut 
apud  hoc  nobiles  funt.  In  tertia  claffe  funt  mechanici ,  quar- 
tus  ordo  habet  pifcatores,  quintus  illorum  eft ,  qui  pyper , 
vinum  &  nuces  colligunt ,  in  ultimo  reperiuntur  illi  qui 
oryzam  feminant  ,qui  tamenab  aliis  parvi  penduntur. 

V  I  R  E  S. 

TAlis  hic  obferyatur  confuetudo  ,  ut  pueri  feptennes 
in  bcllum  vcluti  in  fcholas  mittantur,  quorum  membra 

ante 


I  N  D  1  A     Oc'ciDBNT.  1 14$ 

ante  difcrimen  oleo  ungere  folent ,  qu$  ratione  incredibilem 
corpons  agilitatem  confequuntur.  Arma  illorum  quondam 
erant  arcus,gladius,clypeus,poftquam  vero  Lufitani  hasoras 
ingreffi  funt,  pulveris  tormentariiufumdedicerunt,  artem- 
que  (clopeta  conficiendi.   In  praelia  nudi  exeunt ,  fepae  fu- 

hofcm111*1*  '        "^2111  gradUS  &  fecurum  Petunt 
Eft 

interillosmilitiaeordodidtus  Amotjues  qui  cun\  maxi- 
ma  animi  vehementia  injuriam  fuis  illatam  vindicant. 
Quod  fi  Regem  quifpiam  occiderit,  non  priusceflant  an- 
tequam  in  furore  animi  dereopcenamfumant:  quapropter 
quo  major  eft  numerus  illorum  ^wojwjeofeRegesexifti- 
mant  potentiores. 

STATUS  REGIS  NARSINGiE. 
MORES  GENTIS. 

Dltiores  hujus  Regionis  more  turcorum  fafcias  varii  co- 
loris  in  capite  gerunt.  Plebsinveftiraentisverendate- 
tegit ,  reliquum  totum  corpus  nudum  1 elinquens.  Rcx  illo- 
rum  in  bellum  iturus  vefte  pretiofis  gemmis.auro  Scargen- 
to  diftinctis  incedit  indutus.  Incola?nunquampaneni  co- 
medunt,  cujus  loco  carne  &  pifcibus  utuntur.  Moshujus 
eft  Regionis .  ut  parentes  liberos  fuos  pro  viii  vendant  pre- 
tio ,  multi  etiara  urgente  neceilitate  fe  ipfos  venundant. 
Principes  magniaeftimant  ut  Nobilcs  locomancipiorum  ha- 
beant ,  qui  fa?pe  filias  illorum  ducunt  Sc  Dominievadunt. 

R    E    L    I    G    I  O 

P Opuii  Narfingae  unum  credunt  Deum ,  Dominum  hu- 
Jus  univerfi,  pofteaetiam  Diabolum  omnismaliaufto- 
rem  quem  majore  cum  cultu  profequuntur  quam  omnium 
rerum  Creatorem.  Huicmagnifica  extruunt  templainqui- 
bus  quidem  perpetuo  vivunt  qui  idola  colunt ,  tum  vero 
fceminas  puella?que  corpore  quaeftum  facientes.  Dusevero 
hic  loci  reperiuntur  fe&ae  fecundum  fimplicitatem  confcien- 
tise  viventes :  quarum  prima  eft  Baneanorum ,  altera  Bramida- 
rum  ;  de  quibus  in  peculiari  loco  di&um  eft. 

1     1  C  ccc  5  DI- 


jia.6        DlSCRlFTIO  STATUS 


d  rv  i  t  1  £; 

CReditur  pro  comperto,  quod  Rex  Narfingae  i2.mil- 
lionesauri  exreditibuspercipiat,  &  quodtres  velduos 
cuindimidioimpendaf.reliquum  in  milkiae  ufumvelfami- 
liae  fuftentationem  impenditur.  Ducentos  habet  Capitaneos 
inter  quos  ditiones  fuas  diftribuit,  quorum  quidam  decics 
centena  millia  auri  feorfim  inter  reditus  numerant ,  ita  ut 
Rcx  tertiam  partem  fibi  capiat  &  Capitanei  duas  tertias 
poifideanc. 

V    I    R   E  S. 

PLerumque  in  ftatione  militari  Rex  Narfingsequadragin- 
ta  millia  militum  habet,  qui  tanquam  Nobiles  funt  orani 
belloparati.  Cum  vero  in  caftraeundem  eft  ,  copiaeillius 
augeri  folent  ,  cum  ftupenda  Elephantum  multitudine.  Pe- 
ditatusejusplerumqueconftatexhaftariis ,  gladiariis.  No- 
ftiotemporeduofuerunt  militiae  praefe&i,  feditiofi,  unus 
di&us  Virapanay  zltcrVengzpatir.  Singulis  annis  RexNar- 
fmgae  expeditum  habet  in  omnes  occafiones  miiitem ,  qui 
multoties  luftrari  folee. 

DE  IMPERIO  REGIS  ABYSSINORUM. 
MORES  GENTIS  VETERES. 

CRediderunt  Veteresquod  Aithyopesprimifucrintcul- 
tus  deorum  inventores&  cerimoniarumintroduttoies. 
Geminaefortishabebantiiteras  ,  quafdam  fccras  vocabant, 
reliquis  Nationibus  praeter  facerdotes  incognitas ,  aliae  po- 
puloerant communes.  Figurae  literarum  fpecies certas  ani- 
malium  reprsefentabant  tum  vcro  inftrumenta  Mechanico- 
rum,humanascorporispartes  &  alia.  Quaelibet  figurapecu- 
liaremfuam  habebat  fignificationem.  Ex  Sacrificulis  illi  ha- 
bebantur  fanftillimi ,  qui  furibundi  efient  vira  aliquam  divi- 
nitatis  mentiti.  Talis  mRegem  eligebatur  &4popuload- 
.prabatur :  tanto  vero  Regem  profcquebantur  amore  ut  quod 
fiilleccecusvelclauduseffet ,  omnes  fibi  alterutrum  ocu- 
lum  inRegisgratiam  eruerent&claudicarent.  MortuoRe- 
ge,  pudori  ducebant  fimul  cura  illo  non  occumbere ,  creden- 

tes> 


INDIJI     OCCIDENT.  II47 

tes,  quod  in  hacaftione  vcra  laus  perfecte  confifteret 
amicitia?. 

Antiquitus  infula  Merve  fcdcs  Regis  iEthiopum  erat 
quam  Paftores  incolebant,venationibus  prudentes  &  terram 
laborantes.  Fcemina»  arma  traftabant ,  fibi  labia  perfodien- 
tes  ex  quibus  a?neum  circulum  fufpenderunt. 

Quidam  horum  folem  adorabant  orientem  ,  convitiis 
contra  occidentem  lace(Tebant.  Demortuos  alii  in  aquam 
projiciebant,  alii  humabant,  quidam  etiam  intra  penatcs 
fovebant ;  ipfis  omniaanninovalia  orTerentes.  Ex  illisdi- 
gniflimus  Regia  Corona  habebatur ,  quialios  formacorpo- 
risprajcelleret&pccoripaltum  praebere  pofietadeoquedi- 
vitiis  afflueret.  « 

MORES  HUJUS  TEMPORIS. 

INcolae  hujus  Regionis  nigri  funt ,  Sc  rcrum  omnium  ru- 
des  habitusillorumexpellibusferarumeft  ,  Nobiliores 
cxuvias  leonum  &  rygridum  portant.  ALdes  humiles  inha- 
bieant,  quae  exigui  pretii  funt.  Portas  femper  illaruttite- 
nent  apcrtas,  cum  nemoin  alteriusingrediaturaedes.  Cru- 
dambonum  carnera  comedunt  cufi  argentei  ufumignorant, 
pro  quo  rudi  ponderc  aurum  habent.  Ingenio  praediti  func 
lcnto,  &  tardo,  &  apud  fe  crcfcentes  res  innullum  ufum 
convcrtcrcnorunt,  potcntiores  miferam  plebem  cum  ma- 
gnahabcntfeveritate,  chara&eribus  Arabicis  in  fcripturis 
utuntur.  Per  Regis  vitara  nunquam  jurant ,  nigrum  veftitum 
nifi  in  luftu  nunquam  induunt.  Mortuos  per  quadraginta 
dies  elugent.  Aitatem  nimiferam  nonattingunt  quae  ipfis 
intra  quadragefimum  annum  finitur. 

R    E   L   I   G   I  O. 

QUi  facerdotis  Joannis  Imperio  fubfunt,  maximampar- 
tem  Chriftiani  funt ,  alios  etiam  hic  reperics  tributarios 
Mahometanos  ,  quitameninfidefaepenutant. 

Caetcrum  Abyflini  ,  judaicam  fecjuuntur  Religioncm , 
Chiftianam  fidem  pcr  Eunuchum  Regina?  Candaces  auli- 
cum  accepere ,  cujus  hiftoria  in  Fa&is  SS.  Apoftolorum  le- 
giturobfervantaufem  Abyffinicircumcifionem,&:  Moyfis 
Leges ,  fabathi  diefacris  operam  dant  infantes  40.  dies  natos 
demumbaptizant,  8c  filias  60.  dic  vero  Dominica  velfa- 

bachi 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  Ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenz 
CFMAGL.  2.6.152 


1 148        DiiCMPrio  StAtus 

bathi  tantum  baptizant.  Sacerdotes,  non  nififemel  &cum 
una  matrimonium  poflunt  contrahere ,  Religiofi  omnes  funt 
ex  ordine  S.  Anthonii.  Virgines  Veftales  non  pofllint  nu- 
bere,  Fceministemplanonlicet  ingrcdi.nificerto  tempore. 

R    E    G    I    M    E  M. 

HUjus  Regni  Monarchaomnes  fuos  fubditos  fub  aequali 
tenet  fervitutis  jugo  Audito  Principisnomine,  omnes 
corpora  fle&unt ,  terram  manu  contingunt.  Fuit  Abyflino- 
rum  Regum  confuetudo,  ut  fetantumfemelinanno  popu- 
lo  fpe&andos  exhiberent  pofteaterinpublicum  prodierunt. 

Rex  fuis  miniftris  liberayoluntatemulta  beneficiadat& 
aufert,de  bonis  tam  Religiofis quam  aliisliberedifponit, 
quolibet  anno  omnes  Baffte  ad  praeftandum  Rcgi  juramen- 
tum  vulgo  homagium  conveniunt. 

Natu  maximus  in  parentis  fuibona  fuccedit,  fecundum 
leges  Regni.  Antiqua  lege  Regiinunolocoultraduos  dies 
commorandi  poteftasnonconceditur. 

Prima  in ejus  Regno  dignitas  eft  facerdotum ,  altera  pru- 
dentum ,  quos  vocant  Balfamates  &  Tenauares  tertia  Nobi- 
lium  eft,  quartus  ordo  illorumeft,  quiftipendiaaccipiunt. 
Judices  ,  cognitiones  criminum  ad  provinciarum  Guber- 
natoi es  deferunt.  Frcmina  adulterii  convi&a  ab  illo  occidi 
debet  quem  illa  ofFendit. 

Rcx  facei  dotis  Joannis  fecundum  Eufebium  primus  ex 
Centilibus  Chnftianam  amplexus  eft  Religionem  ,  &  fan- 
ttum  recepit  Baptifmum. 

D    I   V   I   T    I  £ 

HIc  auri  &  argenti  tum  veroaliorum  metallorum  incre- 
dibilis  invenitur  abundantia,  modo  incolse  inhisper- 
quirendis  naturae  bonis eflent  fagatiores.  Triplices  hic  Rex 
habet  reditus,  nimirum  exfundisfuis,  mancipiisminerali- 
bus,  a  populis  folutis  multa  loca  plenaauro  argento ,  lapi- 
dibus  pietiofis  hibere  dicitur ;  fingulis  annis  facerdot  i  Joan- 
ni  quinquaginta  bonos  equos  mittit  0  &  magnam  ferici  abun- 
dantiam. 


VI- 


ii49 


V   I   R    E  S. 


HUic  Monarcha?  fubjeaus  populus  nullis  pollent  viri- 
bus,quod  more  mancipiorum  traaentur.Nullum  ^hxc 
armorum  &  fortalitiorum  novit  ufum,omni  hoftium  injuiise 
«  praed*  expofitus  ,  arcu  tantum  &  lancea  fedefendunt , 
injuriis  adhaec  qumquaginta  dicrum  ita  fe  macerant ,  ut  nul- 
las  poftea  fentiant  vires. 

Mos  talis  inter  fllos  invaluit  ut  quilibet  paterfamiliasex 
tnbus ,  unum  filium  in  militiam  dare  cogatur.  Colleaus 
mde  12.  millium  numerus  pro  cuftodiaRegiscorporiseft : 
multos  autem  vicinos  habet  hoftes,  qui  ipfum  variis  exer- 
ccntmoleftiis. 

DE  REGNO  MONOMOTAPU. 
MORES. 

HUjuspopuli  ftatura  mediocriseft,qiunigrifuntbona£- 
que  valetudims ,  ditiores  panno ,  pauperiores  pellibus 
fer  arum  veftiuntur.  Armaillis  arcus  Sc  fagitta?  funt ,  Princi- 
pi  nunquamnifi  in  genua  procumbentes  ferviunt  ,  in  con- 
fpeau  illiusfedere,  nonnifi  praecipuisintegrumeft. 

Viaus  incolarumeft  oryza ,  pifces  oleum  Celeres  equi- 
tatu  funt  &  numerum  uxorum  prolixum  alunt. 

R   E   L   I    G    I  O. 

SUbditi  Regis  Monomotapu  unum  Deum  venerantur  t 
quem  Moymo  vocant.  Mahomcti  vero  feaa  illasetiam 
pervafit  oras  quae  induaos  Chriftianos  &  Patrem  Confal- 
vum  occidere  juflit ,  de  hoc  a  Lufitanis  monitum  poeniten- 
tia  quidem  ccepit ,  fed  hi  vindiaam  volentes  navali  praelio 
ipfum  funt  adorti  >  duaore  Barret  prascipuaeLufitanicas  No- 
bilitatis.  Pace  fruftra  petita  a  Rege  qui  magno  tremore 
percuflerant  Regem  inclementia  aeris  perierunt.  Ab  hoc 
temporeexiguusibi  Chriftianorum  remanfit  numerus  ,  & 
nunc  maxima  incolarutn.pars  in  tenebris  Religionis  falfa: 
agit. 

R  E- 


y 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  Ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenz 
CFMAGL.  2.6.152 


Descriftio 


R    E    G    I    M    E  N. 

HIc  Monarcha  tenet  omnium  vafallorum  fuorum  hsere- 
ditates  ut  ipfi  eo  magis  fidi  fint.  Nulli  hic  reperiuntur 
carcetes,  quod  caufaeininftanti  procommiflaculpa  perte- 
ftimonia  decidantur.  Nullum  vero  crimen  atrocius  cafti- 
gatur  quam  facrilegium  latrocinium  &  adulterium  quan- 
quam  plures  ducant  uxores>  liberi  tamen  ex  primum  dufta 
fufcepti  fui  funt  hseredes. 

DIVITI£   ET  VIRES. 

INpropatulo  eft  quodinmagna  (quaehicreperitur)  me- 
talii  fodinarum  aoundantia  .  huicoraedivitisedeeflenon 
pofiint.  Rex  k  fuis  nullum  aliud  exigic  tributum ,  quam 
dies  quofdam  operarum.  Magno  Rex  hominum  gaudet  nu- 
mero  ,  animis  quidem  excicatis  melius  ,  quam  armis  in- 
ftrufto. 

R  E  p  N  U  M  CONGO. 

REgio  Congo  nigros  producit  incolas ,  fceminae  lutei 
funt  coloris.  Mediocrfs  vero  ftaturae  uterque  fexus  eft , 
vultus  inter  illos  magna  eft  diverfitas  quidam  fufflato  alii 
arido,  omnes  tamentruci  praeditifunt. 

Ex  Provincia  Pamba  nati  viribus  pollent  maximis ,  ut 
medium  cervum  tranfverfo  i&u  diflececent.  Provinciae  funt 
incolae  pluris  aeftimant  ferrum  ,quam  aliametalla.  Contra 
folis  seftus  ramisarborum  &  avium  utuntur  alis :  aedes  humi- 
les  incolunt ,  ruditerque  fa&as  quod  mechanicam  nuliam 
fciantartem.  Ininfula  Loande  commorantespifcaturamex- 
ercent,  in  prandio  nunquam  bibunt,  poftea  vino  vel  aqua 
nielle  mixta  deleftantur. 

Cum  alicui  honorem  habent  >  in  genuaprovoluti ,  ma- 
nus  complodunt  >  donec  falutatus  vocem  emittat  Fujo,  Fujo , 
Fujo ,  quaeapprecationemfelicitatisnotat. 

Peregrinos  quidem  furtis  faepc ,  fuos  nunquam  impctunt  > 
omnes  illarum  fcemin oe  inamoremproclivesfunt  prsefertim 
peregrinorum  ,  fexus  potior  quam  fequior  nudis  incedunt 
capitibusartificiofeinvicem  complicatis  crinibus.  Viftus  iU 

lorum 


O  C  C   I  D  I  N  Ti  H£t 

lorum  ex  variis  fruaifcus  pifcibus  &  carne  eft.  Praecipui  Viri 
loli  in  ftraguhs  cibum  capiunt,  Naturae  opes  nunquam  in 
terram  faciunt  lllud  grandepeccatumexiftimant,fedfora- 
imne  fafto ,  fe  levant.  Magnam  Regi  fuo  exhibent  reveren- 
tiam  ,viak|tie  per  quas  incedere  debetomnicurapraeparanc 
Kex  pubhce  juftitiara,  finemagnis  adminiftrat  ceremoniis 
omnes  divefarum  virtmum  herbas  optimc  norunt. 


R    E   L   1    G    I  O. 


QUanquam  fcintilla  Chriftianas  Religionis  inhisetiam 
oris  glifcat,multistamenidololatris  rcpletsefunt,  quo- 
rum  quidam  folem ,  pro  fupremo  colunt  Deo ,  alii  lunam 
venerantur  quidam  etiam  Dracones  adorant ,  terram  nutri. 
cem  omnium  rerum:  Verbo,omni  falfainbutifunt  opinione. 

Accepit  vero  regnum  Congo  religionem  Chriftianam 
tempore  Don.Joannis  fecundi  Regis  Portugalli» ,  de  quo 
au&ores  egeruntinterquoseftCeseftats  hic. 

R   E    G    I   M   E  N. 

H Abet  in  qualibet  ProvinciaRexfuumGubernatorem, 
in  praecipua  ditionis  urbe  commorantem  adhucmulti 
Magnates  hic  vivunt  qui  Regen  pro  abfoluto  Domino 
agnofcunt.  Hi  di&i  funt  Mani  ut  Mani  Loarda ,  Loanda  Sc 
Rex  quaefitiflimo  a  fuis  colitur  honore  ,  judicia  non  ad 
fcriptas  leges  fed  receptasconfuetudinesperaguntur,nemo 
in  toto  reperitur  Regnoqui  aliquid  proprii  poifideret ,  cum 
omnia  Regisfint,etiam  pccuhum  riliorum  Regis  adRegem 
folum  fpe&at. 

D    l    V    I   T   I  /Z. 

VIx  fatis  haberi  poteft  judiciumdivitiarum  quibusRf» 
gnum  de  Congo  abundat.  Equidem  mctalla  ibi  fre- 
quentiilima  funt,  tum  vero  ebur,  adhuc  incolce  mercatur^ 
ubiaue  florentiflimi  funt ,  &  Regi  innumeros  congerunt 
thelauros.  Conchilia  ibi  etiaminmagnacolligunturabun- 
dantia,  Provincia  Paroba  argenti  fodinis  &c.  frequens  eft. 
Ex  mancipiis  ingens  Lufitanis  eft  quaeftus ,  quos  viliemptos 
in  alias  ablegant  provincias. 

Tela  linearia  ProvinciaeCongoraaximieftapudperegri- 

nos 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Fii 

CFMAGL.  2.6.152 


jlfZ  Descriptio 

nospretii.  "Nec  deeft  huic  oracryftallicariusvenditi  acer- 
vus  Angola  praeter  tributum  ,etiamdonaRegi  fuppcditat. 

V  I  R  E  S. 

COpiofittimus  incolarum  numerusfubhujus  Monarchiae 
lmperio  acquiefcit.  Hi  adomnisgenerisarma,  prom- 
pu  &c  apti  funt ,  loca  arte  munita  hic  nullafunt ,  ideoEu- 
ropaeis  vix  commode  refiftunt,  alios  vicinos  levi  domant  ne- 
gotio. 

Pamba  vero  omnium  RegnorumCongofirmiuseftprae- 
fidium ,  ex  qua  contra  Rebelles  armaexpediuntur ,  &  plu- 
mos  habet  milites  ,  adeo  ut  urgente  necelfitate  4oo.millia 
militum  fecundum  morem  Regionis  armari  poifint.  Viri- 
bus  maxime  validi ,  longos  gerunt  gladios  &  largos ,  Hel- 
vetiorum  repraefentantes ,  Praeter  gladium  etiam  arcus  pu- 
gnatoribus  eft. 

Haec  fola  Provincia  in  bellum  expedire  poteft  feptuagin- 
ta,  vel  o&uaginta  millia  militumatqueexhisRegni  Con- 
go  Vireseeftimarinonnequeunt. 

DESCRIPTIO  REGNI  MAROCCO. 
ET  FEZ. 
MORES  VETERES. 

SUnt  nonnulli  qui  exiftimant ,  hujus  Regionispopulum 
ex  Paleftina  ortum  efle ,  qui  per  Aflyriosexpulfieolo- 
ci  commigraninc.  Ex  aliorum  fententia  Afia  funt  oriundi. 
primum  in  Graeciam  profugi,  poftquam  extorres  fedibus, 
agerent ,  fuerunt  quondam  ibi  viri  excellentilfimi ,  omni- 
que  eru,ditione  clari  ,  &  hic  populus  moribus  cultiflimus 
fuit^qui  omnibus  fuis  vicinisterrori&venerationifuit  VL- 
ftum  fuum  ex  captura  fimiarum  quaerebantquarumingens 
inmontibusoberrabat  multitudo. 

In  locoillisH*»  Lifman ,  di&o ,  certo  conveniebantanni 
tempore  jam  no&e  appetente ,  fa&ifque  facriticiis ,  lumina 
extinguebant ,  tunc  quilibet  primam  iibi  obviam  mulie- 
rem  in  talamum  rapiebat ,  his  veromulieribus  interdi&um 
erat  ut  cum  viris  fuis  cflent.  Itaquequfcquidexhocpetu- 
lanti  loco  natum  eflet,  k  facerdotibus  Templinutriebatur. 

M  O- 


Indi*  OccibiNt.  *I5$ 
MORES  HODIERJNI. 

T  Ncolae  Fez ,  &  Marocco ,  fimiles  fere  cum  Arabibiis  ha- 
X  bent  mores  ,  nifi  quod  magis  illis  civiles  firit.  Hono- 
rum  valde  funt  cupidi ,  vixmagisaIiosinconftantes&  frau- 
dulentos  mvenies ,  perfidianullibi  magis  ^uam  hic  frequens 
eft ,  ubi  ja&abundos ,  fufpiciofos  habes  mortales ,  caeterura 
valde  agiles  corporeque  difpofiti  funt,praefertim  in  certami- 
ne  equeftri,  locadifertavultuquevacuaplerumqueincolunc 
m  lllis  rem  pecuariam  colentes.  Qui  montem  Atlantcm 
proximi  accolunt  prae  reliqui*  omnibus  ditiores  habentur. 
Vexationem  valdeamant ,  quae  ipfis  etiam  rerum  aliarurrt 
furta  &  rapinas  fuafit,  inlinguafuapoefinmaximifaciunt. 
Foeminae  ad  maritos  iturae  faciem  manus  &  brachia  colori- 
bus  pingunt ,  exiftimantes  quod  hac  ratione  valde  fint  pul- 
chrae.  Jlli  qui  fceminas  nondum  habent  barbam  alercnon 
poflTunt ,  maritati ,  illico  illam  promittunt ,  artium  mecha- 
nicarum  &  fcientiarum  aliarum  plane  funtrudes.  Intcrra 
Suz  proxime  urbem  Feftent  nulla  alia  in  ufu  eft  moncta 
quam  aurea,  atquehaec  terraaudaces&valdeanimofosalic 
mortales. 

Populus  provinciae  Maroccohumanus&liberaliseft,irt 
praecipuis  Urbibus  Lex  Mahomcti  lcgitur  ,quiincolunt  ru- 
ra  more  ferarum  vivunt ,  percgrinos  tanquam  arbitros  in 
fuis  adhibent  conjroverfiis ,  Feftorum  dies  religiofccolunt  * 
Latrocinia  nullo  habitoproceflumortepuniuntur* 

Quantum  ad  Regnum  Fez,  incolae  Provinciae  Algar* 
omnes  fcre  ftnt  Arabes divites ,  8c  fumptuose  veftiti ,  vali* 
di  adhaec.  Igitur  Regi  de  Maroccoin  bellis  admodum  uti- 
bilis  gens  ditionis  Elbabat ,  viribus ,  &animofoimpetupol- 
lent.  Qui  in  Arrif  funtparumcivileshabentur  ,contra  ve<* 
ro  robufti  &  animofi* 

In  terra  Caret  Montis  Sahid  incolae  nullum  pendunt  tribu- 
tum,  &  ferrum  pollire  norunt.  Montis  TezaincolaeRc-* 
gcm  fuum  non  timent  ,  qui  contra  ipfum  arma  faepiusca* 
piunt.  Ex  monte  Gavata,  timidi  mortales  funt  quiextrt 
montes  fuos  prodire  non  audent. 

Montis  Baronois  incolae  albo  colore  praedid  funt  &  fce^ 
rainas  eximiae  pulchritudinis  habent.  Illi  de  Fez ,  multis  de* 

Dddd  lefruv 


1 154  DlSCRIPTlO 

lcdanturbalneis,publicifquediverforiis.  Mulieresetiam  ve- 
nalis  habenc  pudicitise  iilafque  publice  fovent  ,  homines 
quoque  funt  nullius  artisautoperismechanici  gnari.  Cum 
quidam  matrimonium  ineunt  &  exprimoconjugioliberos 
fufceperunt  >  convivium  amicis  exhibetur ,  quorum  quilibet 
dona  offert  fponfis,  ab  hoc  folenni  ritu  nemo  cfle  poteft 
impunis. 

ln  laboribus  fuccin&as  gerunt  veftes  eodem  coloretin&as, 
elocandis  filiabus  parentes  opimam  dotem dare  folent ,  nup- 
tiarum  pafta  a  Notario  publico  confignari  folent ,  quodfi 
maritus  nuptam  non  acceperit  virginem ,  illam  parentibus 
remittit  >  quod  magno  vergit  dedecori. 

In  choreis  feorfim  virifceminaequcfaltareconfueverunt , 
nec  nifi  unus  una  vice ,  alter  altera. 

Ludos  omnis generisdignioresabominantur,  illifquefo- 
lum  plebs  delectatur. 

*  Liberos  fuos  in  fcriptura  &  le&ura  feduloinftruunt ,  non 
ex  libro  quidem  ,  fed  ex  tabuJa:  Quotidie  articulum  ex 
Alcorano  edifcunt,  quem  imra'aliquot2.  vel  3.finitum, 
iterum  legereincipiunt. 

In  Fez ,  quidam  reperiuntur  dicli  Elcanefin  illi  inquirendis 
thefauris  per  montes  &  rupes ,  fe  occupant ,  Chimiftas 
ctiam  quam  plurimos  iftahabet ditio,quiadmodumfpurci 
funt ,  Muficse  &  variorum  inftrumentorum  amatores. 

R    E    L    I    G    I  O. 

OMnes  hujus  Regionis  incolse  Mahometani  funt  excep- 
cis  mancipiis  qui  ibi  agunt.  Inveniuntur  vero  in  Maho- 
metana  Religione  plurimae  fe&ae ,  &  quarumcuilibetfuum 
eft  caput ,  ut  Elhefembnu ,  Abilbafen ,  Elharit  lbm>  Y.fed.  &c. 

Hos  dottores  multi  fequuti  funt,  &indiverfas  difcefle- 
runt  fa&iones.  In  facrorum  adminiftratione  variis  utuntur 
cerimoniis,  veftem  cnim  dilacerant,  ubi  gravcs  hymnos 
cantant ,  dicentes  fe  igne  amoris  divini  accenlbs. 

Qiiidam  ex  illis  credunt,  quodhomo  perbonaoperadi- 
vinam  &  angelicam  naturara  fibi  poflit  parare. 

Ciedit  porro  hic  populus,  quod  planetae,  elementa,& 
cceleftes  ftellce  dii  fint.  lllorumlexipfishocfuadet  ,utin- 
cognito  per  totum  munduineant  >  moie  ftultorum  &  maxi- 

morum 


Indis  Occidint.  iic^ 
morum  peccatorum .  Sub  hac  Rel  lgionis  praetextu  mul  ti  fcc- 
hrati  per  Provincias  vagantur,  &  plurimis  noxas  faciunt. 
Pracer  Mahomecanosetiam  Judfleiibi  reperiuntur,  quilse- 
p«us  ejecli ,  illo  dcmum  redierunc  .  Chriftianorum  qui  hid 
vivunt,  plerique  mancipia  &  fervifunt.  Hiconcinuisfaci- 
gantur  laboribus,  adeo  ut  ne  noflis  quidemhibeancquie- 
tcm.Inter  hos  etiam  facerdotes  Chriftiani  func  ejufdem  cum 
illis  condicionis  ,  qui  illoS  in  tide  Chrifttana  lnformant. 

R    E    G    I   M   E  N. 

HAbet  Rex  in  Marocco  fuum  Confilium ,  &  unamju- 
liiuae  Cameram ,  in  omnibufque  fuis  Provinciis  &  prin- 
cipalibus  of  pidifuos habet  Gubernatores.  Inomnibushis 
Provinciis  nullusunquam  imperavit,qui  populi  fuffragiis  fu- 
iffec  eleaus.Reges  igicur  fuccefllo  potius,quam  elcftio  facic, 
admovencurque  huic  dignitati  prsecipui  &  maximeftrenui 
miliciae  prtefe&i.  Quilibet  yeroPnncepsantemortem  fuarh 
hoc  cum  ftatibus  fuis  pacifcitur ,  utpoftobicum  fUum  filiurri 
vcl  frarrem ,  Regem  facianc. 

Ex  Nobililfimis  fubdicorum  Regni  creantur ,  Regisma- 
gnus  Confiliarius  ,  Secretarius ,  Thefauro  Praefeclos ,  & 
magnus  Aulae  Magifter,  tum  vero  qui  militiae  prsefunt, 
equicum  praefe&us.  Inqualibcc  Urbe  Gubernatorconftitu- 
tuseft  Commiffarii  juftitiamadminiftrantfecundumlegurrt 
diverfitaxem.  Adhaec  Barones  dignitate  habent ,  quorum 
quilibet  arcem  &  oppidum  poflidet ,  exquibusfuapercipit 
commoda ,  8c  Regi  cum  certa  militum  manu  re  exigente 
fervirc  ccnecur.  Praeviforetiam  annonae  ibi  nocatus  eftcujus 
curain  Vi&ualibus  Regno  &  Regi  neceffaiiis  occupatur 

Magifter  ceremoniarum  in  Fex.  corara  Rege  procumbe* 
re  in  genua  folec ,  ubi  audientia  datur. 

Singulis  annis  Rex  plerumqueincaftrisagit>  tamobcu* 
ftodiam  Regniquam  pacem  confervandam. 

D    I   V    I   T   I  j£. 

HALc  Regio  omni  rerura  apparatu  inftru&ilfiirla  eft ,  fnu 
menti  fru&uumqueomnisgenerisditilfima.  Exmateria 
Camilos  di&a  magnus  incolis  provenic  quaeftus-Caeterum  Rerf 
de  M u :  occo  ,  omnium  bonorum  quse  ad  fubditos  fneelant * 

Dddda  ab- 


f 


II$6       DESCRIPTIO  In  D  I  ffi  OCCIDINT. 

abfolutus  eft  Dominus.  Primitias  &  decimas  a  fuis  fubditis 
femper  exigit  >  tum  vero  tributum  ab illis  ,  qui  xv.  Annum 
egreffi  funt  ut  alia  media  taceamus  ex  molendinis,  focis,  ccr- 
ns,percipienda. 

V    I    R    E  S. 

Uantum  ad  Vires  Rex  fortalitia  magni  momenti  non 
V^habet,finonadlittoramarisul>ifunt  Capode  Aqueto, 
Larache ,  &  Tervan  Armamentariaipfiinftrutta  dcfunt  ,il- 
lud  tamen  in  Marocco  vifitur  bene  inftruftum.  Porro 
militari  multitudine  valde  abundat  Reperiuntur  expedita 
2700.  equitum  duo  millia  fclopetariorum  qui partim  in  Fez 
partim  Marocco  agunt ,  in  ultimo  vero  ut jdurim&m.  Sunc 
adhsec  6ooo.equitum  Nobilium,  qui  veftitufplendidiequi- 
tant  irt  tertio militie.  ordine ,  illi  in  magno  numero  funt ,  qui 
agriculturam  cxcrcent.  jf 
•  Quartus  ordo  fub  variisRegionum  Gubcrnatoribus  dif- 
pofitus  eft,  utad  omnem  paratifintnecdfitatem.  Prseter 
illos  militiaeordines,  omnes  faneincolaecujufcunqueftatus 
&  setatis  ad  bella  promptiflimi  funt ,  quod  hac  laborent  opi- 
nione,  ut  fi  quis  Chriftianum  interfecerit  in  inftantipara- 
difum  adeat.  De  hoc  ctiam  mulieres  perfuafee  faspius  cum 
virisarmacorripiunt ,  &  in  graviffima  condefcendunt  prae- 
lia ,  mirum  ergo  videri  non  debet  fi  cum  innumero  exercitu 
Rex  in  caftra  prodire  queat.  Anno  falutis  1 562.  Mulay  Al- 
dala  in  exercitu  habeit  200000.  hominum.  Intintavero 
multitudinc  hocRcgimalumfempernafcitur  quod  ultra 
menfes  in  caftris  exercitum  habere  nequeat ,  ex  defeftu 
commeatus  tantse  multitudinis  minus  fufficientis. 


F   I    N   I  S. 


C  A  T  A- 


CATALOGUS 


MATERIARUM. 


P  A  G. 

MOres  Hifpanorum  Ve 
ceres.  241 
Mores  Hifpanorum  Recen- 
tes.  243 
Mores  Veteres  Gallorum.  321 
Mores  Gallorum  recentes 

m 

Morum  Gallicorum  fcripto- 
3*7 

Morcs  Veteres  Angloru.  379 
Mores  hujus  temporis. 
Mores  Scotoru  Vetercs 


Mores  Recentes. 
Mores  Hibernorum 


P  A  G. 

Mores  Veteres  Longobardo- 
rum.  596 
MoresMediolanenGum.  598 
Mores  Mantuanorum.  604 
Mores  Parmenfium.      6 10 
Mores  Incolarum  de  Mode- 
na.  614 
Mores  Mirandulanorum.620 
Mores  Venetorum  Veteres  &• 
Novi.  621.622 
38i|Mores  Paduanorum  Veteres 
382     &  Novi.  637 


383  Mores  Vincentinorum, 
Vete- 
384 


638 

Mores  Veronenfium.  640 
res.  384  Mores  Brefianorum.  641 

Mores  Hibernorum  Recen-  Mores*  Bergamafcorum.  643 
tes.  38?  Mores  Incolarum  qui  forum 

Mores  Romanorum  Vcte-    Juliiincolunt.  644 
res.  476  Mores  Iftriam  incolentium. 

64$ 

Mores  Cretenfium  Veteres. 

646 

Mores  hujus  temporis.  647 
Mores  Florentinorum.  650 
Mores  hujus  temporis.  652 


Romanorum  Vcte 
476 

Mores  recentiores. 
Mores  Urbinatum. 
Mores  Neapolitanorum  Ve- 

teres  &  hujus  temporis.  C4 1 
Mores  incolarum  terrae  La- 

boratoris.  561 


478 
535 


Mores  hujus  temporis.    562  Mores  Lucenfium  Vctcres  & 
Mores  Veterum  Siculorum.    recentiores.  664 
569  Mores  Sabaudorum.  668 
Moreshujustcmporis.    570'Mores  Helvetiorum  Veteres 

677 
689 
690 
691 
693 
694 

tB. 


Mores  Sardorum  Veteres  &|    &  hujustemporis 
recentiores.  579;MoresZurichorum. 
Mores  Veteres  Genucnfium.  Mores  Bernenfium. 

581  Mores  Helvetiorum. 
Morcs  hujus  temporis.  582!  Morcs  Lucernae  populi. 
Morcs  Veteres  Corficae,  &|MoresillorumexUri. 
recentes.  f  9*  Morcs  illorumex  Suitz. 

Dddd  3 


CATHALOGUS 

P  A  G.l  p  A  G. 

Mores  Undervaldia?  populi.|MoresBremenfium.  794 
696MoresMecelburgen(ium  795 
Mores  Goarienfium.      697  Mores  Brandeburgorum.  796 

Mores  incolarum  deAnfpach 


Mores  Bafiliorum.  699 
Mores  Fnburgens.  701 
Moi  cs  Schauniaufiorum.702 
Moies  Badenfium.  70  \ 
Mores  Giifonum.  705 
Jvlores  Genevae  incolaium. 

708 

Mores  Lotharingiorum.  713 
•Mores  Germanorum.  718 
M»res  Alfatorum.  753 
Mores  Incolarum  Palatinatus 
Rheni.  r  756 

Mores  Moguntinorum.  760 
Mores  Trevirorum.  fBl 
MoresEyffel  incolarum,  76  % 


764 

765 
766 

76 
769 


Hai. 

77 
780 

783 
783 

784 
/8< 
789 
789 
790 
791 
793 


IMores  Marchion 
Mores  Aquifgranenf. 
Mores  Colonienfium. 
M  ">!  es  Leodinenfium. 
Mores  Weftphilorum 
Mores  Pjdebornenfium.  770 
M  >res  Suevorum.  772 
Mores    Augufto  Vindelic 

774 

Mores  'Landgrafiatus 
fia?. 

MoresBavarorum. 
Mores  Paffavienfium. 
M  >res  Saltzburgenf. 
Mores  Neuburgenf. 
Mores  Saxonum. 
Mores  Mifnienfium. 
Mores  Lipfienfium. 
Mores  Anhaltinorum. 
Mores  Brunfwicenfium 
Mores  Leneburgorum. 


798 

Mores  Culmbachenfium.799 
Mores  Pomeranorum.  799 
Mores  Francorum.  800 
Mores  Bambergenfium.  802 
Mores  Francofurtor.  ad  mae- 
num.  803 
Mores  Nurebergenfium.  803 
Mores   Hungarorum.  805. 

806 

Mores  Bohemorum.  809  810 
Mores  Silefiorum .  812 
Mores  Moravorum.  8 1  ? 
Mores  Lufatorum.  816 
Mores   Auftriae  incolarum. 

816 

MoresTirolenfium.  818 
Mores  Stiriae  Gentis.  8  ■  9 
M  ores  Carin  thior  um .  819 
Mores  Brabantinorum.  829 
Mores  Flandrorum.  831 
MoresLucenburgorum.  833 
Mores  populi  Unitarum  Pro- 
vinciarum.  837 
Vtores  Hollandorum.  851 
MoresZeelandorum.  860 
MoresGeldrorum.  861 
Mores  Friforum.  864.  865 
Mores  Friforum  Occidental. 

8>9 

Mores  Groninganorum  869 
Mores  Friforum  Oriental. 

87i 

Mores  Ultrajettinor.  872 
Mores  Trans-Ifulanor.  874 

Mo- 


M  A 

Morcs  Danorum. 
Mores  Norwegiorum.  893 
Moreslflandorum.  894 
Mores  Polonorum.  899. 900 
&c. 

Mores  Lithuaribrum. 
Morcs  Samogitar. 
Mores  Borufforum. 
Mores  Gedanenfium, 
Mores  Suecorum. 


T  E  R  I  A  R  U  M. 

P  A  G.  , 

88i  Mores  Mofcorum, 


9*7 
922 


Mores  Tartarorum. 

MoresTurcorum. 
Mores  Graecorum. 
Mores  incolarum  in 
pelago. 
96i|Mores  incolarum  in 
966  Cypro. 


Mores  Finlandorum 
Mores  Livonum. 
Mores  Lubccenfium. 
Mores  incolarum 
Agrippinae 


971.  & 

fequent. 


Mores  Arabum. 
Mores  Africanorum. 
99o]Mores  Barbarorum. 
99  ijMores  ALgyptiorum. 
9971  Mores  Perfarum. 
Coloniae  Mores  Sinenfium. 
999  Mores  Japonenfium 


Mores  Hamburgenf.     1000'  Mores  Bramidarum. 
REGIMEN  SACRUM. 


1  A  G. 
ioof 
1014 

&  feq. 
1022 

1043 

Archi- 

1045 

Infula 

1045 
1047 
1051 
1054 
1056 

1059 
T081 
1 101 
1104 


P  A  G.\  P 

STatus  Ecclefiafticus  Hi.  Religio  Surichorum. 
fpanise.  245  Religio Bernenfium. 

Status  Religionis  GaIIiae.328  Religio  Lucernpnfium. 
Status  Ecclefiafticus  Angliae  Religio  illorum  exUri 

393.  394.&C.  ReligioexSuitz. 
Status  Ecclefiafticus  Italiae.lReligio  Undervaldia?. 

483'Religio  Glarienfium. 
Status  Ecclefiafticus  Regni  Religio  Appenzcl. 

Neapolitani.  542  Religio  Bafileorum. 

ReligioSiculorum.  572  Religio  Friburgenfium, 
Status  Religionis  Sardorum  jReligioSchafrnuf. 

580'rteligio  Badenfium. 
Status  ReligionisGenui3e.583|Religio  Grifonum. 
Religio  Corficx.         594  Religio  Geneva? 
Status  Ecclefiafticus  Veneto- 
625 


rum. 


Religio  Germania?. 
Religio  Alfatorum. 


ReligioCretenfium, 
StatusRdigionis. 


648|Status 
679 


Religionis 
Dddd  4 


A  G. 
689 
690 
695 
694. 
695 
696 
698 
698 
699 
701 
702 
703 
706 

709 
726 

Alfatiae. 

757 
Re* 


C-ATHALOGUS 


P  A  G. 

Religio  Ducis  de  Zvvey- 
bruck.  758 


P  A  G. 

Religio  incolarum  de  An- 
fpach.  798 


Rehgio  Spirce.  759  Religio  Culmbachenf.  799 

Rehgio  Wormatia?.*  76oReligioPomeranorum.  800 
Rehgio  Moguntia?.  76 1  Religio  Francorum.  801 
Rehgio  Trevirorum.  762  Religio  Witzburgenfium. 
ReligioBadenfis.  763!  801 
Religio  Mardtcee.  764(Religio  Bambergenfium.802 
Rehgio    Aquifgranenfium.  Religio    Francofurtor.  ad 

765  Mcenum  803 
Status  Rehgionis  Colonice.|Religio  Schweinfurtorum. 

766  80} 
RehgioLeodienfium.  777Religio  Nurebergenf.  804 
RehgioWeftphalorum.  769  Religio  Ungarjae.  807 
Rchgio     Padebornenfium.  ReligioBohemorum.  8io 

770  Religio  Silefiorum.  81$ 
RehgioBergenfium.  77i|Religio  Moravorum.  815 
RehgioAugufta:.  774Re'igioLufatorum.  816 
Rehgio  Ulmenf.  775|Religio  Auftriae.  817 
Rehgio  Wittenbergenfium.jReligioTirolenf.  818 

777  Religio  Stiriae  Gentis.  8 1 9 
Religio  Landgrafiatus  Haf-jRehgioCarinthiorum.  820 
fi*'  779  Religio  Carniolae.  820 

Religio  incolarum  Bavariae.  Religio  Belgii  fub  Hifpan. 

.  780!  827 
RehgioRatisbonenf.  ^S^ReligioBrabantinornm.  820 
Religio  Pa(Tivienf.  783  Religio  Flandrorum.  1  83 I 
RehgioSaltzburgenf.  784  Religio  Limburgorum.  833 
RcligioNeuburgenf.  784Religio  Foederati  Belgii. 
Religio  Saxonum.  787,  838 
ReligioMifnienf.  789|Religio  Holandiae  8^? 
Religio  Lipfienfium.  789  Religio  Zeelandorum.  86o 
Rehgio  Magdeburgenfium.lReligio  Geldrorum.     86  c 

790,Religio  Friforum.  867 
RehgioBrunfvicenfium.791  Religio  Friforum  Occident. 
ReligioLuneburgorum.  793  869 
Religio  Bremenfium.  794|ReIigio  Groninganor.  870 
Religio    Brandeburgorum.  Religio  Frifor.  Orient.  871 

797|Religio  Ultrajeftinor.  873 

Reh- 


MATERIARUM. 


Religio 
Rehgio 
Religio, 
Religio 
Religio 
Religio 
Religio 
Religio 
Religio 
Religio 
Religio 
Religio 
Religio 


Tranfimlanor. 

Danorem. 
Norwegiorum 
Ifiandorum. 
Holfatia?. 
Polonise. 
Lithuanor. 
Samogitar. 
Boruflorum. 
Gedani. 
Suecorum. 
Finlandorum. 
Livonum. 


P  A  G. 


874Religio  Lubecenfium. 
882  Religio  Hambur. 
894  Religio  Mofcorum. 
89 $  Religio  Tartarorum. 
898 

905  Religip  Graecorum. 
920  ReligioCyprid. 
923  Religio  Arabum. 
96$  Religio  Africanorum. 
969  Religio  Perfiae. 
976  Religio  ALgyptiorum. 
990  Religio  Sinenfium. 
992|Religio  Japonenfium. 

C  I 


A  G. 

998 
100 1 
1008 
1019 
&feq. 
1044 
1046 
1049 
105$ 
106-5 
1058 
1091 
1102 


#       REGIMEN    C  I  V  U  E. 

P  A  G:  P  A  G. 

REgimen  Civile  Hifpaniae.  Regimen  Politicum  Ducis 
249     Urbini.  fj6 
Regimen  ProvinciaeLeonen.  Regimen  Politicum  Regni 
•  276    Neapol.  54$ 

Regimen  Ordinis  S.  Jacobi.  Regimen  terrae  Laborator. 

277;  56$ 
Regimen  Ordinis  Calatrava?.  Regimen  Politicum.  572 
277  Rfgimen  Politicum  Sardo- 
Regimen  Ordinis  Alcanta-j    rum.  580 
rae.  278Regimen  Politicum  Reipub. 

Regimen  Civile  Gallia?.  330  Genuen.  $8$ 
Rcgimen  Politicum  Angliae,Regimen  Politicum  Corfica?. 

Vetus.  401&C  595 

Regimen  Scoeiaj  antiquum.  Regimen  Politicum  Ducatus 
422  Mediolan.  #  600 
Regimen  Hibern.  Vetus.  427  Regfcnen  Politicum  Mantua». 
Rcgimen  Hiberniae  recentius.'  606 
429  Recimen  Politicum  Parmen- 
Regimen  Politicum  nuperj    fium.  610. 612 

conftituae  Reipub.  Angli-  Regimen  Ducis  de  Modena. 
canae.  472!  614 

Regimen  Civile  Pontificis.  Regimen  Mirandulani  Ducis. 


486.  &  feq. 


Dddd  5 


620 

Re- 


CA  THALOCUS 

P  A  G. 


Regimen  Politicum  Veneto- 
rum.  626 
Regimen  Vincentinorum. 


P  A  G. 


Regimen  Veronenfium 
RegimenBreflanorum.  642 
Regimen  Bergamafcorum. 

Regimen  pon  Juln.  643 


Regimen  Iftrienfium. 
Regimen  Cretenfium. 
Kegimen  Civile  Florentiae. 

653 

Regimen  Politicum  Lucen- 
fium.  666 

Recimen  Politicum  Sabau- 
diae.'.  669 

Regimen  Helvetiorum  Du- 
cis.  680 

Regimen  Politicum  Bernenf. 

680 

Regimen  Civile  Zurichor. 


Regimen  Ddfcis  de  Zwey- 
bruck.  758 
RegimenSpirae.  759 
639  Regimen  Wormatiae.  760 
64i|Regimen  Moguntiae.  761 
Regimcn  Civile  Trevirorum. 

762 

Regimen  Eyfel  incolarum. 

763 


646|Regimen  Badenf.  764 
648  Regimen  Marchiae.  764 


Regimen  Aquifgranenf.  765 
Regimen   Civile  Coloniae. 

766 

RegimenLeodinenf.  768 
Regimen  Weftphalia?.  769 
Regimen  Padebornenfium. 

„    .  770 
Regimen  Bergenfium.  771 
Regimen  Suevorunj.  773 
Regimen  Epifcopi  Auguft. 
Vindel.  773 
689lRegimen  Ulmenfium.  776 
Regimen  Lucernenfium.  633  Regimen  Wirtenbergse.  777 

Regimen  Landgrariatus  Haf- 
fiW.  779 


o?3 

Regimen  illorum  ex  Uri. 

694 

RegimenSuitz.  695 


Regimen  Bavariae. 


780 

Regimen  Underwaldiae.  697|Regimen  Ratisbonenf.  782 
Regimen  Glaris.  698iRegimen  Paffavienfium.  783 

Regimen  Appenzel.  698  Regimen  Saltzburgenf.  784 
Regimen  Bafiieor.        70o|Regimen  Neuburgenf.  784 


Regimen  Frtburgenf.  .701 
Regimen  Schauf-haufiorum. 

702 

Regimen  Badenf. 
Regimen  Grifonum. 
Jlegimen  Genevae. 
Regimen  Alfatorum. 
Regimen  Alfatiae. 


Regimen  Saxonum.  787 
Regimen  Mifnienfium.  789 
Regimen  Lipfienfium.  789 
Regimen  Magdeburg. 
Regimen  Anhaltinor. 
Regimen  Brunfvicenf. 
754|Regimen  Lineburgor. 
757  RegimcnBremenfium.  794 
'  Re- 


703 
706 
710 


790 

79i 

792 

793 


,MATERIARUM. 

P  A  G.\  P  A  G. 

Regimen  Meckelburg.  796  Regimen  Zeelandorum.  860 
Regimen~Biandeburg.    797  Regimen  Geldrorum.  862 
Regimen  incolarum  de  An  Regimen  Status  Noviomagi  > 
Ipach.  798    Bommelenfis  >  Zutphan. 

Regimen  Culmbachenfium  863 

799|Regimen  Friforum.  867 
Regimen  Pomeranorum.  800  Regimen  Fritbrum  Occident. 
Regimen  Francorum.  80 1|  869 
Regimen   Wirtzburgenfium  Regimen  Gioningiorum. 

802  870 
Regimen    Bambergenfium.  Regimen  Fiifor.  Oriental. 

8«2  871 
Regimen  Francofurtorum  adjRegimen  Ultrajettin.  873 
Mcenum.       _        8o3|Regimen  Danise.  88$ 
Regimen  Schwemfurtorum.  Regimen  Norvvegice.  894 

80]  iRegimen  Iflandiav  895.  896 
Regimen   Nurebergenfium.|Regimen  Holfatiae.  897 

8o4Regimen  Politicum  Poloniae. 
Regimen  Archiducis  Auftrias.l  906 

805'Regimen  Lithuanor.  920 
Regimen  Ungariae.  808  Regimen  Samoqitar.  924 
Regimen  Bohemorum.  811  Regimen  Poruftbrum.  963 
Regimen  Silefiorum.  8i4  Regimen  Polit.  Gedani.  969 
Regimen  Moravorum.  8 1 5  Regimen  Suecorum.  977 
Regimen  Lufatorum.  816  Regimen  Finlandorum.  990 
Regimen  Auftriae.  817  RegimenLivonum.  992 
Regimen  Tirolenf.  818  Regimen  Lubecenfium.  998 
Regimen  Stiriae.  819  RegimenColon.  Agrip.  999 

RegimenCarinthiorum.  820  Regimen  Hamburgi.  1001 
Regimen  Carniolae.  820  Regimen  Mofcorum.  101 1 
Re^imen  BelgiifubHifpano.  Regimen  Tartarorum.  1020 

827  Regimen  Turcorum.  1033 
Re<*imenBrabantinorum.83oRegimen  Cypridum.  1046 
Re^imen  Flandrorum.  83  2  Regimen  Africanor.  1053 
RegimenLimburgorum.  833  Regimen  Perfia?.  1064 
Regimen  Politicum  Fcederati  Regimen  Sinenfium.  1094 
Belgii.  84oRegimen  Japonenf.  1103 

Regimen  Politicum  Hollan-  Regimen  Bramidarum.  1106 

**'  *"\  DI- 


m 

n 


1 


CATHALOGUS 
DIVITIfi    OPES  VIRES. 

P  AG.\  P  AG. 

Dlvitiae  Opes  &  Vires ,  Divitiae  Vires  Breffanorum 
Hifpaniae.         271  641 
Divitiae&reditus  Regis  Hi-Divltiae   Vires  Bergamaf- 
fpaniajquiexomnibusejus    corum.  643 
ditionibus     colhguntur.jDivitiae  Vires.  644 
28oDivitiae  Vires  Iftrienfium. 
Divitiae  Vires  ,  Potentia  ,  64  T 

Galliae.  .     238  Divitiae  Vires  Cretenfium. 

Divitiae  &  reditus  Angliae.  •  650 
432.  &c.'Divitiae  &  reditus  Florentiae. 
Divitiae  &  reditus  Scotiae.  657.658 
437  Divitiae  &  Vires.  665 
Divitiae  &  reditus  Hiberniae.  Divitiae  &  reditus  Sabaudiae 
440    Ducis.  669 
Divitiae  &  reditus  Ducis  Divitiae  &  Vires  Hclvetio- 
Urbino.  536    rum.  685 

Divitise  &  Vires  Regni  Ne-  Divitiae  Vires  Helvetiorum. 

apolican.  553-5*4  692 

Divitiae    Vires   &  recfitusDivitiaeHelvetiorum.  694 
Genuae.  589  Divitiae  illorum  ex  Uri.  696 


Divitiae  Corficae.  595 
Divitias  &  reditus  Medio 

lanenfium.  59^ 
Divitiae  &  reditus  Mantuano 

rum.  604. 605 

Divitiae  &  reditus  Parmen- 

fium.  611 
Divitiae^Vires  Ducisde  Mo- 

dena.  616 
Divitiae  Ducis  Mirandulani. 

620 

Divitiae  &  reditus  Veneto 
rum.  63 1.633. 

Divitiee  ,  Vires  &  potentia 
Vincentinorum.  639 

Divitiae  &  Vires  Veroncnftu. 


Divitiae  illorum  ex  Suitz, 
696 

Divitiae  Undervaldiae.  696 
Divitiae  Bafiliorum.  701 
Divitiae  &  Vires  Schafhau- 
fiorum.  702 
Divitiae  Grifonum  &  Vires. 

707 

Divitiae  Vires  &  potentia 
Genevae.  712 
Divitice  &  Vires  Lotharin- 
giorum.  714 
Divitiae  Germaniae  &  Vires. 

735 

Divitias  Sc  rcditus  Alfatiae. 

756 
Di- 


MATERIARUM 


P  A  G. 

Divitif  &  reditus  Alfatif. 

757 

Divieif  Ducis  de  Zwey- 
bruch.  758 

Divuie  &  reditus  Mogun- 
tif.  761 

Divitif  &  ViresTrevirorum. 

76? 

Divitie  Vires  Marchion.  Ba- 
denl! 

Divitif  Vires  Marehif .  765 
Divitif  &  Vires  Calonif. 

767 

Divitie  8c  reditus  Leodinenf 
768 

Divitif  Weftphalorum.  770 
Divitif  Bergenfium. 
Divitif  Suevorum. 


P  A  G. 

Divitif  &  Vires  Saxonum. 

788 

Divitif  Lipfienf.  790 
Divitif  &  reditus  Arhaltinor. 

79 1 

Divitif  &  reditus  Brunfvicen- 
(ium.  792 
Divitif  Vires  ,  reditus  Lune- 
burgorum.  795 
764  Divitif ,  reditus  Bremenfium. 

795 

Divkif  Mekeleburg.  796 
Divitif  ,  Vires  reditusBran- 
deburgorum.  798 
Divitif  &  reditus  deAnsbach. 

,  798 
771  Divitif  Culmbachenf. 
77;  Divitif  Pomeranorum. 


Divitif    Epifcopi  Auguft.  Divitif  Francorum. 
Vindel.  774  Divitif  Wirtzburgenf 


Regimen  Auguftf  Vindelic. 

774 

Divitif  &  reditus  Auguftf . 

775 


Divitif  Ulmenfium  Vindelic  Divitif  Bohemorum 


Divitif  Bambergenf. 
Divitif  Nurebergenf. 
Divitif  Vires  Auftrif . 
Divitif  Urgarif . 


799 
800 
80 1 
802 
803 
804 
80$ 
808 
8ll 

777  Divitif  ViresSilefiorum.815 
Divitie  &  reditus  Wirten-Divitif  Moravorum.  .  816 
bergf.  778Divitif  Vires  Lufatorum. 

Divitif  Vires  Landgrafiatus|  816 
Haflif.  78oDivjtiae  Auftris.  818 

Divitif  ViresBavarif.    78i|Diviti«Tirolenf.  818 
Divitie  &  reditusPafTavienf.]Divitif  ViresSnrif.  819 
783  Divitif  Belgii  fub  Hifpano. 

Divitif  Saltzburgenf.    7841      .  .   #  Tr.    _  .  ?28 
Divitie  &  reditus  Neubur-  Dmtif  &  Vires  Brabantino- 
eenf  785    rum.  831 

Divitif  Mifnienfium.  789  Divitia.  Vires  Flandrorum. 
Divitie  rcditus  Madcburg.  8* 2 

790  Divitif  Limburgorum.  835 

•  Di- 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  Ihe  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenz 
CFMAGL.  2.6.152 


CATHALOGUS 


P  A  G. 

Djvitiae,  Opes  &  Potentia 
.  Fcederati  Belgii.  847  850 
Divitiae  reditus&  Vires  Hol- 
landiae.  857  858 

Divitiae  Vires  Zeelandorum 
861 

Divitiae  ViresFriforum.  869 
Divitiae  Groningiorum.  871 
t)ivitiae  Vires  Friforum  O- 
riental.  872 
Divuiae,  Vires  Danorum 
886. 887 

Divitiae  reditus  &  Vires  Nor- 
vveg.  894 
Divitiae  &  reditus  Iflandor 
897 

Diviuae  &  Vires  Holfatiae 
898 

DivitiaeRegniPolon.  9.0 
Divitiae  Lithuanorum.  92  * 
DivitiaeVires  Samogitar.924 


P  A  G. 

Divitise  Vires  Boruflbrum. 

Divitiae&  ViresGedani.  970 
Divitiae  Vires  Suecorum.979 
Divitiae  Finlandorum.  991 
Divitiae  Vires  Livoniae.  993 
Divitiae  &  potentia  Lube- 
cenf.  998 
DivitiaeCoIon.  Agripin.  1000 
DivinaeVire^Hamburgi.  1001 
Divitiae  &  Vires  Mofcorum. 

IOI2 

^ivitiae  Tartarorum.  1021 
Divitiae  &  potentia  Turco- 
rum  &  de  0'dine  Mili- 
zix.  1036.  &  feq. 

~)ivitiaeVires  Arabum.  1050. 

&fcq. 

Divitia?  Vires  Pei  fiae.  1067 
Divitiae  Sinenfium.  1097 
Divitiae  Japo»  enfium.  1104 


SERIES  REGUM  ET  ILLUSTRIUM 
F  AMIL  IARUM. 


SEries  Regum  Hifpaniae. 
289 

Scries  Illuftrium  Familiarum 
Gallia?.  245.2.6&C 
Series  Regu  Galliae.  354.359 
Series  Regum  Anghae.  442 
&c 

Series  Uluftrium  Familiarum 
Angliae.  445 
Series  Regum  Scotiae.  45 1 
Series  Regum  Hiberniae.  465 
Series  Pontificum.  507 
Series  I)ucura  Urbini.  539I 


Series  Illuftrium  Familiar. 

Regni  Neapolitan.  548 
Series  Priocipum  Neapolitan. 

L  .  557-  &c. 

Series  Nobilium  Familiar. 

fedis  Capuan.  tum  reliqua- 
|    HHH.  56^.feqq. 
[Series  Regum  utriufque  Si- 
cilise.  577 
Series  Regum  Longobardo- 
rum.  597 
Series  Ducum  Mediolanen- 
fium.  601 
Series 


MATERIARUM. 

P  A  G.i  P  A  G. 

Series  Ducum   Mantuano-  Series  Ducum  Lotharingiae 
rum.  7061  714 

Series  Marchiorum  Montis-SeriesImperator.Germa.7;7 
ferrarienf.  609  Series  Rcgum  Daniae.  887 

Series  Ducum  Parmenfium.  Series  Nobilium  Holfa*ia?. 

613!  899 
Series  Ducum  de  Modena.|SeriesRegum  Poloniae.  924 
6i7jSeries  Regum  Sueciae.  981 
Series    Ducum   Mirandul.  Series  Imperatorum  Turcico- 
621!    rum.  1042 
Series  Principum  Florentino-  Series  Regum  Perfiae.  106& 

rum.  66o.&c.j  &feq. 

Series  Sabaudiae  Ducum.  67  i.SeriesRegum  Chinae.  1099 

PR.£TENSION£S, 

Raetenfio  Regis  Hifpa-IPraetenliones Venetoru.  635? 

307  Praetenfio  Ducis  Sabaudiae» 


niae. 


Praetenfio  Regis  Galliae,  369  675 
Prsetenfio  Anglorum.     469  Praetenfio  Ducis  Lotharingi^. 
Praetenfiones  Pontificis.  527!        .  715 
&feq.  Ipraetenfio  Germaniae.  821 

Praetenfiones    Mediolanenf.  Praetenfio  Regis  Daniae.  895 
603  Prf  tenfio  Regis  Polonie, .959 

RATIO  STATUS. 


RAtio  Status  Regis  Hifpa-; 
niae.  3" 
Ratio  Stacus  Regis  Gallia?.; 

Ratio  Status  Anghae.  470, 
Ratio  Status  fedis  Romanse. 

Ratio  Status  Ducatus  Me- 
diolan.  602 
Ratio  Status  Venetorum.  634 
Ratio  Status  Magni  Ducis 


Hetrurise.  661 
Ratio  Status  Sabaudiee.  67$ 
Ratio  Status  Helvetiorum. 

687 

RatioStatusGermaniee.  820 
Ratio  Status  Unitarum  BeU 
gii  Provinciarum.  874 
Ratio  StatusRegisDanif  .893 
Ratio  Status  Regni  Poloniae. 

960 

Ratio  Status  Sueciae.  989 


JUDI- 


CATHALOGUS  MATERIARUM. 


JUDICIUM  POLITICUM. 

P  A  G.  p  A  G. 

IUdicium  PoliticumdeHi-  Judicium  Cardinal.  Oflati  de 
fpania.  Italiae  Principum  poten- 

Judicium  Politicum  de  Gaf-    tia  &  affe&u  ergaPapam. 

lia.  pi\  674 

Judicium  PoliticumdeUrbeJudicium  Politicum.  687 
Roma.  532 &  535  Judicium  Politicum  de  Ger- 

Judicium  Politicumde  Regn.|    mania.  821 
Neapol.  567  Judicium  Politic.  de  Holand. 

Judicium  Politicum  de  Ge-  859 
nua.  593'Judicium  Policicum  de  Re- 

Judicium  Politicum  de  Me-|    pub.  Belg.  Fcederat.  875 
diolanenf.  603!  Judicium  Politicum  de  Polo- 

Judicium  Politicum  de  Flo-j    nia.  960 
rentia.  663  Judicium  Politicum  de  poten- 

Judicium  Politicum  Lucen-,    tia  Turcici  Imperatoris. 
finm.  667!  1058 


f  1  n  1  s. 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152 


Early  European  Books,  Copyrighl  ©  20 1  2  ProQuest  LLC. 

Images  reproduced  by  courtesy  of  the  Biblioteca  Nazionale  Centrale  di  Firenze 
CFMAGL.  2.6.152